Bouw en Uitvoering 6-2017

BIJNA ALLES IS

BIOBASED BODEM OPERATIE

ONDERHOUDNL

G RO EN E

TORNADO VALVEILIGHEID BOUW EN UITVOERING

BEREIKT RUIM 73.100 LEZERS

JAARGANG 49 - 6 2017 HET VAKBLAD VOOR RIJK, PROVINCIE EN GEMEENTE

IN NEDERLAND EN BELGIE

aar j 0 1 t ie an gar

13719A

JE GAAT HET MAKEN IN DE BOUW Onlangs is de brochure toekomstmogelijkheden in de bouw en infra gelanceerd. De doelgroep: jongeren op het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun studie- of beroepskeuze. Deze groep willen we graag ­laten zien hoe breed en veelzijdig de bouw is. En dat de sector veel mogelijkheden biedt om door te groeien.

De bouw staat te springen om (jonge) vakmensen. Om te kunnen voldoen aan de vraag en verwachte groei zijn er de komende vijf jaren naar schatting 8000 nieuwe

vakmensen per jaar nodig. Er is een grote behoefte aan allerlei soorten vakmensen, niet alleen technisch maar vooral ook jongeren die sterk zijn in ontwerp en/of planning. Want veel werk wordt met innovatieve technieken voorbereid en georganiseerd.

Jongeren kiezen echter steeds minder voor een opleiding in de bouw en infra. Reden voor Bouwend Nederland om samen met opleidingsbedrijven, scholen en regionale initiatieven een campagne te starten om jongeren te interesseren voor de bouw en

infra. Met de website www.jegaathetmaken.nl wil Bouwend Nederland laten zien hoe leuk werken in de bouw is, hoe veel vraag er naar creativiteit is, hoe innovatief het werk tegenwoordig is en wat de bouw allemaal voor moois maakt!

Veel mensen weten niet wat er in onze sector gebeurt. Ook docenten weten het vaak niet. Ook 16-jarigen en hun ouders hebben vaak geen idee. Vandaar de nieuwe brochure en campagne.

HET BIOSINTRUM In november start de bouw van een van de meest duurzame, innovatieve en inspirerende gebouwen van Europa: het Biosintrum. Dit toekomstige hart van het Ecomunitypark in Oosterwolde is een ontwerp van Paul de Ruiter Architects, een bureau dat zich sinds 1994 bezighoudt met duurzame en innovatieve architectuur.

We spreken met architect Martijn van Gameren over het bijzondere ontwerp.

4

BODEMOPERATIE 1.0 De omgevingswet komt eraan. Het duurt weliswaar nog even, maar in 2019 moeten we eraan geloven.

Tijdens het SIKB-congres werd gekeken hoe je succesvol kunt samenwerken en kennis van bodem, water en archeologie kunt delen bij het maken van omgevingsbeleid. De hete adem in de nek van de aanstaande omgevingswet was voelbaar deze dag.

12

COLUMN VERANDERING

Interview:

NDA-DIRECTEUR ERIK STEEGMAN Als je het over begroeide daken hebt dan valt de naam Erik Steegman al snel. Hij is de grondlegger van de samenwerking tussen dakdekker en hovenier in het vergroenen van daken in Nederland. Steegman ziet een gouden toekomst voor het meervoudig gebruik van daken, maar er moeten nog wel wat partijen worden wakker geschud.

45

18

DAKBEDEKKING DAK V EILIGHEID DAKDUURZ A AMHEID info@elroduurzamedaken.nl

www.elroduurzamedaken.nl

Uw groen is onze zorg www.heijmanssportengroen.nl

www.duravermeer.nl

B+U 6 2017 3

ONDERHOUDNL Het heette eerst de FOSAG, de Koninklijke Vereniging van Ondernemers in de Schilders- Afwerkings- en Glaszetbedrijven. De naam veranderde in 2013 in OnderhoudNL. Bij de organisatie zijn zo’n 2200 bedrijven aangesloten werkzaam in gebouwonderhoud en industrieel onderhoud. De totale sector is goed voor een omzet van ruim 3 miljard euro. Bouw + Uitvoering praat met voorzitter Ruud Maas over de vereniging en de huidige ontwikkelingen in de markt.

24

GROENE TORNADO ZET ALLES IN BEWEGING De Groene Tornado van de Stichting Roof Update is een initiatief om buurtbewoners te helpen schuurdaken in hun buurt van een groen dak te voorzien. Voornaamste reden voor de buurtbewoners is het verbeteren van het uitzicht. Maar met de Groene Tornado brengt de Stichting meer in beweging: lokale ondernemers hebben er profijt van en de sociale cohesie tussen de bewoners wordt verhoogd. Tel daarbij op dat het ook nog eens goed is voor de waterhuishouding en het microklimaat. Reden voor veel instanties en initiatieven om bij het initiatief aan te haken.

28

VEILIG ONDERHOUD

EN VERDER

De tijd dat daken alleen een bescherming tegen de elementen waren, ligt ver achter ons. Het dak is getransformeerd tot een multifunctionele ruimte. Zoals met airco’s voor koele lucht, tuinen voor recreatie en waterberging, zonnepanelen voor energievoorziening en moerassen voor biodiversiteit en landschapsontwikkeling. Al deze vormen van dakinrichting vragen periodiek onderhoud. Op een veilige en efficiënte manier.

FOTOPAGINA..................... 1 + 47 BEST OF WEB.......................... 37 BEDRIJFSINFO........................50 COLOFON............................... 64

34

Uw logo ook op deze positie?

RUIMTE VOOR UW BEDRIJF Uniek in gevelisolatie www.caparol.nl

Less energy, more comfort www.ubiflex.nl

info@aprmediagroep.nl

4 B+U 6 2017

Het Biosintrum:

‘ BIJNA ALLES WAT JE ZIET EN AANRAAKT, IS BIOBASED’

B+U 6 2017 5

In november start de bouw van een van de meest duurzame, innovatieve en inspirerende gebouwen van Europa: het Biosintrum. Dit toekomstige hart van het Ecomunitypark in Oosterwolde is een ontwerp van Paul de Ruiter Architects, een bureau dat zich sinds 1994 bezighoudt met duurzame en innovatieve architectuur. We spreken met architect Martijn van Gameren over het bijzondere ontwerp, de gebruikte materialen en de uitdagingen die bij het project komen kijken.

TEKST BETTY ROMBOUT BEELD PAUL DE RUITER ARCHITECTS

I

n 2016 formuleerde de gemeente Ooststellingwerf een beleid op het gebied van wonen, werken en recreëren, gebaseerd op de principes van biobased economy. Het omarmen van deze economy past niet alleen goed bij de maatschappelijke ontwikkeling naar duurzaamheid, maar ook bij het karakter van de gemeente; groen en ruim met bijna evenveel hectares grond als inwoners. In biobased economy wordt biomassa afkomstig van planten, algen en resten uit natuur en industrie gebruikt als een groene grondstof voor chemie, materialen en energie. Het gaat hier dus over het gebruik van biomassa voor niet-voedseltoepassingen. De transitie naar een biobased economy zorgt voor innova-

ties en economische kansen. Duurzaamheid is een randvoorwaarde bij de ontwikkeling van biobased economy.

VISIE

De gemeente kent al een duurzaam bedrijventerrein, het Ecomunitypark, met bedrijven die BREAAM-gecertificeerd zijn en zich dus richten op ‘een groene en goede toekomst’, zegt Martijn van Gameren. “Op het midden van het terrein komt een biobased kenniscentrum, Het Biosintrum. Een energieneutraal gebouw, gemaakt van natuurlijke materialen, waar bedrijven en studenten elkaar ontmoeten om kennis te delen en innovaties van de grond te krijgen.”

6 B+U 6 2017

Paul de Ruiter Architects en anderen werden verzocht een visiedocument te schrijven over wie ze zijn en wat de affiniteit is met duurzaamheid, innovatie en: ‘hoe wij tegen de wereld aankijken’, vertelt Van Gameren. “Voor ons zijn gebouwen geen energieconsumenten, maar – producenten. Gebouwen leveren energie. Niet alleen in technische zin, ook in menselijke. Gebouwen moeten goed zijn voor het milieu, maar ook voor de mens. Hij moet zich er prettig in voelen. Bovendien vinden wij, dat een gebouw verantwoord moet zijn naar de toekomst toe. Uiteindelijk werden wij uitgekozen om het definitieve ontwerp te maken.”

ONTWERP

Het Biosintrum is geen standaardgebouw. Martijn van Gameren: “Het gebouw bestaat uit een ‘driepoot’. De ‘ontmoeting’ van die drie ‘poten’ komt door een afronding met elkaar in verbinding. Dit deel vormt het hart van het gebouw. Daar waar mensen elkaar ontmoeten.”

Het gebouw kent twee verdiepingen. De begane grond biedt ruimte aan een restaurant, vergaderruimtes en een congreszaal. De verdieping bevat een onderwijsruimte, kantoorruimtes en een labruimte. Rond het atrium ­worden studieplekken gerealiseerd.”

SAMENWERKING

Het Biosintrum is, zoals Martijn van Gameren al vertelde, een gebouw voor studenten en het bedrijfsleven. “In het gebouw kunnen gebruikers met en van elkaar leren.

Het gebouw verbindt ze. De ‘driepoot’ zorgt ervoor, dat iedereen altijd in het hart van het gebouw - het atrium - uitkomt. Biobased economy gaat uit van kennisdeling.

Het gebouw ademt deze kennisdeling. Dit komt zowel naar voren in de gebouwvorm als in het hele ontwerpproces.”

Zo adviseerde NHL Hogeschool over het gebruik van biobased materialen, studenten van Van Hall Larenstein berekenden de energieneutraliteit en waterbesparing van het gebouw en studenten van Stenden Hogeschool ontwikkelden de horecaconcepten. Bijzonder is, dat het restaurant gerund wordt door studenten van de lokale onderwijsinstellingen. In samenwerking met lokale adviseurs is de integratie van het gebouw in de omgeving versterkt. Materialen zullen lokaal verkregen worden.

Soms levert een samenwerking de nodige discussies op.

Martijn van Gameren: “In de programmering van een biobased gebouw moet je vooral bezig zijn met wat er echt nodig is. Het is telkens weer keuzes maken. Zoals in het geval van het wel of niet plaatsen van een frituur in de keuken. Deze keuken is elektrisch en heeft veel energie nodig. Is een frituur dan wel of niet slim? Uiteindelijk

B+U 6 2017 7

8 B+U 6 2017

HET BIOSINTRUM - DE PROJECTDETAILS Opdrachtgever – Gemeente Ooststellingswerf Locatie – Oosterwolde Projectlooptijd – vierde kwartaal 2016 –vierde kwartaal 2018 Architect – Paul de Ruiter Architects Projectmanagement – 4THECITY Adv. Constructie – Adviesbureau Luning Adv. Installaties – Installatiebedrijf Bakker Adv. Bouwfysica - Bouwfysicabedrijf Landstra - Noord Adv. Duurzaamheid – DGMR Adv. Bouwkosten – Financieel adviesbureau Kamphuis Schaufeli Aannemer – (wordt binnenkort bekend gemaakt) Certificaat – BREAAM Outstanding

hebben we besloten deze weg te laten. Een frituur is bovendien ook niet zozeer meer iets van deze tijd.”

MATERIALEN EN ZICHTBAARHEID

Biobased bouwen - en daarmee duurzaam en energieneutraal - vereist een kritische keuze in materialen.

Gebruikers en bezoekers van het Biosintrum ervaren deze materiaalkeuze door de zichtbare toepassingen.

De installaties van het gebouw - het gebouw kent een systeem, dat werkt op water waarmee de ruimtes gekoeld en verwarmd worden - zijn in het zicht gelaten. Ook de houten modulaire constructie blijft in zicht. Dit geeft het gebouw een robuuste uitstraling die de natuurbeleving van buiten naar binnen doorzet.

Ook wordt er veel aandacht besteed aan de natuurlijke

B+U 6 2017 9

detaillering. Dit is terug te zien in de lemen vloer, cradleto-cradle vloerbedekking, stopcontacten van mais, de isolerende luchtkoepel van gerecycled plastic, biocomposieten gevelbekleding en de groente- en kruidentuin.

Als symbool voor de ecologische ambities van het centrum groeit in het midden van het gebouw een boom.

Op het dak bevinden zich nog de nodige zonnepanelen.

PYRAMIDE

Martijn van Gameren: “Alvorens we tot ontwerp en materiaalkeuze overgaan, hanteren we de trias energetica piramide. Deze piramide is onderverdeeld in drie zones. We beginnen onderaan en kijken naar de vormgeving en positie van het gebouw in de omgeving. Het gebouw wordt georiënteerd op de zon. Hiermee houden

we op een simpele en goedkope manier al rekening met het energiegebruik. Zo is bijvoorbeeld de congreszaal van het gebouw ingepakt in een talud. We leggen het gebouw in een ‘bult’, opdat deze ruimte optimaal gebruik kan maken van aardwarmte en koeling. Ook hebben we voor dit gebouw een gevelpaneel ontwikkeld, dat ingespoten wordt met krantensnippers om aan de gewenste isolatiewaarden te voldoen. Vervolgens ­kijken we naar de tweede zone, gebouwoptimalisatie. Hiermee onderzoeken we daglichttoetreding en onderzoeken we waar zonwering nodig is. Ook richten we ons op een slim klimaatsysteem - dat echt past bij het gebouw-, waarbij via gebouwbeheerssystemen het gebouw gemonitord en bijgestuurd wordt. Om vervolgens naar een energieneutraal gebouw te komen, is een

10 B+U 6 2017

‘Alvorens we tot ontwerp en materiaalkeuze overgaan, hanteren we de trias energetica piramide’

laatste zetje nodig; we leggen een aantal zonnepanelen op het dak om het gebouw van eigen energie te voorzien.”

Dit piramideprincipe bij het ontwerpen van een biobased gebouw is uitermate doeltreffend. “Een gebouw van glas maken en vol hangen met zonnepanelen en voorzien van ‘grote’ installaties is misschien ook energieneutraal, maar dat is niet écht duurzaam werken. Dan voeg je alleen maar iets toe om het duurzaam te krijgen”, aldus Van Gameren.

UITDAGINGEN

De grootste uitdaging van het project zijn het vinden­ van de juiste biobased materialen, zegt Martijn van Gameren. “Het is een zoektocht. We praten veel met leveranciers. Bijvoorbeeld over het toepassen van biobased isolatiemateriaal met dezelfde isolatie-eigenschappen als van het materiaal dat normaliter gebruikt wordt. Is dit leverbaar? Leveranciers zijn er mee bekend en bezig, maar als het puntje bij het paaltje komt, dan is het best nog wel lastig. Dit heeft alles met garanties en

certificering te maken. Toch proberen we zoveel mogelijk van die biobased materialen te gebruiken. Dat lukt, voor zo’n 80%. Best veel. Het is vooral blijven zoeken, doorgaan en zo min mogelijk concessies doen. Pas dan maak je een uniek, publiek gebouw waarvan bijna alles wat je ziet en aanraakt, biobased is.”

Dat het een publiek biobased gebouw is, geeft nog eens een extra uitdaging mee. Van Gameren: “We kennen de nodige woningen die biobased gebouwd zijn, maar nog geen openbare gebouwen. In die zin is het Biosintrum uniek. Voor een publiek gebouw geldt een strengere regelgeving dan voor woningbouw. Denk bijvoorbeeld aan de strengere norm voor geluidsisolatie. Daar moet met biobased materiaal een goede oplossing voor gevonden worden. En dan met zo min mogelijk materiaal natuurlijk. Want alles wat we niet nodig hebben, hoeft ook niet gemaakt te worden.

En de vorm van het gebouw, kan dat de aannemer de nodige hoofdbrekers bezorgen? Martijn van Gameren: “We gaan uit van een modulaire houtconstructie, die

B+U 6 2017 11

martijn van gameren

repetitief is. In het eerder genoemde atrium loopt de constructie rond. Het gebouw is ook heel gemakkelijk uit te breiden. We kennen slechts één maatvoering en dus een bouwprincipe.”

NAAR FRIESLAND

In november gaat de schop in de grond voor de bouw van het Biosintrum, het kloppende hart van de biobased economy in Ooststellingwerf. En na een jaar van bouwen hoopt Friesland vervolgens een uniek gebouw rijker te zijn en is er nóg een reden om keer af te reizen naar het hoge noorden van Nederland.

INFO www.biosintrum.nl www.paulderuiter.nl Twitter: @biosintrum Facebook: www.facebook.com/Biosintrum Youtube: www.youtube.com/watch?v=t-38ZR-WVbg Youtube: www.youtube.com/watch?v=C6zSc-HOEHw Instagram: www.instagram.com/biosintrum

12 B+U 6 2017

BODEM OPERATIE

B+U 6 2017 13

De omgevingswet komt eraan. Het duurt weliswaar nog even, maar in 2019 moeten we eraan geloven.

Tijdens het SIKB-congres werd gekeken hoe je succesvol kunt samenwerken en kennis van bodem, water en archeologie kunt delen bij het maken van omgevingsbeleid. De hete adem in de nek van de aanstaande omgevingswet was voelbaar deze dag.

De voorbereidingen zijn weliswaar in volle gang, de uitdagingen zijn vooralsnog levensgroot.

TEKST GERARD VOS

14 B+U 6 2017

‘Cruciaal is dat we niet vertrekken vanuit de bestaande werkprocessen,­ maar echt bereid zijn opnieuw te beginnen.’

B+U 6 2017 15

of bedrijf zijn maar het kunnen ook diensten van de overheid zelf zijn. De transitie vergt een enorme omslag, schetst Klein Kranenburg. “Cruciaal is dat we niet vertrekken vanuit de bestaande werkprocessen, maar echt bereid zijn opnieuw te beginnen. We moeten dus niet denken vanuit het Bodem Informatiesysteem, maar denken vanuit de Omgevingswet en vervolgens kijken of we er digitaal iets in kunnen passen.”

WKO IN DE ACHTERTUIN

D

e overheid gaat met de nieuwe Omgevingswet de regels voor ruimtelijke projecten samenbrengen. Deze wet bundelt straks 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. In 2017 en 2018 werkt het kabinet aan de Nationale Omgevingsvisie. In 2019 treedt de wet in werking.

Het Rijk heeft afspraken gemaakt met de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen. Praktisch gezien moeten projecten straks eenvoudiger kunnen worden gestart. Er is minder papierwerk en minder onderzoek nodig. Daar komt bij dat de resultaten uit het gedane onderzoek straks langer geldig zijn.

BODEMAPP

Het is de bedoeling dat burgers en bedrijven bij één loket terecht kunnen. Makkelijk, want je hoeft dan nog maar één vergunning (digitaal) aan te vragen. Daarna neemt de gemeente of de provincie een beslissing. Dat klinkt eenvoudig. Maar achter een simpele vraag kan een enorme hoeveelheid complexe data schuil gaan, met een even grote reeks aan deelvragen. Zo liet Jan Klein Kranenburg van Rijkswaterstaat zien tijdens het SIKB-congres. Klein Kranenburg is kwartiermaker van het nieuw opgerichte Informatiehuis Bodem en Ondergrond.

Klein Kranenburg ontwikkelt met zijn team een bodemapp waarbij de gebruiker centraal staat. “Met de komst van de vernieuwde Omgevingswet is een transitie nodig”, vertelt Klein Kranenburg. “Digitalisering is onlosmakelijk onderdeel van de invoering van de Omgevingswet. We gaan met de app van aanbodgerichte bodeminformatie naar vraaggestuurde bodeminformatie.”

Die gebruiker kan een burger

Klein Kranenburg toetst het met een praktijkvoorbeeld.

Straks kan een gebruiker bijvoorbeeld de vraag stellen: ‘Mag ik een wko in mijn achtertuin aanleggen?’ “Dat is een relatief simpele vraag, maar is niet eenvoudig te beantwoorden. Er zitten allereerst een reeks aan deelvragen achter zoals: ‘’zijn er bestaande wko’s in de buurt?’, ‘zit de aanvrager in een boringsvrije zone?’, ‘is er sprake van bodemverontreiniging?’, ‘hoe zit het met de ondergrondse infrastructuur?’ Om maar enkele deelvragen te benoemen.”

De informatie uit de deelvraag moet worden gegenereerd uit allerlei informatiebronnen zoals die van het kadaster, gemeenten, waterschappen of Natura 2000.

Daar komt bij dat je deels te maken hebt met zwartwitte antwoorden, maar er zijn ook veel zachte overwegingen waar niet een eenduidig antwoord is, vertelt Klein Kranenburg. “Het Informatiehuis moet alles samen gaan voegen en roepen of het wel of niet mag. We kunnen ook het advies geven om een expert in de hand te nemen. Maar hoe je het ook wendt of keert, het systeem moet straks honderd procent foutloos en actueel zijn.”

Vooralsnog is het een verkenning. Klein Kranenburg houdt dan ook een reële slag om de arm voor wat betreft het volledig operationeel zijn. “De Omgevingswet wordt in 2019 ingevoerd, maar met het Informatiehuis werken we met een tijdshorizon tot 2024.”

BODEMINFORMATIE IN 2020

Klein Kranenburg houdt zich bezig met de alomvattende app voor de bodemsector, tegelijkertijd is hij representant van één organisatie. Maar hoe is het gesteld met de digitale informatieontsluiting bij andere bodemgerelateerde instanties? Annelies de Graaf van BURO38 deed onderzoek naar de bouwstenen voor het Bodeminformatiebeheer in 2020.

Het initiatief hiervoor kwam van het Platform Informatiebeheer. Zij adviseren gevraagd en ongevraagd het Uitvoeringsprogramma van het Bodemconvenant op het gebied van Informatiebeheer-vraagstukken. De Graaf deed een rondgang in de sector en ging in conclaaf met de VNG en de werkgroep Bodem. Ze heeft uiteindelijk

16 B+U 6 2017

even een stapje ’’Net extra doen maakt het

GWW-werk gewoon beter.

En zeker leuker.

Wilco van der Sar, Projectleider GWW

’’

INFRAWERKEN • FUNDERINGSTECHNIEK GROND & MILIEU • GELUIDSSCHERMEN • LEIDINGSYSTEMEN TRANSPORT • KRAANVERHUUR • GWW-VERHUUR Bekij onze inte k al re projecte ssante n op vanschie .co projecte m/ n

vanschie.com

13695

Henzen Specialistische Diensten

Al 30 jaar de specialisten op het gebied van vochtbestrijding voor: • Kelderafdichting / -renovatie • • Optrekkend vocht injecteren • • Doorslaand vocht / gevel renovatie / isolatie kruipruimte • • Beton / beton-injectie / beton-renovatie • • Monumentaal & historisch erfgoed •

henzen&henzen LUXE KELDER PROJECTEN • Verdiepen/uitzuigen kelders • Waterdicht en vochtvrij • Projecten van A tot Z

• Creëren van: - Woon- / kantoorruimte - Wijnkelder, bioscoopkaner, etc.

HSD Vochtbestrijding - Nieuweweg 76, 6744 PN Ederveen T 0318 - 572 718 - info@vochtproblemen.nl - www.vochtproblemen.nl 13727

B+U 6 2017 17

bouwstenen aangereikt voor een visie waarbij de gebruiker centraal staat bij de ontsluiting van milieuhygiënische bodeminformatie.

Die rondgang bij partijen bracht al snel helderheid. De Graaf: “De landelijke ontwikkelingen vallen nog erg tegen. Bij BRO is opname van milieuhygiënische bodem­ informatie vooralsnog niet voorzien. Bij de meeste informatiehuizen is er nog geen plan en aanpak. Er is ook geen wettelijke verplichting, dat moet zich allemaal nog vormen. Ook bij BIDON - BodemInformatie Delen tussen Overheid en Netbeheerders - ligt de digitalisering on hold. Reden: er zijn veel partijen en er moeten investeringen worden gedaan. Er is weliswaar sprake van gecalculeerde opbrengsten, maar die zijn er pas als iedereen participeert.”

Het gezamenlijke project van de gemeente Groningen en Waterbedrijf Groningen is WarmteStad gedoopt.

Drie kilometer onder de stad rust, in een aardlaag van zandsteen, een onafzienbare hoeveelheid water, door de aarde zelf opgewarmd tot 120 °C. WarmteStad boort het warmtereservoir aan, brengt het water naar boven en gebruikt het voor de stad. Om de huizen te verwarmen als het koud is, en te koelen als het warm is. Of zoals zij het zeggen: ‘Groningse warmte voor Groningse huizen’.

LEARNING CASE

De gemeente heeft dan ook als doel om in 2030 energieneutraal te zijn met daarbovenop als target aardgasloos in 2035. Tonen: “We hebben Paddepoel Noord als gebied aangewezen waar we straks aardwarmte aan gaan bieden.”

De Graaf: “Er ligt in de sector nog een heel grote opgave, zeker als je de informatie landelijk wil gaan ontsluiten. Je moet keuzes maken. Welke informatieproducten kies je?

Je moet instrumenten gaan ontwikkelen of aanpassen.

Je hebt te maken met invoerprotocollen, validatietools en uitwisselingstools. Hoe ga je de dataketen vervolgens operationaliseren, waar leg je het beheer van de databases, al met al een enorme operatie.”

En dat betekent nogal wat. Tonen: “Het betekent dat we met alle eigenaren van grondgebonden woningen in het gebied gaan praten over geothermie. Die hebben we graag aan boord. We hebben vooral behoefte aan een zo groot mogelijke afzet om zoveel mogelijk volume te creëren. Als het project slaagt kunnen we verder denken, bijvoorbeeld door het toepassen van lage rendement verwarming. Dat is nu nog niet aan de orde.”

En dan ben je er nog niet, concludeert De Graaf. “je moet dit niet zien als sluitstuk. Het is een hele keten van maatschappelijk verkeer waar constant informatie voor nodig is. Je moet er blijvend inspanningen op blijven doen.”

Het is ook niet per se een traject waar winst op wordt gemaakt, erkend Tonen. “Er zit een stevige subsidie op.

Het rendement is natuurlijk veel lager dan dat er op gas wordt gehaald. Voor ons telt ook het maatschappelijke belang. Het is een learning case.”

NIEUW TIJDPERK

Waar de komende jaren nog flink geïnvesteerd zal gaan worden om de digitale informatievoorziening toekomstbestendig te krijgen, daar staan sommige gemeenten praktisch al met een been in een nieuw tijdperk. Zoals de gemeente Groningen.

Beleidsadviseur bodem en energie Jasper Tonen heeft de schone taak om Geothermie te promoten in Groningen.

Wel een beetje met de rug in de wind. Tonen: “Want het besef dat we in Groningen van het gas af moeten, is er.

Dat is in de rest van Nederland minder actueel.”

Naschrift redactie: Inmiddels is bekend geworden dat het project WarmteStad minstens een half jaar vertraging oploopt. Dit naar aanleiding van een waarschuwing van het Staatstoezicht op de mijnen. Zij hebben aangegeven terughoudend te zijn met het ontwikkelen van het project. Allereerst moet nu worden onderzocht of de boringen geen aardbevingen zullen veroorzaken. Wethouder Mattias Gijsbertsen verwacht dat het project alsnog doorgaat, zo liet hij weten aan RTV Noord.

GEOTHERMIE IN GRONINGEN Diep in de aarde ligt een warmwaterreservoir verborgen in een poreuze zandsteenlaag. Allereerst wordt een bron geboord.

Er komt een boorterrein met een tijdelijk bassin voor het testwater dat vrijkomt tijdens het boren. Hier komt ook een warmteverdeelstation. Daarna wordt een tweede put geboord waarin het afgekoelde water wordt teruggepompt. Dit maakt het een gesloten systeem waarin het hete water warmte afgeeft aan een warmtewisselaar in het warmteverdeelstation. De warmtewisselaar geeft de energie af aan het warmtenet, dat huizen en andere gebouwen van warmte voorziet. Afgekoeld water gaat meteen weer terug de grond in, waar het door de aarde zelf weer wordt opgewarmd.

B+U 6 2017 19

NDA-directeur Erik Steegman:

‘ER IS VAAK

WEERSTAND TEGEN EEN GROEN DAK’ Als je het over begroeide daken hebt dan valt de naam Erik Steegman al snel. Hij is de grondlegger van de samenwerking tussen dakdekker en hovenier in het vergroenen van daken in Nederland. Steegman ziet een gouden toekomst voor het meervoudig gebruik van daken, maar er moeten nog wel wat partijen worden wakker geschud.

TEKST GERARD VOS

B

ij de Eerste Rotterdamse Dakdekkersonderneming (Erdo) kwam Steegman in aanraking met één van de eerste dakbegroeners (Mostert de Winter). Steegman: “Die verkochten kant-enklare matjes. We hadden toen meteen het idee dat het zinvoller is om bij een klant als eerste over het vergroenen van een dak te beginnen. Dat klinkt in ieder geval beter dan ‘hier heb je die zwarte bitumen die je op je dak moet plakken voor de waterdichting.’”

Uit de Duitse markt kwamen die eerste kant-en-klare sedum matjes (Xeroflor), die vaak alleen maar in kleinschalige projecten werden toegepast. Steegman: “Qua prijzen kon dit op grote projecten nog niet uit, de eerste matten kostte per vierkante meter rond de 125 gulden.

En dan had je alleen maar het matje. Dan moest er ook nog de dakbedekking en isolatie voor zo’n gulden of vijftig worden aangeschaft. Daar is wel wat in veranderd. Tegenwoordig gaat zo’n begroeid sedumsysteem, weliswaar in een groot project, voor nog geen twintig euro per vierkante meter weg.”

Van eenzijdige visie tot meervoudig ruimtegebruik De markt voor groene daken kenmerkte zich in het begin door veel zogenaamde cowboys.

20 B+U 6 2017

Steegman: “Op een gegeven moment kreeg je in de markt partijen die alleen sedummatjes begonnen te verkopen, maar daarbij werd niet op de waterdichtingssystemen gelet. Die ondergronden werden met de komst van begroeide daken veel kwetsbaarder in gebruik met lekkages tot gevolg. Als je bijvoorbeeld daktuinen maakt en je let niet op drukvaste isolatiematerialen, dan roep je natuurlijk de ellende over je af. Gelukkig komen in nieuw ontstane markten de goede partijen altijd vanzelf bovendrijven.”

Een professionalisering van de daken-markt liet vervolgens niet lang op zich wachten en het initiatief Leven op Daken was geboren. Deze club krikte - onder aanvoering van Steegman eerst nog vanuit een deelnemend producent - het imago van een samenwerkende dakenbranche op en maakte ondertussen dankbaar gebruik van de alsmaar groeiende vraag naar goede gebruiksdaken.

Vanaf het begin heeft Leven op Daken ingezet op meervoudig gebruik van daken. Steegman: “Het is een flinke markt. In Nederland ligt er zo’n driehonderd miljoen

vierkante meter aan plat dak. Daarvan wordt inmiddels weer jaarlijks ruim eenentwintig miljoen vierkante meter gerenoveerd en nieuw gebouwd. En al die daken kunnen voorzien worden van groendaken, energiedaken, waterdaken en parkeerdaken en vallen allemaal onder de noemer gebruiksdak.”

INVESTERINGSBEREIDHEID

En inmiddels is het voor een opdrachtgever aantrekkelijk om van een leegstaand dak een gebruiksdak te maken, vertelt Steegman: “Je kunt opdrachtgevers een mooi verdienmodel voorleggen. Heb je weinig grond dan kun je er makkelijk een parkeerdak van maken en je kunt bijvoorbeeld ook exact voorrekenen wat PV zonne-energie opbrengt.”

Ondanks dat meer dan de helft van de nieuwe daken in de utiliteitsbouw tegenwoordig gebruiksdaken zijn, is de investeringsbereidheid voor vegetatiedaken nog altijd te beperkt. Steegman: “Opdrachtgevers waren - zeker in het verleden - minder vatbaar voor argumenten als: ‘het dak houdt water vast’ of ‘het dak geeft verkoeling’. De term verbetering van de hittestress was al helemaal een brug te ver.”

Het riep de vraag op: ‘hoe maak je van het vegetatiedak een succes als de voordelen bij opdrachtgevers onvol-

B+U 6 2017 21

doende bekend zijn en het verdienmodel bij zeer veel verschillende partijen ligt?’ Steegman: “En hier kwam het punt voor de start van de Green Deal Groene Daken, samen met het ministerie van EZ.”

GREEN DEAL GROENE DAKEN

Bij de Green Deal staat het verder stimuleren van groendaken centraal. Dit gebeurt door samen met verschillende (semi) overheden in samenwerking met marktpartijen duidelijk de stakeholders van groendaken aan te wijzen. Wie hebben er profijt van begroeide daken met name in een stedelijke omgeving? Green Deal-initiator Erik Steegman: “De voordelen zijn navenant. Groene daken dragen bij aan een gezond ecosysteem, vangen fijnstof af, verkoelen gebouwen, bufferen het regenwater en vergroten de biodiversiteit.”

Bij het vergroenen van daken hebben meerdere partijen baat, vertelt Steegman: “Niet alleen de opdrachtgevers hebben belang bij groene daken. Ook gemeenten, want die hebben hiermee een lagere piekbelasting op het afvoeren van rioolwater. Als je het water op het dak opvangt dan gaat het water gedoseerd het riool in.

Daarnaast hebben verzekeraars minder waterschades.

Verder zijn waterschappen er bij gebaat om middels belastingdifferentiatie te gaan belonen. We zijn met zijn allen om de tafel gaan zitten en hebben een aantal gezamenlijke doelen vastgelegd.” [Zie kader, red.]

Klakkeloos een gemeentelijke subsidie geven, is daarbij niet de weg, weet Steegman. “Want hoe controleer je simpelweg of de aanvrager datgene heeft toegepast wat

hij heeft aangegeven bij de subsidieaanvraag. Moet je dan over een periode van tien jaar steeds gaan controleren of het dak er nog ligt? De tendens van de Green Deal is: ‘Hoe kunnen we mensen de noodzaak van groendaken laten inzien en via verschillende wegen gaan belonen voor het feit dat ze een begroeid dak toepassen.’”

263 BOMEN OP HET DAK

Waar bij groene daken soms nog moet worden geknokt voor erkenning, in de woningbouw doet het groendak het in de nieuwbouw steeds beter. “De aantrekkende economie helpt daarbij”, vertelt Steegman. “Maar het wordt ook ingezet als middel om kopers van appartementencomplexen over de streep te trekken. Bovenop de nieuwe Primark, in hartje Den Haag, is indertijd een groene weide aangelegd voor de huidige appartement-bezitters. Zoiets is natuurlijk ook een beetje een gimmick. Maar als groen daarvoor het middel is, geen probleem.”

Het schiet ook weleens door, ziet Steegman. “Als je kijkt naar het nieuwe depot voor Boymans van Beuningen van MVRDV. Winy Maas komt dan met een ontwerp voor een dak met 263 bomen. Je moet dan wel nadenken over hoe je zoiets in moet gaan richten. Tegenstanders roepen nu: ‘maak het functioneel groen, houd het een beetje reëel.’ Eigenlijk moet je ook geen boom op het

22 B+U 6 2017

GREEN DEAL GROENE DAKEN In de Green Deal Groene daken zitten partijen die door landelijke stimulering de ecosysteemversterkende eigenschappen van begroeide daken optimaal willen benutten.

Zij stimuleren het meervoudig ruimtegebruik van begroeide daken stimuleren door: Een maatschappelijk verdienmodel te ontwikkelen; De beleidsmatige context van begroeide daken te verbeteren door het benutten van kansen en het signaleren en adresseren van knelpunten; De ontwikkelde suggesties voor het verdienmodel en de verbetering van de context in bestaande pilotprojecten toetsen.

Na het verschijnen van het rapport ‘hemelwater belasten of belonen’ lopen er nu diverse pilots bij waterschappen en gemeenten. Er zijn inmiddels zes groepen actief binnen de Green Deal Groene Daken. Zo is er een die het vergroenen van daken op de vastgoedmarkt wil activeren middels BREEAM certificering op klimaatadaptatieve maatregelen.

MEER INFORMATIE: http://www.greendeals.nl/gd167-groene-daken/

dak willen, die hoort daar in principe niet. Maas ziet dit waarschijnlijk als vervolg op zijn idee van de trap voor het Groothandelsgebouw, meer daktoegankelijkheid.

Maar het is wel een beetje window dressing. De bomen worden groot en geven erg veel onderhoud op lange termijn”

BESLUITVORMING

Waar de overheid een voorbeeldrol kan spelen als het gaat om groendaken, daar blijven de gemeenten toch vaak nog achter, weet Steegman. “Facilitaire afdelingen van gemeenten hebben vaak weerstand tegen zoiets als een groen dak. Het heeft te maken met krappe budgetten en het idee dat meer onderhoud noodzakelijk is.

Maar als je het voor gaat rekenen en zaken combineert

B+U 6 2017 23

in de NDA-woestijn. Wat mij betreft gaat het nog niet hard genoeg. Vanuit mijn ervaring zie ik wat er bij de opdrachtgever speelt en dan zie je dat er meer integraal gedacht moet gaan worden. Dit door samen te werken met andere partijen en door samen met de klant duurzame oplossingen te bedenken.”

PERSONALIA Erik Steegman is niet onder een noemer te vangen. Op zijn LinkedIn-profiel is te lezen: ­‘ Specialist in gebruiksdaken, directeur, redacteur, dakenman van het jaar 2016, projectleider en netwerker.’

Steegman volgde in Utrecht de M.T.S. Bouwkunde bij Scutos. In die bouw was vooralsnog amper werk en zo kwam Steegman terecht in de promotie bij RaakGolden Wonder. Hier stond hij aan de basis van de, nog steeds succesvolle, AA drink. Daarna volgde een korte flirt met de bouw via een producent van projectmeubelen waarna het aanbod kwam om productmanager kunststof daken te worden bij de Eerste Rotterdamse Dakdekkersonderneming (ERDO).

De liefde voor de bouw en het dak is sindsdien niet meer weggegaan. De ouddirecteur van Leven op Daken en de initiator van de Green Deal Groene Daken is begin dit jaar uitgeroepen tot Dakenman van het jaar 2016. Inmiddels is Steegman directeur van de Nederlandse Dakdekkers Associatie.

met bijvoorbeeld PV zonne-energie dan worden de ogen vaak geopend. Een begroeid dak werkt beschermend voor de dakbedekking die daardoor veel langer mee kan!

Wel is een bezielde wethouder die de kar trekt noodzakelijk. Dan kun je successen makkelijk boeken met een tikkeltje budgetverschuiving.”

Voordeel tegenwoordig is dat je niet meer hoeft uit te leggen dat duurzaamheid moet, vertelt Steegman.

“Daarbij moet ik wel de hand in eigen boezem steken, want met name de dakdekkersbranche is zeer traditioneel. Dat komt ook omdat de bedrijven zich richten op vaak alleen het vasthouden van de klant. Dakdekkers zitten weliswaar met opdrachtgevers aan tafel, maar dan moet je wel over het vergroenen willen praten. Men kijkt doorgaans alleen naar onderhoud en renovatie en kijkt niet naar de mogelijkheden van multifunctioneel gebruik. Het gebruiksdak is dan alleen maar ongemakkelijk voor toekomstige renovaties.”

ROEPENDE IN DE WOESTIJN?

Steegman heeft Leven op Daken sinds dit jaar ingeruild voor het directeurschap bij de Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA). Hier zijn negen grote dakdekkersbedrijven bij aangesloten. Steegman heeft als opdracht meegekregen om duurzaamheid een grotere rol te laten spelen binnen de organisatie. “Als je kijkt naar MVO dan zijn de organisaties die bij ons zijn aangesloten daar al prima mee bezig. Maar als het om duurzaamheid op de daken gaat, voel ik me af en toe nog een roepende

Daar helpen weer oplossingen bij zoals NDA-lid Verkoelen Dakspecialisten onlangs presteerde. Steegman: “In Brunssum is een waterberging, een groene koeling en zonnestroomopbrengst op één dak gerealiseerd. Er is daar een waterbuffering en een waterberging op daken gemaakt. Een sedumdak werkt als een spons. Zodra die spons vol is, stroomt het water alsnog door. Zaak is dan om die spons in een bak te leggen. Die bak is gecreëerd met een retentiesysteem bestaande uit sterke kunststofboxen die bovenop het dakbedekkingssysteem zijn aangebracht en met elkaar zijn gekoppeld. Het dakbedekkingssysteem bestaat uit de dampremmende laag, drukvaste isolatie en bitumineuze dakbedekking. Op de retentieboxen is een speciale techniek toegepast om alle elementen met elkaar te koppelen. De permanente luchtvochtigheid op het dak is ideaal voor de sedumplanten bovenop de retentiekratten, zij verdampen hierdoor meer water. Door het verdampen van het water ontstaat er een natuurlijke koeling onder het zonnepaneel, waardoor deze meer zonne-energie oplevert.

Daarnaast versterkt het krattensysteem de biodiversiteit. Ook andere NDA-leden zijn steeds meer bewust dat er meer gedaan moet worden in klimaatadaptie en verduurzaming van het dak in combinatie met begroeide daken. Met het concept Energiedak worden delen van daken voorzien van prefab systemen voor warmte­ winning.”

VOORUIT KIJKEN

Je kunt wel achterom kijken, maar het is toch vooral zaak om vooruit te kijken, weet Steegman. “De gevolgen van de opwarming van het klimaat zijn steeds navenanter.

We moeten als dakdekkersbranche gaan kijken hoe we de daken het beste in kunnen gaan richten. Je kunt niet van alles een gebruiksdak maken. Tachtig procent van de renovatiedaken voldoet waarschijnlijk ook niet, maar dan houd je nog steeds twintig procent van driehonderd miljoen vierkante meter over. Als je daarbij wordt geholpen door vooruitstrevende gemeenten als Rotterdam, Amsterdam maar ook bijvoorbeeld de medeondertekenaars van de GDGD Almere, Tilburg en Enschede, dan kun je echt grote stappen gaan zetten.”

24 B+U 6 2017

OnderhoudNL: van ondernemers- naar

ONDERNEMINGS

ORGANISATIE Het heette eerst de FOSAG, de Koninklijke Vereniging van Ondernemers in de Schilders- Afwerkings- en Glaszetbedrijven.

De naam veranderde in 2013 in OnderhoudNL. Bij de organisatie zijn zo’n 2200 bedrijven aangesloten werkzaam in gebouwonderhoud en industrieel onderhoud. De totale sector is goed voor een omzet van ruim 3 miljard euro. Bouw + Uitvoering praat met voorzitter Ruud Maas over de vereniging en de huidige ontwikkelingen in de markt.

TEKST BETTY ROMBOUT BEELD ONDERHOUDNL

A

lhoewel hij opgeleid is als neerlandicus en ook als leraar werkzaam was, koos Ruud Maas er in 1988 toch voor om het familiebedrijf Maas Schilderwerken als directeur voort te zetten. “Het lijkt misschien een beetje een rare move”, zegt hij. “Maar ja, mijn vader had geen opvolging en stond op het punt het bedrijf te verkopen. Toen ben ik toch maar eens met hem in gesprek gegaan.” Naast directeur van het familiebedrijf is Maas sinds 2011 ook voorzitter van OnderhoudNL.

DE BRANCHE

OnderhoudNL behartigt de belangen van bedrijven werkzaam in gebouwonderhoud en industrieel onderhoud. Gebouwonderhoud vindt plaats in opdracht van particulieren, VvE’s, zakelijk MKB, woningcorporaties en overheden. Bij deze laatste twee is er vaak sprake van renovatie, restauratie, mutatie- of transformatieonderhoud. Bij industrieel onderhoud kunnen we denken aan onderhoud aan industriële installaties en kunstwerken, zoals aan boor- en offshoreplatforms, (petro-) chemische installaties, bruggen en viaducten, waterwerken,

windmolens, zend- en hoogspanningsmasten, zee- en binnenvaartschepen, pleziervaartuigen en jachten, staalconstructies, damwandbeplating, machines en machineonderdelen. Opdrachtgevers hier zijn Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten, olie- en energiemaatschappijen, rederijen, waterschappen en dergelijke.

EEN NIEUWE STRUCTUUR

“We zetten ons voor zeven marktsegmenten in”, vertelt Ruud Maas. “De schilders, glaszetters, industrieel, vastgoed, totaal - met name gericht op het totale integrale onderhoud van vastgoed -, zelfstandigen en restauratie.”

Op de vraag of het lastig is om zo’n diversiteit aan sectoren te bedienen, antwoordt de voorzitter. “Alle bedrijven zijn voortgekomen uit met name de schilderssector. Alleen heeft het ene bedrijf zich bijvoorbeeld sterker ontwikkeld op vastgoedonderhoud, dan het andere. Weer anderen hebben hun disciplines uitgebreid met alles wat met de bouw te maken

heeft: het vervangen van metselwerk en daken, het isoleren enzovoorts. En ja, OnderhoudNL bedient veel disciplines. Daarom ook, dat we in 2011/2012 de structuur van de vereniging hebben aangepakt. Het stemrecht is geharmoniseerd en de ‘bloedgroepen’ zijn in eerdergenoemde sectoren ingedeeld. Elke sector kent zijn eigen bestuur met een sectormanager. De voorzitters van de sectoren zitten in onze Raad van Advies. Daarnaast hebben we een Raad van Toezicht en een hoofdbestuur. Tot slot hebben we aanverwante organisaties - waarin wij vertegenwoordigd waren en die we voor een deel financierden - tegen het licht gehouden. We hebben afscheid genomen van hen die niet mee wilden in onze moderniseringsslag en hun dienstverlening op een andere manier ingericht.”

POLITIEKE LOBBY

De kerntaken van OnderhoudNL zijn collectieve belangenbehartiging, brancheontwikkeling en ledenadvies aan de aangesloten bedrijven. De organisatie behartigt de belangen van haar leden op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau.

Ruus Maas verduidelijkt: “We treden niet direct op in de ondernemingen, maar wij proberen te voorzien in alles wat bedrijfsoverstijgend is. Denk hierbij aan beïnvloeding van de politiek, oftewel de wet- en regelgeving.

Belangrijk voor al onze sectoren is de 6% btw. Bij elk begrotingsjaar is er sprake van een belastingherziening. We zijn er voortdurend alert op, dat het tarief blijft bestaan. Want met een laag tarief maken wij het verschil tussen de zwartwerker en het reguliere bedrijf kleiner. Stel dat het tarief verhoogt wordt naar 21% we hebben hier onderzoek naar gedaan - dan gaat dit duizenden banen kosten. Ook zal met een verhoging de schatkist miljoenen euro’s mis lopen. Wat politiek momenteel ook speelt, is het ontslagrecht en doorbetaling bij ziekte.”

De Wet werk en zekerheid (Wwz), die sinds juli 2015 van kracht is, regelt dat werknemers maximaal drie tijdelijke contracten in twee jaar krijgen. Op die manier wil de overheid flexwerkers sneller zien doorstromen naar een vaste aanstelling. Zij belanden echter hierdoor eerder op straat.

“Ook de wetgeving rondom ontslag en ontslagvergoeding mist het beoogde resultaat van versoepeling en mondt steeds vaker uit in administratieve en financiële excessen”, aldus Maas.

LEIDRAAD RESULTAATGERICHT SAMENWERKEN (RGS)

Kijkende naar collectieve belangenbehartiging, Onder-

B+U 6 2017 27

een mogelijkheid om een complex woningen te verduurzamen, zijn OnderhoudNL-bedrijven een bewezen deskundige partner. Samen bespreken we een plan met betrekking tot RGS. Natuurlijk spelen ook zaken als huur, comfort voor de bewoners hierbij een rol. Uitgangspunt is - zoals gezegd - om tot een energiezuiniger label te komen en de CO2 uitstoot te verlagen.”

Een nog ander gebied van aandacht van OnderhoudNL is onderwijs. “De bouwkolom komt vakkrachten te kort”, zegt Maas. “Bedrijven hebben zich verenigd in samenwerkingverbanden, dat is al vele jaren zo. Deze samenwerkingsverbanden zijn weer verenigd binnen OnderhoudNL, waardoor wij de public relations en werving voor ons vak veel degelijker aan kunnen pakken. En zicht krijgen op welke leerlingen waarvoor opgeleid moeten worden. In het noorden van Nederland zijn bijvoorbeeld ook jachtschilders nodig en in het midden is meer behoefte aan vastgoedonderhoud. Ook de hoeveelheid is van belang. Wie moeten we waar opleiden? Momenteel zijn we bezig met een horizontale branding. We zijn zichtbaar op radio, televisie en social media met reclame voor OnderhoudNL en dus ook voor onderwijs in ons vakgebied.”

ONDERNEMINGSVERENIGING

houdNL zet zich ook in voor procesinnovatie. Hiertoe is de Leidraad Resultaatgericht Samenwerken (RGS) bij Investeren en Onderhoud door SBR, TNO en OnderhoudNL tot stand gebracht. Deze Leidraad bevat de nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot bouwregelgeving, het inkoopbeleid van opdrachtgevers, de nieuwe Aanbestedingswet en instrumenten om kwaliteit meetbaar en bespreekbaar te maken. Dit laatste is een echte trendbreuk om functioneel specificeren in de praktijk daadwerkelijk handen en voeten te geven. Daarnaast bevat de Leidraad ook praktische hulpmiddelen zoals een raamovereenkomst, opnameformulieren en keuringsplannen. Ruud Maas: “RGS leidt voor de opdrachtgever aantoonbaar tot lagere investerings- en onderhoudskosten, tot een sneller proces en een optimale kwaliteit en tevredenheid van de klant.”

VERDUURZAMING EN ONDERWIJS

Ook een onderwerp als verduurzaming passeert de revue binnen OnderhoudNL. Ruud Maas: “Nederland heeft de opdracht op de CO2 uitstoot terug te dringen en de energietransitie vorm te geven. Dit betekent, dat woningen supergeïsoleerd moeten worden. De berekeningen om dit te realiseren, kunnen wijzelf uitvoeren. Over dit onderwerp hebben we contact met onder andere de overheid en Aedes, de vereniging van woningcorporaties. Als bijvoorbeeld een corporatie zoekt naar

Maas kaart nog een opmerkelijk aandachtpunt en daarmee verandering aan. Hij vertelt: “We zijn altijd een werkgeversvereniging geweest. Van hieruit hebben we ons ontplooid tot een ondernemersvereniging. Is er een verschil? Zeker. Een werkgever is niet altijd een ondernemer. Een ondernemer is iemand die echt in staat is, een bedrijf mee te laten groeien met de tijdsgeest. In ons beleidsplan van 2017 - 2020 hebben we opgenomen, dat we een ondernemingsvereniging willen worden.

Dit betekent, dat wij proberen de belangen te behartigen van iedereen die relevant is in een onderneming.

Dus ook de medewerkers. Het bijzondere hieraan is, dat we nu een cao hebben afgesloten met de vakbond Landelijke Belangen Vereniging (LBV). Dus niet met de geijkte vakbonden FNV en CNV. Van hen hebben we afscheid genomen. Zij denken vooral in tegenstellingen, in zwart- wit; werkgevers tegenover de werknemers. In deze tegenwoordige tijd bestaat die tegenstelling steeds minder. We streven naar ontschotting van die verschillen in bedrijven. Vandaar een andere vakbond.”

GEZONDE ONDERNEMING

En, is de onderhoudsbranche gezond? “Ja, dat durf ik te stellen”, zegt Ruud Maas tot slot. “Met de crisis hebben we een zware tijd gehad, maar het heeft ook veel kansen geboden. Namelijk: om te veranderen. Dat hebben we gedaan, zoals verteld. Op dit moment is er volop werk voorhanden. Kortom, de onderhoudsbranche is financieel en qua omzet gezond. Maar zeker zo belangrijk vind ik het, dat een onderneming ook gezond is in ‘de verhoudingen met collega’s binnen het bedrijf’. Dat we steeds meer resultaatgericht werken met opdrachtgevers opdat er een andere, betere en slimmere manier van werken ontstaat.”

28 B+U 6 2017

GROENE

TORNADO zet alles in beweging

B+U 6 2017 29

De Groene Tornado van de Stichting Roof Update is een initiatief om buurtbewoners te helpen schuurdaken in hun buurt van een groen dak te voorzien.

Voornaamste reden voor de buurtbewoners is het verbeteren van het uitzicht. Maar met de Groene Tornado brengt de Stichting meer in beweging: lokale ondernemers hebben er profijt van en de sociale cohesie tussen de bewoners wordt verhoogd.

Tel daarbij op dat het ook nog eens goed is voor de waterhuishouding en het microklimaat. Reden voor veel instanties en initiatieven om bij het initiatief aan te haken.

TEKST GERARD VOS

30 B+U 6 2017

H

et bestuur van de stichting Roof Update sjouwt en tilt. De eerste daken in HendrikIdo-Ambacht worden op een dag in mei naast de bewoners ook door de voorzitter, de directeur en de secretaris als volleerde dakdekkers uitgerold op schuurtjes en aanbouwen.

“Het is goed om zelf te ervaren hoe het werkt. Klopt het wat we op papier bedachten ook in de praktijk?”, vertelt Roof Update-voorzitter Marc Rotmans.

De eerste meters van de Groene Tornado in HendrikIdo Ambacht komen in combinatie met het aanleggen van dakbedekking van sedumplantjes op een deel van de OBS De Waterlelie. De dag is gecombineerd met een educatieprogramma voor de kinderen. Ze krijgen te horen over wateroverlast in de steden, over groen in de buurt en over de mogelijkheden die er zijn om de omgeving milieuvriendelijker te maken.

De Groene Tornado is een initiatief van Roof Update.

Deze Stichting is een kennisplatform van vijftien onafhankelijke deskundigen uit de dakenbranche. Zij willen een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid van stedelijke agglomeraties en de groene economie aanjagen. Ze geven advies aan projectontwikkelaars, gemeenten, gebouweigenaren, beheerders en particulieren over hoogwaardige en duurzame oplossingen voor het dakoppervlak. Dat gaat om energie, waterberging, groen, sport- of gebruiksdaken.

Met de huidige techniek en deskundig advies en begeleiding kan het dak een grote bijdrage leveren aan de prestaties van het gebouw. De stichting begeeft zich

het bestuur van de stichting roof update aan het werk.

vooral in het domein van de professionele opdrachtgevers, maar ook de particulier kan aankloppen voor een onafhankelijk advies. De stichting definieerde vier dakopbouwen die oplossingen bieden voor de meeste, gewenste daktoepassingen. Roof Update ontwikkelde daarnaast een lespakket in samenwerking met de HAS voor hoger opgeleiden en neemt deel aan de Green Deal Groene Daken 2.

FEEST VOOR DE BUURT

Op uitnodiging van de gemeente Rijswijk stond de Stichting op een Duurzaamheidsplein tijdens een festival met promotiemateriaal voor groene daken. “Veel bezoekers vroegen ons of we ook wat hadden voor de schuurdaken in hun tuin. Voor die paar vierkante meters hadden onze deskundigen aanvankelijk nog geen oog. Zij adviseren over de aanpak van daken van woningen tot parkeergarages en bedrijventerreinen”, zegt Ronald van Bochove, directeur van de Stichting. “Maar als we alle schuren in een buurt bij een renovatie betrekken, ontstaat een groter oppervlak, dat op meerdere fronten een positieve impact kan hebben op de buurt.”

Zo ontstond de Groene Tornado; allerlei buurtbewoners die uitkijken over grijze en grauwe schuurdaken melden zich nu aan. Van Bochove: “Met een lokale tuinarchitect maken we een plan voor het maken van groene schuurdaken in de buurt. Samen met de bewoners ontwerpen we de daktuin en berekenen we wat dat per vierkante meter kost. Als de buurt het eens is over de uitvoering en de prijs, schakelen wij leveranciers in om de Groene Tornado samen met de buurtbewoners uit te voeren.”

B+U 6 2017 31

Tornado staat voor een ­ingrijpende, maar ook snelle­ ­aanpak. Niet wekenlang ­overleggen, maar vooral doen en r­ealiseren. dakinspectie huurdak.

De aanleg is opgezet als een feest voor de buurt, vertelt Van Bochove enthousiast. “Met educatie voor de kinderen, samenwerking met de buurtbewoners en kansen voor lokale partners als hoveniers, onderwijsinstellingen en buurtcommissies om aan te sluiten. Het woord Tornado staat voor een ingrijpende, maar ook snelle aanpak. Niet wekenlang overleggen, maar vooral doen en realiseren.”

Het nieuwe groene ‘dakpark’ dat op schuren en aanbouwen in de buurt ontstaat, verbetert het uitzicht van de buurtbewoners. Het sluit aan op lokale ecosystemen waardoor vlinders, vogels en bijen weer terugkeren in de buurt. Het microklimaat verbetert en zo’n groen dak levert daarmee een positieve bijdrage aan het welzijn van de bewoners. Door in het ontwerp rekening te houden met waterberging- en buffering is ontkoppeling van de hemelwaterafvoer een optie. De gezamenlijke financiering, aanleg en het onderhoud aan de daken kan de saamhorigheid in de buurt vergroten en kansen bieden voor lokale ondernemers.

INTEGRALE AANPAK

Roof Update zocht samenwerking met NL Greenlabel, een organisatie die zich inzet voor een ‘leefbare en duurzame buitenruimte’. NL Greenlabel heeft meer ervaring met het opzetten van evenementen voor particulieren, vertelt Marc Rotmans. “Er blijken in gemeenten meerdere initiatieven te zijn die werken aan de verbetering van het stedelijk klimaat, de waterhuishouding en het groen.

De Groene Tornado is een aanpak waar deze initiatieven op aansluiten of op hun plek vallen.”

32 B+U 6 2017

Manchetknopen voor ieder moment WWW.THECUFFLINKSHOP.NL

KORTING OP MANCHETKNOPEN VOOR BOUW EN UITVOERING LEZERS KORTINGSCODE BU-KORTING

Klik tijdens je bestelling op ‘gebruik je kortingscode’ en vul de code in om 15 procent korting te krijgen

B+U 6 2017 33

In Hendrik-Ido-Ambacht is de Groene Tornado gekoppeld aan het aanleggen van een groen dak op de basisschool.

Rotmans: “Het nieuwe groen, waarop een aantal lokalen uitkijken, maakt nu deel uit van het lesprogramma. De sedumplantjes, de insecten en vogels die het aantrekt, maken het dak interessanter dan het kiezelstenen vlak waarop de kinderen voorheen uitkeken.”

Diverse gemeentelijke programma’s passen deels of geheel binnen de opzet van de Groene Tornado. En waterschappen zijn graag bereid hun kennis beschikbaar te stellen om de waterhuishouding in de buurt mee te nemen. In Rijswijk is samenwerking met operatie Steenbreek en het tuinenproject van het Wellant College. Leerlingen ontwerpen hier duurzame tuinen voor de bewoners van de nieuwbouwwijk Rijswijk buiten.

De gemeente Rijswijk ziet ook kansen samen met de stichting Groene Tornado’s te ontwikkelen rond onderwijsgebouwen en daken van bedrijventerreinen. Lokale initiatieven van bewoners om hun buurt te vergroenen krijgen naar verwachting ook een extra impuls binnen de Groene Tornado.

De Tornado is daarom al in diverse gemeenten ondersteund met subsidie, publiciteit en kennis. Marc Rotmans: “De gemeenten die we benaderden zijn erg enthousiast. In Rijswijk, waar geen subsidie op groendaken wordt gegeven, krijgen we steun uit een pas opgericht Duurzaamheidsfonds. In de gemeente Laar-

leerlingen van het wellant college rijswijk outdoor design hielpen met de aanleg van de eerste daken.

beek werden we in een Dragons Den’achtige pitch ook beloond met een financiële impuls. Een grote verzekeraar wil graag met Roof Update verder kijken naar samenwerking op het gebied van de realisatie van groendaken.

Een pitchpresentatie van vijf minuten was voldoende om de directie te overtuigen. En inmiddels tonen diverse lokale politici enthousiasme om de Tornado ook in hun gemeente te starten.”

STAPSGEWIJS

De eerste schuurdaken en daken van aanbouwen worden nu gelegd. Meestal met een lichtgewicht systeem van Urban Scape met de sedum-mix mat van Sempergreen waarin zo’n tien soorten sedum zijn verwerkt. De eerste aanmelders, ook al betreft het niet een hele buurt, ziet de Stichting als ambassadeurs. Van Bochove: “Die eerste daken zijn een geweldige promotie voor het vergroenen van de hele buurt. De sedumplantjes steken letterlijk en figuurlijk uit boven het grijze dakvlak van schuurtjes en aanbouwen in de buurt. En voor ons is het een heel goede, stapsgewijze mogelijkheid om te werken aan het verbeteren van de aanpak en ruimte te bieden aan meedenkende partijen om elkaar te versterken. We verwachten veel van de samenwerking met buurtcommissies, wijkraden en woningbouwcorporaties.”

Veilig onderhoud op multifunctionele daken vraagt om ketensamenwerking De tijd dat daken alleen een bescherming tegen de elementen waren, ligt ver achter ons. Het dak is getransformeerd tot een multifunctionele ruimte. Zoals met airco’s voor koele lucht, tuinen voor recreatie en waterberging, zonnepanelen voor energievoorziening en moerassen voor biodiversiteit en landschapsontwikkeling. Al deze vormen van dakinrichting vragen periodiek onderhoud. Op een veilige en efficiënte manier.

Waarbij elke betrokkene een rol heeft.

E

en goed begin is het halve werk. Een spreekwoord dat op veel situaties van toepassing is. Voor daken, met een verscheidenheid aan potentiële veiligheids- en gezondheidsrisico’s, geldt dit eens en temeer. Door vooraf vast te stellen waar, wanneer en hoe welk onderhoud uit te voeren, komen risico’s vroegtijdig aan het licht. In combinatie met een aantal stelregels, kunnen deze risico’s vaak eenvoudig en kostenefficiënt worden teruggedrongen. Met als bonus bij nieuwbouw concrete input voor de checklist ‘Veilig Onderhoud op en aan Gebouwen’ uit het Bouwbesluit 2012.

WIN-WIN-WIN BIJ PLAATSING ZONNEPANELEN Vaak communiceren aanbieders van zonnepanelen het legplan met het maximale rendement aan de opdrachtgever. Tot op 30 cm van de dakrand, zonder veilige zone en vrije loopruimte. Veilig onderhoud is zo een uitdaging. De zonnepanelen die vervolgens zouden moeten wijken om veiligheids­

MEERDERE WEGEN LEIDEN NAAR ROME In veel gevallen kunnen gebouw­ eigenaren en opdrachtnemers zoals installateurs en dakdekkers samen op meerdere manieren relatief eenvoudig zorgen voor een veilige werksituatie op daken. En ook met behoud van de verscheidenheid aan functies van het dak. Uit cijfers van Dakbehoud Nederland blijkt dat 95% van de door hen onderhouden daken nog niet voorzien is van veiligheids­ voorzieningen. Meer dan genoeg kansen dus om samen tot een optimale dakinrichting te komen.

Het NDA en Dakbehoud Nederland geven met gerenommeerde partners zoals Eurosafe Solutions en MSA Latchways hier concrete invulling aan door samen met gebouweigena­ ren de veiligheidsketen op daken te sluiten. Steeds vaker wordt ook via het DIAC (Dak Informatie en Advies Centrum) door eigenaar, VvE, WBV, of beheerder opdracht gegeven om middels een Risico Inventarisatie & Evaluatie de situatie met toekomsti­ ge aanpassingen voor dakveiligheid in kaart te brengen.

voorzieningen te kunnen plaatsen, verlagen het eerder beloofde rendement. Zo is de valbeveiligingsinstallateur de gebeten hond.

Terwijl als het legplan en het veiligheidsplan op elkaar worden afgestemd, de opdrachtgever van een optimaal rendement profiteert. Zo leveren zonnepanelen op een veilige en efficiënte manier een bijdrage aan de wettelijk vereiste energieprestatiecoëfficiënt (EPC). Kortom, een win-win-win situatie.

VEILIGE EN VOORDELIGE FRISSE LUCHT Airco’s en luchtbehandelingskasten worden veelal aan de dakrand geplaatst, een plek met direct valgevaar. Om het onderhoud vervolgens veilig uit te kunnen voeren, zijn negen van de tien keer valveiligheidsvoorzieningen noodzakelijk.

Door airco’s, luchtbehandelingskasten en andere installaties op tenminste 4 meter van de dakrand of lichtstraat te plaatsen, hoeven er voor het onderhoud geen veiligheidsvoor-

zieningen zoals hekwerken of ankerpunten te worden aangebracht. Een combinatie van een veilige daktoegang met bijvoorbeeld een ladderborgingspunt, een dakluik of een kooiladder met een duidelijk looppad naar een gemarkeerde veilige zone op 4 meter van de dakrand volstaat dan. Zo zorgt de gebouweigenaar tegen beperkte kosten voor een veilige daktoegang en -toetreding.

De installateur kan op zijn beurt zonder kostbare tijdelijke maatregelen te treffen het onderhoud veilig en efficiënt uitvoeren.

Voor beide partijen een lonende samen­ werking.

begroeide dak te verstoren. Tijdelijke voorzieningen zoals hekwerken en doodgewicht ankerpunten lenen zich minder goed voor begroeide daken omdat deze de vegetatie en onderconstructie samendrukken. Om dit te voorkomen, zijn speciale ankerpunten voor multifunctionele daken ontwikkeld.

De Constant Force Post® van MSA Latchways bijvoorbeeld, doet geen afbreuk aan de werking en uitstraling van het begroeide dak en maken veilig onderhoud heel goed mogelijk.

Op deze manier voldoet de gebouweigenaar aan zijn zorgplicht vanuit het Burgerlijk Wetboek.

ECOLOGISCH EN ESTHETISCH VERANTWOORDE VEILIGHEID Begroeide daken hebben verschillende ­functies. Ze zorgen onder andere voor waterberging, een fraai uitzicht, biodiversiteit, extra isolatie en CO2 reductie. Om hier de vruchten van te blijven plukken, is regelmatig onderhoud nodig. Op een veilige manier, zonder de werking van het

Door de medewerkers te voorzien van de juiste harnassen en veiligheidslijnen en ook te trainen in gebruik van deze persoonlijke beschermingsmiddelen en aanwezige veiligheidsvoorzieningen, geeft het onderhoudsbedrijf invulling aan zijn plichten vanuit de Arbowet. Zo nutten opdrachtgever en opdrachtnemer de voordelen van begroeide daken samen optimaal uit.

Duurzaamheid in de praktijk Het NDA Duurzaam Dak Concept is ontwikkeld om al onze daken duurzaam in te zetten.

Klimaatadaptatie binnen alle fases van het bouw- en beheerproces, zowel binnen onderhoud, renovatie als ook bij nieuwbouw. Het Duurzaam Dak Concept staat voor kennis, advies, ontwerp, uitvoering en beheer van multifunctionele gebruiksdaken. De Nederlandse Dakdekkers Associatie met Dakbehoud en DIAC als onafhankelijke organisaties die duurzaamheid op het dak integraal, lokaal en landelijk opererend, kan faciliteren.

Ondersteunend naar beleidsmakers en opdrachtgevers op het gebied van kennis- en praktijkexpertise als het om duurzame dakontwikkeling gaat.

Energiedaken

Waterdaken

Gebruiksdaken

Duurzaam Dak Concept Nevelgaarde 40 3436 ZZ Nieuwegein 036 530 44 90 info@nda.nl WWW.NDA.NL

Groendaken

Dakveiligheid 13824a

B+U 6 2017 37

BEST OF WEB HONDERD PROCENT GERECYCLED ASFALT VOOR DEKLAAG Voor het eerst is er honderd procent gerecycled asfalt toegepast voor een deklaag van een weg. Deze proef wordt gehouden op een deel van de Oudelandseweg en Lekkerkerkse Kerkweg in Ouderkerk aan de IJssel.

LEES ME E R

BOU W

ENUIT

VOERIN

G.NL

Het is een innovatieve proef voor een duurzame toepassing. Hoogheemraad Paul van den Eijnden: “Hergebruik van grondstoffen kost minder energie en leidt tot minder uitstoot van CO2. Dit past volledig in ons doel om duurzamer te werken.”

Het waterschap voert een proef uit waarbij voor het eerst 100% gerecycled asfalt wordt toegepast voor de deklaag van een weg waar ook gemotoriseerd verkeer overheen gaat. Een deel van de Oudelandseweg en Lekkerkerkse Kerkweg, ruim 700 meter, wordt geasfalteerd met dit vernieuwende asfaltmengsel.

Aan ‘oud’ asfalt dat is gefreesd van een bestaand wegdek wordt een volledig biologisch verjongingsmiddel toegevoegd, afkomstig van dennenolie. Hierdoor wordt het ‘oude’ asfalt weer soepel en kan worden hergebruikt. “Dit sluit helemaal aan bij de circulaire gedachte om duurzaam te werken”, aldus Paul van den Eijnden.

HERA-SYSTEEM De werkzaamheden worden uitgevoerd door KWS Infra Rotterdam.

Zij zijn ook de producent van het honderd procent gerecycled asfalt.

Directeur Jan de Morée: “Anderhalf jaar geleden hebben we de deklaag van een fietspad in Rotterdam geasfalteerd met honderd procent gerecycled asfalt. Voor het eerst passen wij dit nu toe in de deklaag van een weg voor gemotoriseerd verkeer. Het is een gezamenlijk initiatief met het hoogheemraadschap.”

KWS Infra is altijd op zoek naar betere productietechnieken om schoner en energiezuiniger te produceren. Voor de productie van 100% gerecycled asfalt maakt zij gebruik van het speciale HERA-systeem bij de Asfaltcentrale Rotterdam. Hierbij vindt minder CO2 uitstoot plaats, is er minder geuroverlast en de kwaliteit van bitumen in het asfalt blijft behouden.

LEVENSDUUR VERLENGEND ONDERHOUD De proef is onderdeel van het levensduur verlengend onderhoud in Ouderkerk aan den IJssel. De slechte delen van de weg krijgen een nieuwe asfaltdeklaag. De werkzaamheden zijn 1 september afgerond.

In de omgeving vinden tot medio december meer wegwerkzaamheden plaats.

advertentie

Grondwerken Cultuurtechnische werken Baggerwerken Rioleringswerken (Water)bodemsanering Gladheidsbestrijding Sloopwerken Waterbouw Wegenbouw Bosbouw Machineverhuur Transport Burg. Huydercoperweg 32 3615 AD Westbroek T 0346-281443, F 0346-282137 E info@van-oostrum.nl

www.van-oostrum.nl 13761

38 B+U 6 2017

Onafhankelijk civieltechnisch ingenieurs- en adviesbureau Veilig en duurzaam ontwerpen Onafhankelijke kennisorganisatie Hoogwaardig advies Praktijkgericht Van Leersum Infra

Haverstraat 76c

2153 GB Nieuw-Vennep

T 0252 - 347 547

Maatschappelijke verantwoordelijkheid Ervaren Vakkundige specialisten

E info@vlinfra.nl

www.vanleersuminfra.nl 13414

Riothermie Energie uit afvalwater!

Dagelijks verdwijnt er veel energie via de riolering.

Uw partner voor infrastructurele vraagstukken!

Inspecties Normeringen Trainingen Advies Certificaten A-Quin b.v.

Industrieweg 43 3361 HJ Sliedrecht T 0184 - 41 07 12 E info@A-Quin.nl

www.a-quin.nl

Dat kan ook anders!

Met onze diensten infrastruc­ tuur ontzorgen wij u volledig.

Wat vindt u belangrijk? Wat zijn uw doelstellingen? Persoon­ lijke aandacht is niet alleen in de beginfase belangrijk, het is een continu proces.

Dat doen wij niet alleen, maar samen met u. Onze gemoti­ veerde en ervaren vakspecia­ listen zijn de garantie voor een goed resultaat.

Dát bedoelt A-Quin met ontzorgen!

Onze specialisten adviseren u graag over het benutten van deze energie: riothermie.

Afvalwater Water zuiveren bij de bron!

Nederland denkt meer en meer na over alternatieven voor de verwerking van afvalwater.

Copier is gespecialiseerd in het adviseren en realiseren van slimme oplossingen voor decentrale afvalwaterzuivering.

Copier Milieu en Water · Adviseurs & Ingenieurs voor de buitenruimte w www.copiergroep.nl · T 0318 63 47 47 · E info@copiergroep.nl

13325

Voorsprong door innovatief samenwerken

13412

13358a

B+U 6 2017 39

BEST OF WEB NEDERLAND HEEFT EEN ASBESTPROBLEEM Nederland heeft een asbestprobleem. Voor 2024 moeten alle ­asbestdaken zijn verwijderd. Daarna zijn ze verboden. De gemeenten Tubbergen en Dinkelland zien de noodzaak voor snelle actie.

Vanaf 2 oktober organiseren ze een aantal informatiebijeenkomsten voor agrariërs, ondernemers en particulieren.

In de eerste tranche van drie maanden vindt afstemming plaats met de gemeente. Er wordt een inventarisatie gemaakt van de problematiek ter plekke. In de tweede tranche van drie maanden vindt voorlichting plaats aan particulieren, agrariërs en bedrijven. Geïnteresseerden kunnen zich in deze periode aanmelden voor deelname. De laatste tranche van drie maanden is voor de uitvoering van de daadwerkelijke werkzaamheden.

In Nederland is er circa 90 miljoen m2 aan asbestdaken. Een enorme opgave en kostenpost voor met name agrarische en MKB bedrijven waar ca 75% van de asbestdaken te vinden zijn. In Overijssel moet ca.

10 miljoen m2 asbestdak voor 2024 verwijderd zijn. De huidige ­daken vormen een groot gezondheidsrisico. Asbestdaken die blootgesteld zijn aan de buitenlucht verweren, waardoor asbestvezels ook in de grond en het grondwater terecht komen. Met alle gevolgen van dien.

VERVANGING IN EEN MINIMAAL AANTAL DAGEN Een belangrijk doel bij de ontwikkeling van Asbestschakel is het verlagen van de kosten voor de klant. Alle onnodige verspillingen zijn dan ook uit het totale werkproces verwijderd. De overgebleven processen zijn maximaal geoptimaliseerd en gedigitaliseerd. Het streven is om een asbestdak zo snel mogelijk volledig te vervangen en verduurzamen. Ongeacht de grootte en complexiteit. Door de snelheid en de

Voor eigenaren en gemeenten betekenen ze ook een financieel risico. Verzekeraars passen hun polissen nu al aan waardoor het verzekeren van asbestdaken duurder is geworden of niet meer opgenomen kan worden in een polis. Is er een onverzekerd pand dat afbrand dan draait de eigenaar over het algemeen voor de kosten op. In sommige gevallen zelfs de gemeente.

Tot 2016 is slechts 6% van het totaal aantal vierkante meters verwijderd. Doorgaan in het huidige tempo is geen optie. Daarom zetten provincie en gemeenten nu een versnellingsaanpak in. Deze is gecombineerd met een verduurzamingsslag. De oplossing van Asbestschakel is hier een belangrijk onderdeel van.

OVER ASBESTSCHAKEL Asbestschakel is een samenwerkingsverband van verschillende bedrijven uit Twente en Overijssel en landelijke spelers. Deze bestaan uit inventarisatie- en vrijgavebureaus, slopers, asbestverwijderaars, bouwbedrijven, installateurs, toeleveranciers van materialen en adviseurs. Samen bieden ze een concept voor het vervangen en verduurzamen van asbestdaken.

De dienstverlening van de betrokken bedrijven is op elkaar afgestemd. Daarmee kan Asbestschakel snel en tegen zeer scherpe tarieven een totaaloplossing bieden. Asbestschakel is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Provincie Overijssel. De Provincie en het Energiefonds Overijssel ondersteunen het initiatief.

De aanpak Asbestschakel pakt binnen een periode van negen maanden een volledige gemeente aan. Vanaf het eerste contact met de gemeente tot en met de volledige verwijdering en verduurzaming van de ­daken.

Hierbij werkt Asbestschakel in drie tranches van telkens drie maanden.

afgestemde werkzaamheden is er slechts een minimale verstoring in het dagelijkse leven.

ONLINE DAK-CONFIGURATOR Een opvallend onderdeel van Asbestschakel is de online dak-configurator. Hiermee krijgen geïnteresseerden inzicht in de kosten voor het verwijderen en vervangen van hun asbestdak. Er worden verschillende opties aangeboden en er kan vrijblijvend een offerte worden aangevraagd. Bij complexere opgaven kan ook gekozen worden voor een persoonlijk gesprek. In dat geval ontvangt de klant een maatwerkvoorstel inclusief kosten. Dit kan al vaak tijdens het keukentafel-gesprek worden gegeven.

LANDELIJKE POTENTIE EN INTERESSE Gemeente Tubbergen en Dinkelland hebben de primeur en met ­andere gemeenten in Overijssel wordt momenteel concreet gesproken over een verdere uitrol. Ook landelijk is er veel interesse in dit concept, met provincie Gelderland volgen binnenkort de eerste ­gesprekken.

LEES ME E R

E BOU W

NUIT V

OERIN

G.NL

40 B+U 6 2017

Leidsevaartweg 15 2106 NA Heemstede Tel 023-5848041 info@mensebv.nl

• verplanten, snoeien, verzorging en rooien van bomen • machinaal wegfrezen van boomstobben • onderhoud, beplanting van parken en tuinen www.mensebv.nl

Aannemings-, Handel-, Boomverzorgings- en Groenvoorzieningsbedrijf

13443

polymeer voegzanden & steenkorf afscheidingen

Loonwerk Cultuurtechnisch werk Grondverzet Bosbouw Kranen

- Steenkorven - Schuttingen - grindSchuttingen - gatorSand XP - euroStone - Stabicare

Al tien jaar dé specialist op het gebied van kwalitatief hoogwaardige steenkorfafscheidingen en distribueert het beste polymeervoegzand voor bestratingen.

De Schafterekker 4 5556 WJ Borkel en Schaft Tel 040-2068295

www.roothans.nl

1342 0

T: 040 785 07 05 e toon@gard-care.com i www.gard-care.com 13482

Kwaliteit staat hoog in het vaandel mede door plan van aanpak

www.deruijter-infra.nl

NOORDZIJDSEWEG 137A

TELEFOON 0182 30 77 84

3415 RB POLSBROEK

INFO@DERUIJTER-INFRA.NL 13441

B+U 6 2017 41

BEST OF WEB

REGIO UTRECHT ACTIEF IN OMGANG MET KLIMAATSVERANDERINGEN

De Coalitie Ruimtelijke Adaptatie heeft in de regio Utrecht het online magazine ‘Het slimme klimaat’ gepresenteerd. In magazine ‘Het slimme klimaat’ is te lezen hoe de regio Utrecht omgaat met o.a. ­wateroverlast, droogte en hitte. Aanpassen aan en inpassen van klimaatverandering in de regio Utrecht vraagt om samenwerking tussen de overheid, burgers, bedrijfsleven en de wetenschap. Daartoe is de Coalitie Ruimtelijke Adaptatie ontstaan.

VEEL KENNIS Gedeputeerde Jacqueline Verbeek-Nijhof: “in Utrecht is veel kennis van klimaat beschikbaar. Er zijn tal van voorbeelden waaruit blijkt hoe wij hier gezamenlijk met klimaatadaptatie omgaan. Via het online magazine kunnen wij deze kennis eenvoudig delen met anderen.”

EERSTE STAPPEN De eerste stappen om in te spelen op klimaatveranderingen zijn in de regio Utrecht al genomen. Die kennis moet op regionaal, nationaal en internationaal niveau gedeeld worden. Hierdoor kan er slim worden ingespeeld op de veranderingen. Dan kunnen er daadwerkelijk stappen worden gezet.

PLANNEN EN PROJECTEN Namens de Coalitie Ruimtelijke Adaptatie ­reageert de heer Jansen op De Haar (dagelijks bestuur HDSR): “Voorbereid zijn op veranderingen in het klimaat is een lange termijn uitdaging voor iedereen.

Het biedt de kans om stappen te nemen richting een betere woonomgeving. In de regio Utrecht liggen plannen en uitgevoerde projecten dicht bij elkaar. Plannen en projecten die wereldwijd een issue zijn, zoals bodemdaling en wateroverlast.”

Met die kennis in de regio is deze regio een geschikte vestigingslocatie voor het nieuwe klimaatinstituut (GCECA). Op 1 septem-

ber jongstleden is daarom het bid voor het ­klimaatinstituut ingeleverd.

De Ruimtelijke Adaptatie Coalitie Regio Utrecht bestaat uit de gemeenten Bunnik, Houten, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Woerden. Verder doet het hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden mee, de provincie Utrecht en de veiligheidsregio Utrecht.

Het online magazine “Het slimme klimaat” is te vinden op magazine.utrechtclimate.org/ het_slimme_klimaat/cover

LEES ME E R

BOU W

ENUIT

VOERIN

G.NL

42 B+U 6 2017

13427

Ons bedrijf is gespecialiseerd in: • asfaltonderhoud • asfaltreparaties • Hotbox werkzaamheden

sneller, gOedkOper en duurzamer!

Met onze Bitumen Infrarood Machine (B.I.M.) kunnen wij: naadloos repareren in alle jaargetijden, met minimale verkeers- en geluidshinder en duurzaam onderhoud uitvoeren!!

Voor meer informatie: Telefoon: 0318 570 740 Email: info@asfalt-onderhoud.nl www.asfalt-onderhoud.nl

De hoogste lift van Nederland in onderhoud bij VEBO Liftsupport, maar ook; • Voor het Onderhoud aan uw liften 24/7, • Voor reparaties aan uw liften, • Voor modernisering aan uw liften, • Voor bouwkundig werk aan uw liften, • Voor het schilderwerk aan uw liften, • Voor de bekleding van uw liften.

VEBO Liftsupport: Service van vroeger, techniek van het heden!

Mercuriusplein 30 2685 LP Poeldijk +31(0)174 - 641 490 info@veboliftsupport.nl www.veboliftsupport.nl 13488

13522A

Tussenlanen 20b T (0182) 35 18 61 2861 CD BERGAMBACHT E info@amolenaar.nl Voor meer informatie: www.amolenaar.nl

13440

Grond-, weg- & waterbouw • Groenvoorziening • Binnenvaarthaven met loswal • Zand & grond

B+U 6 2017 43

BEST OF WEB ZONNEPANELEN GOEDKOPER DAN WE DENKEN Meer dan de helft van de Nederlanders (57%) denkt dat zonnepanelen duurder zijn dan het geval is. Vrouwen schatten zonnepanelen vaker duurder in dan mannen. Ook de terugverdientijd van zonnepanelen wordt vaak overschat, 43 procent van de Nederlanders denkt dat deze langer dan tien jaar is. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Stichting HIER klimaatbureau onder 1.062 respondenten.

Bregtje Bos van het HIER klimaatbureau: “Zonnepanelen zijn een heel goede investering. Zeker met het oog op de toekomst waarin we gaan wonen zonder aardgas.

De aanschafprijs is voor veel mensen een drempel, maar die is lager dan veel Nederlanders denken. Liggen de panelen eenmaal op je dak, dan bespaar je jaarlijks honderden euro’s op je stroomrekening en verdien je de aanschafprijs gedurende de levensduur van zo’n 25 jaar dubbel en dwars terug.”

MEER DAN € 7.500,Tien zonnepanelen kosten gemiddeld € 4.600,- inclusief installatie. Maar liefst 57 procent van de Nederlanders denkt echter dat de prijs hoger is dan € 5.000,-, waarvan bijna de helft zelfs meer dan € 7.500.-

denkt. Vrouwen schatten de kosten van zonne­panelen vaker te hoog in dan mannen; 29 procent van de vrouwen denkt dat tien zonnepanelen duurder zijn dan­ € 7.500.- tegenover 22 procent van de mannen.

Aan de andere kant schat 7 procent van de Nederlanders de prijs van zonnepanelen juist te laag in, namelijk lager dan € 2.500,-. Vooral mannen zijn optimistisch over de prijs, 11 procent van de mannen denkt dat tien zonnepanelen goedkoper

zijn dan € 2.500,- tegenover 3 procent van de vrouwen.

TERUGVERDIENTIJD ZONNEPANELEN OVERSCHAT De terugverdientijd van zonnepanelen is gemiddeld acht tot tien jaar, maar 43 procent van de Nederlanders denkt dat deze langer is dan elf jaar en ruim een derde daarvan denkt zelfs langer dan vijftien jaar. Ook hier zijn mannen iets optimistischer over dan vrouwen. Van de respondenten schat 8 procent de terugverdientijd te laag in, namelijk korter dan vijf jaar.

LEES ME E R

EN BOU W

UIT VO

ERING

.NL

advertentie

Leading the Future of Bridging Bruggen, Pontons en RoRo verhuurbedrijf Bruistensingel 152 Den Bosch | telefoon 073 640 8770 fax 073 644 2369 | email sales@retrobridge.com

www.retrobridge.com

13171

44 B+U 6 2017

Voor siertegels in diverse kleuren en uitvoeringen, betontegels, industrieplaten en stapelblokken.

Wester Beton B.V. Telefoon: 0517-433622 E-mail: info@wester-beton.nl 13459

Deskundig & doeltreffend verkeerstechniek

Maatwerk hardhouten speeltoestellen. Duurzaam, hoogwaardig, onderhoudsarm, onderscheidend en inspirerend.

Ga toch spelen!

2TB Verkeerstechniek BV Spinderweg 9 6713 HR Ede (gld.)

13633

Voor een vlotte en veilige verkeersdoorstroming bij wegwerkzaamheden!

Voor verhuur & verkoop.

T 0318 - 830 333 E info@2TB.nl I www.2TB.nl 13581

Aslon EPDM Safe & Soft

Aslon SBR Safe & Soft

Tel: 076-5 036 037 | E-mail: info@acacia-robinia.nl | Web: www.acacia-robinia.nl

Aslon Artificial Grass Safe & Soft

Vlotlaan 101 2681 TW Monster T +31 (0) 174 283 443 E sales@aslon-rubber.com I www.aslon-rubber.com 13587

B+U 6 2017 45

COLUMN VERANDERING Het is algemeen bekend dat wij niet van veranderingen houden. Zeker als de dingen gaan zoals ze gaan. Op zo’n moment veranderen, is als het gooien van een steen in een spiegelglad meer. Bij de inslag van de steen op het water vliegen de spetters omhoog. Ontstaat er golfslag die in een cirkel steeds groter en groter wordt. In dit voorbeeld is de steen de disruptieve verandering op het water. De steen is mijn metafoor voor technologische ontwikkelingen. Het water is onze installatiesector.

Eerder heb ik geschreven over vier grote technologische ontwikkelingen die de sector gaan raken. Het zijn de bio-, nano-, data- en cognitieve technologieën. Ik zie deze in allerlei varianten om mij heen opkomen. Denk aan energie-opwekking en -opslag. Of aan drones, 3d-printing, smart sensors (internet of things) of VR/AR-technologieën. En durf eens verder te kijken naar robotica, kunstmatige intelligentie, blokchain of synthetische biologie. De impact van sommige veranderingen gaan disruptief en laten onze sector schudden op haar grondvesten. Tot in het diepst van haar DNA. Ik hoor weerstand, vertaald in allerlei argumenten. “Zo snel gebeurt het niet, komt tijd komt raad, er blijft zat installatiewerk of nog veel te duur”. Let wel, de voorbeelden die ik noem zijn van exponentiële aard. De groei in ontwikkeling, mogelijkheden en toepassing verdubbelt zich steeds. Mijn tip: blijf niet hangen in het ‘hmmm, het-zal-wel’ denken. Onderzoek, experimenteer en ga er mee aan de slag.

Laat het oude los, want dat maakt je handen vrij om het nieuwe op te pakken. Met deze afsluitende woorden eindig ik mijn laatste column in mijn rol als manager R&D en Innovatie bij Leertouwer in Barneveld. De komende tijd oriënteer ik mij op nieuwe kansen in de sector en onderneem en deel ik mijn visie vanuit mijn bedrijf Novitek.

MAARTEN VAN DEN BOON R&D en Innovatie, info@maartenvanderboon.nl

46 B+U 6 2017

Vakmensen die de weg kennen

• Zagen op maat • Aanbrengen en aansluiten detectielussen • Aanbrengen en aansluiten Vri-lussen

13757

13767

DuoZaag BV | Nijverheidstraat 63, 6681 LN Bemmel | T 0316-371046 | info@duozaag.nl | www.duozaag.nl

13768

13775

REGEERAKKOORD BIEDT BOUW- EN INFRASECTOR GOEDE BASIS Het nieuwe kabinet trekt de komende drie jaar 2 miljard euro uit voor verbeteringen in de infrastructuur. Daarna wordt het budget structureel met 100 miljoen euro per jaar verhoogd. Investeringen zijn pure noodzaak voor het versterken en toekomst­ bestendig maken van de infrastructuur.

Voor de woningmarkt zet het kabinet in op het bouwen van voldoende huizen. Dit door afspraken te maken met lagere overheden en markt. Het is opvallend dat het kabinet geen standpunt formuleert over inkomensafhankelijk huurbeleid. Ook is nog onduidelijk wat de gevolgen zullen zijn van de aanpassing van de hypotheekregels.

Op het gebied van verduurzaming laat het regeerakkoord grote ambitie zien. Ze willen

49 procent reductie van de CO2-uitstoot in 2030. Nederland wil tot de koplopers van het klimaatakkoord van Parijs behoren. Het fundament is gelegd. Maar om deze ambitie te realiseren is wel verdere versteviging nodig, vindt Bouwend Nederland.

Het kabinet komt met maatregelen om knelpunten op de arbeidsmarkt weg te ­n emen. Zoals de loondoorbetaling bij ziekte­en de inzet van zzp’ers. De balans die wordt aangebracht in de transitievergoeding haalt de scherpe kanten voor werkgevers weg. Bovendien worden langere tijdelijke contracten mogelijk. Hiermee kunnen bedrijven in de bouwsector mensen ­langer aan zich binden. Ook de loondoorbetalingsplicht bij ziekte voor het mkb gaat op de

schop. Voor bedrijven tot 25 werknemers wordt de verplichte doorbetaling teruggebracht naar één jaar. Verder stelt het kabinet 100 miljoen euro structureel beschikbaar voor techniekonderwijs en levert daarmee een bijdrage aan de instroom van goed gekwalificeerd personeel.

Met dit regeerakkoord slaat het nieuwe ­kabinet een goede weg in. Bouwend ­Nederland ziet wel dat het effect van veel maatregelen zal afhangen van de concrete uitwerkingen.

Bouwend Nederland is verder blij met de verwijzing naar de Bouwagenda. Deze biedt een goed handvat om de doelstellingen uit het regeerakkoord in te vullen.

48 B+U 6 2017

Grondverzet Agrarisch Transport Baggerwerk Leveren van diverse hulpmiddelen

Al meer dan 40 jaar specialist in groen, grond en infra!

Benedenheulseweg 48, 2821 LT Stolwijk Tel.: (0182) 36 23 88, info@devriesstolwijk.nl

www.devriesstolwijk.nl 13463

Schroefinjectiemachine voorbereid op de Eurocode 7

• Openbare verlichting

De schroefinjectie machine is zo ontworpen dat deze op bijna de meest onmogelijke plaatsen kan opereren.

• Verkeersregelinstallaties

Er kunnen palen gemaakt worden op plaatsen met een: • Doorrij breedte van 72 cm, • Doorrij hoogte van 170 cm, • Om te bouwen tot een werkhoogte van klein 165 cm.

• 24/7 Calamiteitendienst • Kabelstoring lokalisatie • Huisaansluitingen en distributienetten

www.speerinfra.nl

Speer Infra B.V. Energiestraat 23C 1411 AR Naarden E: info@speerinfra.nl T: 035-6953323 13659

Marsdiep 6 8321 MC Urk T 0527 682 821 info@tennapel.nl www.tennapel.nl

13673

13734

ADVERTORIAL

Sigma Air Pure. Voor een beter binnenklimaat.

Sigma Air Pure is een unieke, innovatieve muurverf. De verf is voor maar liefst 45 procent biobased én het heeft een luchtzuiverende werking. De unieke Air Purifying Technology zuivert de binnenlucht van schadelijke formaldehyde. w

Sigma Air Pure is een product dat Sigma Coatings samen met DSM heeft ontwikkeld. De innovatieve luchtzuiverende muurverf geeft een supermat eindresultaat en is vooral érg duurzaam. Noem het gerust een mijlpaal, vertelt Sjaak Griffioen, sustainability & innovation director bij DSM. ‘De Europese overheid wil dat de industrie vanaf 2030 voor 30 procent biobased is. Daar dragen wij graag aan bij en dat onderstrepen we met dit product.’

Naast Sjaak was ook collega en global key accountmanager Niels van Hoof nauw betrokken bij de ontwikkeling. Vanuit Sigma’s moederbedrijf PPG Coatings waren dat manager sustainability and new business Maarten Buijs en technical product manager Ad Lankhaar. En alle vier zijn ze even trots op het product. ‘Vooral omdat deze verf écht anders is’, benadrukt Maarten. ‘Dit product combineert meerdere eigenschappen die je bij geen enkele andere muurverf tegenkomt.’

v.l.n.r. Maarten Buijs, Sjaak Griffioen & Niels van Hoof Duurzaamheid en innovatie komen samen Zo bevat Sigma Air Pure het Decovery-bindmiddel. Ontwikkeld door DSM en voor 45 procent biobased, wat betekent dat het voor bijna de helft uit herwinbare grondstoffen bestaat. ‘En toch is dit nog maar het begin’, vertelt Niels. ‘We willen door naar producten die steeds duurzamer worden en tegelijkertijd steeds beter presteren. Dat gaat met kleine stapjes, al was die naar Sigma Air Pure groot. Duurzaamheid en innovatie komen er prachtig in samen.’ Daarnaast is er de Air Purifying Technology die de binnenlucht zuivert. We brengen onze tijd steeds vaker binnen door, blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit. En dat terwijl de binnenlucht tot wel tien keer meer vervuild is dan buitenlucht. Een van de oorzaken van die vervuilde binnenlucht is het gas formaldehyde.

Dit wordt uitgestoten door onder andere spaan- en vezelplaten, meubilair, tapijt en lijm. En is een van de schadelijkste vluchtige organische stoffen in de binnenlucht. De Air Purifying Technology filtert de formaldehydemoleculen uit de binnenlucht en neutraliseert ze.

Verfkwaliteit blijft gelijk De technologie breekt formaldehyde af, zonder een negatief effect op de verf te hebben’, vertelt Ad. Juist dat laatste aspect woog zwaar bij de ontwikkeling van de Air Purifying Technology.

Want hoe innovatief ook, een schilder moet wél met de verf kunnen werken. ‘De kwaliteit van de verf moest gelijk blijven, daar hebben we scherp op gelet. Sigma Air Pure past voor een schilder naadloos binnen zijn standaard manier van werken.’

Schilders gebruiken met Sigma Air Pure dan ook een verf die niet alleen de binnenlucht zuivert maar net zo prettig werkt als elk ander Sigma product. In dat opzicht verandert er maar weinig, vertelt Ad. ‘Schilders zullen zeggen dat Sigma Air Pure een product is zoals ze dat van ons zijn gewend. Voor ons is dat het grootste compliment.’

Biobased én kleurstabiel Waar de meeste witte biobased producten wat gelig zijn of op termijn worden, is Sigma Air Pure kleurstabiel. Met andere woorden: de muurverf is wit en blijft wit. Andere kenmerken zijn de supermatte uitstraling en een verpakking van 100 procent gerecycled materiaal. Tel alles bij elkaar op en Sigma Air Pure is de meest verantwoorde keuze dankzij de hoogwaardige kwaliteit, het hoge aandeel biobased bindmiddel én de innovatieve Air Purifying Technology.

Ga naar sigma.nl voor meer informatie over Sigma Air Pure.

13792

van sonderen tot monteren

“Ik bouw op IJB”

w w w. i j b g r o e p . n l 13710

IJB FUNDERINGEN B+U 6 2017 51

Van sonderen tot monteren, iedereen kan bouwen op IJB De IJB Groep is de specialist op het gebied van funderen. In de loop der jaren is hun kennis en vakmanschap uitgegroeid tot een even unieke als veelzijdige combinatie. De IJB Groep is ook de partner die echt alle zorg uit handen neemt. Eén verantwoordelijke, en dus één aanspreekpunt, voor het gehele traject van sonderen, adviseren, construeren, produceren tot en met monteren.

Z

o veelzijdig als de IJB Groep zelf is, is ook haar klantenkring.

Daartoe mogen veel vooraanstaande projectontwikkelaars, aannemers, heibedrijven, ingenieursbureaus, ontwikkelende bouwers en overheden worden gerekend. Zij vertrouwen op economisch verantwoorde maatwerk oplossingen die voorzien in de behoefte aan zekerheid, gemak en winstgevendheid.

Dat zijn veelal de eerste gespreksonderwerpen bij een kennismaking met de IJB Groep. Daarbij worden actuele zaken als maatschappelijk en duurzaam ondernemen niet vermeden. Want de toekomst staat immers voor elke ondernemende partij centraal. Daarin geeft de IJB groep graag richting. Een flexibele partner die zowel de klanten als de gehele bedrijfstak inspireert.

Sinds kort participeert de IJB Groep in Drukpaal.nl. Lange tijd bestond er geen geschikte methode om trillingsvrij een prefab funderingspaal aan te brengen. Met Drukpaal.nl is daar eindelijk verandering in gekomen. Daarmee geeft de IJB Groep ook letterlijk richting aan de manier waarop we in Nederland bouwen.

IJB GROEP

Flevostraat 14 8531 KS Lemmer

IJB GROEP ORGANISATIESTRUCTUUR: IJB GEOTECHNIEK:

Gespecialiseerd in het uitvoeren van bodem­ onderzoek (sonderingen). De modernste technieken worden toegepast en zorgen voor betrouwbare resultaten.

IJB ENGINEERING: Ervaren engineers vertalen de sonderingen naar een funderingsadvies.

IJB HEIPALEN: Het funderingsadvies wordt omgezet in prefab betonnen heipalen. Niet alleen de productie, maar ook de levering en de installatie kunnen worden verzorgd.

IJB FUNDERINGEN: Is uw aanspreekpartner voor de volledige productie van de prefab fundering vanaf de sonderingen tot en met de montage op de bouwplaats.

IJB MORTEL: De betoncentrales in Emmeloord en Lemmer produceren betonmortel voor de productie locaties en vele bouwprojecten.

ALTENBURG GROEP: Dé specialist in funderen met mortel schroefpalen.

T +31 (0)514 56 88 00 E info@ijbgroep.nl

I www.ijbgroep.nl I www.drukpaal.nl

52 B+U 6 2017

Service Dienst Reeuwijk is gespecialiseerd in beschoeiingen, zowel natuur vriendelijke oevers als harde beschoeiing d.m.v. damwanden. Tevens het maken van steigers, terrassen en bruggen.

Wij kunnen, indien de bereikbaarheid alleen via het water kan worden uitgevoerd, ook werken met eigen pontons.

Complete straalservice van A tot Z STRALEN FREZEN SCHUREN STRIPPEN

Straalservice Gielis Telefoon: 040 226 5808 info@gielis-straalservice.nl www.gielis-straalservice.nl

GRITSTRALEN

Jan Tinbergenstraat 14 2811 DZ Reeuwijk Tel: 0182-395094 www.servicedienstreeuwijk.nl

13676

HYDROJETTEN

13688

Alles voor uw gevel- en vastgoedonderhoud onder één dak

■

gevelonderhoud

■

projectafbouw

■

renovatie

■

schilderwerk

■

ramen, deuren, kozijnen

Hoofdkantoor

Vestiging Amsterdam

Vestiging Rotterdam

Showroom

Lageweg 18

Pietersbergweg 9

Swalm 5

Kanaalweg 16G

6621 BS Dreumel

1105 BM Amsterdam

3067 LH Rotterdam

3526 KL Utrecht

www.masgeveltechniek.nl

T (0487) 571 707

T (020) 808 02 50

T (010) 808 00 05

T (030) 808 05 22

www.masbouw.nl 13755

HSD VOCHTBESTRIJDING B+U 6 2017 53

Lost vocht blijvend op HSD Vochtbestrijding is dertig jaar geleden gestart door de heer A. Henzen. Inmiddels staat alweer de tweede ­generatie Henzen aan het roer van het bedrijf en wordt HSD Vocht­bestrijding aangestuurd door de gebroeders Ronald en Martin ­Henzen. HSD Vochtbestrijding is een florerend bedrijf dat de afgelopen drie jaar, mede door het aangaan van nieuwe ­partnerschappen, een enorme groeispurt heeft doorgemaakt. Vanwege de grote expertise van het bedrijf hebben zij in de afgelopen jaren ook met grote regelmaat opdrachten gekregen om zeer luxe kelderprojecten van begin tot eind op zich te nemen. Dit succes heeft er toe geleid om binnen het bedrijf een aparte onderneming op te richten: henzen&henzen: luxe kelder projecten.

D

enk hierbij aan ­volledig nieuwe woonruimte cre­ëren vanuit bestaande kelders, verdiepen van souterrains, thuisbioscopen en ook wijn­ kelders met klimaatbeheersing. De volledig weg van onbruikbare ruimte tot de hoogwaardige afwerkingen met alle denkbare wensen van de klant worden door het bedrijf begeleid en uitgevoerd.

Door de ervaring van Ronald en Martin Henzen zijn de mooiste plannen werkelijkheid geworden en worden klanten verrast met de mogelijkheden.

DIENSTEN VAN HSD VOCHTBESTRIJDING Kelder afdichting Gevelrenovatie en impregneringen Injecteren optrekkend vocht Kruipruimte isolatie Beton injectie en renovatie Beton Monumentaal en historisch erfgoed expert Luxe kelder projecten by henzen&henzen

naar boven, steeds tot verdere hoogte in de muren. Dit is een proces dat zich blijft herhalen en dat op den duur problemen geeft voor de gezondheid.

Men krijgt dan last van stijve spieren, bronchitis, reuma of astma. De experts van HSD Vochtbestrijding meten en inspecteren de problemen van optrekkend vocht in de muren en fundering.

Aan de hand daarvan wordt het juiste injectiemateriaal bepaald en wordt er op professionele wijze geïnjecteerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van hoogwaardige injectiematerialen en professionele injectie­pompen. HSD Vochtbestrijding geeft op alle uitgevoerde injectie­werk­ zaamheden schriftelijke garantie.

HSD Vochtbestrijding is gespecialiseerd op het gebied van ­kelderafdichtingen, optrekkend vocht problemen, betoninjectie, betonrenovatie, gevelrenovatie PROJECTEN en expert in vochtproblematiek bij HSD Vochtbestrijding heeft voor divermonumentaal vastgoed. Deze uiteenlose opdrachtgevers verschillende propende werkzaamheden worden uitgejecten met succes afgerond. Het bedrijf voerd voor particulieren, ­bouwbedrijven, werkt nauw samen met bijvoorbeeld aannemers, ­woningbouwverenigingen, het ­Gelders Landschap & Kastelen en monumentenzorg, gemeentes en verdiverse vastgoedondernemers met vaak enigingen van eigenaren. De exper­ oudere panden waaronder veel monutise van het bedrijf is begonnen bij mentaal vastgoed. Het bedrijf voert ­kelderafdichtingen van oudere kelders diverse ­injectiewerkzaamheden uit die van binnen uit volledig worden afgetegen optrekkend vocht in de muren en dicht, afgewerkt en voorzien worden fundering. Het gehele souterrain van van een nieuwe vloer. Wekelijks ­worden van onbruikbare kelder naar volledig waterdichte en afgewerkte kasteel Staverden is door middel van er nu afgewerkte waterdichte kelders extra woonruimte! specialistische afdichtingssystemen en op­geleverd door HSD Vochtbestrijding. de ruimte is 80 centimeter dieper geworden, waterdicht gemaakt en volledig afgewerkt opgeleverd. injectie geheel waterdicht gemaakt. Ook Zoals eerder genoemd is dit uitgegroeid bij kasteel Roosendaal in Arnhem, de tot een specialisme dat gaat van een Politie Academie Warnsveld en diverse grachtenpanden in Amsterafdichting van bijvoorbeeld een functionele voorraadkelder tot het dam werden vergelijkbare klussen geklaard. Daarnaast zijn er honmaken, bedenken en afleveren van een luxe woonruimte onder een derden kelders waterdicht en afgewerkt opgeleverd tijdens het Amsterdams grachtenpand. bestaan van het bedrijf. En vele kilometers injecteren van optrekkend Het bedrijf is zeer begaan met maatschappij en milieu en het VCA vocht met succes is ook een feit. Een nieuwe ontwikkeling ­binnen gecertificeerde personeel werkt daarom uitsluitend met door officihet bedrijf is dat zij een nieuw buitenafdichtingssysteem ontwikkeld ële instanties goedgekeurde milieuvriendelijke producten. hebben. Door dit cementgebonden systeem kan het vocht van buiOPTREKKEND VOCHT ten niet meer naar binnen.

Helaas ontkomen vele huizen en fundaties niet aan het probleem Kijk op: www.vochtproblemen.nl voor meer informatie en uitleg van optrekkend vocht. Het water wordt als het ware door de stevan alle werkzaamheden, heeft u haast dan is even bellen naar het nen in de muren opgezogen, opgenomen en ­verder getransporteerd bedrijf altijd mogelijk.

HSD VOCHTBESTRIJDING

Nieuweweg 76 6744 PN Ederveen

T 0318 - 572 718

E info@vochtproblemen.nl I www.vochtproblemen.nl

54 B+U 6 2017 PRISMA BEVEILIGING / PRISMA BOUWPLAATS SERVICE

De bouwplaats is niet voor iedereen toegankelijk Dat klinkt heel logisch maar in de praktijk is dat niet altijd even goed uitvoerbaar. Prisma Bouwplaats Service heeft zich gespecialiseerd in de inrichting. Toen halverwege de jaren 90 de vraag naar de beveiliging sterk toenam en toegangscontrole tot de bouwplaats een sterke vlucht nam onder invloed van regelgeving bleek dat de combinatie met Prisma Beveiliging uniek was.

Inmiddels zijn alle activiteiten, en dus ook de beveiliging en toegangscontrole ondergebracht in Prisma Bouwplaats Service, zodat de aannemer met ĂŠĂŠn in plaats van twee contracten werkt voor hetzelfde resultaat.

PRISMA BEVEILIGING / PRISMA BOUWPLAATS SERVICE B+U 6 2017 55

P

risma Bouwplaats Service is een allround beveiligingsbedrijf en richt zich niet alleen op bouwplaatsbeveiliging. De kennis op­gedaan met bouwplaatsbeveiliging heeft zich vertaald naar specialistische kennis op het gebied van aanleg en onderhoud van complexe projecten zoals auto- en treintunnels. Daarnaast biedt ­Prisma Beveiliging de mogelijkheid objecten te beveiligen via persoonsgebonden toegangscontrole. Hiervoor wordt zowel de hardware, bijvoorbeeld in de vorm van tourniquet(containers), als de software voor de toegangscontrole en camera-observatie geleverd dan wel verhuurd. Vanuit Diemen worden alle werkzaamheden in Nederland gecoördineerd en ondersteund.

“Communicatie wordt vaak gezien als toverwoord. Voor ons is het heel belangrijk dat we dezelfde taal spreken als de aannemer. Wij kennen de bouwplaats als geen ander en kunnen op die manier de bouwondernemer adviseren. Als het gaat om persoonsgebonden toegangscontrole waarbij ook identificatie van werknemers een onderdeel kan zijn, zijn wij zeker geen ‘vreemde eend’ in de bijt.

We luisteren naar de gebruikers en komen zo tot een totaaloplossing die voldoet aan de wensen van de klant”, aldus Marc Niele.

INNOVATIEF EN TOEKOMSTGERICHT

Cameratoezicht is een algemeen bekend begrip. Voorheen werd er vaak gewerkt met een gesloten systeem, maar met de opkomst van de digitale techniek raakt deze werkwijze achterhaald. Camerabeel­ den worden tegenwoordig in de Cloud aangeboden. Daarbij is het van groot belang dat er via afspraken en veiligheidsmaatregelen wordt bepaald wie er toegang heeft tot deze gegevens. De gegevens zijn afhankelijk van de situatie zichtbaar via een meldkamer, een toezichtruimte of een mobiele telefoon. De camera’s zelf hebben ook een grote ontwikkeling doorgemaakt. De digitale camera is 24/7 inzetbaar en beschikt vaak over een warmtebeeld-optie waarmee ook ’s nachts kan worden gedetecteerd.

DE BOUWPLAATS IS GEEN BOUWMARKT

Als bouwonderneming ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van de mensen en de opslag van het materiaal. De belangrijkste vraag daarbij is hoe voorkomen kan worden dat ongenode gasten die bewust uit zijn op sabotage of diefstal, zich op het bouwterrein bevinden. Prisma Bouwplaats Service biedt in samenwerking met “De Bouwpas” een oplossing op maat: Arbeidskrachtregistratie en Toegangscontrole op bouwplaatsen. Alle Arbeidskrachten ontvangen een uitnodiging om zich in een beveiligde omgeving te registreren.

De gegevens worden verwerkt en opgeslagen en voldoen hiermee aan de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Afhankelijk van het project kan worden bepaald welke opties worden vrijgegeven aan de betreffende werknemer. Alle gegevens van de werknemers worden online ingediend. Op de eerste werkdag moeten alle medewerkers zich melden op de bouwplaats. Vanaf dat moment kan via een pasjessysteem worden geregeld welke gebieden een werknemer kan en mag betreden. Op die manier kan onder meer de aanwezigheidsregistratie worden gerapporteerd en weet men bij calamiteiten wie zich op de bouwplaats bevindt. De wensen kunnen per project worden gewijzigd en aangevuld.

PRISMA BEVEILIGING / PRISMA BOUWPLAATS SERVICE

Stammerkamp 19 1112 VE Diemen

PROJECTVOORBEELDEN Velsertunnel: De tunnel is van oorsprong een spoortunnel en een autosnelwegtunnel onder het Noordzeekanaal. De verkeerstunnel bevindt zich in de A22, de spoortunnel in de spoorlijn Haarlem - Uitgeest. De bediening en bewaking van de verkeerstunnel geschiedt vanuit de Verkeerscentrale Noord-West Nederland. Prisma Bouwplaats Service is tijdens de bouwfase verantwoordelijk geweest voor de beveiliging van de toegangswegen. Daarnaast heeft zusterbedrijf Prisma Beveiliging de permanente brandmeldsystemen en toegangscontrolesystemen aangebracht in de gerenoveerde tunnel. Voor de brandmeldinstallatie is onder meer gebruik gemaakt van detectie met behulp van speciale glasvezelkabel.

Amphiaziekenhuis te Breda: Momenteel wordt het nieuwe Amphiaziekenhuis gebouwd in Breda. Prisma Bouwplaats Service verzorgt hier alle voorzieningen op het gebied van bouwstroom, beveiliging maar ook de data aansluitingen voor het bouwketencomplex.

Rijksmuseum: Dit is een museum dat om speciale aandacht en voorzieningen vraagt als het gaat om branddetectie. De risico’s zijn immens en eventuele schades vrijwel onherstelbaar. Dit geldt zeker voor het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij Prisma Beveiliging zijn we ons heel goed bewust van deze situatie en als verantwoordelijke voor het onderhoud van alle specialistische branddetectie nemen we deze rol, net als bij alle overige klanten, zeer serieus. Onderhoud van systemen kan de levensduur verlengen en daar komt bij dat regelmatige controles noodzakelijk zijn om de goede werking te kunnen garanderen.

Piet Heintunnel en Michiel de Ruytertunnel Amsterdam: Het onderhouden van de brandmeldinstallatie, HRD aspiratiesystemen en onderhoud aan de hulpposten en brandblussers in de tunnelbuizen.

British Telecom is een toonaangevende organisatie die zich richt op volledige netwerk- en IT-oplossingen. De afnemers van de diensten en producten van BT zijn voornamelijk multinationals en overheidsinstellingen. Prisma Beveiliging is gecontracteerd om de hoog gevoelige rookdetectie systemen (aspiratie) te onderhouden. Brandbeveiliging is van een enorm belang aangezien brand in de datakasten enorme gevolgen kan hebben voor de bedrijfsvoering. Prisma Beveiliging voert op de 50 locaties van British Telecom het jaarlijks het onderhoud uit.

T +31 (0)20 – 416 5020

info@prismabeveiliging.nl www.prismabeveiliging.nl

Renoveren in 1 dag zonder stof, afval en overlast

Voor meer informatie ga naar

www.GLAZZpanelen.nl

of neem contact op met onze afdeling verkoop:

T: 0517 380 900 GLAZZpanelen@Steinfort.nl

13756

STEINFORT GLAS B.V. B+U 6 2017 57

GLAZZpanelen EEN ANDERE DIMENSIE IN GLAS Steinfort Inspirerend Glas heeft een innovatief product in de markt gezet. Met een nieuwe toepassing van vlakglasproducten is het bedrijf uitgegroeid tot een van de meest vooruitstrevende glasindustrieën in Europa. Deze nieuwe ontwikkeling kan worden gebruikt bij nieuwbouw, renovatie en prefab unitbouw.

STYLING EN UITSTRALING

G

las heeft een zeer kenmerkende uitstraling en door gebruik te maken van de nieuwste technieken kunnen de GLAZZpanelen zowel seriematig als per stuk worden geleverd. Het plaatsen van de panelen zorgt voor een minimale overlast en het is vele malen sneller te monteren dan het reguliere tegelwerk met het daarbij behorende breek-, stuc- en voegwerk. De onderhoudskosten zijn laag en de panelen zijn eenvoudig in te meten. De uitstraling van een badkamer of keuken verandert dusdanig dat veel bewoners dit ervaren als zeer luxe. Bijkomend voordeel is dat de bewoners tijdens de renovatie in de woning kunnen blijven. De oude tegelwanden worden niet verwijderd omdat de GLAZZpanelen op de bestaande wand worden gemonteerd. Hierdoor kan er schoon en snel worden gewerkt.

Het inmeten van een ruimte is eenvoudig en kan zonder dure apparatuur uitgevoerd worden. De panelen kunnen in diverse kleurschakeringen worden uitgevoerd. Het totale kant-en-klare pakket wordt in de fabriek op maat gemaakt en per badkamer of keuken als één pakket uitgeleverd. De lokale vakman kan de montage verzorgen waardoor er geen extra specialist aan te pas hoeft te komen. Dat werkt tijd- en kostenbesparend. Na de montage van de wanden kan het sanitair worden geplaatst.

MEERDERE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN

Steinfort heeft passend bij de GLAZZpanelen ook een prefab

foto 1

STEINFORT GLAS B.V.

PROJECTEN: FOTO LINKERPAGINA: Renovatie van publieke toiletruimte in het Academisch Medisch Centrum Amsterdam. Hierbij zijn Glazzpanelen toegepast in effen kleur en Glazzpanelen die voorzien zijn van een keramische print.

FOTO 1: Renovatieproject naar Nul op de Meter waar Glazzpanelen zijn toegepast in badkamer, keuken en toilet. Uitgevoerd door Bam Wonen bv in opdracht van woningbouwcorporatie Portaal.

FOTO 2: Renovatieproject naar Nul op de Meter waar Glazzpanelen zijn toegepast in badkamer, keuken en toilet. Uitgevoerd door Bam Wonen bv in opdracht van woningbouwcorporatie Woonwaard.

vloer ontwikkeld. Deze vloer wordt gemaakt op basis van polyurea. De vloer is voorzien van opstaande kimranden waarmee kitnaden komen te vervallen. Met deze toepassing kan een levenslange waterdichte vloer worden gegarandeerd. Ook hier wordt de vloer over de bestaande vloer aangebracht. GLAZZpanelen kunnen uitstekend worden gecombineerd met infrarood verwarming. Een groot voordeel van infrarood verwarming is dat het vele malen goedkoper is in aanleg dan een radiatorverwarming.

Zie voor meer informatie www.glazzpanelen.nl

foto 2

Marconistraat 6 8801 PM Franeker

T. 0517 – 380 900

E. info@steinfort.nl I. www.steinfort.nl

58 B+U 6 2017 DUOZAAG B.V.

Detectielussen op maat gezaagd DuoZaag zorgt voor een exacte zaagsnede in het aanbrengen van detectielussen in het wegdek. De aansluiting op het Universeel Wegkant Station (UWKS) wordt netjes afgewerkt. Het wegdek wordt schoon opgeleverd omdat wij beschikken over een eigen wegdekreiniger.

PROJECTEN Detectielussen in de Coentunnel, Detectielussen in de Benelux­tunnel.

Detectielussen in de Velsertunnel.

Detectielussen in de Nijverdal­tunnel.

Detecielussen op het hele ­Velperbroekcircuit.

2000 detectielussen in en om de dubbeldeks tunnel in Maastricht.

In heel het land complete kruispunten voorzien van detectie­lussen.

Detectielussen voor de signalering op alle Rijkswegen.

W

ij zijn een gespecialiseerd en onafhankelijk opererend bedrijf en een betrouwbare partner voor diverse aannemersbedrijven. Onze grote kracht is het werken vanuit een probleemoplossende instelling waarbij wij samenwerken met onze partners en geen concurrent zijn van deze opdrachtgevers.

VAKMANSCHAP EN ERVARING

DuoZaag beschikt op dit moment over vier zaagwagens en een wegdekreiniger. Alle werkzaamheden kunnen achtereenvolgens worden uitgevoerd. Omdat het bedrijf over het totaalpakket aan machines beschikt gaat er geen tijd verloren omdat er gewacht moet worden op het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de schoonmaakwerkzaamheden. De wegdekreiniger heeft een vergaarbak met een capaciteit van 8 m3 van 3700 liter en een hogedrukwaterpomp van 150 bar-100L/minuut. Zo wordt de kwaliteit gewaarborgd: aanleg detectielussen, afwerken van de lussen en het reinigen van het wegdek. Als extra service beschikt DuoZaag over een 24/7 calamiteitendienst.

GESCHIEDENIS

In 2011 is DuoZaag gestart met één wagen. De eerste opdracht is, het op maat zagen van 500 lussen in het bestaande asfalt voorafgaan-

DUOZAAG B.V.

Nijverheidsstraat 63 6681 LN Bemmel

de de aanleg van nieuw asfalt op de A4/A10. Al snel werd een tweede wagen in gebruik genomen. In korte tijd is DuoZaag steeds verder uitgebreid. In juni 2016 is een groter pand aangekocht en sinds mei 2017 worden alle werkzaamheden vanuit Bemmel aangestuurd. Op dit moment werken er twaalf medewerkers bij het bedrijf waarvan acht in de uitvoerende dienst. Al het materieel wordt in eigen beheer onderhouden. Het wagenpark kan op die manier zo optimaal mogelijk worden ingezet. Uiteraard beschikt DuoZaag over de benodigde kwaliteits- en veiligheidscertificaten.

T. 0316 – 371 046

E. info@duozaag.nl I. www.duozaag.nl

PROLIAD LED LIGHTING B+U 6 2017 59

Ledverlichting uitgelicht Proliad Led Lighting ontwikkelt en produceert innovatieve binnen- en buitenverlichting. Een goed lichtplan zorgt ervoor dat een object of een gebouw mooi wordt aangelicht. Een bouwlamp gericht op een stadsmonument leidt vaak tot de spreekwoordelijk vlag op een modderschuit.

W

“

ij werken samen met gerenommeerde partners en zorgen ervoor dat de verlichting het verschil maakt in het ontwerp en de uit­straling die u wilt bereiken. Een optimale lichtbeleving geeft ­mensen een aangenaam en comfortabel gevoel. Het gevolg van mooie verlichting: een hogere omzet, een prettige werksfeer en een ­betere merkbeleving.

Kwaliteit en service staan bij ons voorop. We doen onze klanten een eerlijk aanbod en komen onze afspraken na: KISS – “keep it simple stupid”, aldus Wouter Verhoeven, directeur Proliad Led Lighting.

Naast alle technische mogelijkheden die ledverlichting biedt is er ook een economisch voordeel te behalen. Een goede ledverlichting is duurzaam, werkt kostenbesparend en draagt bij aan een beter ­milieu. Ledverlichting kan volledig aan de wensen van de klant worden aangepast. Door de vele technische mogelijkheden kan een object tijdens een bepaalde periode extra worden aangelicht maar is het via de juiste programmering in het lichtplan ook mogelijk de ­verlichting op een bepaalde tijd te dimmen zonder dat u daar zelf aan hoeft te denken. Ledverlichting kan sfeerbepalend zijn als het op de juiste manier wordt gepresenteerd en aangelegd en kan per seizoen een andere uitstraling geven. Proliad Led Lighting verzorgt het lichtplan en de installatie zodat de kwaliteit op alle vlakken is gewaarborgd.

Samen met de klant wordt een uniek ledverlichtingsproject ontworpen. Vooraf wordt een projectplan besproken en aan de hand ­daarvan wordt een ontwerp gemaakt waarbij de ledlampen en -armaturen worden gekoppeld aan het object of gebouw dat in de

schijnwerper moet komen te staan. Een project op maat behoort ook tot de mogelijkheden. Daarvoor wordt eerst een prototype vervaardigd en wordt gepresenteerd middels 3D-CAT-bestand.

INNOVATIE

De nieuwste ontwikkeling is de Kaderspots! De spot verlicht alleen een kader om een object. De ontwikkeling is ontstaan naar aanleiding van een vraag van het Joods Historisch museum.

ENKELE VOORBEELDPROJECTEN: MUSEA: Voorlinden Museum Rijksmuseum van Oudheden Teylers Museum Joods Historisch Museum

TOONAANGEVENDE ARCHITECTONISCHE VERLICHTING: De oude Haven in Rotterdam De Hef in Rotterdam Verlichting Utrechtse Domtoren Arnhem Centraal Station Bushalte Eindhoven WCW

PROLIAD LED LIGHTING

Archimedesbaan 22 3439 ME Nieuwegein

T. +31 (0)85 – 8769 548

E. info@proliad.com I. www.proliad.com

60 B+U 6 2017

Vloeren weer schoon en veilig door Cyclone Cleaning INNOVATIEVE SPORTCONSTRUCTIES GEBONDEN

Langdurig betere speleigenschappen door vlak blijvende sportvelden.

ISOLEREND

Isolerende eigenschappen maken dunne constructies mogelijk.

SNEL

Straten en fietspaden

Parkeergarages

Stations en luchthavens

Bedrijvenen industrieterrein

Kunstgrasvelden kunnen in zeer korte tijd gerealiseerd worden.

MINIMAAL TRANSPORT

Nauwelijks transportbewegingen dus veel minder overlast T 085-0492021 | info@cyclonecleaning.nl | www.cyclonecleaning.nl

Verder met schone vloeren

13706

INNOVATIEVE CONCEPTEN

Zonnecollectorveld Onder het veld bevinden zich slangen met vloeistof voor het verwarmen van bijvoorbeeld kleedruimtes of douchewater.

Ook kan de energie worden opgeslagen en in de winter gebruikt voor het verwarmen van de velden.

Proliad ontwikkelen en produceren innovatieve binnenen buitenverlichting van standaard oplossingen tot maatwerk en turn-key projecten.

Productie en assemblage te Nieuwegein ‘’Made in holland’’

Push-Up Veld Vanaf de onderzijde wordt de mat bevochtigd.

Voordelen: • Minder waterverbruik, • Gelijkmatige verdeling, • Geen overlast van besproeiingen, • Meer bespelingsuren voor onderhoud, • Mogelijkheid tot conditioneren van het water tegen bijvoorbeeld algen.

SuperSub - Sportbases BV Telefoon : +31 (0)71 - 542 46 30 E-mail

: info@supersub-sportbases.com

Website : www.supersub-sportbases.com

Archimedesbaan 22, 3439 ME Nieuwegein T +31 (0)85 - 8769548 – www.proliad.com 13758

13645

VAN OOSTRUM WESTBROEK B.V. B+U 6 2017 61

Een goede bekende in de regio Van Oostrum Westbroek B.V. is een allround grondbedrijf dat in 2018 zijn 50-jarig bestaan hoopt te vieren. Diverse grote projecten in de regio Utrecht en Hilversum zijn mede tot stand gekomen door de inzet van dit bedrijf.

E

en specialistisch onderdeel van het grondwerk is de waterbouw.

Van Oostrum is een betrouwbare partner bij de aanleg van damwanden en beschoeiingen waarbij gebruik wordt gemaakt van diverse materialen zoals hout, staal en kunststof. Ook de aanleg van bruggen en steigers wordt vakkundig uitgevoerd. Een ander specialisme is het bewerken van veenweidegebieden waarvoor vakkundig personeel aanwezig is binnen het bedrijf. De werkzaamheden vragen om een andere aanpak en ander materieel.

Sinds de start van het bedrijf zijn de werkzaamheden veranderd en is Van Oostrum met zijn tijd meegegroeid. Wat niet is veranderd is de sterke positie in de regio en veel van de opdrachten worden in een straal van 70 km rond Westbroek uitgevoerd.

Anno 2017 beschikt het bedrijf over 17 kranen, in de bouwvak werden 5 nieuwe kranen geleverd die allemaal zijn uitgerust met een GPSsysteem. Begin 2017 zijn er 2 nieuwe shovels met de nieuwste motoren aangeschaft. Om ook het zware grondverzet goed uit te kunnen voeren beschikt Van Oostrum over 7 tractoren waarvan er onlangs nog 2 zijn vervangen. Voor de veiligheid zijn deze trekkers uitgerust met een tractorbumper. Het onderhoud van de machines gebeurt geheel in eigen beheer.

PROJECTEN Recentelijk is de reconstructie van de Huydencopenweg opgeleverd. Er zijn stalen damwanden gezet en de bestrating is vernieuwd. Het werk is uit­ gevoerd in opdracht van de gemeente De Bilt.

In op dracht van Waternet is de dijkverzwaring Winkeldijk bij Abcoude uitgevoerd en opgeleverd.

Bij de ecologische verbindingszone bij het Amsterdamse Bos is een natuurlijkvriendelijke oever aangelegd. Tevens zijn 15 fiets- en voetpaden gereconstrueerd en heringericht. De opdracht is uitgevoerd voor de gemeente Amsterdam.

CERTIFICERING

Van Oostrum is VCA** gecertificeerd. Het bedrijf beschikt over het BRL SIKB Protocol 7001 Landebodemsaneringen en protocol 7003 Waterbodemsaneringen. Onlangs is daaraan toegevoegd de CO2 foodprint trede 3.

VAN OOSTRUM WESTBROEK B.V.

Burg. Huydercoperweg 32 3615 AD Westbroek

T. 0346 – 281443

E. info@van-oostrum.nl I. www.van-oostrum.nl

62 B+U 6 2017 RHS RONDHOUT

Van boomstam tot eindproduct RHS rondhout levert een duurzaam en uniek product. Hout is een grondstof die in relatief korte tijd bijgroeit. Als er net zoveel bomen worden geplant als er worden geoogst, ontstaat er geen kaalslag en kan worden gesproken van een duurzaam productieproces.

O

p locatie - in het bos wordt het hout al geselecteerd voor het toekomstige eindproduct. Het hout wordt op lengte gezaagd waarna het wordt klaargelegd voor transport. RHS rondhout produceert cilindrisch gefreesde en geschilde, palen van diverse soorten (naald)hout. De palen kunnen worden geleverd in elke gewenste lengte en diameter.

De bijproducten die ontstaan na het schillen of frezen van hout zijn een ideale vulling voor paardenbakken maar kunnen ook worden gebruikt als onkruidbestrijder of als valbreker onder speeltoestellen.

RHS rondhout is in december 1989 opgericht vanuit de gedachte: Kwalitatief goed hout selecteren en dit een betere en hoogwaardige eindbestemming geven. In de afgelopen 25 jaar heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot een betrouwbare afnemer en leverancier van rondhout in verschillende Europese houtsoorten. De producten worden afgenomen van particuliere boseigenaren, gemeenten, overheid en landschapsorganisaties. Sinds 2005 is RHS rondhout PEFC gecertificeerd. Dit is een internationale non-profitorganisatie met als doel een duurzaam beheer van bossen over de hele wereld.

Vanuit het duurzaamheidsperspectief doet RHS rondhout zijn uiterste best om kwalitatief hoge eindproducten te leveren. Daarentegen

RHS RONDHOUT

Paasloweg 1a 3849 RV Hierden

blijft hout een natuurlijk product waardoor de kwaliteit en de structuur per stam kan verschillen. Bepaalde houtsoorten zijn beter bestand tegen schimmels en andere houtsoorten zijn beter bestand tegen insecten en weersinvloeden. Om die reden worden houtsoorten ingedeeld in klasse 1 t/m 5. Klasse 1 staat voor zeer duurzaam: 25 jaar en langer en klasse 5 is minder duurzaam, minder dan 5 jaar.

RHS rondhout heeft een eigen Harvester waardoor het bedrijf flexibel inzetbaar is. Er wordt gewerkt met een vast groep mensen in het bos die hun vak verstaan.

Wij oogsten, kopen en verkopen rondhout in binnen- en buitenland.

Op onze website staan diverse houtsoorten en de toepassingen per houtsoort verder beschreven. Omdat hout een natuurproduct is wordt vaak gezegd: hout werkt en raakt ook nooit uitgewerkt. De weersinvloeden blijven van invloed op hout: het zet uit bij vocht en krimpt bij droogte. Niet alle houtsoorten werken evenveel. RHS rondhout levert palen, perkoenen, beschoeiingen en ander houterig materiaal.

Via deze link tonen wij u een stukje praktijk van RHS rondhout: www.rondhout.com

T. 0341 – 413 538

E. info@rondhout.com I. www.rondhout.com

ACN B+U 6 2017 63

Een bliksemschicht is een mooi natuurverschijnsel Dit is een uitdrukking waar de meningen sterk over verschillen. Door het veranderende klimaat heeft Nederland vaker te maken met hoosbuien en in sommige gevallen gaat dit gepaard met onweer en bliksem. Daarom is het van groot belang dat gebouwen een goede bliksembeveiliging hebben.

A

CN ontwerpt, monteert en onderhoudt veiligheidsaardingssystemen conform de nieuwste technieken en veiligheidsnormen.

Bliksembeveiliging is meer dan een externe bliksemmafleider.

In de huidige maatschappij waarbij de techniek een grote rol speelt moeten systemen en apparatuur per object worden beschermd door middel van overspanningsafleiders.

ACN richt zich sterk op drie sectoren in de markt: Utiliteit, Industrie en Telecom. Daarnaast neemt de medische sector een aparte plaats in waardoor er andere risico’s moeten worden ingecalculeerd. Het belang van goede veiligheidsaarding wordt vaak onderschat. Bij kortsluiting is veiligheidsaarding van groot belang omdat een goed

systeem de elektrische installatie uitschakelt. Daarmee wordt een levensgevaarlijke situatie of brand voorkomen. ACN voldoet bij de aanleg en het onderhoud aan de strengste veiligheidseisen en deze zijn allemaal terug te vinden op de website: www.acnbv.nl

Enkele aansprekende projecten uitgelicht

Voor een grote opdrachtgever gaat ACN het distributiecentrum met een dakoppervlak van 50.000 m2 voorzien van een bliksem-, overspannings- en permanent valbeveiligingssysteem. Door al deze systemen in combinatie aan te leggen wordt het risico van een blikseminslag afgewend en wordt schade aan apparatuur en meterkast voorkomen. Op het moment dat medewerkers zich voor werkzaamheden op het dak begeven zijn gebouweigenaren/beheerders verantwoordelijk voor hun veiligheid. Door het aanbrengen van een permanent

ACN

Proostwetering 20 3543 AE Utrecht

valbeveiligingssysteem kunnen alle voorkomende dakwerkzaamheden permanent en veilig worden uitgevoerd. Het VUmc heeft voor ACN gekozen om de totale aardingsinstallatie aan te leggen. Daarbij zijn ook de ‘medische aardingen’ aan ACN toevertrouwd. Er moet een bliksembeveiliging worden gemonteerd die ervoor zorgt dat dat bedrijfsprocessen niet worden verstoord tijdens noodweer. Er is gekozen voor een systeem dat voldoet aan BRL1201, een kwaliteitssysteem dat slechts door enkele bedrijven in deze branche wordt gevoerd. Naast de bestaande kliniek wordt ook nieuwbouw gerealiseerd. In dit Imaging Center worden enkele hoogwaardige onderzoeks- en vakgroepen ondergebracht. Ook voor dat gebouw zal ACN de aardingsinstallatie aanleggen en onderhouden.

De wereld van de Telecom staat bekend als een ‘snelle’ wereld die continu verandert. Communicatie is een groot goed en providers passen hun apparatuur steeds aan op de behoefte van hun klanten.

Dat betekent dat medewerkers vaak op grote hoogte moeten werken. Voor KPN, Vodafone, T-mobile en Tele2 verzorgt ACN de valbeveiliging zodat engineers in geval van calamiteiten altijd veilig de werkplek kunnen bereiken.

ACN vindt het leuk om u als bedrijf terzijde te staan met kennis en kunde. Het bedrijf is initiatiefnemer van het platform “Duurzame bliksembeveiliging” en is actief lid van Uneto-VNI. Door veelvuldig samen te werken in meerdere platform is het bedrijf een overtuigend LEAN denker. Door kennis en kunde te bundelen en elkaar te versterken ontstaat er voor alle partijen een win-winsituatie.

T +31 (0)88 – 225 72 67

E sales@acnbv.nl I www.acnbv.nl

64 B+U 6 2017

KWALITATIEF EN VAKKUNDIG PARTNER

in bosexploitatie, transport, houthandel en verwerking

Paasloweg 1a 3849 RV Hierden

Leveran cier van, pale n, perk oen en, bes choe iing en en and er hout erig mat eria al

0341 41 35 38

www.hollanddrilling.nl

info@rondhout.com rondhout.com 13769a

13763

ht W ZdE Z /E t W E/E'^^d > h/' EdZ > ^d E Z' E ͘s͘ ƌ͘ ͘ WŚŝůŝƉƐƐƚƌĂĂƚ ϭϱ WŽƐƚďƵƐ ϱϰ Ͳ ϳϵϬϬ ,ŽŽŐĞǀĞĞŶ EĞĚĞƌůĂŶĚ

d ͗ нϯϭ ϱϮϴ ϮϮϵ ϰϬϬ & ͗ нϯϭ ϱϮϴ Ϯϲϯ ϴϴϬ ͗ ŝŶĨŽΛďĐƐƐƚĞĞů͘ĞƵ / ͗ ǁǁǁ͘ďĐƐƐƚĞĞů͘ĞƵ

dt ͗ E>ϬϬϭϮϲϲϳϱϱ Ϭϭ > ͗ E>ϬϬϭϮϲϲϳϱϱ> Ϭϭ <s< ͗ ϬϰϬϭϭϳϯϯ

Zd/&/ d E͗ /^K ϵϬϬϭ <^ Ͳ<ϬϬϳϯϲͬϬϴ ͬ <KDK <ϳϮϯϬͬϬϰ ͬ EKZ ϭϭϳ s Z > Z Ͳ ϲϬϲ s> ,d Z /EͲ EͲ/^KͲϭϳϲϲϬͲϭ EZtϮϱͲϱϬϴϵ ͬ & ϭϯͬϭϮϰZ s Ϯ ͬs ΎΎ ͲϮϬϭϰͲϭϯϯ ͬ K,^ ^Ͳ<ϴϰϴϱϰͬϬϭ

13779

DRENOTUBE / HATEK TECHNICAL DEVELOPMENT B+U 6 2017 65

Grindkoffer zonder grind Als je dit leest zou je zeggen: dan is het geen grindkoffer. Drenotube is een nieuw product dat is ontwikkeld om wateroverlast tegen te gaan en wordt voor 90% uit gerecycled materiaal gemaakt maar is wel 100% recyclebaar.

D

renotube is een drainagesysteem bestaande uit vijf delen. De basis is een geperforeerde kunststof pijp. Daaromheen komt een filter dat weer wordt omsloten door een net gevuld met gerecycled kunstgrind. Om ervoor te zorgen dat er geen vuil in het systeem kan komen wordt het systeem omsloten door een geosynthetische waterdoorlaatbare wikkel en een net. Hiermee is de vraag grindkoffer zonder grind beantwoord.

ANDERE KIJK OP INNOVATIE

Hatek Technical Development (HTD) is importeur van het systeem en op dit moment vormt Drenotube een belangrijk onderdeel van het bedrijf. Uit de eerdere omschrijving wordt al snel duidelijk dat er veel toepassingsmogelijkheden zijn zoals langgerekte sleufdrainage en het afkoppelen van hemelwaterafvoer bij woningen, maar het product is ook geschikt voor de afwatering van sportvelden of bij wegen. Ook grotere “grind”-koffers kunnen door dit systeem worden vervangen. Omdat het product grotendeels uit gerecycled kunststof bestaat hoeven er geen grondstoffen te worden gewonnen. Tevens is dit kunststof een lichtgewicht product dat eenvoudig is te onderhouden. Het is een allround systeem dat zich onderscheidt van de tot nu toe gangbare systemen. Mocht zich toch vuil in het systeem ophopen kan de geperforeerde buis makkelijk worden doorgespoten en gereinigd. Drenotube bestaat uit kunststof buizen die aan elkaar worden gekoppeld via een koppelstuk maar ook in een bocht om een ondergronds object heen gelegd kunnen worden.

DRENOTUBE / HATEK TECHNICAL DEVELOPMENT

Hoogkana 19 4031 MK Ingen

PROJECTEN Eind juli is in de gemeente Heerhugowaard het Drenotube drainage/infiltratie systeem toegepast bij een sportveld in de gemeente. Het systeem is toegepast in combinatie met een TBB uitstroombak. De toegepaste Drenotube is de DR300 SN4 met een binnenbuis van 110mm.

Drenotube is geplaatst in de teen van de Gevelingendijk ter hoogte van ­Sirjansland om het kwelwater op te vangen zodat het kwelwater niet meer onder de aangrenzende weg door gaat “Dillingsweg” Het ging om het 522 meter wat slechts in enkele dagen is aangelegd. De levering is verzorgt door van Zeijl Drainage en aangelegd door Waterschap Scheldestromen.

Gemeente Breukelen: Drainage beschoeiing langs het meer in Breukelerveen.

T. +31 (0)344 – 663 585

E. info@drenotube.nl I. www.drenotube.nl

66 B+U 6 2017 ROB WIJFJE HEIBEDRIJF

Heibedrijf groot in het tussensegment Rob Wijfje Heibedrijf is een klein heibedrijf maar groot in het tussensegment. Als andere bedrijven moeite hebben een klus te klaren op een lastig bereikbare locatie wordt vaak de hulp ingeroepen van Rob Wijfje.

H

et heibedrijf bestaat sinds 1929 en inmiddels is de derde generatie Wijfje actief in het familiebedrijf. Sinds 2013 worden de werkzaamheden uitgevoerd onder de naam Rob Wijfje Heibedrijf. De kracht van het bedrijf zijn de korte lijnen, de grote flexibiliteit en de concurrerende prijzen. Het Heibedrijf voert veel projecten uit in de tuinbouw en de agrarische sector. Bij lastige projecten of locaties wordt Rob Wijfje vaak benaderd door collega’s voor het uitvoeren van een opdracht.

Tijdens de crisis heeft Rob Wijfje Heibedrijf zijn horizon verlegd. In België, Duitsland en Oostenrijk heeft het bedrijf meerdere projecten gerealiseerd. Omdat het bedrijf grote bekendheid geniet in de kassenbouw heeft Rob Wijfje onlangs in Oostenrijk in opdracht van een Nederlandse ondernemer 2500 palen geslagen voor een kassenbouwproject aldaar.

MATERIEEL Daewoo DH 200 LC; met 2.5 tons Junttan blok voor betonnen en houten palen.

Midi heistelling; Voor houten palen en buispalen voor de kleinere klussen.

Vrachtwagen; Voor de midi heistelling en vervoer kraantoebehoren.

P &H 210; Heistelling met leiers en vrijval blok. Lichte kraan zeer geschikt voor houten palen.

Vrachtwagen 4-assige semidieplader gestuurde assen kunnen we bijna overal komen voor het transport van kranen.

Als de markt problemen heeft met het aanleveren van betonnen palen moet er worden gezocht naar een alternatief. Vaak komt dan het specialisme van Rob Wijfje Heibedrijf naar voren: heien met ouderwetse houten palen met betonnen opzetter. Rob Wijfje beschikt over de kennis en een Deawoo heistelling met een 2.5 tons Junttan blok dat zeer geschikt is voor het heien met kleinere en lichtere betonnen palen en houten palen. Op deze manier onderscheidt het bedrijf zich in de markt.

PROJECTEN Kassenbouw Italië, België en Oostenrijk; in 2017 in totaal 6000 betonnen palen geëxporteerd naar het buitenland.

Snelrewaard, op een lastig te bereiken locatie 100 palen geslagen voor de paardenbak van een manege. Er zijn 12 betonnen palen van 12 m bij 29x29 cm geslagen.

Oostenrijk, Bad Blumenthal/ Blumau, palen geslagen t.b.v. kassenbouw.

Eerste p­ roject 1050 palen en het tweede project 2600 palen.

50 houten palen van 20 meter lang met een 3 m betonnen opzetter voor een waterruimte van een kas.

Oude Rijn heiproject voor een huis; 22 palen met een lengte van 14 m bij 18x18 cm

ROB WIJFJE HEIBEDRIJF

Korteraarseweg 140B 2461 Korteraar

T. 0172 – 60 222 85

E. info@wijfjeheibedrijf.nl I. www.wijfjeheibedrijf.nl

ARCOLUX B+U 6 2017 67

Lichtdoorlatende ­dakconstructies Arcolux is een totaalbedrijf voor lichtdoorlatende dakconstructies. In samenspraak met de klant wordt in eigen beheer het product ontwikkeld, geproduceerd en geïnstalleerd. Indien nodig wordt alle kennis en kunde vanaf de start van het project ingebracht in het projectteam. Als het project niet vanaf de start wordt begeleid, worden de constructietekeningen in BIM-formaat aangeleverd, waarna het productie- en plaatsingsproces van start gaat. Arcolux is bekend met de BIM-methodiek en beschikt over de noodzakelijke tools voor de verwerking via dit systeem.

D

e belangrijkste afzetmarkt is Noord-Europa. Binnen Europa worden de producten grotendeels afgezet in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Scandinavië. In Frankrijk is een zelfstandige dochteronderneming gevestigd. Deze onderneming is zelf verantwoordelijk voor de acquisitie, verzorgt de tekeningen en levert de opdracht productiegereed aan bij Arcolux Nederland. De levering en de montage worden vervolgens door Arcolux Frankrijk verzorgd. In andere landen worden de daglichtconstructies door distributeurs verkocht.

NIEUWE GENERATIE HEEFT NIEUWE IDEEËN

Arcolux is een volledig familiebedrijf en alle aandelen zijn in handen van de familie. In 1984 is het bedrijf opgericht door de heer M.H. Popeijus. Zonen Erik en Stefan hebben het bedrijf inmiddels overgenomen, maar niet voordat zij hun sporen bij derden hadden verdiend.

ARCOLUX

Newtonstraat 3 1704 SB Heerhugowaard

PROJECTEN Appartementen complex, Velserbroek, Nederland AZ stadion, Alkmaar, Nederland Beauty center, Sacavem, Portugal Tramremise, Brussel, België Carrefour winkelcentrum, Angers, Frankrijk (zie foto)

De directie is blij met de bereikte resultaten maar dat betekent niet dat er geen toekomstplannen zijn. De volgende generatie producten zal bestaan uit nog meer duurzame en energiebewuste oplossingen. Verder oriënteert Arcolux zich op multifunctionele lichtdoorlatende daken zoals groene en energiedaken.

Alle producten worden volgens de CE-normen geproduceerd en omdat veiligheid hoog in het vaandel staat heeft Arcolux samengewerkt met de Arbeidsinspectie waaruit het Handboek Veiligheid van de branchevereniging Nederlands Rubber en Kunststof Federatie (NRK) tot stand gekomen is.

T. 072 – 571 93 64

E. info@arcolux.nl I. www.arcolux.nl

68 B+U 6 2017 Arcolux BV is een familiebedrijf gespecialiseerd in het produceren en monteren van lichtdoorlatende dakconstructies.

Wij zijn in staat hoogwaardig geĂŻsoleerde en thermisch onderbroken oplossingen op maat te bieden, die wij Thermische onderbreking desgewenst 3D in BIM kunnen modelleren.

HR++ SYSTEEM

Arcolux BV - Newtonstraat 3, 1704 SB Heerhugowaard - Telefoon: 072 5719364 - Internet: www.arcolux.nl - E-mail: sales@arcolux.nl

13800

Wij bieden u ruim 33 jaar ervaring met een hoog serviceniveau, uitgebreide technische ondersteuning en hoge leverbetrouwbaarheid.

DR AINAGE& IN F ILT R AT IE de grindsleuf zonder grind

www.drenotube.nl Hatekgroep Hoogkana 19, 4031 MK Ingen T 0344-663585 E info@drenotube.nl 13783

13801

Advies en begeleiding van de aanleg van ondergrondse kabel- en leidingnetwerken Toezicht directievoering en projectleiding van diverse infrawerken Complete engineering van kabel- of leiding netwerken Specialist in engineering van sleuďŹ&#x201A;oze kruisingen Leemansstraat 19, 4251 LD Werkendam | T: 0183-216020 | www.atron-engineering.nl 13807

REFLEXY NEDERLAND BV B+U 6 2017 69

Dun isolatiemateriaal met maximaal rendement Reflexy Nederland BV is importeur van isolatiematerialen van Aluthermo® en levert sinds 2010 Aspen Aerogels®. Aluthermo® is geschikt voor isolatie van hellende daken en Aspen Aerogels® is geschikt voor het isoleren van platte en hellende daken.

D

irecteur en aandeelhouder van Reflexy Nederland is Leo ­Moerings. Hij heeft het bedrijf de afgelopen jaren opgebouwd en als merk in de markt gezet. Dankzij het hoge kennisniveau kunnen afnemers optimaal worden ondersteund en geadviseerd. De isolatiematerialen worden aangeleverd via toeleveranciers en uitvoerders worden begeleid bij de plaatsing van het isolatiemateriaal.

In samenwerking met Plus Point Marketing zijn architecten in Nederland bezocht zodat al tijdens de ontwerpfase advies kan ­worden uitgebracht over de toepassingsmogelijkheden van Aluthermo® en Aspen Aerogels®.

MISSIE

Naast import beschikt Reflexy Nederland over een testcentrum waar bestaande en nieuwe materialen worden ontwikkeld en getest. Het bedrijf wil isolatieproducten ontwikkelen met zo min mogelijk volume en een zo hoog mogelijk rendement. Uitgangspunt daarbij is dat de energieneutrale bouw voldoet aan de daaraan gestelde overheidseisen. Reflexy Nederland heeft een volledig nieuwe techniek ontwikkeld onder de naam Isoconcept. Het concept gaat uit van het isoleren en op temperatuur houden van het casco van het gebouw.

REFLEXY NEDERLAND BV

Langereis 8 1731 MD Winkel

Vloeren, wanden, plafonds en daken worden voorzien een temperatuurregelbare isolatie waardoor de binnentemperatuur afhankelijk van de buitentemperatuur per ruimte kan worden ingesteld/geregeld. De eerste resultaten van de testinstallatie zijn verheugend en beloven dat hiermee aan de gestelde eisen kan worden voldaan.

EEN AANTAL MONUMENTALE GEBOUWEN VOORZIEN VAN ISOLATIEPRODUCTEN VAN REFLEXY NEDERLAND. Landbouwmuseum Goutum Rijksmonument Het Speyart van Woerden’s Hofje in Utrecht De Kleine Komedie in Amsterdam Monumentale villa pan gedekt Aerdenhout Monument Stadhuis Haarlem Monumentale villa lei gedekt Weert Woonboerderij riet gedekt Valkenswaard Monumentaal woonhuis Kampen Monument vrouwengasthuis Franeker Bijgebouw riet gedekt Golfclub Zandvoort

T. +31 (0)224 – 542 891

E. info@reflexy.org I. www.reflexy.org

70 B+U 6 2017

MAS Dienstverleners, betrouwbaar en vertrouwd sinds 1997 MAS staat, zowel binnen de schoonmaakbranche als bij haar opdrachtgevers, bekend als een professionele partner in een excellente dienstverlening. MAS Dienstverleners is gespecialiseerd in het leveren van professionele dienstverlening op vele terreinen.

Voor uw vragen betreft: Dagelijks onderhoud van uw gebouwen Verzorgen van de verbouwing en renovatie van uw pand, inclusief de technische installaties.

LED verlichting Schoonloop matten.

Opleverschoonmaak uitvoeren en schoonhouden van uw ketenpark.

U kunt ons bereiken op 020-6935567 of een mail sturen naar ton@masdienstverleners.nl Voor meer informatie kunt u gaan naar www.masdienstverleners.nl

13732

Toonaangevend in bewegwijzering 13666

B+U 6 2017 71 ADVERTORIAL

Gevelbekleding met een luxe uitstraling Als het aankomt op dak- en wandbekleding van gebouwen, een paradak of de bouw van een carport of boothuis is Reno ­Projecten een gerenommeerde naam in de bouwwereld. Het bedrijf verrast opdrachtgevers met innovatieve oplossingen voor complexe gevelbekledingen.

Aantrekkelijke moderne ontwerpen die economisch verantwoord zijn.

Reno denkt groen Reno denkt praktisch Reno denkt vernieuwend Reno denkt mee Reno ontzorgt

Door Reno Projecten uitgevoerde projecten: • Tenniscentrum Daalmeer in Alkmaar na een verwoestende brand gerenoveerd inclusief een energiedak.

• De gevels van het Filmmuseum The Eye in Amsterdam • Het renoveren van de RAI in Amsterdam • Pand Piet Boon in Oostzaan

Otterkoog 6, 1822 BW Alkmaar, 072-564 43 33, info@reno.nl, www.reno.nl

HĂŠt laatste virtual reality nieuws als eerst

w w w . v r- n e w s . n u 13621

ATRON-ENGINEERING B+U 6 2017 73

Ondergrondse kruisingen, WAT KAN WEL EN NIET

ATRON-Engineering Advies & Infra houdt rekening met de ondergrondse verkeersregels. De ondergrondse infrastructuur is aan sterke wet- en regelgeving gebonden. Bovendien wordt het steeds drukker in de Nederlandse ondergrond.

DAAROM IS EEN GOED ADVIES GOUD WAARD

W

ij staan voor een degelijk advies waarbij een juiste voor­ bereiding past. Voordat de opdracht kan worden uitgevoerd wordt gekeken of alle benodigde informatie beschikbaar is en wordt overleg gepleegd met alle belanghebbenden. In samenspraak met de opdrachtgever wordt de engineering vervolgens uitgewerkt tot een haalbaar en uitvoerbaar ontwerp.

van kabel- en leidingnetwerken inclusief het verzorgen van de bijbehorende vergunningen en ontheffingen. Het uitvoeren van diverse onderzoeken ten aanzien van flora & fauna, explosieven, bodemen grond(water)onderzoek en in de laatste plaats het opstellen van volledige bestekken voor de uitvraag van de werkzaamheden. Daarnaast beschikken de medewerkers van ATRON-Engineering over de nodige kennis in de uitvoering waardoor zij veelvuldig worden ingezet als directievoerders of toezichthouders tijdens de daadwerkelijke uitvoering van de werkzaamheden.

ATRON-Engineering is in 2015 opgericht. Alle medewerkers van ATRON-Engineering hebben jarenlang ervaring opgedaan aan de aannemerszijde waarna het idee is ontstaan om een eigen PROJECTEN onderneming te starten in de Engineering: In opdracht van OCAP heeft ATRON-Engineering de complete engineering verzorgd voor de aanleg van engineering van ondergrondse energienetwerken. Vanuit Werca. 6km CO2 transportleiding in de Haarlemmermeer. De werkzaamheden omvatten het opstellen van detailontwerkendam worden de werkzaampen t.a.v. werkterreinen, veldstrekkingen en de sleufloze aanleg van de 500mm stalen transportleiding. Het opstelheden, die hoofdzakelijk in de len van de benodigde leidingberekeningen, besteksvorming, uitvoeren van diverse onderzoeken, aanvragen van de Benelux worden uitgevoerd, benodigde vergunningen, vestigen ZRO, opstellen van (directie)begrotingen en begeleiding van de aanbesteding.

Advies: In opdracht van Enexis B.V. heeft ATRON-engineering de detail engineering verzorgd voor de verlegging van gecoördineerd. Opdrachtgevers zijn kabel-/en leidingexploitaneen bestaande hoge-druk gasleiding in IJsselmuiden. Voor de verlegging heeft vooroverleg plaatsgevonden met ten, aannemers, (semi)overdiverse stakeholders en particulieren, zijn detailtekeningen en werkplannen opgesteld, onderzoeken uitgevoerd en heden, particulieren en bedrijzijn uiteindelijk de benodigde vergunningen aangevraagd.

Infra: In opdracht van DNWG heeft ATRON-Engineering de directievoering en het dagelijkse vaktechnisch toezicht verven. Het advies- en uitvoeringspakket is zeer divers. Het gaat zorgd op de aanleg van een 150kV hoogspanningsverbinding Bouwdokken met een lengte van ca. 28km tussen het om het compleet engineering hoogspanningsstation Goes-De Poel en werkeiland Neeltje Jans. en voorbereiden van de aanleg

ALTRON-ENGINEERING

Leemansstraat 19 4251 LD Werkendam

T 0183 – 216 020

E info@atron-engineering.nl I www.atron-engineering.nl

74 B+U 6 2017 KUIPERS INFRA

Totaaloplossing voor al uw GWW opdrachten KUIPERS infra bestaat eigenlijk uit drie bedrijfsonderdelen. Naast Infra is er een afdeling Landmeten voor de voorbereidende werkzaamheden en tijdens de uitvoeringswerkzaamheden kan gebruik worden gemaakt van KUIPERS Zand en Grond.

K

UIPERS infra bestaat eigenlijk uit drie bedrijfsonderdelen. Naast Infra is er een afdeling Landmeten voor de voorbereidende werkzaamheden en tijdens de uitvoeringswerkzaamheden kan gebruik worden gemaakt van KUIPERS Zand en Grond.

Eigenlijk is GWW een containerbegrip maar het gaat om de mensen achter het bedrijf en de drive om elke opdracht, groot of klein, zo goed mogelijk uit te voeren. Grondverzet zit in het DNA van ­KUIPERS infra. In de regio Hoeksche Waard is het bedrijf een grote speler in de markt en wordt daardoor regelmatig benaderd voor grote infrastructurele opdrachten. Het werk wordt uitgevoerd met de nieuwste kranen en voor baggerwerkzaamheden heeft KUIPERS infra de beschikking over specialistisch materieel waarmee zelfs op moeilijk bereikbare locaties werken kunnen worden uitgevoerd. Goed beschouwd kan KUIPERS infra worden ingezet voor alle GWW-werkzaamheden.

ONTWERP EN UITVOERING

KUIPERS infra kan ook het hele traject advies, ontwerp en uitvoering verzorgen. Als alle wensen zijn besproken wordt er een definitief ontwerpplan gemaakt. Aan de hand daarvan worden de werkzaamheden gerealiseerd. In aanvulling op deze werkzaamheden kunnen ook kunstwerken zoals diverse soorten bruggen worden gemaakt om de totale infrastructurele werkzaamheden tot een compleet geheel te maken.

Wegenbouw is een belangrijk bedrijfsonderdeel van KUIPERS infra.

Voor diverse overheden worden wegen aangelegd. Als allround bedrijf zijn er ook de vakmensen in dienst die dagelijks bezig zijn met sierbestratingswerkzaamheden. Grote oppervlakten bestratingswerkzaamheden worden machinaal gelegd zodat werknemers lichamelijk minder worden belast.

KUIPERS INFRA B+U 6 2017 75

PROJECTEN: KUIPERS infra is eind 2016 begonnen met het aanleggen van de Noorderdiepzone in De Nieuwe Dordtse Biesbosch. De Noorderdiepzone ligt ten zuiden van de Zeedijk en neemt 530 ha in beslag. De werkzaamheden bestaan uit onder meer: aanleggen van natuurvriendelijke oevers; verwijderen van bestaande dammen en duikers en plaatsen van nieuwe duikers en stuwen.

In zes kernen in de gemeente Binnenmaas, ‘s-Gravendeel, Heinenoord, Maasdam, Mijnsheerenland, Puttershoek en Westmaas verzorgt KUIPERS infra het onderhoud van de watergangen. Voor de komende jaren staan diverse werkzaamheden op de planning, zoals het aanbrengen van nieuwe beschoeiing en het uitvoeren van klein onderhoud aan de drainage.

Voordat er een spade de grond in gaat moet in veel gevallen eerst een landmeting worden gedaan. Deze activiteit is ondergebracht bij KUIPERS landmeten BV. De opdrachten worden uitgevoerd met de nieuwste technieken. Als er een overzichtsfoto vanuit de lucht nodig is wordt dat geregeld. Door gebruik te maken van een drone wordt de foto geleverd. Als alle data zijn verzameld kan er een 3D-model worden gemaakt. Dit bedrijfsonderdeel voert veel inmeet- en uitzetwerkzaamheden uit in de civiele en bouwkundige sector.

MILIEUASPECTEN

Nadat de werkzaamheden zijn uitgevoerd verzorgt KUIPERS infra ook de afvoer van bijvoorbeeld bagger naar een externe stortlocatie of het eigen baggerdepot in Heinenoord. Mocht blijken dat de bagger of afgegraven grond is vervuild, wordt daarvan via de juiste kanalen melding gemaakt, zodat de vervuilde bagger/grond alsnog kan worden afgevoerd. Voor het afvoeren van vervuilde grond beschikt KUIPERS infra over de certificeringen BRL7001 en BRL7003. Om alle grondstromen inzichtelijk te maken wordt bijvoorbeeld bij het project Noorder Diepzone de grondstromen app gebruikt.

SLOOP

Bij nieuwbouw en verbouw is het niet ondenkbaar dat er sloopwerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Oudbouw wordt zorg­vuldig afgebroken, het materieel wordt gesorteerd waarna het kan wor-

KUIPERS INFRA

Oude Klemsedijk 1c 3291 LL Strijen

In Bergen op Zoom is KUIPERS infra aan het werk om de locatie aan de Guido Gezellelaan bouwrijp te maken voor de bouw van 83 appartementen. Daarnaast voert zij het benodigde grondwerk uit. De grond die hierbij vrijkomt, wordt door KUIPERS infra afgevoerd.

den afgevoerd. KUIPERS infra begeleidt het gehele proces, verzorgt de sloopvergunning en levert het terrein bouwrijp op. Omdat slopen een specialistisch vak is beschikt het bedrijf sinds maart 2015 over een sloopcertificaat volgens de norm BRL-SVMS 007 Veilig en milieukundig slopen.

WIE ZIJN WIJ

KUIPERS is in 1984 opgericht en is daarna uitgegroeid tot een volwaardig en vakbekwaam GWW-bedrijf. Inmiddels zijn er 70 mensen in dienst en in drukke perioden worden er extra medewerkers ingehuurd. Sinds april 2012 wordt KUIPERS infra geleid door de huidige directeuren Bernard Gort en Jan van de Wetering. Zij staan voor een betrouwbare organisatie die kwalitatief goed werk aflevert. Om de veiligheid en kwaliteit te borgen worden alle certificaten jaarlijks door een externe partij getoetst. Sinds 1 september 2016 is de firma Rijsdijk zand en grind overgenomen door KUIPERS infra. Het bedrijf is voortgezet onder de naam Zandhandel Hoeksche Waard om de goede naam en de link met de regio te behouden.

T. 078 – 674 21 87

E. info@kuipersinfra-strijen.nl I. www.kuipersinfra-strijen.nl

76 B+U 6 2017

COLOFON Bouw en Uitvoering is informatiebron en vakblad, voor beslissers en toeleveranciers van en binnen de bouwsector en hoofden van dienst en medewerkers van rijk, provincie en gemeente, waterschappen, woningbouwverenigingen e.d., waarbij inbegrepen: directies publieke, openbare en gemeentewerken, openbare bedrijven, architectuur en stadsontwikkeling, bouw- en woningtoezicht, milieu, nuts­bedrijven, DVD, relevante publiek-private samenwerkingen, middel­baar en hoger technisch ­onderwijs, openbaar vervoers­ bedrijven, aannemers utiliteit-, nieuwbouw, civiel, GWW en infra.

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:

Maarten van den Boom, Hilbert Buhrs, Tilly van Dongen, René de Haas, Emile Koeman, Esther van Nijen, Daan Otto, Jørgen Postma, Arno Raus, Betty Rombout, Erik Steegman, Carin Velt, Gerard Vos en Ad Zeeman

Stankoverlast

UITGEVER

Jaco Otto ABONNEMENTEN

Stank vanuit het riool.

Jaarabonnement* Buitenland Losse nummers** Abonnementen binnen de d ­ oelgroep* * Prijzen zijn exclusief BTW. ** Prijzen zijn exclusief BTW en verzendkosten.

Wij lossen het op

€ 85,00 € 130,00 € 15,00 € 39,00

VORMGEVING

APR Media Groep BV E-mail: studio@aprmediagroep.nl DRUK

Antilope De Bie Printing, Lier (BE) UITGAVE

Bel nu: 072 - 5628041

APR Media Groep BV Spacelab 2, 3824 MR Amersfoort Postbus 2696, 3800 GE Amersfoort Telefoon: +31 (0)33 456 70 50 Fax: +31 (0)33 456 74 33 E-mail: info@aprmediagroep.nl Internet: www.aprmediagroep.nl ADVERTENTIE- EN ORDERADMINISTRATIE

E-mail: orders@aprmediagroep.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE

APR Media Abonneeservice Daalakkersweg 2 - 72 5641 JA Eindhoven Telefoon: +31 (0)88 226 66 86 E-mail: abo@aprmediagroep.nl AANSPRAKELIJKHEID VAKTIJDSCHRIFT

Aan de inhoud van dit vaktijdschrift is veel aandacht besteed. Het is echter mogelijk dat de inhoud van deze uitgave verouderd, incompleet en/of ­incorrect is. Aan de inhoud hiervan kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. APR Media Groep BV kan niet aansprakelijk worden gehouden voor de directe alsook indirecte gevolgen van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de hierin aangeboden informatie. APR Media Groep BV geeft geen enkele garantie, noch aanvaardt enigerlei aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud, data, adviezen, verklaringen, producten of ander materiaal in het vaktijdschrift.

Overname van artikelen uit deze uitgave is uitsluitend toegestaan met bronvermelding en na toestemming van de uitgever APR Media Groep BV. Alle regels met betrekking tot de Nederlandse intellectuele eigendomsrechten zijn van toepassing.

Intelligent Environmental Systems Rogier van der Weydestraat 8/B 1817 MJ Alkmaar Telefoon: 072 - 5628041 info@iesystems.nl www.iesystems.nl 13774a

ISSN - 0921 - 1667

13753

IN DE GROND GEVORMDE, TRILLINGS- EN GELUIDSARME PALEN: DPA SCHROEFPALEN DPA+ SCHROEFPALEN HEK SCHROEFPALEN HEK-COMBI SCHROEFPALEN BETONSCHROEFPALEN BUISSCHROEFPALEN STALENBUIS HEIPALEN STALENBUIS SCHROEFPALEN

IN DE GROND GEVORMDE PALEN: VIBRO-PALEN TYPE HBF VIBRO-COMBIPALEN VIBRO-SD PALEN

PREFAB BETONPALEN Vroom Funderingstechnieken is een allrounder in paalsystemen en prefab funderingsconstructies.

Dankzij de brede expertise en jarenlange ervaring op funderingsgebied wordt Vroom vaak in een vroegtijdig stadium betrokken bij complexe en specialistische funderingswerkzaamheden. Bekijk onze projecten wereldwijd op www.vroom.nl.

DAMWANDEN PREFAB BETONBOUW: PREFAB FUNDERINGSBALKEN PREFAB BERGINGSVLOEREN PREFAB POEREN PREFAB PORTIEKEN

CONTACT: T. 0299409500 E. info@vroom.nl VROOM.NL 13773