Fotoğraf Makineleri

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ

3 Fotoğraf Makinesi

Fotoğrafın 1839 yılında gündelik yaĢamın içinde yer almaya baĢlamasından itibaren, çok farklı tiplerde fotoğraf makineleri üretildi. Ġlk yıllarda ağırlıkları onlarca kilogramı bulan fotoğraf makineleri yerlerini zaman içinde daha kolay kullanılan, daha hafif, daha hızlı örtücü hızlarına sahip, daha kaliteli optik özellikleri olan objektifleri olan fotoğraf makinelerine bıraktı. Günümüzde ise sayısal (dijital) fotoğraf makineleri, çok düĢük fiyatları, yüksek görüntü kaliteleriyle piyasada yerlerini aldılar. Hatta cep telefonu vb. cihazlarla bütünleĢtirilerek neredeyse herkesin bir fotoğraf makinesi veya bir görüntüleme aygıtı sahibi olması da sağlandı.

Günümüzde, klasik veya diğer deyiĢle analog fotoğraf makineleri yavaĢ yavaĢ fotoğraf piyasasından çekilmeye baĢladı. Sayısal fotoğraflama teknikleri ve sayısal fotoğraf makineleri artık yaĢamımızın içinde. Bir anlamda, fotoğraf piyasasında bir sayısal iĢgali yaĢanıyor dense yanlıĢ olmaz.

Sayısal fotoğrafçılık analog üzerine kurulmuĢtur ve analog fotoğrafçılığın neredeyse tüm öğelerini, elektronik, bilgisayar vb. gibi farklı teknolojilerle, kullanmaya devam etmektedir. Günümüzden on beĢ yıl önce analog fotoğrafçılıkta elle (manuel) yapılan ayarlar, günümüzde çok hassas biçimde bilgisayar teknolojisinin olanaklarından yararlanılarak yapılmaktadır. Ancak ister analog, ister sayısal olsun fotoğraf makinelerinin çalıĢma mantığı aynıdır. O yüzden bu bölümümüzde analog fotoğrafçılıkla ilgili bir takım detaylara, günümüzde kullanılmasa bile, girmeyi uygun gördük.

35

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ

Camera Obscura Ġğne deliği fotoğraf makinesi veya Camera Obscura, karanlık bir kutudan baĢka bir Ģey değildir ve fotoğraf makinesinin ilkel biçimidir.

1544 yılında hazırlanmış ve Camera Obscura'nın ilkelerini ortaya koyan bir çizim.

Sözü edilen bu karanlık kutunun bir tarafında küçük bir delik vardır.

Nesneden veya sahneden gelen ıĢık ıĢınları bu iğne deliğinden geçerek karĢıdaki yüze düĢer ve orada nesne ya da sahnenin ters bir görüntüsünü oluĢturur. Ters oluĢan görüntü istenilen netlikte ve parlaklıkta olmayabilir. Eğer gelen ıĢık bir mercek aracılığıyla toplanıp, belli bir yüzeye odaklanabilirse, daha net ve parlak görüntü elde edilebilir. Tüm fotoğraf makineleri bu karanlık kutudan türemiĢtir. Fotoğraf makinası da karanlık bir kutudan baĢka bir Ģey değildir.

Fotoğraf Makinesinin Parçaları Bir fotoğraf makinesi farklı bölümlerden oluĢur. Bu bölümler hemen hemen tüm fotoğraf makinelerinde ortaktır. Bunlar: (1) Gövde,(2) 36

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Bakaç, (3) Objektif, (4) Diyafram, (5) Örtücü ve (6) Film veya sensordur. ġimdi bu parçaların özelliklerine teker teker bakalım.

Gövde Fotoğraf makinesinin gövdesi karanlık bir kutudur ve üzerinde diğer denetim mekanizmalarını barındırır. Film bu kutunun içinde yer alır ve istenmedikçe ıĢıktan etkilenmez. Gövdeye bağlı olarak bakaç, objektif, objektif üzerinde diyafram ve yine ya gövde üzerinde yer alan ya da objektif üzerinde bulunan örtücü bulunur.

Bakaç Bakaç veya diğer adıyla vizör, fotoğraf çeken kiĢinin gözünü dayayarak ya da bakarak görüntünün çerçevesini saptadığı optik bir düzendir.

Ancak bu çerçeve her zaman bakaçtan görüldüğü gibi olmayabilir. Bazı fotoğraf makinelerinde bakacın gördüğü görüntü ve film üzerine kaydedilen görüntü arasında farklılıklar oluĢur. Bu bakacın ve görüntüyü film üzerine ileten objektifin aynı düzlemde olmamasından 37

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ kaynaklanır. Bu bir hatadır ve “paralaks” hatası olarak bilinir. Paralaks hatası daha çok yakın çekimlerde ortaya çıkar ve çift objektifli refleks ve refleks olmayan, optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinde ortaya çıkar.

LCD Ekran Sayısal fotoğraf makinelerinin hemen hepsinin arka kısmında bakaç olarak kullanılabilen veya sadece çekilen görüntüleri izleme ve kontrol etmek için kullanılan LCD ekranları vardır. Bazıları “dokunmatik” olarak adlandırılır ve fotoğrafları sıralama, tek tek izleme, ufak tefek değişiklikler yapma gibi işlemler parmaklar kullanılarak yapılabilir.

Bazılarında ise bu işlemler ekranın yanında bulunan küçük düğmeler aracılığıyla yapılır.

Profesyonel ve ileri amatör sayısal fotoğraf makinelerinin çoğunda LCD ekranlar genellikle yalnızca çekilen görüntülerin kontrolü için kullanılmaktadır. Bazı yeni model fotoğraf makinelerinde “live view” adı verilen ve çekim anında LCD ekranın kullanılmasına olanak tanıyan kontrol düzeneği bulunmaktadır. LCD ekranlar ayrıca “menü” ayarlarının yapılması, makineyle ilgili bilgilerin görülmesi amacıyla da kullanılabilmektedir.

Piller konusunda da sözü edildiği gibi sayısal bir fotoğraf makinesinde enerjinin önemli bir bölümü LCD ekran tarafından tüketilir. Bu yüzden enerji tasarrufu sağlamak için, LCD ekranların az, örneğin; sadece kontrol için kullanılması, bakaç kullanılarak yapılan çekimler sırasında kapalı tutulması önerilir.

Bakaçlar Sayısal fotoğraf makinelerinde de görüntünün çerçevesini belirlemek ve bazı bilgileri görmek için bakaçlar bulunur. Makinelerin tiplerine göre bakaç tipleri de değişir. Bazılarında ise LCD ekran aynı zamanda bakaç yerine kullanılır.

Optik Bakaç Sistemleri: Aynı analog makinelerde olduğu gibi, sayısal makinelerde de optik bakaç sistemleri bulunur. Bunlar genellikle basit amatör makinelerde yer alır. Bu tür bakaçlarda analog makinelerde olduğu gibi, paralaks hatası oluşabilir.

38

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Elektronik Bakaç Sistemleri: (Electronic Viewfinder-EVF) Sayısal makinelerin bazılarında elektronik bakaç sistemleri bulunur. Fotoğrafı çeken kişi bu küçük bakacı veya LCD ekranı kullanabilir. Ancak yukarıda sözü edildiği gibi LCD ekranların enerji tüketimi çoktur.

Elektronik bakaçlarda sahnenin tümü görülmeyebilir. Görüntüde yatay ve dikey kesilmeler olabilir. Fotoğraflanacak sahnenin tümü görülmek isteniyorsa LCD ekran kullanılmalıdır. LCD ekranda görülen görüntü, karta basılan veya bilgisayar ekranında görülenle aynı boyutlardadır, kesilmeler olmaz.

TTL Bakaç Sistemleri: Çalışma mantığı analog SLR fotoğraf makinelerinin aynısıdır. Pahalı SLR sayısal makinelerde kullanılır. TTL bakaç sistemlerinde görüntülerde kesilme olmaz, Bakaçta ne görülüyorsa, baskıda veya bilgisayar ekranında da o görülür.

Objektif Objektif, görüntünün film üzerine yeterli parlaklık ve netlikte düĢmesini sağlayan mercek veya mercekler grubundan oluĢan optik bir düzenektir.

Objektif üzerinde netlik yapmaya yarayan ve film üzerine düĢen ıĢığın miktarını denetleyen düzenekler bulunur. Bunun dıĢında objektifin türünü, diyafram açıklığını, en yakın netleme (odaklama) mesafesini, en açık ve en kapalı diyafram değerlerini de bildiren sayılar dizgesi vardır.

Bir objektif üzerinde, netlik halkası, netlik göstergesi, diyafram halkası, diyafram değerleri göstergesi, alan derinliği göstergesi bulunur.

39

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Diyafram Diyafram film üzerine düĢen ıĢığın miktarını, yoğunluk açısından denetleyen bir mekanizmadır. Diyafram insan gözünün irisi, gözbebeği gibi düĢünülebilir. Diyafram, objektifin iç kısmında, merceklerin arasında yer alır. Aynı insan gözbebeği gibi çapı değiĢebilir, bir baĢka deyiĢle çap arttığı zaman giren ıĢık miktarı da artar, çapın küçülmesiyle birlikte giren ıĢık miktarında da azalma olur. Diyafram değerleri, bir baĢka deyiĢle diyafram açıklığı f-stop birimiyle belirlenir. F-stop değerleri ya da birimleri evrenseldir ve standarttır. Diyafram değerleri Ģöyle sıralanabilir: f-stop

1 1.4 2.0 2.8 4.0 5.6 8 11 16 22 32 45 64

Sayısal bakımdan en küçük olan değer, en büyük diyafram çapını simgeler. Bir baĢka deyiĢle en küçük sayısal değerde en fazla ıĢık geçer.

En büyük sayısal değerde ise geçen ıĢık miktarı azalır. Bir öncesi sayısal değeri takip eden diyafram açıklığı, takip ettiği değerin yarısı kadar ıĢık geçirir. Örneğin: f-11 değeri, f-8’in yarısı kadar ıĢık geçirir.

Diyafram, objektifin içinde mercek grupları arasına yerleĢtirilmiĢ, birbirinin üzerine, geniĢleyip daralarak bir delik oluĢturan çelik veya titanyum yaprakçıklardan oluĢmuĢ bir mekanizmadır. Bu mekanizma elle ayarlanabileceği gibi, geliĢmiĢ makinelerde bulunan iĢlemciler tarafından da kontrol edilebilir.

Diyafram bir yandan film veya duyarlı yüzey üzerine düĢen ıĢığın yoğunluğunu denetlerken, diğer yanda da “alan derinliği” nin denetlenmesini sağlar. Örtücü Pozlama sırasında diyaframla birlikte kullanılan denetim mekanizmalarından biri de örtücüdür. Örtücü sözcüğü için “obtüratör” veya “enstantane” sözcükleri de kullanılmaktadır. Örtücü, filmin veya duyarlı yüzeyin üzerine düĢen ıĢığı denetleyen bir perde gibi düĢünülebilir. Örtücü de diyafram gibi film üzerine düĢen ıĢığın miktarını denetler. Örtücü değerleri de evrensel değerlerdir. Bu perde film ve objektif arasında yer alır ve filmin istediğimiz sürelerde ıĢık almasını sağlar. Bunun yanı sıra, fotoğraf çeken kiĢinin istediği 40

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ sürelerde açılıp kapanarak filmin üzerine belli sürelerde ıĢık düĢmesini sağlar. Bir sahnenin fotoğrafı çekilirken, örtücü-diyafram birleĢiminin iyi kurulması gereklidir. Örtücü değerleri Ģöyledir: T (time)

1

2

4

8

15

30

60

125

250

500

1000

2000

Yukarıdaki değerler saniyenin birimleridir. Bir baĢka deyiĢle, “2”, ½ saniyeye, 125, 1/125 saniyeye, 1000 ise, 1/1000 saniyeye karĢılık gelir. Yukarıdaki değerler günlük yaĢamda sıkça kullanılan fotoğraf makineleri üzerindeki tipik değerlerdir. Örtücü hızları günümüzde 1/12000 saniyeye dek ulaĢmıĢtır.

Bir film veya duyarlı yüzey üzerinde, teknik açıdan kaliteli bir görüntü elde edebilmek için söz konusu yüzeylerin üzerine yeterince ıĢığın düĢmesi gereklidir. IĢığın çok veya az miktarda düĢmesi, pozlamanın yanlıĢ olmasına, dolayısıyla kötü görüntüler elde edilmesine neden olacaktır.

Yukarıda örtücü hızlarının gösterildiği çizelgede, belli sayılar verilmiĢtir.

Ancak bunlar dıĢında fotoğraf makinelerinin örtücü göstergelerinde, “T” ve ”B” gibi iki değer daha bulunmaktadır. Bu konumlar uzun süreli, zaman zaman saatler süren pozlamalarda kullanılırlar. “T” konumunda gerekli ayarlar yapıldıktan sonra fotoğrafçı deklanĢöre basar, örtücü açılır ve pozlama baĢlar.

Daha sonra belirlenmiĢ pozlama süresinin sonunda tekrar deklanĢöre basılır ve örtücü kapanır. Bir baĢka deyiĢle pozlama sırasında fotoğrafçı, fotoğraf makinesinin baĢında durmak zorunda değildir. “B” (Bulb) konumunda ise, fotoğrafçı deklanĢöre basar, parmağını deklanĢörde tuttuğu sürece örtücü açık kalır, parmağını çektiği zaman, örtücü kapanır. “T” ve “B” konumları, ıĢığın az olduğu durumlarda, gece fotoğraf çekerken ve astronomi fotoğrafçılığında sıkça kullanılır. Ġki hız arasındaki süre, pozlama ayarlarını yaparken önem kazanır. Örneğin; 1/30 saniye, 1/60 saniyenin bir kat daha fazlası ıĢık geçirir. 1/60 ise 1/125 saniyenin. Dolayısıyla duyarlı yüzey üzerine düĢen ıĢık miktarı uygulanan örtücü değerine göre, azalıp çoğalacaktır. Ġster sayısal, ister analog olsun, geliĢmiĢ fotoğraf makinelerinde örtücü ve diyafram değerlerini ayrı ayrı veya her ikisini birlikte ayarlayan ve doğru pozlama yapılmasına olanak sağlayan ayarlar bulunmaktadır. Bunlar genellikle “P” Program, “A” (Aperture-Diyafram), “T” veya “S” (Time, Shutter-Örtücü), “M” (Manuel) biçiminde gösterilir.

“P”, Program konumunda fotoğraf makinesi, örtücü ve diyafram değerlerini ortamda var olan ıĢığa göre ayarlar. GeliĢmiĢ makinelerde söz konusu ayarla yapılan pozlama değerleri neredeyse kusursuza yakındır.

41

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ “A”, Diyafram öncelikli konumda fotoğrafçı, oluĢturmak istediği fotoğrafa göre, örneğin; alan derinliği vb. etmenleri de göz önünde tutarak bir diyafram değeri seçer. Fotoğraf makinesi, örtücü hızını, seçilen değere göre ayarlar.

“T” veya “S”, Örtücü önceliği seçildiği zaman, fotoğrafçı, fotoğraflamak istediği objenin hızını da göz önünde tutarak bir örtücü hızı seçer. Footoğraf makinesi, bu değere uygun diyafram değerini mikro iĢlemciler aracılığıyla ayarlar.

“M” , Manuel konumda fotoğrafçı, örtücü ve diyafram değerlerini, oluĢturmak istediği görüntüye göre kendisi ayarlar.

Bunlar dıĢında, fotoğraf makinesi üzerinde “X” veya “ĢimĢek” görüntüsü vardır. Bu fotoğraf makinesinin flaĢla kullanıldığı durumlarda uygulanması gereken örtücü hızını gösterir. Bu değer, fotoğraf makinesinin marka ve modeline göre, 1/60 saniye ile, 1/250 saniye arasında değiĢiklik gösterir.

“L” (Lock) fotoğraf makinesinin kilitli olduğunu gösterir.

Film Film fotoğraf makinesinin ıĢık geçirmeyen bölümünde bulunan, ıĢığa karĢı duyarlı bir duyarkatı (emülsiyonu) bulunan, görüntünün kaydedildiği yüzeydir. Sayısal fotoğrafçılıkta, sensor tarafından algılanan görüntüler, iĢlemcilerde iĢlendikten sonra fotoğraf makinesinin içinde bulunan belleklere veya bellek kartlarına kaydedilebilir.

Sayısal Fotoğrafçılıkta Veri Depolama Ortamları Analog fotoğraf makinelerinde elde edilen görüntü filmler üzerine kaydedilir. Sayısal fotoğraf makinelerinde ise kayıt ortamı “görüntü kartları” dır. Sayısal fotoğraf makinelerinde sensor üzerine düşen görüntü, fotoğraf makinesinin işlemcisinde işlendikten sonra ya fotoğraf makinesi içinde yer alan sabit belleğe (hard disk) veya görüntü kartlarına kaydedilir.

Bunlardan ilki fotoğraf makinesinin üzerinde bulunan ve genellikle çok az olan (16-32 MB) sabit kayıt ortamlarıdır. Diğeri ise görüntü kartlarıdır. Sayısal fotoğraf makinesi satın alınırken verilen kartların kapasiteleri genellikle çok azdır. Gelişmiş, profesyonel fotoğraf makineleriyle ise, çoğu zaman kart verilmez. Görüntü kartlarının kapasiteleri günümüzde 32 GB’ye dek ulaşmıştır. Günümüzde birçok farklı türde görüntü kartı bulunmaktadır. Farklı fotoğraf makinesi 42

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ firmaları, farklı biçim ve boyutlarda ve farklı kapasitelerde kartlar üretmektedir. Sayısal fotoğraf makinesi satın alırken ne tür bir kart kullandığını bilmek, kartların piyasada kolaylıkla ve ucuza bulunup bulunmadığını araştırmak yararlı olabilir. Yukarıda da belirtildiği gibi, kartların kapasiteleri bellidir. Dolayısıyla bir karta farklı çözünürlüklerde kaç tane fotoğraf kaydedilebileceği de bellidir. Kartlar silinerek veya formatlanarak defalarca kullanılabilirler. Fotoğraf çekimine çıkarken yedek kart bulundurmak yararlı olacaktır. Çoğu fotoğraf makinesi veya kart üreticisi firma kartların belli büyüklüklerde kaç tane fotoğraf alabileceklerini kullanma kılavuzlarında belirtirler.

Fotoğraf kartları bozulabilir, kayıt veya okuma sırasında sorunlar yaratabilir. Düşürülmemesi gereklidir. Toz veya nemden korunmalıdır. Şu an piyasada yirmiye yakın farklı tipte kart bulunmaktadır. Ancak bunların bir kısmı yaygın olarak kullanılır.

Bu kartların en yaygınları; CompactFlash, (CF), Secure Digital (SD); xD Kartlar, Memory Stick, Smart Media tipte olanlardır.

Kart Okuyucular (Card Reader) Kart okuyucular sayısal fotoğraf makineleriyle elde edilen görüntüleri hızlı biçimde aktarmaya yarayan araçlardır. Bilgisayarların USB girişlerine takılarak kullanılırlar. Kart okuyucularının kullanılması, fotoğraf makinesinin kullanım süresini artırabileceği gibi aynı zamanda fotoğraf makinesinin akü veya pillerinin ömrünü de uzatacaktır. Çoğu kart okuyucu, fotoğraf makinelerine göre daha hızlı veri aktarırlar.

Dolayısıyla sayısal fotoğraf çeken herkes için önerilen aksesuarlar arasındadır.

Analog Fotoğraf Makineleri Üzerindeki Diğer Parçalar Film Sarma Kolu: PozlanmıĢ film karesinin örtücünün önünden çekilerek ikinci kez pozlanmasını önleyen ve yerine pozlanacak ikinci kareyi getiren düzeneklerdir. Son yıllarda üretilen fotoğraf makinelerinde, üst üste iki kare çekmek olanaksız hale gelmiĢtir. Bu tür makinelerde eğer istenirse üst üste çekim yapılabilir. Yine son yıllarda üretilen fotoğraf makinelerinin çoğunda film sarma kolu yoktur, bunun 43

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ yerine bir film sarma motoru konmuĢtur, her kare pozlandıktan sonra bu motor otomatik olarak filmi sarar ve pozlanacak yeni bir kareyi örücünün önüne getirir.

Film Sayacı Kaç kare fotoğraf çekildiğini ve daha kaç kare çekilebileceğini gösteren bir düzenektir. Çoğu fotoğraf makinasında arka kapak açılıp kapatıldıktan sonra bu sayaç kendi kendini sıfırlar, bazı eski modellerde ise sıfırlama iĢleminin, bir baĢka deyiĢle ilk kareye getirme iĢleminin elle yapılması gerekir.

Geri Sarma Kolu: Film bittikten sonra, filmi tekrar film kaseti içine sarılmasını sağlayan bir düzenektir. Genellikle film geri sarma düğmesi ile birlikte kullanılır. Film geri sarma düğmesi fotoğraf makinesi üzerinde “R” harfiyle gösterilir ve bu düğmeye basılmadan geri sarma iĢlemi yapılırsa, filmin yırtılması söz konusu olur.

Alan Derinliği Kontrol Düğmesi / Düzeneği: Objektif üzerindeki alan derinliği kontrol çizelgesinden ayrı olarak, bazı fotoğraf makinelerinde alan derinliği kontrol düzeneği de vardır. Çekim öncesi yaklaĢık alan derinliğini görebilmek için objektifin hemen yanında bulunan bir düğme / düzenek kullanılır. Bu düğmeye basıldığı zaman, diyafram ayarlanan değere kadar kısılır ve net görülebilen bölüm kontrol edilir. Diyafram kısıldığı için bakaçtaki görüntü karanlık olacaktır. Örtücü Hızı Göstergesi: Fotoğraf makinesi üzerinde bulunan diğer bir düzenek, örtücü hızı göstergesidir. Bu düzeneğin üzerinde örtücü hızları belirtilmiĢtir. Düzenek makara biçiminde veya geliĢmiĢ yeni fotoğraf makinelerinde Likit Kristal Gösterge (LCD) biçiminde olabilir.

Flaş Kızağı: FlaĢın fotoğraf makinesi üzerine monte edildiği bir kızaktır. FlaĢ buraya takılarak çekim yapılır. Eğer kızakta ve kontaklarda oksitlenme varsa, bu yuvanın zaman zaman yumuĢak bir bezle silinmesi gerekir.

Film Hızı Göstergesi: Fotoğraf makinesi üzerinde bulunan ve takılan filmin hız ayarının yapıldığı, üzerinde ASA / ISO ve DIN cinsinden sayıların bulunduğu göstergedir. Bu ayar sonucunda fotoğraf makinesi üzerinde bulunan ıĢıkölçere film hızıyla ilgili bilgi gönderilmiĢ olur.

Fotoğraf Makinesi Türleri Bir fotoğrafçı dükkânının vitrinine baktığımız zaman farklı tip ve büyüklüklerde bir çok fotoğraf makinesi görürüz. Fotoğraf makinelerini 44

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ çok farklı biçimlerde sınıflamak olanaklıdır, ancak, Fotoğraf makineleri, genellikle: (1) Bakaç türlerine göre, (2) Kullandıkları film boyutlarına göre, (3) Kullanım yerlerine göre sınıflanabilir.

Bakaç ve Bakaç Kullanımı Bakaç en basit tanımıyla fotoğraflanacak sahnenin sınırlarını belirleyen ve fotoğrafı çekenin neyi çektiğini görmesine yarayan optik bir düzendir. Estetik bakımdan güçlü fotoğraflar oluĢturmada bakaç kullanımının çok önemi vardır. Modern fotoğraf makinelerinin bakaçları kullanıcıya fotoğrafla ilgili birçok bilgiyi verir. Bunlar çerçeve bilgisinin yanı sıra, netlik bilgisi, örtücü ve diyafram bilgileri, çekilmekte olan kare sayısı, flaĢ bilgisi vb. gibi bilgilerdir.

Bakaç türlerine / sistemlerine göre fotoğraf makineleri ikiye ayrılır.

Bunalar; optik bakaç sistemli fotoğraf makineleri ve refleks (yansıtmalı) sistemli fotoğraf makineleridir. Bunları da kendi içlerinde; (a) Refleks olmayan fotoğraf makineleri, (b) Tek objektifli refleks fotoğraf makineleri, (c) Çift objektifli refleks fotoğraf makineleri, olarak sınıflamak olanaklıdır.

Refleks Olmayan Fotoğraf Makineleri (Optik Bakaç Sistemli Fotoğraf Makineleri) Bu tür fotoğraf makineleri, aynı zamanda optik bakaç sistemli makineler olarak da bilinir. Bir baĢka deyiĢle, optik bakaç sistemlerinde objektiften bağımsız, ancak objektifin gördüğü açıya denk bir baĢka optik düzenek vardır. Bakaç ve görüntünün film üzerine düĢmesini sağlayan objektif aynı düzlemde değildir, ayrı ayrı düzlemlerde, birbirlerinden bağımsız olarak dururlar. Bu sistemde SLR fotoğraf makinelerinde olduğu gibi ayna düzeneği ve prizma sistemi yoktur. Dolayısıyla aynadan kaynaklanan titreĢim de yoktur. Ayna sistemi olmadığı için oldukça sessiz çalıĢırlar, bu yüzden sessizlik gerektiren ortamlarda tercih edilirler.

Bakaç ve objektifin aynı düzlemlerde olmaması, bir sorun yaratır.

Paralaks hatası adı verilen hata meydana gelir. Paralaks hatası özellikle yakın çekimlerde ortaya çıkan bir sorundur.

45

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinin geliĢmiĢ ve pahalı modellerinde objektif değiĢtirilebilir. Bu modellerde objektif değiĢtiği zaman, bakacın da değiĢmesi gerekebilir. Netliğin kolay yapılabilmesi için de bazı modellere telemetre eklenmiĢtir.

Tek Objektifli Refleks Fotoğraf Makineleri (SLR Fotoğraf Makineleri1) Bu tür fotoğraf makinelerinde bir ayna sistemi bulunur. Objektiften geçen ıĢık ıĢınları 45 derece açıyla duran aynaya çarpar yansır ve bir penta prizma sisteminden geçerek bakaca gelir. Film üzerine ters olarak kaydedilen görüntü, penta prizmanın görüntüyü düzeltmesi dolayısıyla bakaçta düz olarak görünür. Fotoğraf çekilmek üzere deklanĢöre basıldığı zaman, 45 derece açıyla duran ayna yukarı kalkar, aynanın arka kısmında bulunan örtücü (perde) açılır ve film pozlanır. Pozlama iĢleminden sonra ayna eski durumunu alır. Bakaçta görünen görüntü ve film üzerine kaydedilen görüntü birbirinin aynısıdır ve paralaks hatası yoktur.

Bu tür fotoğraf makinelerinin objektifleri değiĢtirilebilir. Objektif değiĢtirildiği zaman, bakaçtaki görüntünün boyutu da değiĢir.

Pozlama sırasında ayna yukarı kalktığı için, bakaçta bir anlık da olsa bir kararma olur, ıĢığın makine içinde katettiği yol uzadığı için de ıĢık değerinde bir kayıp olur ve özellikle karanlık mekanlarda fotoğraf çekimi sırasında netlik yaparken zorluklar çıkar. Çekim anında ayna hareket ettiği için bir ses çıkartır ve bu da, konser, tiyatro vb. gibi, bazı çekimlerde olumsuz bir özellik olarak ortaya çıkar. Aynanın titreĢimi özellikle düĢük hızlarda makinenin sallanmasına ve görüntünün bozuk çıkmasına neden olabilir.

Bu tür fotoğraf makineleri en yaygın olarak kullanılan makineler arasında yer alır. Çift Objektifli Refleks Fotoğraf Makineleri (TLR Fotoğraf Makineleri2) 1

SLR, Single Lens Reflex sözcüklerinin baĢ harflerinden oluĢan ve dünyada bu tür fotoğraf makinelerini tanımlamada kullanılan kısaltmadır.

2 TLR, Twin Lens Reflex sözcüklerinin baĢ harflerinden oluĢuĢan ve dünyada bu tür fotoğraf makinelerini tanımlamada kullanılan kısaltmadır.

46

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Bu tür fotoğraf makineleri, üzerinde, aynı odak uzunluğuna sahip iki ayrı objektif bulunur ve iki ayrı bölmeden oluĢur. Fotoğraf makinesinin gövdesinin üst kısmında 45 derece açıyla duran bir ayna düzeneği vardır. Bu düzenek yardımıyla görüntü fotoğraf makinesinin üst kısmında yatay olarak duran buzlu cama gelir.

Alt kısmında ise fotoğrafı çeken objektif bulunur. Bu objektif film düzleminde görüntünün oluĢmasını sağlar ve objektif üzerinde örtücü ve diyafram düzenekleri bulunur.

Ayna pozlama sırasında hareket etmez. Görüntü buzlu camda ters olarak oluĢur. Görüntüyü oluĢturan objektif ile, bakaç görevini yapan objektif aynı düzlemde olmadığı için bu tür fotoğraf makinelerinde de paralaks hatası oluĢur.

Tek Objektifli Refleks ve Optik Bakaç Sistemli Fotoğraf Makineleri Arasındaki Farklar.

Tek objektifli refleks fotoğraf makinelerinin hemen hemen tümünde objektif değiĢtirme olanağı vardır. Objektif değiĢtirildiği zaman görüntünün boyutundaki değiĢim bakaçtan olduğu gibi izlenebilir.

Bunun nedeni, objektifin görüĢ açısının bakaca aynen yansımasıdır. Bir baĢka deyiĢle film üzerine kaydedilen görüntü, objektifin gördüğüdür.

Optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinde ise, görüntünün kontrolü bu denli kolay değildir. Özellikle ucuz modellerinde objektif değiĢtirme olanağı yoktur. Yeni üretilen zoom objektifli modellerde değiĢim bakaçta izlenebilmektedir, ancak bakaç ve objektif aynı düzlemlerde olmadığı için, paralaks hatası adı verilen bir hata oluĢması kaçınılmazdır. Bazı pahalı modellerde objektif değiĢtirildiği zaman görüntünün değiĢen boyut bakaç içindeki değiĢen objektife karĢılık gelen çizgiler aracılığıyla anlaĢılabilir. Çok geliĢmiĢ ve oldukça pahalı olan optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinde ise, objektifin gördüğü alana iliĢkin bilgiler parlak çizgilerle veya bakaçtaki ıĢıklı uyarılarla kullanıcıya aktarılır.

Tek objektifli refleks fotoğraf makinelerinde paralaks hatası toktur, değiĢebilir objektif sayısı oldukça fazladır. Fotoğraf makinesi üreticilerinin yanı sıra değiĢik firmalar da farklı kalite ve odak uzunluklarında objektifleri üretirler. Bu da tek objektifli refleks fotoğraf

47

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ makinelerinin kullandığı objektiflerin çeĢitliliğini artırır. Ancak optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinde bu çeĢitlilik söz konusu değildir.

Tek objektifli refleks fotoğraf makinelerinde çekim sırasında aynanın yukarı kalktığından ayna arkasında bulunan perdenin açılarak filmin pozlandığından söz edilmiĢti. Aynanın yukarı kalkıp tekrar eski pozisyonunu alması çok kısa bir süre olmasına karĢın, aynanın yukarıda olduğu sürede bakaçtaki görüntü engellenir. Bir baĢka deyiĢle örtücünün açık olduğu sürede ne çekildiği görülemez. Örneğin fotoğraflanan kiĢi gözlerini kapatabilir. Fotoğraflanan kiĢi istenmedik bir hareket yapabilir. Örneğin flaĢ kullanılıyorsa flaĢın çakıp çakmadığı anlaĢılamayabilir. Optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinde ise, bakaç ve objektif birbirlerinden bağımsız oldukları için, pozlama anında olup biten her Ģeyi bakaçtan izleme olanağı vardır.

Optik bakaç sistemli fotoğraf makinelerinin bakaçları, tek objektifli refleks fotoğraf makinelerine göre daha parlaktır dolayısıyla karanlık ortamlarda çalıĢılırken daha avantajlıdır.

Tek objektifli refleks fotoğraf makinelerinde aynanın yukarı kalkıp inmesi, oldukça sesli biçimde gerçekleĢir. Bu da tiyatro, konser, opera vb. gibi ortamlarda çalıĢılması gerekiyorsa sorunlar yaratır. Oysa Optik bakaç sistemli fotoğraf makineleri daha sessiz çalıĢır. Bu da özel mekânlarda fotoğraflama iĢini kolaylaĢtırır.

Kullandıkları Film Boyutlarına Göre Fotoğraf Makinelerinin Sınıflanması Fotoğraf makinelerinde farklı boyutlarda filmler kullanılır. Fotoğraf makinelerini sınıflamada bir yol da kullandıkları film boyutlarına göre bunu yapmaktır. Bu sınıflama; Minyatür film kullanan, 110 formatında film kullanan, 135’lik veya 35 mm. film kullanan, 120 / 220 formatında film kullanan, parça film veya plaka film kullananlar, Polaroid film kullanan fotoğraf makineleri biçiminde yapılabilir. Sayısal fotoğrafçılığın geliĢmesiyle birlikte birçok format piyasadan çekilmiĢtir.

Günümüzde çok kısıtlı olarak 135’lik ve 120/220 olarak bilinen formatlar kalmıĢtır. KuĢkusuz bu formatlarda da istenilen hızda ve tipte film bulmak gün geçtikçe zorlaĢmaktadır.

Kullanım Yerlerine Göre Fotoğraf Makineleri 48

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Bu tür fotoğraf makineleri çok farklı amaçlarla kullanılabilir. Bunlar içinde panoramik geçim yapanlar, çok geniĢ açılı olanlar, uçaklardan fotoğraf çekmeye yarayanlar, su altında kullanılanlar gibi türler vardır.

Sayısal Fotoğraf Makinelerinde Kullanılan Güç Kaynakları Tüm sayısal fotoğraf makineleri pil veya aküyle çalışır. Piller, şarj edilebilen ve kalem pil olarak bilinen tiplerden, şarj edilmeyen tek kullanımlık pillere veya her makine için özel olarak üretilmiş akülere dek geniş bir yelpazededir. Sayısal makinelerde piller görüntünün tespiti, LDC ekranda görüntünün izlenmesi ve görüntünün bilgisayar vb. ortamlara aktarılmasında kullanılır. Sayısal fotoğraf makineleri çok fazla enerji tüketir. Özellikle sayısal fotoğraf makinelerinin LCD ekranları enerjinin önemli bir kısmını harcar. Eğer kapatılabiliyorsa LCD ekranların kapatılması veya gereksiz yere kullanılmaması önerilir.

Sayısal fotoğraf makineleriyle çekime çıkmadan önce mutlaka yedek pil alınmalı, fotoğraf makinelerinin pilleri ise tam şarj edilmeli ve şarj cihazları makineyle birlikte taşınmalıdır.

Sayısal Fotoğraf Makinelerinde Kullanılan Pil Türleri Piyasada farklı türlerde piller bulunmaktadır. Sayısal makinelerle çalışırken üretici firmanın önerdiği pil ve pil gruplarını kullanmakta yarar vardır. Mutlaka kaliteli piller kullanılmalıdır. Ucuz piller kısa sürede tükenebilir veya akarak makinenin elektronik aksamına zarar verebilir.

Piyasada bulunan ve sayısal fotoğraf makinelerinde kullanılan pille;, Alkalin, Şarj edilebilir Nikel-Kadmiyum (NiCD), Şarj edilebilir NikelMetal Hidrat (NiMH) ve şarj edilebilir Lityum-İyon (Li-ion) pillerdir.

Alkalin piller tek kullanımlık pillerdir, sayısal fotoğraf makinelerinde bunlardan iki veya dört tanesi kullanılır. Her pil değiştirmede pil takımının, bir başka deyişle kullanılan ikili veya dörtlü pil takımlarının aynı anda değiştirilmesi önerilir. Pillerin ömrü yukarıda da kısaca değinildiği gibi, kullanılan fotoğraf makinesinin tipi, pil markası, LCD ekranın, flaşın ve zum objektifin ne kadar kullanıldığıyla ilgilidir. Bu 49

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ pillerin olumlu yönü, kolaylıkla her yerde bulunabilmesidir. Olumsuz yönü ise, pahalı olmasıdır. Çekilen her kare başına maliyet yüksektir. Şarj edilebilir Nikel-Kadmiyum Piller, bu pillerin teknolojisi eskidir.

Hafıza etkisi (memory effect) adı verilen bir sorunları vardır. Bu tür piller tümüyle bitmeden şarj edilmemelidir. Tümüyle bitmeden şarj edilirse, hafıza etkisi adı verilen sorun ortaya çıkar. Bu da pilin kapasitesinin azalmasına neden olur. Eğer pil tam bitmeden şarj edilirse, pil giderek bir önceki şarjda dayandığından daha kısa süre çalışır. Bir süre sonra da ömrü tümüyle biter. Şarj edilebilir Nikel-Metal Hidrat pillerde ise hafıza etkisi sorunu yoktur. Nikel Kadmiyum pillere göre daha pahalıdır, ancak daha uzun süre kullanılır. Pillerin şarj edilebilmesi için tümüyle bitmelerinin beklenmesine gerek yoktur. Şarj edilebilir Lityum-İyon piller ise tümü içinde en uzun ömürlü olanıdır. Her markanın kendisi için ürettiği piller Lityum-İyon pillerdir.

Türü, markası ne olursa olsun, güç kaynakları ekonomik kullanılmak zorundadır. Ekonomik kullanım daha fazla sayıda fotoğraf çekilmesini sağlayacaktır.

Sayısal Fotoğraf Makinelerinde “Menü” Kullanımı Sayısal fotoğraf makinesi satın aldıktan sonra yapılacak ilk işlerden biri, makinenin kullanma kılavuzunu okuduktan sonra, “menü” ye girerek gerekli ayarları yapmak ve makineyi özelleştirmektir. Tüm sayısal fotoğraf makineleri, kullanıcıya fabrika ayarları yapılmış olarak gelir. Bu ayarlar genelde kullanım için gereken ortak özelliklere göre ayarlanmıştır. Bir sayısal fotoğraf makinesinin kullanım “menü”sünde, ışık ve beyaz ayarı, ISO değerleri, renk ayarları, örneğin çekilecek fotoğrafın renkli, canlı renkli, siyah-beyaz, sepya, vb. renklerde olup olmayacağı, çözünürlük, ses, flaş ayarları, farklı koşullarda çekimler yapmaya yarayan ayarlar, video çekimi ve kalitesi, video çekiminde ses, vb. gibi konuları içerir. Kullanıcı kendi isteğine göre bu ayarların bir kısmını veya tümünü değiştirme olanağına sahiptir.

Görüntülerin Bilgisayara Aktarılması ve Televizyonda İzleme

50

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Sayısal fotoğraf makinelerinin kutularından, makine, bilgisayara görüntü aktarmakta kullanılan ve televizyona bağlanmayı sağlayan kablolar, kullanma kılavuzu, program ve kullanma CD’leri çıkar.

Günümüzde kullanılan bilgisayar işletim sistemleri hemen hemen tüm sayısal fotoğraf makinelerini tanımaktadır. Ancak özelleştirilmek istenirse, fotoğraf makinesiyle birlikte gelen kullanım CD’lerinin bilgisayara yüklenmesi gereklidir. Bu işlemden sonra bilgisayarların USB girişlerine bağlantı yapılarak görüntüler bilgisayarda istenilen dosyalara aktarılabilir. USB girişler dışında seri girişlere, PCMCIA girişlere, SCSI girişlerine de bağlantılar yapılabilir. Fotoğraf makinesindeki görüntülerin nasıl aktarılacağını öğrenmek için kullanma kılavuzları mutlaka dikkatle okunmalıdır.

Bunun dışında kart okuyucular da (card reader) görüntülerin bilgisayara aktarılmasında kullanılabilir. Çoğu sayısal fotoğraf makinesi, televizyonları video girişlerine bağlanılarak, çekilen görüntülerin televizyon ekranında izlenmesini de sağlar.

Aktarma ve Fotoğraf İşlemede Kullanılan Yazılımlar Yukarıda da sözü edildiği gibi, sayısal fotoğraf makinelerinin kutularından kullanım ve yazılıma ait bazı CD’ler çıkar. Bu CD’ler hem görüntülerin aktarılması, hem de görüntülerin işlenmesinde kullanılabilir. Makineyle birlikte gelen yazılımlar dışında örneğin, Photoshop vb. gibi birçok fotoğraf işleme programı bulunmaktadır. Bu programlarla; görüntüler bilgisayara aktarılabilir, bilgisayarda izlenebilir, üzerlerinde değişiklikler yapılabilir, örneğin; fotoğrafın tümünün veya bir bölümünün renkleri değiştirilebilir, renkliden siyahbeyaz, sepya vb. renklere dönüştürülebilir, monokrom (tek renk) haline getirilebilir, fotoğraflar büyütülüp küçültülebilir, belli bölümleri kesilip atılabilir, farklı yönlerde döndürülebilir, kırmızı gözler düzeltilebilir, kısaca birçok işlem yapılabilir.

Sayısal Fotoğrafların Basılması Sayısal fotoğraflar hem profesyonel stüdyolarda hem de ev veya ofislerde kolaylıkla basılabilir. Baskı için renkli baskı cihazları (printerler) kullanılabilir. Fotoğraf baskısında özel fotoğraf kâğıtlarının 51

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ kullanılması önerilir. Baskı cihazları bilgisayarlara bağlanabileceği gibi, bazı modellere fotoğraf makinesi doğrudan bağlanabilir veya bellek kartları baskı makinesinde kullanılabilir. Çoğu sayısal fotoğraf makinesi üzerinde DPOF (Digital Print Order Format-Türkçeye, Sayısal Fotoğraf Sipariş Formatı biçiminde çevrilebilir) harfleri ve bir takım simgeler görülür, Bu özelliğe sahip fotoğraf makinelerinde belli bilgiler işaretlenerek istenen baskılar elde edilir. Bu özellikler internet aracılığıyla profesyonel stüdyolara gönderilerek baskı siparişleri verilebilir.

Fotoğraf Makinelerinde Oluşabilecek Sorunlar ve Giderme Yolları Fotoğraf makineleri hassas cihazlardır. Çarpmaya, düĢürmeye, rutubetli ortamlarda, manyetik alanların olduğu durumlarda sorunlar çıkartabilirler. Her fotoğraf makinesinin kuĢkusuz bir ömrü vardır.

Dikkatli kullanım makinenin ömrünü uzatacaktır. KuĢkusuz her fotoğraf makinesi arıza yapabilir. Bunların bir kısmı kullanıcı tarafından giderilebilirken, kullanıcının gideremeyeceği arızalar için, makineler mutlaka yetkili servislere gönderilmelidir.

Fotoğraf makinelerinin olası arıza noktaları aĢağıda belirtilmiĢtir.

Flaş Yuvası: Genellikle fotoğraf makinesinin üzerinde bulunan flaĢ yuvasının zorlanması, kabloların zedelenmesine neden olur. Bu sorun, flaĢın senkron olarak çakmasını engelleyebileceği gibi, hiç çakmamasına da neden olabilir. FlaĢın fotoğraf makinesine tems ettiği yerde (hotshoe) oluĢabilecek kir ve oksitlenme flaĢın çalıĢmamasına neden olabilir.

Film Sarma Kolu: Özellikle filmin sonunda zorlanırsa film yırtılabilir.

Film parçacıkları fotoğraf makinesinin mekanik aksamının ve örtücünün arasına sıkıĢarak örtücüyü ve mekanik aksamı zedeleyebilir.

Objektif: Fotoğraf makinesinin gözü olarak nitelendirilebilecek olan objektif aynı zamanda göz gibi de hassastır. Objektifler bir çok mercek grubunun bir araya gelmesiyle oluĢur. Objektifler çizilebilir, tozlanabilir, ıslanabilir üzerlerinde parmak izleri oluĢabilir. Araçların torpido gözünde veya aĢırı sıcakta bırakıldığı zaman mekanik ve optik yapılarında önemli hasarlar meydana gelir.

Tripod Vidalama Yuvası: Makinenin tripoda vidalanması sırasında fazla zorlama alt kapak altında kalan mekanik veya elektronik aksama 52

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ zarar verebilir. Vidalama sırasında diĢ kaptırılırsa fotoğraf makinesi tripoda monte edilemeyebilir.

Piller: Uzun süre kullanılmayan fotoğraf makinelerin içindeki piller mutlaka çıkartılmalıdır. Aksi durumlarda piller akabilir ve makinede hasarlar oluĢmasına neden olur. Kullanılan kalitesiz piller makineyi bozabilir. Fotoğraf makinelerinde Ģarjlı piller kullanılmamalıdır. Çünkü Ģarjlı pillerin çok önemli bir kısmı 1.2 Volttur, fotoğraf makinelerinde kullanılacak kalem pil tabir edilen AA türü piller ise 1.5 Volt olmalıdır.

Voltaj düĢüklüğü eğer makine motorluysa motoru zorlar. Örtücü Perdesi: Örtücü perdeleri fotoğraf makinesinin en kolay zedelenebilecek aksamları arasındadır. Film takarken zedelenebilir.

Yırtılan film parçacıkları arasına sıkıĢarak mekanik aksamı zedeleyebilir veya bozabilir.

DX Kod Sensorları: Filmlerin süratlerini okuyup fotoğraf makinelerinin özellikle ıĢıkölçerlerine bilgi gönderen sensorlar (duyarlar) tozlanabilir. Film takarken zedelenebilir. Böylesi bir Sorun film hızının doğru okunmamasına dolayısıyla fotoğraf makineleri üzerindeki ıĢıkölçerlerin hatalı çalıĢmasına neden olur.

Sensorlar: Özellikle DSLR fotoğraf makinelerinde sensorlar kolaylıkla tozlanabilir. Tozlanan sensorları temizlemek için piyasada farklı temizleme araçları satılmaktadır. Sensorlar bunlarla temizlenebilir.

Ancak söz konusu temizleme işlemi oldukça hassas bir işlemdir. Çok dikkatli olmak gerekir.

Fotoğraf Makinelerinin Korunması ve Bakımı Objektiflerin Temizlenmesi: Objektifler çok hassas aksamlar arasındadır. Üzerleri çok ince tabakalar biçiminde özel optik kaplamalarla kaplanmıĢtır. Objektifleri oluĢturan mercekler ve mercek gruplarıysa çok hassas yapıĢtırıcılarla birbirlerine yapıĢtırılmıĢtır.

Objektiflerin mendil, güderi, tuvalet kâğıdı vb. maddelerle temizlenmesi bu kaplamaların çizilmesine, objektifin ayırma gücünün zayıflamasına neden olur. Objektiflerin yüzeylerine elle dokunmamak gereklidir.

Vücuttaki yağ ve ter objektifin yüzeyini etkiler. Objektiflerin temizlenmesi gerekiyorsa anti-statik fırçalar, basınçlı hava tüpleri objektif temizleme sıvıları, silikonlu kâğıtlar ve hava üflemeli pompalar kullanılabilir.

53

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Fotoğraf Makinesinin Gövdesinin Temizlenmesi: Gövde hafif nemli bez veya güderi ile fazla bastırmadan silinebilir. Fotoğraf makinesinin bazı vidaları zaman zaman gevĢeyebilir. GevĢediği fark edilen vidalar, ağızlarının bozulmamasına dikkat edilerek, zorlamadan, bir saatçi tornavidasıyla sıkıĢtırılmalıdır Eğer vidanın sıkılamayacağına kanaat getirilirse fotoğraf makinesi servisine gönderilmelidir.

Fotoğraf makineleri araçların torpido gözlerinde, arka pencerelerinde vb. yerlerde muhafaza edilmemelidir. Özellikle çok sıcak günlerde otomobillerin içi çok sıcak olur, bu sıcaklık makinenin mekanik, elektronik aksamını bozar, filmin zarar görmesine neden olur.

Fotoğraf makineleri güçlü manyetik alanlardan uzak tutulmalıdır.

Manyetik alanlar özellikle makinelerin elektronik aksamlarını ve ölçüm sistemlerini etkiler.

Fotoğraf makineleri, tuz ruhu, asit vb. gibi kimyasal maddelerin yanında tutulmamalıdır. Bu maddelerin buharları makineyi ve objektifleri etkiler.

Filmler: Havaalanlarındaki güvenlik amacıyla kullanılan X ıĢınları filmleri etkiler. Filmler mümkünse elle kontrol ettirilmeli veya filmleri X ıĢınlarından koruyan torba ve kutularda muhafaza edilmelidir.

Fotoğraf Makineleri ve Fotoğraf Çekimiyle İlgili İyi Alışkanlıklar Pozlanan ve pozlanmayan filmlerin ayrı ayrı korunmasına özen gösterilmeli ve bu bir alıĢkanlık haline getirilmelidir.

Filmler makineye gölgede takılmalıdır. Takılan her yeni filmin ASA değeri mutlaka kontrol edilmeli, ıĢıkölçere ve fotoğraf makinesine hemen uygulanmalıdır.

Her yeni filmi takmadan önce fotoğraf makinesinin arka kapağının, ilerletme diĢlilerinin kontrolü alıĢkanlık haline getirilmelidir. DiĢliler arasına film parçaları sıkıĢmıĢ olabilir.

Yarım pozlanmıĢ filmlerin çıkartılması gerekiyorsa ve tekrar kalınan yerden devam edilmesi düĢünülüyorsa, kaç kare çekildiği mutlaka kontrol ederek üzerlerine not edilmelidir. Film tekrar kullanılacağı zaman loĢ bir ortamda makineye takılmalı, objektif kapağı çok iyi kapatılmalı, ıĢık geçirmediğinden emin olmalı veya tümüyle karanlık bir odaya girildikten sonra, örtücü hızı en yüksek değere, diyafram değeri de en kısık duruma getirilmeli (bu herhangi bir durumda filmi etkilemesi 54

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ olası ıĢık miktarını en aza düĢürecektir) ve çekilen sayı kadar deklanĢöre basılmalıdır. Son karelerde görüntülerin üst üste binmesini önlemek için bir kaç kare fazla çekilmelidir.

Film biter bitmez makineden çıkartılıp, eğer uç kısmı hala dıĢarıdaysa iĢaret oluĢturması için ters çevirip kasetin içine sıkıĢtırılmalıdır.

Uzun fotoğraf gezilerinde mümkünse bir film değiĢtirme torbası yanda taĢınmalıdır.

Fotoğraf makinesi, su, toz ve nemden korunmalıdır. Denizde, nemli ortamlarda fotoğraf çekerken makine naylon bir poĢette korunabilir.

Fotoğraf makinesi ve parçaları bu iĢ için üretilmiĢ bir çantada taĢınmalıdır.

Güçlerini pillerden alan fotoğraf makinelerinde soğuk havalarda performans düĢmesi gibi sorunlar yaĢanabilir veya makine hiç çalıĢmayabilir. Bu gibi günlerde mutlaka yedek pil bulundurulmalı ve bu piller cepte taĢınmalıdır.

Sayısal Fotoğraf Makinelerine Bellek Kartlarının Takılması Bellek kartını takmak için sayısal fotoğraf makinenizin kullanım kılavuzunu mutlaka okuyunuz.

-Kart yuvasını dikkatlice açın.

-Kart yuvasına, kartı işaretinin gösterdiği yönde yavaşça ittirin. (Eğer kart yuvaya girmiyorsa zorlamayın. Muhtemelen ters takılmaya çalışılıyordur veya sayısal fotoğraf makinenizin kullandığı kart o tipte değildir. Kartın zorlanarak ters takılması, kart yuvasını ve kartı bozar, zaman zaman onarılmayacak hasarlar oluşturabilir.)

-Kart dolduktan sonra fotoğraf makinesini, bilgisayara bağlayarak görüntüleri aktarabilirsiniz veya kart okuyucu kullanarak görüntüleri aktarabilirsiniz. (Uzun sürecek çekimlerde yanınızda mutlaka yedek kart bulundurunuz.)

Fotoğraf Çekmeye Başlamadan Önce Yapılması Gerekenler Fotoğraf makinesinin kullanma kılavuzunu dikkatle okuyunuz. Yazılı olan her Ģeyi, fotoğraf çekmeye çıkmadan önce deneyiniz.

55

FOTOĞRAF MAKĠNELERĠ Fotoğraf makinesinin düzün bir biçimde çalıĢıp çalıĢmadığını kontrol ediniz. Fotoğraf makinesi pille çalıĢıyorsa, pilleri kontrol ediniz. Yedek pil alınız. Fotoğraf makinesinin pilleri Ģarj edilebilen türdense çekime çıkmadan önce mutlaka Ģarj ediniz. Çekimlerde Ģarj cihazını yanınızda taĢıyınız.

Fotoğraf makinesi analog ise, filmi makineye takınız. Gerekiyorsa yedek film alınız. Film süratlerini kontrol ediniz.

Fotoğraf makinesi sayısal ise, görüntülerin kaydedileceği kartı makineye takınız. Gerekli ayarları yapınız. Gerekiyorsa yanınızda yedek kart alınız. Çekimden Sonra Yapılması Gerekenler Biten filmi hemen banyo ediniz veya banyoya gönderiniz.

Sayısal fotoğraf makinesiyle çekim yapıldıysa, çekilen fotoğrafları hemen bilgisayara yükleyiniz ve CD veya DVD’ye kaydederek yedekleyiniz.

Fotoğraf makinesinin gerekli bakımlarını yapınız. Makineyi, objektifleri temizleyiniz. Pillerin, akülerin Ģarjı gerekiyorsa yapınız. Biten pilleri yenileriyle değiĢtiriniz ve geri dönüĢüme gönderiniz. Eğer gerekiyorsa görüntü kayıt kartlarını formatlayınız.

56