ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﺑﻴﺮدۆزهى
ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎى ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا
ﻧﻮﺳﻴﻨﻰ ﻧﻪوزادى ﻣﻮھﻪﻧﺪﻳﺲ ﭼﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ2007........... 1
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﻣﺎﻓﻰ ﻟﻪ ﭼﺎﭘﺪان و ﻟﻪﺑﻪرﮔﺮﺗﻨﻪوهى ﭘﺎرﺰراوه ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﻧﻮﺳﻪر
ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪى ﻛﺘﺐ ﻧﺎوى ﻛﺘﺐ :ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ﻧﻮﺳﻪر :ﻧﻪوزاد ﻋﻮﺳﻤﺎن ) ﻧﻪوزادى ﻣﻮھﻪﻧﺪﻳﺲ( ﺗﻴﺮاژ 300 :داﻧﻪ ﭼﺎﭘﻰ :ﻳﻪﻛﻪم 2007 ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ :ﺷﭭﺎن ﭘﻴﺘﭽﻦ و ھﻪﻪﺑﺮِ :ﻧﻪوزادى ﻣﻮھﻪﻧﺪﻳﺲ دﻳﺰاﻳﻨﻰ ﺑﻪرگ :زهردهﺷﺖ ﻋﻪﻟﻰ ﺳﯚراﻧﻰ
ژﻣﺎرهى ﺳﭙﺎردﻧﻰ) (446ى ﺳﺎﯽ 2007ى ﻟﻪوهزارهﺗﻰ ِرۆﺷﻨﺒﻴﺮى ﭘﺪراوه
ﻧﺎوهرِۆك ============= 2
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻻﭘﻪرِه ﺑﺎﺑﻪت ================= ﭘﺸﮑﻪﺷﻪ...................................... ﺳﻮﭘﺎس ﺑﯚ.................................... ﭘﺸﻪﻛﻰ.......................................
7 8 9
14 ﺑﻪﺷﻰ ﻳﻪﻛﻪم........................ 15 ِرووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ............ 22 ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر..................... ﭼﻪﻣﻜﻰ ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر34 ............... ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ 40 ........................ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ41 ....................... 46 ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر و ﮔﻮﺗﺎرى ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ............ 50 ﺑﯚﭼﻰ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ............ ﻛﺎوﻟﻜﺎرﻳﻪﻛﻰ دروﺳﺘﻜﻪر57 .......................... ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪرو ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪ58 .......................................... ﺑﻪﺷﻰ دووهم66 .............. ........................ ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره67 ............... رِۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻳﺎن ﻧﻮێَ71 ............ ھﻪ ﮔﺸﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ74 .......................... ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ رِاﮔﻪﯾﻪﻧﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ75 .................. 3
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ ﭘﺴﭙﯚرِو ﻟﮑﯚﻪرهوهﻛﺎن77 ................................ دوودﯽ و ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ ِرژﻤﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن79 .......................... ھﻪﻟﻮﺴﺘﻰ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ81..................................... ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ ﺋﻪوروﭘﻴﻪﻛﺎن82 .......................................... ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻰ وون84 ............................................... ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻟﻪﭼﻴﺪاﻳﻪ؟ 85 .............................. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﻧﮫﻨﻰ و رِاﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ86 ..................... ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪردهم ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ92 .................................................. ﮔﺮﻧﮕﻰ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ99 ............... ﺑﻪﺷﻰ ﺳﯿﻪم107.................................................. ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر 108 ......................... ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻣﻪﻏﺮﻳﺒﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ109 ................................... ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻗﻪرِﻧﻰ ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻰ 113 ................................... ﻣﻴﺴﺮ114 ......................................................... ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﺳﻮرﻳﺎ116 .............................................. ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ119 ....................................... ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻪﻧﺪاو و ﺋﻮردون 121 .................................. ﺗﻮرﻛﻴﺎ122 ....................................................... ﺋﺮان124 ........................................................ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن125 ..................................................... ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاق126......................................... 4
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪﺷﻰ ﭼﻮارهم......................
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... 128
ﺧﺎﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮان ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا...................................... ﺑﻪﺷﻰ ﭘﻨﺠﻪم...............................
ێ.؟...... ﭼﺎرهﻧﻮﺳﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ﺑﻪرهو ﻛﻮ َ ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﻰ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا.......... ﮔﻪورهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ................................. ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ....................................... ﻓﻘﮫﯽ ﺳﻮﻧﻪ........................................... ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﻓﻘﮫﯽ ﺳﻮﻧﻪ .............................. ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻓﻘﮫﻴﻪﻛﺎن................................. دهﺳﻪﻻت و ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهى ﺳﻮﻧﻪ........ زاﻧﺎو رِاﺑﻪراﻧﻰ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ..................... ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻓﻜﺮﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻻى ﺋﻪھﻠﻰ ﺳﻮﻧﻪ............ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ...................................... ﭼﻪﻣﻚ و زاراوهى ﺷﻴﻌﻪ............................. ﻣﮋووى ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ.......................... ﻋﻪﻗﻴﺪهى ﺷﻴﻌﻪ....................................... ﺑﻨﭽﻴﻨﻪى دﻳﻦ ﻻى ﺷﻴﻌﻪ.............................. ﻟﻘﻪﻛﺎﻧﻰ دﻳﻦ ﻻى ﺷﻴﻌﻪ............................... ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهى ﺷﻴﻌﻪ........................ ﮔﺮوپ و ﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ............................ 5
129 137 145 148 150 151 152 152 153 154 155 155 155 164 165 166 166 166
ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻟﻪ چ ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﺪاﻳﻪ؟.................................... ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﺑﯚﻣﺒﮑﻰ ﺗﻪوﻗﻴﺘﻜﺮاون.......................................... ﻛﻮردو ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﻟﻪﺑﻪردهم ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﮔﻪوره و ﻛﺘﻮﭘﺮِدان............................. ﭘﮕﻪى ﻛﻮرد ﻟﻪ ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهدا..................................... ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ.................................................. ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن.............................................
6
172 182
183 191 200 209 219 223
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﭘﺸﮑﻪﺷﻪ-:
ﺑـــﻪھـــﻪﻣـــﻮو ﺋـــﻪو ﮔـــﻪل و ﻧـــﻪﺗـــﻪوه ﻣــﺎﻓﺨﻮراو و داﮔﻴﺮﻛــﺮاو و ژــﺮدهﺳــﺘﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﺎوهﻧـﻰ ﻛﻴـﺎن و دهﺳـــﻪﻻت و دهوـــﻪﺗـــﻰ ﺳـــﻪرﺑـــﻪﺧـــﯚى ﺧﯚﻳﺎن ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ و ﺗـــــﻪواوى دوﻧﻴﺎﺷـــــﺪا .....ﻟـــــﻪﭘـــــﺶ ھــﻪﻣﻮاﻧﻴــﺸﻴﺎﻧﻪوه ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوه ﺑ ـ ﭘ ـﺸﺖ و ﭘﻪﻧﺎو دوور ﻟﻪ ﺋﺎزادى و ﺳـﻪرﺑـﻪﺧﯚﻛـﻪى ﺧﯚم ﻧﻪﺗﻪوهى ﻛﻮرد.. ﺳﻮﭘﺎس ﺑﯚ-: 7
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑـــﻪﭘﻮﻳـــﺴﺘﻰ دهزاﻧـــﻢ ﻛـــﻪ ﻟـــﺮهدا ﺳﻮﭘﺎﺳـــﻰ ﺧـــﯚم ﺋــــﺎرِاﺳــــﺘﻪى ﺑــــﺮاى ﺑــــﻪرِــــﺰم )) ﻛﺎﻛــــﻪ ﺣــــﻪﻣــــﻪى ﻣـﻪﻛﺘ ـﻪﺑــﻪ(( ﻟــﻪ ﻛﺘﺒﺨﺎﻧـﻪى ﻣ ـﻪﺒــﻪﻧــﺪى ِرﮑﺨــﺴﺘﻨﻰ ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ ﺑﻜﻪم ﻛﻪ زۆر ھﺎوﻛﺎرى ﻛـﺮدم ﺑـﯚ دهﺳﺘﺨـﺴﺘﻦ و دۆزﻳﻨ ـﻪوهى ھــﻪﻧــﺪێ ﺳ ـﻪرﭼ ـﺎوه ﺑ ـﯚ ﻧﻮوﺳــﻴﻨﻰ ﺋ ـﻪم ﻛﺘﺒﻪم.ﺧﻮا ﺗﻪﻣﻪن درﮋو ﻧﻤﻮﻧﻪﯾﺎن زﻳﺎد ﺑﻜﺎت. ﺳﻮﭘﺎو ﭘﺰاﻧﻴﻨﻢ ﺑﯚ ھﻪﻣـﻮو ﺋـﻪو دۆﺳـﺖ و ﺋﺎزﻳﺰاﻧـﻪم ﻛﻪ ھﻪﻣﻴـﺸﻪ و ﺑـﻪﺑـﻪردهواﻣـﻰ و ﻟـﻪدواى ﺑﻼوﺑﻮﻧـﻪوهى ھﻪر ﺑﺎﺑﻪﺗﮑﯽ ِرۆژﻧﺎﻣﻪواﻧـﻰ و ھـﻪر ﻛﺘﺒـﮑﻢ زۆر ﺑـﻪ ھـــﻪﺳـــﺘﮑﯽ رِاﺳـــﺘﮕﯚﻳﺎﻧﻪ و ﭘـــﻪرۆش و دـــﺴﯚزاﻧﻪوه دهﺳــﺖ ﺧﯚﺷــﻴﺎن ﻟﮑـﺮدوم و ھــﺎﻧﻰ زﻳﺎﺗﺮﻳــﺎن داوم ﺑـﯚ ﺑﻪردهوام ﺑﻮﻧﻢ ﻟﻪﻛـﺎرهﻛﺎﻧﻤـﺪا و ھـﻪر ﺋـﻪو ھـﻪﺳـﺖ و ﺳـــﯚز و ھﺎﻧﺪاﻧﺎﻧـــﻪ ﺑﻮﻧـــﻪ ھـــﯚى ﺳـــﻮورﺑﻮﻧﻢ ﻟـــﻪﻛـــﺎرى ﻧﻮﺳﻴﻨﺪا. ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﺷ ـﻮهش ﺳــﻮﭘﺎس و ﭘــﺰاﻧﻴﻨﻢ ﺑ ـﯚ ھــﻪﻣــﻮو دۆﺳــﺖ و ھــﻪﭬـﺎﻻن و ﺧﻮﻨـﻪراﻧــﻰ ﺑــﻪرھــﻪﻣـﻪﻛــﺎﻧﻢ ﺑـﯚ ِرهﺧﻨﻪ و ﭘﺶﻧﻴﺎز و ِراوﺑﯚﭼﻮﻧﻪ ﺑﻨﻴﺎﺗﻨﻪراﻛﺎﻧﻴـﺎن ﻛـﻪ ﺋـﻪواﻧــﻴﺶ ھﺎﻧــﺪهرﮑـﻰ ﺑــﻪھﺰﺗــﺮم ﺑـﻮن ﺑـﯚ ﺑــﻪردهوام ﺑﻮن و ﺳﻮودى زۆرم ﻟﻪ رِاوﺑﯚﭼﻮﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺎن وهرﮔﺮﺗﻮه. 8
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﭘﺸﻪﻛﻰ دوﻧﻴﺎى ﺋﺴﺘﺎ دوﻧﻴﺎى ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و داھﻨﺎن و دوﻧﻴﺎى ﺳـﻪردهﻣـﻰ ﺑــــﻪﺟﻴﮫــــﺎﻧﻰ ﺑــــﻮون و ﺷــــﯚرِﺷــــﻰ ﺗــــﻪﻛﻨــــﻪﻟﯚژﻳــــﺎ و زاﻧﻴﺎرﻳــــﻪ ژﻣﺎرهﯾﻴﻪﻛﺎﻧﻪ.ﺑﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ دوﻧﻴـﺎ ﮔـﻪوره و دووره دهﺳـﺘﻪﻛـﻪى ﺟـــﺎران ﺑﯚﺗـــﻪ ﮔﻮﻧـــﺪﮑﻰ ﺑﭽـــﻮوﻛﻰ ھﺎوﭼـــﻪرخ ﻛـــﻪ دهﺗﻮاﻧﺮـــﺖ دوورﺗﺮﻳﻦ ﺟﮕﻪ ﻟﻪﭼﻪﻧـﺪ ﺳـﺎﺗﮑﯽ زۆرﻛـﻪم و ﻛﻮرﺗـﺪا ﺑﺒﻴﻨﺮـﺖ و زۆرﺗﺮﻳﻦ زاﻧﻴﺎرى ﻟﻪﺑﺎرهﯾﻪوه ﺑﺰاﻧﺮﺖ و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪى ﭘﻮهﺑﻜﺮﺖ. ﻟــﻪم ﺳ ـﻪردهﻣ ـﻪدا ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻦ و داھﻨ ـﺎن و ِرووداوهﻛــﺎن ھﻨ ـﺪه ﺑﻪﺧﺮاﻳﻰ ﮔﻪﺷﻪ دهﻛﻪن ﻛﻪ ﻣﺮۆڤ ﭘﻪﻟﻰ ھﺎوﻳﺸﺘﯚﺗﻪ ﻧﺎو ﺑﯚﺷـﺎﻳﻰ ﺋﺎﺳــﻤﺎن و ﺑــﻪرهو ﺋ ـﻪﺳــﺘﺮهﻛــﺎﻧﻰ دى ھــﻪﻧﮕ ـﺎو دهﻧــﺖ.ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﻟــﻪﺳــﺎﻳﻪى ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪم ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻦ و داھﻨﺎﻧ ـﻪوه ﻣﺮۆﭬﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺑــﻪرﭼ ـﺎو ژﻳــﺎن و ﮔ ـﻮزهراﻧــﻰ ﺳــﺎﻧﺎو ﭘ ـﺮِ ﺧﯚﺷــﻰ و ِرهﻓﺎهﯾﻪت ﺑﻮه ﺋﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪى ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﻰ ﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻰ ﻟﻪھـﻪﻣـﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑﯚﺗﻪ ﻣﺎﻳﻪى ﮔﻪرم و ﮔﻮرِﺗﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﮑـﺎﻧﻰ زﻟﮫـﺰهﻛـﺎن و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺶ و ﭘﺪهﭼﺖ ﺋﻪم ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﺎﻧـﻪو داھﻨﺎﻧ ـﻪ,ﺗ ـﻪﻣ ـﻪﻧــﻰ ﻣﺮۆﭬﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ ﺧﺮاﺗــﺮ ﺑــﻪرهو ﺑــﻪﻓ ـﻪﻧــﺎﭼﻮون ﺑﻪرن,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﮔـﻪر ﺟـﻪﻧﮕﮑـﻰ ﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﺗـﺮ ِرووﺑـﺪات ﻟـﻪ ﺋﺎﻳﻨـﺪهدا ﭘﺸﺒﻴﻨﻰ دهﻛﺮـﺖ ﻛـﻪﻟـﻪﻣـﺎوهﯾـﻪﻛـﻰ ﻛـﻪم و ﻛﻮرﺗـﺪا ﻛﯚﺗـﺎﻳﻰ ﺑـﺖ ﺑﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻰ ھـﺎﺗﻨﻰ ﺳـﻪرﺟـﻪم ژﻳـﺎر و ﺋـﺎوهداﻧﻴـﻪﻛـﺎن ﻟـﻪﺳـﻪر ﮔـﯚى زهوى. 9
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﺑﻨﭽﻴﻨﻪى ﺋﻪم ﭘﺸﮑﻪوﺗـﻦ و داھﻨﺎﻧﺎﻧـﻪش ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﻧﺘﺮۆـﯽ ﺳـﻪرﭼـﺎوهﻛـﺎﻧﻰ وزه ﺑﻜـﺎت وزه,ﮐﻪھﻪر ﻻﻳﻪﻧﮏ ﺗﻮاﻧﻰ ﻛﯚ ِ ﻟﻪ دوﻧﻴﺎدا ﻛـﻪﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﻧـﻪوت و ﮔـﺎزى ﺳﺮوﺷـﺘﻰ, ﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧﻰ ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎ دﺖ .ﺳﻪرﭼـﺎوهﻛـﺎﻧﻰ وزهش ﺑﻪﻣﺎﻧﺎى ﻛﯚ ِ ﻛ ـﻪوﺗﯚﺗ ـﻪ ﻧﺎوﭼــﻪى ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻪوه و ﺑــﻪﺗﺎﻳﺒــﻪﺗــﻴﺶ ﻧﺎوﭼﻪى ﻛﻪﻧﺪاو ﻛﻪ دهوﻪﻣﻪﻧﺪﺗﺮﻳﻦ ﺟﮕﻪى دوﻧﻴﺎﻳﻪ ﻟﻪﻧﻪوﺗﺪا. ھ ـﻪرﺑﯚﻳ ـﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧــﯽ زﻟﮫــﺰهﻛــﺎن ﻟــﻪدــﺮ زهﻣﺎﻧ ـﻪوه و ﺗﺎﺋــﺴﺘﺎش ﻧﺘﺮۆﮑـﺮدن و ﺳـﻪﭘﺎﻧـﺪﻧﻰ ھـﺰ و ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﺖ ﺑﻪﺳﻪراﮔﺮﺗﻦ و ﻛﯚ ِ ﻧﻔﻮز و ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪ و ﺟﮕﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى ﺧﯚى ﺑﻮه ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪدا .ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا و ﻟـﻪﺳـﻪردهﻣـﻰ دواى ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺳــﺎرد و ھــﻪﻟ ـﻮهﺷــﺎﻧﻪوهى ﺑﻠ ـﯚﻛﻰ ﺳﯚﺳﻴﺎﻟﻴــﺴﺘﻰ و ھﺎﺗﻨ ـﻪ ﻛﺎﻳ ـﻪى ﻧ ـﻪزﻣﮑ ـﻰ ﻧــﻮﯽ دوﻧﻴــﺎﻳﻰ ﺑــﻪرِاﺑــﻪراﻳ ـﻪﺗــﻰ ﻛﺮدﻧــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﭘﻪﯾـﺮِهوﻛﺮدﻧـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻰ ﺗـﺎك ﺟـﻪﻣـﺴﻪرى و ﺑـﻪﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﻛﺮدﻧـﻰ دوﻧﻴـــﺎ .ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ دهﯾـــﻪوـــﺖ ﺑـــﻪھـــﻪر ﺷـــﻮاز و ھﯚﻛﺎرـــﮏ ﺑـــﻮه ﺑــﻪﺗ ـﻪواوهﺗــﻰ ﺑــﻮوﻧﻰ ﺳ ـﻪرﺑــﺎزى ﺧ ـﯚى ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﺪا ﺑﭽــﻪﺳ ـﭙﻨﺖ و ﺳ ـﻪدهى ﺑﻴــﺴﺖ و ﻳ ـﻪﻛ ـﻪﻣــﻴﺶ ﺑﻜﺎﺗ ـﻪ ﺳﻪدهى ﺧﯚى و ﺋﺴﺘﺎ و ﺋﺎﻳﻨﺪهى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ و ﺳـﻪﭘﺎﻧـﺪﻧﻰ دهﺳﻪﻻت و ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪى ﺑﻪﺳـﻪر دوﻧﻴـﺎدا درـﮋه ﭘﺒـﺪات.ﻟـﻪرِﮕـﻪى ﮔﺮﺗﻨــــﻪ ﺑــــﻪرى ﺳــــﺘﺮاﺗﻴﮋ و ﺳﻴﺎﺳــــﻪﺗﮑــــﯽ ﻧﻮــــﺪا ﻟــــﻪﺳــــﺎﻳﻪى )) ﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳـــﺘﻜﻪرهوه(( ﻛـــﻪ ﻛﺮۆﻛـــﻰ ﭘـــ ِﺮۆژهى )) رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهﯾﻪ(( ﻛـﻪ دهﯾـﻪوـﺖ ﺑـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪم 10
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪدا ﺟﺒــﻪﺟــﯽ ﺑﻜــﺎت و ﮔــﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳ ـﻪﻛــﻰ ﺳ ـﻪرﺗﺎﺳ ـﻪرى و ِرﻳﺸﻪﯾ ﻰ ﻟﻪﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺑﻜــﺎت و ﮔــﯚرِاﻧﮑ ـﻰ ﮔــﻪورهو وﻧــﻮﯽ ﺟــﻮﮔﺮاﻓﻴﺶ ﭼ ـ ﺑﻜــﺎت وهك ﺋـــﻪوهى ﻟـــﻪ رِﮑـــﻪوﺗﻨﻨﺎﻣـــﻪى ﺳـــﺎﻳﻜﺲ ﺑﻴﻜـــﯚى ﺳـــﺎﯽ 1916دا ِرووﻳــﺪا.و ﺑــﻪﻣ ـﻪش ﻟــﻪﺋ ـﻪﻧﺠــﺎﻣﻰ ﺳــﺎزداﻧﻰ ﻓ ـﻪوزاﻳ ـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪورهو ﻛﺎرﻳﮕﻪرى واوه ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﻪى ﺑﺒﺘﻪ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﻰ دهوﻪﺗﯚﻛﻪ و ﻛﻴﺎﻧﺎﺗﻰ ﺑﭽﻮوﻛﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑـﻰ و ﺗﺎﻳـﻪﻓـﻰ و دﻳﻨـﻰ ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺮــﺖ ﻟــﻪرِواﻧﮕــﻪ و ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه ﺳــﻪرﻟــﻪﻧــﻮێ ــﺮﮋرﺘـــﻪوه ﻛـــﻪ ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪك ﺑـــﻪرژهوهﻧﺪﻳـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ داﺑـ ِ ﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧـــﻰ ﺳـــﻪرﭼـــﺎوهﻛـــﺎﻧﻰ وزه) ﻧـــﻪوت( ﺑﭙﺎرﺰـــﺖ و ﻟـــﻪﻛـــﯚ ِ ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻠﻴﺶ زاﻣﻦ ﺑﻜﺎت. ﻟﻪﻻﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮﻳﺸﻪوه ﺋﻪﻣﻦ و ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ِ ﺋﻪم ھﻪوﻪ ﺑﭽﻮوﻛﻪى ﺑﻪﻧﺪهش ﺑـﻪﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﺗﻴـﺸﻚ ﺧـﺴﺘﻨﻪ ﺳـــﻪر ﺋـــﻪو ﺑﻴـــﺮدۆزه و ﭘـــ ِﺮۆژه ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜﻴـــﻪﯾـــﻪﻛـــﻪ ﺑـــﯚ ﻧﺎوﭼـــﻪى ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ ﺑــﻪﮔــﻪل و ﺧﺎﻛــﻪﻛــﻪﯾــﻪوه دارِــﮋراوه , ﻛﻪﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ﺋﻪوا ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻰ دوﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ زۆر ﺟﻴــﺎواز ﻟــﻪدوﻧﻴــﺎى ﺋــﺴﺘﺎ دﺘـﻪ ﻟــﻪداﻳــﻚ ﺑــﻮون ﻛـﻪﻛــﻮردﻳﺶ وهك ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪورهو دﺮﻳﻦ و ﻣﺎﻓﺨﻮراو دهﻛﺮﺖ ھﺎوﻛـﺎرى و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﺑﻜـﺎت ﻟـﻪ ﭘﻨـﺎو ﺑـﻪدهﺳـﺘﮫﻨﺎﻧﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﭘﮑﻪوهﻧﺎﻧﻰ دهوﻪﺗﮑﯽ ﻛﻮردى ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﻛﻪﺧﻪون و ﺋﺎواﺗﻰ دﺮﻳﻨﻰ ﻛﻮرداﻧﻪ .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﺑﻪھـﻪﻣـﻮو ﻣﺎﻧـﺎو ﻣ ـﻪﺑــﻪﺳــﺘﮏ ﺑــﻪﻧﻴــﺎزى ِرووﺧــﺎن و ﮔــﯚرِﻳﻨــﻰ ﺋ ـﻪم ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳــﻪى 11
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺋــﺴﺘﺎﻳﻪ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﻪوهﯾ ـﻪﺗــﻰ ﺑــﻪﻣ ـﯚدﻠﮑﻰ ﻧــﻮﯽ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﻰ. ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﻛﻮرد ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﺧﺎوهﻧﻰ دهوﻪﺗـﻰ ﺳـﻪرﺑـﻪﺧـﯚى ﺧـﯚى ﻧﻴـﻪ ,ﺑﯚﻳـﻪ ﺋـﻪوهى زهرهر ﻣـﻪﻧـﺪه ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ دوژﻣﻨـﺎﻧﻰ ﻛـﻮرد ﻟــﻪ ﻋـــﻪرهب و ﺗـــﻮرك و ﻓـــﺎرس ﻛـــﻪ ﺧـــﺎوهﻧـــﻰ دهوـــﻪﺗـــﻰ ﮔـــﻪورهى ﺳ ـﻪرﺑــﻪﺧ ـﯚى ﺧﯚﻳــﺎﻧﻦ .ﺑــﻪﻣ ـﻪش ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪ و ﺑﻴــﺮدۆزهﻛ ـﻪ زﻳــﺎﺗﺮ ﻟـﻪﭼـﺎﻧﺲ و ﺑــﻪرژهوهﻧـﺪى ﺋـﻪو ﻧـﻪﺗـﻪواﻧـﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﺧـﺎوهن ﻛﻴــﺎن و دهوﻪﺗﻰ ﺧﯚﻳﺎن ﻧﻴﻦ وهك ﻧﻪﺗﻪوهى ﻛﻮرد. ﻧﺎوﻧﻴـــﺸﺎﻧﻰ ﻛﺘﺒـــﻪﻛـــﻪم ﺑـــﻪ ﻧـــﺎوى )) ﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( هوه ﻧﺎ ﻛﻪ ﺑﻪزﻣﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ )) ﻧﻈﺮﻳـﻪ اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ(( ,ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ووﺷﻪى )) ﻓﻮﺿـﻰ(( ى ﻋـﻪرهﺑـﻰ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎى )) ﭘﺎﺷﺎﮔﻪرداﻧﻰ ﻳﺎن ﺑﺴﻪروﺑـﻪرهﯾـﻰ ﻳـﺎن ﺋﺎﯚزﻛـﺎو ﻧـﺎرﮑﺨـﺮاو و ﻳﺎن ﺗﮑﭽ ِﺮژاو ﻳﺎن ﻧﺎﺟﮕﻴﺮ ,ﻳﺎن ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﮑﻰ ِ ﺗﮑﭽﻮو (( دﺖ ﻛﻪ ﻳﺎﺳﺎو ﻧﻪزﻣﻰ ژﻳﺎن ﻧﻪﻣﺎﺑﺖ و ھﻪﻣﻮو ﺷـﺘﮏ ﻟﻪ ﮔﺮﮋهﻧﻪ ﭼﻮوﺑﺖ ,ﺑﻪﻻم ﻟﻪﺑﻪر ﺳﺎﻧﺎﻳﻰ و زووﺗﺮ ﺗﮕـﻪﯾـﺸﺘﻨﻰ ﻣﺎﻧﺎﻛ ـﻪو ﻣ ـﻪﺑــﻪﺳــﺘﻪﻛ ـﻪ و ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوهى ووﺷ ـﻪى )) ﻓ ـﻪوزا((ﻛ ـﻪ ﺑﻼوﺗﺮه ﻟﻪزﻣﺎﻧﻰ ﻛﻮردﻳﺪاو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺧﻮﻨﻪر ﺗﯿـﺪهﮔـﺎت ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪ ووﺷﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﻪم ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻳﻪوه ﻟﻪﺟﻴﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﺎ ﻛﻮردﻳﻪﻛﻪى. ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﻳﺪاﺧﻮازﻳﺎرم ﺋﻪم ھـﻪوـﻪم ﺑﺒﺘـﻪ رِﮕـﻪ رِۆﺷـﻨﻜﻪرهوهو ﺑﺘﻮاﻧـــﺖ ﻛـــﻪﻟﻨﮑـــﻰ ﮔـــﻪر ﺑﭽـــﻮﻛﻴﺶ ﺑـــﺖ ﻟـــﻪﺑـــﻮارى ﻧﻮﺳـــﻴﻦ و ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدن ﺑﻪزﻣﺎن و ﺋـﻪدهﺑﻴـﺎت و ﻛﺘﺒﺨﺎﻧـﻪى ﻛـﻮردى ﺑﮕﺮـﺖ,و ــﻮرى ﻳـــﻪﻛـــﺎن دهﻛـــﻪم و داواى ﻟﺒـــﻮردﻧﻴﺶ ﻟـــﻪھـــﻪـــﻪ و ﻛـــﻪﻣﻮﻛـ ِ 12
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﺑﻪﺳﻨﮕﮑﻰ ﻓﺮاواﻧﻴﺸﻪوه ھﻪﻣـﻮو ِرهﺧﻨـﻪ و ﺗﺒﻴﻨـﻰ و ﭘـﺸﻨﻴﺎزﮑﻰ دروﺳﺘﻜﻪرﻳﺶ وهردهﮔﺮم.
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻪﺷﻰ ﻳﻪﻛﻪم
ﻟﻪﮔﻪڵ رِﺰى......... ﻧﻪوزادى ﻣﻮھﻪﻧﺪﻳﺲ ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ 2007/2/10 Nawzad_mohandis@yahoo.com Nawzad_mohandis@hotmail.com
ِرووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺮِۆﺳﻪى رِﻳﻔﯚرم ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا 1
ﻟﻪﻣﮋووى ﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻴﺪا ﮔﻪﻟﮏ رِووداو ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﺎﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎن و ﮔﯚرِاﻧﻰ ﮔﻪوره ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ دوﻧﻴﺎى ﭘﺶ ﮔﯚرِان و دواى ﮔﯚرِاﻧﻪﻛﻪ ﮔﻪﻟﮏ ﺟﻴﺎواز ﺑﻮون ﻟﻪﯾﻪﻛﺘﺮى. ﮔﻪورهﯾﻰ و ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺋﻪو رِووداواﻧﻪ دهﺑﻨﻪھﯚى ﺑﻮﻨﻪﯾﻰ 13
14
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ِرووداوهﻛﻪ .ﻟﻪو رِووداواﻧﻪش رِووداﻧﻰ ھﻪردوو ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ و ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﭼﻪﻛﻰ ﺋﻪﺗﯚﻣﻰ ﺑﯚ ﻳﻪﻛﻪﻣﺠﺎر ﻟﻪﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺘﺪا ﻟﻪﺷﺎرهﻛﺎﻧﻰ ھﺮۆﺷﻴﻤﺎو ﻧﺎﮔﺎزاﻛﻰ ﻟﻪﯾﺎﺑﺎن ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه. ﺋﻪم ِرووداواﻧﻪ ھﻨﺪه ﮔﻪورهو ﻛﺎرﻳﮕﻪرﺑﻮون ﻛﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﺎن ﻟﻪﺳﻪر دوﻧﻴﺎ ھﻪر ﻣﺎوه و وهﻛﻮ ﭼﻪﻧﺪ وﺴﮕﻪﯾﻪﻛﻰ ﮔﺮﻧﮓ ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﻰ ﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻴﺪا ﺑﻪﺧﺎﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎن دادهﻧﺮﻦ ﻟﻪﺑﻪر ﮔﻪورهﯾﻰ و ﻛﺎرﻳﮕﻪرى و ژﻣﺎرهى ﻗﻮرﺑﺎﻧﻴﺎﻧﻴﺎن و ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎن ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎﻳﻨﺪهش. ﻟﻪﺳـﻪرهﺗـﺎى ﺳـﻪدهى ﺑﻴـﺴﺖ وﻳـﻪﻛـﻪﻣﻴـﺸﺪا و ﻟـﻪﻛﺎﺗﮑـﺪا ﻛـﻪ ھـﯿﭻ ﻛﻪس و ووﻻت و ﻻﻳﻪﻧﮏ ﺑﻪﻧﻴﺎزﻧﻪﺑﻮون ﻛﻪ دوﻧﻴﺎ ﮔـﯚرِاﻧﮑـﻰ ﮔـﻪورهو ِرووداوﮑ ـﻰ ﮔــﻪورهﺗــﺮى ﺗﻴــﺎدا رِووﺑــﺪات ,رِووداوــﮏ ﻛ ـﻪ ﺳ ـﻪرﺗﺎﭘ ـﺎى ﺑﻴﺮوﺑﯚﭼﻮﻧﻪﻛﺎن داﮔﻴﺮ ﺑﻜﺎت و ﺑﻪﺧﯚﻳﻪوه ﺳـﻪرﻗـﺎﯽ ﺑﻜـﺎت رِووداوـﮏ ﻛﻪ ﻛﺎرﻳﮕﻪرى و ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﻪﻛـﻪى ھﻨـﺪه ﮔـﻪورهﺑـﻮون ﻛـﻪ دوﻧﻴـﺎى ﻛـﺮده دووﺑـــﻪش و دووﺋﺎﻳـــﺪﻳﺎو دوو ﮔﻮﺗـــﺎر و دووھـــﻪﻟﻮـــﺴﺖ .ﺋـــﻪم ِرووداوه دوﻧﻴﺎﻳ ـﻪﻛــﻰ ﻧــﻮﯽ ھﻨﺎﻳــﻪ ﺋــﺎراوه ﻛ ـﻪ زۆر ﺟﻴــﺎواز ﺑــﻮو ﻟــﻪدوﻧﻴــﺎى ﭘﺶﺧﯚى .رِووداوﮏ ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪھﻪر ﺟﮕﻪ و ووﻻﺗﮑـﯽ ﺗـﺮدا رِووى ﺑﺪاﻳﻪ ھﻨﺪهى ﺋﺴﺘﺎ ﻛﺎرﻳﮕﻪر و ﻣﻪﺗﺮﺳـﻴﺪار ﻧـﻪدهﺑـﻮو.ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪ ﺋـﻪم ﺑــﻰ ھﺎوﺗﺎﻳــﻪ ﻟــﻪ رِووداوه ﻟــﻪﮔــﻪورهﯾــﺪا ﺑﻮﻨــﻪﯾــﻪ ﻟــﻪﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳــﺪا َ ﻳــﻪﻛﻼﻳﻜﺮدﻧــﻪوهى دوﻧﻴــﺎدا ﻣــﻪﺗﺮﺳﻴﺪارﺗﺮﻳــﺸﻪ,ھــﻪرﺑﯚﻳــﻪ ﺑــﻪرِووداوه ﮔــﻪورهﻛـﻪ ﻳــﺎن ِرووداوى ﺳـﻪده ﻧــﺎودهﺑﺮــﺖ ,ﺋـﻪوﻳــﺶ رِووداوى 11ى ﺳ ـﭙﺘﻪﻣﺒــﻪرى ﺳــﺎﯽ 2001ى ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳ ـﻪ ﻛ ـﻪ ﻟــﻪرِۆژى 3ﺷ ـﻪﻣﻤ ـﻪدا رِووﻳﺪا و ﺑﻪ 3ﺷﻪﻣﻤﻪى ِرهش ﻳﺎن 3ﺷﻪﻣﻤﻪى ﮔﻪوره ﻧﺎوزهد دهﻛﺮـﺖ . 15
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... رِووداوهﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺟﻪرﮔﻪى ھﻪردوو ﺷـﺎرى ﮔـﻪوره و ﮔﺮﻧﮕـﻰ واﺷـﻨﺘﯚن و ﻓﺮۆﻛﻪى ﻣـﻪدهﻧـﻰ ھـﺮش ﻛﺮاﻳـﻪ ﺳـﻪر ﻧﻴﻮﻳﯚرﻛﺪا رِووﻳﺎﻧﺪا و ﺑﻪ ِ 7-5 ) ﺳ ـﻪﻧﺘ ـﻪرى ﺑﺎزرﮔ ـﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ و ﭘﻨﺘــﺎﮔﯚن و ﻛ ـﯚﻧﮕﺮﺲ و ﻛﯚﺷــﻜﻰ ﺳﭙﻰ ( و ھﺮﺷﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪر ﭘﻨﺘﺎﮔﯚن و ﺳـﻪﻧﺘـﻪرى ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ ﺳـﻪرﻳـﺎن ﮔــــﺮت و ﺋــــﻪواﻧــــﻰ دى ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــــﻪﻛﺎﻧﻴــــﺎن ﻧــــﻪﭘﮑــــﺎ .ﺋــــﻪم رِووداوه ﮔﻪورهﯾﻴﻪﻛـﻪى ﻟـﻪوهداﻳـﻪ ﻟـﻪﻧـﺎو ﺟـﻪرﮔـﻪ و ھـﻪﻧـﺎوى رِاﺑـﻪرى دوﻧﻴـﺎدا ﺑﺮﻳـﺎر ﺑـﻪدهﺳـﺖ و ﺑـﺮِﻳـﺎردهر ﻟـﻪ ﺳـﻪر ﺋـﺴﺘﺎى رِووﻳﺪا ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎى ِ دوﻧﻴﺎ رِووﻳﺪا ﻟﻪ ﺳﻪﻧﺘـﻪرى رِاﺑـﻪرى ﺳﻴـﺴﺘﻪم و ﻧـﻪزﻣـﻰ ﻧـﻮﯽ دوﻧﻴـﺎدا رِووﻳﺪا ﻟﻪ ﻣﻪﺒﻪﻧـﺪى ﭘـﺸﮑﻪوﺗـﻦ و داھﻨﺎﻧـﻪ ﺳـﻪرﺳـﻮرِھﻨـﻪرهﻛﺎﻧـﺪا ِرووﻳﺪا .ﺋﻪم رِووداوه ﻟﻪﻻﻳﻪن ووﻻﺗﮑـﯽ ﮔـﻪورهو ﺋﺎﻣـﺎده ﺑـﯚ ﺷـﻪرِهوه ــﺪرهوى ﺑـــﻪرﭘـــﺎ ﻧـــﻪﻛـــﺮا ﺑـــﻪﮑـــﻮ ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪن رِﮑﺨـــﺮاوى ﺋﻴـــﺴﻼﻣﻰ ﺗﻮﻧـ ِ ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه ﺑﻪرِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ ﺋﻮﺳﺎﻣﻪ ﺑﻦ ﻻدﻧﻪوه ﭘﻴﻼن و ﺋﺎﻣـﺎدهﻛـﺎرى و ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧﻴــﺸﻰ ﺑـﯚ داﻧــﺮاو ﺋـﻪﻧﺠــﺎم درا و ﺗﻴﺎﻳــﺪا ھــﻪردوو ﺗــﺎوهرى ﺳﻪﻧﺘﻪرى ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻛـﻪ ھـﻪرﻳـﻪﻛـﻪﯾـﺎن ﻟـﻪ 110ﻧﮫـﯚم ﭘـﮏ ھــﺎﺗﺒﻮن ﺧــﺎﭘﻮرﻛﺮان و ﺗـﻪﺧــﺖ ﺑــﻮون ﻟــﻪﮔــﻪڵ زهوﻳــﺪا و ﭘﻨﺘــﺎﮔﯚﻧﻴﺶ ﺑﻪﺷﮑﻰ ﮔﻪوره و ﮔﺮﻧﮕﻰ ﻟﻲَ وﺮاﻧﻜﺮاو زﻳﺎد ﻟﻪ 5ھﻪزار ﻛﻪﺳـﻰ ﺳـﻴﭭﻞَ ﺑﻮﻧﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﻰ ﺋﻪو ﻛﺎرهﺳﺎﺗﻪ .ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋـﻪم ﻛـﺎرهﺳـﺎﺗﻪ ﺑـﻮه ھـﯚى رِاﭼﻪﻧﻴﻨﻰ ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎ ﺑﻪﮔﻪورهو ﺑﭽﻮﻛﻪوه و دوﻧﻴﺎ ﻟﻪدواى رِووداوهﻛﻪ ﺑﻮه دوﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮ و داﺑﻪﺷﺒﻮه ﺳﻪر دووﺑﻪرهى دژﺑﻪﯾﻪك ,ﺑـﻪرهى دژه ﺗﻴــــﺮۆر ﺑــــﻪﺳــــﻪرﻛﺮداﻳــــﻪﺗــــﻰ ﺋــــﻪﻣﺮﻳﻜــــﺎ و ﺑــــﻪرهى ﺗﻴﺮۆرﻳــــﺴﺘﺎن ﺑﻪﺳﻪرﻛﺮداﻳـﻪﺗـﻰ ﺗـﯚرِى ﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻟﻘﺎﻋﻴـﺪه و ھـﻪﻣـﻮو ﺋـﻪو ووﻻت و
16
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﮔــــﺮوپ و رِﮑﺨــــﺮاوه ﺋﻴــــﺴﻼﻣﻰ و ﺗﻮﻧــــﺪرِهواﻧــــﻪى ﻛــــﻪ ھﺎوﻛــــﺎرى و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻴﺎن ﻟﻪم رِﮑﺨﺮاوه دهﻛﺮد. ﺋﻴﺪى ﺟﻪﻧﮕﮑﻰ ﮔﻪورهى دوﻧﻴﺎﻳﻰ رِاﮔﻪﯾﻪﻧﺮا ,ﺑﻪﻻم ﺟﻴﺎواز ﻟﻪھﻪردوو ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ و ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺳﺎرد ,ﺋﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪ ﺟﻪﻧﮕﮑﻰ ﺷﺎراوه و دوژﻣﻨﮑﻰ ﻧﮫﻨﻰ و ﺑﻼو ﻟﻪﻧﺎو رِﻳﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪراﻣﺒﻪرﻳﺪا, ﺋﺎﻣﺮازى ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻰ ﻛﻪ ﺟﻴﺎواز دوژﻣﻨﮏ ﺧﺎوهن ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺷﻮاز و ِ ﺋﺎﻣﺮازى ﺳﻮﭘﺎﻳﻪﻛﻰ ﻣﯚدﺮن و ِرﮑﺨﺮاو و ﺑﻮو ﻟﻪ ﺷﻮه و ﺷﻮاز و ِ ﺧﺎوهن ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻰ ﺷﻪرِ.دوژﻣﻨﮏ ﺑﻪﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻰ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪت و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و ھﻪﻣﻮو ﺋﺎﻛﺎرﮑﻰ ﺧﯚش ﮔﻮزهراﻧﻰ و ژﻳﺎرى .ﺋﻪم دوژﻣﻨﻪ ھﯿﭻ ﺳﻠﮏ ﻧﺎﻛﺎﺗﻪوه ﻟﻪھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و وﺮاﻧﻜﺎرﻳﻪك و دهﺳﺖ ﻧﺎﭘﺎرﺰﺖ ﻟﻪ ھﯿﭻ ﺑﻮارﮑﻰ ژﻳﺎﻧﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻪوروﭘﺎ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ووﻻﺗﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ . ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﮔﺮوپ و رِﮑﺨﺮاو و وﻻﺗﺎﻧﻪﯾﺎن ﺧﺴﺘﻪ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎﻧﻪوه ﻛﻪ داﺪه و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻣﺎدى و ﻣﻪﻋﻨﻮى ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه دهﻛﻪن و ﻛﺮدﻳﺎﻧﻨﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﺟﻪﻧﮕﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎن,ﺋﻴﺪى ﺑﻪ ﺋﺎرهزووى ﺧﯚﻳﺎن ھﻪر ﮔﺮوپ و رِﮑﺨﺮاوﮏ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﺑﻪرژهوهﻧﺪى و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا رِﮏ ﻧﻪدهﻛﻪوت ھﻪرﭼﻪﻧﺪه رِﮑﺨﺮاوى ﺷﯚرِﺷﮕﺮى و ﻣﻘﺎوهﻣﻪﺗﻰ ﺷﻪرﻋﻴﺶ ﺑﻮﻧﺎﻳﻪو ﻟﻪﭘﻨﺎو ﻣﺎﻓﻪ رِهواﻛﺎﻧﻰ ﮔﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا ﺗﺒﻜﯚﺷﺎﻧﺎﻳﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺸﻴﺎن دهﻛﺮده ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺖ و ﻓﺸﺎرو ﮔﻪﻣﺎرۆى ﺋﺎﺑﻮرى و ﻣﺎدﻳﺎن دهﺧﺴﺘﻨﻪ ﺳﻪر و ﻧﺎوﻳﺎن ﻟﻪﻟﻴﺴﻰ رِهﺷﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎﻧﺪا ﺗﯚﻣﺎر دهﻛﺮدن . 17
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﻪم رِووداوه ﺑﻮه )) ﺧﻮﻨﻪﻛﻪى ﻋﻮﺳﻤﺎن (( 2و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﯚى ﻛﺮده ﺧﺎوهﻧﻰ و ﺑﻪﻛﻪﯾﻔﻰ ﺧﯚى و ﻟﻪرِواﻧﮕﻪى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻴﻪوه ھﻪر ووﻻت و رِﮑﺨﺮاوﮏ ﻛﻪﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺗﺮواﻧﻴﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪودا ﻧﻪدهﮔﻮﻧﺠﺎ دهﯾﻜﺮده ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺖ و دوژﻣﻨﺎﻳﻪﺗﻰ دهﻛﺮد ﺑﻪﺑﻰَ ﺋﻪوهى ﮔﻮﺒﺪاﺗﻪ ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﻣﻘﺎوهﻣﻪ و ﺷﯚرِﺷﮕﺮه ﻳﺎن ﻧﺎ.ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﻛﺎرى ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻰ و ﻣﻘﺎوهﻣﻪت ھﮑﻰ ﺑﺎرﻳﻜﻰ ﻟﻠﻴﺎن ﻟﻪﻧﻮاﻧﺪاﻳﻪوه وھﻪﻣﻮو ﺷﯚرِﺷﮕﺮى وﻣﻘﺎوهﻣﺘﮑﯽ ﺷﻪرﻋﻰ ﮔﻪﻻن ﺋﻪﮔﻪر ﭘﻪﻧﺎ ﺑﺒﺎﺗﻪ ﺑﻪر ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ رِهﺷﻪﻛﻮژى و ﺧﻪﮑﺎﻧﻰ ﺑﻰَ ﮔﻮﻧﺎهو ﻣﻪدهﻧﻰ و ﺋﺎوادهﻧﻴﻪﻛﺎن ﺋﻪوا دهﺑﺘﻪ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺖ و ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﭘﻨﺎﺳﻪﯾﻪﻛﻰ رِوون و ﺋﺎﺷﻜﺮاى ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺖ و ﻣﻘﺎوهﻣﻪى ﺷﻪرﻋﻰ ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا ﻧﻴﻪ و ﻧﻪﻛﺮاوه .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﺎرﮑﻰ زهﺣﻤﻪﺗﻪ و ﺋﺎﺳﺎن ﻧﻴﻪ .ھﻪرﺑﻪھﯚى ﺋﻪم رِووداوهوه ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ھﺮﺷﻴﺎن ﻛﺮده ﺳﻪر رِژﻤﻰ ﺗﺎﯿﺒﺎن و ِرﮑﺨﺮاوى ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻧﺪا و ﺗﻮاﻧﺮا ﺋﻪو رِژﻤﻪ ﺑﺮِوﺧﻨﺮﺖ و ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪهش ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھﻪﻟﺒﻮهﺷﻨﺮﺖ و ﻻواز و ﭘﻪرت وﺑﻼو ﺑﻜﺮﺖ و دواى ﺋﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪش ﺋﻪﻧﺪام و ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧﻰ ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه ﺑﻪھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎدا ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوه و ﺟﻪﻧﮕﻪﻛﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﻰ ﻧﻮﯽ ﺑﻪﺧﯚﻳﻪوه ﺑﻴﻨﻰ و دواﺗﺮ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻪﻻﻣﺎرى رِژﻤﻰ ﻋﺮاﻗﻴﺸﻰ دا و ﺋﻪوﻳﺸﻰ ِرووﺧﺎﻧﺪ و ھﻨﺪهى ﺗﺮ ﺋﺎژاوهﻛﻪ ﻗﻮﺒﻮهوه وﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﭽﻴﻨﻪدا ﺑﯚﺧﯚى ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪرﻣﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻧﻮان ﻋﻪرهب و ﺋﻴﺴﺮِﺋﻴﻞ ﺑﻮه و ﻧﻰ ﺑﻮوه .ھﻪرﺑﻪھﯚى ﺋﻪم رِووداوهوه ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮِﻛﺸﻪ و ﻣﻠﻤﻼ َ 18
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪورهى ﮔﯚرِان و رِﻳﻔﯚرﻣﻰ ﺑﯚﻛﯚﻣﻪﮕﺎو ﺣﻜﻮﻣﻪت و دهﺳﻪﻻﺗﺪاراﻧﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ دارِﺷﺖ ﺑﻪﻧﺎوى ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهوه ﻛﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﯽ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﺑﻮو ﻟﻪ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و ﺑﻪزاﻧﺴﺘﻴﻜﺮدﻧﻰ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﺎﻧﻪ ﺑﻮو .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪو رِاﺳﺘﻴﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮو ﻛﻪ ھﻪژارى و دواﻛﻪوﺗﻮوى و ﭼﻪوﺳﺎﻧﻪوه و ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارى ﻟﻪم ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﺎﻧﻪدا ھﯚﻛﺎرى ﺳﻪرهﻛﻴﻦ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﻰ ﺗﻮﻧﺪرِهوى و ﺗﻴﺮۆر .ﻛﻪﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﮔﻪورهن ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﻪﻣﻨﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و رِۆژﺋﺎوا ﻟﻪﻣﻪوداى دوورو ﻧﺰﻳﻜﺪا .ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﭼﮑﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻟﻪﺟﻴﺎﺗﻰ ﺗﺎك ِرهوى و دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳﻪت ,ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪﻛﻰ ﺑﻪھﺰو ﻛﺮاوه و ﺷﻪﻓﺎف و ﺋﺎراﺳﺘﻜﺮاو ﺑﺎزارِﮑﻰ ﺋﺎزاد ﻟﻪﺟﮕﻪى ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪﻛﻰ داﺧﺮاو و ِ ﻧﺘﺮۆﯽ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﺎن .ﮔﯚرِﻳﻨﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ ﻟﻪ وﻛﯚ ِ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ داﺧﺮاوهوه ﻛﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧﺎﻧﻰ ﺗﻴﺎدا ﭘﺎرﺰراو ﻧﻪﺑﻮﺑﺖ و ھﯿﭻ ﺟﯚره ﺋﺎزادﻳﻪﻛﻰ ﺗﻴﺎدا ﻧﻪﺑﺖ ﺑﻪﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺳﺖ و ﺋﺎزاد و ﻛﺮاوه .ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧﻰ ﮐﯚﻣﻪڵ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪﺑﻮون و وﺟﻮدى ﺧﯚﻳﺎن ﺑﻜﻪن ﻟﻪﺟﻴﺎﺗﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ دواﻛﻪوﺗﻮو ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوار و ھﻪژار و ﺑﮑﺎر ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ زاﻧﺴﺘﻰ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو ﺧﯚﺷﮕﻮزهران داﺑﻤﻪزرﻨﻦ.ﺑﻪﻣﻪش دوﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ ﻧﻮێ دوور ﻟﻪﺗﻴﺮۆر و ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎن دادهﻣﻪزرﺖ ﻛﻪ ﺟﮕﻪى ﺗﻮﻧﺪرِهوى و دهﻣﺎرﮔﻴﺮى ﺗﻴﺎداﻧﺎﻣﻨﺘﻪوه .ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﺳﻨﻮرى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻛﻪى ھﻪﻣﻮو ووﻻﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و ﺗﻮرﻛﻴﺎ و ﺋﺮان و 19
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن دهﮔﺮﺘﻪوه .ودواى رِووﺧﺎﻧﻰ ھﻪردوو ِرژﻤﻰ ﺗﺎﯿﺒﺎن و ﺑﻪﻋﺲ ,ﻓﺸﺎرهﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻮرﻳﺎو ﺋﺮان ﭼﺮِﺑﻮﻧﻪﺗﻪوه ﺑﻪھﯚى ﭘﺸﺘﮕﻴﺮﻳﺎن ﻟﻪ ﺣﻴﺰﺑﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻰ و ﻛﺸﻪ ﺋﻪﺗﯚﻣﻴﻪﻛﻪى ﺋﺮان و دهﺳﺘﻮهرداﻧﻰ ﻛﺎروﺑﺎرى ﻧﺎوﺧﯚى ﻋﺮاق. ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪﻣﻪ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن ﺑﻪرِﻮهﯾﻪ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و وﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪش ﻛﻪوﺗﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﯚ ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﻰ رِﻳﻔﯚرم ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﻰ ژﻳﺎﻧﺪا و دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺑﻪﻣﻪش ﺳﻴﻤﺎو رِوﺧﺴﺎرﻳﺎن ﺟﻮان ﺑﻜﻪن و ﻟﻪﮔﻮرِوﺗﻴﻨﻰ ﭘﺮِۆﺳﻪﻛﻪش ﻛﻪم ﺑﻜﻪﻧﻪوه و ﺗﺎﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺟﻪﻣﺎوهرهﻛﺎﻧﻴﺸﻴﺎن رِازى ﺑﻜﻪن ,ھﻪروهﻛﻮ ﻋﻪﻟﻰ ﻋﻪﺑﺪوﻻى ﺳﻪرۆﻛﻰ ﻳﻪﻣﻪن ووﺗﻮﻳﻪﺗﻰ )) ﭘﺶ ﺋﻪوهى ﺳﻪرﻣﺎن ﺑﺘﺎﺷﻦ ﺑﺎﺧﯚﻣﺎن ﭼﺎﻛﻰ ﺑﻜﻪﯾﻦ (( .3ﺑﻪﻻم ﻧﺎزاﻧﻦ ﻛﻪ ﺋﻪوﻛﺎراﻧﻪى ﺋﻪوان دهﯾﻜﻪن ﻧﺎﺑﺘﻪ رِﮕﺮ ﻟﻪﺑﻪردهم داواﻛﺎرى ﮔﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻴﺎن و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﺷﺪا .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوان ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪك ﺋﺎﻣﺎدهﻧﻴﻦ رِﻳﻔﯚرﻣﮑﻰ ِراﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪهن ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﻰ رِﻳﻔﯚرم ﻣﺎﻧﺎى رِووﺧﺎن و ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮوﻧﻰ ﺧﯚﻳﺎﻧﻪ.ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ﺑﺎھﯚزى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى و رِﻳﻔﯚرﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪرِﻮهﯾﻪ و ﺑﯚ ﭘﺶ دهﭼﺖ و درهﻧﮓ ﺑﺖ ﻳﺎن زوو ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو دهﺳﻪﻻت و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﺎﻧﻪ دهﮔﯚرِﺖ و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪك و ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧﻮێ دﺘﻪ ﺋﺎراوه . ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ رِووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى ﺳﺎﯽ 2001ى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﮔﻪورهى ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻮه ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎ و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪ و ھﺎﻧﺪهر و
20
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﯚ
ھﯚﻛﺎرى ﺳﻪرهﻛﻴﺸﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻴﺸﻰ …
*
ﭼﮑﺮدﻧﻰ
ﭘﺮِۆﺳﻪى
*
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ِرﻳﻔﯚرم
و
* *
* *
ﺑﻴﺮدۆزهى ) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ( اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ ﭘﺸﻪﻛﻴﻪﻛﻰ ﻣﮋووﻳﻰ ﻟﻪرِووى ﻣﮋووﻳﻴﻪوه ,ﻳﻪﻛﻪم ﻛﻪﺳﮏ ﻛﻪ ھﻪﺳﺘﺎ ﺑﻪدارِﺷﺘﻨﻰ ﭼﻪﻣﻜﻰ )) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ﺑﺮﻳﺘﻰ ﺑﻮو ﻟﻪ )) ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻟﻴﺪن(( ﺋﻪﻧﺪاﻣﻰ ﭼﺎﻻك و دهرﻛﻪوﺗﻮو ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎى)) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪﻧﺘﻪرﭘﺮاﻳﺰ(( ﻛﻪ ﺑﻪوهﻧﺎﺳﺮاوه)) ﻗﻪﻻى (( ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧﻪ ﻟﻪ واﺷﻨﺘﯚن .و دارﺷﺘﻨﻰ ﭘﺮِۆژه ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎﻧﻰ دهزﮔﺎﻳﻪﻛﻰ ﮔﺮﻧﮕﻴﺸﻪ ﻟﻪدروﺳﺘﻜﺮدن و ِ ﺳﻪرۆﻛﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ )) ﺟﯚرج دهﺑﻠﻴﻮ ﺑﯚش(( ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ واراھﺎﺗﻮهﻛﻪ ﻧﺎوه ِراﺳﺘﺪا ھﻪروهھﺎ ﺋﻪو ﺳﻪﻛﯚﻳﻪﺷﻪ ﻛﻪ ﺳﻪرۆك ﺑﯚش ِ ﻟﻪوﺪا ھﻪﻣﻮو ﭘﺮِۆژه ﺳﻴﺎﺳﻴﻪ ﮔﻪورهﻛﺎﻧﻰ ﺗﻴﺎدا رِاﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ. )) ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻟﻴﺪن((ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟﻪوﻛﻪﺳﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺧﺎوهﻧﻰ دهﺳﻪﻻﺗﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺑﺎزﻧﻪى ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧﺪا و ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟﻪ دﻳﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺋﻪو 21
ﻛﻪﺳﺎﻳﻪﺗﻴﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺋﻪم ﺳﻪﻧﺘﻪره ﻛﺎرى ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه و داﻧﺎﻧﻰ ﭘﺸﺒﻴﻨﻴﻪﻛﺎن و ووردهﻛﺎرى ﭘﻼﻧﻪﻛﺎﻧﻲ ﭘﺪهﺳﭙﺮﺖ.ﻛﻪ زۆر ﺟﺎران ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎى ﻟﻪﺳﻪر دادهرِﮋرﺖ ﻟﻪرِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ ﮔﺸﺘﻰ و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ. ﺧﯚﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎوى )) ﻟﻴﺪن(( ﻟﻪدواى ِرووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى ﺳﺎﯽ 2001وهﺑﻪﺳﺮاﻳﻪوه ﺑﻪ )) ﺑﻴﺮدۆزهى ﻛﺎوﻟﻜﺎرى دروﺳﺘﻜﻪرهوهى(( ,ﺋﻪوا ﻟﻪ ھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑﻪوه ﻧﺎﺳﺮاوه ﻛﻪ )) ﻟﻴﺪن(( ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003دا ﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ ﮔﺮوﭘﻰ ﻛﺎرى دهﻛﺮد ﻟﻪﺷﺎرهزاﻳﺎﻧﻰ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎى)) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪﻧﺘﻪر ﭘﺮاﻳﺰ(( ,ﺋﻪم ﮔﺮوﭘﻪ ھﻪﺳﺘﺎ ﺑﻪ )) ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺮدﻧﻰ ﭘﺮِۆژهى ﮔﯚرِﻳﻨﻰ ﺗﻪواو ﻟﻪ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا(( ﻛﻪ ﺑﺮِﻳﺎر ﺑﻮوﻟﻪ ﻣﺎوهى 10ﺳﺎﺪا ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﺮﺖ.ﻛﻪ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﺑﺮﻳﺘﻰ ﺑﻮو ﻟﻪ )) ﭼﮑﺮدﻧﻰ رِﻳﻔﯚرﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى(( ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎﮔﻴﺮ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. ﺳــــــﻪرهرِاى ﺋــــــﻪﻣﺎﻧــــــﻪش ﺋــــــﻪوه )) ﻣﺎﻳﻜــــــﻞ ﻟﻴــــــﺪن (( ﺑﻮوﻛــــــﻪ دهـــﺖ)) ﻛﺎوﻟﻜـــﺎرى دروﺳـــﺘﻜﻪر ﺑﺮﻳﺘﻴـــﻪ ﻟـــﻪﺳـــﻴﻤﺎى ﺳـــﻪﻧﺘـــﻪرى ﺋﻤــﻪ,وهﻛــﺎﺗﻰ ﺋــﻪوه ھــﺎﺗﻮه ﻛــﻪ ﺷــﯚرِﺷــﻰ ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗــﻰ ﺑﻨﺮﻳﻨــﻪ دهرهوه((.ﻛﻪ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪى ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪش دهﮔﻪرِﺘﻪوه ﺑﯚ ھﻪوﺪان ﺑـﯚ رِﮑﺨــﺴﺘﻨﻪوهى ﺑﻴﺮوﺑﯚﭼﻮﻧـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛــﺎره ﻧﻮﮑـﺎن و ﺑﺎوﻛـﻪ ﻓﻴﻜﺮﻳﻪﻛﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪﺳﻪروو ھﻪﻣﻮوﺷﻴﺎﻧﻪوه)) ﻟﻴﻮﺷـﺘﺮاوس((ﻛـﻪ ﻳـﻪﻛﮑـﻪ ﻟــــــﻪ ﭘــــــﺎرﺰهراﻧــــــﻰ ﻓــــــﻪﻟــــــﺴﻪﻓــــــﻪى ﻛﻼﺳــــــﻴﻜﻰ و ﺑﻨــــــﻪﻣــــــﺎ رِهوﺷــﺘﻴﻪﻛــﺎﻧﻰ.ﻛـﻪداواﻛــﺎره ﭘﺎرﺰﮔـﺎرى ﺑﻜــﺎت ﻟــﻪﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳـﻪﻛــﺎﻧﻰ 22
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟــﻪرِﮕ ـﻪى ھــﺰهوه ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺑﻴﺮوﺑﯚﭼــﻮوﻧﻰ ﺗــﺮدا ﻛــﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﻳﻨﻴــﺎن ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛـﻪ ﭘـﯽ دهوﺗﺮـﺖ)) ﺑﯚﺷـﺎﻳﻰ ﺋـﺎرام(( ﻟـﻪﻻى )) ﺻـﺎﻣﯚﺋﻴﻞ ھﻨﺘﻨﻐﺘــــﯚن(( ﻛــــﻪ ﺧــــﺎوهﻧــــﻰ ﺑﻴــــﺮدۆزهى)) ﺑــــﻪرﻳــــﻪﻛﻜــــﻪوﺗﻨــــﻰ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﻴﻪﺗـــﻪﻛﺎﻧـــﻪ((ﻟـــﻪﺑـــﻮارى ﭼـــﺎرهﺳـــﻪرﻛﺮدﻧـــﻰ ﮔـــﻪﺷـــﻪﻛﺮدﻧـــﻰ ﺳﻴﺎﺳﻴﺪا,ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪ ﻻى ھﻨﺘﻨﻐﺘﯚن دهﺑﺘـﻪ ھـﯚى ﻟـﻪ داﻳـﻚ ﺑـﻮوﻧﻰ ﺑﻲَﺋﻮﻣﺪى و ﭼﺎرهرِهﺷﻰ ﻟﻪﻧﺎوهﻧﺪى ﻛﯚﻣـﻪﮕـﺎدا ,ﻛـﻪﺋـﻪﻣـﻪش دهﺑﺘـﻪ ﺑﻲﺋﻮﻣﺪى ھﯚى ﻟﻪرزﻳﻨﻰ)) ﺋﺎراﻣﻰ ﻳﺎن ﺟﮕﻴﺮى (( ﺳﻴﺎﺳﻰ.ھﻪروهھﺎ َ ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗــﻰ دهﺑﺘــﻪ ھــﯚى ﻟــﻪداﻳــﻚ ﺑــﻮوﻧﻰ زﻳــﺎﺗﺮى ﻧــﺎﺟﮕﻴﺮى ﻟـــﻪﻛﺎﺗﮑـــﺪا ﻛـــﻪ ﺋﺎزادﻳـــﻪ ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗـــﻰ و ﺋﺎﺑﻮرﻳـــﻪﻛـــﺎن ﺑﻮوﻧﻴـــﺎن ﻧﻪﺑﻮو.ھﻪروهھﺎ دام و دهزﮔﺎ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ﺗﻮاﻧﺎ و ﻟﻮهﺷﺎوهﯾﻴﺎن ﻧ ـﻪﺑــﻮو ﺑﯚﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧــﺪﻧﮑﻰ ﭘــﯚزهﺗﻴﭭﺎﻧ ـﻪ.ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوه ﺑــﻲَﺋﻮﻣــﺪى و ﺑﺰارى ﻛﻪ دهﺑﻨﻪ ھﯚى زﻳﺎﺗﺮ ﺑﻮوﻧﻰ ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪ و ﺋﻪﻣﻪش دهﺑﺘـﻪ ﺳـــــﻪرھـــــﻪﻟـــــﺪاﻧﻰ داواﻛـــــﺎرى ﻛـــــﻪ ﺳـــــﺎﻧﺎ ﻧﻴـــــﻪ ﻟـــــﻪ ﭼﺮﻛـــــﻪى ﻳـﻪﻛـﻪﻣــﺪا.وهزۆرﺟــﺎراﻧﻴﺶ ﭼـﺎوهرِواﻧﻜــﺮاو ﻧـﻪﺑــﻮون,ﻛـﻪ دهﺑﺘـﻪ ھــﯚى ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﻰ ﺑﻪﺳﻪر دام و دهزﮔﺎ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻴﻪﻛﺎﻧـﺪا ﻛـﻪ ﺧـﯚ ﺑﮕﻮﻧﺠﻨـﺖ ﻟــﻪﭼﻮھــﺎرﭼﻮهى ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧــﻰ ﺑــﻪﺷــﺪارﻳﻜﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و وهرﮔﺮﺗﻨــﻰ ﺋﻪو داواﻛﺎرﻳﺎﻧﻪ.ﺧﯚ ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪو دام و دهزﮔﺎﻳﺎﻧـﻪ ﺑـﻪﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﺑـﻪﯾـﻪك ﺑﻴــــﺮدۆزهوه ﮔﻴــــﺮۆده ﺑــــﻮﺑﻦ زۆر ﮔﺮاﻧــــﻪ ﻛــــﻪ وهﻻﻣﺪاﻧــــﻪوهﯾــــﻪﻛــــﻰ ﭘــﯚزهﺗﻴﭭﺎﻧــﻪی ھــﻪﺑــﺖ ﺑــﯚ ﺋــﻪو داواﻛﺎرﻳﺎﻧــﻪ ﺑــﻪﺑــﻰَ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﻰ ﻓ ـﻪوزاﻳ ـﻪﻛــﻰ زﻳــﺎﺗﺮ.ﻛ ـﻪ ﻟــﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻴــﺪا ﻛــﺎردهﻛ ـﻪن ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﮔــﯚرِﻳﻨــﻰ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﻳﺎرﻳﻪﻛﻪ و ﻳﺎرﻳﺰاﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺶ.
23
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻪﻣﺎﻧﺎﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮ ,ھﻨﺘﻨﻐﺘﯚن دهﯾﻪوﺖ ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺋﻪوه ﻛﻪ ﻣﯚدﺮﻧـﻪﻛﺮدﻧـﻰ ـﺮۆ )) رِﻳﻔ ـﯚرﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ(( ﺳﻴﺎﺳــﻰ ,ﻳــﺎن ﺑــﻪزﻣﺎﻧ ـﻪ ﺑــﺎوهﻛ ـﻪى ﺋ ـﻪﻣـ ِ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﮕﻴﺮﻳﻴﻪوه.ﻛﻪ ﺋﻪم ﺣﺎﻪﺗـﻪش ﻟـﻪﺗﻮاﻧﺎﻳﺪاﻳـﻪ ﺑـﻪرهو ﻳﺎن ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪن ﻳﺎن ھﻪﻟﺘﻪﻛﺎﻧﺪﻧﻰ ﺑﻨﻪﻣﺎ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪﺗﻪواوهﺗـﻰ ﺑــﺮوات .ﺋــﻪﻣــﻪ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋــﻪوهى ﻛــﻪ و ﮔــﯚرِﻳﻨــﻰ ﺑــﻪ ﺑﻨــﻪﻣــﺎى ﺗــﺮ ِ ﺳـــﻪرﭼـــﺎوهى))ﻓـــﻪوزاى دروﺳـــﺘﻜﻪر(( ﻟـــﻪرِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﺪا ﺑﻪﺑﯚﭼﻮوﻧﻰ)) رِۆﺑـﻪرت ﺳـﺎﺗﻠﯚڤ(( ﭘﻮاﻧـﻪ دهﻛﺮـﺖ ﻟـﻪﺳـﻪر رِاﺳـﺘﻪى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا ﭘﺮِۆﻓﻴﺴﯚر)) ﺗﯚﻣﺎس ﺑﺎرﻧﺖ(( ﻛﻪ ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﻳﻦ واﻧﻪ ﺑﮋهره ﺳﻪرهﻛﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪوهزارهﺗﻰ ﺑﻪرﮔﺮى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻟﻪﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى 2001وه ھﻪﺳﺘﺎوه ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺶﺧﺴﺘﻨﮏ ﺑﻪﺳﻪر )) ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪردا((,و ﺋﻪو ﭘﺶﺧﺴﺘﻨﺎﻧﻪﺷﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺎوﻧﻴﺸﺎﻧﻰ)) ﻧﻪﺧﺸﻪى ﭘﻨﺘﺎﮔﯚن((وه ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮد ﻟﻪﺳﺎﯽ 2004داﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪﯾﻪ-: )) ﺑﺎرﻧﺖ (( دوﻧﻴﺎ دهﻛﺎﺗﻪ ﺋﻪواﻧﻪى ﻟﻪ ﺳﻪﻧﺘﻪردان ﻛﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﺘﻰ و ﺋﻪواﻧﻰ ﺗﺮ ﻛﻪ ﻧﺎوﻳﺎن دهﻧﺖ ))ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺑﯚﺷﺎﻳﻰ ﻳﺎن درز ﻳﺎن ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻮن(( و دهﺖ-: )) ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى وهك ﻛﻮﻧﻰ ﺋﯚزۆن وان ﻛﻪﻟﻪﭘﺶ رِووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى 2001وه دﻳﺎر ﻧﻪﺑﻮون ﺑﻪﻻم ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮﺖ وون ﺑﺒﻦ ﻟﻪﭼﺎو(( .وه ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺑﺎرﻧﺖ ﻧﺎوﻳﺎن دهﺑﺎت ﺑﻪووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻮن ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى )) ﻛﻪﺗﻮوﺷﻰ دهﺳﻪﻻﺗﻰ داﭘﯚﺳﻨﻪر ھﺎﺗﻮون,ھﻪروهھﺎ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺗﻮوﺷﺒﻮو ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﻴﻪﻛﺎن و 24
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھﻪژارى و ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﺑﻪﮐﯚﻣﻪڵ ﻛﻪ ﺑﯚﺗﻪ ﻛﺎرﮑﻰ ِرۆﺗﻴﻨﻰ ,ھﻪروهھﺎ ﺗﻮوﺷﺒﻮو ﺑﻪﻛﺸﻪ درﮋﺧﺎﻳﻪﻧﻪﻛﺎن ﻛﻪ وهك ﻛﻠﮕﻪﯾﻪﻛﻴﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮه ﺑﯚ ﺑﻪﺗﺎﮑﺮدﻧﻪوهى ﻧﻪوهى ﻧﻮێ ﻟﻪ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎن(( ,4ﺑﺎرﻧﺖ ﺋﻪوهش رِوون دهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺧﺎﻪى ﻟﻪﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮه-: .1زﻳـــــﺎدﻛﺮدﻧﻰ ﺗﻮاﻧـــــﺎى))ووﻻﺗـــــﺎﻧﯽﺳـــــﻪﻧﺘـــــﻪر(( ﻟـــــﻪﺳـــــﻪر وهﻻﻣﺪاﻧﻪوهى))ﺗﮑﭽﻮون ﻳﺎن ﺋﺎﯚزﻳﻪ(( ﻧﻮدهوﻪﺗﻴﻪﻛﺎن. .2ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ )) ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺳﻪﻧﺘﻪر(( ﺑﯚ ﺑﻪﮔﮋداﭼﻮﻧـﻪوهى ﺧﺮاﭘﺘــﺮﻳﻦ ﻧــﺮدهﻛــﺎﻧﻰ )) ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻛــﻮن(( وهك ﺗﻴــﺮۆر و ﻣـــﺎده ﺑﮫﯚﺷﻜﻪرهﻛﺎن و ﻧﻪﺧﯚﺷﻴﻪﻛﺎن. .3ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﻰ ﺋﻪو ﻛﻮﻧﻪ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺑﺎرﻧﺖ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ دﻳﺎرﻳﺪهﻛﺎت ﺑﯚ دهﺳﻜﺮدن ﺑﻪﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪ ﻧﻮﯿﻪ,ھﻪروهھﺎ دهﺖ )) دﭘﻠﯚﻣﺎﺳﻴﻪت ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﺪا ﻛﺎرﻧﺎﻛﺎت ﻛﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﻳﻦ ﺳﻪرﭼﺎوهى ھﻪرِهﺷﻪﻛﺮدﻧﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﺗﻴﺎدا ﻧﻪﺑﺖ ﻟﻪﻧﺎو ووﻻﺗﻪﻛﺎن و ﻟﻪﻧﺎو ﺧﯚﺷﻴﺎﻧﺪا,ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ھﻪرِهﺷﺎﻧﻪ ﻟﻪﻧﺎو ووﻻﺗﺎﻧﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوه ِراﺳﺖ ﺧﯚﻳﺪا ھﻪن((.5 ﭘﺮِۆﻓﻴﺴﯚر))ﺑﺎرﻧﺖ(( دهﮔﺎﺗﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر((,ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاو دهﯾﺨﺎﺗﻪ رِوو ﺑﯚ ﺋﻪﮔﻪرى ِرووداﻧﻰ ,ﻟﻪﺷﻮهى دارِﻣﺎﻧﮑﻰ ﮔﻪوره ﻳﺎن ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﮑﻰ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻰ. ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪم ﭘﻼﻧﻪ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪ ﻧﻮﯿﻪ,ھﺎﺗﻨﻪ ﻧﺎوهوهى رِاﺳﺘﻪوﺧﯚ دهﺳﺘﭙﺪهﻛﺎت ﻟﻪﻻﻳﻪن ھﺰه دهرهﻛﻴﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ رِووداﻧﻰ 25
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻓﻪوزادا.ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك)) ﺑﺎرﻧﺖ (( دهﺖ )) ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺷﺘﮏ ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚى ﮔﯚرِاﻧﻰ ﻛﻪش و ھﻪواﻛﻪ و دهرﮔﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﻻﻓﺎوى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن دهﻛﺎﺗﻪوه,ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ھﺎﺗﻨﻪ ﻧﺎوهوهى ھﺰى دهرهﻛﻰ, وهﺋﻤﻪ ) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺗﺎﻛﻪدهوﻪﺗﮑﻪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺋﻪو ﻛﺎره ﺑﻜﺎت(( .6ﺑﺎرﻧﺖ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﻪ ﺑﻪوه ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ ﭘﺪﻨﺖ و دهﺖ )) ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧﻪوهى ﻛﻮﻧﻪﻛﻪ ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎرِﻠﮕﺮﺗﻨﺘﻰ ((.7 وهﻻﻣﺪاﻧـــﻪوهى ﻓﺮاواﻧﺒـــﻮوﻧﻰ ﭼﻮارﭼـــﻮهى ﺗﮕـــﻪﯾـــﺸﺘﻨﻰ )) ﻓـــﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ,ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ دهرﺑﺮِﻳﻨﻰ ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻰ ﻧـﻪﻣـﺎوهﺗـﻪوه ﺑﻪﮑﻮ ﺑﯚﺗﻪ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﮑﻰ ﭘﻴﺎدهﻛﺮاو ﻟﻪﺳﻪر زهﻣﻴﻨﻪى واﻗﻴﻌﺪا. ﻟــﻪﺧﻮﻨﺪﻧ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛــﻰ وورد و ﺑــﻪدﻳﻘﮫﺘــﺪا ﺑ ـﯚ ﺋ ـﻪم ﺑﻴﺮوﺑﯚﭼﻮﻧﺎﻧ ـﻪى ﺳـــﻪرهوه دهرﺑـــﺎرهى)) دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﻰ ﻓـــﻪوزا(( ,دهردهﻛـــﻪوـــﺖ ﻛـــﻪ ﺑﺮواﻳﻪﻛﻰ ﭘﺘﻪوه و ﻗﻮـﻪ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪو ﻛـﻪﺳـﺎﻧﻪى ﻛـﻪ ھﻪﻟﻘﻮووى ِ ﺳﻴﺎﺳــﻪﺗــﻰ دهرهوهى ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دروﺳــﺖ دهﻛــﻪن.و وهﺳــﺘﺎوهﺗــﻪ ﺳــﻪر ﺑﯚﭼﻮوﻧﮏ ﻛﻪ ﻧﺎوهرِۆﻛﻪﻛﻪى ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪوهى ﻛـﻪ ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﮔـﯚرِان وهك ﺧﯚى ﺑﻪس ﻧﻴﻪ ﺑﻪﮑﻮ ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎى ﺑﺎرودۆﺧﻪ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و ھﯚﺷــــﻴﺎرﻳﺎن ﭘﻮﻳــــﺴﺘﻰ ﺑــــﻪ ﮔــــﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳــــﻪﻛــــﻰ ﺳــــﻪرﺗﺎﭘــــﺎﮔﻴﺮى ھــــﻪﯾــــﻪ)) , ((transformingﻟــــﺮهوه ﺳــــﻮورﺑﻮوﻧﻰ ﺑﻴﺮﻳــــﺎره ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﻛــﺎن ﺑــﻪﭼــﻪﻣﻜــﻪﻛــﺎﻧﻰ )) ﻛﺎوﻟﻜــﺎرى دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﻳــﺎن )) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ ﺑﻪدوا ﺋﻪﻣﺎﻧـﻪﺷـﺪا ﻻﺑﺮدﻧـﻰ ﭘﺎﺷﻤﺎوه و ﻻﺷﻪﻛﺎن دهﺳﺖ ﭘﺪهﻛﺎت و دواﺗﺮﻳﺶ دﻳﺰاﻳﻨﮑﻰ ﻧﻮێ ﺑـﯚ ﺑﻴﻨﺎﻳﻪﻛﻰ ﺟﻴﺎواز دهﺳﺘﭙﺪهﻛﺎت. 26
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﺮهدا ﺟﮕﻪى ﺧﯚﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪوه وهﺑﻴﺮ ﺑﮫﻨﻴﻨﻪوه ﻛﻪ ﺑﻴﺮﻳﺎره ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ,ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺑﻴﻨﺎﻛﺮدﻧﻰ ﭼﻪﻣﻜﻰ)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ﻟﻪوهوه ﺳﻪرﭼﺎوهى ﮔﺮﺗﻮه ﻛﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﺋﺴﺘﺎى ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ)) ﻧﺎﺟﮕﻴﺮه(( وه ﺋﻪو ﻓﻪوزاﻳﻪى ﻛﻪ دروﺳﺖ دهﺑﺖ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ)) ﭘﻪرِﻳﻨﻪوهى دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﺪا(( ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎدا ﻟﻪﺟﯚرى)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪره(( ﻛﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﯚﺗﺎﻳﺪا, ﺑﻪﭘﯽ ﺑﯚﭼﻮن و دهرﺑﺮِﻳﻨﻰ وهزﻳﺮى دهرهوهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ )) د.ﻛﯚﻧﺪۆﻟﻴﺰا رِاﻳﺲ((ﻛﻪﻟﻪزۆر ﺑﯚﻧﻪدا دووﭘﺎﺗﻰ دهﻛﺎﺗﻪوه, ﺑﺎرودۆﺧﮑﻰ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻟﻪوهى ﺋﺴﺘﺎ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪى ﺗﻴﺎدا دهژى ﺑﻨﺘﻪ ﻛﺎﻳﻪوه.ﺋﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋه ﺋﻪوه دهردهﺧﺎت ﻛﻪ ﭘﻼﻧﮑﻰ وورد ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ دهﺳﺘﻮهرداﻧﻰ رِاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﺋﻴﺶ وﻛﺎرو ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا,ﻛﻪﺋﻪﻣﻪش وهك ِراﮔﻪﯾﺎﻧﺪن ﻳﺎن دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧﻪوهى ﻳﻪﻛﮏ ﻟﻪﺳﻴﻤﺎ دﻳﺎرهﻛﺎﻧﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ واﻳﻪ ﺑﯚ ﺑﻪدﻳﮫﻨﺎﻧﻰ)) ِرﻳﻔﯚرﻣﻰ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ و دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت(( ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوه ِراﺳﺘﺪا.ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ,ﺑﻪﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ ﻧﻪﻣﺎوهﺗﻪوه , ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪك ﻛ ـﻪ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﻧــﺎوﺧﯚﻳﻰ ﺋ ـﻪم ووﻻﺗﺎﻧ ـﻪى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ﺧﺰﻣــﻪﺗــﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳــﺸﻰ ﻧــﻪﺗــﻪوهﯾــﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دهﻛــﺎت,و ﺳــﻪرﭼــﺎوهى ھـﻪرِهﺷـﻪﻛــﺎﻧﻴﺶ ﻧﺎھـﺖ.ﺳـﻪرهرِاى ھـﻪﻣـﻮو ﺋـﻪﻣﺎﻧـﻪش ,دوو ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ ھــﻪن ﻛــﻪ دهﻛــﻪوﻧــﻪ ﻧﺎوﺟــﻪرﮔــﻪى ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗــﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه ﻛــﻪ ﺋـﻪواﻧــﻴﺶ :دهﺳــﺘﺒﻪﺳـﻪراﮔﺮﺗﻨــﻰ ﺳـﻪرﭼـﺎوهﻛــﺎﻧﻰ وزه و ﭘﻴــﺎدهﻛﺮدﻧــﻰ ﻛــﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧﮑــﻰ ﮔــﻪورهﯾــﻪ ﺑــﻪﺳــﻪر ﮔــﯚى زهوﻳــﺪا.ﺑــﻪﭼﺎوﭘﯚﺷــﻴﻦ 27
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟـــﻪﺋـــﻪﻧﺠﺎﻣـــﻪ ﻛﺮدارﻳـــﻪﻛـــﺎن,ﺋـــﻪوا ﺋـــﻪم دوو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـــﻪ ھـــﻪﻣﻴـــﺸﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮوﻧﻴﺎن ھـﻪﯾـﻪ .و ھـﯿﭻ ﺋﺎﻣـﺎژهﯾـﻪﻛـﻴﺶ ﻧﻴـﻪ ﻟـﻪﻻى ﻣﻮﺣـﺎﻓﻴﺰه ﻧﻮﮑﺎن و ﻟﻪﻻى ﻛﻪﺳﺎﻧﻰ ﺗﺮﻳﺶ ﻛﻪواز ﺑﮫﻨﻦ ﻟﻪم دوو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﻳـﺎن ﻛ ـﻪﻣﻜﺮدﻧ ـﻪوهى ﮔﺮﻧﮕﺘﻴــﺎن .ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪ دهﻛﺮــﺖ واداﺑﻨــﯿﻦ ﻛ ـﻪ ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھـﻪﻟـﻮهﺷـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ,ھـﻪﻧﮕـﺎوﮑﻰ ﺳـﻪرهﻛﻴـﻪ ﻟـﻪﭘﻼﻧـﻰ )) ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛــــﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧــــﺪا(( ﺑــــﯚ ﺳــــﻪرﻟــــﻪﻧــــﻮێ دارِﺷــــﺘﻨﻪوهى و وﻨـــﺎﻛﺮدﻧﻰ ﻧـــﻪﺧـــﺸﻪﯾـــﻪﻛـــﻰ ﻧـــﻮێ ﺑـــﯚى ﻛـــﻪ ﺑﮕﻮﻧﺠـــﺖ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻪو رِۆﻪى ﻛﻪ دهﯾﺒﻴﻨﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳـﺘﻰ دوﻧﻴﺎدا8 . ﺳﻪرهﺗﺎ دهﺑﺖ ﺋﻪو رِاﺳﺘﻴﻪ ﺑﺰاﻧﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﻰ ﻟﻪﻣﺎﻧﺎو ﻣﻪﻏﺰاى ﺑﻴﺮدۆزهى)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ﺗﻨﺎﮔﻪﯾﻦ ﺑﻪﺑﻰَ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺘﻜﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﺑﻪو ﮔﯚ ِراﻧﻪ ِرﻳﺸﻪﯾﻴﺎﻧﻪى ﻛﻪﺑﻪﺳﻪر ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ھﺎﺗﻮه ﻟﻪدواى رِووداوى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى 2001وهﻛﻪﺋﻪﻣﻪش ﭘﻮﻳﺴﺖ دهﻛﺎت ﻛﻪ دﻳﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻪ ﺑﺰاﻧﻴﻦ ﻟﻪواﻧﻪ-: .1ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﮔــﻪرهﻛﺘ ـﻰ ﻛ ـﻪ ﺗ ـﻪﻧﮫــﺎ ﺧ ـﯚى زالَ و ﺳ ـﻪرﻛ ـﻪوﺗــﻮو دهﺳﺘﺒﺎﻻ ﺑﺖ ﻟـﻪﺑـﻮارى ﺳـﻪرﺑﺎزﻳـﺪا ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛـﻰ رهھـﺎ ﺑـﯚ ﺋـﻪوهى ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ رهھـﺎ ﺑﻜـﺎت,ﻟـﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧـﻪوهﯾـﻪﻛـﻰ وورد ﺑﯚ ﺟﻪوھﻪرى ﺋﻪو ﺑﻴﺮورِا ﺳﻪرﺑﺎزﻳﻪ ﻧﻮﯿﻪ ,ﺑﯚﻣﺎن دهردهﻛﻪوـﺖ ﻛﻪﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ)) ﺷﯚرِش ﻟﻪﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺳﻪرﺑﺎزﻳﻪﻛﺎﻧـﺪا ﻧـﺎوهﺳـﺘﺖ ﺑـﻪﮑـﻮ ﺗﺪهﭘﻪرِﺖ ﺑﯚ وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﻰ ﺋﻪو ﺗﻪﻛﻨﻪﻟﯚژﻳﺎ ﻧﻮﯿﻪ ﺑـﯚ وهدﻳﮫﻨـﺎﻧﻰ
28
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ )) ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﻧﻪوﻋﻰ ﺑﻪﺳﻪر دژهﻛﺎﻧﺪا(( ﻛﻪﺋﻪﻣﻪش ﺑﻮار دهدا ﺑـﻪو ﻧﺘﺮۆﯽ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى رهھﺎ ((. ﭘﺮِهﻧﺴﻴﭙﻪى ﻛﻪ ﭘﯽ دهوﺗﺮﺖ)) ﻛﯚ ِ .2وازھﻨﺎن ﻟﻪ )) ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺑﻪرﮔﺮﺗﻦ و ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻦ(( ﻛـﻪ ﺳﻴﺎﺳ ـﻪﺗــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﭘــﻪﯾ ـﺮِهوى دهﻛــﺮد ﻟــﻪﺳ ـﻪردهﻣــﻰ )) ﺟ ـﻪﻧﮕــﻰ ﺳــــﺎرددا(( ,ﺑــــﻪﮑــــﻮ ﻟــــﻪﺟﮕــــﻪﯾــــﺪا ﺳــــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﮑــــﯽ ﻧــــﻮﯽ دهﺳﭙﮑﺮدﺑﻪﻧﺎوى )) ھﺮﺷـﻰ ﺧﯚﭘـﺎرﺰى (( ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑـﻪﺑـﺎزﮑﻰ ﮔـﻪوره دادهﻧﺮـﺖ ﻟــﻪﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا .زۆر ﻟـﻪ ﭘـﺴﭙﯚرِان و ﺷــﺎرهزاﻳــﺎن دان ﺑــﻪو ﮔــﯚرِاﻧــﻪ ﮔــﻪورهدا دهﻧــﻦ ﻟــﻪﻧــﻮان ھــﻪردوو ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗــﻰ ﺳـﻪردهﻣــﻰ ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺳــﺎرد و ﺋـﻪم ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋه ﻧﻮﯿــﻪ و ﺑــﻪﮔــﻪورهﺗــﺮﻳﻦ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى دادهﻧ ـﻦ ﻟــﻪ ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗــﻰ ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ- ﺳﻪرﺑﺎزﯾﺪا ﻟﻪﭼﻠﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺘﻪوه,ﻛﺎﺗﮏ ﺳﻪرۆك)) ﺗﺮوﻣﺎن(( ھــﻪردوو دهزﮔــﺎى)) ﺳــﻰ.ﺋــﺎى .ﺋــﻪى(( و )) ﺋﻴــﻒ.ﺑــﻰ .ﺋــﺎى(( و ﭘﻨﺘــــﺎﮔﯚﻧﻰ داﻣــــﻪزراﻧــــﺪ.ﺋــــﻪم ﺳــــﺘﺮاﺗﻴﮋه ﻧﻮﯿــــﻪ زۆر دووره ﻟــــﻪو ﭘﺮِهﻧﺴﻴﭙﻪى ﻛﻪﺗﻪﻣﻪﻧـﻰ زﻳـﺎﺗﺮه ﻟـﻪﻧﻴـﻮ ﺳـﻪده ﻟـﻪھـﻪردوو ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻰ ﺑﻪرﮔﺮى و دهرهوهى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا.ﻛـﻪﺑﺮﻳﺘـﻰ ﺑـﻮون ﻟـﻪ)) ﻟـﻪﺧـﯚﮔﺮﺗﻦ و رِﮕـــﻪﮔـــﺮﺗﻦ(( و زﻳﺎﺗﺮﻧﺰﻳـــﻚ دهﺑﺘـــﻪوه ﻟـــﻪ )) ﭼﻮوﻧـــﻪ ﻧـــﺎوهوهى ﺑﻪرﮔﺮﻳﻜﺎرى(( و )) ھﺮﺷﻰ ﺧﯚﭘﺎرﺰى ((. .3دارِﺷﺘﻨﻪوهى ﭘﻨﺎﺳﻰ ﺋﻪو ھﻪ ِرهﺷـﺎﻧﻪى ﻛـﻪ ﭘﻮﻳـﺴﺘﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ رِووﺑــﻪرِووﻳــﺎن ﺑﺒﺘـﻪوه,ﻟــﻪﺳـﻪﻧﮕــﻪرى دوژﻣﻨﺎﻧــﺪا,رِﮑﺨــﺮاوه ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻴﻪﻛـﺎن ﻛﯚﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪوه ﻛـﻪ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺠﻰ ﻧـﻮ دهوـﻪﺗﻴـﺎن ھـﻪﯾـﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ھﺎوﻛﺎرﻳﺸﻴﺎن دهﻛـﻪن ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗـﻴﺶ ﺋـﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ دهﺗﻮاﻧﺖ ھﺎوﻛﺎرﻳﺎن ﺑﻜﺎت ﺑـﻪﭼـﻪﻛـﻰ ﻛﺎوﻟﻜـﺎرى وهك 29
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... )) ﭼــﻪﻛــﻰ ﺋ ـﻪﺗ ـﯚﻣﻰ و ﺑــﺎﻳﯚﻟﯚژى و ﻛﻴﻤﻴــﺎوى (( ﻛ ـﻪﺋ ـﻪو ووﻻﺗﺎﻧ ـﻪ ﻟﻪھﻪوﯽ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﻴﺪان ,ﻛﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻪﻛﻪش دﻳﺎرى ﻧﺎﻛﺮـﺖ ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﺑﻪﺳﻪرﭼﺎوهﻛﻪى ﺑﻪﮑﻮ ﺑﻪﺳﺮوﺷﺘﻪﻛﻪﺷـﻰ دﻳـﺎر دهﻛﺮـﺖ.ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوهى ﺋﻪﮔﻪرى ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﭼﻪﻛﻰ ﺋـﻪﺗﯚﻣﻴـﻪ دژى ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺋﻪو ﭼﻪﻛﻪﺷﻴﺎن ﻧﻴﻪ,ﻳﺎن وهﻻﻣﺪاﻧﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ھﺮﺷﻰ ﭼﻪﻛﻰ ﻛﻴﻤﻴﺎوى و ﺑﺎﻳﯚﻟﯚژى ﻳﺎن ﻟﻪﻛـﺎﺗﻰ رِووداﻧـﻰ)) ﻛـﺮدهى ﺳﻪرﺑﺎزى ﭼﺎوهرِوان ﻧﻪﻛﺮاو(( ﻛﻪ ﺳﺮوﺷﺘﮑﯽ ﻧﺎدﻳﺎرى ھﻪﺑﺖ. .4وهﺑﻪرھﻨﺎﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ و دروﺷﻤﻪ ﺋﺎﻳﺪۆﻟﯚژﻳـﻪﻛـﺎن و ﭘـــﺸﺖ ﺑـــﻪﺳـــﺘﻨﭙﯿﺎن وهك ھﯚﻛـــﺎرﮑﻰ ﺑﻨﭽﻴﻨـــﻪﯾـــﻰ ﻟـــﻪ ﺧﺰﻣـــﻪﺗـــﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻟﻪدهرهوه. .5ﺗﻪواوﻛﺮدﻧﻰ ﺑﻴﻨﺎﻛﺮدﻧﻰ ﺗﻪﻛﻨﻪﻟﯚژﻳﺎی ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧﻰ ﺳﻪرﺑﺎزى ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪﺒﻪﻧﺪهﻛﺎﻧﻰ وزه ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا,ھﻪر ﻟﻪرِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪوه ﺗﺎدهﮔﺎﺗﻪ ﻧﻪوﺗﻰ ﺋﺎﺳﻴﺎى ﻧﺎوهﻧﺪ,ﺑﻪﻣﻪش ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ دهﺗﻮاﻧﺖ ﻛﻪ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ دوﻧﻴﺎ ﺑﻜﺎت ﻟﻪ رِﮕﻪى ﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧﻰ ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪوهى. ﻛﯚ ِ ﻟــﺮهدا ﭘﻮﻳــﺴﺖ دهﻛــﺎت ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪو رِاﺳــﺘﻴﻪ ﺑــﺰاﻧﻴﻦ ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪم ﺑﻴﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧﻪ,ھﻪﻣﻮوﻳﺎن ﻧـﻮێ ﻧـﻴﻦ ,ﺑـﻪﮑـﻮ ھـﻪﻧـﺪﮑﻴﺎن ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋﻴــﺪارهﻛــﺎﻧﻰ ﭘــﺸﻮوﺗﺮى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه ﭘﻴــﺎدهﻛــﺮاون ,ﺑــﻪﻻم ﺋــﻪوهى ﺟﻴﺎوازى ﺋﻪم ﺋﻴﺪارهﯾﻪى ﺋـﺴﺘﺎ ﻟـﻪواﻧـﻰ ﭘـﺸﻮوﺗﺮى ﺟﻴـﺎدهﻛﺎﺗـﻪوه, ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﮏ ﺋﻪم ﺑﻴﺮورِا ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﺎﻧﻪ ﻧﻪﮔـﻪﯾـﺸﺘﯚﺗﻪ ﺋـﻪم ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮون و ﭘﺘﻪوى و ِرووﻧﻰ و ﺟﯚﺷﺪارى.ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛـﻪ رِادهﯾﻪ ﻟﻪ َ ﻟـــﻪ ﺋـــﺴﺘﺎدا دهﺗــــﻮاﻧﻴﻦ ﺑـــﯿﻦ ﻛــــﻪ ﻛـــﻮدهﺗﺎﻳــــﻪك دهﺑﻴﻨـــﻴﻦ ﻟــــﻪ 30
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻴﺮﻛﺮدﻧـــــﻪوهو ﺳـــــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗـــــﻰ ﺋـــــﻪﻣﺮﻳﻜـــــﺎدا.ھـــــﻪم ﻟـــــﻪﺟـــــﯚرى ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺋﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻪ,زۆرﮏ ﻟﻪزاراوه و ﭼﻪﻣﻜـﻰ ﻧــﻮێ ﻟــﻪداﻳــﻚ ﺑــﻮون ,ﺑــﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﺑــﺎﯽ ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛــﺎره ﻧﻮﮑـﺎن ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺑﺎﻻدهﺳﺘﻦ ﻟﻪﺳﻪر ﺟﻮﻪى ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا ھـﻪوـﯽ ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧــﻰ ھــﻪردوو ﺑﻴــﺮدۆهزهى )) ﻟــﻪﺑــﻪرﻳ ـﻪك ھــﻪﻟ ـﻮهﺷــﺎﻧﻰ ﺧﺎوﻦ (( و )) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ((دهدهن ﺑﻪﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳﻪر ﻟﻪﻧـﻮێ وﻨﺎﻛﺮدﻧﻪوهى ﻧﻪﺧﺸﻪى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـــﺎوه ِراﺳـــﺘﺪا.ﺑﯚﺋـــﻪوهى ﺑﺒﺘـــﻪ ﻧﻤﻮﻧـــﻪﯾـــﻪك ﺑـــﯚ ﺟﺒـــﻪﺟﮑﺮدﻧـــﻰ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮى دوﻧﻴــﺎدا,ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪم ﺑﻴﺮدۆزاﻧ ـﻪ ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪن دهزﮔ ـﺎ ﻟﮑﯚــﻪرهوهﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه داﻧــﺮاون و ﺑﺎﻧﮕــﻪﺷــﻪﯾ ـﺎن ﺑ ـﯚ ﻛــﺮاوه ﻟﻪﭘﺶ ھﻪﻣﻮاﻧﻴﺸﻪوه ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎى )) واﺷﻨﺘﯚن((. ﺑﯚﺑﺎﺷﺘﺮ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ,ﭘﻮﻳﺴﺖ دهﻛـﺎت ﺑﮕـﻪرِﯿﻨـﻪوه ﺑـﯚ ﺋﻪو رِووداوهى ﻛﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ 1996دا رِووﻳﺪا,ﺋﻪوﻳﺶ ﺋﻪوهﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪﻛـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ داﻧــﺮا ﺑـﻪﻧﺎوﻧﻴـﺸﺎﻧﻰ )) دزهﻛﺮدﻧــﻰ ﺧـــﺎوﻦ (( ﻛـــﻪﺋـــﻪم ﭘـــﺮِۆژهﯾـــﻪ ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪن دهﺳـــﺘﻪﯾـــﻪﻛـــﻪوه داﻧـــﺮا ﺑﻪﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ)) دﻳـﻚ ﭼﻴﻨـﻰ(( ﻛـﻪﻟـﻪﺋـﺴﺘﺎدا)) ﺟﮕـﺮى ﺳـﻪرۆﻛـﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻪ(( ﻟــﻪﺳــﻪردهﻣــﻰ ﺳــﻪرۆك)) ﺟــﯚرج دهﺑﻠﻴــﻮ ﺑﯚﺷــﺪا(( , ﺑﻼوﺑﻮﻧ ـﻪوهى ﺋ ـﻪم زاراوهﯾ ـﻪ)) ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر((ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺑــﻪرﺑ ـﻼو ,ﺋــﻪو رِاﺳــﺘﻴﻪ دووﭘ ـﺎت دهﻛﺎﺗــﻪوهﻛــﻪ ﻗﯚﻧــﺎﻏﻰ دووهم ﻟــﻪ ﺳـــــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗـــــﻰ ﻛـــــﻪوﻧـــــﻰ ﻛـــــﻪ ﻟـــــﻪﻻﻳـــــﻪن)) ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛـــــﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧ ـﻪوه ((داﻧــﺮا و دهﺳــﺘﻴﭙﮑﺮدو ﭘــﯽ ﻧﺎﻳـﻪ ﻗﯚﻧــﺎﻏﻰ دهﺳــﺘﻜﺮدن ﺑﻪﺟﺒﻪﺟﮑﺮدن ﻟﻪﺳﻪر زهﻣﻴﻨﻪى واﻗﻴﻊ ,ﺋﻪﮔﻪر ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ ﻳﻪﻛﻪﻣﻰ ﺋﻪم 31
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋه ﻟﻪژﺮ ﻧﺎوى )) ﺟﻪﻧﮓ دژى ﺗﻴﺮۆر(( دهﺳﺘﻰ ﭘﮑـﺮد ,ﺋـﻪوا ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ دووهﻣﻰ دهﺳﺘﭙﺪهﻛﺎت ﻟﻪژﺮ ﻧﺎوى)) ﺟﻪﻧـﮓ دژى ﺗـﺎﻛﺮِهو و ﺧﯚﺳـــﻪﭘﻨـــﻪﻛـــﺎن و ﺑﻼوﻛﺮدﻧـــﻪوهى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـــﻰ (( وه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻴـــﺸﻰ رِووﺧﺎﻧﺪﻧﻰ)) ِرژﻤﻪ ﺗـﺎك رِه و وﭼـﻪوﺳـﻨﻪرهوهﻛﺎﻧـﻪ(( و ﭼﮑﺮدﻧـﻰ ِرﻳﻔﯚرﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪ دوور رهھﺎﻛﺎﻧﻪ ﻟﻪووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا. ﺟﻴﺎوازى ﺋﻪم دوو ﻗﯚﻧﺎﻏﻪش ﻟﻪوهداﻳﻪ ﻛﻪ ﻳﻪﻛﻪﻣﻴﺎن ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﮑﻰ ﭼﺮِى ھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى ھﻪﺑﻮو ﺑﯚ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﻛﺮاﺑﻮوﻧﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ.ﺑﻪﻻم ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ دووهﻣﺪا زﻳﺎﺗﺮ ﭘﺸﺖ دهﺑﻪﺳﺘﺮﺘﻪ ﺳﻪر ھﯚﻛﺎره ﻧﺎﺳﻪرﺑﺎزﻳﻪﻛﺎن ﺑﻪﭘﻠﻪى ﻳﻪﻛﻪم, ﺑﻪﻻم ﺑﻪﺑﻰَ دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهﯾﻪﻛﻰ ﻳﻪﻛﺠﺎرهﻛﻰ ﺑﯚ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى9.
*
* *
* *
*
ﭼﻪﻣﻜﻰ ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر زاراوهى ) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ( ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪى ﺋﺴﺘﺎدا و ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺷﻪرِى ﻧﻮان ﺣﻴﺰﺑﻮﻻو ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎن و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ و ﻋﺮاﻗﻴﺸﺪا ﺑﻪزۆرى ﺑﻪﻛﺎردﺖ.ﺑﻪﻻم ﻣﮋووى ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﺋﻪم زاراوهﯾﻪ دهﮔﻪرِﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﻰ ﺋﻪﻓﻼﺗﻮﻧﻰ 32
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻓﻪﯾﻠﻪﺳﻮف ﻛﺎﺗﮏ ﺑﻪﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ رِژﻤﻪ ﮔﻪﻧﺪهﻪﻛﻪى ﺷﺎرى ِرهﻓﺎهى دهوت ,ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﻛﻪ ﺋﺎزادى رهھﺎ دهﭼﺘﻪ ﭼﻮارﭼﻮهى ) ﻓﻪوزا( وه .ﺋﻪم زاراوهﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا و ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ رِﮑﺨﺴﺘﻨﻪوهى ﺑﺎرودۆﺧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا زۆر ﺑﻪﻛﺎردﺖ ﻛﻪ ﻟﻪ ھﻪﻧﺎوﻳﺪا ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪى ﻛﺎرى ﻧﺎدﻳﺎر و ﺋﺎﻳﻨﺪهﯾﻪﻛﻰ ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺪارى ھﻪﻟﮕﺮﺗﻮه . ﺑﻪﻻم ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺑﺮِﻳﺎر ﺑﻪدهﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻣﺎﻳﻪى ﮔﻪﺷﺒﻴﻨﻰ و ﺟﮕﻪى رِهزاﻣﻪﻧﺪﻳﻪ .ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯚﻧﺪۆﻟﻴﺰا ِراﻳﺲ وهزﻳﺮى دهرهوهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﻰ 2006/4دا و ﭘﺶ ﺋﻪوهى ﺳﻪرداﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوه ِراﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻟﻪﭼﺎوﭘﮑﻪوﺗﻨﮑﻰ رِۆژﻧﺎﻣﻪى ) واﺷﻨﺘﯚن ﭘﯚﺳﺖ ( دا رِاﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻛﻪ )) ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺗﻪواو ﻟﻪﮔﯚرِاﻧﻪ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪﻛﺎن دهﻛﺎت ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا و رِهﺧﻨﻪى ﺗﻮﻧﺪﻳﺸﻰ ﮔﺮت ﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ دﻳﻔﺎﻛﺘﯚ ﺑﻪﺑﻴﺎﻧﻮى ﭘﺎرﺰﮔﺎرى ﻟﻪﺋﺎراﻣﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و ﻟﻪﻧﻮان ﻓﻪوزا و دهﺳﻪﻻت ﮔﺮﺗﻨﻪ دهﺳﺘﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎﻧﺪا, ووﺗﻰ ﺋﻪم ﺑﺎرودۆﺧﻪى ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ﺟﮕﻴﺮ ﻧﻴﻪ و ﺋﻪو ﻓﻪوزاﻳﻪى ﻛﻪ ﭘﺮِۆﺳﻪى ﮔﯚرِاﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ دهﯾﮫﻨﺘﻪ ﺋﺎراوه ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎدا ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺟﯚرﮏ ﻟﻪ ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ﻛﻪ ﭘﺪهﭼﺖ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﻳﺪا ﺑﺎرودۆﺧﮑﻰ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻨﺘﻪ ﺋﺎراوه ((.10ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻻﻳﻪن ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧﻪوه و ﺳﻪرۆك ﺑﯚﺷﻪوه ﺑﻪو ﺋﺎرِاﺳﺘﻪﯾﻪن ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا ﺑﮕﺮﻧﻪ ﺑﻪر و ﻟﻪ ﭼﺎوﭘﮑﻪوﺗﻨﮑﻴﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﻋﻪرهﺑﻴﻪى ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻴﺪا ﺳﻪرۆك ﺑﯚش رِاﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪ)) ﺋﻪﮔﻪر دهﺗﺎﻧﻪوﺖ ﻟﻪرِواﻧﮕﻪى ﻣﻦ ﻟﻪﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ دهرهوهدا ﺗﻰ ﺑﮕﻪن ﺋﻪوا ﻛﺘﺒﻪﻛﻪى ﻧﺎﺗﺎن ﺷﺎراﻧﺴﻜﻰ ﻳﺎرﻣﻪﺗﻴﺘﺎن دهدات ﺑﯚ َ 33
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... وﺑﺮﻳﺎراﻧﻪﺷﻰ ﻛﻪ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻰ زۆرﮏ ﻟﻪو ﺑﺮِﻳﺎرﻧﻪى ﻛﻪ دراون و ﻟﻪ ِ ﻟﻪداھﺎﺗﻮدا دهدرﻦ((..11 ﻧﺎﺗﺎن ﺷﺎراﻧﺴﻜﻰ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﯾﻪﻛﻰ ِروﺳﻴﻪ و ﻛﯚﭼﻰ ﻛﺮدۆﺗﻪ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و ﺑﯚ ﻳﻪك ﺟﺎر ﻟﻪﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻰ ﺷﺎرۆﻧﺪا ﺑﯚﺗﻪ وهزﻳﺮ و ﺳﻪرۆك ﺑﯚش ﻟﻪ ﻧﻮﺳﻴﻨﮕﻪى ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻰ ﺧﯚى ﻟﻪ ﻛﯚﺷﻜﻰ ﺳﭙﻰ ﭼﺎوى ﭘﮑﻪوﺗﻮه و ﺑﻴﺮوراﻛﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻟﻪﻛﺘﺒﻰ رﺳﻮرﻣﺎﻧﻰ ﺧﯚى ﭘﺮاﮔﻪﯾﺎﻧﺪوه ﺑﻪ ِ ﺳﻪ ِ رﻳﺒﺮﻳﻮه .ﻛﻪ ﺗﻴﺎﻳﺪا )) ﻣﻪﺳﻪﻟﻪى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ((دا ده ِ ﺑﻴﺮدۆزهى) ﻓﻪوزاى ﺧﻪﻻﻗﻰ( رِاﭬﻪﻛﺮدوه و داواى ﻛﺮدوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﺸﻪى )) ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ (( ﺑﻪﻛﺎرﺑﮫﻨﺖ وهك ھﯚﻛﺎرﮏ ﺑﯚ زاﺒﻮون ﺑﻪﺳﻪر ﺗﻪوهرى ﺷﻪرِدا و ﺑﻪرﻗﻪرارﻛﺮدﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ﻋﻪرهﺑﻴﺪا .ﺷﺎراﻧﺴﻜﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺑﻪﺑﺰوﺗﻨﻪوهﯾﻪﻛﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻰ ﻟﻪﻗﻪﻪﻣﺪاوه ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ﻧﻪك ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻪ ﺑﯚﺳﻪر ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺑﻪﮑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺸﻪ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎى رِۆژﺋﺎوا.ﺋﻪو واى ﺑﯚ دهﭼﺖ ﻛﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ ﺑﻪﺳﻪر ﺗﻴﺮۆردا ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھﺰ و وﺷﻜﻜﺮدﻧﻰ ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎﺑﺖ ﺑﻪﮑﻮ ﺑﻪﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﻰ ھﯚﻛﺎره ﻗﻮوڵ و ِرﻳﺸﻪﯾﻴﻪﻛﺎﻧﻰ دهﺑﺖ ﻛﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهى ﮔﺮﺗﻮه ﻟﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ رِژﻤﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪ داﭘﯚﺳﻨﻪر و ﮔﻪﻧﺪهڵ و ﺋﻪو ھﯚﺷﻴﺎرﻳﻪ دژاﻧﻪى ﻛﻪ ﺑﻼوى دهﻛﻪﻧﻪوه ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و رِۆژﺋﺎوادا وﻟﺮهﺷﺪا ﺷﺎراﻧﺴﻜﻰ وراﻳﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﺎﻧﺘﻨﮕﺘﯚن ﻛﻪ دهﺖ )) :ﺋﻴﺴﻼم دوژﻣﻨﮑﻰ ھﺎ ِ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪ ﺑﯚ رِۆژﺋﺎوا((12. ﺋﻪم ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪى ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎن ﻟﻪﻻﻳﻪن ﻧﻮﺳﻪرى ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺋﻪﻟﻴﯚت ﻛﯚھﯿﻨﻪوه ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻟﺪهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﻛﺘﺒﻰ 34
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ )) ﺳﻪرﻛﺮداﻳﻪﺗﻰ ﺑﺎﻻ ,ﺳﻮﭘﺎو ﭘﻴﺎواﻧﻰ دهوﻪت و رِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ ﻟﻪزهﻣﻪﻧﻰ ﺟﻪﻧﮕﺪا(( ﺑﺎس دهﻛﺎت و ﻛﯚھﯿﻦ رِاى واﻳﻪ ﻛﻪ )) ﺟﻪﻧﮓ دژى ﺗﻴﺮۆر ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﭼﻮارهم ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺳﺎرد ﺑﺮﻳﺘﻰ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺳﯿﻪﻣﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ(( ,13ھﻪروهھﺎ ِراى واﻳﻪ ﻛﻪ دهﺑﺖ)) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻪرﺑﻜﻪوﺖ ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻰ دژ ﺑﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺋﺴﻮﯿﺪا ﻟﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪى ﻧﺎﻧﻪوهى ﻓﻪوزاﻳﻪﻛﻰ ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ ﺑﯚ زالَ ﺑﻮون ﺑﻪﺳﻪر ِرادﻳﻜﺎﯿﺪا ((.14 ھﻪروهھﺎ ﺟﯚرج ﺑﯚش ﻟﻪ ﭼﺎوﭘﮑﻪوﺗﻨﮑﻰ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﻋﻪرهﺑﻴﻪى ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻴﺪا ِراﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻛﻪ )) ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ِرادﻳﻜﺎﯽ ﺗﺎواﻧﺒﺎره و ﺳﻪرﭼﺎوهى ﺗﻴﺮۆر و ﻧﻪﺑﻮﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪداﻧﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪى ﻋﻪرهﺑﻴﺪاو واى داﻧﺎ ﻛﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ رِادﻳﻜﺎﯽ ﻟﻪدواى ﺷﻴﻮﻋﻴﻪﺗﻪوه دوژﻣﻨﻰ ﺋﺎﺷﺘﻰ و ﺋﺎراﻣﻰ دوﻧﻴﺎﻳﻪ ((.15 ﺋﻪم ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪره ( ﻧﻮێ ﻧﻴﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه ﺑﻪﮑﻮ ﻟﻪﮔﻪﻟﮏ ﻛﺸﻪ و زهﻣﻪﻧﺪا ﺑﻪﻛﺎرى ھﻨﺎوه وهك ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ھﻪﻻﻳﺴﺎﻧﻰ ﺷﯚرِﺷﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﻟﻪﺋﺮاﻧﺪا ﺑﻪرِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ ﺋﺎﻳﻪﺗﻮﻻﺧﻮﻣﻪﯾﻨﻰ و ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ رِووﺧﺎﻧﻰ دﻳﻮارى ﺑﻪرِﻟﻴﻦ و رِووﺧﺎﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ ﺷﻴﻮﻋﻴﻪت و ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﻪوهى ﻳﻪﻛﺘﻰ ﺳﯚﭬﻴﻪﺗﻰ ﺟﺎران و ھﻪﻣﻮو ﺋﺎژاوه و ﺧﯚﭘﻴﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﻛﺎﻧﻰ رِۆﻣﺎﻧﻴﺎو ﺋﯚﻛﺮاﻳﻨﺎو ﺟﯚرﺟﻴﺎو..ھﺘﺪ .دواى ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺑﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻛﺮدﻧﻰ دوﻧﻴﺎ ﺑﻪھﺰ و ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﮔﯚرِﻳﻨﻰ رِژﻤﻪﻛﺎن و ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻛﺎن ﻟﻪرِﮕﻪى ) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪرهوه (ھﺎﺗﻪ دى و ھﻪرﻛﺎﺗﮑﻴﺶ ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﺳﻮﭘﺎ و ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎوهوه ﻛﺮد ﺑﯚ رِووﺧﺎﻧﺪﻧﻰ ﺋﻪو 35
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻰ دوودﯽ ﺋﻪو ﻛﺎره ﺋﻪﻧﺠﺎم دهدرﺖ و ﺋﻪم رِژﻤﺎﻧﻪ ﺋﻪوا َ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪش ﺑﻮه ﺋﻪرﻛﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ھﻪﻣﻮو ﺳﻪرۆﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﻪﻛﺎن.ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺋﻪو ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﻪى ﻛﻪ ووﻻﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪ دوورِﻳﺎﻧﮑﺪان و ﮔﯚرِاﻧﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎن ھﻪردهﺑﺖ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﻦ و ﻧﺎﺑﺖ ﺑﺎرودۆﺧﻪﻛﻪ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪى ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪردهوام ﺑﺖ,ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺑﺘﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهى ھﻪرِهﺷﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﺋﺎﻳﻨﺪهدا. ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯚﻧﺪۆﻟﻴﺰارِاﻳـﺲ ﻟـﻪ ﻛـﯚ ِرﮑـﺪا ﻟـﻪ ﺷـﺎرى ﻗـﺎھﯿﺮهى ﭘﺎﻳﺘـﻪﺧﺘـﻰ ﻣﻴﺴﺮدا دهﺖ)) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺎوهى 60ﺳﺎﻪ ھﻪوﯽ ﭼﮑﺮدﻧـﻰ ﺋﺎﺷـﺘﻰ و ﺋــﺎراﻣﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ دهدات ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﺣــﺴﺎﺑﻰ دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت ,ﺑــﻪﻻم ﻟــﻪﻣـﻪودوا ﺑــﻪرﻧﺎﻣـﻪﯾـﻪك ﭘــﻪﯾـﺮِهودهﻛــﺎت ﻛـﻪ ﭘﺎﭙــﺸﺘﻰ ھــﻪوــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋﺎﻳﻨﺪهى ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دهﻛﺎت ﺑـﯚ ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻦ و ﺑـﻪرﻗـﻪرارﻛﺮدﻧـﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ.ﺋﻪم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪش ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎدا دهﺑﺘﻪ ھﯚى ﻧﺎﻧﻪوهى ھﻪﻧﺪێ ﻛﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪر زهﻣﻴﻨﻪى واﻗﻴﻊ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻰ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻴـﺪا ﻟـﻪﺑـﻪرﺋـﻪوهى داواﻛﺎرﻳـﻪ دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪﻛــﺎن ﻟــﻪ ﺋــﺴﺘﺎدا ﺑﯚﺗـﻪ ﮔـﺮهوى ھــﻪﻣــﻮو ھـﺰه ﺗﺎﻳـــﻪﻓـــﻰ و ﺳﻴﺎﺳـــﻴﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ ,ﭘﺎﭙـــﺸﺘﻰ ﻛﺮدﻧـــﻰ ﺋـــﻪم داواﻛﺎرﻳﺎﻧـﻪش ﻣﺎﻧــﺎى ﺋـﻪوهﯾـﻪ ﻛـﻪﭘﮑﮫﺎﺗـﻪى ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ ﺟــﺎرﮑﻰ ﺗــﺮ دادهرِﮋرﺘـــــﻪوه ﻟـــــﻪ ِرووى ﺳﻴﺎﺳـــــﻰ و ﺟـــــﻮﮔﺮاﻓﻰ ﻟـــــﻪ ﭼﻮارﭼـــــﻮهى رِۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧﻮﺪا((..16 دهﺳﻪﻻﺗﺪاره ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ھﻪرﻳﻪﻛﻪ ﻟﻪ ووﻻﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا ﭘﺮِوﭘﺎﮔﻪﻧﺪه وﭘﺸﺒﺮِﻛﯽ ﻛﻮﺮاﻧﻪ ﺑﯚﺋﻪم ﭘﺮِۆﺳﻪى ﮔﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪ دهﻛﻪن و ھﻪرﻳﻪﻛﻪﯾﺎن دهﯾﻪوﺖ ﻛﻪ ﭘﺶ رِووداوهﻛﻪ ھﻪﻧﺪێ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى و رِﻳﻔﯚرﻣﻰ ﺟﻮاﻧﻜﺎرى ﻧﻪك رِاﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات ﺗﺎﻛﻮ 36
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺳﻴﻤﺎو رِوﺧﺴﺎرى ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺟﻮان ﺑﻜﺎت ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺟﻪﻣﺎوهرى ﮔﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا ,ﺑﻪﻻم ﻧﺎزاﻧﻦ ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﻳﻪﻛﻪ ﺑﯚ ﺟﺎرﮑﻰ ﺗﺮ دارِﺷﺘﻨﻪوهى ﻧﻪﺧﺸﻪى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ وهك ﺋﻪوهى ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ رِﮑﻪوﺗﻨﺎﻣﻪى ) ﺳﺎﻳﻜﺲ ﺑﻴﻜﯚ ( ى ﺳﺎﯽ 1916وه رِووﻳﺪا و ﺋﻪم ﻓﻪوزا دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚى زاﺒﻮوﻧﻰ زﻟﮫﺰه دهرهﻛﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﺋﺎﺑﻮرى و ﺳﻪروهت و ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا … ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﺋ ـﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾ ـﻪ ﺟﻮــﻪو ﭼ ـﺎﻻﻛﻰ ﻟــﻪدواى زهﻣــﻴﻦ ﻟﻪرزهى 11ى ﺳﭙﺘﻪﻣﺒﻪرى 2001وه ﻟﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ دهﺳﺘﻰ ﭘﮑـﺮد,ﻛـﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﻪى)) ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪﯾﻪﻛﻰ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪ((ﻛـﻪواى دادهﻧـﺖ ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﻪﻛـﻰ ھﺎﺗﻮو ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ دوژﻣﻨﮑﻰ ﻧﺎدﻳﺎرهوه ﻛﻪ ھﻪرِهﺷﻪ دهﻛﺎت ﻟﻪﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪش ﺋﻪوهﯾﻪﻛﻪ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪرﯾﻪﻛﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻪ ﺑﯚ ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھﻪﻟـﻮهﺷـﺎﻧﻰ ھـﻪﻣـﻮو ﺟﮕـﻪ و ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳـﻪﻛـﻰ دهﺳـﻜﺮد ﻛـﻪ دادهﻧﺮــﺖ ﺑــﻪﺳـﻪرﭼـﺎوهى ھــﻪرِهﺷـﻪ ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ و ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ .ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆرزهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر دوو ﭘﺎﻳـﻪ دارِـﮋراوه)) ﻟـﻪﺑـﻪرﻳـﻪك ھﻪﻟﻮهﺷﺎن(( و)) دروﺳـﺘﻜﺮدﻧﻪوه(( ,ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗـﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ واى ﺑـــﯚ دهﭼـــﺖ ﻛـــﻪ ﺋـــﻪم دوﻧﻴـــﺎو ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳـــﻪى ﺋـــﺴﺘﺎ ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎى ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھﻪﻟﺒﻮهﺷﺖ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑﻪھﯚى ﻓﻪوزاﻳﻪﻛﻰ دروﺳﺘﻜﻪرهوه ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه دوﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ ﻧـﻮێ دروﺳـﺖ ﺑﻜﺎﺗﻪوه.
37
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻴﺮدۆزهى )) ﻓـﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪر(( ﻟـﻪم دواﻳﻴﺎﻧـﻪدا ﻟـﻪﻻﻳـﻪن زۆرـﮏ ﻟــﻪﻛﺎرﺑــﻪدهﺳــﺘﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه دووﭘﺎﺗــﺪهﻛﺮﺘـﻪوه ,ﺋـﻪوهﺗــﺎ وهزﻳــﺮى دهرهوهى ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺧــﺎﺗﻮو ﻛﯚﻧــﺪۆﻟﻴﺰارِاﻳــﺲ رِاﻳــﺪهﮔ ـﻪﯾ ـﻪﻧــﺖ)) ﺋ ـﻪو ﻛﺎرﻟﮑﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺷﻪﭘﯚل ﺑﻪﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ دهدهن ,ﺑـﻮار ﺑـــﯚ ھـــﯿﭻ ﺋـــﻪﮔـــﻪرـــﮏ ﻧـــﺎدهن ﺟﮕـــﻪ ﻟـــﻪ ھـــﻪﻟﺒﮋاردﻧـــﻰ ﻓـــﻪوزا ﻳـــﺎن ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧﻰ دهﺳﻪﻻت ﻟﻪﻻﻳـﻪن ﮔﺮوﭘـﻪ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎﻧـﻪوهﻧـﻪﺑـﺖ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﻣـﻪرج ﻧﻴـﻪ ﺑــﻪﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨــﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ ﻛﯚﺗــﺎﻳﻰ ﺑــﺖ .ﺋـﻪو ده ـﺖ -:ﺑــﺎرودۆﺧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ﻧــﺎﺟﮕﻴﺮه ,وهﺋ ـﻪو ﻓ ـﻪوزاﻳ ـﻪﺷــﻰ ﻛ ـﻪ ﭘﺮِۆﺳﻪى ﭘﻪرِﻳﻨﻪوهى دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت دهردهدات ﺑﺮﻳﺘﻴﻪﻟﻪ ﺟﯚرى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ,ﻛـﻪ ﭘـﺶدهﭼـﺖ ﻟـﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻴـﺪا ﺑـﺎرودۆﺧﮑﻰ ﺑﺎﺷـﺘﺮ ﻟـﻪوهى ﺋﺴﺘﺎ ھﻪﯾﻪ ﺑﻨﺘﻪ ﺋﺎراوه((.17
ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ .1ﺑــــﻪردهوام ﺑــــﻮوﻧﻰ ﺋــــﻪم ﺑﺎرودۆﺧــــﻪى ﺋــــﺴﺘﺎى ﻧﺎوﭼــــﻪى ــﻮل ﻧﺎﻛﺮـــﺖ ,ﺑﯚﻳـــﻪ ﭘﻮﻳـــﺴﺘﻪ رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺖ ﭼﻴـــﺪى ﻗﺒـ َ ﺑﮕﯚرِدرﻦ .ﺑﻪھﻪﻣﻮو ﺷﻮازه ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪﻛـﺎن ﺑـﻪرِﮕـﻪ ﭼـﺎرهى ﺳﻪرﺑﺎزﻳﺸﻪوه. .2ﺑﻪو ﭘﯿﻪى ﻛـﻪ ھـﻪﻣـﻮو ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪك دهﺑﺘـﻪ ھـﯚى ھﻨﺎﻧـﻪ ﺋــﺎراى ﻗﯚﻧــﺎﻏﮑﻰ ﻛــﺎﺗﻰ ﻧــﺎﺟﮕﻴﺮ ,ﭘﻮﻳــﺴﺘﻪ ﻟــﻪﺳـﻪر ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻛ ـﻪ ﺷــﻮهﯾــﻪك ﻳــﺎن ﺋﺎﺳــﺘﮏ ﻟــﻪﻓــﻪوزا ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪدا ﻗﺒــﻮلَ ﺑﻜــﺎت, ﻛ ـﻪﺋــﻪﻣــﻪش ﻟــﻪ ﺋــﻪﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻛــﺎرﮑﻰ ﺧــﺮاپ ﻧﺎﺑــﺖ,ﺋ ـﻪو ﻓــﻪوزاﻳــﻪ 38
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ )) دروﺳــﺘﻜﻪر(( دهﺑــﺖ .ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوهى دواى ﻛــﺎوﻟﻜﺮدﻧﻰ ﻛﯚﻧ ـﻪﻛــﺎن ِرﮕﻪ ﺧﯚش دهﻛﺎت ﻟﻪﺑﻪردهم ﻟﻪداﻳﻚ ﺑﻮﻧﮑﻰ ﻧﻮﺪا. .3ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻪﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪو ﻻﻳﻪﻧﻪ ﺑﻪھـﺰو ﺑـﻪﺗﻮاﻧﺎﻳـﻪ دهﺑـﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋـﺎرِاﺳـﺘﻪﻛـﺮدن و ﻛـﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪو ﻓـﻪوزا دروﺳـﺘﻜﻪره ﺑـﯚ ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﺧ ـﯚى.ﻟــﻪﺑــﻪر ﻧ ـﻪﺑــﻮوﻧﻰ ﻣﻮﻧﺎﻓــﺴﮑﻰ ﻧــﻮدهوــﻪﺗــﻰ و ﻧﺎوﭼﻪﯾﻰ ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻪرهﻧﮕﺎرى ﺑﻜﻪن18.
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺠﻰ ﺳـﻪرهﻛــﻰ ﺋـﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟــﻪ ﭼﮑﺮدﻧــﻰ ﺷـﯚرِﺷـﮑﻰ ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗــﻰ ,ﻛــﻪﻟــﻪرِﮕـــﻪى ھــﺰهوه دهﺳــﻪﭘﻨﺮــﺖ ,ﺑــﻪﺋﺎﻣـــﺎﻧﺠﻰ دارِﺷــﺘﻨﻪوهى ﻧﺎوﭼــﻪى ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ ﻟــﻪ رِﮕ ـﻪى ﻧ ـﻪك ﺗ ـﻪﻧﮫــﺎ ﮔﯚرِﻳﻨﻰ رِژﻤﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺑﻪﮑﻮ ﮔﯚ ِرﻳﻨﻰ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـﺎش دهﮔﺮﺘـﻪوه.ﺋـﻪﻣـﻪش ﻟﻪو رِواﻧﮕﻪﯾﻪوه ﺳﻪرﭼﺎوهى ﮔﺮﺗﻮوه ,ﻛﻪ دهﺖ)) دﻳﺰاﻳﻨﮑﻰ ﻧـﻮێ ﺑـﯚ ﺑﻴﻨﺎﻳﻪﻛـﻰ ﺟﻴـﺎوازﺗﺮ(( .ﻛـﻪ ﺧـﺎوهﻧـﻰ ﺋـﻪم ﺑﯚﭼﻮﻧـﻪش رِۆژھـﻪﻻﺗﻨـﺎس )) ﺑﺮﻧﺎرد ﻟﻮﻳﺲ((ه .ﻛـﻪ ﺋـﻪم ﻛـﻪﻟﺘـﻮره رِۆژھـﻪﻻﺗﻴـﻪ ﭼـﺎوى ﺑـﻪراﻳـﻰ ﻧﺎﻳـﻪت ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﺑــﻪوه ﻧـﻪﺑـﺖ ﻛـﻪ ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ ﺑﺒﺘـﻪ ﻛﻴﺎﻧــﺎﺗﻰ ﺑﭽﻮوﻛﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ و دﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهى ﻳـﻪك ووﻻﺗـﺪا ﭘﮑﻪوه ﺑﮋﻳﻦ .ﺋﻪﮔﻪر ﻣﻪﺳـﻪﻟـﻪﻛـﻪش دﯾﻤـﻮﮐﺮاﺳـﯿﻪﺗـﻪ ﻛـﻪ ﭘـﻪﯾـﻮهﺳـﺘﻪ ﺑــﻪﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎوه ,ﺋ ـﻪوا ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧ ـﻪﻛ ـﻪى ﭘ ـﺸﺖ دهﺑﻪﺳﺘﺘﻪ ﺳﻪر ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﺷﻜﺮاى)) ﺗﺎﻳـﻪﻓـﻰ (( ﻟـﻪﭼﻮارﭼـﻮهى ﺋﻪو ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪدا. 39
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﺋـﻪو ھـﻪﻣـﻪﺟـﯚره ﺗﺎﻳـﻪﻓﻴـﻪ دﻳﻨـﻰ و ﻧـﻪﺗـﻪوهﯾﻴﺎﻧـﻪى ﻛـﻪ ﻟﻪووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا ھﻪن وادهﻛﺎت ﻛـﻪ ھـﻪر ﺗﺎﻳـﻪﻓـﻪﯾـﻪﻛـﻰ دﻳﻨـﻰ و ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﯾ ـﻰ ﺑﯚﺧﯚﻳــﺎن ﻟــﻪﭼﻮارﭼــﻮهﯾ ـﻰ دهوــﻪﺗﯚﻛ ـﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺑﭽ ـﻮوﻛﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚدا ﻛﯚﺑﺒﻨﻪوه.ﺋﺎﻟﺮهﺷﻪوه ﺋﻪم ھﻪﻣﻪﭼﻪﺷﻨﻪﯾﻴـﻪ دهﺑﺘـﻪ ﺑـﻪﻻو ﻧ ـﻪﮔﺒــﻪﺗــﻰ ,ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪش دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت دهﺑﺘ ـﻪ)) ﻛﺎوﻟﻜــﺎرﮑﻰ دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﺑ ـﯚ ﺋ ـﻪو ووﻻﺗﺎﻧ ـﻪى ﮔــﻪورهو ﻓــﺮه ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهو ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺟﻴﺎوازن. ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا دروﺷــﻤﻰ ﺑﻼوﻛﺮدﻧ ـﻪوهى دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت ﺑﯚﺗ ـﻪ دروﺷــﻤﮑﻰ ﮔـﺸﺘﻰ ﻟــﻪﺳﻴﺎﺳـﻪﺗــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎدا ﻟــﻪوﻛﺎﺗـﻪوهى ﻋﺮاﻗــﻰ داﮔﻴﺮﻛــﺮدوه, ﺑــﻪﭘـﺸﺘﺒﻪﺳــﺘﻦ ﺑــﻪﺑﻨـﻪﻣــﺎى ﻳــﺎرى)) دۆﻣﻴﻨـﻪ(( ﺑــﻪوﻣﺎﻧﺎﻳـﻪى ﮔــﯚرِﻳــﻦ و رِووﺧــﺎﻧﻰ رِژﻤــﻪﻛــﺎن ﻳ ـﻪك ﻟــﻪدواى ﻳ ـﻪك .ﻟــﻪرِواﻧﮕــﻪى ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪو ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧـﻪى ﻛـﻪﻟـﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪدا دروﺳــﺖ ﺑـﻮون ﻟــﻪوﻛﺎﺗـﻪوهى رِژﻤـﻰ ﻋﺮاﻗﻰ ِرووﺧﺎوه و ھﻪوﯽ دارِﺷﺘﻨﻪوهى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪ دهدهرـــﺖ ﻟـــﻪدواى ﻳـــﻪﻛـــﻪم دا ِرﺷـــﺘﻨﻪوهى ﻟـــﻪدواى ﺟـــﻪﻧﮕـــﻰ ﺟﻴﮫـــﺎﻧﻰ ﻳﻪﻛﻪﻣﻪوه. د .ﻣﺤﻤــﺪ دﻣﺤــﯽ :ﻟــﻪﭘﻨﺎﺳ ـﻪى)) ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﺮ((دا ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا دهـﺖ :ﺋـﻪم ﺑﻴـﺮدۆزهﯾـﻪ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ھـﻪﻧـﺪێ ﻛﻪس ﻟﻪﺑـﺎﯽ رِاﺳـﺖ رِهوى ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه رِاﮔـﻪﯾـﻪﻧـﺮا دهرﺑـﺎرهى ﺋﺎرِاﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻰ ﮔﯚرِان ﻟﻪ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﺪا ,ھـﻪروهھـﺎ دهـﺖ -: ﺋــــﻪو ﻛﯚﻣــــﻪﮕﺎﻳﺎﻧــــﻪى ﻟــــﻪو ﻧﺎوﭼــــﻪﯾــــﻪدا دهژﻳــــﻦ ﺑــــﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟــــﻪ ﻛﯚﻣ ـﻪﮕ ـﺎى)) ﻧﻮوﺳــﺘﻮو((ﻳــﺎن )) ﻣ ـﻪﯾ ـﻮو(( ﻳــﺎن )) ﺟﻮــﻪﻧ ـﻪﻛ ـﻪر(( ﻟــﻪرِووى ﺳﻴﺎﺳــﻴﻪوه ,ﺑﯚﺋــﻪوهى ﺋــﻪو ﻣــﻪﻧﮕــﻰ ﮔﯚﻣــﻪﯾــﺎن ﺑﺠﻮﻨﺮــﺖ 40
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘﻮﻳـــﺴﺘﻪﻛﺎرـــﮏ ﺑﻜﺮـــﺖ ﻟـــﻪﺋـــﺎژاوه ﻧﺎﻧـــﻪوه و ﺗﮑﭽـــﺮِژان ﺑﯚﺋـــﻪوهى ﮔﯚرِاﻧﮏ ِرووﺑﺪات,وهواﺷﻰ ﺑﯚ دهﭼﺖ ﻛﻪﺋﻪو ﮔﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳﻪ ﺑﻪرهو ﺑﺎﺷـﺘﺮ ﺑﺖ ,ﻳﺎن ﺗﻪﻧﮫﺎ ﮔﯚرِان ﻟﻪﭘﻨﺎو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺪا ﺑﺖ .ﺋﻪم ﺑﻴﺮﻛﺮدﻧﻪوهﯾﻪ ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﻋ ـﻪﻗــﯽ ﺑــﺎزارِى ﺋــﺎزاد ﺟﺒــﻪﺟــﺪهﻛﺮــﺖ ﻟــﻪ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴــﺎى ﺳﻴﺎﺳﻴﺪا. ﺑﻪﻣﺎﻧﺎﻳﻪك ﻻﺑﺮدﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ِرﮕﺮﻳﻪﻛﺎن ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﺋﺎﺑﻮورﻳـﺪا)) رِﮕـﻪ ﺑــﺪه ﺑــﺎ ﺗﭙــﻪڕــﺖ(( رِاﺳــﺘﻪوﺧـﯚ و ﺑــﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛــﻰ ﺋﯚﺗﯚﻣــﺎﺗﻴﻜﻰ رِﮕـﻪ دهدات ﺑـــﻪ رِﮑﺨـــﺴﺘﻨﻰ ﺑـــﺎزارِ و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧـــﻰ ﺑـــﻪرژهوهﻧـــﺪى ﮔـــﺸﺘﻰ و اﺳــﺘﺮهوى ﺗﺎﻳﺒــﻪﺗﻴــﻪﻛــﺎن.ھــﻪروهھــﺎ ﺋــﻪم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــﻪﯾــﻪ)) ﺑــﺎﯽ رِ ِ ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎن (( ﺑﺮِواﻳﺎن واﻳـﻪ ﻛـﻪ دروﺳـﺘﻜﺮدﻧﻰ ﺑـﺎرودۆﺧﮑﻰ ﻓ ـﻪوزا و ﻧــﺎﺟﮕﻴﺮى دهﺑﺘ ـﻪ ھــﯚى دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﻰ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣﮑ ـﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻧﻮێ ﻛﻪ ﺋﺎﺳﺎﻳﺶ و ﭘﺸﮑﻪوﺗـﻦ و ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎن داﺑـﻴﻦ دهﻛـﺎت .ﺋـﻪﻣـﻪ ﭼﺎرهﺳﻪره ﺑﻪﻟﺪاﻧﻰ ﻛﺎرهﺑﺎﻳﻰ)) ﺑﻪ ﺷﯚك(( ه. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳﻪرهﻛﻴﺶ ﻟﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔـﺎرﻳﻜﺮدن ﻟـﻪ ﺑﺎﻻدهﺳﺘﺒﻮوﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻛﻪ ﺑﻪھﻪﻣﻮو ﺷﻮهﯾﻪك و ﺑﻪھﻪر ﻧﺮﺧـﮏ ﺑـﻮوه ھــﻪولَ دهدات ﺑ ـﯚ داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧــﻰ ﺟﮕﻴــﺮى و ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻦ و ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ ﺑ ـﯚ ﻛﯚﻣـﻪﮕـﺎى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﻰ ﻟـﻪﭘـﺶ ھـﻪﻣــﻮو ﺷـﺘﮑﺪا ,و دواﺗـﺮ ﻧﻐﺮۆﻛﺮدﻧــﻰ ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮه ﻟــﻪﻓـﻪوزا و دواﻛـﻪوﺗــﻦ و ﺷـﻪرِى ﻧﺎوﺧﯚﻳ ـﺪا ,ﺋـﻪم ﻛــــﺎرهش ﻟــــﻪ ِرﮕــــﻪى داﻣــــﻮ دهزﮔــــﺎى ﻧــــﻪﺗــــﻪوه ﻳــــﻪﻛﮕﺮﺗــــﻮهﻛﺎﻧــــﻪوه ﺟﺒﻪﺟﺪهﻛﺎت.ﺑﯚﺋﻪوهى ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎوهوهﻛﺎﻧﻰ ﺑﯚ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺗـﺮ ﺷـﻪرﻋـﻰ و ﺧﺮاﺗــﺮ ﺑــﻦ ﻛ ـﻪ ﺑﮕﻮﻧﺠــﺖ ﻟــﻪﮔــﻪڵ داواﻛﺎرﻳ ـﻪ ﻧــﻪﺗــﻪوهﯾﻴ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا. 41
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻓﻪﯾﻠﻪﺳﻮﻓﻰ رِووﺳﻰ)) ﺋﻪﻟﻜﺴﻪﻧﺪهر ﺑﺎﻧﺎرﻳﻦ(( ﺳﻪرۆﻛﻰ ﺑﻪﺷﻰ ﺎلﺗـﻪﺟـﺎرِﻳـﻪوه زاﻧﺴﺘﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪزاﻧﻜﯚى ﻣﯚﺳـﻜﯚى ﺣﻜـﻮﻣﻴﻰ ﺑـﻪﮔـ َ دهرﺑﺎرهى ﺑﻪﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﺑﻮون دهﺖ )) واﺑﺮِﻳﺎره رِاﺳﭙﺎردهﻛﺎﻧﻰ داروﻧـﻰ ﺋﺎﺑﻮرى,ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ ﺑﻪرﻓﺮاوان ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﺮﻦ.ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ﺑــﻪرﺑ ـﻼو ﺑ ـﯚ )) ﺷ ـﻮازى ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧ ـﻪى ﺷــﻴﻜﺎﻏﯚ(( دوﻧﻴــﺎ واﭘﻴــﺸﺎن دهدهرــﺖ ﻛـﻪ ﺟﮕـﻪى دام و دهزﮔـﺎ و ﻛـﻪﻣﺎﻳـﻪﺗﻴـﻪ ﺟﻴــﺎوازهﻛﺎﻧـﻪ ﻛـﻪ ﻧــﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﯚﺑﮕ ـﻮﻧﺠﻨﻦ )) ﺋ ـﻪو ﮔــﻪﻻﻧ ـﻪى ﻛ ـﻪﻧــﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﯚﺑﮕ ـﻮﻧﺠﻨﻦ ـﺎﺑﻲ)) ﻗ ـﻪرزى ﮔــﻪﺷ ـﻪﭘــﺪاﻧﻴــﺎن ﭘﺒ ـﺪرﺖ(( ﭼﻮﻧﻜ ـﻪ ﮔــﯚى زهوﻳ ـﻪ ﻧـ َ ﺑﭽﻮﻛﻪﻛﻪﻣﺎن ﭘﺮِ دهﻛﻪن ﻟﻪ ﺗﻮﺧﻤﻰ ﻣﺮۆﭬﻰ ﻟﻪﺟﯚرى ﺧـﺮاپ .ﺑـﻪﻣـﻪش ِراﺳﭙﺎردهﻛﺎﻧﻰ دارووﻧﻰ ﻟﻪﺑﻮارى ﺋﺎﺑﻮرﻳﺪا)) رِهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ(( دﺘـﻪ ﺑـــﻪرﭼـــﺎو.ﺋـــﻪﮔـــﻪر دوﻧﻴـــﺎ ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪم ﺑﻴـــﺮدۆزهﯾـــﻪ دارِـــﮋراوه ﻛﻪﻛﻪﻣﻴﻨﻪﯾﻪك ﺗﻮاﻧﺎى ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﻰ ھﻪﯾـﻪ و دهﺑﺘـﻪ ﺧـﺎوهﻧـﻰ ﺋـﻪم ﮔﯚى زهوﻳﻪ ﺑﻪﺑـﻰَ ﻣﻮﻧـﺎﻓﻴﺲ و زۆرﻳﻨـﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﻗﺰﻟﮑـﺮاو ﻛـﻪ ﺗﻮاﻧـﺎى ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﻰ ﻧﻴﻪ و دوورﺧﺮاوهﺗﻪوه ﻟﻪ ﭘﺮِۆﺳﻪى ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗﻜـﺮدن و ﮔﻪﺷﻪ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ .ﺋﻴﺪى ﭼﯚن ﺋﻪم رِۆژﮔﺎره ﭘـﺮِ ﻟـﻪﺗﻮﻧـﺪوو ﺗﻴﮋﻳـﻪ ﭼﺎوهرِﻤﺎن ﻧﺎﻛـﺎت ﻛـﻪ ﻳﺎﺑـﻪھـﯚى ﻣـﺎﻧﮕﺮﺗﻨﻰ زۆرﻳﻨـﻪى ﻗﺰﻟﮑـﺮاوهوه دروﺳﺖ ﺑﻮه ﻳـﺎن ﺑـﻪھـﯚى دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳـﻪﺗـﻰ ﻳـﻪك ﺟـﻪﻣـﺴﻪرهوه دروﺳـﺖ ﺑــﻮوه ﻛــﻪ ﺧــﯚى ﺋﺎﻣــﺎدهﻛــﺮدوه ﺑــﯚ ﺳــﻪرﻛــﻮﺗﻜﺮدﻧﻰ ﺋــﻪو ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨــﻪ ﺷــﺎراوهﯾ ـﻪ و ﺋ ـﻪﻧﺠﺎﻣ ـﻪﻛ ـﻪش ﺋ ـﻪوهﯾ ـﻪ ﻛ ـﻪﻟــﻪﺳ ـﻪر زهﻣﻴﻨ ـﻪى واﻗﻴــﻊ دهﯾﺒﻴﻨﻴﻦ ,رِازﻳﺒﻮن ﺑﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗﻜـﺮدن و ﻟﻴﺒـﺮِاﯿـﻪﺗـﻰ ﻧﻮﯿــﻪ ,ﻳــﺎن ﺑــﻪرﮔــﻪﮔﺮﺗﻨــﻰ دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳـﻪﺗــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎى ﺳﻴﺎﺳــﻴﻪ ﻛـﻪ ھﻪردووﻛﻴﺎن ﻳﻪك ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻴﺎن ھﻪﯾﻪ ((.19 42
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻛـﻪوﺗﯚﺗـﻪ ﻓـﺸﺎر ﺧـﺴﺘﻨﻪ ﺳـﻪر زۆرـﮏ ﻟــﻪووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑــﻰ ﺑــﻪﻧــﺎوى )) ﺟ ـﻪﻧ ـﮓ دژى ﺗﻴــﺮۆر(( ﺑﯚﺋـﻪوهى ﻧﻪرﻣﻰ ﺑﻨﻮﻨﻦ ﻳﺎن ﺗﻪﻧﺎزول ﺑﻜﻪن ﻛﻪﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا ﺑﮕﻮﻧﺠﺖ.ﻟﻪم ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪﺷﺪا ﺳﻮرﻳﺎ ﻛـﻪوﺗﯚﺗـﻪ ﺑـﻪر ﻓـﺸﺎرﮑﻰ زۆرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻪوه و داواى داﻣﺎﯿﻨﻰ ﭼﻪﻛـﻰ ﺣﻴﺰﺑـﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨـﺎﻧﻰ دهﻛـــﻪن.ﺋﺎﻣـــﺎﺟﻰ ﺳـــﻪرهﻛـــﻴﺶ ﺑﺮﻳﺘﻴـــﻪ ﻟـــﻪ رِاﻣﮫﻨـــﺎﻧﻰ ﺳـــﻮرﻳﺎ ﻛـــﻪ ﺑﺘـــﻪﻓـــﻪﻟـــﻪﻛـــﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎوه ﺑﯚﺋـــﻪوهى دواﺗـــﺮ ﺑـــﻪﻛﺎرﺑﻨـــﺖ ﺑـــﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎﻳﺒﻪت ﺑﻪﻛﺸﻪى ﻓﻪﻟـﻪﺳـﺘﻴﻦ .دواى ﮔﯚرِان ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ِراﺳﺘﻪوﺧـﯚ ﺳـﻮرﻳﺎ ﺑﯚﺗـﻪ ﺋﺎﻣـﺎﺟﻰ ﮔـﯚ ِران ,ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺳــﻮرﻳﺎ ﭘﮕــﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﮔﺮﻧﮕ ـﻰ ھــﻪﯾـﻪ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و ﺑــﻪﺗﺎﻳﺒــﻪﺗــﻴﺶ ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى ھــﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﻛــﺸﻪ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻴ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻟﻮﺑﻨــﺎن و ﮔﺮوﭘــﻪ ﻓـــﻪﻟـــﻪﺳـــﺘﻴﻨﻴﻪﻛـــﺎن و ﺳـــﻨﻮرﮑﻰ ﻓﺮاواﻧﻴـــﺸﻰ ھـــﻪﯾـــﻪ ﻟـــﻪ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﻋﺮاﻗﺪا.ﮔﯚرِان ﻟـﻪﺳـﻮرﻳﺎدا ﻛﻠﻴﻠـﻰ ﺳـﻪرهﻛـﻰ ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧـﻰ ﭘـﺮِۆژهى ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪورهﯾــﻪ ﻛــﻪ ﺳــﻪرۆك ﺑــﯚش ﻟــﻪ ﻣــﺎﻧﮕﻰ 2006/2دا ِراﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﻮرﻳﺎ ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪى ﻛـﻪ ھﺎوﻛــﺎرى و ﭘ ـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺗﻴــﺮۆردهﻛــﺎت .ﻟــﻪﮔــﻪڵ ھــﻪﻣــﻮو ھﺎوﻛــﺎرى و ﻧﻪرﻣﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻮرﻳﺎدا,ﻛﻪﭼﻰ ﺑـﺎﯽ ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛـﺎرهﻛـﺎن ﻟـﻪﭘﻨﺘﺎﮔﯚﻧـﺪاو ﺑـــﻪﺗﺎﻳﺒـــﻪﺗـــﻰ دﻳﻜﭽﻴﻨـــﻰ ﺳـــﻮورن ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺗﺎواﻧﺒـــﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﺳـــﻮرﻳﺎ ﺑـــــﻪدروﺳـــــﺘﻜﺮدﻧﻰ ﭼـــــﻪﻛـــــﻰ ﻛﺎوﻟﻜـــــﺎرى و داـــــﺪهداﻧـــــﻰ ﮔﺮوﭘـــــﻪ ﻓ ـﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻨﻴﻪﻛــﺎن و ...ھﺘــﺪ .ﺑﯚﻳ ـﻪ ﻓــﺸﺎرهﻛﺎﻧﻴــﺎن ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﺳــﻮرﻳﺎ ﺑﻪردهواﻣﻪ و رِاﻳﺪهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ ﻛﻪ دهﺑﺖ ﺳﻮرﻳﺎ ﻳﻪﻛﮏ ﻟﻪو دوو رِﮕﺎﻳـﻪ ھــﻪﻟﺒﺒﮋﺮــﺖ ﻳــﺎن وهك ﻗــﻪزاﻓــﻰ ﺗــﻪﺳــﻠﻴﻢ ﺑــﺖ ﻳــﺎن وهك ﺻــﺪام 43
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﺮِوﺧﻨﺮﺖ ﻛﻪ ھﻪردووﻛﻴﺸﻴﺎن ﻟﻪﺑﻪرژهوهﻧـﺪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳـﻪ و ﻟـﻪدژى ﺋﺎوات و داﺧﻮازﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪاﻳﻪ20 .
ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر و ﮔﻮﺗﺎرى ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ ﺑﻴــﺮدۆزهى ﻓــﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر ﻟــﻪ ﻋﺮاﻗــﻰ دواى رِژﻤــﻰ ﺑــﻪﻋــﺲ, ﻳﻪﻛﮏ ﻟﻪﺳﻴﻤﺎ دﻳﺎرهﻛﺎﻧﻰ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪﻟﻪ ھﻪﻻﻳﺴﺎن و ﺧﯚﺷﻜﺮدﻧﻰ ﺋـﺎﮔﺮى ﺷﻪرِى ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ ﻟﻪﻧﻮان ﻣﻪزھﻪب و ﻧﻪﺗـﻪوه ﺟﻴـﺎوازهﻛـﺎﻧﻰ ﻋﺮاﻗـﺪا, ﺑــﻪﻣـﻪﺑــﻪﺳــﺘﻰ رِووﺧﺎﻧــﺪن و ﻧـﻪﻣــﺎﻧﻰ دهوــﻪﺗــﻰ ﻋﺮاﻗــﻰ ﺑــﻪﯾـﻪك و ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮوﻳﻰ و ﺳﺮِﻳﻨﻪوهى ﻣﯚرﻛﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ و ﻻوازﻛﺮدﻧﻰ ﻛـﻪﺳـﺎﻳﻪﺗـﻰ ﻣﺮۆﭬﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا.ﺋﻪم دﻳﺎردهﯾﻪ ﺑﻪﺋﺎﺷـﻜﺮا ﻟـﻪ ھـﻪﻟﻤـﻪﺗـﻰ ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ 2005/12/15دا دهرﻛ ـﻪوت.ﻛﺎﺗــﮏ ﻟــﻪﻧــﻮان 330ﺣﻴﺰب و ﻛﻴﺎﻧـﺎﺗﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻴﺪا,زۆر ﺑـﻪﻛـﻪﻣـﻰ ﮔﻮﺗـﺎرﮑﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﻋﻴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪرﭼﺎو دهﻛﻪوت ﻛﻪ ﺳﻮورﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺎراﺳـﺘﻨﻰ ﻋﺮاق وهك ﻧﻴﺸﺘﻴﻤﺎن. ﺋﻪم ﮔﻮﺗـﺎره ﺗﺎﻳـﻪﻓﻴـﻪ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن دهوـﻪﺗـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ و ﻟـﻪﺳـﻪروو ھﻪﻣﻮوﺷﻴﺎﻧﻪوه ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﺎﻧﺪهر و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻟـﺪهﻛـﺎت .ﺋـﻪوهﺗـﺎ ﺑـﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺋﺮان ﭘﺸﺘﮕﻴﺮى ﻟﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ دهﻛﺎت ,ﺑﻪﻧﺎوى ﺋـﻪوهى زولﻣﻴـﺎن ﻟﮑـﺮاوه و ﺑـﻪﺋﺎﺷـﻜﺮا رِاﺑـﻪرى ﻛﯚﻣـﺎرى ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﺋـﺮان ﻛﻪ َ ﺋﺎﻳﻪﺗـﻮﻻ )) ﺧﺎﻣﻨـﻪﺋـﻰ(( ﻟـﻪﻣﺰﮔـﻪوﺗـﻰ ﮔـﻪورهى ﺗﺎراﻧـﻪوه ﻟـﻪ رِۆژى 2005/12/10دا دهــﺖ )) ﭘــﺮِۆﺳــﻪى ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ دووهم ﻟــﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ﮔﯚ ِراﻧﮑـﻰ ﮔﺮﻧﮕـﻪ ﻟـﻪدوﻧﻴـﺎى ﺋﻴـﺴﻼﻣﺪا (( 21ﻛـﻪ ﺑـﯚ ﺧـﯚى ﺋﻪم ﮔﻮﺗﺎره ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﻛﻰ ﺗﻴﺎداﻳﻪ .
44
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھـــﻪر دواى ھـــﻪﻟﺒﮋاردﻧـــﻪﻛـــﻪش وهزﻳـــﺮى ﻧـــﺎوﺧﯚى ﺋـــﺮان)) ﭘـــﻮر ﻣﺤﻤﻪدى(( ﻟﻪ 2005/12/22دا دهﺖ )) دروﺷـﻤﻪﻛـﺎﻧﻰ ﮔـﻪﻻﻧـﻰ ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﻰ ﺋــﺮان ﻟــﻪ ﺻــﻨﺪوﻗﻪﻛـــﺎﻧﻰ دهﻧﮕﺪاﻧــﻪوه ﻟــﻪ ﺑــﻪﻏـــﺪاد و ﭘﺎرﺰﮔﺎﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮى ﻋﺮاﻗــﻪوه دهردهﭼــﻦ(( .22ھــﻪروهھــﺎ دهــﺖ )) ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪم دﻳــﺎرده ﻣﮋووﻳﻴ ـﻪ ﮔــﻪورهﯾ ـﻪ ﺋ ـﻪو ﮔﻮﺗ ـﻪﯾ ـﻪى ﺋﺎﻳ ـﻪﺗــﻮﻻ ﺧﻮﻣ ـﻪﯾﻨــﻰ دﻨﺘ ـﻪ دى ﻛ ـﻪ ﮔﻮوﺗﻴــﻮوى رِﮕ ـﺎى ﻗــﻮدس ﺑــﻪﻛ ـﻪرﺑــﻪﻻدا ﺗﭙﻪڕدهﺑﺖ ((.23 ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﺮان رۆﮑﻰ زۆر ﻧﮕﻪﺗﻴﭭﺎﻧﻪ دهﺑﻴﻨﺖ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪى ﻛﺎرى ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﺧـﯚى ﺟﺒـﻪﺟـ دهﻛـﺎت و ﻋﺮاﻗـﻰ ﻛﺮدۆﺗـﻪ ﮔــﯚ ِرهﭘـﺎﻧﻰ ﺳـﻪرهﻛــﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﮑـﺎﻧﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎدا و ﻟــﻪدواﺗــﺮﻳﻦ ﺋﺎﻣﺎردا ﻛـﻪﻟـﻪﻻﻳـﻪن)) ﻣـﻪﺟﻠﻴـﺴﻰ ﻣﻘـﺎوهﻣـﻪى ﺋﺮاﻧﻴـﻪوه ﻛـﻪﺳـﻪر ﺑـﻪ ﻣﻮﺟــﺎهﯾ ـﺪﻧﻰ ﺧــﻪﻘ ـﻰ ﺋﺮاﻧ ـﻪ(( رِاﮔ ـﻪﯾ ـﻪﻧــﺮا ﻟــﻪﻛ ـﻪﻧــﺎﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻟﺠﺰﻳــﺮهوهﻟــﻪرِۆژى 2007/1/26دا ﻛـﻪ )) 32ھــﻪزار ﺟﺎﺳﻮﺳــﻰ ﺋﺮاﻧﻰ ھﻪﯾـﻪ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧـﻪ ﻣﻮوﭼـﻪ ﻟـﻪدهوـﻪﺗـﻰ ﺋـﺮان وهردهﮔـــﺮن(( . 24ھـــﻪروهھـــﺎ ﻟـــﻪﺳـــﻪروﺑـــﻪﻧـــﺪى ﺟﺒـــﻪﺟﮑﺮدﻧـــﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﺘﻰ ﺳﻪرﺑﺎزى ﻧﻮﯽ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا ﻛـﻪ ﺑـﻪھﺎوﺑـﻪﺷـﻰ ﺳﻮﭘﺎو ھﺰهﻛـﺎﻧﻰ ﻋـﺮاق ﻟـﻪﺷـﺎرى ﺑـﻪﻏـﺪاد ﭘـﻪﯾـﺮِهو دهﻛﺮـﺖ و ﻟـﻪ 2007/2/16وه دهﺳــــﺘﻰ ﭘﮑــــﺮدوه و ﻟــــﻪ ﻧﻮﺳــــﺮاوﮑﻰ ﻧﮫﻨــــﻰ ﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻰ وهزﻳﺮاﻧﻰ ﻋﺮاﻗﺪا ﻛﻪ ﺋـﺎرِاﺳـﺘﻪى ﺗـﻪﯾـﺎرى ﺻـــﻪدرى ﻛـــﺮاوه و داواﻳـــﺎن ﻟـــﺪهﻛـــﺎت ﻛـــﻪ ﻟﭙﺮﺳـــﺮاوه دﻳـــﺎرو ﭘﻠـــﻪ ﻳﻪﻛﻪﻛﺎن و ﭘﻠﻪ دووهﻛﺎﻧﻴـﺎن ﻛـﻪ ﭘـﻪﯾـﻮهدﻳـﺎن ﺑـﻪ ﺣـﻪرهﺳـﻰ ﺷـﯚرِﺷـﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺋﺮاﻧﻪوه ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻣـﺎوهﯾـﻪﻛـﻰ ﻛـﺎﺗﻰ ﺧﯚﻳـﺎن وون ﺑﻜـﻪن و 45
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﭽﻨﻪ دهرهوهى ﺳﻨﻮرهﻛﺎن ﺑﯚﺋﻪوهى ﻟﻪ ﮔـﺮﺗﻦ رِزﮔﺎرﻳـﺎن ﺑﺒـﺖ ,ﻛـﻪ ﺋ ـﻪﻣ ـﻪش ﺑــﻪﮕ ـﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺑــﻪھ ـﺰه ﺑ ـﯚ ﺑــﻮوﻧﻰ دهﺳــﺘﻮهرداﻧــﻰ ﺋــﺮان ﻟﻪﻛﺎروﺑﺎرى ﻧﺎوﺧﯚى ﻋﺮاﻗﺪا و ﺧﯚﺷﻜﺮدﻧﻰ ﺋﺎﮔﺮى ﺷﻪرِى ﺗﺎﻳﻪﻓـﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا .ﺋﺮان ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ِرۆﭼﯚﺗﻪ ﻧﺎو ھـﻪﻣـﻮو دام و دهزﮔــﺎ ﺋــﻪﻣﻨــﻰ و ﻣﻮﺧﺎﺑــﻪراﺗــﻰ و ﺳــﻮﭘﺎ و ﻣــﻪدهﻧــﻰ ﺣﻜﻮﻣــﻪﺗــﻰ ﻋﺮاﻗﻪوه ﻛﻪ ﺳﺎﻧﺎ ﻧﻴﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﯽ ﻛـﻪﻣـﺪا ﮐـﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺮـﺖ ,ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺷﻴﻌﻪﻛﺎﻧﻰ ﻋﺮاق زۆرﻳﻨﻪﯾـﺎن ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﺋـﺮاﻧﻦ و ﺑﯚﺣـﺴﺎﺑﻰ ﺋـﺮان ﻛﺎردهﻛﻪن. ﺳﻮﻧﻪى ﻛﻪﻣﻴﻨﻪى ﻋﻪرهﺑﻴﺶ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟﻪﺣـﻮﻛﻢ و دهﺳـﻪﻻت دوورﻛﻪوﺗﻮﻧﻪﺗﻪوه و دهﺳﺘﻴﺎن داوهﺗﻪ ﺑـﻪﻧـﺎو ﻣﻘـﺎوهﻣـﻪت و دژاﻳـﻪﺗـﻰ ﻛﺮدﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻰ ﻋﺮاﻗﻴﺶ و زۆرﮏ ﻟﻪدهوﻪﺗﺎﻧﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪ ﺋﻮردون و ﻣﻴﺴﺮ و ﻳﻪﻣﻪن و ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛـﻪﻧـﺪاو ﺑــــﻪﺋﺎﺷــــﻜﺮاو ﺑــــﻪﻧﮫﻨــــﻰ ھﺎوﻛــــﺎرى ﻣــــﺎدى و ﻣــــﻪﻋﻨــــﻪوى ﻳــــﺎن دهﻛ ـﻪن.ﺗﻮرﻛﻴــﺎش وهك ووﻻﺗﮑــﯽ ﮔــﻪورهى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ و ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﺑﻴﺎﻧﻮوى ﭘﺎرﺰﮔﺎرى ﻟﻪﻻﻳﻪك ﻟـﻪ ﺳـﻮﻧﻪﻛـﺎن و ﻟـﻪﻻﻳـﻪﻛـﻰ ﺗﺮﻳـﺸﻪوه ﺑﻪﺑﻴﺎﻧﻮى ﭘﺎرﺰﮔـﺎرى ﻟـﻪ ﺗﻮرﻛﻮﻣﺎﻧـﻪﻛﺎﻧـﻪوه دهﺳـﺖ وهردهداﺗـﻪ ﻧـﺎو ﻛﺎروﺑـــﺎرى ﻧـــﺎوﺧﯚى ﻋﺮاﻗـــﻪوه و ھﻨـــﺪهى دى ﺑﺎرودۆﺧـــﻪﻛـــﻪﯾـــﺎن ﺋــﺎﯚزﻛﺮدوه و ﻟــﻪﺟﻴــﺎﺗﻰ ﺋ ـﻪوهى ﺑــﻪرهو ھﻮرﺑﻮﻧ ـﻪوه و ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ و ﺟﮕﻴﺮى ﺑﻪرن ﺑﻪﭘـﻲَﭼـﻪوھﺎﻧـﻪوه ﺑـﻪرهو ﺧﺮاﭘﺘـﺮ و ﺋـﺎﯚزﺗﺮ ﺑـﻮوﻧﻰ دهﺑــﻪن .ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪھــﯚى ﻧ ـﻪﺑــﻮوﻧﻰ ﻳـﻪك ﻣـﻪرﺟ ـﻪﻋــﻰ دﻳﻨــﻰ ﺑــﻪھ ـﺰو ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎ و ﻧﻪﺑﻮﻧﻰ ﭘﺎرﺗﮑﯽ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪھﺰ ﺳﻮﻧﻪﻛـﺎن ﭘـﻪرش و ﺑـﻼو
46
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑــﻮن و ﻟــﻪ ﻏﻴــﺎﺑﻰ ﺑــﻪرﻧﺎﻣـﻪ و ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﮑــﯽ رِوون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﺪا ھﻨﺪهى ﺗﺮ ﻻواز و ﺑﻰَ دهﺳﻪﻻت ﻣﺎوﻧﻪﺗﻪوه 25.
ﺑﯚﭼﻰ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ؟ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﻟﻪدـﺮ زهﻣﺎﻧـﻪوه ﮔﺮﻧﮕﻴـﻪﻛـﻰ ﮔﻪورهى ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى وﺳﻪرﺑﺎزى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و دﻳﻨﻰ ھـﻪﺑـﻮه و ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﺋﻪو ﮔﺮﻧﮕﻴﻪى ھﻪرﻣﺎوه ,ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهى -: رﺳـﻰ ﻛﻴـﺸﻮهرى ﺋﺎﺳـﻴﺎو ﺋـﻪﻓﺮﻳﻘﻴـﺎو .1ﺧﺎﯽ ﺑﻪﯾﻪﻛﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ھﻪ َ ﺋﻪوروﭘﺎﻳﻪ. .2ﺧﺎﯽ ﺑﻪﯾﻪﻛﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ﭼﻪﻧﺪ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪﺗﮑﯽ ﺟﻴﺎوازه. .3ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪ ﻻﻧﻜــﻰ ﻣﺮۆﭬﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﻴﻪت ﺑــﻮه ﻟــﻪ ﺳﯚﻣﻪرﻳﻪﻛﺎن و ﺑﺎﺑﻠﻴﻪﻛﺎن و ﻣﻴﺴﺮﻳﻪﻛﺎن و ..ھﺘﺪ. .4ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺟﮕﻪى ھﺎﺗﻨـﻪ ﺧـﻮارهوهى ﻛﺘﺒـﻪ ﭘﻴـﺮۆزهﻛـﺎﻧﻰ ﺗ ـﻪورات و ﺋﻴﻨﺠﻴــﻞ و ﻗﻮرﺋﺎﻧ ـﻪ و ھــﻪرﺳــﻰَ دﻳﺎﻧ ـﻪﺗــﻰ ﺟﻮﻟــﻪﻛ ـﻪ و ﻣﻪﺳﻴﺤﻴﻪت و ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺗﻴﺎدا ﺳﻪرﻳﮫﻪﻟﺪاوه و ﺑﻼوﺑﯚﺗﻪوه. .5ﺋﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﺧـﺎوهن ﻧـﻪوت و ﺳـﺎﻣﺎﻧﮑﻰ ﺳﺮوﺷـﺘﻰ ﮔـﻪﻟـﮏ دهوﻪﻣﻪﻧﺪه ﻛﻪ ﺟﮕﻪى ﭼﺎوﺗﺒﺮِﻳﻨﻰ داﮔﻴﺮﻛﻪراﻧﻰ ﻛﯚن و ﻧﻮﺒﻮه. .6ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪ ﺧــﺎوهن دهرﻳــﺎو ﺋــﺎوى ﮔــﻪرﻣ ـﻪ ﻛ ـﻪ ﻟــﻪھــﯿﭻ وهرزﮑﻰ ﺳﺎﺪا ﻧﺎﻳﺒﻪﺳﺘﺖ و ﻛﺎرى ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ ﭘﻪﻛﻰ ﻧﺎﻛﻪوﺖ. .7ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪ ﺧــﺎوهن ژﻣــﺎرهﯾــﻪﻛــﻰ زۆرى داﻧﻴــﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻛ ـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش واﻳﻜــﺮدوه دهﺳــﺘﻰ ﻛــﺎر ﺗﻴﺎﻳــﺪا ھــﻪرزان ﺑــﺖ و ﺑــﺎزارِﮑـﻰ ﻣﺴﯚﮔﻪرﻳﺶ ﺑﺖ ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧﻪوهى ﻛﺎﻻﻛﺎن. 47
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... .8ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﻟﻪرِووى ﺳﻪرﺑﺎزﻳﺸﻪوه ﮔﺮﻧﮕﻰ ﮔﻪﻟـﮏ ﮔـﻪورهى ھﻪﯾﻪ. .9ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺧﺎوهن ﺋﺎو و ھﻪواو ژﻳﻨﮕﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﺗـﺎرِادهﯾـﻪﻛـﻰ زۆر ﺳـﻪرﻧــﺞ رِاﻛـﺶ و ﺧﯚﺷــﻰ ھــﻪﯾـﻪ و ﺟﮕـﻪى ﮔــﻪﺷــﺘﻮﮔﻮزارى زۆر ﺟﻮان و دﺮﻳﻦ و ﻣﮋووﻳﻰ ﺗﻴﺎداﻳﻪ. ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪم ھﻪﻣﻮو ھﯚﻛﺎراﻧﻪو دهﯾﺎﻧﻰ ﺗﺮﻳﺶ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪدرﮋاﻳـﻰ ﻣـــﮋوو ﺟﮕـــﻪى ﻣـــﺸﺘﻮﻣﺮِ و ﻣﻠﻤﻼﻧـــﯽ ﻧـــﻮان زﻟﮫـــﺰ و داﮔﻴﺮﻛـــﻪران ﺑﻮه.ھﻪﻣﻮوﻳﺎن وﻳﺴﺘﻮﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪﺋﺎﺷﺘﻰ ﺑﺖ ﻳﺎن ﺑـﻪﺷـﻪرِ ﺟﭙـﯽ ﺧﯚﻳـﺎﻧﻰ ﺗﻴﺎدا ﺑﻜﻪﻧﻪوه و ﻗﺎﻳﻢ ﺑﻜﻪن. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﯚﺗﻪ ﺧﺎﯽ ﭼﺮِﺑﻮﻧﻪوهى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎن و ﺧــــﺎﯽ ﺑــــﻪرﻳــــﻪك ﻛــــﻪوﺗﻨــــﻪﻛــــﺎن و دواﺗــــﺮﻳﺶ ﺧــــﺎﯽ ﻧــــﺎﻛﯚﻛﻰ و ﮐﺸﻤﻪﮐﺶﻣﻪﻛﺎن.ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪﺑـﻪﺑـﻪردهواﻣـﻰ ﮔـﯚرِهﭘـﺎﻧﻰ ﺷـــﻪرِوﻣﻠﻤﻼﻧﮑـــﺎن ﺑـــﻮه و زۆرﻛـــﻪم ﺋﺎﺷـــﺘﻰ و ﺋﺎﺳـــﺎﻳﺶ و ﺋـــﺎراﻣﻰ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ ﺑﺎﯽ ﺑﻪﺳﻪردا ﮐﺸﺎوه. ﺋﻪﻣﻪش ﺑﯚﺗﻪ ھﯚى-: .1داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧــﻰ ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ ﻟــﻪﻻﻳـﻪن ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳـﻪﺗــﻰ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻰ و ﭘـﺸﺘﺮﻳﺶ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن رِۆﻣﺎﻧ ـﻪﻛــﺎن و ﺧﺎﭼﭙــﻪرﺳــﺘﻪﻛــﺎن و ﺑﺰهﻧﺘﻰ و دواﺗﺮﻳﺶ ﻟـﻪدواى ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﻳـﻪﻛـﻪﻣـﻪوه ﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1918وه ھـﻪﻣــﻮو ﻣﻴﺮاﺗــﻰ دهوــﻪﺗــﻰ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻰ داﺑــﻪﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﺳـﻪر ﺋﻴﻨﮕﻠﻴﺰ و ﻓﻪرِهﻧﺴﻴﻪﻛﺎن و ﺋﻴﺘﺎﻟﻴﻪﻛﺎن و ...ھﺘﺪ .2ﻟـــــﻪﺳـــــﺎﯽ 1916وه ﻟـــــﻪﭼﻮارﭼـــــﻮهى رِﮑـــــﻪوﺗﻨﺎﻣـــــﻪى ﺳﺎﻳﻜﺲ_ﺑﻴﻜﯚوه ﻧﻪﺧﺸﻪى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪ ﻟـﻪﻧـﻮان ﺋﻴﻨﮕﻠﻴـﺰ و 48
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻓﻪرِهﻧﺴﻴﻪﻛﺎﻧﺪا داﺑﻪﺷﻜﺮاﻳﻪوه ﺳﻪر ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺑﭽﻮك ﺑﭽـﻮك و ﺷـﺦ و ﺋﻴﻤﺎرهت و ﻣﻪﻣﻠﻪﻛﻪﺗﻰ ﺟﻴﺎوازدا . .3ھﻪرﺋﻪم داﮔﻴﺮو داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﻪ ﺑـﻮه ھـﯚى دروﺳـﺘﺒﻮوﻧﻰ دهﯾـﻪھـﺎ ﻛﺸﻪو ﻧﺎﻛﯚﻛﻰ ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪدا. .4ﻛﻪﻟﺘﻮره رِۆژھﻪﻻﺗﻰ و دواﻛﻪوﺗﻮو ﻛﯚﻧﻪﭘﺎرﺰ و ﻋﻪﺷﺎﻳﻪرى و دهرهﺑــﻪﮔﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ و ﺑﻨ ـﻪﻣﺎ ـﻪﯾ ـﻰ و دﻳﻨــﻰ و ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ واﻳﻜــﺮد ﻛ ـﻪ رِژﻤﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ووﻻﺗﺎﻧـﻪ ﻟـﻪﺟـﯚرى ﺧﯚﺳـﻪﭘـﻦ و ﺗـﺎﻛﺮِهو و زاـﻢ و داﺧﺮاوﺑﻦ. .5ﻧــﻪﺑــﻮوﻧﻰ ھﯚﺷــﻴﺎرى ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗــﻰ و زاﻧﺴﺘﻰ ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪم ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﺎﻧﻪدا ﺑﺒﻮه ھﯚﻛﺎرﮏ ﺑﯚ دواﻛﻪوﺗﻮوﻳﻰ و ھﻪژارى و ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارى و ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهى ﺟﯚرهھﺎ ﻧﻪﺧﯚﺷﻰ. ﺑﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ ووﻻﺗـﺎن و رِژﻤـﻪﻛـﺎن و ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﻟﻪدﺮ زهﻣﺎﻧﻪوه و ﺗﺎﻛﻮ ﺋﺴﺘﺎش ﻛﻪ ﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻪﻛﻪ و ﺳﻪدهى ﺑـــﻪﺟﻴﮫـــﺎﻧﻰ ﺑـــﻮون و ﺑـــﺎزارِى ﺋـــﺎزاد و ﺷـــﯚرِﺷـــﻰ ﺗـــﻪﻛﻨـــﻪﻟﯚژﻳـــﺎى ژﻣﺎرهﯾﻴﻪ.ھﻪروهك ﺧﯚﻳﺎن ﻣﺎوﻧﻪﺗﻪوه,ﮔﻪرﭼﻰ ﻛـﻪﻣـﮏ ﮔـﯚرِان ﺑـﻪﺳـﻪر ﮔﻮﺗﺎر و ھﻪﻟﺴﻮﻛﻪوت و ﺑﻴﺮﻛﺮدﻧﻪوهو ﺳﻰَ ﻛﻮﭼﻜﻪى)) ِرژﻤـﻪﻛـﺎن – ﺣﻜﻮﻣــﻪﺗــﻪﻛــﺎن-ﻛﯚﻣــﻪﮕﺎﻛــﺎن(( ھــﺎﺗﻮوه .ﺑــﻪﻻم ھــﺸﺘﺎش ﺑــﺎﻳﻰ ﺋﻪوهﻧـﺪه ﻧـﻴﻦ ﻛـﻪ ﻟـﻪﺗﻮاﻧﺎﻳـﺪا ﺑـﺖ ﺧـﯚ ﺑﮕﻮﻧﺠﻨـﺖ ﻟـﻪﮔـﻪڵ رِووداو وﭘﺸﮫﺎت و ﺋﻪم ﺳﻪده ﻧﻮﯿﻪداﻛﻪﭘﺮِه ﻟﻪداھﻨﺎن و ﻛـﺸﻪ و ﮔﺮﻓـﺖ و ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪ و ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺪاردا.
49
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪھﯚى ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛـﺎﻧﻰ ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧـﺪﮑﻰ دﻳﻨـﻰ و ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ و ﻧـﻪﺗـﻪوهﯾـﻰ ھــﻪﻣـﻪﺟـﯚرى ﺗﻴﺎداﻳـﻪ.ﺑﯚﺗـﻪ ﺳـﻪرﭼـﺎوهى ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ و ھﻪرِهﺷﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ زﻟﮫﺰ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴﺎ ﻓﺮه ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻴﻪ ﮔﻪوره ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪﻛﺎن. ﺑ ـﻮوﻧﻰ ﺳــﻰَ دﻳﺎﻧ ـﻪﺗــﻰ )) ﺟﻮﻟــﻪﻛ ـﻪ-ﻣ ـﻪﺳــﻴﺤﻴﻪت –ﺋﻴــﺴﻼم (( ﻛ ـﻪ دردۆﻧﮓ ﺑـﻮون ﭘﮑـﻪوه ﺑﻪدرﮋاﻳﻰ ﻣﮋوو ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﻧﺎﺗﻪﺑﺎو ﻧﺎﻛﯚك و ِ و ھــﯿﭻ ﻛﺎﺗــﮏ ﺧﺎﮫﮫﺎوﺑــﻪﺷ ـﻪﻛﺎﻧﻴــﺎن زﻳــﺎﺗﺮ ﻧ ـﻪﺑــﻮه ﻟــﻪو ﺧﺎﻻﻧ ـﻪى ﺟﮕﻪى ﻣﺸﺘﻮﻣﺮِ و ﻧﺎﻛﯚﻛﻰ ﺑﻮون .ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﯾﻪك ﺧﺎﺪا ھﺎوﺑـﻪﺷـﺒﻮون ﺋ ـﻪوﻳــﺶ ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣــﻮان ﺑــﺮِواﻳــﺎن ﺑــﻪﯾـﻪك ﺧــﻮا ھــﻪﺑــﻮه ,ﺋ ـﻪﮔﻴﻨــﺎ ﻟــﻪ ﭘﻐـــﻪﻣﺒـــﻪر و ﭘـــﻪﯾﺎﻣـــﻪﻛـــﺎن و ﮔﻮﺗـــﺎر و ھـــﻪﻟـــﺴﻮﻛﻪوﺗـــﻰ ﺗﺮﻳﺎﻧـــﺪا ﺟﻴﺎوازﺑﻮون و زۆرﺑﻪى ﺟﻪﻧﮕـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺋـﻪﮔـﻪر رِاﺳـﺘﻪوﺧـﯚش ﻟﻪژﺮ ﭘﻪردهى دﻳﻨﺪا ﭼﻨﻪﺑﻮﺑﻦ ,ﺋـﻪوا ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﭘﺎﻨـﻪر و ھﯚﻛـﺎرى دﻳﻦ رِۆﯽ ﮔﻪورهى ﺑﻴﻨﻴﻮه ,ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﺑﻮوﻧﻰ ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ﻣـﻪزھـﻪب ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪم دﻳﻨﺎﻧﻪﺷﺪا ﻟﻪ ﺟﻮﻟـﻪﻛـﻪ و ﻣـﻪﺳـﻴﺤﻴﻪت و ﺋﻴـﺴﻼﻣﺪا ,وهك ﺑﺎــــﻪ ﺗﻮﻧــــﺪرِهوهﻛــــﺎﻧﻰ ﺟﻮﻟــــﻪﻛــــﻪ و ﻛﺎﺳــــﯚﻟﻴﻚ و ﭘــــﺮِۆﺗــــﺴﺘﺎن و ﺋـــــﻪرﺳـــــﯚدۆﻛﺲ و ﻣـــــﻪﺳـــــﻴﺤﻰ ِرۆژھـــــﻪﻻت و ِرۆژﺋـــــﺎواو ...ھﺘـــــﺪ وﻣـــﻪزھـــﻪﺑـــﻪﻛــــﺎﻧﻰ ﺳـــﻮﻧﻪ و ﺷـــﻴﻌﻪ و رِهوت و ﮔﺮوﭘـــﻪ ﺋﻴــــﺴﻼﻣﻴﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮ..ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚﻳﺎن ﺑﻮون .ﻟﻪوﻻﺷﻪوه ﺑﻮوﻧﻰ ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ﻧﻪﺗﻪوه و ﻛﻪﻣﺎﻳﻪﺗـﻰ ﻟـﻪ ﺗـﻮرك و ﻓﺎرس و ﻋﻪرهب و ﻛـﻮردو ﺑـﻪﻟـﻮش و ﺋـﺎزهر و ﺑـﻪرﺑـﻪر و ﺋـﻪرﻣـﻪن و ﻳ ـﻪزﻳــﺪى و ﺋـﻪﻓﻐــﺎﻧﻰ و ﺗــﺎﺟﻴﻜﻰ و ﺗــﻮرك و...ھﺘــﺪ .واىﻜــﺮدوه ﻛ ـﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﻰَ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ﺗﻴﺎﻳﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ . 50
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋ ـﻪﻣـﻪ ﺳ ـﻪرهرِاى ﻛــﺸﻪى ﺳــﻨﻮور و ﺋــﺎوو...ھﺘــﺪ ﻟــﻪﻧــﻮان ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا.ﮐﻪھﻪﻣﻮو ﺋﻪم ﻛﺶاﻧﻪ واى ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻛﺮدوه ﻛـﻪ ﺑﺒﺘـﻪ ـﺪرهوى ﻛﻮاﻧــﻮى ﮔــﻪﺷ ـﻪﻛــﺮدن و ﺳ ـﻪرھــﻪﻟ ـﺪاﻧﻰ ﭼــﻪﻧــﺪﻳﻦ ﺟ ـﯚره ﺗﻮﻧـ ِ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾـﻰ و ..ھﺘـﺪ.ﻛـﻪﻟـﻪﻧـﻮان ﺧﯚﻳﺎﻧـﺪا ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺑــﻪردهواﻣــﻰ ھــﻪﯾــﻪ و ﺑــﻪوهﺷــﻪوه ﻧــﻪوهﺳــﺘﺎوه ھــﻪ ِرهﺷــﻪى ﺟــﺪى و ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺪارﻳﺸﻰ دروﺳﺘﻜﺮدوه ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ دهوـﻪﺗـﺎﻧﻰ دوﻧﻴﺎ ﻟﻪدوور و ﻧﺰﻳﻜﻪوه .و ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺑﯚﺗﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهى ﻧﺎردﻧﻪ دهرهوهى دﻳﺎردهى ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺪارى ﺗﻴﺮۆرو ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎﻧﻴﺶ ﺑـﯚ دهرهوهى ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ ﻟـــﻪھـــﻪﻣـــﻮو دوﻧﻴـــﺎدا.و ﺗﺎﻛﺎرﮔـــﻪﯾـــﺸﺘﻪ ﺋـــﻪوهى ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﺋ ـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎﻧﺪا ﻟــﻪﺳــﺎﯽ 1996وه ﺗﺎﺳــﺎﯽ 2001ﺋﻴﻤــﺎرهﺗﮑــﯽ ﺗﻮﻧﺪرِهوى ﺳﻪﻟﻪﻓﻰ و ﺋـﺼﻮﯽ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ داﺑﻤـﻪزرﻨـﺖ و ﺑـﻪھﺎوﻛـﺎرى رِﮑﺨﺮاوى ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪهى ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﺑﻪﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ ﺋﻮﺳﺎﻣﻪ ﺑـﻦ ﻻدن و ﺋﻪﯾﻤﻪن زهواهﯾﺮى و ﻣﻪﻻ ﻋﻮﻣﻪرى ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺎن ﺑﯚﺳﻪر ھﻪﻣﻮو ووﻻﺗﺎﻧﻰ دوﻧﻴﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮد ﺑﻪﮔﻪورهو ﺑﭽﻮﻛﻪوه. و ﺋ ـﻪوهﺑــﻮو ﻟــﻪ 3ﺷ ـﻪﻣ ـﻪى رِهش ﻳــﺎن ﮔــﻪورهى 11ى ﺳ ـﭙﺘﻪﻣﺒــﻪرى ﺳﺎﯽ 2001دا ﻛـﺎرهﺳـﺎﺗﮑﻴﺎن ﺑـﻪﺳـﻪر ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎو دوﻧﻴﺎﺷـﺪا ھﻨـﺎ ﻛﻪﭼﺎوهرِوان ﻛﺮاو ﻧﻪﺑﻮو ,ﺋﻴﺪى ﻟﻪو ﺳﺎﺗﻪوه دوﻧﻴـﺎ ﺑﯚﺗـﻪ دووﺑـﻪرهى دژ ﺑﻪﯾﻪك ﺑﻪرهى ﺗﻴﺮۆرو ﺑﻪرهى دژهﺗﻴﺮۆر. رِووداوى 11ى ﺳ ـﭙﺘﻪﻣﺒــﻪر ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى ﮔــﻪورهى ﻛــﺮده ﺳ ـﻪر ھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴﺎ ھﻪر ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه ﻛﻪ ﻛﺎرهﺳﺎﺗﻪﻛﻪى ﺗﻴﺎ رِوودا ﺗﺎ ﺋـﻪوروﭘـﺎو ﺋﺎﺳــﻴﺎ و ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ و ﺳ ـﻪرﺗﺎﭘ ـﺎى دوﻧﻴـــــﺎش.ﺋـــــﻪو رِووداوه ﻛـــــﺎرﮑﻰ واﻳﻜـــــﺮد ﻛـــــﻪ رِژﻤـــــﻪﻛـــــﺎن و 51
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻤﻪدارهﻛﺎن و ﺧﺎوهن ﻓﻜﺮ و ﺑﻴﺮدۆزهﻛـﺎن ﺑـﻪﺳـﻪر ﺣـﺴﺎﺑﺎت و ھﺎوﻛﺸﻪ و ﭘﻼﻧﻪ ﻛﻮرت و دوورﺧﺎﻳﻪﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا ﺑﭽﻨﻪوه .ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ﻟﻪم ﭘﻨﺎوهدا ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﭘﺶ ھﻪﻣﻮاﻧﻪوه ﻛﻪوﺗﻪ ﺧﯚ ﺑﯚ دۆزﻳﻨـﻪوهى رِﮕ ـﻪ ﭼــﺎرهﯾ ـﻪﻛــﻰ رِﻳــﺸﻪﯾ ـﻰ ﺑ ـﯚ ﺑﻨ ـﻪﺑــﺮِﻛﺮدﻧــﻰ دﻳــﺎردهى ﺗﻴــﺮۆر و ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎن ﻟﻪﺳـﻪرﭼـﺎوهﻛـﻪﯾـﻪوه ﻛـﻪ ﺋـﻪوﻳـﺶ ﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪ. دارـﮋهراﻧـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﺑـﺎﯽ ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﺑﻴﺮﻳﺎران و ِ اﺳﺘﺮهوى ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧﻰ ﺋﻴﺪارهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﺣﻴﺰﺑﻰ ﻛﯚﻣﺎرى رِ ِ ﻛــﻪوﺗﻨــﻪﺧــﯚ ﺑــﯚ داﻧــﺎﻧﻰ )) ﺑﻴــﺮدۆزهى ﻓــﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر (( ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ ,ﻣــﻪﺑــﻪﺳــﺖ ﻟــﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾــﻪ و ھـــﻪﻟﺒﮋاردﻧـــﻰ ﺋـــﻪم ﻧﺎوﭼـــﻪﯾـــﻪش ﺑـــﯚ ﺟﺒـــﻪﺟﮑﺮدﻧـــﻰ ﺑﺮﻳﺘﻴـــﻪ ﻟـــﻪ زﻳﻨﺪووﻛﺮدﻧﻪوهو ﺋﺎﻛﺘﻴﭭﻜﺮدﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻛﺸﻪ ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻴﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺧﻪﻓﻪ ﺑﻮون .ﺑﯚﺋﻪوهى ﻓﻪوزاﻳـﻪك دروﺳﺖ ﺑﺒﺖ ﻛﻪ ﺑﺒﺘﻪ ﻣﺎﻳﻪى ﻛﺎوﻟﻜﺮدن و ﺗﮑﺪاﻧﮑﻰ ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎﻳﻰ و ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻴﺸﺪا ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ ﻧﻮێ ﺑﻪﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـﺎ و ﻣـﮋوو و ﺳﻴﺎﺳـﻪت و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و زاﻧﺴﺘﻰ ﻧﻮێ دروﺳﺖ ﺑﺒـﺖ.ﻛـﻪزۆر ﺑﺎﺷـﺘﺮ ﺑﺖ ﻟﻪ ﭘﺶ ﺧﯚى. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ھـﻪﻻﻳـﺴﺎﻧﻰ ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﻧـﺎوﺧﯚو ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﻧـﻮان ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ رِﮕـــﻪ ﺧﯚﺷـــﻜﻪر دهﺑـــﺖ ﺑـــﯚ دهﺳـــﺘﻮهرداﻧـــﻰ دهرهﻛـــﻰ و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ,ﻛـﻪﻟـﻪﺋـﺴﺘﺎدا ﺧـﺎوهن ﺑـﺮِﻳـﺎر و دهﺳـﻪﻻت و ھــﺰه ﻟــﻪدوﻧﻴــﺎدا و ھــﻪر ﻟــﻪﺗﻮاﻧــﺎى ﺋــﻪوﻳــﺸﺪاﻳﻪ ﻛــﻪ ﺋــﻪوﻛــﺎره ﺑﻜﺎت.ﺑﯚﻳﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘﻼﻧﻰ ﺧﯚى ھـﻪﯾـﻪ ﺑـﯚ 52
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋﻪو ﮔﯚرِاﻧﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪرﻳﻪ و ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ھﻪﻣﻮو ھﻪوﻟﮑـﻰ ﺑـﯚ ﮔـﯚرِﻳﻨـﻰ ِرژﻤﻪﻛﺎن و دهﺳﻪﻻﺗﺪاره ﺗﺎﻛﺮِهو و ﺧﯚﺳﻪﭘﻦ و داﺧﺮاوهﻛﺎﻧﻪ.دواﺗـﺮ ﭼــﻪﺳ ـﭙﺎﻧﺪﻧﻰ دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت و ﭼﮑﺮدﻧــﻰ ﺋﺎزادﻳ ـﻪﻛــﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ﺋــﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺋــﺎﺑﻮرى و ﺑــﺎزارِهﻛــﺎن و ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﻰ ﺷــﯚرِﺷــﮑﻰ ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗﻴــﺸﻪ ﺑــﻪھــﯚى ﻛﺮاﻧــﻪوهو ھﯚﺷـــﻴﺎرﻛﺮدﻧﻪوهى ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎن ﻟﻪرِﮕﻪى ﺗﻪﻛﻨـﻪﻟﯚژﻳـﺎ و داھﻨﺎﻧـﻪ ﻧﻮﮑـﺎﻧﻰ زاﻧـﺴﺘﻪوه, ھﻪﻣﻮو ﺋﻪم ﻛﺎراﻧﻪش ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهى ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﺪا ﺟﺒﻪﺟﺪهﻛﺎت ﻛـﻪ ﻧﺎﺳـــﺮاوه ﺑـــﻪ )) ﭘـــﺮِۆژهى رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﮔـــﻪوره ﻳـــﺎن رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧﻮێ (( . * * * * * *
ﻛﺎوﻟﻜﺎرﻳﻪﻛﻰ دروﺳﺘﻜﻪر ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ وﺮاﻧﻜﺮدن و ﻟﮏ ھﻪﻟﻮهﺷـﺎﻧﻰ ﺗﻪواوهﺗﻰ ژﺮﺧـﺎن و ﺳـﻪرﺧـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪ و دووﺑﺎره داﻣﻪزراﻧﺪﻧﻪوه و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪﺗﻰ ﺑﻪﭘـﯽ دﻳـﺪوﺑﯚﭼﻮوﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﯚ دﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻧﻮێ. ﺧـﺎوهﻧـﻰ ﺋـﻪم ﺑﻴـﺮدۆزهﯾـﻪش))ﻛﺎوﻟﻜـﺎرى دروﺳـﺘﻜﻪر(( ﻋﺮاﻗﻴـﺎن ﺑـﯚ ﺋﻪم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﯾﺎن ھﻪﻟﺒﮋارد,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻋﺮاق ﺑﻪدﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دادهﻧﺮﺖ و ﮔﻪل و ﺧﺎﻛﻰ ﻋﺮاﻗﻴﺎن ﻛﺮده ﺗﺎﻗﻴﮕﻪﯾﻪك ﺗـﺎﺑﺰاﻧﻦ ﺋـﻪو ھـﻪـﻪ و ﻛـــﻪﻣﻮﻛـــﻮرِﻳﺎﻧـــﻪ ﭼـــﻴﻦ ﻛـــﻪﻟـــﻪﺳـــﻪر زهﻣﻴﻨـــﻪى واﻗﻴـــﻊ ﺑـــﻪرهو رِووى
53
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪﯾﺎن دهﺑﺘﻪوه ﺗﺎﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﻟﻪووﻻت و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا دووﺑﺎره ﻧﻪﺑﻨﻪوه. ﺑﻴﺮﻳﺎراﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( وادهدهﻧﻦ ﻛﻪ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﻧﺰﻳﻜﻪى ﻧﻴﻮﺳـﻪدهﯾـﻪ ﻟـﻪ ﺣﺎـﻪﺗﮑـﯽ ﺋﺎراﻣـﺪا دهژى ,ﺑـﻪﻻم ﺋﻪم ﺋﺎراﻣﻴﻪ ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ژﺮ دهﺳﻪﻻﺗﮑﯽ ﺧﯚﺳﻪﭘﻦ و ﺗﺎﻛﺮِهو و زاـﻢ ﻛـﻪ ﺗﻴﺎﻳــﺪا ﺋــﺎزادى و دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت ﺑﻮوﻧﻴــﺎن ﻧﻴـﻪ .ھــﻪرﺑﯚﻳـﻪ ﺋـﻪم ﺑﻴﺮﻳﺎراﻧ ـﻪ ﭘﻼﻧــﻰ ﺋ ـﻪوهﯾ ـﺎن دارِﺷــﺘﻮه ﻛ ـﻪﺋ ـﻪم ﺋﺎراﻣﻴ ـﻪ ﺗــﮏ ﺑــﺪهن ﺑــﻪﺗ ـﻪواوهﺗ ـﻰ ﺑــﻪﭼﺎوﭘﯚﺷــﻴﻦ ﻟــﻪوھــﻪﻣــﻮو زهرهرو زﻳﺎﻧﺎﻧ ـﻪ)) ﺑــﺮِى و ﺟﯚرﻳﺎﻧﻪ(( ﻛﻪ دهﻛﻪون وهك ﺋﻪوهى ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا رِوودهدهن26. * * * * *
ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر و ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا زاراوهى )) ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﻳ ـﻪﻛﮑــﻪ ﻟــﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮﻳﻦ ﻛﻠﻴــﻞ ﻛ ـﻪ ﻋﻪﻗﯽ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪرھﻪﻣﻰ ھﻨﺎوه ﻟﻪﻣﺎﻣﻪﻪﻛﺮدﻧﻰ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛــﺸﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ﻋ ـﻪرهﺑﻴــﺪا .ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪﻛــﻰ زۆر دﻳﻘ ـﻪت ﺋ ـﻪم زاراوهﯾﻪ دارِﮋراوه ﻟﻪﻻﻳـﻪن ھـﻪﻟﺒـﮋاردهى ﺋـﻪﻛﺎدﻳﻤﻴـﺎ و دارِـﮋهراﻧـﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه ﺳﻪرهرِاى ﺧﺮاپ ﺗﮕـﻪﯾـﺸﺘﻨﻰ ﻋـﻪرهب ﻟـﻪﻣﺎﻧـﺎى ﻓ ـﻪوزا ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوهى ﻧــﺎﺟﮕﻴﺮى دهﮔ ـﻪﯾ ـﻪﻧــﺖ ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪزﻳــﺎدﻛﺮدﻧﻰ ووﺷـﻪى )) دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﻣﺎﻧﺎﻳـﻪﻛــﻰ ﭘــﯚزهﺗﻴﭭـﻰ ﺑـﯚ دروﺳــﺖ ﺑــﻮه ﻛـﻪ ﺟﮕــــﻪى ﭘــــﻪﺳــــﻪﻧﺪﻛﺮدﻧــــﻪ.ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــــﻪ ھــــﻪﻟﺒﮋاردﻧــــﻰ ﺋــــﻪم دوو 54
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ووﺷﻪﯾﻪ)) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر (( ﺑﯚ زﻳﺮهﻛﻰ دارِﮋهراﻧﻰ دهﮔﻪرِﺘـﻪوه ﺑﯚﺋﻪوهى ﺑﻪﺋﺎﺳﺎﻧﻰ ﺑﻪﺳـﻪر ﻛـﻪﺳـﺎﻧﻰ دوور ﻟـﻪﺳﻴﺎﺳـﻪت ﻟـﻪووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا ﺗﭙﻪڕﺑﻜﺎت و ﻟﻪﻣﺎﻧﺎو ﻣﻪﻏـﺰاى ﺷـﺎراوهﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﯚ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ دوورﺑﻜـــﻪوﺘـــﻪوه.ﺑﻨـــﻪﻣـــﺎ ﺋﺎﻳﺪۆﻟﯚژﻳـــﻪﻛـــﻪى )) ﻓـــﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( ﻟﻪ ِرووى ﻣﮋووﻳـﻪوه دهﮔـﻪرِﺘـﻪوه ﺑـﯚ ﺷـﯚرِﺷـﻰ ﻓـﻪرِهﻧـﺴﺎ ﻟﻪو ِرهواﻧﮕﻪﯾﻪوه ﺋﻪو ﺷﯚ ِرﺷﻪ ﻣﻪرﺟﻪﻋﮑﻪ ﻛـﻪ دهﻛﺮـﺖ ﻟﮑﯚﯿﻨـﻪوهو ﺑـــﻪراوردﺑﻜﺮـــﺖ ﺑـــﻪدروﺷـــﻤﻪ ﺑـــﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻟـــﻪ )) ﺋـــﺎزادى و دادﭘﻪروهرى و ﻳﻪﻛـﺴﺎﻧﻰ(( ,ﺑـﻪﻻم ﺳـﻪرهرِاى ﺧﺎـﻪ ﭘـﯚزهﺗﻴﻔـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋﻪو ﺷﯚرِﺷﻪ و ﻛﺎرﻳﮕـﻪرﻳـﻪ ﮔـﻪورهﻛـﺎﻧﻰ ﻟـﻪدوﻧﻴـﺎدا,ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺋـﻪوهﺷـﺪا ھـﻪﻧـﺪێ ﺧـﺎﯽ ﻧﮕـﻪﺗﻴﻔـﻴﺶ و ﻛﺎرﻳﮕـﻪرى ﻻوهﻛـﻰ ﻟـﻰَ دروﺳـﺖ ﺑــﻮوه ﺑﻪوهى ﻛﻪ ﭼﻴﻨﻪ رِهﺷﻮ رِووﺗﻪﻛﻪى ﻛﯚﻣﻪﮕـﺎ ﺑﻮﻧـﻪ ھـﯚى دروﺳـﺘﻜﺮدﻧﻰ ﻓﻪوزاﻳﻪك دوور ﻟﻪھـﻪﻣـﻮو ﺑﻨـﻪﻣـﺎ ِرﮑﺨـﺮاوهﯾﻴـﻪﻛﺎﻧـﻪوه ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ ﻧﻪﺑﻮوﻧﻰ ﻣﻪرﺟـﻪﻋﻴـﺎﺗﮑﯽ ﻓﻜـﺮى و ﺳﻴﺎﺳـﻰ ﻛـﻪﺑـﻮوه ھـﯚى داﺧـﻮراﻧﻰ ﺷـﯚرِش و ﻟــﻪ ﺋـﻪﻧﺠﺎﻣﻴــﺸﺪا ﮔــﻪرِاﻧـﻪوهى ﭘﺎﺷــﺎﻳﻪﺗــﻰ ﺑـﯚ ﻓـﻪرِهﻧــﺴﺎ و ﺳ ـﻪرھــﻪﻟ ـﺪاﻧﻰ ﺑﻴــﺮى ﺷ ـﯚﭬﻨﻰ ﻓ ـﻪرِهﻧــﺴﻰ ﻛ ـﻪ دهﯾﻮﻳــﺴﺖ ﺋ ـﻪو ﻓ ـﻪوزا ـﻰ ﺷ ـﯚرِﺷ ـﮕﺮﻳﻪ ﺑﻨﺮﺘ ـﻪ دهرهوه ﺑ ـﯚ ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﺗــﺮى ﺋ ـﻪوروﭘ ـﺎ ﺑــﻪﺑـ َ ﺋﺎورداﻧﻪوه ﻟﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﮑﮫﺎﺗﻪى ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪ. ِ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪرِاﺑـﻮوردوودا ھـﻪوـﯽ داوه ﻛـﻪ ﺑـﺎرودۆﺧﻰ ﻓـﻪوزا ﺑـﻪﻛـﺎر ﺑﮫﻨـﺖ ﺑـﻪﮔـﻪﻟـﮏ ﺟﮕـﻪ ﻟـﻪدوﻧﻴـﺎدا وهك ﺋـﻪوهى ﻟـﻪﺋﺮاﻧـﺪا ﻛــﺮدى ﻟــﻪﺳـﻪردهﻣــﻰ ﻣﻮﺻـﻪدهﻗﺪاﻟــﻪﺳــﺎﻟﻰ 1953دا و ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗــﻮوش ﺑــﻮو ﻟﻪﮔﻪرِاﻧﻪوهى ﺷﺎدا ﺑﯚﺳﻪر ﺣﻮﻛﻢ,ﺑﻪﻻم ﻟﻪدواى ھﻪﻟﮕﻴﺮﺳﺎﻧﻰ ﺷﯚرِﺷـﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﻧﻪﺑﻮو ﻟﻪﺳﺎﯽ 1979دا. 55
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... رِژﻤــﻪﻛــﺎن و ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴــﺎش ﻟــﻪرِﮕـﻪى ) ﻓـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪرهوه(,ھــﯿﭻ رِﮕﺮﻳـﻪﻛــﻴﺶ ﻧﻴـﻪ ﺑـﯚ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻛـﻪ رِاﺳــﺘﻪوﺧـﯚش ﻛــﺎرى داﮔﻴﺮﻛــﺎرى ﺋـــﻪﻧﺠـــﺎم ﺑـــﺪات ﺋـــﻪﮔـــﻪر ﭘﻮﻳـــﺴﺘﻰ ﻛـــﺮد ﻟـــﻪﺳـــﻪردهﻣـــﻰ ﻧـــﻪﻣـــﺎﻧﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ رِﮕﺮﺗﻨﺪا .ﺋﻪم ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺑﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﺮدﻧﻰ دوﻧﻴﺎﻳـﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪن زۆرﺑﻪى ﺳﻪرۆﻛﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه ﭘﻴﺎدهﻛﺮاوه و ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮوان زﻳـــﺎﺗﺮﻳﺶ ﺳـــﻪرۆك ﺑﯚﺷـــﻪو ﺋـــﻪم ﻛـــﺎره ﺑﯚﺗـــﻪ ﺳـــﻪرهﻛﻴﺘـــﺮﻳﻦ ﻛـــﺎرى ﺳﻪرۆﻛـﻪﻛـﺎن.ﺟـﯚرج ﺑـﯚش ﻛـﺎرى ﺑـﻪﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎﻛﺮدﻧﻰ دوﻧﻴـﺎ ﻟـﻪرِﮕـﻪى ﺑﻴــﺮدۆزهى)) ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪرهوه((ﺟﺒــﻪﺟــﻰَ دهﻛــﺎت ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴﺎدا.و ﺳﻪرۆك ﺑﯚش ﺑﻪھﯚى ژﻣـﺎرهﯾـﻪك ﻧﻮوﺳـﻪروﻛﺘﺒـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﻪوه ﻛــﺎرﻳﺘﮑﺮاوه ﻛ ـﻪ ﺑﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪ ﺳ ـﻪرﭼ ـﺎوهى داﻣ ـﻪزراﻧــﺪﻧﻰ ﻓﻜــﺮى ﺳﻴﺎﺳــﻰ رِﮑﺨﺮاو ﺑﯚ )) ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر(( و ﺳﻪرۆك ﺑﯚش ﺧﯚى داﻧﻰ ﻧﺎوه ﺑﻪو رِاﺳﺘﻴﻪدا ﻛـﻪ ﻛﺘﺒـﻰ )) ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ ((ه .ﻛـﻪ ﺑﯚﺗـﻪ ﺑﻨ ـﻪﻣــﺎى ﻛــﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﺋﻴــﺪارهﻛ ـﻪى ,ﺋ ـﻪم ﻛﺘﺒــﻪ ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪن )) ﻧﺎﺗــﺎن ﺷﺎراﻧــﺴﻜﻰ(هوه ﻧﻮوﺳــﺮاوه ﻛـﻪ ﺟﻮﻟــﻪﻛـﻪﯾـﻪﻛــﻰ ﺳـﯚﭬﺘﻰ ﺑــﻮه و ﻛـﯚﭼﻰ ﻛﺮدوه ﺑﯚ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و ﻟﻪﯾـﻪﻛـﮏ ﻟـﻪﺣﻜﻮﻣـﻪﺗـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋﺎرـﻞ ﺷـﺎرۆﻧﺪا ﺑﯚﺗﻪ وهزﻳﺮ ,رِواﻧﮕﻪى ﺷﺎراﻧﺴﻜﻰ ﺑـﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ ﻛـﻮرت دهﻛﺮﺘـﻪوهﻛـﻪ )) ﺋﻴﺴﻼم ﺑﺰوﺗﻨﻪوهﯾﻪﻛﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻴﻪ و ﻧﻪك ﺑﻪﺗﻪﻧﮫـﺎ ھـﻪرِهﺷـﻪﯾـﻪ ﺑ ـﯚ ﺳ ـﻪر ﺋﻴ ـﺴﺮِاﺋﻴــﻞ ﺑــﻪﮑ ـﻮ ھــﻪرِهﺷـﻪﺷ ـﻪ ﺑ ـﯚ ﺳ ـﻪر ھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴــﺎى ِرۆژﺋﺎوا((.27 ﺑﻪﻻى ﺷﺎراﻧﺴﻜﻴﻪوه واﻳﻪ ﻛﻪ )) ﻟـﻪرِﻳـﺸﻪ دهرھﻨـﺎﻧﻰ ﺗﻴـﺮِۆر ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﺑـــﻪوه ﺟﺒـــﻪﺟـــ ﻧﺎﺑـــﺖ ﺑـــﻪﺑـــﻪﻛﺎرھﻨـــﺎﻧﻰ ھـــﺰ و ووﺷـــﻜﻜﺮدﻧﻰ ﺳ ـﻪرﭼ ـﺎوهﻛــﺎﻧﻰ ,ﺑــﻪﮑ ـﻮ ﺑــﻪ ﭼ ـﺎرهﺳ ـﻪرﻛﺮدﻧﮑ ـﻰ ﻗــﻮولَ دهﺑــﺖ ﺑ ـﯚ 56
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھﯚﻛﺎرهﻛـﺎﻧﻰ ﺗﻴـﺮۆر ﻛـﻪ ﺳـﻪرﭼـﺎوه دهﮔـﺮن ﻟـﻪﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪﻛـﺎﻧﻰ رِژﻤـﻪ ﻋـﻪرهﺑﻴـﻪ ﺗــﺎﻛﺮِهو و ﺧﯚﺳ ـﻪﭘـﻦ و زاــﻢ و ﮔــﻪﻧــﺪهــﻪﻛــﺎن و ﺧــﺎوهن ِرۆﺷﻨﺒﻴﺮي رِﻗﻠﺒﻮﻧﻪوه ﻟﻪ ﻛﻪﺳﺎﻧﻰ ﺗـﺮ ﻛـﻪ ﺑـﻼوى دهﻛـﻪﻧـﻪوه(( .28 ﺑــﻪﻣـﻪش ﺷﺎراﻧــﺴﻜﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋـﻪو ﺗـﻪرﺣـﻪى )) ھﻨﺘﻨﮕﺘـﯚن((دا ﻳـﻪك دهﮔﺮﺘـــــﻪوه ﻛـــــﻪ دهـــــﺖ )) ﺋﻴـــــﺴﻼم دوژﻣﻨـــــﻰ ﺷﺎرﺳـــــﺘﺎﻧﻴﻪﺗـــــﻰ رِۆژﺋﺎواﻳﻪ((.29 ھﻪروهھﺎ ﻧﻮﺳـﻴﻨﻪﻛـﺎﻧﻰ)) ﺋـﻪﻟﻴـﯚت ﮐـﯚھﯿﻦ (( ﻳـﻪﻛﮑـﻪ ﻟـﻪﺳـﻪرﭼـﺎوه ﮔﺮﻧﮕـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ)) ﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳـــﺘﻜﻪر(( ﺑـــﻪﺗﺎﻳﺒـــﻪﺗـــﻴﺶ ﻛﺘﺒــﻪﻛـﻪى ﺑــﻪﻧﺎوﻧﻴــﺸﺎﻧﻰ )) ﺳـﻪرﻛﺮداﻳـﻪﺗــﻰ ﺑــﺎﻻ,ﺳــﻮﭘﺎو ﭘﻴــﺎواﻧﻰ دهوﻪت و رِاﺑﻪرهﻛﺎن ﻟﻪزهﻣﻪﻧﻰ ﺟﻪﻧﮕﺪا(( ,ﮐﯚھﯿﻦ واى دهﺑﻴﻨﺖ ﻛـﻪ )) ھﻪﻟﻤﻪﺗﻰ دژه ﺗﻴﺮۆر ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﭼـﻮارهم ,ﺋـﻪو واى دادهﻧــﺖ ﻛ ـﻪ ﺟ ـﻪﻧﮕ ـﻰ ﺳــﺎرد ﺟ ـﻪﻧﮕ ـﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ﺳ ـﯿﻪم ﺑــﻮوه,و ﺟﻪﺧﺘﺪهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﺳﻪرﺑﻜﻪوـﺖ ﺑـﻪﺳـﻪر ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﺋﺼﻮﯿﺪا ﻟﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪدا((.30 ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ)) ﻓﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪر(( ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ژﻣـﺎرهﯾـﻪك دهزﮔـﺎو ﺳ ـﻪﻧﺘ ـﻪرى ﻟﮑﯚﯿﻨ ـﻪوهى ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﮔــﻪوره ﻟــﻪ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎدا ھﺎوﺑــﻪﺷ ـﻰ دارِﺷــﺘﻨﻰ ﻛــﺮاوه ﻟــﻪﺳ ـﻪروو ھــﻪﻣﻮوﺷ ـﻴﺎﻧﻪوه دهزﮔ ـﺎى )) ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎن ﺋﻴﻨﺘﻪرﭘﺮاﻳـﺰ(( ﺑـﯚ ﻟﮑﯚﯿﻨـﻪوهﯾـﻪ .و ﻧﻮﺳـﻴﻨﻪﻛـﺎﻧﻰ )) راوول ﻣـﺎرك ﻏﻴﺮﻳـــــﺸﺖ(( ﻛـــــﻪ ﺑﻴﺮﻳـــــﺎرى ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛـــــﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧـــــﻪ و ﭘـــــﺴﭙﯚرِه ﻟــﻪﻛﺎروﺑــﺎرى ﻋــﺮاق و ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺷــﻴﻌﻪدا و ﻳ ـﻪﻛﮑــﻪ ﻟــﻪو ﻛ ـﻪﺳ ـﻪ دﻳﺎراﻧﻪى ﻛﻪ ﻧﻮﻣﺎﻳﻨﺪهى ﺋﻪم ﺳﻪﻧﺘﻪره دهﻛﺎت.
57
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ))ﻏﻴﺮﻳــــﺸﺖ(( ﺋــــﻪوه دووﭘــــﺎت دهﻛﺎﺗــــﻪوه ﻛــــﻪ ﺋﻴــــﺪارهى ﺟــــﯚرج ﺑﯚش)) ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهى(( ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛـﻰ ﻛـﻪم ﻟﻪﺳﻪر ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮﺳﻪراﻧﻰ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻰ وهك)) ﺑﺮﻧﺎردﻟﻮﻳﺲ ﻟــــﻪزاﻧﻜــــﯚى ﺑﺮﻻﻧــــﺴﺘﯚن(( و )) ﻓﻮﺋــــﺎد ﻋــــﻪﺟــــﻪﻣــــﻰ ﻟــــﻪزاﻧﻜــــﯚى دارﺷﺘﻮه . ﺟﯚﻧﺰھﯚﺑﻜﻨﺰ(( ِ )) ﻟﻮﻳﺲ(( ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻪ ﻟـﻪ ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻛﺮدﻧـﻰ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴـﻞ و ﻟـﻪدواى ِ ﺟــﻪﻧﮕــﻰ ﻛــﻪﻧــﺪاوى دووهﻣــﻪوه ) داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧــﻰ ﻋــﺮاق ﺑــﯚ ﻛﻮــﺖ ( ﻟﻪﺳﺎﯽ 1991دا رِاﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪوا ﺋﻴﺪى)) ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻣـﺮد(( وهك ﻛﻴـــﺎﻧﮑﻰ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﭘـــﺶﻧﻴـــﺎزى ﺋـــﻪوهى ﻛـــﺮد ﻛـــﻪﻟـــﻪﻣـــﻪودوا زاراوهى)) رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ (( ﻟﻪ )) ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهب(( ﺑﻪﻛـﺎر ﺑﮫﻨﺮﺖ. ﺳﻪﻧﺘﻪرى )) واﺷﻨﺘﯚن(( ﻳﺶ ﺑﯚ ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻰ رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ دارﺷــﺘﻨﻰ ﺧــﻮارووِ ,رۆــﯽ ﻛــﻪﻣﺘــﺮ ﻧﻴــﻪ ﻟــﻪﺳــﻪﻧﺘــﻪرهﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮ ﻟــﻪ ِ )) ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر((دا,ﺋﻪوهﺗـﺎ )) رِۆﺑـﻪرت ﺳـﺎﺗﻠﯚڤ(( ﻛﻪ ﺑﻪرِﻮهﺑﻪرى ﺟﺒﻪﺟﮑﺎرى ﺳﻪﻧﺘﻪرهﻛﻪﯾﻪ ﻛـﻪ ﺑـﻪﻛـﻪﺳـﮑﻰ ﻧﺎﺳـﺮاو دارﺷﺘﻨﻰ ﺋـﻪو ﺑﻴـﺮدۆزهﯾـﻪدا ,ﻛـﻪﺑﯚﭼﻮﻧـﻪﻛـﺎﻧﻰ)) ﺑﺮﻧـﺎرد دادهﻧﺮﺖ ﻟﻪ ِ ﺗﻮﻧــﺪرهوﻳــﺸﻪ ِ ﻟﻮﻳــﺴﻰ(( ﺑــﻪﻻوه زۆر ﺳــﻪرﻧــﺞ رِاﻛــﺸﻪ و ﻛــﻪﺳــﮑﻰ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهب و ﭘﺶﻧﻴﺎزى ﺋﻪوهى ﻛﺮد ﻛـﻪ ﻟـﻪﻣـﻪودوا ھﻪردوو زاراوهى )) ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ(( ﺑـﻪﻛﺎرﻧـﻪھﻨﺮـﺖ ﻟﻪ ﻗﺎﻣﻮﺳﻰ دﻳﭙﻠﯚﻣﺎﺳﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﺪا واى داواى ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺎﻣﻪﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ﻋ ـﻪرهﺑﻴــﺪا ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﺗﺎﻳﺒــﻪﺗﻤ ـﻪﻧــﺪى و ﺳ ـﻪرﺑــﻪﺧ ـﯚﻳﻰ ھــﻪر ووﻻﺗــﮏ ﺑﻜﺮـــﺖ ﺑــﻪﺗـــﻪﻧﮫــﺎ و دژاﻳـــﻪﺗــﻰ ﺋﻴـــﺴﻼﻣﻰ ﺋـــﺼﻮﯿﺶ زۆر 58
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑــﻪﺗﻮﻧــﺪى ﺑﻜــﺎت ﻛــﻪ ﺋــﻪﻣــﻪش ﺑــﻪرِاى)) ﺳــﺎﺗﻠﯚڤ(( دهﺑﺘـــﻪ هءى ﺳﺮﻳﻨﻪوهى ﺳﻨﻮره ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎ ﺳﺮوﺷﺘﻴﻪﻛﺎن. ِ ﺑﻪﻻم )) ﻓﻮﺋﺎد ﻋﻪﺟـﻪﻣـﻰ (( ﻛـﻪ ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﻟﻴﻜـﯚد و ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛـﺎره ﻧﻮﮑﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ووﺗﻪﺑﮋى ﺳﻪرهﻛﻰ دادهﻧﺮﺖ ﺑﯚ ﺑﻴﺮﺑﯚﭼـﻮﻧﻰ ﺗﺎﻳـﻪﻓـﻰ ﻟـــﻪﺳﺮوﺷـــﺘﻰ ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗـــﻰ و ﺳﻴﺎﺳـــﻰ ﻟـــﻪﺟﻴﮫـــﺎﻧﻰ ﻋـــﻪرهﺑﻴـــﺪا, وهﺑﻴﺮﺑﯚﭼﻮﻧـــﻪﻛﺎﻧﻴـــﺸﻰ ﺟﮕـــﻪى ﺗﺮاﻣـــﺎن و ﭘـــﻪﺳـــﻪﻧـــﺪﻛﺮدﻧﮑﻰ زۆر ﻓﺮاواﻧ ـﻪ ﻟــﻪﻧــﺎو ﺋﻴــﺪارهى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜﻴــﺪا و ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﺑــﻪﺷــﻮهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺗﻮﻧﺪرِهواﻧﻪ ھﻪوﯽ ھﺎﻧﺪاﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهدات ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮو ﻛـﺸﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪت ﺑﻪﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا. رِواﻧﮕــﻪى ﺳ ـﻪرهﻛــﻰ ﺑ ـﯚ )) ﺑﻴــﺮدۆزهى ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﺑﺮﻳﺘﻴ ـﻪ ﻟﻪوهى ﻛﻪ )) ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﺋﺎراﻣﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ رِﮕﺮﮑﻰ ﺳﻪرهﻛﻴـﻪ ﻟﻪﺑﻪردهم ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧـﻰ ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا. ھﻪرﺑﯚﻳﻪ زﻧﺠﻴﺮهﯾﻪك رِﻮﺷﻮﻦ ﺑﮕﻴﺮﺘﻪ ﺑﻪر ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻰ داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴــﻪ ﻟــﻪ ﻛــﯚﻧﺘﺮۆﮑﺮدن و ھــﻪﯾﻤــﻪﻧــﻪﻛﺮدﻧــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﻪﺳـﻪر ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑﻴـﺪا ﻛـﻪ ﺑــﻪ ﭘـﯽ ﺋـﻪم ﺑﻴـﺮدۆزهﯾـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺟﻴﮫﺎﻧﮑﻰ ﭘﺮِ ﺋﻴﻤﺎن و دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﺑﻪﻧـﻪوت ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑﯚﺗـﻪ ھــﻪرِهﺷـﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪورهو ِراﺳــﺘﻪوﺧﯚﺑﯚﺳ ـﻪر ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ دارﮋهراﻧﻰ ﺑﻴﺮدۆزهى ﻓﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪر داواى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ,ﺑﻪوﭘﯿﻪش ِ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى دهﻛﻪن ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻰ ﮔﯚرِﻳﻨـﻰ رِژﻤـﻪﻛـﺎن وهك ﺋﻪوهى ﻟﻪ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗـﺪا ﺟﺒـﻪﺟﮑـﺮاوه داوا دهﻛـﺎت ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ھﻪرِهﺷﻪى ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھﺰ ﭘﻴـﺎدهﺑﻜﺮـﺖ ﻛـﻪ دهﺑﺘـﻪ ھﯚى ﺗﻪﻗﻴﻨﻪوهىﻮ ﺗﮑﭽﻮوﻧﻰ ﺑﺎرى ﺋﺎراﻣﻰ ﻧﺎوﺧﯚى ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑـﻰ 59
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... و دهﺑﺘ ـﻪ ھﺎﻧــﺪهرــﮏ ﺑ ـﯚ ﺑﺰواﻧــﺪﻧﻰ ھــﻪﺳــﺘﻰ ﺗﺎﻳ ـﻪﻓــﻰ و دهﻛﺮــﺖ ﺑــﻪﻛﺎرﺑﮫﻨﺮــﺖ ﺑ ـﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﻰ ﻓ ـﻪوزا,وهك ﺋ ـﻪوهى ﻟــﻪ ﻟﻮﺑﻨــﺎن و ﺳﻮرﻳﺎو ﻋﺮاﻗﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎم دران((31*.
ﭘﻪراوﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪﺷﻰ ﻳﻪﻛﻪم ======================= .1رِﻳﻔﯚرم ﻟﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏﻪى ﺋـﺴﺘﺎى ﻛـﻮرددا ﺑـﯚ؟ /ﻧـﻪوزادى ﻣﻮھـﻪﻧـﺪﻳﺲ /ﭼـﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم /ﻛﻮردوﺳﺘﺎن /ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ 2006/ ﻛﻮرى ﻋﻪﻓﺎن(( ﻛﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪن .2ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﺧﻪﻟﻴﻔﻪى ﺳﯿﻪﻣﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻪ)) ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﻰ ِ ﻣﻌﺎوﻳــﻪوه ﻛﺮاﻳــﻪ ﺑﻴﺎﻧﻮﻳــﻪك ﺑــﯚ ﺳــﻪرﻛــﻮﺗﻜﺮدن و ﻟــﻪﻧــﺎوﺑﺮدﻧﻰ ﻧــﻪﯾــﺎرهﻛــﺎﻧﻰ ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن و ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﺋﻪﺑﻮ ﺗﺎﻟﻴﺐ. .3ﭼﺎوﭘﮑﻪوﺗﻨﮑﻰ ﺳﻪرۆﻛﻰ ﻳﻪﻣﻪن ﻋﻪﻟﻰ ﻋـﻪﺑـﺪوﻻ ﺻـﺎﻟﺢ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﻛـﻪﻧـﺎﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮهدا ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003دا و دواى ِرزﮔﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﻋﺮاق. .4ﻣﻼﺣﻈــــﺎت ﻣﻜﺜﻔــــﻪ ﺣــــﻮل ﻧﻈﺮﻳــــﻪ اﻟﻔﻮﺿــــﻰ اﻟﺒﻨــــﺎءه/د.ﺻــــﺎﻟﺢ ﻳﺎﺳــــﺮ/ www.iraqcp.org .5ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(4 .6ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(4 .7ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(4 .8ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(4 . .9ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(4 .10ﻧﭭﺮﻳﻪ اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺒﻨﺎءه /ﺳﻤﻴﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻧﺎﺻـﺮ/ﺧـﺮﻳﺞ ﻋﻠـﻮم اﻟـﺴﻴﺎﺳﻪ /ﻃﺎﻟـﺐ دﻛﺘﻮراه ﺑﺎﻟﻌﻼﻗﺎت اﻟﺪوﻟﻴﻪwww.rezgar.com/ .11ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .12ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 60
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ .13ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .14ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .15ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .16ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .17ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .18اﺳـــﺎﺑﻴﻊ ﺣﺎﺳـــﻤﻪ ﻓـــﻰ دﻣـــﺸﻖ /ﺳـــﻌﺪ ﻣﺤﻴـــﻮ /2005/4/3 /ﻣﺮﻛـــﺰ اﻟـــﺸﺮق ﻟﻠﺪراﺳـــــــﺎت اﻟﺤـــــــﻀﺎرﻳﻪ واﻻﺳـــــــﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﻪ/اﻟﻤﻤﻠﻜـــــــﻪ اﻟﻤﺘﺤـــــــﺪه /ﻟﻨـــــــﺪن/ www.asharqalarabi.org.uk .19ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(10 .20ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(18 .21اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ واﻟﺨﻄﺎب اﻟﻄﺎﺋﻔﻰ /ﺳﻌﺪون اﻟﻤـﺸﮫﺪاﻧﻰ/2006/7/1/ www.arabrenewal.com .22ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(21 .23ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(21 .24ھﻪواﻟﮑﻰ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮه ﻟﻪ 2007/1/26دا. .25ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(21 .26اﻟﺘــــــــــﺪﻣﻴﺮ اﻟﺨــــــــــﻼق/ﻋﻠــــــــــﻰ ﺣــــــــــﺴﻴﻦ ﻋﺒﻴــــــــــﺪ/ 2007/1/30/ www.annabaa.org .27ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ واﺳﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﺎت اﻟﮫﯿﻤﻨﻪ ﻓﻰ اﻟﻌـﺎﻟﻢ اﻟﻌﺮﺑـﻰ /ﺣـﺴﻦ اﺑﻮ ھﻨﻴﻪ www.alghad.jo / .28ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(27 .29ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(27 .30ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(27 .31ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(27
61
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻪﺷﻰ دووهم
62
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره )) ﺟـﯚرج ﻛﺎﻧــﺎن (( ﻛ ـﻪ ﺑﻴﺮﻳــﺎرﮑﻰ ﭘﻼﻧــﺪاﻧﺎﻧﻰ ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ 1948دا دهﺖ )) -:ﺋﻤﻪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻰ ﺧﺎوهﻧﻰ زﻳﺎﺗﺮ ﻟﻪ %50ى ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ دوﻧﻴـﺎﻳﻦ,ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺋـﻪوهى ﺗـﻪﻧﮫـﺎ %6ى ژﻣـــﺎرهى داﻧﻴـــﺸﺘﻮاﻧﻰ زهوﻳـــﻦ,ﺟﺎﺋﺎﻟـــﻪم ﻛﺎﺗـــﻪدا ﮔﺮﻧﮕﺘـــﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻣـــﺎن ﻟـــﻪداھـــﺎﺗﻮودا ﺑﺮﻳﺘﻴـــﻪ ﻟـــﻪوهى ﻛـــﻪ ﭘﺎرﺰﮔـــﺎرى ﺋـــﻪم ﺑﺎرودۆﺧـــﻪ ﻧﺎھﺎوﺳﻪﻧﮓ و ﺗﮑﭽﻮوه ﺑﻜﻪﯾﻦ ﺑـﯚ ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪى ﺧﯚﻣـﺎن.ﺟﺎﺑﯚﺋـﻪوهى ﻟﻪم ﻛﺎرهﻣﺎﻧﺪا ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮﺑﻴﻦ,ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﺳﯚزو ھﻪﺳـﺖ وهﻻوه ﺑﻨـﯿﻦ و ﺑﻴﺮ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻰ ﻣﺮۆڤ و ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهى ﺋﺎﺳـﺘﻰ ﮔـﻮزهران و وهدﻳﮫﻨـﺎﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا ﻧﻪﻛﻪﯾﻨﻪوه((.1 ﺑــﻪﻻم ﻟــﻪﺳــﺎﯽ 1982دا ﺳ ـﻪرۆﻛــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ)) رِۆﻧﺎــﺪ رِﻳﮕ ـﺎن(( دهـــﺖ )) ﭘﻮﻳـــﺴﺘﻪ دژاﻳـــﻪﺗـــﻰ ﺷـــﻴﻮﻋﻴﻪت ﺑﻜـــﻪﯾـــﻦ ﻟـــﻪرِﮕـــﻪى ﺋﺎﻳــــﺪۆﻟﯚژﻳﺎو ﻓﻜــــﺮهوه و ﭘــــﺮِﻧــــﺴﻴﭙﻪﻛــــﺎﻧﻰ ﺋــــﺎزادى ﺋــــﻪﻣﺮﻳﻜــــﺎ ﺑﻼوﺑﻜﻪﯾﻨﻪوه((.2 ﻛﻮر(( ﺳﻪرۆﻛﻰ ﺋﺴﺘﺎى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ دهﺖ )) ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺟﯚرج ﺑﯚﺷﻰ )) ِ ﺳﻴﺎﺳـــﻪﺗﮑـــﯽ ﻧـــﻮﯽ دارِﺷـــﺘﻮه,ﻛـــﻪ ﺳـــﺘﺮاﺗﻴﮋﮑﻰ ﭘـــﺸﮑﻪوﺗـــﻮو ﺑـــﯚ 63
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن ﻟـﻪرِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﺪا ,ﺋـﻪم ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪش ھـﻪولَ و ﻣﺎﻧـــــــــــﺪووﺑﻮﻧﻰ ﺑﻮﻨـــــــــــﻪى دهوـــــــــــﺖ ھـــــــــــﻪروهك ﭼـــــــــــﯚن ﻟﻪرِاﺑﻮوردوﻣﺎﻧﺪاﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻤـﺎن داوه و ﺑـﻪرھـﻪﻣﻴـﺸﻰ ھـﻪﺑـﻮه ,ﺋـﺴﺘﺎش ھــﻪﻣــﺎن ﺑــﻪرھــﻪﻣــﻰ دهﺑــﺖ,ﺑــﻪﻻم دهﺑــﺖ ﺋــﻪوه ﺑــﺰاﻧﻴﻦ ﻛــﻪ ﺋــﻪم ﻣـــﻪﺳـــﻪﻟـــﻪﯾـــﻪ ﭼـــﻪﻧـــﺪ دهﯾـــﻪ ﺳـــﺎﻟﮑﻰ ﮔـــﻪرهﻛـــﻪ ﺑـــﯚ ھﻨﺎﻧـــﺪى ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ((.3 ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪدواى ِرووﺧﺎﻧﻰ دﻳﻮارى ﺑﻪرِﻟﻴﻦ و ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﻪوهى ﻳﻪﻛﺘـﻰ ﺳﯚﭬﻴﻪﺗـﻰ ﺟﺎراﻧـﻪوه ,وﻳـﺴﺘﻰ ﻛـﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧـﻰ دوﻧﻴـﺎى ﻟـﻪ ﺧـﻪﯾﺎـﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺑﻪﯾﻪك ﺟﻪﻣـﺴﻪرى ﺑﻴﺒـﺎت ﺑـﻪرِـﻮه.و ﻟـﻪﺳـﻪر ﺷـﻮهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﻰ ﻛـــﺸﻪﻛـــﺎﻧﻰ دوﻧﻴـــﺎ ﭼـــﺎرهﺳـــﻪر ﺑﻜـــﺎت وهك ﻛـــﺸﻪﻛـــﺎﻧﻰ رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺖ و ﺑﯚﺳـــﻨﻪ و ﺻـــﯚﻣﺎل ,ﻛـــﯚﻧﮕﺮهى ﺋﺎﺷـــﺘﻰ ﻟــﻪﻣــﻪدرﻳــﺪى ﭘﺎﻳﺘــﻪﺧﺘــﻰ ﺋﻴــﺴﭙﺎﻧﻴﺎ ﻟــﻪﺳــﺎﯽ 1991و ﻟــﺪان و داﺑﺮﻳﻨـﻰ ﻋـﺮاق.ﺑﺎﺷـﺘﺮﻳﻦ ھـﻪل ﺑـﻮون ﺑـﯚ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻛـﻪ ﺷـﻮﻦ ﭘـﯽ ِ ﺧﯚﻳﻰ ﻗﺎﻳﻢ ﺑﻜﺎت ﻟـﻪﻛـﻪﻧـﺪاوى ﻋـﻪرهﺑﻴـﺪا,ﻟـﻪرِﮕـﻪى داﻧـﺎﻧﻰ ﺑﻨﻜـﻪى ﺳﻪرﺑﺎزى ﺟﮕﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻛﻪﺷﺘﻴﮕﻪل و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧـﻰ ﺑـﺎزارِى ﭼـﻪﻛـﻪوه و ﺑﻰ ﮔﻪرِاﻧﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوه ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن. ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﻰ ﻛﺸﻪﻛﺎن ﺑﻪ َ ﺋﻪوروﭘﺎﻳﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ﺑﯚ ﺋﻪوهى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚﻳـﺎن ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺑﭙﺎرﺰن و ﺑﻪردهواﻣﻰ ﭘﺒﺪهن ,ﮔﻪر ﺑﻪﻧﺎﭼـﺎرى و ﻧﺎﺑـﻪدـﯿﺶ ﺑﻮﺑـﺖ ﺑﯚﻧﻪﺗﻪ ﭘﺎﺷﻜﯚ و ھﺎوﻛﺎرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. ﺋـﻪوهﺗــﺎ وهزﻳــﺮى دهرهوهى ﺋــﻪﻤﺎﻧﯿــﺎ)) ﻳﯚﺷــﻜﺎ ﻓﻴــﺸﻪر(( ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﻧـــﻪهﺟـــﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﻰ دهـــﺖ )) ﺋﻤـــﻪ دهﻣﺎﻧـــﻪوـــﺖ ﭘـــﺮِۆژهﯾـــﻪﻛـــﻰ 64
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﻰ ﺗﻪواوهﺗـﻰ و ﭘـﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﺎﺑﻮرى داﺑﻤـﻪزرﻨـﻴﻦ ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﺑﻨ ـﻪﻣــﺎى ﮔــﯚرِاﻧــﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و ﭼﮑﺮدﻧــﻰ ِرﻳﻔ ـﯚرﻣﻰ ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ و ﮔــﻪﺷ ـﻪ ﭘــﺪاﻧﮑ ـﻰ ﺑــﻪردهوام((.4ھــﻪرﭼــﻪﻧــﺪه ﺧـﺎل و ﺑﻨـﻪﻣـﺎو ﺑﯚﭼﻮوﻧـﺪا ﺋﻪوروﭘﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻟﻪﭼﻪﻧـﺪ َ ﺟﻴﺎوازن ﻟﻪ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﺪا ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا وهك-: ﺋ ـﻪوروﭘﻴ ـﻪﻛــﺎن دهــﻦ)) ﭘﻮﻳــﺴﺘﻪ ﮔﺮﻧﮕ ـﻰ ﺑــﻪرِۆﺷــﻨﺒﻴﺮى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ﺑﺪرﺖ ,ھﻪروا ﮔﺮﻧﮕﻰ ﺑﺪرﺖ ﺑﻪوهى ﻛـﻪ زﻳـﺎدهرِۆﻳـﻰ ﻧـﻪﻛﺮﺘـﻪ ﺳـﻪر ھﻪﺳﺘﻰ دﻳﻨﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ,ھﻪروا ھﻪرﻛﺎرﮏ و ﭘﺮِۆژهﯾﻪك ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا دهﺑــﺖ ﺑــﻪھﺎوﻛــﺎرى ﺑــﺖ ﻟــﻪﮔــﻪڵ زﻟﮫــﺰهﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮى دوﻧﻴــﺎدا ﻧ ـﻪك ﺑﻪﺗﻪﻧﮫﺎ(( ,5ھﻪروهھﺎ ﭘﺪاﮔﺮﺗﻨﻰ ﻟﻪﺳﻪر ﺋـﻪوهى ﻛـﻪ دهﺑـﺖ ﻛـﺸﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻴﻪﻛﺎن ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺮﺖ و ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪى ﻟﻪﻧﻮان ﻋﻪرهﺑﻪﻛﺎن و ِرۆژﺋﺎوادا ھﻪﯾﻪ ﻧﻪھﺮﺖ6. دارــﮋهراﻧــﻰ ﺋﺎﻣــﺎﻧﺠﻰ ﺋـﻪم ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪ ,ﻟــﻪﺳـﻪر رِاﮔ ـﻪﯾﺎﻧــﺪﻧﻰ ِ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﻪوه ,ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ھﺎﻧﺪان و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻴﻜﺮدﻧﻰ رِﻳﻔﯚرﻣـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪﻛﺎن و ﺑﻼوﻛﺮدﻧﻪوهى دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪﺗﻪ ﻟﻪ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا ,واﺗﻪ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪى ﻛﻪ درﮋ دهﺑﺘـﻪوه ﻟـﻪ ﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴـﺎوه ﻟـــﻪرِۆژﺋـــﺎواوه ﺑـــﯚ ﺋـــﻪﻓﻐﺎﻧـــﺴﺘﺎن ﻟـــﻪ رِۆژھـــﻪﻻت ﺑـــﻪ ﺗﭙـــﻪڕﺑـــﻮون ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻞ و ﺗﻮرﻛﻴﺎو ﺋﺮاﻧﺪا ,دﻳﭙﻠﯚﻣﺎﺳـﻴﻪﺗـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﭘـﺶ 4 ﺑﻪ ِ ﻣﺎﻧ ـﮓ ﻟــﻪﺳــﺎزداﻧﻰ ﻛﯚﺑﻮﻧ ـﻪوهى ﺳ ـﻪراﻧــﻰ 8دهوــﻪﺗ ـﻪ ﭘﻴــﺸﻪﺳــﺎزﻳﻪ ﮔــﻪورهﻛ ـﻪى دوﻧﻴــﺎ ﻛ ـﻪ ﻟــﻪﻣــﺎﻧﮕﻰ 2004/6دا ﺑــﻪﺳــﺘﺮا ﻟــﻪھﺎوﻳﻨ ـﻪ ھــــــﻪوارى)) ﺳــــــﻰ ﺋﺎﻳﻼﻧــــــﺪ(( ﻟــــــﻪوﻻﻳــــــﻪﺗــــــﻰ ﺟﯚرﺟﻴــــــﺎ ﻟــــــﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ,ﺑﺎﻧﮕـﻪﺷـﻪﯾـﺎن ﺑـﯚ ﺋـﻪم ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪ دهﻛﺮدﺑـﯚ ﺋـﻪوهى ﺑﻴﻜـﻪﻧـﻪ 65
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﻰ ﻧﻮدهوﻪﺗﻰ و ﺑﻪﺷﻪراﻛﻪت ﻟﻪﮔﻪڵ دهوﻪﺗﻪ زﻟﮫﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺗــﺮى دوﻧﻴــﺎدا ﺟﺒــﻪﺟﺒﻜـﻪن ,ﺋـﻪوهﺑــﻮو دواى ھــﻪﻧــﺪێ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى و دهﺳـــﺘﻜﺎرى ﻛـــﻪم ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺗـــﻮاﻧﻰ ﭘـــ ِﺮۆژهﻛـــﻪ ﻟـــﻪو ﻛﯚﺑﻮﻧـــﻪوهﯾـــﻪدا رِاﺑﮕـﻪﯾـﻪﻧــﺖ و ھــﻪﻣــﻮاﻧﻴﺶ رِازى ﺑﻜــﺎت ﻟــﻪﺳ ـﻪر ﭘــﻪﺳ ـﻪﻧــﺪﻛﺮدﻧﻰ و ھﺎوﻛﺎرﻳﻜﺮدﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ7.
*
* *
* *
*
66
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ِرۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻳﺎن رِۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧﻮێ ﺟﮕـــﻪى ﺋﺎﻣـــﺎژه ﭘـــﺪاﻧـــﻪ ﻛـــﻪ ﺋﻴـــﺴﺮِاﺋﻴـــﻞ ﻟـــﻪ رِاﺑـــﻮردوودا ﭼـــﻪﻧـــﺪ ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﻰ ھﺎوﺷﻮهى ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺪوه ,ﻛﻪدواھﻪﻣﻴﻨﻴﺎن ﻳﺎن ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮﻳﻨﻴﺎن ﺑــﻪﻻﻳ ـﻪﻧــﻰ ﻋ ـﻪرهﺑــﻪﻛﺎﻧ ـﻪوه ﺋ ـﻪوهﺑــﻮو ﻛ ـﻪ ﺳ ـﻪرۆك وهزﻳﺮاﻧــﻰ ﭘــﺸﻮوﺗﺮى ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ)) ﺷ ـﻤﯚن ﭘــﺮس(( ﻛـﻪﺋ ـﻪو ﻛﺎﺗ ـﻪ ﺳﻪرۆﻛﻰ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴﻠـﻴﺶ ﺑـﻮو رِاﻳﮕـﻪﯾﺎﻧـﺪ ﻟـﻪﻛﺘﺒـﻪ ﺑـﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕـﻪﻛـﻪﯾـﺪا ِ ﺑﻪﻧﺎوى )) ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧـﻮێ The New Middle )) ((Eastوه ﺑﻮو ﻟﻪﺳﺎﯽ 1993دا. ﭘﺮِۆژهﻛﻪى)) ﭘﺮس(( ﻟﻪ ِروو دﻳـﺎرهﻛـﻪﯾـﺪا داﺧـﻮازه ﺑـﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧـﻪوهى ووﻻﺗ ـﺎﻧﻰ رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ ﻟــﻪ ﺑــﺎزارِﮑ ـﻰ ھﺎوﺑــﻪﺷــﺪا ,دواى ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﺋﺎﺷﺘﻰ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ داﻣـﻪزراﻧـﺪﻧﻰ ﺋـﻪم ــﺎزاره ھﺎوﺑـــﻪﺷـــﻪ ﻛـــﺎر ﺑﻜـــﺎت ﺑـــﯚ ﭘﺘـــﻪوﻛﺮدﻧـــﻰ ﺑـــﻪرژهوهﻧﺪﻳﻴـــﻪ ﺑـ ِ زﻳﻨﺪوهﻛﺎﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ووﻻﺗـﻪﻛـﺎن و ﺋﺎﺷـﺘﻰ و ﺋـﺎراﻣﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪش ﺑـﯚ ﻣﻪوداﻳﻪﻛﻰ دوور ﺑﭙﺎرﺰﺖ ,ﺑﻪﻻم زۆر ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﻧﮫﻨﻰ ﺷﺎردﺑﯚوه ﻛـﻪ )) ﭘﺮس(( ﻟﻪ ﺧﻪﯾﺎﯿﺪا ﺑﻮو ﺟﺒﻪﺟﯿﺎﻧﻰ ﺑﻜـﺎت ,ﺋـﻪوﻳـﺶ ﺑﺮﻳﺘـﻰ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺗﮑﻪﻻوﻛﺮدﻧﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﻟﻪﮔﻪڵ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا .دواى دارﺷــﺘﻨﻪوهى و داﻣــﻪزراﻧﺪﻧ ـﻪوهى ﺑ ـﯚ ﺋ ـﻪوهى ﺑﺒﺘ ـﻪ ﺳ ـﻪر ﻟــﻪﻧــﻮێ ِ 67
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... )) رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ (( ﻧــﻪك )) ﻧﺎوﭼــﻪى ﻋــﻪرهﺑــﻰ ﻳــﺎن ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻞ ووﻻﺗـﻰ دهﺳـﻪﻻﺗـﺪار ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ (( و ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪﺷﺪا ِ و ﺧﺎوهن ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪ ﺑﺖ ﺑﻪﺳﻪر ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا ﻟـﻪﺑـﻪرﺋـﻪوهى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺳﻪرى ﭘـﺮِۆژه و داﮔﻴﺮﻛﺎرﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ رِۆژﺋﺎواﻳـﻪ ﻟـﻪوﻛﺎﺗـﻪوهى ﻟﻪﺳﺎﯽ 1948وه دروﺳﺘﻜﺮاوه. )) ﭘﺮس(( ﺋﻪم ﻣﻪرام و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧﻪى ﺑﻪﺋﺎﺷـﻜﺮا ﻟـﻪﭼﺎوﮑـﻪوﺗﻨﮑـﻰ ﻟﻪﮔﻪڵ ِرۆژﻧﺎﻣﻪى وهرزﻳﻰ )) رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﺪا (( رِاﮔـﻪﯾﺎﻧـﺪ ﻟــﻪﺳــﺎﯽ 1995دا ,ﻛــﺎﺗﻰَ وهرﻻﻣــﻰ ﭘﺮﺳــﻴﺎرﮑﻰ داﻳــﻪوه ﻟــﻪﺳــﻪر ووﺗـــﻪﯾـــﻪﻛـــﻰ ﭘـــﺸﺘﺮى ﺧـــﯚى ﻛـــﻪ ووﺗﺒـــﻮى)) ﺋﺎﻣـــﺎﻧﺠﻰ داھـــﺎﺗﻮوى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎو ﺟﺎﻣﻌﻪى ﻋﻪرهﺑﻴـﻪوه(( . 8ﺋـﻪو ﻟـﻪ ـﺮواﻳ ـﻪدام ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪوان واﺗ ـﻪ ﻋ ـﻪرهﺑــﻪﻛــﺎن وهﻻﻣــﺪا ووﺗــﻰ )) ﻟــﻪو ﺑـ ِ ﭘﻮﻳــﺴﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌ ـﻪى ﻋ ـﻪرهﺑﻴ ـﻪﻛ ـﻪﯾ ـﺎن ﻧــﺎوﺑﻨﻦ ﺟﺎﻣﻌ ـﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ,و ﺋﻪو ﻛﺎﺗﻪش ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﺗﻴﺎﻳﺪا, ﺋﻤـــﻪ ﻧﺎﺑﻴﻨـــﻪ ﻋـــﻪرهب ﺑـــﻪﻻم ﺋـــﻪو ﺟﺎﻣﻴﻌـــﻪﯾـــﻪ ﭘﻮﻳـــﺴﺘﻪ ﺑﺒﺘـــﻪ ﺟﺎﻣﻴﻌﻪﯾﻪﻛﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ,ﺟﺎﻣﻴﻌﻪى ﻋﻪرهﺑـﻰ ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا ﺑﯚﺗﻪ ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ رِاﺑﻮوردوو((.9 ﻟﻪرِاﺳﺘﻴﺪا ھﻪردوو ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ,رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪورهى ﺟـﯚرج ﺑـــﯚش و ِرۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﻧـــﻮێ ﺷـــﻤﯚن ﭘـــﺮس ,ھـــﯿﭻ ﺟﻴﺎوازﻳﻪﻛﻴﺎن ﻧﻴﻪ ,ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﻪردووﻛﻴﺎن ﻳﻪك ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻴـﺎن ھـﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﺋﻪوﻳـﺶ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪﻟـﻪ -:ﺳـﻪﭘﺎﻧـﺪﻧﻰ ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎو ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴـﻞ ﺑﻪﺳﻪرﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا و رِاﻣﮫﻨﺎﻧﻰ ھﻪردوو ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ و ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﻰ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ. 68
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﻪرِاﺳﺘﻴﺪا ھﻪردوو ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﺑﺎزدهدهن ﺑﻪﺳـﻪر ﻛـﺸﻪ ﺳـﻪرهﻛﻴـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪدروﺷﻤﻪ ﺑﺮﻳﻘﻪدارهﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪوه ﭘﺸﺖ ﺋـﻪﺳـﺘﻮورن ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧـﺖ رِووﺑـﻪرِووى ﺋـﻪو ﺋﺎﺳـﺘﻪﻧﮕـﻪ ﺑﺒﺘـﻪوه ﻛـﻪ ﭼـﻮار دهورى ﻛﯚﻣﻪﮕﺎى ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎن داوه .ﻛﻪ ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧـﻪش ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾـﻪﻛـﻰ رِاﺳـﺘﻪﻗﻴﻨـﻪ ﺑـﯚ ۆﺑﻼوﺑﻮﻧـﻪوهى رِهوﺗـﻪ ﺗﻮﻧـﺪ ِرهوهﻛﺎن و ھﻪﻻﻳﺴﺎﻧﻰ ﺷﻪﭘﯚﻟﻰ ﻧﺎرِهزاﻳـﻰ و دواﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﭘﻼﻧـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪن. ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ﺑـﻪدهﺳـﺖ دهﯾـﺎن ﻛـﺸﻪى ﻣـﻮزﻣﻴﻦ و ﻗﻮﻪوه ﮔﻴﺮى ﺧﻮاردوه ,ﻟـﻪﺳـﻪروو ھـﻪﻣﻮوﺷـﻴﺎﻧﻪوه ﻛـﺸﻪى ﻋـﻪرهب- ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠــﻪ ﻛـــﻪ ﺗﺎﺋــﺴﺘﺎش ﺑـــﻪﺷــﻮهﯾـــﻪﻛــﻰ ﻋﺎدﻳﻼﻧـــﻪ ﭼــﺎرهﺳـــﻪر ﻧﻪﻛﺮاوه,ﺑﻪﺑﻰَ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪم ﻛـﺸﻪﯾـﻪش ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺋـﺎراﻣﻰ و ﮔﻪﺷﻪ ﺑﻪﺧﯚﻳﻪوه ﻧﺎﺑﻴﻨـﺖ .ﺟـﺎ ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴـﻞ ﻛـﻪﻧـﻪﯾﺘﻮاﻧﻴـﻮه ﻟـﻪرِﮕـﻪى ﺷ ـﻪرهوه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ وهدى ﺑﮫﻨــﺖ,ﭘــﺮس دهﯾــﻪوــﺖ ﻟــﻪرِﮕــﻪى ﺋﺎﺑﻮرﻳ ـﻪوه ﺋ ـﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧ ـﻪ وهدهﺳــﺖ ﺑﮫﻨــﺖ .ﺑــﻪﻻم ﺋ ـﻪو ﺧ ـﻪون و ﺧﻪﯾﺎﻻﻧﻪى ﺑﻪﻟﻪﺑﺎرﭼﻮوﻧﻰ رِﮑﻪوﺗﻨﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﯚﺳـﻠﯚى ﺳـﺎﯽ 1994 ﭘﻮﭼﻪلَ ﺑﻮهوه ,ﻛﺎﺗﮏ رِاﭘﻪرِﻳﻨﻰ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻴﻪﻛﺎن ﺳﻪرى ھﻪﻟﺪاﻳﻪوه و ﺑــﻪﻣ ـﻪش ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪى )) ﭘــﺮس(( ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﻧــﻮێ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺧﻮارد.
ھﻪ ﮔﺸﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ 69
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ وادادهﻧﺖ ﻛﻪ ﻧﺎوﭼﻪى رۆرِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ﻟـﻪدوو رِﻳﺎﻧﮑﻰ ﭼﺎرهﻧﻮﺳﺴﺎزداﻳﻪ و ﭘﻮﻳﺴﺖ دهﻛﺎت ﻛﻪ ھﻪﻧﮕﺎو ﺑﻨﺖ ﺑﻪرهو رِﻳﻔ ـﯚرم ﻛ ـﻪ ھــﻪﻧــﺪێ ﻟــﻪﺳ ـﻪرﻛــﺮدهى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ﺋﺎﻣــﺎدهﯾ ـﻰ ﺧﯚﻳــﺎن رﺑﺮﻳﻮه ﺑﯚ ﺳﺎزداﻧﻰ,ھﻪروهھـﺎ 8ووﻻﺗـﻪ ﭘﻴـﺸﻪﺳـﺎزﻳﻪﮔـﻪورهﻛـﻪش ده ِ ﭘﺸﺘﮕﻴﺮى ﻟﻰَ دهﻛﻪن. ﻟــﻪرِﮕ ـﻪى ھــﻪردوو )) ﺷ ـﻪراﻛـﻪﺗــﻰ ﺋ ـﻪوروﭘـﻰ و ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻴﻪوه(( و )) دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری ﺷﻪراﻛﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳـﺖ (( و ھﻪوﯽ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهى ھﻪﻣﻪﺟﯚر و ھﻪﻣﻪ ﻻﻳﻪﻧﻪ ﻟﻪ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗﺪا . ﺑــﻪرﻧﺎﻣ ـﻪى ﻛــﺎرى ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾـﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ دﻳــﺎرى دهﻛــﺎت ﺑــﻪ )) ﭘﺎراﺳــﺘﻨﻰ ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪرِووى ﺋﺎﺳﺎﻳــﺸﻪوه و ول دهدات ﺑﯚ ﺳـﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺸﻰ (( .ھﻪروهھﺎ ھﻪ َ دارﺷـــﺘﻨﻪوهى ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ ﻟـــﻪ رِووى رِﻳﻔـــﯚرﻣﻰ ﺋـــﺎﺑﻮرى و ﻟـــﻪﻧـــﻮێ ِ ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻴﻪوه. ﺋﻪم ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺠﻰ )) ھﺎﻧـﺪاﻧﻰ دﯾﻤـﻮﮐﺮاﺳـﯿﻪت و دهﺳـﻪﻻﺗﮑـﯽ ﺑﺎﺷــﻪ (( ﻛــﻪ ﺋــﻪﻣــﻪش دهﺑﺘــﻪ ھــﯚى ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳــﻪﻛــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑــﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﻰ دوور ,ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪﻣﺎﻧﺎى ﮔﯚ ِرﻳﻨﻰ رِژﻤﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دﺖ. ﺋﻪم ﮔـﯚرِﻳﻨـﻪش ﻟـﻪ رِواﻧﮕـﻪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﻪوه ﭼـﻰَ دهﺑـﺖ ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ وا ھﻪﻟﺪهﺳﻪﻧﮕﻨـﻰَ ﻛـﻪ )) ھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮازﻳﺎن ھﻪﯾﻪ و ﺟﻴﺎوازﻳﺎن ﻧﻴﻪ (( .ھﻪﻧﺪێ ﻟـﻪﻟﮑﯚـﻪرهوهﻛـﺎن واى دهﺑﻴـﻨﻦ ﻛﻪ )) ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳـﻪﭘﺎﻧـﺪﻧﻰ ﻧﻤﻮﻧـﻪى ﻛﻠﺘـﻮرى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﻪ 70
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛـﻰ ﺑﺎوﻛﺎﻧـﻪ,ﻛـﻪﻟـﻪﻧـﺎوهرِۆﻛـﻪﻛـﻪﯾـﺪا ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﻪﻛـﻰ ﮔـﻪورهى ھﻪﻟﮕﺮﺗﻮه ﺑﻪووردﺑﻮﻧﻪوه ﻟﻪ ﺋﺎﯚزى ﺑﺎرودۆﺧﻪﻛﻪ ﻟﻪﻧﻮان ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪدا ,ﻛـــﻪ رِ َيﭼﻜـــﻪى رِﻳﻔﯚرﻣﻴـــﺎن ھـــﻪﻟﮕﺮﺗـــﻮه ﻟـــﻪﺳـــﺎﻳﻪى ﺑﺎرودۆﺧﮑﻰ ﺋﺎﻟﯚزو ھﻪﺳﺘﻴﺎردا((.10
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ 3ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻮه-: .1ھﺎﻧﺪاﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت وﭼﮑﺮدﻧﻰ دهﺳﻪﻻﺗﮑﯽ ﺑﺎش ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. .2ﺑﻴﻨﺎﻛﺮدﻧﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ زاﻧﺴﺘﻰ. .3ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﻰ ھﻪﻟﻰ ﺋﺎﺑﻮرى. ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﻟــﻪژــﺮ ﺋــﻪم 3ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﻪ ﺳ ـﻪرهﻛﻴــﻪدا ,ﮐﯚﻣــﻪڵ ﮔــﻪﻟــﮏ ﻧﺎوﻧﻴﺸﺎﻧﯽ ﻻوهﻛﻰ ﻛﯚﺑﻮﻧﻪﺗﻪوه ,ﻟﻪواﻧﻪ-: ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى ھﺎﻧﺪاﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳـﯿﺪا,داواى ﺳـﺎزداﻧﻰ ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻰ ﺋـﺎزاد ﺑ ـﯚ ﭘــﻪرِﻟــﻪﻣــﺎن و ﺑــﻪﺗﺎﻳﺒــﻪﺗــﻴﺶ ﻣــﺎﻓﻰ ژﻧــﺎن دهﻛــﺎت ,ھﺎوﻛــﺎرى و ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻳﺎﺳﺎ ﺑﯚ ھﺎوﻻﺗﻴﺎن,ﭘﺶﺧﺴﺘﻨﻰ ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﻰ رِاﮔﻪﯾﺎﻧـﺪﻧﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ,ھﺎﻧﺪاﻧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﯚ دژاﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ ﮔﻪﻧﺪهﯽ و ﭘﮑﻪوهﻧﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ ﻣﻪدهﻧﻰ. ﻟــــﻪﺳــــﻪر ﺋﺎﺳــــﺘﻰ ﺑــــﻮارى ﻛﯚﻣــــﻪﮕــــﺎى زاﻧــــﺴﺘﻴﺶ ,زﻧﺠﻴــــﺮهﯾــــﻪك دهﺳﺘﭙــﺸﺨﻪری دﻳــﺎرﻳﻜﺮدوه ﺑــﯚ ﺧﻮﻨ ـﺪﻧﻰ ﺑﻨ ـﻪرِهﺗــﻰ و ﻧــﻪھ ـﺸﺘﻨﻰ
71
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارى و ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﻰ ﻛﻪﻣﻰ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﻰ ﺧﻮﻨﺪﻧﺪا و ﺳـﻮود وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﭙﻴﻮﺗﻪر و ﺗﯚرِى ﺋﻴﻨﺘﻪرﻧﺖ. ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﻰ ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﻰ ھﻪﻟـﻰ ﺋـﺎﺑﻮرﻳﺶ ,ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﭘـﺶﻧﻴـﺎزى ﻛﺮدوه ﻛﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺻﻨﺪوﻗﮏ داﺑﻤـﻪزرﻨـﺖ ﺑـﯚ ھﺎوﻛـﺎرﻳﻜﺮدﻧﻰ ﺑـﻪوهى ﻧﺎوﺑﺮدوه)) ﭘﺮِﻛﺮدﻧﻪوهى ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪ ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪى ﻛـﻪﻟـﻪ رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا ھﻪﯾﻪ(( و ﺋﻪم ﺻﻨﺪوﻗﺎﻧﻪ ﻟﻪﺧﯚى دهﮔﺮﺖ-: ﺻﻨﺪوﻗﻰ ھﺎوﻛﺎرى ﭘﺮِۆژهى ﺑﭽﻮوك ,ﺻـﻨﺪوﻗﻰ ھﺎوﻛـﺎرى ﭘـﺮِۆژه ﻣـﺎم ﻧﺎوهﻧﺪ و ﮔﻪورهﻛﺎن ,ﺑﺎﻧﻜﻰ ﮔﻪﺷﻪ ﭘﺪاﻧﻰ رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔــﻪوره ﺑ ـﯚ ھﺎوﻛــﺎرﻳﻜﺮدﻧﻰ ﺋ ـﻪو ووﻻﺗﺎﻧ ـﻪى ﻛ ـﻪ ھــﻪوــﯽ ﭼﺎﻛــﺴﺎزى دهدهن .ﺑـــﯚ داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧـــﻰ ﭘـــﺪاوﻳـــﺴﺘﻴﻪﻛـــﺎﻧﻲ ﮔـــﻪﺷـــﻪﭘـــﺪاﻧﻴـــﺎن, ﺷـﻪراﻛـﻪﺗﻜـﺮدن ﻟــﻪﭘﻨـﺎو ھﺎوﻛﺎرﻳـﻪﻛـﻰ داراﻳــﻰ ﺑﺎﺷـﺘﺮ,و ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﻰ ﻛﺮدﻧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﯚ ﭼﻮوﻧـﻪ ﻧـﺎوهوهى رِﮑﺨـﺮاوى ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ,و داﻣـﻪزراﻧــﺪﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪى ﺋــﺎزادى ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ ﺑـﯚ ھﺎﻧــﺪاﻧﻰ ﺋﺎﻮﮔﯚڕى ھﻪرﻤﺎﻳﻪﺗﻰ و ﭘﺮِۆژه ھﻪرﻤﻴﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﻛﺎن .
ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ ﭘﺴﭙﯚرِ و ﻟﮑﯚﻪرهوهﻛﺎن دهرﺑﺎرهى ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﭘﺴﭙﯚرِاﻧﻰ ﺑﻮارى ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﻟﮑﯚﻪرهوهﻛﺎن ﮔﻮﻣﺎﻧﻴـﺎن ھﻪﯾﻪ دهرﺑﺎرهى ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ و ﻧﻴﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاوى ﺧﯚﻳﺪا.ﻧﺎ ﻟﻪﺑﻪر ﺋﺎﯚزى ﺑﺎرودۆﺧـﻪﻛـﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﺑﻪﮑﻮ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻧﻴـﻪﺗﮑـﯽ ِراﺳـﺘﻪﻗﻴﻨـﻪو 72
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺟﺪى ﻧﻴﻪ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪى ﺗـﻪواو و ﻛﺎرﺋﺎﺳـﺎﻧﻰ ﭘﻮﻳﺴﺖ داﺑﻴﻦ ﻧﺎﻛﺎت ﺑﯚ رِاﭘﻪرِاﻧـﺪﻧﻰ ﺋﻴـﺸﻮﻛﺎرهﻛـﺎن و ﭘـﺸﮑﻪوﺗﻨـﻰ ﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ. )) ﺑﻴﺘـﻪر ﺳــﻴﻨﻐﻪر(( ﺑــﻪرِــﻮهﺑــﻪرى)) ﭘـﺮِۆژهى ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑﻪرهو رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ (( ﻟـﻪدهزﮔـﺎى )) ﺑﺮوﻛﻴﻨﻐـﺰ(( ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋ ـﻪﻣ ـﻪ ده ـﺖ )) :ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾ ـﻪ ﻟــﻪدواى زﻧﺠﻴــﺮهﯾ ـﻪك ﺑــﻪﻨ ـﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻰ دـﺖ ﻛـﻪ ھﯿﭽﻴـﺎن ﺋـﻪﻧﺠﺎﻣﻴـﺎن ﻧـﻪﺑـﻮه دهرﺑـﺎرهى ﭼﺎﻛـﺴﺎزى ﻟﻪﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﺪا ,ﺧـﻪﮑـﻰ ﻟـﻪﮔﻮﺗـﺎرى)) ﭘـﺮِ ﺑـﻪـﻦ (( ﺑـﺰار ﺑﻮون ﻛﻪ ھﯿﭽﻴﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﮑﻴﺎن ﻧﺎﺑﺖ((. ھــــﻪروهھــــﺎ ﺷــــﺎرهزاى ﺋــــﻪﻣﺮﻳﻜــــﻰ ﻟــــﻪﻛﺎروﺑــــﺎرى رِۆژھــــﻪﻻﺗــــﻰ ﻧﺎوه ِراﺳﺘﺪا)) ﻣﺎرك ووﻟﺘﺮز(( دهﺖ ))-:ﻟﻪرِووى رِووﺧﺴﺎرهوه ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ دهﺳﺘﭙﺸﺨﻪرﯾﻪﻛﻰ ﺑﺎﺷﻪ ,ﺑﻪﻻم ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻴﻦ ﺑـﺮِوا ﺑﻜـﻪﯾـﻦ ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺮﺖ ﺋﻪو ھﻪﻣﻮو ﭘﺎرهﯾﻪ داﺑـﻴﻦ ﺑﻜﺮـﺖ ﺑـﯚ ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪو ھـــﻪﻣـــﻮو ﭘـــ ِﺮۆژهﯾـــﻪ(( .11ﺋـــﻪو ﻧﻤﻮﻧـــﻪ دھﮫﻨﺘـــﻪوه و دهـــﺖ : )) ﺋﻴـــﺪارهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺑـــﺮِى ﭘـــﺎرهى ﻛـــﻪم دادهﻧـــﺖ ﺑـــﯚ ﭘـــﺮِۆژه دﯾﻤـــﻮﮐﺮاﺳـــﯿﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻟـــﻪﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪدا ,ھـــﻪروهك)) دهﺳﺘﭙـــﺸﺨﻪری ﺷــﻪراﻛـــﻪﺗـــﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﻰ_ ِرۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺖ(( ﻛـــﻪﻟـــﻪﺳـــﺎﯽ 2002وهوه ﺑﻪﭼﺎودﺮى ﺧﺎﺗﻮو)) ﺋﻴﻠﻴﺰاﺑﻴﭗ ﺗﺸﻴﻨﻰ(( ﻛﭽﻰ ﺟﮕﺮى ﺳﻪرۆﻛﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ )) دﻳﻚ ﺗـﺸﻴﻨﻰ(( وه رِاﮔـﻪﯾـﻪﻧـﺮا .ﺋـﻪو ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ ﻳﻪﻛﻪﻣﻴﺪا ﺗﻪﻧﮫﺎ 29ﻣﻠﻴﯚن دۆﻻرى ﺑﯚ ﺧﻪرج ﻛﺮا و دواى ﺳﺎﻟﮑﻰ رِﮏ و ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﻧﺎرِهزاﻳـﻰ ﻟﭙﺮﺳـﺮاون وهزارهﺗـﻰ دهرهوهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺋﻪوﻛﺎت 100ﻣﻠﻴﯚن دۆﻻرى ﺗﺮى ﺑﯚﺧﻪرﺟﻜﺮد. 73
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋﻪو رِاﺳﺘﻴﻪش دهدهرﻛﻨﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ زۆرﺑﻪى ﺋﻪو ﭘﺎراﻧـﻪ ﻟﻪﺑﺎﻧﻜﻪﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎوﻧﻪﺗﻪوه و ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧـﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ زۆر ھـﻮاش و ﺳﺴﺘﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ دهﺑﺖ ﻳﻪك ﻧﻪوهى رِﮏ ﭼﺎوهرِ َى ﺑﻜﻪﯾﻦ ﭘﺶ ﺋــﻪوهى ﺳــﻪرهﺗﺎﻛــﺎﻧﻰ ﮔــﯚرِان ﺑﺒﻴﻨــﻴﻦ,ﻟــﻪواﻧــﻪﯾــﻪ 50ﺳــﺎﯽ ﺗــﺮ ﺑﺨﺎﻳﻪﻧﺖ(( .
*
* *
* *
* دوودﯽ و ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ رِژﻤﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن ھﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه و ﻟـﻪﺑـﻪرارى 2004/2/24دا ھـﻪردوو رِاﺑـﻪرى ﻛﺎرﻳﮕﻪرﺗﺮﻳﻨﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪﻣﻴـﺴﺮ و ﺳـﻌﻮدﻳﻪ و ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ ﻛﯚﺑﻮﻧـﻪوهى ﺣﻮﺳــﻨﻰ ﻣﻮﺑــﺎرهك ﺳـﻪرۆﻛــﻰ ﻣﻴــﺴﺮ و ﺟﻨـﺸﻴﻨﻰ ﭘﺎدﺷــﺎى ﺳﻌﻮدﻳﻪ ﺋﻪﻣﻴﺮ ﻋﻪﺑﺪوﻻ ﭘﺮِۆژهﻛﻪﯾﺎن رِهﺗﻜﺮدهوه و رِاﻳﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧـﺪ ﻛـﻪ )) ھــﻪﻣــﻮو ﭘ ـﺮِۆژهﯾـﻪك رِھﺘــﺪهﻛـﻪﯾﻨ ـﻪوه ﻛـﻪ ﻟــﻪدهرهوه ﺑــﺴﻪﭘﻨﺮــﺖ 74
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑــﻪﺳـﻪر ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑــﻰ و ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﺪا ,ھــﻪروهھــﺎ ﻟــﻪﺑــﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣـﻪ ھﺎوﺑﻪﺷﻪﻛﻪﯾﺎﻧﺪا رِاﻳﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ووﻻﺗﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪردهواﻣﻦ ﻟﻪﺳﻪر ِرﮕﺎى ﮔﻪﺷﻪﭘـﺪان و ﻧﻮﮑﺮدﻧـﻪوه و رِﻳﻔﯚرﻣﺨـﻮازى ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﺑﮕﻮﻧﺠــﺖ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﮔــﻪﻟــﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧــﺪا و ﻟــﻪﮔــﻪڵ داب و ﻧـﻪرﻳﺘـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧــﺪا ﺑــﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﭘــﺪاوﻳــﺴﺘﻰ و ﺗﺎﻳﺒــﻪﺗﻤـﻪﻧــﺪﺘﻰ ﺷﻮﻧﺎﺳــﻰ ﻋ ـﻪرهﺑﻴ ـﻪﻛ ـﻪﯾ ـﺎن ﻟــﻪﺑــﻪرﭼﺎوﺑﮕﻴﺮــﺖ و ھــﯿﭻ ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﭼﺎﻛـــﺴﺎزى ﺳـــﻪﭘﻨـــﺮاو ﺑـــﻪﺳـــﻪرﻳﺎﻧـــﺪا ﻗﺒـــﻮلَ ﻧﺎﻛـــﺎت ﻛـــﻪﻟـــﻪدهرهوه دارﮋراﺑﺖ((.12 ِ ﺳــﻮرﻳﺎش ﻟــﻪﺳـﻪر زارى وهزﻳــﺮى ِراﮔـﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻴـﻪوه )) اﺣﻤــﺪ اﻟﺤــﺴﻦ(( ﻛﻪﻟﻪرِۆژﻧﺎﻣﻪى)) ﺣـﻪﯾـﺎت (( ﻟـﻪ ِرۆژى 2004/2/29دا رِاﻳﮕـﻪﯾﺎﻧـﺪ ﻛﻪ )) ﺳﻮرﻳﺎ ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهى ﺳﻌﻮدﻳﻪ و ﻣﻴﺴﺮ ﺑﻪھﻪﻣﻮو ﺷـﻮهﯾـﻪك و ھـﻪﻣــﻮو ﻛـﺮدهﯾـﻪﻛـﻰ ﭼﺎﻛــﺴﺎزى ِرھﺘــﺪهﻛﺎﺗـﻪوه ﻛـﻪ ﻟـﻪ ژــﺮ ﻓــﺸﺎرى دهرهﻛﻴـــﺪا ﺑـــﻪﺳـــﻪرﻳﺎﻧـــﺪا ﺑـــﺴﻪﭘﻨﺮـــﺖ (( .13ھـــﻪروهھـــﺎ ﺳـــﻪرۆك وهزﻳﺮاﻧﻰ ﭘﺸﻮوﺗﺮى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻴﺶ )) ِرهﻓﻴﻖ ﺣﻪرﻳﺮى (( رِهﺗﻜﺮدﻧﻪوهى ﭘـــﺮِۆژهﻛـــﻪى ِراﮔـــﻪﯾﺎﻧـــﺪ و ﻣـــﻪﺗﺮﺳـــﻰ ﺧﯚﺷـــﻰ دهرﺑـــﺮِى ﻟـــﻪﻛـــﺎﺗﻰ ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧﻴــﺪا .ﺑــﻪﻻم ﺳ ـﻪرۆﻛــﻰ ﻳ ـﻪﻣ ـﻪﻧــﻰ )) ﻋ ـﻪﻟــﻰ ﻋ ـﻪﺑــﺪوﻻ ﺻـﺎﻟﺢ(( ﺟـﻪﺧﺘــﻰ ﻛـﺮدهوه ﻛـﻪ ﺳـﻪردهﻣــﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ دهﺳــﺘﻴﭙﮑﺮد و ﺳــﻪردهﻣــﻰ دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳــﻪت ﻧــﻪﻣــﺎو داواى ﻛــﺮد ﻛــﻪ ﭼﺎﻛــﺴﺎزﻳﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗﺒﻮلَ ﺑﻜﻪن و ووﺗﻰ )) ﺑـﺎ ﺧﯚﻣـﺎن ﺳـﻪرﻣـﺎن ﺑﺘﺎﺷـﻴﻦ ﭘـﺶ ﺋــﻪوهى ﺑﯚﻣــﺎن ﺑﺘﺎﺷــﻦ(( ,14ﻟــﻪﺑــﻪر ﺋــﻪم ﮔﻮﺗــﻪﯾــﻪى ﺑﺎﻧﮕﮫــﺸﺘﻰ ﻛﯚﺑﻮﻧﻪوهى ﺳﻪرﻛﺮدهﻛﺎﻧﻰ 8ووﻻﺗﻪ ﭘﻴﺸﻪﺳـﺎزﻳﻪ ﮔـﻪورهﻛـﻪى ﺟﻴﮫـﺎن
75
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻛﺮا و ﺑﻪﻓﻴﻌﻠﻴﺶ ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻮو ﻟﻪﮔﻪڵ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪﺳﻪرﻛـﺮدهﻛـﺎﻧﻰ ﺗـﺮى ﻋﻪرهﺑﻴﺪا. ﻟــﻪﻻى ﺧﯚﺷــﻴﻪوه ﺋ ـﻪﻣﻴﻨــﺪارى ﮔ ـﺸﺘﻰ ﺟﺎﻣﻴﻌ ـﻪى ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ ))ﻋ ـﻪﻣــﺮو ﻣﻮﺳﺎ(( ھﺮﺷﻰ ﻛﺮده ﺳﻪر ﭘﺮِۆژهﻛﻪ و )) ﭘﺮِۆژهﻛﻪى ﺑﻪﻛﻪﻣﻮﻛـﻮرت و ﻧﺎھﺎوﺳﻪﻧﮓ و ﺟﮕﻪى ﮔﻮﻣﺎن وﺻﻒ ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﺑـﯚ ﮔـﯚرِﻳﻨـﻰ ﻧـﻪﺧـﺸﻪى رِۆژھﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪو رِهﺧﻨـﻪى ﮔـﺮت ﻟـﻪوهى ﻛـﻪ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﺑﺎﺳـﻰ ﻛﺸﻪى ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻰ ﻧﻪﻛﺮدوه((.15 ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪك ﺳﻪرﻛﺮده ﻋـﻪرهﺑـﻪﻛـﺎن ﺑـﻪھـﻪﻟﻮـﺴﺖ و ﮔﻮﺗـﺎر ﭘﺮِۆژهﻛﻪ رِهﺗﺪهﻛﻪﻧﻪوه و ﻟﻪﻻﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮﻳﺸﻪوه ﺑﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ِرادهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ ﻛﻪ ﺋﻪوان ﺑـﻪردهواﻣـﻦ ﻟـﻪﺳـﻪر ﭼﺎﻛـﺴﺎزى ﻟـﻪ ووﻻﺗـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﺪا,ﺑـﻪﻻم ﻟﻪﺳﻪرﺧﯚو ﺑﻪھﻮاﺷﻰ ﻛﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑﯚﺧـﯚى دهﺑﺘـﻪ ﺟﮕـﻪى ﻣـﺸﺘﻮﻣﯚرِ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﻟﻪﻗﯚﻧﺎﻏﻪﻛﺎﻧﻰ داھﺎﺗﻮودا.
ھﻪﻟﻮﺴﺘﻰ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ﻧـﻪﯾـﺎﻧﺘﻮاﻧﻴﻮه رِاى ﺷـﻪﻗـﺎﻣﻰ ﺟﻪﻣﺎوهرى ﻋﻪرهﺑﻰ ﺑﻜﻪﻧﻪ ﻓﺸﺎرﮑﻰ ﺑﻪھﺰ ﻟﻪﺳﻪر دهوﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺎن و ھﯿﭻ ھﺰ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻪﻛﻴﺸﻴﺎن ﻧﻴﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﮔـﯚرِﻳـﻦ ﻳـﺎن رِووﺧﺎﻧـﺪﻧﻴﺎن و ﻧـﺎرهزاﻳـﻰ دهرﺑـﺮِﻳﻨـﻰ ﺗﻮﻧـﺪوﺗﻴﮋ و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪھﻪﻧـﺪێ ﺧﯚﭘﻴـﺸﺎﻧﺪان و ِ ﻧﺎﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﻰ ھـــﻪﻟﻮـــﺴﺘﻰ ﮔـــﻪﻟـــﻪﻛﺎﻧﻴـــﺎن دهردهﺑـــﺮِن ﻛـــﻪ ﺗـــﻪﻧﮫـــﺎ ﺑﯚﻣﺎوهﯾﻪﻛﻰ ﻛﻪم و ﻛﻮرت ﺑﻪردهوام دهﺑﻦ. 76
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھــــﻪﻟﻮــــﺴﺘﻰ ﮔــــﻪﻻﻧــــﻰ ﻧﺎوﭼــــﻪﻛــــﻪ دهرﺑــــﺎرهى ﺋــــﻪم ﭘــــﺮِۆژهﯾــــﻪ ـﻮرى رِهﺗﻜﺮدﻧـﻪوهﯾـﻪﺗــﻰ ,ﺑــﻪﻻم ﻧﺎﻟــﻪﺑــﻪرﺋـﻪوهى ﻛـﻪﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﻛـﻪﻣﻮﻛـ ِ ﺗﺎﻳﺪاﻳﻪ و ﺋﻪم ﮔﻪﻻﻧﻪ ﺣﻪز ﺑﻪﺋﺎزادىﻮ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت ﻧﺎﻛﻪن.ﺑـﻪﮑـﻮ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﮔﻪﻻﻧـﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺑـﺰارن ﻟـﻪھـﻪﻟﻮـﺴﺖ و ﻛـﺮدارو ﭘﺮِۆژهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ.دهرﺑﺎرهى ﻛﺸﻪى ﻋـﻪرهب_ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴـﻞ و ھـﻪﻣـﻮو ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪش ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺑﻴـﻨﻦ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﻻﻳﻪﻧﮕﺮى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻪ ﻧﻪك ﻋﻪرهﺑﻪﻛﺎن .ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪ رِاﭘﺮﺳﻴﻪﻛـﺪا ﻛـﻪ دهزﮔﺎﻳﻪﻛﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻰ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻴﺪاوه %94ى ﻣﻴـﺴﺮﻳﻪﻛـﺎن ﻣﺘﻤﺎﻧـﻪﯾـﺎن ﺑــﻪﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻧﻴ ـﻪ ,ﻟــﻪرِاﭘﺮﺳــﻴﻪﻛــﻰ ﺗﺮﻳــﺸﺪا ﻛ ـﻪ ﻛ ـﻪﻧــﺎﯽ ﺋﺎﺳ ـﻤﺎﻧﻰ ) )ﺟﺰﻳﺮه(( ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻴـﺪاوه ﭘﻴـﺸﺎﻧﻰ دهدات ﻛـﻪ %96ﻋـﻪرهﺑـﻪﻛـﺎن ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪدژى ﺧﯚﻳﺎن دهزاﻧﻦ.
ﮔﻮﻣﺎﻧﻰ ﺋﻪوروﭘﻴﻪﻛﺎن دهرﺑﺎرهى ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﻪﻛـﺎن ﺑــﻪھـﻪﻣــﻮو دهﻧﮕـﻮ رِهﻧﮕــﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﻪوه ,ﻟــﻪدواى رِووداوى 11ى ﺳـــﭙﺘﻪﻣﺒـــﻪرى ﺳـــﺎﯽ 2001وه ,ﺳـــﻮورن ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﭼﮑﺮدﻧﻰ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟﻪ ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا,ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪھـﻪﻟﻤـﻪﺗـﻰ ھﻪﻟﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳـﺎﯽ 2004دا ﺑـﻪﺋﺎﺷـﻜﺮا دهرﻛـﻪوت.ﻛـﻪ ھـﻪردوو ﺣﻴﺰﺑـﻰ دﻳﻜـﻮرات و ﻛﯚﻣﺎرﻳـﻪﻛـﺎن ھــﺎودهﻧـﮓ ﺑـﻮون ﻟــﻪﺳـﻪر ﭼﮑﺮدﻧــﻰ ﭘﺮِۆژهى ﮔﯚ ِراﻧﻜﺎرى ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﺑﻪﻻم ﺟﻴﺎوازﻳﺎن ﻟـﻪﺳـﻪر ﭼـﯚﻧﺘﻰ ﺟﺒــﻪﺟﮑــﺮدن و ﺑــﻪﻛﺎرھﻨ ـﺎﻧﻰ ھﯚﻛــﺎرهﻛــﺎن ھــﻪﯾ ـﻪ .ﻛــﻪ ﺋ ـﻪﻣ ـﻪش ﻛﺎرﻳﮕﻪرى زۆر ﮔﻪورهى ﻧﻴﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﺎوهرِۆﻛﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ.
77
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ھﯿﭻ ﻛـﻪﺳـﮏ ﮔﻮﻣـﺎﻧﻰ ﻟـﻪوهدا ﻧﻴـﻪ ﻟـﻪ رِۆژﺋـﺎواى ﺋـﻪوروﭘـﺎى ﻛـﯚن و رِۆژﺋﺎواى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎى ﻧﻮـﺪا ﻛـﻪ ﺋـﻪوروﭘـﺎ ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪى ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔـﻪورهدا. ﻟـﻪﺑــﻪر ﺋـﻪوهى ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﻟـﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻴــﺪا ﺑـﻪ )) ﺑﺎﺧﭽــﻪى دواوهى ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳـﻪﺗــﻰ ﮔــﻪﺷـﻪﻛــﺮدووى ﺋ ـﻪوروﭘـﺎ دادهﻧﺮــﺖ .ﺑــﻪﻣـﻪش ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘﻪ ﺑﻪھﻪﺷﺘﮑﯽ دهوﻪﻣﻪﻧﺪ ﺑـﯚ ﺋـﻪوروﭘـﺎ ﻳـﺎن ﺑﺒﺘﻪ دۆزهﺧﮑﻰ ﭘﺮِ ﺋﺎﮔﺮ ﺑﯚى((.16 ِرۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﺋﺎرام و ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدوو و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ھﺎوﻛﺎرى ﺋﻪوروﭘﺎ دهﻛﺎت ﺑﯚ ﺋﻪوهى ﺑﺒﺘﻪ دهوﻪﺗﮑﯽ زﻟﮫـﺰى ﮔـﻪﺷـﻪﻛـﺮدووى ﺗـﻪواو .ﺑــﻪﺗﺎﻳﺒــﻪﺗــﻴﺶ ﻟــﻪﻛﺎﺗﮑـﺪا ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪ زﻳﻨــﺪوه ھﺎوﺑــﻪﺷــﻰ ﭘﺒﻜﺮﺖ ﺑـﻪدوﻧﻴـﺎى ﻋـﻪوﻟـﻪﻣـﻪى ﺳـﻪرﻣﺎﻳـﻪدارى ﻟـﻪرِﮕـﻪى دهروازهى ﺋﻪوروﭘﺎوه .ﺑﻪﻻم رِۆژھﻪﻻﺗﮑﯽ ھـﻪژار و دواﻛـﻪوﺗـﻮو و دﻳﻜﺘـﺎﺗﯚرى, ﭘﺎﺷـــﻪرِۆژى ﺋـــﻪوروﭘـــﺎ دهﺧﺎﺗـــﻪ ﺳـــﻪردهﺳـــﺘﻰ ﻋﻴﻔﺮﻳـــﺖ و ﺑـــﻪرهو ﭼ ـﺎرهﻧﻮﺳـﮑﻰ ﻧﺎدﻳــﺎر و ﻧــﺎرِۆﺷــﻨﻰ دهﺑــﺎت .ﻧ ـﻪك ﺑــﻪھــﯚى ﻣ ـﻪﺗﺮﺳــﻰ ﺗﻴﺮۆرو ﭼﻪﻛﻰ ﻛﻮﺷﻨﺪه و رِۆﻛﺘﻰ ﻛﻴﺸﻮهر ﺑﺮِهوه ﺑﻪﮑـﻮ ﺑـﻪھـﯚى ﺋـﻪو ﻛﯚﭼﻜﺮدن و زۆرﺑﻮﻧﻪ داﻧﻴﺸﺘﻮاﻧﻪى ﻋﻪرهب و ﺋﻴﺴﻼﻣﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻛﻪﺑﻪرهو ﺋـﻪوروﭘـﺎ دهﭼـﻦ ﻛـﻪﻟــﻪواﻧـﻪ ﻳـﻪ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﮔــﻪوره ﻟــﻪﭘــﮏ ھﺎﺗـﻪى داﻧﻴﺸﺘﻮاﻧﻰ ﺋﻪوروﭘﺎدا ﺑﮫﻨﺘﻪ دى. ﺑﻪﻻم ﺋﻪوروﭘﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪﮔﻮﻣﺎﻧﻦ ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪوهى ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺪى ھـﻪولَ ﺑــﺪات ﺑ ـﯚ ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧــﻰ ﭘ ـﺮِۆژه دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪﻛـﻪى ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا. ﺋ ـﻪﮔــﻪر ﻧﻴ ـﻪﺗــﻰ رِاﺳــﺘﻪﻗﻴﻨ ـﻪﯾ ـﻪﺋ ـﻪوا ﻛــﺸﻪى ﻋ ـﻪرهب_ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠــﻰ ﭼـﺎرهﺳـﻪر دهﻛـﺮد ﭘـﺶ ھــﻪر ﻛـﺎرﮑﻰ ﺗـﺮ.ﻛـﻪ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﺑـﻪﺑــﻰَ 78
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭼـﺎرهﺳـﻪرﻛﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪم ﻛـﺸﻪﯾـﻪ ھـﯿﭻ ﺋـﺎراﻣﻰ و ﺟﮕﻴﺮﻳـﻪك ﺑـﻪﺧـﯚوه ﻧﺎﺑﻴﻨــﺖ .و ﺋ ـﻪوروﭘﻴــﻪﻛــﺎن واى ﺑــﯚ دهﭼ ـﻦ ﻛ ـﻪﺋﺎﻣــﺎﻧﺠﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪﯾـﻪ ﻧـﻪك رِزﮔـﺎرﻛﺮدﻧﻰ و ﺋﺎﻣـﺎﻧﺠﻰ ﻛﯚﺗﺎﻳـﺸﻴﺎن دهﺳﺘﮕﺮﺗﻨﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﻧﻪوﺗﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا.ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﺋـﻪوروﭘﻴـﻪﻛـﺎن ﮔﻮﻣﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪم ﭘﺮِۆژه ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﻪ ھﻪﯾﻪ و واى ﺑـﯚ دهﭼـﻦ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهﯾﻪوﺖ ﺋﻪم ﺑﺎﺧﭽﻪﯾﻪى دواوهى ﺋﻪوروﭘـﺎ ﺑﮕـﯚرِـﺖ ﺑـﻪﺑﺎﺧﭽـﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﺳ ـﻪرﺑــﺎزى ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﻰ ﭘــﺸﮑﻪوﺗﻮوﻛ ـﻪﻟــﻪھ ـﻪﻣــﻮو ﻻﻳ ـﻪﻛ ـﻪوه ﮔـــﻪﻣـــﺎرۆى ﺋـــﻪوروﭘـــﺎ ﺑـــﺪات ,ﺋـــﻪﻣـــﻪش ﻟـــﻪﭼﻮارﭼـــﻮهى)) ﻳﺎرﻳـــﻪ ﺷﻪﺗﺮهﻧﺠﻪ ﮔﻪورهﻛﻪدا((ﻳﻪ.ﻛﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪن رِاوﮋﻛﺎرى ﺋﻪﻣﻨﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه ﺑﺎﺳﻰ ﻟﻮهﻛﺮاوه)) زﺑﻴﻐﻨﻴﯚ ﺑﺮﻳﺠﻴﻨﻴـﺴﻜﻰ(( ﻛـﻪ ﺋﺎﺷـﻜﺮاى دهﻛـــــﺎت ﺋـــــﻪﻣﺮﻳﻜـــــﺎ دهﯾـــــﻪوـــــﺖ ﻛـــــﻪ ﻛـــــﯚﻧﺘﺮِۆـــــﯽ ﺗـــــﻪواوى ﻛﻴﺸﻮهرى)) ﺋﯚرﺋﺎﺳﻴﺎ(( ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﻰ ﺑﻜﺎت ﺑـﻪدهﺳـﺖ ﺑـﻪﺳـﻪراﮔﺮﺗﻨـﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ .
ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻰ وون ﺳــﻪرهرِاى ﺋــﻪو ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ و دروﺷــﻤﻪ رِاﮔــﻪﯾــﻪﻧــﺮاو و ﺑﺮﻳﻘــﻪداراﻧــﻪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﺑﻼوﻛﺮدﻧﻪوهى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن و ﮔﻪﺷـﻪﭘـﺪاﻧـﻰ ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗـﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ,ﺑـﻪﻻم ھـﻪﺳـﺖ و ﺳـﯚزى ﮔـﻪﻻﻧـﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ دژ ﺑـــﻪﺳﻴﺎﺳـــﻪت و ﺑـــﻪرژهوهﻧﺪﻳـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳـــﻪ و ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﻪﺑـﻪـﯿﻦ و ﭘـﺮِۆژهو ﺋﻴـﺪارهﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻧـﻪﻣـﺎوه .ﻛـﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﺳﻪرهﻛﻴﺘﺮﻳﻦ ھﯚﻛﺎرى ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪﯾﻪ. 79
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻋﻪرهب و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪﻛﺎن ,ﭼﯚن ﺑﺮِوا ﺑﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ دهﻛﻪن ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ واى رِادهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻴﺎزى ﭘﺶﺧﺴﺘﻦ و ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﻰ ﺋـﺎﺑﻮرى و ﺑــﻪرزﻛﺮدﻧـﻪوهى ﺋﺎﺳــﺘﻰ ﮔـﻮزهران و ژﻳــﺎن و زاﻧــﺴﺘﻰ و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗــﻰ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﯾﻪ .ﺑﻪﻻم ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﺳـﻪر زهﻣﻴﻨـﻪى واﻗﻴـﻊ ﻛـﺎرﺑﯚ رِووﺧــﺎن و ﻧــﻪھ ـﺸﺘﻨﻰ ھــﻪﻣــﻮو ھﯚﻛ ـﺎر و ﭘﺎﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ھــﻪﺳــﺘﺎﻧﻪوه و ﭘـــﺸﮑﻪوﺗﻨـــﻰ ﻛﯚﻣـــﻪﮕﺎﻛـــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ دهﻛـــﺎت.ھـــﻪروا ﻛـــﺎر ﺑـــﯚ زﻳﻨﺪووﻛﺮدﻧﻪوهو دروﺳﺘﻜﺮدﻧﻰ ﺗﻮﻧﺪوﺗﻴﮋى دهﻛﺎت ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا.ھـﻪر ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻪﺑﻮو ﻛﻪ ھﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪرِهوهﻛـﺎﻧﻰ دهدا ﻛﻪ دژى ﺳﯚﭬﻴﻪﺗﻰ ﺟﺎران ﺷﻪرِ ﺑﻜـﻪن ﻟـﻪ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎﻧﺪا و ھـﻪر ﺋـﻪم ﻛــﺎرهى ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻧ ـﻪﺑــﻮو ﻛ ـﻪ ﺑــﻮه ھــﯚى دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﻰ)) رِﮑﺨــﺮاوى ﺋـــﻪﻟﻘﺎﻋﻴـــﺪهى ﺟﻴﮫـــﺎﻧﻰ (( و دهرﻛـــﻪوﺗﻨـــﻰ دﻳـــﺎردهى )) ﻋـــﻪرهب ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﻪﻛﺎن (( ,ﺑـﻪﻻم ﻟـﻪﺋـﺴﺘﺎدا ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺧـﯚى ﻛـﺎر ﻟـﻪدژى ﺋـﻪو ﮔﺮوﭘﺎﻧﻪ دهﻛﺎت.و ﺋﻴﺪى ﭼﯚن ﻋﻪرهﺑﻪﻛـﺎن ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻟـﻪﭘـﺮِۆژهﯾـﻪك ﺑﻜﻪن ﻛﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ داﻳـﺪهرِـﮋ َى و ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴﻠـﻪ و ھﻪرﺋﻪوﻳﺶ رِﮕﺮه ﻟﻪﺑﻪردهم ﺋﺎﺷﺘﻰ و ﺋﺎراﻣﻰ و ﺟﮕﻴﺮى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا.
ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻟﻪ ﭼﻴﺪاﻳﻪ ؟ ﺑــﻪﻻى ﻋ ـﻪرهﺑــﻪﻛﺎﻧ ـﻪوه ﻛ ـﻪ زۆرﺗــﺮﻳﻦ ژﻣــﺎرهى داﻧﻴــﺸﺘﻮاﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪى ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﭘﮏ دﻨﻦ ,ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻣﻪﺣﺎﻪ ,ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻮورﺑﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھـﺰ و ﭼﺎوﺳـﻮورﻛﺮدﻧﻪوه و ھﻪرِهﺷﻪﻛـﺮدن و ﺳـﻪﭘﺎﻧـﺪﻧﻰ ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪ و دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﺑـﻪزۆر.ﺑـﻪﮑـﻮ دهﺑﺖ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﻪوﯽ ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﻪوهى ﻣﺘﻤﺎﻧﻪى ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ 80
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﺪات ﺑﻪﺳﻴﺎﺳﻪت و ﺑﻪﻦ و ﭘﺮِۆژهﻛﺎﻧﻰ دهﺑـﺖ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهﺳـﺖ ﻟـﻪ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻋﺮاق و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻴﺶ ﻟﻪﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ ھﻪﻟﺒﮕﺮـﺖ.و ﭼﻴـﺪى ﺗﺎواﻧﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﺳـﻪر ﻋـﻪرهب و ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎﻧﺪا ﻧـﻪﺳـﻪﭘﻨـﺖ و ﺋـﻪو ﺟـﻪﻧﮕــﻪ ﺷــﺎراوهﯾـﻪ رِاﺑﮕﺮــﺖ ﻛـﻪ دژى ﺋﻴــﺴﻼم ﺑــﻪرﭘـﺎى ﻛــﺮدوه. ھﻪروا ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﭘﻮاﻧﻪ ﺑﻪ دوو ﭘﻮاﻧﻪﯾﻰ واز ﻟﺒﮫﻨﺖ ﻟﻪھﻪﻟﻮﺴﺖ و ﮔﻮﺗﺎرى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﯚﻳﺪا و ﻟﻪﻧﻪﺗﻪوه ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن دژ ﺑـﻪﻋـﻪرهب و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن .ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﺧﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪﻻى ﻋﻪرهوﺑﻪﻛﺎﻧﻪوه زاﻣﻨﻰ ﺳﻪرﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪﯾـﻪ و ھﻨﺎﻧـﻪ ﻛﺎﻳـﻪى ﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗﮑـﯽ ﻧﺎوه ِراﺳﺘﻰ ﻧﻮﻴﻪ .ﻛﻪ ﺋﺎراﻣﻰ و ﺟﮕﻴﺮى و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳىﻮ ﮔـﻪﺷـﻪﻛـﺮدن ﻟﻪﺳﻴﻤﺎ دﻳﺎرهﻛﺎﻧﻰ ﺑﺖ .
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﻧﮫﻨﻰ و ِراﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ وهك ﻟﻪﭘﺸﺘﺮدا ﺑﺎﺳـﻤﺎن ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﺳـﻪراﻧـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﻛﯚﻧـﻪوه ﺗـﺎ ﺋــﺴﺘﺎ ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﺑــﻪﭘ ـﻼن و ﺑــﻪرﻧﺎﻣ ـﻪى ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪوه ﻟــﻪھــﻪوــﯽ دهﺳــﺘﺒﻪﺳـﻪراﮔﺮﺗﻨــﻰ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪى ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻪو ھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴﺎﺷﺪا ﺑﻮن و ﺧﯚﻳﺎن ﺑﻪﮔﻪﻟﮑﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪو ﺑـﻪدهﺳـﻪﻻت داﻧـﺎوه ﻛـﻪ ﺋﺎزادى ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﺋﻪواﻧﻪ ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺗﻮاﻧﻦ ﻛﻪﭘﺎرﺰﮔـﺎرى ﻟـﻪﺧﯚﻳـﺎن و ﮔﻪﻻﻧﻰ ﺗﺮﻳﺶ ﺑﻜﻪن ,ﺑﻴﺮﻳﺎراﻧﻰ ﻛﯚﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ واى دهﺑﻴـﻨﻦ )) ﻛـﻪ ﮔــﻪﻻﻧــﮏ ﻧ ـﻪﺗــﻮاﻧﻦ ﭘﺎرﺰﮔ ـﺎرى ﻟــﻪ ﺧﯚﻳــﺎن ﺑﻜ ـﻪن ﻣــﺎﻓﻰ ژﻳﺎﻧﻴــﺎن ﻧﻴﻪ (( .ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪ )) ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﺋـﺎﻻى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﭘﻮﻳـﺴﺘﻪ ﺑﺒﺘـﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪهى ھــﻪﻣــﻮو رِهﮔــﻪزى ﻣﺮۆﭬﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ ((.17ﻟــﻪﻛﯚﺗــﺎﻳﻰ ﺳ ـﻪدهى 81
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻧـــﯚزدهدا و رِـــﮏ ﻟـــﻪﺳـــﺎﯽ 1898دا ﻟـــﻪﯾـــﻪﻛـــﮏ ﻟـــﻪﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛـــﺎﻧﻰ ﻛﯚﻧﮕﺮﺴﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ,ﺳﻴﻨﺎﺗﯚر)) ﺋـﻪﻟﺒـﺮت ﺑﻴﻔـﺮدج(( ﻟـﻪوﻻﻳـﻪﺗـﻰ ﻓﺮﺟﻴﻨﻴـــﺎ رِاﻳـــﺪهﮔـــﻪﯾـــﻪﻧـــﺖ ﻛـــﻪ )) -:ﺋـــﺎزادى ﺗـــﻪﻧﮫـــﺎ ﺑـــﯚ ﺋـــﻪو ﮔــﻪﻻﻧ ـﻪﯾ ـﻪﻛ ـﻪ دهﺗــﻮاﻧﻦ ﭘﺎرﺰﮔ ـﺎرى ﻟــﻪﺧﯚﻳــﺎن ﺑﻜ ـﻪن ,ﺑــﻪﻻم ﺋ ـﻪو ﮔﻪﻻﻧﻪى ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋﻪوا ﺋﻪرﻛﻰ ﭘﻴﺮۆزﻣﺎﻧﻪ ﻟـﻪﺑـﻪراﻣﺒـﻪرﺧـﻮادا ﻛـﻪ رِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻴﺎن ﺑﻜﻪﯾﻦ ﺑﯚ ﭘـﺸﮑﻪوﺗﻨـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﻰ ﻟـﻪ ژﻳﺎﻧـﺪا ,ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻧﻤﻮﻧ ـﻪى رِاﺳــﺘﻰ و ﺷ ـﻪرهﻓ ـﻪ؟ .ﺋﻤــﻪ ﻧــﺎﺗﻮاﻧﻴﻦ رِاﺑﻜ ـﻪﯾ ـﻦ ﻟﻪﻟﭙﺮﺳﺮاوﺘﻴﻪك ﻛﻪ ﺧﻮاى ﮔﻪوره ﻟﻪﺳﻪرى داﻧﺎوﻳﻦ ﺑﯚ رِزﮔـﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﺋﺎزادى و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪت ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهى ﺋﺎﻻى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﺑﺒﺘـﻪ ﺳﻮﻣﺒﻮﻟﻰ ھﻪﻣﻮو رِهﮔﻪزى ﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻰ ((.18 ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪ دهﺑﻴﻨــﻴﻦ ﻛــﻪ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دوور ﻟــﻪ ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ و دروﺷــﻤﻪ ﺑﺮﻳﻘﻪدارهﻛﺎﻧﻰ ھﻪﻣﻴـﺸﻪ و ھـﻪر ﻟـﻪﻛﯚﻧـﻪوه ﺗـﺎﻛﻮ ﺋـﺴﺘﺎ ﻟـﻪھـﻪوـﯽ دهﺳــﺖ ﺑــﻪﺳ ـﻪراﮔﺮﺗﻨــﻰ ھــﻪﻣــﻮو دﻧﻴــﺎدا ﺑــﻮه و وﻳــﺴﺘﻮﻳﻪﺗــﻰ ﺑــﻪھــﻪر ﺷــﻮازﮏ و ﻟــﻪرِﮕــﻪى ھــﻪر ﺑــﻪــﻦ و ﭘــﺮِۆژهﯾــﻪﻛــﻪوه ﺑــﺖ ﺋــﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـــﻪى ﺑﻨﺘـــﻪ دى ,ﺋـــﻪﻣـــﻪش ﻟـــﻪو ِراﮔـــﻪﯾﺎﻧﺪﻧـــﻪى )) ﻛـــﯚﻦ ﭘﺎوﯽ (( وهزﻳﺮى دهرهوهى ﭘﺸﻮوى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا دهردهﻛﻪوـﺖ ﻛـﻪ ﻟـﻪ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧــﺴﮑﻰ رِۆژﻧﺎﻣــﻪواﻧﻴــﺪا ﻟــﻪ ﻣــﺎﻧﮕﻰ ﻛــﺎﻧﻮﻧﻰ دووهﻣــﻰ ﺳــﺎﯽ 2003دا واﺗﻪ ﭘﺶ ﻟﻪداﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻋـﺮاق ﺑـﻪﻛـﻪﻣﺘـﺮ ﻟـﻪ 2ﻣﺎﻧـﮓ رِاﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪ و ﮔﻮوﺗﻰ )) ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪﺷـﻪرِى دژ ﺑـﻪ ﻋـﺮاق ,دۆزﻳﻨـﻪوهى ﻧــﻪﺧــﺸﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﻧﻮﯿــﻪ ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪ و ﭘﺎرﺰﮔــﺎرى ﻛﺮدﻧﻴــﺸﻪ ﻟــﻪ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ(( . 19ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا زۆرﮏ ﻟﻪﻟﭙﺮﺳﺮاوه ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﻳـﺪارهﻛـﺎن رِاﻳﺪهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ﻟﻪداﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻋﺮاق ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟـﻪ 82
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ )) دهﺳﺖ ﺑﻪﺳـﻪراﮔﺮﺗﻨـﻰ ﻧـﻪوﺗـﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ,و ﮔﺮﻧﮕﺘـﺮﻳﻦ ووﻻﺗـﻴﺶ ﻋﺮاﻗـﻪ ,ھــﻪوھﮫـﺎ ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ ﭘﺎرﺰﮔـﺎرى ﻛﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪﻣــﻦ و ﺳـﻪﻻﻣـﻪﺗــﻰ ــــﺴﺮاﺋﻴﻠـــــﻪ و دهﺳـــــﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑـــــﻪﺳـــــﻪر ﻧﺎوﭼـــــﻪى رِۆژھـــــﻪﻻﺗـــــﻰ ﺋﻴـ ِ ﻧﺎوه ِراﺳﺘﻴﺸﻪ((.20 ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ 3ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺳﻪرهﻛﻰ ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﺪا ھﻪﯾﻪ: .1 ﺋﻴــﺴﺮاﺋﻴــﻞ و ﺋﺎوﺘــﻪﻛﺮدﻧﮑــﻰ ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺗــﻪواوه ﻟــﻪﮔــﻪڵ ِ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. .2ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﻧﻪوﺗﻰ . .3ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ رِژﻤﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪر ﺑﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪ رِاﭘﯚرﺗﮑﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎى )) ﺳﻴﺒﺮى(( ﺳﻮﻳﺪى ﺑﯚﻟﮑﯚﯿﻨﻪو و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ ﭼـﻪك دهـﺖ )) ووﻻﺗـﻪ ﻋـﻪرهﺑﻴـﻪﻛـﺎن ﺑـﻪزۆرى ﭼـﻪﻛـﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜﻴــﺎن ﻛــﺮِﻳــﻮه ﻟــﻪﻧــﻮان ﺳــﺎﻻﻧﻰ 2000-1990دا ﺑــﻪﺑــﺮِى 506ﻣﻠﻴــﺎر دۆﻻر ,ﻟــﻪﻛﺎﺗﮑـﺪا ھــﻪﻣــﻮو ﺋـﻪو ﭼــﻪﻛﺎﻧـﻪى ﻛـﻪ ﻛــﺮِدراوه ﻟﻪﻻﻳﻪن ﻣﻴﺴﺮ و ﺳﻮرﻳﺎ و ﻋﺮاق ﻟـﻪﻧـﻮان ﺳـﻪرهﺗﺎﻛـﺎﻧﻰ ﭘـﻪﻧﺠﺎﻛـﺎن ﺗﺎﺳــﺎﯽ 1973ﻛـــﻪ ﺷـــﻪرِى دژى ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠﻴـــﺸﻴﺎن ﭘﮑـــﺮدوه ﺑـــﺮِى ﭘﺎرهﻛﻪى ﺗﻪﻧﮫﺎ 2800ﻣﻠﻴﯚن دۆﻻر ﺑﻮه(( 21. ھﻪر ﻟﻪھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا و ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﻰ 2004/4دا رِۆژﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻪﺧﺸﻪى رِۆژھﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪورهﯾـﺎن ﺑﻼوﻛـﺮدهوه.ﻛـﻪ ﺗﻴﺎﻳـﺪا دارﮋراﺑــﻮو ﻛـﻪ ووﻻﺗــﻰ ﮔــﻪورهو ﻧـﻪﺧــﺸﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﻧــﻮێ ﺑ ـﯚ ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ِ ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮى داﺑﻪﺷﻜﺮدﺑﻮه ﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ووﻻﺗـﻰ ﺑﭽـﻮﻛﺘﺮ و دروﺳـﺘﻜﺮدﻧﻰ داﺑﺮاﻧﻰ ﺑﻪﺷﮏ ﻟـﻪ وﻻﺗـﮏ و ﻟﻜﺎﻧـﺪﻧﻰ ﺑـﻪووﻻﺗﮑـﯽ ووﻻﺗﻰ ﻧﻮێِ ,
83
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺗﺮهوه .ﺑﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮهى رِﮑـﻪوﺗﻨﺎﻣـﻪى ﺳـﺎﻳﻜﺲ_ﺑﻴﻜـﯚى ﺳـﻪردهﻣـﻰ ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻳﻪﻛﻪﻣﻪوه. ھﻪوھﮫﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ رِۆﺷـﻨﺒﻴﺮﻳﻪﻛـﻰ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻟﻪ رِﮕﻪى ﮔﯚرِﻳﻨﻰ داب و ﻧﻪرﻳـﺖ و ﺑﻨـﻪﻣـﺎ ﻧﻪﮔﯚرِه ﻧﻴﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻰ و ِرهوﺷﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪوه ,ﺗـﺎدهﮔﺎﺗـﻪ دﻳﻨـﻰ ﺋﻴـﺴﻼم و ﻗﻮرﺋﺎﻧﻴﺶ. ووردهﻛﺎرى ﻧﻪﺧﺸﻪ ﺳـﻪرﺑﺎزﻳـﻪﻛـﻪﺷـﻰ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪﻟـﻪﺋﺎﻣـﺎدهﺑـﻮوﻧﻰ ﺳﻪرﺑﺎزى ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا ﺑـﻪم ﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﺎﻧﻪى ﻻى ﺧﻮارهوه-: .1داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧــﻰ ﻛـﯚﻧﺘﺮۆﮑﻰ ﺳ ـﻪرﺑــﺎزى ﺗ ـﻪواو ﺑــﻪﺳ ـﻪر ھــﻪﻣــﻮو ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ﻟﻪﺗﻮاﻧﺎﻳﺪا ھﻪﺑﺖ ھﻪﻣﻮو ﺷـﻪرِـﮏ ﻳـﺎن ﺑـﻰ ﭘﻮﻳـﺴﺖ ﺑـﻮون ﺑـﻪھﻨـﺎﻧﻰ ﻛﺸﻪ و ﺋﺎﯚزﻳﻪك ﮐﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺎت,ﺑـﻪ َ ھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪ دورهﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮهوه. .2ﺑﯚﺋﻪوهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﺰى ﺳﻪرﺑـﺎزى ھـﻪﺑـﺖ ﻟـﻪﺑـﻪراﻣﺒـﻪر دوو ﻧﺘﺮۆــﯽ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ھـﺰى ﮔــﻪورهى رِوﺳـﻴﺎ و ﭼﻴﻨــﺪا,و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧــﻰ ﻛـﯚ ِ ﺑﻪﺳـﻪر دهروازه و ﺗـﻪﻧﮕـﻪ و رِﮕـﺎ و ﺑﺎﻧـﻪ وﺷـﻜﺎوى و ﺋﺎوﻳـﻪﻛﺎﻧـﺪا و ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ و ﻓﻪزاﻳﺶ ﺑﻜﺎت . .3ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﻰ ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪى ﺗﻪواو ﺑﻪﺳﻪر ﺳـﻪرﭼـﺎوهﻛـﺎﻧﻰ وزهدا و ھــﻪﻟـﺴﻮرِاﻧــﺪﻧﻰ ﻛـﻪﺑــﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟــﻪ ﻧـﻪوت و ﻏــﺎز ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪى ﻛـﻪﻧــﺪاوى ﻋﻪرهﺑﻰ و دهرﻳﺎى ﻗﻪزوﻨﺪا .ﺑـﯚ رِﮕـﻪ ﮔـﺮﺗﻦ ﻟـﻪ رِوﺳـﻴﺎ ﻛـﻪﺑﺒﺘـﻪ ﺗﺎﻛـﻪ دهوــﻪﺗــﮏ ﻟــﻪﺑــﻪرھــﻪﻣﮫﻨـﺎﻧﻰ ﻧـﻪوﺗــﺪا .ھــﻪروا رِﮕـﻪ ﮔـﺮﺗﻦ ﻟﻪﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﻰ ﭼﻴﻦ ﻟﻪرِووى ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪوه.ﻟﻪﺑﻪرﺋـﻪوهى ﻧـﻪوت ﺑـﯚ ﭼـﻴﻦ 84
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ وهك دراوى ﻗﻮرس و ﻧﺎﻳﺎب واﻳﻪ و ﭼﻴﻦ ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ زۆرﺗﺮى ﺑـﻪﻧـﻪوت دهﺑﺖ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا. .4ﺑـــﻪﻛـــﺎر ھﻨـــﺎﻧﻰ ﻧـــﻪوت وهك ﭼـــﻪك ﻟـــﻪرِووى ﺋـــﻪوروﭘـــﺎى ﻳــــﻪﻛﮕﺮﺗــــﻮودا ,ﻻﻧــــﻰ ﻛــــﻪم)) دژى ﺋــــﻪو ووﻻﺗﺎﻧــــﻪى ﻛــــﻪ دژ ﺑــــﻪ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎن و ﺳﻪرﻛﺶى دهﻛﻪن((. .5ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧﻰ ﺗﻪواوى ﺳـﻪرﻣﺎﻳـﻪدارى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﻰ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴـﺎ ﺋﺎﺑﻮرﻳـﻪ زهﺑــﻪﻻﺣـﻪ ﻧــﻮدهوــﻪﺗﻴـﻪﻛــﺎن ,ﺑــﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دهﺳـﺒﮕﺮﺖ ﺑــﻪﺳـﻪر ﺋــﺎﺑﻮرى دوﻧﻴــﺎدا .وه ﺋـﻪو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴــﺎ زهﺑــﻪﻻﺣﺎﻧـﻪ ﺑﺒﻨ ـﻪ ﺗﺎﻛ ـﻪ ﺧــﺎوهن و دهﺳ ـﻪﻻﺗــﺪار ﻟــﻪ دوﻧﻴــﺎدا ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪك ﻛ ـﻪ ﺳﻪرﻣﺎﻳﻪدارهﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮ ﺑﺒﻨﻪ ﭘﺎﺷﻜﯚى ﺳﻪرﻣﺎﻳﻪدارى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. .6رِﮕـﻪﮔـﺮﺗﻦ ﻟــﻪدروﺳــﺖ ﺑــﻮوﻧﻰ ھــﻪر ﻣﻮﻧﺎﻓــﺴﮏ ﺑـﯚ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــــﻪﺳــــﻪر ﺋﺎﺳــــﺘﻰ دهوــــﻪﺗــــﻪ زﻟﮫــــﺰهﻛــــﺎن ,ﻳــــﺎن دروﺳــــﺘﺒﻮوﻧﻰ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺘﻰ ﻧﻮێ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﻛﻪ ھﻪرِهﺷﻪ ﻟﻪھﻪﯾﻤﻪﻧﻪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻜﺎت ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺞ و ﻣـﻪراﻣـﻰ ﺷـﺎراوه و داھـﺎﺗﻮﻳﻰ ھـﻪﯾـﻪ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و ﻟــﻪم ﺳ ـﻪردهﻣ ـﻪﺷــﺪا ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ھــﻪردوو ھﯚﻛــﺎرى ﺑﻪھﺰى ﺳﻪرﺑﺎزى و ﺋﺎﺑﻮرى ﻟﻪ دهﺳـﺘﺪاﻳﻪ ﻛـﻪ دوو ﭘﺎﻳـﻪى ﮔـﺮﻧﮕﻦ ﺑـﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﻰ ھـﻪر ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪﻛـﻰ دوﻧﻴـﺎﻳﻰ,ﻟـﻪﻛﺎﺗﮑﺪاﻳـﻪ ﻛـﻪ دهوـﻪﺗـﻪ زﻟﮫــﺰهﻛــﺎن و دژهﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻪرهو ﻟــﮏ ھــﻪﻟ ـﻮهﺷــﺎن و ﺑﭽ ـﻮك ﺑﻮﻧ ـﻪوه و ﭘﺎﺷـــﻜﯚﻳﻪﺗـــﻰ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ دهﭼـــﻦ .ﻳـــﻪﻛﺘـــﻰ ﺳـــﯚﭬﻴﻪﺗـــﻰ ﻟـــﻪﺑـــﻪرﻳـــﻪك ھﻪﻟﻮهﺷﺎوه ,ﺑﻪرﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻟﻪﺳﺎﯽ 1956وه ﻛﻠﻴﻠﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪى داوهﺗـﻪ دهﺳــﺖ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﺑﯚﺗ ـﻪ ﭘﺎﺷــﻜﯚى ,ﻓ ـﻪرِهﻧــﺴﺎى دﻳﮕــﯚﻟﻰ دوور ﻟــﻪ 85
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﯚﺗﻪ ﺳﺎزﺷﻜﺎرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ,ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﭼﻴﻨﻴﺶ ﻛﻪ ﮔﻮﻣـﺎن واﺑـﻮو ﺑﺒﺘﻪ ﺟﮕﺮهوهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪ ﭘﺮِﺑﻜﺎﺗﻪوه ﺋﻪوﻳﺶ ﺑﺮِﻳـﺎرى ھﺎوﻛﺎرى ﻛﺮدﻧﻰ داوه ﺑﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. ﺑــﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪ ﺋــﺴﺘﺎدا ﺗﺎﻛـﻪ ﺟـﻪﻣــﺴﻪر و ﺗﺎﻛـﻪ ﺑــﺮِﻳــﺎر ﺑــﻪدهﺳــﺖ و ﺗﺎﻛـﻪ زﻟﮫــﺰى دوﻧﻴﺎﻳـﻪ ﻛـﻪ ﭼـﻰ ﺑﻮــﺖ و ﻟــﻪﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﺧﯚﻳﺪا ﺑﺖ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﺑﺪات .ﺑﻪﻻم ﻟﻪﮔﻪڵ ھـﻪﻣـﻮو ﺋـﻪم ھﯚﻛﺎراﻧـﻪ ﻛـﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدان .ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﻴﻮه ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﻳﻪﻛﺠـﺎرهﻛـﻰ ﻟـﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗﺪا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ,ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﻴـﻮه ﻛـﺸﻪى ﻟﻮﺑﻨـﺎن و ﺳﻮرﻳﺎ و ﺋﺮان و ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻴﻪﻛﺎن ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺎت. ـــﺴﺮاﺋﻴﻠــــﻰ ﻣــــﺎﻧﮕﻰ 2006/7ﺟــــﺎرﮑﻰ ﺗــــﺮ ﺷــــﻪرِى ﺣﻴﺰﺑــــﻮﻻ و ﺋﻴـ ِ ﻧﺘﺮۆـﯽ ﺗـﻪواوى ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪى ﺑـﯚ ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪﻳﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﺸﺘﺎ ﻛـﯚ ِ ﻧـــﻪﻛـــﺮاوه .ھـــﻪرﺑﯚﻳـــﻪ ﭘـــﺮِۆژهى رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﮔـــﻪوره ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ وهدﻳﻨـﻪھـﺎﺗﻮن و ﺑـﻪﻧﺎﭼـﺎرﻳﺶ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﻟـﻪﺳـﻪر زارى وهزﻳـــﺮى دهرهوهى )) ﻛﯚﻧـــﺪۆﻟﻴﺰارِاﻳـــﺲ(( ﭘـــ ِﺮۆژهﯾـــﻪﻛـــﻰ ﻧـــﻮﯽ ﺗـــﺮى ِراﮔ ـﻪﯾﺎﻧــﺪ ﺑــﻪﻧــﺎوى )) ھﺎوﭘــﻪﯾﻤــﺎﻧﻰ ووﻻﺗ ـﻪ ﻣﻴــﺎﻧﺮِهوهﻛــﺎن (( ﻳــﺎن )) ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻰ ﻣﻴﺎﻧﺮهوهﻛﺎن ﻳﺎن رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﻣﻴـﺎﻧﺮِهو(( ٍِ ﻛﻪ )) ھﻪر 6ووﻻﺗﻪﻛﻪى ﻛﻪﻧـﺪاو و ﻣﻴـﺴﺮ و ﺋـﻮردوﻧﻰ (( ﺑـﯚ ﺋـﻪم ﭘﺮِۆژه ﻧﻮﯿﻪ ھﻪﻟﺒﮋارد. ﺑـﻰ ھـﯿﭻ ﻛﻪ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪش ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهى ﺋﻪواﻧﻰ ﭘـﺸﻮوﺗﺮى ﺑـﻪ َ ﺋﻪﻧﺠﺎم و دهﺳﻜﻪوﺗﮏ ﻻواز و ﺑﮕﻴﺎن دهرﻛﻪوت. ﻟــﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻴــﺪا ﭘﺮﺳــﻴﺎر ﺋــﻪوهﯾــﻪ ﺳــﻪرهرِاى ﺷﻜــﺴﺘﮫﻨﺎن و ﺑــﻪ ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ ﻧﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ﺗﻪواوى ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ,ﺋﺎﻳـﺎ ﺋـﻪم 86
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘــﺮِۆژهﯾـــﻪ ﺑــﻪﺗـــﻪواوى وازى ﻟﮫﻨــﺮاوه ﻳـــﺎن دهﻛﺮــﺖ ﻟـــﻪداھـــﺎﺗﻮودا ﺑﺒﻮژﻨﺮﺘﻪوه و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ وهدﻳﺒﮫﻨﺖ ؟22
ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪردهم ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻴﻪوه ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾـﻪ )) ﻓـﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪر (( ﻛـﻪ ﻣـﺎك و دارﺷــﺘﻨﻰ ﭘ ـﺮِۆژهى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪورهﯾ ـﻪ .ﻛ ـﻪ ﺑﻨ ـﻪﻣــﺎى ِ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دهﯾـﻪوــﺖ ﻟـﻪﻧﺎوﭼــﻪى ِرۆژھـﻪﻻﺗــﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳــﺘﺪا ﺟﺒـﻪﺟــﯽ ﺑﻜـﺎت .ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى ﮔـﻪورهى دهﺑــﺖ ﻟـﻪﺳـﻪر رِژﻤـﻪﻛــﺎن,ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛــﺎن, ﮔﻮوﺗﺎرهﻛﺎن,ﺗﺮواﻧﻴﻨﻪﻛﺎن ﻟﻪﺋﺴﺘﺎو ﺋﺎﻳﻨﺪهدا.ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﻗﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﮔـﻪرﭼـﻰ دژى رِژﻤــﻪﻛــﺎن و دهﺳـﻪﻻﺗـﻪﻛﺎﻧـﻪ و ﺋﺎﻣــﺎﻧﺠﻰ رِووﺧﺎﻧــﺪن و ﮔــﯚ ِرﻳﻨﻴﺎﻧ ـﻪ ﺑــﻪﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧــﻰ ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪ .ﺋ ـﻪوا ﻟــﻪھــﻪﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﻧـﺎرهزاﻳـﻰ و ﺑـﺰارى ﺟـﻪﻣـﺎوهر و ﻳﻪﻛﺎﻧﮕﻴﺮه ﻟﻪﮔﻪڵ داواو داﺧﻮازى و ِ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪ .ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋـﻪم دهﺳـﻪﻻﺗـﻪ ﺧﯚﺳـﻪﭘـﻦ و ﺗــﺎك رِه و و ﺗﻮﺗﺎﻟﻴﺘــﺎرى و زاﻤﺎﻧ ـﻪ ھــﻪﻣﻮوﻳــﺎن ﻣ ـﯚدﻠﻰ ﻛﻼﺳــﻴﻜﻰ ﺣﻮﻛﻤﺮاﻧﻦ و ﺑﻪﻋﻪﻗﯿﻪﺗﮑﯽ دواﻛﻪوﺗﻮو ﻛﯚﻧﻪﭘﺎرﺰ و ﺑﻨـﻪﻣﺎـﻪﯾـﻰ و ِ ﻧﺎوﭼــﻪﮔــﻪرى و دﻳﻨــﻰ و ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ و ﺷ ـﯚﭬﻨﻴﻪوه ﺣــﻮﻛﻢ دهﻛ ـﻪن.ﻛ ـﻪ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪى ﺣﻮﻛﻢ و دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺎن و ھﺰ و ﺑﻪردهواﻣﻴﺎن ﺗﻪﻧﮫـﺎ و ﺗــﻪﻧﮫــﺎ ﻟــﻪﺳــﺎﻳﻪى دواﻛــﻪوﺗــﻮوﻳﻰ و ھــﻪژارى و ﻧــﻪﺧﻮﻨــﺪهوارى و داﺧﺮاوى ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪوه درـﮋه ﭘـﺪهدهن ,ﺋـﻪﮔﻴﻨـﺎ ﺋـﻪو رِژـﻢ و دهﺳــﻪﻻﺗﺎﻧــﻪ ﺑــﻪو ﺷــﻮهﯾــﻪ ﺧــﯚرِاﮔــﺮ و ﭘﺘــﻪ و و ﭼــﻪﺳــﭙﻴﻮ و ِرهگ داﻛﻮﺗﺮاو ﻧﻴﻦ و ﻟﻪﻻﻳﻪن ﻛﻪﻣﻴﻨﻪﯾﻪﻛﻰ زۆر ﻛﻪﻣﻰ ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﻪوه 87
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﭘﺸﺘﮕﻴﺮى دهﻛﺮﻦ.ھﻪر ﺑﯚﻳﻪ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ وهك ﺗﻪوﻗـﻰ دهرﺑـﺎزﺑﻮون و ﻓﺮﻳﺎد رِهﺳﮏ واﻳﻪ ﺑﯚ ﺋـﻪو ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻳﺎﻧـﻪ .ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﺧـﯚى ﻟـﻪ 3 ﺑﻨﻪﻣﺎى ﺳﻪرهﻛﻰ دهﺑﻴﻨﺘﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺶ-: .1ﺑﻪدﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻛﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﯾﻪ .2ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺋﺎﺑﻮرى و ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﺘﻰ .3ﺑﻪزاﻧﺴﺘﻴﻜﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪم 3ﺑﻨﻪﻣﺎﻳﻪ و ووردهﻛﺎرﻳﻪﻛـﺎﻧﻰ و ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧـﻰ ﺑـﻪھـﻪﻣـﻮو ﺑــﻪﻧــﺪو ﺧﺎــﻪﻛﺎﻧﻴ ـﻪوه دهﺑﺘ ـﻪ ھــﯚى ﮔــﯚرِاﻧﮑ ـﻰ ﮔــﻪوره ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﺑﻮارهﻛـﺎﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗـﻰ و زاﻧـﺴﺘﻰ و ...ھﺘـﺪ. ﺑﻪﻣﻪش ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﺎزﮑﻰ ﮔﻪوره دهدا و ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﻰ ﻛﯚن و ﺑﻪﺳﻪرﭼﻮو و داﺧــﺮاو ﺗﭙــﻪڕدهﺑــﺖ ﺑــﻪرهو ﻗﯚﻧــﺎغ و ﺋﺎﻳﻨــﺪهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﻛــﺮاوه و ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻮو ﺋــﺎزاد و ﺧﯚﺷ ـﮕﻮزهران و ﭘ ـﺮِ ﻟــﻪ داھﻨ ـﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﭘـﻪرِﻟـﻪﻣـﺎﻧﻰ و ﻓــﺮهﯾ ـﻰ و ﺋﺎزادﻳﺪاﻛ ـﻪ ﺳ ـﻪرﺟ ـﻪم ﺋﺎزادﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﻣﻴــﺪﻳﺎو رِاوﺑﯚﭼـــﻮون و ﺋﺎزادﻳـــﻪ ﮔـــﺸﺘﻴﻪﻛـــﺎن و ﺗﺎﻛـــﻪﻛـــﻪﺳـــﻴﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺗﻴـــﺎدا ﭘﺎرﺰراوﺑﺖ ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى ﺋﻪم ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻪدا ﻳﺎﺳﺎﺳﻪروهر و ﻣﺎﻓﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧـــﺎن ﭘـــﺎرﺰراوﺗﺮ دهﺑـــﺖ .ﺑـــﻪﻣـــﻪش ﺋـــﻪم ﻧﺎوﭼـــﻪﯾـــﻪ ﻛـــﻪ ﭘـــﺸﺘﺮ ﺳـــﻪرﭼـــﺎوهى ﻧﺎردﻧـــﻪ دهرهوهى ﺗﻮﻧـــﺪرِهوى و ﺗﻴـــﺮۆر ﺑـــﻮو دهﺑﺘـــﻪ ﻧﺎوﭼــﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﺋــﺎراﻣﻰ ﮔــﻪﺷــﻪﻛــﺮدوو و دوور ﻟــﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧــﯽ دﻳﻨــﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ و ...ھﺘﺪ .ﺑﻪم ﻛـﺎرهش ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ و دوﻧﻴـﺎش ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﻴﺶ ﺑﺖ دوور دهﻛﻪوﺘـﻪوه ﻟـﻪھـﻪرِهﺷـﻪى ﻣـﻪرگ و ﺗﻴﺮۆرو و ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺧﻮﻨﺎوى. 88
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾ ـﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮــﺖ ﻟــﻪﻛــﺎت و ﺳــﺎﺗﮑﯽ ﻛ ـﻪم و دﻳــﺎرﻳﻜﺮاودا ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﺮﺖ ﺑـﻪﺑـﻰَ ﮔﺮﻓـﺖ و ِرﮕـﺮ ى و ﺋﺎﺳـﺘﻪﻧـﮓ.ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺳـﻨﻮرى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﭘ ِﺮۆژهﻛﻪ ﮔﻪﻟﮏ ﻓﺮاواﻧﻪﻛﻪ )) ھﻪﻣﻮو ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪ ﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴﺎوه ﺗﺎ ﻛﻪﻧﺪاوى ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴـﻞ و ﺗﻮرﻛﻴـﺎو ﺋـﺮان و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن (( دهﮔﺮﺘﻪوه. ﻛﻪﺑﯚﺧﯚى ﺳﻨﻮرﮑﻰ ﻓﺮاواﻧﻪ و ژﻣﺎرهﯾﻪﻛـﻰ زۆر داﻧﻴـﺸﺘﻮاﻧﻰ ﺗﻴﺎداﻳـﻪ و ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗـﻰ و زاﻧـﺴﺘﻰ ﻟـﻪووﻻﺗﮑـﻪوه ﺑﯚ ووﻻﺗﮑﯽ ﺗﺮ ﺟﻴﺎوازه و ﺗﻮاﻧﺎ ﻣـﺎدى و ﻣﺮۆﻳﻴـﻪﻛـﺎﻧﻰ رِژﻤـﻪﻛـﺎﻧﻴﺶ وهك ﻳﻪك ﻧﻴﻦ و ﺋﺎﻣﺎدهﺑﺎﺷﻰ ﺑﯚ ﮔﯚرِاﻧﻴﺶ ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚى ﺋـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪدا ﻟــﻪﯾ ـﻪك ﺋﺎﺳــﺖ و ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﺟ ـﯚش و ﺧــﺮۆش و ﮔــﻪرم و ﮔ ـﻮرِى ﻧــﻴﻦ. ھـــﻪروهھـــﺎ ھﯚﺷـــﻴﺎرى ﺳﻴﺎﺳـــﻰ وﻛﯚﻣـــﻪﮕﺎﻛـــﺎﻧﻴﺶ وهك ﻳـــﻪك ﻧـــﻴﻦ و ھــﻪﻣﻮاﻧﻴــﺸﻴﺎن دۆﺳــﺖ و ﻧﺰﻳﻜــﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻧــﻴﻦ و ﻛــﻪ ﻳﻔﺨــﯚش ﻧــﻴﻦ ﺑﻪﻣﺎﻣﻪـﻪ و ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ.ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪى ﺗﻮوﺷﻰ ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ِرﮕﺮى و ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ دهﺑﻨﻪوه ﻟﻪﺳـﻪر زهﻣﻴﻨـﻪى واﻗﻴـﻊ. ﻟﻪوﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪش ﻛﻪ دﻨﻪ ﺳﻪر رِﮕﻪى ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋـﻪم ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪ 4ﺋﺎﺳـــﺘﻪﻧﮕـــﻦ ,وهك )) ﻧﻴﻜـــﯚﻻس ﭘﺮﻧـــﺰ(( ﻳﺎرﻳـــﺪهدهرى وهزﻳـــﺮى دهرهوهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ رِاﻳﮕـــﻪﯾﺎﻧـــﺪ ﻟـــﻪﻛـــﯚﻧﮕﺮهﯾـــﻪﻛـــﻰ رِۆژﻧﺎﻣـــﻪﻧﻮﺳـــﻴﺪا ﻟﻪﺳﻪﻧﺘﻪرى ﻛﻪﻧﺪاو ﺑﯚ ﺗﻮﮋﻳﻨﻪوهﻛﺎن ﻟﻪدوﺑﻪى.23 ﻧـــﺎوﺑﺮاو رِاﻳﮕـــﻪﯾﺎﻧـــﺪ ﻛـــﻪ دﻳـــﺪ و ﺑﯚﭼـــﻮوﻧﻰ ﺋﻴـــﺪارهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺑـــﯚ رِووﺑﻪ ِرووﺑﻮﻧﻪوهى ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا دﺘﻪ رِﯽ ﻟﻪدوو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻰ ﺳﻪرهﻛﻴﻪوه ﺳﻪرﭼﺎوه دهﮔﺮﺖ-: ﻳﻪﻛﻪﻣﻴﺎن :ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﻧﺎوﭼﻪى ﻛﻪﻧﺪاو 89
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... دووهﻣﻴﺎن :ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ھﺸﺘﻨﻪوهى ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻪ ﺑــﻪھـــﻪﻣــﺎن ﺷـــﻮه ﺳﻴﺎﺳــﻪﺗـــﻰ دهرهوهى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ھــﻪوـــﺪهدات ﻛـــﻪ ﭘﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛـﻰ ﺑـﺎش و ﭘﺘـﻪوى ھـﻪﺑـﺖ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻛـﻪﻧـﺪاوى ﻋﻪرهﺑـﻰ ﺑـﻪھﺎوﺑـﻪﺷـﻰ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﺋﻴﻘﻠﻴﻤـﻰ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا ﻛـﻪ ھﻪولَ دهدهن ﺑﯚﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﺷـﺘﻰ و ﺋﺎﺳـﺎﻳﺶ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا وهك ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻣﻴﺴﺮ و ﺋﻮردون.ھﻪورھﮫﺎ دهﺖ 4ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ ﻟﻪﺧﯚرھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا ھﻪﯾﻪ و ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻴﺪارهى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻰ ﻛـﻪ ﺗـﻪرﻛﻴـﺰى ﺑﻜﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪواﻧﻴﺶ-:
.1
ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا
ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ ﻳﺎرﻣﻪﺗﻰ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻰ ﻋﺮاﻗـﻰ ﺑـﺪات ﺑـﯚ ﺗﭙﻪڕاﻧـﺪﻧﻰ ﺋـﻪو ﺷـﻪرِه ﺗﺮﺳـﻨﺎﻛﻪ و ﺋـﻪو ﻧﺎﻛﯚﻛﻴـﻪ ﺗﺎﻳـﻪﻓﻴﺎﻧـﻪى ﻛـﻪ ھﻪﯾﻪ.ھﻪروهھﺎ ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻳﺎرﻣﻪﺗﻰ ﻋﺮاﻗﻴﻪﻛﺎن ﺑﺪات ﺑﯚ ﮔﻪرِاﻧـﻪوهى رِهﮔــﻪزه ﺳـﻪرهﻛﻴـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ ﺋـﻪﻣـﻪش ﭘﻮﻳــﺴﺘﻰ ﺑــﻪﯾﺎرﻣـﻪﺗــﻰ و ھﺎوﻛﺎرى ووﻻﺗﻪ ﻋـﻪرهﺑﻴـﻪﻛـﺎن و ووﻻﺗـﺎﻧﻰ دراوﺳـﯽ ﻋـﺮاق ھـﻪﯾـﻪ ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻰ ﺋﺮان و ﺳﻮرﻳﺎ ,ﻛـﺎرﮑﻰ ﺑـﺎش ﻧﻴـﻪ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهﺳـﺖ ﻟﻪم ﺋﻴﺸﻪى ھﻪﻟﺒﮕﺮﺖ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا ﭼﻮﻧﻜـﻪ دهرﺋـﻪﻧﺠﺎﻣـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺑـﺎش ﻧﺎﺑﻦ.
.2ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪا ﺋﻴــﺪارهى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ واى دهﺑﻴﻨــﺖ ﻛ ـﻪ ﻳﺎرﻣ ـﻪﺗــﻰ ﺣﻜﻮﻣــﻪﺗــﻰ ﻓﻮﺋــﺎد ﺳﻪﻧﻴﻮره ﺑﺪات دژى ﺋﻪواﻧﻪى ﻛﻪﻟﻪﺳﻪر ﺷﻪﻗﺎم ﻣﺎﻧﺪهﮔﺮن و ﻧﺎرِهزاﻳﻰ ﺑــﺮن ﺑــﯚ رِووﺧﺎﻧــﺪﻧﻰ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ ﻟــﻪو ووﻻﺗــﻪدا. دهرده ِ 90
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھﻪروهھﺎ ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ھﻪولَ ﺑﺪرﺖ ﻛﻪ ﮔـﻪﻟـﻰ ﻟﻮﺑﻨـﺎﻧﻰ ﺑـﻪدوورﺑﮕﻴﺮـﺖ ﻟـــﻪﺷـــﻪ ِرﮑـــﻰ ﻧـــﻮێ وهﻛـــﻮ ﺋـــﻪو ﺷـــﻪ ِرهى ﻛـــﻪ ﻟـــﻪھـــﺎوﻳﻨﻰ ﺳـــﺎﯽ 2006داﺑــﻪدهﺳــﺘﻴﻪوه دهﯾﻨﺎﻻﻧــﺪ.ھــﻪوهرھــﺎ ﻧــﺎﺑﺮاو ده ـﺖ -:ﭘــﻢ واﻧﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻰ ﻓﻮﺋﺎد ﺳﻪﻧﻴﯚره ﺷﻜﺴﺖ ﺑﮫﻨﺖ.
ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻠﺪا .3ﻟﻪ ِ ـﺴﺮاﺋﻴــﻞ و ﭘــﮏ ھﻨ ـﺎﻧﻰ دهوــﻪﺗﮑــﯽ ﺳ ـﻪﺑــﺎرهت ﺑــﻪ ﺋﺎﺳﺎﻳــﺸﻰ ﺋﻴـ ِ ﻓــﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻨﻰ ﻛــﺎرﮑﻰ دژواره و ﺋﻴــﺪارهى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﻰ ﭘﺎﺑــﻪﻧــﺪه ﺑــﻪ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻪوه و ﻟﻪﺳﻪر ﻋﻪرهب ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﻳﺎرﻣﻪﺗﻰ ﺑﺪهن ﺑﯚ ﺑﻪدﻳﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﺷﺘﻰ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ھﻪروهك ﭼﯚن ﻛﯚﻧـﺪۆﻟﻴﺰارِاﻳـﺲ وهزﻳـــﺮى دهرهوهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﻪﺧﺘـــﻰ ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪو رِاﺳـــﺘﻴﺎﻧﻪ ﻛــﺮدهوه)) ﺋﻤــﻪ دهﻣﺎﻧـﻪوــﺖ ﺣﻜﻮﻣـﻪﺗﮑــﯽ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ ﻓـﻪﻟـﻪﺳــﺘﻴﻨﻰ ﺑﺒﻴﻨــﻴﻦ,ﻟــﻪﮔــﻪڵ ھــﻪرﻳــﻪﻛــﻪ ﻟــﻪ ﻓــﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻨﻰ و ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠﻴــﻪﻛــﺎن ﻛﯚﺑﻮﻣﻪﺗﻪوه و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻴﻪﻛﺎن ﭘﯿﺎن رِﮔﻪﯾﺎﻧﺪووم ﻛﻪ ﺋﻪوان ﺋﺎﺷﺘﻴﺎن دهوــﺖ ,ﺑــﻪﻻم ﭘﻮﻳــﺴﺘﻴﺎن ﺑــﻪ ﭘ ـﺸﺘﮕﻴﺮى ﺋﻴﻘﻠﻴﻤــﻰ و ﻧــﻮدهوــﻪﺗــﻰ ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ رِهواﻧﺪﻧﻪوهى ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻪ ﺋﻪﻣﻨﻴﻪﻛﺎن ,ھﻪروهھﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻮرﻳﺎ و ﺋﺮان ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻛﻪواز ﺑﮫﻨﻦ ﻟﻪ ﻳﺎرﻣـﻪﺗﻴـﺪاﻧﻰ ﻛﯚﻣـﻪـﻪ رِادﻳﻜﺎـﻪ ﺗﻮﻧﺪرهوهﻛﺎن و ھﺎﻧﺪاﻧﻰ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪﭼـﺎرهﺳـﻪرـﮏ ﺑـﯚ ِ ﺋـﻪو ﻛــﺸﻪ ﺋــﺎﯚز و ﺋـﻪﮔــﻪر ﺋـﻪو ﻣﻴــﺎﻧﺮِهوﻳـﻪش ﺳـﻪرﻳﻨـﻪﮔـﺮت ﺋـﻪوا ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪﻛﻪى وهﻛﻮ ﺑﺎرودۆﺧﻰ ﻋﺮاﻗﻰ ﻟﺪﺖ ((.23
.4ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﺪا ﺋﺮان ﺋﻴﻤﻜﺎﻧﻴﻪﺗﮑـﯽ ﻣﺮۆﻳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻧـﻪوﺗﻴـﻰ ﮔـﻪورهى ھـﻪﯾـﻪ, ﺑﻪﻻم دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺮِهوا ﻟﻪﺗﺎران واﻳﻜﺮدوه ﻛﻪ ﺑﺒﺘﻪ)) ﺑﺎﻧﻜﮑﻰ 91
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻣ ـﻪرﻛ ـﻪزى ﺑ ـﯚ ﺗﻴــﺮۆر(( ﻟــﻪﺧ ـﯚر ھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﺪا ,ھــﻪروهھــﺎ ﻧﺎردﻧ ـﻪدهرهوهى ﺳﻴﺎﺳ ـﻪﺗــﻰ ﺗﻮﻧــﺪو ﺗﻴ ـﮋى ﻟــﻪﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﻧﺎوﭼــﻪى ﻛﻪﻧﺪاودا ﻧﻴﻪ ,ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺮان ﻟﻪوه ﺗﺒﮕﺎت ﻛﻪ ﭘﻴﺎدهﻛﺮدﻧﻰ ﺋﻪو ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﺎﻧﻪى دهﺑﺘﻪ ھﯚى ﻛـﻪﻧـﺎرﮔﺮﺗﻨﻰ ﻛـﻪﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1979وه ھﯿﭻ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻳﻪﻛﻰ ﻟﻪﮔﻪﺪا ﻧﻪﻛﺮاوه.ﺑﻪﻻم ﺋﻤﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪرﻳـﻪك ﻟـﻪ ﭼﻴﻦ و ِرووﺳﻴﺎو ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻳﻪﻛﺘﻰ ﺋﻪوروﭘﺎ ﺋﻴﺶ ﻟﻪﺳﻪر ﻗﻪﻧﺎﻋـﻪت ﭘﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺮان دهﻛﻪﯾـﻦ ﺑـﯚ رِاوهﺳـﺘﺎﻧﺪﻧﻰ ﭼﺎﻻﻛﻴـﻪ ﺋـﻪﺗﯚﻣﻴـﻪﻛـﺎﻧﻰ. ھﻪروهھﺎ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋﻪوهﺷﻰ رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻟﻪﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻧﻴﻪ ﻛﻪ ِرووﺑﻪرِووى ﺳﻪرﺑﺎزى ﺑﺒﺘﻪوه ﻟﻪﮔـﻪڵ ﺋﺮاﻧـﺪا.ﺑـﻪﻻم ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋـﺮان ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻟﻪوه ﺗﺒﮕﺎت ﻛﻪ ھﻪرﻳﻪك ﻟﻪﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛـﻪﻧـﺪاوو ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺋﻪوروﭘﺎ ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺧﯚﻳﺎن ھـﻪﯾـﻪ ,ﻟـﻪﺑـﻪر ﺋـﻪﻣـﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪﺷﺘﻰ ﻓﺮِۆﻛﻪ ھﻪﻟﮕﺮى ﻧﺎردۆﺗﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ . ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهﺑﻴﻨﻴﻦ ﻛﻪ رِﮕﺎى ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾـﻪ ﺑــﻪﮔـﻮلَ داﻧـﻪﭘﯚﺷــﺮاوه .ﺑــﻪﮑـﻮ ﺳـﻪرهرِاى ﺋـﻪم 4ﺋﺎﺳــﺘﻪﻧﮕــﻪ ﻛـﻪزۆر ﺋﺎﯚز و ﮔﺮﻧﮓ و ھﻪﺳﺘﻴﺎرن ,دهﯾﺎن رِﮕﺮ و ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕـﻰ ﺗـﺮﻳﺶ دﻨـﻪ ﭘــﺸﻪوه ﻛ ـﻪ ﭼ ـﺎوهرِوان ﻧــﺎﻛﺮﻦ ,ﺑﯚﻳ ـﻪ ﻟــﻪﻛــﺎﺗﻰ ﺳ ـﻪرﻧ ـﻪﻛ ـﻪوﺗﻨــﻰ ﭘـــﺮِۆژهﻛـــﻪدا ﺋـــﻪوا ﻣﺎﻧﺎﻳـــﻪﻛـــﻰ ﺗـــﻪواو ﺑـــﯚ ﺑﻴـــﺮدۆزهى )) ﻓـــﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر(( ﻧﺎﻣﻨﺘـﻪوه و ﺋـﻪﮔــﻪرى ﻛﺎوﻟﻜﺎرﻳـﻪﻛــﻰ ھــﻪﺗﺎھــﻪﺗــﺎﻳﻰ ھـــﻪﯾـــﻪ ﻛـــﻪ زﻳﻨﺪووﺑﻮﻧـــﻪوهو و ﺑﻴﻨﺎﻛﺮدﻧـــﻪوهى ﺳـــﻪردهم و زهﻣـــﺎن و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻪﻛﻰ ﮔﻪورهﺗﺮ و درﮋﺧﺎﻳﻪﻧﺘﺮى ﭘﻮﻳﺴﺖ دهﺑﺖ ﻛﻪ ﮔـﺮهﻧﺘـﻴﺶ ﻧﻴﻪ ﻟﻪﭘﺸﻮوﺗﺮى ﺑﺎﺷﺘﺮ دهﺑﺖ ,ﺋﻪﻣﻪش زهﻣﻪن و رِۆژﮔﺎر زهﻣﺎﻧﻪﺗـﻰ وهدﻳﮫﺎﺗﻨﻴﺎﻧﻪ24. 92
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
*
* *
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
* *
*
ﮔﺮﻧﮕﻰ ﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺎوﭼـــﻪى رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺖ ﺑﯚﺗـــﻪ ﻣﺎﻳـــﻪى ﺳـــﻪرﺋـــﺸﻪﯾـــﻪﻛـــﻰ درﮋﺧﺎﻳـﻪن ﻧـﻪك ﺗـﻪﻧﮫــﺎ ﺑـﯚ داﻧﻴــﺸﺘﻮاﻧﻪﻛـﻪى ,ﺑــﻪﮑـﻮ ﺑـﯚ ﺗـﻪواوى دوﻧﻴﺎش.ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﭼﺎﻻﻛﻴﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻰ. ﻟﻪرِووى ﻣﮋووﻳـﻪوه ,ﻧﺎوﭼـﻪى ِرۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗـﻴﺶ ﺑﻪﺷﻰ ﺑﺎﺷﻮرى ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﭘﮏ دﺖ,ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﻟﻪﺧﻪون و ﺧﻪﯾﺎﯽ زﻟﮫﺰهﻛﺎﻧـﺪا ﺑـﻮه ,ﻛـﻪ وﻳـﺴﺘﻮﻳﺎﻧﻪ دهﺳـﺖ ﺑـﻪﺳـﻪر دوﻧﻴﺎدا ﺑﮕﺮن.ھﻪر ﻟﻪﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهرى ﮔﻪورهوه ھﻪﺗـﺎ ﺟـﯚرج ﺑﯚﺷـﻰ ﻛـﻮرِ, ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﭘﺶ ﺋﻪو رِۆژﮔﺎراﻧﻪﺷﻪوه رِۆژاﻧﻰ ھﻪﻟﻤﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ھﻪﻛﺴﯚس و ﺣﻴﺴﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ,ﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهرى ﮔﻪوره ﻛﻪ ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳﻪﺗﻪﻛـﻪى ھﻨـﺪه ﺑﻪھﺰ و ﻓﺮاوان ﺑﺒﻮو ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻟﻪﺑﺎﺷﻮرهوه ﮔﻪﯾـﺸﺘﻪ هﻧـﺪ و ﺑـﻪرهو 93
ِرۆژﺋﺎوا ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﻗﻪرِﻧﻰ ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻰ و ﺑﺎﻛﻮرى ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻴﺎ.ﺑﻪﻻم ﻟـﻪ رِووى ﺑﺮواﻳـﻪى ﻛـﻪ ﻓﺮاواﻧﺒﻮﻧـﻪﻛـﻪى ﺗـﻪواو ﻧﺎﺑـﺖ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋهوه ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺋﻪو ِ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻧﻴﻤﭽﻪ دوورﮔـﻪى ﻋـﻪرهب ﻧـﻪﺑـﺖ.ﺑـﻪﻻم ﻣـﻪرگ رِﮕﻪى ﻧﻪدا ﺋﻪو ﺧﻪوﻧﻪ داﮔﻴﺮﻛﻪراﻧﻪﯾﻪى ﺑﻨﺘﻪ دى ,ﻟـﻪو رِۆژﮔـﺎرهوه ﻧﺎوﺟﻪرﮔﻪى ﻧﻴﻤﭽﻪ دورﮔﻪى ﻋﻪرهﺑﻰ ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﻧﻪﺗﻮاﻧﺮاوه داﮔﻴﺮﺑﻜﺮـﺖ ﻟﻪﻻﻳﻪن داﮔﻴﺮﻛﻪراﻧـﻪوه ,ﺑـﻪﻻم ﻛـﻪﻧـﺎرهﻛـﺎﻧﻰ ﻧﻴﻤﭽـﻪدورﮔـﻪى ﻋـﻪرهب ﺑـــﻪﺗﺎﻳﺒـــﻪﺗـــﻴﺶ ﻛـــﻪﻧـــﺎرهﻛـــﺎﻧﻰ ﺑـــﺎﻛﻮرى ﮔـــﯚرِهﭘـــﺎﻧﻰ ﻓـــﺮاوان ﺑـــﻮوﻧﻰ ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﻓﺎرس و رِۆﻣﻪﻛﺎن و ﻣﻪﻏﯚل و ﺧﺎچ ﭘﻪرﺳﺘﻪﻛﺎن و دواﺗﺮﻳﺶ ھﺰه داﮔﻴﺮﻛﺎره ﻛﻼﺳﻴﻜﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل و ھﯚـﻪﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎن ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻴﻨﮕﻠﻴﺰ و ﻓﻪرِهﻧﺴﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ﺑﻮوه.ھﻪﺗـﺎ ﺋـﻪو ﺳـﻪردهﻣـﻪى ﻛـﻪ ﺷ ـﻪﭘــﯚﻟﻰ ﻓﺮاواﻧﺒــﻮوﻧﻰ ﺋﻴﻤﭙﺮﻳﺎﻟﻴ ـﻪﺗــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎﻳﻰ ﻧــﻮێ دﺳــﺘﻴﭙﮑﺮد ﻛﻪﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎى ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﻪﻧﺠﺎﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪدهى رِاﺑﻮردوهوه دهﺳﺘﻴﭙﮑﺮد, ﺟﻰ ﭘﯽ وﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﻰ ھﻮاﺷﺪاﻳﻪ.ﺋﻪﮔﻪرﭼﻴﺶ َ ﺧ ـﯚى ﻛﺮدۆﺗ ـﻪوه ﺑــﻪﻻم ﺟﮕﻴــﺮ ﻧﻴ ـﻪ ,ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪﺳ ـﻪ ﺑ ـﯚ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﻰ ﺑـــﺎرودۆﺧﮑﻰ ﻧـــﺎﺟﮕﻴﺮ ,ﻛـــﻪ ﺑﻴﺮﻳـــﺎراﻧﻰ ﻧـــﻮﯽ ﺳﻴﺎﺳـــﻪﺗـــﻰ دهرهوهى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻧـﺎوى دهﺑــﻪن ﺑـﻪ )) ﻓـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر ((.ﭘـﺪهﭼـﺖ ﺋـﻪم ھـــﺮش و ﻛـــﺸﺎﻧﻪى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺗﺮﺳـــﻨﺎﻛﺘﺮﻳﻦ ﺷـــﻪﭘـــﯚﻟﻰ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧـــﻰ ﺳﻪرﻣﺎﻳﻪدارى ﺑﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003وه .ﻛﺸﻪى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻛﻪدرﮋ دهﺑﺘﻪوه ﻟﻪﺳﻨﻮرى ﺑﺎﺷﻮرى ﺗﻮرﻛﻴﺎوه ﻟﻪﺑﺎﻛﻮرهوه و ﺗﺎدهرﻳـﺎى ﻋـﻪرهب ﻟــﻪﺑﺎﺷــﻮور و ووﻻﺗــﻰ دۆــﯽ رِاﻓﻴـﺪهﯾـﻦ ﻟــﻪ رِۆژھــﻪﻻت و ﺗــﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﻟﻪ رِۆژﺋﺎوا ﻟﻪﻛﯚﻧﻪوه ﭘﯽ وﺗﺮاوه رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﺧـﻮاروو.ﻟـﻪرِووى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺸﻪوه ﻟﻪﺑﻨﭽﻴﻨﻪدا و ﻟﻪ ﺋﻪدهﺑﻴﺎﺗﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﻧﻮدهوﻪﺗﻴﺪا و 94
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﻛﺎن و ﺋﻪدهﺑﻴﺎﺗﻰ ﺟﻴﯚﭘﯚﻟﻪﺗﻴﻜﺲ ﺑﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ دهوﺗﺮﺖ )) ﮔﻪرووى دوﻧﻴﺎ(( ,ھﻪرﻛﻪس و ووﻻﺗﮏ دهﺳﺘﻰ ﺑﻪﺳﻪردا ﺑﮕﺮﺖ دهﺗﻮاﻧﺖ ﻛﻪ دوﻧﻴﺎ ﺑﺨﻨﻜﻨﺖ . ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ,ﺳﻪرهرِاى ﺋﻪم ﺳـﻴﻔﺎﺗﻪ ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳـﻴﻪ ,ﺳـﻴﻔﻪﺗﮑـﯽ ﺗﺮﻳـﺸﻰ ﭘـــﻪﯾـــﺪاﻛﺮدووه,ﻛـــﻪ ﺋـــﻪﻣــــﻪﯾـــﺶ ﻟـــﻪرِووى ﺳـــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪوه ھـــﻪﻣــــﺎن ﺳﻴﻔﻪﺗﻰ)) ﺧﻨﻜﺎﻧﺪﻧﻰ(( ھﻪﯾﻪ ,ﺑﻪﻻم ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﻰ ﺋـﺎﺑﻮرى .ﻟـﺮهدا ﺟﮕﻪى ﺑﺎﺳﻪ ﻛﻪ ﺋﻪو ﮔﻮوﺗﻪﯾﻪى وهزﻳﺮى دهرهوهى ﭘﺸﻮوﺗﺮى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﻨﺮى ﻛﻴﺴﻪﻧﺠﻪر ﺑﮫﻨﻴﻨـﻪوه ﻛـﻪ ﻟـﻪﻛـﺎﺗﻰ ﮔـﻪﻣـﺎرۆى ﻧـﻪوت ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ووﻻﺗــﻪ ﻋــﻪرهﺑﻴــﻪﻛﺎﻧــﻪوه ﺧﺮاﻳــﻪ ﺳــﻪر رِۆژﺋــﺎوا ﻟــﻪﻛــﺎﺗﻰ ﺟــﻪﻧﮕــﻰ ﺋﯚﻛﺘﯚﺑــﻪرى ﺳــﺎﯽ 1973ى ﻧــﻮان ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ و ﻋ ـﻪرهﺑــﻪﻛﺎﻧــﺪا ﻛ ـﻪ دهﺖ)) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ِرﮕﺎ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﻛﻪﺳﮏ ﻧﺎدات ﻛﻪ ﺑﻴﺨﻨﻜﻨﻦ(( 25 ﻟــــﻪم ﻧﺎوﭼــــﻪﯾــــﻪدا ﻧﺰﻳﻜــــﻪى %70ى ﻳــــﻪدهﮔــــﻰ ﻧــــﻪوﺗــــﻰ دوﻧﻴــــﺎ ھــﻪﯾ ـﻪ.ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن رِــﮋهش ﭘﻴــﺸﻪﺳــﺎزى ﺑــﻪرھــﻪﻣــﻰ ﻧ ـﻪوﺗــﻰ دوﻧﻴــﺎى ﺗﻴﺎداﻳﻪﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻴﻔﻪﺗﻰ ﻛﺒﺮِﻛﯽ ﻧﻪوﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪى ﻛﻪﻣـﻪ ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮو دوﻧﻴﺎدا ,ﺑﻪﻛﻮرﺗﻰ ھﻪرﻛﻪس و ووﻻﺗﮏ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﮐﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜـﺎت ﻣﺎﻧﻪى ﺋﻪوهﯾﻪ دوﻧﻴﺎى ھﻪﻣﻮوى ﮐﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻛﺮدووه .و دهﺗﻮاﻧﺖ دووﺟﺎر دوﻧﻴﺎ ﺑﺨﻨﻜﻨﺖ ,ﺟﺎرﮑﻴﺎن ﻟﻪرِووى ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪوه ﻛﻪ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ ﭘﮕﻪ ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳـــﻴﻪﻛـــﻪى دهﻛـــﺎت .و ﺟـــﺎرى دووهﻣـــﻴﺶ ﻟـــﻪرِووى ﺋﺎﺑﻮرﻳـــﻪوه ﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧﻰ داھﺎﺗﻪ ﻧﻪوﺗﻪ زۆر و زهوهﻧﺪهﻛﻪﯾﻪوه .ﻛﻪ ﻟﻪھﻪردوو ﺑﻪﻛﯚ ِ ﺑﺎرهﻛﻪدا ,ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ زﻳﻨﺪوو ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺑﯚ ﺋﺎراﻣﻰ دوﻧﻴـﺎ و ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪ ﻛﺮدﻧﻰ ﺑﻪﺳﻪر دوﻧﻴﺎدا ﻛﻪ ھﻪر ﻻﻳﻪك ﺑﻴﻪوﺖ.
95
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻳﻪﻛﻪم ھـﻪوـﯽ ﭘـﺎواﻧﻜﺮدﻧﻰ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﻟـﻪ ﺳـﻪرهﺗـﺎى ﺳـﻴﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺳـﻪدهى رِاﺑــﻮردووهوه دهﺳــﺘﻴﭙﮑﺮد ﻛﺎﺗــﮏ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﻪﻛــﺎن ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗــﻦ ﻟﻪدۆزﻳﻨﻪوهى ﺗﻮاﻧﺎ دهوﻪﻣﻪﻧﺪهﻛﻪى و ﺋﺎﻳﻨﺪه رِۆﺷـﻨﻪﻛـﻪى ﺑـﻪرھـﻪﻣـﻰ ﻧﻪوت ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ﻛﻪﻧﺪاوى ﻋﻪرهﺑﻴﺪا.و دهﺳﺘﻴﺎن ﻛﺮد ﺑﻪدهرﭘـﻪرِاﻧـﺪﻧﻰ ھﺰه داﮔﻴﺮﻛﺎره ﻛﻼﺳﻴﻜﻴﻪﻛـﺎن و ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗـﻴﺶ ﺋﻴﻨﮕﻠﻴـﺰهﻛـﺎن .ﺑـﻪﻻم ھﻪوﻪ ﮔﻪرم وﮔﻮرِهﻛﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﯚ دهﺳـﺘﺒﻪﺳـﻪراﮔﺮﺗﻨـﻰ ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾـﻪ ,ﻟــﻪدواى ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ دووهﻣـﻪوه دهﺳــﺘﻰ ﭘﮑ ـﺮد. ﻟﻪﭼﻮارﭼﻮهى )) ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﻟﻪﺧﯚﮔﺮﺗﻦ((و ﭘـﺮِﻛﺮدﻧـﻪوهى ﺑﯚﺷـﺎﻳﻰ ﻛـﻪ ﺋـــــﻪﻣﺮﻳﻜـــــﺎ ﮔـــــﻪﺷـــــﻪى ﭘـــــﺪا ﺑـــــﯚ رِﮕـــــﺮﺗﻦ ﻟـــــﻪﻓﺮاواﻧﺒـــــﻮوﻧﻰ ﺷﻴﻮﻋﻴﻪﺗﻰ)) ﺳﯚﭬﻴﻪﺗﻰ(( ﺟﺎران ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا.ﺑﻪﺷﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪ ﻧﺎوﭼـﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﺋـﻪو ھـﻪى ﻛـﻪﻟـﻪﺗﻮرﻛﻴـﺎوه ﺑـﯚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﺗﭙﻪڕﺑﻮون ﺑﻪﻛﻠﮕﻪ ﻧﻪوﺗﻴﻪ دهوﻪﻣﻪﻧـﺪهﻛـﺎﻧﻰ ﻛـﻪﻧـﺪاوى ﻋﻪرهﺑﻴﺪا ﺗﭙﻪڕدهﺑﺖ ﺑﻮه ﺟﮕﻪى ﮔﺮﻧﮕﻴﻪﻛﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى زۆره. دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﻋ ـﻪرهﺑــﻴﺶ ﺑــﻪرِاﺑــﻪراﻳ ـﻪﺗــﻰ ﺳــﻌﻮدﻳﻪ و ﻣﻴــﺴﺮ ﻛ ـﻪوﺗﻨ ـﻪ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺎن و ﺑـﻪﻣـﻪش ﭘـﻪﯾﻤـﺎﻧﻰ ﺑـﻪﻏـﺪاو دواﺗـﺮﻳﺶ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻰ ﻣﻪرﻛﻪزى رِووﺧﺎن و ﻳﻪﻛﻪم ھﻪوﯽ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﺷﻜﺴﺘﻰ ھﻨـﺎ ﺑﻪﺑﻮوﻧﻰ ھﺰ ﻟﻪﺳﻪر زهوى. ﻛﺎﺗﮏ داﺑﻪزﻳﻨﻰ ھﺰى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪا ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺧﻮارد ﻟﻪﻛﯚﺗـﺎﻳﻰ ﺳــﺎﯽ 1958دا و ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻧـــﻪﯾــﺎﺗﻮاﻧﻰ ﭘﺎرﺰﮔــﺎرى ﻟــﻪﻣﺎﻧـــﻪوهى ھﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻜﺎت ﻟﻪﺳﻪر زهوى ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪھـﻪﺗـﺎ دواى 45ﺳـﺎلَ ﻟـﻪدواى ﺋﻪو ھﻪوﻪ ﺳﻪرﻧﻪﮔﺮﺗﻮهى ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪا ,ﻛﺎﺗﮏ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﺑـﻪرﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﻋﺮاﻗﻴﺎن داﮔﻴﺮ ﻛﺮد ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003دا . 96
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ول دهدات ﺑــﻪھــﯚى ﺑــﻮوﻧﻰ ھ ـﺰهﻛــﺎﻧﻰ ﻟــﻪ ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا ,ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ھــﻪ َ ﺋـــﻪﻓﻐﺎﻧـــﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗـــﺪا ﻛـــﻪ دﺳـــﺖ ﺑﻜـــﺎت ﺑـــﻪ ﭘـــﺮِۆژهﯾـــﻪك ﺑـــﯚ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪراﮔﺮﺗﻨﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ .ﺑﯚﺋـﻪوهى دواﺗـﺮ دهﺳـﺖ ﺑـﻪﺳـﻪر ھـﻪﻣـﻮو دوﻧﻴــﺎدا ﺑﮕﺮـــﺖ ﺑـــﻪھﯚﻛـــﺎرى ﺳﻴﺎﺳــﻰ ,ﻛﺎﺗـــﮏ ﻧﻤﻮﻧـــﻪى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا دهﺳــﺘﻴﭙﮑﺮد ﻟــﻪ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗ ـﺪا.و ﺗﻮوﺷﻰ ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻰ رِاﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪ ﺑﻮهوه .ﺑﻴﺮﻳﺎراﻧﻰ ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑﻴﺮﻳــﺎن ﺑـﯚ ﭘﻼﻧﮑـﻰ ﻧــﻮێ ﭼـﻮو ﺑـﯚ ﺳـﻪﭘﺎﻧــﺪﻧﻰ دهﺳـﻪﻻﺗــﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا,ﺑـﻪﻻم ﺋـﻪﻣﺠـﺎره ﺑـﻪﺑـﻪﻛﺎرھﻨـﺎﻧﻰ ھـﺰ و ﺋـﻪو ﭘﻼﻧﻪﺷﻴﺎن ﻧﺎوﺑﺮد ﺑﻪ)) ﻓـﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪر(( ﺷـﻮازﮑﻰ ﻣﺎرﻛـﺴﻰ ﺑـﯚ ﮔﯚرِان ,ﺑﻪﻻم ﺑﻪﭼﻪﻧﺪ زﻳﺎدﻛﺮدﻧﮏ ﺑﻪﻣـﯚدﻠﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻰ ﺑـﯚى .ﺋـﻪم )) ﺑﻴـﺮدۆزهى ﻓـﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪره(( داﻧـﻪرِـﮋراوه ﺑـﯚ ﮔـﯚرِﻳﻨـﻰ رِژﻤـﻪ ﺳﻴﺎﺳــــﻴﻪﻛــــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــــﻪﻛــــﻪ ﻟــــﻪرِﮕــــﻪى ﺷــــﯚرِش و ھﺎﺗﻨــــﻪﻧــــﺎوهوهى رِاﺳــﺘﻪوﺧ ـﯚوه ,ﺑــﻪﮑ ـﻮ ﺑـﯚ ﮔــﯚرِﻳﻨــﻰ ھــﻪﻣــﻮو ﺳــﻴﻤﺎﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪﯾ ـﻪ. ﻟﻪرِﮕـﻪى ﺑﻼوﻛﺮدﻧـﻪوهى ﺑـﺎرودۆﺧﮑﻰ ﻓـﻪوزا و ﻧـﺎﺟﮕﻴﺮى ﺑـﯚ ﺋـﻪوهى ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﺳﻴﻤﺎﻳﻪﻛﻰ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﭘﻪﯾﺪا ﺑﺒﺖ. ﺑﻪم ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهﯾـﻪ ﻛـﻪﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﻛﺎرى ﺑﯚ دهﻛﺮﺖ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺟﻴﺎوازﻳﻪك ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻰ)) ﺑﻪﻏﺪاد و ﻣﻪرﻛﻪزى (( ﺳـﺎﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻧﻴـﻮهى ﻳـﻪﻛـﻪﻣـﻰ ﺳـﻪدهى رِاﺑـﻮوردودا ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ـﺴﺮاﺋﻴﻠــﻰ ﺑ ـﯚ زﻳــﺎدﻛﺮاوه و ﺋ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾ ـﻪ ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪك ﺋﻴـ ِ ﻟﻪﻻﻳـﻪﻛـﻰ ﺗﺮﻳـﺸﻪوه ووﻻﺗـﺎﻧﻰ رِۆژﺋـﺎواى ﻋـﻪرهﺑﻴـﺸﻰ ﺑـﯚ زﻳـﺎدﻛﺮاوه. ﺑﯚﭼـﻮوﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ واﻳـﻪ )) ﺋـﻪﮔـﻪر ھـﺰ ﺑـﻪﻛﺎرھﻨـﺎن ﺳـﻪرﻧـﻪﻛـﻪوت
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟﻪوﻨﻪﻛﺶاﻧﻰ ﻧـﻪﺧـﺸﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪورهو ﻓﺮاواﻧـﺪا, ﺋﻪوا ﺗﻪﻧﮫﺎ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﻰ ھﺰى زﻳﺎﺗﺮه((.26 ھــﻪﺗــﺎ ﻣــﺮۆڤ و زهوى ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﻳـﻪﻛﺘــﺮدا ﺗـﻪﺧــﺖ دهﻛــﺮﻦ.ﺋـﻪوﻛﺎﺗـﻪش ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻪﺧﺸﻪﯾﻪﻛﻰ ﻧﻮﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دهﻛﺶﺘﻪوه ﻛﻪ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧـﻮێ و ﺑﭽﻮوك ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎى ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ دروﺳﺖ ﺑـﺒﻦ,ﺑـﻪﻣـﻪش ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دهﺧﺎﺗﻪ ژﺮ دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺧﯚﻳﻪوه و دواﺗﺮﻳﺶ ھﻪﻣـﻮو دوﻧﻴــﺎ ﮐــﯚﻧﺘﺮۆڵ دهﻛــﺎت ,ﺑــﻪھــﯚى ﻛــﯚﻧﺘﺮِۆــﯽ ﻗــﻮرِﮔــﻰ دوﻧﻴــﺎوهﻛــﻪ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪ .ﺑﯚ درﮋه ﭘﺪاﻧﻰ ﭘﺎواﻧﻜﺮدﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎى ﻧـﻮێ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎ.ﺑﻪﻻم ﺋﺎﻳﺎ داھﺎﺗﻮو ھﻪر وا ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺎﻳﻰ ﺑـﯚ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهﻣﻨﺘﻪوه و دهﺗﻮاﻧﺖ درﮋه ﺑﻪھﻪﯾﻤﻪﻧﻪو دهﺳﻪﻻﺗـﻰ ﺑـﺪات؟ ﺋـﻪﮔـﻪر ﺑﻪﻣﮋووى ﻛﯚن و ﻧﻮـﺪا ﺑـﺮِواﻧـﻴﻦ دهﮔـﻪﯾﻨـﻪ ﺋـﻪو ﺋـﻪﻧﺠﺎﻣـﻪى ﻛـﻪ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾـﻪ ﺑــﻪﺋﺎﺳــﺎﻧﻰ ﮐــﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻧﺎﻛﺮــﺖ و ھــﯿﭻ ﻛـﻪس و ﻻﻳـﻪﻧﮑـﻴﺶ ﻧــﻪﯾﺘﻮاﻧﻴــﻮه ﺗﺎﺳــﻪر و ﺗﺎﻛﯚﺗــﺎ ﭘــﺎواﻧﻰ ﺳــﻪروهت و ﺳــﺎﻣﺎن و ﺧــﺮو ﺑﺮهﻛﻪى ﺑﻜﺎت,و ﻟﻪرِﮕـﻪﺷـﻴﻮه ھـﻪﻣـﻮو دوﻧﻴـﺎ ﺑﺨﺎﺗـﻪ ژـﺮ ﻛـﯚﻧﺘﺮِۆـﯽ ﺧﯚﻳﻪوه,ﺑﯚﻳﻪ ﭘﺪهﭼﺖ ﺑﯚ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﺋﻪم ﻛﺎره ﻧﻪﭼﺘﻪ ﺳﻪر27.
*
* *
97
* *
98
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ *
ﭘﻪراوﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪﺷﻰ دووهم ========================== === .1ﻣﺸﺮوع اﻟﺸﺮق اﻻوﺳﻂ اﻟﻜﺒﻴﺮ...ﻟﻤﺎذا؟/اﻳﻤـﻦ اﻟﺠﻨـﺪى /2004/4/22/ﻣﺮﻛـﺰ اﻟــﺸﺮق اﻟﻌﺮﺑــﻰ /ﻟﻠﺪراﺳــﺎت اﻟﺤــﻀﺎرﯾﻪ واﻻﺳــﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﻪ/اﻟﻤﻤﻠﻜ ـﻪ اﻟﻤﺘﺤــﺪه/ﻟﻨــﺪن/ www.asharqalarabi.org.uk .2ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .3ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .4ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .5ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .6ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .7ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .8هل ﻻﺗــﺰال ﻣــﺸﺮوع اﻟــﺸﺮق اﻻوﺳــﻂ ﻛﺒﻴــﺮا؟ /ﻋــﻮﻧﻰ اﻟﻘﻠﻤﺠــﻰ/ﺷــﺒﻜﻪ اﺧﺒــﺎر اﻟﻌﺮاقwww.aliraqnews.com / .9ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(8 .10ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(8 .11ﻣـــﺸﺮوع اﻟـــﺸﺮق اﻻوﺳـــﻂ اﻟﻜﺒﻴـــﺮ...ﺷـــﺮاﻛﻪ ام ھﯿﻤﻨـــﻪ؟!! /د.ﺳـــﻴﺪ ﻣﺤﻤـــﺪ اﻟــﺪاﻋﻮر/2004/9/7/ﺻــﺤﻴﻔﻪ اﻟﺤﻘــﺎﺋﻖ /ﺗــﺼﺪر ﻋــﻦ ﺷــﺮﻛﻪ اﻟﺤﻘــﺎﺋﻖ/اﻟﻤﻤﻠﻜ ـﻪ اﻟﻤﺘﺤﺪهwww.alhaqaeq.net / .12ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 .13ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(11 .14ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 .15ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 .16ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 99
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... .17ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(8 .18ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(8 .19ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(8 .20ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(8 .21ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(1 .22ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(8 .23ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪى ﻛﻪ دﻨﻪ ﺳﻪر رِﮕـﺎى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا /رِۆژﻧﺎﻣﻪى ﻛﻮردوﺳﺘﺎﻧﻰ ﻧﻮێ/ژﻣﺎره 4178ﻟﻪ 2007/1/26دا. .24ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(1 .25اﻟــــﺸﺮق اﻻوﺳــــﻂ اﻟﻜﺒﻴــــﺮ..اﻟﻮاﺳــــﻊ...اﻟﺠﺪﻳــــﺪ؟ /د.ﻃــــﻼل ﺻــــﺎﻟﺢ ﻧﻴــــﺎ/ www.okaz.com.sa /2006/8/13 .26ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(25 .27ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(11
100
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻪﺷﻰ ﺳﯿﻪم
ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﮔﻪﻻن و ِرژﻤﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﺋ ـﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾ ـﻪ ﺑﻨ ـﻪﻣﺎﻳ ـﻪﻛ ـﻪ ﺑ ـﯚ ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧــﻰ ﭘـــﺮِۆژهى )) ِرۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﮔـــﻪوره(( ﻳـــﺎن )) ﭘـــ ِﺮۆژهى ِرۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﻧـــﻮێ (( ﻳـــﺎن )) ﭘـــﺮِۆژهى رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ رﺳﻰ ﭘﺮِۆژهﻛـﻪ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه دارِـﮋراون و ﻣﻴﺎﻧﺮهو(( ,ﮐﻪھﻪ َ ِ رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺮاون وﻛﺎرى ﺟﺪﻳﺸﻴﺎن ﺑﯚ دهﻛﺮـﺖ ﺑـﯚ ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧﻴـﺎن وهك ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﮑﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗــﻰ دهرهوهى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ 101
102
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﺪا )).ﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳـــﺘﻜﻪر(( ﺑﯚﺗـــﻪ ﻛـــﺮۆك و ﻧﺎوه ِرۆﻛﻰ ﺋﻪو ﭘـﺮِۆژاﻧـﻪى ﺳـﻪرهوه وهك ﻟـﻪ ﭘـﺸﺘﺮدا ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛـﻰ ووردو ﻓــﺮاوان ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻟــﻮهﻛــﺮدوه,دهرﻛ ـﻪوت ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾ ـﻪ ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛﻰ ﮔﻪورهى دهﺑـﺖ ﻟـﻪﺳـﻪر ﮔـﯚرِﻳﻨـﻰ ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗــﻰ و ﺗـﻪﻧﺎﻧـﻪت ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴــﺎى ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪش ھــﻪر ﻟـــﻪﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴـــﺎوه ﻟـــﻪ ِرۆژﺋـــﺎواوه ﺗـــﺎ ﺋـــﻪﻓﻐﺎﻧـــﺴﺘﺎن ﻟـــﻪرِۆژھـــﻪﻻت ﺑﻪﺗﭙﻪڕﺑﻮون ﺑـﻪ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴـﻞ و ﺗﻮرﻛﻴـﺎ و ﺋﺮاﻧـﺪا.و ﺋـﻪﮔـﻪر ﭼﺎﻧـﺴﻰ ِ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﺑﻪرﺑﻜﻪوﺖ ﺋـﻪوا دهﺗﻮاﻧﺮـﺖ ﭘـﺸﺒﻴﻨﻰ ﺋـﻪوهﺑﻜﺮـﺖ ﻛـﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﻳﻨﺪهدا ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﻧﻮێ ﻟﻪداﻳﻚ دهﺑـﺖ زۆر ﺟﻴـــﺎواز ﻟـــﻪو رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻪى ﻛـــﻪ ﻟـــﻪرِاﺑـــﻮوردووداو ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ھﻪﯾﻪ .ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪش ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻪوه ﻳـﺎن ﻟﻪ ووﻻت و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪ و ووﻻت و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ ﺗـﺮ دهﮔﯚرِﺖ .ﺑﻪﮔﻮﺮهى ِرﮋهى ﻗﺒﻮﮑﺮدن ﻳﺎن ِرازﻳﺒﻮن و رِهﺗﻜﺮدﻧﻪوهى ﺋﻪو ووﻻت و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﺎﻧﻪ ﺑﯚ ﺑﻴﺮۆﻛﻪ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﻴﺮدۆزهﻛﻪ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهﻛﺮﺖ ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﻛﻮرت ﺑﻜﺮﺘﻪوه-:
.1ووﻻﺗﺎﻧﻰ ِرۆژﺋﺎواى ﻋﻪرهﺑﻰ ﻛﻪﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ ووﻻﺗﺎﻧﻰ )) ﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴﺎ و ﻣﻪﻏﺮﻳﺐ و ﺟﻪزاﺋﻴـﺮ و ﺗـﻮﻧﺲ و ﻟﻴﺒﻴﺎ(( ,ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪﮔﻮﺮهى ﭘﮕﻪﯾﺎن ﻟﻪ ِرۆژﺋـﺎواى ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋــﻪرهﺑﻴــﺪا و دوورﻳﻴــﺎن ﻟــﻪﭼــﻪﻗــﻰ ﮔــﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳــﻪﻛــﺎن و ﻣﻠﻤﻼﻧﮑــﺎﻧﻰ ﻟــﻪدوﻧﻴــﺎى ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ و ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﺪا ,ھﻨ ـﺪه ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳــﺎن ﻧﻴ ـﻪ ﺑــﻪﺳ ـﻪر ﺋﺎرِاﺳﺘﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا .ھﻪروهھـﺎ ﺋـﻪم ووﻻﺗﺎﻧـﻪ ﺟﮕـﻪ 103
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟــﻪ ﻟﻴﺒﻴــﺎ ﻛــﻪ داﮔﻴﺮﻛــﺮاو ﺑــﻮه ﻟــﻪﻻﻳــﻪن ﺋﻴﺘﺎﻟﻴــﺎوه ,ﺋــﻪواﻧﻴﺘﺮﻳــﺎن ھــﻪﻣﻮوﻳــﺎن ﻟــﻪﻻﻳــﻪن ﻓــﻪرِهﻧــﺴﺎوه داﮔﻴﺮﻛﺮاوﺑــﻮون ,ﺋــﻪﻣــﻪش ﺟــﯚره ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮى ھﻪﯾﻪ وهك ﻟﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ داﮔﻴﺮﻛﺮاوى ﺋﻴﻨﮕﻠﻴﺰ ﺑﻮون ﻟﻪﺳﻪردهﻣـﻰ ﺋﻴـﺴﺘﻴﻌﻤﺎرى ﻧﻮـﺪا و دواى ﺟـﻪﻧﮕـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻳـﻪﻛـﻪم و دووهﻣﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ.ھﻪروهھﺎ ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪ ھﻨﺪهى ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﺑـﺎرودۆﺧﻰ ﻧﺎوﺧﯚى ﺧﯚﻳﺎﻧﻦ,ﻧﻴﻮ ھﻨﺪه ﺳـﻪرﻗـﺎﯽ ﻛـﺸﻪ و ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻋـﻪرهﺑﻴـﻪﻛـﺎن ﻧﻴﻦ,ﺋﻪوهش ﺑﯚ ﺋﻪوه دهﮔﻪرِﺘﻪوه ﻛﻪ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪ ﺑﻨﻪﭼﻪﯾﺎن ﻋـــﻪرهب ﻧـــﻴﻦ ﺑـــﻪﮑـــﻮ ﺋـــﻪﻣـــﺎزﻳﻐﻴﻦ ﻛـــﻪ داﻧﻴـــﺸﺘﻮاﻧﻰ رِهﺳـــﻪﻧـــﻰ ﺋـــﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪن ,ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻋﻪرهب ﻟﻪدواى ﻓﺘﻮﺣﺎﺗﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪوه ﻟﻪﺳـﻪردهﻣـﻰ دهوﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﻪوﻳﻪوه ﻟﻪﯾـﻪﻣـﻪن و ﻧﻴﻤﭽـﻪدورﮔـﻪى ﻋـﻪرهﺑﻴـﻪوه رِووﻳـﺎن ﻛﺮدۆﺗ ـﻪ ﺋ ـﻪو ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪ و ﺗﻴﺎﻳــﺪا ﺟﮕﻴــﺮ ﺑــﻮون و ﺑﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪ ﮔــﻪﻟــﻰ ﺑﺎﻻدهﺳﺖ و دهﺳﻪﻻﺗﻴﺎن ﮔﺮﺗﯚﺗﻪ دهﺳـﺖ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا.ھـﻪوھﮫـﺎ ﺋـﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪش ﺑﺎﻛﮕﺮاوهﻧﺪﮑﻰ ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻴﺸﻴﺎن ھﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑﯚﺧـﯚى ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻰ ھﻪﯾـﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺑﻴﺮﻛﺮدﻧـﻪوهو ﺗﺮواﻧﻴﻨـﻲ ﮔـﻪﻻن و دهﺳﻪﻻﺗﺪاراﻧﻴﺎن ﺑﯚ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ. ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪ ﺳﻪرﺟـﻪﻣﻴـﺎن ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣﮑـﻰ ﺳـﻪرﺑـﺎزى ﻳـﺎن ﭘﺎﺷـﺎﻳﻪﺗـﻰ ﻳــﺎن ﺗــﺎﻛﺮِهوى و ﺧﯚﺳ ـﻪﭘ ـﻦ دهﯾﺎﻧﺒﺎﺗـﻪ رِــﻮه.ﺑــﻪﻻم ھــﻪرﻳ ـﻪﻛ ـﻪﺷــﻴﺎن ﻟﻪھﻪوﯽ ﺑﻮﭼﺎﻧﺪاﻳﻪ ﺑﯚ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳـﯿﻪت و داﺑﻴﻨﺮﻛﺮدﻧـﻰ ﺋﺎزادﻳــــﻪﻛــــﺎن وﻛﺮاﻧــــﻪوهى ﺑــــﺎزارِ و ﺳــــﻮودوهرﮔــــﺮﺗﻦ ﻟــــﻪ ﺷــــﯚرِﺷــــﻰ ﺗـﻪﻛﻨـﻪﻟﯚژﻳــﺎى ژﻣـﺎرهﯾـﻰ ﻟــﻪدوﻧﻴـﺎدا.و ھـﻪرﻳـﻪﻛـﻪﯾـﺎن ﺑــﻪﺟﻴـﺎ ﻟـﻪﮔــﻪڵ ﺋﻪوروﭘﺎى ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮو و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻟﻪرِﮑﻪوﺗﻨﺎﻣـﻪى ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ ﺋـﺎزاد و ﻛﯚﻣﻪﻪى ﺋﻪوروﭘﻰ_ﻋﻪرهﺑﻴﺪا ھﺎوﺑﻪﺷﻰ دهﻛﻪن ﻛـﻪ ﺋـﻪم رِﮑـﻪوﺗـﻦ و 104
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘﮑﻪوه ﮔﺮﺪاﻧﺎﻧﻪى ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪ دهﺑﻨﻪ ھﯚى ﮔﯚرَِاﻧﻜﺎرى ﻛﻪم ﺗﺎ زۆر ﻟﻪ ﮔﻮﺗﺎر و ھﻪﻟﻮﺴﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗﻴـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﺪا و ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﭘﺮِۆﺳﻪى رِﻳﻔﯚرم ﻟـﻪﺳـﻪرھـﻪﻣـﻮو ﺋﺎﺳـﺘﻪﻛـﺎن ﻟـﻪ ﻣـﻪﻏﺮﻳﺒـﺪا ﺑﻪردهواﻣﻪ و ھﻪﻧﮕـﺎوى ﺑﺎﺷـﻰ ﻧـﺎوه ﻟـﻪو ﻛﺎﺗـﻪوهى ﻣـﻪﻟﻴـﻚ ﻣﺤـﻪﻣـﻪدى ﺷﻪﺷﻪم ﻛﻪ ﮔﻪﻧﺠﮑﻰ ﻛﺮاوه ﻳﻪ ھﺎﺗﯚﺗـﻪ ﺳـﻪر ﻋـﻪرﺷـﻰ ﺋـﻪو ووﻻﺗـﻪ , ﻟـﻪﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴــﺎدا دواى ﻛـﻮدهﺗــﺎ ﺳـﻪرﺑﺎزﻳـﻪﻛـﻪى ﻛـﻪ ﻟـﻪﺳــﺎﯽ 2006دا ﺑــﻪﺳ ـﻪر ﺣــﻮﻛﻤﻰ زﻳــﺎﺗﺮ ﻟــﻪ 20ﺳــﺎﻪى )) وﻟــﺪ ﺗﺎﻳﻌــﺪا(( ﺋ ـﻪﻧﺠــﺎم دراﻛـﻪ رِژﻤﮑـﻰ ﺳـﻪرﺑــﺎزى و ﺗــﺎﻛﺮِهو داﺧــﺮاو ﺑــﻮو ,ھــﻪﻧﮕـﺎوى ﺑــﺎش ﻧـــﺮاوه ﺑـــﻪرهو دﯾﻤـــﻮﮐﺮاﺳـــﯿﻪت و ﻟـــﻪوﭘﻨـــﺎوهﺷـــﺪا ﺑـــﯚ ﻳـــﻪﻛـــﻪم ﺟـــﺎر ھﻪﻟﺒﮋاردﻧﻰ ﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ و ﭘﻪرِﻟﻪﻣﺎﻧﻰ و ﺷـﺎرهواﻧﻴـﻪﻛـﺎن ﺑـﻪ ﺋـﺎزادى ﺋﻪﻧﺠﺎم دران ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ھﻪﻧﮕﺎوى ﻳﻪﻛﻪم و ﮔﺮﻧﮕﻪ ﺑﻪﺋﺎرِاﺳﺘﻪى ﻛﺮاﻧـﻪو و ﺷﻪﻓﺎﻓﻴﻪت و دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧﻰ ﺋﺎزاﻳﻪﻛﺎن. ﻟﻪﺟﻪزاﺋﻴﺮدا ﺳﻪرهرِاى ﻛﺸﻪى ﺋﻪﻣﺎزﻳﻐﻴﻪﻛﺎن و ﺗﻮﻧـﺪرِهوه ﺳـﻪﻟـﻪﻓﻴـﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎن ,ﮔﻪﻟﮏ ھﻪﻧﮕﺎوى ﺑﺎش ﻧﺮاوه ﺑﻪرهو رِﻳﻔـﯚرﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـــﺎﺑﻮرى و زاﻧـــﺴﺘﻰ و ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗـــﻰ ,ﺳـــﻪرهرِاى ﺑـــﺎﻻدهﺳـــﺘﻰ دهزﮔـــﺎ ﺳﻪرﺑﺎزﻳﻪﻛﺎن ,ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻰ ﺋﺎﺷﺘﺒﻮﻧﻪوهى ﻧﻴـﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻰ و ﻟﺒـﻮردﻧﻰ ﮔـﺸﺘﻰ دراوه و دان ﺑــﻪﺑــﻮﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺎزﻳﻐﻴ ـﻪﻛﺎﻧــﺪا ﻧــﺮاوه و ﺗــﺎرِادهﯾ ـﻪك ﺋــﺎزادى ﻣﻴﺪﻳﺎ و ﻛﺎرى ﻛﯚﻣﻪﻪ و ِرﮑﺨﺮاوه ﭘﻴﺸﻪﯾﻴﻪﻛﺎن داﺑﻴﻨﻜﺮاوه. ﻟـﻪ ﻟﻴﺒﻴـﺎدا ﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1966وه ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺷـﯚرِﺷـﻰ ﻓـﺎﺗﺤﻰ ﻣﻮﻋـﻪﻣـﻪر ﻗـﻪزاﻓﻴـﻪوه رِاﺑــﻪراﻳ ـﻪﺗــﻰ دهﻛﺮــﺖ و ﺑــﻪدرﮋاﻳــﻰ ﺋـﻪو ﻣــﺎوهﯾـﻪ ﻟﻴﺒﻴــﺎ ﺳـــﻪرهرِاى دهوـــﻪﻣـــﻪﻧـــﺪى ﻟـــﻪﺳـــﺎﻣﺎﻧﻰ ﻧـــﻪوﺗـــﺪا و ﻛـــﻪﻣـــﻰ ژﻣـــﺎرهى داﻧﻴــﺸﺘﻮاﻧﻰ ,ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪھــﯚى ﺧﺮاﭘ ـﻰ ﺑــﻪرِــﻮهﺑــﺮدن و داﺧــﺮاوى ﺋ ـﻪو 105
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ووﻻﺗﻪوه ﻟﻪژﺮ ﺳﺎﻳﻪى ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺗـﺎك رِه و داﺧـﺮاودا ﻧـﻪﯾﺘﻮاﻧﻴـﻮه ﮔــﻪﺷـﻪﯾـﻪﻛــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗــﻰ ﺑــﻪرﭼـﺎو ﺑــﻪﺧﯚﻳـﻪوه ﺑﺒﻴﻨــﺖ .و ھﻨــﺪهى ﺧ ـﻪرﻳﻜــﻰ ﺧــﯚ ﭘ ـﺮِﭼــﻪك ﻛــﺮدن و ﭘﮑــﻪوهﻧــﺎﻧﻰ ﺗﺮﺳﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪورهى ﺋﻪﺗـﯚﻣﻰ ﺑـﻮه و ھﻨـﺪهى ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ و ھﺎوﻛـﺎرى رِﮑﺨﺮاوه ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻰ و ﭼﻪﻛـﺪارهﻛـﺎﻧﻰ داوه ﻟـﻪ دوﻧﻴـﺎدا ,ﻧﻴـﻮ ھﻨـﺪه ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﺑﻪدﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻛﺮدن و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺑﺎزارِ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻣﻴـﺪﻳﺎ و ﭘﺶﺧﺴﺘﻨﻰ ﻛﯚﻣﻪﻻﻳـﻪﺗـﻰ ﻧـﻪﺑـﻮه ,ﺑـﻪﻻم ﻟـﻪدواى ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ دوﻧﻴﺎ و ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﻪوهى ﻳﻪﻛﺘﻰ ﺳﯚﭬﻴﻪﺗﻰ ﺟـﺎران ﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1991دا و رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﻧﻮﯽ ﺟﻴﮫـﺎﻧﻰ و ﺑـﻪﺟﻴﮫـﺎﻧﻴﻜﺮدﻧﻰ دوﻧﻴـﺎ و ھــﻪﻻﻳــﺴﺎﻧﻰ ﺟــﻪﻧﮕــﻰ دژه ﺗﻴﺮۆرﻟــﻪﺳــﺎﯽ 2001دا و رِزﮔــﺎرﻛﺮدﻧﻰ ھﻪردوو ﮔﻪل و ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﻋـﺮاق ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﺗﻮﻧﺪرهوى ﺗﺎﯿﺒﺎن و ِرژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺴﻰ ِ ﻟﻪدهﺳﺖ ھﻪردوو رِژﻤﻰ ﺳﻪﻟﻪﻓﻰ ﺷـــﯚﭬﻨﻰ و دﻳﻜﺘـــﺎﺗﯚر ,ﻟﻴﺒﻴـــﺎو ﺳـــﻪرﻛـــﺮدهﻛـــﻪى ﻛـــﻪوﺗﻨـــﻪ ﺧـــﯚ ﺑـــﯚ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧـــﺪن ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺋـــﻪم ﻧـــﻪزﻣـــﻪ ﻧﻮﯿـــﻪى دوﻧﻴـــﺎدا ﻛـــﻪ ﺟﮕـــﻪى ﺗﻮﻧــﺪرِهوى و ﺗﻴــﺮۆر و ﺗﻴﺮۆرﻳــﺴﺘﺎﻧﻰ ﺗﻴــﺎدا ﻧﺎﺑﺘــﻪوه ﻛــﻪ ﻟﻴﺒﻴــﺎش ﻟــﻪﻟﻴــﺴﺘﻰ رِهﺷــﻰ دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﭘــﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺗﻴــﺮۆردا ﺑــﻮو .ھــﻪرﺑﯚﻳــﻪ ﺑﻪﺳﺎﻧﺎﻳﻰ و ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﻛﻰ ﻛﻪﻣﺪا ھﻪﻣﻮو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘﺮِۆژه ﺋﻪﺗﯚﻣﻴﻪﻛﻪى ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدو داﻳﻪ دهﺳﺖ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻪوروﭘﻴﻪﻛﺎن و ﺋﻴﺪى ﻟﻴﺒﻴـﺎ ﻟـﻪ و رِۆژهوه ﺑــﻪﺳ ـﻪر دوﻧﻴــﺎدا ﻛﺮاﻳ ـﻪوهو ﺧ ـﻪرﻳﻜــﻰ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧــﺪﻧﻰ وﻳــﺎﺗﺮه ﻟﻪﮔﻪڵ رِهوﺗﻰ ِرووداو وﭘﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﺪا ,ﺑﻪﻻم ﺑﻪھﻮاﺷﻰ. ﻟﻪﺗﻮﻧﺴﻰ ﺳﻪوزداﻛﻪ ووﻻﺗﮑﯽ ﺑﭽﻮﻛﻪ و ﻟﻪوﻛﺎﺗـﻪوهى ﻟـﻪﺷـﻪﺳـﺘﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺳﻪدهى رِاﺑﻮردوهوه ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﻳﻰ وهدهﺳﺘﮫﻨﺎوه ,ﺗﻪﻧﮫﺎ دوو ﺳـﻪرﻛـﺮدهى 106
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪﺧﯚوه ﺑﻴﻨﻴﻪوه ﻛﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺶ )) ﺣﻪﺑﻴﺐ ﺑﯚرﻗﺒﻪ و زهﯾﻨﻪﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ﺑﻦ ﻋﻪﻟﻰ ((ﻳﻪ و ﺳـﻪرهرِاى ﭘـﺶﻠﻜـﺎرى ﻟـﻪﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻣـﺮۆڤ و ﻧـﻪﺑـﻮﻧﻰ ﺋﺎزادﻳــــﻪﻛــــﻰ ﺗــــﻪواوى ﻣﻴــــﺪﻳﺎو ﭘﺎرﺗــــﻪ ﺳﻴﺎﺳــــﻴﻪﻛــــﺎن و رِﮑﺨــــﺮاوه ﭘﻴــﺸﻪﯾﻴ ـﻪﻛــﺎن ,ﺑــﻪﻻم ﺋ ـﻪم ووﻻﺗ ـﻪ ﺑــﻪﺳﻴﺎﺳ ـﻪﺗﮑــﯽ ﻧ ـﻪرم و ﻧﻴــﺎن و ﺑﺪهﻧﮓ و ھﻮاش ھﻪﻧﮕﺎوى ﺑﺎﺷﻰ ﻧﺎوه ﺑﻪﺋﺎرِاﺳﺘﻪى ﻛﺮاﻧﻪوهى زﻳـﺎﺗﺮ ﺑــــﻪﺳــــﻪر ﺋــــﻪوروﭘــــﺎ و رِۆژﺋــــﺎوادا و ﻛــــﺎر ﺑــــﯚ ﮔــــﻪﺷــــﻪﭘــــﺪان و ﺑﻪرهوﭘﺶﭼـﻮوﻧﻰ ھـﻪﻣـﻮو ﺑـﻮارهﻛـﺎﻧﻰ ژﻳـﺎن دهﻛـﺎت و ﻛـﻪوﺗﯚﺗـﻪ ﺳـﻪر ﺳﻜﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى و رِﻳﻔﯚرﻣﻪﻛﺎن.
.2ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻗﻪرِﻧﻰ ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻰ ﻛﻪﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ ووﻻﺗﺎﻧﻰ )) ﺳﻮدان و ﺻﯚﻣﺎل و ﺋﻪرﻳﺘﺮﻳﺎو ﺟﻴﺒـﯚﺗﻰ (( ﻛﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪان و ﻟـﻪدوﻧﻴـﺎى ﻋـﻪرهﺑﻴـﺪان, ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪش ﺑﻪھﯚى دواﻛﻪوﺗـﻮوﻳﻰ و ھـﻪژارىـﻮ ﻧـﻪﺧﯚﺷـﻰ و ﺷـﻪرِه ﻧﺎوﺧﯚﻳﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪوه و دوورﻳﺎن ﻟﻪﭼـﻪﻗـﻰ ِرۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪوه و ﺗﮑــﻪﻻوى زﻳﺎﺗﺮﻳــﺎن ﺑــﻪدوﻧﻴــﺎى ﺋـﻪﻓﺮﻳﻘﻴــﺎى رِهش ﭘــﺴﺘﺪا.ھــﻪروهھــﺎ ﺑﻪھﯚه ﻧﻪﺗﻮاﻧﻴﻨﻴﺎن ﺑﯚ رِﮑﺨﺴﺘﻨﻪوهى ﻧﺎوﻣـﺎﯽ ﺧﯚﻳـﺎن و ﺑﺘﻮاﻧﺎﻳﻴـﺎن ﺑﯚ ھﻪﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﻪرهو ﭘﺶ و ﻧﻪﺗﻮاﻧﻴﻨﻴﺎن ﺑـﯚ ﭼـﺎرهﺳـﻪرﻛﺮدﻧـﻰ ﻛـﺸﻪ ﻣﻮزﻣﻴﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮاﻧﻴﺎن وهك ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻰ )) ﺳﻨﻮور و ﺋﺎو و ﻛﻪﻣﻴﻨﻪﻛـﺎن و ﻧـــــــﻪﺧﯚﺷـــــــﻰ و ھـــــــﻪژارى و دارِﻣـــــــﺎﻧﻰ ژﺮﺧـــــــﺎﻧﻰ ﺋـــــــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻴﺎن(( . ﻟــﻪﺑــﻪر ﺋـﻪم ھــﻪﻣــﻮو ھﯚﻛﺎراﻧـﻪ ﻧـﻪﯾـﺎﻧﺘﻮاﻧﻴﻮه و ﻧﺎﺷــﺘﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى ﮔﻪورهﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر رِووداوهﻛﺎﻧﻰ ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ھـﻪﺑـﺖ ,ﺋـﻪوان 107
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ووﻻﺗﻰ ﺳﻮودان ﺋـﻪوهﻧـﺪهى ﺋﻴﻨﺘﻴﻤﺎﻳـﺎن ﺑـﯚ ﻛـﻪﻟﺘـﻮرو زﻣـﺎن و ﺋﺎﻳﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻓﺮﻳﻘـﺎﻳﻰ ﺧﯚﻳـﺎن ھـﻪﯾـﻪ ھﻨـﺪه ﺋﻴﻨﺘﻴﻤﺎﻳـﺎن ﺑـﯚ دوﻧﻴـﺎى ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﻧﻴـﻪ ,ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋـﻪوان زﻳـﺎﺗﺮ ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻳـﻪﻛـﻰ ﻓـﺮه زﻣﺎن و ﻓﺮه ﺋﺎﻳﻦ و ﻓﺮه ﺋﻴﺘﻨﻰ ﺟﻴﺎوازى ﺋﻪﻓﺮﻳﻘـﺎﻳﻦ ﻧـﻪك ﻋـﻪرهﺑـﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ. ﺑﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮهش ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ و ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﺧـﺎوهن دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﻣﺎدى و ﻣﺮۆﻳﻰ و ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﻧﮕﻰ ﻧﺎدهن و ﭘﺸﺖ ﻧﺎﺑـﻪﺳـﺘﻨﻪ ﺳـﻪر ﺋـﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪ و هﯾﻮاﺷﻴﺎن ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻟﻨﻪﭼﻨﻴﻮن ﺑـﯚ ﭼـﺎرهﺳـﻪرﻛﺮدﻧـﻰ ﻛـﺸﻪ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن .
.3ووﻻﺗﻰ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻴﺴﺮ ﻟـﻪدـﺮ زهﻣﺎﻧـﻪوه و ﺗﺎﺋـﺴﺘﺎش ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺧـﯚى ﺑـﻪرِاﺑـﻪر و دهم رِاﺳﺘﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ و ﺗـﻪﻧﺎﻧـﻪت ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﺶ زاﻧﻴـﻮه ﺑـﻪوهى ﻛـﻪ ﺧــﺎوهن ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﻴﻪﺗﮑــﯽ دــﺮﻳﻦ و ﻣــﻪزﻧــﻰ ﻣﺮۆﭬﺎﻳــﻪﺗﻴــﻪ و ﺧــﺎوهن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻪﻛﻰ ﻣﺮۆﻳﻰ ﮔﻪورهى 70ﻣﻠﻴـﯚن ﻛـﻪﺳـﻴﻪ و ﮔـﻪورهﺗـﺮﻳﻦ زاﻧﻜـﯚى ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ)) ﺋﻪزھـﻪر (( ى ﺗﻴﺎداﻳـﻪ و ﭘﮕـﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﮔﺮﻧﮕـﻰ ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳـﻰ ھﻪﯾﻪ و ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﺳـﻪر ﺳـﺮﻳﺎﻧﻰ ﻛﻴـﺸﻮهرهﻛـﺎﻧﻰ ﺋﺎﺳـﻴﺎ و ﺋـﻪوروﭘـﺎ و ﺋﻪﻓﺮﻳﻘﻴﺎوه و ﻟﻪﻧﺎو ﺟﻪرﮔـﻪى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﺪاﻳﻪ ,ﮐـﻪھـﻪﻣـﻮو ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧﻪ واﻳﻜﺮدوه ﻛﻪ ﺑﺒﺘﻪ رِاﺑﻪرى ﻋﻪرهﺑﻪﻛﺎن و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟـﻪ ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴـﻞ و ﺗﻮرﻛﻴـﺎو ﺋﺮاﻧـﺪا ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋﺴﺘﺎدا ﻣﻠﻤﻼﻧ دهﻛﺎت ﻟﻪﮔﻪڵ ِ ِراﺑﻪراﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪش.
108
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻣﻴــﺴﺮ ﺳــﻪرهرِاى ﻛــﺸﻪ ﺳــﻨﻮرﻳﻪﻛــﺎن و ﺋــﺎو و ﻛــﻪﻣﻴﻨــﻪى ﻣــﻪﺳــﻴﺤﻴﻪ ﻗﻴﺒﺘﻴـﻪﻛــﺎن و ھـﻪژارى و ﺑﮑـﺎرى ﻟـﻪﻧــﺎوﺧﯚو ﻟـﻪﮔــﻪڵ دراوﺳـﮑﺎﻧﻴﺪا. ﮔﻴﺮۆدهى ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺳﻪرﺑـﺎزى و ﺗـﺎك ﺣﻴﺰﺑـﻰ ﺑﯚﺗـﻪوه ﻛـﻪ ﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1952وه ﻛﻪ ﺷﯚرِﺷﻰ ﻳﯚﻟﻴﯚ ﺑﻪرِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻓـﺴﻪره ﺋـﺎزادﻳﺨﻮازهﻛـﺎن ﺳﻪرﻛﻪوت و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪرادژ ﺑﻪرِژﻤﻰ ﭘﺎﺷـﺎﻳﻪﺗـﻰ ,ﺗﺎﺋـﺴﺘﺎ و ﻟـﻪﻣـﺎوهى 55ﺳﺎﺪا ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى ﺣﻮﻛﻤﻰ ﺗﻪوارى و ﺗﺎك ﺣﻴﺰﺑﻴﺪا ﺑﻪرِـﻮهدهﺑﺮـﺖ و ﺗﻪﻧﮫﺎ 3ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎرى ﺑﻪﺧـﯚوه ﺑﻴﻨﻴـﻮه .ﻛـﻪﺋـﻪﻣـﻪش ﺑﯚﺗـﻪ ھـﯚى دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﻰ ﻧﺎرِهزاﻳﻰ و ﺑﺰارى ﺷﻪﻗﺎﻣﻰ ﻣﻴـﺴﺮى ﺑـﻪھـﯚى ﻧـﻪﺑـﻮوﻧﻰ ﺋـــﺎزادى ِرادهرﺑـــﺮِﻳـــﻦ و ﻣﻴـــﺪﻳﺎو ﻧـــﻪﺑـــﻮﻧﻰ ﻛـــﺎرى ﻓـــﺮهﯾـــﻰ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ِرﮑﺨﺮاوهﯾﻰ و...ھﺘﺪ .وﻧﻪﺑﻮﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﭘﺶﻠﻜﺮدﻧﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧﺎن و ﻛﻪﻣﻴﻨﻪﻛﺎن ھﻪﻣﻮو ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﺎﯽ رِهش ﺑﻪﻧﻮﭼـﻪواﻧـﻰ ِرژﻢ و دهﺳﻪﻻﺗﺪارى ﻣﻴﺴﺮهوه. ﻟـــﻪﺳـــﺎﯽ 2001ﺑـــﻪدواوه و دواى رِووداوى 11ى ﺳـــﭙﺘﻪﻣﺒـــﻪرهوه ِرژﻤﻰ ﻣﻴﺴﺮ ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﺧﯚ ﺑـﯚ ﭼﮑﺮدﻧـﻰ رِﻳﻔـﯚرم ﻟـﻪدهﺳـﺘﻮرو ﮔـﯚ ِرﻳﻨـﻰ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﻧﺪﮑﻰ دهﺳﺘﻮر و ﻛﺮاﻧﻪوهى زﻳﺎﺗﺮ ﻟﻪﺋﺎزادى و ﺳﻪرﺑـﻪﺳـﺘﻰ و دادهوهرﻳــﺪا و ِرﺰﮔــﺮﺗﻦ ﻟــﻪ ﻣﺎﻓــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧــﺎن و ﻛﺮاﻧــﻪوهى زﻳﺎﺗﺮى ﺑﺎزارِ و ...ھﺘﺪ. ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﻛـﻪﺑﯚﻳـﻪﻛـﻪم ﺟــﺎر ﺋﻴﺨــﻮان ﻣﻮﺳـﻠﻴﻤﻴﻨﻪﻛــﺎن ﺗﻮاﻧﻴــﺎن 76 ﻛﻮرﺳﻰ ﭘﻪرِﻟﻪﻣﺎن ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﻦ و ﺑـﯚ ﻳـﻪﻛـﻪم ﺟـﺎر ﺑـﯚ ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻰ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎر زﻳﺎد ﻟﻪ ﻳﻪك ﻛـﻪس ﺧـﯚى ھـﻪﻟﺒـﮋارد .ﻛـﻪ ﺋـﻪم ﻛﺎراﻧـﻪ ﻧﯚﺑـــﻪرهى دهﺳـــﭙﮑﻰ ﻗﯚﻧـــﺎﻏﮑﻰ ﻧـــﻮﻦ ﺑـــﯚ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧـــﺪن ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﻧﺎوهرِۆﻛﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪدا. 109
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
.4ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﺳﻮرﻳﺎ ﺋــــﻪم دوو ووﻻﺗــــﻪ ﻟــــﻪدــــﺮزهﻣﺎﻧــــﻪوه ﺑــــﻪووﻻﺗــــﻰ ﺷــــﺎﻣﻰ ﮔــــﻪوره ﻧﺎﺳﺮاون,ﺑﻪﻻم دواى داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧﻴﺎن ﻟﻪﻻﻳﻪ ن ﻓﻪرِهﻧﺴﻴﻪﻛﺎﻧﻪ ﻟﻪﺟﻪﻧﮕـﻰ ﺟﻴﮫــﺎﻧﻰ ﻳـﻪﻛـﻪﻣــﺪا و ِرﮑــﻪوﺗﻨﺎﻣـﻪى ﺳــﺎﻳﻜﺲ_ﺑﻴﻜـﯚى ﺳــﺎﯽ 1916 ﺑﻮﻧـــﻪ دوو ووﻻﺗـــﻰ ﺟﻴـــﺎواز و ﺳـــﻨﻮرى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳـــﺎن ﺑـــﯚ دﻳـــﺎرﻳﻜﺮاو ﻟﻪﺳﺎﻪﻛﺎﻧﻰ ﭼﻠـﻰ ﺳـﻪدهى رِاﺑـﻮردوهوه ﺳـﻪرﺑـﻪﺧﯚﻳﻴـﺎن وهدهﺳـﺘﮫﻨﺎوه, ﺋﻪم دوو ووﻻﺗﻪ ﻟـﻪرِووى ﭘـﮏ ھﺎﺗـﻪى ﻣﺮۆﻳﻴـﻪوه ﺟﻴـﺎوازن ,ھـﻪرﭼـﻰ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻪ زۆرﻳﻨﻪ ﻣﻪﺳﻴﺤﻴﻪو ﻛﻪﻣﻴﻨﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻪ ﺑﻪﭘﻲَﭼﻪواﻧﻪى ﺳﻮرﻳﺎوه , ﺳﻮرﻳﺎ ﻟﻪرِووى ژﻣﺎرهى داﻧﻴﺸﺘﻮان و ﭘﺎﻧﺘﺎﻳﻰ رِووﺑﻪرى زهوي و ﺗﻮاﻧﺎى ﺋﺎﺑﻮري و ﺳﻪرﺑﺎزﻳﻪوه ﮔﻪورهﺗﺮ و ﺑﻪھﺰﺗﺮه ﻟﻪ ﻟﻮﺑﻨﺎن .ھﻪرﺑﯚﻳـﻪ ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ دهﺳـﻪﻻﺗـﺪاراﻧﻰ ﺳــﻮرﻳﺎ ﺧـﻪوﻧﻴــﺎن ﺑـﻪ ﭘﮑــﻪوهﻧـﺎﻧﻰ ووﻻﺗــﻰ ﺷــﺎﻣﻰ ﮔــﻪورهوه ﺑﻴﻨﻴــﻮه و وﻳــﺴﺘﻮﻳﺎﻧﻪ ﻟﻮﺑﻨــﺎن ﺑﺨـﻪﻧـﻪوه ﺳـﻪر ﺳــﻮرﻳﺎ. ﺑﻪﻻم ﺋﻪوﻛﺎرهﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﻪﭼﻮه ﺳـﻪر ﺗﺎﺳـﺎﯽ 1991ﻛـﻪ ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ رِﮑـــﻪوﺗﻨﺎﻣـــﻪى ﺋﺎﺷـــﺘﻰ )) ﺗﺎﻳﻔـــﻪوه (( و ﻟـــﻪدواى وهﺳـــﺘﺎﻧﻰ ﺷـــﻪرِى ﻧﺎوﺧﯚى 25ﺳﺎﻪى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻪوه ﺗﻮاﻧﻰ زﻳﺎﺗﺮ ﻟﻪ 75ھﻪزار ﺳﻪرﺑـﺎز و ﺋﺎﻟﻴﺎﺗﻰ ﺳﻪرﺑـﺎزى و داﻣـﻮ دهزﮔـﺎى ﻋـﻪﺳـﻜﻪرى و ھـﻪواﮕـﺮى ﺳـﻮرى ﺑﺒﺎﺗـــﻪ ﻧـــﺎو ﻟﻮﺑﻨﺎﻧـــﻪوه و ﺗﺎﺳـــﺎﯽ 2005ﺗﻴﺎﻳـــﺪا ﺑﻤﻨﺘـــﻪوه و ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى ﺗﻴﺎدا ﺑﭙﺎرﺰﺖ و دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺧـﯚى ﺗﻴﺎدا ﺑﭽﻪﺳﭙﻨﺖ.
110
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﻮﺑﻨﺎن ﻟﻪرِووى زاﻧﺴﺖ و ﻣﻪﻋﺮﻳﻔﻪو ﮔﻪﺷﺖ وﮔﻮزارﻳﻪوه ﺑﺎﻻدهﺳﺘﺮه ﻟﻪ ﺳــﻮرﻳﺎ و ھــﻪردوو ووﻻت ﭘﮕــﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳــﻰ ﮔﺮﻧﮕﻴــﺎن ھــﻪﯾــﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪداو ﻛﻪوﺗﻮﻧﻪﺗـﻪ ﭼـﻪﻗـﻰ رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪوه ,ﺑـﻪﻻم ھﻪرﭼﻰ ﺳـﻮرﻳﺎ ھـﻪﯾـﻪ ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛـﻰ ﻟﺒـﺮِاواﻧـﻪ ﻛـﺎردهﻛـﺎت ﻟـﻪﭘﻨـﺎو ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ و دروﺷــﻢ و ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪ ﻋ ـﻪرهﺑﻴ ـﻪﻛﺎﻧــﺪا و ﺑﯚﺗ ـﻪ دهﻣــﺮِاﺳــﺘﻰ ﻛــــﺸﻪى ﻋــــﻪرهب_ﺋﻴــــﺴﺮِاﺋﻴــــﻞ و ﻛﺎرﻳﮕــــﻪرى ﮔــــﻪورهى ﻟــــﻪﺳــــﻪر داﻧﺎوه .ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪھﯚى دهﺳﻪﻻﺗﺪارﺘﻰ ﺣﻴﺰﺑﻰ ﺑﻪﻋﺴﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﻪوهﻛـﻪ ﺣﻴﺰﺑﮑ ـﻰ ﻗ ـﻪوﻣــﻰ و ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴــﺴﺘﻰ ﻋ ـﻪرهﺑﻴ ـﻪ.ﺑــﻪﻻم ﻟﻮﺑﻨــﺎن ھﻨ ـﺪه ﺋﻴﻨﺘﻴﻤﺎ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﻪى ﮔﻪوره و ﺑﻪرﭼﺎو ﻧﻴﻪ.ﺳـﻮرﻳﺎ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن رِژﻤﮑـﻰ داﺧــﺮاو و ھــﻪژار و دﻳﻜﺘــﺎﺗﯚرو ﺳــﻪرﺑﺎزﻳــﻪوه دهﺑﺮــﺖ ﺑــﻪرِــﻮه .ﻛــﻪ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن و ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﺮۆڤ و ..ھﺘﺪ,ﺑﻮﻧﻴﺎن ﻧﻴﻪ ﻟﻪو ووﻻﺗﻪدا و ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﻴﺶ ﻣﻞ ﻧﺎدات ﺑﯚ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن و ﺋﺎﻣﺎدهﻧﻴﻪ ﻛﻪ ِرﻳﻔﯚرم ﻟﻪﺑﻮارهﻛﺎﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻴﺪا ﺋﻪﻧﺠـﺎم ﺑـﺪات ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪﻧﺎﭼﺎرىﻮ ﻟﻪژﺮ ﻓﺸﺎردا ﻧﻪﺑﺖ. ﺑــﻪﻻم ﻟﻮﺑﻨــﺎن ﺑــﻪﭘ ـ َﻲﭼــﻪواﻧ ـﻪوه ﻟــﻪدــﺮ زهﻣﺎﻧ ـﻪوه ﭼ ـﺎوﮔﻰ ﺋــﺎزادى و دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت ﺑﻮه ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا و ووﻻﺗﮑﯽ ﺧـﺎوهن ﻣـﻪﻋﺮﻳﻔـﻪ و زاﻧﺴﺖ و ﻛﺮاﻧـﻪوهى ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗـﻰ ﺑﻮه و رِاﺑﻪرى ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ ﺑـﻮه ﻟـﻪو ﺑـﻮارهدا.ﺑـﻪﻻم ﮔﻴـﺮدۆدهى دوژﻣﻨﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺑﯚﺗﻪوه ﻟﻪﺑﺎﺷﻮر و ﺳـﻮرﻳﺎى ﮔـﻪوره ھـﺰى ﻋـﻪرهﺑـﻰ ﺗﻪﻣﺎﻋﻜﺎر ﻟﻪﺑﺎﻛﻮرو رِۆژھﻪﻻﺗﺪا ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻪو دوو ووﻻﺗﻪ دهروازهى وﺷﻜﺎﻧﻰ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻦ ﺑﻪﺳﻪر دوﻧﻴﺎدا.ﻛﻪ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ دوژﻣﻨﻪ و ﺋﻪو رِﮕﻪﯾﻪى ﻧ ـﻪﻣــﺎوه ,ھــﻪرﭼ ـﻰ ﺳﻮرﻳﺎﺷ ـﻪ ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎداو دواى ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدﻧــﻰ ِرهﻓﻴــﻖ 111
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺣﻪرﻳﺮى ﻛﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﻰ ﺳﻮرﻳﺎ دهزاﻧﺮﺖ و ﻛﺸﺎﻧﻪوهى ﺳﻮﭘﺎﻛﻪى ﻟـﻪژـﺮ ﻓــﺸﺎرى ﺑــﺮِﻳــﺎرى 1559ى ﻧــﻮدهوــﻪﺗﻴــﺪا و ﻧـﻪﻣــﺎن و ﺑﭽﻮﻛﺒﻮﻧـﻪوهى ھــﺰو ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى و رِۆــﯽ ﺳــﻮرﻳﺎ ﻟــﻪ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪاﭘــﻪﯾــﻮهﻧــﺪى ﺋــﻪو دوو ووﻻﺗﻪ رِوو ﻟﻪ ﺧﺮاﭘﻴـﻪو ﺳـﻮرﻳﺎ ﺑـﻪھـﻪﻣـﻮو ﺷـﻮهﯾـﻪك ﻓـﺸﺎر دهﺧﺎﺗـﻪ ﺳ ـﻪر ﺋ ـﻪو ووﻻﺗ ـﻪ ﻟــﻪرِﮕ ـﻪى دارودهﺳــﺘﻪ و ﻻﻳ ـﻪﻧﮕﺮاﻧﻴ ـﻪوه ﻟــﻪرِووى ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻴــﺸﻪوه ھــﻪرِهﺷـﻪى داﺧــﺴﺘﻨﻰ ﺳــﻨﻮرهﻛــﺎﻧﻰ دهﻛﺎت .ﺳﻮرﻳﺎ ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺑـﻪھـﯚى ﭘـﺸﺘﮕﻴﺮﻳﻜﺮدﻧﻰ ﻣـﺎدى و ﻣـﻪﻋﻨـﻪوى ﻣﻴﺎﻧﺮهوى ﺷﻴﻌﻪ و ﺑـﺎﯽ ﺋـﻪﻣﻴـﻞ ِ ﺣﻴﺰﺑﻮﻻى ﺗﻮﻧﺪرِهوى ﺷﻴﻌﻪ و ﺋﻪﻣﻪﻟﻰ ﻟﻪﺣﻮدى ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎر و ِرهوﺗﻰ ﺋﺎزادى ﻣﻴﺸﻞ ﻋﻪوﻧﻰ ﻣﻪﺳﻴﺤﻰ ﻓﺸﺎر دهﺧﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺣﻜﻮﻣﻪت و زۆرﻳﻨﻪى ﭘﻪرِﻟﻪﻣﺎﻧﻰ ﻟﻪﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھـﻪﺑـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻣﻪﺳﻴﺤﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﺗﺎﺋﻴﺐ و ﺳـﻪﻣﻴـﺮ ﺟـﻪﻋﺠـﻪع و وهﻟﻴـﺪ ﺟﻮﻣﺒـﻮﻻت و ﻟﻪرِﮕﻪى ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدن و ﺑـﻪﻛﺎرھﻨـﺎﻧﻰ ھـﺰى ﺳـﻪرﺑـﺎزى و ﻣـﺎﻧﮕﺮﺗﻦ و ﻋﺼﻴﺎﻧﻰ ﻣﻪدهﻧﻴﻪوه ,ﻛﺎر ﺑـﯚ رِووﺧﺎﻧـﺪﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣـﻪﺗـﻰ ﻓﻮﺋـﺎد ﺳـﻪﻧﻴـﯚره دهﻛﺎت. داھﺎﺗﻮوى ﻟﻮﺑﻨـﺎن ﺑـﻪھـﯚى ﺋـﻪو ﺑﺎرۆودۆﺧـﻪ ﺋـﺎﯚزهوه ﻛـﻪوﺗﯚﺗـﻪ ﺑـﻪر ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﻟﮏ ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﻰ ﺑﯚ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﺎﺗﻰ ﺑﭽﻮك وهك ﻟﻪﻧﻮان ﻣﻪﺳﻴﺤﻰ و ﺋﻴــﺴﻼﻣﻪﻛﺎﻧــﺪا) ﺑــﻪﺳــﻮﻧﻪو ﺷــﻴﻌﻪوه( ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪك و ﻟــﻪﻧــﻮان ﺑﺎــﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﻣﻪﺳﻴﺤﻴﻪﻛﺎن ﺧﯚﺷﻴﺎﻧﻪوه .ﺑﻪم ﺷﻮهﯾـﻪ ﺋـﻪم دوو ووﻻﺗـﻪ ﭘـﺸﻪﻧﮕـﻰ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهﺑــﻴﻦ ﺑـﯚ ﻛــﺎرﺗﮑﺮدن و ِرووﺧـﺎن و ﮔــﯚ ِرﻳﻨــﻰ ﺳﻴـــﺴﺘﻪﻣـــﻰ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺋـــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗﻴـــﻪوه ﻟـــﻪﺳـــﺎﻳﻪى ﺋـــﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪوه .
112
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
.5ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﻛــﺸﻪى ﻓــﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻦ_ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ ﻛــﺸﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﺋــﺎﯚزو ﭘﻠــﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﯾﻪو داھﺎﺗﻮوى ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪﻧـﺪه ﺑـﻪﭼـﺎرهﺳـﻪرﻛﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪم ﻛﺸﻪﯾﻪوه.ﺑﻪﻻم ﭼﺎرهﺳﻪرﻳﺶ ھﻨﺪه ﺋﺎﺳـﺎن و ﺳـﺎﻛﺎر ﻧﻴـﻪ ,ﺗـﻪﻣـﻪﻧـﻰ ﺋ ـﻪم ﻛــﺸﻪﯾ ـﻪ 59ﺳــﺎﻪ و رِۆژ ﺑــﻪرِۆژﻳــﺶ ﺋــﺎﯚزﺗﺮدهﺑــﺖ .ﭼﻮﻧﻜ ـﻪ ﺋـﻪوهى ﻓـﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻨﻴﻪﻛــﺎن داواى دهﻛـﻪن ﻟــﻪﮔــﻪرِاﻧـﻪوهى ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ ﺑـﯚ ﺳﻨﻮورى ﺳﺎﯽ 1967و ﮔﻪرِاﻧﻪوهى ﺋﺎوارهﻛﺎﻧﻰ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ ﻟﻪھﻪﻣـﻮو دوﻧﻴﺎوه ﺑﯚ ﻓﻪﻟـﻪﺳـﺘﻴﻦ و ھـﻪﻟـﻮهﺷـﺎﻧﻪوهى ﻣـﺴﺘﻪوﺗـﻪﻧـﻪ ﺟﻮﻟـﻪﻛـﻪﻛـﺎن ﻟﻪﭘﺸﻪوهى داواﻛﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻴﻪﻛـﺎﻧﻦ ﻛـﻪ ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴـﻞ ﺑـﻪ ھـﯿﭻ ﺟﯚر ـﮏ ﻧﺎﭼﺘ ـﻪ ژــﺮ ﺑــﺎرى ﻗﺒﻮﮑﺮدﻧﻴﺎﻧ ـﻪوه ﭼﻮﻧﻜ ـﻪ ﺋ ـﻪو ﻣ ـﻪرﺟﺎﻧ ـﻪ ﻣﺎﻧــﺎى ﺑﭽـﻮك ﺑﻮﻧـﻪوهو ﺑﮫﺰﻛﺮدﻧــﻰ و ﻧـﻪﻣــﺎﻧﻰ ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠــﻪ .ﺗﺎﺳــﺎﯽ 2005و ﻣــﺎﻧﻰ ﻳﺎﺳــﺮ ﻋـﻪرهﻓــﺎت ﻟــﻪژﻳﺎﻧــﺪا ﺑــﻪرهى ﻓـﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻴﻪﻛــﺎن ﺋـﻪﮔــﻪر ﺑــﻪرِوﻛـﻪﺷــﻴﺶ ﺑﻮﺑــﺖ ﻳـﻪك و ﻳ ـﻪﻛﮕﺮﺗﻮوﺑـﻮن ,ﺑــﻪﻻم ﻟــﻪدواى ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺣﻪﻣﺎﺳـﻰ ﺗﻮﻧـﺪرِهو ﻟـﻪ ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻰ ﺋـــﻪﻧﺠﻮﻣـــﻪﻧـــﻰ ﻳﺎﺳـــﺎداﻧﺎﻧﻰ ﻓـــﻪﻟـــﻪﺳـــﺘﻴﻨﺪا و ﭘﮑﮫﻨـــﺎﻧﻰ ﺣﻜﻮﻣـــﻪت, ﻟﮑﺘﺮازاﻧﻰ رِﻳﺰهﻛﺎن و ﻟﻪﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ﺷﻪرِ و ﭘﮑـﺎداﻧﻰ ﻧـﺎو ﺷـﺎرهﻛـﺎن و ﺳ ـﻪر ﺷ ـﻪﻗﺎﻣ ـﻪﻛــﺎن دهﺳ ـﺘﻰ ﭘﮑ ـﺮدوه و ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا ﻛــﺸﻪى ﻧــﺎوﺧﯚى ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻴﻪﻛﺎن ﭘـﯽ ﻧـﺎوهﺗـﻪ ﻗﯚﻧـﺎﻏﮑﻰ ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﺪارهوه و ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻰ ھــﻪﻻﻳــﺴﺎﻧﻰ ﺷ ـﻪرِى ﻧــﺎوﺧﯚى ﻟــﺪهﻛﺮــﺖ ,ﺋ ـﻪوهش ﺑــﻪوهى ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪك ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ﻓﻪﺗﺢ ﻛﻪ ﺳﻪرۆﻛﺎﻳﻪﺗﻰ دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﻓـﻪﻟـﻪﺳـﺘﻴﻨﻰ ﻟـﻪﻻﻳـﻪ و ﺑــﻪ ﺳــﺎﻧﺎﻳﻰ دهﺳــﺘﺒﻪردارى دهﺳــﻪﻻﺗــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻧﺎﺑــﺖ ﺑــﯚ ﺣــﻪﻣــﺎس و ﺣﻪﻣﺎﺳﻴﺶ ﺑﻪﭘﺸﺖ ﺋﻪﺳﺘﻮور ﺑﻪﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﻟـﻪ ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻪﻛﺎﻧـﺪا و 113
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺷ ـﻪرﻋﻴ ـﻪﺗــﻰ ﺑﻮﻧﻴــﺪا دهﯾ ـﻪوــﺖ ھــﻪﻣــﻮو دهﺳ ـﻪﻻﺗ ـﻪﻛــﺎن ﺑﻨﺘ ـﻪ ژــﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ ﺧﯚﻳﻪوه و ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ ﺑـﻪ ﻗﯚﻧـﺎغ و دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﻓـﻪﺗﺤﺎوﻳـﻪﻛـﺎن ﺑﮫﻨﺖ. ﺑــﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪش ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ ﮔـﺮهو دهﺑﺎﺗـﻪوهو ﻟــﻪژﺮﻳــﺸﻪوه ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻣﻪﺣﻤﻮد ﻋﻪﺑﺎﺳﻰ ﺳﻪرۆك دهﻛـﺎت دژ ﺑـﻪ ﺣـﻪﻣـﺎس و ﺣﻜﻮﻣـﻪﺗـﻪﻛـﻪى و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻪوروﭘـﺎش ﺑـﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮه ﮔـﻪﻣـﺎرۆى ﺋـﺎﺑﻮررى وﺳﻴﺎﺳـﻴﺎن ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻰ ﺣﻪﻣﺎس . ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪم ﺑﺎرودۆﺧ ـﻪ ﺑــﻪﻗــﺎزاﻧﺠﻰ ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ دهﮔــﻪرِﺘ ـﻪوه ﺑــﻪوهى ﻟــﻪداھــﺎﺗﻮودا ﺑﺒﺘـﻪ ووﻻﺗــﮏ ﻛـﻪ ﺟﮕـﻪى ﻗﺒــﻮﮑﺮدن ﺑــﺖ ﻟــﻪﻻﻳـﻪن ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪوه ﻟـﻪﭼﻮارﭼـﻮهى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﻧﻮـﺪا. ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪرِۆژﺋﺎواو رِۆژھﻪﻻﺗـﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺑﻪﭘﭽـﺮِاوى ﻧـﻪﻣـﺎوهﺗـﻪوه ﺑـﻪﮑـﻮ زۆرﮑﻴـﺎن ھـﻪوـﯽ ﻧﺎراﺳﺘﻪوﺧﯚ دهدهن ﻟﻪژﺮ ﭘﻪردهى دروﺳﺘﻜﺮدﻧﻰ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪى رِاﺳﺘﻪوﺧﯚو ِ ﺋﺎﺑﻮرى و ِرۆﺷﻨﺒﻴﺮى و...ھﺘﺪ. ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻰ 2007/2ﺑﻪﺋﺎﺷـﻜﺮا ﻣﻴـﺮى ﻗـﻪﺗـﻪر ﭘـﺶوازى ﻟـﻪ ﺷــﻤﯚن ﭘــﺮس دهﻛــﺎت و ﻣــﺎوهى ﭼــﻪﻧــﺪ ﺳﺎﻟﮑﻴــﺸﻪ ﻧﻮﺳــﻴﻨﮕﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻞ ﻟﻪو ووﻻﺗﻪدا ھـﻪﯾـﻪ .ﻣﻴـﺴﺮو ﺋـﻮردون و ﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﺋﺎﺑﻮرﻳﻰ ِ ﺳﻪﻓﺎرهﺗﻴـﺎن ﻟـﻪو ووﻻﺗـﻪدا ھـﻪﯾـﻪو ﺑـﻪﭘـﻲَﭼـﻪوھﺎﻧـﻪﺷـﻪوه ,ﻣـﻪﻏﺮﻳـﺐ ﭘــﻪﯾـﻮهﻧــﺪى ﺋﺎﺷــﻜﺮاو ﻧﮫﻨـﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴﻠــﺪا ھــﻪﯾـﻪ .ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻛـﻪﻧــﺪاو ژــﺮ ﺑــﻪژــﺮ ﭘــﻪﯾـﻮهﻧــﺪى ﺟﯚراوﺟﯚرﻳــﺎن ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋﻴــﺴﺮِﻟﺌﻴﻠــﺪا دروﺳــﺘﻜﺮدوه ,ﺑﯚﻳـــﻪ ﺳـــﻮودﻣﻪﻧــﺪﺗﺮﻳﻦ ووﻻت ﻟـــﻪ ﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪر ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ دهﺑﺖ ﺑﻪﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. 114
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
.6ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻪﻧﺪاوى ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻮردون ھﻪرﭼﻰ ﺋﻮرودوﻧﻪ ووﻻﺗﮑﯽ ﺑﭽﻮﻛﻪ و ﺑﮫﺰه ﻟﻪرِووى ﻣﺎدى و ﻣﺮۆﻳـﻰ ـﺴﺮاﺋﻴﻠــﺪا و و ﺳﺮوﺷــﺘﻴﻪوه .ﭘــﻪﯾ ـﻮهﻧــﺪى ﺳﻴﺎﺳــﻰ ھــﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋﻴـ ِ ﺗـــﺎرِادهﯾـــﻪك دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـــﻰ و ِرﻳﻔﯚرﻣـــﻪ ﺋـــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗﻴـــﻪﻛـــﺎن ﮔﻪﺷﻪﯾﺎن ﻛـﺮدوه ﻟـﻪﺳـﻪر دهﺳـﺘﻰ ﺷـﺎ ﻋـﻪﺑـﻮدﻻى دووهم ﻛـﻪ ﮔـﻪﻧﺠﮑـﻰ ﻛﺮاوه و ﺧﺎوهن رِۆﺷﻨﺒﻴﺮﻳﻪﻛـﻰ ِرۆژﺋﺎواﻳﻴـﻪو ﭘـﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻮردون ﻟﻪﮔﻪڵ رِۆژﺋﺎواو ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﭘﺘﻪو و دﺮﻳﻨﻪ. ھﻪرﭼﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻪﻧﺪاوه ﻛﻪ ﻟﻪ )) ﺳﻌﻮدﻳﻪ و ﻛﻮـﺖ و ﺑـﻪﺣـﺮهﯾـﻦ و ﻗـﻪﺗـﻪر و ﺋﻴﻤــﺎرات و ﺳـﻪلَﺗـﻪﻧـﻪى ﻋﻮﻣــﺎن (( ﭘــﮏ ھــﺎﺗﻮه ,ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﻳـﻪﻣـﻪﻧﻴــﺸﺪا ,ھــﻪﻣﻮوﻳــﺎن ﺟﮕــﻪ ﻟــﻪﯾـﻪﻣـﻪن ﺑــﻪووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻛﯚﻧـﻪﭘـﺎرﺰ و ﻣﻴﺎﻧﺮهو دهﻧﺎﺳﺮﻦ ﻟﻪﻧـﺎو ﻋـﻪرهﺑـﻪﻛﺎﻧـﺪا و ﭘـﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛـﻰ دـﺮﻳﻦ و ِ ﭘﺘﻪوﻳﺸﻴﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ رِۆژﺋﺎواو ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ھﻪﯾﻪ. ﺋـــﻪم ووﻻﺗﺎﻧـــﻪ ﻟـــﻪرِووى ﺗﻮاﻧـــﺎى ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺳـــﻪرﺑـــﺎزى و ﻣﺮۆﻳﻴـــﻪوه ﺑﮫﺰن ,ﺑﻪﻻم ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﻰ وزه ﻟـﻪ )) ﻧـﻪوت و ﮔـﺎزى ﺳﺮوﺷـﺘﻴﺪا(( ﮔـــﻪﻟـــﮏ دهوـــﻪﻣـــﻪﻧـــﺪن و ﭘﮕـــﻪ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـــﻪﻛـــﻪﺷـــﻴﺎن ھﻨـــﺪهى ﺗـــﺮ ﮔﺮﻧﮕﻴ ـﻪﻛ ـﻪﯾ ـﺎﻧﻰ زﻳــﺎدﻛﺮدوه .ﺋ ـﻪم رِژﻤﺎﻧ ـﻪ ﭘﺎﺷــﺎﻳﻪﺗــﻰ و ﺋ ـﻪﻣﻴــﺮى و ﺧﯚﺳﻪﭘﻦ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻰ و داﺧﺮاون .ﻣﺎﻓﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧﺎن ﺑـﻮﻧﻰ ﻧﻴـﻪ و ھﻪﻟﺒﮋاردن و ﭘﻪرِﻟﻪﻣﺎن و دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و ﺑـﻮﻧﻰ ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎن ﺋـﻪﮔـﻪر ﻟﻪ ھﻪﻧﺪﮑﻴﺸﻴﺎﻧﺪا ھﻪﺑﺖ ﺋﻪوا ﺳﺎواو ﻧﺎﻛﺎﻣﻞَ و ﭘﻨﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻮون ﺑﯚﻳﻪ ﭘﺸﺒﻴﻨﻰ دهﻛﺮﺖ ﺋﻪم ووﻻﺗﺎﻧﻪ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﮔﻪورهﯾـﺎن ﺗﻴـﺎدا رِووﺑـﺪات
115
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... و ﺑﻜـﻪوﻧـﻪ ژـﺮ ﻛﺎرﻳﮕـﻪرى ﮔـﻪورهى ﺋﺎﻣـﺎﻧﺞ و ھـﻪ ﮔـﺸﺘﻴﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪوه ﻛﻪﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻪ. ھﻪرﭼﻰ ﻳـﻪﻣـﻪﻧﻴـﺸﻪ ﻟـﻪﺳـﺎﻳﻪى ﺗـﺎك ﺣﻴﺰﺑـﻰ و ﺗـﺎك رِهوى )) ﻋـﻪﻟـﻰ ﻋﻪﺑﺪوﻻ ﺻﺎﻟﺤﻪوه(( و ﺑﯚﻣﺎوهى زﻳﺎﺗﺮ ﻟﻪ 25ﺳﺎﻪ ﺑﻪرِﻮه دهﺑﺮـﺖ, ﺋﻪﮔﻪرﭼﻰ ﺑﻪﻧﺎوى ﻋﺮوﺑﻪوه ھـﻪﻧـﺪێ ﮔﻮﺗـﺎر و ھـﻪﻟﻮـﺴﺖ دهﻧﻮﻨـﺖ , ﺑﻪﻻم ژﺮ ﺑﻪژﺮ ﻧﻪرم وﻧﻴﺎﻧﻪ و ھـﻪوـﯽ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧـﺪﻧﻰ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺋـﻪم ﻧﻪزﻣﻪ ﻧﻮﯿﻪى دوﻧﻴﺎ دهداو و دروﺷﻤﻰ )) ﺑﺎﺧﯚﻣﺎن ﺳـﻪرﻣـﺎن ﺑﺘﺎﺷـﻴﻦ ﭘــﺶ ﺋــﻪوهى ﺑﯚﻣــﺎن ﺑﺘﺎﺷــﻦ((ى 1ﺑــﻪرزﻛﺮدۆﺗــﻪوه ,ﺑــﻪﻣــﻪﺑــﻪﺳــﺘﻰ ﭼﮑﺮدﻧﻰ ِرﻳﻔﯚرﻣﻪﻛﺎن ﻟﻪو ووﻻﺗﻪدا.
.7ﺗﻮرﻛﻴﺎ ﺋـــﻪم ووﻻﺗــــﻪ ﻟـــﻪرِووى داﻧﻴــــﺸﺘﻮان 70ﻣﻠﻴــــﯚن ﻛـــﻪﺳــــﻪ و ﺧــــﺎوهن ﭘﺎﻧﺘﺎﻳﻴﻪﻛﻰ ﮔﻪورهى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻰ و ﭘﮕﻪﯾﻪﻛﻰ ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﻧﮕﻪ و وهك ﭘﺎﺷــﻤﺎوهﯾــﻪﻛــﻰ ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳــﻪﺗــﻰ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻰ ﻛــﻪزﻳــﺎﺗﺮ ﻟــﻪ 5ﺳــﻪده دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ھﻪﺑـﻮه و ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا ﺗﻮاﻧﺎﻳـﻪﻛـﻰ ﺳـﻪرﺑـﺎزى ﮔﻪورهى ھﻪﯾﻪ و ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮑﻰ ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳـﻪ و ﭘـﻪﯾـﻮهﻧـﺪى ﺑﺎﺷﻴﺸﻰ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و دهوﻪﺗﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑـﻰ و ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﺪاو ﺗﺎرِادهﯾﻪﻛﻰ ﺑﺎﺷﻴﺶ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و ﺋﺎزادﻳﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗﻴـﺎدا ﺑـﻪرﻗـﻪراره, ھﻪﻣﻮو ﺋﻪم ﺳﻴﻔﺎﺗﺎﻧﻪى واى ﻛﺮدوه ﻛﻪ رِۆﯽ ﮔﻪوروه ﮔﺮﻧﮓ ﺑﮕﺮـﺖ و ــﺴﺮاﺋﻴـــﻞ و ﺋﺮاﻧـــﺪا ﺑـــﯚ ﻟـــﻪ ﭘـــﺸﺒﺮِﻛـــﺶداﻳـــﻪ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﻣﻴـــﺴﺮ و ﺋﻴـ ِ ِراﺑﻪراﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﯚ زﻳﺎﺗﺮ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﺑـﻮن و دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ و ﻧﻔﻮزى ﺧﯚى. 116
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪﻻم ﻛﺸﻪ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ ﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﻧﻮان ﺣﻴﺰﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻴﻪﻛـﺎن و ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﻛـــــﻮردو ﺋـــــﻪرﻣـــــﻪن و ﻟـــــﻪﮔـــــﻪڵ ووﻻﺗـــــﻰ ﻗـــــﻮﺑﺮوس و ﻳﯚﻧﺎﻧـــــﺪا و ﭘــﺶﻠﻜﺮدﻧ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺎﻓﻰ ﻛ ـﻪﻣﻴﻨ ـﻪﻛــﺎن و ﻣــﺮۆڤ .ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﻳ ـﻪﻛﺘــﻰ ﺋﻪوروﭘﺎدا ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﻛﺸﻪوه و ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧﻪ ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ رِﮕﺮ ﻟﻪﺑـﻪردهم ﺑــﻮون ﺑــﻪﺋ ـﻪﻧــﺪاﻣﺘﻰ ﻟــﻪو ﻳ ـﻪﻛﺘﻴ ـﻪداﻛ ـﻪ ﺑﯚﺗ ـﻪ ﺧــﻪون و ﺧ ـﻪﯾ ـﺎﯽ دهﺳﻪﻻﺗﺪاراﻧﻰ ﺗﻮرﻛﻴﺎ ﺑﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ و ﻋﻴﻠﻤﺎﻧﻴﻪﻛﺎﻧﻪوه. ﺑــﺎﻻدهﺳــﺘﺒﻮﻧﻰ دهزﮔ ـﺎى ﺳـﻪرﺑــﺎزى ﻛ ـﻪﺑــﻪ ﭘ ـﺎرﺰهرى ﭘ ـﺮِهﻧــﺴﻴﭙﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋــﻪﺗــﺎﺗﻮرك دادهﻧﺮــﺖ.رِﮕﺮﮑــﻰ ﺗــﺮه ﻟــﻪﺑــﻪردهم ھــﺰه ﺋﻴــﺴﻼﻣﻰ و ﻋﻴﻠﻤﺎﻧﻴــﻪﻛﺎﻧــﺪا ﻛــﻪ ﺑﻴﺎﻧــﻪوــﺖ ﺳــﺎزش و ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﻟــﻪدهﺳــﺘﻮر و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﺗﺎﺗﻮرﻛﺪا ﺑﻜﺮﺖ. ﺑﯚﻳﻪ ﺗﻮرﻛﻴﺎش ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﻟـﻪرِﮕـﻪى ﺋـﻪم ﺑﻴـﺮدۆزهوه ﻛــﺎرى ﺗــﺪهﻛﺮــﺖ ﺑــﯚ ﻟــﻪﻗﺎﺒــﺪان و ﺑﭽﻮﻛﺮدﻧــﻪوهى رۆڵ َو ﻧﻔــﻮز و دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺑﻪﺳﻪر ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا.
.8ﺋﺮان ﺋﻪم ووﻻﺗﻪش ﻟﻪرِووى ﮔﺮﻧﮕﻰ ﭘﮕـﻪى ﺟﻴﯚﺳﻴﺎﺳـﻴﻪوه و دهوـﻪﻣـﻪﻧـﺪى ﻟﻪﻧﻪوت و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺳﺮوﺷﺘﻴﻪﻛﺎن و ﭘﺎن و ﭘﯚرِى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻛﻪى و زۆرى ژﻣﺎرهى داﻧﻴﺸﺘﻮاﻧﻴﻪوه ﻛﻪ 70ﻣﻠﻴـﯚن ﻛـﻪﺳـﻪ ﺑﯚﺗـﻪ ووﻻﺗﮑـﯽ ﺣـﺴﺎب ﺑﯚﻛﺮاو ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. ﺋﺮان ﭘﺎﺷﻤﺎوهى ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳﻪﺗﮑﯽ ﮔﻪورهو ﻓﺮاوان و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪﺗﮑـﯽ دﺮﻳﻨـــﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪﯾـــﻪ و ﻟـــﻪ ﺋـــﺴﺘﺎﺷﺪا ﺑـــﻪھـــﯚى ﻛـــﺸﻪى ﻛـــﻮره ﺋ ـﻪﺗﯚﻣﻴــﻪﻛــﻪﯾ ـﻪوه و دهﺳــﺘﻮهرداﻧــﻰ ﻟــﻪﻛﺎروﺑــﺎرى ﻧــﺎوﺧﯚى ﻋــﺮاق و 117
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﭘـــﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻛﺮدﻧـــﻰ ﻟـــﻪ ﺳـــﻮرﻳﺎو رِۆـــﯽ ﻧـــﻪﮔـــﻪﺗﻴﭭـــﻰ ﻟـــﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧـــﺪا ﺑــﻪﭘ ـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻛﺮدﻧــﻰ ﻟــﻪ ﺣﻴﺰﺑــﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨــﺎﻧﻰ و ﻟــﻪ ﻓ ـﻪﻟــﻪﺳﺘﻴﻨﻴــﺸﺪا ﺑﻪﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻴﻜﺮدﻧﻰ ﻟﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ﺗﻮﻧـﺪرِهوى ﺣـﻪﻣـﺎس .ﺑﯚﺗـﻪ ﺟﮕـﻪى ﮔﺮﻧﮕﻰ ﭘﺪاﻧﻰ زﻳﺎﺗﺮ و ﭘﻴﻼن داﻧﺎن ﺑـﯚ ﻟـﺪان و رِووﺧـﺎن و ﮔـﻪﻣـﺎرۆ ﺧﺴﺘﻨﻪﺳﻪرى ﻟﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻧﺠﻮﻣـﻪﻧـﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳـﺸﻰ ﻧـﻮدهوـﻪﺗﻴـﻪوه,ﺋـﻪﻣـﻪ ﺳـــــﻪرهرِاى ﻛـــــﺸﻪ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻴـــــﻪﻛـــــﺎﻧﻰ ﺑﺎـــــﻪﻛـــــﺎﻧﻰ دهﺳـــــﻪﻻت ﻟـــــﻪ )) ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛـــﺎرهﻛـــﺎن و ِرﻳﻔﯚرﻣﺨـــﻮازهﻛـــﺎن(( ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﯿـــﻪﻛـــﻰ ﺑﻪردهواﻣﺪان و ﻛﺸﻪى داﺪهدان و ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻟـﻪﺗـﯚرِى ﺋـﻪﻟﻘﺎﻋﻴـﺪه و ﺳـــﻪرﻛـــﺮدهﻛـــﺎﻧﻰ و ﺑﺰوﺗﻨـــﻪوهى ﺗﻮﻧـــﺪرِهوهﻛـــﺎﻧﻰ ﺋـــﻪﻧـــﺼﺎر وﻟﺌﻴـــﺴﻼم و ...ھﺘﺪ .و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﻰ ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﺑﯚ ﺳﻪر ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻛﻪﻧﺪاو و ﺳـﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻦ ﺑﯚﺳﻪر ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪدا .ﺋــﺮان ﺑﯚﺗــﻪ ﺧــﺎﯽ وهرﭼـــﻪرﺧـــﺎن ﻟـــﻪﺳـــﻪر رِﮕـــﺎى ﺳﻴﺎﺳـــﻪﺗـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ دهرهوهى ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﮔﻪرﺑﺘﻮو ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪدژى ﺋﺮان ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻦ ﺑـﻪدهﺳـﺖ ﺑﮫﻨــــﺖ ﺋــــﻪوا ﻟــــﻪ %80ى ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــــﻪﻛــــﺎﻧﻰ وهدﻳﮫﻨــــﺎوه و ﺑــــﻪ ﭘــﻲَﭼــﻪواﻧــﻪﺷــﻪوه ﺳــﻪرﻧــﻪوﻛــﻪﺗﻨىﻤﺎﻧــﺎى ﻧــﻪﻣــﺎﻧﻰ ﺑــﻮن و ووﺟــﺪى ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳــﻪ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪدا و ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﻰ ھــﻪﯾﺒــﻪت و ھــﻪﯾﻤــﻪﻧـــﻪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﺷﻪﻟﻪدوﻧﻴﺎدا.
.9ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻪ ووﻻﺗﮑﯽ ﻧﺎو ﭼﻮارﭼﻮهى ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهﯾﻪ و رۆڵ وﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺑﻪرﭼﺎوى ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرﻛﻪوﺗـﻦ و ژﺮﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﺋـﻪم 118
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻴــﺮدۆزهﯾ ـﻪدا .ﭘﺎﻛــﺴﺘﺎن ﻟــﻪرِووى ژﻣــﺎرهى داﻧﻴــﺸﺘﻮاﻧﻴﻪوه ووﻻﺗﮑــﯽ زﻟﮫﺰه و ﻟﻪرِووى ﺗﻮاﻧﺎى ﺳﻪرﺑـﺎزى و ﺋـﻪﺗﯚﻣﻴـﺸﻪوه ھـﺰو دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﮔﻪورهى ھﻪﯾﻪ و ﻟﻪ ﻛﺸﻪى ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻧﻴﺸﺪا رِۆـﯽ ﮔـﻪورهى ﺑﻴﻨﻴـﻮه . ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺧﯚﺷﻰ ﺑﻪھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮑﻰ دﺮﻳﻦ و ﻧﺰﻳﻜﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ دادهﻧﺖ.. ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ووﻻﺗﻪش ﺑﻪھﯚى داﺪهداﻧﻰ ﺳﻪراﻧﻰ ِرﮑﺨﺮاوى ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه و ﺗﺎﯿﺒﺎن ﻟﻪووﻻﺗﻪﻛﻪﯾﺪا و ﺋﺴﺘﺎش ھﺎوﻛﺎرى و ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻴﺎن دهﻛـﺎت ژﺮ ﺑﻪژﺮ و ﺑﻪھﯚى ﻛﺸﻪى ﺟﺎﻣﯚو ﻛﺸﻤﻴﺮﻳﺶ ﻟﻪﮔﻪڵ هﻧﺪﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﯚﻧﻪ ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻠﺪا و ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﻰ ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣﮑـﻰ دۆﺳﺖ و ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ِ ﺳـــﻪرﺑـــﺎزى و ﺗـــﺎﻛﺮهو و ﺧﯚﺳـــﻪﭘـــﻦ و ﺗـــﺎرِادهﯾـــﻪﻛـــﻴﺶ ﺋﻴـــﺴﻼﻣﻰ ِ دوورﻛـــﻪوﺗﯚﺗـــﻪوه ﻟـــﻪ دﯾﻤـــﻮﮐﺮاﺳـــﯿﻪت و ﺋﺎزادﻳـــﻪﻛـــﺎن و ﭘﺎراﺳـــﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧــﺎن و ﭘﮑــﻪوهﻧــﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣ ـﻪﮕﺎﻳـﻪﻛــﻰ ﻣـﻪدهﻧــﻰ , ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧﻪ واى ﻛﺮدوه ﻛﻪ ﺑﺒﺘﻪ ﻳﻪﻛـﮏ ﻟـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪى ﻛﻪ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﮔﻪورهى ﺗﻴﺎدا ﭼﻰَ ﺑﻜﺎت.
.10ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاق ﺋـــﻪم دوو ووﻻﺗـــﻪ ﻟـــﻪوهﺗـــﻪى رِزﮔـــﺎرﻛﺮاون ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪن ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎوه ﻟﻪﺳﺎﻪﻛﺎﻧﻰ 2001و 2003دا ,ﺋﻪو دوو ووﻻﺗـﻪ ﺑـﻪﻓﻌﻠـﻰ ﭘﻼﻧـﻰ ﭘ ـﺮِۆژهى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻲ ﮔــﻪورهﯾ ـﺎن ﺗﻴــﺎدا ﺟﺒــﻪﺟﻜــﺮاوه و ﺑﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪ ﭘــﺸﻪﻧﮕ ـﻰ ﺋ ـﻪو ووﻻﺗﺎﻧ ـﻪى ﻛ ـﻪ ﺋﺎﻣــﺎﻧﺠﻰ ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪ ﺑــﻮون ﻟﻪﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﺪا و ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ دوو ووﻻت ﻛﻪ ﻟﻪﻓﻪﻟـﻪﻛـﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا دهﺳﻮرِﻨﻪوهو ﺳﻪرهرِاى ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ و ﺑـﻪرﮔﺮﻳـﻪﻛـﺎن ﺗـﻮاﻧﺮاوه
119
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ھﻪﻧﮕﺎوى ﮔﻪوره ﺑﻪ ﺋﺎرِاﺳﺘﻪى دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎن و ﭘﺎراﺳـﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎن و ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﻰ ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ ﺑﻨﺖ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪ ﻛﺎرﻳﮕـﻪرﻳـﻪﻛـﻰ ﮔـﻪورهو ﺑـﻪرﭼـﺎوى دهﺑـﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا و ﻟﻪﻛﺎﺗﻰ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻴـﺸﻴﺪا دهﺑﺘـﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮﻳﻦ ﺑﻴــﺮدۆزه ﻟــﻪدوﻧﻴــﺎى ﺳﻴﺎﺳ ـﻪت و ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ دوﻧﻴــﺎو ﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻪﻛﺪا.
*
* *
* *
*
ﭘﻪراوﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪﺷﻰ ﺳﯿﻪم =================== .1ﭼﺎوﭘﮑــﻪوﺗﻨﮑ ـﻰ ﺳ ـﻪرۆﻛــﻰ ﻳـﻪﻣ ـﻪن )) ﻋ ـﻪﻟــﻰ ﻋ ـﻪﺑــﺪوﻻ ﺻــﺎﻟﺢ (( ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮه دا ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003دا دواى ِرزﮔﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﻋﺮاق.
120
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻪﺷﻰ ﭼﻮارهم
ﭼﺎرهﻧﻮﺳﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ﺑﻪرهو ﻛﻮىَ ؟ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﻋــﺮاق ووﻻﺗﮑــﯽ ﮔﺮﻧﮕ ـﻰ ﻋ ـﻪرهﺑﻴ ـﻪ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪى ﻛﻪﻧﺪاو و ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳـﺘﺪا و دهروازهى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﻪ و ﺧﺎوهن ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳﻪﻛﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪه و ﺧـﺎوهن ﻛـﻪﻟﺘـﻮر و ﻣﮋوﻳ ـﻪﻛــﻰ دﺮﻳﻨــﻪ و ﺑــﻪﻻﻧﻜــﻰ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﻴﻪﺗ ـﻪﻛــﺎن دادهﻧﺮــﺖ ﻛ ـﻪ ﻛﯚﻧﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻰ ﺳﯚﻣﻪرﻳﻪﻛﺎن ﻟﻪم ووﻻﺗﻪدا ﺑﻮه و ﻳﻪﻛﻪﻣﻴﻦ ﻳﺎﺳﺎ ھــﻪر ﻟــﻪم ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳـﻪدا داﻧــﺮاوه ,ﻋــﺮاق ﻛـﻪ ﻟــﻪﻛﯚﻧــﺪا ﺑــﻪ ووﻻﺗــﻰ 121
122
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ دوورووﺑـــﺎر ﻳـــﺎن ووﻻﺗـــﻰ ﻧـــﻮان دوو رِووﺑـــﺎر ﻳـــﺎن ﻣﻴﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﻴـــﺎ ِ ﻧﺎﺳــﺮاوهو ھــﻪر ﻟــﻪﻛﯚﻧ ـﻪوه ﺗــﺎﻛﻮ ﺋــﺴﺘﺎ زۆرﻳﻨ ـﻪى ﻛــﺎت ﮔــﯚررِهﭘ ـﺎﻧﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﮑﺎﻧﻰ ﻓﺎرس و رِۆﻣﻪﻛـﺎن و ﺋﻴـﺴﻼم و ﻓﺎرﺳـﻪﻛـﺎن و ﺋـﻪﻣـﻪوى و ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪﻛﺎن و ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧـﻰ ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛـﻮرِى ﺋـﻪﺑـﻮ ﺗﺎﻟﻴـﺐ و ﻣﻌﺎوﻳـﻪ و دواﺗﺮﻳﺶ ﻟﻪﻧﻮان ﺻـﻪﻓـﻪوﻳـﻪﻛـﺎن و ﻋﻮﺳـﻤﺎﻧﻴﻪﻛﺎﻧـﺪا ﺗﻮوﺷـﻰ ﺷـﻪرِو ﺷﯚرِ و ﭘﮑﺎدان و ﻛﺎوﻟﻜﺎرى زۆر ﺑﻮه .ﻟﻪدواى دروﺳﺘﺒﻮوﻧﻰ دهوﻪﺗـﻰ ﻋﺮاﻗﻴـﺸﻪوه ﻟــﻪﺳـﺎﯽ 1921وه ھــﻪﻣﻴـﺸﻪ ووﻻﺗــﻰ ﺷـﻪرِ و ﺷـﯚرِ و ِراﭘﻪرِﻳﻨﻪﻛﺎن ﺑﻮه .ﻋﺮاق ﭘﮑﮫﺎﺗﻪﯾﻪﻛﻰ ﻋـﻪﺟﻴـﺐ و ﻏـﻪرﻳﺒـﻰ ھـﻪﯾـﻪ ﻟــﻪرِووى زﻣــﺎن و ﻧ ـﻪﺗـﻪوه و ﻣ ـﻪزھــﻪب و دﻳﺎﻧـﻪﺗ ـﻪوه ﻛـﻪ ﻋ ـﻪرهب و ﻛﻮردوﺗﻮرﻛﻮﻣــﺎن و ﻳــﻪزﻳــﺪى و ﻣﻮﺳــﻤﺎن و ﻣــﻪﺳــﻴﺤﻰ و ﺟﻮﻟــﻪﻛــﻪ و ﺻــﺎﺑﻴﺌﻪ و ﺳــﻮﻧﻪ و ﺷــﻴﻌﻪ و ﻛﺎﺳـﯚﻟﻴﻚ و ﺋـﻪرﺳـﯚدهﻛــﺲ و ﺋﺎﺷــﻮرى و ﻛﻠـــﺪاﻧﻰ و ...ھﺘـــﺪ ﺗﻴـــﺎدا ﻛﯚﺑﯚﺗـــﻪوه .ﻛـــﻪﺋـــﻪم ﭘﮑﮫﺎﺗـــﻪ ﺋـــﺎﯚز و ﺟﻴﺎوازاﻧﻪ ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﺎﯽ ﻻواز و ﺑﮫﺰى ﺑﯚ دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ووﻻﺗﻪ .ﺑﯚﺧﯚﺷﻰ دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ھﻪﻣﻴﺸﻪ دوورﺑـﻮون ﻟـﻪﮔﻴـﺎﻧﻰ دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت و ﺋﺎزادﻳــﻪﻛــﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﻰ ﻣــﺎﻓﻰ ﻛــﻪﻣﻴﻨــﻪﻛــﺎن و ﻧــﻪﺗ ـﻪوهو ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻪ ﺟﻴــﺎوازهﻛــﺎن .ھــﻪﻣﻴ ـﺸﻪ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ ﺗــﺎﻛﺮِهو ودﻳﻜﺘﺎﺗﯚر و زاﻢ و ﭼﻪوﺳﻨﻪرهوه ﺑﻮون. ﺟﺎرﮑﻰ ﺗﺮ ﻋـﺮاق ﻟـﻪدهﯾـﻪى ھـﻪﺷـﺘﺎﻛﺎﻧﻰ ﺳـﻪدهى رِاﺑـﻮوردودا ﺑـﻮهوه ﮔــﯚرِهﭘــﺎﻧﻰ ﺟــﻪﻧﮕﮑــﻰ 8ﺳــﺎﻪﯾــﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋﺮاﻧــﺪا ,ﻛــﻪ ﺗﻴﺎﻳــﺪا ﺗﻮاﻧﺎﻳﻪﻛـﻰ ﻣـﺎدى و ﻣﺮۆﻳـﻰ زۆر ﺑـﻪھـﻪدهر ﭼـﻮو ﺑـﻪﺑـﻰَ ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻦ و ﺑﻪدﻳﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎن .دواﺗﺮ ﻟﻪﺳﺎﯽ 1990داو دواى ﺋـﻪو ﺷـﻪرِه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮاﻧﺪا ﻋﺮاق ﻟـﻪژـﺮ ﻓـﺸﺎرو ﺑـﺎرﮑﻰ ﻗﻮرﺳـﻰ زهرهرو زﻳـﺎن و 123
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻗ ـﻪرزارﻳــﺪا و ﺗﮑﭽ ـﻮوﻧﻰ ﺑــﺎرى ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣ ـﻪﻻﻳ ـﻪﺗــﻰ و ﻧ ـﻪﻓــﺴﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎى ﻋﺮاﻗﻴﺪا ﭘﻪﻻﻣﺎرى ووﻻﺗﻰ دراوﺳـﻲَ و ﺑـﺮا ﺑﭽـﻮﻛﻰ ﺧﯚﻳـﺪا )) ﻛﻮــﺖ ((و ﻟــﻪﻣــﺎوهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﻛ ـﻪﻣــﻰ ﭼﺎوﺗﺮوﻛﺎﻧﺪﻧــﺪا داﮔﻴــﺮى ﻛــﺮدوه ﻛﺮدﻳﻪ ﻧﯚزدھﮫﻪﻣﻴﻦ ﭘﺎرﺰﮔـﺎى ﻋـﺮاق .ﺋـﻪم ﻛـﺎرهش ﺑـﯚ ﺋـﻪوهﺑـﻮو ﻛـﻪ دهﺳﺖ ﺑﮕﺮﺘﻪ ﺳﻪر ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻪوﺗﻰ زۆرو زهوهﻧـﺪى ﻛﻮـﺖ و ﻟـﻪو ﻗﻪرزارﻳﻪ رِزﮔﺎر ﺑﺒﺖ و ﺋﻪو ﺧﻪوﻧﻪى ﻟﻪﺟﻪﻧﮕﻰ ﺋﺮاﻧـﺪا ﺑـﯚ ﻧـﻪھﺎﺗـﻪ دى ﺋﻪوا ﻟﻪﻛﻮﺘﺪا وهدى ﺑﮫﻨﺖ ﻛﻪ ﺑﺒﺘﻪ ووﻻﺗﮑﯽ ﮔـﻪورهو زﻟﮫـﺰ و دهوﻪﻣﻪﻧﺪى ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪ و ﺑﺒﺘـﻪ ﺳـﻪرﻛـﺮدهو رِاﺑـﻪرى ﻋـﻪرهﺑـﻪﻛـﺎﻧﻴﺶ. ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ﺣﺴﺎﺑﺎﺗﻪى ﺑﻪھﻪﻪ دهرﭼـﻮو وهﺋـﻪوهى ﭼـﺎوهرِوان ﻧـﻪدهﻛـﺮا ِرووﻳﺪا و ﻟﻪژﺮ ﭼﻪﺗﺮى ﺷﻪرﻋﻴﻪﺗﻰ ﻧﻮدهوﻪﺗﻴـﺪا و ﺑـﻪرِاﺑـﻪراﻳـﻪﺗـﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎو ھﺎوﭘــﻪﯾﻤــﺎﻧﻰ زﻳــﺎﺗﺮ ﻟــﻪ 33ووﻻت ﺑــﻪرهو رِووى ﺳــﻮﭘﺎى ﻋﺮاق ﺑﻮﻧﻪوه و ﺗﻮاﻧﻴـﺎن ﻟـﻪﻣـﺎوهى 100رِۆژدا ﻋـﺮاق و ﺳـﻮﭘﺎﻛﻪى ﻟــﻪ ﻛﻮــﺖ ﺑــﻪﺷﻜــﺴﺘﻰ وهدهرﻧ ـﻦ و ﻛﻮــﺖ رِزﮔ ـﺎر ﺑﻜ ـﻪن .ﻋــﺮاق ﻟــﻪم ﺷـــﻪرِهدا زهرهروزﻳـــﺎﻧﮑﻰ زۆر ﮔـــﻪورهى ﻟﮑـــﻪوت ﻟـــﻪ ﺳـــﻮﭘﺎو ﭼـــﻪك و ﺗﻪﻗﻪﻣﻪﻧﻰ و ﻓﺮِۆﻛﻪ و ِرۆﻛﺖ و ﺋﻪو ﭼﻪﻛﺎﻧـﻪى ﻛـﻪﻟـﻪ ﺟـﻪﻧﮕـﻰ ﺋـﺮان ﻣﺎﺑﻮﻧﻪوه .و ﺟﺎرﮑﻰ ﺗﺮﻳﺶ ﺗﻮوﺷﻰ ﻗﻪرزارﻳﻪﻛﻰ ﮔﻪورهﺗﺮ و ﻗﻪﺑﻪﺗـﺮ ـﺎل ﻟــﻪ ژــﺮ ﺑــﻮهوه.ﺳ ـﻪرهرِاى ﺋ ـﻪﻣ ـﻪش ﺑ ـﯚ ﻣــﺎوهى زﻳــﺎﺗﺮ ﻟــﻪ 12ﺳـ َ ﮔﻪﻣﺎرۆى ﺋﺎﺑﻮرى ﺳﻪﺧﺘﻰ ﻧﻮدهوﻪﺗﻴﺪا ﻣﺎﻳﻪوه .ﻛﻪ ﺑﻮهﻣﺎﻳـﻪى زﻳـﺎﺗﺮ ھــﻪژارﻛــﺮدن و ﺑﺮﺳــﻴﻜﺮدن و ﺑﻼوﺑﻮﻧــﻪوهى ﻧــﻪﺧﯚﺷــﻰ و ﺑﮫﺰﺑــﻮوﻧﻰ ھﻪﻣﻮو ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ دهوﻪﺗﻰ ﻋﺮاﻗﻰ. ﻋـــﺮاق ﻟـــﻪﻛـــﺎﺗﻰ ﺟـــﻪﻧﮕـــﻰ ﺋﺮاﻧـــﺪا ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﺋـــﺴﺘﺎدا و ﻟـــﻪﻛـــﺎﺗﻰ دادﮔﺎﻳﻜﺮدﻧﻰ ﺳﻪراﻧﻰ ﺋﻪو رِژﻤﻪدا دهردهﻛﻪوﺖ ﭼـﻪﻧـﺪﻳﻦ ﺟـﺮا ﭼـﻪﻛـﻰ 124
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻗـــﻪدهﻏـــﻪﻛـــﺮاوى ﻧـــﻮدهوـــﻪﺗـــﻰ ﻟـــﻪ ﭼـــﻪﻛـــﻰ ﻛﻴﻤﻴـــﺎوى و ﺑـــﺎﻳﯚﻟﯚژى و ..ھﺘﺪ.ﺑﻪﻛﺎر ھﻨﺎوه دژ ﺑﻪﮔﻪﻟﻰ ﻛﻮرد ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﺎﻧﻰ ھـﻪـﻪﺑﺠـﻪ و ﺳﻮﺳ ـﻨﺎن و ﻗ ـﻪرهداغ و دۆــﯽ ﺟﺎﻓﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ و ﺳ ـﻪرﮔــﻪلَو ﺑــﻪرﮔــﻪلَوو ﻳﺎﺧﺴﻪﻣﻪر و دهﺷﺘﻰ ھﻪوﻟﺮ و ﻧﺎوﭼﻪى ﺑﺎدﻳﻨﺎﻧﻴﺶ. رِژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺲ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻰ ﺑﻪﺳﻮﺗﻤﺎﻛﻜﺮدﻧﻰ ﻛﻮردوﺳﺘﺎن و ﺋﻪﻧﻔﺎﻟﻜﺮدن و ﻛﺎوﻟﻜﺮدﻧﻰ ﮔﻮﻧﺪو ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜﻪى دهداو ﻟـﻪﺑﺎﺷﻮرﻳـﺸﺪا ووﺷـﻜﻜﺮدﻧﻰ زۆرﻧﮕﺎوهﻛﺎن و ﮔﯚرِﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﻴﺎده دهﻛﺮد. ﻟـــﻪﻛـــﺎﺗﻰ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧـــﻰ ﻛﻮﺘﻴـــﺸﺪا ﻋـــﺮاق ھـــﻪرِهﺷـــﻪى ﺳـــﺮِﻳﻨـــﻪوه و ـﺴﺮاﺋﻴﻠــﻰ دهﻛــﺮد وﺑــﻪﭼــﻪﻛــﻰ ﺑــﺎﻳﯚﻟﯚژى و ﻛﻴﻤﻴــﺎوى و ﻟــﻪﻧــﺎوﺑﺮدﻧﻰ ﺋﻴـ ِ ﭼﻪﻛﻰ ﻣﺰدهوهج .ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻋﺮاق داﻧﻴﻨﺎ ﺑﻪوهدا ﻛﻪ ﺧﺎوهﻧﻰ ﭼﻪﻛﻰ ﮐﯚﻣﻪڵ ﻛﻮژى ﻗﻪدهﻏﻪﻛﺮاوه. ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ﻟﻪﺳﺎﻻﻧﻰ ﮔﻪﻣﺎرۆداو و ﻟﻪﻣﻴﺎﻧﻪى ﻧـﺎردﻧﻰ ﭼـﻪﻧـﺪﻳﻦ ﺗﻴﻤـﻰ ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺑﯚ دۆزﻳﻨﻪوهو ﻟﻪﻧـﺎوﺑﺮدﻧﻰ ﺋـﻪو ﭼـﻪﻛـﻪ ﺑـﺮِﮑـﻰ ﺑﺎﺷـﻴﺎن ﻟــﻪﻧــﺎوﺑﺮد.ﺑــﻪﻻم ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ھــﻪر ﺑــﺮِواى ﻧ ـﻪدهﻛــﺮد ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪو ﭼﻪﻛﺎﻧﻪى ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﺑﺖ و ھﺸﺘﺎ ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻰ ﻟـﻪﻋـﺮاق ھـﻪﺑـﻮو ﺑـﯚ ﺧـﯚ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴـﻞ و ِ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚﮑﺮدﻧﻪوه و دهﺳﻜﺮدﻧﻪوهى ﺑﻪ ھﻪرِهﺷﻪ ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا .ھﯚﻛـﺎرى ﺳـﻪرهﻛـﻰ و دﻳـﺎرى ھـــﺮش ﻛﺮدﻧـــﻪ ﺳـــﻪر ﻋـــﺮاق ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪن ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ و ﺑـــﻪرﻳﺘﺎﻧﻴـــﺎو ھﺎوﭘــﻪﯾﻤﺎﻧ ـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧــﻪوه ﺑﺮﻳﺘــﻰ ﺑــﻮو ﻟــﻪ ﺑــﻮوﻧﻰ ﭼــﻪﻛــﻰ ﻛﻴﻤﻴــﺎوى و ﺑــﺎﻳﯚﻟﯚژى و..ھﺘــﺪ.ﻟــﻪﻋﺮاﻗــﺪا ﺑــﻪھﺎﻧــﺪاﻧﻰ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﻴﯚﻧﻰ ﻋﺮاﻗــﻰ وال و زاﻧﻴﺎرى ﻧﺎرِاﺳﺘﻪوه. ﻟﻪرِﮕﻪى ھﻪ َ
125
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋــﻪوهﺑــﻮو ﻟــﻪدواى رِووداوى 11ى ﺳــﭙﺘﻪﻣﺒــﻪرى ﺳــﺎﯽ 2001وهو داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧــﻰ ﺋــﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و ﻟــﻪﺑــﻪرﻳــﻪك ھــﻪﻟــﻮهﺷــﺎﻧﻰ رِﮑﺨــﺮاوى ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴـﺪهى ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺖ و ﺑﻼوﺑﻮﻧـﻪوهى ﺑـﻪ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا و ﻟﻪﻧﺎوﻳـﺸﻴﺎﻧﺪا ﻋـﺮاق .ﺑﻴﺎﻧﻮﻳـﻪﻛـﻰ ﺗﺮﻳـﺸﻰ داﻳـﻪ دهﺳـﺖ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﯚ ھﺮﺷﻜﺮدﻧﻪﺳﻪرى. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎو ﺑـﻪرﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﺗﻮاﻧﻴـﺎن ﻟـﻪﻣـﺎوهى ﻛـﻪﻣﺘـﺮ ﻟـﻪ 1 ﻣﺎﻧﮕﺪا ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ ﺑﻪﺣـﻮﻛﻢ و دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﺗـﺎﻛﺮِهو و ﺧﯚﺳـﻪﭘـﻦ و زاﻤـﻰ ـﺎل ﺑﮫﻨــﺖ و ﮔــﻪﻻﻧــﻰ ﻋــﺮاق ِرژﻤـﻰ ﺑــﻪﻋــﺴﻰ ﺻــﺪاﻣﻰ دواى 35ﺳـ َ رِزﮔ ـﺎر ﺑﻜ ـﻪن ﻟــﻪدرِﻧــﺪهﺗــﺮﻳﻦ رِژﻤــﻰ ﺳ ـﻪردهم و ﻟــﻪ 2003/4/9دا ﺗﻮاﻧﻴــﺎن ﺑــﻪﻏــﺪاى ﭘﺎﻳﺘ ـﻪﺧــﺖ ﺑﮕ ـﺮن و ﺳـﻪراﻧــﻰ ِرژــﻢ و ﺳــﻮﭘﺎﻛﻪى و ھﻪﻣﻮو دام و دهزﮔﺎﻛﺎﻧﻰ ﺣﻴﺰﺑﻰ و ﺣﻜﻮﻣﻰ و ھﻪواﮕﺮى و ﺋﻪﻣﻨﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﺪ و ﺳﻪردهﻣﮑـﻰ ﻧـﻮێ و ﻋﺮاﻗﮑـﻰ ﻧـﻮێ ھﺎﺗﻨـﻪ ﺋﺎراوه .ﻛﻪﻟﻪﻣﺎوهى 3ﺳﺎﺪا ﭘﺮِۆﺳﻪى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا ﺳـﻪرهرِاى ھﻪﻣﻮو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ و رِﮕﺮﻳﻪﻛﺎن و ھﺮش و ﭘﻪﻻﻣـﺎره ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺘﻴﻪﻛـﺎن و دهﺳــﺖ وهرداﻧ ـﻪ ﻛﺎروﺑــﺎرى ﻧــﺎوﺧﯚى ﻋﺮاﻗ ـﻪوه ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪن ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و دهرودراوﺳﻰَ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و دوﻧﻴﺎﺷﻪوه .ھـﻪﻧﮕـﺎوى ﮔـﻪورهو ﺑﺎﺷــﻰ ﻧــﺎوه .دوو ﭘ ـﺮِۆﺳ ـﻪى ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ ﻛﯚﻣ ـﻪــﻪى ﻧﻴــﺸﺘﻴﻤﺎﻧﻰ ﻟــﻪ 2005/1/30و ﻟــﻪ 2005/12/15دا ﺑــﯚ ﭘــﻪ ِرﻟــﻪﻣــﺎﻧﻰ ﻋــﺮاق ﺋﻪﻧﺠﺎم دراوه .ﻟﻪ 2005/10/15ﻳﺸﺪا ﭘﺮِۆﺳﻪى رِاﭘﺮﺳـﻰ ﻟـﻪﺳـﻪر دهﺳـﺘﻮورى ھـﻪﻣﻴـﺸﻪﯾـﻰ ﻋـﺮاق ﺋـﻪﻧﺠـﺎم درا .دراوى ﻧـﻮﯽ ﻋـﺮاق ﻟــﻪ ﭼـــﺎپ دراوﺣﻜﻮﻣـــﻪﺗـــﻰ ﻛـــﺎﺗﻰ و ﺋﻴﻨﺘﻴﻘـــﺎﻟﻰ ﭘـــﮏ ھﻨـــﺮان ﻟـــﻪدواى ھﻪﻟﻮهﺷﺎﻧﻪوهى ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻰ ﺣﻮﻛﻢ و ﻧﻮﺳﻴﻨﻪوهى ﻳﺎﺳﺎى ﻛﺎﺗﻰ ﺋﻴﺪارهى 126
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ دهوــﻪت.دواﺗــﺮﻳﺶ ﺳ ـﻪرۆك ﻛﯚﻣــﺎر و ﺣﻜﻮﻣ ـﻪﺗــﻰ 4ﺳــﺎﻪﯾ ـﻰ ﭘــﮏ ھﻨـــﺮان ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺑﻨـــﻪﻣـــﺎى ﺗـــﻪواﻓـــﻮق و رِازﻳﻜﺮدﻧـــﻰ ھـــﻪﻣـــﻮو ﭘـــﮏ ھﺎﺗﻪﻛﺎن.ﺑﻪﻻم ھﺸﺘﺎش ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ و ھﻪ ِرهﺷﻪى ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎن ھﻪرﻣﺎوهو ﺣﻜﻮﻣﻪت ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﻴﻮه ﺑـﺎرى ﺋـﻪﻣﻨـﻰ ﮐـﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜـﺎت و ﮔـﻪﺷـﻪى ﺑـﺎزارِو ﺋﺎﺑﻮرى ﺑﺒﻮژﻨﺘﻪوه و ﻋﺮاﻗﻰ وـﺮان و ﻛـﺎوﻟﻜﺮاو ﺋـﺎوهداﻧﺒﻜﺎﺗـﻪوه و ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزارﻳﻪﻛﺎن ﺑﯚ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻋﺮاق داﺑﻴﻦ ﺑﻜﺎت وهك ﺳﻮوﺗﻪﻣﻪﻧـﻰ و ﺋﺎو و ﻛـﺎرهﺑـﺎ و ﺧﺰﻣـﻪﺗﮕﻮزارﻳـﻪ رِۆژاﻧـﻪﯾﻴـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗـﺮ.ﺋـﻪم ﺑﺎرودۆﺧـﻪ ﻧـــﺎﺟﮕﻴﺮ و ﻧﺎﺋﺎﺳـــﺎﻳﻴﻪ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ و ھـــﺰ و ﺳـــﻮﭘﺎو و داھـــﺎﺗﻮوى دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﻪى ﻟﻪ ﻋﺮاق و ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﺷﺪا ﺧـﺴﺘﯚﺗﻪ ﺑـﻪر ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﻪوه و ھﻪرِهﺷﻪى ﺷﻜﺴﺘﻰ ﻟﻰَ دهﻛﺎت. ھــﻪرﺑﯚﻳــﻪ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﺋﻴــﺪارهى ﺟــﯚرج ﺑــﯚش ﻛــﻪوﺗﯚﺗــﻪ ﺧــﯚى ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﻳﻜﺮدﻧﻪوهو ﻛ ـﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧــﻰ ﺑﺎرودۆﺧ ـﻪﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪوﻳــﺶ ﺑــﻪ ﮔــﯚرِﻳﻨــﻰ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ و ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﻛـﺎﻧﻰ و داﻧـﺎﻧﻰ ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋ و ﭘﻼﻧـﻰ ﺳـﻪرﺑـﺎزى و ﺋﻪﻣﻨﻰ ﻧﻮێ و ھﻨﺎﻧﻰ ﺑﺎلَوﺰ و ﻟﭙﺮﺳﺮاوه ﮔﻪورهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻴﺪارهﻛﻪى ﻟﻪ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎ و ﻟـــﻪ ﻋﺮاﻗﻴـــﺸﺪا ,ﺑـــﻪﻻم ﺗﺎﺋـــﺴﺘﺎش ﺑـــﻪرﺋـــﻪﻧﺠـــﺎﻣﻰ ﺑﻪرﭼﺎوﻳﺎن ﻟﻨﻪﻛﻪوﺗﯚﺗﻪوهو رِۆژ ﺑﻪرِۆژ ﺑﺎرودۆﺧﻪﻛـﻪ ﺋـﺎﯚزﺗﺮ دهﺑـﺖ و ھ ـﺰهﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻪﻧــﺎو ﻣﻘــﺎوهﻣ ـﻪ ﻛ ـﻪ ﻟــﻪ )) ﭘﺎﺷــﻤﺎوهﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻪﻋــﺲ و ِرﮑﺨﺮاوى ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه و ﺗﻮﻧﺪرِهوهﻛـﺎﻧﻰ ﺳـﻮﻧﻪ و ﺷـﻴﻌﻪ و ﺑﺎﻧـﺪه ﻛـﺎﻧﻰ دزى و ﺗــــﺎﻻﻧﻰ و رِﮑﺨــــﺮاوه ﻧــــﻮ دهوــــﻪﺗﻴــــﻪﻛــــﺎن و ھــــﻪواﮕــــﺮى وﻣﻮﺧﺎﺑــــﻪراﺗﻴــــﻪﻛــــﺎﻧﻰ دوﻧﻴــــﺎ(( ﭘــــﮏ ھــــﺎﺗﻮون ﻛــــﺎره ﺗﮑــــﺪهرو ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻴﻪﻛـﺎن درـﮋه و ﺑـﻪردهواﻣﻴـﺎن ھـﻪﯾـﻪو ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژﺋـﺎواو ﭘﺎرﺰﮔﺎى ِروﻣﺎدﻳﺸﺪا)) دهوﻪﺗﻰ ﻋﺮاﻗـﻰ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ (( رِاﮔـﻪﯾـﻪﻧـﺮاوه 127
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟﻪﺳﻪر ﺷﻮهى ﺋﻴﻤﺎرهﺗﻪﻛﻪى ﺗﺎﯿﺒﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺳـﻪرۆﻛـﻪﻛـﻪى وهك ﻣـــﻪﻻ ﻋﻮﻣـــﻪرى ﺋـــﻪﻓﻐـــﺎﻧﻰ ﺋـــﻪﻣـــﻴﺶ ﻧـــﺎوى )) ﻣـــﻪﻻ ﻋﻮﻣـــﻪرى ﺑﻪﻏﺪادﻳﻪ((. ﺋﻴـــﺪارهى ﺳـــﻪرۆك ﺑـــﯚش وهك ﻟـــﻪ ﻋـــﺮاق و ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪدا ﺗﻮوﺷـــﻰ ﺑﻪرﺑﻪرهﻛﺎﻧﻰ و ﻣﻘﺎوهﻣﻪت و ﺳﻪرﺋﺸﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ ﺑﯚﺗﻪوه ﻟﻪ ﻧـﺎوﺧﯚى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻴﺪارهﻛـﻪى و ﻛﯚﻧﮕﺮﺴﻴـﺸﺪا ﺗﻮوﺷـﻰ ﺑـﻪرﺑـﻪرهﻛـﺎﻧﻰ ﺣﻴﺰﺑـﻰ دﻳﻜﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮازهﻛﺎن ﺑﯚﺗﻪوه ,ﺋﻪوهﺑﻮو ﻟﻪ ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻰ ﻛﯚﻧﮕﺮـﺴﺪا و دواى 12ﺳــﺎﯽ زاﺒ ـﻮﻧﻰ ﻛﯚﻣﺎرﻳ ـﻪﻛــﺎن,دﻳﻤﻮﻛﺮاﺗﺨــﻮازهﻛــﺎن ﺗﻮاﻧﻴــﺎن زۆرﻳﻨﻪى ﻛﯚﻧﮕﺮﺲ و ﺋـﻪﻧﺠﻮﻣـﻪﻧـﻰ ﭘﻴـﺮان وهدهﺳـﺖ ﺑﮫـﻨﻦ و ﺑـﻪﻣـﻪش ھـــﻪﻟﻮـــﺴﺘﻰ ﺳـــﻪرۆك ﺑـــﯚش و ﻛﯚﻣﺎرﻳـــﻪﻛـــﺎن زهﺑﺮﮑـــﻰ ﮔـــﻪورهﯾـــﺎن ﺑﻪرﻛﻪوت.ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﻰ ﺟﺎراﻧﻴﺎن ﻧـﻪﻣـﺎ ﺑـﯚ ﺑـﺮِﻳـﺎردان و ﺧ ـﻪرﺟﻜــﺮدن و ﻧــﺎردﻧﻰ ﺳــﻮﭘﺎ و ﺑــﺮِﻳــﺎرى ﻳ ـﻪﻛﻼﻳ ـﻪﻧ ـﻪ .ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪ ﺋﻴﺪارهى ﺳﻪرۆك ﺑﯚش ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟﻪﺑﺎرودۆﺧﮑﻰ ﺋﺎﯚزى ژﺮ ﻓـﺸﺎرى ﺟﻴــﺎواز و ھــﻪﻣــﻪ ﻻﻳ ـﻪﻧ ـﻪداﻳــﻪ و ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﮑــﯽ رِووﻧــﻰ ﻧﻴ ـﻪ ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮوى ھﺰ و دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﻪى ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا .ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻨﺖ ﺋﻪوا ﻟﻪ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪداو ﻟـﻪ دوﻧﻴﺎﺷـﺪا ﺳـﻪﻧـﮓ و ﻗﻮرﺳﺎﻳﻰ و ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪى ﺑﭽﻮك دهﺑﺘﻪوه .ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﻻﻳـﻪﻛـﻪوه ﺋﺎﻣﯚژﮔ ـﺎرى دهﻛﺮــﺖ ﻛ ـﻪ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﻟــﻪﺳﻴﺎﺳ ـﻪت و ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻴــﺪا ﺑﻜﺎت,ﻟﻪﮔﺮﻧﮕﺘـﺮﻳﻦ ﺋـﻪو ﺋﺎﻣﯚژﮔـﺎرى و رِاﺳـﭙﺎرداﻧﻪش ,رِاﺳـﭙﺎردهﻛـﺎﻧﻰ ﻟﻴﮋﻧ ـﻪى )) ﺑﻴﻜ ـﻪر _ھﺎﻣــﻞَﺗــﯚن(( ﺑــﻮو ﻛ ـﻪﻟــﻪ ِ 79راﺳ ـﭙﺎرده ﭘــﮏ ھـﺎﺗﺒﻮو ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ ﮔـﻮﮕﺮﺗﻦ و ﺑﻴﻨﻴﻨـﻰ 176ﻛـﻪﺳـﺎﻳﻪﺗـﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺟﻴـــﺎوازى ﻋﺮاﻗـــﻰ و ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ و ﺋﻴـــﺴﺮِاﺋﻴـــﻞ و ﺋـــﻪوروﭘﻴـــﻪﻛـــﺎن و 128
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎھﺎﺗﺒﻮه ﮔﻪﻻﻟﻪ ﻛﻪﻟﻪﻣﺎوهى 7ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻴـﺎن داﺑـﻮو .ﺋـﻪم رِاﺳﭙﺎرداﻧﻪ ﻣـﻮﻟﺰهم ﻧـﻴﻦ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋﻴـﺪارهى ﺳـﻪرۆك ﺑـﯚش ﺟﺒـﻪﺟﯿـﺎن ﺑﻜﺎت ﺑﻪﻻم ﻛﺎرﻳﮕﻪرى ﺧﯚﺷﻰ دهﺑـﺖ .ﺑﯚﻳـﻪ ﻟـﻪ ﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ 3ﺳـﺎﻪى داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧــﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑـﯚ ﻋــﺮاق و ﺑــﻪردهوام ﺑــﻮوﻧﻰ ﻛــﺎرى ﺗﻴــﺮۆر و ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧﻪوهو ﺗﮑﺪهراﻧﻪ .دهﻛﺮﺖ ﺋﻪو ﭘﺮﺳـﻴﺎره ﺑﻜﺮـﺖ ﻛـﻪ ﺋﺎﻳﺎ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﺑـﻪدهﺳـﺖ ھﻨـﺎوه ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا؟ و ﺋﺎﻳﺎ ﭼﺎرهﻧﻮﺳﻰ ھﺰو دهﺳﻪﻻت و ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﺪا ﺑﻪرهو چ ﺋﺎرِاﺳﺘﻪﯾﻪك دهﭼﺖ ؟ ﺋﺎﻳﺎ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺗﺎﺋـﺴﺘﺎ ﺗﻮاﻧﻴﻮﻳـﻪﺗـﻰ ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﺎت؟ ﻟﻪوهﻻﻣﺪا دهﻛﺮﺖ ﺑﻮوﺗﺮﺖ ﻛﻪ ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻴﻪوه ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﺑـﻪدهﺳـﺖ ﻧـﻪھﻨـﺎوه و ﺋـﻪﮔـﻪر ﺋـﻪم ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋه ﻧﻮــﻪﺷـﻰ ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ رِاﻳﮕــﻪﯾﺎﻧــﺪو دواﺗﺮﻳﻨﻴﺎﻧــﻪ و ﻣـــﺎوهى 9_8ﻣــﺎﻧﮕﻰ ﺑــﯚ داﻧــﺮاوه ﻛـــﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ وهدﻳﺒﮫﻨﺖ واﺗﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻰ 2007/11دا .ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪم ﺳـــﺘﺮاﺗﻴﮋه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ وهدﻳﻨـــﻪھﻨـــﺎ ﺋـــﻪوا ﭘﺎﺷـــﻪرِۆژ و ﺋﺎﻳﻨـــﺪهى ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪﻋــﺮاق وﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا ِرۆﺷــﻦ ﻧﺎﺑــﺖ و ﺗ ـﻪواوى ﻧﻔــﻮز و ھﻪﯾﻤﻪﻧﻪى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪو دوﻧﻴﺎﺷـﺪا ﺑـﻪرهو ﺷﻜـﺴﺖ و ﺑﭽـﻮك ﺑﻮﻧﻪوه دهﭼﺖ و ﺑﻪﻣﻪش ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏـﻪدا ﻧﺎﺗﻮاﻧـﺖ ﭘـﺮِۆژهى ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪوره ﺟﺒــﻪﺟــ ﺑﻜــﺎت و ﻣـﻪرام و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮاو ﻧﮫﻨﻴﻪﻛﺎﻧﻰ وهدﻳﺒﮫﻨﺖ .
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
*
* *
* *
*
ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﻰ ﺷﻜﺴﺘﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ﮔــﻪﻟــﮏ ھﯚﻛــﺎر ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳــﺎن ھــﻪﺑــﻮه ﻟــﻪﺳــﻪر ﺷﻜــﺴﺘﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟـــﻪﻋﺮاﻗـــﺪا و ِرﮕـــﻪ ﮔﺮﺗﻨـــﻰ ﻟـــﻪوهدهﺳـــﺖ ھﻨـــﺎﻧﻰ ﺳـــﻪرﻛـــﻪوﺗـــﻦ و وهدﻳﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪواﻧﻪ-: .1ﻧﻪﺑﻮﻧﻰ ﺳﺘﺮاﺗﮋﮑﻰ واﻗﻴﻌﻴﺎﻧﻪو رِوون و ﺋﺎﺷـﻜﺮاى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟــﻪﻋﺮاﻗــﺪا ,ﺑــﻪھــﯚى ﻧ ـﻪﺑــﻮﻧﻰ ﺗﺮواﻧﻴﻨﮑ ـﻰ ﻳ ـﻪﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪن ﺋﻴﺪارهى ﺳﻪرۆك ﺑﯚﺷـﻪوه ﻛـﻪ ﺧـﯚى ﻟـﻪ ﻣـﻪﺟﻠﻴـﺴﻰ ﺋـﻪﻣﻨـﻰ ﻗـﻪوﻣﻴـﺪا دهﺑﻴﻨﺘﻪوه ﻛـﻪ )) ﺳـﻪرۆك و وهزﻳـﺮى دهرهوه و وهزﻳـﺮى ﺑـﻪرﮔـﺮى و ﺑﻪرِﻮهﺑﻪرى ﺋﻪﻣﻨﻰ ﻗﻪوﻣـﻰ و ﺑـﻪرِـﻮهﺑـﻪرى ھـﻪواﮕـﺮى ﻣـﻪرﻛـﻪزى و ﺳﻪرۆﻛﻰ ھﺎوﺑـﻪﺷـﻰ ﺋـﻪرﻛـﺎن و ((...ﭘـﮏ ھـﺎﺗﻮه و ھـﻪرﻳـﻪﻛـﻪﯾـﺎن ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎن و ﻋﻪﺳﻜﻪرﻳﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻴﺮرِاى ﺟﻴﺎوازﻳﺎن ھﻪﯾﻪ. 1 چ ﻟﻪرِووى ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺳﻪرﺑﺎزى و ﺋﺎﺑﻮرى و ...ھﺘﺪوهﺑﺖ . .2ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻪ ھﻪﻧﺪێ ﺑﺮِﻳـﺎر و رِاﺳـﭙﺎردهى ھـﻪـﻪﻛـﻪﻟـﻪﻻﻳـﻪن ھﻪﻧﺪێ ﮔﺮوﭘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻋﺮاﻗﻪوه ﭘﺸﮑﻪش ﺑﻪﺋـﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﻪﻛـﺎن دهﻛـﺮا وهك ﻳﺎﺳﺎى ﻟﻪرِﻳﺸﻪ ھﻪﻟﻜﺶاﻧﻰ ﺑﻪﻋﺲ و ھﻪﻟـﻮهﺷـﺎﻧﻪوهى ﺳـﻮﭘﺎ و
129
130
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ دهزﮔﺎ ﻣﻮﺧﺎﺑﻪراﺗﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﻋﺮاق ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻪش ﺑﻪﺷـﮑﻰ زۆر ﻟـﻪ ﻛـﺎدرى ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺳـــﻪرﺑـــﺎزى و ﺋﻴـــﺪارى و ﻣﻮﺧﺎﺑـــﻪراﺗـــﻰ ﺑﮑـــﺎر ﻣﺎﻧـــﻪوه و ﻛﻪوﺗﻨﻪ دژاﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺳﻮﭘﺎﻛﻪى. .3ﺟــﻪوﺷ ـﻠﻜﺮدﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑ ـﯚ ھ ـﺰ و ﮔﺮوﭘــﻪ ﺷــﻴﻌﻴﻪﻛــﺎن.ﻛ ـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش واﻳﻜــﺮد ﺷــﻴﻌﻪى زۆرﻳﻨـﻪى داﻧﻴــﺸﺘﻮان و ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﮔــﻪورهى ﺋﺮان.زۆرﺑﻪى دهﺳﻪﻻﺗﻪﻛﺎن ﺑﮕﺮﻧﻪ دهﺳﺖ و ﻟﻪ رِﮕﻪﺷـﻴﺎﻧﻪوه ﺋـﺮان ﻧﻔﻮز و دهﺳﻪﻻت و ﺟﺎﺳﻮﺳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪك ﮔـﻪﺷـﻪ ﭘﺒـﺪات ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﺋـــﺴﺘﺎدا)) 32ھـــﻪزارﺑـــﻪﻛﺮﮕﻴـــﺮاوى ھـــﻪﯾـــﻪ ﻟـــﻪﻧـــﺎو ﻋﺮاﻗـــﺪا (( .2وهك )) ﺻـــﺒﺤﻰ ﺗـــﻮﻓﮫﻰ(( ﺋـــﻪﻣﻴﻨـــﺪارى ﭘـــﺸﻮوى ﺣﻴﺰﺑﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻰ دهﺖ )) ﺣﻪﺳـﻪن ﻧـﻪﺻـﺮوﻻو ﻋـﻪﺑـﺪول ﻋـﻪزﻳـﺰ ﺋـﻪﻟﺤـﻪﻛــﻴﻢ ﺟﺒــﻪﺟﮑـﺎرى ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺧﺎﻣﻨـﻪﺋــﻴﻦ ﻟــﻪ ﻋــﺮاق و ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪا((.3 ھــﻪروهھــﺎ ﭘــﺶ ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧ ـﻪﻛــﺎن ﻟــﻪ 2005/1/30دا)) ,رِاﺋ ـﯚل ﻣــﺎرك ﻏﻴﺮﻳــﺸﺖ(( ﻟــﻪ ووﺗــﺎرﮑﻰ ِرۆژﻧﺎﻣ ـﻪى)) وﻳﻜﻠــﻰ ﺳــﺘﺎﻧﺪرد((دا رِاﻳﮕﻪﯾﺎﻧﺪ)) ﻟﻪﺳﻪر ﻋﻪﻻوى و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴﻪﻛﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺋﺎﺷـﻜﺮا ﺑـﺰاﻧﻦ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن ﺑﻪرهو دهﺳﻪﻻت دﻦ ,وهﻟﻪﺳﻪر رِاﺑـﻪراﻧـﻰ ﺳـﻮﻧﻪﺷـﻪ ﻛـﻪ وا 1ﺳــﺎﯿﺎن دهوــﺖ ﺑــﯚ ﮔــﻪﯾــﺸﺘﻨﻪوه ﺑــﻪﻋﺮاﻗــﻰ ﻧــﻮێ وهدهﺑــﺖ ﺋﻪوهش ﺑﺰاﻧﻦ ﻛﻪ ﺳﻮﭘﺎى ﻋﺮاق ﻟﻪزۆرﻳﻨﻪى ﺷﻴﻌﻪ و ﻛﻮرد ﭘﮏ دﺖ ﻟـﻪﺑـﻪرﺋـﻪوهى ھـﻪﻟﻮــﺴﺘﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ﺋـﻪو ﺋـﻪﻧﺠﺎﻣـﻪى ﭘــﺪان ,ﺑـﻪﻣـﻪش دهﺑــــﺖ ﺳــــﻮﻧﻪى ﻋــــﻪرهب ﺋــــﻪوه ﺑــــﺰاﻧﻦ ﻛــــﻪ ﺋــــﻪوان ﻋﺮاﻗﻴــــﺎن ﻟﻪدهﺳﺘﭽﻮو((.4
.4
ﺋﺮان 131
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﺮان ووﻻﺗﮑﯽ ﮔﻪورهﯾﻪ ﻟﻪرِووى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎو ژﻣـﺎرهى داﻧﻴـﺸﺘﻮان ﻛـﻪ 70ﻣﻠﻴــﯚن ﻛــﻪﺳـــﻪ و دهوــﻪﻣـــﻪﻧــﺪهﻟــﻪرِووى ﺳـــﻪرﭼــﺎوهى ﻣـــﺎدى و ﻣﺮۆﻳﻴﻪﻛﺎﻧﻪوه و ﺧﺎﻛﮑﻰ ﭘﺎن و ﺑﻪرﻳﻨﻴﺸﻰ ﭘـﺮِ ﻟـﻪﺳـﺎﻣﺎﻧﻰ ﺳﺮوﺷـﺘﻰ ﻟــﻪﻧ ـﻪوت و ﻛﺎﻧﺰاﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮ و ﮔ ـﺎزى ﺳﺮوﺷــﺘﻰ ھــﻪﯾ ـﻪ .دراوﺳ ـﯿﻪﻛــﻰ ﮔـــــﻪورهو ﻛﺎرﻳﮕـــــﻪرى ﻋﺮاﻗـــــﻪ و ﻟـــــﻪ دـــــﺮ زهﻣﺎﻧـــــﻪوه ﺋـــــﺮان و دهﺳـﻪﻻﺗـﻪﻛـﻪى ﺗـﻪﻣــﺎﻋﻰ داﮔﻴﺮﻛﺮدﻧــﻰ ﻋﺮاﻗﻴــﺎن ﻟــﻪﻻدروﺳــﺖ ﺑــﻮوه ﺑـــﯚزهﻣـــﻪﻧﮑـــﻰ دوور و درـــﮋﻳﺶ ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪم ﺧﺎﻛـــﻪ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺋﻴﻤﭙﺮاﺗﯚرﻳــﻪﺗــﻰ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻴﺪا ﻟــﻪﺟــﻪﻧﮕــﺪا ﺑــﻮون.ﺋــﺮان درﮋﺗــﺮﻳﻦ ﺳـﻨﻮورى ﻟــﻪﮔـﻪڵ ﻋﺮاﻗــﺪا ھـﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﻧﺰﻳﻜـﻪى 1200ﻛـﻢ دهﺑــﺖ و زۆرﻳﻨـــﻪى ﻣـــﻪزھـــﻪﺑـــﻰ ﺋﺎﻳﻨﻴـــﺸﻴﺎن ﺷـــﻴﻌﻪ ﻣـــﻪزھـــﻪﺑـــﻪ .و ﺑـــﻪﻣـــﻪش ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪورهى ھــﻪﯾـﻪ ﻟــﻪﺳـﻪر ﺷــﻴﻌﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻧــﺎو ﻋــﺮاق ﻛـﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺶ زۆرﻳﻨﻪن و ﻟﻪ %60_55ى ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻋﺮاق ﭘﮑﺪﻨﻦ. ﺑﻮوﻧﻰ ﻣﻪزاره ﭘﻴﺮۆزهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻴﻤـﺎﻣﻰ ﺷـﻴﻌﻪﻛـﺎن وهك )) ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛـﻮرِى ﺋﻪﺑﻮﺗﺎﻟﻴﺐ وﺣﻮﺳﻪﯾﻦ و ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﺑﺎس و زهﯾﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ و ھـﺎدى و ﺣﻪﺳﻦ ﻋﻪﺳﻜﻪرى و...ھﺘﺪ(( ﻟـﻪﻋﺮاﻗـﺪا ھﻨـﺪهى ﺗـﺮ ﻋـﺮاق ﺑﯚﺗـﻪ ﺟﮕﻪى ﭼﺎوﺗﺒﺮِﻳﻨﻰ ﺋﺮاﻧﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪدهﺳﻪﻻت و ﮔﻪﻻﻧﻰ ﺋﺮاﻧﻴﺸﻪوه. ﺋـــﺮان ﻟـــﻪوﻛﺎﺗـــﻪوه ﻟـــﻪﺳـــﺎﯽ 1979وه ﻛﯚﻣـــﺎرى ﺋﻴـــﺴﻼﻣﻰ ﺗﻴـــﺎدا داﻣ ـﻪزراوه و ﺗــﻮاﻧﺮا رِژﻤــﻰ ﺷﺎھﺎﻧــﺸﺎهى دۆﺳــﺘﻰ ﻧﺰﻳﻜــﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﺑﺮوﺧﻨﺮﺖ ,ﺋﻴﺪى ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎدا ﻧﻮاﻧﻴﺎن ﺗﮑﭽﻮو و ھﻪرﺋﻪوهش ِ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ھﺎﻧﻰ رِژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺴﻰ ﻋﺮاﻗﻴﺪا ﻟـﻪﺳـﺎﯽ 1980دا ﭘــﻪﻻﻣــﺎرى ﺋــﺮان ﺑــﺪات وﺷـﻪرِﮑـﻰ 8ﺳــﺎﻪﯾـﻰ ﺑــﻪﺋــﺮان ﺑﻔﺮۆﺷـﺖ ﺑﺮوﺧﻨﺮﺖ.ﺑﻪﻻم ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑﻪﻧﻴﺎزى ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﺋﻪو رِژﻤﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﻪ ِ 132
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋﻪو ﻛﺎرهى ﺑﯚ ﻧﻪﭼﻮهﺳﻪر و ﺋﺮان ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﻟﻪژﺮ ﻓـﺸﺎرى دهرهﻛـﻰ و ﻧﺎوﺧﯚﻳــﺪا ﻟــﻪﺳـﻪر زارى ﺋﺎﻳـﻪﺗــﻮﻻ ﺧﻮﻣـﻪﯾﻨــﻰ ﻟــﻪﺳــﺎﯽ 1988دا رِاﮔﺮﺗﻨﻰ ﺷﻪرِى رِاﮔﻪﯾﺎﻧـﺪو رِازﻳﺒـﻮو ﺑـﻪﺑـﺮِﻳـﺎرى 598ى ﻧـﻪﺗـﻪوه ﻳــﻪﻛﮕﺮﺗــﻮهﻛــﺎن..ھــﻪرﭼــﻪﻧــﺪه ﺑــﻪﻧﺎﺑــﻪدــﯿﺶ ﺋــﻪو ﺑــﺮِﻳـــﺎرهى داو رِاﻳﮕـﻪﯾﺎﻧــﺪ)) ﺋ ـﻪم ﺑــﺮِﻳــﺎره وهك ﻧﯚﺷــﻜﺮدﻧﻰ ﭘــﻪرداﺧــﮏ ژھــﻪرواﻳ ـﻪ ﺑﯚم(( .5ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺋﺮان ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﻟﻪرِۆژـﮏ دهﮔـﻪرِا ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧـﺖ ـﺮوﺧــﺖ و ﺑــﻪﺋــﺎزادى دهﺳــﺖ وهرﺑﺪاﺗ ـﻪ ﻛﺎروﺑــﺎرى رِژﻤ ـﻰ ﻋﺮاﻗــﻰ ﺑـ ِ ﻧﺎوﺧﯚﻳﻪوه .ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﻟﻪﺳﺎﯽ 1979وه و ﻳـﻪﻛﻼﻳـﻪﻧـﻪ ﮔـﻪﻣـﺎرۆى ﺋﺎﺑﻮرى ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﺮان ﺑﻪﻻم ﺋﺮان ﺑﻪﭘﻪﯾﺮِهوﻛﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗـﻰ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺧـﯚ ﺑـﻪﺳـﺘﻦ ﺗـﻮاﻧﻰ ﺑـﺎرودۆﺧﻰ ﻧـﺎوﺧﯚﻳﻰ و ﻧﻮﻧـﻪﺗـﻪوهﯾـﺸﻰ ﻟـــﻪدوا ﺟـــﻪﻧﮕـــﻰ ﻋـــﺮاق_ ﺋـــﺮان ِرـــﮏ ﺑﺨﺎﺗـــﻪوه و ﺳـــﻪرﻗـــﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪان و ﭘـﻪرهﭘـﺪاﻧـﻰ ﺗﻮاﻧـﺎ ﺳـﻪرﺑـﺎزى و ﺋﻴـﺪارىﻮ ﺋـﺎﺑﻮرى و ﺳﻴﺎﺳــﻴﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺧ ـﯚى ﺑــﺖ .ﺳ ـﻪرهرِاى ﻣﻠﻤﻼﻧــﯽ ﺣﻴﺰﺑــﻪﻛــﺎﻧﻰ و ﺑﺎــﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ)) ﻣﻮﺣﺎﻓﻴﺰﻛﺎرو رِﻳﻔﯚرﻣﺨﻮازهﻛﺎن((. ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﻛﺸﻪى ﻛﻮره ﺋﻪﺗﯚﻣﻴـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﺮان ﺑﯚﺗـﻪ ﮔـﻪرﻣﻮﮔـﻮرِﺗـﺮﻳﻦ ﻛﺸﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا ﻛـﻪ رِووﺑـﻪرِووى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑﯚﺗـﻪوه و ﺳـﻪرﺟـﻪم ﺋـــﻪوروﭘـــﺎو دوﻧﻴـــﺎش و ﻧـــﻪﺗـــﻪوهﯾـــﻪﻛﮕﺮﺗـــﻮهﻛﺎﻧﻴـــﺸﻰ ﺑـــﻪﺧﯚﻳـــﻪوه ﺳ ـﻪرﻗــﺎﮑﺮدوه.ﻛ ـﻪ دهﺳــﻜﻪوﺗﻨــﻰ ﺋ ـﻪو ﭼــﻪﻛــﻪ ﻣ ـﻪﺗﺮﺳــﻴﻪ ﺑ ـﯚ ﺳ ـﻪر ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻻﻳﻪك و ﻟﻪﻻﻳﻪﻛﻰ ﺗﺮﻳﺸﻪوه ﺑﯚ ﺳـﻪر ﺋﻴــﺴﺮِاﺋﻴــﻞ و ﻟــﻪﻻى ﺳ ـﮫﻪﻣﻴــﺸﻪوه ﺑ ـﯚ ﺳ ـﻪر ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻛ ـﻪﻧــﺪاو ﻛ ـﻪ دۆﺳﺘﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا.ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑﯚﺧـﯚى ﺗـﻪواو دژ ﺑـﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺳﻴﺎﺳﻪت و ﭘﺮِۆژهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻪ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ . 133
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ھﻪوھﮫﺎ ھـﺰو دهﺳـﻪﻻت و ﺗﻮاﻧـﺎى ﺋﺮاﻧـﻰ ﺷـﻴﻌﻰ ﻟـﻪدواى رِووﺧـﺎﻧﻰ ِرژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺴﻪوه ﻟﻪﺳﺎﯽ 2003دا ﺑﻪرِادهﯾﻪك زﻳﺎدﺑﻮه ﻛﻪ وهزﻳـﺮى دهرهوهى ﺳﻌﻮدى )) ﺋﻪﻣﻴﺮ ﺳﻌﻮد ﻓـﻪﯾـﺴﻪلَ (( ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﻣـﻪﺟﻠﻴـﺴﻰ ﭘــﻪﯾ ـﻮهﻧﺪﻳ ـﻪ دهرهﻛﻴ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪ ﻧﻴﻮﻳ ـﯚرك ِرﻳﮕ ـﻪﯾﺎﻧــﺪ ﻛ ـﻪ )) ﺋﺮاﻧﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪﺋـﺴﺘﺎدا ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛـﻰ ﻓـﺮاوان ﻟـﻪﻋﺮاﻗـﺪان,ﺋـﻪو ﺟﮕﻪﯾﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻰ و ﺑـﻪرﻳﺘﺎﻧﻴـﻪﻛـﺎن دهﺳـﺘﻰ ﺑـﻪﺳـﻪردا دهﮔـﺮن ﺋﺮاﻧﻴﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗـﺪهﭼـﺖ و ﺑـﻪﭘـﺎرهو ﺑـﻪﭼـﻪك ھﺎوﻛـﺎرى ﻣﻴﻠﻴـﺸﻴﺎﻛﺎن دهﻛﺎت(( 6وهك ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪك ﺑﯚ ﺑﺎﺷـﻮورى ﻋـﺮاق ﻛـﻪ زۆرﻳﻨـﻪى ﺷـﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻨﻦ. ھــﻪوروھﮫــﺎ ﺋــﺮان ﺑــﻪﻧﺎردﻧــﻪﻧــﺎوه و ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﻰ ﺑــﯚ ﺋــﻪﻧــﺪاﻣﺎﻧﻰ رِﮑﺨـــﺮاوى ﺋـــﻪﻟﻘﺎﻋﻴـــﺪه ﺑـــﯚ ﻧـــﺎو ﻋـــﺮاق و درـــﮋهدان ﺑـــﻪﻛـــﺎره ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﻴﻪﻛﺎن ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﺑﯚﺗـﻪ ﺟﮕـﻪى ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻰ و ھـﻪرِهﺷـﻪ ﻟﻪﺑﻪردهم ﭘﻼﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا. ھـــﻪروهھـــﺎ ﺋـــﺮان ﺑـــﻪھﺎوﻛـــﺎرى و ھﺎوﭘـــﻪﯾﻤـــﺎﻧﻰ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺳـــﻮرﻳﺎو ﭘــﺸﺘﻴﻮاﻧﻴﺎن ﻟـــﻪ ﺣﻴﺰﺑـــﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨـــﺎﻧﻰ ﺷـــﻴﻌﻪ ﺟـــﺎرﮑﻰ ﺗـــﺮ ﺑﯚﺗـــﻪوه ھﻪرِهﺷﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺑﻮون و دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﺑﻪھﻪﻣـﺎن ﺷﻮه ھﺎوﻛﺎرى و ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﻣـﺎدى ﺋـﺮان ﺑـﯚ ﺑﺰوﺗﻨـﻪوهى ﺗﻮﻧـﺪرِهوى ﺣﻪﻣﺎﺳﻰ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻰ ھﻨﺪهى ﺗﺮ ِرۆﯽ ﻧﮕﻪﺗﻴﭭﻰ ﺋﺮاﻧﻰ ﺑـﻪراﻣﺒـﻪر ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ زﻳﺎدﻛﺮدوه. ﺑــﻪم ھﺎوﻛــﺎرى وﭘــﻪﯾ ـﻮهﻧﺪﻳ ـﻪ ﺷــﻴﻌﻪﯾ ـﻪى ﺋــﺮان و ﻋــﺮاق و ﺳــﻮرﻳﺎو ﺣﻴﺰﺑﻮﻻو ﺣﻪﻣﺎس ,ھﻪرِهﺷﻪﯾﻪﻛﻰ ﺟﺪى دروﺳﺖ ﺑﻮه ﻟﻪﺳﻪر ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻋﻪرهﺑﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﻮردون و ﻣﻴﺴﺮ و ﻛﻪﻧﺪاوﻳﻪﻛﺎن وهك 134
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺷــﺎﻋﻪﺑــﺪوﻻى دووهﻣــﻰ ﺋــﻮردون ﻟــﻪ ﺳــﺎﯽ 2005دا رِاﻳﮕ ـﻪﯾﺎﻧﺪﻛ ـﻪ )) ﻣﺎﻧﮕﻰ ﺷﻴﻌﻰ ﺋﺮان وﺳﻮرﻳﺎو ﺣﻴﺰﺑﻮﻻ ,ھﻪ ِرهﺷﻪﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪورهﯾﻪ ﺑـﯚ ﺳﻪر ووﻻﺗﻪ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﺎن((.7
.5ﺳﻮرﻳﺎ ﺳـﻮرﻳﺎش ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﺷـﻮهى ﺋــﺮان دوژﻣﻨﺎﻳـﻪﺗﻴـﻪﻛـﻰ دﺮﻳﻨــﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ دهﺳﻪﻻﺗﺪاراﻧﻰ ﺑـﻪﻋـﺴﻰ ﻋﺮاﻗﻴـﺪا ھـﻪﺑـﻮه,ھـﻪرﭼـﻪﻧـﺪه ھـﻪردووﻛﻴـﺎن دوورِووى ﻳﻪك درواﻳﺶ ﺑﻮون وهك دووﺑﺎﯽ ﺣﻴﺰﺑﻰ ﺑـﻪﻋـﺴﻰ ﻋـﻪرهﺑـﻰ ﺋﻴــﺸﺘﺮاﻛﻰ و ھــﻪردووﻛﻴــﺸﻴﺎن ﺧﯚﻳــﺎن ﺑــﻪﻧﻤﺎﻳﻨــﺪهى ﺑــﺎﯽ ﻗ ـﻪوﻣــﻰ و ﺷﯚﭬﻨﻰ و ﻧﺎﺳﻴﯚﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ دادهﻧﺎ. ھﻪرﺑﯚﻳـﻪش ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا رۆﮑـﻰ ﮔـﻪوره دهﮔﺮـﺖ ﺑـﯚ ﻧـﺎﺟﮕﻴﺮﺑﻮوﻧﻰ ﺑــﺎرى ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺳ ـﻪرﺑــﺎزى و ﺋ ـﻪﻣﻨــﻰ ﻟــﻪ ﻋﺮاﻗــﺪا و ﭼــﻪﻧــﺪﻳﻦ ﺟــﺎر ﻟﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﺋﺎﮔـﺎدارﻛﺮاوهﺗـﻪوه ﺑـﻪﻻم ﺳـﻮرﻳﺎ ﺳـﻮوره ﻟـﻪﺳـﻪر ﺷﻜــﺴﭙﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪ ﻋــﺮاق و ﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪﺷــﺪا.ﻟــﻪﺑــﻪراﻣﺒــﻪر ﺷﻜﺴﺘﭙﮫﻨﺎﻧﻰ و دهرﻛﺮدﻧﻰ ﻟﻪژﺮ ﻓﺸﺎردا ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎن و ﻧﻪﻣـﺎﻧﻰ ھـﺰ و دهﺳﻪﻻﺗـﻰ ﻟـﻪو ووﻻﺗـﻪدا .ﺳـﻮرﻳﺎش ﺑـﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮهى ﺋـﺮان ﻟـﻪژـﺮ ﻓﺸﺎرى ﻛﯚﻣﻪﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﻴﺪا و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻪوروﭘﺎدا ﻟـﻪﺣﺎـﻪﺗﮑـﯽ ﻧﺎﺟﮕﻴﺮى ﺳﻴﺎﺳﻴﺪا دهژى ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ دواى ﻛﻮژراﻧﻰ رِهﻓﻴﻖ ﺣﻪرﻳـﺮى ﺳﻪرۆك وهزﻳﺮاﻧىﭙﺸﻮوﺗﺮى ﻟﻮﺑﻨﺎن ﻛـﻪ ﺑـﻪدهﺳـﺘﻰ ﺳـﻮرﻳﺎ دهزاﻧﺮـﺖ و ﺗﺎﺋﺴﺘﺎش ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه ﻟـﻪو ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪﯾـﻪ ﺑـﻪردهواﻣـﻪ.ﺋﻴـﺪى دواى ﺋـﻪو رِۆژه ﺳــﻮرﻳﺎ ﻟــﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧ ـﺪا ھ ـﺰ و دهﺳ ـﻪﻻت و ﻧﻔــﻮزى ﻛ ـﻪم ﺑﯚﺗ ـﻪوه و ﻟـــﻪﺋـــﺴﺘﺎﺷﺪا ﻟـــﻪرِﮕـــﻪى ﺣﻴﺰﺑـــﻮﻻو ﺣﻴﺰﺑـــﻰ ﺋـــﻪﻣـــﻪﻟـــﻰ ﺷـــﻴﻌﻰ و 135
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻛـﻪﻣﺎﻳـﻪﺗﻴـﻪﻛــﻰ ﻣـﻪﺳــﻴﺤﻴﻪﻛــﺎن درــﮋه ﺑــﻪﻛــﺎره ﺗﮑـﺪهرو دهﺳــﻮهرداﻧــﻰ ﻟﻪﻛﺎروﺑﺎرى ﺋﻪو ووﻻﺗﻪ درﮋه ﭘﺪهدات. ﺳــﻮرﻳﺎ ﺑــﻪھــﻪﻣــﺎن ﺷ ـﻮه ھﺎوﻛــﺎرو ﭘ ـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ رِﮑﺨــﺮاوى ﺣ ـﻪﻣــﺎس و ﮔﺮوﭘــــﻪ ﺗﻮﻧــــﺪرِهوهﻛــــﺎﻧﻰ ﻓــــﻪﻟــــﻪﺳــــﻴﻦ دهﻛــــﺎت دژى ﺋﻴــــﺴﺮِاﺋﻴــــﻞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ,ﺑـﻪم ھـﻪﻟﻮـﺴﺘﺎﻧﻪﺷـﻰ ﺑﯚﺗـﻪ ﺋﺎﺳـﺘﻪﻧـﮓ و رِﮕﺮﮑﻰ ﮔﻪوره ﻟﻪﺑﻪردهم ﭘﻼن و ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاق و ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﺷﺪا.
.6ﺣﻴﺰﺑﻮﻻى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻰ و ِرﻳﻜﺨﺮاوى ﺣﻪﻣﺎﺳﻰ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻰ ﺋﻪم دوو رِﮑﺨﺮاوه ﺗﻮﻧـﺪرِهوه ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﻪ ﺷـﻴﻌﻪ و ﺳـﻮﻧﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪ ﻛـﻪ ﻻﻳﻪﻧﮕﺮ و ھﻪوادارى ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋـﺮان و ﺳـﻮرﻳﺎن ,زۆر ﺑـﻪﮔـﻪرﻣـﻰ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴـﻞ دروﺳـﺖ ِ دژاﻳﻪﺗﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ دهﻛﻪن و ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻴـﺸﺎن ﻟـﻪﺳـﻪر ﻛﺮدوه و ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻰ 1ﻣﺎﻧﮕﻪى ﺣﻮزهﯾﺮاﻧﻰ2006/دا ﺣﻴﺰﺑـﻮﻻ ﺗـﻮاﻧﻰ ﺑﯚ ﻳـﻪﻛـﻪم ﺟـﺎر ﻟـﻪﻣـﮋووى ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴﻠـﺪا رِۆﻛﺘـﻰ دوورھـﺎوﮋ رِهواﻧـﻪى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ ﺑﻜﺎت و ﻣﻪﺗﺮﺳـﻰ ﺟـﺪى ﺑـﯚ داﻧﻴـﺸﻮان و ﺷـﺎرهﻛـﺎﻧﻰ دروﺳـﺖ ﺑﻜــﺎت وهك ﺷــﺎرهﻛــﺎﻧﻰ ﺣ ـﻪﯾﻔــﺎو ﺗ ـﻪﻧﺎﻧ ـﻪت ﺗ ـﻪﻟﺌ ـﻪﺑﻴﺒــﻴﺶ .ﺣﻴﺰﺑــﻮﻻ ﻟﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧﺪا ﺑﯚﺗـﻪ ﺳـﻪرهﻧـﺰهى ﺋﯚﭘﯚزﺳـﻴﯚن دژى ﺣﻜﻮﻣـﻪﺗـﻪﻛـﻪى ﻓﻮﺋـﺎد ﺳﻪﻧﻴﯚره و زۆرﻳﻨﻪى ﭘﻪرِﻟﻪﻣﺎن و ﺋﺎژاوهو ﮔﻲَﭼﻪﯽ زۆر دهﻧﺘﻪوه. ﺣﻪﻣﺎﺳﻴﺶ ﻟﻪ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﺪا ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه ﻟﻪﮔﻪڵ ِرﮑﺨـﺮاوى ﻓـﻪﺗﺤـﺪا ﻛﻪﻣﻴﺎﻧﺮِهوﺗﺮه دژى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴـﻞ ﻛـﻪوﺗﯚﺗـﻪ ھـﻪﻻﻳـﺴﺎﻧﻰ ﺷـﻪرِى ﻧـﺎوﺧﯚ و ھﯿﭻ ﻣﺴﺎوهﻣﻪﯾﻪك ﻧﺎﻛﺎت ﻟﻪﺳﻪر دروﺷﻢ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ .ﻛﻪ ﺑـﻪﻣـﻪش ھﻪردوو رِﮑﺨﺮاو ﻣﻪﺗﺮﺳـﻰ ﺟـﺪﻳﺎن دروﺳـﺖ ﻛـﺮدوه ﺑﯚﺳـﻪر ھـﻪﯾﻤـﻪﻧـﻪو ﻧﻔﻮز و دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا. 136
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪم ﺑﻮوﻧﻰ ھﻪﻣـﻮو ﺋﺎﺳـﺘﻪﻧﮕﺎﻧـﻪوه ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋ و ﭘﻼﻧـﻪﻛـﺎﻧﻰ دوارۆژى ﻣﺎﻧـﻪوهو ﺑـﻮن و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪو ﻟﻪﻋﺮاﻗﻴﺸﺪا,.ﺋﺎﺳـﯚى ِ دهﺳ ـﻪﻻﺗــﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ﻟــﻪ ﻋــﺮاق و ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا رِۆﺷــﻦ ﻧﻴ ـﻪ و ﺑــﻪرهو ﺋﺎراﺳﺘﻪﯾﻪﻛﻰ ﻧﺎدﻳﺎر و ﺗﺎرﻳﻚ ھﻪﻧﮕﺎو دهﻧﺖ8. ِ
*
* *
* *
*
ﮔﻪورهﺗﺮﻳﻦ ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ دﻳﻦ ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﻪﻛـﻰ ﮔـﻪورهى ھـﻪﯾـﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﻓﻜـﺮ و ھﻪﻟﺴﻮﻛﻪوت و ﮔﻮﺗﺎرى ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و داﺑﻮﻧـﻪرﻳﺘـﻰ ﮔـﻪﻻن ﺑــﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛــﻰ ﮔـﺸﺘﻰ و ﺑﯚﺗـﻪ ھﯚﻛــﺎرﮑﻰ ﭘﮑــﻪوه ﮔﺮـﺪاﻧــﻰ زۆرــﮏ ﻟﻪﮔﻪﻻن ﺑﻪﯾﻪﻛـﻪوهو ﻳـﻪﻛﮑـﻪ ﻟـﻪﭘﺎﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﭘﮑﮫﻨـﺎﻧﻰ ﻧـﻪﺗـﻪوهش, دﻳﺎﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪرهﻛﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪ ﺑـﺮﻳﺘﻴﻦ ـﻰ ﻟــﻪ دﻳﺎﻧ ـﻪﺗــﻰ )) ﺟﻮﻟــﻪﻛ ـﻪ و ﻣ ـﻪﺳــﻴﺤﻴﻪت و ﺋﻴــﺴﻼم(( ﮐــﻪھــﻪرﺳـ َ 137
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... دﻳﺎﻧﻪﺗﻪﻛﻪ ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا ﺳﻪرﻳﺎن ھﻪﻟﺪاوهو ﺑﻼوﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪوه ﺑـﻪﻧـﺎو ﮔﻪﻻﻧﻰ دوﻧﻴﺎﺷﺪا. ھــﻪروهك ﭼــﯚن دﻳــﻦ ﺑﯚﺗـﻪ ھﯚﻛــﺎرﮑﻰ ﭘﮑــﻪوهﮔﺮــﺪان و ﻛﯚﻛﺮدﻧـﻪوهى زۆرﮏ ﻟﻪﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﻰ دوﻧﻴﺎ ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷـﻮه و ﺑﮕـﺮه زﻳـﺎﺗﺮﻳﺶ ﺑﯚﺗـﻪ ھﯚﻛـــﺎرى ﻟﮑﺘـــﺮازان و ﺟﻴﺎﺑﻮﻧـــﻪوهو ﺧـــﻮﻨﺮِﺷـــﺘﻨﻰ ﮔـــﻪﻻن و ﺑﮕـــﺮه ﭘﮑﮫﺎﺗﻪى ﻳﻪك ﮔـﻪﻟـﻴﺶ ,ھـﻪﻣـﻮو دﻳﺎﻧـﻪﺗـﻪﻛـﺎن ﺑـﻪھـﯚى ﻗﻮﺒﻮﻧـﻪوهو ﻟﮑﺘﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ﺟﯚراو ﺟﯚر و ﺷﻴﻜﺮدﻧﻪوه و رِاﭬﻪﻛﺮدﻧﻰ ھﻪﻣﻪﻻﻳﻪﻧﻪ ﺑﯚ دهﻗﻰ ﺋﺎﻳﻪﺗﻪﻛﺎن و ﻓﻪرﻣﻮودهﻛﺎن ,داﺑﻪش ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪر ﭼﻪﻧـﺪ رِﭼـﻪ و ِرﺒﺎزﮑﻰ ﺋﺎﻳﻨﻰ ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﺑﻨﻪﻣﺎ ﺳﻪرهﻛﻪﯾـﻪﻛـﺎﻧﻰ )) ﻋـﻪﻗﻴـﺪهدا(( ﻳﻪك ﺑﮕﺮﻧﻪوه ,ﺋﻪوا ﻟﻪ زۆرﮏ ﻟﻪھﻪﻟﺴﻮﻛﻪوﺗﻪ رِۆژاﻧﻪﯾﻴـﻪﻛﺎﻧـﺪا ﻟـﮏ دوور دهﻛ ـﻪوﻧ ـﻪوه .ھــﻪرﺋ ـﻪﻣ ـﻪش واﻳﻜــﺮدوه ﻛ ـﻪ ﮔﺮوﭘ ـﻰ دﻳﻨــﻰ ﺟﻴــﺎواز ﻟــﻪﻧــﺎو ﻳــﻪك دﻳﺎﻧﮫﺘــﺪا دروﺳــﺖ ﺑﺒــﺖ و ھــﻪرﻳــﻪﻛــﻪﺷــﻴﺎن ﺳــﻪر ﺑــﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧـــﻪ و ﻧـــﺎودارﮑﻰ ﺋـــﻪو دﻳﺎﻧـــﻪت ﺑـــﻦ و ﭘـــﻪﯾـــﺮِهوى ﻓﺘـــﻮاو ﺑﻼوﻛﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻜﻪن .ﻣﮋووى دﻳﺎﻧـﻪﺗـﻪﻛـﺎن ﻟـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪدا ﭼـﻪﻧـﺪه ﻣﮋووﻳــــــــﻪﻛــــــــﻰ ﭘﺮﺷــــــــﻨﮕﺪاره و ھﯚﻛــــــــﺎرى ﭘــــــــﺸﮑﻪوﺗــــــــﻦ و ﺳـــﻪرھـــﻪﻟـــﺪاﻧىﻘﯚﻧﺎﻏﮑﻰ ﻧـــﻮێ و هوﺷـــﻴﺎرﻛﺮدﻧﻪوهى ﻣﻴﻠـــﻪﺗـــﺎن ﺑـــﻮه, ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮهش ﻟﻪدوو ﺗﻮﯽ ﻣﮋوهﻛﻪى ﺧﯚﻳﺎﻧﺪا ﺑﻪﺳـﻪدان ﻻﭘـﻪرِهى ِرهش و ﺧﻮﻨﺎوﻳــﺸﻴﺎن ﻟــﻪﺧـﯚ ﮔﺮﺗــﻮه.ھــﻪرﺑﯚﻳـﻪ ﻟــﻪﺳـﻪردهﻣــﺎﻧﻰ ﻛـﯚن و ﺋﺴﺘﺎﺷﺪا ھﻪرﻛﺎﺗﮏ ﻻﻳﻪﻧـﮏ وﻳـﺴﺘﺒﺘﻰ دهﺳـﺖ وهرﺑﺪاﺗـﻪ ﻛﺎروﺑـﺎرى ﻧﺎوﺧﯚى وﻻﺗﮑﻪوه ﺑـﻪﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﺋـﺎژاوهﻧﺎﻧـﻪوهو ﮔـﯚرِان و داﮔﻴﺮﻛـﺮدن ﺋـﻪوا ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﺧــﺎﯽ ﻻواز ﺑﺮﻳﺘــﻰ ﺑــﻮه ﻟــﻪ )) ﻛـﻪﻟﻨـﻰ ﺋــﺎﻳﻨﻰ (( و ﺗﻮاﻧﻴﻮﻳﺎﻧﻪ ﻟﻮهى دزه ﺑﻜﻪﻧﻪ ﻧﺎو رِﻳﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪو ﮔﻪل و وﻻﺗﻪوه .ﺑﻪو 138
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘﯿــﻪى ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻪش زۆرﺑــﻪى ھــﻪرهزۆرى ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻦ و ﭘـﻪﯾـﺮِهواﻧـﻰ دﻳﻨـﻰ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻦ .ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪ ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺧﺎﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم دﻳﺎﻧﻪﺗﻪ ﺑﻮﻧﻪ ھﯚﻛﺎرى دهﺳﭙﮑﻰ ﺋﺎژاوهﻧﺎﻧﻪوه و ﮔﯚرِان . ﻣﻴـﺎﻧﺮهو ِ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﻟﻪ دﻳﺎﻧﻪﺗﻰ ﺟﻮﻟﻪﻛﻪدا رِﭼـﻪ و رِﺒـﺎزى ﺗﻮﻧـﺪرِهو و ھــﻪن .ھــﻪروهرھــﺎ ﻟــﻪدﻳﺎﻧـﻪﺗــﻰ ﻣـﻪﺳﻴﺤﻴــﺸﺪا ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﻛﺎﺳـﯚﻟﻴﻜﻰ و ﭘﺮِۆﺗﺴﺘﺎﻧﺖ و ﺋﻪرﺳﯚدهﻛﺲ ھﻪن .ﻟﻪدﻳﺎﻧﻪﺗـﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴـﺸﺪا ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺳﻮﻧﻪو ﺷﻴﻌﻪ ھﻪن. ﻛﻪ زۆرﺑﻪى ﻛﺎت ﺋﻪم ﻣﻪزھﻪﺑﺎﻧﻪ ﻟﻪھﻪﻣﻮو دﻳﺎﻧﻪﺗـﻪﻛﺎﻧـﺪا ﺑـﻪدرﮋاﻳـﻰ ﺳﻪرھﻪﻟﺪان و ﻟﮏ ﺟﻴﺎﺑﻮﻧﻪوهﯾـﺎن ﻟـﻪﻣﻠﻤﻼﻧـﻰَ و دووﺑـﻪرهﻛـﻰ و ﺧـﻮﻦ رِﺷﺘﻨﻰ ﻳﻪﻛﺘﺮﻳﺪا ﺑﻮون و ھﻨﺪهى ﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ھـﯚى ﻻوازى دﻳﺎﻧـﻪﺗـﻪﻛـﺎن ﻧﻴﻮھﻨﺪه ﻧﻪﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ھﯚى ﭘﺘﻪوﻛﺮدن و ﺑﻪھﺰﻛﺮدﻧﻴﺎن. ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا و ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾـﻪدا)) ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﺪارﺗﺮﻳﻦ ھـﻪرِهﺷـﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر ﻳﻪﻛﺘﻰ ﮔﻪل و ووﻻﺗﻪﻛﺎن ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ھـﻪرِهﺷـﻪى ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻮﻧﻪو ﺷﻴﻌﻪﻛﺎﻧﺪا(( 9 ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷــﻪ ﭘــﺮِۆژهى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪوره و ﻛــﻪ ﻛﺮۆﻛــﻰ ﺑﻴﺮۆﻛـــﻪﻛـــﻪى ﺑﺮﻳﺘﻴـــﻪﻟـــﻪ ﻟـــﻪﺑﻴـــﺮدۆزهى ﻓـــﻪوزاى دروﺳـــﺘﻜﻪر و ﭘﺎﻳـــﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺑﻴﺮدۆزهﯾﻪش ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﺟﯚﺷـﺪان و ھﺎﻧـﺪاﻧﻰ ﻛـﺸﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻴﻪﻛﺎن ﺑـﯚ دروﺳـﺖ ﺑـﻮوﻧﻰ ﻓـﻪوزاﻳـﻪﻛـﻰ ﮔــﻪوره ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و دهﺳــﺘﭙﮑﺮدﻧﻰ ﮔــﯚرِاﻧﮑ ـﻰ ﮔــﻪوره و ﻛﺎرﻳﮕــﻪر ﺑــﻪﺳ ـﻪر ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴــﺎو ﺳــﻨﻮرى ووﻻﺗﺎﻧــﻪى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا.و ﺳ ـﻪرﻟــﻪﻧــﻮێ
139
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... دارِﺷﺘﻨﻪوهو رِﮑﺨـﺴﺘﻨﻪوهى ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﺑـﻪﭘـﯽ ﺗـﺮواﻧﻴﻦ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى , ﺑﯚزﻳﺎﺗﺮ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪھﻪردوو ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ ﺋﻴـﺴﻼﻣﺪا و ﻛـــﺸﻪ و ﻣﻠﻤﻼﻧﮑﺎﻧﻴـــﺎن و ﺧﺎـــﻪ ﺟﻴـــﺎوزهﻛﺎﻧﻴـــﺎن ﺑـــﻪﻛـــﻮرﺗﻰ ﺑﺎﺳـــﻰ ھﻪرﻳﻪﻛﻪ ﻟﻪو دوو ﻣﻪزھﻪﺑﻪ دهﻛﻪﯾﻦ .
*
* *
* *
*
.1ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ زاراوهى ﺋﻪھﻠﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺟﻪﻣﺎﻋﻪت ﺋﻪم زاراوهﯾﻪ زاراوهﯾﻪﻛﻰ ﮔـﺸﺘﮕﻴﺮه و ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗــﻴﺶ ﺑـﻪﻛﺎردــﺖ ﺑـﯚ ﺋﺎﻣــﺎژهﻛـﺮدن ﺑـﻪﻣـﻪزھـﻪﺑــﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ﻟــﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا ﻛﻪ ﺧﯚﻳﺎن ﺟﻴﺎدهﻛﻪﻧﻪوه ﻟﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ. ﺋﻪم زاراوهﯾﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪﻛﻰ دﻳﻨﻰ ھﻪﯾﻪ ﺑﻪوهى ﻛﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﺑﻪوه دهزاﻧﺖ ﻛﻪ ﭘﻪﯾﺮِهواﻧﻰ ﺳﻮﻧﻪﺗﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒـﻪرن ﻟـﻪ )) ﮔﻮﺗـﻪ و ﻛـﺮدار و ﻧﻮﺳﻴﻨﺪا(( .ﻟﻪھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﻴﺸﺪا ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳﻴﺸﻰ ھﻪﯾﻪ و ﻟـﻪوهدا دهردهﻛﻪوﺖ ﻛﻪ زاﻧﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﻣﻪزھﻪﺑـﻪ ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺟـﻪﺧـﺖ دهﻛـﻪﻧـﻪوه ﻟــﻪﺳـﻪر ﻳـﻪﻛﺘـﻰ و ﮐﯚﻣــﻪڵ و رِﮕـﺮﺗﻦ ﻟــﻪ ﻓﻴﺘﻨـﻪ .ﺋـﻪم ھــﻪﻟﻮــﺴﺘﻪش 140
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا دهرﻛﻪوت ﻛﻪ زۆرﺑﻪى ﺻـﻪﺣﺎﺑﻴـﻪﻛـﺎن ﺧﯚﻳـﺎن ﭘـﻪراوﺰﮔـﺮت ﻟﻪﻓﻴﺘﻨﻪى )) ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻧﻮان ﻣﻌﺎوﻳﻪ و ﻋﻪﻟﻰ(( ﻟﻪدواﻳﺸﺪا ﺑﻪﺣـﻮﻛﻤﻰ ﻣﻌﺎوﻳ ـﻪ رِازﻳﺒــﻮون دواى ﺳ ـﻪرﻛ ـﻪوﺗﻨــﻰ ﻟــﺮهﺷــﺪا ھــﻪر ﻟــﻪﺑــﻪر ﺗﺮﺳــﻰ ﻓﻴﺘﻨﻪ10. ﺳﻮﻧﻪ رِﺒﺎز و ﺋﺎﻳﻨﺰاﻳﻪﻛﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻪ.ﺑﻪﺷـﮑﻰ ﺳـﻪرهﻛـﻰ ﭘـﮏ ھﺎﺗﻪى ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﻪ و زۆرﺑﻪى ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫﺎن دهﮔﺮﺘﻪوه ,ﺋﻪﻣﺎﻧـﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﺮِواﻳﺎن ﺑﻪو ﻓﻪرﻣﺎﻳﺸﺘﺎﻧﻪ ھﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﻟـﻪ ﻗﻮرﺋﺎﻧـﺪا ھـﺎﺗﻮهﯾـﺎن ــﺮوراﻳﺎﻧـــﻪى ﻟـــﻪﺳـــﻪر زارى ﭘـــﻪﯾﺎﻣﺒـــﻪرهوه ﺑﻴـــﺴﺘﺮاوه.ﻳـــﺎﺧﻮد ﺋـــﻪو ﺑﻴـ ِ ﻛﻪﻟﻪرِﮕﺎى ﺋﻪواﻧﻪوه ﭼﻪﺳﭙﺎوه ,ﺋﻴﺘـﺮ ھـﻪرﭼﻴـﻪﻛـﻰ ﺗـﺮ ھـﻪﺑـﺖ ﭘـﺎش ﺋـﻪواﻧـﻪ)) ﺑﻴﺪﻋـﻪﯾـﻪ(( .ھــﻪروهھـﺎ ﺑــﻪوه ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺷــﻴﻌﻪدا ﺟﻴــﺎدهﻛﺮﺘ ـﻪوه ﻛ ـﻪ ﺳــﻮﻧﻪ ﭘــﻪﯾ ـﺮِهوى ﺋ ـﻪو ﻓﺘﻮاﻳ ـﻪ دهﻛ ـﻪن ﻛ ـﻪ دهــﯽ ﭘــﺸﻪواﻳــﻪﺗــﻰ ﺋﻴــﺴﻼم دواى ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ﺑــﯚ ﺋــﻪﺑﻮﺑــﻪرﻛــﻰ ﺻــﺪﻳﻘﻪ, ﺑﻪﭘﻲَﭼﻪواﻧﻪى ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﭘﺸﻪواﻳﻪﺗﻰ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ رِازﻳﻦ و ﺑﻪﺣﻪﻗﻰ ﺋـﻪوى دهزاﻧـﻦ ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋـﺎﻣﯚزاى ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪرهو ﻟـﻪ ﺋـﻪھـﻞ و ﺑﻪﯾﺘﻪ و ﻟﻪوﺑﻪوﻻوه ﺑﻪﻛﻪﺳﻰ ﺗﺮ ﻧﺎﺷﻰَ11 . ﺳﻮﻧﻪ ﻟﻪرِووى زاراوهﯾﻴﻪوه ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ داب و ﻧﻪرﻳﺖ و رِﮕﺎ ,ھﻪروهھﺎ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪوهى ﻛـﻪ رِهﻧﮕﮑـﻰ دﻳـﺎرﻳﻜﺮاوى ﻧﻴـﻪ دهﺷـﺖ ﺑـﺎش ﺑـﺖ ﻳـﺎن ﺧﺮاپ ,ﺑﻪﻻم ﻟﻪ ِروى دﻳﻨﻰ و ﺳﻴﺎﺳﻴﻪوه ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﺎﻳﻪك دهﺑﻪﺧﺸﺖ-: .1ﺳــــﻮﻧﻪت ﺑــــﻪﻣﺎﻧــــﺎى ﻳﺎﺳــــﺎو رِﮕــــﺎ دــــﺖ ,وهك ﻟــــﻪ ﻗﻮرﺋﺎﻧــــﺪا ھﺎﺗﻮه)) ﺳﻨﺖ اﻟﻠﻪ(( و )) ﺳﻨﺖ اﻻوﻟﻴﻦ ((. .2ﺳﻮﻧﻪت ﺑﻪﻣﺎﻧﺎى ﺋﻪوهى ﻟـﻪ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪرهوه وهرﮔﻴـﺮاوه ﻟـﻪ ﮔﻮﺗـﻪ و ﻛﺮدار و ﻧﻮﺳﻴﻦ,ﻛﻪ )) ﺳﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ(( ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﻣﻪ ﻛـﯚﻛﻦ ﺟﻴﺎﻟـﻪوهى 141
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻛﻪ ﺳﻮﻧﻪ ﺑﺮِواى ﺑﻪ ﮔﺮاﻧﻪوهى ﺻﻪﺣﺎﺑﻪﻛـﺎن ھـﻪﯾـﻪ و ﺷـﻴﻌﻪش ﺑـﺮِواى ﺑﻪﺋﻴﻤﺎﻣﻪﻛﺎن ھﻪﯾﻪ ,ﺑﻪﻣﻪش ﺳﻮﻧﻪت ﻳﻪﻛﮑﻪ ﻟـﻪﭼـﻮار ﻛﯚـﻪﻛـﻪى دﻳـﻦ ﻟﻪ ﻗﻮرﺋﺎن و ﺳﻮﻧﻪت و ﺋﻴﺠﻤﺎع و ﻗﻴﺎس. .3ﺳﻮﻧﻪ ,ﺑﻪﻣﺎﻧﺎى ﺋﻪھﻠﻰ ﺟﻪﻣﺎﻋﻪ دﺖ ﻛﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑﮑـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ــﺎﻧﺮهو ﻧـــﻪك ﺗﻮﻧـــﺪرِهوى ﻧﺎﺳـــﺮاوه ﺑﻴﺮوﺑـــﺎوهرِى و ﻓﻘﮫﯿـــﻪ,ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ ﻣﻴـ ِ ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﺑﻴﺮِوﺑﺎوهرِهﻛﺎﻧﻴﺪا .زۆرﮑﻴﺶ ﭘﯿﺎن دهﻦ ﺋﻪھﻠﻰ ﺟﻪﻣﺎﻋﻪ و ﺟﻤﻪور. .4ﺳﻮﻧﻪ ,ﺟﯚرﮑﻪ ﻟﻪو ﭘﻨﺞ ﺣﻮﻛﻤﻪ ﻛـﻪ زاﻧﺎﻳـﺎﻧﻰ دﻳـﻦ ﺑـﯚ ﻛـﺮدارى ﻣﺮۆڤ داﻳﺎﻧﻨﺎوه ﻟﻪ -:ﻓﻪرز و ﺳﻮﻧﻪت و رِﭗﺪراو ﺧـﺮاپ و ﺣـﻪرام . 12
ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا زۆرﮏ ﻟﻪو ﮔﺮوﭘﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺎﻧﻪ ﺋﻪم زاراوهﯾﻪ ﺑﻪﻛﺎردﻨﻦ ﺑﯚ ﺋ ـﻪو ﮔﺮوﭘــﻪى ﻛ ـﻪ رِزﮔ ـﺎرى دهﺑــﺖ وهك ﺋ ـﻪوهى ﻟــﻪ ﻓ ـﻪرﻣــﻮدهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﭘـــﻪﯾﺎﻣﺒـــﻪردا ھـــﺎﺗﻮه ﻛـــﻪ دهـــﺖ )) ﺋﻴـــﺴﻼم دهﺑـــﺖ 73ﮔـــﺮوپ و ﻛﯚﻣ ـﻪــﻪوه ﻛ ـﻪ ﺗ ـﻪﻧﮫــﺎ ﻳ ـﻪﻛﮑﻴــﺎن رِزﮔ ـﺎرى دهﺑــﺖ(( .وهزۆرــﮏ ﻟــﻪو ﮔﺮوﭘﻪ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﺎﻧﻪ ھـﻪوـﯽ ﭘـﺎواﻧﻜﺮدﻧﻰ ﺋـﻪو ﻧـﺎوه دهدهن ﺑـﯚ ﺧﯚﻳـﺎن وهك وھﮫﺎﺑﻴﻪﻛﺎن و...ھﺘﺪ.ﻟﻪﻛﺎﺗﮑﺪا ﭼﻪﻣﻜﻰ ﻣﮋووﻳﻰ ﺋـﻪم زاراوهﯾـﻪ ھـﻪﻣــﻮو ﻣـﻪزھـﻪﺑــﻪ ﺳــﻮﻧﻴﻪﻛــﺎن دهﮔﺮﺘـﻪوه ﻛـﻪ ﭘــﻪﯾـﺮِهوى ﻟــﻪﺳــﻮﻧﻪﺗــﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر دهﻛﻪن13.
ﻓﻘﮫﯽ ﺳﻮﻧﻰ
142
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺳﻪرھﻪﻟﺪان و ﮔﻪﺷﻪﻛﺮدﻧﻰ ﻓﻘﮫﯽ ﺳﻮﻧﻰ دهﮔﻪرِﺘـﻪوه ﺑـﯚ ﺳـﻪرهﺗﺎﻛـﺎﻧﻰ ﺋﻴﺴﻼم.ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ دواى ﻛﯚﭼﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ,ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ﺋﻴﺠﺘﻴﮫﺎد ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺻﻪﺣﺎﺑﻪ و دواﻛـﻪوﺗـﻮان) ﺗـﺎﺑﻌﻴﻦ ( و ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن ﺑـﻪﮔـﺸﺘﻰ ﺳﻪر ﻳﺎن ھﻪﻟﺪا دهرﺑﺎرهى ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﮔﻮﺗﻪو ﻛﺮدارى ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر. ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺑﻼوﺑﻮﻧـﻪوهى ﺋﻴــﺴﻼم و ﻓــﺮاوان ﺑــﻮوﻧﻰ و ِرووﺑــﻪرِووﺑﻮﻧـﻪوهى ﻟــﻪﮔــﻪڵ زۆرــﮏ ﻟــﻪ ﻛــﺸﻪى ﻧــﻮﯽ دﻳﻨــﻰ و ﻳﺎﺳــﺎداﻧﺎن ,ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوه ﺋﻴﺠﺘﻴﮫــﺎد ﺑــﻮه ﭘﻮﻳــﺴﺘﻴﻪك ﺑـﯚ وهﻻﻣﺪاﻧـﻪوهى ﺋـﻪو ﻛـﺶاﻧـﻪ.ﺑــﻪﻣـﻪش ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪزاﻧﺎ دروﺳﺖ ﺑﻮون ﻛﻪ ﺋﻪرﻛﻴﺎن ﻓﺮﻛﺮدﻧﻰ ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن ﺑـﻮو ﺑﯚ ﺋﻪرك و ﻓﻪرﻣﺎﻧﻪ دﻳﻨﻴﻪﻛـﺎن .ﻓـﺮاوان ﺑـﻮوﻧﻰ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـﺎى ﺋﻴـﺴﻼم و ﺟﻴــﺎوازى ژﻳﻨﮕــﻪﻛــﺎن ﻛـﻪ ﺋﻴــﺴﻼﻣﻰ ﺗﻴــﺪا ﺑﻼوﺑـﯚوهو ھــﻪروهرھــﺎ ﺗــﻮاﻧﻰ ھﻪﻧﺪێ دهﻗﻰ ﺋﺎﻳﻨﻰ ﻛﻪ دهﻛﺮا ﺋﻴﺠﺘﻴﮫﺎدﻳﺎن ﺗﻴـﺎدا ﺑﻜﺮـﺖ ﺑـﻪﮔـﻮﺮهى ﺑﺎرودۆﺧﻪﻛﺎن ,رِﮕﻪ ﺧﯚﺷﻜﻪر ﺑﻮو ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﻰ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻓﻘﮫﯿﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎن ﻟﻪووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا .ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ﺑﯚ ھـﻪر زاﻧﺎﻳـﻪك ﻓـﻪﻗـﻰَ و ﭘــﻪﯾـﺮِهواﻧــﻰ ﺑـﯚ ﭘــﻪﯾـﺪا ﺑــﻮو ﻛـﻪ رِﻨﻤــﺎﻳﻰ و ﻓﺘﻮاﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم زاﻧﺎﻳﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﻼودهﻛﺮدهوه. ﺋﻪو ﻣﻪزھﻪﺑﻪ ﻓﻘﮫﯿﺎﻧﻪى ﻛﻪ دهرﻛﻪوت و زۆر ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوه ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪھﻠـﻰ ﺳﻮﻧﻪدا ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ ﭼﻮار ﻣﻪزھﻪب و ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻓﻪرﻣﻰ ﻟﻪﻛﺘﺐ و ﺑﻼوﻛﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪھﻠﻰ ﺳﻮﻧﻪدا ,ﺋﻪواﻧﻴﺶ ﺑﻪﭘﯽ دهرﻛﻪوﺗﻨﻴﺎن-: .1ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺋﻪﺑﻰ ﺣﻪﻧﻴﻔﻪى ﻧﻮﻋﻤﺎن .2ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻣﺎﻟﻜﻰ ﻛﻮرِى ﺋﻪﻧﻪس .3ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﺎﻓﻌﻰ .4ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺋﻪﺣﻤﻪدى ﻛﻮرِى ﺣﻪﻧﺒﻪل 143
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﻓﻘﮫﯽ ﺳﻮﻧﻪ ﺑﻨـﻪﻣــﺎى ﻓﻘ ـﻪ ﻟــﻪﻻى ﺋــﻪھﻠـﻰ ﺳــﻮﻧﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴ ـﻪ ﻟــﻪ ﻗﻮرﺋــﺎن و ﺳــﻮﻧﻪﺗــﻰ ﭘـــﻪﯾﺎﻣﺒـــﻪر و ﺋﻴﺠﻤـــﺎع و ﭘﻮاﻧـــﻪ) ﻗﻴـــﺎس ( .ﺳـــﻮﻧﻪﺗـــﻰ ﭘـــﻪﯾﺎﻣﺒـــﻪر ﻛ ـﯚﻛﺮاوهﺗ ـﻪوه ﻟــﻪ 10ﻛﺘﺒ ـﻰ ﺳــﻮﻧﺪا وهك )) ﺻ ـﻪﺣﻴﺤــﻰ ﺑﻮﺧــﺎرى و ﻣﻮﺳﻠﻴﻢ و 4ﻛﺘﺒﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻮﻧﻪ وهك ﺳﻮﻧﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪﺑـﻮ داود و ﻧـﺴﺎﺋﻰ و ﭘﺎﭙﺸﺘﻪﻛﺎﻧﻴﺎن وهك ﭘﺎﭙﺸﺘﻰ ﺋﻪﺣﻤﻪدى ﻛﻮرِى ﺣﻪﻧﺒـﻪل و ...ھﺘـﺪ وهك ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪك ﺑﯚ ﺋﻴﻤﺎن و ﻳﺎﺳﺎداﻧﺎن.((.
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻓﻘﮫﯿﻪﻛﺎن داﺑﻪش دهﺑﺘﻪ ﺳﻪر 4ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻴﻪ ﻓﻘﮫﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪﭘﯽ دهرﻛﻪوﺗﻨﻴﺎن-: .1ﺣﻪﻧﻪﻓﻰ .2ﻣﺎﻟﻜﻰ .3ﺷﺎﻓﻌﻰ .4ﺣﻪﻧﺒﻪﻟﻰ ﺋﻪم ﻣﻪزھﻪﺑﺎﻧﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﯾﻪﻛﻰ ﻓﻘﮫﯿﻦ و ھـﯿﭻ ﺟﻴﺎوازﻳـﻪﻛﻴـﺎن ﻟﻪﻧﻮاﻧﺪا ﻧﻴﻪ ﻟﻪﺳﻪر )) ﻋﻪﻗﻴﺪه(( ,ھﻪروهھـﺎ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﻓﻘﮫـﯽ ﺗـﺮ ھﻪن ﺑﻪﻻم ھﻨﺪهى ﺋﻪم ﭼﻮار ﻣﻪزھﻪﺑﻪ ﺑﻼو وﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﻧﻴﻦ. 144
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
دهﺳﻪﻻت وﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهى ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ﺑـﻪﮔـﻪورهﺗـﺮﻳﻦ و ﺑﻼوﺗـﺮﻳﻦ ﻣـﻪزھـﻪب دادهﻧﺮـﺖ ﻟـﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا ﻟﻪھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎدا .ﺑﻪﺷﻮهﯾـﻪك ﭘـﻪﯾـﺮِهواﻧـﻰ ﺋـﻪم ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪ دهﮔﺎﺗﻪ %90ى ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن ﺟﻴﮫﺎن .ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﻓــﻪرﻣــﻰ زۆرــﮏ ﻟــﻪ ووﻻﺗــﻪ ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﻪﻛﺎﻧــﻪ,ھــﻪروهك ﻟــﻪ ﻛﯚﻧﻴــﺸﺪا ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﻓـﻪرﻣــﻰ زۆرﺑــﻪى ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﺋﻴــﺴﻼﻣﻰ ﺑــﻮه ﻟــﻪ رِۆژھــﻪﻻت و ِرۆژﺋﺎوادا ,ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ دهوـﻪﺗـﻰ ﻋﻮﺳـﻤﺎﻧﻰ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ )) ﻣﺎﺗﺮﻳـﺪى(( ﺳــــﻮﻧﻪى ﻛﺮدﺑــــﻮه ﻣــــﻪزھــــﻪﺑــــﻰ رِهﺳــــﻤﻰ دهوــــﻪت و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــــﻪى )) ﺣﻪﻧﻪﻓﻴﺸﻰ(( ﻛﺮدﺑﻮه ﺳﻪرﭼـﺎوهى ﺣـﻮﻛﻢ و ﻳﺎﺳـﺎداﻧﺎﻧﻰ دهوـﻪت , ﻟﻪﮔﻪڵ داﻧﻨـﺎن ﺑـﻪﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗﺮﻳـﺸﺪا و داﻣـﻪزراﻧـﺪﻧﻰ دادهوهر و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﯚﻳﺎن.
زاﻧﺎو رِاﺑﻪراﻧﻰ ﺋﻪھﻠﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺟﻪﻣﺎﻋﻪ ﻛﻮرى ﻋﻪﺑﺪوﻻ (( درودى ﺧﻮاى ﻟﺒﺖ .1ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر)) ﻣﺤﻤﺪ ِ .2ﺧﻪﻟﻴﻔﻪﻛﺎﻧﻰ ِراﺷﺪﻳﻦ .3ﺻﻪﺣﺎﺑﻪﻛﺎن .4دواﻛﻪوﺗﻮهﻛﺎن)ﺗﺎﺑﻌﻴﻦ( .5ﺋﻪﺑﻮﺣﻪﻧﻴﻔﻪى ﻧﻮﻋﻤﺎن ﻛﻮرى ﺋﻪﻧﻪس .6ﻣﺎﻟﻜﻰ ِ .7ﺷﺎﻓﻌﻰ 145
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... .8ﺋﻪﺣﻤﻪدى ﻛﻮرِى ﺣﻪﻧﺒﻪل .9ﻣﺤﻤــﺪ ﻛــﻮرِى ﺋﻴــﺴﻤﺎﻋﻴﻞ ﻛــﻮرِى ﺋﻴﺒــﺮاهﯾﻤــﻰ ﺑﻮﺧــﺎرى ﻛ ـﻪ داﻧ ـﻪرى ﻛﺘﺒﻰ ﺻﻪﺣﻴﺤﻰ ﺑﻮﺧﺎرﻳﻪ .10ﻣﻮﺳﻠﻴﻜﻢ ﻛﻮرِى ﺣـﻪﺟـﺎﺟﻰ ﻧﻴـﺴﺎﭘﻮرى داﻧـﻪرى ﻛﺘﺒـﻰ ﺻـﻪﺣﻴﺤـﻰ ﻣﻮﺳﻠﻴﻤﻪ
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻓﻜﺮﻳﻪﻛﺎن ﻻى ﺋﻪھﻠﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﮔﻪﻟﮏ ﻟﻖ و ﭘﯚﭘﻰ ﻟﺪهﺑﺘﻪوه ﻛﻪ ﺟﻴﺎوازﻳـﺎن ھـﻪﯾـﻪ ﻟﻪ رِاﭬﻪﻛﺮدﻧﻰ)) ﻋﻪﻗﻴﺪهى ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا(( ﻟﻪواﻧﻪش-: .1ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪى ﺳﻪﻟﻪﻓﻰ /ﺋﻪھﻠﻰ ﻓﻪرﻣﻮوده .2ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪى ﺋﻪﺷﻌﻪرﻳﻪﻛﺎن .3ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪى ﻣﺎﺗﺮﻳﺪﻳﻪﻛﺎن .4ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪى دﻳﻮﺑﻪﻧﺪﻳﻪ .5ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪى ﺑﺮﺑﻠﻮﻳﻪ ھﻪﻧﺪێ ﻟﻪ ﺳﯚﻓﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ ﺧﯚﻳﺎن ﺣﺴﺎب دهﻛﻪن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪھﻠﻰ ﺳـﻮﻧﻪ و ﺟ ـﻪﻣﺎﻋ ـﻪت ,ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋ ـﻪوهى ﻛ ـﻪ ﭼــﻪﻧــﺪ ﺟﻴﺎوازﻳ ـﻪﻛﻴــﺎن ھــﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪ ﮔــﻪﯿﺎﻧــﺪا دهرﺑــﺎرهى ھــﻪﻧــﺪێ ﻟــﻪ ﻋــﻪﻗﻴــﺪه و ﺧﻮاﭘــﻪرﺳــﺘﻴﺪا ,ﻟــﻪ رِﮕﺎﻛﺎﻧﻰ ﺳﯚﻓﻴﻪﻛﺎﻧﻴﺶ-: .1رِﮕﺎى ﻗﺎدرى .2رِﮕﺎى ﺗﻴﺠﺎﻧﻰ .3رِﮕﺎى رِﻳﻔﺎﻋﻰ14
146
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
*
* *
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
* *
* .2ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﭼﻪﻣﻚ و زاراوهى ﺷﻴﻌﻪ ووﺷﻪى ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻴﺪا ﺑﻪﻣﺎﻧﺎى ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى دـﺖ و ھـﻪﻣـﻮو ﺋﻪواﻧﻪ دهﮔﺮﺘﻪوه ﻛـﻪ ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛـﻮرِى ﺋـﻪﺑﻮﺗﺎﻟﻴـﺐ و ﺋـﺎل و ﺑﻪﯾﺘﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرن15 . وﺷـﻪى )) ﺷـﻴﻌﻪ (( وهرﮔﻴـﺮاوه ﻟـﻪﻛـﺮدارى )) ﺗـﻪﺷـﻪﯾـﻮع((وهﻛـﻪ ﺋـﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪ دهﮔﺮﺘﻪوه ﻛﻪ ِرﺒﺎزﮑﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاو دهﮔﺮن ,ﻳﺎن رِﮕﺎﻳﻪك ﻳﺎن ﻓﻜﺮهى ﻛﻪﺳﮑﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاو دهﮔﺮن. ))ﺷﻴﻌﻪ(( ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﯿﺎن ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧﻰ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﺋﻪﺑﻮ ﺗﺎﻟﻴﺒﻪ ﻛــﻪ ﻟــﻪﻻﻳــﻪن ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪرهوه دهﺳﺘﻨﻴــﺸﺎﻧﻜﺮاوه ﺑــﯚ ﺟﮕﺮﺗﻨــﻪوهى ﻟــﻪ دواﺧﯚى .ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن داﻧﻨﺎﻧﻦ ﺑﻪ ﺧﻪﻻﻓﻪت ﻟﻪرِﮕﻪى ﺷﻮراوهﻛﻪ ھﻪرﺳـﻰَ ﺧﻪﻟﻴﻔﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮ)) ﺋـﻪﺑﻮﺑـﻪﻛـﺮ و ﻋﻮﻣـﻪر و ﻋﻮﺳـﻤﺎن (( ﻟـﻪرِﮕـﻪﯾـﻪوه ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﺧﻪﻟﻴﻔﻪى ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن و ﭘﯿـﺎن واﻳـﻪ ﺋـﻪوان ﺣـﻪﻗـﻰ ﻋـﻪﻟﻴـﺎن ﺧﻮاردوه ﻟﻪ ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﺪا. 147
ھﻪروهھﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮِواﻳـﺎن واﻳـﻪ ﻛـﻪ ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛـﻮرِى ﺋـﻪﺑﻮﺗﺎﻟﻴـﺐ و ﻛﻮرهﻛﺎﻧﻰ ﭘـﺸﻪواو رِاﺑـﻪرى ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎﻧﻦ ﻟـﻪدواى ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪر ﺑـﻪدهﻗـﻰ ِ ﻗﻮرﺋــﺎن .وھﮫــﻪر ﻟــﻪ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪرهوه زاﻧــﺴﺖ و ﭘﺎﻛﺘﻴــﺎن وهرﮔﺮﺗــﻮه و ﻣﻠﻜـﻪﭼﺒــﻮن ﺑﯚﻳــﺎن واﺟﺒــﻪ ,و ﺑــﻪﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﻓﻘﮫﯿ ـﻪﻛـﻪﯾ ـﺎن دهوﺗﺮــﺖ )) ﺟﻪﻋﻔﻪرى (( ﻛﻪ ﺑﯚ ﺋﻴﻤﺎم ﺟﻪﻋﻔﻪرى ﺻﺎدق دهﮔﻪرِﺘﻪوه16 . ﺑﻪﻻم ھﻪﻧﺪﮏ ﻟﻪ ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن ﭘﻪﯾﺮِهوى ﺋﻪو ﮔﻮوﺗﻪﯾﻪ دهﻛﻪن ﻛﻪ دهﺑﺖ ﭘﺸﻪواﻳﻪﺗﻰ )) ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت(( دواى ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﺑﯚ ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪﻛﺎن ﺑﺖ. ﺑﺮواﻳﺎن واﻳﻪ ﻛﻪ ﭘﺸﻪواﻳﻪﺗﻰ ﺑﯚ ﻛﻪﺳﺎﻧﻰ ﺗـﺮ ﺑـﺖ ﮐﯚﻣﻪﮑﻰ ﺗﺮﻳﺎن ِ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﻳﻪﻛﻴﺎن ﺑﻪ ﺋﻪھﻠﻰ ﺑﻪﯾﺘﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه ﻧﻪﺑﺖ17.
ﻣﮋووى ﺳﻪرھﻪﻟﺪاﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ دروﺳـــﺘﺒﻮوﻧﻰ ))ﺷـــﻴﻌﻪ(( ﻛـــﻪ ﺑـــﻪﻻﻳـــﻪﻧﮕﺮاﻧـــﻰ ﺋﻴﻤـــﺎم ﻋـــﻪﻟـــﻰ ﻛـــﻮرِى ﺋــﻪﺑﻮﺗﺎﻟﻴــﺐ ﻧﺎﺳــﺮاون ﻟــﻪوﻛﺎﺗــﻪوه ﻧﺎﺳــﺮا ﻛــﻪ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ﻟــﻪ دواى )) ﺣـﻪﺟــﻰ ﻣﺎﺌــﺎواﻳﻰ (( ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﺎﻧﻰ ﻛ ـﯚﻛﺮدهوه ﻟــﻪ ﺟﮕــﻪﯾـﻪك ﻛ ـﻪ ﺑﻪ)) ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ(( ﻧﺎﺳﺮاوه و ﭘﺮاﮔﻪﯾﺎﻧـﺪون ﻛـﻪ )) دوا ﺧـﯚى ﻋـﻪﻟـﻰ ﺑﺒﺘﻪ رِﺒﻪرى ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن((وهك ﻟﻪم ﻓﻪرﻣﻮدهﯾﻪدا دهردهﻛﻪوﺖ )) ﻣـﻦ ﻛﻨﺖ ﻣﻮﻻه ﻓﮫﺬا ﻋﻠﻰ ﻣﻮﻻه,اﻟﻠﻪم وال ﻣﻦ وﻻه وﻋﺎد ﻣﻦ ﻋـﺎداه.واﻧـﺼﺮ ﻣﻦ ﻧﺼﺮه واﺧﺬل ﻣﻦ ﺧﺬﻟﻪ وادراﻟﺤﻖ اﻳﻨﻤﺎ دار (( .18ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋـﻪوهى ﺋﻪم رِووداوه ھﻪﻣﻮو ﺳﻪرﭼـﺎوه ﺋﻴـﺴﻼﻣﻴﻪﻛـﺎن رِاﺳـﺘﻴﻪﻛـﻪى دهﺳـﻪﻟﻤـﻨﻦ ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪھــﯚى ھــﻪـﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ زﻣﺎﻧـﻪواﻧــﻰ و ﻟﺘﮕــﻪﯾـﺸﺘﻨﻰ ﺟﻴــﺎوازهوه ﮔﻪورهﺗﺮﻳﻦ ھـﻪﻻ دروﺳـﺖ ﺑـﻮه ﻟـﻪﻧـﺎو ﺋﻴـﺴﻼﻣﺪا.ھـﻪرﭼـﻰ ﻻﻳـﻪﻧﮕﺮاﻧـﻰ ﺷﻴﻌﻪﯾﻪ دهﻦ ﻣﺎﻧﺎى)) ﻣـﻮﻟﻰ (( ﺋـﻪوهﯾـﻪ ﻛـﻪ)) ھـﻪرﭼـﻰ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪر ِراﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ ﻛﺮدوه ﺋﻪوا ﻟﻪﻣﻪودوا ﻋﻪﻟﻰ رِاﺑﻪراﻳﻪﺗﻰ دهﻛﺎت(( . 148
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑــﻪﻻم ﺋــﻪھﻠ ـﻰ ﺳــﻮﻧﻪ دهــﻦ ووﺷ ـﻪى )) ﻣــﻮﻟﻰ (( ﺑــﻪﻣﺎﻧــﺎى ِرــﺰ و ﺧﯚﺷﻪوﻳﺴﺘﻴﻪ و ﻣﺎﻧﺎى )) رِﺒﻪر و ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ (( ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن ﻧﺎﮔﺮﺘﻪوه. ﻣـﻪزھــﻪﺑـﻰ ﺷــﻴﻌﻪ ﻟــﻪ ﺋﻴـﺴﻼﻣﺪا ﺑــﻪدووهم ﻣـﻪزھـﻪب دادهﻧﺮــﺖ ﻟــﻪدواى ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪوه ,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ رِووى ﭘﻪﯾﺮِاوهﻧﻪوه ﻟﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮن و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﻟﻪﻻﻳﻪن ھﻪﻧﺪێ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻪوه ﺑـﻪﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﻓـــﻪرﻣـــﻰ دهوـــﻪت ﻧﺎﺳـــﺮاوه ,ﻣـــﻪزھـــﻪﺑـــﻰ ﺷـــﻴﻌﻪ و دروﺳـــﺘﺒﻮوﻧﻰ دهﮔﻪرِﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻴـﺴﻼم ﻟـﻪﺳـﻪردهﻣـﻰ ژﻳـﺎﻧﻰ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪردا ﻛﺎﺗﮏ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﺻﻪﺣﺎﺑﻪ ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟﻴـﺎن ﺋـﻪﻛـﺮد ﻛـﻪ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﻳﻨﻴﺎن )) ﺋﻪﺑﻮ زهرى ﻏﻪﻓﺎرى و ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﻰ ﻓﺎرﺳـﻰ و ﻣﻘـﺪادى ﻛﻮرِى ﺋﻪﺳﻮهدى ﻛﻨﺪى و ﻋﻪﻣﺎرى ﻛﻮرِى ﻳﺎﺳﺮ و ﺟﺎﺑﺮى ﻛﻮرِى ﻋﻪﺑـﺪوﻻ و ﺣﻮزهﯾﻔـﻪى ﻛـﻮرِى ﻳـﻪﻣـﺎﻧﻰ و ﺑﻴﻼﻟـﻰ ﻛـﻮرِى رِهﺑـﺎح و زۆرﮑـﻰ ﺗـﺮ(( , 19ھــﻪﻧــﺪﮑﻰ ﺗــﺮ ﻣــﮋووى دروﺳــﺖ ﺑــﻮوﻧﻰ ﺷــﻴﻌﻪ ﺑ ـﯚ دواى ﻣﺮدﻧــﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر دهﮔﻪرِﻨﻨﻪوه. ھـﻪﻧـﺪﮑﻰ ﺗـﺮ دهـﻦ دواى ﻛﻮﺷــﺘﻨﻰ ﻋﻮﺳـﻤﺎﻧﻰ ﻛـﻮرِى ﻋـﻪﻓـﺎن ﺳـﯿﻪم ﺧﻪﻟﻴﻔﻪى ﺋﻴﺴﻼم ﺷﻴﻌﻪ ﺳﻪرﻳﮫﻪﻟﺪاوه . د .ﺗﮫﮫــﺎ ﺣﻮﺳ ـﻪﯾﻨــﻴﺶ ده ـﺖ )) ﻟــﻪدواى ﻛﻮﺷــﺘﻨﻰ ﻋ ـﻪﻟﻴــﻪوه ﺷــﻴﻌﻪ ﺳﻪرﻳﮫﻪﻟﺪاوه((. ھﻪﻧﺪﮑﻰ ﺗﺮﻳﺎن ﭘﯿﺎن واﻳﻪ ﻛﻪﻟﻪﮔﻪڵ دهرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﺑﻴـﺮدۆزهى )) دهق و دﻳﺎرﻳﻜﺮدﻧﻪوه(( دروﺳﺖ ﺑﻮوه. ﺑﻪﻻى ﺷﻴﻌﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺋﻪو ﮔﻮﺗﻪﯾﻪ رِاﺳﺖ ﻧﻴﻪ ﻛﻪ دهﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ ﻣﮋوى ﺟ ـﻪﻧﮕــﻰ )) ﺻــﻔﻴﻦ ((هوه دروﺳــﺖ ﺑــﻮه ,ﺋ ـﻪﮔــﻪر واﺑﻮاﻳ ـﻪ ﺋ ـﻪى ﺋ ـﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻴﺪا دهﺟـﻪﻧﮕـﺎن ﻛـﻪ ژﻣـﺎرهﯾـﻪﻛـﻰ زۆرى 149
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺻﻪﺣﺎب ﺑﻮون ﻛﺒـﻮون ﺋـﻪﮔـﻪر ﺷـﻴﻌﻪ ﻧـﻪﺑـﻮﺑﻦ.ﺷـﻴﻌﻪﻛـﺎن ﭘﯿـﺎن واﻳـﻪ ﺋـﻪواﻧـﻪى ﻛـﻪ ﺋـﻪم ﺑﻴــﺮدۆزهﯾـﻪ دهﺧـﻪﻧـﻪ رِوو ﮔﻮاﻳـﻪ ﺷــﻴﻌﻪ ﻣـﻪﺑــﻪﺳــﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﻪﭘﺸﺘﻪوهﯾﻪ ﻧﻪك دﻳﻨﻰ. ھﻪﻧﺪﮑﻰ ﺗﺮ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ دهﮔﻪرِﻨﻨﻪوه ﺑﯚ ﺋﻴﻤﺎم )) ﺟﻪﻋﻔـﻪرى ﺻﺎدق(( و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪﻧﺎوى ﺋﻪوهوه ﻧﺎﺳﺮاوه .ﺑـﻪﻻم ﺷـﻴﻌﻪﻛـﺎن ﺋﻪم رِاﻳﻪش ﺑـﻪھـﻪـﻪ دادهﻧـﻦ ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺷـﻴﻌﻪ زۆر ﻟـﻪﭘـﺶ ﺳـﻪردهﻣـﻰ ﺋﻴﻤﺎم ﺟﻪﻋﻔﻪرى ﺻﺎدﻗﻪوه ھﻪﺑﻮه,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻴﻤﺎم ﺟﻪﻋﻔﻪر ﻟـﻪﺑﺎوﻛﻴـﻪوه ﺋﻴﻤﺎم ﺑﺎﻗﺮِﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪى وهرﮔﺮﺗﻮه و ﺋﻪوﻳﺶ ﻟﻪ ﺑﺎوﻛﻴـﻪوه ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛﻮرِى ﺣﻮﺳﻪﯾﻦ و ﺋﻪوﻳﺶ ﻟﻪ ﻟﻪ ﺋﻴﻤﺎم ﺣﻮﺳـﻪﯾـﻦ و ﺑـﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ ﺋـﻪو ﻧﺠﻴﺮه رِاﺑﻪراﻧﻪ ﻛﯚﺗﺎﻳﻴﺎن دﺖ ﺑﻪ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ ﻛـﻮرِى ﺋـﻪﺑـﻮ ﺗﺎﻟﻴـﺐ و ﻟــﻪوهوه ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺷــﻴﻌﻪ دروﺳــﺖ ﺑــﻮه .ﺑــﻪﻻم ﺑــﻪھــﯚى ﺋ ـﻪوهى ﻟــﻪ ﺳﻪردهﻣـﻰ ﺋﻴﻤـﺎم ﺟـﻪﻋﻔـﻪرى ﺻـﺎدﻗﺪا ﺟﯚرـﮏ ﻟـﻪ ﺋـﺎزادى رِادهرﺑـﺮِﻳـﻦ ھﻪﺑﻮه و ﺗﻮاﻧﻴﻮﻳﻪﺗﻰ ﻟﻪﺳﻪردهﻣـﻰ ﺧﯚﻳـﺪا ﭼـﺎﻻﻛﻰ ﺋﺎﺷـﻜﺮا ﺑﻨﻮﻨـﺖ و ﺑﺘﻮاﻧﺖ زاﻧﺴﺖ و ﻓﻜﺮ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻛـﺎﻧﻰ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺷـﻴﻌﻪ ﺑﻼوﺑﻜﺎﺗـﻪوه و ﺑﻨﺎﺳﻨﺖ ﺑﻪﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن. ﺷــﺦ ﻛﺎﺷــﻒ اﻟﻐﻄ ـﺎء ده ـﺖ )) -:ﺋ ـﻪو ﻛ ـﻪﺳ ـﻪى ﻛـﻪ ﻳ ـﻪﻛ ـﻪم ﺗ ـﯚوى ﺗﻪﺷﻪﯾﻮﻋﻰ رِواﻧﺪ ﻟﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا ھﻪﻣﺎن ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺧﺎوهن ﻧﺎﻣـﻪى ﺋﻴـﺴﻼﻣﻪ ﻛـﻪ ﺋـﻪوﻳـﺶ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒــﻪره .و ﻟـﻪژﻳـﺎﻧﻰ ﺧﯚﻳــﺪا ﮔـﻪﺷـﻪى ﻛــﺮدو ﻟﻪدواى ﻣﺮدﻧﻴﺸﻰ ﺑﻪرﻳﮕﺮت((. ﺷــﺦ ﻣــﻮزهﻓ ـﻪر ده ـﺖ )) -:ﺑﺎﻧﮕــﻪوازى ﺗ ـﻪﺷ ـﻪﯾ ـﻮع ﻟــﻪ ﺋﻴــﺴﻼﻣﺪا ﻟــﻪوﻛﺎﺗـﻪوه ﺳـﻪرﻳﮫــﻪﻟـﺪا ﻛـﻪ ﺑـﯚ ﻳـﻪﻛـﻪم ﺟــﺎر ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ﺑﺎﻧﮕــﻪوازى
150
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻟﻪ دۆلَ وﭼﻴﺎﻛﺎﻧﻰ ﺷﺎرى ﻣﻪﻛﻪدا و ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻴﺶ ھﻪر ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪوه ﻟﻪﺗﻪك ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪردا ﺑﺎﻧﮕﻪوازى ﺑﯚ ﻛﺮدوه ((. ﺑــﻪﻻم ھـــﻪﻧــﺪێ ﻟـــﻪ ﻧﺎﺣـــﻪزاﻧــﻰ ﺷـــﻴﻌﻪ دهــﻦ -:ﺑﺎﻧﮕـــﻪوازى ﺷـــﻴﻌﻪ ﻟﻪﻻﻳﻪن)) ﻋﻪﺑﺪوﻻى ﻛﻮرِى ﺳﻪﺑﻪﺋﻪوه(( دهﺳﺘﻴﭙﮑﺮدوه ,ﻛﻪﺷﻴﻌﻪ ﻟـﻪو ﭘﻴـــﺎوه و ﻟـــﻪﮔﻮﺗـــﺎر و ﻛـــﺮدارهﻛـــﺎﻧﻰ ﺑﺒـــﻪرﻳـــﻪ ,و ﺋـــﻪم ﭘﻴـــﺎوه ﻛـــﻪ ﻛﻪﺳﺎﻳﻪﺗﻴﻪﻛﻰ ﺧﻪﯾﺎﯿﻪ ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ دژاﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ دروﺳﺘﻜﺮاوه . ھﻪﻧﺪﮑﻰ ﺗﺮ دهﻦ-:ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪوه دروﺳﺖ ﺑﻮه ﻛﻪﻟـﻪژـﺮ ﻛـﻪﭘـﺮى )) ﺳﻪﻗﻴﻔﻪ(( ﻛﯚﺑﻮﻧﻪوهﯾـﻪك ﻟـﻪﻧـﻮان ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ و ﻻﻳـﻪﻧﮕﺮاﻧﻴـﺪا ﻛﺮا ﻛﻪ ﺑﻪﯾﻌـﻪت ﺑـﻪﺧـﻪﻟﻴﻔـﻪ ﺋـﻪﺑﻮﺑـﻪﻛـﺮ ﻧـﻪدهن .ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﺑـﻪﻻى ﺷﻴﻌﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻧﺎرِاﺳﺘﻪ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﮔـﻪر ﭘـﺸﻴﻨﻪﯾـﻪك ﺑـﯚ ﺋـﻪو ﻛﯚﺑﻮﻧـﻪوهو ﻻﻳﻪﻧﮕﺮﻳﻪ ﻧﻪﺑﻮﺑـﺖ ﭼـﯚن ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ و ﻻﻳـﻪﻧﮕﺮاﻧـﻰ ﻛـﯚدهﺑﻨـﻪوه و ھﺎورِاو ھﺎودهﻧﮓ دهﺑﻮن. ھﻪﻧﺪﮑﻰ ﺗﺮ دهﻦ-:ﻓﺎرﺳﻪﻛﺎن داﻣـﻪزرﻨـﻪرى ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺷـﻴﻌﻪن,ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣﺎﻧـﻪش ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺋـﻪو ﻛـﻪﺳــﺎﻧﻪدا ﻳـﻪﻛــﺪهﮔﺮﻧـﻪوه ﻛـﻪ دهــﻦ ﺷــﻴﻌﻪ ﺑﻪرِهﭼﻪﻪك ﺟﻮﻟﻪﻛﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھـﻪﻣـﻮو ﺑـﯚ ﻟـﻪرِﻳـﺸﻪ ھـﻪﻟﻜـﺸﺎﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪن ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى ودوورن ﻟﻪ رِاﺳﺘﻴﻪوه20. زﻳﺎد ﻟﻪﯾﻪﻛﮏ ﻟﻪﻧﻮﺳﻪره ﻛﯚن و ﻧﻮﮑـﺎن رِاﻳﺎﻧﮕـﻪﯾﺎﻧـﺪوه ﻛـﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪ وهك ھﻪﻣﻮو ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮى ﺋﻴـﺴﻼم ﻟـﻪ ﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎﻧﻪوه دروﺳﺖ ﺑﻮون ,ﻟﻪھـﻪﻣـﺎن ﻛﺎﺗـﺪا ھـﻪﻧـﺪﮑﻰ ﺗـﺮ واى دهﺑﻴــﻨﻦ ﻛ ـﻪ ﻟــﻪ ﺋ ـﻪﻧﺠــﺎﻣﻰ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻳ ـﻪﻛــﻰ زﻣﺎﻧ ـﻪواﻧــﻰ و ﻣﻠﻤﻼﻧــﯽ ﻓﻜﺮﻳﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮه.
151
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑـﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ دهﮔـﻪرِـﻦ ﺑـﻪدواى ﻣــﮋوى ﺳـﻪرھـﻪﻟـﺪان و ﮔـﻪﺷـﻪﻛﺮدﻧـﻰ ﻟﻪﮔﯚرِهﭘﺎﻧﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺪا ,وهك ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷـﻴﻌﻪ دﻳـﺎردهﯾـﻪﻛـﻰ ﻧﻮێ ﺑﺖ و ھﺎﺗﺒﺘـﻪ ﻧـﺎو ﺋﻴـﺴﻼﻣﻪوه,و واى ﺑـﯚ دهﭼـﻦ ﻛـﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺷﻴﻌﻪ ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﺷﮑﻪ ﻟﻪ ﺟﻪﺳﺘﻪى ﺋﻴﺴﻼم ﺑﻪﻻم ﺑﻪ درﮋاﻳﻰ ﻣﮋوو و ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗـﻰ و ﻓﻜﺮﻳـﻪﻛﺎﻧﻴـﻪوه ﺋﻪم ﻣﻪزھﻪﺑﻪ دروﺳﺖ ﺑﻮه و ﮔﻪوره ﺑﻮه و ﺑﻼوﻳﺶ ﺑﯚﺗﻪوه ﻟﻪ ﺟﻪﺳﺘﻪى ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا .ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ﺑﯚﭼﻮﻧﻪش ﺑﻪﻻى ﺷﻴﻌﻪﻛﺎﻧﻪوه ھﻪـﻪﯾـﻪ ,ﭼﻮﻧﻜـﻪ دروﺳــﺖ ﺑــﻮوﻧﻰ ﺷــﻴﻌﻪ ﺑـﯚ ﺳـﻪردهﻣــﻰ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر دهﮔــﻪرِﺘـﻪوه ,ﻛﺎﺗــﮏ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﺻﻪﺣﺎﺑـﻪ ﺑﻮﻧـﻪ ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛـﻪ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪر ﺑﻪﺟﻨﺸﻴﻨﻰ ﺧﯚى ﻧﺎﺳﺎﻧﺪ .ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ )) ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪ ﺋﻪﻧﺼﺎر و ﻣﻮھﺎﺟﻴﺮهﻛـﺎن(( و ﺋـﻪواﻧـﻰ دواﻳـﺎن ﻛـﻪوﺗـﻮن ﻟـﻪﻧـﻪوهﻛـﺎﻧﻰ ﺋﺎﻳﻨﺪه. ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪش ھﻪروهك ﭼﯚن ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ ﺧﯚﻳﺎن ﺑـﻪو ﮔﺮوﭘﻪ دهزاﻧﻦ ﻛﻪ )) رِزﮔﺎرﺑﻮون(( ﺋﻪﻣﺎﻧﻴﺶ ﺧﯚﻳﺎن ﺑـﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑﮑـﻰ رِاﺳﺖ و رِزﮔﺎرﺑﻮو ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻮو دهزاﻧـﻦ .و ﺑـﻪﭼـﻪﻧـﺪﻳﻦ دهﻗـﻰ ﺋﺎﻳـﻪﺗـﻰ ﻗﻮرﺋﺎن و ﻓﻪرﻣـﻮودهى ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪر ﺑـﻪﮕـﻪ دھﮫﻨﻨـﻪوه ﻟـﻪﺳـﻪر رِاﺳـﺖ و دروﺳﺘﻰ ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﻪﯾﺎن .وهك ﺋﺎﻳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ )) ان ااﻟﺬﻳﻦ اﻣﻨﻮا وﻋﻤﻠﻮا اﻟﺼﺎﻟﺤﺎت اوﻟﺌﻚ ھـ ﻢ ﺧﻴـﺮ اﻟﺒﺮﻳـﻪ(( ,ﻟـﺮهدا )) ﺧﻴـﺮ اﻟﺒﺮﻳـﻪ(( ﺑـﻪ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ ووﺗﺮاوه .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪﻧﺎو ﺻﻪﺣﺎﺑﻪدا ﺑـﻼو ﺑـﻮو ھـﻪرﻛـﺎﺗﻰَ ﻋــﻪﻟــﻰ ﺑﮫﺎﺗﺎﻳــﻪ دهﯾــﺎﻧﻮووت ﺋــﻪوا )) ﺧﻴــﺮ اﻟﺒﺮﻳــﻪ (( ھــﺎت .وهك )) ﺋﻴﺒﻦ ﻋﺪى و ﺋﻴﺒﻦ ﻋﻪﺳﺎﻛﺮ ﻟﻪﺋﻪﺑﻮ ﺳﻪﻋﻴﺪ دهﮔﺮﻧﻪوه ﻛﻪ ﻋﻪﻟـﻰ ﺧﻴﺮ اﻟﺒﺮﻳﻪ ﺑﻮه (( . 152
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھﻪروهھﺎ ﺋﻴﺒﻦ ﻋـﺪى ﻟـﻪ ﺋﻴـﺒﻦ ﻋـﻪﺑـﺎس دهﮔﺮﺘـﻪوه ﻛﺎﺗـﮏ ﺋﺎﻳﻪﺗﻰ )) ان اﻟﺬﻳﻦ ....اوﻟﺌﻚ ھﻢ ﺧﻴـﺮ اﻟﺒﺮﻳـﻪ(( ھﺎﺗـﻪ ﺧـﻮارهوه, ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻋﻪﻟﻰ ﻓﻪرﻣﻮو ﻛﻪ )) ﺗﯚ و ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧﺘﻪ ﺗـﺎ رِۆژى دواﻳـﻰ و ﺧﻮاﻟﺘﺎن ِرازﻳﻪ(( . زۆرﮑﻰ ﺗﺮ ﻟﻪﻓﻪرﻣﻮوده ﻟﻪو ﺑﺎرهﯾﻪوه ھﻪن.ﻛﻪ ﺋﻴﻤﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛﻪﺳﮑﻰ ﺧﯚﺷﻪوﻳﺴﺖ و رِﺰﻟﮕﻴﺮاو و ﺧﻮاش ﻟـﯽ ﺧـﯚش ﺑـﻮهو ﺟﮕـﻪى ﺑﻪھﻪﺷﺘﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺎلَ و ﻣﻨﺪالَ و ﻻﻳﻪﻧﮕﺮاﻧﻴﺪا. ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهى ﻛـﻪﺋـﻪوان رِاﺳـﺖ و دروﺳـﺘﻦ و ﺷـﺎرِﮕـﻪى ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﺎن ﮔﺮﺗــﻮهدهــﻦ :ﺋـﻪﮔــﻪر ﺋــﻪھﻠـﻰ ﺳــﻮﻧﻪ ﻟــﻪﻛـﻪﺳــﺎﻧﻰ ﺗــﺮهوه ﺳﻮﻧﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرﻳﺎن وهرﮔﺮﺗﺒﺖ ﺋﻪوا ﺷﻴﻌﻪ رِاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﺋـﺎل و ﺑﻪﯾﺘﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرﻳﺎن وهرﮔﺮﺗﻮه ﻛﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺶ ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ ﻋﻪﻟﻰ و ﺣـﻪﺳـﻪن و ﺣﻮﺳﻪﯾﻨﻦ واﺗﻪ ﺷﻴﻌﻪ رِاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﺳﻪرﭼـﺎوه ﭘﺎﻛـﻪﻛـﻪى ﺋﻴـﺴﻼﻣﻪوه ِرﻨﻤﺎﻳﻪﻛﺎﻧﻴﺎن وهرﮔﺮﺗﻮه. ﺋﻴﻤﺎم ﺻﺎدق دهﺖ )) ﺳﻪﯾﺮم ﻟﻪ ﺧﻪﮏ دﺖ ﻛﻪ ﺋﻪوان زاﻧﺴﺘﻴﺎن ﻟﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر وهرﮔﺮﺗﻮه و ﻛﺎرﻳﺎن ﭘﮑﺮدوه و ﺧﻮا ھﯿﺪاﻳﻪﺗﻰ داون ,ﺑـﻪﻻم وادهﺑﻴــﻨﻦ ﻛـﻪ ﺋﻤــﻪى ﺋــﺎل و ﺑــﻪﯾـﺖ زاﻧــﺴﺘﻤﺎن ﻟــﻮهرﻧـﻪﮔﺮﺗــﻮه و ﺧــﻮا ھﯿﺪاﻳﻪﺗﻰ ﻧـﻪداوﻳـﻦ,ﻛﺎﺗـﮏ ﺋﻤـﻪ ﺋـﻪھﻠـﻰ ﺑـﻪﯾـﺖ و ﻧـﻪوهى ﺋـﻪوﻳـﻦ و ﻟــﻪﻣﺎــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋﻤــﻪدا وهﺣــﻰ ھﺎﺗﯚﺗـﻪ ﺧــﻮارهوهو ھــﻪر ﻻى ﺋﻤــﻪﺷـﻪوه زاﻧﺴﺘﻪﻛﺎن ﮔﻪﯾﺸﺘﻮه ﺑﻪﺧﻪﮑﻰ ,ﺋﻪوان وا دهﺑﻴـﻨﻦ ﺧﯚﻳـﺎن زاﻧـﺴﺘﻜﺎر و هﯾﺪاﻳﻪت دروان ,ﺑﻪﻻم ﺋﻤﻪ ﻧﻪزاﻧﻴﻦ(( ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺷﺘﮑﯽ ﻣﻪﺣﺎﻪ. ھﻪروهھﺎ ﺋﻴﻤﺎم ﺑﺎﻗﺮِ دهﺖ ))-:ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻤﻪ ﺧﻪﮑﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺋـﺎرهزوو و ِراوﺑﯚﭼﻮﻧﻰ ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎﺷﻨﺎ ﻛﺮد ﺋـﻪوا ﺑـﻪھـك دهﭼـﻴﻦ ,ﺑـﻪﻻم ﺋﻤـﻪ 153
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑــﻪﻓ ـﻪرﻣــﻮدهﻛــﺎﻧﻰ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ﺧ ـﻪﮑ ـﻰ ھﻮﺷــﻴﺎر دهﻛ ـﻪﯾﻨ ـﻪوه ﻛ ـﻪ ﻟــﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه وهرﻣﺎن ﮔﺮﺗﻮه((. ھــــﻪروهھــــﺎ ﺋﻴﻤــــﺎم ﺻــــﺎدق ﻟــــﻪ ﺟﮕــــﻪﯾــــﻪﻛــــﻰ ﺗــــﺮدا دهــــﺖ-: )) رِﻨﻤﺎﻳﻴـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻣـــﻦ رِﻨﻤـــﺎﻳﻰ ﺑﺎوﻛﻤـــﻪ و رِﻨﻤـــﺎﻳﻰ ﺑﺎوﻛﻴـــﺸﻢ هى ﺑﺎﭘﻴﺮﻣـــﻪ و رِﻨﻤـــﺎﻳﻰ ﺑﺎﭘﻴﺮﻳـــﺸﻢ ِرﻨﻤـــﺎﻳﻰ ﺣﻮﺳـــﻪﯾﻨـــﻪ و رِﻨﻤـــﺎﻳﻰ ﺣﻮﺳﻪﯾﻨﻴﺶ ِرﻨﻤﺎﻳﻰ ﺣﻪﺳﻪﻧﻪ و رِﻨﻤﺎﻳﻰ ﺣـﻪﺳـﻪﻧـﻴﺶ رِﻨﻤـﺎﻳﻰ ﺋﻴﻤـﺎم ﻋ ـﻪﻟﻴ ـﻪ و رِﻨﻤــﺎﻳﻰ ﺋﻴﻤــﺎم ﻋ ـﻪﻟــﻴﺶ رِﻨﻤــﺎﻳﻰ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪرهو ِرﻨﻤــﺎﻳﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرﻳﺶ ِرﻨﻤﺎﻳﻰ ﺧﻮاﻳﻪ((. ﮔﻪﻟﮏ ﺋﺎﻳﻪت و ﻓﻪرﻣـﻮودهى ﺗـﺮ ھـﻪن ﻟـﻪﺳـﻪر ﺑـﻪرزى ﺟﮕـﻪى ﺋﻴﻤـﺎم ﻋ ـﻪﻟــﻰ ﻟــﻪﻻى ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ﻟــﻪواﻧ ـﻪ:ﻓ ـﻪرﻣ ـﻮدهى ﻣــﺎلَ ﻳــﺎن ﻓ ـﻪرﻣــﻮدهى ﺋﺎﮔﺎدارﻛـــــﻪرهوه ﻛـــــﻪ دهـــــﺖ )) ھـــــﺬا ﻋﻠـــــﻰ اﺧـــــﻰ,ووزﻳـــــﺮى , ووﺻﻴﻰ ,وﺧﻠﻴﻔﺘﻰ ﻣﻦ ﺑﻌﺪى (( . ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﺟﮕﻪﯾﻪﻛﻰ ﺗﺮدا ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻋﻪﻟﻰ دهﺖ )) اﻧﺖ ﻣﻨـﻰ ﺑﻤﻨﺰﻟﻪ ھﺎرون ﻣﻦ ﻣﻮﺳﻰ ((. ھــﻪروهھــﺎ ده ـﺖ )) ﻻاﻋﻄ ـﻴﻦ اﻟﺮاﻳ ـﻪ ﻟﺮﺟــﻞ ﻳﺤــﺐ اﻟﻠــﻪ ورﺳــﻮﻟﻪ و اﻋﻄﺎھﺎ ﻟﻌﻠﻰ وﻗﻮﻟﻪ اﻧﺎ ﻣﺪﻳﻨﻪ اﻟﻌﻠﻢ وﻋﻠﻰ ﺑﺎﺑﮫﺎ(( . ﺋﺎﻳﻪﺗﻰ وﻻﻳﻪ ﻛﻪﻟﻪﺳﻪر ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﺧـﻮارهوه ))اﻧﻤـﺎ وﻟـﻴﻜﻢ اﻟﻠﻪ ورﺳﻮﻟﻪ واﻟﺬﻳﻦ اﻣﻨﻮا اﻟﺬﻳﻦ ﻳﻘﻴﻤﻮن اﻟﺼﻼه وﻳﺆﺗـﻮن اﻟﺰﻛـﺎه وھـﻢ راﻛﻌﻮن(( . روى اﻟﺰﻣﺨﺸﺮى ﻓﻰ رﺑﻴﻌﻪ :ان رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ﻗﺎل )) ﻳـﺎﻋﻠﻰ,اذا ﻛــــﺎن ﻳــــﻮم اﻟﻘﻴﺎﻣــــﻪ اﺧــــﺬت ﺑﺤﺠــــﺰه اﻟﻠــــﻪ ﺗﻌــــﺎﻟﻰ,واﺧــــﺬت اﻧــــﺖ
154
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﺤﺠﺰﺗﻰ,واﺧـﺬ وﻟـﺪك ﺑﺤﺠﺰﺗـﻚ,واﺧـﺬ ﺷـﻴﻌﻪ وﻟـﺪك ﺑﺤﺠـﺰھﻢ,ﻓﺘـﺮى اﻳﻦ ﻳﺆﻣﺮ ﺑﻨﺎ((. روى اﺣﻤﺪ ﻓﻰ اﻟﻤﻨﺎﻗﺐ اﻧﻪ ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ ﻗـﺎل ﻟﻌﻠـﻰ )) اﻣﺎ ﺗﺮﺿﻰ اﻧﻚ ﻣﻌﻰ ﻓﻰ اﻟﺠﻨﻪ,واﻟﺤـﺴﻦ واﻟﺤـﺴﻴﻦ وذرﻳﺘﻨـﺎ ﺧﻠـﻒ ﻇﮫﻮرﻧﺎ,وازواﺟﻨﺎ ﺧﻠﻒ ذرﻳﺘﻨﺎ وﺷﻴﻌﺘﻨﺎ ﻋﻦ اﻳﻤﺎﻧﻨﺎ وﺷﻤﺎﺋﻠﻨﺎ((. روى اﻟﻄﺒﺮاﻧﻰ :اﻧﻪ ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﻗـﺎل ﻟﻌﻠـﻰ)) اول ارﺑﻌـﻪ ﻳــﺪﺧﻠﻮن اﻟﺠﻨ ـﻪ :اﻧــﺎ واﻧــﺖ واﻟﺤــﺴﻦ واﻟﺤــﺴﻴﻦ,وذرﻳﺘﻨــﺎ ﺧﻠــﻒ ﻇﮫﻮرﻧﺎ,وازاﺟﻨﺎ ﺧﻠﻒ ذرﻳﺘﻨﺎ وﺷﻴﻌﺘﻨﺎ ﻋﻦ اﻳﻤﺎﻧﻨﺎ وﺷﻤﺎﺋﻠﻨﺎ((. وهﮔﻪﻟﮑﻰ ﺗﺮ ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﻮوده ھﻪن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺧﯚﺷﻪوﻳﺴﺘﻰ ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ و ﻧﻪوهﻛﺎﻧﻰ 21.
*
* *
ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻋﻪﻗﻴـﺪهﯾـﺎن ﺟـﻪﻋﻔـﻪرﻳـﻪﻛـﻪ دهﮔـﻪرِﺘـﻪوه ﺑـﯚ ﺋﻴﻤـﺎم ﺟﻪﻋﻔﻪرى ﺻﺎدق ﻛﻪ ﺋﻪم ﻣﻪزھﻪﺑـﻪش ﻟـﻪﻻﻳـﻪن زاﻧﻜـﯚى ﺋـﻪزھـﻪرهوه داﻧﻴﭙﻴﺎداﻧﺮاوه .ھﻪروهھﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪزاﻧـﺴﺖ و وهرﮔﺮﺗﻨـﻰ دﻳﻨـﻪوه ﭘـﺸﺖ دهﺑـــﻪﺳـــﺘﻨﻪ ﺋـــﻪو ﭘﺎﺷـــﻤﺎواﻧﻪى ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﺋﻴﻤﺎﻣـــﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـــﻪوه ﺑﯚﻳـــﺎن ﻣﺎوهﺗﻪوه .و ﭘﺸﺖ ﻧﺎﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪﮔﻮﺗﻪى ﺻﻪﺣﺎﺑﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗـﺮ ,ھـﻪروهھـﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮِواﻳﺎن ﺑﻪدادوهرى ھﻪﻣﻮو ﺻﻪﺣﺎﺑﻪﻛﺎن ﻧﻴﻪ ,ھﻪرﺑﯚﻳﻪ زۆرـﮏ ﻟﻪو ﻛﺘﺒﺎﻧﻪى ﻻى ﺳﻮﻧﻪ داﻧﻴﺎﻧﭙﻴﺎداﻧﺮاوه ﻻى ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮِواﻳـﺎن ﭘﯿـﺎن ﻧﻴ ـﻪوهك)) ﺻ ـﻪﺣﻴﺤــﻰ ﻣﻮﺳــﻠﻴﻢ و ﺑﻮﺧــﺎرى(( و ﻟــﻪﺟﻴــﺎﺗﻰ ﺋ ـﻪﻣﺎﻧ ـﻪ ھﻪﻧﺪێ ﻛﺘﺒﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚﻳﺎن ھﻪﯾﻪ وهك ﻛﺘﺒﻰ )) ﻣﻦ ﻻﻳﺤـﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ واﻻﺳﺘﺒﺼﺎر واﻟﻜـﺎﻓﻰ ﻟﻼﻣـﺎم اﻟﻜﻠﻴﻨـﻰ و...ھﺘـﺪ(( .ﺷـﻴﻌﻪ دان ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﭘﺎﻛﺘﻰ و ﺋﻴﻤﺎﻣﻪﺗﻰ ﺋﻴﻤﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪدا دهﻧﺖ22.
* *
*
ﻋﻪﻗﻴﺪهى ﺷﻴﻌﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ ﻋﻪﻗﻴﺪهﯾﺎﻧـﺪا ﭘـﺸﺖ دهﺑـﻪﺳـﺘﻦ ﺑـﻪو دهﻗـﻪى ﻛـﻪ ﭘـﻪﯾﺎﻣﺒـﻪر ﮔﻮوﺗﻮﻳـﻪﺗــﻰ ﻟــﻪ ﺟﮕـﻪى )) ﻏــﺪﻳﺮ ﺧــﻢ(( ﻛـﻪ ﻟــﻪدواى ﺧـﯚى ﻋـﻪﻟــﻰ ﻛــﺮدوه ﺑــﻪرِاﺑــﻪرى ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﺎن ,ﺋﻴــﺪى ﺷــﻴﻌﻪ ﺋـﻪم ﮔﻮﺗـﻪﯾـﻪ ﺑــﻪدهق و دﻳﺎرﻳﻜﺮدن دادهﻧﻦ ﻟﻪﻻﻳﻪن ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه. 155
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﺑﻨﭽﻴﻨﻪى دﻳﻦ ﻻى ﺷﻴﻌﻪ ﻻى ﺷـﻴﻌﻪ ﺑﻨﭽﻴﻨـﻪى دﻳــﻦ دروﺳـﺖ ﻧﻴـﻪ ﭼﺎوﻟﮑـﻪرى ﺗﻴﺎﺑــﺖ ,ﺑـﻪﮑـﻮ ﭘﻮﻳﺴﺘﻪ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪرﻛﻪﺳـﻰَ ﺑـﻪدهﻟﻴـﻞ ﺑﻴﺰاﻧـﺖ ﻛـﻪ ﺋـﻪوهش ﺑـﺎوهرِ و ﺑﺮوا ﭘﮑﺮدﻧﻪ .ﻻى ﺷﻴﻌﻪ ﺋﻪم 5ﺧﺎﻪ ﺑﻨﭽﻴﻨﻪى دﻳﻨﻦ-: ِ .1ﻳﻪﻛﺘﺎ ﭘﻪرﺳﺘﻰ -:ﺑﺮِواﺑﻮون ﺑـﻪﺧـﻮاى ﺗـﺎك و ﺗـﻪﻧﮫـﺎ و ﺧـﺎوهن دهﺳﻪﻻت.. .2دادﭘﻪروهرى -:ﺑﺮِواﺑﻮون ﺑﻪدادوهرى ﺧﻮاى ﺗﺎك و ﺗﻪﻧﮫﺎ.
156
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ـﻮرى .3ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪرى -:ﺑــﺮِواﺑــﻮون ﺑــﻪ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪرى)) ﻣﺤ ـﻪﻣ ـﻪدى ﻛـ ِ ﻋﻪﺑﺪوﻻ(( و ﮔﻮﺮاﻳﻪﯽ ﺑﯚى. .4ﭘـﺸﻪواﻳـﻪﺗـﻰ -:ﺷـﻴﻌﻪ ﺑـﺮِواﻳــﺎن ﺑـﻪﭘـﺸﻪواﻳـﻪﺗـﻰ ﻛـﻪﺳـﮏ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪﻟﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه زاﻧﺴﺖ و دﻳﻨﻰ وهرﮔﺮﺗﻮه و دهﺑﺘﻪ رِاﺑﻪر و ﭘــﺸﻪواو ﺷــﻴﻌﻪ ﺑــﺮِواﻳــﺎن واﻳـﻪ ﻛـﻪ ﺧــﻮا ﻣﻮﺳــﻤﺎﻧﺎن ﺑــﻪﺑــﻰَ ﭘــﺸﻪوا ﺑﻪﺟﻨﺎھﺖ. .5رِۆژى ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ -:ﺑﺮِواﺑﻮون ﺑﻪرِۆژى ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ و زﻳﻨﺪووﺑﻮﻧﻪوه23.
ﻟﻘﻪﻛﺎﻧﻰ دﻳﻦ ﻻى ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪو ﻟﻖ و ﭘﯚﭘﺎﻧﻪى ﻛﻪ دهﻛﺮﺖ ﭼﺎوﻟﮑﻪرﻳـﺎن ﺗﻴـﺎدا ﺑﻜﺮـﺖ وهك -: ﻧﻮﮋ و زهﻛﺎت و ِرۆژوو و ﺣﻪج و ﭘﻨﺞ ﻳـﻪك و ﺟﻴﮫـﺎدﻛﺮدن و ﻛـﺎرى ﭼﺎﻛـﻪ و دوورﻛـﻪوﺗﻨـﻪوه ﻟــﻪﺧﺮاﭘــﻪ و ﻻﻳـﻪﻧﮕـﺮى ﭘﻴﺎوﭼﺎﻛــﺎﻧﻰ ﺧــﻮاو دژاﻳﻪﺗﻴﻜﺮدﻧﻰ دوژﻣﻨﺎﻧﻰ ﺧﻮا.
ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهى ﺷﻴﻌﻪ ﭼﺮِى داﻧﻴﺸﺘﻮاﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪى دواﻧﺰه ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ دهﻛﻪوﺘﻪ ﺋﺮان و ﻋﺮاق و ﺋﺎزهرﺑﺎﻳﺠﺎن و ﺑـﻪﺣﺮﻨـﻪوه,و ﺑـﻪرِـﮋهﯾـﻪﻛـﻰ ﮔـﺮﻧﮕﻴﺶ ﻟـﻪ ﻛـﻮهﯾـﺖ و ﻟﻮﺑﻨــﺎن و ھــﻪﻧــﺪێ ﻧﺎوﭼــﻪى ﻗ ـﻪﺗﻴــﻒ و اﺣــﺴﺎوﻣﻪدﻳﻨ ـﻪى ﻣﻨ ـﻪوهره ﻟﻪﺳﻌﻮدﻳﻪ و ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪى ﻣﻪﺳﻘﻪت و ﺑﺎﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﺳـﻪلَﺗـﻪﻧـﻪى ﻋﻮﻣـﺎن و دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﺗــﺮى ﻛــﻪﻧــﺪاو و ﭘﺎﻛــﺴﺘﺎن و ﺋــﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و هﻧــﺪ و ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺋﺎﺳﻴﺎى ﻧﺎوهرِاﺳﺖ. ﺑـــﻪﻻم ﺷـــﻴﻌﻪى ﺋﻴـــﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻰ ﻟـــﻪ ﻧـــﻪﺟﺮاﻧـــﻰ ﺳـــﻌﻮدى و ﻟـــﻪ ھﻨـــﺪﻳﺶ ھﻪن,ﺑﻪﻻم ﺷﻴﻌﻪى زهﯾﺪى ﺑﻪزۆرى ﻟﻪ ﻳﻪﻣﻪن ھﻪن24. 157
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﮔﺮوپ و ﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺷﻴﻌﻪش ھﻪروهك ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ داﺑﻪﺷﺒﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ﻟﻖ و ﭘﯚﭘﻰ ﺟﻴﺎواز وهك-:
.1ﺷﻴﻌﻪى ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ ﻳﺎن دواﻧﺰه ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ ﺋﻪم ﮔﺮوﭘﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ ﺋﻪﻣﻪوﻳﻪﻛﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮو,ﺑــﻪوهى ﻛ ـﻪ دهﻗﮑ ـﻰ ﻗﻮرﺋــﺎﻧىﻮ ﭘــﻪﯾﺎﻣﺒــﻪر ھــﻪﯾ ـﻪ ﺑــﻪ داﻧﭙﻴﺎداﻧﺎﻧﻰ ﻋﻪﻟـﻰ ﺑـﯚ ﭘـﺸﻪواﻳـﻪﺗـﻰ ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن , 25ﺋـﻪم ﮔﺮوﭘـﻪ ﺑﻪزۆرى ﻟﻪ ﺋﺮان و ﻋﺮاق و ﻟﻮﺑﻨﺎن ھﻪن .ﺋﻪم ﮔﺮوﭘـﻪش دهﺑﻨـﻪ 3 ﻟﻘﻰ ﺗﺮهوه وهك-: اﻻﺻﻮﻟﻴﻪ اﻟﺸﻴﻌﻴﻪ اﻻﺧﺒﺎرﻳﻪ 26 دواﻧﺰه ﺋﻴﻤﺎﻣﻪﻛﻪى ﺋﻪم ﮔﺮوﭘﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ -: ﻛﻮرى ﺋﻪﺑﻮ ﺗﺎﻟﻴﺐ .1ﻋﻪﻟﻰ ِ ﻛﻮرى ﻋﻪﻟﻰ .2ﺣﻪﺳﻪﻧﻰ ِ .3ﺣﻮﺳﻮﻳﻨﻰ ﻛﻮرِى ﻋﻪﻟﻰ .4ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﺣﻮﺳﻪﯾﻦ))زهﯾﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ(( ﺑﺎﻗﺮ(( .5ﻣﺤﻤﻪدى ﻛﻮرِى ﻋﻪﻟﻰ)) ِ .6ﺟﻪﻋﻔﻪرى ﻛﻮرِى ﻣﺤﻪﻣﻪد)) ﺻﺎدق(( .7ﻣﻮﺳﻰ ﻛﻮرِى ﺟﻪﻋﻔﻪر)) ﻛﺎزم(( ﻛﻮرى ﻣﻮﺳﺎ)) ِرهزا(( .8ﻋﻪﻟﻰ ِ .9ﻣﺤﻪﻣﻪد ﻛﻮرِى ﻋﻪﻟﻰ )) ﺟﻪواد(( 158
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ .10ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﻣﺤﻪﻣﻪد)) ھﺎدى( .11ﺣﻪﺳﻦ ﻛﻮرِى ﻋﻪﻟﻰ )) ﻋﻪﺳﻜﻪرى (( .12ﻣﺤﻪﻣﻪدﻛﻮرِى ﺣﻪﺳﻦ)) ﻣﻪھﺪى ﭼﺎوهرِواﻧﻜﺮاو((27
.2ﺷﻴﻌﻪى ﺋﻴﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻰ ﻟﻪﺷﻴﻌﻪى دواﻧﺰه ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ ﺟﻴﺎﺑﯚﺗﻪوهﻛﻪ ھﯚﻛﺎرى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺋﻪم ﺟﻴﺎﺑﻮﻧـــﻪوهﯾـــﻪوه ﺑـــﻮو,ﺟﻴﺎﺑﻮﻧـــﻪوهﻛـــﻪش ﻟـــﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪوهﺑـــﻮو ﻛـــﻪ ﺋﻴــﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻴﻪﻛــﺎن دهﯾ ـﺎن ووت دهﺑ ـﺖ ﺋﻴﻤﺎﻣ ـﻪت ﻟــﻪدواى ﺟ ـﻪﻋﻔ ـﻪرى ﺻـﺎدﻗﻪوه ﺑـﯚ ﻛـﻮرِه ﮔـﻪورهﻛـﻪى ﺑـﺖ )) ﺋﻴـﺴﻤﺎﻋﻴﻞ(( ﺑـﻪﻻم دواﻧـﺰه ﺋﻴﻤﺎﻣﻴﻪﻛﺎن دهﯾﺎن ووت دهﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﻮرِى دووهﻣـﻰ ﺑـﺖ )) ﻣﻮﺳـﻰ(( , ﺋﻪم ﮔﺮوﭘﻪ زﻳﺎﺗﺮ ﻓﻜﺮ و ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪ ﺧﻪﯾﺎﯽ ﺑﻪﺳﻪردا ﻛـﺶاو دواﺗـﺮ ﭼﻪﻧﺪ ﮔﺮوﭘﮑﻰ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻰ ﻟﻲَ ﺟﻴﺎﺑﯚوه وهك )) اﺧﻮان اﻟﺼﻔﺎ وﺧـﻼن ﺑﺮواى ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و ﺟـﻪﻣـﺎﻋﻰ ﺗﻴﺎﻳـﺪا اﻟﻮﻓﺎ(( .وھﮫﻪﻧﺪﮑﻰ ﺗﺮﻳﺎن ِ زال ﺑﻮو وهك )) ﻗﻪراﻣﻴﺘﻪﻛﺎن(( ﺋﻪم ِرهوﺗﻪ ﺑﻪ ﺑـﺎﯽ ﭼـﻪﭘـﻰ ﻧـﺎو َ ﺷــﻴﻌﻪ دهزاﻧــﺮﻦ,ﻟــﻪﯾ ـﻪﻣ ـﻪن و ﻛ ـﻪﻧــﺪاوى ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ ﺑﻼوﺑﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪوه و دهوــﻪﺗﻴــﺎن داﻣ ـﻪزراﻧــﺪ وهك رِهوﺗﮑــﯽ ﺷ ـﯚ ِرﺷ ـﮕﺮى دژى ﺧ ـﻪﻟﻴﻔ ـﻪى ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎى ﺳـﻪدهى دهﯾـﻪﻣـﻰ زاﻳﻨﻴـﻪوه دهرﻛـﻪوﺗـﻦ .و ﺑﺮِواﻳﺎن ﺑﻪ ﻳﻪﻛﺴﺎﻧﻰ ﭘﻴﺎوان و ژﻧﺎن ھﻪﺑﻮو ,ﻣﻮﮑﺎﻳﻪﺗﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺎن ِرھﺘﺪهﻛﺮدهوه ,ھﻪﻣﻮان ﻟﻪ ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ,ﻛﯚﻣـﻪـﻪ و رِﮑﺨـــﺮاوه ﭘﻴـــﺸﻪﯾﻴـــﻪﻛﺎﻧﻴـــﺎن داﻣـــﻪزراﻧـــﺪ , .وهھـــﻪﻧـــﺪﮑﻰ ﺗﺮﻳـــﺎن ﻛﯚﻧﻪﭘﺎرﺰى ﺑﻪﺳﻪرﻳﺪا زالَ ﺑـﻮو وهك )) ﻓﺎﺗﻤﻴـﻪﻛـﺎن (( ﻟـﻪﻣﻴـﺴﺮ و 159
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻣﻪﻏﺮﻳﺐ ﻛﻪ دواﺗﺮ دهوﻪﺗﻴـﺎن داﻣـﻪزراﻧـﺪ ..28ﺋـﻪم رِهوﺗـﻪى ﺷـﻴﻌﻪ ﺑﻪزۆرى ﻟﻪ )) هﻧﺪ و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﻮﻣﺎن و زﻧﺠﻴﺒﺎر و ﺗﺎﻧﺰاﻧﻴﺎ((دا ھﻪن .وهﺋﻪم ِرهوﺗﻪش ﭼﻪﻧﺪ ﻟﻘﮑﻰ ﺗﺮى ﻟﻰَ دهﺑﺘـﻪوه وهك-:
ﻧﺰارى ﺋﻴﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻰ ﻓﺎرس ﺋﺎﻏﺎﺧﺎﻧﻰ ﺑﻪهرهﯾﻴﻪﻛﺎن 29
.3ﺷﻴﻌﻪى زهﯾﺪى ﺑﻨ ـﻪﭼــﻪﯾ ـﺎن دهﮔــﻪرِﺘ ـﻪوه ﺑ ـﯚ ﺋﻴﻤــﺎم)) زهﯾ ـﺪى ﻛــﻮرِى ﻋ ـﻪﻟــﻰ (( ﻛ ـﻪ ﻧﺎﺳﺮاوه ﺑﻪ ))زهﯾﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ(( ﻟﻪدواى ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ زهﯾﺪهوه ﺋـﻪم رِهوﺗـﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪﻛﺎﻧﺪا ﺳﻪرﻳﮫﻪﻟﺪا .ﺑـﻪﻻم ﻟـﻪ ﭘـﺶ ﺋـﻪو ﻛﺎﺗـﻪدا وهك رِهوﺗﮑﯽ ﺷﻴﻌﻰ ﻟﻪﺑﺰوﺗﻨﻪوهى)) ﻣﻮﻋﺘـﻪزﻳﻠـﻪدا(( ﻛﺎرﻳـﺎن دهﻛـﺮد. ﻓﻜــﺮهى ﺷــﯚرِﺷــﻴﺎن ﺑــﯚ ﮔــﯚ ِران ﺑــﻪﻻوه ﭘــﻪﺳــﻪﻧــﺪ ﺑﻮوﻟــﻪﺑــﻪرﺋــﻪوهى ﻣﻮﻋﺘﻪزﻳﻠﻪﻛﺎن ﻻﻳﻪﻧﮕﺮى ﺧﻪﻟﻴﻔﻪ ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪﻛﺎﻧﻴـﺎن دهﻛـﺮد ﺋـﻪم رِهوﺗـﻪ ﺟﻴﺎﺑﻮﻧﻪوه ﻟﯿﺎن.زهﯾﺪﻳﻪﻛﺎن ﮔﻪﻟﮏ ﺷـﯚرِﺷـﻴﺎن ﺑـﻪرﭘـﺎﻛﺮد و ﺗﻮاﻧﻴـﺎن ﻟﻪ ﺗﻪﺑﻪرﺳﺘﺎن و ﻳﻪﻣﻪن دهوﻪﺗﻰ زهﯾﺪى داﺑﻤﻪزرـﻨﻦ .ﺋـﻪم رِهوﺗـﻪش داﺑﻪش دهﺑﺘﻪ ﺳﻪر 3ﻟﻘﻰ ﺗﺮ وهك-: 160
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺟﺎرودى ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪﺗﺮى 30
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
.7ھﻪﻧﺪێ ﮔﺮوﭘﻰ ﻣﮋووﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻴﻌﻪ دادهﻧﺮﻦ وهك-: .4ﺷﻴﻌﻪى ﻛﻪﯾﺴﺎﻧﻰ
ﻛﻮرى ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﺋـﻪﺑﻮﺗﺎﻟﻴـﺐ ﺑـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪو ﮔﺮوﭘﻪى ﻛﻪ ﻣﺤﻪﻣﻪدى ِ ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ ﺧﯚﻳﺎن دهزاﻧﻦ ,ﺋـﻪم ﻛـﻮرِهى ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ ﻟـﻪ ﻓﺎﺗﻴﻤـﻪى ﻛﭽـﻰ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﻧﻴﻪ و ﺑﻪﭼﻮارهم ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ دادهﻧﻦ ﻟﻪدواى ﻋﻪﻟـﻰ و ﺣـﻪﺳـﻪن و ﺣﻮﺳﻪﯾﻨﻪوه ,ﻧﺎوى )) ﻛﻪﯾﺴﺎﻧﻰ (( ﻟﻪوهوه ھﺎﺗﻮه ﻛﻪ ﻧﺎوى ﻳﻪﻛـﮏ ﻟﻪﺳﻪرﻛﺮده دﻳﺎرهﻛـﺎﻧﻰ ﺷـﯚرِﺷـﻪﻛـﻪﯾـﺎن ﺑـﻮو ﻛـﻪ ﺋـﻪوﻳـﺶ )) ﻣﻮﺧﺘـﺎرى ـﻮرى ﺋ ـﻪﺑــﻮ ﻋﻮﺑــﻪﯾ ـﺪه(( ﺑــﻮو ﻛ ـﻪﻧﺎﺳــﺮاو ﺑــﻮو ﺑــﻪ )) ﻛ ـﻪﯾ ـﺴﺎن ((, ﻛـ ِ ﺷﯚرِﺷﻪﻛﻪﯾﺎن ﻟﻪدواى ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﺣﻮﺳﻪﯾﻨﻪوه دهﺳﺘﻴﭙﮑﺮد ﻟﻪ ﻛﻮﻓـﻪ .ﺋـﻪم ِرهوﺗﻪ ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ ﭘﮫﺎت وهﻛﻮ ھﻪﻣﻮو رِهوﺗﻪ ﺷﻴﻌﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮ 31 .
.5ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺗﺮ وهك ﻧﻪﺻﻴﺮى ﻳﺎن ﻋﻪﻟﻪوى 32
.6ھﻪﻧﺪێ ﻣﻪزھﻪب ﻛﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ دﻳﻨﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ وهك -: ﺑﻪھﺎﺋﻰ ﺑﺎﺑﻰ دورزى 161
ﻓﻪﺗﺤﻰ واﻗﻔﻰ ﻛﻪﺷﻔﻰ ﻛﻪرﻳﻤﺨﺎﻧﻰ ﻣﻮﺳﻪوى ﻗﺮﺗﻰ ﻣﻮﻏﻴﺮى ﺗﯚﺑﻪﻛﺎران ﻧﻪﺟﺎرى ﻗﻪﺗﻌﻰ ﺑﻪﻛﺮى زرار ﻣﺤﻪﻣﻪدى ﻧﺎووﺳﻰ ھﺸﺎﻣﻰ ﺷﻪﻣﺘﻰ ﻋﻪﻣﺎرى ﻣﻮﺑﺎرهﻛﻰ ﻛﺎﻣﻴﻠﻰ 33
162
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﻪﻧﺎو ﻛﻮردﻳﺸﺪا)) ﻋﻪﻟﻰ ﺋﻴﻼھـﻰ و ﻛﺎﻛـﻪﯾـﻰ و ﺷـﻪﺑـﻪك(( ﺑﻪﺷﻴﻌﻪ دادهﻧﺮﻦ34 .
*
* *
* *
*
ﺧﺎﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮان ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪ ﺋﻴﺴﻼﻣﺪا وهك ﻟﻪﭘﺸﻪوه ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮد ﺋﻪم دوو ﻣﻪزھﻪﺑﻪ ھﻪرﻳﻪﻛﻪﯾﺎن ﭼﻪﻧـﺪﻳﻦ دهﻗﻰ ﺋﺎﻳـﻪت و ﻓـﻪرﻣـﻮوده دھﮫﻨﻨـﻪوه ﺑـﯚ ﭘﺎﭙـﺸﺘﻴﻜﺮدﻧﻰ ﺧﯚﻳـﺎن ﻛـﻪ ﻧﺎراﺳﺖ و دروﺳﺘﻜﺮاوهو ﻧﺎﻣﯚﻳﻪ ﺑﻪ رِاﺳﺘﻦ و ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﻪى ﺗﺮ ھﻪﻪ و ِ ﺋﻴﺴﻼم و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن . ﻣﮋوى ﺟﻴﺎوازى ﻧﻮان ھﻪردوو ﻣﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺳـﻮﻧﻪ و ﺷـﻴﻌﻪ دهﮔـﻪرِﺘـﻪوه ﺑـــﯚ ﺟﻴﺎوازﻳـــﻪﻛـــﻰ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ ﻛـــﻪ دهرﻛـــﻪوت ﻟـــﻪﺳـــﻪردهﻣـــﻰ ﺧـــﻪﻟﻴﻔـــﻪ رِاﺷﻴﺪﻳﻨﻪﻛﺎﻧﺪا ﻛﻪﻻى ﺳﻮﻧﻪ واﻧﺎﺳﺮاون ﻛﻪ ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋﻴﻤﺎﻣـﻪﺗـﻰ ﻋـﻪﻟـﻰ ﻛﻮرى ﺋﻪﺑﻮ ﺗﺎﻟﻴﺐ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﭘﯽ واﻳﻪ ﺧﻪﻟﻴﻔﺎﻳﻪﺗﻰ ﺣﻪﻗﻰ ﺋﻴﻤـﺎم ِ ﻋ ـﻪﻟﻴ ـﻪ ﻧ ـﻪك ﺋ ـﻪو 3ﺧ ـﻪﻟﻴﻔ ـﻪﯾ ـﻪى ﺗــﺮ )) ﺋ ـﻪﺑﻮﺑــﻪﻛــﺮ و ﻋﻮﻣ ـﻪر و ﻋﻮﺳــﻤﺎن (( ,ھــﻪروهھــﺎ ﺟﻴﺎوازﻳـﻪﻛـﻪ زﻳــﺎﺗﺮ ﻗــﻮوڵ ﺑــﻮهوه ﻟــﻪﻻﻳـﻪك 163
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻪھﯚى ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻋﻪﻟـﻰ و ﻣﻌﺎوﻳـﻪوه و ﻟـﻪﻻﻳـﻪﻛـﻰ ﺗﺮﻳـﺸﻪوه ﻣﻠﻤﻼﻧـﯽ ﻧــﻮان ﻋ ـﻪﻟــﻰ و ﺋ ـﻪﺻــﺤﺎﺑﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺷ ـﻪرِى ﺟ ـﻪﻣــﻪل ﻟــﻪدواى ﻛﻮﺷــﺘﻨﻰ ﻛﻮرى ﻋﻪﻓﺎن. ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﻰ ِ ﻛﺸﻪﻛﻪ زﻳﺎﺗﺮ ﻗﻮوڵ ﺑﯚوه ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ ھـﻪردوو دهوـﻪﺗـﻰ ﺋـﻪﻣـﻪوى و ﻋﻪﺑﺎﺳـﻴﻪﻛﺎﻧـﺪا ﻛـﻪ دژاﻳـﻪﺗﻴـﻪﻛـﻰ زۆرى ﺷـﻴﻌﻪﻛﺎﻧﻴـﺎن دهﻛـﺮد و دهﯾـﺎن ﭼﻪوﺳﺎﻧﺪﻧﻪوهو ﺑﻪﻣﻪش ﺑﯚﺷﺎﻳﻴﻪك ﻟﻪﻧﻮان ﺷﻴﻌﻪ و دهﺳﻪﻻﺗﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮو. ﺳﻪرهرِاى ﺋﻪوهى ﻛﻪ ﺟﻴﺎوازﻳﻪﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻓﻜﺮى دهﺳﺘﻰ ﭘﮑﺮد ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪﺳﻪﻟﻪى ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت و ﺣﻪﻗﻰ ﻋﻪﻟﻰ ﻛﻮرِى ﺋﻪﺑﻮ ﺗﺎﻟﻴـﺐ, ﺑﻪﻻم دواﺗﺮ ﮔﯚرِا ﺑﯚ ﻛـﺸﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﺋﻴﻤـﺎﻧﻰ و ﻓﻘﮫـﯽ ﻗـﻮوڵ ﻛﺎﺗـﮏ ﻛـﻪ ﺑﻴــﺮدۆزهى ﺋﻴﻤﺎﻣــﻪت ﻻى ﺷــﻴﻌﻪ رِهﮔــﻰ داﻛﻮﺗــﺎ ,ﺑــﻪﺷــﻮهﯾــﻪك ﺷــﻴﻌﻪ واﻳﺪهﺑﻴﻨﺖ ﻛـﻪ ﺋﻴﻤﺎﻣـﻪﺗـﻰ ﺋـﺎل و ﺑـﻪﯾـﺖ ﺋـﻪﺻـﯽ دﻳﻨـﻪ و ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪ ﻓﻘﮫﯿ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺗــﺮ ﻻدهرن وهﺷــﻴﻌﻪ ﺋ ـﻪﺑﻮﺑــﻪﻛــﺮ و ﻋﻮﻣ ـﻪر و ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻴﺶ ﺑﻪھﻪﻪ دادهﻧﻦ ﻧﻪك ھﻪر ﻣﻌﺎوﻳﻪ . ﺟﮕﻪى ﺑﺎﺳﻪ ﻛﻪ ﺟﻴﺎوازى ﺋﻪم دوو ﻣﻪزھﻪﺑﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﺻﯽ دﻳﻨﻪ ﻛـﻪ ﺋﻴﻤﺎﻧﻰ ﭘﺘﻪواو دهﺑﺖ.ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهى ﺋﻪو ﺻﻪﺣﺎﺑﺎﻧﻪى ﻛﻪ رِازﻳﺒﻮن ﺑـﻪ ﺧ ـﻪﻟﻴﻔﺎﻳ ـﻪﺗــﻰ 3ﺧ ـﻪﻟﻴﻔ ـﻪﻛ ـﻪى ﭘــﺶ ﻋ ـﻪﻟــﻰ ,ﻟــﻪﺑــﻪراﻣﺒــﻪردا ﺷــﻴﻌﻪ ﺑﺮِواﻳﺎن ﺑﻪو ﻓﻪرﻣﻮوداﻧﻪ ﻧﻴـﻪ ﻛـﻪ ﺋـﻪو ﺻـﻪﺣﺎﺑﻴﺎﻧـﻪ ﮔﺮاوﻳﺎﻧـﻪﺗـﻪوه, ﻳﺎن ﺑﻪ ﺗﻪﻓﺴﻴﺮى ﻗﻮرﺋﺎن ﻳـﺎن ﻣـﻪﺳـﻪﻟـﻪ ﻓﻘﮫـﯽ و ﻋـﻪﻗﻴـﺪهﯾـﻪﻛﺎﻧﻴـﺎن و...ھﺘﺪ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺳﻮﻧﻪش ﺑﻪھﻪﻣﺎن ﺷﻮه دهرِواﻧﻨﻪ ﺋـﻪو ﺋـﻪﺻـﺤﺎﺑﺎﻧﻪى ﻛـﻪ ﺑـــﺮِواﻳـــﺎن ﺑـــﻪ ﺋﻴﻤﺎﻣـــﻪﺗـــﻰ ﻋـــﻪﻟـــﻰ ھـــﻪﯾـــﻪ و 3ﺧـــﻪﻟﻴﻔـــﻪﻛـــﻪى ﺗـــﺮ 164
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ِرھﺘﺪهﻛـﻪﻧـﻪوه .ﺑـﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷـﻮه ﻟـﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ ﺷـﻴﻌﻪى ﺋﻴـﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻴﺪا ھﻪﻧﺪێ ﻛﻪس ﭘﻪﯾﺪاﺑﻮون ﻛﻪ ھﻪﻧﺪێ ﺑﻴﺮۆﻛﻪى ﻋﻴﺮﻓﺎﻧﻴﺎن داھﻨﺎ ﻛـﻪ ﺑﻪﻣـﻪزﻳـﺎﺗﺮ ﻟـﻪ ﻓﻮﻗـﻪھـﺎﺋﻰ ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن دوورﻛـﻪوﺗﻨـﻪوه,ھـﻪﺗـﺎ ﻟـﻪﻧـﺎو ﺳﻮﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺸﺪا رِهوﺗﻰ ﺳـﯚﻓﻴﮕﻪراﻳـﻰ دروﺳـﺖ ﺑـﻮو وهك ﻣﻮﻧﺎﻓـﺴﮑﻰ ﺋـﻪو ِرهوﺗﻪى ﺷﻴﻌﻪى ﺋﻴﺴﻤﺎﻋﻴﻠﻰ 35.
ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﻪ ﺟﻴﺎوازهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮان ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ-:
ﺑـﺮواﻳـﺎن ﺑـﻪ ﺧـﻪﻻﻓـﻪﺗـﻰ ﺧـﻪﻟﻴﻔـﻪ رِاﺷـﻴﺪﻳﻨﻪﻛـﺎن .1ﺋﻪھﻠﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ِ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﺑﻮﺑﻪﻛﺮ و ﻋﻮﻣﻪر و ﻋﻮﺳﻤﺎن و ﻋﻪﻟﻰ ,ﺑﻪﻻم ﺷـﻴﻌﻪ دان ﻧﺎﻧﻦ ﺑﻪو ﺣﻪﻗﻪى 3ﺧﻪﻟﻴﻔﻪى ﻳـﻪﻛـﻪﻣـﺪا و ﺋﻴﻤـﺎم ﻋـﻪﻟـﻰ ﺑﻪ ﺧﺎوهﻧﻰ رِاﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪى ﺧﻪﻻﻓﻪت دهزاﻧﻦ36. .2ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت -:ﺳﻮﻧﻪ دهﻦ ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت ﺑـﻪﺷـﻮرا و ھـﻪﻟﺒـﮋاردن و ِراى ﮔ ـﺸﺘﻰ دهﺑــﺖ ﻧــﻪك ﺑــﻪ دﻳــﺎرﻳﻜﺮدن .ھــﻪروهھــﺎ ﺳــﻮﻧﻪ دهــﻦ ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت ﻟﻘﻰ دﻳﻨﻪ ﻧﻪك ﺋﻪﺻﯽ دﻳﻦ و ﺑﺎوهرِ ,ﺑﻪﭘـﻲَﭼـﻪواﻧـﻪى ﺷﻴﻌﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪﺋﻪﺻﯽ دﻳﻨﻰ دادهﻧﻦ و دهـﻦ دهﺑـﺖ ﺑـﻪ دهق و دﻳﺎرﻳﻜﺮدن ﺑﺖ ,وه ﺑﻪﭘﻲَﭼﻪواﻧﻪوه ﺧﻪوارﻳﺠﻪﻛﺎن دهﻦ دهﺑﺖ ﺋﻴﻤــﺎم ﺑــﻪھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ ﺋــﺎزاد و ِراﺳــﺘﻪوﺧ ـﯚ ﺑــﺖ ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣــﻮو ﻣﻮﺳـــﻤﺎﻧﺎن ھـــﻪﻟﻴﺒﮋـــﺮن ﻧـــﻪك ﻟـــﻪﻻﻳـــﻪن ھـــﻪﻧـــﺪێ ﻛـــﻪﺳـــﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﻪوه ,وهﺧﻪﻟﻴﻔﻪ ﺑﻪردهوام دهﺑﺖ ﺗﺎ داد ﭘﻪروهر ﺑﺖ. ﺳﻮﻧﻪ دهﻦ :دهﺑﺖ ﺳﻴﻔﺎﺗﻰ ﺋﻴﻤﺎم ﺋﻪوهﺑﺖ ﻛـﻪ ﺋﺎﺷـﻜﺮا ﺑـﺖ ﻧـﻪك ﺷﺎراوه و ﭼﺎوهرِواﻧﻜﺮاو .ﻣﻪرﺟﻴﺶ ﻧﻴﻪ ﺑﻰَ ھﻪـﻪ ﺑـﺖ ﺑـﻪﻻم دهﺑـﺖ 165
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... زاﻧــﺴﺖ و ﺗﻮاﻧ ـﺎ و ﺳــﺎغ و ﺳ ـﻪﻻﻣ ـﻪت ﺑﺘ ـﻮ زۆرﻳﻨ ـﻪى ﺳــﻮﻧﻪ دهــﻦ دهﺑﺖ رِهﭼﻪﻪﻛـﻰ ﻗـﻮرِهﯾـﺸﻰ ﺑـﺖ و ﻣﻮﺳـﻤﺎﻧﺎن ﺑـﻪﺷـﻮرا ﺑـﻪﯾﻌـﻪﺗـﻰ ﭘﺒﺪهن و دادﭘﻪروهرﻳﺶ ﺑﺖ. ﺑﻪﻻم ﺷﻴﻌﻪدهﻦ ﺋﻴﻤﺎم ﺑﻪﻛﻪس دهﻧﺎﺳﺮﺖ ﻧـﻪك ﺑـﻪ وهﺻـﻒ وهﺧـﻮا ﺑﻪدهق ﻟﻪﺳﻪر زارى ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﻋﻪﻟﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮدوه ﺑﻪﺋﻴﻤـﺎم و ﺋـﻪوﻳـﺶ ﺋﻴﻤﺎﻣﻰ دواﺧﯚى دﻳﺎرﻳﻜﺮدوه ,ﺋﻴﻤﺎم ﺑـﻰَ ھـﻪـﻪﯾـﻪ و ﻣـﻪرﺟـﻪ ھﺎﺷـﻤﻰ ﺑﺖ. ﺑﻪﻻم ﺧﻪوارج دهﻦ )) ﺋﻴﻤﺎﻣﻪت ﭘﺎﺑﻪﻧﺪ ﻧﻴـﻪ ﺑـﻪﺑﻨـﻪﻣﺎـﻪﯾـﻪﻛـﻪوه ﻟﻪ ﻋﻪرهب و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﻗﻮرِهﯾﺶ ﻧﻴﻪ و ﺑﻪﺑﺎﺷﻰ دهزاﻧـﻦ ﻛﻪ ﺧﻪﻟﻴﻔﻪ ﻟﻪدهرهوهى ﻗﻮرِهﯾﺶ ﺑﺖ((37. ﺳﻪرﭼـﺎوه و ھﯚﻛـﺎرى ﺳـﻪرهﻛـﻰ ﺋـﻪم ﺟﻴﺎوازﻳـﻪى ﺋـﻪم دوو ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻰ ﺑﻮو ﻟﻪو )) ﻓﻴﺘﻨﻪﯾﻪى (( ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﻛﻮﺷﺘﻨﻰ ﺧﻪﻟﻴﻔﻪى ﺳﯿﻪﻣﻪوه )) ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﻰ ﻛﻮرِى ﻋﻪﻓﺎﻧﻪوه(( دروﺳـﺖ ﺑـﻮو ,ﻛـﻪ ﻣﻌﺎوﻳـﻪ ﺑــﻪدهﺳــﺘﻰ ﻻﻳ ـﻪﻧﮕﺮاﻧــﻰ ﻋ ـﻪﻟــﻰ دهزاﻧــﻰ و ﻋ ـﻪﻟــﻴﺶ واى دهﺑﻴﻨــﻰ ﻛ ـﻪ ﻣﻌﺎوﻳﻪ دهﯾﻪوﺖ دهﺳﻪﻻت ﻟﻪ ﻋﻪﻟﻰ زهوت ﺑﻜﺎت ,ﺑـﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪ ﺋـﻪم ﺟﻴﺎوازﻳـﻪ ﺳـﻪرهﺗﺎﻛـﻪى ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﺑــﻮو دواﺗــﺮ ﻗــﻮوڵ ﺑـﻮهوه ﺑـﯚ ﺑــﻮارى ﺋﻴﻤﺎن و ﻓﻘﮫﯿﺶ. زۆرﺑﻪى ﺻﻪﺣﺎﺑﻪﻛﺎن ﻟﻪم)) ﻓﻴﺘﻨﻪﯾـﻪدا(( ھـﻪﻟﻮـﺴﺘﻰ ﺑـﻰَ ﻻﻳـﻪﻧﻴـﺎن ﻛــﻮرى ﻋﻮﻣــﻪر (( ھــﻪﻟﺒــﮋارد و ﺑــﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﻳﻨﻴــﺎن )) ﻋــﻪﺑــﺪوﻻى ِ ﺑــﻮو ,ﻛـﻪزۆرﺟــﺎران ﺣـﻪﻗﻴــﺎن دهداﻳـﻪ ﻋـﻪﻟــﻰ ,ﺑــﻪﻻم ﻟــﻪ ﻛﯚﺗﺎﻳــﺸﺪا ھﻪﻣـﻮو ﺻـﻪﺣﺎﺑـﻪﯾـﺎن ﺑـﻪ ﺧـﺎوهن ﺋﻴﺠﺘﻴﮫـﺎد دهزاﻧـﻰ و ھـﻪﻣﻮاﻧﻴـﺸﻴﺎن
166
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﻪرِاﺳﺖ دهزاﻧﻰ ﺑﻪﻣﻌﺎوﻳﻪﺷﻪوه ,ﺑﻪﻻم ﺷﻴﻌﻪﻛﺎن ﺋﻪﻣﻪ رِهﺗـﺪهﻛـﻪﻧـﻪوه و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺋﻴﻤﺎم ﻋﻪﻟﻰ ﺑﻪ ِراﺳﺖ و ﻟﻪﺳﻪر ﺣﻪق دهزاﻧﻦ38. .3ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳﻮﻧﻪ ھﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺋﺎﻣـﺎدهﮔـﻰ ھـﻪﺑـﻮه و ﺑـﻮارى ﺗـﻪواوى ﺑـﯚ رِهﺧﺴﺎوه ﺑﯚ ﺑﻼوﺑﻮﻧﻪوهو دهرﻛﻪوﺗﻨﻰ ,ﺑـﻪﻻم ﺷـﻴﻌﻪ ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺑﺰرﺑـﻮهو ﺑﻪھﯚﻛﺎرى ﮔﻪﻣﺎرۆ و ﺟﻪور و ﭼﻪوﺳﺎﻧﺪﻧﻪوه و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪﻧﻪوه. .4ﻟــﻪﺑــﻪرﺋ ـﻪوهى ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺳــﻮﻧﻪ ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﻟــﻪﮔــﻪڵ دهﺳ ـﻪﻻﺗــﺪا ﭘــﻪﯾ ـﻮهﻧــﺪى ﺑﺎﺷــﻰ ھــﻪﺑــﻮه و دهﺳــﺘﻪﻣ ـﯚى دهﺳ ـﻪﻻت ﺑــﻮه ﺑــﻪﺑــﺎش و ﺧﺮاﭘﻴﺎﻧ ـﻪوه ,ﺑﯚﻳ ـﻪ ﺷ ـﻪرﻋﻴ ـﻪﺗــﻰ ﺑــﻮون و ﺋــﺎزادى و ﺑﺎﻧﮕــﻪوازﻛﺮدﻧــﻰ ھﻪﺑﻮه ,ﺑﻪﻻم ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪھـﯚى ﺋـﻪوهى ﺋـﺎﻻى ﺋﺎﻟﻮﺑـﻪﯾﺘـﻰ ھـﻪﻟﮕﺮﺗـﻮه و ﺗ ـﻪﻧﮫــﺎ ﺋﻴﻤﺎﻣ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻪرِاﺑــﻪرى ﺧ ـﯚى زاﻧﻴــﻮه ,ﺟﮕ ـﻪى ﻟﺮازﻳﺒــﻮوﻧﻰ دهﺳـــﻪﻻﺗـــﺪاران ﻧـــﻪﺑـــﻮه و ﻟـــﻪﭼﻮارﭼـــﻮهى ﺋﻴـــﺴﻼم وهدهرﻧـــﺮاون و ﻟﻪﺑﻴﺮﻛﺮاون. .5ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهى ﺳﻮﻧﻪ ﺋﺎﺷـﻜﺮاﺑﻮون زﻳـﺎﺗﺮ ﻧﺎﺳـﺮاوﺑﻮون ,ﺑـﻪﻻم ﺷـﻴﻌﻪ ﺑﻪھﯚى ﺷﺎراوهﯾﻴﺎﻧﻪوه ﺑﻮﻧﻪﺗﻪ ﻧﻪزاﻧﺮاو و ﻧﺎدﻳﺎر ,ھﻪرﻟﻪﺑﻪرﺋـﻪﻣـﻪﺷـﻪ ﺟﯚرهھـﺎ ﻗـﺴﻪوﻗـﺴﻪـﯚك ﺑـﯚ ﺷـﻴﻌﻪ دروﺳـﺘﻜﺮاون و ﺟـﯚرهھـﺎ ﺗﯚﻣـﻪﺗـﻰ ﺧﺮاﭘﻴﺎن دراوﺗﻪ ﭘﺎلَ و ﺑﻪﻣﻪش ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﻪ ﺑﭽﻮك ﺑﯚﺗﻪوهو ﺧـﺎوهﻧـﻰ ﺣﻪق ﺷﺎراوهﺗﻪوه. .6ﺳــﻮﻧﻪو دهﺳ ـﻪﻻت ﺑﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪ ﺟﻤﻜــﮏ ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪﻳﺎن ﭘﮑــﻪوهﯾ ـﻪ دژى ﺷــﻴﻌﻪ و ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪ ﻣــﮋووى ﺷــﻴﻌﻪ ﻟــﺮهوه دهﺳــﺖ ﭘﺪهﻛﺎت و ھﻪر ﻟﺮهﺷﻪوه ﻛﯚﺗﺎﻳﻰ دﺖ. .7ﺳــﻮﻧﻪ دهـﺖ ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺷــﻴﻌﻪ ﻟــﻪﺳـﻪردهﻣــﻰ ﺋﻴﻤــﺎﻣﻰ ﺟـﻪﻋﻔـﻪرى ﺻـــﺎدﻗﻪوه دروﺳـــﺖ ﺑـــﻮه ,ﺷـــﻴﻌﻪﻛـــﺎﻧﻴﺶ دهـــﻦ ﻋـــﻪﻗﻴـــﺪهى ﺳـــﻮﻧﻪ 167
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﻰ ﻋﻪﺑﺎﺳﻴﻪوه دروﺳﺖ ﺑﻮه وهك وهﻻﻣـﺪهرهوهﯾـﻪك ﺑﯚ ﺑﺰوﺗﻨﻪوه وهرﮔﺮﻳﻴﻪ ﻳﯚﻧﺎﻧﻴﻪﻛﺎن39. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهردهﻛﻪوﺖ ﻛـﻪ ﺋـﻪم دوو ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻪ ﺑـﻪدرﮋاﻳـﻰ دروﺳـﺖ ﺑﻮون و ﺳﻪرھـﻪﻟـﺪاﻧﻴﺎن ﻟـﻪﻣﻠﻤﻼﻧـ و ﻣـﺸﺘﻮﻣﺮِﮑـﻰ ﺑـﻪردهواﻣـﺪاﺑﻮون و ھـــﻪردهﺷـــﺒﻦ .و ﻟـــﻪم ﭘﻨـــﺎوهﺷـــﺪا زۆرﺟـــﺎران ﭘـــﻪﻧﺎﻳـــﺎن ﺑﺮدۆﺗـــﻪ ﺑـــﻪرﺑـــﻪﻛﺎرھﻨـــﺎﻧﻰ ھـــﺰ ﺑـــﯚ زالَ ﺑـــﻮن ﺑـــﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪوى ﺗـــﺮدا و ﺑﭽﻮﻛﻜﺮدﻧﻪوهى و ﻧﻪﻣﺎﻧﻰ . ﺋ ـﻪوهﺗــﺎ دهوــﻪﺗــﻰ ﺋ ـﻪﻣ ـﻪوى و ﻋ ـﻪﺑﺎﺳــﻰ و ﺳ ـﻪﻟﺠــﻮﻗﻰ و ﺋ ـﻪﯾ ـﻮﺑﻰ و ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﻰ و ...ھﺘــﺪ .ھــﻪﻣﻮوﻳــﺎن ﻣـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺳــﻮﻧﻪ ﻳــﺎن رِهوﺗــﮏ ﻟــﻪ ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ ﺳــﻮﻧﻪﯾ ـﺎن ﻛﺮدۆﺗ ـﻪ ﻣ ـﻪزھــﻪﺑــﻰ رِهﺳــﻤﻰ دهوــﻪت و ﺑــﻪزۆر ﺳـﻪﭘﺎﻧﺪوﻳﺎﻧـﻪ وهك رِهوﺗــﻰ )) ﺋـﻪﺷــﻌﻪرى و ﻣﺎﺗﺮﻳــﺪى و ﺣـﻪﻧـﻪﻓــﻰ و ﺣـﻪﻧﺒــﻪﻟــﻰ و..ھﺘــﺪ(( .وھﮫــﻪر ﻛـﻪس و ﻻﻳـﻪن و ﮔـﺮوپ و ﺑﺰوﺗﻨـﻪوهو دهوـــﻪﺗﮑـــﯽ ﺗـــﺮ دژى ﺋـــﻪو ﻣـــﻪزھـــﻪﺑﺎﻧـــﻪ ﻳـــﺎن رِهوﺗـــﻪ ﻓﻜﺮﻳﺎﻧـــﻪ ﺑﻮهﺳﺘﺎﻧﺎﻳﻪﺗﻪوه ﺑﻪ )) رِاﻓﺰى و ﻣﻮﻋﺘـﻪزﻳﻠـﻪ(( دهدراﻧـﻪ ﻗـﻪـﻪم ﻛـﻪ ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪﻣﺎﻧ ـﻪش ﺑــﻪ )) ﺷــﻴﻌﻪ (( دهوﺗــﺮان و ﺋﻴــﺪى ﺋ ـﻪم ووﺷ ـﻪى )) زهﻧﺪﻳﻖ و رِاﻓﺰه و ﻣﻮﻋﺘﻪزﻳﻠﻪﯾﻪ(( ﺑﺒﻮه ﭼﻪﻛﮑﻰ ﻛﻮﺷﻨﺪه ﺑﻪدهﺳـﺖ دهﺳﻪﻻﺗﺪاران و رِاﺑﻪراﻧﻰ ﺋﺎﻳﻨﻴﻪوه ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺎوﺑﺮدﻧﻰ ﻧﻪﯾﺎرهﻛﺎﻧﻴﺎن. ﺋــﻪوهﺗــﺎ ھــﻪرﻳــﻪﻛــﻪ ﻟــﻪ )) دهوــﻪﺗــﻰ ﻓــﺎﺗﻤﻰ ﺷــﻴﻌﻰ ﻟــﻪ ﻣﻴــﺴﺮ و ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ﻣﻮﺧﺘﺎرى ﺳﻪﻗﻪﻓﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ﺗﯚﺑـﻪﻛـﺎران ﻧﺎﺳـﺮاوه و ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى زهﯾﺪى ﻛﻮرِى ﻋﻪﻟﻰ دژى هﺷﺎﻣﻰ ﻛﻮرِى ﻋـﻪﺑﺪوﻟﻤـﻪﻟﻴـﻚ4 ...0و ﻟﻪﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺘﻴﺸﺪا ﺟﻪﻧﮕﻰ ﻧـﻮان ﻋﺮاﻗـﻰ ﺳـﻮﻧﻪ ﻣـﻪزھـﻪب و ﺋﺮاﻧــــﻰ ﺷــــﻴﻌﻪ ﻣــــﻪزھــــﻪب ﻛــــﻪ 8ﺳــــﺎﯽ ﺧﺎﻳﺎﻧــــﺪ ﻳــــﻪﻛــــﮏ ﻟــــﻪ 168
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھﯚﻛﺎرهﺳﻪرهﻛﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﺮﻳﺘـﻰ ﺑـﻮو ﻟـﻪ ﺧﻨﻜﺎﻧـﺪن و ﺗﺎﺳـﺎﻧﺪﻧﻰ ﺷـﯚرِﺷـﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﻟﻪﺋـﺮان ﺑـﻪرِاﺑـﻪراﻳـﻪﺗـﻰ ﺋﺎﻳـﻪﺗـﻮﻻ ﺧﻮﻣـﻪﯾﻨـﻰ ﻛـﻪ ﺑﻨـﻪﻣـﺎى ﺷــﯚرِﺷــﻪﻛــﻪ ﺑﻴﺮوﺑــﺎوهرِى ﺷــﻴﻌﻪ ﻣــﻪزھــﻪﺑــﻰ ھــﻪﺑــﻮو ,ﺋــﻪم ﺟــﻪﻧﮕــﻪ ﺑﻪﮔﻪورهﺗﺮﻳﻦ ﺟﻪﻧﮓ دهژﻣﺮدرﺖ ﻟـﻪﺳـﻪدهى ﺑﻴـﺴﺘﺪا ﻟـﻪ رِووى ﻣـﺎوهى ﺟــﻪﻧﮕــﻪﻛــﻪ و ﺑــﺮِى زهرهرو زﻳــﺎﻧﻰ ﺟــﻪﻧﮕــﻪﻛــﻪ و ژﻣــﺎرهى ﻛــﻮژراو و ﺑﺮﻳﻨﺪارهﻛﺎﻧﻴﻪوه و ﻟﻪ رِووى ﻛﺎرﻳﮕـﻪرى ﻟـﻪﺳـﻪر ژـﺮ ﺧـﺎﻧﻰ ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ ھـﻪردوو ﮔـﻪل و ھـﻪردوو ووﻻت و ﺑـﻪرِاﺳـﺘﻴﺶ ﺟـﻪﻧﮕﮑـﻰ زۆر ﮔﻪوره ﺑﻮو ,ﭼﻮﻧﻜﻪ ژﻣﺎرهى ﻛﻮژاوهﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪﻧﻮان 500ھـﻪزار ﺑـﯚ ﻳﻪك ﻣﻠﻴﯚن ﻛﻮژراوﺑﻮوه وژﻣﺎرهى ﻛﻮژراو و ﺑﺮﻳﻨﺪارهﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ﺟـﻪﻧﮕـﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﻮژراو ﺑﺮﻳﻨـﺪارهﻛـﺎﻧﻰ ﺟـﻪﻧﮕـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهب _ﺋﻴـﺴﺮِاﺋـﺴﻴﻞ زﻳﺎﺗﺮ ﺑﻮو ,ھـﻪروهرھـﺎ زﻳـﺎﺗﺮ ﺑـﻮو ﻟـﻪ ژﻣـﺎرهى ﻛـﻮژراو و ﺑﺮﻳﻨـﺪاراﻧﻰ ﺟﻪﻧﮕﻰ 11ﺳﺎﻪى ﺋﻪھﻠﻰ ﻟﻪ ﻟﻮﺑﻨﺎن ﻛﻪ زﻳﺎد ﻟﻪ 100000ﻛﻪس ﺑــﻮو .ھــﻪروهھــﺎ ﻳ ـﻪﻛــﺴﺎن ﺑــﻮو ﻟــﻪﮔــﻪڵ ژﻣــﺎرهى ﺑﺮﻳﻨــﺪاراﻧﻰ ﺟ ـﻪﻧﮕ ـﻰ ﺳ ـﻪرﺑــﻪﺧ ـﯚﻳﻰ ﭬﺘﻨــﺎم ﻟــﻪﻣ ـﺎوهى 20ﺳــﺎﺪا.ﺑــﻪﺷ ـﻮهﯾ ـﻪك ﺧ ـﻪرﺟــﻰ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪى ﺋﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪ 1ﺑﻠﻴﯚن دۆﻻر ﺑﻮه41. ھــﻪرﺑﯚﻳـﻪ ﻟــﻪ ﺋــﺴﺘﺎﺷﺪا و ﻟــﻪﺗـﻪواوى ﻧﺎوﭼــﻪى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا ھﻪرِهﺷﻪى ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺗﺎﻳﻪﻓﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﻟﻪﻧﻮان ﻣﻪزھﻪﺑﻰ ﺳـــﻮﻧﻪ و ﺷـــﻴﻌﻪدا ﻟـــﻪﺋﺎراداﻳـــﻪ و ﺑﯚﺗـــﻪ ھـــﻪرِهﺷـــﻪﯾـــﻪﻛـــﻰ ﺟـــﺪى و ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﺪارﻳﺶ و ﭘﺪهﭼﺖ ﺋﺎﮔﺮى ﺋﻪم ھﻪرِهﺷـﻪﯾـﻪش ﻟـﻪ ﻋﺮاﻗـﻪوه ھﻪﻟﺒﮕﻴﺮﺳﺖ و ﺑﻪﻓﻌﻠﻴﺶ ﺋﻪو ﺟﻪﻧﮕﻪ ﺑﻪرﭘﺎﺑﻮه ﺑﻪﻻم ﺑـﻪﺷـﻮهﯾـﻪﻛـﻰ ﻧﺎراﮔﻪﯾﻪﻧﺮاو .ﺋـﻪوهﺗـﺎ ﺷـﻴﻌﻪ و ﺷـﻴﻌﻪ و ﺳـﻮﻧﻪو ﺷـﻴﻌﻪ و ﻧﺎرهﺳﻤﻰ و ِ ِ ﺳــــﻮﻧﻪ و ﺳــــﻮﻧﻪ و ﺳــــﻮﻧﻪ و ﻛــــﻮردو ﺷــــﻴﻌﻪ و ﻛــــﻮردو ﺗﻮرﻛﻮﻣــــﺎن 169
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... و ..ھﺘﺪﻣﻮﺳـــﻤﺎن و ﻣـــﻪﺳـــﻴﺤﻰ و ﻳـــﻪزﻳـــﺪى و ﺋﺎﺷـــﻮرى و ..ھﺘـــﺪ , ﺑﻪرﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ﮔﻴـﺎن و ﺑـﻮوﻧﻰ ﻳـﻪﻛﺘـﺮى و رِۆژاﻧـﻪ ژﻣـﺎرهﯾـﻪﻛـﻰ زۆر ﻟـﻪ ﻳﻪﻛﺘﺮى دهﻛﻮژن و ﻣﺎلَ و ﻣﻨﺪاﯿﺎن ﺋﺎواره دهﻛـﻪن و ﺑـﻪم ﺷـﻮهﯾـﻪش ھﻪرِهﺷﻪى داهﺑﻪﺷﺒﻮوﻧﻰ ﻋـﺮاق ﺑـﯚ ﺳـﻪر 3ﻧﺎوﭼـﻪى ﻛـﻮردو ﺳـﻮﻧﻪ و ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪﺋﺎراداﻳﻪ. ﺋﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑﻴـﻪش ھـﻪر ﺑـﻪﻋﺮاﻗـﻪوه ﻧـﺎوهﺳـﺘﺖ ﺑـﻪﮑـﻮ ھـــﻪﻣـــﻮو دهوـــﻪﺗـــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ دهﮔﺮﺘـــﻪوه ﭼﻮﻧﻜـــﻪ ھـــﻪﻣـــﻮو دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﻛ ـﻪﻧــﺪاو ﺋــﻮردون و ﻣﻴــﺴﺮ و ﭘﺎﻛــﺴﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﻴــﺎ و ﺋ ـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و ﻟﻴﺒﻴــﺎو ﺗــﻮﻧﺲ و ﺟ ـﻪزاﺋﻴــﺮ و ﻣﯚرﻳﺘﺎﻧﻴــﺎو ﺳــﻮدان وو...ھﺘﺪ ,زۆرﻳﻨﻪ ﺳﻮﻧﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻦ و ﻛﻪﻣﻴﻨﻪ ﺷﻴﻌﻪن ,ﻟﻪووﻻﺗﺎﻧﻰ ﺳﻮرﻳﺎو ﺋﺮان و ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﻣﻪﻏﺮﻳﺐ زۆرﻳﻨﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻪزھﻪﺑـﻦ ﻳـﺎن ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳــﺎن ﻟــﻪ ووﻻﺗﺎﻧــﻪدا ھــﻪﯾــﻪ و ھــﻪﻣﻮوﺷــﻴﺎن ﻛــﻪﻣﻴﻨــﻪى ﻣﻪﺳﻴﺤﻰ و ﺟﻮﻟﻪﻛﻪ و ..ھﺘﺪ.ﻳﺎن ﺗﻴﺎداﻳﻪ.ﻛـﻪ ﭼـﺎوهرِوان دهﻛﺮـﺖ ﺋﻪم ﺟﻪﻧﮕﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻴـﻪ ﺑﺒﺘـﻪ رِﮕـﻪ ﺧﯚﺷـﻜﻪر ﺑـﯚ ﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧـﻰ ﺑﻴــﺮدۆزهى ﻓ ـﻪوزاى دروﺳــﺘﻜﻪر و ﺑﺒﺘ ـﻪ ھﯚﻛــﺎرى ﺳ ـﻪرهﻛــﻴﺶ ﺑ ـﯚ ﮔــﯚرِاﻧﮑ ـﻰ ﮔ ـﺸﺘﮕﻴﺮ ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و ﺋ ـﻪوهى ـﺴﺮاﺋﻴــﻞ ﮔــﻪرهﻛﻴﺎﻧ ـﻪ ﺑﺘــﻪ دى ﻟــﻪ رِۆژھــﻪﻻﺗﮑــﯽ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎو ﺋﻴـ ِ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهو ﻧﻮﺪا ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎو ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴـﻞ ﺑﻪﭘﻠﻪى ﻳﻪﻛﻪم ﺗﻪواو دهﺑﺖ . * * * * *
ﭘﻪراوﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪﺷﻰ ﭼﻮارهم 170
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ .1اﻟﺴﻴﺎﺳﻪ اﻟﺨﺎرﺟﻴﻪ اﻻﻣﺮﻳﻜﻴﻪ اﻣﺎم ازﻣﺎﺗﮫﺎ /ﺗﻮﻓﻴـﻖ اﻟﻤـﺪﻳﻨﻰ2004/1/30 / www.alarabnews.com .2ھﻪواﻟﮑﻰ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮه ﻟﻪرِۆژى 2007/1/27دا. .3ھﻪواﻟﮑﻰ ﻛﻪﻧﺎﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮه ﻟﻪرِۆژى 2007/2/2دا. .4ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(1 .5ﺋﻪم ﮔﻮﺗﻪﯾﻪى ﺋﺎﻳﻪﺗﻮﻻ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﻰ رِاﺑﻪرى ﺷﯚرِﺷﻰ ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ ﺋـﺮان ﻟـﻪﺑـﻪﯾـﺎﻧﻰ ِراﮔﺮﺗﻨــﻰ ﺟ ـﻪﻧﮕ ـﻰ 8ﺳــﺎﻪى ﻧــﻮان ﺋــﺮان و ﻋﺮاﻗــﺪا ھــﺎت ﻛ ـﻪ رِهزاﻣ ـﻪﻧــﺪى دا ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺮِﻳﺎرى 598ى ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﯽ 1988دا. .6ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .7ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .8ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(1 .9ﮔﻮﺗﺎرى ﻋﻪﻣﺮوﻣﻮﺳﺎ ﺋﻪﻣﻴﻨﺪارى ﮔﺸﺘﻰ ﺟﺎﻣﻴﻌﻪى ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟـﻪﻛـﻪﻧـﺎﯽ ﺋﺎﺳـﻤﺎﻧﻰ ﺋﻪﻟﺠﺰﻳﺮهدا ﻟﻪ رِۆژى 2007/2/16دا. www.ar.wikipidia.org.10 11ﺋﻴﻨــﺴﺎﻳﻜﻠﯚﭘﻴﺪﻳﺎى ﮔ ـﺸﺘﻰ /ﻳﺎﺳــﻴﻦ ﺻــﺎﺑﺮ ﺻــﺎﻟﺢ /دهزﮔ ـﺎى ﭼ ـﺎپ و ﭘــﻪﺧــﺸﻰ ﺳﻪردهم /ﭼﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم /ﻛﻮردوﺳﺘﺎن/ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ.2005/ .12ﻣﻮﺳـــــﻮﻋﻪاﻟـــــﺴﻴﺎﺳﻴﻪ/اﻟﺠـــــﺰء اﻟﺜﺎﻟـــــﺚ/اﻟﻤﺆﺳـــــﺴﻪ اﻟﻌﺮﺑﻴـــــﻪ ﻟﻠﺪراﺳـــــﺎت واﻟﻨﺸﺮ/د.ﻋﺒﺪاﻟﻮھﺎب اﻟﻜﻴﺎﻟﻰ/اﻟﻄﺒﻌﻪ اﻻوﻟﻰ/ﻟﺒﻨﺎن/ﺑﻴﺮوت1983/ .13ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(10 .14ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(10 .15ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 www.ar.wikipidia.org.16 .17ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 .18ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى دهوﻪﺗﻰ ﺧﻪﻻﻓﻪﺗﺪا /ﻋﺒﺎس ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ /ﭼﺎﭘﻰ ﻳـﻪﻛـﻪم/ ﺳﻮﻳﺪ /ﺳﺘﯚﻛﮫﯚﻢ1997 /
171
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... .19ﻋﻘﺎﺋﺪاﻟﺴﻨﻪ وﻋﻘﺎﺋﺪ اﻟـﺸﻴﻌﻪ /ﺻـﺎﻟﺢ اﻟـﻮرداﻧﻰ /ﻗـﺎھﺮه /ﻣﻮﻗـﻊ اﻻﻟﻜﺘﺮوﻧـﻰ اﻟﺸﺒﻜﻪ اﻟﺸﻴﻌﻪ اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻪ www.shiaweb.org .20ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(19 .21ﻟﻤﺎذا اﺧﺘﺮت ﻣﺬھﺐ اﻟﺸﻴﻌﻪwww.aqead.com / .22ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .23ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .24ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .25ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 .26ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 www.shiaaw.com.27 .28ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 .29ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .30ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 .31ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 .32ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .33ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .34ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(11 .35ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .36ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .37ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(12 .38ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(16 .39ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(19 .40ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره)(19 .41ﺟﻤﮫﻮرﻳــﻪ اﻟﺨــﻮف /ﺳــﻤﻴﺮ اﻟﺨﻠﻴــﻞ واﺣﻤــﺪ راﺋــﻒ/ﻣﻄــﺎﺑﻊ اﻟﺰھــﺮاء ﻟﻼﻋـــﻼم اﻟﻌﺮﺑﻰ/ﻣﺼﺮ /اﻟﻘﺎھﺮه1991/
172
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻟﻪ چ ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﺪاﻳﻪ ؟1
ﺑﻪﺷﻰ ﭘﻨﺠﻪم
173
ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪوره ﻟـﻪ ﻻﻳـﻪن ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎوه ﭘﻼﻧـــﻰ ﺑـــﯚ داﻧـــﺮاوه و ھـــﻪرﺧﯚﺷـــﻰ ﺳـــﻪرﻛﺮداﻳـــﻪﺗـــﻰ و رِاﺑــﻪراﻳ ـﻪﺗــﻰ ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧ ـﻪﻛ ـﻪﺷــﻰ دهﻛــﺎت ﺑــﻪھﺎوﻛــﺎرى دۆﺳــﺖ و ھﺎوﭘــﻪﯾﻤﺎﻧ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻟــﻪ ﺋـﻪوروﭘﺎوﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا .ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾ ـﻪ ﭘــﺶ ﺳﺎﻟﮏ و رِاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪدواى رِووﺧﺎﻧﻰ ھﻪردوو رِژﻤﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺗﺎﯿﺒـﺎﻧﻰ ﺋﻴــﺴﻼﻣﻰ ﺳ ـﻪﻟ ـﻪﻓــﻰ ﻟــﻪ ﺋ ـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و ﺑــﻪﻋــﺴﻰ دﻳﻜﺘــﺎﺗﯚرى ﻟــﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ِراﮔﻪﯾﻪﻧﺮاو ﻛﻪوﺗﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدن و ﭘﻴﺎدهﻛﺮدﻧﻴﻪوه ﻟﻪﺳﻪر زهﻣﻴﻨـﻪى واﻗـﻊ و ﺧﺎـﻪ ﻣﻴﺤـﻮهرﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ و ﻣـﻪرام و ﺳـﻨﻮورى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻛ ـﻪﺷــﻰ دﻳــﺎرﻳﻜﺮا ﺑ ـﯚ ھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴــﺎ ,ﻟــﻪﻛﺎﺗﮑ ـﺪا ﻗﯚﻧــﺎﻏﻰ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ رِﮋﻳﻪﻛﻪى و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﭼﺮِوﭘﺮِهﻛﺎن ﻟﻪﺳـﻪرى زۆر ﭘ ـﺸﺘﺮ داﻧﺮاﺑــﻮون ,ﺑــﻪﻻم ِرووداﻧــﻰ ﻛــﺎرهﺳــﺎﺗﻰ 3ﺷ ـﻪﻣﻤ ـﻪى ﮔــﻪوره )) ﺧﺎﭘﻮورﻛﺮدﻧﻰ ھﻪردوو ھﻪورﺑﺮِهﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪﻧﺘﻪرى ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻟــﻪواﺷــﻨﺘﯚن و ﻧﻴﯚﻳــﯚرك (( دا ﻟــﻪﻻﻳــﻪن رِﮑﺨــﺮاوى ﺋــﻪﻟﻘﺎﻋﻴــﺪهى ﺋﻴــﺴﻼﻣﻰ ﺳ ـﻪﻟــﻪﻓــﻰ ﺑــﻪرِاﺑــﻪراﻳ ـﻪﺗــﻰ ﺋﻮﺳــﺎﻣﻪ ﺑــﻦ ﻻدن ﺳ ـﻪرﺗﺎﭘ ـﺎى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن و ﭘﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا ﭘﺶﺧﺴﺖ و ﻟـﻪدواى ﺋـﻪو رِووداوهوه دوﻧﻴــﺎ ﭘــﯽ ﻧﺎﻳـﻪ ﻗﯚﻧــﺎغ و ﺳـﻪردهﻣﮑـﻰ زۆر ﺗﺮﺳــﻨﺎك و ﻧﻮﻮه ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪك ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎ ﺑﻪﮔﻪوره و ﺑﭽﻮﻛﻪوه ﻛﻪوﺗﻪ ﺑـﻪر ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﺗﻴﺮۆرو ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎﻧﻪوه و ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ دهﻛـﺮد ﻛـﻪ ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪك ھﻪﺑﺖ ﺑﯚ ﺑﻪﮔﮋداﭼﻮﻧﻪوه وﺑﻪرﭘﮕﺮﺗﻨﻰ ﺋﻪو ﺗـﻪوژﻣـﻪى ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺘﺎن 174
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ و ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه و ھﻪﻣﻮو رِﮑﺨـﺮاوه ھﺎوﺷـﻮهﻛﺎﻧﻴـﺸﻰ و رِﮕـﻪ ﻧـﻪدرـﺖ ﻛﻪ ﭼﻪرﺧﻰ ﺑﻴﺴﺖ وﻳﻪﻛـﻪﻣـﻴﺶ ﺑﮕـﻪرِﻨﺮﺘـﻪوه دواوه و وهك ﭼـﻪرﺧـﻪ ﺗﺎرﻳﻜـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﻟﺒﻜـــﻪن ﻟـــﻪﺗـــﺎرﻳﻜﻰ و دواﻛـــﻪوﺗـــﻦ و ﺟﮫﮫﺎﻟﮫﺘﺪا . ﺑﯚﻳـﻪ ﻟــﻪداﻳــﻚ ﺑــﻮون و ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧــﻰ ﭘ ـﺮِۆژهى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻛﻪوﺗﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻰ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻪوه و ﻟﻪ 3ﺗﻪوهرى ﺳـﻪرهﻛﻴـﺪا دارِــﮋرا ﻛـﻪ ﺑﺮﻳﺘــﻰ ﺑـﻮون ﻟـﻪ ) دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳـﯿﻪت و ﺑــﺎزارِى رﺳـﻰ ﺋـﻪم ﺗـﻪوهراﻧـﻪش ﺑـﻪ ﺋﺎزاد و ﺑﻪزاﻧﺴﺘﻰ ﻛﺮدﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ( ھـﻪ َ ﻧـﻪﻣــﺎﻧﻰ رِژﻤــﻪ دﻳﻜﺘــﺎﺗﯚرى و ﺳـﻪﻟــﻪﻓــﻰ و ﻧـﻪﺗ ـﻪوهﯾﻴـﻪ دهﻣــﺎرﮔﻴﺮ و ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﻪ ﺗﻮوﻧــﺪهرِه و ﻛﯚﻧــﻪﭘــﻪرﺳــﺖ و ﺗﻮﺗﺎﻟﻴﺘﺎرﻳــﻪﻛــﺎن دهﮔــﻪﻧــﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم و ﻟـﻪﻛـﻪش و ھـﻪواﻳـﻪﻛـﻰ ﺋﺎﺷـﺘﻰ و ﺋﺎراﻣﻴـﺪا ﻛـﻪ ﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧــﺎﻧﻰ ﺗﻴــﺎدا ﭘـﺎرﺰراو ﺑــﺖ و ﻛﯚﻣـﻪﮕـﻪى ﻣـﻪدهﻧــﻰ ﺑــﻪرهو دروﺳﺖ ﺑﻮون ﺑﺮِوات ,ھﻪروهھﺎ ﺑﻪﻛﺮاﻧﻪوهى ﺑﺎزارِهﻛﺎن و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﻟﻪ دهﺳﺘﻰ ِرژﻢ و ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﻪﻛﺎن و ﺑﻮار واﻻﻛـﺮدن ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﻛـﻪرﺗـﻰ ﺗﺎﻳﺒــﻪت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴــﺎ زهﺑــﻪﻻﺣـﻪ ﻧﻮﻧـﻪﺗـﻪوهﯾـﻪﻛﺎﻧــﺪا ﭼـﻰَ دهﺑــﺖ و ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧـﻪش ﺑـﻪﺳـﻮود وهرﮔـﺮﺗﻦ دهﺑـﺖ ﻟـﻪ ﭘـﺮِۆﺳـﻪى ﺑـﻪﺟﻴﮫـﺎن ﺑـــﻮوﻧﻰ دوﻧﻴـــﺎو ﻧـــﻪﻣـــﺎﻧﻰ ﺳـــﻨﻮورهﻛـــﺎن و ﺗﮑـــﻪﻻوﺑـــﻮوﻧﻰ ﮔـــﻪﻻن و ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﻛــﺎن و ﺳــﻮودوهرﮔ ـﺮﺗﻦ ﻟــﻪ ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪو ﭘــﺸﮑﻪوﺗﻨ ـﻪ ﺳ ـﻪر ﺳــﻮورِھﻨﺎﻧ ـﻪى ﻛ ـﻪﻟــﻪﺑــﻮارى زاﻧــﺴﺖ و ﺗ ـﻪﻛﻨ ـﻪﻟﯚژﻳــﺎدا رِووﻳﺎﻧــﺪاوه و ﺳ ـﻪرﺗﺎﭘ ـﺎى ﺟﻴﮫﺎﻧﻴــﺎن ﮔﺮﺗﯚﺗ ـﻪوه … ﺑــﻪم ﺷ ـﻮهﯾ ـﻪ ﺋ ـﻪم ﭘ ـﺮِۆژهﯾ ـﻪ ﮔﺸﺘﮕﻴﺮه و ﺑﻪﻻم ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻪ ﺑﻪ ﺳـﻨﻮورﮑﻰ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـﺎى دﻳـﺎرﻳﻜﺮاوه وه ﻛﻪ ووﻻﺗﺎﻧﻰ )) ﻋﻪرهﺑﻰ ﻟﻪ ﻣﻪﻏﺮﻳﺒﻪوه ﺗـﺎ ﻛـﻪﻧـﺪاو و ﺋﻴـﺴﺮِاﺋﻴـﻞ و 175
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺗﻮرﻛﻴﺎو ﺋﺮان و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن (( دهﮔﺮﺘﻪوه و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﻛـــﻪ ﺋـــﻪم ﺳـــﻨﻮوره رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﮔـــﻪوره دهﮔﺮﺘـــﻪوه و ﻧﺎوﺟــــﻪرﮔــــﻪى دوﻧﻴــــﺎش ﭘــــﮏ دــــﻨﻦ و ﺧــــﺎﯽ ﭼــــﺮِﺑﻮوﻧــــﻪوهى ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛـﺎﻧﻰ زﻟﮫـﺰهﻛـﺎﻧﻦ و ﺧـﺎوهن ﺳـﻪرﻣﺎﻳـﻪ ﻳـﻪﻛـﻰ ﻣﺮۆﻳـﻰ و ﺳﺮوﺷـــﺘﻰ زۆر و زهوهﻧـــﺪن ﺑـــﻪﺗﺎﻳﺒـــﻪﺗـــﻴﺶ ﻧـــﻪوت وﺑـــﺎزارِﮑـــﻰ ﭘـــ ِﺮ ﻓﺮۆﺧﺘﻴـﺸﻦ ﺑـﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴــﺎ زهﺑـﻪﻻﺣـﻪﻛــﺎن و ھـﻪرﻳـﻪﻛـﻪﺷـﻴﺎن ﺑــﻪدهﺳــﺖ ﺳــﻪدان ﻛــﺸﻪى ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺳــﻨﻮورى و ﺋــﺎﺑﻮورى و ﻛﯚﻣــﻪﻻﻳــﻪﺗــﻰ و ﺟﮫﮫﺎﻟــﻪت و دواﻛ ـﻪﺗﻨ ـﻪوه دهﻧــﺎﻨﻦ و ﻛﯚﻣ ـﻪﮕﺎﻳ ـﻪﻛــﻰ دواﻛ ـﻪوﺗ ـﻮوى داﺧـــﺮاوو ﻣـــﺎف ﭘـــﺶﻠﻜـــﺮاون و ﺧـــﺎوهﻧـــﻰ ﺣـــﻮﻛﻤﺮِاﻧـــﻰ ﻓـــﻪﺳـــﺎد و ﻛﯚﻧـﻪﭘـﺎرﺰو ﺋﻴـﺴﻼﻣﻰ و ﺷـﯚﭬﻨﻰ و دواﻛـﻪوﺗـﻮن وﺗﺎﺋـﺴﺘﺎ ﺳـﻮودﮑﻰ ﺋﻪوﺗﯚﻳﺎن ﻟﻪو ھﻪﻣﻮو ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﺎﻧﻪ ﻧﻪﺑﻴﻨﻴـﻮه و ﺑـﻪم ﺣﺎـﻪﺷـﻴﺎﻧﻪوه ﻟــﻪﺳ ـﻪدهى ﺑﻴــﺴﺖ و ﻳ ـﻪﻛ ـﻪﻣــﺪا دهﺑﻨــﻪ رِﮕﺮﮑ ـﻰ ﮔــﻪوره ﻟــﻪﺑــﻪردهم ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪو ﭘﺮِۆژهﯾﻪدا ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﭘﺮِۆﺳﻪى ﺑﻪدﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻛﺮدن ـﺎزرهﻛﺎﻧﻴــﺎن و ﺳــﻮود وهرﮔﺮﺗﻨﻴــﺎن ﻟــﻪ زاﻧــﺴﺘﻪﻛــﺎﻧﻰ و ﺋــﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺑـ ِ ﺳـﻪردهم و ﭘــﺸﮑﻪوﺗﻨـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻮارى ﭘــﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛــﺎن ﺑﯚﺗـﻪ ﻛــﺎرﮑﻰ زﺪهﮔﺮﻧﮓ و ھﻪﻧﻮﻛﻪﯾﻲ و ﻧﺎﻛﺮﺖ ھﻪروا ﺑﻪﺋﺎﺳﺎﻧﻰ ﭘﺸﺘﮕﻮىَ ﺑﺨـﺮﻦ و ﻧﻪﺧﺮﻨﻪ ﺋﻪﺟﻨﺪاى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻪوه .. ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪرِووﺧﺎﻧـﺪﻧﻰ ھـﻪردوو رِژﻤـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﻋﺮاق ﮔﻮرزﮑﻰ ﻛﺎرﻳﮕﻪرو ﻛﻮﺷﻨﺪهى ﺳﺮهواﻧﺪه ﺟﻪﺳـﺘﻪى ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣـﻪ داﺧــﺮاو و دواﻛـﻪوﺗــﻮوهﻛــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ و ﺑــﻪﻣـﻪش ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨﮑـﻰ ﮔﻪورهى ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎ و ﺋﻴﺪى ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ دهﯾﺎﻧﮕﺮﺘﻪوه ﻛﻪوﺗﻨﻪ ﺧﯚ ﺑﯚ ﭼﺎﻛﺴﺎزى و ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟﻪ ﺳﻴـﺴﺘﻪم و 176
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻳﺎﺳـﺎ و دهﺳـﺘﻮور و ﻟـﻪھـﻪوﻟﮑـﻰ ﺑﻮوﭼﺎﻧـﺪان ﺑـﯚ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧـﺪن ﺑـﯚ ﺋﻪوهى ﺑﻪر ﮔﻮرزى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن ﻧﻪﻛﻪون و ﭘﺶ ﺋـﻪوهى ﺳـﻪرﻳـﺎن ﺑﺘﺎﺷﻦ ﺧﯚﻳﺎن ﺳﻪرى ﺧﯚﻳﺎن ﺑﺘﺎﺷـﻦ وهك ﻋـﻪﻟـﻰ ﻋـﻪﺑـﺪوﻻ ﺻـﺎﻟﺤﻰ ﺳﻪرۆﻛﻰ ﻳﻪﻣﻪن دهﺖ و ﺑﯚﺋﻪوهى ﺋﻪو ﻧﻔﻮز و دهﺳﻪﻻت و ﺳﻪروهت و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ زۆرهﯾﺎن ﻟﻪدهﺳـﺖ ﻧـﻪﭼـﺖ ﺑﯚﻳـﻪ ﺑـﻪﻧﺎﭼـﺎرى و دوودـﯽ و ﻟـــﻪژـــﺮ ﻓـــﺸﺎرهﻛﺎﻧـــﺪا ﻛـــﻪوﺗﻨـــﻪ ﺧـــﯚ ﺑـــﯚ ﺟـــﻮاﻧﻜﺮدﻧﻰ ﺳـــﻴﻤﺎى ﺣــﻮﻛﻤﺮِاﻧﻴــﻪﻛﺎﻧﻴــﺎن ﺑــﻪوهى ﻛــﻪوﺗﻨــﻪ ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ ﺷــﺎرهواﻧــﻰ و ﭘــﻪرِﻟــﻪﻣــﺎن و ﺳ ـﻪرۆﻛــﻰ وﻻﺗ ـﻪﻛﺎﻧﻴــﺎن و ﺟ ـﯚره ﻛﺮاﻧ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛﻴﺎﻧ ـﺪا ﺑــــﻪﻛــــﺎرى ﺳﻴﺎﺳــــﻰ و رِﮑﺨــــﺮاوهﯾــــﻰ و رِۆژﻧﺎﻣــــﻪواﻧــــﻰ و ﺋــــﺎزادى ﺑﺎزارِهﻛﺎﻧﻴﺎن زﻳﺎﺗﺮ ﻛﺮد و ﺳﻨﻮورهﻛﺎﻧﻴﺎن ﺋﻪو ﭘﻴﺮۆزﻳـﻪى ﺟﺎراﻧﻴـﺎن ﻧﻪﻣﺎ ,ﺑﻪﻻم ھﺸﺘﺎ ﻟﻪﺋﺎﺳﺘﻰ ﭘﻮﻳﺴﺖ و ﺋﻪو ﭘﺮِۆژهﯾـﻪدا ﻧـﻴﻦ ﺑﯚﻳـﻪ ﻓﺸﺎرهﻛﺎن ﻟﻪﺳﻪرﻳﺎن ﺑﻪردهواﻣﻪ . ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ زۆر ﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﺘﻰ ﻛـﻪ ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﺎن ﺗﻴــﺎدا ﺑﺒـــﺖ ﺑـــﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟـــﻪ ووﻻﺗـــﺎﻧﻰ ﻋـــﻪرهﺑـــﻰ و ﺋـــﺮان و ﻟـــﻪﭘـــﺶ ھــﻪﻣﻮوﺷــﻴﺎﻧﻪوه ﺳــﻮورﻳﺎو ﺋــﺮان دــﺖ و ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎﺷﺪا ھــﻪردووﻛﻴــﺎن ﺑﻪﺑﻴﺎﻧﻮوى ﺟﻴﺎوازهوه ﻛﻪوﺗﻮﻧﻪﺗﻪ ﺑﻪر ﻓﺸﺎرى ﻧﻮدهوﻪﺗﻰ و ﻧﺎوﭼﻪﯾﻰ ﮔـﻪورهوه و ﺧـﯚش ﺑــﻪﺧﺘﺎﻧـﻪش ﻟــﻪم ﭘـﺮِۆﺳـﻪﯾـﻪدا ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎو ﺋـﻪوروﭘـﺎ ھﺎورِان و ﺗﻪﺑﺎن و ﭘﮑﻪوه ﻛﺎر دهﻛﻪن ﺑﯚ ﺋﻪو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪ . ﺑﻪﻓﻴﻌﻠﻴﺶ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟﻪ رِژﻤﻰ ﺳﻮورﻳﺎدا دهﺳـﺘﻰ ﭘﮑـﺮدوه ھـﻪر ﻟﻪ ﻛﺸﺎﻧﻪوهى ھﺰهﻛﺎﻧﻰ ﻟﻪ ﻟﻮﺑﻨـﺎن و ﻟﮑﯚﯿﻨـﻪوه ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺳـﻪراﻧـﻰ ِرژﻤﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﻪھﯚى ﺗﻮهﮔﻼﻧﻴﺎن ﻟﻪ ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدﻧﻰ ِرهﻓﻴﻖ ﺣﻪرﻳﺮﻳﻪوهو ﺟﻴﺎﺑﻮﻧﻪوهى ﻋـﻪﺑـﺪول ﺣـﻪﻟـﻴﻢ ﺧـﻪداﻣـﻰ ﺟﮕـﺮى ﺳـﻪرۆك ﻛﯚﻣـﺎر ﻛـﻪ 177
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... زﻳﺎﺗﺮ ﻟﻪ 30ﺳﺎلَ ﺳﻪرﻛﺮداﻳﻪﺗﻰ ﺣﻴﺰﺑﻰ ﺑﻪﻋـﺴﻰ ﻛـﺮدهوه و ﺋـﺴﺘﺎ ﻟــﻪھــﻪوــﯽ رِووﺧــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪو رِژﻤــﻪداﻳ ـﻪ و ﺑــﻪدﻨﻴﺎﻳــﺸﻪوه رِووﺧــﺎن و ﮔــﯚ ِراﻧﻜــﺎرى ﻟــﻪ ﺳــﻮرﻳﺎدا زۆر ﺋﺎﺳــﺎن و ﻧﺰﻳﻜ ـﻪ و ﻗﯚﻧــﺎﻏﻰ زۆرﺑــﺎش ﭼﯚﺗﻪ ﭘﺶ .. ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ھﻪرهﮔﻪورهى ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻟﻪ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟـﻪ ﺋﺮاﻧﺪاﻳـﻪ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋـﺮان ووﻻﺗﮑـﯽ ﺧـﺎوهن ﺗﻮاﻧـﺎى ﻣﺮۆﻳـﻰ و ﻣـﺎدى و ﺳﺮوﺷـﺘﻰ ﮔــﻪورهﯾـﻪ و ﭘﺎﻧﺘﺎﻳﻴـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪورهى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﺷــﻰ ھــﻪﯾـﻪ ﻛـﻪ ﺳـﻪﻧﮕـﻰ ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ و دوﻧﻴﺎﺷــﺪا ﮔــﻪورهﺗــﺮ ﻛــﺮدوه و ﺧــﺎوهن ھـﺰ و ﺳــﻮﭘﺎو ﺗ ـﻪﻛﻨ ـﻪﻟﯚژﻳــﺎى ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻮى ﺳ ـﻪرﺑﺎزﻳ ـﻪ و ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﺗﻴﺎﻳــﺪا ﺑــﻪو ﺋﺎﺳـــﺎﻧﻴﻪى ﺳـــﻮرﻳﺎ ﻧﻴـــﻪ ,ﺑﯚﻳـــﻪ دهﻛﺮـــﺖ ﻛـــﻪ ﻛـــﺎرى ﺟـــﺪى ﺗـــﺮ و ﺑﻪدﻳﻘﻪﺗﺘﺮى ﺗﻴﺎدا ﺑﻜﺮـﺖ ﺑـﻪھﺎوﻛـﺎرى و ھﺎوﭘـﻪﯾﻤـﺎﻧﻰ دهوـﻪﺗـﺎﻧﻰ دوﻧﻴــﺎو ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ ﻟــﻪرِــﯽ ﻓــﺸﺎره ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺳ ـﻪرﺑــﺎزى و زاﻧــﺴﺘﻰ و ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪوه ﺋﻪو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺖ و ﺑﻪﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻴﺶ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﺮاﻧﺪا ﭘﺮِۆژهﻛﻪ %80ى ﺗﺪهﭘﻪرِﻨـﺖ و ﻗﯚﻧـﺎﻏﻰ ھـﻪرهﮔـﻪورهى ﺟﺒـــﻪﺟـــﺪهﺑـــﺖ و ﺋـــﻪو ِرـــﮋهى %20ى ﻛـــﻪ دهﻣﻨﺘـــﻪوه ﺑـــﯚ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ دﻳﻜـﻪى ﻋـﻪرهﺑـﻰ و ﺗﻮرﻛﻴـﺎ و ﭘﺎﻛـﺴﺘﺎﻧﻪ ﭼﻮﻧﻜــﻪ ﺋــﻪو ووﻻﺗﺎﻧــﻪ ﺧﯚﺑــﻪﺧــﯚ و ﻟــﻪﺑــﻪر ﭘﻮﻳــﺴﺘﻰ زۆرﻳــﺎن ﺑــﻪ ھﺎوﻛﺎرﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﺋ ـﻪوروﭘ ـﺎ ﺧﯚﻳــﺎن ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى دهﻛ ـﻪن و ﻣﻠﻜﻪچ دهﻛﻪن ﺑﯚ ﭘـﺮۆژهﻛـﻪ و ھـﯿﭻ ﻛـﺎﺗﮑﺶ رِﮕﺮﻳـﻪﻛـﻰ ﮔـﻪورهﯾـﺎن ﻧﻪﻛﺮدوه ﻟﻪﺑـﻪردهم ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎدا و دهﺗﻮاﻧﺮـﺖ ﺑـﻪزۆر ﭘﺮِۆژهﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪﺳﻪردا ﺑﺴﻪﭘﻨﺮﺖ .
178
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟــﺮهدا دهﻛﺮــﺖ ﺋـﻪو ﭘﺮﺳــﻴﺎره ﺑﻜـﻪﯾـﻦ و ﺑـﯿﻦ ﺋﺎﻳــﺎ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﯚﺗﻪ چ ﻗﯚﻧﺎﻏﮏ و ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ و ﻟﻪﻣﭙﻪرهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪردهﻣﻰ ﭼﻴﻦ و ﺋﻮﻣﺪى ﭼﻰ ﻟﺪهﻛﺮﺖ ؟ ﺑ ـﯚ وهﻻم داﻧ ـﻪوهى ﺋ ـﻪم ﭘﺮﺳــﻴﺎراﻧﻪ و دهﯾ ـﺎﻧﻰ ﺗــﺮﻳﺶ ده ـﯿﻦ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﻰ ﮔﻪﻟﮓ ﮔﺮﻧﮓ و ھـﻪﺳـﺘﻴﺎرداﻳﻪ و ﻧﺎﻛﺮﺖ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺟﯚرﮏ ﺳﺎزش ﻟﻪﺳﻪر ﺧﺎلَ و ﺑـﺮِﮔـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺑﻜﺮـﺖ و ھﯿﭻ ﺳـﺎردﺑﻮﻧﻪ وه و ﻛـﻪﻣﺘـﻪرﺧـﻪﻣﻴـﻪك ھـﻪﻟﻨﺎﮔﺮـﺖ ..ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﺋﻪوروﭘﺎ ﺑﻪﺗﻪﻧﮫﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺳﻪرﺗﺎﭘﺎى ﭘﺮِۆﺳﻪﻛﻪ ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﻪن ﺋﻪﮔﻪر ھﺎوﻛـــﺎرى و ﻛﺎرﺋﺎﺳـــﺎﻧﻰ و ﭘـــﺸﺘﮕﻴﺮى دهوـــﻪﺗـــﺎﻧﻰ ﺗـــﺮى دوﻧﻴـــﺎو ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪﺷﻴﺎن ﻟﻪﮔﻪـﺪا ﻧـﻪﺑـﺖ .ﺑﯚﻳـﻪ دروﺳـﺘﺒﻮوﻧﻰ دهوـﻪﺗـﺎﻧﮑﻰ ﻧﻮي و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و ..ھﺘـﺪ و ﺗـﻪﻧﺎﻧـﻪت وهﻛﻮ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗﻰ َ دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﻰ دهوﻪﺗﻰ ﻧﻮﯽ وهك دهوﻪﺗﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧـﯚى ﻛـﻮردﻳﺶ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ھﻨﺪهى ﺗﺮ زهﻣﺎﻧﻪﺗﻰ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ دهﺑـﺖ و ﮔﻪﻟﮏ ﮔﺮﻧﮕﻦ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ. ﺑﯚﻳﻪ ﺋﻪرﻛﮑﻰ ﺗﺮى ﮔﺮﻧﮕﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ھﺎوﻛـﺎرى و ﭘــﺸﺘﮕﻴﺮى زﻳــﺎﺗﺮى ﻛــﻪﻣﻴﻨــﻪ ﻧــﻪﺗــﻪوهﯾــﻰ و ﻣــﻪزھــﻪﺑﻴــﻪﻛــﺎن ﻟــﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪدا و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﻋﻪرهﺑﻴﻪﻛﺎن وهك ﻧﻪﺗﻪوهﻛـﺎﻧﻰ )) ﻛـﻮرد و ﺋﻪﻣﺎزﻳﻐﻰ و ﺑﺎﺷﻮورﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻮودان و ﻗﻴﺒﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﻴﺴﺮ و ﺑﻪﻟﻮش و ﺋﺎزهر و ﺋﻪرﻣﻪن و …ھﺘﺪ (( ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪوان ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﺳﻪرهﻧـﺰهى ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪﻛــﺎن ﺑﻮﻧـﻪ و ﺧــﺎﯽ ﻻوازى ﺋـﻪو دهﺳـﻪﻻﺗﺎﻧـﻪش ﺑﻮﻧـﻪ و ھﯚﻛﺎرﮑﻰ ﻛﺎراﺷﻦ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ..
179
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻟــﻪﻛﯚﺗﺎﻳﻴــﺪا دهــﯿﻦ ﻟــﻪﺋــﻪﻧﺠــﺎﻣﻰ ﭘــﺮِۆژهﻛــﺎﻧﻰ وﻳــﺴﻦ و ﻣــﺎرِﺷــﺎﻪوه ﻟــﻪﺳـﻪدهى ﺑﻴــﺴﺘﺪا ﮔــﻪﻟــﮏ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﻟــﻪ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴــﺎى دوﻧﻴﺎدا ِرووﻳﺎﻧﺪا و ﺑﻮوﻧﻪ دﻳﻔـﺎﻛﺘﯚ و ﮔـﻪﻟـﮏ دهوـﻪﺗـﻰ ﺳـﻪرﺑـﻪﺧـﯚ ﭘــﮏ ھــﺎﺗﻦ و ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوه ژــﺮ دهﺳــﺘﻪﻛــﺎن رِزﮔﺎرﻳــﺎن ﺑــﻮو ,ﺑﮫــﻪﯾ ـﻮاى ﺋﻪوهى ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪﺷﺪا ﺋﻪو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪ رِووﺑﺪهﻧﻪوه و ﻧﻪﺗﻪوهى ﻛﻮردﻳﺶ وهك ﻧـﻪﺗـﻪوهﯾـﻪﻛـﻰ زﻳﻨـﺪوو داﺑـﻪش و داﮔﻴﺮﻛـﺮاو رِزﮔﺎرى ﺑﺒﺖ و ﺑﺒﺘﻪ ﺧﺎوهن دهوﻪﺗﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚى ﺧﯚى .. ﺑﯚﻳﻪ ﭘﻮﻳﺴﺖ دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺳﻪرﻛﺮداﻳﻪﺗﻰ ﻛـﻮرد ﻟـﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏـﻪ زــﺪه ھــﻪﺳــﺘﻴﺎرهدا وهك ھﺎوﭘــﻪﯾﻤــﺎﻧﮑﻰ رِاﺳــﺘﻪﻗﻴﻨــﻪ و ﺷــﻠﮕﻴﺮى ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪ و ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ ھﺎوﻛــﺎر و ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﻰ ﺗ ـﻪواوﺑﻜــﺎت و ﺧ ـﯚى ﺑﮕﻮﻧﺠﻨــﺖ ﻟــﻪﮔــﻪڵ رِهوت و ﻣ ـﻪراﻣ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪدا و ھــﻪرﭼ ـﻰ زووﺗﺮه ھﻪوﯽ زﻳﺎﺗﺮى ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و ﺑـﺎزارِى ﺋـﺎزاد و ﭘﮑﻪوهﻧﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮوى ﻣﻪدهﻧﻰ ﺑـﺪهن ﻛـﻪ ﻳﺎﺳـﺎو ﻣــﺎﻓﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧــﺎﻧﻰ ﺗﻴــﺎدا ﭘﺎرﺰراوﺑــﺖ و دوور ﺑﻜ ـﻪوﺘ ـﻪوه ﻟــﻪ ﮔــﻪﻧــﺪهــﯽ و ﻓــﻪﺳــﺎد و دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳــﻪت و ھــﻪواــﯽ زﻳــﺎﺗﺮى ﺳــﻮود وهرﮔﺮﺗﻨـــﻰ ﺑـــﺖ ﻟـــﻪ ﭘـــﺸﮑﻪوﺗـــﻦ و داھﻨﺎﻧـــﻪﻛـــﺎن و ﺳـــﻮود ﻟـــﻪ ﺗــﻪﻛﻨــﻪﻟﯚژﻳــﺎو زاﻧــﺴﺘﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺳــﻪردهم وهرﺑﮕﺮــﺖ و زۆر ﺋﺎﻗﻼﻧــﻪ و ﺣـﻪﻛﻴﻤﺎﻧـﻪ ھــﻪﻟـﺴﻮﻛﻪوت ﻟــﻪﮔــﻪڵ رِووداو و ﭘــﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧــﺪا ﺑﻜــﺎت و ﺳـﻪدهى ﺑﻴـﺴﺖ و ﻳـﻪﻛـﻪم ﺑﻜﺎﺗـﻪ ﺳـﻪدهى ﻛـﻮردان و رِﮕـﻪ ﻧـﻪدات ﻛـﻪ وهك ﺳـﻪدهى ﺑﻴــﺴﺖ ﻛﯚﻳﻠــﻪ و داﮔﻴــﺮ و داﺑــﻪﺷــﻜﺮاوﺑﺖ و ﭼﻴــﺪى ﺋـﻪم ﺳﻪدهﯾﻪ ﺳﻪدهى ﻋﻪرهب و ﺗﻮرك و ﻓﺎرس ﻧـﻪﺑـﺖ و ﺧﯚﺷـﺒﻪﺧﺘﺎﻧـﻪش ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺣﻪﻛـﻴﻢ و ﻟـﺰان و رِﻳﺸـﺴﭙﻴﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻋـﻪرهب ﻳـﻪك ﺑـﻪدواى 180
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻳﻪﻛﺪا ﻛﯚچ دهﻛﻪن و ﻟﻪﺋﺮاﻧﻴﺸﺪا ﺗﻮﻧﺪرِهوه ﺑﻰَ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪﻛﺎن ﺣـﻮﻛﻢ دهﻛـﻪن و ھــﻪرﭼـﻰ ﺗﻮرﻛﻴﺎﺷـﻪ ھــﯿﭻ ﻛﺎﺗــﮏ ھﻨـﺪهى ﺋــﺴﺘﺎ ﻧ ـﻪرم و ﻧﻴﺎن ﻧﻪﺑﻮه ﻟﻪﺑﻪردهم داواﻛﺎرى و ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻛﻮردا .. ﺑﯚﻳﻪ ﻣﺎوهﺗﻪوه ﺳﻪر ﻛﻮرد ﺧﯚى ﻛﻪ ﻣﺎﯽ ﺧـﯚى رِـﮏ ﺑﺨﺎﺗـﻪوه و دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺧﯚى ﭘﺎك و ﺧﺎوﻦ و ﺑﻪھـﺰ و داﻣـﻪزرا و ﻳـﻪﻛﮕﺮﺗـﻮو ﺑﻜﺎﺗﻪوه ﺑـﯚ ﮔـﻪﯾـﺸﺘﻦ ﺑـﻪﺋﺎﻣﺎﻧﺠـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻛـﻪ ھـﺎو ﺟﻮوﺗـﻪ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺋﺎﻣـــﺎﻧﺞ و ﻣـــﻪراﻣـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﭘـــﺮِۆژهى رِۆژھـــﻪﻻﺗـــﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﻰ ﮔﻪورهدا …
*
* *
* *
* ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﻰ رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﺑﯚﻣﺒﮑﻰ ﺗﻪوﻗﻴﺘﻜﺮاون !2 ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﻧﺎوﭼﻪى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳـﺖ ﮔﺮﻧﮕﻴـﻪﻛـﻰ ﺟﻴﯚﭘﯚﻟـﻪﺗﻴﻜـﻰ ﻛـﻰ و ﻣﻠﻤﻼﻧـﻰَ و ﮔﻪورهى ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ دوﻧﻴﺎدا و ھـﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺟﮕـﻪى ﻛﺒـﺮِ َ ﺳﻪرھﻪﻟﺪاﻧﻰ ﻛﺸﻪ و ﻧﺎﻛﯚﻛﻴﻪﻛﺎن ﺑـﻮه ﻟـﻪﻧـﻮان زﻟﮫـﺰهﻛـﺎﻧﻰ دوﻧﻴـﺎ ﻟﻪﻛﯚن و ﻧﻮﺪاو ھﯚﻛﺎرى ﺋﻪم ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﺎﻧﻪش ﺑﻪھﯚى:- دهوﻪﻣـﻪﻧـﺪﺑﻮوﻧﻰ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﺑـﻪ ﺋـﺎوى ﺷـﻴﺮﻳﻦ و ﻛـﺎﻧﺰاو ﺳﺎﻣﺎﻧﻰ ﺳﺮوﺷﺘﻰ و ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ ﻧﻪوت ﻛﻪﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺑﯚﺗﻪ ﻛﯚﻪﻛﻪى ﺑﻨﭽﻴﻨﻪﯾﻰ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮوﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و داھﻨﺎﻧﻪﻛﺎن . 181
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻮوﻧﻰ ﺋﺎوى ﮔﻪرم ﻟﻪدهرﻳﺎو زهرﻳﺎﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪدا ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮو وهرزهﻛــﺎﻧﻰ ﺳــﺎﺪا ﻛ ـﻪ ھﯚﻛﺎرﮑــﻪ ﺑ ـﯚ ﺑــﻪردهوام ﺑــﻮوﻧﻰ ھــﺎﺗﻮﭼﯚو و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ. ﺑﻮوﻧﻰ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﻰ زۆرى داﻧﻴﺸﺘﻮاﻧﻰ ھﻪژار و ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوار و ﺑﻰ ﻛﺎر ﮐﻪھﺰﮑﻰ ﮔﻪورهى ھﻪرزاﻧـﻦ و ﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ﺑـﺎزارِﮑـﻰ ﮔـﻪوره و َ ﭘـــ ِﺮ ﻓﺮۆﺷـــﻰ ﺑـــﻪرھـــﻪﻣـــﻰ وﻻﺗـــﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴـــﺎ زهﺑـــﻪﻻﺣـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ . ﺑﻮوﻧﻰ ﺳﻪدان ﻛﺸﻪى ﻧـﺎوﺧﯚﻳﻰ ﻧـﻮان ﺋـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪى ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ھﻪر ﻟﻪﻛﺸﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ و ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و دﻳﻨﻰ و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و ﺳﻨﻮورﻳﻪﻛﺎﻧﻪوه ﺗﺎ دواى . ﻧﻪﺑﻮوﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ و ﭘـﺸﮑﻪوﺗـﻮوى وھﮫــﺎ ﻛـﻪ ﻳﺎﺳــﺎ ﺗﻴﺎﻳــﺪا ﺳـﻪروهر ﺑــﺖ و ﻣﺎﻓـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧــﺎﻧﻰ ﺗﻴﺎدا ﭘﺎرﺰراو ﺑﺖ ,ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو دهوﻪﺗﺎﻧـﻪ ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣﮑـﻰ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺋـــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـــﻪﻻﻳـــﻪﺗـــﻰ ﺗـــﺎك رِه و ﻛﯚﻧـــﻪ ﭘـــﺎرﺰ و دواﻛﻪوﺗﻮو و داﺧﺮاوهوه ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮاون و ِرﮕﻪ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺟﯚره ﻛﺮاﻧﻪو ﺷﻪﻓﺎﻓﻴﻪت و ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن ﻧﺎدهن . ﺳ ـﻪرهرِاى ﺋ ـﻪم ﻛــﺸﻪﺳ ـﻪرهﻛــﻰ و ﻣﻮزﻣﻴﻨﺎﻧ ـﻪ ؛ داﻣ ـﻪزراﻧــﺪن و رِوواﻧﺪﻧﻰ دهوﻪﺗﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻠﻰ ﺟﻮوﻟـﻪﻛـﻪ ﻟـﻪﻧﺎوﺟـﻪرﮔـﻪ و دـﯽ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﻧﺎودهﺑﺮﺖ ھﯚﻛـﺎرﮑﻰ ﺗـﺮ ﺑـﻮو ﺑـــﯚ ﻗﻮﺒﻮﻧـــﻪوه و ﺋـــﺎﯚزﺗﺮﺑﻮوﻧﻰ ﻛـــﺸﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺋـــﻪم ﻧﺎوﭼـــﻪﯾـــﻪ و ﻛﺮاﻧﻪوهى زﻳﺎﺗﺮى دهرﮔﺎﻛﺎن ﺑﯚ رِۆژﺋﺎوا و رِۆژھﻪﻻت ﺑﯚ دهﺳﺘﻮهردان و ھﺎﺗﻨﻪ ﻧﺎوهوهى زﻟﮫﺰهﻛﺎن ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ . 182
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ھﺎﺗﯚﺗﻪ دى ھﻪﻣﻮو دهﭼﺘـﻪوه ﺧـﺎﯽ ﺳـﻔﺮه و دهﺑـﺖ ﺳـﻪر ﻟﻪﻧﻮێ دهﺳﺖ ﭘﺒﻜﻪﻧﻪوه.
ھﻪﻣﻮو ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧﻪ و دهﯾـﺎﻧﻰ ﺗـﺮﻳﺶ ﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ھـﯚى ﭼـﺎوﺗﺒﺮِﻳﻨـﻰ دهوــﻪﺗ ـﻪ زﻟﮫــﺰ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴــﺎ ﮔــﻪوره ﻧﻮﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﯾﻴــﻪﻛــﺎن ﺑ ـﯚ ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ و ھﻪرﻳﻪﻛﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻮوﻳﻪك و ﻟـﻪﺑـﻪررژهوهﻧـﺪى ﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺧﯚﻳـــﻪوه دهﺳـــﺖ وهردهداﺗـــﻪ ﻛﺎروﺑـــﺎرى ﻧـــﺎوﺧﯚﻳﻰ ﺋـــﻪم ﻧﺎوﭼـــﻪﯾـــﻪو ھــﻪرﺑﯚﻳـﻪش ھــﻪر ﻻﻳـﻪك ﺑﻴـﻪوــﺖ دهﺗﻮاﻧــﺖ ﻟــﻪﻣــﺎوهﯾـﻪﻛــﻰ ﻛـﻪﻣــﺪا ﺋﺎژاوهو ﺷﻪرِى ﻧﺎوﺧﯚوﻛﺸﻪ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚى ھﻪر ووﻻﺗﮏ و دوو ووﻻت ﻳــﺎن زﻳــﺎﺗﺮى ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ وﺑ ـﯚ ﺋـﻪوهى ﻣ ـﻪراﻣـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺧ ـﯚى ﺟﺒﻪﺟﺒﻜﺎت . ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺖ ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﻛــﺎﺗﮑﯽ ﺗــﺮ زﻳــﺎﺗﺮ ﺋﺎﻣـــﺎدهﯾـــﻪ ﺑـــﯚ ﺗـــﻪﻗﻴﻨـــﻪوهى ﻛـــﺸﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﻟـــﻪﻧـــﺎوﺧﯚى ﺧﯚﻳـــﺪا و دهﺳﺘﻮهرداﻧﻰ دهرهﻛﻴﺶ ﺑﯚى ,ﻟﻪو ﻛﺸﻪ ﮔﻪرم و ﮔﻮرِاﻧـﻪى ﻛـﻪ وهك ﺑﯚﻣﺒﮑﻰ ﺗﻪوﻗﻴﺘﻜـﺮاو وان و ﻛـﯚﻧﺘﺮِۆـﻪﻛـﻪﺷـﻴﺎن ﺑـﻪدهﺳـﺖ ووﻻﺗـﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪوه ﻧﻴﻪ ﺑﻪﮑﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﻰ ھـﺰه دهرهﻛﻴـﻪﻛﺎﻧـﻪوهﯾـﻪ وﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ھﯚى ﻧﺰﻳﻚ ﺑﻮﻧﻪوهى ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧﻪوهى ﻛﺸﻪﻛﺎن ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ :-
ﻛ ـﻪ ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا و ﻟــﻪدواى ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدﻧــﻰ رِهﻓﻴــﻖ ﺣ ـﻪرﻳﺮﻳ ـﻪوه ﺑﯚﺗ ـﻪ ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪرﻣﻮ ﮔﻮرو ﺟﮕﻪى ﮔﺮﻧﮕﻰ ﭘﺪاﻧﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻓﻪرِهﻧﺴﺎو ﺋــﻪوروﭘــﺎ ﺑــﻪﮔــﺸﺘﻰ و ﺋــﻪو ِرژﻤــﻪﯾــﺎن ﺑﻨﻜــﯚﮑﺮدوه و ﻟــﻪھــﻪوــﯽ ِرووﺧﺎﻧﻴﺪان و ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺋﯚﭘﯚزﺳﻴﯚﻧﻰ ﺋﻪو ِرژﻤﻪﯾﺎن ﻛﯚﻛﺮدۆﺗـﻪوه و ﺋﺎﻣـــﺎدهى دهﻛـــﻪن ﺑـــﯚ رِووﺧﺎﻧـــﺪﻧﻰ ﺋـــﻪو رِژﻤـــﻪ و ﻛـــﻮردﻳﺶ ِرۆـــﯽ ﺑﻪرﭼﺎوى ھﻪﯾﻪ ﻟﻪو ﺑﻮارهدا .
.1ﻛﺸﻪى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ _ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻨﻴﻪﻛﺎن
.4ﻛﺸﻪى ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺋﻪﺗﯚﻣﻴﻪﻛﻪى ﺋﺮاﻧﻪ
ﺗﻮﻧﺪرهوى ﺣـﻪﻣـﺎس ﻟـﻪ ِ ﺑﻪﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻴﺶ دواى ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهى ھﻪﻟﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم دوواﻳﻴﺎﻧﻪدا ﻛﺸﻪﻛﻪ ﭘـﯽ ﻧـﺎوهﺗـﻪ ﻗﯚﻧـﺎﻏﮑﻰ ﺗﺮﺳﻨﺎك و زۆر ھﻪﺳﺘﻴﺎرهوه و ﭘﺶدهﭼﺖ ﺗﺎﺑﺖ ﺋﺎﯚزﺗﺮ و ﮔﻪرﻣﺘﺮ دهﺑﺖ ﺋﻪﮔﻪر ﺣﻪﻣﺎس دان ﻧﻪﻧﺖ ﺑﻪوﺟﻮدى ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ و رِﮑﻪوﺗﻨﺎﻣﻪ ﻣﯚرﻛﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﻧﻮان ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﻴﻦ و ﺟﻮﻟﻪﻛﻪدا و ﻟﻪوﻛﺎﺗﻪﺷﺪا ھـﻪرﭼـﻰ 183
.2ﻛﺸﻪى ﻧﺎوﺧﯚى ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﻴﻪﻛﺎﻧﻪ ﻛــﻪ ﺑﻮﻧــﻪﺗــﻪ دووﺑــﻪرهى دژ ﺑــﻪﯾــﻪك ﻟــﻪﺳــﻪر ﺑﻨﭽﻴﻨــﻪى دژاﻳــﻪﺗــﻰ دهﺳﻪﻻﺗﻰ ﺳـﻮرﻳﺎو ﺋـﺮان ﻟـﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧـﺪا ,ﺑـﻪرهى ﺣﻴﺰﺑـﻮﻻو ﺋـﻪﻣـﻪﻟـﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﻟﻪﮔـﻪڵ ﺳـﻮرﻳﺎو ﺋﺮاﻧـﺪان و ﺑـﻪرهى ﺳـﻮﻧﻪ و ﻣـﻪﺳـﻴﺤﻴﻪﻛـﺎﻧﻴﺶ ﺑﻪرهى ﺋﺎزادى ﺧﻮازان )دژ ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﺎو ﺋﺮاﻧﻦ (.
.3ﻛﺸﻪى رِژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺴﻰ ﺳﻮرﻳﺎﻳﻪ
ﻛ ـﻪ ﺑﯚﺗ ـﻪ ﻛــﺸﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪوره و ﺟﮕـﻪى ﮔﺮﻧﮕ ـﻰ دوﻧﻴــﺎو ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎو ﺋﻪوروﭘﺎ ﻟﻪﻣﻪﺷﺪا ھﺎورِان و دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﻛﻪ ﺋـﺮان ﻧـﻪﺑﺘـﻪ ﺧـﺎوهﻧـﻰ ﺋـﻪو ﭼــﻪﻛـﻪ ﻛﻮﺷــﻨﺪه و ﻛﺎرﻳﮕـﻪره وﻟــﻪھــﻪوـﯽ ﺋـﻪوهدان ﻛـﻪﻟــﻪﻻﻳـﻪن ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوه ﻳ ـﻪﻛﮕﺮﺗــﻮهﻛﺎﻧ ـﻪوه ﮔــﻪﻣﺎرۆﺑــﺪرﺖ و .ﺋــﺮاﻧﻴﺶ ﺗﺎﺋــﺴﺘﺎ ﺳﻪرﺳﻪﺧﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪرﮔﺮى ﻟﻪ ھﻪﻟﻮﺴﺖ و ﻛﺮدارهﻛﺎﻧﻰ دهﻛﺎت و ھﻪرِهﺷﻪ 184
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ و ﮔﻮرِهﺷﻪى ﻗﻪﺑﻪش ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ دهﻛﺎت .
.5ﻛﺸﻪى ﻋﺮاق ﺳﺎل ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﻴﻮه ﻛﻪ ﺑﻪﺗـﻪواوهﺗـﻰ ﻛﻪ ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ و ﻟﻪدواى َ 3 ھﻤﻨــﻰ و ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ ﺑﭽــﻪﺳــﭙﻨﺖ و ﻧــﻪھــﺖ ووﻻﺗــﺎﻧﻰ دهوروﺑــﻪر دهﺳــﺘﻮهرﺑــﺪهﻧـﻪ ﻛﺎروﺑــﺎرى ﻧــﺎوﺧﯚى ﻋــﺮاق و ھﺎوﻛــﺎرى و ﭘـﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺘﺎن ﻧﻪﻛﻪن.
.6ﺋﻪﻣﻪ ﺳﻪرهرِاى ﻛﺸﻪى ﻧﻪﺑﻮوﻧﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن ﻟﻪو وﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪدۆﺳﺖ و ﻧﺰﻳﻜﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ,ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ﻛﺸﻪى ﺗﺮى ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ وهك ﻛﺸﻪ ﻣﻪزھﻪﺑﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾـﻰ و ﺳﻨﻮورى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و..ھﺘﺪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ھﯿﭽﻴﺎن ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻧﻴﻪ ﻟﻪ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻰ و ﺗـﻪﻗﻴﻨـﻪوهﯾﺎﻧـﺪا ﻟـﻪ و ﻛـﺸﻪ ﮔـﻪرﻣﺎﻧـﻪى ﻛـﻪ ﻟـﻪﭘـﺶدا ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮدن . ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا ﻟـﻪﻛﻮاﻧﻮﻳـﻪﻛـﻰ ﭘﺮِژﻳﻠﻪﻣﯚى ﺧﺎﻣﯚش دهﭼﺖ ﻛﻪ ھﺪى ھﺪى و ﻟﻪﺳﻪرﺧﯚ دهﮔﻪﺷﺘﻪوه و ﻧﺰﻳﻚ دهﺑﺘﻪوه ﻟﻪﮔﺮِﮔﺮﺗﻦ .ھﻪرﻛﺎﺗﮑﻴﺶ ﻛـﺸﻪﻛـﺎن ﺗـﻪﻗﻴﻨـﻪوه ﺋﻪوا ﮔﺮِى ﺋﺎﮔﺮهﻛـﻪ ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﻧﺎﮔﺮﺘـﻪوه ﺑـﻪﮑـﻮ ﻛﺎرﻳﮕـﻪرى دهﺑﺖ ﺑﯚ ﺳﻪر ھﻪﻣﻮو دوﻧﻴﺎو ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧﻴﺸﻰ ﻛﺎرﮑﻰ ﺳـﺎﻧﺎ ﻧﺎﺑـﺖ و ﺑـﻪﻻﻧـﺴﻰ ھـﺰهﻛـﺎن ﻟـﻪدوﻧﻴـﺎدا دهﮔـﯚرِـﺖ .ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ 185
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺧــﺎﯽ ﭼـﺮِﺑﻮﻧ ـﻪوهى ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳ ـﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛـﻪﻟﺘــﻮرى و زاﻧﺴﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻰ زﻟﮫـﺰ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴﺎﻛﺎﻧـﻪ و ﺑـﻪﺋﺎﺳـﺎﻧﻴﺶ دهﺳـﺖ ﺑـﻪردارى ﺋ ـﻪو ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳﺎﻧ ـﻪﯾ ـﺎن ﻧــﺎﺑﻦ و ھــﻪرﻳ ـﻪﻛ ـﻪﯾ ـﺎن ﺑ ـﯚ داﺑﻴﻨﻜــﺮدن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻴﺎن دهﺳﺘﻮهردهدهﻧﻪ ﻛﺎروﺑﺎرى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪوهو ھﻨﺪهى ﺗﺮ زهﯾﺖ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﺎﮔﺮهﻛﻪدا دهﻛﻪن . ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪم ﻛـﺸﻪ ﮔـﻪرم و ﮔـﻮرِو ﺗﺮﺳـﻨﺎﻛﺎﻧﻪش ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟــﻪ رِووﺧﺎﻧــﺪن و رِاﻣــﺎﯿﻨﻰ ﺳﻴــﺴﺘﻪم و رِژﻤــﻪ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗــﻰ و ﻓـﻪرھــﻪﻧﮕﻴـﻪ دﻳﻜﺘــﺎﺗﯚر و دواﻛـﻪوﺗــﻮو داﺧــﺮاوهﻛــﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ و ﺑﻪرﻗﻪرارﻛﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳـﯿﻰ و ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎن وﺳﻪرﺑﻪﺳـﺘﻰ ﻛـﺎرى ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺟـﻪﻣـﺎوهرى و ﮔﺮوﭘـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣـﻪﮕـﺎى ﻣ ـﻪدهﻧــﻰ و رِﮑﺨــﺮاوه ﻧﺎﺣﻜﻮﻣﻴ ـﻪﻛــﺎن و ﻛﺮاﻧ ـﻪوهى ﺑــﺎزارِو ﺋــﺎﺑﻮرى و ﺑﻪزاﻧﺴﺘﻜﺮدﻧﻰ داﻣﻮدهزﮔﺎﻛﺎن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻣـﺮۆڤ و ژﻧﺎﻧـﻪ ﻟـــﻪو ﻛﯚﻣـــﻪﮕﺎﻳﺎﻧـــﻪدا .ﺑـــﻪﻣﺎﻧـــﻪش ﻛـــﺎرى ﺗﻴـــﺮۆرو ﺗﯚﻗﺎﻧـــﺪن و ﭼــــﻪوﺳــــﺎﻧﺪﻧﻪوه و زولَم و زۆرو دواﻛــــﻪوﺗــــﻦ و ھــــﻪژارى ﺑـــــﻪرى ﭘــﺪهﮔﻴﺮــﺖ و ھﻤﻨــﻰ و ﺋــﺎراﻣﻴﺶ ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪ دهﮔــﻪرِﺘـــﻪوه و ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻦ و داھﻨﺎﻧـﻪﻛــﺎﻧﻴﺶ ِر َيﭼﻜـﻪى ﺧﯚﻳــﺎن دهﮔـﺮن ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﺪا . ﺑﻪﻻم ﺋﻪم ﻛﺎراﻧﻪ ﭘﻼﻧﻰ وورد و ﺳﺘﺮاﺗﻴﮋى و دﻳﻘﻪﺗﻰ دهوﺖ ﻧﻪوهك ﻛﺎرى ﺳﻪرﭘﯽ و ھﻪﻟﭽﻮن و ﭘﻪﻟﻪﻛﺮدن .ﺑﯚﻳﻪش ﭘـﺮِۆﺳـﻪﻛـﻪ ﻛـﺎرﮑﻰ ﺳﺎﻧﺎﻧﻴﻪ و ﻟﻪ ﺷﻪورِۆژﮑـﺪا ﺑـﻪدﻳﻨﺎﻳـﻪت و ﺑـﻪﮑـﻮ ﭘـﺪهﭼـﺖ دهﯾـﺎن ﺳﺎلَ ﺑﺨﺎﻳﻪﻧﺖ و ﮔﻪﻟﮏ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺖ و رِﮕﺮ ﻟﻪ ﺑـﻪردهم ﺋـﻪم ﭘـﺮِۆﺳـﻪ ﮔﻪورهى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪدان ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ :- 186
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
.1دهوﻪﺗﻰ ﻛﯚﻣﺎرى ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺋﺮاﻧﻪ ﺑــﻪﭘﻠــﻪى ﻳـﻪﻛـﻪم ﭼﻮﻧﻜـﻪ ﺋـﻪو ووﻻﺗـﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳـﻪﻛــﻰ ﮔــﻪورهى ﻣــﺎدى و ﻣﺮۆﻳــﻰ ھـــﻪﯾـــﻪ و ﺧـــﺎوهن ﭘــﺎﻧﻮﭘﯚ ِرﻳـــﻪﻛـــﻰ ﮔـــﻪورهى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎﻳـــﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻪﻛﻰ ﺑﺎﺷﻰ ﺳﻪرﺑﺎزى و ﭼﻪك و ﺗﻪﻗﻪﻣﻪﻧﻰ ھـﻪﯾـﻪ و ووﻻﺗﮑـﻪ ﺑﻪدرﮋاى 26ﺳﺎﻪى ﺗﻪﻣﻪﻧﻰ ﻛﯚﻣﺎرى ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺗـﺎرِادهﯾـﻪﻛـﻰ ﺑـﺎش ﺳﻴﺎﺳـــﻪﺗـــﻰ ﺧﯚژﻳـــﺎﻧﻰ ﭘـــﻪﯾـــﺮِهوﻛـــﺮدهوه و ﭘـــﺸﺘﻰ ﺑـــﻪﺳـــﺘﯚﺗﻪ ﺳـــﻪر ﺗﻮاﻧﺎﻛــﺎﻧﻰ ﺧ ـﯚى و ﺳ ـﻪرﻛ ـﻪوﺗــﻮوش ﺑــﻮه ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪﻣﺎﻧ ـﻪ ﻛــﺎرى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﺗﻴﺎﻳﺪا ﮔﺮان و ﻗـﻮرس دهﻛـﻪن .ﺑـﻪﻻم ھـﻪﻧـﺪێ ھﯚﻛـﺎرى ﺗــﺮﻳﺶ ھــﻪن ﻛــﻪ ﺧــﺎﯽ ﻻوازن ﻟــﻪ ﭘﮑﮫﺎﺗ ـﻪى ﺋ ـﻪو ﻛﯚﻣ ـﻪﮕﺎﻳــﻪدا ﻟــﻪواﻧـﻪش ﺑــﻮوﻧﻰ ﻧـﻪﺗـﻪوه و ﻣـﻪزھــﻪب و دﻳﻨــﻰ ﺟﻴــﺎواز ﻛـﻪدهﻛﺮــﺖ ﻟﻮهى ﺑﻨﻜﯚﯽ ﺋﻪو رِژﻤﻪ ﺑﻜﺮﺖ و ﻛﺎر ﺑـﯚ ِروﺧﺎﻧـﺪﻧﻰ ﺑﻜﺮـﺖ .ﻛـﻪ ﻟــﺮهﺷــﺪا ﻛــﻮرد رۆڵ و ﻛﺎرﻳﮕــﻪرى ﺧـﯚى ھــﻪﯾـﻪ و ﺋﺎﻣــﺎدهﯾـﻪ ﺑـﯚ ﺋـﻪو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪ ,ﺳﻪرهرِاى ﺑﻮوﻧﻰ دهﯾﺎن ﻛﺸﻪى ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ و ﻧﺎوﭼﻪﯾـﻰ ﻟﻪﮔـﻪڵ دراوﺳـﮑﺎﻧﻴﺪا ﻛـﻪ ھﯚﻛـﺎرى ﺗـﺮن ﺑـﯚ ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﭘـﺮِۆﺳـﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎن.ھﻪرﻛﺎﺗﮏ ﺗﻮاﻧﺮا ﺋﻪم رِژﻤـﻪ و ووﻻﺗـﻪ ﺑـﺮِوﺧﻨﺮـﺖ ﺋﻪوا ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻴﻪوه ﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪوره ﻛﻪﻟﻪﻻﻳﻪن ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه دارِﮋراوه و دهﺳـﺖ ﺑـﻪﺟﺒـﻪﺟﮑﺮدﻧﻴـﺸﻰ ﻛـﺮاوه دهﺗﻮاﻧـﺖ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ داھﺎﺗﻮوى ﺑﭙﮑﺖ و زالَ ﺑﺖ ﺑﻪﺳﻪر ھﻪﻣﻮو ﻟﻪﻣﭙـﻪرِ و ﺑﻪرﺑﻪﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮدا. .2ﺑﻪرﺑـﻪﺳـﺘﮑﯽ ﺗـﺮ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﺳـﻪرھـﻪﻟـﺪان و ﮔـﻪﺷـﻪﻛـﺮدن و ﭘـﻪﻟـﻪاوﻳــﺸﺘﻨﻰ ﺑﺰوﺗﻨـﻪوه ﺗﻮﻧـﺪرهوه ﺳـﻪﻟـﻪﻓـﻰ و ﺋﻴــﺴﻼﻣﻴﻪﻛـﺎن ﻟــﻪم ِ 187
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻧﺎوﭼــﻪﯾـﻪدا و ﺑﻮﻧـﻪﺗـﻪ ھﺰﮑـﻰ ﭘـﺮِ ﻣـﻪﺗﺮﺳــﻰ ﺑـﯚ ﺳـﻪر ﺋﺎﺳــﺎﻳﺶ و ﺋﺎراﻣﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ و ھـﻪﻣـﻮو دوﻧﻴـﺎش وهك رِﮑﺨـﺮاوى ﺋـﻪﻟﻘﺎﻋﻴـﺪه و ﭼﻪﻧﺪاﻧﻰ ﺗﺮ ..ﺑﯚﻳﻪ ﻛﺎرى ﺳﻪرهﻛﻰ و ﻟﻪﭘـﺶﻳﻨـﻪى ﺋـﻪو ﭘـﺮِۆﺳـﻪﯾـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺳـﻪرﻛـﻮﺗﻜﺮدن و ﻟـﻪﻧـﺎوﺑﺮدن و ﻟـﻪرِﻳـﺸﮫﮫﻪﻟﻜـﺶاﻧـﻰ ﺋـﻪو ﺑﺰوﺗﻨﻪواﻧﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا . ﻟﻪم ﻧﺎوﭼـﻪ ﭘـﺮِ ﻟـﻪﻛـﺸﻪ و ﮔﺮﻓـﺖ و ﺋـﺎﯚز و ﻣـﻪﺗﺮﺳـﻴﺪارهدا ﺋﺎﻳــﺎ ﻛــﻮرد وهك ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛــﻰ ژــﺮدهﺳــﺖ و داﮔﻴــﺮ و داﺑــﻪﺷــﻜﺮاو دهﺗﻮاﻧــﺖ چ رۆــﮏ ﺑﺒﻨــﺖ و چ ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳ ـﻪﻛــﻰ ھــﻪﺑــﺖ ﻟــﻪﺳ ـﻪر ِرووداوهﻛـــﺎن و ﭼـــﯚن دهﺗﻮاﻧـــﺖ ﺑـــﻪرژهوهﻧﺪﻳـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺧـــﯚى و ﻣﺎﻓـــﻪ زهوﺗﻜﺮاوهﻛﺎﻧﻰ ﭼﻪﻧﺪﻳﻦ ﺳﻪدهﯾﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى داﺑـﻴﻦ ﺑﻜـﺎت و ﺑـﺴﻪﻧـﺖ ؟؟ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪو دهﯾﺎن ﭘﺮﺳﻴﺎرى ﺗﺮﻳﺶ .. ﺑ ـﯚ وهﻻﻣــﻰ ﺋـﻪم ﭘﺮﺳــﻴﺎراﻧﻪ ده ـﯿﻦ ﻛ ـﻪ ﻛــﻮرد وهك ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛــﻰ دﺮﻳﻨﻰ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪو ﺑﻪو ژﻣﺎره زۆرهى ﻛﻪ ﺧﯚى ﻟـﻪ ﻧﺰﻳﻜـﻪى 40 ﻣﻠﻴﯚن ﻛﻪس دهدات ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪ داﮔﻴﺮﻛﺮاوى و داﺑﻪﺷﻜﺮاوى ﻣﺎوهﺗﻪوه و ﻧـﻪﺑﯚﺗـﻪ ﺧــﺎوهﻧـﻰ ﻛﻴــﺎن و دهوـﻪﺗــﻰ ﺳـﻪرﺑــﻪﺧـﯚى ﺧـﯚى ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﻧﻪﺗﻪوه ﺳﻪردهﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻰ ﻓﺎرس و ﺗﻮرك و ﻋﻪرهﺑﻪوه دهﭼﻪوﺳﺘﻪوه . ﻟﻪﭘﺮِۆﺳﻪى ﺋﻪم ﮔﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳﺎﻧﻪدا ﭘﺪهﭼـﺖ ﻛـﻮرد ﺑﺒﺘـﻪ ﺳـﻪرهﻧـﺰه و ﻟﻪﭘﺶ ھﻪﻣﻮاﻧﻴﺸﻪوه ﺳﺎز و ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ و ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﺶ ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮواﻧﻴﺶ ﺳﻮودﻣﻪﻧﺪﺗﺮ دهﺑﺖ ﻟﻪم ﭘﺮِۆﺳﻪﯾﻪدا و ﻛـﻮرد دهﺑﺘـﻪ ﺋـﻪو دهرﮔﺎﻳـﻪى ﻛﻪ ھﻪﻣﻮو ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻟﻮه دهﺳﺖ ﭘﺒﻜﺎت و ﭘﻴﺎﻳﺪا ﺗﭙﻪڕﺑﺒـﺖ .ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻓﺎﻛﺘـﻪرﮑـﻰ ﮔﻮﻧﺠـﺎوهو ﺋﺎﻣـﺎدهﯾـﻪ ﺑـﯚ ﺋـﻪو ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧـﻪ و ﺑﻪﻟﮏ ھﻪﻟﻮهﺷﺎن و رِووﺧﺎﻧﻰ رِژﻤﻪ دﻳﻜﺘﺎﺗﯚرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻛﻮرد 188
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺳــــﻮودﻣﻪﻧــــﺪ دهﺑــــﺖ و ﺋــــﻪﮔــــﻪر ژﻳﺮاﻧــــﻪ و ﺣــــﻪﻛﻴﻤﺎﻧــــﻪ رِووداو وﭘﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎن ﺑﺨﻮﻨﺘﻪوه و ھﻪﻟﻴﺎﻧﺒﺴﻪﻧﮕﻨﺖ و ﺣﺴﺎﺑﺎﺗﻰ ِراﺳـﺖ و دروﺳــﺘﻰ ھــﻪﺑــﺖ ﺑﯚﻳــﺎن و ﺑﺘﻮاﻧــﺖ ھــﻪﻟ ـﻰ ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺑﻘﯚزﺘ ـﻪوه ﺑ ـﯚ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧــﺪن ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﺑــﺮاوه و زﻟﮫــﺰهﻛﺎﻧــﺪا ,ﺋ ـﻪوا ﻟــﻪورِﮕــﻪﯾ ـﻪوه دهﺗﻮاﻧــﺖ ﻛـﻪ ﻣــﺎف و داواﻛﺎرﻳـﻪ رِهواﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻪدهﺳــﺖ ﺑﮫﻨﺘ ـﻪوه و ﺑــﻪﺷــﺪارﻳﻪﻛــﻰ ﻛﺎرﻳﮕــﻪرﻳــﺶ ﺑﻜــﺎت ﻟــﻪ ﺳ ـﻪر ﻟــﻪﻧــﻮێ ﺑﻮﻧﻴﺎدﻧﺎﻧ ـﻪوهى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا ﺋ ـﻪوﻳــﺶ ﺑــﻪھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣﮑ ـﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﺋﺎرام و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎن و ﭘﮑﻪوهژﻳﺎﻧﻰ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎن ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا . دهﻧﺎ ﺑﻪﭘﻲَﭼﻪواﻧﻪوه ﮔﻪر ﻛﻮرد ﺑﻪھﻪﻪﺷـﻪﯾـﻰ و ﺳـﯚز و ھـﻪﻟﭽﻮﻧـﻪوه ﺑـــﻪﺷـــﺪارى ﺑﻜـــﺎت دوور ﻟـــﻪ ﺑـــﻮوﻧﻰ ﺑـــﻪرﻧﺎﻣـــﻪ و ﺧـــﯚ ِرﮑﺨـــﺴﺘﻦ و ﺋﺎﻣــﺎدهﻛﺮدﻧـــﻰ ﭘـــﺶوهﺧــﺖ ﺋـــﻪوا ﺑـــﻪزهرهرو زﻳــﺎﻧﻰ زۆر ﮔـــﻪورهﺗـــﺮ دهﺷﻜﺘﻪوه ﺑﻪﺳﻪرﻳﺪا . ﺧﯚﺷﺒﻪﺧﺘﺎﻧﻪش ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎ دا و ﻟـﻪو ووﻻﺗﺎﻧـﻪى ﻛـﻪﻛـﻮردى ﺗﻴﺎداﻳـﻪ ﭼﺎﻧﺴﻰ ﻟﻪﭘﺶ و ﻟﻪﺳـﻪرهوهﯾـﻪ و ﺋـﻪو دهوـﻪﺗﺎﻧـﻪ ﭘﯿـﺎن ﺧﯚﺷـﺒﺖ ﻳــﺎن ﻧــﺎ ﺋ ـﻪﺳــﺘﺮهى ﺑــﻪﺧﺘــﻰ ﻛــﻮردان ﻟــﻪﮔــﻪﺷ ـﺎﻧﻪوهداﻳ ـﻪ و ﺋ ـﻪوهﺗــﺎ ﻟﻪﻋﺮاﻗﺪا ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎر و ﺳﻪرۆﻛﻰ ھﻪرﻢ و ﭘﯚﺳﺘﻰ ﺳﻴﺎدى ﮔﺮﻧﮕﻰ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﯾﻪ و ﺧﺎوهن ھﻪرﻤﮑﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪﺗﻪ و ﺑﻪﺷﺪارﻳﻪﻛـﻰ ﮔـﻪوره و ﻛﺎرﻳﮕﻪرﻳﺸﻰ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﺮِﻳﺎردان و ﺑﻮﻧﻴﺎدﻧﺎﻧﻪوهى ﻋﺮاﻗﻰ ﻧﻮﺪا . ﻟــﻪ ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﺳــﻮرﻳﺎو ﺋــﺮان و ﺗﻮرﻛﻴﺎﺷــﺪا ﻛــﻮرد ﻟــﻪﺳـﻪر ﭘﯿــﻪ ﺑ ـﯚ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى و ﻟﻪ ﺳﻪدهﻛﺎﻧﻰ ﭘـﺸﻮوﺗﺮ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧـﻪﺗـﺮ ھـﻪولَ دهدات ﺑـﯚ ﺳـــﻪﻧﺪﻧـــﻪوهى ﻣﺎﻓـــﻪ زهوﺗﻜـــﺮاوهﻛـــﺎﻧﻰ و ﻟـــﻪﺳـــﻪر رِﮕـــﺎ ِراﺳـــﺖ و 189
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... دروﺳﺘﻪﻛﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻪ . ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﭘﺸﺒﻴﻨﻰ دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﺋﻪم ﺳﻪدهى ﺑﻴﺴﺖ و ﻳـﻪﻛـﻪﻣـﻪ ﺑﺒﺘـﻪ ﺳ ـﻪدهى ﻛــﻮردان و ﻗ ـﻪرهﺑــﻮوى ھــﻪﻣــﻮو ﺳ ـﻪدهﻛــﺎﻧﻰ رِاﺑــﻮوردووى ﺑ ـﯚ ﺑﻜﺎﺗﻪوه وﺋﻪوهش ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﻪﯾﻪك و ﻳﻪﻛﮕﺮﺗﻮوﻳﻰ رِﻳﺰ و ھـﺰ و ﺗﻮاﻧـﺎ و ﻛﺎرو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى دهﺑﺖ ﺑﻪرِووى دۆﺳﺖ و دوژﻣﻨﺎﻧﺪا...
*
* *
* *
* 190
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻛﻮردو رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﻟﻪﺑﻪردهم ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﮔﻪوره وﻛﺘﻮﭘﺮِدا3 ﺋﺎﺷـــﻜﺮاﻳﻪ ﻟـــﻪدواى رِووﺧـــﺎﻧﻰ ھـــﻪردوو ِرژﻤـــﻰ ﺗﺎﯿﺒـــﺎﻧﻰ ﺋﻴـــﺴﻼﻣﻰ ﺳﻪﻟﻪﻓﻰ و ﺗﻮﻧﺪرهو و ﻟﻪﺑﻪرﻳﻪك ھـﻪﻟـﻮهﺷـﺎﻧﻰ رِﮑﺨـﺮاوى ﻗﺎﻋﻴـﺪهى ِ ﺗﻴﺮۆرﻳﺴﺖ ﻟﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و رِژﻤـﻰ ﺑـﻪﻋـﺴﻰ دﻳﻜﺘـﺎﺗﯚرى و ﻗـﻪوﻣـﻰ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ) ,ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪوره ( ﻟـﻪﻻﻳـﻪن ﺑﺮاوهى ھﻪردوو ﺟﻪﻧﮕﻪﻛﻪوه و ﺑﺮاوهى ﺟﻪﻧﮕﻰ ﺳﺎرد ) ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ( ى زﻟﮫــﺰ و ﺗﺎﻛ ـﻪ ﺑــﺎﻻدهﺳــﺘﻰ دوﻧﻴــﺎ ﻟــﻪﺳ ـﻪرهﺗــﺎى ﭼــﻪرﺧــﻰ ﺑﻴــﺴﺖ و ﻳــﻪﻛــﻪﻣــﻪوه رِاﮔــﻪﯾــﻪﻧــﺮا و ﺧﺮاﻳــﻪ ﺑــﻪردهم دهوــﻪﺗــﻪﮔــﻪورهﻛــﺎﻧﻰ ﭘﻴﺸﻪﺳـﺎزى دوﻧﻴـﺎ ﺑـﻪﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﮔـﯚ ِراﻧﻜـﺎرى زﻳـﺎﺗﺮ و ﮔـﻪورهﺗـﺮ ﻟـﻪ ِرژﻤﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻨﻮرى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﭘﺮِۆژهﻛـﻪوه ﻛـﻪ) ھـﻪﻣـﻮو دهوـﻪﺗـﺎﻧﻰ ﻋﻪرهﺑﻰ و ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻞ و ﺗﻮرﻛﻴﺎو ﺋﺮان و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن ( ِ دهﮔﺮﺘ ـﻪوه و ﻟــﻪو ﺳــﺎﺗﻪوه ھــﻪوــﯽ ﺟــﺪى و ﭼ ـﺮِو ﭘ ـﺮِ دهدرــﺖ ﺑ ـﯚ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻦ و ﺑـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎم ﮔـﻪﯾﺎﻧـﺪﻧﻰ .ﺳـﻨﻮرى ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴـﺎى ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ ھﻪﺳﺘﻴﺎرو دهوﻪﻣﻪﻧﺪ و ﭘﺮِﻛﺸﻪ و دواﻛﻪوﺗﻮو ﻣﻠﻤﻼﻧـﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪﺗﻪﻛﺎﻧﻪ و ﻻﻳﻪﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎو ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ھـﻪرﻳـﻪﻛـﻪﯾـﺎن ھـﻪولَ دهدات دهﺳﻪﻻت و ﻧﻔﻮزو ﺋﺎﻳﺪﻳﺎ و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى ﺑﭽﻪﺳـﭙﻨﺖ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﭙﺎرﺰﺖ .. ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﻛﻪ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر 3ﺑﻨـﻪﻣـﺎى ﺳـﻪرهﻛـﻰ دارِـﮋراوه ﻛﻪ ﺋﻪواﻧﻴﺶ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ -: .1ﭼــﻪﺳ ـﭙﺎﻧﺪﻧﻰ دﯾﻤــﻮﮐﺮاﺳــﯿﻪت و ﺑــﻪرﺟ ـﻪﺳــﺘﻪﻛﺮدﻧــﻰ ﺋــﺎزادى و 191
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﻴﻪﻛﺎن و ھﻪﻟﺒﮋاردن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧﺎن . .2ﺋـــﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺑــــﺎزارِ و رِزﮔــــﺎرﻛﺮدﻧﻰ ﺋــــﺎﺑﻮري داﺧﺮاوﻳﺎﻧــــﻪ و ھــﻪوﺪاﻧ ـﻪ ﺑ ـﯚ ﻛﺮاﻧ ـﻪوهى زﻳــﺎﺗﺮ و ﭘــﻪﯾ ـﺮِهوﻛﺮدﻧــﻰ ﺷ ـﻪﻓﺎﻓﻴ ـﻪت و دهرھﻨﺎﻧﻰ ﺑﺎزارِ و ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪ ﻟﻪدهﺳﺘﻰ ﺣﻜﻮﻣﻪت و زﻳﺎﺗﺮﻛﺮدﻧﻰ رِۆـﯽ ﻛﻪرﺗﻰ ﺗﺎﻳﺒﻪت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴﺎ زهﺑﻪﻻﺣﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﺎﺑﻮرﻳﻪ و ﻧﻪﻣﺎﻧﻰ ﺳـﻨﻮرو ﺑﻪ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻛﺮدﻧﻰ دوﻧﻴﺎﻳﻪ. .3ﺑﻪزاﻧﺴﺘﻰ ﻛﺮدﻧـﻰ ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻳـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮودوهرﮔﺮﺗﻨـﻰ زﻳـﺎﺗﺮ ﻟـﻪ ﺗـﻪﻛﻨـﻪﻟﯚژﻳــﺎو ﭘــﺸﮑﻪوﺗﻨـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺑــﻮارى ﻛﯚﻣﭙﻴﻮﺗـﻪرو ﺋﻴﻨﺘـﻪرﻧﺘـﻪ و ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪ ﻟــﻪ ﭘـﺮِۆﮔﺮاﻣـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺧﻮﻨـﺪن ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏـﻪﻛﺎﻧــﺪا و …ھﺘﺪ. ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷﻪ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟﻪو ﺳﻰَ ﺑﻨﻪﻣﺎﻳﻪ ﻟـﻪ ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪى و ﺳـﻮودى دهﺳ ـﻪﻻت و ِرژﻤــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪدا ﻧــﻴﻦ و ﺑــﻪﮑ ـﻮ ھﯚﻛــﺎرى ـﻮورھــﻪﻟﺪاﻧﻴﺎﻧ ـﻪ ﺑ ـﯚ ﺳـﻪرهﻛــﻴﻦ ﺑ ـﯚ رِووﺧﺎﻧــﺪﻧﻴﺎن و ﻟــﻪﻧــﺎوﭼﻮون و ﺗـ ِ زﺑــﺪاﻧﻰ ﻣــﮋوو ﺑــﻪھــﯚى هوﺷــﻴﺎرﺑﻮﻧﻪوهى ﮔــﻪﻟــﻪﻛﺎﻧﻴــﺎن .ھــﻪرﺑﯚﻳ ـﻪ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ھﻪﻣﻮواﻧﻴﺎن دژاﻳﻪﺗـﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪﯾـﺎن دهﻛـﺮد و ھـﻪوﯿـﺎن دهدا ﻛ ـﻪ ﻧ ـﻪﻛ ـﻪوﺘ ـﻪ ﺑــﻮارى ﺟﺒــﻪﺟﮑﺮدﻧ ـﻪوه و ﺑــﺮِوﺑﻴــﺎﻧﻮى ﺟ ـﯚراو ﺟﯚرﻳﺎن دھﮫﻨﺎﻳﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪرﻧﻪﻛﻪوﺗـﻦ و ﺑـﻪﺟﻨـﻪﮔـﻪﯾﺎﻧـﺪﻧﻰ ,ﺑـﻪﻻم دارِﮋهراﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪو ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻰ و ﻟﻪﮔﻪﯿـﺸﻴﺎﻧﺪا رِاى ﮔـﺸﺘﻰ ﺟـﻪﻣــﺎوهرو ﮔــﻪﻻﻧــﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪ ﺑــﻪدﻨﻴﺎﻳﻴ ـﻪوه و ﺑــﻪﺳــﻮورﺑﻮﻧﻴﺎن ﺑ ـﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ و ﺑﻪرهوﭘﻴﺮﭼﻮﻧﻴﻪوه ﺋﻮﻣﺪى ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ زۆرى ﻟﺪهﻛﺮﺖ .
192
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺳ ـﻪرهﺗــﺎى ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪ ﺑــﻪ رِووﺧــﺎﻧﻰ ھــﻪردوو ِرژﻤ ـﻰ ﺋ ـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن و ﻋــــﺮاق دهﺳــــﺘﻰ ﭘﮑــــﺮد و ﻟــــﻪﺋــــﺴﺘﺎﺷﺪا ﺋﺎﻣــــﺎژه و ﺋــــﺎرِاﺳــــﺘﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛـﺎن ﺑـﻪرهو ﮔـﯚرِاﻧﻜـﺎرى ﻟـﻪ رِژﻤـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﺮان و ﺳـﻮرﻳﺎو ﻣﻴــﺴﺮ و ﺳــﻌﻮدﻳﻪ و ﺗ ـﻪﻧﺎﻧ ـﻪت ﺗﻮرﻛﻴﺎﺷــﺪا دهﭼ ـﻦ ﺑــﻪھــﯚى ﺟــﯚرهھــﺎ ﮔﻮﺷـــﺎرى ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺋـــﺎﺑﻮرى و ﺳـــﻪرﺑﺎزﻳـــﻪوه و …ھﺘـــﺪ ﺋـــﻪوهﺗـــﺎ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﺋـﻪوروﭘـﺎ ﮔﻮﺷــﺎر دهﺧـﻪﻧـﻪ ﺳـﻪر ﺋــﺮان ﻟــﻪرِﮕـﻪى ﺑــﻮﻧﻰ ﺑـــﻪرﻧﺎﻣـــﻪ ﺋـــﻪﺗﯚﻣﻴـــﻪﻛـــﻪﯾـــﻪوه و ﭘـــﺸﺘﮕﻴﺮى ﻛﺮدﻧـــﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳـــﺴﺘﺎن وﺑﯚﺳــﻮرﻳﺎش ﺑــﻪھﺎﻧــﻪى ﺑــﻮوﻧﻰ ﻟــﻪ ﻟﻮﺑﻨــﺎن وﭘــﺸﺘﮕﻴﺮى ﺣﻴﺰﺑــﻮﻻو رِﮑﺨﺮاوه ﺗﻮﻧﺪرِهوهﻛﺎﻧﻰ ﻓﻪﻪﺳـﺘﻴﻦ و ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺘﺎﻧﻰ ﻧـﺎو ﻋﺮاﻗـﻪوه ﮔﻮﺷــﺎرﻳﺎن ﺧــﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳـﻪر و ﺑــﺮِﻳــﺎرى 1559ﻳــﺎن ﻟــﻪ ﺋـﻪﻧﺠﻮﻣـﻪﻧــﻰ ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻪوه دژى دهرﻛﺮدوه و ﺑﻪ ﺟﺪﻳﺶ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ دهﻛﻪن و ﺑـﯚ ﻣﻴــﺴﺮﻳﺶ ﺑﻴــﺎﻧﻮى ﻛـﻪﻣﻴﻨـﻪ ﻣـﻪﺳــﻴﺤﻴﻪ ﻗﻴﺒﺘﻴـﻪﻛــﺎن و ﻧـﻪﺑــﻮﻧﻰ ﺋــﺎزادى و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ و ﻧ ـﻪﭘﺎراﺳــﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ژﻧﺎﻧ ـﻪوه دھﮫﻨﻨــﻪوه و ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﻴــﺎش داﺑــﻴﻦ ﻧــﻪﻛﺮدﻧــﻰ ﻣﺎﻓــﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻛــﻮردو ﻛﻪﻣﻴﻨﻪﻛﺎﻧﻰ ﺗﺮ و ﻛﺸﻪى ﻗﻮﺑﺮوﺳﻪوه دهﺳـﺘﻰ دهﺳـﺘﻰ ﭘـﺪهﻛـﻪن ﻟـﻪ وهرﮔﺮﺗﻨــﻰ ﻟــﻪ ﻳـﻪﻛﺘـﻰ ﺋـﻪوروﭘـﺎدا ,ﺑـﯚ ﺷﺎﻧــﺸﻴﻨﻰ ﺳـﻌﻮدﻳﻪش ﻛـﻪ دۆﺳﺘﮑﯽ ﺗﻪﻗﻠﻴﺪى و ﺑﻪھﺰﻳﺎن ﺑﻮو ﺗﺎ ﺳﺎﯽ 2001ﻟﻪﺋـﺴﺘﺎدا و ﺑــــﻪﺑﻴــــﺎﻧﻮى ھﺎوﻛــــﺎرى ﻛﺮدﻧــــﻰ ﺳــــﻪرﺟــــﻪم رِﮑﺨــــﺮاوه ﺋﻴــــﺴﻼﻣﻴﻪ وھﮫﺎﺑﻴﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻟﻪﺟﻴﮫﺎﻧﺪا و دهرﻛﻪوﺗﻨﻰ رِۆﯽ ھـﻪﻧـﺪێ ﻛـﻪﺳـﺎﻳﻪﺗـﻰ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪى ﺷﺎھﺎﻧﻪى ﺳﻌﻮدى ﻟﻪ ﭘﺸﺘﮕﻴﺮى ﻛﺮدﻧـﻰ ﺋـﻪو رِﮑﺨﺮاواﻧـﻪدا و ﻧﻪﺑﻮﻧﻰ ﺋﺎزادى و ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ژﻧـﺎن و ﻣﺮۆﭬـﻪوه ﮔﻮﺷـﺎرﻳﺎن ﺧـﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو وﻻﺗﻪ و ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ دهﯾـﻪوـﺖ رِۆـﯽ دهوـﻪﺗﯚﻛـﻪ 193
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﭽﻮﻛ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ وهك ﻗ ـﻪﺗـﻪر و ﺑــﻪﺣــﺮﻦ و ﻛﻮــﺖ وﺋﻴﻤــﺎرات و ﻋﻮﻣــﺎن ﻟﻪدژاﻳﻪﺗﻰ ﺳﻌﻮدﻳﻪ زﻳﺎد دهﻛﺎت و ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ زﻳـﺎﺗﺮ و ﺗﻮﻧـﺪو ﺗﯚلَﺗﺮ دهﻛﺎت ﻟﻪﮔﻪﯿﺎﻧﺪا . ﺑــﻪم ﺷــﻮهﯾــﻪ ﺧــﺎﯽ وهرﭼــﻪرﺧــﺎن و ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳــﻪ ﮔــﻪورهﻛــﺎن و ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨــﻰ ﭘ ـﺮِۆژهﻛـﻪ ﻟــﻪم وﻻﺗﺎﻧـﻪوه دهﺳــﺖ ﭘــﺪهﻛــﺎت ﺑــﻪھــﯚى ﻧﻪﺑﻮﻧﻰ ﭘﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﮔﻪورهﺑﯚﻳﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚو ﮔﻪﻟﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪ وه ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻮﻛﺘﺮﻳﻦ ھﻪﻟﻮﺴﺖ و ﻛﺮدارﻳـﺎن ھـﻪﺑـﺖ دژى ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ و ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨﻪ رِﮕﺮ ﻟﻪﺑﻪردهم ﺑﻪرهوﭘﺶﭼﻮون و ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻦ و ﺳـﻪﭘﺎﻧﺪﻧﻴـﺪا ﺑﻪﺳﻪرﻳﺎﻧﺪا ,ﺗﻪﻧﮫﺎ و ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺗﺎﻛﻪ رِﮕﻪ ﻟﻪﺑﻪردهﻣﻴﺎﻧﺪا ﺑـﻪﻧﺎﭼـﺎرى ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﺧﯚ ﮔﻮﻧﺠﺎﻧـﺪن و ﺳـﺎزداﻧﻰ رِﻳﻔـﯚرﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و زاﻧﺴﺘﻰ و …ھﺘﺪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺮِۆژهو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻴـﺪا ﺑـﯚ ﺧﯚ دهرﺑﺎزﻛﺮدن ﻟﻪ رِووﺧﺎن و ﻟﻪﻧﺎوﭼﻮﻧﻴﺎن و ﺑﻪردهواﻣﻰ دان ﺑﻪﻣـﺎن و ژﻳﺎﻧﻴـــﺎن و دهﺳـــﻪﻻﺗﻴـــﺎن و ﻛـــﻪ ﻟـــﻪﻛﯚﺗﺎﻳـــﺸﺪا ﺟﺒـــﻪﺟﮑﺮدﻧـــﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ ھﻪر ﺑﻪﻧﻪﻣـﺎن و ﻟـﻪﻧـﺎوﭼﻮوﻧﻰ ﺧﯚﻳـﺎن ﺗـﻪواو دهﺑﺖ و ﺑﻪﻧﺎﭼﺎرﻳﺶ و ﺑﻪدهﺳﺘﻰ ﺧﯚﻳﺎن ﮔﯚرِى ﺧﯚﻳﺎن ھﻪﻟﺪهﻛﻪﻧﻦ . ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا و دواى ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﻰ ﭘﺮِۆﺳﻪى ھـﻪﻟﺒﮋاردﻧـﻰ ﺋـﺎزاد و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ ﻟﻪ ھـﻪردوو وﻻﺗـﻰ ﺋـﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﻋﺮاﻗـﺪا و داﻧﻨـﺎن ﺑــﻪ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧــﻰ ﺗــﺎرِادهﯾ ـﻪﻛــﻰ ﺑــﺎش ﻟــﻪ ـﺎزارو ﺋﺎزادﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ِرۆژﻧﺎﻣـﻪﮔــﻪرى و ﻛــﺎرى ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ﺑـ ِ ﺗﺎرادهﯾﻪﻛﻴﺶ ﺳﻮود وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺗﻪﻛﻨﻪﻟﯚژﻳﺎﻛـﺎن و ﺗﮑـﻪﻻوﺑﻮوﻧﻴـﺎن ِ ﺑـــﻪ ﺟﻴﮫـــﺎن ھﺎﺗﻮﻧـــﻪﺗـــﻪ ﺳـــﻪر ﺳـــﻜﻪ و رِ َيﭼﻜـــﻪى ﭘـــﺮِۆژهﻛـــﻪ و ھــﻪﻧﮕـــﺎوهﻛــﺎﻧﻰ ﺗـــﺮﻳﺶ ﺑــﻪرِـــﻮهن .ﺗﻮرﻛﻴــﺎش ھـــﻪوـــﯽ زۆر دهدات 194
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﻟﻪﻣﻴﺎﻧﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﻟﻪ دهﺳﺘﻮر و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧﻰ ﺋﺎزادﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﺑﻴـﺮورِا و ﻛـــﺎرى ﺳﻴﺎﺳـــﻰ و ﺋـــﺎﺑﻮرى و داﺑﻴﻨﻜـــﺮدن و داﻧﭙﻴﺎداﻧـــﺎﻧﻰ ﻛـــﻮردو ﻛﻪﻣﻴﻨﻪﻛﺎن و ﻧﻪرﻣﻴﺶ دهﻧﻮﻨﺖ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﻰ ﻛـﺸﻪى ﻗـﻮﺑﺮس و ﺑﻪردهواﻣﻴﺸﻦ ﻟﻪ ھـﻪوـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧـﺪا ,ھـﻪرﭼـﻰ ﻣﻴـﺴﺮ و ﺳـﻌﻮدﻳﻪﺷـﻦ ﻟﻪ ِرﮕﻪى ﺋﻴﺼﻼﺣﺎﺗﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و داﺑﻴﻨﻜﺮدﻧﻰ ﺋﺎزادﻳﻪﻛﺎن و زﻳﺎﺗﺮ ﻛﺮاﻧﻪوه و ﭘﺎراﺳﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﻰ ﻣﺮۆڤ و ژﻧﺎن و ﻛ ـﻪﻣﻴﻨ ـﻪﻛﺎﻧﻴﺎﻧــﻪوه دهﯾﺎﻧ ـﻪوــﺖ رِووﺧــﺴﺎرى ﺧﯚﻳــﺎن ﺟــﻮان ﺑﻜ ـﻪن و ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪﻣﻴﺴﺮدا ﻗﻴﺒﺘﻴﻪك دﻳﺎرﻳﻜﺮاوه ﺑﯚ ﺟﮕـﺮى ﺳـﻪرۆك ﻛﯚﻣـﺎر و ھــــﻪوـــــﯽ ﺟــــﺪى و ھـــــﻪﻧــــﺪێ ﺟـــــﺎرﻳﺶ ﻓــــﺸﺎر دهﺧﺎﺗـــــﻪ ﺳـــــﻪر ﻓــﻪﻟـــﻪﺳـــﺘﻴﻨﻴﻪﻛـــﺎﻧﻴﺶ ﺑـــﯚ ﺗـــﻪﻧـــﺎزول ﻛـــﺮدن و رِﮑـــﻪوﺗـــﻦ ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺋﻴــﺴﺮاﺋﻴﻠﻴﻪﻛﺎﻧــﺪا و ھــﻪرﭼـﻰ ﺳــﻌﻮدﻳﻪش ھــﻪﯾـﻪ ﺑـﯚ ﻳـﻪﻛـﻪﻣــﻴﻦ ﺟــﺎره ﻟﻪﻣﮋووى ﺋﻪو وﻻﺗﻪدا ھﻪﻟﺒﮋاردﻧﻰ ﺷﺎرهوهﻧﻴـﻪﻛـﺎن ﺋـﻪﻧﺠـﺎم ﺑـﺪرﺖ ﺋ ـﻪﮔــﻪرﭼ ـﻴﺶ ﺑــﻪﻧﺎﺗ ـﻪواوى و ﻛــﺎلَو ﻛــﺮﭼﻴﺶ ﺑــﺖ ﺳــﺎز دهﻛﺮــﺖ و رِ َيﭼﻜــﻪﯾـــﻪﻛـــﻰ زۆر ﻧـــﻪرم و ﻧﻴـــﺎن و ﻣﻴــﺎﻧﺮِهوﭘـــﻪﯾـــﺮِهو دهﻛـــﻪن ﻟـــﻪ ﻓـــﻪﺗﻮاﻛﺎﻧﻴـــﺎن و ﺑـــﻪﺋﺎﺷـــﻜﺮاش ﻛـــﺎرى ﺗﻴﺮۆرﻳـــﺴﺘﺎن و ﺗﻮﻧـــﺪرِهوه ﺋﻴـــــﺴﻼﻣﻴﻪﻛـــــﺎن ﺳـــــﻪرزهﻧـــــﺸﺖ دهﻛـــــﻪن و ھﺎوﻛﺎرﻳـــــﻪ ﻣـــــﺎدى و ﻣﻪﻋﻨﻪوﻳﻪﻛﺎﻧﻴﺸﻴﺎن ﺑﻪرِادهﯾﻪﻛﻰ زۆر ﺑﯚﻳﺎن ﻛﻪﻣﻜﺮدوﻧﻪﺗﻪوه . ﺋﻪوهى ﻛﻪﻣﺎوهﺗﻪوه و ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪرِواﻪت دژاﻳﻪﺗﻰ دهﻛﻪن و ھـﻪوـﯽ ﺟﺪى ﻧﺎدهن ﺑﯚ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪن و ﺳﻮورن ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚﮔﻴﭭﻜﺮدﻧﻪوه و ھـﻪر ﻟﻪﺳﻪردهﻣﻰ دروﺷﻤﻪ زل و ﺑﺮﻳﻘﻪدارهﻛﺎﻧـﺪا دهژﻳـﻦ ﺋـﺮان و ﺳـﻮرﻳﺎن ﻛﻪ ھﻪردووﻛﻴـﺎن ﺷـﻴﻌﻪ ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻦ و ھﺎوﻛـﺎرى رِﮑﺨـﺮاوه ﺗﻮﻧـﺪرِه وه ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ و ﻓﻪﻟـﻪﺳـﺘﻴﻨﻴﻪﻛـﺎن دهﻛـﻪن و ﺗـﻪﻣـﺎﻋﻰ زاﺒـﻮﻧﻰ زﻳﺎﺗﺮﻳـﺎن 195
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ھــﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪﻟﻮﺑﻨﺎﻧــﺪا ﻟــﻪﻻﻳ ـﻪك ﺑ ـﯚ ﮔﻮﺷﺎرﺧــﺴﺘﻨﻪ ﺳ ـﻪر ﺋﻴــﺴﺮاﺋﻴﻞ و ﻟـــﻪوﻻﺷـــﻪوه ﺑـــﯚ زﻳـــﺎدﻛﺮدﻧﻰ ﻧﻔـــﻮزى ﺷـــﻴﻌﻪ ﻟـــﻪﺑـــﻪراﻣﺒـــﻪر ﺳـــﻮﻧﻪى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا و ﺋﻪم ﻣﻪﺗﺮﺳﻴﻪش ﻟﻪﺳﻪر زارى ﺷﺎ ﻋﻪﺑﺪوﻻى ﺋﻮردوﻧﻪوه ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﮔﻮزارﺷﺘﻰ ﻟﻮهﻛﺮا و داواى ﻛﺮد ﻛـﻪ رِﮕـﻪ ﻧـﻪدرـﺖ ﺷـﻴﻌﻪ ﻟﻪﻋﺮاﻗﻴﺸﺪا ﺑﺎﻻدهﺳﺖ ﺑﺒﻦ ﭼﻮﻧﻜﻪ دهﺑﺘﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﻰ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﻮردون ول و وﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻛ ـﻪﻧــﺪاو وﺋﻴــﺴﺮاﺋﻴﻠﻴﺶ .ھــﻪروهھــﺎ ھــﻪردووﻛﻴــﺎن ھــﻪ َ دهدهن ﺳــﻪردهﻣــﻰ ) ﻧﺎردﻧــﻪدهرهوهى ﺷــﯚرِش ( زﻳﻨــﺪوو ﺑﻜــﻪﻧــﻪوه و ﺋﺎﻳــﺪﻳﺎ و ﺑﻴــﺮو ِراﻛﺎﻧﻴــﺎن ﮔــﻪﺷـﻪ و ﭘــﻪره ﭘﺒـﺪهن ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛـﻪدا و دژاﻳﻪﺗﻰ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺋﻪوروﭘﺎ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﺘﻰ ِرۆژﺋﺎواﻳﺎن ﭘﺒﻜـﻪن ﻛـﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ھﻪﻣﻮو دهﺑﻨـﻪ رِﮕـﺮ ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻦ و ﺑـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎم ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪدا ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎش ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺟﯚرـﮏ ﺑـﻪم ﻛﺮداراﻧـﻪ ِرازى ﻧﺎﺑﺖ و ِرۆژ ﺑﻪ رِۆژﻳﺶ ﻟﻪھﻪوﯽ ﺟﺪﻳﺪاﻳـﻪ ﺑـﯚ زﻳـﺎﺗﺮ ﻛﺮدﻧـﻰ ﮔﻮﺷﺎر و ﮔﻪﻣﺎرۆداﻧﻰ ﺋﻪو دوو وﻻﺗﻪ . ﻟﻪﺋﺴﺘﺎدا و دواى ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻪﺗﻤﻪدار و ﭘﻴﺎوى ھـﻪﻟﻜـﻪوﺗـﻮو دهوــــﻪﻣــــﻪﻧــــﺪو ﺳــــﻪرۆك وهزﻳﺮاﻧــــﻰ ﭘــــﺶوى ﻟﻮﺑﻨــــﺎن ) رِهﻓﻴــــﻖ ﺋـــﻪﻟﺤـــﻪرﻳـــﺮى ( ﻛـــﻪ رِۆژى 2 /14ﻟـــﻪ ﺑـــﻪﯾﺮوﺗـــﻰ ﭘﺎﻳﺘـــﻪﺧﺘـــﺪا ﺗﻴﺮۆرﻛﺮا ,ﭘﺪهﭼﺖ ﺑﺒﺘﻪ ﺋﻪو دهﻧﻜﻪ ﺷﻘﺎرﺗﻪﯾـﻪى ﻛـﻪ ﺋـﺎﮔﺮهﻛـﻪى ﭘﮫـــﻪﻟـــﺪهﮔﻴﺮﺳـــﺖ و ﻛﻮژاﻧـــﻪوهﺷـــﻰ ﻣـــﻪﺣـــﺎلَ دهﺑـــﺖ و ﻟـــﻪﭘـــﺶ ھﻪﻣﻮاﻧﻴﺸﻪوه ﺳﻮرﻳﺎو ﺋﺮان و دهﺳﺖ وﭘـﻮهﻧـﺪهﻛﺎﻧﻴـﺎن دهﮔﺮﺘـﻪوه و دهﺑﻨـــﻪ ﺳـــﻮوﺗﻪﻣـــﻪﻧـــﻰ و ﺧـــﯚراﻛﻰ ﺋـــﺎﮔﺮهﻛـــﻪ و ﻟـــﻪرِﮕـــﻪى ﺋـــﻪم ﺗﻴﺮۆرﻛﺮدﻧﻪوهوه و ﻟﻪم ﻛﺎت و ﺳﺎﺗﻪ ﻧﺎﺳﻚ و زۆر ھـﻪﺳـﺘﻴﺎرهدا ﻛـﻪ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪى ﭘﻴﺎداﺗﭙﻪڕ دهﺑﺖ ھﻪﻟﮑﻰ زۆر ﮔﻮﻧﺠﺎو وﻟـﻪﺑـﺎر ھﺎﺗﯚﺗـﻪ 196
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﭘـــﺸﻪوه ﺑـــﯚ ﺋـــﻪﻣﺮﻳﻜـــﺎو ﺧـــﯚش ﺑـــﻪﺧﺘﺎﻧـــﻪش ﻛـــﻪ ﺋـــﻪوروﭘـــﺎش و ﻟﻪﭘﺸﻪوهﯾﺎﻧﺪا ﻓﻪرِهﻧﺴﺎ ھﺎودهﻧﮕﻦ ﺑﯚ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﺑﺮِﻳـﺎرى 1559 ى ﻧﻮدهوﻪﺗﻰ ﺑﯚ دهرﭘﻪرِاﻧﺪﻧﻰ ﺳـﻮرﻳﺎ ﻟـﻪ ﻟﻮﺑﻨـﺎن و ﺑﭽﻮﻛﺮدﻧـﻪوهى دهﺳﻪﻻﺗﻰ و دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهى ﻟﻪ ﺳـﻨﻮرهﻛـﺎﻧﻰ ﺋﻴـﺴﺮاﺋﻴﻞ و ﺑـﻪھـﻪﻣـﺎن ﺷــﻮهش زﻳــﺎﺗﺮ ﻟــﻪﻣــﻪﻧﮕــﻪﻧــﻪدان و ﺑﭽﻮﻛﻜﺮدﻧــﻪوهى ﻧﻔــﻮزى ﺋــﺮان ﻟــﻪﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا و دهﺳــﺖ و ﭘﮑﺮدﻧــﻰ ﺣﻴﺰﺑــﻮﻻو رِﮕ ـﻪ ﺧﯚﺷــﻜﺮدن ﺑ ـﯚ دهﺳﺘﻮهردان و ھﺎﻧﺪاﻧﻰ ﺋﻪو ﮔﻪﻻﻧﻪى ﺋﺮان و ﺳﻮرﻳﺎو دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﻰ ﮔــﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳــﻪﻛــﺎن و رِﮕــﻪ ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺮدن ﺑــﯚ رِووﺧــﺎن و ﻟــﻪﺑــﻪرﻳــﻪك ھــﻪﻟــﻮهﺷــﺎﻧﻴﺎن و ﭼــﺎرهﺳــﻪرﻛﺮدﻧــﻰ ﻛــﺸﻪى ﻓــﻪﻟــﻪﺳــﺘﻴﻨﻴﻪﻛــﺎﻧﻴﺶ ﺑﻪﻗﺎزاﻧﺠﻰ ﺋﻴﺴﺮاﺋﻴﻞ ,ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻛﻪﺳﺎﻳﻪﺗﻰ رِهﻓﻴـﻖ ﺣـﻪرﻳـﺮى و ﺳـﺎردى ﻣﻴﺎﻧـــﻪى ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺳـــﻮرﻳﺎدا و ﻟـــﻪوﻻﺷـــﻪوه ﭘـــﺸﺘﮕﻴﺮى و ﭘـــﺸﺘﻴﻮاﻧﻰ ﺋــﻪﻣﺮﻳﻜــﺎو ﺋــﻪوروﭘــﺎو دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﻛــﻪﻧــﺪاو ﺑــﯚى ھﺎﻧــﺪهرن ﺑــﯚ ﺗﯚﻪﺳﻪﻧﺪﻧﻪوه ﻟـﻪﺳـﻮرﻳﺎو ﺋـﺮان و ﺑـﻪﺗﺎﻳﺒـﻪﺗـﻴﺶ ﻛـﻪ رِﮑﺨﺮاوﮑـﻰ ﻧﻪﻧﺎﺳﺮاوى ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺳﻪﻟﻪﻓﻰ ) ﺟﮫـﺎد و ﺗـﻪوﺣﻴـﺪ ﻟـﻪ ﺑـﻼدى ﺷـﺎم ( ﻟﭙﺮﺳـــﺮاوﺘﻰ ﺧﯚﻳـــﺎن ﻟـــﻪ ﻛـــﺎره ﺗﻴﺮۆرﻳـــﺴﺘﻴﻪﻛـــﻪ داﻧﭙﻴﺎداﻧـــﺎ وهك ﭘــﻪردهﭘﯚﺷــﻜﺮدن و ﻟــﻪرِﮕ ـﻪ ﻻداﻧــﻰ ﺑﯚﭼﻮﻧ ـﻪﻛــﺎن و دوورﺧــﺴﺘﻨﻪوهى ﺳﻮرﻳﺎ و ﺋﺮان ﻟﻪ و ﻛﺮداره . ﮔـــﯚرِاﻧـــﻰ ھـــﻪردوو ﻧﻴﺰاﻣـــﻰ ﺳـــﻮرى و ﺋﺮاﻧـــﻰ ﮔـــﻪورهﺗـــﺮﻳﻦ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ دهﺑﺖ ﺑﯚ ﭘﺮِۆژهﻛﻪ و ﺗﺎى ﺗﻪرازووى ﻣﻠﻤﻼﻧ و ھﺰهﻛـﺎن و ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﻴﻪﺗـــﻪﻛـــﺎﻧﻴﺶ ﻧﺎھﺎوﺳـــﻪﻧـــﮓ دهﻛـــﺎت و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷـــﻪ ﺋـــﻪم ﺳ ـﻪرﻛ ـﻪوﺗﻨ ـﻪ ﮔــﻪورهﯾ ـﻪش ﺑــﻪ ﺳــﺎﻧﺎﻳﻰ ﺟﺒــﻪﺟــ ﻧﺎﺑــﺖ و ﻛــﺎت و زهﻣﻴﻨﻪى ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﻟﻪﺑـﺎرى ﮔـﻪرهﻛـﻪ و ﭘـﺪهﭼـﺖ ﻟـﻪ ﭼـﻪﻧـﺪ ﺳـﺎﯽ 197
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... داھﺎﺗﻮوى ﻧﺰﻳﻜﺪا ﺳﻪرﺑﮕﺮﺖ ﻛﺎﺗـﮏ ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﻳـﻪ ﺗﻴﻜﭽـﺮِژاوهﻛـﺎﻧﻰ ﮔــﻪوره زﻟﮫــﺰهﻛــﺎن ﻳ ـﻪﻛﺎﻧﮕﻴﺮﺑــﺖ ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪﻣ ـﻪش ھﯚﻛــﺎرﮑﻰ ﮔــﻪورهى ﺳ ـﻪرﻛ ـﻪوﺗﻨ ـﻪﻛ ـﻪﯾ ـﻪ ,ﺑــﻪﻻم ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎدا ھﺎوھــﻪﻟﻮــﺴﺘﻰ ﺋ ـﻪوروﭘ ـﺎو ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﯚش ﺑﻪﺧﺘﺎﻧﻪ ھﺎﻧﺪهرى ﺑﺎﺷﻦ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨـﻰ ﺋـﻪو ﭘـﺮِۆژه ﮔـﻪورهﯾـﻪ ﻛـﻪ ﻟـﻪﻛـﺎﺗﻰ ﺟﺒــﻪﺟﮑـﺮدن و ﺑـﻪﺋـﻪﻧﺠﺎﻣﮕـﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻴـﺪا ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼﻪ ى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪى ﻛـﻪ ﺑـﻪدرﮋاﻳـﻰ ﻣـﮋوو ﺳـﻪرﺟـﻪم ﻣﻠﻤﻼﻧﮑﺎن و دژاﻳﻪﺗﻴﻪﻛﺎﻧﻰ رِۆژﺋﺎوا و رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﺗﻴﺎدا ﺑـﻮه دهﺑﺘـﻪ ﻛﺎﻧﮕﺎى ﺧﯚﺷﻰ و ﺑﻪﺧﺘﻪوهرى وﻻﻧﻜﻰ ﺳﻪرھﻪﻟـﺪاﻧﻰ ﺷﺎرﺳـﺘﺎﻧﻴﻪﺗﮑـﯽ ﻧــــﻮێ ﻛــــﻪ ﺳــــﻪرﺟــــﻪم ﺋــــﺎزادى و ﻣﺎﻓــــﻪﻛــــﺎن و داھﻨﺎﻧــــﻪﻛــــﺎن و ﭘـﺸﮑﻪوﺗﻨـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺗﻴـﺎدا ﺑـﻪدى ﺑــﺖ و ﺑﮫـﻪﯾـﻮاى ﺋـﻪوهش ﮔـﻪ ﮔـﻪﻟــﻰ ﻛﻮردﻳﺶ وهك ﻳﻪﻛﮏ ﻟﻪ ﭘﺎﻪواﻧﻪﻛﺎﻧﻰ ﺳﻪر ﮔـﯚرِهﭘـﺎﻧﻰ ِرووداوهﻛـﺎن ﺟـــﻰَ ﭘـــﯽ ﺧـــﯚى ﺑﻜﺎﺗـــﻪوه و ﺑـــﻪﺷـــﺪارى ﻛﺎراﺷـــﻰ ھـــﻪﺑـــﺖ ﻟـــﻪ ﺑــﻪﺋ ـﻪﻧﺠﺎﻣﮕ ـﻪﯾﺎﻧــﺪﻧﻰ ﭘ ـﺮِۆژهى رِۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪورهدا و ﺑﮫﻪﯾﻮاى ﺋﻪوهى ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﻛﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺋﺎواﺗﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻟـﻪ ﭘﮑـﻪوهﻧـﺎﻧﻰ دهوﻪﺗﮑـﯽ ﺳـﻪرﺑـﻪﺧـﯚو وهرﮔﺮﺗﻨـﻰ ھـﻪﻣـﻮو ﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻟـﻪھـﻪرﭼـﻮار ﭘﺎرﭼﻪﻛﻪﯾﺪا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﮫﻨﺖ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﺧﺘﻰ ﻛﻮرداﻧـﺪا ھـﻪرﭼـﻮار دهوﻪﺗﻪﻛﻪى ﻛﻪﻛـﻮردى ﺑـﻪﺳـﻪردا داﺑـﻪﺷـﻜﺮاوه ) ﺗﻮرﻛﻴـﺎ و ﺋـﺮان و ﻋﺮاق و ﺳﻮرﻳﺎ ( ﻟﻪﭘﺸﻪوهى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﺪان و ﺑﻪﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪ ﻛﻮرد دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘﻪ ﺧﺎوهن ﻛﻴـﺎن و دهﺳـﻪﻻﺗـﻰ ﺧـﯚى ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪژﻳﺮاﻧﻪ ﻣﺎﻣﻪﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧـﺪا ﺑﻜـﺎت و ﺑﺘﻮاﻧـﺖ ﺧﯚى ﺑﮕﻮﻧﺠﻨﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﻳـﻪﻛـﺎﻧﻰ زﻟﮫـﺰهﻛـﺎن و دارِـﮋهرى ﭘﺮۆژهﻛﻪدا ….. 198
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
*
* *
* *
* ﭘﮕﻪى ﻛﻮرد ﻟﻪﭘﺮِۆژهى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻰ ﮔﻪورهدا4 ﺋﺎﺷﻜﺮاﻳﻪ ﻟﻪﺳﻪدهﻛﺎﻧﻰ رِاﺑﻮردوودا ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺮِۆژهﯾﻪﻛﻰ ﺟﻴﮫﺎﻧﻰ ﻟــﻪﻻﻳــﻪن دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ زﻟﮫــﺰى دوﻧﻴــﺎوه ﮔــﺮح ﻛــﺮاون و ھــﻪرﻳــﻪﻛــﻪ ﺑﻪﻧﺎوﮏ و ﻟﻪرِواﻧﮕﻪى ﺟﻴﺎوازهوه,وهك ﭘﺮِۆژهى 14ﺧـﺎﯽ )) وﻳـﺪرۆ ﻣﺎرﺷـﺎل و ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣـﻰ ﻧـﻮﯽ َ وﻳﺴﻦ((ى ﺳـﻪرۆﻛـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﭘـﺮِۆژهى دوﻧﻴﺎ و ﺑﻪﻋﻪوﻟﻪﻣﻪﻛﺮدﻧﻰ ﺟﻴﮫﺎن و ...ھﺘﺪ. ﺑــﻪﻣ ـﻪﺑــﻪﺳــﺘﻰ درــﮋهﭘــﺪاﻧــﻰ ﺳﻴﺎﺳ ـﻪﺗــﻰ ﻛ ـﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧــﻰ ﺟﻴﮫــﺎن و ﻓﻪراھﻪﻣﻜﺮدﻧﻰ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪ دوور و ﻧﺰﻳﻜﻪﻛﺎﻧﻴﺎن,ﺟﺎﺑﻪﺧﯚﺷﻰ ﺑﻮﺑﺘﻦ ﻳـﺎن ﺑــﻪزۆر ﺳـﻪﭘﺎﻧﺪوﻳﺎﻧـﻪ و ﮔـﻪل و ﻧـﻪﺗـﻪوهﻛــﺎن و دهوـﻪﺗـﻪﻛــﺎﻧﻴﺶ 199
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑﻪﻧﺎﭼﺎرى ﺟﺒﻪﺟﯿﺎن ﻛﺮدوه ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪزﻳـﺎﻧﻴﺶ ﮔـﻪرِاﺑﺘـﻪوه ﺑـﯚ ﺳـﻪر دهﺳﻪﻻت وﻧﻔﻮزﻳﺎن ﻟﻪﻧﺎوﺧﯚى ووﻻﺗﻪﻛﺎﻧﻴﺎن و ﻧﺎوﭼﻪﻛـﻪﺷـﺪا ﺗـﻪﻧﮫـﺎ ﺑﻪﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﻣﺎﻧـﻪوهﯾـﺎن ﻟـﻪدهﺳـﻪﻻﺗـﺪا .ھـﻪﺷـﺒﻮوه زوو ﻓﺮﻳـﺎى ﺧـﯚى ﻛﻪوﺗﻮه و ﻛﻪوﺗﯚﺗﻪ ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪن ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺗـﻪوژﻣـﻰ ﮔـﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـﻪﻛـﺎن و دهﺳﺘﻰ ﻛﺮدووه ﺑﻪ رِﻳﻔﯚرم ﻟﻪ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋـﺎﺑﻮرى و ﺧﻮﻨـﺪن و ﺑﺎرى ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و ﻳﺎﺳﺎو دروﺷﻤﻪﻛﺎﻧﻴﺪا. ﻟــﻪﺋــﺴﺘﺎﺷﺪا و ﻟــﻪﺳ ـﻪرهﺗــﺎى ﺳ ـﻪدهى ﺑﻴــﺴﺖ و ﻳ ـﻪﻛ ـﻪﻣــﺪا و ﻟــﻪدواى زﻧﺠﻴـــﺮهﯾـــﻪك ﮔـــﯚرِاﻧﻜـــﺎرى ﮔـــﻪوره ﻟـــﻪ دوﻧﻴـــﺎدا ﻛـــﻪ ﺑﻮﻧـــﻪ ﻣﺎﻳـــﻪى ﻗﻞﭘﺒﻮﻧﻪوهى ﺳﻪرﺗﺎﭘـﺎى ﺗﮕـﻪﯾـﺸﺘﻦ و ﭘـﺮِﻧـﺴﻴﭙﻪﻛـﺎن ﻟـﻪﺳـﻪر ﺋﺎﺳـﺘﻰ َ ﻧﻮدهوﻪﺗﻰ و ﻧﺎوﭼﻪﯾﻰ ﻟﻪدوﻧﻴﺎدا وهك ﺳﻪرھـﻪﻟـﺪان و ﺑـﻪھﺰﺑـﻮوﻧﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳﺰم و ھﻪﻣﻮو ﺋـﻪوﻛﺎﺒﻮﻧـﻪوهى ﺋﺎﻳـﺪﻳﺎ و ﺷﺎرﺳـﺘﺎﻧﻴﻪﺗـﻪﻛـﺎن ﻛـﻪ ﺑﻮﻧـــﻪ ﻣﺎﻳـــﻪى ﻟﮑﺘﺮازاﻧـــﻰ رِﻳـــﺰهﻛـــﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣـــﻪﮕـــﺎى ﻧـــﻮدهوـــﻪﺗـــﻰ و داﺑــﻪﺷــﺒﻮﻧﻴﺎن ﺑــﻪﺳ ـﻪر دوو ﺳ ـﻪﻧﮕــﻪرى دژ ﺑــﻪﯾ ـﻪﻛــﺪا ﻛ ـﻪ ﺋ ـﻪواﻧــﻴﺶ ﺳـــﻪﻧﮕـــﻪرى ﺗﻴـــﺮۆر و ﺳـــﻪﻧﮕـــﻪرى ﺗﻴﺮۆرﻳـــﺴﺘﺎن ﺑـــﻮو ﻛـــﻪ ﺳـــﻪﻧﮕـــﻪرى ﻳـﻪﻛـﻪﻣﻴــﺎن ھــﻪﻣــﻮو دهوــﻪﺗــﺎﻧﻰ ﭘــﺸﮑﻪوﺗــﻮو ﺧــﺎوهن ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﻴﻪت و ﺗﻪﻛﻨﻪﻟﯚژﻳﺎو ﺧﯚﺷﮕﻮزهراﻧﻪﻛﺎن ﺑﻮون ﻟﻪ رِۆژﺋـﺎواو ِرۆژھـﻪﻻﺗـﺪا و ﺋـﻪو ﮔــﻪﻻﻧ ـﻪﺷــﻰ ﻛ ـﻪ زهﺑﺮﻳــﺎن ﺑــﻪدهﺳــﺘﻰ ﺗﻴﺮۆرﻳــﺴﺘﺎن ﺧﻮاردﺑــﻮو ھــﻪﻣــﺎن ﺳﻪﻧﮕﻪرﻳﺎن ھﻪﻟﺒﮋارد. ﻟــﻪﺑــﻪراﻣﺒــﻪرﻳــﺸﺪا ھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪو دهوــﻪت و ﻛﯚﻣ ـﻪﮕﺎﻳﺎﻧ ـﻪى ﺳــﻴﻤﺎى دواﻛـﻪوﺗــﻮوﻳﻰ و ﻧ ـﻪﻓــﺎﻣﻰ و ﺗﻨـﻪﮔـﻪﯾـﺸﺘﻮو ﺑــﻮون و ﺑــﻪ ﻋـﻪﻗﯿـﻪﺗــﻰ ﺳﻪدهﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﻪوه ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺮواﻧﻴﻨﻴﺎن دهﻛﺮد ﺑﯚ ﮔـﯚرِاﻧﻜـﺎرى و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﻪﻛﺎن,ﺧﯚﻳﺎن ﺧﺴﺘﻪ ﺳﻪﻧﮕـﻪرى ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺘﺎﻧﻪوه و دهﯾـﺎﻧﺰاﻧﻰ 200
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ و دهﯾﺎﻧﻮﻳــﺴﺖ ﺑــﻪزهﺑــﺮى ﺗــﺮس و ﺗﯚﻗﺎﻧــﺪن و زهوﺗﻜﺮدﻧــﻰ ﺋــﺎزادى و ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﻴﻪﻛﺎن و وهﻻﻧﺎﻧﻰ ﺧﻮﻨﺪن و ﺧﻮﻨﺪهوارى و دژاﻳﻪﺗﻰ ﻛﺮدﻧـﻰ ھﻪﻣﻮو دﻳﺎردهﻛﺎﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎى ﻣـﻪدهﻧـﻰ دوﻧﻴـﺎى ﺳـﻪردهم ﻛﻲف و ﺣﻪز و ﺋﺎرهزوه ﻣﺮدوهﻛﺎﻧﻴﺎﻧﻪوه . ﺑﺨﻪﻧﻪ ژﺮ ِر َ ﺑﻪﻻم ﺧﯚﺷﺒﻪﺧﺘﺎﻧﻪ ھﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎى ﺑﻴﺮﻛﺮدﻧﻪوه و ﺧﯚﻧﺎﺳـﺎﻧﺪﻧﻴﺎن ﺑــﻪدوﻧﻴــﺎ ﻟــﻪرِﮕــﻪى ﺗــﺮس و ﺗﯚﻗﺎﻧــﺪن و ﻛــﺎره ﺗﮑــﺪهرهﻛﺎﻧﻴﺎﻧــﻪوه ﻟـــــــﻪرِووداوى 11ى ﺳـــــــﭙﺘﻪﻣﺒـــــــﻪرى 2001ى ﺋـــــــﻪﻣﺮﻳﻜـــــــﺎوه و ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧﻪوهﻛـﺎﻧﻰ ﺗـﻪﻧﺰاﻧﻴـﺎو دار اﻟـﺴﻼم و ﻓﻠﻴﭙـﻴﻦ و ﺋـﻪﻧـﺪهﻧﻮﺳـﻴﺎو ﻛﺎره ﺗﮑﺪهراﻧﻪﻛﺎﻧﻴـﺎن ﻟـﻪﻛﻮردوﺳـﺘﺎن و ﮔﺮﺗﻨـﻪ دهﺳـﺘﻰ دهﺳـﻪﻻت ﻟـﻪ ﺋﻪﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎن و ﺷﻴـﺸﺎن و ...ھﺘـﺪ.ﻣـﻪرﮔـﻰ ﺧﯚﻳـﺎن دﻳـﺎرﻳﻜﺮد و ﺧﯚﻳـﺎن ﺑﻮوﻧـــﻪ ﻣﺎﻳـــﻪى ﭘـــﺶﺧـــﺴﺘﻨﻰ ﻣـــﻪرگ و رِۆژى ﻛﯚﺗﺎﻳﻴـــﺎن و ھـــﻪر زوو ھــﻪﻟـﺪﺮان و ﺳ ـﻪرهوﻧﮕـﻮم ﺑــﻮن و ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو دوﻧﻴــﺎدا ﺑــﺰراو و رِﺳــﻮا ﺑﻮون.و ﺑﻪزووﻳﻰ ﺋﻴﻤﺎرهﺗﻪ ﺳـﻪﻟـﻪﻓﻴـﻪ ﺗﻮﻧـﺪرهوهﻛـﻪﯾـﺎن رِووﺧـﺎو ﻟـﮏ ِ ھﻪﻟﻮهﺷﺎ و ﺋﻴﺪى ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮو ﻛﻮﭼـﻪ و ﻗـﻮژﺑﻨﮑﻰ دوﻧﻴـﺎدا ﺟﮕـﻪﯾـﻪﻛـﻰ ﺋﺎرام و رِووﻧﺎﻛﻴﺎن ﺑﯚ ﻧﻪﻣﺎﻳﻪوه و ھـﻪرﭼـﯚن ﻟـﻪﺗﺎرﻳﻜﻴـﻪوه ھـﺎﺗﺒﻮون ﺋﺎوھﺎش ﮔﻪرِاﻧﻪوه ﺑﯚ ﺗﺎرﻳﻜﺴﺘﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪ ﺋـﻪﺷـﻜﻪوت و ژـﺮزهوى و ﺟﮕﻪى ﺗﺮى ﺑﺰراودا .ﻟﻪﻛﻮردوﺳﺘﺎن و ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﻴـﺸﺪا ﭘـﺶ رِووﺧـﺎن ﺑـﺮ و ﻟـﻪ و دواى ِرووﺧﺎﻧﻰ رِژﻤﻰ ﺑﻪﻋﺲ ﻛﻪوﺗﻨﻪ ﺑﻪر ﮔﻮرزى ﮔﻮرﭼـﻚ ِ ﺋﺴﺘﺎدا ﮔﻴﺎﻧﻪﻻى ﻣـﻪرﮔﻴﺎﻧـﻪ و ﺑـﻪرهو دوارِۆژهﻛـﺎﻧﻰ ژﻳﺎﻧﻴـﺎن ھـﻪﻧﮕـﺎو دهﻧﻦ ,دواى ﺋﻪوهى ﻛـﻪ ﮔـﻪﻟـﻰ ﻛـﻮردو ﻋـﺮاق رِووى رِاﺳـﺘﻪﻗﻴﻨـﻪﯾـﺎﻧﻰ ﻧﺎﺳــﻰ و ﺑــﻪﺋــﺎوات و ﺋﺎﻣــﺎﻧﺞ و ﻣ ـﻪراﻣ ـﻪ ﻧــﺎرِهواﻛﺎﻧﻴــﺎن ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑــﻮو و ﺑﻴﻨﻴــﺎن ﻛ ـﻪ ﭼــﯚن دوور ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﺑــﻪھــﺎ ﺋ ـﻪﺧﻼﻗــﻰ و ﻣﺮۆﭬﺎﻳ ـﻪﺗﻴــﺎن 201
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺑـﻰ ﺟﻴـﺎوازى ﻟـﻪﻧـﻮان دهﺳﺘﻴﺎن دهﭼﺘﻪ ﮔﻴـﺎﻧﻰ رِۆـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻋـﺮاق ﺑـﻪ َ ﻋﻪرهب و ﻛﻮردو ﺗﻮرﻛﻮﻣﺎن و ﺋﺎﺷﻮرى و ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﻴـﺪا و ﻛـﺎره ﺗﮑـﺪهر و ﺗﯚﻗﻨﻪرهﻛﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪﺷﺎرهﻛﺎﻧﻰ ھﻪوﻟﺮ و ﻛﻪرﻛـﻮك و ﺑـﻪﻏـﺪا و ﻣﻮﺻـﻞَ و ﻛ ـﻪرﺑــﻪﻻ و ﺑــﻪﺻــﺮه و ...ھﺘــﺪ.ﺋـﻪﻧﺠــﺎم دهدهن و رِۆژاﻧـﻪ ﭼــﻪﻧــﺪﻳﻦ ﺑﻰ ﮔﻮﻧﺎه دهﻛﻪﻧﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﻰ ھﻪوهس و ﻣﻪراﻣـﻪ ﮔـﻼوهﻛﺎﻧﻴـﺎن, ھﺎوﻻﺗﻰ َ ھﻪرﺑﯚﻳﻪ ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻴﻪوه رِۆژاﻧﻰ ژﻳﺎﻧﻴﺎن ﺑﻪرهوﻛﯚﺗﺎﻳﻰ دهﭼﺖ. ﻟﻪم ﺳﻪرو ﺑﻪﻧﺪهدا و ﻟﻪﮔﻪرﻣﻪى ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗـﻰ ﻧـــﺎوهرِاﺳـــﺘﺪا ﻛـــﻪ ﺑـــﻪﺟـــﻪرﮔـــﻪى ﻛـــﺸﻪ و ﻣﻠﻤﻼﻧـــﻰَ ﻣﮋووﻳـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﺘﻴﻪﻛﺎﻧﻰ ِرۆژﺋﺎوا و رِۆژھﻪﻻت دهژﻣﺮدرﺖ و ﮔﯚﻣﻰ ﺧﻮﻨﺎوىﻮ ﺳــﻪرﭼــﺎوهى ﻧــﻰ ﺗﻮﻧــﺪرهوى و ﺗﻴﺮۆرﻳــﺰم وﻛــﺎرى ﺗﮑــﺪهراﻧــﻪ و ﻣﻠﻤﻼ َ ِ ﺧﻮﻨﺎوﻳﻪﻛـﺎن ﺑـﻮوه.ھـﻪرﺑﯚﻳـﻪش دهﻛﺮـﺖ ﺑـﻪﺋـﻪﻧﺠﺎﻣـﺪاﻧﻰ ﮔـﯚرِاﻧﻜـﺎرى ِرﻳــﺸﻪﯾـﻰ و ﮔــﻪوره ﻟــﻪ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣـﻪﻻﻳـﻪﺗــﻰ وﻓﺮﻛﺎرى ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا ﺑﺘﻮاﻧﺮﺖ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﻛﻰ ﺋـﺎرام و ﺋﺎﺳـﺎﻳﺶ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو دوور ﻟﻪ ﺧﻮﻦ ِرﺷﺘﻦ و دواﻛـﻪوﺗـﻮوﻳﻰ و ھـﻪژارى ﺑﺘـﻪدى و دوﻧﻴــﺎش ﻟــﻪﺳــﺎﻳﻪى ﺳ ـﻪﻗــﺎﻣﮕﻴﺮى ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪدا ﺑﺤ ـﻪوﺘ ـﻪوه و ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﺋـﻪو دﻳــﺎرده دزﻮاﻧ ـﻪى ﻛ ـﻪ ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻛــﺮد رِزﮔ ـﺎرى ﺑﺒــﺖ و دوﻧﻴﺎﻳﻪﻛﻰ ﭘﺮِ ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻰ و ﺋﺎﺷـﺘﻰ ﺑـﻪرﻗـﻪرار ﺑـﺖ ,ﻟـﻪم ﭘﻨـﺎوهﺷـﺪا ﻟﻪﻻﻳﻪن ﺳـﻪرۆﻛـﻰ ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﺟـﯚرج ﺑـﻮوش )) ﭘـﺮِۆژهى رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪوره(( ﭘــﺶﻧﻴــﺎزﻛﺮاوه و ﺑــﻪﻧﻴــﺎزه ﻟــﻪﻛﯚﺑﻮﻧــﻪوهى 8 ووﻻﺗﻪ ﮔﻪوره ﭘﻴﺸﻪﺳﺎزﻳﻪﻛﻪى دوﻧﻴﺎدا ﻛﻪﺑﺮِﻳﺎره ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﻰ ﺣﻮزهﯾﺮاﻧﺪا ﺑﺒﻪﺳﺮﺖ ﺑﺨﺎﺗﻪ ﺑﻪردهم ﻛﯚﻧﮕﺮه ﺑﻪﻣﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﺋـﺎﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﻰ ﺑﻴـﺮورِاو داﻧــﺎﻧﻰ ﺋﺎﻟﻴـــﻪﺗﮑـــﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎوﺑﯚ ﺟﺒـــﻪﺟﮑﺮدﻧـــﻰ و ﺑــﻪھﺎوﻛﺎرﻳـــﻪﻛـــﻰ 202
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ھــﻪﻣـﻪﻻﻳـﻪﻧـﻪ و ﺑــﻪﺋﻴــﺮادهﯾـﻪﻛــﻰ ﻧــﻮ دهوــﻪﺗــﻰ.ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ﮔــﻪورهو ﺳــﺘﺮاﺗﻴﮋﻳﻪ و ﭘﻮﻳــﺴﺘﻰ ﺑــﻪزهﻣــﺎن و زهﻣﻴﻨ ـﻪﯾ ـﻪﻛــﻰ ﻟــﻪﺑــﺎرى ﮔﻮﻧﺠﺎو ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻰ و ﺑﻪدﻳﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﻰ,ﺑﯚ ﺋﻪﻣـﻪش ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ و ھﻪﻟﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن و ﻗﺒﻮﮑﺮدﻧﻰ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻻﻳـﻪن ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪو ووﻻﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﭘﺮِۆژهﻛـﻪ دهﯾﺎﻧﮕﺮﺘـﻪوه ﻛـﻪﺑـﺮﻳﺘﻴﻦ ـﺴﺮاﺋﻴــﻞ و ﻟــﻪ ) ھــﻪﻣــﻮو ووﻻﺗــﺎﻧﻰ ﻋ ـﻪرهﺑــﻰ و ﺋــﺮان و ﺗﻮرﻛﻴــﺎو ﺋﻴـ ِ ﭘﺎﻛــﺴﺘﺎن و ﺋ ـﻪﻓﻐﺎﻧــﺴﺘﺎن( و ﭘ ـﺮِۆژهﻛ ـﻪﺷــﻰ ﻟــﻪﺳ ـﻪر )) ((3ﺋﺎﺳــﺘﻰ ﺋﺎراﺳﺘﻪﻛﺮاوه ﻛﻪﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﻪ-: ﺳﻪرهﻛﻰ ِ .1ھﺎﻧﺪاﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و دهﺳﻪﻻﺗﮑﯽ ﺑﺎش .2ﺑﻮﻧﻴﺎدﻧﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ زاﻧﻴﺎرى .3ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﻰ ھﻪﻟﻰ ﺋﺎﺑﻮرى ﻛ ـﻪ ﺋــﻪم )) ((3ﺑﻨــﻪﻣﺎﻳــﻪ ﺑﻨﭽﻴﻨــﻪﯾــﻪﻛــﻰ ﮔﻮﻧﺠــﺎوه ﺑــﯚ ﮔــﯚرِاﻧﻜــﺎرى ﻟــﻪﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋــﺎﺑﻮرى و ﺗ ـﻪﻛﻨ ـﻪﻟﯚژﻳــﺎى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪدا,ھــﻪر ﻛـــﺎﺗﮑﻴﺶ ﺋـــﻪو ﮔـــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧـــﻪ ھﺎﺗﻨـــﻪ دى ﺋـــﻪوا ﺑـــﻪدﻨﻴﺎﻳﻴـــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳﻰ و ﻣﻪدهﻧﻰ ﻛﻪ ﻳﺎﺳﺎ ﺳﻪروهر ﺑﺖ و دوورﺑﺖ ﻟــﻪﮔــﻪﻧــﺪهــﯽ و ﻣــﺸﻪﺧــﯚرى و دوورﺑــﺖ ﻟــﻪرِﮕــﺮى ﺋﺎزادﻳــﻪﻛــﺎن و ﺳـــﻪرﺑـــﻪﺳـــﺘﻴﻪ ﻛـــﻪﺳـــﻴﻪﻛـــﺎن و داﻣـــﻪزراﻧـــﺪﻧﻰ ﻣﻴـــﺪﻳﺎى ﺳـــﻪرﺑـــﻪﺧـــﯚو ﭘﻪﯾﺮِهوﻛﺮدﻧﻰ ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ھﻪﻟﺒﮋـﺮدراو و ﺑـﻪدهﺳـﺘﻪوهﮔﺮﺗﻨـﻰ دهﺳﻪﻻت ﺑﻪﻧﯚره و ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺷﻪﻓﺎف دﺘـﻪ دى و ﻟـﻪرِووى زاﻧـﺴﺖ و ﻓﺮﻛــﺮدن و ﺗـﻪﻛﻨـﻪﻟﯚژﻳﺎﺷـﻪوه ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻳـﻪﻛــﻰ داھﻨــﻪر ﺑــﻪدى دــﺖ و ھﻪﻣـﻮو ﺋـﻪم ﮔـﯚ ِراﻧﻜﺎرﻳﺎﻧـﻪش ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗـﻮو دهﺑـﺖ ﺋـﻪﮔـﻪر ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣـﻰ ﺋﺎﺑﻮرى و ﺑﺎزارِ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛـﻰ ﻧﺎﻣـﻪرﻛـﻪزى دهوـﻪﺗـﻰ ﺟﺒـﻪﺟﺒﻜـﺮىَ و 203
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻛ ـﻪرﺗــﻰ ﺗﺎﻳﺒــﻪت رۆڵ و ﺳ ـﻪرﻣﺎﻳ ـﻪﻛ ـﻪى وهﮔــﻪرِ ﺑﺨــﺎت و ﺑﺎزرﮔ ـﺎﻧﻰ و ھﺎﻣﻮﺷﯚ ﺋﺎزادﺑﺖ و ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﻧﺎو ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪ ھﺎﻧﺒـﺪرﻦ ﻛـﻪ ﺑـﻪﺷـﺪارى ِرﮑﺨـﺮاوه ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻴـﻪ ﺟﻴﮫﺎﻧﻴـﻪﻛــﺎن ﺑﻜـﻪن و ﻧﺎوﭼــﻪى ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻰ ﺋــﺎزاد ﻟـﻪﻧﻮاﻧﻴﺎﻧــﺪا دروﺳـﺖ ﺑﻜـﻪن .ﺑﻨـﻪﻣــﺎى ھـﻪﻣــﻮو ﺋـﻪم ﮔــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳﺎﻧـﻪ و ﺑـﻪدﻳﮫﻨـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧـﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟــﻪ )) رِﻳﻔـﯚرم (( و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺷـﻪ ﭘﺮِۆﺳـﻪى ِرﻳﻔـﯚرم ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪﻛـﻰ ﻧـﻪرم وﻧﻴـﺎن و ﺷـﻪﻓـﺎف و ﻟﻪﺳﻪر ﺧﯚ و ﺑﻪﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ,ﻛﻪﺑﻴﺮى ﺗﻴﮋ و ژﻳﺮى و وورﻳﺎى زۆرى دهوﺖ ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ و ﺑﻪﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻰ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﭽﻮﻛﺘﺮﻳﻦ ھـﻪـﻪ دهﺑﺘـﻪ ﻣﺎﻳﻪى ﭘﺎﺷﺎ ﮔﻪرداﻧـﻰ و ﺑـﻪزﻳـﺎن ﮔـﻪرِاﻧـﻪوه ﺑـﯚ ﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـﻪ ﺳﻪرهﻛﻴﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪ ﻟﻪ ﮔـﯚرِان ﻟـﻪﺳـﻪرﺗﺎﭘـﺎى ﺳﻴـﺴﺘﻪﻣـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻓﻪرھﻪﻧﮕﻰ و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗـﻰ و زاﻧـﺴﺘﻴﻪﻛﺎﻧـﺪا.ﺑﯚﻳـﻪ ﭘـﺮِۆﺳـﻪى ِرﻳﻔﯚرم ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﻛﻰ ﺳﺎﻧﺎ ﻧﻴﻪ و ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﻛـﻰ ﻛﻮرﺗﻴـﺸﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠـﻪﻛـﺎن ﻧﺎﻳﻪﻧﻪ دى ,ﺑﻪﮑﻮ ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﻛﻪﺳﺎﻧﻰ هﯾﭭﺎر و ﺑﻴﺮﻳﺎر و داﻧﺎﻳﻪ ﻛـﻪ ﺧـــﺎوهن ﺋـــﻪﻗﯿـــﻪﺗﮑـــﯽ ﻛـــﺮاوه و رِۆﺷـــﻦ و ِرھﮫـــﻪﻧـــﺪﮑﻰ ﺳـــﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺑــــﻦ,ﺑﯚﺋــــﻪوه ى ﭘـــــﺮِۆﺳــــﻪﻛـــــﻪ ﺗﻮوﺷــــﻰ ﺷﻜـــــﺴﺖ و ﻟــــﻪﺑـــــﺎرﭼﻮون ﻧﻪﺑﺖ,ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻰ ﺳـﻪرﻛـﻪوﺗﻨـﻰ ﭘـﺮِۆﺳـﻪى ِرﻳﻔـﯚرﻣﻴﺶ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪدا ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻳـﻪﻛــﻰ ِرۆژھــﻪﻻﺗــﻰ ﻧــﺎوهرِاﺳــﺘﻰ ﮔــﻪوره دروﺳــﺖ دهﺑــﺖ ﻛـﻪﻟــﻪ ھــﻪﻣــﻮو رِووهﻛﺎﻧـﻪوه ﭘـﻲَﭼــﻪواﻧـﻪى ﺋـﻪم واﻗﻴﻌـﻪى ﺋــﺴﺘﺎ دهﺑــﺖ ﻛـﻪ ﭘﯿــﻪوه دهﻧــﺎﻨﻦ ھــﻪر ﻟــﻪﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ دﻳﻜﺘــﺎﺗﯚرى و ﺑﻨ ـﻪﻣﺎ ـﻪﯾ ـﻰ و ﺧﻪﮐﯽ ودواﻛـﻪوﺗـﻮوﻳﻰ وه ﻛـﻪ ﺑـﺮِواﻳـﺎن ﺑـﻪﻛﺮاﻧـﻪوه و ﺷـﻪﻓﺎﻓﻴـﻪت و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ و ﺋــﺎزادى و ﻣﺎﻓـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ ﻧﻴـﻪ و ﺗﺎﺗـﻪﭘــﯽ ﺳـﻪرﻳــﺎن رِۆﭼـــﻮون ﻟـــﻪ ﮔـــﻪﻧـــﺪهـــﯽ و دواﻛـــﻪوﺗـــﻮوﻳﻰ ﻟـــﻪرِووى ﻛـــﻪﻟﺘـــﻮور و 204
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺷﺎرﺳــــﺘﺎﻧﻴﻪت و زاﻧــــﺴﺖ و ﺗــــﻪﻛﻨــــﻪﻟﯚژﻳــــﺎو ﺑــــﺎرى ﺋﺎﺑﻮرﻳــــﻪوه و ﻛﯚﻣـﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻴــﺎن ﺑــﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟــﻪ ﻛﯚﻣـﻪﮕـﺎى دواﻛـﻪوﺗــﻮو و داﺧــﺮاو و ﭘـﺮِ ﺟﻪھﺎﻟﻪﺗﯽ ﺳﻪدهﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﻛﻪ ژﻧﺎن ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪك ِرۆﯿـﺎن ﺗﻴﺎﻳﺪا ﻧﻴﻪ و ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛـﻰ ﻣـﻪدهﻧـﻰ و ﻛـﺮاوه وﺟﻮدﻳـﺎن ﺑـﯚ ﻧﻴـﻪ و ﻳﺎﺳـــﺎ ﻳﺎﺳـــﺎى ﺑﻨـــﻪﻣﺎـــﻪ و ﺗﺎﻛـــﻪ ﻛـــﻪس و ﺳـــﻪرۆك ﻋـــﻪﺷـــﻴﺮهت و ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارهﻛﺎﻧﻪ. ﺋ ـﻪوهى ﻣ ـﻪﺑــﻪﺳــﺘﻤﺎﻧﻪ ﻟــﻪم ﺑﺎﺳ ـﻪدا ﺋ ـﻪوهﯾ ـﻪ ﻛ ـﻪ ﭘﮕ ـﻪى ﻛــﻮرد ﻟــﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪدا ﭼﻴﻪ و دهﺑﺖ ﻛﻮرد ﭼﯚن ﺑﻮون و وﺟﻮدى ﺧﯚى ﺑﺴﻪﻟﻤﻨﺖ؟ و ﺑـــﻪرژهوهﻧﺪﻳـــﻪﻛـــﺎﻧﻰ ﺧـــﯚى ﭼـــﯚن ﻳـــﻪك ﺑﺨـــﺎت ﻟـــﻪﮔـــﻪڵ ﺋﺎﻣـــﺎﻧﺞ و ﺋﺎرِاﺳﺘﻪﻛﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﭘﺮِۆژهﯾﻪدا؟ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻳﻪ ﻛـﻪ ﻛــﻮرد وهك ﮔــﻪل و وهك ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهش ﺗــﺎ ﺋــﺴﺘﺎ ﺧــﺎوهن ﻗﻪواره و دهوﻪت و ﺋﺎﻻى ﺧﯚى ﻧﻴﻪ و ﺳﻨﻮرﮑﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاوﻳﺸﻰ ﻧﻴﻪ و ﺑــﻪﺳــﻪر ﭼــﻮار دهوــﻪﺗــﻰ ﻧﺎوﭼــﻪﻛــﻪدا داﺑــﻪﺷــﻜﺮاوه و ﻛﻮردوﺳــﺘﺎﻧﻰ ﮔﻪورهش دهﻛﻪوﺘﻪ ﻧﺎو ﺟﻪرﮔﻪ و ﭼـﻪﻗـﻰ رِۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻪوه و ﺋﻪم ﭘـﺮِۆژهﯾـﻪش ﻛﺎرﻳﮕـﻪرى رِاﺳـﺘﻪوﺧـﯚى دهﺑـﺖ ﻟـﻪﺳـﻪر دۆزى ﻛـﻮردو ﻛﻮردوﺳــﺘﺎن .ﻛــﻮرد ھــﯿﭻ ﻛﺎﺗــﮏ ﺳــﻮودﻣﻪﻧــﺪ ﻧ ـﻪﺑــﻮه ﻟــﻪھــﻪﻣــﻮو ﺋ ـﻪو ﭘ ـﺮِۆژاﻧ ـﻪى ﻟــﻪوه و ﭘــﺶ ﮔﺮﺣﻜــﺮاون و ﺳ ـﻪﭘﻨ ـﺮاون ﺑــﻪﮑ ـﻮ زﻳــﺎﻧﻰ ﺑـﻰ ﺑـﻪش ﻛـﺮاوه ﻟـﻪﺳـﻪرهﺗـﺎﻳﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﮔﻪورهﺷﻰ ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻮه و َ ﻟﻪﭘﮑﻪوهﻧـﺎﻧﻰ دهوـﻪت و ﺳـﻪرﺑـﻪﺧﯚﺑـﻮوﻧﻰ.ﺑـﻪﻻم ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا و ﻟـﻪ ﺋــﻪﻧﺠــﺎﻣﻰ ﺋــﻪو ھﺎوﭘــﻪﯾﻤﺎﻧﺘﻴــﻪ ﮔﺮﻧﮕــﻪى ﻛــﻪ ھــﻪﯾــﻪﺗــﻰ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ﮔـــﻪورهﺗـــﺮﻳﻦ دوو زﻟﮫـــﺰى دوﻧﻴـــﺎدا و وهﺳـــﺘﺎﻧﻰ ﻟـــﻪﺳـــﻪﻧﮕـــﻪرى دژه ﺗﻴـــﺮۆرداو ھﺎوﺑـــﻪﺷـــﻰ ﻛﺮدﻧـــﻰ ﻟـــﻪ رِووﺧﺎﻧـــﺪﻧﻰ رِژﻤـــﻰ ﺑـــﻪﻋـــﺲ و 205
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﻪﻧﺴﺎروﻟﺌﻴﺴﻼم و ﺋﻪﻟﻘﺎﻋﻴﺪه ﻟﻪﻛﻮردوﺳﺘﺎن و ﻋﺮاﻗﺪا و ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﺋ ـﻪزﻣــﻮوﻧﻰ 13ﺳــﺎﻪى ﺣــﻮﻛﻤﺮِاﻧــﻰ ﻛــﻮرد ﺑ ـﯚ ﺧ ـﯚى و ﺋ ـﻪو ھــﻪﻣــﻮو ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و دهﺳﻜﻪوﺗﺎﻧﻪى ﻛﻪ ﺑﻪدى ھﻨﺎوه ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠـﺎﻣﻰ رِاﭘـﻪرِﻳﻨـﻰ ﺑﻪھﺎرى ﺳﺎﯽ 1991دا و داﻣﻪزراﻧﺪﻧﻰ دام و دهزﮔـﺎى دهوـﻪﺗـﻰ و ﭼــﻪﺳ ـﭙﺎﻧﺪﻧﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳــﻰ و ھــﻪوــﺪان ﺑ ـﯚ ﭘﮑــﻪوهﻧــﺎﻧﻰ ﻛﯚﻣ ـﻪﮕ ـﺎى ﻣـﻪدهﻧــﻰ و ﺑـﻪرﻗـﻪرارﻛﺮدﻧـﻰ ﺋﺎﺷــﺘﻰ و ﭘﺎراﺳـﺘﻨﻰ ﻣﺎﻓـﻪﻛـﺎﻧﻰ ﻣــﺮۆڤ و ﭼــﻪﺳ ـﭙﺎﻧﺪﻧﻰ ﻳﺎﺳــﺎو رِﮕ ـﺎ ﺧﯚﺷــﻜﺮدن ﺑ ـﯚ دروﺳــﺖ ﺑــﻮوﻧﻰ ﻛﯚﻣ ـﻪــﻪ و ﺳﻪﻧـﺪﻳﻜﺎ و ِرﮑﺨـﺮاوه ﭘﻴـﺸﻪﯾـﻰ و دﻳﻤﻮﻛﺮاﺗﻴـﻪﻛـﺎن و ﮔﺮﻧﮕـﻰ دان ﺑـﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛـﺎﻧﻰ ژﻧـﺎن و ﺑـﻪﺷـﺪارﻳﻜﺮدﻧﻴﺎن ﻟـﻪھـﻪﻣـﻮو وـﺴﺘﮕﻪﻛـﺎﻧﻰ ژﻳـﺎن و داﻣ ـﻪزراوه دهوــﻪﺗﻴ ـﻪﻛﺎﻧــﺪا.زاﻣﻨﻜﺮدﻧــﻰ ﺋﺎزادﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ رِادهرﺑــﺮِﻳــﻦ و ﺑﺎزار و ﺑﻮژاﻧـﻪوهى ﻛـﻪرﺗـﻰ ﺗﺎﻳﺒـﻪت و ﻣﻴﺪﻳﺎى ﺋﺎزاد و ﺑﻪﺋﺎزادﻛﺮدﻧﻰ ِ ھﺎﻧــﺪاﻧﻰ ﺳ ـﻪرﻣﺎﻳ ـﻪداران و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﻴــﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴ ـﻪﻛــﺎن ﺑ ـﯚ وهﺑــﻪرھﻨ ـﺎﻧﻰ ﺳﻪرﻣﺎﻳﻪﻛﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪﻛﻮردوﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻪﻣﻮو ﮔﻪﺷﺘﻴﺎران و ﺑﺎﺷﻜﺮدﻧﻰ ﺑـﻮارى ﺧﻮﻨﺪن و ﻓﺮﻛﺮدن و ھﻪوﺪان ﺑﯚ ﮔﯚرِﻳﻨﻴﺎن و ﮔﺮﻧﮕﻰ دان ﺑﻪ زاﻧﻜﯚو ﭘـــﻪﯾﻤﺎﻧﮕﺎﻛـــﺎن و ﻓﺮﺑـــﻮوﻧﻰ ﻛﯚﻣﭙﻴﻮﺗـــﻪر و ﺋﻴﻨﺘـــﻪرﻧـــﺖ ﻟـــﻪھـــﻪﻣـــﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺧﻮﻨﺪﻧــﺪا و ﺳــﺎزداﻧﻰ ھــﻪﻟﺒﮋاردﻧــﻰ ﺷــﺎرهواﻧﻴ ـﻪﻛــﺎن و ھﻪﻣﻮو ﺋـﻪﻧﺠﻮﻣـﻪن و ِرﮑﺨـﺮاوهﻛـﺎن وهك ﭘـﺮِۆﺳـﻪﯾـﻪﻛـﻰ دﻳﻤﻮﻛﺮاﺳـﻰ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﺎﻧﻪ. زهﻣﻴﻨﻪﯾﻪﻛﻰ ﻟﻪﺑﺎرو ﮔﻮﻧﺠﺎوى ﺑﯚ ﻛﻮرد رِهﺧﺴﺎﻧﺪوه ﻛﻪﻟـﻪﭘـﺶ ھـﻪﻣـﻮو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻪوه ﺧﯚى ﺑﮕـﻮﻧﺠﻨﻰَ ﻟـﻪﮔـﻪڵ ﺋﺎﻣـﺎﻧﺞ و ھـﻪ ﮔـﺸﺘﻴﻪﻛـﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪدا ,ﺋﻪﮔﻪر ﺑـﻪژﻳـﺮى و وورﻳﺎﻳﻴـﻪوه ﻣﺎﻣـﻪـﻪ ﻟـﻪﮔـﻪڵ رِووداو و ﭘﺸﮫﺎﺗﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت و ﺑﺘﻮاﻧﺖ درﮋه ﺑﻪم ھﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺘﻴـﻪى ﺋـﺴﺘﺎى 206
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ ﺑﺪات ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺑﻪرﻳﺘﺎﻧﻴﺎدا و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺧﯚى ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛـﺎﻧﻰ زﻟﮫـﺰهﻛـﺎن و ﺳـﻪرﭘـﻪرﺷـﺘﻴﺎراﻧﻰ ﭘـﺮِۆژهﻛـﻪدا ﻳـﻪك ﺑﺨﺎت و ﺑﻪﭘﻲَﭼﻪواﻧـﻪى ھـﻪﻣـﻮو ﭘـﺮِۆژهﻛـﺎﻧﻰ ﭘـﺸﻮوهوه ﻛـﻮرد دهﺑﺘـﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻳﻪﻛﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪو ﺟﮕﺎى ﻣﺘﻤﺎﻧﻪى زﻟﮫﺰهﻛـﺎن و دهﻛﺮـﺖ ﺑﺒﺘـﻪ ﭼـــﻪﻗـــﻰ ﮔـــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـــﻪﻛـــﺎن و ﺑـــﻪﺷـــﻰ ﺷﺮﻳـــﺸﻰ ﺑـــﻪرﺑﻜـــﻪوـــﺖ ﻟـــﻪ دهﺳﻜﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﻰ ﭘﺮِۆژهﻛﻪدا. ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ و ﺑﻪدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﻰ ﺋﻪم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧﻪش ﭘﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪﻛﺎرى ﺟﺪى ـﺮاوه و ﻣﺎﻧﺪووﻧ ـﻪﻧﺎﺳــﺎﻧﻪ ھــﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪﺳ ـﻪر رِﮕ ـﺎى رِﻳﻔﯚرﻣ ـﻪﻛــﺎن و ﻧ ـﻪﺑـ ِ ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﺪا و ﭘﺸﻮودرﮋى و ھﯚﺷﻴﺎرى ﮔﻪورهى دهوﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﺎﺳﺘﻰ ﭘﺎرﺗﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻪﻛﺎن و ﻛﯚﻣﻪﻪ و ِرﮑﺨﺮاوهﻛﺎن و ﺗـﺎك ﺑـﻪﺗـﺎﻛﻰ ھﺎوﻻﺗﻴﺎن و ﻳﻪك رِﻳﺰى و ﻳـﻪك دهﻧﮕـﻰ و ﻳـﻪك ھـﻪﻟﻮـﺴﺘﻰ ﻛـﻮردﻳﺶ ﺑﻪاﻣﺒـﻪر ﺑـﻪ ﺗﻴـﺮۆر و ﺗﻴﺮۆرﻳـﺴﺘﺎن زاﻣﻨـﻰ ﮔـﻪورهى ﺑـﻪدﻳﮫﻨـﺎﻧﻰ ﺋـﻪم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﯾﻪ و ﭼﻪﻧﺪه ﺑﺘﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻪ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻪت و ﺋﺎﺷـﺘﻰ ﺑﭽـﻪﺳـﭙﻨﻴﻦ و ﻟﻪﯾﺎﺳﺎو ﺑـﺮِﻳـﺎرهﻛـﺎن و ﭘـﻪﯾـﻮهﻧﺪﻳـﻪﻛﺎﻧﻤـﺎن و ﺳﻴﺎﺳـﻪﺗـﻪ ﺋـﺎﺑﻮرى و ﻓﻪرھﻪﻧﮕﻴﻪﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﻛﺮاوه و ﺷﻪﻓﺎف ﺑﻴﻦ و ھﻪوﺪهﯾﻦ رِهﺧﻨﻪ و ﺑﻴـﺮ وراى ﺟﻴــﺎواز ﻗﺒــﻮلَ ﺑﻜ ـﻪﯾ ـﻦ ﺋــﻪوهﻧــﺪه ﻟــﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ ـﻪﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻧﺰﻳﻜﺘــﺮ ِ دهﺑﻴﻨ ـﻪوه و دهﺗﻮاﻧﺮــﺖ ﭘﮕ ـﻪى ﻛــﻮرد ﻗــﺎﻳﻤﺘﺮ و ﺗﯚﻛﻤـﻪﺗــﺮ ﺑﻜﺮــﺖ و ھــﻪوﺒـﺪرﺖ ﻛـﻪﻣـﻪﺳـﻪﻟــﻪى ﻛــﻮرد ﻟــﻪﻛـﺎرﺗﻰ ﮔﻮﺷــﺎرهوه ﺑﮕــﯚرِدرــﺖ ﺑـﯚ ﭘﺎﻳﻪى ﻛﯚﻧﻜﺮﺘﻰ ﺑﻪھﺰ ﻛﻪ زﻟﮫﺰهﻛﺎن ﭘﺸﺘﻰ ﭘﻰَ ﺑﺒﻪﺳﺘﻦ ﻟﻪﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘﻼن و ﭘﺮِۆژهﻛﺎﻧﻴﺎﻧﺪا و هﯾﻮاى ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﻴﺸﻰ ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻟﺒﭽﻨﻦ.
*
*
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﭘﻪراوﺰهﻛﺎﻧﻰ ﺑﻪﺷﻰ ﭘﻨﺠﻪم ==================== .1ﻛﻮردو ِرۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ﻟﻪﺑﻪردهم ﮔﯚرِاﻧﻜﺎرى ﮔـﻪورهو ﻛﺘـﻮﭘﺮِدا /ﻧـﻪوزادى ﻣﻮھــﻪﻧــﺪﻳﺲ /ﭼـﺎﭘﻰ ﻳـﻪﻛـﻪم /ﺳــﻠﻤﺎﻧﻰ /ﻛﻮردوﺳــﺘﺎن ,2006/ﺋـﻪم ﺑﺎﺑــﻪﺗـﻪ ﻟــﻪ ﺑﻪروارى 2006/1/21دا ﻧﻮﺳﺮاوه. .2ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣـﺎره ) ,(1ﺋـﻪم ﺑﺎﺑـﻪﺗـﻪ ﻟـﻪ ﺑـﻪروارى 2006/3/26دا ﻧﻮﺳﺮاوه. .3ھﻪﻣﺎون ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣﺎره )(1 .4ھﻪﻣﺎن ﺳﻪرﭼﺎوهى ژﻣـﺎره ) , (1ﺋـﻪم ﺑﺎﺑـﻪﺗـﻪ ﻟـﻪ ﺑـﻪروارى 2004/4/17دا ﻧﻮﺳﺮاوه.
* 207
208
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........
ﻛـــــــﯚﺗــــﺎﻳـــــــﻰ ﺑﮫــــﯿﭻ ﮔﻮﻣـــــﺎن و دوو دﯿــــﻪك رِهورِهوهى ﭘـــــﺸﮑﻪوﺗـــــﻦ و ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﻰ ژﻳﺎن ھﻪﻣﻴـﺸﻪ ﺑـﻪرهوﭘـﺶ دهﭼـﺖ ,ﺳـﻪرهرِاى ﺑـﻮوﻧﻰ ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮓ و ِرﮕﺮﻳﻪﻛﺎن .ﺳﻴﻔﻪﺗﻰ ﺳﻪرهﻛﻰ ژﻳﺎﻧﻴﺶ ﺑﺮﻳﺘﻴﻪﻟﻪ ﮔﯚرِان ﺧــﺎل و و ﺟﻮــﻪى ﺑــﻪردهوام و ھــﻪﻣﻴــﺸﻪی ﻧــﻪك ﭼــﻪق ﺑــﻪﺳــﺘﻦ ﻟــﻪ َ وﺴﺘﮕﻪو ﻗﯚﻧﺎﻏﮑﻰ دﻳﺎرﻳﻜﺮاودا. دوﻧﻴﺎى ﻣﺮۆﭬﺎﻳﻪﺗﻴﺶ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎى دروﺳﺘﺒﻮﻧﻴﻮه ﺗـﺎﻛﻮ ﺋـﺴﺘﺎ ﭼـﻪﻧـﺪﻳﻦ ﻗﯚﻧﺎغ و ﺳﻪدهو ﺳـﻪردهﻣـﻰ ﺗﭙـﻪڕاﻧـﺪوه و ﮔـﯚرِﻳـﻮه ,ﻟـﻪدوﻧﻴﺎﺷـﺪا ﻛـﻪم ﺟﮕﻪ و ﻧﺎوﭼﻪ ھﻪﺑﻮه وهك ﻧﺎوﭼﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺖ ھﻪﻣﻴـﺸﻪ و ﺑﻪﺑﻪردهواﻣﻰ ﻟﻪ ﮔﯚرِاﻧﺪا ﺑﻮﺑﺖ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﻰ ﺑﻪردهوام ﻟﻪﻛﻮﻧﺎﻧﻮﻳﻪﻛـﻰ ﺧﺎﻣﯚﺷـﻰ ﭘـﺮِ ژﻳﻠـﻪﻣـﯚ ﺑﭽــﺖ.ﻛـﻪ ﺗـﻪﻧﮫــﺎ ﺑﺰﻳـﺴﻜﻪﯾـﻪﻛــﻰ ﺑـﻪس ﺑــﻮه ﺑـﯚ ﻛﻞَﭘﻪﺳﻪﻧﺪن و ﮔﺮِﮔﺮﺗﻦ. ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪﻻﻧﻜﻰ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻴﻪﺗﻪﻛﺎن و دﻳﺎﻧـﻪﺗـﻪﻛـﺎن و ﻣﻠﻤﻼﻧـﻰَ و ﻧﺎﻛﯚﻛﻴـــﻪﻛـــﺎﻧﻴﺶ دادهﻧﺮـــﺖ ﻟـــﻪدـــﺮ زهﻣﺎﻧـــﻪوه و ﺗـــﺎﻛﻮ ﺋـــﺴﺘﺎش و ﭘﺪهﭼﺘﻴﺶ ﻟﻪ ﺋﺎﻳﻨﺪهﺷﺪا ھﻪروا ﺑﻤﻨﺘﻪوه. ﭘﺎﻨﻪرى ﺑﻪھﺰﻳﺶ ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻠﻤﻼﻧﻰَ و ﺗﮑﻜﭽﺮِژاﻧـﻰ ﺑـﻪرژهوهﻧﺪﻳﺎﻧـﻪ و ﮔﯚرِان و ﺟﯚش ﺳﻪﻧﺪﻧﻰ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ﺑﺮﻳﺘـﻰ ﺑـﻮه ﻟـﻪ دهوـﻪﻣـﻪﻧـﺪى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑﻪﻧﻪوت ﻛﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﻰ ﮔﻪورهو ﮔﺮﻧﮕﻰ وزه و ﭘﻴﺸﻪﺳﺎزى و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و داھﻨﺎﻧﻪﻛﺎﻧﻰ دوﻧﻴﺎى رِۆژﺋﺎواو رِۆژھﻪﻻﺗﻴﺶ ﺑﻮوه. ﻧـﻪوﺗـﻰ ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪ ھﻨـﺪهى ﺳـﻮودو ﻗـﺎزاﻧﺞ و ﻣﺎﻳـﻪى دهﺳـﻜﻪوﺗــﻮ ﺧﺮوﺑﺮ ﺑﻮه ﺑﯚ ﮔﻪﻻﻧﻰ دوﻧﻴﺎى دوورى ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ,ﺑـﻪھـﻪﻣـﺎن ھﻨـﺪو زﻳﺎﺗﺮﻳﺶ ﺑﯚﺗﻪ ﻣﺎﻳﻪى ﺷﻪرِو ﺷﯚرِ و داﮔﻴﺮﻛﺮدن و ﻣﻠﻤﻼﻧ ﺑـﯚ ﮔـﻪﻻﻧـﻰ 209
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺧﯚى و ﺑﯚﺗﻪ ﻣﺎﻳﻪى ﺋﺎﺷﻮب و وهك ﺗﻪوﻗـﻰ ﻧـﻪﻓـﺮهت ﭼﯚﺗـﻪ ﮔﻪردﻧﻰ ﮔﻪﻻﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪوه. ھــﻪرﺑﯚﻳـﻪش ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾـﻪ ﺑــﻪدرﮋاﻳــﻰ ﻣــﮋوو ﺋــﺎراﻣﻰ و ﺋﺎﺷــﺘﻴﻪﻛــﻰ دوورو درﮋى ﺑﻪﺧﯚﻳﻪوه ﻧﻪﺑﻴﻨﻴﻮه و وهك زهرﻳﺎﻳﻪﻛﻰ ﺗﻮرِه و ھـﻪﻟﭽـﻮو ھﻪﻣﻴﺸﻪ ﻟﻪ ﺷﻪﭘﯚل و ھﻪﻟﭽﻮن و داﭼﻮﻧـﺪا ﺑـﻮه .ﻛـﻪ ﻟـﻪﺋـﻪﻧﺠﺎﻣﻴـﺸﺪا ﮔﯚرِاﻧﻰ ﮔﻪورهى ﺑﻪدوا ﺧﯚﻳﺪا ھﻨﺎوه. ﺋ ـﻪم ﻧﺎوﭼــﻪﯾ ـﻪ ھــﻪﻣﻴــﺸﻪ ﮔــﯚرِهﭘ ـﺎﻧﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧــﯽ ﻧــﻮان داﮔﻴﺮﻛــﺎران و زﻟﮫﺰهﻛﺎن ﺑﻮه و ھﻪر ﺳﻪده و ﺳﻪردهﻣﮏ ﻟﻪﻻﻳﻪن زﻟﮫﺰهﻛـﺎﻧﻰ دوﻧﻴـﺎ ﺣﻮﻛﻢ و ﮐﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻛﺮاوهو ﺑﻪوﻳﺴﺖ و ﺋـﺎرهزووى ﺧـﯚى ﺋـﻪم ﻧﺎوﭼـﻪﯾـﻪى ﺑﺮدۆﺗﻪ رِﻮه ,ھﻪرﺑﯚﻳﻪش ھﻪﻣﻴـﺸﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﯿـﻪﻛـﻰ ﺗﻮﻧـﺪوﺗﻴﮋ ﻟـﻪﻧـﻮان ﺋﻪو زﻟﮫﺰاﻧﻪدا ھﻪﺑﻮه ﺑﯚ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪراﮔﺮﺗﻨـﻰ ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ﺑـﻪﺳـﻪﻧﺘـﻪرى دوﻧﻴﺎد دادهﻧﺮﺖ و ھﻪرﻛﺎﺗﮏ ﻛﻪوﺗﻪ ژﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆـﯽ ھـﻪر ﻻﻳـﻪﻛـﻪوه ﺋﻪوا ﺗﻮاﻧﻴﻮﻳﻪﺗﻰ ﻛﯚﻧﺘﺮِۆﯽ دوﻧﻴﺎش ﺑﻜﺎت. ﻣﻠﻤﻼﻧﮑﺎن ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎر ﮔﻪﯾﺸﺘﯚﺗﻪ ﺋﺎﺳﺘﻰ ﭘﮑﺎدان و ﺟﻪﻧﮕﻰ ﮔﻪوره و ھﻪﻧﺪێ ﺟﺎرﻳﺶ ﺑـﻪﺷـﻮهى ﺟـﻪﻧﮕﮑـﻰ ﺳـﺎردو ﺷـﺎراوه و ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎﺷﺪا ﻟﻪﺳﺎﻳﻪى ﺳﻴﺴﺘﻪﻣﮑﻰ ﺗﺎك ﺟﻪﻣﺴﻪرى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎوه و ﻧﺎوﭼـﻪﻛـﻪ ودوﻧﻴـﺎ ﺑــﻪرِــﻮه دهﺑﺮــﺖ و ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ دهﯾـﻪوــﺖ ﻟــﻪرِﮕـﻪى ﺑﻴــﺮدۆزهى ﻓـﻪوزاى دروﺳﺘﻜﻪرهوه ﻛﻪ ﺑﻨﺎﻏﻪى ﭘﺮِۆژهى ِرۆژھـﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺘﻰ ﮔـﻪورهﯾـﻪ, ﺑــﻪﺗ ـﻪواوهﺗــﻰ ﮔــﯚرِاﻧﮑ ـﻰ ﮔــﻪورهو ِرﻳــﺸﻪﯾ ـﻪ ﻟــﻪ ﺳﻴــﺴﺘﻪﻣــﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ و ﺋﺎﺑﻮرى و ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻰ و زاﻧﺴﺘﻲ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪدا ﺑﻜﺎت ,ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪﮔﯚرِﻳﻨﻰ ِرژﻤﻪﻛﺎن و ﮔﯚرِﻳﻨﻰ داﺑﻮﻧﻪرﻳﺘﻪ ﻛﯚﻣﻪﻻﻳﻪﺗﻴﻪﻛـﺎن و ﮔـﯚرِﻳﻨـﻰ ﺑﻨـﻪﻣـﺎى ﺎزار و ﺋﺎﺑﻮرى و ھﯚﺷﻴﺎرﻛﺮدﻧﻪوهى ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﻛﺎﻧﻰ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺑـﻪزاﻧـﺴﺖ ﺑ ِ 210
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ و ﺗﻪﻛﻨﻪﻟﯚژﻳﺎى ﺳﻪردهم .و ﺟﯚﺷﺪاﻧﻰ ﮔﻴـﺎﻧﻰ ﺗﺎﻳـﻪﻓـﻰ و ﻣـﻪزھـﻪﺑـﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ و دﻳﻨـﻰ ﻟـﻪﻧـﻮان ﭘﮑﮫﺎﺗـﻪ ﺟﻴـﺎوازهﻛـﺎﻧﻰ ﻳـﻪك ووﻻﺗـﺪا و ﻟﻪوﻮه ھﻪﻻﻳﺴﺎﻧﻰ ﺷﻪرِى ﻧﺎوﺧﯚﻳﻰ و داﺑﻪﺷﺒﻮوﻧﻰ ووﻻﺗﺎﻧﻰ ﮔﻪوره ﺑﯚ ﻧﺘﺮۆﯿﺎن ﺳﺎﻧﺎﺗﺮه. دهوﻪﺗﯚﻛﻪى ﺑﭽﻮك ﻛﻪ ﻛﯚ ِ ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻓﻪوزاﻳﻪك دروﺳـﺖ دهﺑـﺖ ﻛـﻪ ﻟـﻪ ﺋـﻪﻧﺠﺎﻣـﺪا ﺑـﻪوﻳـﺴﺖ و ﺋﻴﺮِاده و ﭘﺮِۆژه و ﺳـﺘﺮاﺗﻴﮋى ﺋـﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه ﺟـﺎرﮑﻰ ﺗـﺮ و ﺳـﻪرﻟـﻪﻧـﻮێ ﺟﻮﮔﺮاﻓﻴﺎى ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دادهرِﮋرﺘﻪوه ﺑﻪﭘﯽ ﺗـﺮواﻧﻴﻦ و ﺑـﻪرژهوهﻧـﺪى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎوه.ﻛـﻪ ﻣـﻪﺑـﻪﺳـﺘﻰ ﺳـﻪرهﻛـﻰ و ﻧﮫﻨـﻰ ,ﺑﺮﻳﺘﻴـﻪ ﻟـﻪ ﭘﺎراﺳـﺘﻨﻰ ﺑــﻪرژهوهﻧﺪﻳ ـﻪﻛــﺎﻧﻰ ﺋ ـﻪﻣﺮﻳﻜــﺎ و ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﻛ ـﯚﻧﺘﺮِۆﮑﺮدﻧــﻰ ﻧ ـﻪوﺗــﻰ ﻧﺎوﭼـــﻪﻛـــﻪ وهك ﺳـــﻪرﭼـــﺎوهى وزهو ﭘﺎرﺰﮔـــﺎرﻳﻜﺮدﻧﺘﻰ ﻟـــﻪ ﺋـــﻪﻣـــﻦ و ﺋﺎﺳﺎﻳﺸﻰ ﺋﻴﺴﺮِاﺋﻴﻞ. ﻛــﻮردﻳﺶ وهك ﻧ ـﻪﺗ ـﻪوهﯾ ـﻪﻛــﻰ دــﺮﻳﻦ و زﻳﻨــﺪوو و ﮔــﻪورهى ﻧﺎوﭼــﻪﻛ ـﻪ دهﻛﺮــﺖ ﻛــﺎرى ﺟــﺪى ﺑﻜــﺎت ﺑ ـﯚ ﺟﮑﺮدﻧ ـﻪوهى ﺧ ـﯚى ﻟــﻪم ﭘــــﺮِۆژهﯾــــﻪدا و ﺑﺘﻮاﻧــــﺖ ﺧــــﯚى ﺑﮕﻮﻧﺠﻨــــﺖ ﻟــــﻪﮔــــﻪڵ ﺋﺎﻣــــﺎﻧﺞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﻳﻪﻛﺎﻧﻰ زﻟﮫﺰهﻛﺎن و ﻟﻪﺳﻪروو ھﻪﻣﻮوﺷﻴﺎﻧﻪوه ﺋﻪﻣﺮﻳﻜﺎ. ﺑﻪوهى ﻛﻪ رِاﺑﻮوردوو ﺑﯚى ﻧـﻪﻛـﺮاوه ﻟـﻪ ﺋـﺴﺘﺎدا ﺧـﻪون و ﺧـﻪﯾـﺎلَ و داواﻛﺎرﻳﻪﻛﺎﻧﻰ ﺑﻜﺎﺗﻪ رِاﺳﺘﻪﻗﻴﻨﻪو دهوﻪﺗﮑﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﺳـﻪرﺑـﻪﺧـﯚ ﭘﮑﻪوهﺑﻨﺖ ,ﺧﯚﺷﺒﻪﺧﺘﺎﻧﻪش ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎدا دوژﻣﻨﺎﻧﻰ ﻛـﻮرد ﻟـﻪ ﺗـﻮرك و ﻓــﺎرس و ﻋ ـﻪرهﺑــﻪﻛــﺎن ﻟــﻪ ﭘــﺸﻪوهى ﮔــﯚ ِراﻧﻜــﺎرى و رِووﺧﺎﻧــﺪن و ﺑﭽﻮﻛﺒﻮﻧـﻪوهدان ﻛـﻪ ﺋـﻪﻣـﻪش ﭼﺎﻧــﺴﻰ ﻛــﻮرد زﻳــﺎﺗﺮ دهﻛــﺎت ﺑـﯚ ﺳــﻮود وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﻰ و دوﻧﻴﺎﻳﻴﻪﻛﻪ.
211
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... ﺋﻪﮔـﻪر ﺋـﻪم ﺑﻴـﺮدۆزهى)) ﻓـﻪوزاى دروﺳـﺘﻜﻪره(( ﺑـﯚ دوژﻣﻨـﺎﻧﻰ ﻛـﻮرد ﻣﺎﻳـــﻪى وﺮاﻧﻜـــﺮدن و ﺗﮑﭽـــﻮون و دارِﻣـــﺎن و رِووﺧـــﺎن و ﮔـــﯚرِﻳـــﻦ و ﺑﭽﻮﻛﺒﻮﻧﻪوه ﺑﺖ ﺋﻪوا ﺑﻪدﻨﻴﺎﻳﻴـﻪوه ﺑـﯚ ﻛـﻮرد ﻣﺎﻧـﺎى دروﺳـﺘﻜﺮدن و ﭘﮑﻪوهﻧﺎن و رِاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻰ دهوﻪﺗﻰ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﻳﻰ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻰ ﻛﻮردى دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ. ﺋﻪوهش وهﺳﺘﺎوهﺗﻪ ﺳﻪر ﺗﻮاﻧـﺎ و ژﻳـﺮى و ﺣـﻪﻛﻴﻤـﻰ ﺳـﻪرﻛﺮداﻳـﻪﺗـﻰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻛــﻮرد ﻛ ـﻪ ھــﻪﻣــﻮو ھــﻪل و ﭼ ـﺎﻧﺲ و ﻛﺎرﺗــﻪﻛــﺎن ﺑــﻪﺑﺎﺷــﻰ ھــﻪﻟﺒــﺴﻪﻧﮕــﻨﻦ و ﺣــﺴﺎﺑﺎت و ﺷــﻴﻜﺮدﻧﻪوهو ﺧﻮﻨﺪﻧــﻪوهى رِاﺳــﺖ و دروﺳـــﺘﻴﺎن ھـــﻪﺑـــﺖ ﺑـــﯚ ھﺎوﻛـــﺸﻪو ِرووداو وﮔـــﯚرِاﻧﻜﺎرﻳـــﻪﻛـــﺎن و ﭘــﺸﮫﺎﺗﻪﻛــﺎن و ﻟــﻪﺑــﻪرژهوهﻧــﺪى ﻛــﻮرد ﺑﻴﺎﻧﻘﯚزﺘ ـﻪوهو ﺳــﻮودى ﻟــﻰَ وهرﺑﮕﺮﺖ.و ﭘﻪﻧﺪو ﻋﻴﺒﺮهﺗﻴﺶ ﻟﻪ ﻣﮋوو و ِراﺑـﻮوردووى ﺧﻮﻨـﺎوى و ِرهﺷﻪﻛﻪى وهرﺑﮕﺮﺖ و دووﺑﺎره ھـﻪـﻪ ﻛﻮﺷـﻨﺪهﻛـﺎﻧﻰ ﺋـﻪوان دووﺑـﺎره ﻧﻪﻛﺎﺗﻪوهو ﺋﻪم ﭼﺎﻧﺴﻪ ﻣﮋووﻳﻰ و ﻟـﻪﺑـﺎرهى ﻛـﻪ ھﺎﺗﯚﺗـﻪ ﭘـﺶ ﺑـﻪ ﻓﻴﺮِۆ ﻧﻪدات .
ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن =========== .1ﻣﺸﺮوع اﻟﺸﺮق اﻻوﺳﻂ اﻟﻜﺒﻴﺮﺷﺮاﻛﻪ ام ھﯿﻤﻨﻪ؟!!/د.ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤـﺪ اﻟـــﺪاﻋﻮر/ﺻـــﺤﻴﻔﻪ اﻟﺤﻘـــﺎﺋﻖ/ﺗـــﺼﺪر ﻋـــﻦ ﺷـــﺮﻛﻪ اﻟﺤﻘـــﺎﺋﻖ/اﻟﻤﻤﻠﻜـــﻪ اﻟﻤﺘﺤﺪهwww.alhaqaeq.net /2007/1/31 /
212
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ .2ھـــــــﻞ ﻻزال ﻣـــــــﺸﺮوع اﻟـــــــﺸﺮق اﻻوﺳـــــــﻂ ﻛﺒﻴﺮا؟؟؟ﻋـــــــﻮﻧﻰ اﻟﻘﻠﻤﺠــــــــــــــــــــﻰ /2006/10/13/ﺷــــــــــــــــــــﺒﻜﻪ اﺧﺒــــــــــــــــــــﺎر اﻟﻌﺮاقwww.aliraqnews.com/ .3اﻟـــﺸﺮق اﻻوﺳـــﻂ اﻟﻜﺒﻴـــﺮ...اﻟﻮاﺳـــﻊ..اﻟﺠﺪﻳـــﺪ/د.ﻃـــﻼل ﺻـــﺎﻟﺢ ﻧﻴـــــــــــــــــــــــﺎ/2006/8/13/ﺟﺮﻳـــــــــــــــــــــــﺪه اﻟﻌﻜـــــــــــــــــــــــﺎظ اﻟﺴﻌﻮدﻳﻪwww.okaz.com.sa/ .4اﻟـــــﺴﻴﺎﺳﻪ اﻟﺨﺎرﺟﻴـــــﻪ اﻻﻣﺮﻳﻜﻴـــــﻪ اﻣـــــﺎم ازﻣﺎﺗﮫـــــﺎ/ﺗﻮﻓﻴـــــﻖ اﻟﻤﺪﻳﻨﻰwww.alarabnews.com/2007/1/30/ .5ﻧﻈﺮﻳ ـﻪ اﻟﻔﻮﺿ ـﻰ اﻟﺨﻼﻗ ـﻪ واﺳــﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﺎت اﻟﮫﯿﻤﻨــﻪﻓــﻰ اﻟﻌــﺎﻟﻢ اﻟﻌﺮﺑﻰ/د.ﺣﺴﻦ اﺑﻮ ھﻨﻴﻪ/ﺟﺮﻳﺪه اﻟﻐﺪ اﻻردﻧﻴﻪwww.alghd.jo/ .6اﻟﺘــﺪﻣﻴﺮ اﻟﺨــﻼق/ﻋﻠــﻰ ﺣــﺴﻴﻦ ﻋﺒﻴــﺪ /2007/1/30/ﻣﻮﻗــﻊ اﻟﻨﺒﺎء اﻟﻼﻟﻜﺘﺮوﻧﻰwww.annabaa.org/ .7ﻣﻼﺣﻀﺎت ﻣﻜﺜﻔﻪ ﺣﻮل ﻧﻈﺮﻳﻪاﻟﻔﻮﺿﻰ اﻟﺨﻼﻗﻪ/د.ﺻـﺎﻟﺢ ﻳﺎﺳـﺮ/ ﻣﻮﻗﻊ اﻻﻟﻜﺘﺮوﻧﻰwww.iraqcp.org .8ﻧﻈﺮﻳـــﻪ ﻓﻮﺿـــﻰ اﻟﺨـــﻼق/ﺳـــﻤﻴﺮ ﻣﺤﻤـــﻮد ﻧﺎﺻـــﺮ/ﻣـــﻦ اﻟﻤﻮﻗـــﻊ اﻻﻟﻜﺘﺮوﻧﻰ www.rezgar.com .9ﻧﭭﺮﻳــــــﻪ ﻓــــــﻮﭼﻰ اﻟﺨﻼﻗــــــﻪ وﺧﮕــــــﺎب اﻟﮕــــــﺎﺋﻔﻰ/ﺳــــــﻌﺪون اﻟﻤـــــــــــــــــﺸﻪداﻧـــــــــــــــــﻰ/2006/7/1/ﻣـــــــــــــــــﻦ اﻟﻤﻮﻗـــــــــــــــــﻊ اﻻﻟﻜﺘﺮوﻧﻰwww.arabrenewal.com .10ﻣــــــــﺸﺮوع اﻟــــــــﺸﺮق اﻻوﺳــــــــﻂ اﻟﻜﺒﻴــــــــﺮ...ﻟﻤــــــــﺎذا؟اﻳﻤﻦ اﻟﺠﻨﺪى/2004/4/22/ﻣﺮﻛﺰ اﻟـﺸﺮق اﻟﻌﺮﺑـﻰ ﻟﻠﺪراﺳـﺎت اﻟﺤـﻀﺎرﻳﻪ
213
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر......... واﻻﺳــــــــــــــــــــــﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﻪ/اﻟﻤﻤﻠﻜﮫﺎﻟﻤﺘﺤــــــــــــــــــــــﺪه/ﻟﻨــــــــــــــــــــــﺪن/ www.asharqalarabi.org.uk .11اﺳــﺎﺑﻴﻊ ﺣﺎﺳــﻤﻪ ﻓــﻰ دﻣــﺸﻖ/ﺳــﻌﺪ ﻣﺤﻴــﻮ/2005/4/3/ﻣﺮﻛــﺰ اﻟـــﺸﺮق اﻟﻌﺮﺑـــﻰ ﻟﻠﺪراﺳـــﺎت اﻟﺤـــﻀﺎرﻳﻪ واﻻﺳـــﺘﺮاﺗﻴﺠﻴﺎت/اﻟﻤﻤﻠﻜـــﻪ اﻟﻤﺘﺤﺪه/ﻟﻨﺪنwww.asharqalarabi.org.uk/ .12اﺿــــﻮاء ﻋﻠــــﻰ ﻋﻘﺎﺋــــﺪ اﻟــــﺸﻴﻌﻪ اﻻﻣﺎﻣﻴــــﻪ/اﻟــــﺸﻴﺦ ﺟﻌﻔــــﺮ اﻟﺴﺒﺤﺎﻧﻰwww.shiaweb.org/ .13ﺟﻤﮫﻮرﻳﻪ اﻟﺨـﻮف/ﺳـﻤﻴﺮ اﻟﺨﻠﻴـﻞ واﺣﻤـﺪراﺋﻒ/ﻣﻄـﺎﺑﻊ اﻟﺰھـﺮاء ﻟﻼﻋﻼم اﻟﻌﺮﺑﻰ/ﻣﺼﺮ/ﻗﺎھﺮه1991/ .14ﻟﻤﺎذا اﺧﺘﺮت ﻣﺬھﺐ اﻟﺸﻴﻌﻪwww.aqaed.com / .15اھـــــــــــــــــﻞ اﻟـــــــــــــــــﺴﻨﻪ واﻟﺠﻤﺎﻋـــــــــــــــــﻪ /ﻣﻮﻗـــــــــــــــــﻊ اﻻﻟﻜﺘﺮوﻧﻰwww.ar.wikipedia.org .16ﻣﻮﺳﻮﻋﻪ اﻟﺴﻴﺎﺳﻴﻪ/اﻟﺠﺰء اﻟﺜﺎﻟﺚ/اﻟﻤﺆﺳﺴﻪ اﻟﻌﺮﺑﻴﻪ ﻟﻠﺪراﺳﺎت واﻟﻨﺸﺮ/د.ﻋﺒﺪاﻟﻮھﺎب اﻟﻜﻴﺎﻟﻰ/اﻟﻄﺒﻌﻪ اﻻوﻟﻰ/ﻟﺒﻨﺎن/ﺑﻴﺮوت1983/ .17ﭘﮕﻪى ﺋﻴﻨﺘﻪرﻧﺘﻰ www.shiaaw.com .18ﭘﮕﻪى ﺋﻴﻨﺘﻪرﻧﺘﻰ www.ar.wikipedia.org .19ﺋﻪو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﺎﻧﻪى ﻛﻪ دﻨﻪ ﺳﻪر رِﮕﺎى ﺋﻪﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻟـﻪﻧﺎوﭼـﻪى رِۆژھﻪﻻﺗﻰ ﻧﺎوهرِاﺳﺘﺪا/رِۆژﻧﺎﻣﻪى ﻛﻮردوﺳﺘﺎﻧﻰ ﻧﻮێ/ژﻣﺎره 4178ﻟﻪ 2007/1/26دا. .20ﻛﯚﻣـــﻪﮕـــﺎ ﻟـــﻪﺳـــﺎﻳﻪى دهوـــﻪﺗـــﻰ ﺧـــﻪﻻﻓـــﻪﺗـــﺪا/ﻋﺒـــﺎس ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ/ﭼﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم /ﺳﻮﻳﺪ /ﺳﺘﯚﻛﮫﯚﻢ1997/
214
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر.........
ﻓﺔوزاى دروﺳﺘﻜﺔر........ .21ﺋﻴﻨـﺴﺎﻳﻜﻠﯚﭘﻴﺪﻳﺎى ﮔـﺸﺘﻰ/ﻳﺎﺳـﻴﻦ ﺻـﺎﺑﺮ ﺻـﺎﻟﺢ/دهزﮔـﺎى ﭼـﺎپ وﭘﻪﺧﺸﻰ ﺳﻪردهم/ﭼﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم/ﻛﻮردوﺳﺘﺎن/ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ 2005/ .22رِﻳﻔـــﯚرم ﻟـــﻪم ﻗﯚﻧﺎﻏـــﻪى ﺋـــﺴﺘﺎى ﻛـــﻮرددا ﺑـــﯚ ؟ /ﻧـــﻪوزادى ﻣﻮھﻪﻧﺪﻳﺲ /ﭼﺎﭘﻰ ﻳﻪﻛﻪم /ﻛﻮردوﺳﺘﺎن /ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ2006/ .23ﻛﻮردو رِۆژھﻪﻻﺗـﻰ ﻧـﺎوهرِاﺳـﺖ ﻟـﻪﺑـﻪردهم ﮔـﯚرِاﻧﻜـﺎرى ﮔـﻪورهو ﻛﺘـــﻮﭘﺮِدا /ﻧـــﻪوزادى ﻣﻮھـــﻪﻧـــﺪﻳﺲ /ﭼـــﺎﭘﻰ ﻳـــﻪﻛـــﻪم /ﻛﻮردوﺳـــﺘﺎن /ﺳﻠﻤﺎﻧﻰ2006 /
*
* *
* *
*
215
216