5 % minder proefdieren gebruikt in Belgische labo’s in 2011 In 2011 werden 665.079 proefdieren in de 367 Belgische laboratoria gebruikt. Dat is een daling met 5 % tegenover 2010, stelt de dienst Dierenwelzijn van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu die jaarlijks de statistieken opmaakt. 21% van de erkende labo’s heeft helemaal geen dierproeven uitgevoerd in 2011. Door een wetenschappelijk onderzoek naar sterilisatie van jonge katten werden vorig jaar wel bijna tweemaal zoveel katten als proefdier gebruikt. 55% van de proefdieren in België wordt gebruikt voor de ontwikkeling en controle van gezondheidsproducten zoals geneesmiddelen, 38% voor fundamenteel onderzoek door de universiteiten. Ondanks een lichte daling blijven ratten en muizen de meest gebruikte diersoorten (79%). Konijnen worden in beperkte mate (8%) gebruikt om antilichamen te kweken die in de behandeling van kanker of genetische aandoeningen worden gebruikt. Apen vertegenwoordigen slecht 0,003% van alle proefdieren in 2011. Zij worden gebruikt om de kwaliteit van vaccins te controleren en voor onderzoek naar de ontwikkeling en werking van hersenen. De stijging van het aantal katten als proefdier (van 349 in 2010 naar 630 in 2011) is grotendeels te wijten aan het onderzoek naar de castratie en sterilisatie van katten op jonge leeftijd. Dit onderzoek past in het Meerjarenplan voor de Sterilisatie van Katten van de dienst Dierenwelzijn. De bedoeling is om na te gaan of katten kunnen gesteriliseerd worden voor ze te koop worden aangeboden, om zo het aantal asielkatten en zwerfkatten te verminderen. De ‘traditionele’ proefdieren worden meer en meer vervangen door vissen en vissenlarven (9%), vooral in fundamenteel biologisch onderzoek. De dienst Dierenwelzijn voert actief beleid om het aantal proefdieren te verminderen, onder meer door het onderzoek naar alternatieve methoden financieel te ondersteunen. Onlangs zijn de resultaten verschenen van het onderzoek naar een alternatieve, in vitro methode om vaccins tegen mond-‐ en klauwzeer te produceren. Vanuit ethisch oogpunt, heeft de dienst Dierenwelzijn ook een denkgroep opgericht die advies zal geven over het gebruik van primaten in specifieke dierproeven.
Enkele kerncijfers voor 2011 Aantal erkende laboratoria: 367 Proefdieren Knaagdieren 525.586
79,03 %
Konijnen
54.001
8,12 %
Katten
630
0,09 %
Honden
190
0,07 %
Landbouwhuisdieren
4.114
0,62 %
Primaten
20
0,003 %
Gevogelte
17.144
2,58 %
Koudbloeddieren
62.838
9,45 %
TOTAAL
665.079
Bestemming Fundamenteel (biologisch) onderzoek
256.667 dieren
38,59 %
Onderzoek & ontwikkeling (dier)geneesmiddelen en apparaten gebruikt in (dier)geneeskunde
180.139 dieren
27,09 %
Kwaliteitscontroles in (dier)geneeskunde
189.134 dieren
28,44 %
Toxiciteitstesten
11.381 dieren
1,71 %
Contactpersoon: Sabine Colle, dienst Dierenwelzijn, 02/5247415