Programmaboekje Orgelkring Roermond 2016

internationaal orgelfestival roermond 2016

10 jaar orgel caroluskapel

philippe lefebvre wolfgang r端bsam jean-pierre steijvers ikuyo mikami open monumentendag

voorwoord

Tien jaar geleden heeft de Fa. Verschueren te Heythuysen het Robustelly-Louvigny-orgel van de Caroluskapel aan de Roermondse Swalmerstraat gerestaureerd. Voor de feestelijke ingebruikname kwam Philippe Lefebvre, Organiste Titulaire de Grand Orgue de Notre-Dame de Paris naar Roermond om het vernieuwde orgel te bespelen.

Dit concert is destijds georganiseerd door de Stichting Orgelkring Roermond in samenwerking met Stichting Rura Roermond. Tien jaar later gaan we een volgend jubileum vieren!

Ook nu weer staan concerten op stapel, georganiseerd door de Stichting Orgelkring Roermond in samenwerking met Stichting Rura Roermond. Philip Lefebvre is opnieuw van de partij en verzorgt het openingsconcert op het orgel van de Caroluskapel. Zijn enthousiasme steekt hij niet onder stoelen of banken: ‘Het is zeldzaam om in dezelfde stad instrumenten te zien, die elkaar aanvullen en perfect harmoniseren met het gebouw

waarin ze staan. Het is één van de sterke punten van het Internationale Orgelfestival in Roermond, dat zowel de muziek in de Caroluskapel als in de Munsterkerk luister heeft weten te geven, en de mogelijkheid biedt aan zowel de vertolkers als aan het publiek om werken uit verschillende eeuwen te spelen en te beluisteren, begeleid door de instrumenten die geschikt zijn voor dit repertoire.’

Tien jaar lang hebben we kunnen genieten van de mooiste orgelklanken, voortgebracht door de prachtige orgels van de Caroluskapel en van de Munsterkerk die werden bespeeld door de crème de la crème onder de organisten. Ik noem onder anderen Ton Koopman, Olivier Latry, Gustav Leonhardt, Jacques van Oortmerssen, Lionel Rogg en Masaaki Suzuki. Voor het trouwe concertpubliek was het repertoire een feest van herkenning en de organisten zijn overladen met een ovationeel applaus.

De wens van de stichting is dat Roermond verder uitgroeit tot ‘Orgelstad Roermond’. Daarvoor is het belangrijk om het orgel van de kathedraal bij de programmering te betrekken. Op dit moment wordt dit orgel gerenoveerd.

Dat is een omvangrijk project, dat een substantieel vermogen kost. Ik verwijs u naar de Stichting Renovatie Kathedraal Roermond die zich bezighoudt met fondsenwerving ten behoeve van de renovatie. Uw bijdrage zal zeer welkom zijn.

Ik sluit af met een woord van dank aan degenen die ons financieel en anderszins hebben ondersteund. In het bijzonder noem ik de Stichting Rura, de Vrienden van de Orgelkring Roermond, Stichting 1880, de fa. Verschueren, Bisdom Roermond en Gemeente Roermond. Mede door hun genereuze hulp en inspanningen is het mogelijk deze jubileumconcerten te organiseren.

Nogmaals veel dank en veel luisterplezier!

Nico Vissers, voorzitter Stichting Orgelkring Roermond

“Quelle joie de retrouver Roermond, Carolus Kapel et son bel orgue ! Ici tout respire la beauté, l’élégance et la spiritualité. Du haut de la tribune, le somptueux buffet nous contemple avec bienveillance et majesté ; l’orgue, magnifiquement restauré, déploie ses sonorités poétiques et lumineuses et nous entraîne vers d‘autres horizons.

Il est rare de conjuguer dans une même ville des instruments qui se complètent et s’harmonisent avec les lieux qui les abritent. C’est un des atouts du Festival International d’Orgue de Roermond qui a su magnifier la musique tant à Karolus Kapel qu’ à la Munsterkerk, offrant ainsi aux interprètes et au public de jouer et d’entendre des œuvres de plusieurs siècles, servies par les instruments appropriés à ces répertoires. Tous mes vœux au Festival d’orgue de Roermond !”

inhouds opgave

philippe lefebvre Zo 29 mei 2016 | Aanvang 16.00 uur Caroluskapel Roermond

wolfgang r端bsam Zo 3 juli 2016 | Aanvang 16.00 uur Caroluskapel Roermond

jean-pierre steijvers Di 26 juli 2016 | Aanvang 20.00 uur OLV Munsterkerk Roermond

ikuyo mikami Di 9 augustus 2016 | Aanvang 20.00 uur OLV Munsterkerk Roermond

open monumentendag Za 10 september 2016 inloopconcert

restauratie orgel st. christoffelkathedraal

philippe lefebrve zo 29 mei 2016 caroluskapel roermond Suite de danses De danssuite uit de XVIe eeuw is een aaneenschakeling van instrumentaal uitgevoerde dansen in dezelfde toonsoort die als een geheel werd gespeeld. De verschillende delen uit zo’n suite hadden allemaal een ander dansritme maar ze waren niet bedoeld om op te dansen. De dansen hadden verschillende namen zoals: allemande, gaillarde, courante en gigue, met elk hun specifieke karakter door de maatsoort waarin ze stonden en het tempo van de dans.

Suite de danses du XVIème siècle La Shy Myze La doune cella A dance My lady careys dompe Galliarde for the victory Canzones De canzone is oorspronkelijk een één- of meerstemmig lied, meestal een liefdeslied. Instrumentaal komt de canzone voor het eerst voor in het begin van de XVIe eeuw, aanvankelijk als naam voor orgeltranscripties.

Antonio de Cabezon 1510-1566 Girolamo Cavazonni 1512-1577 Johann Sebastian Bach 1685-1750

Differencia sobre el Canto del Caballero Chanson sur Il est bel et bon Canzona

Caprices Een capriccio (uit het Italiaans: bokkig, springerig en grillig stukje) is een muziekstuk dat meestal vrij is in vorm en een levendig karakter heeft.

Er wordt gebruik gemaakt van triolen en syncopen. Melodisch worden veelvuldig grote en grillige sprongen toegepast, ritmisch is er grote diversiteit in materiaal. In de barok-tijd werd de term meestal gebruikt voor een kort muziekstuk voor toetsinstrumenten.

François Roberday 1624-1680 Girolamo Frescobaldi 1583-1643 Nicolas de Grigny 1672-1703

Fugue et caprice en ut Capriccio Point d’orgue sur les grands jeux

Chansons Chanson is een zeer oud begrip: in de middeleeuwen werd het gebruikt om de liederen mee aan te duiden die de troubadours zongen, vaak als uitdrukking van de hoofse liefde. In de renaissance bestond het genre ook nog en was het een polyfoon lied met een melodieuze tekst en veel onomatopeeën, stijlfiguren waarmee in één of meer woorden een geluid werd nagedaan.

William Byrd 1539-1623 Girolamo Frescolbaldi 1583-1643

The Carman Whistle La Bergamasca

Passacailles Een passacaglia of passacalia is een waarschijnlijk van een 16e-eeuwse Spaanse dans afgeleide compositie in meestal driedelige maatsoort over een baslijn, die doorgaans eerst alleen klinkt en vervolgens herhaald wordt waarbij de boven- en middenstemmen een relatie met deze basmelodie aangaan. De passacaglia als compositorisch hoogstandje is ontstaan in de barok (1600-1750) uit de gelijknamige dans.

Louis Couperin 1626-1661 Johann-Sebastian Bach 1685-1750

Passacaille Passacaglia BWV 582

Philippe Lefebvre

Improvisation

wolfgang rübsam zo 3 juli 2016 caroluskapel roermond Johann Sebastian Bach 1685-1750 Uit: Clavier-Übung III: Preludium en Fuga in Es BWV 552 Kyrie, Gott Vater in Ewigkeit BWV 669 Christe, aller Welt Trost BWV 670 Kyrie, Gott heiliger Geist BWV 671 Rond 1700 waren er in Duitsland verschillende componisten die klavieroefeningen samenstelden. Het waren boeken waarin ze hun tijdgenoten van speelmateriaal voorzagen, zoals dansen, variatiereeksen en koraalbewerkingen. In 1739 werd het derde deel uitgegeven, bestemd voor orgel met twee klavieren en pedaal. Dit deel bestaat uit drie keer drie bewerkingen van Lutherse misgezangen, zes maal twee bewerkingen van catechismuskoralen en vier duetten, die worden omgeven door een groot praeludium en een grootse fuga. De 27 werken in deze ClavierÜbung vormen wat betreft volgorde, omvang, maat- en toonsoorten een samenhangend geheel en verwijzen naar de Heilige Drie-eenheid.

Sonate Nr. 2 in c BWV 526 Vivace Largo Allegro De triosonate is een muzikale vorm uit de barok. Het is een instrumentale compositie voor drie stemmen: twee bovenstemmen en een basso continuo.

Pastorella in F BWV 590 De pastorale is een muziekstuk met herderlijk karakter, niet zozeer wat de vorm als wel wat de sfeer betreft. Die is ontspannen, rustig, op de wijze die aan het gemoedelijke landleven doet herinneren.

Passacaglia in c BWV 582 Een passacaglia of passacalia is een waarschijnlijk van een 16e-eeuwse Spaanse dans afgeleide compositie in meestal driedelige maatsoort over een baslijn, die doorgaans eerst alleen klinkt en vervolgens herhaald wordt waarbij de boven- en middenstemmen een contrapuntische en harmonische relatie met deze basmelodie aangaan. De passacaglia als compositorisch hoogstandje is ontstaan in de barok (1600-1750) uit de gelijknamige dans.

jean-pierre steijvers di 26 juli 2016 olv munsterkerk roermond “Mon orgue, c’est mon orchestre” Franz Liszt, 1811-1886 Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen...

Variationen über den Basso Continuo des ersten Satzes der Kantate “Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen” und des Crucifixus aus der h-moll Messe von J.S. Bach Liszt grijpt in deze compositie uit 1859 terug naar het openingskoor van een cantate van J.S. Bach voor de derde zondag na Pasen met de evangelietekst: Uw droefheid zal tot blijdschap worden. De muzikale ontwikkeling van droefheid tot blijdschap is in deze cantate duidelijk te herkennen. Jaren later gebruikt Bach dit zelfde koraal in zijn h-moll Messe op het moment van de kruisiging van Christus. Geïnspireerd door Bach’s cantate, gebruikt ook Liszt de ostinate chromatische basmelodie als teken van rouw en pijn na het overlijden van zijn dochter Blandine. Hij bouwt hier een reeks van 18 variaties op, niet in de klassieke zin van variaties maar meer als een fantasie waarin droefenis, dood en vertwijfeling doorklinken.

Kort voor het slot horen we Bach’s slotkoraal uit zijn cantate”Was Gott tut, das ist wohlgetan”.

Mikael Tariverdiev, 1931-1996 Concerto nr. 2 Opus 93 Basso Ostinato In dit werk combineert Tariverdiev de klassieke principes van een barokconcert met zijn eigentijdse klankidioom.

Choral Prelude Opus 103 nr. 2 Largo, rigoroso Choral Prelude Opus 103 nr. 8 Andantino, pastorale Orgelwerken gecomponeerd ‘in de stijl van’ koraalpreludes maar in Tariverdievs eigen karakteristieke stijl.

Cassandra, Concerto nr. 1 Opus 91 Intrada, Aria, Inventio, Finale De oorspronkelijke versie van het werk had als ondertitel: ‘Op een thema van Frescobaldi’, echter gebaseerd op het klankidioom van Frescobaldi.

De uiteindelijke titel ‘Cassandra werd gekozen na een bezoek aan een tentoonstelling van Kristoff Niss in West-Berlijn. Diens gelijknamige serie schilderijen had volgens Tariverdiev een sterke overeenkomst met de antieke tragedies en bood hem de mogelijkheid de oude en de nieuwe tijd met elkaar te verbinden.

Pjotr Petrovich Tschaikovsky, 1840-1893 Ouverture Solennelle “1812” trans. Kraft/Steijvers De ouverture 1812 op. 49 is een orkestwerk gecomponeerd in 1880.

Aanleiding was de inwijding van de Moskouwse Christus Verlosserkathedraal, die was gebouwd ter herinnering aan de Russische overwinning op het leger van Napoleon in 1812. De ouverture is typische programmamuziek, die de krijgsverwikkelingen van 1812 wil uitbeelden. Na een plechtige opening met een kerkelijke hymne, worden de Marseillaise en het toenmalige Russische volkslied God, behoed de tsaar! met elkaar geconfronteerd. Bekend is het gebruik van carillon en kanonschoten als begeleiding van de tsarenhymne in de finale.

Franz Liszt, 1811-1886 Les Préludes, Poème Symphonique Nr. 3 trans. Imbert/Steijvers Een symfonisch gedicht gebouwd op een motief van 3 noten. Liszt als vertegenwoordiger van de romantische beweging, de mens als individu, het goddelijke in alles zoekende, bezig zijn met de grote problemen van de mensheid, diepe en serieuze liefde, contact met de natuur en dromerige melancholie.

ikuyo mikami di 9 augustus 2016 olv munsterkerk roermond Felix Mendelssohn 1809-1847 Sonate VI Als uitvoerend musicus en als musicoloog hield Mendelssohn zich intensief bezig met de werken van Bach. In veel van zijn werken horen we Lutherse koralen die ook door Bach gebruikt werden. De sonate opent met variaties over “Vater unser im Himmelreich”.

Johannes Brahms 1833-1897 Uit: Elf Choralvorspiele Op. 122: Herzlich tut mich erfreuen; Es ist ein Ros’ entsprungen De elf koraalvoorspelen zijn gebaseerd op Lutherse melodieën en vormen de laatste compositie van Brahms in het vooruitzicht van zijn dood. De sfeer is licht en mild en troost de achterblijvers van de overledene met het beeld dat hij een betere wereld is binnengegaan.

Franz Liszt 1811-1886 Adagio (Consolation IV) Liszt was als componist met zijn harmonie- en compositietechniek zijn tijd ver vooruit. Zijn werken vormen een brug naar de impressionistische muziek.

De 6 kleine pianowerken behoren tot de bekendste werken van Liszt en zijn relatief eenvoudig te spelen - een zeldzaamheid onder de vaak excentrieke en virtuoze werken van de componist.

Robert Schumann 1810-1856 Uit: Skizzen für den Pedalflügel Op. 58: III. Lebhaft Charles-Marie Widor 1844-1937 Uit: Symphonie V: I Allegro vivace César Franck 1822-1890 Prélude, Fugue et Variation Op. 18 Louis Vierne 1870-1937 Uit : 24 Pièces en style libre: Prélude Een cyclus van karakterstukken voor het offertorium tijdens de Rooms-Katholieke mis.

Théodore Dubois 1837-1924 Uit : 12 pièces: Toccata

open monumenten dag za 10 september 2016 inloopconcert

Laat u verrassen door een bijzonder concert.

Binnenkort kunt u meer informatie hierover vinden op onze website www.orgelkringroermond.nl

restauratie orgel st christoffel kathedraal

In 2005 is de St.Christoffelkathedraal geheel gerenoveerd en heringericht.

In 2007 werd een Bezoekerscentrum bijgebouwd. Sindsdien is de kathedraal een bijzondere, stralende kerk vol kunstwerken.

Ook zijn er inmiddels 31 gebrandschilderde ramen te bewonderen: een waar kleurenspel.

Door de zorg van het Christoffelgilde is de kerk elke middag open voor bezoekers.

Eén ding ontbreekt nog: een goed orgel. De restauratie en vernieuwing van het orgel is gestart in september 2014. Door de talrijke giften is daarvoor tot nu toe al € 300.000 bij elkaar gebracht. Nu start het

begin van de feitelijke opbouw tot een bespeelbaar orgel. Om verder volgens plan te kunnen werken moet er in twee jaar € 150.000 bijeen komen.

De bouw van het orgel vindt plaats onder auspiciën van de Stichting Renovatie Kathedraal.

Dan kan Roermond met recht orgelstad genoemd worden. Al sinds tien jaar een prachtig gerestaureerd orgel in de Caroluskapel, al enkele jaren het monumentale orgel in de Munsterkerk gerenoveerd, over enkele jaren een orgel als nieuw in de kathedraal.

Wilt u ons helpen?

Inlichtingen J.Wijnands | projectleider renovatie jjwijnands@onsbrabantnet.nl | tel. 0475 581 587 rekening NL40RABO 0174 1833 99 t.n.v. Stichting Renovatie Kathedraal Roermond (Culturele ANBI)

Cursus orgel Wil jij leren spelen op dit unieke, grootste en tevens oudste muziekinstrument?

ECI cultuurfabriek biedt in seizoen 2016/2017 een cursus orgel aan voor kinderen, jongeren en volwassenen. Enkele jaren speel-ervaring op de piano, keyboard of orgel is wenselijk.

ECI Cultuurfabriek ECI 13 6041 MA Roermond

Eenmaal per kwartaal wordt er een groepsles gegeven waarin cursisten elkaar voorspelen.

Ook worden er excursies naar interessante orgels gehouden.

In overleg met docent J.P. Steijvers wordt een passend lesmodel samengesteld naar wens en behoefte van de cursist.

De lessen worden in de Caroluskapel in Roermond gegeven.

www.ecicultuurfabriek.nl

Start van de cursus in overleg met de docent.

www.orgelkringroermond.nl