TIỂU SỬ Cố thi-sĩ Ngô-Trọng-Hiến
Cố thi-sĩ NGÔ-TRỌNG-HIẾN, bút danh là CHÀNG-NGÔ, sinh ngày 08-03-1912 tại làng ĐápCầu, Huyện Võ-Giàng, tỉnh Bắc-Ninh, Bắc Việt, trong một gia đình vọng tộc khoa bảng. Ông nội ông là cụ Thượng Ngô-Trọng-Tố, đậu Cử nhân năm Quý-Mão (1843) và là Tam Nguyên Tổng-Đốc (Sơn Tây, Hưng Hóa, Tuyên Quang) dưới thời vua Thành Thái (1892, 1893). Thi-sĩ mất mẹ năm 4 tuổi, rồi mất cha năm 8 tuổi. Mẹ già ông rất thương yêu ông, nhưng vì gia đình trở nên xa sút, bà phải lặn lội ngày đêm buôn bán kiếm tiền, đành phó mặc sự nuôi nấng ông cho các con bà, tức là những anh chị cùng cha khác mẹ với ông. Và cuối cùng, không chịu nổi sự hành hạ quá đáng của bà chị cả, ông đã bỏ nhà ra đi vào năm vừa 14 tuổi, bôn ba cầu thực trong nhiều năm tại khắp ba miền Bắc, Trung, Nam. Nhờ thông minh, có nghị lực và chịu khó, ông đã vượt mọi khó khăn ban đầu, dù phải làm cơ cực đủ mọi nghề. Bao nhiêu tiền kiếm được, ông dành mua sách vở để tự học hỏi. Vì vậy, tuy ít được học ở trường, ông đã tự học rất thành thạo đủ ba môn Việt, Hán và Pháp văn. Ngoài ra, ông có tài làm tính nhẩm rất nhanh và chính xác, nên trong những năm làm việc trong sở than Hongay của người Pháp ở Quảng Ninh, ông được bạn đồng nghiệp và ban giám đốc đặt cho một biệt hiệu là "Hiến, le mathématicien"! Chính cái tính toán mau lẹ này đã là một phần không nhỏ giúp ông thành công rực rỡ trong thương trường trong những năm sau này. Ông rất yêu thơ và biết làm thơ rất sớm. Lúc còn trẻ, ông đã làm thơ rất nhiều và có thể làm trong bất kỳ hoàn cảnh nào: vui cũng làm thơ mà buồn ông cũng làm thơ; bước năm bẩy bước là xong một bài thơ, như người ta thường nói. Rất tiếc là thơ ông làm hồi chưa lập gia đình, trong