Półka nowości Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisław Przybyszewski Odwieczna baśń. Śluby. Gody życia. Dzieła literackie. Edycja krytyczna. Tom 9 Z tysiąca zdarzeń stworzyć jedno, które by wszystkie inne pomieścić mogło, lata całe i lat dziesiątki streścić w jednej godzinie, tysiące postaci uwidocznić w jednej i w tej jednej odzwierciedlić on tysiąc – ot: to jest to, do czego artysta zdąża. To, co ludzie przeżywają przez lat dziesiątki, on to przeżycie musi dać w dramacie, który trwa zaledwie kilka godzin […]. Artysta staje się w tym świadomym okresie pracy niejako reżyserem swego własnego tworu: stawia dlań kulisy, wymierza perspektywy, kreśli, rozszerza, wyrzuca jedną postać po drugiej albo je w jedną stapia, łączy je i oddala, pęta związki, kojarzy rzeczy najbliższe z najwięcej oddalonymi, by im nadać nowe tło, nową barwę i ton nowy – pisał Stanisław Przybyszewski w Przyczynek do psychologii twórczości wydanym w 1914 roku. Niniejsza edycja obejmuje wszystkie utwory literackie Przybyszewskiego powstałe w języku polskim: poematy prozą, powieści, opowiadania, dramaty oraz towarzyszące tym utworom autorskie wstępy, a także inedita i drobne przekłady. W przypadku niemieckich pierwodruków przeprowadzono porównanie obu wariantów utworów, fragmenty zmienione lub opuszczone w polskich wydaniach zostały przetłumaczone na język polski i zamieszczone w aparacie krytycznym. Każdy tom zawiera rozbudowany dodatek krytyczny i obszerny wstęp historycznoliteracki, ale edycja jest przyjazna dla wszystkich czytelników, zarówno znawców, jak i zwykłych fanów literatury. Jan Michalik Gawędy o teatrze krakowskim Dorobek naukowy prof. Jana Michalika jest powszechnie znany i szanowany. Z tego względu każda książka jego autorstwa budzi zainteresowanie i niemal w ciemno można powiedzieć, że zasługuje na wydanie. Niemniej Gawędy o teatrze krakowskim przyciągają uwagę z dodatkowych względów. Książka zbiera teksty rozproszone, w większości już opublikowane, ale w wydawnictwach niszowych, księgach zbiorowych czy czasopismach, nie zawsze łatwo dostępnych. Jest też kilka tekstów wcześniej niepublikowanych. Ułatwienie czytelnikom i badaczom dostępu do tych rozpraw to pierwszy, najprostszy argument za wydaniem tego zbioru. Drugi to prezentacja znakomitego warsztatu badawczego, na którym mogą i powinny się uczyć kolejne pokolenia teatrologów. Właśnie w takim zestawieniu tekstów większych i drobnych znakomicie widać, jak znaczącą naukową wartość mogą mieć hasła słownikowe, przyczynki, emendacje, komentarze, uzupełnienia – nawet w zakre-
92
alma mater nr 246–247
sie tematów z pozoru znanych i przebadanych (jak Wyspiański czy Modrzejewska). Profesor Michalik (autor obszernych monografii) jest i w tym zakresie mistrzem. Z recenzji Haliny Waszkiel Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Agata Pawlina Bobovius – Ali Ufkî. Życie Wojciecha Bobowskiego między faktami a legendą Spuścizna Wojciecha Bobowskiego, znanego jako Albertus Bobovius i Ali Ufkî, stanowi przedmiot zainteresowania międzynarodowego grona językoznawców, muzykologów, historyków i antropologów, jednak w Polsce do tej pory nie ukazała się książka w całości jej poświęcona. Niniejsza monografia stanowi próbę uzupełnienia tej luki. W rozdziale pierwszym autorka przedstawia biografię Bobowskiego, zaktualizowaną na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych w Polsce i Ukrainie oraz informacji wyczytanych między wierszami Serai Enderum (MS Harley 3409). Pełna treść „londyńskiego” rękopisu tej pierwszoosobowej relacji z życia w pałacu Topkapi w Stambule, którą Bobowski ukończył w 1665 roku, wraz z obszernym opracowaniem krytycznym i miniaturami z epoki zamieszczona została w rozdziale drugim. W rozdziale trzecim autorka zebrała i przeanalizowała ponad 300 tureckich słów i wyrażeń odnalezionych w tekście.
Piotr Biliński Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanonicznego Adam Vetulani (1901–1976), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i sekretarz generalny Polskiej Akademii Umiejętności, zajmował poczesne miejsce w krakowskim środowisku naukowym już przed drugą wojną światową. Miał opinię godnego następcy Oswalda Balzera i Stanisława Kutrzeby. Jako wybitny historyk prawa polskiego i kanonicznego cieszył się autorytetem wśród uczonych europejskich i amerykańskich, do których zaliczali się: Gabriel Le Bras, Stephan Kuttner, Jean Gaudemet, René Metz i Gérard Fransen. Uznawany przez uczestników swego seminarium za niezrównanego mistrza, we wspomnieniach niektórych z nich jawił się równocześnie jako warsztatowy rygorysta. Do jego uczniów należeli znakomici historycy prawa: Wacław Uruszczak, Stanisław Grodziski, Stanisław Płaza, Ludwik Łysiak, Wojciech Bartel i Stanisław Roman. Pomimo niekwestionowanych sukcesów naukowych życie Vetulaniego obfitowało w tragiczne wydarzenia: w czasie drugiej wojny światowej przez ponad pięć lat był internowany w Szwajcarii, na skutek bombardowania jego żona, Irena z Latiników, zmagała się z trwałym kalectwem, a w 1965 roku zginął młodszy syn uczonego – Jan. W okre-