97
لځه لخص ښل لي شل له دې کبله دداسي کسانو په قتل کي باید ډیره عجله وشي .دداسل هغه وخت چې سابئي شي طلقیږي ،هغه دې عدت وشماري اوبل میړه کول ورته جائز دي او مال یی دهغه مسلماني ورثي ته ویشل کیږی .که په سب کې تکرار وشو . له له هغل للمان وي او لل لړي مسل شرعي ارتداد دادې چې لمل دویم :ارتداد : وروسته کافر شي .ارتداد څو درجې لري : لمړۍ -هغ چې خپله مرتد شوي وي خو نور کسان باطلي لیار ته راونه بولي ،پس که هغه مهلت وغوښت نو درې ورځي مهلت دې ورکړل شي اواسل م دې ورته بیان کړل لم دده لی هل لال یل شي که یی اسل م قبول کړ اوتوبه یی وکړه نو خپله مسلمان اومل کیږي که په دې دریو ورځو کې مسلمان نه شو نوودې وژل شي اودهغه مال دې دده مسلماني ورثي ته تسلیم کړل شي .هغه چې په مسلمانئ کي کسب کړي خو هغلله مال چې د ارتداد په وخت کي یی کسب کړې هغه دې بیت المال ته تسلیم شي . له لاطلي لر تل لم دې بل لان هل لور کسل لوی او نل لد شل دویم – هغه کسان چې خپله هم مرتل راوبولي او د زندیقیت درجي ته ورسیږي که مخکې له نیولو څخه یی توبه وکړه نو مسلمان دې که یی له نیولو څخه وروسته توبه وکړه نومسلمان نه دې توبه یی نه قبلیږي باید قتل شي نو درجه د ارتداد دسبائت څخه کمه ده . دریم :دریم اصلي کافر دې اصلي کافر په خپل دین کې ازاد د ې که دمسلللمان په هیواد کې ژوند کوي نو جزیه پرې لزمه ده چې قبوله یی کړي تر هغه چې خپللل له لې پل لدوان چل له هنل لری ،لکل عهد یی نه وي مات کړې تعرض کول پرې جواز نه لل افغانستان کې اوسیږي او یا نور کفار . حضرت علي رضی ا عنه فرمایی چې : ) دمائهم کدمائنا واموالهم کأ موالنا( وینه یی زمونږ د ویني په شان ا ومال یی زمونږ د مال په شان دې . یعنې دهغوې په نفس او مال تعرض حرا م دې . ******
دیارلسمه پوښتنه : لو لی دهغل که داسلمي عقیدي سره سره یوڅوک حلل ته حرا م اوحرا م ته حلل ووایل حکم څه دې ؟ البته په نافهمې یا قصدي حالتو کي ؟ ددیارلسمي پوښتني ځواب : دپوهې په حالت کې او قصدي حرا م ته حلل او حلل ته حرا م ویل کفر دې .کلله د ٌ یی وویل نو نلله کللافرکیږي .د حلل ناپوهۍ په حالت کې یی وویل یعنې خطا اوحرا م څخه مراد دادې چې دهغو حلل والي او حرا م والي په قطعي دلیلو ثابت وي ،په عالمګیری کې د خلصة الفتاوي په حواله لیکل شوي : ) و من اعتقد الحرا م حل ل اوعلي القلب یکفر و امالو قالو لحرا م هللذا حلل لان لذا اذا کل لاد هل لي العتقل لافره فل لترویج السلعة اویحکم بالجهل لیکون کل لره فل حراما لعینه وهو یعتقد حلل حتي یکون کفرا واما اذا کان حراما لغیل وفیما اذا کان لعینه انما یکفر اذا کانت الحرمة ثابته بدلیل مقطوع بلله واما اذا کان بالخبار الحاد فل یکفر کذا في الخلصة ( » عالمګیری ومنها مایتعلق بالحلل والحرا م ۲ج ۲۷۲ ،مخ « چا چې باور وکړ چې حلل حرا م اویا حرا م حلل دي دخرڅولو دهغه شي له پاره ٌ نه کافر کیږي .دا حکم هغه ،یا یی دخپلی نادانۍ په وجه حکم وکړ نو عقیدتا لې لتي چل له حل وخت دې چې وې حرا م لعینهِ او دا پرې دحللو عقیده وکړي په هغل کیږي کافر .او که حرا م لغیرهِ وي یعني دبل شی په سبب حرا م وي نو نلله کللافر ِ حرا م وي نو کافر کیږي چې وي دهغو حرمت ثابت کیږي .په هغه شي کې چې په عینه په قطعي دلیل سره ،یعني هر هغه شي چې دهغه ثبوت په واحد خبر وي اوپه هغه حکم وکړې شي نه کافر کیږي : ******
څوارلسمه پوښتنه : نقدي جریمه د اسل م له نظره څه حکم لري ؟ په کو م وخت کې او څللومره جریملله داسل م له نظره روا ده ؟ که څوک د جریمي اداء کولو قدرت ونه لری څه معامله باید ورسره وکړل شي ؟