HETMAGAZINEVOORDEAMBTELIJKSECRETARIS SAMENINDE MEDEZEGGENSCHAP HANNEKETRUSCHELENMICHIELHARTMAN ASMAGAZINE #03 Februari|2023 NIEUW AS-POLL DEAMBTELIJKSECRETARIS:BETROKKEN BUITENSTAANDEROFTROUWE TEAMSPELER? LANGSDEMEETLAT METVERONIQUEESMAN
HOEKOMJETOTEEN EFFECTIEFADVIES?
NA-TAFELENMETHUUBBRINKHOF|15FEBRUARI2023|19.00-21.30|GOUDA
AANMELDEN>>(https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-hoe-kom-je-tot-een-effectief-advies/)
Colofon
AS-MagazineiseenuitgavevanDiviRecruitmentB.V.handelendonderdenaamOR-ondersteuningenverschijnt3xperjaar.
Redactieadres
Blekerssingel37
2806ABGouda
Email:info@or-ondersteuning.nl
Redactie
AngèlaAbbo(hoofdredacteur)
LizaArends
HeleneHubers
MetmedewerkingvanMaximeNoordermeer
Fotografie
©SandraZeilstraPhotography(pagina’s1,3,4,8en11)
AngèlaAbbo(4,8,11,20,52,56en58)
AndrédeJagt|AVL-NKI(pagina14)
Auteursrecht
AS-MagazineiseenproductievanDiviRecruitmentB.V. Allerechtenwordennadrukkelijkvoorbehouden.Niets uitdeuitgavemagwordengereproduceerden/of verveelvoudigd,opwelkewijzedanook.Ofworden opgeslagenineendatabase,zondervoorafgaande toestemmingvanDiviRecruitmentB.V.
2 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Tja,eenvraagdiewesteedsvakerkrijgenvandeauteurs. Wewerkennietmetthema’s.
Ditisdederdeeditieenwehebbenhetgered.Drieuitgavesper jaar.Iedereuitgaveweernieuwerubrieken,metmeerpagina’s. Eenthemaalskapstok,ofeenvastestructuurenpublicatiedata zouwelhandigzijn,ofmisschienzelfsprofessioneel.
Voornudoenwevooralwatgevraagdwordt,watonsleuklijkt enwatwedenkendatjullieleukvinden.Zoalsonzenieuwe rubriek‘AS-poll’metaanvullendcommentaarvaneenORvoorzitter,bestuurderentrainer.Of‘Langsdemeetlat’(goed gejatvanhetblad Opzij),waarinweeenbestuurder interviewen.Alsjijnieuweideeënhebt,laathetonsweten!
IntussenzijnookalledatavoorhetNa-Tafelenbekend.Kijkin onzeagenda.Deeerstekeerisalop15februari,metéénvan mijnlievelingstrainers,HuubBrinkhofalsgastspreker. Energiek,superpositiefenvolkenniseninspiratie.Ikbendan ookblijdathijdeeluitmaaktvandetrainersgroepvanonze zusterorganisatieAS-opleidingenendathijgraagopdeeerste Na-Tafelavondvanhetjaarkomtvertellenoverdeambtelijk secretarisinderolvanadviseur.Ikhoopdatikjoudaarook livemagtreffen!
Totslotmisschienwelleukomtevermeldendatweals organisatieblijvengroeien.Eenconstantetoestroomvan nieuweopdrachten,maarookonzepoulevanambtelijk secretarissenblijftgroeien.Ookveelnieuweinschrijvingenen ambtelijksecretarissendieoverstappenvaneendienstverband naarhetZZP-bestaan.Ookonzebackofficegroeituitz’njasje enwezoekennaareenpassendeoplossing.Spannend,maar ookleuk.
Veelleesplezierenlaatonsvooralwetenwatvolgensjouwerkt enbeterkan!
Liza
EDITORIAL 3 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
LIZAARENDS
“Watishetthemavanditnummer?”
DirecteurOR-ondersteuning
INHOUD
EDITORIAL HET(WERK)VELD
Watgebeurterzoalinhet(werk)veld?
INTHESPOTLIGHT
Samenindemedezeggenschap-HannekeTruschelenMichielHartman, ambtelijksecretaris/adviseurmedezeggenschap
Vanheteersteuur:BureauOndersteuningMedezeggenschapMinisterievan JustitieenVeiligheid
Alsambtelijksecretariskunjeoveralinstappen-JorindeKoenen
ASINDEPRAKTIJK
ReisbegeleidervandeOR-Hoezetdeambtelijksecretariszichopdekaartna verkiezingen?
NIEUWEOPDRACHTEN
ORACTUEEL
SER-voorbeeldreglementnietaltijdjuridischcorrect
Verpleegkundigeadviesraadverdientbeter
WaarmoetdeORopletten;functiewaarderingssystemen-RolanddeBocken
RonaldBorgts
Watvoortypeadviseurbenje?-HuubBrinkhof
LANGSDEMEETLAT
VeroniqueEsman-directeurNederlandseVerenigingvanZiekenhuizen
03
07
08–11
12–16
17
18-19
22–23
20–21 30-33 26–27
50–53 56–58 4 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
#03|FEBRUARI2023
AS-MAGAZINE VOORDEAMBTELIJKSECRETARIS
EXPERTAANHETWOORD
Financiën:Gripopfinanciering
Wet-®elgeving:Becreative!Inventievezeteloplossing
Pensioenen:Hoenadenkenoverpensioenwélleukwordt
BOEKRECENSIE
Machtigmooiemedezeggenschap- AnnetteTerpstraenKatrienHugenholtz
AS-OPLEIDINGENUITGELICHT
Nieuwetraining:Aandeslagmetdebasis:Financiën,ArboenHR
AS-POLL
Deambtelijksecretaris:betrokkenbuitenstaanderoftrouweteamspeler?
Nieuwepoll:Isdesecretarisoverbodigmeteen(ervaren)ambtelijksecretaris?
EVENVOORSTELLEN
LOMOZPlatform-CoriendeKloeenFrancaKerstensVerbindingmaken, ervaringendelenengoedeideeënopdoen
PRAKTISCH
Digitaalleiderschapvergteenandereaanpak ZETINJEAGENDA 24-25 29 –00 28 34–35 42–45 59 46–48 54-55 36–39 40 5 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Vacature
Secretaresse
OndernemingsraadAbrona (22uurp/w|HuisterHeide)
Abronaondersteuntvolwassenenmeteenverstandelijkebeperkingin ennabijdeprovincieUtrecht.Wijbiedenlangdurigezorg,behandeling, participatieenmaatschappelijkeondersteuning.Metaandachtvoorde cliëntenzijnofhaarleefwereld.Metelkaar,voorelkaar.
VooronzeORzijnweopzoeknaareensecretaresseondernemingsraad. Organiseren,communicerenenstructurenzijnjouwgrootstekwaliteiten. Jijontzorgtproactiefenwaarjekanzodatdeondernemersraadop rolletjesloopt!ZodraagjijalssecretaressevandeORbijaandeinvulling vanmedezeggenschapbinnenAbrona!
Wijzijnopzoeknaar
eensecretaressediemetadministratieveensecretariëletaken, agendabeheerenzorgvoordecommunicatiedeondernemingsraad ondersteunt.Eendiversefunctiewaarbijde11ledenvandeORopjouterug kunnenvallen!Metelkaargevenjullieinvullingaanmedezeggenschap binnenAbrona.
Alssecretaresseorganiseerennotuleerjediverseoverleggenenziejetoe opdeopvolging.Naastsecretariëletakenbenjijindezerolook verantwoordelijkvoorinformatievoorzieningrichtingdemedewerkers.Dat doejedoorhetschrijvenenverspreidenvannieuwsbrieven,notulenen jaarverslagen.DaarnaastonderhoudjealscontentbeheerderdeSharepoint paginavandeOR.
Jezorgtvoorhetagendabeheerenzetjouwadministratieveen organisatorischeskillsgraaginvoorhetbewakenvanproceduresen processen,organiserenvanbijeenkomstenenarchiefwerkzaamheden. Metjouwkennisoverdeondernemersraadkanjij(bijna)elkevraag beantwoordenófweetwaarjemoetzijnvoorhetantwoord.Dankzijjou loopthetbijdeORoprolletjes.
Interesseindezeopdracht?
GavoormeerinformatieofsolliciterennaardewebsitevanOR-ondersteuning (https://or-ondersteuning.nl/secretaresse-ondernemingsraad-abrona-22-uur/)
VACATURE (ADVERTENTIE) 6 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
DUUR
WERKDAGEN
LOCATIE
AANSTELLING
Jaarcontractmetuitzichtop vastdienstverband
DinsdagoverlegdagOR
HuisterHeide
PLACEYOURCATEGORYHERE AS-MAGAZINE#03
Langdurigeziektevervanging Abrona
WEGMETDIE WINTERDIP!
Metdetorenhogeenergieprijzenkwamende warmekerstsokkenuithetkerstpakketvanORondersteuningalsgeroepen!Ditdoorslaande succesleiddetotvelereactiesvanonze ambtelijksecretarissen.Zokwamenze bijvoorbeelduitstekendvanpasbijeen medewerkerdieneteenoperatiehadgehaden geenschoenenmeeraankon.Eenspoedig herstelgewenst!
O KOMEREENS KIJKEN
HetteamvanOR-ondersteuningheeftzichvolopingezet tijdensdedrukkedecembermaanden.Zowerdende ambtelijksecretarissenookvaneengedichteneen heerlijkechocoladelettervoorzien.Hetgedichtwerd hoogstpersoonlijkvoorgelezendoorSinterklaaszelf*.
SUPERFIT NAARDE VIJFDE PLAATS
Mariza,LizaenLizettevanOR-ondersteuning hebbenopzaterdag22januarimeegedaanaan deHyroxEuropeseKampioenschappenfitness racinginMaastricht.Ineenteamvanvier vrouwenstredenzijineenfitnessracemet andere(Europese)teams.Elkteamliddeedtwee runsvanéénkilometerentweefunctionele oefeningen.Datdedamessuperfitzijn,blijkt wel.Zeeindigdenalsvijfde!
*Voordiegenendiehemnietherkenden:Ambtelijk secretarisJanWillemDorr(gepensioneerd,maarnoglang nietuitgewerkt)enwerkzaamviaOR-ondersteuningbij CyclusenExpertisecentrumEuthanasie.
EEN EIGENSTUDIEDAG VOORDE TRAINERSAS-OPLEIDINGEN
2023begonvoorAS-opleidingenmeteeninspirerende dagvoorhaartrainers.OnderleidingvanLeontienKramer kekenHuubBrinkhof,ManonKrol-Steggerda,JOhan Berends,SaskiaReijnen,ArthurHol,MaartenVan Kempen,MargoHendriks,LizaArendsenMinoux Verschoorterugop2022enmaaktenafsprakenvoor2023. Envooralbesprakenzemetelkaarhoezedeopleiding voorambtelijksecretarissennogbeterkunnenmaken. Metveelenthousiasmekijkenzeallemaalnaar2023!
7 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
PLACEYOURCATEGORYHERE
HET(WERK)VELD
HANNEKE: “DANHEBIKGEWOONGELIJK!”
INTHESPOTHLIGHT
MichielHartmanenHannekeTruschel
Ambtelijksecretaris/adviseurmedezeggenschapéngetrouwd
Samenindemedezeggenschap
MICHIELHARTMANENHANNEKETRUSCHELZIJNAMBTELIJKSECRETARIS/ADVISEURÉNSAMENVORMENZEEENSTEL. LIZAINTERVIEWTHENOVERHOEHETISOMALLEBEIINHETZELFDEVAKWERKZAAMTEZIJN.
DoorLizaArendsenAngèlaAbbo
Overhoehetbegon
Hoezijnjullieinhetvakgerold?
Hanneke:“In2008zagikineenlokaalsufferdjeeenkleine advertentievoorambtelijksecretrarisbijeenzorginstelling. Ikwaseentijdopgehoudenmetwerken,voordekinderen, ennatuurlijkvoormijzelf!”,zegtzelachend.“De functieomschrijvingindeadvertentieleekmebestleuk.Ik hebgesolliciteerdenbenaangenomen.Ikvondhetmeteen leukenbenerhelemaalindoorgegaan.Nuwerkik gecombineerdhalfineenvastdienstverbandbijde HogeschoolUtrechtenhalfdoeikopdrachtenalszzp’er. Hetafgelopenjaarwasikookgastdocentbijde Hogeschool.Voorditjaarkijkikhetnogevenaan,wanter zijnookweeranderedingendiespelenbinnende Hogeschoolendiemijnaandachtnodighebben.”
Michiel:“Mijninteressevoormedezeggenschapontstond toenikalsbestuurdermetdeORmoestoverleggen.Ik werktetussen2008en2010vooreenorganisatiedieechtin zwaarweerzat.Daarhebikheelveelrespectgekregenvoor deORenhetmedezeggenschapswerk.Daarnakwamikvia HannekeenviadevoorgangervanOR-ondersteuningop eenopdrachtbijTMF,eentrustwaarikwelhetéénen anderoverwist.Vooraldegesprekkenoverovernamesen alleswattemakenhadmetwetgeving,sprakenmijerg aan.Ikdeedernogeenaantalreorganisatiedingennaast. Dankomjenatuurlijkookondernemingsradentegen.Toen kreegikdekansomviajou,Liza,aandeslagtegaanbij, wattoennogIngenicoheette.Ennuzitikvolmet opdrachtenbijheleinteressanteorganisaties.Organisaties waarechtmoeilijkedingenspelen.Datmaakthetvoormij leuk.”
8 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Overwerk
Hoeveelondernemingsradenondersteunenjullienu samen,alsjehetbijelkaaroptelt?
Hanneke:“Iktwee(eneenhalf;eentjeondersteunikopde achtergrond).”
Michiel:“Volgensmijhebikerzeven!”
Hoehoujehetuitelkaar?
Michiel:“Datistotaalnietmoeilijk.Gewoon.Voormijzijn hetvijfteams-omgevingenenéénGoogle-omgeving.Dat alleswordtaaneenaccountopgehangen.”
Hanneke:“Ikbenmeervandelijstjes.Planning,watikelke weekmoetdoen.”
Julliemakenbestwelwaturen!
Hanneke:“Ja,hetisgewooneenwerkweek.28uurvoor mijnvastebaanenzestotachtuurviaOR-ondersteuning.”
Michiel:“Voormijishettussendeveertigenvijftiguurper week,allesbijelkaar.”
Werkenjullieookweleensthuis?Enhoegaatdat dan?
Hanneke:“Datgaateigenlijkvanzelf.”
Michiel:“Hannekezithelemaalbovenenikhelemaal benedenenwehebbenoortjesin.Dusdatgaathelemaal goed.
Ikhebveelklantenenookveelreistijd.Minimaaleenuur enalsikpechhebmetfiles,gemakkelijkanderhalfuurof zelfsmeer.IkprobeerdanookzoveelmogelijkviaTeamste doen.Alshetechtheelspannendwordt,danzorgikdatik erbijben.BijvoorbeeldalsdeOReenadviesaanvraag behandeltmetdebestuurder.Danwilikniethetrisico lopendatdetechniekmeindesteeklaat.Danwiliker gewoonbijzijn.”
Oversparrenenintervisie
Vragenjullieadviesaanelkaar?
Michiel:“IkvraagwelregelmatigadviesaanHanneke,want zijweetmeerdanik.Ikvraagdanookmeeraanhaar,dan zijaanmij.”
Hanneke:“Hetiswelhandig.Wesnappenallebeiwaarhet overgaat.Maarweetje,inhoudelijkbespreekjenietalle insenoutsmetelkaar.Wehebbenhetweloverhet systeemofhetproces.Enikbenmeervandedagelijkse gangvanzaken,het‘goingconcern’-werk.Michielismeer vanhetadvieswerk.Ikdoelieverhetgewonegedeelte.”
Michiel:“Daarmeedoejejezelfwelwattekort.Jebent namelijkheelhardbezigomtezorgendatdeinteractie tussenallebelanghebbendenopeengestructureerde manierverlooptendaarverbeteringenkomen.”
Hanneke:“Ikdoehetnooitbewust.Laatikhetzozeggen.”
Hanneke,jijbenvooraleenambtelijksecretarisdie tussenneusenlippendoorheelveeldoetinprocesen relatie,maarzichprofileertopinhoud.
Hanneke:“Datklopt.Ikhoefooknietzonodigopde voorgrond.”
Michiel:“Precies!Wijmoetenhetvooralachterde schermendoen.HetgaateromdatdeORzichkan profilerenennietdatdeambtelijksecretariszichprofileert. Datbetekentookdatweheelveelvoorwerkdoenenveel voorbespreken,maarjemoethetnietoverwillennemen. JemoetzorgendatdeORdeleercurvedoormaakt.Waar mogelijkhelpje.”
Doenjullieweleensaanintervisiesamen?Bijvoorbeeld tijdensheteten.Zovan:‘ikloopdaartegenaan.Hoega jijermeeom?’
Michiel:“Datdoenwebestwelvaakeigenlijk.Hetgaatom groteenkleinedingen.Toevallighadiknetietsvooreen klantenofernouwelofnieteeninstemmingaanvraagvoor moetkomenendaarhebbenwehetdanover.”
INTHESPOTLIGHT 9 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Hanneke:“Wehebbeneigenlijkonseigenbureau ondersteuningmedezeggenschapenkunnendusaltijdmet elkaarsparren.”
Zijnerookonderwerpenindemedezeggenschapofhet vakwaarinjullielijnrechttegenoverelkaarstaan?
HannekeenMichiel:“Neeeigenlijkniet.”
Overhetvak
Hanneke:“Elkedagmaakikwelweerwatandersmee.Zo van:‘Goh,diehebiknognietgehoord’.Dankomteen organisatiemeteenplanwaarvanikdenk:‘WatkandeOR hiereigenlijkmee?’Dangaikopzoekendanontdekik telkensweeropeningenwaardeORmeeverderkan.Ik vindhetleukomdewettegebruiken,jurisprudentieerbij tezoekenenteinterpreteren.”
Michiel:“Datvindikookenikvindhetleukomeen bijdragetekunnenleveren,omechtdingenteveranderen enomdingenbetertemaken.Daarnaastleeriknogelke dag.Alsjebijeennieuweklantkomt,hebjetemakenmet eenandersoortorganisatie,anderecultuur,andere prioriteiten,etcetera.Datmaakthetleuk.Dusikkanaan deenekantveelbijdragen,maarikworderzelfookniet dommervan.”
Hanneke:“Hetisgewooneenheelleukenafwisselend beroep,waarinjejezelfkuntontwikkelenenwaarjekunt latenzienwatjeinhuishebt;jeervaring.”
Michiel:“Waarhebjenoudekansombij,inmijngeval, zeventotaalverschillendeorganisatiesbinnentezijndie allemaalmetuniekedingenbezigzijn.Dieheelveelimpact hebbenophetbedrijfenallebelanghebbendenerbij,dus ookdemedewerkers.Datisgewooneenluxe!”
Julliezijnbeidenjurist.Indepraktijkzieikdat ambtelijksecretarissenmeteenjuridischeachtergrond snellerwordengeaccepteerdineenorganisatieenzich minderhoeventebewijzen.Watisjullieervaring?
Michiel:“Onzeopleidingsluitinderdaaderggoedaan.Je leerteenbepaaldemaniervandenken.Jeleertanalyseren, jeleertwegeneninoptiestedenken.Datisechteengoed startpuntvoorhetvakvanambtelijksecretaris.”
Overwatvervelendis
Waarhebbenjullieeenhekelaan,wathetvakambtelijk secretarisbetreft?
Michiel:“Geneuzel.”
Hanneke:“Uitlopendevergaderingen,metalleenmaar, inderdaad,geneuzel.Ikweetnietofikhetmoetzeggen, maarsomsdenkik:komop!”
Michiel:“Alsjehetnetjeszegt:Mensenrakenintijd verstrikt.Ikhebookeenhekelaanpolitiekespelletjes.Niet omdatiknaïefbenenvinddathetzonderpolitieke spelletjeszoumoetenkunnen,maarvooralomdathetveel tijdkankostenenjeafentoemoeilijkkaninschattenwelke kanthetopgaat.”
Hanneke:“Hethoortereenbeetjebij,maarvertraagtde boelwel.”
OveronderdeelvanOR-team
Wehebbeneenpolluitgestuurd(deresultatenvanhet onderszoekstaanoppagina36)metdevraag:benjeals ambtelijksecretariswelofnietonderdeelvanhetteam OR?Hoestaanjulliedaarin?
Hanneke:“Alsambtelijksecretarishebiknooiteenmening. Althans,ikvertelhemniet.Ikprobeerhetteamweleen eigenmeningtelatenvinden.Indiezinbenikdusgeen onderdeelvanhetteam,maarikvoelmewelonderdeel. Vooralookomdatjesameninvergaderingen,of overlegvergaderingenzitenjeziethoeeenmanagement handelt.Danvoelikmezekerwelonderdeelvanhetteam enbenikmetdeOR.”
Michiel: “Ikvoelmealtijdwelonderdeelvanhetteam. Heelsterkzelfs.Ikgeefvantevorenietsduidelijkermijn mening,maarzegeraltijdbij:‘datismijnmening,maar julliemoetenalsORdaareenstandpuntoverinnemen’.Ik zalooknooittegeneenbestuurder‘We’zeggen,ikzeg‘de OR’.IkbennietdeOR.OR-mensenzijngekozen.Technisch gezienvertegenwoordigiknietdecollega’svanhetbedrijf waarvoorikwerk.”
Hanneke:“Ikzegooknooit:‘MijnOR’.”
Michiel:“Ikookniet.Maarjekunthetnatuurlijkook positiefzien,alsbetrokkenheidbijdeOR.Hetisbestwel eengrootdeelvanmijnwerkplezierdatjemeteenaantal mensenomgaatwaarmeejegezamenlijkedoelenhebt,en datjeooknogeenbeetjekuntlachen.”
INTHESPOTLIGHT 10 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
“
Hetisnietzodatwehier elkaarhetserviestoegooienals weeenverschillendeinterpretatie vanartikel27,1lidahebben.
Overelkaar
Michiel:”Wezijnbestandersquapersoon.Opsommige plekkenwaarHannekewerkt,zouiknietzogoedkunnen werken.EndatgeldtvoorHannekeandersom.”
Hanneke:“Jijbentaltijdietsmeerinhetgesprek.Ikwiler ietsmeerovernadenken.Kijkenhoehetgaat,water gebeurt.Jijpraatmeermee.Ikvindhetprettigomvooral dedagelijksedingenvoordemedezeggenschapteregelen. Ikwilgraagopdeachtergrondallesregelen.Ikbenecht vandeachtergrond.Ikbendevraagbaakenweetwaaralles staat.IkhebneteennieuweORdieikgaopstarten.Datis weereenmooieuitdaging.”
Michiel:“Hetleukeisdatwehetuitverschillendehoeken aanvliegen,vanuitverschillendesoortenklanten.Bijde klantenvanHannekegaathetvooraloverdedagelijkse dingen.Bijmijnklantengaathettochmeerom
veranderingen.Datishetverschilendaardoorjuistleuk, wantdatkunnenwemetelkaarbespreken.Wehebbenook aanjou,Liza,tedankendatweopdrachtenhebbendieons passen.Onzeportefeuilleisgoedafgestemdopwatwe kunnenofwillen.Jijvraagtmijbijvoorbeeldvoor opdrachtendietemakenhebbenmeteenovernameof eenwijzigingvanstrategie.”
Zijnernadelenaanallebeiwerkzaamzijninde medezeggenschapalsambtelijksecretaris?
Michiel:“Ikhebernooitlastvangehad.Hetisnietzodat wehierelkaarhetserviestoegooienalsweeen verschillendeinterpretatievanartikel27,1lidahebben.”
Hanneke:“Nee,danhebikgewoongelijk!Haha.”
HANNEKETRUSCHELENMICHIELHARTMAN
Werkzaambij:
NissanenAstraZeneca
eneenvastdienstverbandbij HogeschoolUtrecht
Werkzaambij:
Kalorama,Allucent,Booking,Haarlem Effect,LabWest,ShellRechargeenWorld Online
HANNEKETRUSCHEL
Ambtelijksecretaris/adviseurmedezeggenschap
MICHIELHARTMAN Ambtelijksecretaris/adviseur
ReisbegeleidervandeOR
HOEZETDEAMBTELIJKSECRETARISZICHOPDEKAART NAVERKIEZINGEN?
DEAMBTELIJKSECRETARISISDECONSTANTEFACTORINDEMEDEZEGGENSCHAP,MEESTALMETEENDUIDELIJKE TAAKOMSCHRIJVING.NAEENVERKIEZINGWORDENDEROLLENVOORDEOR-LEDENOPNIEUWVERDEELD:
VOORZITTER,VICEVOORZITTER,GEKOZENSECRETARIS,WIEINWELKECOMMISSIE,ETCETERA.SOMSWORDENDIE ROLLENZWAARBEVOCHTEN.ENIEDEREENVULTEENROLOPZIJNEIGENMANIERIN.OOKDEROLVANDE AMBTELIJKSECRETARISKANOPDATMOMENTKANTELEN.DEAMBTELIJKSECRETARISMOETDUIDELIJKMAKEN
WATHIJDOET,ENWATHIJNIETDOET.METEENBEETJEPECHWORDTDEAMBTELIJKSECRETARISGEZIENALS‘DE SECRETARESSE’OF‘DENOTULIST’.
HoezorgenambtelijksecretarissenervoordatdatbeeldzichnietvastzetindehoofdenvandeOR-leden?Hoezetde ambtelijksecretariszichzelfopdekaartnadeOR-verkiezing?Hoedoejedatnou,zo’neerstebijeenkomstalsernog geenvoorzitterenvicevoorzitterzijn.Enpakjealsambtelijksecretarisdanookeenrolalstrainer,bijvoorbeeldom deWORuitteleggen?
Wesprakenerovermetvierambtelijksecretarissen:AstridMeere,MarijnKoole,IngridvanderKlugtenEleonoravan Vloten,tezamenwerkzaambijzevenverschillendeorganisaties.
DoorHeleneHubers
ASTRIDMEERE
Secretaresse?
AstridMeere:“Ikneemaltijddevrijheidomtevertellenwathetambtelijksecretariaatinhoudt.Ikbenookwelzo brutaalomgelijktevermeldendatdatabsoluutnietalleendesecretaressefunctieis.Ikhebookwelmensengehoord diedenkendateenambtelijksecretariseensecretarisbijeengemeenteis.Danmoetjeuitleggendathettweeheel verschillendeberoepenzijn.”
Astridisduidelijkoverdeinhoudvanhaarfunctie.“Jekuntbeterhelderzijnzodatiedereenweetwathetambtelijk secretariaatbetekent.Alszevindendatikvooralnotulistmoetzijn,zegikdatwemetelkaargaanbesprekenhoewe afscheidvanelkaargaannemen.”Lachend:“Danschrikkenzezichwildenkrijgikveelvragenomadvies.Alsikalleen alsnotulistwordgezien,wordikduurbetaald.Maarikvinddiediscussiesomswelvermoeiend.Hetismijnberoep. Enhetismijndeskundigheid.”
Derolvandeambtelijksecretarisnadeverkiezing
Astridheeftergeenmoeitemee.AlsdeORineennieuwesamenstellingvoorheteerstbijeenis,iszijdesnoodsde technischvoorzittervandeeerstevergadering.Zodraeenvoorzittereneenvicevoorzitterzijngekozen,kunnendiein functietreden.Datkanmeteentijdensdieeerstevergadering,maarooktijdenseenvolgende.Astrid:“Ikbegin meteenoverzospoedigmogelijkeentrainingorganiseren,éneenvoorzitterenvicevoorzitterkiezen.Diemoetener snelkomen,wantiemandmoettekenen,iemandmoetaanspreekbaarzijnvoordebestuurderendemedewerkers. Daarnageefikzedebetekenisvanmijnfunctiemee.”
12 AS-MAGAZINE #03 januari|2023
ReisbegeleidervandeOR
AlsereennieuweORisgekomen,neemtAstriddenieuweledenevenapart.“Ikzeg: ‘komeveneenuurtjebijmezitten.Danvertelikalleinsenoutsineenvogelvlucht’. Danbeginikaltijd–hetklinktheelegoïstisch–overmijzelf.Ookomhenhetgevoelte geven:jehoeftnietalleszelftedoen.Ikbeneromjouteondersteunen.Ikganietde medezeggenschapvoorjouuitvoeren,datdoejij,maarikkanjewelheelgoed ondersteuneninwatjewaarkuntvinden,hoedewetgevingis,hoedecaoluidt.Alsik hetnietweet,gaikhetvoorjeuitzoeken.Enikkanhetooknogaandevakbond vragen.”
Deambtelijksecretarisalstrainer
AstridgeeftdesgewensteenWOR-trainingaandeOR-leden.Zevindthetergjammer alseenorganisatiegeengebruikmaaktvanhaarkennisenvaardigheden:“Alszedie trainingendoormijlatendoen,scheeltdateenpaarhonderdeuro.Zekerindezorgzijn zedaargevoeligvoor.Trainingmagdaarnietveeltijdkosten.”Datlaatstebegrijptze helemaal.“Daaromkanikkanmevoorstellendatmedewerkersindezorg,diealzestig uurindeweekwerken,geenOR-werkgaandoen.Ikhebdaarweleenbeetjeempathie mee.”
Mooietip!
Weesvooralheelduidelijkoverwatjekunt,watjedoetenwatjewildoen!
Werkzaambij: ZorginstellingNieuwUnicumin Zandvoortenbij
Servicepunt71inLeiden
Vooropleiding: DASMOleergang1vrijstelling vanwegejarenlangeervaring alsdirectiesecretaresse/ managementassistent,DASMO leergang2
ASsinds: 2007
Inhetvakgerold via: sollicitatieopeenfunctieals directiesecretaresse.Beide partijenhaddendaargeen goedgevoelbij.
ASINDEPRAKTIJK AS-MAGAZINE #03 januari|2023
ASTRIDMEERE Ambtelijksecretaris
Werkzaambij:
AntonivanLeeuwenhoekNederlandsKankerInstituut (AVL-NKI)
Vooropleiding: studiespsychologieen ItaliaansetaalkundeaanUvA (nietafgerond)enleergangAS 2+3.
ASsinds: 2017
Inhetvakgerold via: waslangOR-lidenbeslootbij eenswitchzichverderinde medezeggenschapte verdiepen.
MARIJNKOOLE
Secretaresse?
MarijnKooleheeftergeenlastvandathijwordtgezienalssecretaresseofnotulist.Dat hijeenmanis,speeltdaarwellichtinmee.MaarookdatdeORnaastdeambtelijk secretariseensecretaresseheeft.Marijnmoetwelduidelijkmakenwathetverschilis tussendeambtelijksecretarisendegekozensecretaris:“Omhetverschiltochwataan tedikken,zegiktegeniedereendiehetwilhoren:iknoemmijzelfadviseur medezeggenschap.Datiswatikdoe:ikadviseer.Hetishelaasnietdetitelvanmijn functie.Ikbendaarwelmeebezig.Ikhebmijnemailhandtekeningaangepast.De bestuurdermoestdaarwelwatomlachen.Ikhebhettoegelichtenzijvondhet duidelijk“.
Derolvandeambtelijksecretarisnade verkiezing
Deverwelkomingvannieuweledengebeurtal voordeverkiezingen.InhetAntonivan Leeuwenhoekkunnenmedewerkersdie geïnteresseerdzijnindeOReenOR-stagevan eenhalfjaarlopen.Marijnorganiseertdiestages. NadeverkiezingorganiseerthijdeOR-buddy’s. Hijblijftzelfnadrukkelijk‘aandeachterkant’. Marijn:“Hetenigewatikwelzelfdoeisnadrie maanden‘hetnieuwe-ogengesprek’voeren. Mensendienieuwzijnbinnengestaptnodigik uit,samenmethunbuddy.Danbesprekenwe eenaantalzaken.Watisjeopgevallenalsnieuw lid?Zijnerdingenwaarvanjezegt:ikzouhet andersaanpakken?Hetisheelgoedomhun frissebliktebenuttenenzo’ntermijnvandrie maandenwerktgoed.”Dankzijdestructuurmet destageendeOR-buddy’shebbendeleden genoeginzichtindetaakverdelingbinnendeOR. “Watookhelptisdatdemensendiealwat langermeelopenvanzelfnaarmijkijkenalser eenvraagkomtdiegaatoverrechtenenplichten ofietsmetjurisprudentie.”
MarijnmeldtdenieuweledenexplicietdathijnietindeORzit,dathijnietisgekozen,maarwerktvóórdeOR.Ook hierblijfthijgraagopdeachtergrond:“IkprobeerzoveelmogelijkOR-ledenophetpodiumtekrijgen.Hetishun team,meteeneigenteamleiding,hetdagelijksbestuur.Duselkekeeralsikdekanszieomachteruittestappenente zeggen:‘ikvindhetechteenzaakvoorhetDB’doeikdat.”MarijnmaaktoverigenswelonderdeeluitvanhetDB.
Deambtelijksecretarisalstrainer
MarijnwerktnaastzijnbaanalsambtelijksecretarisookalstrainervoorATIM.OpdewebsiteprijstATIMMarijnaan als:‘concretehandvattenuitdemedezeggenschapspraktijk,trainingenwaargelachenmagworden,inspiratievoor verandering’.AlsambtelijksecretarisbeperkthijzichtothetorganiserenvantrainingenvoordeOR;hijgeeftzeniet zelfaandeORvanhetAVL-NKI.
Denieuweledenstimuleerthijomeenstartcursustegaandoenergensinhetland.Marijn:“Teneersteomdatik vertrouwenhebikindetrainersdiedatdoen.Tentweedeomdathetmijdanmindertijdkost.Entenderdevindenze erechtwelgoedeinfoenzekunnencontactleggenmetandereOR’s,datisookleuk.”
Mooietip!
“Ikzegaltijd:ikziemezelfalsjullie reisbegeleider.Julliemogenzeggenwaarjeheenwilt.Dankanikzeggen:jekunt hierlangs,jekuntdaarlangs,ditzijndevoor-ennadelen.Maarhetismijnroltezorgendatdiehelegroepdaar aankomt.Ikloopnietvooraanmeteenparaplu,maarachteraan.Vooraanlooptdevoorzitter.”
ASINDEPRAKTIJK 14 AS-MAGAZINE#03 februari|2023 AS-MAGAZINE #03
MARIJNKOOLE AdviseurMedezeggenschap
INGRIDVANDERKLUGT
Secretaresse?
IngridvanderKlugt:“IkbeginnietbijeennieuweORmeteenheellijstjeoptenoemen vanwatikallemaalwelofnietdoe.Maarikweetweldatbijheelveelmensenhet beeldbestaat:‘Oh,danhebbenweeensecretaressedienotulenvooronsmaakt’.Die maakikzeker,maarletop,ikkannogveelmeervoorjulliebetekenen.Endatis eigenlijkookzo’nbeetjewatikineenkennismakingsgesprekmetnieuweOR-leden aangeef.”
Derolvandeambtelijksecretarisnadeverkiezing
NadeverkiezinggaatIngridzosnelmogelijkaantafelzittenmetdenieuweclub.Ze verteltwaterloopt,wateralgeorganiseerdis, énwathaarwerkzaamhedenzijn.Zepaktdan ookdeleidersrol.Ingrid:“Danhebikwelzoiets van:okéwemoetennudingenmetelkaargaan organiserenenwemoetendingenmetelkaar gaanafspreken.Ditenditzijndeeerstedingen diemoetengebeuren.Latenwedanvoornu iemandkiezendiegespreksleideris.Alszedat lastigvinden,zegikdatikdiegespreksleiderwel tijdelijkwilzijn.Maarikzegerbijdatzenual moetennadenkenoverofzeinhetDBwillenof niet.”Ingridiservanovertuigddateengoede start,diemetveelenergiewordtingezet behulpzaamisindehelezittingsperiode.
Dieeerstebijeenkomstisnoggerichtopde interneorganisatievandeOR.Zemerktdatdie eerstebijeenkomstvaakeensoortwake-upcall is.Ingrid:“Denieuweledendenkensoms‘ikga indeORenikgameteenaandeslagmetallerlei stukkenvandebestuurder’.Tijdensdieeerste bijeenkomstbemerkenzedatheteerstgaatover nadenkenhoewijhetmetelkaarhiergaan organiseren.”
Zorgendatdezakensnelgeorganiseerdzijn,is Ingridooktoevertrouwd.Denieuweleden moetenzosnelmogelijkinmailboxenkunnenentoeganghebbentothetarchiefenzo. Ingrid:“Datzijnalvaakdingenwaarvanmensenzeggen:‘oh,datisfijn,wantanders moetiknetweerevennadenkenoverwiedaarinzittenofbijwieikmoetzijn’.”
Deambtelijksecretarisalstrainer
AlsereenheelnieuweORaantreedt,vindtIngridhetbelangrijkomdenieuweledenin tewijdenindeWOR.Zeoverlegtmetdetrainerdiedestarttraininggeeftwiedatdeel vandetrainingopzichneemt.Ingrid:“ZittenervoordehelftervarenOR-ledenin,dan zegikvaak:‘skipdieinjetweedaagse,wantjehebtzoveelanderedingenmetelkaarte bespreken’.Metdenieuweledenendeledendieeralwatlangerzitten,maarhetook nogleukvinden,fietsikintweeuurdoordieWOR.”
Mooietip!
“VeelOR’s,zekeralszeuitjongemensenbestaan,hebbenheelergbehoefteaan structuureneentijdlijn:watmoetergebeurenenwanneer.Datgeefthenookeen beetjestructuur.”
Werkzaam bij: ZZP’erbijtwee ondernemingsraden,1xzorg en1xcommercieel. OpuitzendbasisbijLentl/ONS welzijn.
Vooropleiding: Havo,Schroevers directiesecretaresseenin2013 HBOBedrijfskundevoorORleden(NCOI/FNVFormaat).
ASsinds: 2008
Inhetvakgerold via:
In2007bijhaartoenmalige werkgeverbijdeORbetrokken geraakt.In2008vieldaarde ambtelijksecretarisuiten kreegzehetverzoekvande voorzitterORomhettijdelijk optepakkenenookhet digitalearchiefte herstructureren.In2010werd zedevasteambtelijk secretaris.Naeenkort uitstapjealsbestuurssecretaris teruggekeerdnaarwaarhaar hartligt:werkenalsambtelijk secretaris.
PLACEYOURCATEGORYHERE 15 AS-MAGAZINE#03 februari|2023 ASINDEPRAKTIJK AS-MAGAZINE #03
INGRIDVANDERKLUGT AdviseurMedezeggenschap
Werkzaambij: AmsterdamseHogeschoolvoor deKunsten(AHK),alshoofd BureauMedezeggenschap.
Vooropleiding:
VogueModeacademieende RietveldAcademie:richting AudioVisueel. Training:Deambtelijk secretariscoachvaardigheden.
ASsinds:
2008.Opditmomentnietmeer werkzaamalsambtelijk secretaris,maaralshoofd bureaumedezeggenschap.
Inhetvakgerold via: indemedezeggenschap terechtgekomenuit persoonlijkemotivatie:hetis belangrijkdatiedersstem gehoordwordt.Zeiservan overtuigddatalsmedewerkers enstudentenvoorafbijde ontwikkelingvannieuwbeleid actiefbetrokkenworden,het beleiddaarvaninhoudelijk beterwordt,beteraansluitbij deorganisatieenbovendien uiteindelijkookgedragen wordtdooriedereen.
ELEONORAVANVLOTEN
Secretaresse?
EleonoravanVlotenzietjuisthetomgekeerdegebeuren.Nieuwe,onervarenleden gaansomsietsteveelopdeambtelijksecretarisleunenomdatdieveelmeer inhoudelijkekennisheeft.ElkeraadvandeAmsterdamseHogeschoolvoordeKunsten (AHK)bestaatvoordehelftuitmedewerkersenvoordeanderehelftuitstudenten.Alle ledenmogenéénkeerherkozenwordenvooreenperiodevandriejaar.Studenten blijvendoorgaanseenjaaroftweeinderaad.Erisdusveeldoorstroom.Deambtelijk secretarisisdaardoorbijuitstekdegenemetdemeestepraktischeéninhoudelijke kennis.Deuitdagingisomdenieuweledenduidelijktemakendatdeambtelijk secretarisnietoverdeinhoudgaat.
Derolvandeambtelijksecretarisnadeverkiezing
OpdeAHKwerkenvierambtelijksecretarissenvanuithetBureauMedezeggenschap. Standaardwerkwijzeisdatzijmeteeneenkennismakingsgesprekvoerenmetnieuwe raadsleden.Denieuweledenhebbenhetmedezeggenschapsreglementenhet huishoudelijkreglementvandebetreffendeacademieraadofopleidingscommissie danalontvangen.Inhethuishoudelijkreglementwordtderolvandeambtelijk secretaristoegelicht.
Voordeambtelijksecretarissenishetnietechtleukdaterzoveeldoorloopisinde raden.Eleonora:”Jebegintalshetwaretelkensopnieuwendatissomslastig,vooral bijlanglopendeonderwerpen.Enzekeralsdenieuweledenietshelemaalniet belangrijkvindenwaardevorigeledenveeltijdenmoeiteinhebbengestoken.Je moetdanalsambtelijksecretarisderaadenthousiasmereneninformerenover waaromheteenbelangrijkonderwerpis.”Daarbijkomtdatdeledenvanderaad verschillendeniveaushebben.Sommigenzittenernetinenanderebeginnenaanhun tweedetermijnendenken‘ikweethetnuwel’.Juistvanwegedegrotedoorstroomis binnendeAHKhetdeBureauMedezeggenschapopgericht.Hetbureauzorgtvoor continuïteitenhoudtdegrotelijnenindegaten.Eleonora:“Hetisneteenvolière. Somsvliegenzeinenuit.Datisbestleukenvrolijkenhetbrengtookeenuitdaging metzichmee.”
Deambtelijksecretarisalstrainer
HethogeronderwijsvaltonderdeWetophethogeronderwijsenwetenschappelijk onderzoek.Gevraagdofdeambtelijksecretarissendaartrainingingeven,zegt Eleonora:“Daarzijndemeestemensennietingeïnteresseerd;datwordtookvrijsaai. AlsjezegtwegaanleukeentrainingdoenoverdeWHW,dankomterhelemaal niemand.WegevenweleentrainingoverhetAHK-medezeggenschapsreglement.In datreglementstaatwaardemedezeggenschapzichaanmoethoudenbinnende AHK.”Detrainingenwordenaltijdverzorgddooreenvastexternbureau.Datbureau voeltgoedaanwatdemedezeggenschapindekunstensectornodigheeft.
Mooietip!
Eleonoraheeftzeeentrainingcoachvaardighedengevolgd.“Datkanikiedere ambtelijksecretarisaanraden,omdatjerolmeercoachendis.Hetallermoeilijkstebij hetcoachenvaneenmedezeggenschapsraadiszorgendatjeopdejuistezetelblijft zitten.Alsjeveelcoachtkanhetwordenervarenalsleidinggeven,wathetnietis. Daaromvondikdietrainingheelzinvol.”
ASINDEPRAKTIJK 16 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
ELEONORAVANVLOTEN Ambtelijksecretaris
NieuweopdrachtenOR-ondersteuning
WEKELIJKSSTARTENNOTULISTEN/AMBTELIJKSECRETARISSEN/ ADVISEURSBIJEENNIEUWEOPDRACHTGEVER. SOMSINTERIM,SOMSSTRUCTUREEL. INDIENSTVERBAND,ALSZZP’EROFUITZENDKRACHT.FULLTIMEOFPARTTIME.
Welkominonsteam!
Annette Worley
Anniek Welzin Universiteit
voorHumanistiek Aster Stichting
Rijnbrink Bea St.Maartenskliniek Betsie
Antonius Ziekenhuis Christiaan RaadvanState
Royal Flora HollandFrankDriegasthuizenGroep
Gasthuis Millingen Hanna BovenIJZiekenhuis
Hanneke Nissan Helene Universiteit voor Humanistiek
Ineke Dicoon ProvincieZuid-Holland Jacqueline
OpenbaarMinisterie Johan Geodis Jorinde Hogeschool
van Amsterdam Katelijne Bollore Lizzie Stichting
Rijnbrink Lucrato Lucia Werkkracht Marlou Amarant
Nico RaadvanState Paul GGZDelfland Pauline
Kolom Boehringer BoehringerAnimal Eye Wish Petra
Flevoland Ziekenhuis Sabine Christelijke
Hogeschool Ede PPD Sonja BovenIJ Ziekenhuis
Stefan PWN Tinka Veiligheids- en
GezondheidsregioGelderland Midden
Valentina Provincie
Bovenstaandoverzichtisvan 1september2022tot1januari2023
Zuid-Holland
PLACEYOURCATEGORYHERE 17 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Gelijkekansen,gelijkeuitkomsten?
Depraktijkleertdatveelondernemingsraden gebruikmakenvanhetSER-voorbeeldreglement.Hoewel heteengoeduitgangspuntisenvoldoetaandewettelijke (minimum)eisen,ishetnietaltijdopallepuntenjuridisch correct.Zoishetreglementnietinlijnmetde jurisprudentieophetgebiedvanindienenvande kandidatenlijsten.
HetSER-voorbeeldreglementregeltdatdevakbondenals eerstehunkandidatenlijstenkunnenindienen(art.7SERreglement).Nadatdezebekendzijngemaakt,kunnen volgenshetSER-voorbeeldreglementdenietvakbondsledenhun‘vrijelijsten’indienen.
HetHofDenHaaglaatzichop24juli2018(ECLI: NL:GHDHA:2018:1777)kritischuitoverdezeregeling.Het HofgebiedtdeORdathetOR-reglementaangepastdientte wordenopditpunt.Determijnwaarbinnende kandidatenlijstennamensdevakbondenendevrijelijsten wordeningediendmoetophetzelfdemomentstartenen evenlangduren.AchterliggenderedenisdathetHofmeent datdeverkiezingeneerlijkdienenteverlopenendatvoor allekandidatendezelfderegelsgelden.Kandidatenmoeten evenveeltijdhebbenomzichtekunnenprofilerenende periodewaarbinnenzijditkunnendoen,dientophetzelfde momentaantevangenenteeindigen.Ditwaarborgthet fundamentelebeginselvan levelplayingfield.
WOENSDAG15MAART2023ZIJNDELANDELIJKEORVERKIEZINGENBIJDEGEMEENTEN.AANLEIDINGOMEENS STILTESTAANBIJHETFENOMEENOR-VERKIEZINGEN. DEREGELGEVINGRONDOMDEOR-VERKIEZINGENLIJKTAL JARENEENRUSTIGTERREIN.TOCHZIJNERWATPUNTEN DIEAANGEPAKTKUNNENWORDEN.
DerechtersvanhetHofDenHaagmakenkortemettenmet hetargumentdatdevakbondenmeertijdnodighebben omdatzijvoorafhunachterbanmoetenraadplegenover dekieslijsten.Deachterbanraadplegingkanookintern plaatsvindenvoordatdekandidatenlijstenworden aangeleverd,aldushetHof.
Dezeuitspraakgeeftredenomnogeenskritischnaarhet eigenreglementtekijkenomervoortezorgendateen gelijkspeelveldbestaatvoorallekandidatenendatgeen oneerlijkonderscheidwordtgemaakttussende vakbondslijstenen‘vrijelijsten’.Isertocheendergelijke bepalinginhetOR-reglementopgenomen,danmoethet reglementdusgewijzigdworden.
HetSER-voorbeeldreglementis(nog)nietaangepastopdit onderwerp.DevraagisnatuurlijkwaarommenhetSERreglementnietaanpast.Datlijkteenkleinemoeite.
Digitaleverkiezingen?
Fysiekstemmenmeteenstembusdoenwenogwelbijde politiek.Bijondernemingsradenkomtdigitaalstemmen steedsmeeropzetten.Hiervoorzijnverschillendetools beschikbaar,zoalsonlineorverkiezingen.nl,Inkestaofhet Wiekiesjij-platform.Erzittennogweleenpaarhakenen ogenaan.
Heteerstestruikelblokbijdigitaalstemmenisdewettelijke privacy.Hetplatformofdetooldientdeanonimiteitvande stemmertewaarborgen.Hetstemmenvia(stemknoppen
18 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
DoorAngeletVeldscholte
SER-voorbeeldreglement nietaltijdjuridisch correct
in)Outlookwaarborgt,vanzelfsprekend,nietdeze anonimiteit.Eengeschiktetoolofplatformvoorhet organiserenvandedigitaleverkiezingenisdusnoodzaak. Ditkosttijdenmoeite.DeORmoetdaaromruimoptijd offertesaanvragen,zodat–naoverlegmetdebestuurder–eenjuisteafweginggemaaktkanworden.DeORmoetook controlerenofhetOR-reglementdigitaalstemmentoestaat ennietenkelpapierenuitnodigingenofschriftelijke stemmingenverplichtstelt.
Daarnaastkunnendemachtigingen,bijeendigitaal verkiezingsproces,eenhinderniszijn.Bijdigitale verkiezingenwordtvaakviastemcodesgestemd.Deze stemcodeszijnvrijuitwisselbaar,waardoorhetbijna oncontroleerbaarisofmensenvoormeerdanéén gemachtigdehebbengestemd.Perslotvanrekeninggeldt hetwettelijkestemgeheim.Ditknelpuntuitzichinhetfeit dateenbezwaartegendeuitslag–omdatvoormeerdan ééngemachtigdeisgestemd–gegrondis.Datbetekentdat deverkiezingenovermoetenwordengedaan.Voorgaande ispuurhypothetisch,maarhetisvanbelangombewustte zijnvanditknelpunt.Oplossingzoukunnenzijnomnietde grensvanééngemachtigdetehanteren.OokkandeOR
kiezenvooreenwaterdichtdigitaalplatformoftooldat deze‘kinderziekte’eruitkanfilteren.
Nogevenwachtenmetverkiezingen?
Inartikel12WORisvastgelegddatalleOR-ledennadrie jaartegelijkmoetenaftreden.Viahetreglementkan hiervanwordenafgewekeneneenzittingstermijnvantwee ofvierjaarwordenvastgelegd.Deondernemingsraadofde bestuurderkanomverschillenderedenenwillendatde zittingstermijnietswordtverlengd. Wettelijkbestaatgeenmogelijkheidtotverlengingvande zittingstermijngedurendediezittingstermijn.Tochkomt ditindepraktijkinverschillendesituatiesvoor-zoals bijvoorbeeldtijdenseenfusie,eeningrijpende reorganisatieofbijeenovername.Vancruciaalbelangis datallebelanghebbenden(onderanderewerknemers, bestuurdersenvakbonden)methetuitstelvande verkiezing–endusverlengingvandezittingstermijn–schriftelijkakkoordgaan,alshiergoederedenenvoorzijn. Omallebelanghebbendenaanboordtekrijgenvoor verlengingvandezittingstermijnishetvanbelanggoede afsprakentemaken.Goedecommunicatieisdesleutel hierin.Overlegenmotiveergedegenwaaromverlengen vandezittingstermijngoedisvoordevoortgangvande medezeggenschap.Betrekhierbijookdeachterban.Hetis
voordeORverstandigomdetermijnnietlangerdan redelijkerwijsnoodzakelijkteverlengen.Enomeen beperkteduuraandeverlengingtestellen,bijvoorbeeld drietotzesmaanden.
Watgebeurteralsbelanghebbendentochverkiezingen willen?
Coronawerddoorderechternietalseengegrondereden vooruitstelbeschouwd.IndiezaakhaddeORvanASML medegedeelddathijbijgekwalificeerdemeerderheidhad beslotendatdeverkiezingwerduitgesteldmetzes maandenwegensdebeperkingendiede coronamaatregelenmetzichmeebrachten.Devakbonden warenhethier,alsbelanghebbenden,nietmeeeensen spandeneenkortgedingaan.Derechtersteldedatde coronacrisisnietalseenomstandigheidbeschouwdkon wordendiehetabsoluutonmogelijkmaaktom verkiezingentehouden.Endatdezeomstandigheidniet zwaarderweegtdaneencorrectenalevingvande zittingstermijnregel.DeORwerdgebodenomopdekortst mogelijketermijndeverkiezingteorganiserenmet aanpassingvandetermijneninhetreglement,voorzover nodig.
Daarbijwilikgraagopmerkendatovereenstemming tussenallebelanghebbendenvangrootbelangis.De tijdspannevaneeneventueleprocedurezalervoorzorgen dattegendetijddateruitgeprocedeerdis,deeigenlijke verkiezingsdatumalinhetverledenligt.
Totslot
Devertegenwoordigingvanwerknemersverdienteen democratischelegitimatie.Eerlijkeverkiezingenenookvan tijdtottijdeenwisselingvandewachtzijndanookvan grootbelang.Doorhetreglementopordetehebbendraag jedaaralsambtelijksecretarisaanbij.Datiseengoede zaak.
ORACTUEEL 19 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
ANGELETVELDSCHOLTE
Juridischmedewerker
INTHESPOTLIGHT
BUREAUONDERSTEUNINGMEDEZEGGENSCHAP
HetBureauOndersteuningMedezeggenschap(BOM)ondersteunt demedezeggenschapbinnenhetdepartementvanhetMinisterie vanJustitieenVeiligheid*
• AantalmedewerkersMinisterieJenV:36.391
• AantalondernemingsradendathetBOMondersteunt:15* (JenVheefter74)
• AantalcommissiesbijdedepartementaleOR: 3
• Aantaljuniorambtelijksecretarissen:3
• Aantalambtelijksecretarissen:11
• Aantaladviseurs:3
*HetBOMondersteuntdegroepsondernemingsraadvanhetbestuursdepartement,deondernemingsradenvandeclustersvanhet bestuursdepartement,dedepartementaleondernemingsraadenenkele ondernemingsradenvangelieerdeorganisaties.
20
Opdefotovlnr.:MennoLevenbach(hoofdBOM), Ingevan Weerden,HuubvanDuuren,MandyErnst,Jakobvan Gorkum,StefandeGraaf(inmiddelsgedetacheerdbijPWN).
Vanheteersteuur
ALRUIMTIENJAARLEVERTOR-ONDERSTEUNINGAMBTELIJKSECRETARISSENAANHETBUREAUONDERSTEUNING
MEDEZEGGENSCHAP(BOM)VANHETMINISTERIEVANJUSTITIEENVEILIGHEID.TIJDOMBOMEENS‘INTHE SPOTLIGHT’TEZETTEN
DoorLizaArends
Op1juni2012werddeeersteambtelijksecretarisuitgezondenviaOR-ondersteuningaanhetBOM.Eigenlijkzorgdedeze uitzendingookmeteenvooreenuitbreidingvandedienstverleningvanOR-ondersteuning.OR-ondersteuningwasnueen uitzendbureaunaastbemiddelaarenintermediairvanZZP’ers.
ToenMennoLevenbach(hoofdvanhetBOM)mijinapril2012beldemetdevraagofweeenfulltimeambtelijksecretaris kondenaanleverenvoordriemaanden,terondersteuningvanhetBOM,hebikgeantwoord‘Gaanweregelen’.Ikwasnog geenjaareigenaarvanOR-ondersteuning.Deopdrachtendiewijhadden,warennietgroterdan10uurperweekenwerden ingevulddoorZZP’ers.Aangezienweinonsnetwerkookambtelijksecretarissenhaddenmetinteresseineen loondienstverband,dachtikdatzewellichtteporrenzoudenzijnvooreenuitzendcontract.Hetisimmerswelhet departementvanhetMinisterievanJustitieenVeiligheid.Wiewildaarnounietindekeukenkijken?Endatbleekookzote zijn.
Inmiddelszijnalzo’nvijftienambtelijksecretarissenenvijfjuniorambtelijksecretarissenviaOR-ondersteuningaandeslag gegaanbijhetBOM.Enkelevanhenhebbendaarzelfsaleenvastdienstverbandgekregen.Wevroegeneenaantal ambtelijksecretarissen,dieviaOR-ondersteuningzijngestart,wathetbetekentomvoorhetBOMtewerken.Enkele uitspraken:
“Derolenpositievandeambtelijksecretarisis geborgd
HetBOMheeftafsprakengemaaktmetde medezeggenschapoverhetniveauendekwaliteitvande televerenondersteuning.Dezeafsprakenzijnpersoonoverstijgend.Dithoudtindatenerzijdsvandeambtelijk secretariswordtverwachtdathijdewerkzaamheden uitvoertdieinzijnfunctieprofielstaanentegelijkertijdvan deORwordtverwachtdathijdeambtelijksecretarisdie ruimteookbiedtomvolledigtotzijnrechttekomen.
Ruimteomjeteontwikkelen
HetBOMbestaatuitdriejuniorambtelijk secretarissen,elfambtelijksecretarissenen drieadviseurs(naasteenmedewerker secretariaateneenleidinggevende)enis volopinbeweging.Hetdepartementisgroot enbiedtvoldoendemogelijkhedenomzoaf entoeeenuitstapjetemakennaareen andereafdelingofdepartementofeen carrièreswitch.AllemedewerkersvanhetBOM mogendeopleidingenvoorambtelijk secretarissendoen.Datmaakthetgoed mogelijkombinnenhetBOMverderte groeieninhetvak.
Geensolistischefunctie
Deambtelijksecretarissenmakendeeluitvaneenhechtteamdatwekelijksbijelkaarkomt.Eristijdvoor gezamenlijketrainingen,teambuildingenintervisie.ZekrijgendoorgaansweleenORofcommissie toegewezen,maarerwordtgoedonderlinggeregeldwanneereringevallenmoetworden.Menno,hoofd vanhetBOMzorgtervoordatditlaatstegoedgecoördineerdwordt.Daarnaastishijhetaanspreekpunt voordeambtelijksecretarissenalshetgaatomhunontwikkeltrajecten-nietonbelangrijk-alshetniet (meer)soepellooptmet‘jouwOR’,danstaatdeambtelijksecretarisernietalleenvoor,maarstaatMenno deambtelijksecretarisbijinhetgesprekofwordtsamenbinnenhetteamnaareenoplossinggezocht.
INTHESPOTLIGHT 21 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
“
“
Verpleegkundige adviesraadverdientbeter
MichielvanVlietoverprofessionaliseringenondersteuningvande verpleegkundigeadviesraad
TOENMICHIELVANVLIETALSTRAINEREENAANTALJAARGELEDENVOORHETEERSTMETEENVERPLEEGKUNDIGIE ADVIESRAAD(VAR)INAANRAKINGKWAM,VOELDEDATALSEENSOORTTHUISKOMEN.DEVOORMALIG VERPLEEGKUNDIGEHERKENDEVEELINDEPROBLEMATIEKVANDEVERSCHILLENDEVAR’S.HETLEIDDETOTEEN VUISTDIKBOEK:ZETJEVERPLEEGKUNDIGEADVIESRAADOPDEKAART.HETBOEKISBEDOELDVOORVAR’S,HUN AMBTELIJKSECRETARISSENENHUNBESTUURDERS.MICHIELONTWIKKELDEOOKEENGRATISVAR-APP,ENEEN CURSUSPROGRAMMAVOORVAR-LEDEN.
DoorHeleneHubersenLizaArends
PassievoordeVAR
“Ja,hartstochtelijkja!”,roeptMichielvanVlietalswe vragenofdeORdeVARzoumoetenbetrekkenbij onderwerpendiedezorgprofessionalraken.IndeVAR zittendetenslottezorgprofessionals.Michiels‘ja’,isinde zorgechtergeenvanzelfsprekendheid.Nietalle zorgorganisatieshebbenzo’nadviesorgaandatbestaatuit alleenzorgprofessionals.Uiteraardkunnener zorgprofessionalsindeORzitten,maarhetwerkveldvan deORendeVARisgrotendeelsverschillend.VoordeVARis eenbelangrijkevraaghoedezorginterichten.DeVARkijkt naardekwaliteitvanzorg,ennaarwatpraktischwerkbaar isvoorverpleegkundigen.Hetgebruikvaneen infuussysteemkomtbijvoorbeeldnietopdeagendavande OR;welopdievandeVAR.
Uiteraardzijnerraakvlakken.Hoezorgmedewerkerste bindenenteboeienstaatopbeideagenda’s.Netalszaken alsziekteverzuim.OpdergelijkeonderwerpenkunnenOR enVARvolgensMichieluitstekendsamenwerken.“Ikvind hetzobelangrijkdatdieonderlingeverbindingtotstand komt.Jehoeftdedeurnietplattelopenenjehoefthetook nietmetelkaareenstezijn.Maarhetisbelangrijkdatje steedsevencheckt:waarhebbenwedezelfde onderwerpenenwaarkunnenwemogelijksamen
optrekken.Ofwaarkunnenweelkaarversterkenenwaar hebbenweverschillendebelangen.”Wellichtniethelemaal onterechtdenktMichieldatOR’shetvaaklastigvindendat ernógeenadviesorgaanis.HijbemerktdateenOR‘wel eensinmijnendijn’denkt.BijonderwerpendievoordeOR wettelijkgeregeldzijn,ishetnoglangnietaltijd vanzelfsprekenddeVARtebetrekken.
Wetswijziging
Per1juli2023komtereenwijzigingindeWkkgz(Wet kwaliteit,klachtenengeschillenindezorg).Aandezewet wordttoegevoegddat:‘Dezorgaanbieder,indienhijeen instellingis,steltdezorgverlenersdiezorgverlenenaan zijncliënten,indegelegenheidinvloeduitteoefenenop zijnbeleid.’Datbetekentdatereenverplichtingkomtom zorgprofessionalseenstemtegevenin(detotstandkoming van)beleiddatoverhunberoepofberoepsontwikkeling gaat.Michieliserblijmee.“Maarergensdenkik: ‘sodemieteropmetjewet’.Onlangswasikbijdegroot ziekenhuismetduizendverpleegkundigen.Hoekomthet datdieverpleegkundigennietautomatischeenstem krijgeninbeleiddatoverhengaat?Hoekomthetdatwe nogsteedsaccepterendatmanagers–metdebeste bedoelingen–bepalenwatdebestewerkwijzeisvoor verpleegkundigen?”
INTHESPOTLIGHT 22 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
OfereenVARis,hangtdusvooreen grootdeelafvandegoodwillvande bestuurderenhetmanagement. Michielzieteenbreedscala:vande ‘DagobertDucks’dievindendatde verpleegkundigenhetmaarinhun eigentijdmoetendoen,tot bestuurdersdieeen beleidsmedewerkeraandeVAR toevoegen.Opvallendisdat bestuurdersdiezelfeen verpleegkundigeachtergrond hebben,snellereenVARinstellen. Michiel:“IkmaakmeedatVAR-leden twaalfuurperweekhebben.Enik hebeenVARmeegemaaktwaarvande ledentweeuurindeachtweken hadden.Ikzei:‘hoorikhetnougoed ofhebjeachtuurindetweeweken?’ Nee,tweeuurindeachtweken.Hoe serieusneemjejezelfdan?”
Ambtelijksecretarisontzorgt Dekomstvaneenambtelijksecretaris kaneenVARhelpenbij professionaliseren.Michielzietdatde lijnendankorterworden.DeVARledenwordenletterlijkontzorgd.En zewordenwegwijsgemaakthoehet spelgespeeldkanworden.Volgens MichielzijnVAR’snogbezigmethet uitvindenvandewielen.“Hoe vergaderenwe,hoekomenwetot besluiten,hoeleggenwedatdan allemaalvast?Ikzieweldegelijkeen verschilbijVAR’sdieeenambtelijk secretarishebbenofniet.”
OmdatdeVARzichmet zorginhoudelijkezakenbezighoudt,is hetvooreenVAR-ambtelijksecretaris
MICHIELVANVLIET
Vanverpleegkundigetotzelfstandigtrainer
prettigomeenzorgachtergrondte hebben.Danhoefjejenietuittelaten leggenwatdeVAR-ledenbedoelenals zehetbijvoorbeeldovernefrologie hebben.MaarvolgensMichielishet helemaalgeenvereiste:“Juistiemand dienietuitdezorgkomt,kanafentoe eveneenspiegelvoorhouden:waar zijnweinhemelsnaammeebezig. Omietsvoordezestiendekeerterug telatenkomenbijvoorbeeld.Datis inherentaanmensenindezorg:die willenallemaalwatzeggen.Een ambtelijksecretariskanwatmeer structuurbieden.Dusja,een zorgachtergrondvindikeenpre,ofin iedergevalervaringindezorg.Aande anderekant:hebjedatnietenjebent gedrevenomeengroepprofessionals teondersteunen-ja,boeien...Alsje eengoedeambtelijksecretarisbent, draaijedaarjehandnietvoorom. Daargeloofikechtin.”
Hetbegintmetdeondersteuning Sommigezorginstellingenkenneneen medezeggenschapsbureau,diezowel deOR,alsdeVARendeCR (cliëntenraad)ondersteunt.Dankzij zo’nbureauisdecontinuïteit geborgd,wantelkemedewerkervan zo’nbureausteunteeneigenraad,én isback-upvooreenandereraad.Niet alleenwordthetgatdatontstaatals eenondersteuneruitvaltopgevuld, maarhetisookgoedvoorde onderlingeafstemming.Michieliser eengrootvoorstandervan.“Ikvind datgeweldig.Hetzouzekerindezorg geweldigzijn,omdatdeVARdanook automatischondersteundwordt.Wat
ikhetfrustrerendevind:de specialisten–maardiehebben natuurlijkookhetgeld–hebbeneen beleidsmedewerker,nogeen beleidsmedewerker,eensecretaresse. SomswordttegeneenVARgezegd: ‘Julliezijnnietzoveralsde specialisten’.Nee,vindjehetgek.Als jeveelzelfmoetuitvinden.Dushet begintmetdieondersteuning!”
WATISEENVAR?
Eenverpleegkundigeadviesraad(VAR) bestaatuitverpleegkundigen, verzorgendenen/ofparamedici,andere zorgprofessionalszoalsfysiotherapeuten, radiodiagnostischlaboranten, logopedistenensociotherapeuten.Het doelvaneenVARisdekwaliteitvande zorgtewaarborgenenteverbeteren vanuitdeoptiekvandezorgprofessional. Per1juli2023wordtaandeWkkgz(Wet kwaliteit,klachtenengeschilleninde zorg)toegevoegd:‘Dezorgaanbieder, indienhijeeninstellingis,steltde zorgverlenersdiezorgverlenenaanzijn cliënten,indegelegenheidinvloeduitte oefenenopzijnbeleid.’
SoortgelijkeorganisatieszijnVVAR (verpleegkundige-enverzorgende adviesraad),ZAR,PARofMAR (multidisciplinaire/professionele zorgadviesraad),VSC(verpleegkundige stafconvent)enVSB(verpleegkundig stafbestuur).
VerpleegkundigpraktijkdocentMichielvanVlietkwamin1992‘mettweeopgestokenvingers’ indeOR.“Endietweevingerswarennietmijnduimen”.Michielzagveelmisgaaninhet ziekenhuiswaarhijtoenwerkte.HijbleefveertienjaarindeOR.Eerstzevenjaaralsliden voorzitterendaarnanogzevenjaaralsbeleidsmedewerkermedezeggenschap.Overdiejaren zegtMichiel:“IkhebnergenszoveelkunnenlerenenaflerenalsindeOR.”
In2008vielzijnoogopeenvacaturevooreentrainerbijDasmo.Michielwerdaangenomen.“Ik hebechteenjaarmoetenstruggelen.Ikwasverpleegkundedocentenikwasgewendleste geven.Maaromtrainertewordenhebikmoetenaflerenomdedocenttezijn.”
Sinds2013heeftMichielzijneigentrainingsbureauZetje.
WiljeookwerkenbijZetje?Wijzoekeneenadviseur-trainerdiedemedezeggenschapin dezorgondersteunt.
Bekijkdevacature(https://bit.ly/3H7Uk1r)
ORACTUEEL
Gripop financiering
MEDEDOORDECORONAPANDEMIEISAFGELOPENPERIODEIN ORGANISATIESVEELOVERGELDGESPROKEN.DAARBIJGINGHET VOORALOMHETVERKRIJGENVANEXTRAFINANCIERINGOMTE KUNNENBLIJVENONDERNEMEN.VANSUBSIDIES,DONATIES, LENINGENENCROWDFUNDINGTOTEXTRAUITGIFTESVAN AANDELEN.INDITARTIKELGAANWEINOPDEROLEN MOGELIJKHEDENVOOREENOROMHIEREENMENINGOVERTE VORMEN.
Investeringoffinanciering?
EenORpraatvaakover‘investeringen’.Ditgaatoverdeactiva (linkerzijde)vandebalans.Daarbijgaathetomhetaantrekkenvan middelenomtekunnenondernemen.Zoalseenpand,machinesen voorraden.
Definancieringbetreftdevraaghoedezeinvesteringenworden betaald.Determ‘financiering’gaatoverhetaantrekkenvan vermogen.Indebalansisditterugtevindenaanderechterzijde,de passivakant.Passivaisopgebouwduiteigenvermogenenvreemd vermogen.Financieringgaatdusomhetaantrekkenvangeldeninde vormvanhetbeschikbaarstellenvangelddooreigenaren(eigen vermogen),eenleningdooreenbank/derdenofdoorhetkrijgenvan kredietdooreenleverancier(beidevreemdvermogen).
Kernmerkvanfinanciering
Hetaantrekkenvangeldheeftaltijdconsequentiesvooreen organisatie.Nietiederefinancieringsvormpastechterinelkesituatie enbijiedereorganisatie.Devolgendevijfvragenzijndaaromvan belang:
1. Hoeveelgeldisnodig?
2. Waarishetgeldvoornodig?
3. Hoelangishetgeldnodig?
4. Watisdesituatievandeorganisatie?
5. Ishetweggevenvanzeggenschapeenprobleemofniet?
Afhankelijkvanhetantwoordopdezevragen,kanpassende financieringgezochtworden.Ditkanwordengevondeninnormale traditionelefinancieringsvormenzoalseenbanklening,totde alternatievevormenalscrowdfunding,peerfinanciering,venture capitalistenprivateequity.Elkevormheeftzijneigenspecifieke kenmerken.Hetisdusbelangrijkjeteverdiepenindevoorgestelde financieringsvorm.
AS-MAGAZINE #03 februari|2023
DoorRobLatten
Dewettelijkekant
Hetaantrekkenvanleningen,hetverstrekkenvankredieten enhetstellenvanzekerhedenisvoordeOReen adviesplichtigeaangelegenheid.Natuurlijkwordtdit beperktdoordeterm‘belangrijk’.Echter,alsde financieringgeennormaalteverwachten bedrijfseconomischeactiviteitis,valthetalsnelonderhet adviesrecht.Daarbijgaathetnietzozeeromdehoogtevan definanciering.Hetgaatvooralomdeconsequenties. Begindaaromomviahetinformatierechtinzichttekrijgen infinancieringzelf.
Interessanteonderliggendeinformatieisdande financieringsovereenkomstofhetonderliggendecontract endefinanciëleoverzichtenzoalswinst-en-verliesrekening alsmedehetkasstroomoverzicht.Samenmetde bijbehorendekengetallen(“bestuurder,waarwordtde organisatieopgestuurd?”)eneenprognose(toekomst) maaktditdeinformatievraagcompleet.
EndeOR?
Eenfinancieringheeftdirecteffectopdefinanciëlepositie vaneenorganisatie.Hetbegintdaarommethet beantwoordenvandevijfvragen.Vervolgenskangekeken wordennaarheteffectvanbijvoorbeeldrenteen aflossingenopdewinst-en-verliesrekening.Verderis belangrijkteonderzoekenwatdeconditieszijnvande lening.Welkeafsprakenzijnergemaakt,watzijnde afgegevenzekerheden,welkerisico’szijnteonderscheiden enwatzijndeconsequentiesalsernietaanafspraken wordtvoldaan?
Onlosmakelijkverbondenmetdezevrageniskijkennaar kengetallen.Veelalwordenafsprakengemaaktover normendiegehaaldmoetenworden.Eenminimumof maximumaanwinstgevendheid,ebitda,solvabiliteit,
liquiditeit,koers-winstverhouding,cashcoverratio,et cetera.Wordenkengetallennietgehaald,watisdande consequentie?Kandefinancierdeleningopeisen,komter eenboete,wordtereenbewindvoerderaangesteld?
Oftewel:hetisbelangrijkomeenfinancieringgoedte onderzoeken.Eenadviesaanvraagisdaarbijessentieel. Zoeknaardeonderliggenderisico’senafspraken.Kijkook ofdefinancieringaansluitophetdoel;datisvaakeen investering.Enonderzoekookdeconsequentiesvoorde financiëlepositie;vanwinst-en-verliesrekeningtotde balans.Isdeorganisatieinstaat,ookinmoeilijkesituaties, tevoldoenaanalleafspraken?
ORenfincieelmanagement;Definanciëlegeheimen voordeORontrafeld
RobLattenenJakovan Slootenbeschrijveninditboek definanciëleprocesseninde organisatie.Hierdoorontstaat voordeORinzichtwaardoorhij beterinstaatisomde financiëlegezondheid, adviesaanvragenennieuwe plannenbetertebeoordelen.
ORenfinancieelmanagementbestellen?
(https://www.managementboek.nl/boek/9789462158306/or-enfinancieel-management-rob-latten?affiliate=5241)
HebjeeenOR-financiënvraagvoorRobLatten? Stuurdezedannaarinfo@or-ondersteuning.nl
ROBLATTEN
Organsiatieadviseur DeVerandermotOR
EXPERTAANHETWOORD:FINANCIËN 25 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
LANGSDEMEETLAT
‘LANGSDEMEETLAT’ISEENNIEUWERUBRIEKWAARINWEEENBESTUURDERLANGSDEMEETLAT ’LEGGEN’.INTIENVRAGENHORENWEHOEDEBESTUURDERTEGENDEFUNCTIEVANDEAMBTELIJK
Watisdenutennoodzaakvandeambtelijk secretaris?
Deambtelijksecretariszorgtvooreengoede ordeningenvoorbereidingvandeagendaen verslagleggingvandeoverlegveraderingen metdebestuurderendevergaderingvandeORzelfenhet ondersteunenvandeadviseringvandeOR.Hijbewaaktdat dejuisteprocedureswordengevolgd.
4
Watvoorrolvervultdeambtelijksecretaris indemedezeggenschap?
SECRETARISAANKIJKTENWELKEROLDEAMBTELIJKSECRETARISVOLGENSDEBESTUURDERHEEFT.IN DEZEEERSTE‘LANGSDEMEETLAT’GEVENWEHETWOORDAANVERONIQUEESMANSINDS1JANUARI DIRECTEURNEDERLANDSEVERENIGINGVANZIEKENHUIZENENDAARVOORDIRECTEURGGZNEDERLAND. 2
1 3
Vindjedatdebestuurderbetrokkenmoet wordenbijdewervingvandeambtelijk secretaris?Waaromwel/niet?
Enerzijdsishetfijntewetenmetwiejeals bestuurderhetgenoegenhebteniseen voorafgaandklikgesprekwelfijn.Anderzijdsisdeambtelijk secretarisvandeORenisergeenformelepositievande bestuurderopdatpunt.Ikdenkdatbijgezonde verhoudingentussenORenbestuurderdaargoede werkafsprakenovergemaaktworden,inhetbelangvan eengoedesamenwerking.
Inmijnbelevingvervultde ambtelijksecretariseen neutralerolalshetgaatom degesprekkendieplaatsvindentussen bestuurderenOR.Maarhijkannatuurlijk veelinvloedhebbendoordekeuzevan formuleringvandeadviezenenwellicht somsnogmeerindeinformelecontacten inaanloopnaardevergaderingentoe.
Overwelkecompetenties moetdeambtelijk secretarisbeschikken?
Deambtelijksecretarismoet accuraatzijn,moetgoed kunnenluisterenenmoetertegen kunnendathijzelfnietopdevoorgrond staat.Daarnaastishethebbenvaneen goedeschrijfstijlergbelangrijk.
26
7 5
Zoudeambtelijksecretarisookde bestuurder/HRmoetenadviseren?
Ikhebdatweleensgedacht,maarkomdaar eigenlijkopterug.Alleeninhetkiezenvandejuiste procedure(hoedoenwealsORenbestuurderdedingen goed)ishetfijnomsameneenadviestekrijgenoverde juisteroute.Voorinhoudelijkeadviseringaande bestuurderzoudezezijneigenadviseurmoetenhebben omdeobjectiviteitteblijvenwaarborgenendeambtelijk secretarisnietineenlastigepositietebrengen.
Wanneerdoeteenambtelijksecretarishet mindergoed?
Ikdenkdateenambtelijksecretarishet mindergoeddoetalshijduidelijkzijn voorkeurlaatblijkentijdensdevergadering endaarmeehetopengesprektussenORenbestuurder belemmert.Onzorgvuldigeverslagleggingenverkeerde adviseringopdeprocedurehorendaarookbijalsniet wenselijk.
8 6
Hoezietjouwcontactmetdeambtelijk secretariseruit?
Wanneerdoeteenambtelijksecretarishet goed?
Deambtelijksecretarisdoethetgoedalshet inhoudelijkgesprektussenbestuurderenOR maximaalgefaciliteerdwordt.Geenzorgenoverdejuiste procedures,zodatiederepartijzijnrolgoedkanspelen.
VERONIQUEESMAN
MijnnaamisVeroniqueEsman.Ikben getrouwdmetIdoenmoedervantwee zonen,Floris(17)enHai-Jun(12).Wijwonen inVoorschoten.Mijnhobby’szijntennis, hardlopen,wandelen,reizenenopstap gaanenlekkeretenmetvrienden.
Ikwasongeveer20jaarwerkzaambijde Rijksoverheid.Mijnlaatstefunctiedaarwas directeurcuratievezorgen plaatsvervangendDG.Daarnabenikop1 januari2017aangesteldalsdirecteurvande NederlandseGGZ.
Metheelveelplezierhebikdeafgelopen jarengewerktaanhetversterkenvande positievanonzebrancheorganisatieenheb iksamenmetmedewerkersenbestuurders vormgegevenaandetransformatievaneen klassiekebrancheorganisatienaareen netwerkorganisatie.
Sindsbeginditjaar,1januari2023,hebikde overstapnaardeNederlandseVereniging vanZiekenhuizengemaakt.Ookdaarbenik directeurvandebrancheorganisatie.
Mijncontactmetdeambtelijksecretaris bestaatuithetafstemmenvanagenda,het plannenvanonderwerpenenverslaglegging vandeoverlegvergaderingen.Ookstemmenwemetelkaar berichtgevingnamensdeORafenvanuitmijnkant berichtgevingaandeorganisatiewaardierelevantisen allemedewerkersraakt.Deambtelijksecretarisgeleidtdit dandooraandeOR-ledenenzorgtvooreenreactie.
10 9
‘Alsikambtelijksecretariswas,zouik….’ Hetdoenzoalsmijneigenambtelijk secretarishetdoet.Beheerstenrustigen dienendaanhetwelenweevande organisatie.
Welketiphebjevoorjeopvolgerbijde NederlandseGGZ?
ZorgvooreengoedcontactmetdeOR, betrekzevroegtijdigbijjeplannenenstem decommunicatierichtingmedewerkersmet henaf.Geefhenderuimtejebesluitvorming teondersteunen,maarweeswelrolvastaan beidekanten.
27
BOEK
recensie
DoorHeleneHubers
Machtigmooiemedezeggenschap.Alleenaldetitelmaaktjevrolijk.Dedubbele boodschapisintrigerend:machtigenmooi.Endatisprecieswatdeauteursinhetboek overtuigendlatenzien:medezeggenschapiseenbeetjeeen‘machtsspel’;maardanleuk.
AdvocaatAnnetteTerpstraenpsycholoogKatrienHugenholtzontmoettenelkaartijdenseen adviestraject.Zebeslotensamenaaneengroterpubliektelatenziendatspruitjesluchtniet bijdeORhoort,maarplezierwel.
Machtigmooiemedezeggenschap isvooralbedoeldvoorkersverseOR-ledendiede spelregelsnognietkennen.MaarookvoorOR-leden–enambtelijksecretarissen–dieerallangerzitten,ishet leerzaam.Hetboekislogischopgebouwd.HetbegintmetdeinrichtingvandenieuwsamengesteldeOR:het reglement,faciliteitenregeling,ambtelijksecretaris,etcetera.Daarnadoendeauteursuitdedoekenhoehetoverleg metdedirectieplaatsvindt.Daarbijisdegelijkwaardigepositieeenbelangrijkonderdeel.SteljealsORniet ondergeschiktop,isdeboodschap.Debestuurdermagbijvoorbeeldvaakeeninformatievoorspronghebben,maarals ORhebjeinformatierechténjekuntdeinbrengvancollega’sbenutten.En–heelergbelangrijk–zorgvooreengoede voorbereiding.Alsjeweetwaarjeoverpraat,vanuiteeneigenOR-visiekunjedeoverlegvergaderingechtgebruikenals eenmomentvaninvloed.
Hetcontactmetdecollega’sisvoorveelOR’sgeenvanzelfsprekendheid.Hoezeteinformeren,raadplegenenactiveren wordtkortuitdedoekengedaan.Leukisdatdeauteursuitgebreidingaanophoeomtegaanmetindividuelevragen vancollega’s.NergensindewetstaatdatdeORzichdaarnietmeebezigmaghouden(maarpasopdatjejenietvoor eenkarretjelaatspannenofopdestoelvaneenHR-managergaatzitten).
Vooralinteressantishethoofdstuk Hoeovertuigenzonderruzie.Watmijvaakopvalt,isdatOR-ledenwillenleren onderhandelen,terwijlzedatindepraktijknooitdoen.TerpstraenHugenholtzlatenziendatOR’sandere instrumentenhebbenvooreffectiefoverlegmetdebestuurder.Zegebruikendaarvoordevijfoverlegstijlenvan Thomas&Kilmann:vasthouden,samenwerken,compromis,negerenenaanpassen.
InhetlaatstehoofdstuklatenzezienhoedeORgebruikkanmakenvanzijnrechtomeenproceduretestartenbijde Ondernemingskamerofdekantonrechter.Indepraktijkgebeurtdatweinig.Maaralleenaldathetkan,iseengeweldig rechtvandeOR.
Opverschillendeplekkeninhetboekstaankadersmetjuridischeenpsychologischeachtergrondinformatie.
BijvoorbeeldpsychologischevalkuilenvaneenORdiedeeenheidwilbewaren.Ofeenjuridischstukjeoverwat ‘belangrijk’indeWORbetekent.DatkannogaleenpuntvandiscussiezijntussenORenbestuurder.
Aansluitingoppraktijk
Vernieuwend
Leerzaam
Leesbaarheid
Inspirerend
Gemiddeld
Nuttigéneenbeetjeirritantzijndeverwijzingennaarextra informatieopdewebsitesvandeorganisatiesvanbeide auteurs.Checklistswaarnaarwordtverwezenzittenachtereen link.Endaarvoormoetjejeemailadresgeven.Daarzalhetwel omgaan,wantdiechecklistshaddenprimainhetboekerbij gekund.
Maarlosdaarvan:alsjeditboekjehebgelezen,beginjevrolijk aanhetOR-spel!
28 PLACEYOURCATEGORYHERE
Becreative!
Inven�evezeteloplossingen
Verbondenals medezeggenschapsadvocaataan Pallasadvocatenenals universitairdocentaandeTilburg University.
Inzendenvanvragenkanvia info@or-ondersteuning.nl
IederjaarvolgiksamenmetLiza Arendseencursus.Daarbijzoekttelkens éénvanonsdecursusuit.Delaatstekeer (pre-corona)wasdecursuszakelijk tekenen.Eenuitdagingvooriemanddie nietechtkunstzinnigisaangelegden notabenekleurenblind(watikallemaal niethebgedaanommijnskillste verbeterenophetgebiedvanhandwerken enmuziek;metweinigresultaat).Neemt nietwegdatikgraagtevindenbeninde culturelezalenvanNederland.Vooralbij muziekendans.
Ikprobeercreativiteitookaantejagen binnendemedezeggenschap.Ditonder hetmotto:
Hetkanookanders!
Weziendatveelmedezeggenschapsorganen(endebijbehorende medezeggenschappers)vastzitteninhet standaarddenkpatroon.Zovan:hetstaat inhetSER-voorbeeld-reglement,dúsishet goed.Of:Zodoenwehetaljaren.Zekers,ik houvanhistoriedusdiemagjezekerniet vergeten,maarjemoetvakerverderkijken. Inhetbijzondergeldtdan:tegenwelke problemenlopenweaanenhoelossenwe zeop.
Gedurendemijnbijnadertigjarige medezeggenschapspraktijk(oef)benik tegeneenaantalveronderstellingen aangelopendienietaltijdjuistzijn:
•Ermoeteenquoruminhetreglement staan;
•Eenondernemingsraadkanenkeluit OR-ledenbestaan;
•Hetlijsten-ofpersonenstelselisheilig;
•Jemagnietafwijkenvandetermijnen zoalsopgenomeninhetSERvoorbeeldreglement.
Hetisopvallendhoeweinigdewet eigenlijkinhoudelijkregeltoverde werkwijzevaneenondernemingsraad.Eris meermogelijkdanjevaakdenkt.Daarom vraagikdoorgaanseerstaandeledenvan deondernemingsraadwatzegraagfeitelijk willenbewerkstelligenenwaarom. Vervolgensprobeerikdatineenjuridisch vattegieten.Doorgaansluktdatwel. Sommigeondernemingsradenkiezener desalnietteminvooreenconstructiete kiezendiejuridischnietistoegestaan, gewoonomdatdithetbestebijde organisatiepast.Sic.
Veelondernemingsradenzettenzichzelf nodeloosschaakmat.Ditkanbijvoorbeeld gebeurendoorinhetreglementopte nemendatdemeerderheidvandezetels aanwezigmoetzijn.Goedbedoeld,maar watdoenwenumetvacantezetels?Dit probleemvalteenvoudigtevoorkomen doortesprekenoverledeninplaatsvan overzetels.
Inhetbijzonderzienweditookgebeuren metdeinvullingvantussentijdse verkiezingen.Dewetzegtenkeldatinhet reglementeenprocedurehiervoormoet zijnopgenomen.Nietdatjedúsnieuwe verkiezingenmoethouden.Enooknietdat dezedanalleenvoordezekiesgroepmoet plaatsvinden.Jekuntbijvoorbeeldbepalen datdeondernemingsraadverkiezingen kan houden.Dusniet moet.Erontstaatdaneen discretionairebevoegdheidbijde ondernemingsraad.Jezouook restkandidatenuitanderekiesgroepen kunnenbenoemen.Ditkunjeookdoenals ernaverkiezingennogvacatureszijn.
Erisdusechtveelmogelijk.Meerdanje denkt.Weescreatief!
29 AS-MAGAZINE #03 februari|2023 EXPERTAANHETWOORD:WET-®ELGEVING
DoorStevenJellinghaus
DR.MR.STEVENJELLINGHAUS
–
Alsambtelijk secretaris kunjeoveral instappen
INOKTOBER2021STARTTEJORINDEKOENENALSAMBTELIJKSECRETARISBIJDEONDERNEMINGSRAADVANCHEMISCH BEDRIJFSONNEBORN.KORTDAARNABEGONZEOOKBIJEENEXAMENCOMMISSIEVANHOGESCHOOLWINDESHEIM.ENIN OKTOBERVORIGJAARVOLGDEEENDEELRAADVANDEHOGESCHOOLVANAMSTERDAM.WIJWARENBENIEUWDOFZE VOORDEZEDRIEHEELVERSCHILLENDEMEDEZEGGENSCHAPSORGANENOOKHEELANDEREKENNISENVAARDIGHEDEN NODIGHEEFT.ENOPHOEVEELVERSCHILLENDELAPTOPSWERKTZE?
DoorLizaArendsenHeleneHubers
Drieverschillendefuncties
BijeenvorigewerkgeverzatJorindeKoeneninde ondernemingsraad.DeWetopdeondernemingsradenen dewerkzaamhedenvaneenOR-ambtelijksecretariswaren haardusvertrouwdtoenzebegonbijSonneborn.Ze merktealsneldatzehaareigenOR-ervaringdaargoed kwijtkon.Jorindeisernunaareigenzeggendedrijvende krachtachterdemedezeggenschap.
DeexamencommissiebijWindesheimisanderekoek. Jorindebegonerzonderenigeervaringenleerdeeral doende.Alssecretarisvandeexamencommissiebeheert Jorindedemailbox.Daarinkomenverzoekenvan studentenvoorbijvoorbeeldextrakansenoptentamensof vrijstellingomdatzehetvakalergensandershebben gevolgd.Desecretarisverzameltdeverzoeken,beoordeelt watwelennietbijdecommissiethuishoortenzorgtdatde
documentatiecompleetis.Bijextraherkansingenvanwege bijzondereomstandighedenmoetenstudenteneenbewijs aanleveren.Jorindeherinnerthendaaraan.Ookberichten vandocentenkomenindemailbox.Diegaanover vermoedensvanfraudeofplagiaat.Eensindetweeweken vergadertdedriekoppigecommissieoveralleverzoekenen berichten.Uiteindelijkkrijgendebetrokkenstudentenvan Jorindetehorenwatdeuitspraakvandecommissieis. “Datmoetnatuurlijkjuridischgoedinelkaarzitten,omdat studentenalszeheternietmeeeenszijnnognaarhet collegevanberoepkunnen.”
Dedeelraadvandefaculteitdigitalemediaencreative industryvandeHogeschoolvanAmsterdamisweerheel anders.Dieraadbestaatvoordehelftuitmedewerkersen deanderehelftuitstudenten.“Hetgrappigeisdatereen aantalouderestudenteninzit,waarvanikinhetbegin
30 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
heelverschillende medezeggenschapsorganen
JorindeKoenenwerktvoordrie
dachtdatzijdocentenwaren. Sommigestudentenwetenheelgoed waarzehetoverhebben.Datisleuk omtezien.Inprincipezijnstudenten voorhunwerkindedeelraad vrijgesteldvancolleges.Datluktniet altijd.DatziejeineenORnatuurlijk ookgebeuren;dusdaarinlijkthetwel opdeOR.”
Verschillendewetten Jorindeheeftindiedriefunctieste makenmetverschillendewetten:de Wetopdeondernemingsraden(WOR) endeWetophethogeronderwijsen wetenschappelijkonderzoek(WHW).
Dewettenkomengrotendeels overeen.Voorgenomenbesluitenmet personeleconsequentiesworden bijvoorbeeldaltijdvoorgelegdaanhet medezeggenschapsorgaan.Maarer zijnookverschillen.Werkenopde automatischepilootziterechtnietin. Eenopvallendverschilishet instemmingsrechtophoofdlijnenvan debegrotingdatvoorkomtinde WHW,maarnietindeWOR.
Dehogescholenhebbeniederook huneigenonderwijs-en examenregelingen(OER’s).
Begineneindevande besluitvorming Eenonderwijs-enexamenregeling wordtterinstemmingvoorgelegd. Jorindezitalsadviseurvande deelraadvanHogeschoolvan Amsterdamaanhetbeginvanhet besluitvormingsproces.De examencommissiehanteert vervolgensdevastgesteldeonderwijsenexamenregelingenborgtdaarmee deafstudeernorm.BijHogeschool WindesheimzitJorindealssecretaris vandeexamencommissiejuistaan
heteindvanhetproces.Jorinde:“Het leukevanhetwerkenvooreen deelraadéneenexamencommissieis datjebijdedeelraadaanhetbegin vaneenbesluitvormingzitenbijde examencommissiewerktmethet uiteindelijkeresultaat.”Een examencommissieisvolgensJorinde goedtevergelijkenmeteen klachtencommissie.
Debasisvandedeelraad
Dedeelraadvandefaculteitdigitale mediaencreativeindustryvande HogeschoolvanAmsterdamtelt zeventienleden.Jorindemerktdatde ambtelijksecretarisdaardeconstante factoris,debasisvandedeelraad.
Hetleukeisdatjebijdedeelraadaanhet beginvaneenbesluitvormingzitenbijde examencommissiewerktmethet uiteindelijkeresultaat.
31 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
“
“Iedereendoetheternaast.studenten moetennatuurlijkstuderen,maar docentenhebbenookheelveel dingenernaast.Nuisdevoorzitter eendocent.Diedoethetvoorhet derdejaar,dusdieisgoedingewerkt. Maarhetkanookeenstudentzijn.De doorstroomgaatsnelinzo’n deelraad,doordatdestudentener nooitlanginzitten.Enerkomtheel veellangsbijdedeelraad.Veelen heeldiversendatmaakthetwel ingewikkeld.”
Ambtelijksecretarismet verschillendetaken InalhaarfunctiesisJorindeambtelijk secretaris.Detakenzijnoveralheel anders:“HetverschiltusseneenOR eneenexamencommissieisdatjebij delaatsteopstudentniveaubezig bent.Enjebentveelmeermetde uitvoeringvanderegelsbezigdanin eenOR.EenORkijktbrederenhelpt debestuurderjuistbijhetopstellen vanderegels.BijdeHogeschoolvan Amsterdamheeftdedeelraad instemmingopdeOER.Daarmaakje dussamendatreglement. Indedeelraadgaathetvooralniet overindividuelepersonen,terwijldat bijdeexamencommissiejuistwélhet gevalis.Daarbehandeljede verzoekenvanindividuelestudenten enmethenhebjedaardoorveel contact.Bijdeexamencommissie gaathetveelmeeroverdeuitvoering vanderegelsdanbijeenOR.Enals secretarisvandeORkijkjevooral naardeorganisatieinhetalgemeen enhelpjedebestuurdermet opstellenvanderegels.”
Uiteraardzijnerookovereenkomsten. Ookdeambtelijksecretaris ondernemingsraadchecktofeen adviesaanvraagof instemmingsverzoekcompleetisvoor deORermeeaandeslaggaat. Jorinde:“Desecretarisvande examencommissiemoetheelprecies zijn,goedkunnenschrijvenennetjes werken.Maardatgeldtvooralle ambtelijksecretarissen.Enje organiseertennotuleertookde vergaderingen.”Overalisdeambtelijk
INTHESPOTLIGHT 32
secretarisdespininhetweb.En, benadruktJorinde,jemoetdatleuk vinden.“Jemoetnauwkeurigzijn.Dat geldteigenlijkvoorallecommissies enradendieerzijn.Ikdenkdatik overalinkonstappen,omdatjeals ambtelijksecretarisdie zorgvuldigheidenervaringhebten dankunjeookanderetakensnel oppakken.”
Functiesuitelkaarhouden HoehoudtJorindeallesuitelkaar? “Hetuitelkaarhoudenisbest makkelijk,Ikprobeernietallesdoor elkaartedoen.Dusikblokeenbeetje. Voordeexamencommissiekijkikwel iederedagnaardemail.Somszijner verzoekendiehaasthebben.Ensoms moetenookverzoekentussende vergaderingendoorbehandeld worden.Sonnebornisrelatiefheel rustig,daarwerkikgemiddeldzo’n vijfazesuurperweek.Somsdenkik wel‘daarspeeltwatendaarspeelt ookwat.Watgaikeerstdoen?’Maar ikprobeerzominmogelijkdoor elkaartedoen.”
Solistisch,maarbijeenteam
Inhaarvorigefunctiealsredacteur werkteJorindeKoenenvooralinhaar eentje.Solistischwerkenpastbijhaar, maarzemistecollega’s,zemistehet ombijeenteamtehoren.Jorinde:“Je hebtalsambtelijksecretariseen solistischefunctieenjedoetietsheel speciaalsbinnenzo’n medezeggenschapsorgaan.Maarje hebtweldeORofdedeelraadom meeteoverleggenofietsaante vragenenzijmoetenjouinput leveren.Daaromzieikdatalsmijn teamenmijncollega’s.”
Eenbureauvollaptops?
Erzijnambtelijksecretarissenmet eenbureauvollaptops.Jorinde houdthetbeperkt:“VoorWindesheim hebikeenapartelaptopendatvind ikfijn,wantdaarmoetikinde studentenadministratiemet vertrouwelijkeinformatiekunnen werken.VoorSonnebornende HogeschoolvanAmsterdamgebruik ikgewoonmijneigenlaptop.”
JORINDEKOENEN
Werkzaambij:
DeondernemingsraadvanSonneborn deexamencommissieWindesheimende deelraadHogeschoolAmsterdam
INTHESPOTLIGHT 33
JORINDEKOENEN
Ambtelijksecretaris
“ Overalisdeambtelijksecretarisdespinin hetweb.Enjemoetdatleukvinden.
DATAAS-OPLEIDINGEN
FEBRUARI 13 WegwijsindeWORAS1 MAART 8 MetsuccescommunicereninlastigesituatiesAS2 20 BasiselementenvansuccesvolleOR-communicatieAS1 28 TeamcoachingAS3 APRIL 12 InzichtindeinformatiestroomvandemedezeggenschapAS1 12 OrganisatievanachterbancommunicatieAS2 17 StrategieenmedezeggenschapAS3 MEI 8 PraktischetoepassenvanORwet-enregelgeving(deelI)AS2 8 Aandeslagmetdebasis:Financiën,ArboenHRAS1 22 PraktischtoepassenvanORwet-enregelgeving(deelII)AS2 24 EendoeltreffendevergaderingdoorondersteuningvandeambtelijksecretarisAS1
Klikhier voordegeheleagendavanAS-opleidingen (ofkijkopwww.as-opleidingen/evenementen/)
Aanmeldenkanviadewebsite: www.AS-opleidingen.nl
NIEUW: Aandeslagmetdebasis:Financiën, ArboenHR
TRAININGVOORJUNIORAMBTELIJKSECRETARISNIVEAU1
Deondernemingsraadheefteniginhoudelijkinzichtinfinanciën,arboenhrnodigomzijnwerkgoedtestructureren.De ORhoeftgeenexperttewordenindezegebieden,maarmoetwelvoldoendekennishebbenomdejuistevragentekunnen stellen.ZozijnfinanciëndebasisvooreenOR.Pratenoverwerkdrukofwerkgelukheeftweinigtoegevoegdewaardealsde ORnietookdefinanciëlevoor-ennadelenkanbenoemen.Dezezogenaamdebusinesscaseisnamelijkeenbelangrijk aspectvoordegesprekspartnervandeOR.OokgaatheteromdatdeORzichtheeftopdewijzewaaropfinanciëleplannen wordengemaaktenhoedaarinvloedopuitgeoefendkanworden.DitkomttotuitdrukkingindePlanning&Controlcyclus.DaarmeewordtookduidelijkdatdeORzichtmoethebbenopdebelangrijkstehr-thema’sdiespelenenhoedie samenhangen.Watiseenstrategischpersoneelsplan?Welkehr-trendszijnwaarneembaarenhoekunjedaaralsORop inspelen?Tenslotteisernoghetaandachtsgebiedvandearbo,dearbeidsomstandigheden.Voorveelmedewerkerseen belangrijkthema.DeORzaldaaromhieropnietalleenkennismoetenontwikkelen,maarookmoetenwetenwelkerolhij bijhettotstandkomenvanbeleidheeft.
Alsambtelijksecretarisgaathetvooralominzichttehebbenindebasisvandezedriethema’s.Welkeonderwerpenspelen eenbelangrijkerol?Hoezietdejaarlijksecyclusvandezeonderwerpeneruit?WaarkanenmagdeORinvloedop uitoefenen?Alsjuniorambtelijksecretariswordtervanjeverwachtdatjenietalleenbasiskennishieroverhebt,maarde ondernemingsraadookkanattenderenopdejuisteproceduresenaanwezigefinanciëleinformatie.
AS-opleidingenheeftsamenmetRobLattendenieuwetraining‘Aandeslagmetdebasis:Financiën,ArboenHR’ ontwikkeld.Naastinhoudelijkebasiskenniseneenoverzichtvandeterugkerendethema’sbinnendezedrievakgebieden, krijgjevooralookhandvattenaangereiktomalsambtelijksecretarisdeORhierinopwegtehelpen.
Voor2023staatdetrainingtweemaalgeplandopmaandag8mei2023enmaandag11december2023.
Meerinformatieofaanmeldenviadewebsite: WWW.AS-OPLEIDINGEN.NL
TRAINERINBEELD-ROBLATTEN
Robheeftmeerdan20jaarervaringindemedezeggenschap.Hijheeftbedrijfskunde gestudeerdaandeRadboudUniversiteitNijmegenendaarnaasteenmastermet specialisatieControllingafgerond.Hijistrainerenadviseurvanondernemingsradenbij DeVerandermotOR.Hijisgespecialiseerdinstrategischeenfinanciëleanalysesbijfusies enreorganisaties.DaarnaastisRobwerkzaamalsseniorlectureropdeHogeschool Rotterdamenishijauteurvanonderandere‘OndernemingsraadvoorDummies’enhet onlangsuitgegeven‘ORenfinancieelmanagement’.
VoorAS-opleidingenverzorgtRobdetrainingsmodule:
Aandeslagmetdebasis:Financiën,ArboenHR
ROBLATTEN
Hoelangwerkjealsamenmetambtelijksecretarissenenwatisjouwvisieopdie rol?
“Ikbenalsadviseuralmeerdan20jaarwerkzaamindemedezeggenschap.De ambtelijksecretarisisvoormijeenbelangrijkeschakel.Iemanddieaandeenekant overzichtenstructuurcreëert.Aandeanderekantiemanddieookinhoudelijkgoedop dehoogteisvandegangvanzakenindeorganisatie,enookvanonderwerpenzelf.HijisonmisbaarvooreenOR, maarookvoordebestuurder.Enjuistomdatikineenspecialistischgebiedwerk,hebikregelmatigeentelefonisch gesprekmeteenambtelijksecretarisomeventesparren.Overdeorganisatie,deontwikkelingen,deOR,overhet vakgebiedenoverdemanierwaarophetOR-werkkanwordenopgepakt.”
OrganisatieadviseurDe VerandermotOR
AS-OPLEIDINGENUITGELICHT 35 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Deambtelijksecretaris:betrokken buitenstaanderoftrouweteamspeler?
PollOR-ondersteuningnaarbetrokkenheidambtelijksecretarisbijOR-team
DEAMBTELIJKSECRETARISHEEFTEENBIJZONDEREPOSITIE.NIETALLEENBINNENDEORGANISATIE,MAAROOKTEN OPZICHTEVANDEONDERNEMINGSRAAD.HIJWERKTIMMERSNAUWSAMENMETHETOR-TEAM,MAARISDEENIGE ZONDERSTEMRECHT.VAAKISHIJDEEXPERTOPHETGEBIEDVANDEMEDEZEGGENSCHAPENADVISEERTHIJDEORZO ONAFHANKELIJKENOBJECTIEFMOGELIJK.INHOEVERREMAAKTDEAMBTELIJKSECRETARISDEELUITVANHETOR-TEAM? OFLIGTDITINGEWIKKELD?HOEWORDTDITDOORDEAMBTELIJKSECRETARISZELFERVARENENWELKEFACTORENZIJN HIERINBEPALEND?
DoorMaximeNoordermeer
OR-ondersteuningheefteenpollgehoudennaarhetgevoelvanbetrokkenheidvandeambtelijksecretarisbinnenhetORteam.Isereenverschiltussenmensendiesindskortofallangvoordeondernemingsraadwerken?Enmaakthetuitofze alszzp’erofinloondienstwerken?Intotaaldeden93ambtelijksecretarissenuithethelelandmeeengavenantwoordop dezevragen!Deuitkomsten:
DeambtelijkiseenbijzonderlidvanhetOR-team,netalseen keeperbijeenvoetbalelftal.
DUURVANWERKZAAMHEDENALSAMBTELIJKSECRETARIS
Indegrafiekisteziendathetgrootstedeel vanderespondentenallangerdanvijfjaar werkzaamisalsambtelijksecretaris.Uitde gegevensblijktdatergeenverbandbestaat tussenhetaantaljaardateenambtelijk secretariswerkzaamisenofhijzich onderdeelvoeltvanhetOR-team.Het percentagedatzichzelfbeschouwtalsdeel vanhetteamisnamelijkvooralledriede categorieëngelijk:ongeveer60%.Deroldie eenambtelijksecretarisaanneemtineen teamlijktdusmeervananderezakenafte hangen.
“
AS-POLL 36 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
OR-VOORZITTER|COCKYSTIJGER
CockyStijger,voorzittervandeORvanAVRafvalverwerking,vindthetbelangrijkdat deambtelijksecretariszichonderdeelvoeltvandeOR.Endaarbesteedtzedanook aandachtaan.DeORvanAVRafvalverwerkingwordtnuondersteunddoorKarlijn (ingehuurdviaOR-ondersteuning).
Deonafhankelijkheidvandeambtelijksecretariskanbeïnvloedwordenalshijte betrokkenisbijhetteam.Ofalshijmeebeweegtmethetgroepsgevoelenmetde verhalenenemotiesdieerspelen.Hijmoetbewusteenpasachteruitkunnendoenen meteenhelicopterviewnaarhetgeheelkijken.Bovendienzaldeambtelijksecretaris eenstapterugmoetendoenophetmomentdathemonafhankelijkadvieswordt gevraagdofophetmomentdathijdeOReenspiegelvoormoethouden.Cockyvindtdatdatookeenrolisvande ambtelijksecretaris.Netalswat‘speldenprikjes’uitdelenomdeboelscherptehoudenenhetbesteuithetteamte halen.Zezietditalseensamenspelmetdeambtelijksecretaris.HetisdaarombelangrijkdatdeOR-voorzitteren ambtelijksecretariseengoedeklikhebben.“Inveelgevallenisdeambtelijksecretarisookmijngewetenenmoetik blindophemkunnenvertrouwen.Hijhoudtmijscherp.”
BESTUURDER|SIMONSIBMA
VolgensSimonSibma,voorzittervanderaadvanbestuurvandeSociale Verzekeringsbankzorgteengoedeambtelijksecretariservoordathij/zijdeeigen neutraliteitbewaartennietopdestoelvandeORgaatzitten.Hetistegenwoordig geenuitzonderingdatdeambtelijksecretarisbinnendeorganisatiedepersoonisdie hetlangsteindemedezeggenschapzitenoverdemeestekennisenervaringbeschikt. Deambtelijksecretarisissteedsbelangrijkergewordenvoordecontinuïteiten professionaliteitvandemedezeggenschapinsteedscomplexerwordende organisatiesmetditowerkprocesseneneengroterewisselingvanledenbinnen ondernemingsraden.
Wanneerdeambtelijksecretarisderolheeftvanadviseurmedezeggenschap,voorzowelbestuurderalsOR,neemt hij/zijautomatischeenneutralepositieintussenbestuurenOR.Isdeambtelijksecretarisdeadviseurvanalleende OR,danishetookbelangrijkdathij/zijzuiverblijftinderolvanadviseuropinhoudenproces,ongeachtofde ambtelijksecretariszichzelfonderdeelvoeltvanhetteamofniet.Ditzounietuitmoetenmaken.
AS-POLL
AANSTELLING
Demeesterespondentenwerkeninloondienst.Vandezemensenheeftongeveer60%hetgevoelonderdeeltezijnvanhet OR-team.Vandezzp’ersenmensendieinbeideaanstellingsvormenwerkenzijnerteweinigresultatenomeenconclusie uittetrekken.Welzijneraanwijzingendatdeaanstellingsvormnietvangroteinvloedisopdematewaarindeambtelijk secretariszichonderdeelvoeltvanhetOR-team.
POSITIETENOPZICHTEVANHETOR-TEAM
Ongeveer60%vanderespondentenzietzichzelfalsonderdeelvanhetOR-team.Uitdehiervoorbesprokengegevensblijkt datdeduurvandewerkzaamhedenendeaanstellingsvormeigenlijkgeenrolspelenbijdedeelnameaanhetOR-team. Maarwelkeelementenzijndanwélvanbelang?
Somszegjewijen somszegjejullie ASPOLL 38 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
“
TRAINER|JOHANBERENDS
Ikkomzeinallesoortenenmatentegen:ambtelijksecretarissen.Deeenisadviseur medezeggenschap,deandersecretarisvandeORenweereenanderkopieerten notuleert.Devariatieisnogalgroot.Ennaarmijnideeisereenrelatiemetomvang organisatie,omvangORenaantalurendieeenambtelijksecretarisheeft.Maar daaropzijnuitzonderingen.
Watjevaakziet,isdatderolvandeambtelijksecretarisinhetOR-teamsterkafhangt vandevoorkeurvandevoorzittervandeOR,deambtelijksecretariszelfendievande OR.Devraagisnatuurlijkofdateengoedideeis.
Mijnvisieophetvak–wantdatishet–vanambtelijksecretariskanikhetbestepuntsgewijsweergeven:
• Jebentverantwoordelijkvooreffectievemedezeggenschapindeorganisatie.
• Jehebteenvisieophoedemedezeggenschapinjouworganisatieerbijstaat.
• Jehebtafgestemdmetallestakeholders(bestuurder,directie,staf,hoofdHR,bestuurssecretarisenOR) welkeverbeterpuntenerzijninhetbesluitvormingsproces.
• Jehebteenmeningoverdeoverlegwaardigheidvandocumenten,agendaenadviesaanvragenen instemmingsverzoeken.EnoverdeadviezendiedeORoplevert.
• JehebtregelmatigoverlegmethetdagelijksbestuurvandeORoverdeinhoudelijkekwaliteitende effectiviteitvandemedezeggenschap.
Metanderewoorden‘jekomtnauwelijkstoeaanteamlidzijn’.Toch?
Jekuntnatuurlijkalsmensdeeluitmakenvanhetteam,maarjezultaltijdvoldoendedistantiemoetenbewarenom naarallestakeholderskritischtekunnenzijnophunbijdrage.Naarmateallestakeholdersjemeerenmeerals wezenlijkonderdeelvandeORgaanzien,neemtje‘rechtvanspreken’(leesadviseren)naarallenaf;naarde bestuurder,maarooknaardeOR.Enjuistdieheeftafentoeinzijnuitdagendepositieenrolstevigefeedbacknodig. Ambtelijksecretariszijnisingewikkeld,uitdagend,eengroteverantwoordelijkheidenleuk!
CONCLUSIE
UitdevragenlijstblijktdatdemanierwaaropeenambtelijksecretariszijnpositiebinnenhetOR-teamervaartte makenheeftmetheteigenkaraktervandeambtelijksecretaris,dewijzewaarophijhetambtvervultendewijze waaropdeORtegendeambtelijksecretarisendienswerkzaamhedenaankijkt.Eriseenduidelijkescheidingtussen ambtelijksecretarissendiebewustnaasthetteamgaanstaan,omhunfunctiezogoedmogelijkuittevoeren,en ambtelijksecretarissendieaangeveneenonderdeelvanhetteamtezijn,maarwatafstandcreërenwanneerzeeen adviserenderolaannemen.
InteressantisdaterookenkelesituatieszijnwaarbijhetafhangtvandeOR-leden,ofzelfsvanalleendevoorzitter.Zo verteltiemand:“BijdevorigevoorzittervoeldeikmeechtonderdeelvanhetOR-team,maarbijdehuidigevoorzitter nietmeer”.
Watelkeambtelijksecretarisiniedergevalbelangrijkvindt,isdeeenneutralepositietenopzichtevandeOR-ledente waarborgen.Hoehieraanvormgegevenwordt,verschiltperambtelijksecretarisenperOR.Waterhoedanookuitdit onderzoeknaarvorenkomtisdat,vooreenoptimaleuitvoeringvanzijnambt,deambtelijksecretariszichthuismoet voelenbijdeondernemingsraad.
ASPOLL
Vacature
Ambtelijksecretaris ondernemingsraad BovenijZiekenhuis (26uur|Amsterdam)
Wijzijneenziekenhuisdatzichmetpassieinzetvoordeinwonersvan Amsterdam-Noordenomgeving.Onzekrachtisiedersbevlogenheiden onzeomvang.Samenwerkenweaaneenduurzaameninnovatief BovenIJ.Zozettenweonsinvooreentoekomstbestendige gezondheidsorganisatievooronzepatiëntenenmedewerkersen dragenwebijaaneengezondereregio.
DeOndernemingsraad(OR),bestaandeuit13leden,behartigtde belangenvandemedewerkersinhetBovenIJziekenhuis,zonderhierbij debelangenvandewerkgeveruithetoogteverliezen.DeORiseen gelijkwaardigegespreks-enonderhandelingspartnervandeRaadvan Bestuur.DeambtelijksecretarisondersteunthetDagelijksbestuur(DB) vandeOR,datbestaatuitdevoorzitter,vicevoorzitterensecretaris.
Doejemetonsmee?
Wijzijnopzoeknaar
eenambtelijksecretarisdieverantwoordelijkwordtvoorallesecretariëleen administratievewerkzaamhedentenbehoevevandeOR,zoalshet organiserenvanoverlegvergaderingen,hetbijhoudenvandeagenda,het makenvanverslagenenhetbewakenvanactiepuntenenarchiefbeheer. Ookhebjeeenadviserendeenbeleidsondersteunendetaak,zowel inhoudelijkalsprocedureel,metinachtnemingvandebepalingenvan wetgeving,waaronderdeWetopOndernemingsraden(WOR).
Daarnaastzorgjevoordebeschikbaarheidvanallebenodigdefaciliteiten encommunicatieaanbetrokkenen,zodatdeORoptimaalkan functioneren.Denkhierbijaanzakenalshetregelenvanscholingvoor OR-ledenenhetorganiserenvanverkiezingen.Jegeeftmedevormaande PRvandeOR.Operationeelwordjeaangestuurddoordevoorzittervande OR,organisatorischvaljeonderdemanagerHR.
Interesseindezeopdracht?
AANSTELLING
AanstellingbijBovenij Ziekenhuis
DUUR
Jaarcontractmet mogelijkheidvan verleninging
WERKDAGEN
Donderdag.Deoverige dageninoverleg
LOCATIE
Amsterdam
GavoormeerinformatieofsolliciterennaardewebsitevanOR-ondersteuning (https://or-ondersteuning.nl/vacature-ambtelijk-secretaris-ondernemingsraad-bovenij-ziekenhuis/)
VACATURE (ADVERTENTIE) 41 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
CoriendeKloeenFrancaKerstens:
“LOMOZisverbindingmaken, ervaringendelenengoede ideeënopdoen”
Opdefotovlnr.:CoriendeKloe,WilmavanDam,Franca Kerstens,JannekedeGeurs,JamieSchaap.Opdefoto ontbreektvoorzitterAnneliesWouters
EVEN VOOR STELLEN
CoriendeKloeenFrancaKerstens vanLomozPlatform voorondernemingsradeninde sectorzorg&welzijn
DoorHeleneHubers
IETSMEERDANVEERTIGJAARGELEDENSTARTTENDEOR’SVANEENAANTALGROTEZIEKENHUIZENEENGEZAMENLIJK OVERLEG.DATWASHETBEGINVANLOMOZ;NUHETGROOTSTEPLATFORMVOORONDERNEMINGSRADENINDESECTOR ZORG&WELZIJN.STEEDSMEERZIEKENHUIZENSLOTENZICHAANENIN2000BESLOOTHETBESTUURVANLOMOZOM HETPLATFORMTEVERBREDENNAARDEHELEZORGSECTOR.DEZINDENAAMVERANDERDEVANZIEKENHUIZENNAAR ZORG&WELZIJN.VEELLEDENKOMENNOGSTEEDSUITDEZIEKENHUISWERELD,MAARERZIJNOOKLEDENUITDE VERPLEGINGENVERZORGING,THUISZORG,GEESTELIJKEGEZONDHEIDSZORGENGEHANDICAPTENZORG.LOMOZ VERTEGENWOORDIGTDAARMEEONGEVEER130.000MEDEWERKERSINDEZORG.
Medezeggenschappersinhartennieren
CoriendeKloeislidvanheteersteuur,bestuurslidsinds zevenjaarenmedezeggenschapperinhartennieren.Zij werktealsambtelijksecretarisbijeenziekenhuisenbleef nahaarpensioneringbijdemedezeggenschapbetrokken alssecretarisvanLomoz.FrancaKerstenswasjarenlang OR-lidenvoorzittervandeORvaneenanderziekenhuis. Zijzitsindseenjaarinhetbestuurenookinhaarklopteen medezeggenschapshart.Zevertellensamenoverde geschiedenisendetoekomstplannenvanLomoz.
Driegeneratiesinhetbestuur
Hetbestuurbestaatuitzesleden,uiteraardallemaal afkomstiguitdezorg.Eenaantalisgepensioneerd,maarer zijnookbestuursledendieeenentweegeneratiesjonger zijn.VolgensCorienenFrancaisdeverjongingeengoede zaak,omdatjongereneenfrissekijkhebben.
Deafgelopentweejaarzijnveelnieuwebestuursleden aangetreden.Datzorgtvooreennieuwedynamiek. Corien:“Meteennieuwbestuurmoetjeweernieuwe plannenmaken,metnieuwelanénmetplezier.Hetis vrijwilligerswerkenjemoethetmetplezierdoen.Ener moetduurzaamwordenbestuurd,wantalshetbestuur wegvalt,isLomozookweg.”
Sponsorenenledendagen
LedenvanLomozkennendeorganisatievooralvande ledendagendieinderegelvierkeerperjaarplaatsvinden. TijdensdieledendagengevendesponsorenvanLomoz kortetrainingenenworkshops.Diesponsorenzijngrote trainingsbureaus,waaronderookAS-opleidingen.Corien: “Wijalsbestuursledenbemoeienonsnietzometde inhoudvandeledendagen.Wemakennatuurlijkeen programmaendaarkanookeenplenairgedeelteinzitten.
43 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Bijvoorbeeldmeteensprekerover eenonderwerpdatvooralle deelnemersvanbelangis.Derestvan hetprogrammawordtingevulddoor onzesponsoren.Diegeventijdensde ledendagengratisworkshops.Datis eenmooisysteem:wijhoevenerniks voortebetalenendeaanwezige ledenkunnenkennismakenmethun trainingen.
Detrainingsbureausbepalenzelfde inhoudvandeworkshops,wantzij wetenhetbestewaterspeelt.Wij proberendeactualiteituiteraardwel zelfookbijtehouden.”
Tijdensdeledendagengaathetom kennisoverdrachtenuitwisseling. Francazegthierover:“Daarom hebbenwealtijdeenuitgebreide lunch.Danziejedatmensen verbindingmaken.Zehebbenvan elkaarindeworkshopsgehoord:‘Wij doendatzo’,en‘alswijdaar tegenaanlopendoenwehetzo’. Datisdeuitwisselingdiezobelangrijk is;verbindingmaken,ervaringen delenengoedeideeënopdoen.Zo hebikzelfalsOR-lidhierookideeën opgedaan.Datisdewinst.Enookhet gevoel:hetiskommerenkwelindie zorg,maarikbennietdeenigedieer lastvanheeft.”
WATDOETLOMOZ
LOMOZ,zORgvoormedezeggenschap
Contributielaaggehouden Eendeelvandefinancieringvan Lomozkomtdusvandesponsoren. Verreweghetgrootstedeelkomtuit contributievandeleden.Dekosten vanhetlidmaatschaphangenafvan hetaantalmedewerkersvande organisatie.Hetbedragligttussende 175en580europerORperjaar.Van dieinkomstenbetaalthetbestuurde locatievandeledendagen–ende goedelunch–,organiseerteensinde vijfoftienjaareen jubileumbijeenkomst,betaaltkosten (voordewebsite,reiskosten,et cetera)enkeertdebestuursledeneen kleinevergoedinguit.Voorde jubileumbijeenkomstenhanteerthet bestuureenspaarpotje,zodathet programmaechtfeestelijkkanzijn.
Serviceaandeleden
Hetbestuurorganiseertnietalleende ledendagen,maarstuurtookeen nieuwsbriefrond.Corien:“Die nieuwsbriefgaatvooraloverwatwe aanbieden,bijvoorbeelddedatavan deledendagen.Onzeledenwerkenin roosters,dushetisfijnalszeervan tevorenrekeningmeekunnen houden.Wezettenerookandere wetenswaardighedenin.Enwedelen veelinformatieopsocialmedia.Maar
datisopenbaar,dusdaarkunnenook niet-ledenopkijken.”
Eenandereserviceisbeantwoorden vanvragenvanledendie binnenkomenviadewebsite.Vaak wordendeledendoorverwezennaar eensponsordiegespecialiseerdisin debetreffendekwestie.Meer algemenevragenbeantwoordthet bestuurzelf.Bijvoorbeeldstartende OR’sdieeenreglementmoeten opstellenenvragenhoezedat moetenaanpakken.Inditgevalis verwijzennaardewebsitevandeSER vooreenvoorbeeldreglement voldoende.Maar,zeggenCorienen Franca,voordatsoortdingenmoeten wealsbestuurwelzelfdeactualiteit endeontwikkelingenbijhouden.“We zijnopdiemanierwelmetdeinhoud vandemedezeggenschapbezig,maar tochaltijdfacilitair.”
Deboerop
Inhetverledenhieldhetbestuurzich actiefbezigmetlobbyen.Zegingen metz’nallendeboeropenbezochten allerelevanteorganisatiesbinnenhet netwerk.Tijdensdecoronaperiodeen wegensvertrekvaneenaantal bestuursledenishetdaarveelminder vangekomen.Hetbestuurisvanplan hetweeroptepakken.Hetbestuur
Alsgrootsteplatformvoorondernemingsradeninzorgenwelzijnversterkenwijdemedezeggenschapdoorkenniste delenvanuiteenkrachtigin-enexternnetwerk.
Elkaargoedinformerenenmetenvanelkaarlerendus.Datiseenbelangrijkdoel.
MaarLOMOZheeftnogeenanderefunctie:invloeduitoefenen.Samenkunnenwemeerbereiken.Wijwerkensamen metandereplatformsvanondernemingsraden,werknemers-enwerkgeversverenigingen,advies-en trainingsorganisaties,ministeries,etc.Bijallevraagstukkenenthema'sdenkenonzedeelnemersintensiefmeeover oplossingen.
MEERINFORMATIEOVERLOMOZOFAANMELDEN
LOMOZ (https://www.lomoz.org/)
EVENVOORSTELLEN:LOMOZ 44 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
onderhoudtiniedergevalgoed contactmetdevakbonden.
Daarligteenuitdaging.Franca:“Inde cao’sisveelgoedgeregeld.Alsjehet gesprekmetdebondenvoert,zieje datdebondendrukbezigzijnde arbeidsvoorwaardengoedindiecao tekrijgen.Maardatluktnietaltijd,en somswordteenartikelindecaodoor dewerkgeversandersgeïnterpreteerd dandoordebonden.Hetgaatons eromdatdemedezeggenschapis geborgdindeorganisatie.Indeene organisatiegaathetbeterenishet makkelijkerdanbijdeandere.”
Netwerk
HetnetwerkvanLomozbestaat behalveuitledenentrainingsbureaus,ookuitministeries, werkgevers-enwerknemersorganisatiesenkoepelorganisaties diegaanovermedezeggenschap: SER,CBM(CommissieBevordering MedezeggenschapvandeSER),NVTZ (Verenigingvoortoezichthoudersin zorgenwelzijn),BVMP (Beroepsverenigingvoor Medezeggenschapsprofessionals), AlliantieMedezeggenschapen Governance,NVMz(Nederlandse VerenigingvoorMedezeggenschap), etcetera.
PROGRAMMA
LOMOZ-ledendagen2023
Franca:“Opeendaggeorganiseerd doordeSER/CBM,kwamenwemet anderemedezeggenschapsorganen samen.Watdaarergleukwas,was hetgesprekmetmensendieinheel anderesectorenzitten,industrie, handel…dusnietalleenzorg.Endat betekentdatjeookheelanderskijkt: watdoenzij?Hoegaanzijhetcontact aanmetdemedewerkers,metde bestuurder,welkemethodes gebruikenzij?Hetisnatuurlijkheel ergleukomdieuitwisselingte krijgen.Enooktezienwatde ontwikkelingenzijn.”
Toekomstplannen
Lerenenontwikkelenstaancentraal staatbijLomoz.Hetbestuurisdaar zelfookvolopmeebezig.Omdathet platformtijdenscoronaminderkon doen,ginghetbestuurinjanuaride heiop.Ophetprogrammastondde vraagwatdeledennodighebbenén watLomoznodigheeftomeensterk vertegenwoordigendorgaantezijn voordemedezeggenschapinbrede zin.
Alletoekomstmogelijkhedenzijnnog open.Erzijneenpaardingen genoemd,zoalsorganiserenvaneen summerschool,ingesprekgaanmet deledenoverwatzijnodighebben,
DeLOMOZ-ledendagenvindenplaats opwoensdagen,opLandgoed ZonheuvelinDoorn
DATAVOOR2023
01maart2023
31mei2023
20september2023
15november2023
AanmeldenverlooptviaLOMOZ
intensieversamenwerkenmetandere medezeggenschapsorganen,meer digitaalorganiseren.Versterkenen ondersteunenblijftiniedergevalde rodedraad.
Ambtelijksecretarissenzijntrouwe bezoekers Workshopsspeciaalvoorambtelijk secretarissenzittenindeplanning. AS-opleidingen,eennieuwesponsor vanLomoz,isdaarbijaanzet.Corien enFrancamenenbeidendatde ambtelijksecretarisdespilisinde medezeggenschap.Zemakenerals bestuurgraagruimtevoortijdensde ledendagen.Vooralomdatveelvande bezoekersambtelijksecretarissen zijn.Diekunnenzichhiervoorvaak netietsmakkelijkervrijmakendande zorgmedewerkersopdewerkvloer. Eenonderwerpwaarzegraag discussieoverzoudenwillenvoeren, isdeplaatsvandeambtelijk secretarisindeorganisatie.Moetde ambtelijksecretarisdirectonderde bestuurdervallenofjuistonder bijvoorbeeldeenmanagerHRM? Hopelijkkunnenwedaartijdenseen vandeledendagenditjaarover meediscussiëren.
EVENVOORSTELLEN:LOMOZ 45 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Hoenadenkenover pensioenwélleukwordt
Laatverplichtekeuzebegeleidingnietalleenbijuitvoerders
MEDEWERKERSMOETENINHETNIEUWEPENSIOENSTELSELMEERKEUZESMAKENOVERDEINRICHTINGVANHUN PENSIOEN.DANMOETENZEWELBEGRIJPENWATHETGEVOLGVANEENKEUZEIS.DAAROMZIJNPENSIOENUITVOERDERS STRAKSVERPLICHTOMDEELNEMERSTEHELPENBIJHETMAKENVANPASSENDEKEUZESBINNENHUN PENSIOENREGELING.’KEUZEBEGELEIDING’HEETDATINDENIEUWEPENSIOENWET.
POLITICIDENKENDATKEUZEBEGELEIDINGZORGTDATPENSIOENPERSOONLIJKENBEGRIJPELIJKWORDT.WIJDENKEN VANNIET.WIJDENKENZELFSDATHETTEGENGESTELDEEFFECTGAATOPTREDEN.GELUKKIGKANDE ONDERNEMINGSRAADZORGENDATHETDOELWÉLWORDTBEHAALD.
DoorWimHoogendoorn
Miljoenenmensenmoetenpensioenkeuzesgaanmaken Elkewerknemerkrijgtuiterlijk2027eennieuwpensioenen moetdaarinkeuzesmaken.Datgaatommiljoenen mensen.Afhankelijkvanhetcontractzijnernogalwat keuzestemaken.Weonderscheidentweetypecontracten.
• Hetflexibelecontract
• Hetsolidairecontract
Bijhetflexibelecontractkandedeelnemerzelf beleggingskeuzesmaken.Bijhetsolidairecontractmaakt deuitvoerderdebeleggingskeuzesdiepassendzijnvoorde populatie.Afhankelijkvandegemaaktebeleggingskeuzes kanditzomaartwintigprocentmeerpensioenopleveren. Maarrendementenrisicozijnonlosmakelijkmetelkaar verbonden.
Hetbestkunnenbeleggingskeuzeszojongmogelijk gemaaktworden.Anderekeuzeskunnenpasgemaakt wordenalshetpensioeningaat.Hierbijkunjedenkenaan:
• Vervroegenofuitstellen
• Eenhoog-laag/laag-hooguitkering
• Waardeoverdracht
• Eenbedragineens
• Eenhogerpartnerpensioenofpartnerpensioen omruilennaarouderdomspensioen
• Eenvastofvariabelpensioen.
Pensioenkeuzesmakenismoeilijk.Vandaardat pensioenuitvoerdersverplichtwordenkeuzebegeleidingte bieden.
Keuzebegeleidingviawebsiteswerktniet
Omdiemiljoenendeelnemersmethunkeuzestekunnen begeleidenzettenpensioenuitvoerderswebsitesin.Ofnou tienmensenopdewebsiteinloggenof150.000;daarkrijgt depensioenuitvoerderhetnietdrukkervan.En pensioenportalenkunnensteedsmeer.Alleinformatieen uitlegisbeschikbaar.Metschuifjesenoptieskunjeallerlei ‘watnouals’-scenario’sbekijken.Deplaatjes,cartoonsen grafiekenmakenallessuperduidelijk. Maarhetwerktniet.
Hoewetenwedat?
Wijbeherennualvoorheelveelwerkgeverseen pensioenregelingdieheeldichtbijhetnieuwestelselkomt. Ookdaarinkunnenmedewerkersallerleikeuzesmakenvia ondersteunendewebsites.
Wemetendatzenauwelijkswordenbezocht.Enalszewel wordenbezocht,werkthetnógniet.Datisdoodzonde wantdoorbeterekeuzestemakenkunnenmensenzonder extrakostensomshonderdeneuro’smeerpensioen krijgen...
Datkomtdoordateenkeuzemakeneengedragingisen mensenpastoteengedragingkomenalseraandrie
46 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
EXPERTAANHETWOORD:PENSIOENEN
voorwaardenisvoldaan.Metonlinekeuzebegeleiding wordtnietaandedrievoorwaardenvoldaan.
Motivatie+Gemak+Prikkel=Kansopgedraging DeAmerikaansegedragswetenschapperB.J.Foggheeft eenevensimpelalsdoeltreffendmodelontwikkeldom gedragtevoorspellen.Pasalsdeoptelsomvanverwacht gemakenmotivatieeenbepaaldegrenswaardehaalt,leidt eenprikkelombepaaldgedragtevertonenookechttotdat gedrag.
Gemakenmotivatiezijndeelsuitwisselbaar.Alsde motivatiegeringis,zijnmensentochnogwelbereidomin actietekomenalshetdanmaarheelgemakkelijkis.Enals ietsheellastigiskunnenmensenhettochdoenalszedan maarheelgemotiveerdzijn.
Demanierwaaropoverpensioenenkeuzebegeleiding wordtgesprokenkeertmensenvanpensioenaf AlsjedeFogg-curvetoepastoppensioen,ziejewaaromde maniervancommunicerenoverpensioenen keuzebegeleidingnietkanwerken.
Deprikkelisbijvoorbeeldeenemailmetinlogcodesvoor hetpensioenportaaleneenmotiverendetekstomdat portaaltochvooraltebezoeken.Devervolgactieismeestal gerichtophetverhogenvandemotivatie.Danworden bijvoorbeeldallemedewerkersbijelkaargeroepenengeeft deceoeenvlammendespeechwaarinduidelijkwordt waaromhetzobelangrijkisomdiekeuzestegaanmaken. Ondersteundmetuitleg,voorbeelden,grafiekenen bedragenenpercentagesenrendementscijfers.Datwerkt niet.
Wenemenvoorafgaandaanpensioenadviestrajectenheel vaakmedewerkerenquêtesaf.Altijdblijktdatmensen pensioenechtwelbelangrijkvinden.Zehebbenerook allerleiemotiesenovertuigingenbij.Harderaande motivatieknopdraaienlevertnauwelijkswatop.Sterker nog,hetwerktkeuzesmakentegen.Doormedewerkers steedsstevigertemotiverenompensioenkeuzestemaken zonderhetinhunbelevingdaadwerkelijk simpeler te maken,krijgenzeeennegatiefgevoeloverpensioen.Ze wetendatzeeigenlijkwatzoudenmoetendoenmaardoen hetniet.Erisnietsveranderdtenopzichtevanvóórdatze stevigergemotiveerdwerden,behalvedatzezichnunog schuldiggaanvoelenook.Dezenegatieveemotieover pensioenzorgtvooreenafkeervanpensioen.Hetalmaar drukkenopde‘motiveerknop‘leidtzototeensteeds kleinerekansdatdekeuzebegeleidingopgezochtwordt.
Dewettelijkekeuzebegeleidingisperdefinitie gebrekkig
Steldateenmedewerkertochdekeuzebegeleidingstart. Dangaathetalsnogmis.
Dewetbepaaltdatelkeuitvoerderverplichteen keuzearchitectuurmoetinrichtendiedeelnemersinstaat steltomeenpassendekeustemaken.Maarletop,de pensioenuitvoerderweetalleenietsoverhetlopend pensioenvandemedewerkerenverderweethijniets. Eenbepaaldekeuzekanpassendzijnbinnendieregeling, maarnietinrelatietothetdagelijkslevenvande medewerker.Watishaarofzijnlevensstijl,woonsituatie, overigefinanciëlemiddelen,verplichtingenvoorandere familieleden,definanciënvandepartnerenzovoorts?De keuzebegeleidingbeperktzichuitsluitendtotkeuzes binnenhetkadervanhetpensioenbijdebetreffende uitvoerder.Drieperfectpassendekeuzeslaterlooptde medewerkervastmetzijnfinanciëlehuishouding….
47 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
Foggcurve:Motivatie+Gemak+Prikkel=Kansopgedraging
Driemaatregelenzorgendatmensenwélkeuzesgaanmakendienogéchtpassendzijnook
Steldedeelnemervoorop,zodathetgaatover hetlevenvandedeelnemer.Niet gefragmenteerdmaargeïntegreerd.Alle pensioenpotten,inclusiefprivécomponenten tellenmee.Datkunjejedusnietbeperkentotde keuzebegeleidingdiedepensioenuitvoerderverplichtis aantebieden.Datluktalleenineenpersoonlijkgesprek.
Maakhetzomakkelijkenvanzelfsprekend mogelijkwaardoormedewerkersaandegoede kantvandeFogg-curveuitkomen.Datdoeje dooreengesprekmetzeinteplannen.De medewerkermaaktsamenmetdeadviseurdekeuzes,en terplekkegevenzedekeuzesdooraande pensioenuitvoerder.Wantalsjedatlaatstenietdoet,gaat erzelfsmeteenchecklistjemetbestekeuzes,nogniks gebeuren.
Enwatisnuderolvandeondernemingsraad?
Dewerkgevertrektdekar.Vanallepartijendie ietsmetpensioenvandoenhebben,wordtde werkgeverhetmeestvertrouwd.Hetgaatom beloning.Logischdusdatdewerkgeverhet voortouwneemt.
Vaakwordtgedachtdatditergduurisenlastigte organiseren.Maaralsjeditslimaanpaktzijndekostente verwaarlozenenisdeorganisatieeenpeulenschil.We doenhetaljarenzo.Hetiseengeweldigemanieromde waardedieindepensioenregelingbeslotenligtte ontsluiten.Vaneenkostenpostopdebalansen’corvee‘’, naareeninvesteringenindebelevingvandemedewerkers daadwerkelijkwaardevollearbeidsvoorwaarde.
Deondernemingsraadkanpensioencommunicatieopdeagendazetten.Datcreëertdekansomjecollega’séchtmet pensioentehelpen.
CARRIÈRESWITCHWIMHOOGENDOORN
WimHogendoornvertrektper1februarinaarwerkgeversverenigingAWVN.Wimmaakte alspensioenadviseurbijEdmondHalleyPensioenadviseursdeeluitvanhetexpertiseteam van OR-ondersteuning.DitwasdelaatstepensioenrubriekvanWim.HiernaneemtJaco Weeda,collegapensioenadviseur,hetstokjeover.
HeelveelsuccesWim!
WIMHOOGENDOORN
PensioenconsultantbijEdmondHalley
MEERINFORMATIEOVERHETPENSIOENAKKOORD ENDEWETTOEKOMSTPENSIOENENVINDJEOP ONZEWEBSITE
Klikhiervoor:Wettoekomstpensioenen (https://www.edmondhalley.nl/wet-toekomst-pensioenen/?utm_source=asmagazine&utm_medium=referral&utm_campaign=blog)
Telefoon:0302519881
E-mail:advies@edmondhalley.nl
PLACEYOURCATEGORYHERE 48 AS-MAGAZINE#03 februari|2023 AS-MAGAZINE #03
EXPERTAANHETWOORD:PENSIOENEN
1
2 3
JACOWEEDA Seniorpensioenconsultanten managingpartner
Vacature
GriffierUniversitaire
MedezeggenschapRijksuniversiteit Groningen
(0,8-1,0fte|Groningen)
DeRijksuniversiteitGroningen(RUG)verzorgtkwalitatiefhoogstaand onderwijsenonderzoek,isinternationaalgeoriënteerd,honoreert verschilleninambitiesentalenten,werktactiefenintensiefsamenmet bedrijfsleven,overhedenenburgers,enbehoorttotdetopvanEuropese universiteiten.
BijdeafdelingBestuursondersteuningiseenvacatureontstaanvoor eengriffiervoordeUniversiteitsraad.
Wijzijnopzoeknaar
Eenenthousiaste,proactievegriffierdiegemakkelijkverbindingenlegten dietoegankelijkis.Uitstekendecommunicatievaardighedeninhet NederlandsenEngelszijndaarbijvanzelfsprekend.Jemoetgevoelhebben voorpolitiek-bestuurlijkeverhoudingen.Ervaringmetproceduresbinnen demedezeggenschapstrekttotdeaanbeveling.
Jouwtaakistweeledig.JeondersteuntdeUniversiteitsraadinhaarrolals hetcentralemedezeggenschapsorgaanbinnendeuniversiteit.Daarnaast benjedeambtelijksecretarisvanhetLokaalOverleg.Jespeeltdaarbijeen centralerolinhetprocesvaninformatieencoördinatieinhet medezeggenschapscircuit.Vooruitdenkenenproactiefhandelenisdaarbij vangrootbelang.
ErkomenindeUniversiteitsraadveelinteressanteonderwerpenaanbod dievanbelangzijnvoordeuniversiteit,zoalshetstrategischplan,de begroting,jaarplannen,jaarverslagen,deverkiezingen,deplanvormingvan defaculteitenendeonderwijsregelingen.InhetLokaalOverlegspreken hetCollegevanBestuurenvertegenwoordigersvandevakbondenover onderwerpendievanbelangzijnvoorderechtspositievanRUG medewerkers.BijvoorbeeldreorganisatiesenCAO-afsprakendiedoorde universiteitzelfmoetenwordenuitgewerkt.
Alsjeheteenuitdagingvindtomhetmedezeggenschapsprocessoepelen secuurtelatenverlopen,ditinnauwesamenwerkingmetdevoorzitters vandeUniversiteitsraadenhetLokaalOverlegendebestuurssecretaris vanhetCollegevanBestuur,danzoekenwijjou!
Interesseindezeopdracht?
GavoormeerinformatieofsolliciterennaardewebsitevanOR-ondersteuning
Aanstellingbij RijksuniversiteitGroningen.
DUUR
Tijdelijkeaanstellingvaneen jaarmetmogelijkheidop vastdienstverband WERKDAGEN
Inoverleg
Groningen
(https://or-ondersteuning.nl/vacature-griffier-universitaire-medezeggenschap-rijksuniversiteit-groningen-08-10fte/)
VACATURE (ADVERTENTIE) 49 AS-MAGAZINE #03 januari|2023 februari|2023
LOCATIE
AANSTELLING
Waarmoetde ORopletten?
RonaldenRolandover
Functiewaarderingsystemen
RONALDBORGTSENROLANDDEBOCKZIJNBEIDENEIGENAAR/DIRECTEURVANEPROMORGANISATIEADVIESENEXPERTS OPHETGEBIEDVANARBEIDSVERHOUDINGEN.SINDSEENPAARJAARMAKENZIJDEELUITVANHETEXPERTISETEAMVAN OR-ONDERSTEUNING.HUNEXPERTISE:FUNCTIESENBELONINGENENDEROLVANDEONDERNEMINGSRAAD.
WIJVRAGENHENOVERFUNCTIEWAARDERINGENWAARDEOROPMOETLETTEN.
DoorLizaArends
50 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
OpdewebsitevanEpromstaat:
Functiewaarderingishetindelenvanfunctiesineen rangordening,opbasisvanderelatievezwaartevande functie.Hierdoorontstaanlogischeenuitlegbare verhoudingentussenfuncties.
Kunnenjullietoelichtenhoeditwerkt?Hoewordt bepaaldwatderelatievezwaarteisvanfuncties?Hoe wordendezegewogen?Watzijn functiewaarderingssystemen?
Hetisevidentdatiedereeneenbijdragelevertaande ondernemingendatiedereendiegelijkwerkheeft,ofwerk vangelijkezwaartedoet,gelijkbeloondwilworden.In Nederlandisdezeopvattinginveelcao’sverankerd.De functiezwaarteisveelalhetuitgangspuntvoordebeloning.
Losvandefunctiezwaarteisdebeloningookafhankelijk vandesector,degrootte,decomplexiteit,scopeenkeuzes vandeonderneming.Zoverdienteenmanagerbijeen financiëleinstellingmeerdanbijeenzorginstelling. Multinationalsbelonendoorgaanshogerdanhetmiddenenkleinbedrijf.Hoegroterdeorganisatie,hoegroterveelal deomzet,complexiteitenverantwoordelijkheden,hetgeen effectheeftopbijvoorbeelddehoogstefuncties.
Anderzijds,inkleineorganisatiesheefteenfunctievaker eenbrederescope.Zoiseenmarketingmanagersoms verantwoordelijkvoorzowelbeleidalsuitvoering.Ingrote organisatieszijnerveelmeerlagenenfunctiesbinnende marketingafdeling.Daarisdanruimtevoorspecialisatie, eneventueelmeerderefunctieniveaus.
Functiewaardering
Functiewaarderingbeginttop-down.Eerstwordt hetniveauvandedirectiebepaaldendaarnaworden, ruwwegvanbovennaarbeneden,deanderefuncties geëvalueerd.Hierligtdewellichtouderwetseopvatting aantengrondslagdatdedirecteurdezwaarstefunctie heeft.Functiewaarderingiseenmethodiekdiezorgtvoor eenrangorde.Hetisalshetwareeenliniaalwaarlangsje functieslegtomzeteordeneninzwaarte.Hierzijn verschillendemethodiekenvoor.
Salarisgebouw
Hetfunctiehuiswordtvervolgensgekoppeldaanhet salarisgebouw.Hetsalarisgebouwwordtbepaalddoorhoe deorganisatiezichindemarktwilpositioneren, ten opzichtevandeconcurrentenofbedrijvenwaarde medewerkersvandaankomenennaartoegaan.Enheeft dusallestemakenmethetimagobinnendemarkt.Niet persealleeneenhoogsalaris,maarbijvoorbeeldook goedesecundairearbeidsvoorwaarden, carrièremogelijkhedenofreputatiezijnvanbelang. Functieswordengewaardeerdopbasisvanmethodieken/ systemen.Dezesystemenmakengebruikvanobjectieve criteriaomeenfunctietewaarderen:eenuniforme meetlat.
Veelgebruiktecriteriazijn:
• Wathebjenodigomhetwerktedoen?Denkaan kennis,ervaring,opleiding;
• Hoeingewikkeldishetwerk,welkeproblemen moetenwordenopgelost?
• Watzijnjeverantwoordelijkheden,welkeimpact hebje,welkematevanzelfstandigheidhebje?
Indecaotrefjedoorgaanseenfunctiewaarderings-en beloningssysteemaantoteenbepaaldsalarisniveau. Hierdoorheeftdeorganisatiemeervrijheidbijdebeloning vandehogergewaardeerdefunctiesinhetfunctiehuis. Voordezefunctieszaldeorganisatiezelfeen functiewaarderingssysteemmoetenhanterenomde functiesintedelen.
Functiewaarderingssystemen
Inprincipelijkendemainstream functiewaarderingssystemenredelijkopelkaar. Organisatiesdiewereldwijdopererengebruiken bijvoorbeeldMercer,KornFerryHayetcetera.Waarjeals organisatieookopereert,dezesystematiekenworden wereldwijderkendensoortgelijkefunctieskunnen daardoorwordenvergeleken.Daarnaastkennenwein NederlandonderanderedeORBAmethode(vanAWVN), FUWASYS(Rijksoverheid),FWG(gezondheidszorg).
Watzijngeneriekefuncties?
Bedrijvenwillenlievernietmeervoorallefuncties beschrijvingenmaken.Daardoorzienweeenbeweging naarmeergeneriekefunctiebeschrijvingen.Functies wordenalshetwarebijelkaargeveegdenbeschreven.Je zietdanbijvoorbeeldeenfunctiegroep‘adviseur’meteen algemenebeschrijvingdietoepasbaarisopvele verschillendesoortenadviseurs,vanICT,HR,financieeltot juridisch.Daarbinnenzijnverschillendeniveaus gedefinieerd,bijvoorbeeldjunior,mediorenseniormet voorelkniveauonderscheidendecriteria.
Envoordefunctieambtelijksecretaris?
Voordeambtelijksecretariszouditookgemaaktkunnen wordenmetbijvoorbeelddeniveaus:juniorambtelijk secretaris,ambtelijksecretaris,seniorambtelijksecretaris, junioradviseurmedezeggenschapenadviseur medezeggenschap.Deambtelijksecretariskandan afhankelijkvandedifferentiërendefactorenworden ingedeeld.
DeORheeftinstemmingsrechtbijeenwijzigingvanhet functiewaarderingssysteem.Wanneerishiersprake van?KrijgtdeORhiermeetemakenofwordtdit doorgaansviadecaogeregeld?
Alshetfunctiewaarderingssysteemmetdesocialepartners wordtafgesloten,heeftdeORuiteraardgeen
instemmingsrecht.Ophetmomentdatdeorganisatieeen eigenfunctiehuismetsalarisgebouwwilinrichten,danzal
0RACTUEEL 51 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
zijdeORominstemmingmoeten vragen.Ofalsdeorganisatiewil overstappenvanhetenenaarhet anderesysteem.Bijvoorbeeldalseen organisatievaneennationaalnaar eeninternationaalgebruiktsysteem gaatenalszijeeninternationaalHRbeleidwilvoeren.
Eenwijzigingvaneensysteemkan ookaandeordezijnalsersprakeis vanharmonisatievan arbeidsvoorwaarden,alsdeene organisatieeenandersysteemheeft dandeandere.Bijeenharmonisatie ishetvoordeORbelangrijkomte lettenopeventueleveranderingen vanhetcarrièreperspectiefvan medewerkers.
Omdathetfunctiegebouwgekoppeld isaaneenbeloningssysteem,ishet netzobelangrijkomooktelettenop degevolgenvoorhet(langetermijn) salarisperspectiefvanmedewerkers.
Tenemenstappenvoorhet invoerenvaneenfunctiehuis metsalarisgebouw:
1. functiehuisbepalenen gewenstevisieopbelonen vaststellen
2. functies(laten)beschrijven
3. methodiekkiezenenfuncties latenwaarderenopbasisvan dezemethodiek
4. koppelenaaneen salarisgebouw.
Erisgeensprakevaneenwijziging vaneenfunctiewaarderingssysteem alsereennieuwefunctieaanhet functiehuiswordttoegevoegd.Eris danwelsprakevaneenwijzigingvan hetfunctiehuis,maardezewijzigingis nietinstemmingsplichtig.Zelfsniet alsereennieuwefunctiefamilie wordttoegevoegdoffunctiesworden samengevoegd.Zo’nwijzigingkan overigenswelinvloedhebbenopde medewerkersendeuitwisselbaarheid vanfuncties.Dezewijzigingenzijn doorgaansgekoppeldaaneen reorganisatieendusadviesplichtig
Hetkomtsomsvoordateen organisatieeengeheelnieuw functiehuisinvoertenalle medewerkersopnieuwplaatstof wijzigt.Inveelcao’sof arbeidsvoorwaardenregelingenstaat beschrevenopwelkewijzeomgegaan moetwordenmetwijzigingenin functiezwaartevandemedewerkers enhoedemedezeggenschaphierbij moetwordenbetrokken.Alsditniet opdiemanierisgeregeld,danishet belangrijkdatdeORhierafspraken overmaaktzodatvantevoren duidelijkiswatdespelregelszijn. Overigensishetookverstandigom hetfunctiehuisteonderhoudenener periodiekaandachtaantebesteden.
JulliehebbenhetgroteASonderzoekvoorOR-ondersteuning opgezetenuitgevoerd.Julliezijn goedbekendmetdefunctievande ambtelijksecretaris.Hoezouden julliedezefunctiewaarderen? Detakenenwerkzaamhedenvande ambtelijksecretariszijndiversenook
ROLANDDEBOCK&RONALDBORGTS
RolanddeBockisorganisatieadviseurvoorbedrijven.Hijadviseertover arbeidsvoorwaarden(opstellen,moderniserenen/ofharmoniseren)en/ofhet HR-beleid,zodatdezeinlijnzijnmetdevisie,missieenstrategischerichtingvan deorganisatie.
RonaldBorgtsisorganisatieadviseuropenerzijdsorganisatieontwerp (verantwoordelijkhedendefiniëren,functiesbeschrijvenenwaarderen)en anderzijdsophetgebiedvaninzetvaninformatietechnologievoorverbetering vanbedrijfsprocessenenbesturing,selectieenimplementatie.
verschillendinniveau,vanMBOtot HBO+niveau.Ookdegewenste kennisvandeambtelijksecretaris kanvariëren,afhankelijkvande aanwezigekennisvandeOR-ledenen watvandeambtelijksecretariswordt gevraagd.Voordewaarderingvande functiewordtaltijdgekekennaarde meestzwaretaken(adviseur)en wordternietgemiddeldinde werkzaamheden.Ditbetekentdatde ambtelijksecretaris,ondanks operationelewerkzaamheden,als adviseurzoumoetenworden ingedeeldalsdiewerkzaamhedenin defunctiebeschrijvingstaan.
Voordefunctiewaarderingvande ambtelijksecretarisisduszeer bepalendinwelke‘range’de ambtelijksecretariswordtgeplaatst. Hetkomtregelmatigvoordatde ambtelijksecretarisgeplaatstwordt indefunctiefamiliewaarookde secretaresseinvalt.Terwijldeze functieookgeplaatstzoukunnen wordenindefunctiefamilievande adviseur,zekernudefunctiezich verderheeftontwikkeld.Inwelke familiedefunctiewordtgeplaatst bepaalthetsalarisperspectief,ende verschillenkunnenaanzienlijkzijn.
AdviesfunctiewaarderingAS Epromheeftneteenverzoekbinnen gekregenvaneenambtelijk secretaris,omadviesuittebrengen overdewaarderingvandefunctieen overwateenmarktconformsalaris zouzijn.Geziendevaakunieke positievandeASindeorganisatieis heteeninteressantecasusvoorons omteontdekkenofdeambtelijk
ORACTUEEL
ROLANDDEBOCK&RONALDBORGTS Epromorganisatieadvies
secretarisindezeorganisatiejuistgeplaatstis.TotslotgaanwemetOR-ondersteuningaandeslagomtekomentoteen onafhankelijkadviesoverdefunctiewaarderingvandeambtelijksecretaris.Wehopenditadviesindevolgendeuitgave vanAS-magazinetekunnenplaatsen.
SAMENWERKENMET......
Epromorganisatieadvies
EPROMORGANISATIEADVIESHEEFTVOOROR-ONDERSTEUNINGHETGROTEAS-ONDERZOEKOPGEZETENUITGEVOERD.BIJ ONDERWERPENALSRESULTAATGERICHTWERKEN,FUNCTIEWAARDERINGENALLESWATMETFUNCTIESTEMAKENHEEFT, WERKENWIJGRAAGMETHENSAMEN.EPROMSTELTZICHEVENVOOR:
Onzemissie:Meerwerkplezier
Wijgelovendateengoedeverbinding,eengoedearbeidsverhouding,tussendewerknemerendeorganisatiehetfundament isvoorwerkplezier.Hetishelderwatdeorganisatievandewerknemerverwacht,welkeresultatendienenteworden geleverdenhoeveelzelfstandigheidhijofzijheeft.Daarbijontvangtdewerknemereenpassendebeloningingeld,in zekerheideninkansentotontplooiing.
Eprombrengtditfundamentoporde.Wijzorgenervoordatdeverantwoordelijkhedenduidelijkzijnendatdetegenprestatie pastbijdemarktendestrategievandeorganisatie.Alsdearbeidsverhoudinghelderis,kunnenwerknemerénorganisatie zichontwikkelen.Zoleggenwijdebasisvoorwerkplezier.Wantertoedoen,ergensgoedinzijnendebenodigdevrijheid krijgen,tegeneenpassendebeloning,datiswatmensengelukkigmaaktinhunwerk.
Hoedoenwedit?Altijdvanuithetperspectiefvanklantgerichtheidenondernemerschap,vandeorganisatiealsgeheelen vandeindividuendieervoorwerken.Wijwillenbegrijpenhoeuaankijkttegenuwmarktenonderscheidendvermogen, zodatwewatwemakendaaropkunnentoesnijden.Wewillenvooriedereendebenodigderuimtecreërenomdaaraanbijte dragen.Wijgelovendatditdebasisisvoorwerkplezier.
Onzebijdragemakenwenietalleenmaaraltijdsamenmetu.Deideeënendebetrokkenheiddiedaaruitvoortkomen versterkenhetresultaatendragenookbijaanhetwerkplezier.
Onzefocusopondernemerschaphoudtonspragmatischenpraktisch.Watwijookmaken,vaneennieuwe organisatiestructuur,personeelsinstrumenten,functiebeschrijvingen,beloningsmarktvergelijkingen,adviezenover arbeidsvoorwaarden,ofdebegeleidingvanharmonisatiestotaanhetsterkermakenvandemedezeggenschap:hetmoet eenbijdrageleverenaanuwmarktpositieenpassenbijuwcultuur.Ookdatisvolgensonseenvoorwaardevoorwerkplezier.
Wiltumeertewetenkomenoverresultaatgerichtwerkenofeenvrijblijvendeafspraakmakenmetéénvanonzeadviseurs, neemdancontactopmetEpromOrganisatieadvies
0RACTUEEL 53 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
T+31(0)703248486 Madviseurs@eprom.nl www.eprom.nl
Digitaalleiderschapvergt eenandereaanpak
BoukevanKleefvanAVKgeeftpraktischetipsentrucs
Digitaalleiderschaptonenisvaakmindervanzelfsprekenddanwerkenaanpersoonlijkleiderschap.Erzijnechter groteovereenkomstenenlessendiebijdragenaanzowelpersoonlijkalsdigitaalleiderschap.Indecomplexeretijdenis aandachtvoorbeidemeereennoodzaakdaneenluxe.Alsjejezakenopordehebt,kunjejezelfenanderenimmersbeter leiden.Mijnervaringenmetpersoonlijkendigitaalleiderschaphebbentoteenaantalinzichtengeleiddieikgraagmetje deelindevormvanzestips.
Pakhetlastigsteheteerstop
Zorgervoordatje(digitaal)fitjewerkdoet.Maakeen duidelijkedagstructuurenbepaaldagelijksaanheteinde vandedagwatjevoordevolgendedagplant.Bepaaltegen welketaakjehetmeesteopzietenplandieinvoorhet eerstehalfuurvanjewerkdag.Alsdietaakuitdewegis, raakjebeterineenflowenblijfjeerniettegenaanhikken.
Overweegdigitaldetox
Wezittenteveelachtereenscherm(laptop,smartphone, ipad).Hetlijktontspannendominjepauzedoorsocial mediaofhetnieuwstescrollen,maarvoorjebreinisdat hetzelfdealswerken.Dusjebreinkrijgtgeenpauzeen hierdoorvoelenweonsvaker/meer/langergejaagdofzelfs gestrest.
Mijnadvies:kijkofjekuntdigitaldetoxenindelight, mediumofzelfshardcorevariant.Begineensmethet uitzettenvanjemeldingenzodatjenietsteedsinde verleidingkomt!
Evalueerjeweek
Evalueerjeweekaanheteindevandeweek.Ikzelfben verslingerdaanhetdoenvanwekelijksonderhoud,waarbij ikaanheteindevandeweek:
• terugkijkopmijnweekenmijnlosseeindjes opschrijfopmijntakenlijst
• kijknaardetakendienogopenstaan
• mijnagendavandekomendeweekkritisch doorloopentijdinplanvoordietaken.
Houd contact met je collega’s
Houdstructureelenad-hoccontactmetjecollega’s.Plan eendigitaleweekstartmetjeteam/collega’s,bijvoorbeeld indevormvaneenstandup(wathebikvorigeweek gedaan,watgaikdezeweekdoen,waarloopiktegenaan, ofverwachtiktegenaantelopen).
BeleenswatvakermeteencollegaviaTeamsmetde cameraaan.Fijnomelkaareventezienennaastde zakelijkevraagookeveneenkortpraatjemetelkaarte maken.Ofspreekmetcollega’seen‘koffiehoek-meeting’af vooreenkletspraatjeindekoffiepauze.
PRAKTISCH
1 2
3
4
Tooncoachendleiderschap
Indezetijdenishetcoachendsturenenleidenopafstand deenigevariantdieinmijnogensuccesvolkanzijn.Leiden opbasisvanautoriteit,hiërarchie,controleen wantrouwen,zaljecollega’salsnelopbreken.Zekerindeze tochalmoeilijketijdenvanvervaagdewerk-enprivétijden. Iedereenmoetopzoeknaardeeigenbalansendaarvoor zijnbegripenvertrouwendebasis.Zegnouzelf,jehoort tochliever“Hoegaathet?”en“Hoekanikjehelpenom nogbeterjewerktekunnendoen?”dandatje leidinggevendejevraagt:“Hoelaatbenjebegonnen?”,of zegt:“Ikwildatjeheeldedagbereikbaarbentvoormij!”. Dusopnaarcoachendleiderschap.
Investeer(jetijd)indigitaal samenwerkenenmaakafspraken
Verdiepjezelfindigitaalsamenwerken.Kijkwelketoolser zijnenwelkedaarvanhetbestebijjouworganisatie passen.Maak(digitale)etiquette-afsprakenomonline samenwerkenbetertestroomlijnen.Denkaaneen redelijkereactietermijnopeenmailofMSTeamsberichten goedeafsprakenoverwaarenhoewesamenwerken. BekijkbijvoorbeeldeensgoedhoeTeamsisingericht.Is datdemeestoptimalemanierofzijnerverbeterpunten? WerktiedereenopdezelfdemanierinTeams?Hoegajeom metgedeeldedocumenten?Slaanwebestandennog steedsopdenetwerkschijfopofdoenwedatvoortaanin TeamsenofSharePoint?
Reactietermijnen?
Managedeverwachtingvanje digitalecommunicatie Ahum...Collega...5minuten geledenhadikjeeene-mail gestuurd,hadjediealgelezen?
Spreekeen‘standaard’(reactie/lees)termijnafvooreen-mail/chat. Bijvoorbeeldbinnen48uuropwerkdagenisjeberichtsowiesogelezen.
Eenontvangstbewijsmeteendatumwaaropjeerinhoudelijkopkunt terugkomen,zorgtvoormeerduidelijkheidbijcomplexerevragen. Ishetspoed?Danise-mail/Teams-chatniethetjuistemedium.Maarbel!
Houdeenseenbrainstormsessieoverditonderwerp.Kijkwaarcollega’stegenaanlopenzodatjesamentoteenuniforme werkwijzekuntkomenwaariedereenachterstaat.Ennatuurlijkkunnenwijdaarbijhelpen!
BOUKEVANKLEEF
AVKTraining&Coaching
AVK
(https://www.avk.nl/)
Telefoon:0852033388
E-mail:info@avk.nl
PRAKTISCH
5 6
“Watvoortype adviseurbenje?”
WESTARTENNA-TAFELENDITJAARMETHUUBBRINKHOF.HUUBWERKTALVIJFTIENJAARALSORGANISATIEADVISEUR, TRAINERENCOACHBIJHAAGSEBEEKORGANISATIEADVIESINDENHAAG.DAARNAASTISHIJAANGESLOTENBIJASOPLEIDINGENALSTRAINER.SAMENMETCORRYOOSTERHOORNVERZORGTHIJDETWEEDAAGSETRAININGSMODULEROL, POSITIEENVAARDIGHEDENVANDEAMBTELIJKSECRETARISALSADVISEUR.HUUBVERZORGTDETWEEDEDAGVANDE TRAININGENLEERTDEDEELNEMERSHOEZEDEBELANGRIJKSTEVAARDIGHEDENONTWIKKELENDIENODIGZIJNVOOR GEVENVANEFFECTIEFADVIES.
DoorLizaArends
bewustisvandezedrierollenenwanneerhijhierin switcht.Ookhetadviesverschilt,afhankelijkvanofhet gaatomdeinhoud,hetprocesofderelatie.Ookishetvan belangofheteenadviesisaaneenindividuofeengroep. Enditallesmethetbesefdatjealsambtelijksecretaris zowelnaastalsindegroepstaat.Deambtelijksecretaris functioneertalshetwarelangsdezijlijn,zonderdirect invloedophetspel.Alsadviseursteljeonderzoeks-en openvragen,gerichtopinhoudenproces,meerhet technischedeelvanhetvraagstuk.
IkhebmetHuubafgesprokenophetkantoorvan organisatieadviesbureauHaagseBeek,gevestigdophet PleininDenHaag.Wepratenoverderolvandeambtelijk secretarisalsadviseurendelaatsteontwikkelingenopdit gebied.
Hoeziejijderolvandeambtelijksecretarisals adviseur,ismijneerstevraagaanHuub.
Huub:“Eenvandeeerstevragendieikaanambtelijk secretarissensteltijdensdetrainingis’watvoortype adviseurbenje?’.Hetisinteressantteontdekkendat iedereenmeerderetypenadviseurinzichheeftontwikkeld. Vervolgensgaanweinopwatnodigisomtoteeneffectief adviestekomen,rekeninghoudendmetdestakeholders enbelangentegenstellingen.
Inhoud-proces-relatie
Derolenpositievandeambtelijksecretarisisdivers.De ambtelijksecretarisisnaastfacilitator/dienstverlenend ookexpert/adviseurencoach.Hetisbelangrijkdathijzich
Alscoachzitjeals ambtelijksecretaris meerophetprocesen derelatie.Ditbetekent datjealsambtelijk secretarissituationeelen alszodanigfluïdeacteert richting OR-leden.Jemoet kunnenschakeleninje rol.
Resultaatvanbelangbijkeuzeadviesstijl Indepraktijkmerkjedatdeambtelijksecretarisde adviesrolkiestwaarhijdoorgaansgoedinis.Alsjejeerg thuisvoeltindeWOR,danhanteerjewatvakerderolvan expert.Benjemeervanderelationeleaspecten,dankiesje watmeereenfaciliterenderoloponderlinge samenwerking.Devraagiswelkeffectjewiltbereikenmet deinterventie.Bedenkduseerstwelkeffectjebeoogten bepaaldanwatvooradviesstijlinditspecifiekegevalhet meesteffectiefis.”
OR ACTUEEL 56 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
PROCES
INHOUD RELATIE
Vieradviesstijlen
InzijntraininghanteertHuubdevier volgendeadviesstijlen:
DUWSTIJL
Poneren/stellen
Overtuigen
TREKSTIJL
Overbruggen/verbinden
Inspireren
VolgensHuubgebruikenambtelijk secretarissenhetmeest:‘Ditzegtde wet,duszoishet...’of:’Inmijn ervaring…dusikzouhetzodoen’. Dusvooralde‘duwstijl’.
Huub:“Ookalswedebatterenleren weditdoendoormiddelvan argumenten.Hetkansomsheel interessantzijnommeer onderzoekendevragentestellenenaf entoe‘trekstijlen’intezetten.Of vanafdezijlijnmeetekijkenals
ambtelijksecretarisendeORte helpenmetreflecterenopzijnrol. Hierinverschuiftderolvande adviseurmisschienookmeernaarde rolvancoach.”
BijOR-ondersteuningzienwede vraagvandeORsteedsmeer verschuivennaareenadviseur.Is ditookwatHuubzietinzijn praktijk?
HuubverteltdathijcircavijftigOR’s perjaartraintofadviseert.Hijtraint maaréénORwaarbijdeambtelijk secretarisalleenorganisatorischeen secretariëlewerkzaamhedenverricht. Ookhijzietdatdeambtelijksecretaris steedsvakereenadviserenderol krijgt.Datgebeurtnietalleeninde OR-vergadering,maarookinde overlegvergaderingkrijgtdeambtelijk secretarisvakereenrolalsadviseur medezeggenschap.
Ambtelijksecretarisadviseur Dezeontwikkelingkomtenerzijds doordatdeambtelijksecretariszich
meergaatprofessionaliseren,door (bij)scholingenintervisie,maarook alsgevolgvandeontwikkelingen binnendemedezeggenschap.
HetaantalzittingstermijnenvanORledenwordtsteedskorter.Dit betekentdatdekennisvanen ervaringmetdemedezeggenschap vooralbijdeondersteuningkomtte liggen.Daardoorkrijgtdeambtelijk secretarisookderolvanadviseuren coachenleertonervarenOR-leden hetOR-werk.
Ambtelijksecretariscontinuefactor Deambtelijksecretarisisdaarnaast ookdecontinuefactorbinnende medezeggenschapenkanervoor zorgendatdezakendieeffectiefzijn, geborgdworden.Alsvoorbeeld verteltHuubovereenrecentecasebij eentrainingmeteennieuweOR.“De ORbestondnagenoeguitnieuwe ledeninhuneerstetermijn.Devorige ORhadafsprakengemaaktmetde bestuurderomgezamenlijkaande slagtegaanmetdejaarplanningvan
57 AS-MAGAZINE #03 februari|2023
deorganisatie.DenieuweORwilde vooraleeneigenjaarplanningenhad geeninteresseindejaarplanningvan deorganisatie.Alsgevolghiervan werddeORverrastdooraanvragen vandebestuurder,begafzichsteeds meerineenreactieverolenzijneigen jaarplanningverdweenlangzaamin eenlade.Deambtelijksecretarishad toeneenstevigeradviseursrolkunnen pakken.HijhaddeORongevraagd hieropkunnenattenderenen adviserenomhetjaarplanvande bestuurder,zoalsdevorigeORhad bedacht,teoverwegenennietgelijk opzijteleggen.Hetisnietaltijd makkelijkomzo’nprocesuitelkaarte trekkeninlosseelementen,een effectiefadviesteformulerenen ervoortezorgendatdezeooklandt.”
Besluitvormingcomplexer Eenandereoorzaakvandetoename vandevraagnaareenadviseurziet OR-ondersteuningookin organisatieontwikkelingen,waarbij dezeggenschapelderskomtteliggen enbesluitvormingingewikkelder wordt.Huubzietinzijnpraktijkde afgelopenvijftienjaareentendens waarbijverantwoordelijkhedenelders wordenneergelegdofwel weggeschovendoordirecteuren: ’Daargaanwijnietmeerover’.Zo wordtdeinvloedssfeervande medezeggenschapookonbedoeld verlegd;somsdoordepolitiek. Directeurenzoudenvakerweerhet mandaatmoetenoppakken.
Ambtelijksecretarissenkunnende trendsindemaatschappijvolgenen dezevertalennaarde medezeggenschapendehieroverOR informeren.HijkanookdeORvan ongevraagdadviesvoorzien.
Kortom,derolvandeambtelijk secretarisalsadviseurwordtsteeds belangrijkergeziendeontwikkelingen binnenorganisatiesen ondernemingsraden.
Hoekomjetoteeneffectiefadvies? Opwoensdag15februaristaatde volgendeNa-Tafelenopdeagenda metHuubBrinkhof.Wiljemeerweten overeeneffectiefadvies?Meldjedan aan.
HUUBBRINKHOF
15februari2023
Na-TafelenmetHuubBrinkhof Onderwerp:Hoekomjetoteeneffectiefadvies?
Alsambtelijksecretarisadviseurhebjeeenbijzondererolals onafhankelijkeadviseurvandemedezeggenschap.Maarhoecreëerjeeen settingwaarbinnenjouwadviesgoedlandt?Wegaanmetjouingesprek overhetlaatsteadviesdatjehebtontvangenenwatmaaktdatditadvies goedofnietgoedbijjouisgeland.Watkunjehiervanlereninjouwrolals adviseurbinnendedriehoekinhoud,procesenrelatie?Waarmoetje rekeningmeehoudenomtoteeneffectiefadviestekomen?
HuubBrinkhof,trainerenorganisatieadviseurbijHaagseBeek OrganisatieadviesgeeftbijAS-opleidingendetrainingsmodule Persoonlijke adviesvaardigheden.Ineeninteractievesessiebesprekenwewatjeinhuis moethebbenomeengoedeadviseurtezijn.
AanmeldenNa-Tafelen>>
(https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-hoe-kom-je-tot-een-effectiefadvies/)
HUUBBRINKHOF
Trainer,coach,mediatorHaagseBeek
HaagseBeek
(https://www.https://haagsebeek.nl/)
Telefoon:0703614804
E-mail:iinfo@haagsebeek.nl
ORACTUEEL 58
ZETINJEAGENDA
15FEBRUARI | 19:00-21:30
Na-Tafelen:Hoekomjetoteeneffectiefadvies?
Door:HuubBrinkhof|HaagseBeekOrganisatieadvies|AS-opleidingen
https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-hoe-kom-je-tot-eeneffectief-advies/
17MAART| 10:00-11:00
WEBINAR:Deondernemingsraadineeninternationale omgeving
Door:MaartenvanKempen|PallasAdvocaten|AS-opleidingen
https://or-ondersteuning.nl/evenement/webinar-de-ondernemingsraad-ineen-internationale-omgeving/
12APRIL| 19:00-21:30
Na-Tafelen:Debevlogenheidvandeambtelijksecretaris
Door:BobvanWeert|VerandermotOR
https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-de-bevlogenheid-van-deambtelijk-secretaris/
14JUNI| 19:00-21:30
Na-Tafelen:Nuttigetipsvooreenbeteroverleg
Door:MarcKuipers|Trainiac
https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-nuttige-tips-voor-eenbeter-overleg/
11OKTOBER| 19:00-21:30
Na-Tafelen:Invloedopkwaliteiteneffectiviteitvan OR-vergaderingen
Door:MargoHendriks|MargoHendriksTraining&Coaching|AS-opleidingen
https://or-ondersteuning.nl/evenement/na-tafelen-invloed-op-kwaliteit-eneffectiviteit-van-or-vergaderingen/
Hoezoujouwcollega hetaanpakken?
Alsambtelijksecretarisbekleedjeeenbijzonderepositie. Jebentdemedezeggenschapsprofessionaldiedeondernemingsraad ondersteuntenadviseert.Jebentechtergeenlidvande ondernemingsraad.Vaakbenjezelfsdeenigeambtelijksecretarisinde organisatie.Datmaakthetlastigommeteencollegatesparrenover medezeggenschapsvraagstukkenwaarjetegenaanloopt.
AS-opleidingenorganiseertbinnenkortweernieuweintervisiebijeenkomstenvoorzowel beginnendalservarenambtelijksecretarissen.
Meerinforma�eopAS-opleidingen.nl, voor ASniveau1 of ASniveau2 (h�ps://www.as-opleidingen.nl/2016/10/18/intervisie-voor-junior-ambtelijk-secretaris-niveau-1/ h�ps://www.as-opleidingen.nl/2016/12/02/intervisie-voor-ambtelijk-secretaris-niveau-2/)
AS-opleidingen.nl
Tel.0182231275|