.. ...
,,; ,:,
EL MUNDO, LUNES 23 DE ABRIL DE 200l
9
GALICIA / CULTURA
BASILIO LOSADA ! CATEDRATICO DE LITERATURA GALEGO-PORTUGUESA
PLAGIO
Escritor, catedrático, traductor ... Adicou toda a súa vida a difundir as literaturas galega e portuguesa. Foi o responsable da primeira edición de Longa noite de pedra e o primeiro traductor de Saramago. Recén xubilado, di que só lle queda unha revolu_ción por facer, «a da emodón e a l:iel~za~>
Carinen ForDloso dice que su único objetivo es que que Cela vaya a la cárcel
«As tecnolo:xías van acabar coas linguas
minoritarias: o galego vai ·desaparecer» - Vostede asegura que o galego desaparecerá .. , - As novas tecnoloxías van a.c abar coas linguas minoritarias. O gal ego vai desaparecer. Seguramente ·acabará. integrándose no castelán nun plazo máximo de 200 anos. O fenó. meno xa o e·stam6s vendo hoxe . O léXico galega vaise·contarilin8.ndo de castelanismos e a sintai<e galega contamina ó 'castelán. Posiblemente, chegarase a falar en Galicfa unha ·lingua cunha sintaxe galega e urí léxico castelán. - ¿Non lle preocupa? - Non pasa nada. Non lle deamos ásHnguas un valórsimbólico e agresivo . ¿cantas .liriguas desapareceron en Galicia antes de que chegasemos a falar .. galega? . O que hai que manter son outras causas, o espíri~u do país. · - Peroperderalingu.a ¿non é perder a iden,tidade? , anos que me quedan de vida - Non creo nas identidades ·-vou adic.a los a vivir'nlln país có colectivas. Sempre resultan: . que riori.fl!e-sinta identificado,. sospeitosas de fa.seismo. Eu onde ningún símbolo limite a son galego· de riacemento, mina· libertade, onde ·si ·amo vocación e exercicio, pero podo algo é porque me gusta e non dicir que hai dous millóns de porque sexa un símbofo de galegos cos que nori quero ter identificación. Irei a vivir a Aleningunha identidade e posible- mania e alía lingua xa non será mente coñezo alemáns, pola 7 unha emoción, será un instrucos ou noruegos cosque sí que- mento de comunicación. Así de simple. ra ter unha identidade.
pobre que xogaba ó parchís . · unha mañá de domingo vendo ¿Podo facerunha coíÍstrucción un xardíil. e reCoñe'.c endo ás · política sobre este sentimento? árbores ... Isto a xente nova non Á miña idade, xa non. Galicia · o entende porque para eles o xa non me necesita. Eu dellle amor é deglutir ó outro, cametodo o que lle podía dar. Agora lo. Cando un vai vello descubre . non quera .máis que li.b ertade. o outro amor, no que non se intenta cambiar ó outro nin -·Agora que se xubila, ¿non convertilo a ningunha· relixión quer:e volver a Galici3.? oupatria. - Ofre.céronme presidir unha institución e cobrar moi- ¿xa non pensa nalgún to, pero iso só me solucionaría proxecto político para Gall- ¿ere entón na identidade - Entendo que non lle a to- as cuestións económicas. Que._ cia? ~ individual? pa sentido tampouco ó. nacio- ro vivir nun país no que os últi- ¿pero que vou cambiar - Desde Pessoa sabemos nalismo político ... mos · anos da nliña -Vida vida eu? Se fose posible, sí o pensaque non existe tampouco unha - Sempre que me falan diso, sexan un permanente descuría. Galícia precisa un cambio identidade individual. Esa é a eu digo que me definan que . é · brimento de libertade. Lerei inmediato que é o de respetarse súa gran lección. o nacionalisnlo. libros . de · autores · a sí mesma, que Pero bueno, admiEu son na~iona non como fixen ninguén se sinta tamos que haxa «Se o galega fose lista de Láncara. · antes, por patrio «A partir dos inferior por falar unha identidade Inventaría unha tismo, senon. porgalega, por ser alinguados individual. A acticincuenta anos bandeira e un que me -gusten. A de aldea. Esa é a tude intelectual é himno para Lán- paisaxe · xa non gran revolución opresores, a patria pensar sempre que cara ... o que non · será pará rilin a que precisa Gáliestamos trabucaquere dicir que ·1embranza · da cia. Non crear dos ricos, dos. Ternos que toda· terra que rieri.ez, .será bonita vai sendo cada estructuras polfabandonar a falanon sexa Lánca- se o é. Como ·dixo cia dos Convenci- dos asoballantes, ra non- a sinta Pessoa: «eu antes vez máis pequena ticas· propia&, senon ensinar (i . dos. Toda conviccomo mina. Can- . magnolias amo que xente a respetarción acaba conver- eu fqlaría castelán do un sae ós seis deus ou patria»: e cada vez se. téndose nunha anos do seu país tirallía. oubereber» e é aldraxado - ¿E non ere en máis fonda>> - ¿Non quepola súa condi- movementos asodan máis revolu- -Entón, ¿que é ción de galega é . ciativos para. concións que facer? o que nos fai gal egos? moi difícil construir unha quefirlibertades colectivas? - Hai algo que está moito patria teórica. - Eu vou facer unha, perso- En militei en grupos polímáis .alá de todo isa das identicos ; aínda que sempre cun nal. Marcho a Alemania a vér tidades. Eu se'ino rTioi ben. É a - Pero vostede adicou a súa pouco de reserva. Posiblemencomo con setenta anos se vive eÍnodón de cando volvo á mina vida á defensa do gafego. un· ·cam}?io linguistica. Xe. o te sexa necesario asociarse, terra de Láncara, as lernbran- Si, fíxenno por fidelidad e unirse .. . pero para min, xa non . vivín con sete anos e foi trauzas de neno, a fon te onde bebía á xente da aldea que vina ós Eu quera dicir que un 'p oema é mático ... Pero sí que queda algo cando ía coas vacas ... Mira, a domingos á miña causa a xogar unha maravilla, non porque o por facer. A gran revolución do partir dos cincuenta anos a ó par.c hís. Se o galega en Gali- autor sexa galega, senon por- ·século vai se·r volverás causas patria vai senda. cada vez máis cia fose a lingua dos_opresores, que a obra é boa. Desde que que produzan emoción e bele· peque na e cada vez máis fonda. dos ricos , dos asoballantes, eu tiven conciencia de que vou za. Amo o val de Láncara porSin identidade ningunha , eu falaría castelán ou bereber. A vello , estou descubrindo un que cando eu vivía alí todo o cultivo a transgresión, a ·desinúnica rnaneira de non equivomundo maravilloso que consque vía era fermoso. Eramos hibición, a libertade. A miña cars·e nunca é estar cOs que trúo coa miña muller. A felici- pobres , pero non hab ía nada patria é sentirme libre. Os cinco sufren. Os rneus e ran esa xente dade para .nós está en pasar feo. 1
SANTIAGO.- Carmen Formoso, que denunció a Camilo José Cela por presunto plagio, aseguró ayer que no espera conseguir algún tipo de indemnización económica, sino que su único objetivo es ·«tratar de que condenen ar escritor y vaya a la cárcel». Aunque no cree que Cela ingrese en prisión sí finalmente es condenado, debicjo a su «avanzada edad», afirmó que «Se haría jus-. ticia» cori ella si por lo menos es ·c ondenado y aparece en su cuníetdum este «borrón» . ' Formoso hizo Una feflexión, en dedarac::iones a EFE; tras conocer que Cela, junto con la editorial Planeta .. ha sido citado a declarar, el próximo miércoles, en el Juzgado de Instrucción ·número 2- de Barcelona, acusado de cometer plagio al escribir La Cruz de San Andrés, con la que obtuvo el Premio Planeta de Novela en 1994. A pesar de que fue citado. a · declarar, fuentes judiciales consultadas aseguraron que el escritor posiblemente no se personará en el Juzgado por un problema en la notific.ación, ya que, al parecer, fue dirigida a un domicilio en el que ya no reside. El que sí se personará es, según las mismas fuentes, ·un r.e presentante de la editorial ·Planeta, a quien, tras tomarle declaración, se le pedirá la .correcta y actual dirección de Cela para proceder a su citación. Según consta en la querella presentada por la escritora galle- . ga, ésta envió su obra Cannen, · Carmela, Carmiña (F1uorescencias) a ·la editorial Planeta para participar en el concurso que lleva su nombre:
ESTRENO
El Principal ·de Santiago acoge hoy y mañana la obra «Buñuel, Lorca y Daifa ' SANTIAGO.- Durante hoy y mañana tendrá lugar en el Teatro Principal de Santiago fa represen-. tación de la obra Buñuel, Larca y Dalf, uri estreno que llega a Galicia de la mano de Auriol Pro, ducciones y que tuvo su primer reto con el . público los pasados días 6 y 7 en el Resalía de Castro de A Coruna, mientras . que el pasado 21 lo hizo en Narón. La trama de Buñuel, Larca y Dalf gira en tomo a la gran ami.s tad que mantuvieron los tres· genios . Tres genios, tres artes (ci· ne, literatura y pintura), llevados al teatro con representación de s us vivencias de su juventud durante su estancia simultánea en'" la Residencia de Estudiantes. La obra está dirigida por Carlos Ma11ín e interpretada por Santiago Meléndez, Balbino Lacosta y Francisco Fraguas.
·.1