Volgens Europese wetgeving genaamd ‘REACH’ moeten tienduizenden chemicaliën vóór 2018 getest worden op hun veiligheid. Helaas grijpt men daarvoor terug op de geijkte en verouderde methode van het gebruik van proefdieren. Deskundigen verwachten dat door REACH tussen de 12 en 54 miljoen proefdieren extra gebruikt gaan worden. ADC roept alle betrokken partijen op om serieus werk te maken van het vervangen van dierproeven door moderne, dierproefvrije technieken.
HET IS HOOG TIJD VOOR MODERNE, DIERPROEFVRIJE TECHNIEKEN!
Wat is REACH?
Geen voorspellende waarde
Accepteren van risico’s
FACT 1>
FACT 3>
FACT 6>
REACH staat voor ‘Registratie, Evaluatie, Authorisatie en restrictie van CHemische producten.’ Deze wetgeving werd in 2007 van kracht en stelt dat vóór 2018 tienduizenden chemische bestanddelen opnieuw beoordeeld moeten worden op hun veiligheid voor mens en milieu. Deze chemische bestanddelen zitten in veel producten die we dagelijks gebruiken, zoals in verpakkingsmateriaal en verf, maar bijvoorbeeld ook in inktpatronen en cosmetica.
De huidige standaard testen met proefdieren zijn ontwikkeld in de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw. Steeds meer onderzoekers erkennen dat de voorspellende waarde van deze dierproeven voor mensen gering is. De uitwerking van een chemische stof in een menselijk lichaam over een periode van 10 jaar is niet te vergelijken met de uitwerking van een veel hogere dosering in proefdieren in een tijdsbestek van enkele weken! Het is onmogelijk om via proefdieren aan te geven of een chemische stof veilig is voor mens en milieu.
De hierboven genoemde dierproefvrije technieken zijn betrouwbaarder dan het gebruik van proefdieren. Ze geven immers informatie over mensen en niet over dieren. Echter, geen enkele techniek kan met 100% zekerheid voorspellen hoe een stof zich ontwikkeld in een mens of het milieu. Men zal dus een zeker risico moeten accepteren.
Verborgen dierenleed
FACT 2> Het testen van de veiligheid van de tienduizenden chemische bestanddelen gebeurt vooral op proefdieren zoals vissen, muizen, ratten en konijnen. De chemische industrie moet deze testen zelf uitvoeren. De wet stelt het uitvoeren van bepaalde ‘standaard testen´ verplicht. Een voorbeeld van zo’n standaard test is ‘acute inhalatie’, waarbij dieren gedwongen worden een hoge dosering van een chemisch goedje te inhaleren. Vervolgens wordt gekeken of de dieren tekenen van vergiftiging vertonen. Omdat dit onder andere uit hun gedrag af te leiden is, worden de dieren niet verdoofd. Na afloop van de test worden de dieren afgemaakt en de organen onderzocht. Bij een andere standaard test krijgen dieren de chemische stof via sondevoeding ingebracht. Ook hierna wordt gekeken of de dieren tekenen van vergiftiging vertonen en worden de dieren afgemaakt om de organen te kunnen bestuderen. Bij het testen van de giftigheid van chemische bestanddelen wordt ook veelvuldig gebruik gemaakt van zwangere dieren. Zij krijgen de giftige stoffen ingebracht om vervolgens te onderzoeken of hun nakomelingen er schade van hebben ondervonden. Zowel het moederdier als de jongen worden afgemaakt en hun organen bestudeerd.
Investeringen in moderne, dierproefvrije technieken zijn nodig
FACT 7> Wat is een alternatief?
FACT 4> Binnen REACH bestaat de mogelijkheid om af te zien van het gebruik van dierproeven wanneer er alternatieven voorhanden zijn. Deze alternatieven moeten door de autoriteiten goedgekeurd zijn. Men spreekt van een alternatief voor een bestaande dierproef wanneer deze de standaard test vervangt, verfijnt of vermindert. ADC vindt enkel dierproefvrij onderzoek een waardig alternatief. Helaas richt de industrie zich vooral op verfijning en vermindering omdat dit vaak snel en gemakkelijk leidt tot een kostenbesparing.
Moderne, dierproefvrije technieken
FACT 5> ‘In silico modellen’, ‘lab op een chip’ en ‘genotoxicity’ zijn voorbeelden van moderne, dierproefvrije technieken waar bijvoorbeeld gebruik wordt gemaakt van menselijke cellijnen en computermodellen. Door deze technieken te combineren kan men dierproeven vervangen.
Uitgebreide informatie over dierproefvrije technieken vind je op onze website www.stopdierproeven.org
Voor het ontwikkelen van nieuwe dierproefvrije technieken en om ervoor te zorgen dat bestaande technieken worden geaccepteerd door de autoriteiten dient er substantieel geïnvesteerd te worden. Deze investering moet niet alleen komen van de overheden, maar ook van de chemische industrie zelf. De maatschappelijke druk voor het vervangen van dierproeven door moderne, dierproefvrije technieken neemt toe. De verantwoordelijkheid voor het vervangen van dierproeven ligt bij alle partijen.