Ścieżkami Pańskiej Góry

Page 8

Pańską Górę budują skały różnego wieku. Najstarszą jest granitognejs, tworzący blok leżący na jej północnym zboczu, na południe od stacji kolejowej (widoczny wyłącznie w postaci silnie zwietrzałego gruzu). Granitognejs jest skałą metamorficzną powstałą w wyniku przeobrażenia innych skał pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia. Skałą wyjściową, która uległa procesowi metamorficznemu, był prawdopodobnie granit. W składzie mineralnym wprawne oko może wyróżnić dwa główne składniki granitognejsu: kwarce i skalenie. Dokładne obserwacje pozwalają na wydzielenie trzech różnych odmian omawianej skały. Blok granitognejsu poza „zwykłym” procesem metamorficznym był później poddany oddziaływaniu dużych ciśnień, związanych zapewne z fałdowaniem Karpat Fliszowych. Pozostałością tych zjawisk jest silne spękanie, prowadzące częściowo nawet do zatarcia pierwotnej struktury skały. Swoje piętno odcisnęły także procesy wietrzenia prowadzące do niszczenia minerałów, głównie skaleni, i pojawiania się wtórnych minerałów zazwyczaj bogatych w żelazo i nadających skale nieco rdzawej barwy. Drugą odmianą skał metamorficznych występujących na Pańskiej Górze są mylonity, widoczne dawniej w niewielkim odsłonięciu usytuowanym powyżej głównego kamieniołomu, gdzie tworzyły nieregularną ławicę. Mylonity, podobnie jak granitognejs, są skałą metamorficzną, powstającą jednak w wyniku nieco innego procesu. Główną rolę odgrywa tu wysokie ciśnienie, związane z dużymi naprężeniami tektonicznymi, prowadzącymi do zmiażdżenia pierwotnej skały i całkowitego zatarcia jej struktur. Mylonity Pańskiej Góry są skałami o barwie zielonkawej, o niewidocznych gołym okiem ziarnach mineralnych. Współcześnie odsłonięcie tych skał już nie istnieje, ale wnikliwy obserwator może odnaleźć (z trudem!) niewielkie bloczki mylonitów w przyszczytowej partii Pańskiej Góry. Wiek obu typów skał metamorficznych (granitognejsów i mylonitów) jest trudny do jednoznacznego ustalenia. Badania znacznie

Granitognejs z Pańskiej Góry

8

Mylonit z Inwałdu


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.