Nervus Vagus
Foto: Marieke de Lorijn/Marsprine
Zenuw stimuleren tegen Crohn
Stimulatie van een van de belangrijkste lange zenuwen moet uitbehandelde patiënten met de ziekte van Crohn uitkomst bieden. Het AMC zoekt naar kandidaten om onderhuids een zenuw stimulator te laten implanteren. Door Hidde Boersma
‘Het is nog wel een beetje hocus pocus wat we doen. We weten niet precies hoe het werkt, maar alleen dat het bij een deel van de patiënten succes lijkt te hebben’, zegt Frieda Koopman, promovenda bij Paul- Peter Tak, hoogleraar Reumatologie in het AMC. Drie jaar geleden begon ze aan een project om patiënten met reumatoïde artri tis (RA) te behandelen met zogenaamde nervus-vagusstimulatie. De eerste klinische resultaten zijn nu binnen en worden geanalyseerd. Een aantal patiënten lijkt te reageren op de elektrische stimulaties, waardoor er wellicht een extra behandel mogelijkheid voor de aandoening bijkomt. Geïntrigeerd door de positieve re sultaten, raakte een paar deuren verder ook Geert D’Haens, hoogleraar Inflammatoire Darmziekten, geïnteresseerd in de therapie.
4
Hij behandelt patiënten met de ziekte van Crohn, een aandoening waarbij delen van de darm permanent ontstoken zijn. Als nervus-vagusstimulatie de ontsteking ver mindert bij RA, zou het dan ook bij de ziekte van Crohn kunnen helpen?, bedacht hij.
Permanent overactief
De nervus vagus is een van de twaalf zenu wen die direct uit de hersenen ontspringt, in plaats van uit het ruggenmerg, zoals de rest van de zenuwen in het lichaam doen. Hij vormt een belangrijk onderdeel van het autonome zenuwstelsel, het deel dat alle onbewuste processen in het lichaam aan stuurt, zoals ademhaling en vertering. De zenuw vertakt zich naar zo goed als alle organen en dient als een soort thermo
meter die de hersenen up to date houdt over de staat van het lichaam. ‘Een van de vermoedelijke oorzaken van de ziekte van Crohn is een verkeerde afstelling van het autonome zenuwstelsel,’ legt D’Haens uit. Dat zenuwstelsel bestaat uit twee onderdelen: het sympathische en het parasympatische. Het eerste wordt vooral geactiveerd als iemand in actie schiet: het is onder andere verantwoordelijk voor het verhogen van de productie van de actiehormonen adrenaline en noradrena line, maar ook voor het activeren van het immuunsysteem. Het parasympatische autonome zenuwstelsel doet juist het tegenovergestelde: het maant het lichaam tot rust. ‘Bij de ziekte van Crohn lijkt het sympathische zenuwstelsel permanent overactief te zijn, wat ontstekingen aan
maart 2015