O
20 45’
20 46’
O
20 47’
O
20 48’
O
20 49’
O
Miłkowa
Zdrowie i wypoczynek w Strózach
20 5’
O
O
O
49 42’ O
49 41’ O
49 40’ O
39’ Na49 ścis zó wk a O O
49 38’
n Pławi a
Nowy Sącz
49 37’ O O
49 36’ O
49 35’
Cerkiew drewniana XIX w.
Królowa Polska
G. Chełm 778,4
647,7
737,0
Kąclowa
Lipie
Kmakówka
Zagrody
Bogacz
Cerkiew drewniana XX w.
Wawrzka
Za Garbem
Drągówka
Cerkiew drewniana XIX w.
G. Łysiec
662,8
Pereliska
Tonia
Binczarowa
K
G. Kiczera Żdżar
Pod Wawrzką
w ka czaró Bin
Cerkiew drewniana XVI w.
Pod Brunarami
G. Czerszka 870,0
G. Dział 815,0
O
Łabowa
O
49 30’
20 48’
20 49’
Binczarowa – dawna cerkiew pw. św. Męczennika Dymitra, XVIII wiek
20 5’ O
20 51’ O
ka
pomnik przyrody, źródło wód
drogi wojewódzkie
mineralnych
drogi pozostałe zabudowa zwarta, lasy
20 52’ O
20 53’ O
Berest
krajobraz – droga widokowa
20 54’
20 55’ O
647,2
muzeum, skansen, izba regionalna cmentarz wojenny, kirkut
Cerkiew drewniana XVIII w.
pomnik – miejsce pamięci
G. Groń
H T R L A Florynka, B
20 56’ O
20 57’ O
20 58’ O
20 59’ O
21 00’ O
M K
P Z
...
N
St a w
Krynica Zdrój
Podchełmie – kaplica O
G. Kruhla
krajobraz – punkt widokowy
granica obszaru Gminy Grybów Kąclowa – kościół pw. św. Wojciecha Biskupa, 1929, styl narodowy
dwór, zamek, ruiny
granica rezerwatu
rzeka, zbiornik wodny
cerkiew zabytkowa, synagoga zab.
ian
Skła
drogi krajowe
reś c
755,7
28 977
Śnietnica
szlak pieszy szlak rowerowy ścieżka dydaktyczna trasa narciarska biegowa wyciąg narciarski wieża widokowa
kościół, kościół zabytkowy
Be
G. Jaworynki
Dla turystów
20 01’ O
20 02’ O
21 03’ O
20 04’ O
ośrodek wypoczynkowy, motel agroturystyka, pole namiotowe restauracja poczta, policja apteka, przychodnia stacja benzynowa, bankomat
i sz
an
ka
20 05’ O
747,1
G. Kiczera 654,0 O
20 47’
O
Dziedzictwo kultury
49 30’
20 46’
ica
20 45’
O
Dziedzictwo przyrody skałki, kamieniołom
k
20 44’
O
Topografia
Łabowiec
Barnowiec
O
Ka
ien
Składziste
Binczarowa – ikonostas z XVIII wieku O
774,4
G. Hłocza
o ry ń s k i P o t
dowane w pierwszej połowie dwudziestego wieku – bardzo mocno nawiązujące do wiekowych tradycji budownictwa drewnianego na tym obszarze – kościół św. Wojciecha Biskupa w Kąclowej, kaplica na Podjaworzu oraz kaplica na Podchełmiu. Najłatwiej dostępny jest kościół w Kąclowej, zaś najpiękniej położona jest kaplica na Podchełmiu, sprzed której rozpościera się panorama otoczonej górami kotliny Grybowa.
Złotne
O
Ziemia Grybowska mapa turystyczna 1:35 000
Pańskie
m
Binczarowa, Kąclowa, Podjaworze, Podchełmie Wokół Grybowa znajduje się wiele dobrze zachowanych przykładów budownictwa drewnianego, przede wszystkim kościółków i cerkiewek. Kościół z XVI wieku pw. Narodzenia NMP w Krużlowej Wyżnej, kościół pw. Wszystkich Świętych z XVI wieku w Ptaszkowej, a także dawna cerkiew z XVIII wieku pw. św. Męczennika Dymitra w Binczarowej – ujęte są na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Na tym szlaku znalazły się również kościółki wybu-
to Po
dzi sz
a
ki ńs
Cz ar na
Cerkiew drewniana XVIII w.
7
Na Szlaku Architektury Drewnianej
Wróblówka Ormantówka
Brunary
Polany
Felcz
Pałyga
oka
Cerkiew drewniana XVIII w.
Wyciąg i trasa zjazdowa
yn
k
Czacz o
a e rk
O
49 31’
om
ok
t
Patronówka
Głęb
Czarna
Pod Kamienną
Cerkiew drewniana XX w.
Dom Pszczelarza
Wyżnia Łabowa Malikówka
Uh
tok nowski
Po
Muzeum Pszczelarstwa
T
O
´ Kosciółki i cerkiewki H
Pod Polanami
Berest
Kamianna
Kotów
H
Cempówka
Rop
G. Sucha Homola
49 31’
ec wi
Pustka
Cerkiew drewniana XVIII w.
Czaczów
671,6
Cerkiew drewniana XVIII w.
Brunary Wyżne
97
Homrzyska
694,2
O
636,4
Klimczaki
Po za
G. Pasieczna
tysza
Sz
Brunary
G. Kiczera Wielka
kl
49 32’
Maciejowa Cerkiew drewniana XIX w.
Na Wierzchu
G. Kopa 671,6
Za Mostem
Potok
Koci Rynek
G. Kopiec
ka
ow
B uk
877,0
Mos
Bącza Kunina
Flasza Brunary Niżne
Wołoszczyny
ar
i ec
O
49 33’
Pod Kiczarą G. Ubocz
Rybień
a ic
Frycowa
622,8
K
Jaszkowa
Biała
m Krynicy. Na jego pierwszym odcinku, na wierzchoł- ien
A Z
830,2
815,0
Ka
Florynka
B
G. Kozie Żebro 888,0
ku Jaworza znajduje się nowa wieża widokowa, z której rozpościera się zapierająca dech panorama Kamionki Beskidu Sądeckiego, Beskidu Niskiego i Pogórza Miejscowość Ptaszkowa, położona malowniczo u Ciężkowicko-Rożnowskiego. Nosalówka stóp największego wzniesienia Gór Grybowskich – Jaworza (882 m n.p.m.), ma piękne tradycje rozwi- Z Nowego Sącza, przez Ptaszkową i Grybów, biejania sportu i turystyki. Od ponadBaranowa pół wieku istnieją gnie w kierunku Biecza „Szlak Królewski” – oznakoŻeleźnikowa Mała trasy biegowe i zjazdowe tu narciarskie Sołtysowa służące wana trasa rowerowa. Po opuszczeniu Ptaszkowej miejscowej młodzieży oraz turystom. Z Ptaszkowej trasa zbliża się do przysiółka Podjaworze, gdzie prowadzi też szlak turystyczny przez Kamianną do warto odwiedzić niewielką drewnianą kaplicę.
Przebudowa
692,1
G. Tokarnia
776,0
Z Ptaszkowej na Jaworze – panorama gór i pogórza
49 32’
790,3
G. Dził
888,0
G. Margań Niżna
Klimkówka
O
Bukowiec
G. Czertyżyki
Wola
G. Podwojenne
763,5,2
Homrzyska
609,4
Pniaki
Binczarki
Łazy
G. Terpackie Niżne G. Jaworzyna
ian ka
Łosie
Stolarzówka
Zadział
W Polu
Margań Wyżna
Potok Łos
Garłaszówka
Deciówka Pod Styrem
Za Białą
Pod Berlową
Zakówka
Hebdówka
Cegielnia
Motykówka
Kościół drewniany XX w.
Cerkiew drewniana XIX w.
Koniec Wsi Bratyszowiec
Nowakówka
Bogusza
Wierzchy
Równie
Podchełmie
Pod Berli Za Socholem
Wieża widokowa
Kowalówka
49 33’
Sikornik Stary Tracz
Na Margani
Bielanka
Muzeum Rzemiosła Łemkowskiego
Durlakówka Pod Madynianką
760,9
Szewska Ulica
Za Górą
G. Margań Wyżna
631,0
O
Łęg
Zagóra
Kawówka Smakówka
Cerkiew murowana XIX w.
Nawojowa
G. Suchy Wierch
49 34’
O
Skrabówka
G. Postawne
Zarębek
Orkiestra dęta z Ptaszkowej gra pod chmurami
Kościół XVIII w.
Barbarzaki
Podziałówka
Królowa Górna
Rachelówka
Kąty
72
O
49 34’
Jawory
Jaworze
Wiśniowa Góra
879,9
Popardowa ica
Pod Świnką
lów k
Niwy i en
Podjaworze
K
643,0
Miejska Góra
49 35’
Ka m
Pruskówka Brzegówka
Zapadle
Dwór XIX w.
Biał a
Kaplica drewniana XX w.
Ziółkówka
520,3
R B
Kusiówka
Ropa
Nad Browarem
ka Pawlakówka
ki R ozto
Hamernia
Kaplica drewniana XX w.
G. Palenica
Na Dole
Matołówka
G. Jaworze
Baumówka
k
Sadówka
Za Górą
Podlipa Działek Surmówka Dworskie Niżna Ptakówka Niżna
Kosówka
Góry
Wólka
O
Mała
Mała Góra
Kamionka Wielka
Pieronówka Huciska
Cerkiew XIX w.
Pociecha
Kóstra
Księże
701,6
Kościół murowany XVII w.
ka
73
7
Muzeum Parafialne w Grybowie
Ptaszkowa, Jaworze, Podjaworze Kamionka
A Z
a
Królowa Polska
Plebania - dworek z XVII wieku, Muzeum Parafialne w Grybowie
Góry, lasy i doliny! on
Jaroszówka
Głębuczek
Kró
Badonie
Łęgi za Górą Zagórze
Folwark
Cerkiew drewniana XVIII w.
Chebdówka Pazgówka Szczecinówka
Bykówka
97
Góry
Su d oł
Biała Wyżna
Pałubówka Gryblówka Rolówka Michalikówka
Czarna Kamionka
Kruczki Wyżne
Sośnie Dolne
Kąty
Garby
Głębuczek
mi
Grybów
Szymbark
74 Skansen Dwór obronny Gładyszów
560,3
Wyciąg i trasa zjazdowa
Wyżna Wola
Górki
129
Dół
49 36’
Kościół pw. Wszystkich Świętych z XVI wieku w Ptaszkowej Zabrzezina
fot. Stanisław Stępniowski
Ka
B
a
28
Miastko
Polanki
Trasa biegów narciarskich
Wielkie Pole Buczki Niżne
ŚmigajkaWyżna Śmigajka Niżna
Nadjazie
Zalipie
O
Mszalnica
Łabowa
Święta Zofia z córkami
Warchałówka
Szklarka
Podlesie
49 37’
Oracze
Kamionki
Gródek
ka
Dwór Hoshów XIX w.
P L A Z R N
Ptaszkowa
Kościół drewniany XVI w.
Podpołudnie
Morskie Oko
n ka
Jamnica
wk a
Zagórze
Ząbry Niżny Pagórek
Wiatrówki
Rez. Jelenia Góra
Synagoga XX w.
K
Na Wygonie Wyżny Pagórek
Rzeki
Lipie
Pagórek
an
Granice
B
Z
Mystków
ni
Lipie
Cieniawa
Styrek Poczekaj Radeckówka
Biała Niżna
op
Brzezie
B
Muzeum Parafialne - Dwór XVII w.
Zadziele
M Dolinki
Sł
Gr od kó
B i el a
K a m i e n ic a
Obłazy
Najcenniejszym obiektem Muzeum Parafialnego w Grybowie jest obraz malowany na desce około roku 1450, przedstawiający św. Zofię z trzema córkami o imionach – Wiara, Nadzieja i Miłość. Obraz znajduje się czasowo w Muzeum Diecezji Tarnowskiej.
130
T
Motel “Cieniawa”
Krętówki
752,9
H
Browar
Kućmy
Ligęzówka
Maślana Góra
Ośrodek Politechniki Warszawskiej
28
Działek
Granice
Kunów
Kirkut
Psiarki
Grabna
Piekiełko
Siołkowa
Wojciechowa Góra
Starowiejskie
Podgórze
Wyciąg i trasa zjazdowa
Taborówka
Pod Lasem
O
Góry
Wolniki
Gołąbkowice
689,7
Zielona Góra
49 38’
H
Dwór XIX w. Ośrodek PAN
O
Pańskie
Potoki
Strzylawki
Ośrodek “Cieniawa”
Podlesie
Gorlice
Na Pólku
G. Rosochatka
Siołków k
a
Stara Wieś
Węglarnia 749,6
Bystra
49 39’
Nalepówki
Podgranice
Bochenówka
ka an
Klasztor ss. Dominikanek
Madonna z Krużlowej
Zagórze
B
B
Bania
in k a
Wyskitna
Słopna
Podlesie
Zarębka
By
rz st
Osików
713,5
Dworskie
131
Stróże
Zagórze
Potoki
Biała Droga
H Ośrodek im. Ojca Pio
kościół drewniany XVI w.
554,9
Falkowa
Ł
Chodorowa
A
Podedwór
Rzeki
Wyskitnianka
R
A Z R
Krużlowa Wyżna
Widomia
Rez. Cisów
Kościół z XVI wieku pw. Narodzenia NMP w Krużlowej Wyżnej
ni
nka
Karczyska
Jodłowa Góra
z ąc
K
Biała
Wygony
Spisak
Zagórze
Podlesie
Dział
Ł ub
Biedowa
Bucze
B
kościół drewniany XVII w.
Jodłowa Góra
28
R H
ka
Skansen pszczelarstwa “Sądecki Bartnik”
Krużlowa Niżna rużlowia
Karczemne
Posadowa Mogilska
rzeźba z 1450 roku z kościoła pw. Narodzenia NMP, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Pięknej Madonny, należy Krasów do najcenniejszych przykładów rzeźby gotyckiej Piątkowa w Polsce.
n ia n Po l
Polna
O
Koniuszowa
Sikornik
Zabrzeż
Bieśnik
Kawiory
Mogilno
Kozica
49 40’
Późnogotycka Wiszyny płaskorzeźba z kościoła pw. Wszystkich Świętych w Ptaszkowej, przedstawiająca Modlitwę Chrystusa w Ogrojcu, któremu towarzyszą dwaj apostołowie, śś. Piotr i Jan. Autorem płaskoFolwark śpiący rzeźby jest Wit Stwosz, który wykonał ją prawdopodobnie w latach dziewięćdziesiątych XV wieku, przed swoim wyjazdem do Norymbergi.
Mszanka O
Kruzlowa, Ptaszkowa,Modlitwa Grybów w Ogrojcu Pustki
Mszan ka
Sz a
Poddziale
Zagóra
Wola Łużańska
ka lów
Skarby Grybowskiej · Ziemi Kruzlowa, Ptaszkowa, Grybów
kościół drewniany XVI w.
Mosteczna
Mostki
Kozłówki
Kozia Góra
Wilczyska
7 97
Skarby Ziemi Grybowskiej
Kościół w Polnej znajduje się na Małopolskim
Szlaku Architektury Drewnianej. Bińkówka
Szalowa
Szerokie
nk a
Równie
Świegocin
Pisanki Zapady
dwór Skrzyńskich XIX w.
Kościół drewniany XVII w.
Podgwizdów
Librantowa
Pola od Woli
barokowy kościół drewniany XVIII w.
renesansowy dwór obronny XVI w.
a ró w k a
Podlesie
49 41’
Podtrzycierz
Jest to kościół jednonawowy o konstrukcji zrębowej, szalowany i pokryty blachą. Nawę i prezbiterium nakrywa stromy dach, który ponad starszą częścią kościoła wsparty jest na więźbie storczykowej typu gotyckiego. W dachu sygnaturka z latarnią zwieńczona stożkowym daszkiem.
O
Jasie nia
Polna – kościół z XVI wieku
Nowa Wieś
Zadziele
Nowa Wieś
O
Tutejszy kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła pochodzi z XVI wieku. Przebudowany został w XIX wieku. W latach sześćdzieKrzyżówka siątych XX wieku w prezbiterium kościoła odkryto polichromowaną dekorację pochodzącą z XVI wieku. Ukazuje ona cykl 29 scen poświęconych życiu i męce Jezusa.
Górzyna
Moroń
Jeżów
Kamieniec
Pola
Bochnia
21 07’
O
Bołdówki
Podlesie
Wojnarowa
Łęka
Chruślice Ta średniowieczna
Stróżna
21 06’
O
Wyszanka
Jeszcze w czasie wojny powstało na tym obszarze 400 cmentarzy wojennych, na których znaleźli miejsce wiecznego spoczynku polegli żołnierze ze wszystkich walczących armii. Cmentarz nr 131, położony w Stróżach Wyżnych, jest jednym z wielu, jakie spotkać można w okolicach Grybowa.
Hamry
Kościół murowany XX w.
W o jn
Łęg Januszowski
Półanki
Rzeki
Sośnie
20 05’
O
ka
Niecew
Trzycierz
Boguszowice
a
Za Lasem
Widomia
Korzenna
Januszowa
nk
ka nian róż St
B
Podtrzycierz
Pośrednia
ia
20 04’
Łużna
Łużnia nka
Natężenie walk było największe w rejonie Gorlic, lecz bitwa toczyła się na froncie, którego linia ciągnęła się wzdłuż Dunajca i Białej od Wisły na północy i do grani Karpackiej na południu.
Kirkut
Przylasek
Małe Zagórze
Siedlce
Naściszowa
Zadziele
Koczanka
Podlesie
nka
Pomiędzy Stróżami a Gorlicami, w rejonie Łużnej, miało miejsce 2 maja 1915 roku najbardziej krwawe natarcie na linie rosyjskie przez wojska armi Austro-Węgier oraz Niemiec, rozpoczynające trwającą przez wiele dni wielką bitwę, zakończoną głębokim przełamaniem frontu i odwrotem Rosjan.
133
w
O
49 42’
Lipniczka
Fundacja prowadzi też Ośrodek Hipoterapii i Dogoterapii, położony z dala od centrum. Malownicza, spokojna okolica i atrakcyjne terenyĆwikłówka przeznaczone do jazdy konnej wierzchem i bryczką. Znajdują się tu przyjazne Dwór murowany Długoszowskich XX w. i łagodne konie huculskie, przeznaczone do terapii oraz polskie konie szlachetne półkrwi, a także ogiery i klacze czystej krwi arabskiej.
Teluszowa
Łyczana
Goście i kuracjusze korzystają z basenu, sauny, jacuzzi oraz z nowoczesnych gabinetów rehabilitacyjnych.
Grochowa
Bobowa
21 03’
O
Lisiaki
Synagoga XVIII w.
Jankowa
20 02’ Dół
O
Pamięć Bitwy Gorlickiej 1915 roku
Kościół XIV w.
Dwór Długoszowskich
20 01’ Zaborówka
O
P e r kó w
nka
21 00’ Podgwizdów
O
o
Łąki
20 59’
O
Kościół XV w.
nk
Jasionki
20 58’
O
Ja
Ulesie
Łycza
20 57’
O
Tarnów
anka icz
Janczowa
cą kolekcją barci i uli, pokazujących historię pszczelar-
stwa, zabytkowe budynki drewniane – przykłady dawKawiory nego budownictwa wiejskiego okolic, galeria rzeźby
Na szerokim tarasie Białej rozpościera się miodowe w drewnie, efekt organizowanych tu ogólnopolskich gospodarstwo Sądecki Bartnik. Kompleks unikalny plenerów, zachowany fragment parku podworskiego w skali kraju, promujący w bardzo pomysłowy i szla-Krzywda wraz z dworem, stylowa restauracja oraz domki drewchetny sposób staropolską tradycyjną kulturę miodu. niane z pokojami gościnnymi.
Jelnia
20 56’
O
Od 2002 roku, staraniem Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Stróżach, działa Centrum Szkoleniowo-Rehabilitacyjne im. Ojca Pio. Jest tu hotel z krytą pływalnią, salą konferencyjną i kawiarenką internetową, a zarazem placówka Warsztatów Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych.
Poręby
Porąbka Znajdują się tutaj: skansen pszczelarstwa z imponują-
Słowikowa
20 55’
O
pn Li
Targowiskahipoterapia, pszczelarstwo Fizykoterapia,
Stróże – “Sądecki Bartnik” skansen pszczelarstwa
20 54’
O
Stróże Wielka – Ośrodek im. Ojca Pio
Zagórze
Niwy
Jelna
Zalesie Dolne 20 53’
20Lipnica 52’
20 51’
O
Ro p
Dział
20 44’
21 06’ O
21 07’ O
Grybowskie
Wokół grybowskiego rynku
Grybów - rynek
Nietypowy, bo pochyły grybowski rynek odznacza się harmonią zabudowy, a jego trzy pierzeje tworzą kamienice zbudowane pomiędzy XVIII a XIX wiekiem. Tu w rynku znajduje się większość sklepów, liceum i magistrat.
4
Jego układ urbanistyczny zachowuje swój oryginalny, średniowieczny plan, a pod kamienicami z dziewiętnastego wieku znajdują się relikty starej zabudowy – sklepione piwnice na wino przywożone niegdyś z Węgier. W końcu siedemnastego wieku Grybów stanowił bowiem główny na Pogórzu ośrodek handlu winem, składując go więcej niż Biecz, Gorlice czy Nowy Sącz.
3 2 1
Wysoki budynek, w którym mieści się obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Artura Grotgera, to jeden z okazalszych domów w mieście. Przed wojną miał tu swą siedzibę magistrat, który zajmował pomieszczenia na parterze, podczas gdy na pierwszym i drugim piętrze mieściło się gimnazjum koedukacyjne.
5
Bia ła
6
100 m
Mapa turystyczna 1:35 000
Ziemia Grybowska
2
1 W pierwszej połowie XIX wieku na wschodniej pierzei rynku stanął dwór murowany, wzniesiony przez ówczesnych właścicieli okolicznych dóbr, rodziny Hoschów. Dwór otoczony jest zielenią, a z jego tarasowych ogrodów, wysoko ponad Białą, otwiera się widok na południe, w kierunku odległej Lackowej. Ma tu siedzibę Dom Opieki.
Ziemia Grybowska Przyroda Ziemia Grybowska to obszar, na którym graniczą ze sobą dwa całkiem odmienne krajobrazy. Tu łagodne wzniesienia rolniczego Pogórza Ciężkowicko-Rożnowskiego przechodzą ku południowi w lesiste długie grzbiety gór Beskidu Niskiego. Najlepiej widać obydwie te krainy ze wspaniale położonej wieży widokowej na Jaworzu, około 8 kilometrów na południe od Grybowa. Spina je ze sobą łagodnie meandrująca dolina Białej. Rozległy masyw Jaworza rzuca się w oczy podróżnym, wysiadającym z pociągu w Grybowie. Czasem już we wrześniu jego szczyt bieleje śniegiem. To najwyższe wzniesienie otaczających bezpośrednio Grybów gór, zwanych często Górami Grybowskimi. Jaworze (882 m n.p.m.), Chełm (779 m n.p.m.), Maślana Góra (753 m n.p.m.) – to najwyższe wzniesienia, a jednocześnie największe kompleksy leśne ziemi grybowskiej. Są to lasy mieszane, gdzie rosną buki, jawory, graby, świerki i jodły, a także sosny i modrzewie.
4
we wtorki i soboty w godzinach 10.00 – 14.00 W innym terminie: – po uzgodnieniu na Plebanii tel: (018) 445 02 62 – lub z Marią Solarz - tel: (018) 445 01 66
3
Zachodnia część plebanii mieści zbiory grybowskiego Muzeum Parafialnego, z eksponatami sztuki sakralnej i elementami wypasażenia wnętrz z nieistniejących kościołów grybowskich – rozebranego starego kościoła św. Katarzyny oraz spalonego w 1945 roku kościółka św. Bernarda, który stał obok plebanii. Są tu również przedmioty pochodzące z okolicznych cerkwi i synagogi grybowskiej, świadczące o bogactwie kulturowym w historii tego obszaru. Najcenniejszym obiektem w muzeum jest obraz malowany na desce około roku 1450, przedstawiający św. Zofię z trzema córkami – Wiarą, Nadzieją i Miłością.
Ziemia grybowska Biała Niżna – Wieś o nazwie Biała istniała jeszcze przed założeniem miasta. W dużym dziewiętnastowiecznym murowanym dworze, należącym kiedyś do hrabiny Konstancji Stadnickiej, mieści się obecnie klasztor ss. św. Dominika. Starannie utrzymane zabudowania są jednym z cenniejszych zabytków gminy. Przy drodze Biała Niżna – Gródek znajduje się cmentarz zamordowanych w czasie II wojny światowej 360 Żydów. O tej zbrodni przypomina wyryty na płycie nagrobnej napis w języku polskim, angielskim i hebrajskim. Binczarowa – Otoczona górami i kompleksami leśnymi wieś, zamieszkiwana niegdyś przez Łemków, po których pamiątką jest pięknie zachowana cerkiew z XVIII wieku z późnobarokowym ikonostasem we wnętrzu. To miejsce, wciśnięte pomiędzy masyw Jaworza od północy a Ubocza od południa, jest jednym z piękniejszych w okolicach Grybowa. Tu lata są gorące, zimy długie, a śniegi głębokie. To idealne miejsce na turystykę aktywną. Chodorowa – Niewielka wieś na północnym skraju gminy, w dolinie potoku Chodorówka na wysokości około 300 m n.p.m. Ciekawostką turystyczną jest stary kamieniołom, w którym odsłaniają się gruboławicowe piaskowce związana z fliszem karpackim.
Biała w okolicach Grybowa to typowa rzeka górska z szybkimi i wielkimi wezbraniami w okresie intensywnych letnich opadów i długimi okresami stanów niskich, podczas których odsłaniają się w jej korycie białe ławice otoczaków.
Cieniawa – Miejscowość położona jest przy drodze krajowej Nowy Sącz – Grybów, na dziale wodnym pomiędzy tymi dwoma miejscowościami. Od północy wznosi się lesista góra Rosochatka (717,3 m n.p.m.), zaś od południa otwarty szeroko horyzont ukazuje odległe pasmo Radziejowej, a przy szczególnie przejrzystym powietrzu – Tatry. W niewielkiej kotlince pod Rosochatką znajduje się kameralny ośrodek wypoczynkowy ze stokiem narciarskim i wyciągiem.
Historia Wzdłuż doliny rzeki Białej, od pogórzy w kierunku południowym, już we wczesnym średniowieczu rozwijała się kolonizacja, związana z karczowaniem lasów i wprowadzaniem upraw rolnych. Grybów został założony aktem króla Kazimierza Wielkiego 15 maja 1340 roku, jako trzeci gród na średniowiecznej Sądecczyźnie – po Starym i Nowym Sączu. Miasto wraz z okolicznymi wsiami stanowiło tak zwaną „królewszczyznę”. Położone na skrzyżowaniu szlaków handlowych, otoczone istniejącymi już wsiami – Siołkowa, Białą Niżną i Białą Wyżną, miasto miało dobre warunki do rozwoju i stało się ośrodkiem prężnej akcji osadniczej. Warsztaty sukiennicze, folusz, skład win węgierskich. Komora celna zapewniała coraz wyższe dochody z rosnącego strumienia towarów. W połowie XVI wieku Zygmunt August nadał na własność królewszczyznę grybowską składającą się z Grybowa, Siołkowej, Białej Niżnej i Białej Wyżnej, Gródka, Kąclowej, Binczarowej i Boguszy, użytkowaną wcześniej jako czasową dzierżawę, Stanisławowi Pieniążkowi, właścicielowi pobliskiej Krużlowej. Na posiadanych obszarach Pieniążek i jego następcy intensywnie rozwijali gospodarkę folwarczną, wykorzystując rosnący popyt na produkty rolne. Ludność wiejska zajmowała się także wyrobem sukien i tkactwem. Wytwarzano tu również saletrę i proch strzelniczy. Rozwój miasta przerwany został w czasach potopu szwedzkiego, kiedy nadeszły wszelkie możliwe plagi i nieszczęścia – pożary, grabieże, podatki i głód. Pod panowaniem austriackim Grybów, jak cała Galicja, walczył o przetrwanie na dalekich północnych kresach rozległego cesarstwa. Dopiero po uzyskaniu przez Galicję autonomii, u progu dwudziestego wieku, rozpoczął się ponownie okres rozkwitu miasta, tym razem oparty na handlu płodami rolnymi i zwierzętami hodowlanymi. Grybów stał się w tym okresie siedzibą starostwa powiatowego. Po otwarciu linii kolejowej Tarnów – Leluchów, zauważono wyjątkowo malownicze położenie Grybowa. Pisano o niemal szwajcarskich widokach rozciągających się za oknami pociągu wspinającego się serpentynami w góry ponad miastem.
4
Florynka – Granicząca z Binczarową wieś leżąca w dolinie potoku Mostysza, wzdłuż drogi Grybów – Krynica. Jest to również dawna wieś łemkowska. Obecny kościół parafialny to dawna cerkiew greko-katolicka pw. św. Michała Archanioła, wzniesiona w końcu XIX wieku. Jest to budowla murowana z kamienia, o ścianach tynkowanych na biało, co stanowiło w tych stronach rzadkość. Gródek – Wieś leżąca na dziale wodnym pomiędzy dolinami Białej i Ropy, pomiędzy dwoma dużymi wzniesieniami Maślanej Góry (752,9 m n.p.m.) oraz Chełmu (778,4 m npm.) Jej najbliższe otoczenie ma typowo podgórski krajobraz z polami uprawnymi i pastwiskami dochodzącymi do granicy lasów świerkowych na wysokości ponad 500 m n.p.m. Z okolic Gródka, podobnie jak z Wiskitnej, rozciąga się widok na góry Grybowskie, z tą różnicą, że w bardziej lesistej oprawie. Wspaniała okolica na dalekie spacery piesze i rowerowe. Kąclowa – Rozległa i gęsto zabudowana wieś nad Białą, w miejscu, gdzie jej dolina oddziela masyw Jaworza od masywu góry Chełm. Z okolic Grybowa doskonale widoczna jest biała sylwetka dużego kościoła w Kąclowej w centralnym miejscu odległej doliny. Drugim charakterystycznym akcentem miejscowości jest spory tartak przecierający drewno iglaste i liściaste. Nieco na uboczu, przy drodze do Krynicy stoi na niewielkim wzniesieniu piękny kościółek drewniany wzniesiony na początku dwudziestego wieku w popularnym wówczas „stylu narodowym”. Ponad Kąclową prowadzi z Grybowa na Jaworze turystyczny szlak pieszy – znaki zielone (opis szlaku na sąsiedniej stronie). Krużlowa Wyżna i Krużlowa Niżna – W głęboko wciętej dolinie potoku Krużlowianka, leżą wśród łagodnych wzniesień Pogórza Rożnowsko-Ciężkowickiego wsie o prastarym rycerskim rodowodzie. Tutejsza parafia powstała na początku XIV wieku, zaś w końcu tego wieku Krużlowa stała się siedzibą rodu Pieniążków. Z fundacji Jana Pieniążka wybudowany został w 1520 roku kościół drewniany, w którego gotyckim wnętrzu odkryto w XIX wieku dla świata sztuki prawdziwy skarb – średniowieczną drewnianą rzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Polna – Wieś leżąca w łagodnym obniżeniu, ciągnącym się od Stróż w kierunku Łużnej na północ od zalesionego masywu Maślanej Góry. Tym obniżeniem biegnie tor linii kolejowej ze Stróż na wschód, w kierunku Gorlic. Tędy również przemieszczały się na linię frontu w maju 1915 roku rozładowywane w
5 wzmocnioną murem skarpę nad Białą, w miejscu gdzie niegdyś stał dwór starosty, a teraz góruje nad rzeką zespół dworski Hoshów, użytkowany jako Dom Opieki Caritas. Kierując się z rynku na zachód, idąc w górę najpierw ulicą Kazimierza Wielkiego, a potem Cmentarną dojść można do cmentarza wojennego nr 130, gdzie znajdują się mogiły 721 żołnierzy c.k. armii austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej poległych w latach 1914-15.
Ziemia grybowska posiada niezwykłe skarby dziedzictwa dawnych wieków, odnaleźć można tu też ślady wielokulturowej historii. Jej góry i lasy poprzecinane sa szlakami pieszymi i rowerowymi, na których wiele jest miejsc oferujących rozległe panoramy. Większość miejscowości tej ziemi wymieniana była jako letniska już w przewodnikach z początku XX wieku. Tutejsza przyroda nadal jest nieskażona a ludzie gościnni. Zapraszamy!
Od 2002 roku, staraniem Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, w Stróżach działa Centrum Szkoleniowo–Rehabilitacyjne im. Ojca Pio. Jest tu hotel z krytą pływalnią, salą konferencyjną i kawiarenką internetową, a zarazem placówką Warsztatów Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych. W Stróżach znajduje się też unikalny na skalę kraju skansen pszczelarstwa, Sądecki Bartnik, w którym podziwiać można bogatą kolekcję zabytkowych i współczesnych uli, przykłady wiejskiej architektury drewnianej, wystawę rzeźby w drewnie oraz wybieg ze zwierzętami. Sądecki Bartnik oferuje również posiłki w obszernej restauracji, a także noclegi w nowo wybudowanych domkach gościnnych. Wawrzka – Miejscowość położona w niewielkiej kotlince powyżej 500 m n.p.m. u południowych stoków kulminacji góry Chełm. Przez miejscowość prowadzi malownicza droga z Florynki nad Białą do Ropy, zaś z Chełmu na południe prowadzi turystyczny szlak pieszy im. Kazimierza Pułaskiego, Grybów – Wysowa. Jest to dawna wieś łemkowska, czego pamiątką jest niewielka drewniana cerkiewka, której budowę rozpoczęto w 1935 roku. Wyskitna – Niewielka miejscowość położona na stokach Maślanej Góry. Z jej wzniesień, na południowy zachód, otwiera się perspektywa doliny Białej pomiędzy Stróżami a Grybowem oraz panorama Gór Grybowskich. Wiedzie tędy turystyczny szlak pieszy ze Stróż na Magurę Małastowską i do Wysowej oraz Krynicy (opis szlaku na sąsiedniej stronie) – znaki zielone.
12. Biecz – [ 33 km ] Średniowieczne miasto królewskie na rzeką Ropą, dzięki licznym i dobrze zachowanym zabytkom, w tym fragmentom murów miejskich i bogatej historii nazywany Perłą Podkarpacia.
Gromnik
1 2 3
Piesze:
Ciężkowice
Szlak królewski, zielony – prowadzi od Biecza i Gorlic przez Szalową, Polną, Stró że, Grybów, Ptaszkową, Królową Polską, Kamionkę Wielką do Nowego Sącza, Starego Sącza i na przełęcz Przysłop nad Obidzą, w paśmie Przechyby.
do
Szlak wielokulturowy, czerwony – prowadzi od Przełęczy Wysowskiej, przez Wy sową, Stawiszę, Brunary, Wawrzkę, Grybów, Stróże, Polną, Wilczyska, Bobową Sędziszowej.
Samochodowe:
Lipnica Wielka Korzenna
Tęgoborze
Marcinkowice
Szlak zielony – Stróże–Magura Małastowska–Wysowa–Krynica, czas przejścia około 21 godzin. Szlak rozpoczyna się w Stróżach przy przystanku autobusowym; drogą w stronę Polnej przez zabudowania Berdechowa i Wyskitnej dochodzimy do Zielonej Góry (690 m). Stamtąd przez szczyt Maślanej Góry (753 m) dochodzimy do ścieżki oznakowanej niebieskimi kwadratami i jeziorka ”Morskie Oko”, (jeziorko powstało w wyniku usuwiska górskiego, które przegrodziło dolinę potoku Szklarka). Znajduje się tu wysoka na 20 m ściana, skąd zeszło osuwisko, zwana Diabelską Przepaścią. Następnie pokonujemy Jelenią Górę (684 m), na szczycie której znajduje się 13 ha rezerwat przyrody, a w nim stary las jaworowy i rosnące w poszyciu paprocie–języczniki zwyczajne; dalej schodzimy polną drogą do Szymbarku.
5
Jezioro Rożnowskie
Szlak zielony – Grybów–Jaworze, czas przejścia około 3 godzin. Szlak rozpoczyna się przy dworcu PKP w Grybowie, biegnie aż do Kąclowej, następnie na szczyt Modynianki i dalej na szczyt Jaworza, gdzie wznosi się krzyż.
Rowerowe:
Część obiektów sakralnych udostępniona jest do zwiedzania: Binczarowa, Ptaszkowa – Piątek 12.00 – 16.00, Sobota 10.00 – 14.00, Niedziela 12.00 – 16.00.
Restauracje, bary Grybów – Restauracja Kaskada, Katarzyna i Witold Palka, Kościuszki 3, tel. (018) 445-04-75. Ptaszkowa – Zajazd u Krystyny, tel. (018) 445 00 12. Stróże – Kawiarnia Rocko, Stanislaw Święs, Stróże 470, tel. (018) 445-15-74. Stróże – Farma Rosa. Pałacyk pod Różą, Stróże 335, tel. 502-207-110. Bankomaty Grybów, Bankomat Pekao SA, Kościuszki 2, Grybów, Bankomat Bank BPH, ul. Kościuszki 2, Grybów, Bankomat PKO BP, Grybów, Rynek 14, Grybów, Bankomat Bank BPS, Grybów, Rynek 13. Apteki Grybów – Apteka im. mgr W. Hodboda, Rynek 7, tel. (018) 445-01-31. Grybów – Apteka Arnica S.C., Kościuszki 4/2, tel. (018) 445-23-46. Grybów – Apteka Panaceum, S.J., Grunwaldzka 6, tel. (018) 445-04-00. Grybów – Apteka Prywatna Adma, Maria Krok, Grunwaldzka 36, tel. (018) 445-01-88. Florynka – Punkt apteczny, Danuta Koszyk, Florynka 254, tel. (018) 447-15-25. Krużlowa Wyżna – Punkt apteczny, Regina Dziedzic, Lech Dziedzic, Krużlowa Wyżna 225 tel. (018) 445-13-77. Ptaszkowa – Apteka Władysława Sypień, Ptaszkowa 633, tel. (018) 445-52-91. Stróże – Apteka. Agnieszka Kamińska-Czajka, Marek Czajka, Stróże 585, tel. (018) 444-42-07. Stróże – Punkt apteczny Arnica, Maciej Krok, Krzysztof Pasieczka, Stróże tel. (018) 548-35-14, 445-02-25. Przychodnie lekarskie Grybów – NZOZ Bomed sp. z o.o., ul. Kościuszki 17, tel. (0-18) 445-21-67, Ptaszkowa NZOZ Cieniawa – Kromed, Przychodnia Lekarska, Cieniawa, tel. (018) 445-40-90. Florynka – Bomed NZOZ, Florynka 49, tel. (018) 447-16-26. Krużlowa Wyżna – NZOZ Lekarz Rodzinny, Krużlowa Wyżna 1, tel. (018) 445-19-78. Ptaszkowa – Ośrodek Zdrowia w Ptaszkowej, Ptaszkowa 633, 18 445 17 25. Stróże – NZOZ Lekarz Rodzinny, Stróże 360, tel. (018) 445-18-24. Stróże – Kromed, Przychodnia Lekarska, Stróże 270, tel. (018) 445-43-31. Poczta Grybów Urząd Pocztowy, Kościuszki 8, tel. (018) 445-02-86. Policja Komisariat Policji, Grybów, Jakubowskiego 9, tel. (018) 445-03-77. Stacje benzynowe Grybów – Eko Grupa Sp. z o.o., Grybów, Kościuszki 2, tel. (018) 445-04-44. Biała Niżna – Olpak, Sp. Z o.o. Gorlice , Biała Niżna, tel. (018) 445-07-60. Biała Niżna – Wac-Woj., Sośnie Dolne 18, tel. (018) 548-36-65. Biała Niżna – Henryk Kłapacz, Biała Niżna 379, tel. (018) 548-15-50. Florynka – Wac-Woj., Sośnie Dolne 18, tel. (018) 447-14-28. Krużlowa Niżna – Leonarda Fyda Krużlowa Niżna 185, tel. (018) 447-31-38. Ptaszkowa – Benz-Pal, tel. (018) 445-58-76. Stróże – Stacja Paliw, Grzegorz Krzysztoń, Polna 88, tel. (018) 447-26-86.
7
Binarowa
13
Nowy Sącz
Stary Sącz
Nawojowa
14 Frycowa 22
15
Biała Niżna
Ropica Górna
Ropa
27
Brunary
Nowa Wieś
Śnietnica
Berest
Uście Gorlickie
Kwiatoń
Rytro
16 Krościenko nad Dunajcem
Szczawnica
23
Klimkówka
Przysietnica Obidza
Smerekowiec
Hańczowa
17 Piwniczna Zdrój Mnisek nad Popradom
Krynica Zdrój Wierchomla Wielka
21
18 Żegiestów Milik
Złockie Muszyna
Nowa Lubovna
24 Zdynia Regietów
29 Wysowa Zdrój 25
Mochnaczka Niżna
30 Tylicz
Petrova
Powroźnik
Zborov
20 Hrabske
19 Lenartov
Stara Lubovna
Lipinki
Sękowa
Szymbark
Florynka
Łabowa
Kobylanka
28
26
Binczarowa
22
Libusza
Gorlice
Ptaszkowa
Jazowsko
22
Stróże
Grybów
Kamionka Wielka
Harklowa
Szalowa
Kąclowa
Podegrodzie
Biecz
Zagórzany
Wojnarowa
Cieniawa
Skołyszyn
12
Łużna
8
Siołkowa
Święcany
Moszczenica
10
Bobowa
Krużlowa Wyżna
Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce Blisko 250 najcenniejszych i najciekawszych zabytkowych obiektów drewnianych tworzy Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce. Na Szlaku znalazły się malownicze kościoły, piękne cerkwie, smukłe dzwonnice, staropolskie dwory, drewniane wille i skanseny, należące do najcenniejszych zabytków ludowej kultury materialnej. W okolicach Grybowa na Szlaku znajdują się następujące obiekty: Grybów – Muzeum Parafialne, Kąclowa – kościół, Binczarowa – cerkiew, Ptaszkowa – kościół, Krużlowa – kościół, Stróże – skansen, Polna – kościół.
11
Zborowice Staszkówka
Szlak niebieski – Ptaszkowa–Jaworze–Kopciowa, czas przejścia około 7 godzin – szlak rozpoczyna się na przystanku PKS i prowadzi drogą w stronę zabytkowego kościoła parafialnego; ze wsi znaki prowadzą na szczyt Postawne (816 m), a następnie na Jaworze; stamtąd przez drogę do Boguszy, Wojenną Górę (794 m) i górę Dział (842 m) dochodzimy do Kamiannej. Z Kamiannej szlak biegnie na Posieczkę (792 m), skąd dochodzimy do drogi Grybów–Krynica do przysiółku Pod Hutą. Stąd szlak prowadzi do Kopciowej.
Szlak im. Kazimierza Pułaskiego odcinek Grybów–Wysowa, znaki niebieskie, czas przejścia około 21 godzin. Szlak bierze początek na dworcu PKP w Grybowie; następnie prowadzi przez przysiółek Podchełmie na szczyt Chełm (779 m). Ze szczytu zejście do wsi Wawrzka, a następnie przez przysiółek Wola wychodzimy na Tanią Górę (576 m). Schodząc z Taniej Góry przez wierzchołki Suchej Homoli (708 m) dochodzimy do drogi łączącej Uście Gorlickie z Czarną i Brunarami aż do przełęczki w górnej części Czarnej; dalej przez Bordiów Wierch (755 m) i Dzielec (721 m) dochodzimy do Ropek, gdzie po przejściu potoku szlak prowadzi na Przełęcz Hutniańską. Z przełęczy doliną Ropki dochodzimy do uzdrowiska Wysowa.
Szerzyny
9
6
4 Rożnów
Noclegi Grybów – Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Politechniki Warszawskiej, Chłodna 16, tel. 018 445-03-04, 018 445-03-05. Cieniawa – Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Cieniawa, Cieniawa 267, tel. (018) 445-32-32. Cieniawa – Zajazd Cieniawa. Ptaszkowa – Dom Weselny Promyk, Ptaszkowa 641, tel. 600-477-844. Ptaszkowa - Dom Sołecki, Ptaszkowa 504, (018) 445 17 96. Stróże – Bartna Chata, Stróże 235, tel tel. (018) 414 05 78.
Stróże – Przed wiekami gródek strzegący powstających w dolinie Białej posiadłości klasztornych i rycerskich. W późniejszych wiekach własność Jeżowskich i Szalowskich. Od końca XIX wieku rytm życia mieszkańców wyznaczany był stukotem kół pociągów i pracy tutejszego węzła kolejowego. O kolejowej tradycji przypominają ogromne, jak na tę wiejską okolicę, budynki stacyjne wybudowane w końcu XIX wieku. Tu krzyżują się szlaki kolejowe – od linii Tarnów – (Krynica) – Leluchów, odchodzi na wschód linia w kierunku Zagórza przez Jasło i Krosno. Tradycyjnie kolejarska miejscowość zaczyna zdobywać nową specjalność – to rehabilitacja osób niepełnosprawnych. A także szkolenia i turystyka grupowa.
11. Binarowa – [ 37 km ] Późnogotycki kościół drewniany pw. św. Michała Archanioła w Binarowej, znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Czchów
Szlaki turystyczne
Ptaszkowa – Obchodząca w 2009 roku swój 650 jubileusz powstania, położona malowniczo u stóp Jaworza, wieś z bogatą historią i silną tożsamością lokalną. To najwyższy (500 m n.p.m.) punkt widokowego odcinka linii kolejowej Tarnów – Krynica, wspinającej się od Grybowa serpentynami w kierunku Ptaszkowej. Turystom Ptaszkowa oferuje – podziwianie wyjątkowego wnętrza zabytkowego kościoła z XVI wieku, szlak pieszy i ścieżkę dydaktyczną na Jaworze (882 m n.p.m.) oraz zimą wyciąg narciarski i trasy do narciarstwa biegowego. Co roku odbywa się tu Spartakiada Dziecięca – Memoriał im. Romana Stramki i Zbigniewa Kmiecia.
Stara Wieś – Wieś rycerska związana swą historią z sąsiednią Krużlową, położona na granicy dwu krajobrazów – pogórza i gór. Świetne miejsce na niemęczące spacery z sielskimi widokami. Tu w okresie międzywojennym ubiegłego wieku, a również w czasie wojny, eksploatowano niewielkie złoża ropy naftowej.
10. Łużna – [ 14 km ] Cmentarz wojenny z 1915 roku na wzgórzu Pustki, miejsce pamięci Bitwy Gorlickiej. Kwatery żołnierzy austriackich, węgierskich, polskich i rosyjskich.
5. Gródek nad Dunajcem – [ 36 km ] Ośrodek wypoczynku nad Jeziorem Rożnowskim: wypożyczalnie sprzętu wodnego, trasy rowerowe wokół jeziora, miejsca do wędkowania.
Informacja Turystyczna - Urząd Gminy Grybów, ul. Jakubowskiego 33 33-330 Grybów, tel. (018) 445 02 04, fax (018) 445 04 02.
W 1915 roku Grybów stanowił przyfrontowe zaplecze dla majowej ofensywy austriacko-niemieckiej przełamującej linie rosyjskie w Karpatach, znanej jako Bitwa Gorlicka. Liczne w okolicy cmentarze wojenne znaczą miejsca ciężkich walk, w których po obu stronach ginęli również Polacy.
Uroda stylowej architektury zarówno drewnianej, jak i murowanej, porządek i czystość, zieleń i kwiaty – to wszystko trwa, tak w przestrzeni miejskiej, jak i na prywatnych posesjach. Grybów wart jest odwiedzenia, tutaj można też dobrze wypocząć w specyficznej atmosferze, łączącej współczesne, miejskie wygody z bliskim kontaktem z naturą, ciszą i zapachem siana w lecie.
9. Rzepiennik Strzyżewski – [ 33 km ] Gotycki kościółek drewniany z 1492 roku.
4. Rożnów – [ 46 km ] Zapora spiętrzająca wody Jeziora Rożnowskiego, ruiny zamku Zawiszy Czarnego, elementy fortyfikacji renesansowej Tarnowskich, dwór z XIX wieku.
Informacja turystyczna
Dolina Białej – Nieoznakowana trasa samochodowa szlakiem dziedzictwa przyrody i kultury od Tarnowa do źródeł Białej w Izbach. Prowadzi przewodnik „Dolina Białej” wydawnictwa Appen, 2009.
Kolejna wojna przyniosła kres wielokulturowości – zagładę, terror i na koniec wysiedlenia. Po 1945 roku mieszkańcom Grybowa pozostała jednak duma z wielowiekowego dziedzictwa, pamięć dorobku samoorganizacji gospodarczej, politycznej i kulturalnej. W kolejnych pięciolatkach i sześciolatkach nacjonalizacji, industrializacji i wymuszonej kolektywizacji Grybów zyskał ogólnopolską sławę jako miasteczko – mistrz gospodarności.
8. Jeżow – [ 10 km] Renesansowy dwór obronny z XVI wieku.
3. Tropie – [ 45 km] Pustelnia i sanktuarium św. Świerada i Benedykta. Na skale nad malowniczym zakolem Dunajca kościół o pięknej renesansowej sylwetce, ale znacznie starszym pochodzeniu, o czym świadczą m.in. romańskie elementy architektury oraz polichromia z XII wieku.
Stróżach oddziały armii Austro–Węgier. Warto zobaczyć tu drewniany kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła, pochodzący z XVI wieku, a w jego wnętrzu podziwiać oryginalną szesnastowieczną polichromię.
Siołkowa – Przylegająca od zachodu do Grybowa wieś o starszej niż samo miasto historii. Ciekawostką jest samo położenie – w dwu, rozdzielonych wzniesieniem Wojciechowej Góry, dolinach. Nad potokiem Pławianka w drugiej połowie XIX wieku powstał browar. Choć założony przez czeskiego piwowara Franciszka Paschka, kontynuował wielowiekową, lokalną tradycję warzenia piwa grybowskiego. Solidne, dziewiętnastowieczne budynki browaru – produkcyjne, magazynowe i biurowe – stanowią dzisiaj charakterystyczną pamiątkę po czasach, gdy w branży liczyły się dobre marki lokalne.
7. Bobowa – [13 km ] Zabytkowa synagoga z 1756 roku, kościoły zabytkowe z XIV i XV wieku, dwór klasycystyczny Długoszowskich, wystawa koronek bobowskich.
1. Czchów – [ 55 km ] Miasteczko nad Dunajcem z historią sięgającą czasów Państwa Wielkomorawskiego (VIII wiek), z charakterystyczną romańską wieżą obronną, pozostałością zamku. Na Dunajcu zapora spiętrzająca wody Jeziora Czchowskiego. 2. Wytrzyszczka – [ 44 km ] Zrekonstruowany w ostatnich latach zamek Tropsztyn, z którego wysokich murów rozciąga się doskonały widok na Jezioro Czchowskie i wzniesienia Pogórza Rożnowskiego. W sąsiedztwie przystań promu do Tropia.
W okresie powstania styczniowego i później, w latach 1866 – 1867, bywał w Grybowie Artur Grottger, (przyjeżdżający do swojej narzeczonej, Anny Monne), a około 1900 roku przybyli do Grybowa Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer.
Lata międzywojenne to dalszy rozwój handlu i rosnącej drobnej wytwórczości, a nawet epizody kopalnictwa nafty w najbliższych okolicach Grybowa. Miasto miało typowo galicyjski wielokulturowy charakter, większość mieszkańców stanowili Polacy – katolicy, ale blisko jedną trzecią stanowili Żydzi – dobrze zasymilowani i przedsiębiorczy. W dni targowe zaś miasto wypełniał barwny i głośny tłum prawosławnych Łemków z okolicznych wiosek górskich.
Mapa opracowana dla Urzędu Gminy Grybów. Przedstawia atrakcje turystyczne, szlaki piesze i szlaki rowerowe w obrębie gminy i obszarów przylegających do niej.
Wracając z Muzeum na rynek, warto zejść na most na Białej i spojrzeć na dwa bardzo charakterystyczne elementy tutejszego krajobrazu: wysoki wiadukt kolejowy z zawieszonymi stalowymi łukami przęseł, oraz
6. Ciężkowice – [25 km] Zabytkowy układ architektoniczny rynku, rezerwat przyrody nieożywionej „Skamieniałe Miasto”, Dwór w Kąśnej – muzeum Paderewskiego.
Poznaj trzy krainy – Pogórze Ciężkowicko-Rożnowskie, Beskid Niski, Beskid Sądecki. Główne atrakcje turystyczne regionu:
Budynek starej plebanii w Grybowie położony jest nad Białą, zaledwie kilka minut w dół od rynku i kościoła świętej Katarzyny. Jak wskazuje data na belce stropowej, zbudowano go w roku 1699. Plebania o charakterze niewielkiego dworku, jest parterowa, zbudowana z drewna modrzewia w konstrukcji ścian zrębowej, ma dobudowany ganek z murowanymi kolumnami.
W takich lasach żyją wilki, rysie, żbiki i lisy oraz sarny jelenie i dziki. Turysta ma największe szanse natknięcia się na sarny, a także na występujące w dorzeczu Białej okazy bociana czarnego.
Ilość dni słonecznych w ciągu roku jest na tym obszarze jedną z najwyższych w kraju, podobnie jak temperatury w lecie. W połączeniu z doskonałym stopniem zachowania wyjątkowej atrakcyjności okolicznej przyrody, daje to świetne warunki do wypoczynku. Bogata i długa historia tej ziemi sprawia, że jest tu również wiele do zobaczenia.
Dalsze wycieczki
Muzeum Parafialne jest czynne: W drugiej części wschodniej pierzei, na początku wieku XX, wzniesiono z czerwonej cegły strzelisty neogotycki kościół pw. św. Katarzyny. Jego charakterystyczna wieża z ganeczkami, stała się dobrze rozpoznawalnym symbolem miasta. Z wysokiej wieży kościelnej niezwykle wygląda perspektywa rynku, kamienic i wznoszących się w oddali gór. W maju, każdego dnia, z wieży niosą się na całą okolicę dźwięki pieśni maryjnych odgrywanych na trąbce.
Malcov Bardejov
Orlov
13. Nowy Sącz – [ 20 km ] Zielona stolica Sądecczyzny, miasto w widłach Dunajca i Kamienicy. Zabytkowa bazylika kolegiacka pw. św. Małgorzaty, Dom Gotycki – Muzeum Okręgowe z ekspozycjami historycznymi i etnograficznymi, fragmenty fortyfikacji miejskich, Sądecki Park Etnograficzny – skansen w Falkowej i Miasteczko Galicyjskie (rekonstrukcja), zabytkowy dworzec kolejowy. 14. Nawojowa – [ 27 km ] Siedziba rodowa kolejno Nawojowskich, Branickich, Lubomirskich, Sanguszków i Stadnickich ze zbudowanym przez tych ostatnich w XIX wieku pałacem, w którym odbywały się zjazdy arystokracji oraz inteligencji polskiej. 15. Stary Sącz – [ 30 km ] Wyjątkowej urody miasto w widłach Dunajca i Popradu, uznane za urbanistyczny rezerwat. Brukowany kocimi łbami rynek otoczony niskimi podcieniowymi domkami o czterospadowych dachach. Średniowieczny klasztor klarysek z fundacji świętej Kingi, muzeum etnograficzne, niezwykły klimat. 16. Rytro – [ 39 km ] Wieś letniskowa nad Popradem z ruinami zamku zbudowanego przez niemieckich osadników rycerskich (Ritter). Punkt wyjścia szlaków turystycznych w Pasmo Jaworzyny do Krynicy Górskiej oraz w Pasmo Radziejowej do Szczawnicy. 17. Piwniczna – [ 45 km ] Królewskie miasto handlowe na szlaku węgierskim z zabytkowym układem urbanistycznym rynku, uzdrowisko z pijalnią wód mineralnych, muzeum regionalne z unikalną kolekcją dawnego sprzętu narciarskiego, spływ łodziami doliną Popradu. 18. Żegiestów – [ 53 km ] Uzdrowisko nad Popradem założone w 1846 roku. Obecnie kojarzone najmocniej z masywnym, kamiennym budynkiem nowego Domu Zdrojowego z roku 1929, wznoszącym się jak skalna ściana ponad drogą Nowy Sącz – Krynica. 19. Muszyna – [ 38 km ] Miasteczko z długą historią, stolica tak zwanego „Państwa Muszyńskiego”, posiadłości biskupów krakowskich na pograniczu z Węgrami. Ruiny zamku z XIV wieku, dwór starostów, zajazd z XIX wieku (obecnie Muzeum Regionalne PTTK), kordegarda, barokowy kościół obronny pw. św. Józefa z XVII wieku z rzeźbami gotyckimi.
22. Gorlice – [ 19 km ] Miasto o długiej historii, stało się w XIX wieku kolebką przemysłu naftowego, zniszczone dotkliwie podczas Bitwy Gorlickiej w 1915roku. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza. Galeria sztuki w Dworze Karwacjanów. Cmentarz wojenny z 1915 roku na Cmentarnej Górze. 23. Magura Małastowska – [ 31 km ] Schronisko PTTK im. prof. St. Gabriela, na szczycie o wysokości 813 m n.p.m. Na zboczach Magury Małastowskiej znajdują się pamiątki po przebiegającej jej zboczami podczas I wojny światowej linii frontu austriacko-rosyjskiego: okopy i cmentarze. 24. Regietów – [ 29 km ] Stadnina koni huculskich Gładyszów w Regietowie. Konie huculskie w swoim naturalnym, górskim krajobrazie. 25. Wysowa – [ 29 km ] Urocze i stale piękniejące niewielkie uzdrowisko ze słynnymi na cały kraj wodami, należącymi do szczawów alkalicznych nasyconych wolnym dwutlenkiem węgla. Pewne odosobnienie komunikacyjne, niegdyś będące przeszkodą w rozwoju uzdrowiska, obecnie stanowi jego dużą zaletę, zapewniając kuracjuszom ciszę i spokój. Miejsce cenione jest także ze względu na wyjątkową możliwość bliskiego kontaktu z naturą w jej mało zmienionej postaci. 26. Szymbark – [ 11 km ] Średniowieczna rezydencja polskiego rodu rycerskiego Gładyszów herbu Gryf, po których piękną pamiątką jest dwór obronny nad doliną Ropy. Ma tu również siedzibę interesujący skansen, prezentujący wiejskie budownictwo drewniane okolic Pogórza Gorlickiego oraz stylowy dwór mieszczański. 27. Klimkówka – [ 14 km ] Sztuczne jezioro zaporowe na rzece Ropie, w malowniczym otoczeniu „Pienin Gorlickich”. Tu nakręcone zostały ujęcia przedstawiające Dniepr w filmie „Ogniem i mieczem”. Ośrodek sportów wodnych i wypoczynku – nad wodą i w górach. 28. Sękowa – [ 23 km ] Kościół pw. św. Filipa i Jakuba, wzniesiony około 1520 roku, należy do najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych. W roku 2003 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
20. Powroźnik – [ 34 km ] Drewniana cerkiew z 1604 r. pod wezwaniem św. Jakuba Młodszego Ap. (obecnie kościół rzymskokatolicki). Część budowli jest jeszcze starsza i służyła jako pierwsza cerkiew już w XVI w.. Wskazują na to bogate malowidła na ścianach i na sklepieniu pomieszczenia.
29. Izby – [25 km ] Wieś w rozległej kotlinie pod południową granicą państwa u podnóża góry Lackowa (997 m. n.p.m.), najwyższego wzniesienia Beskidu Niskiego. Tu początek bierze rzeka Biała. Miejsce obozowania Konfederatów Barskich. Piękna cerkiew murowana pw. św. Łukasza.
21. Krynica – [ 28 km ] Największe uzdrowisko w polskich Karpatach: zabytkowe Domy Zdrojowe, Park Zdrojowy, stylowa XIX -wieczna drewniana zabudowa uzdrowiskowa, Patria – willa Kiepury, muzeum Nikifora, kolej szynowa na Górę Parkową, kolejka gondolowa na Jaworzynę Krynicką.
30. Tylicz – [ 33 km ] Miejscowość letniskowa nad Muszynianką i Mochnaczką, w najbliższym sąsiedztwie Krynicy-Zdroju. Drewniany kościół parafialny z 1612 roku pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła oraz dawna cerkiew grecko-katolicka z 1743 roku, pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana.
