CONVENTIONES
RÓŻNE OBLICZA SAMOTNOŚCI Grupa bibliotekarzy z Biblioteki Jagiellońskiej we współpracy z wieloma instytucjami, szczególnie z Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie, przygotowała wystawę Oblicza samotności w kulturze. Jej otwarcie, ze względu na pandemię, przesunięte zostało na 14 stycznia 2021. Ekspozycja ma być dostępna dla zwiedzających do 26 lutego 2021. Miejmy nadzieję, że przedsięwzięcie uda się zrealizować w tym czasie. Zarówno temat wystawy, jak i zebrane materiały są niezmiernie ciekawe, dlatego też warto zaprezentować je czytelnikom „Alma Mater” już dziś. RPM
SAMOTNOŚĆ W KONTEKSTACH KULTUROWYCH becnie ludzie coraz częściej wybierają „dobre życie w pojedynkę”, jak to przed laty określił kalifornijski psychoterapeuta Stephen M. Johnson. Ludzie stanu wolnego stanowią coraz liczniejszą grupę współczesnych społeczeństw Zachodu. Dotyczy to także Polski. Zmienia się semantyka samotno-
O
ści. Samotna matka, na przykład, nie jest już samotna, ale samodzielna, kawaler to singiel, panna to singielka. Przekształca się obyczajowość. W kulturze tradycyjnej, etnologicznej, jaką była, na przykład, polska wieś do wybuchu drugiej wojny światowej, osoby samotne były kontrolowane przez społeczność, współcześnie
Dominik Szczepański, Na oceanie nie ma ciszy: biografia Aleksandra Doby, który przepłynął kajakiem Atlantyk, Warszawa, Agora; 2015
Henryk Księżarski, Mowa w czasie żałobnego nabożeństwa za duszę ś. p. Joachima Lelewela zmarłego w dniu 29 maja 1861 r. w Paryżu miana dnia 10 czerwca b. r. w kościele Archiprezbiteryalnym NMP [...], Kraków, Staraniem Czcionkarni Ż. J. Wywiałkowskiego; 1861
120
ALMA MATER nr 217
nikogo to nie interesuje. Kultura masowa prezentuje samotnych jako ludzi wolnych, nieskrępowanych. Można nawet postawić tezę, że samotni dominują (w filmach obyczajowych, komediach romantycznych, produkcjach kryminalno-sensacyjnych), spychając na margines tematykę rodzinną (co szczególnie widoczne, między innymi,