Isolatiemagazine 69 april 2016

ISOLATIE

IEX KEULE 11 EN 12 M N EI 2016 GRA

69

TIS TOEGA NG MET VIB EN ISO LATIE MAG AZINE

Magazine

VAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 18 - APRIL 2016

Technische isolatie bouwt ‘Blauwe stad’ in internationaal Den Haag Ir. Renate van Drimmelen: “Tijd voor nieuwe samenwerking, aan de bak!”

OOI nieuwe stijl lanceert de toekomst

COMMENTAAR

INHOUD

Isolatie en onze toekomst Na het Energieakkoord en de klimaattop COP21 in Parijs haalt de wereld opgelucht adem: er wordt écht werk gemaakt van de transitie. Er volgde minder reuring dan we hoopten. Het werd nogal stil, afgezien van losse, soms symbolische initiatieven. Zoals de lappendeken aan lokale milieuzones terwijl de Wegenverkeerswet op voertuigeisen en typekeuren al aanhaakt bij Europese voorschriften. Zo’n lappendeken zien we ook in kwalitatieve en kwantitatieve eisen aan technische isolatie in industrie en utiliteit. Terug naar de milieuzones: schone mobiliteit is belangrijk, maar één stevige klap op het Nederlandse industriële isolatiepotentieel neutraliseert alvast de CO2-emissie van 12,5 miljard autokilometers.

Van verschillende kanten en bij uiteenlopende gelegenheden binnen en buiten de isolatiebranche is sinds Energieakkoord en COP21 de aandacht gevestigd op veelzeggende onlogica en logica.

Niet het exclusieve domein van onze bedrijfstak, maar ik noem ze toch om sector, overheid en maatschappij tot analyse en handelen te prikkelen: - Nederland regelt en subsidieert zich suf om temperatuurgradiënten rond 20 Kelvin in de woningbouw dik weg te isoleren en kijkt lijdzaam naar installaties op 400 °C of hoger met slechts 50 mm wol.

- De geopolitieke spanningen nemen niet af, terwijl Europa voor meer dan de helft van de energiebehoefte een beroep doet op overwegend niet-democratische landen. Industriële isolatie kan de Europese afhankelijkheid met bijna één procent reduceren, d.w.z. 620 Petajoule/jaar.

- Na ‘Parijs’ is de verhoogde maximumsnelheid in Nederland uitgebreid. Dat stond niet in het Klimaat- of Energieakkoord, maar wel in het Regeerakkoord. Moderne auto’s laten op het dashboard zien dat het brandstofverbruik exponentieel stijgt in dit snelheidsbereik.

- De lage olieprijs remt investeringen in industriële installaties en onderhoud, ten koste van onder meer energie-efficiëntie en emissiebeperking.

- Ingezameld kunststof stapelt zich op: bij de huidige olieprijs laat de industrie recycling voor wat het is en schakelt terug naar fossiele bronnen.

Zomaar een greep uit de actualiteit na Energieakkoord en COP21.

Volgens mij moet het roer om, waar mogelijk sturen specialisten in technische isolatie graag concreet en inhoudelijk mee.

Hans Koole – Voorzitter VIB ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesector en tevens het officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI), Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en de Stichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI).

Advertentieverkoop: Henk van der Bend Advertentietarieven op aanvraag T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl

ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Leden en Buitengewone Leden van de VIB ontvangen ISOLATIE Magazine uit hoofde van hun functie. Het magazine wordt tevens kosteloos toegezonden aan professionals in de branchekolom, waaronder isolatie-ondernemers, opdrachtgevers, raadgevende ingenieurs, overheden en beleidsmakers, onderhoudsmanagers en installateurs. U kunt het abonnement aanvragen of beëindigen via info@isoleren.nl

Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIB Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@isoleren.nl

Uitgave: Printrendement Tituslaan 13, 6642 AP Beuningen T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl

Uitgever: Yvonne van der Bend

Voor meer informatie over de Stichting OOI: Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@ooi.nl Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Paul de Koning, Manager NCTI T (0181) 69 80 30

Redactie: Ewald Lohmann Alinea-Stokvisch Wingerdstraat 63, 6641 BM Beuningen T (024) 675 18 93 E info@alinea-stokvisch.nl

Fotografie: Photol Alinea-Stokvisch Kees de Vries

Redactieraad: Jan Zanen (VIB) Paul de Koning (NCTI en CINI) Remco Hiemstra (Armacell International) Frank Geukemeijer (Rockwool Technical Insulation BV) Hans Koole (VIB) George Kruithof (OOI) Ron Nuijten (Brand Energy & Infrastructure Services)

Druk: Printrendement

Vormgeving: PINTA grafische producties, Benschop

© 2016, Printrendement

APRIL 2016

”Het nieuwe samenwerken, utiliteit aan de bak”

6

Het Energieakkoord staart blind op wind- en zonne-energie.

"Opdrachtgevers en overheid hebben niet in de gaten hoe belangrijk isolatie is," zegt ir. Renate van Drimmelen (BreedofBuilds, Bussum). "Subsidie op isolatie zou zaken vlot trekken. In plaats van zelf de trom te roeren, blijft het vanuit de isolatie-sector echter stil. Tijd voor het nieuwe samenwerken, de utiliteit moet aan de bak."

Beurs met lagen en gezichten

10

12

De beurs heet IEX de Europese branchekolom zegt ‘Keulen’.

Daar ligt 11 en 12 mei 2016 twee dagen lang het centrum van de Europese technische isolatie. Het wordt een spannende beurs met lagen en gezichten: ontmoetingsplatform, vaktechniek, een glimp techniek van morgen, strategische oriëntaties. De vakman van de toekomst bezet de ereplaats in vakwedstrijden en tal van demo’s.

Olie op Foamglas

Najaar 2015 is Koole Terminals Pernis gestart met de bouw van verwarmde olieopslagtanks van 30.000 m3. De tanks rusten elk op ruim 1100 m2 Foamglas tankbodemisolatie. “Energie-efficiëntie is de belangrijkste factor”, verklaart projectleider Jan Schuring. Koole Terminals stelt de specificaties voor het systeem vast in overleg met Van der Linden & Veldhuis Isolatie Vlaardingen en Foamglas Industry – Pittsburgh Corning Nederland.

Verder in dit nummer: Isolatie Journaal OOI lanceert de toekomst Rockwool Technical Insulation: Isolatie als sociaal thema Cinicalc: voor je het weet kun je niet meer zonder Isover Ultimate Protect in stijlvol zwart Hanko: Ecose, aerogel en worstenbrood Jörg-laser: laat maar zien wat hij moet snijden Armacell wil lang en dicht op de klant zitten Resolpro: alle disciplines onder twee Schiedamse daken Ultima: blauwe booster van internationale allure eDIan: Integratie industriële thermografie en 3D-scanning RTL’s ‘Doe maar duurzaam’ zet isolatie in schijnwerpers NCTI: rendabele investering in isolatie-inspectie Bij de voorpagina: Internationaal Den Haag, dezer dagen volop in het nieuws als de Stad van Vrede en Recht met het onlangs geopende ICC, het Vredespaleis en Interjust. Van der Hoek Isolatie maakt er met medewerking van Armacell een ‘Blauwe Stad’ van. Het project scoort BREEAM ‘Good’, het isolatiewerk “Excellent’.

ISOLATIE Magazine

...............

3

5 16 18 22 24 26 29 30 32 35 38 42 44

Maak industriële processen efficiënter met Isover TECH isolatie-oplossingen ✔ Meer energiebesparing ✔ Lagere operationele kosten ✔ Vereenvoudigde installatie ✔ Extra ruimtebesparing

IEX 2016 Keulen Bezoek de stand van Saint-Gobain Isover op 11 of 12 mei a.s. (stand 8/200)

Ontdek het Isover TECH-assortiment Het Isover TECH-assortiment bestaat uit glaswol, steenwol en ULTIMATE minerale wol. Door de specifieke voordelen van elk materiaal kunt u altijd kiezen voor de optimale isolatie-oplossing.

De vernieuwde TechCalc 2.0 calculatietool maakt deze keuze nu nóg gemakkelijker. Binnen enkele stappen berekent u de meest energie-, ruimte- of kostenbesparende oplossing voor uw project.

Overtuig uzelf van de voordelen en download een gratis testversie van 60 dagen. Met TechCalc 2.0 kunt u ook uw AC/CV- of scheepvaartprojecten berekenen.

Maak nu die efficiëntieslag!

Neem contact op voor advies op maat.

Saint-Gobain Isover Telefoon: 0347 358 400, info@isover.nl

www.isover-technische-isolatie.nl

ISOLATIE JOURNAAL Craft-team op onderzoek Van een virtuele leeromgeving weet het Craft-team alles.

Ook de vertaling van techniek naar beeld is een kolfje naar hun hand. Maar de harde praktijk van het achterliggende vak is toch iets anders.

Opleidingsfonds OOI is druk bezig met de ontwikkeling van een efficiënt en doelmatig digitaal leerprogramma.

De Craft-specialisten van gameontwikkelaar Little Chicken Game Company te Amsterdam hebben hun sporen verdiend in de installatietechniek en buigen zich nu over technische isolatie. Eind maart volgde het team een intensieve spoedcursus ‘Kennismaken met techniek’. In de theorieles onder leiding van leermeester Bert Hoekstra leek het nog gesneden koek, de praktijkcomponent bleek weerbarstiger. Niettemin: met vlag en wimpel geslaagd.

Gameontwikkelaars v.l.n.r. Krijn Hakkert, Joris van Leeuwen, Erik Kors en Maria de Lange.

De eerste voorbeelden van de vaktechnische inhoud van de virtuele opleidingscomponent.

Deze maand in Isolatie Plus Deze maand staan de Deelnemers aan de nationale Beroepenwedstrijd Technische Isolatie prominent in Isolatie Plus. Met een primeur, want dit is het eerste ‘multi-company-team’ dat de teamtaart verovert. Er is dan ook een extra mooie, extra grote en net zo smakelijke taart V.l.n.r.

Danny Nagtzaam, als anders besteld. Thijs Wolbers (Vinke Isotechniek, Deventer) en Thijs Wolbers, Ewoud Oskam (Van der Linden & Veldhuis Isolatie, Sas van Gent), Ronnie Hulsman, die Nederland op de Europese wedstrijden in Keulen vertegenwoorMichel Beerens en digen, komen uitgebreid aan het woord in hun duo-portret van een Ewoud Oskam, op de voorgrond Gerson vakman. Een dezer dagen valt Isolatie Plus in de bus bij de 4200 vakPaulina specialisten in het technisch isolatiebedrijf.

VIB naar Münster De Algemene Ledenvergadering van de VIB wordt gehouden op 31 mei 2016 in Münster, volgens inwoners de ‘Mooiste stad van de wereld’. Gastheer is Armacell, die de VIB-leden na de vergadering onthaalt op een uitgebreide rondleiding door de fabriek. VIB-leden wordt verzocht

zich op te geven via info@isoleren.nl. De VIB maakt het gemakkelijk: er vertrekt dinsdag 31 mei om 10.30 een bus vanaf Van der Valk Motel Arnhem. Rond 19.45 uur is het gezelschap terug.

Tracingservice en –inspectie Elektrische tracing moet perfect werken. Toch komt het geregeld voor dat precies op het verkeerde moment een storing aan het licht komt. Dan is op zijn minst het productieproces verstoord. Huikeshoven Industriële Elektrowarmte te Hengelo biedt daarom een service- en inspectieovereenkomst aan zodat de installatieeigenaar zorgeloos kan vertrouwen op zijn verwarmingssystemen. De service houdt in dat een goed opgeleid team het systeem inventariseert en inspecteert. Jaarlijks worden de nodige reparaties en onderhoud verzorgd. Na inspectie volgt een volledige rapportage, waarop in overleg het vervolg kan worden bepaald.

Vanzelfsprekend kan de installatie-eigenaar ook zelf mogelijke aandachtspunten melden.

Rob Wijnschenk manager Merford Rob Wijnschenk is per 1 maart 2016 benoemd tot businessunit-manager van Merford Acoustic Materials te Gorinchem.

Rob Wijnschenk heeft ruime ervaring in management en de verkoop van akoesti-

sche materialen en oplossingen, opgedaan in voorgaande functies als general manager van Akoestikon Geluidsisolatie en commercial manager Recticel Technical Foams. Wijnschenk neemt het roer over van interimmanager Leon Smulders.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

5

ISOLATIE INTERVIEW Ir. Renate van Drimmelen (BreedofBuilds):

”Het nieuwe samenwerken, de utiliteit moet aan de bak” De uitvoering van het Energieakkoord staart teveel blind op wind- en zonne-energie. "Opdrachtgevers, en ook de overheid, hebben niet in de gaten hoe belangrijk isolatie is voor energiebesparing," zegt ingenieur Renate van Drimmelen van adviesbureau BreedofBuilds in Bussum. "Subsidie op isolatie zou zaken echt vlot trekken. In plaats van zelf de trom te roeren, blijft het vanuit de isolatie-sector echter oorverdovend stil. Tijd voor het nieuwe samenwerken, de utiliteit moet aan de bak." Regionale OOI-VIB bijeenkomsten zetten de utiliteit aan tot actie.

"Ik heb bij energievraagstukken bij ons ingenieursbureau BreedofBuilds te Bussum nooit direct contact met isolatiebedrijven. Wel met gebouwgebruikers, aannemers, architecten of hun installatiebedrijf. Ja, ik denk ook wel dat dat raar is, want wie is nou eigenlijk de deskundige als het over isolatie gaat? Blijkbaar onderhoudt de isolatiebranche ook geen klantcontact waarin structurele isolatiescans bij gebouwen zijn geregeld. Vanuit de industrie heb je in ieder geval de NCTI- en Tipchecks (Technical Insulation Performance Check). Zo’n check voor de utiliteitsector lijkt me dan ook zeer zinvol. Voor al die bedrijfscomplexen hallen moeten toch al drie offertes voor de isolatie van hun installaties, net als dat voor dak en wand het geval is? De isolatiesector pakt het onvoldoende op."

Regiobijeenkomst Praten met Renate van Drimmelen is spreken met iemand die de isolatiesector utiliteit niet – nog niet - van binnen en buiten kent. Toch speelt het werk van de isolatiesector in haar dagelijkse werkzaamheden bij adviesbureau BreedOfBuilds een grote rol. Daarom hebben OOI en VIB haar bureau gevraagd de isolatiesector utiliteit onder de loep te leggen en de kansen en bedreigingen te analyseren.

OOI wil zich in het voorjaar van 2016 samen met de VIB nadrukkelijk richten op de utiliteitsbedrijven. Via drie of vier regionale bijeenkomsten nodigt OOI alle bij onder de CAO ressorterende ondernemingen uit om van gedachten te wisselen over zaken die hen aangaan. OOI hoort daarbij graag welke gedachten er leven en wat op dit vlak de behoefte is aan opleidingen, om het aanbod daarop in te richten. Doel van de bijeenkomsten is daarmee tweeledig: kennisuitwisseling en peiling van opleidingsbehoeften.

Vernieuwing Ingenieursbueau BreedofBuilds legt zicht toe op energievraagstukken. De scope is breed, maar de focus ligt voor

6

...............

ISOLATIE Magazine

Renate van Drimmelen (ingenieursbureau BreedofBuild): "Een NCTI- of Tipcheck voor de utiliteitsector lijkt me zeer zinvol."

een belangrijk deel op systeemontwerp. Uitgangspunt is altijd een bepaalde warmte- of koudevraag in een ruimte of proces. Van Drimmelen: "We kijken hoe je dat zo efficiënt mogelijk kunt invullen." De specialisatie brengt een veelheid aan opdrachtgevers met zich mee, van waterplantverwerking in de haven van Amsterdam tot technische en bouwisolatie in utiliteit en industrie. "We beperken ons niet tot één bepaalde markt."

Van Drimmelen oriënteert zich momenteel op utiliteitsisolatie. Daarbij vallen haar direct een paar zaken op. "Als

APRIL 2016

buitenstaander krijg ik een verschillend beeld van woning-, utiliteits- en industriële isolatie. Duidelijk is, dat de utiliteit het alleen maar moeilijker gaat krijgen. Utiliteitsisoleerders krijgen hun opdrachten van de installatiebedrijven, waar de omzetten al een tijdje onder druk staan. Er vindt nauwelijks nog nieuwbouw plaats. Er worden nu en in de nabije toekomst echt geen grote ziekenhuizen of kantoren meer gebouwd. Ze hebben het dus lastig. Als er al wordt gebouwd, worden vaak lagetemperatuurinstallaties toegepast met wko-systemen en warmtepompen. Met in de vloer geïntegreerde leidingen neemt het aantal te isoleren meters af. Ik denk: utiliteitsisolatiesector, ga wat doen.

Vernieuw je strategie. Zoek constant nieuwe mogelijkheden en pas waar nodig je product aan." Op de vraag wie het initiatief moet nemen tot innovatie in de utiliteit is Van Drimmelen duidelijk: "Dat zul je zelf moeten doen."

In de regionale bijeenkomsten bespreekt de sector deze problematiek en wordt bekeken wat kan worden ondernomen. Heel belangrijk onderwerp is wat op het gebied van opleidingen kan worden gedaan. Ik kan me voorstellen dat isolatiebedrijven zelf checks gaan uitvoeren, breder dan de strikte technische utiliteitsisolatie. Denk aan renovatieprojecten of bedrijfscomplexen, of de gebouwdchil. In bouwprojecten worden op isolatiegebied fouten gemaakt die

Regiobijeenkomsten Voor de eerste regiobijeenkomst voor de utiliteit kijken VIB en OOI naar het Heerenveense voetbalstadion. Een verdiende primeur, want het Abe Lenstra-stadion heeft, voor zover bekend, de enige technische ruimte die is opgeleverd met vaste vloerbedekking. Technische isolatie in het zondagse pak dus.

In de regiobijeenkomsten gaan VIB en OOI vanuit het thema 'Het Nieuwe Samenwerken' de dialoog aan met isolatiebedrijven in de utiliteit. De belangrijkste vraag is hoe de utiliteitsisolatie de markt moet ontwikkelen om op lange termijn gezond te blijven. De samenspraak brengt kansen in beeld en geeft aanzetten hoe daarmee om te gaan door innovatie, bedrijfsvoering, aansluiting bij de nationale energiethema’s. Centraal staat kennisuitwisseling. OOI hoort daarbij graag van bedrijven wat de behoefte is aan opleidingen om het aanbod daarop gedetailleerd in te richten.

Naast bespreking, presentaties en workshop vormt de technische rondleiding een inspirerend hoogtepunt van het programma.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

7

isolatiebedrijven heel goed zouden kunnen signaleren en reparereren."

Trias Energetica Opdrachtgevers hebben volgens Van Drimmelen nog te weinig in de gaten hoe belangrijk isolatie is, ook voor besparing in de utiliteit. "Het terugbrengen van de energievraag is alles. Helaas is daar nog geen toenemende aandacht voor te constateren.

De focus ligt nog te vaak op alternatieve opwekking met windenergie en zonnecollectoren. In de Trias Energetica is het terugdringen van de energievraag niet voor niets stap één. Een tien meter lange utiliteitsleiding van 70 °C graden bij een omgevingstemperatuur van 12 °C graden geeft 500 Watt af. Daar kun je wel wat mee: grofweg kun je op die tien meter bij een gasprijs van € 0,30/m3 circa € 40,- per jaar besparen. Wie vertelt het de opdrachtgever? Efficiënte opwekking van de benodigde warmte en toepassing van hernieuwbare energie zijn vervolgens stap twee en drie."

Subsidie De focus op de doelstellingen in het Energieakkoord is volgens Van Drimmelen te eenzijdig. "Er is onvoldoende aandacht voor isolatie. Er gaat bijna geen subsidie naar energiebesparing met als onderbouwing dat het zich allemaal zelf terug moet verdienen. Een zonnepaneel verdient zich zelf op langere termijn ook terug, en wordt desondanks wel gesubsidieerd. De overheid heeft mijns inziens hier een rol te spelen. Subsidie op isolatie of een isolatielening tegen lage rente creëert een win-winsituatie voor zowel de sector als de samenlevering. Als de overheid doelen wilt halen, moet zij ook technische isolatie stimuleren. Met subsidie is momenteel een zonnepaneel soms sneller terugverdiend dan isolatiemaatregelen, terwijl isolatie op zich zelf eigenlijk veel sneller de doelstellingen dichterbij brengt. We kunnen een stuk verder komen als we de middelen efficiënter inzetten. Er moeten meer overheidsprojecten komen die isolatie stimuleren."

Als de overheid duurzaamheidsdoelstellingen wilt bereiken, zal de overheid ook technische isolatie moeten stimuleren.

8

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

Van Drimmelen pleit er voor dat de utiliteitssector ook zelf in het geweer komt. "Bestaande bedrijfsgebouwen zijn voor de isolatiebedrijven die ik heb gesproken geen markt. Je zou zeggen dat leegstaande kantoren die worden gerevitaliseerd of worden omgebouwd tot asielopvang, seniorenflat, appartementencomplex of bibliotheek dat juist wel zouden zijn. Eén van de dingen zou een renovatiecheck kunnen zijn om te kijken wat er aan isolatie nog allemaal te doen is. Isolatiebedrijven profileren zich ondanks de kennis die ze in huis hebben nauwelijks als adviseur. Op bijna geen enkele website tref ik aan dat ze een isolatiecheck doen, wel wordt werk gemaakt van brandpreventie e.d. Het gaat erom de kansen die er liggen te grijpen."

ISOLATIE VAKBEURS IEX, 11 en 12 mei 2016 Keulen

Isolatiebeurs met vele lagen en gezichten De beurs heet IEX maar de Europese branchekolom heeft het eenvoudigweg over ‘Keulen’. Daar ligt 11 en 12 mei 2016 twee intensieve dagen lang het centrum van de Europese technische isolatie. Het wordt een beurs met vele lagen en gezichten, dus spannend. Aan de oppervlakte het levendige ontmoetingsplatform, vaktechniek als levend decor, onder de oppervlakte een glimp techniek van morgen, achter de schermen strategische oriëntaties. De vakman van de toekomst bezet de ereplaats in vakwedstrijden en tal van demo’s.

De internationale isolatiebranche zindert van dynamiek.

Twee dagen lang is die beweeglijkheid geconcentreerd in één overzichtelijke beurshal in het Keulse beurscomplex. In het immense centrum met zijn eigen treinstation heeft de isolatiebranche genoeg aan Hal 8 aan de noordkant. Daar gebeurt het dan ook: op 7000 vierkante meter zijn zo’n tweehonderd exposanten uit vijftien landen te vinden.

Gezien vanuit internationaal perspectief betekent dit dat elk isolatiesysteem, van cryogeen tot en met refractair, gedetailleerd in Keulen staat. Hetzelfde geldt voor gereed-

Gratis toegang IEX VIB en Isolatie Magazine bieden vakbezoekers gratis toegang tot de IEX in Keulen, op 11 en 12 mei 2016. Met uw gratis toegangsbewijs bent u snel op de beursvloer: barcode scannen en uw toegangspas voor professionals rolt uit de automaat.

Het is heel gemakkelijk: ga naar de IEX-site en voer bij uw registratie kortingscode etyy-o6xy-nfcf-2a7e in. Vervolgens kunt u uw ticket printen. VIB en Isolatie Magazine bieden vakbezoekers gratis beurstoegang aan in samenwerking met de IEX-organisatie.

Ga naar www.insulation-expo.com/gutschein en het is geregeld. schappen en machines, met zware accenten op bevestigingstechniek en plaatbewerking. Meer nationaal op de Duitse thuismarkt gericht maar voor Benelux-bezoekers niettemin boeiend en inspirerend zijn segmenten als vakopleiding en uiteenlopende dienstverlening: de vakopleiding met creatieve werkstukken en activiteiten die puur vakmanschap profileren, de dienstverlening die technische isolatie ondersteunt in functionele en commerciële processen. Het is allemaal in Hal 8 in Keulen te vinden, de bezoeker loopt er vanzelf tegenaan.

Vakwedstrijden

Ook in 2016 is Goebel present op de IEX. Goebel heeft de afgelopen jaren het assortiment verbreed en verdiept.

Isolatiespecifieke bevestigingstechniek is van oudsher een belangrijk specialisme, dat in beurspresentatie bezoekers onweerstaanbaar tot activiteit lokt. Op de foto demonstreert Dennis Goebel de GO 100, Goebels accumachine voor blindklinknagels. Links Werner Boons, directeur Goebel Nederland, in gesprek met beursbezoekers.

10

...............

ISOLATIE Magazine

Als u toch in Keulen bent: moedig vooral Onze Jongens aan. Thijs Wolbers en Ewoud Oskam nemen namens Nederland deel aan de Europese vakwedstrijden Technische Isolatie. Tien tweekoppige teams uit negen landen strijden om de eer. Aan het einde van de eerste beursdag is de uitslag bekend. Gastland Duitsland neemt deel met twee teams, voortvloeiend uit de klassieke waterscheiding tussen bouwsector en technische isolatiebranche. Dinsdag 10 mei worden de wedstrijddeelnemers met gepaste egards ontvangen door organisatoren Fesi en IEX, zodat ze de volgende dag goed voorbereid de arena betreden.

Ontmoetingsplatform In de allereerste plaats is de IEX een relatiebeurs, waar vakgenoten uit de branchekolom elkaar ontspannen treffen voor kennisuitwisseling en ongedwongen collegiaal contact.

Er komen 6000 vakbezoekers uit 35 landen, hetgeen betekent dat ‘iedereen’ er is. Opbouw en omvang van de bran-

APRIL 2016

chekolom met vooral evoluerende techniek zorgen ervoor het ontmoetingsplatform de beursbasis vormt. Dat wil niet zeggen dat er geen innovatie is. Integendeel, bij een nadere blik is bij veel exposanten vernieuwing te zien in product, systeem of ondersteunende diensten. Geregeld blijken detailvernieuwingen de voorbode van structurele innovatie.

Er wordt immers altijd gezocht naar meer efficiëntie, snelheid, lagere warmtegeleiding en hermetische dampdichtheid om hogere doelen te bereiken: energiebesparing, milieubeheer, veiligheid.

Lagen en gezichten De verwachting voor Keulen 2016 is dat de IEX – sterker dan ooit – meerdere lagen en gezichten laat zien. Van buitenaf komt de internationale vraag uit utiliteit en industrie naar nieuwe stappen in energiereductie. Opdrachtgevers én ook overheden beginnen de urgentie in te zien. De technische isolatiesector bereidt zich voor om hierin een actieve rol te spelen. Dit is een branchebreed effect dat organisaties, fabrikanten, logistieke partners en isolatieondernemers mobiliseert.

Strategie is eveneens een eigen laag onder de IEX-oppervlakte. Tal van spelers in technische isolatie zijn bezig strategische posities op te bouwen. Dit uit zich in acquisities en heroriëntaties en evenzeer in activiteitenverbreding en integratie van bijvoorbeeld productie, prefabricage en logisitieke functies. Ook internationalisatie speelt een rol, in overeenstemming met vervagende grenzen in industrie, agrosector, scheepsbouw en – nog beginnend – in de utiliteit.

Technologie is beurslaag met divers profiel: wetmatigheden in het proces tussen installatie-ontwerp en isolatiemontage

Matchmaking Nieuw op IEX 2016 is een kosteloos matchmakingprogramma voor exposanten en bezoekers.

Hiermee kunnen meetings in de lounge of op beursstands worden ingepland. De beursorganisatie houdt een speciaal Matchmaking-team beschikbaar ter ondersteuning.

De procedure is als volgt. Bij registratie als exposant of bezoeker wordt automatisch een profiel gegenereeerd. Bij aanmelding/inloggen voor het matchmaking-programma kunt het het profiel completeren. Via het online-portal (https://iex.meetingsprogramme.com) selecteert u interessante partners en stuurt deze een meetingverzoek. Bij positief resultaat volgt een emailbevestiging en opname van de afspraak in uw persoonlijke beursagenda. Het matchmakingsteam kan behulpzaam zijn en is via email te bereiken: team@iex-matchmaking.com. maken plaats voor integratie en de ontwikkeling van technologische alternatieven. Nieuwe technologie is gericht op de integrale keten ‘van plant tot plaat’, inclusief engineering en inspectie. Daarin spelen thermografie, laserscanning, onderhoudsmethodieken een rol, even goed als productietechniek en engineering in het isolatiebedrijf.

Op de IEX in Keulen tekenen de contouren van de toekomst zich af. Op 11 en 12 mei 2016. Wie er niet bij is, krijgt pas in 2018 de volgende kans.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

11

ISOLATIE OP LOCATIE Zes nieuwe tanks Koole Terminals

Verwarmde olieopslag op Foamglas tankbodemisolatie Najaar 2015 is Koole Terminals Pernis gestart met de bouw van verwarmde olieopslagtanks van 30.000 m3.

Na voltooiing in 2017 komt de terminal boven de 1.300.000 m3. De nieuwe tanks rusten elk op ruim 1100 m2 Foamglas tankbodemisolatie. “Energie-efficiëntie is de belangrijkste functionele factor”, verklaart projectleider Jan Schuring. Koole Terminals stelt de specificaties voor het systeem vast in overleg met Van der Linden & Veldhuis Isolatie Vlaardingen en Foamglas Industry – Pittsburgh Corning Nederland.

Projectleider Jan Schuring: “Kernactiviteit van Koole Terminals is opslag, handling en verscheping van olie , in de klassen K1 tot en met K4, zoals benzine, kerosine, diesel, eetbare oliën en vetten. Koole’s fullservice-concept omvat transport, blending, mixen en verwarmen. De terminal heeft letterlijk een centrale functie: via vaste leidingen is Koole Terminals verbonden met de nabijgelegen raffinaderijen. Via aanlegsteigers bedient de terminal in Rotterdam schepen voor het transport over water. Er is een directe aansluiting op het spoor- en wegvervoer via beladingsstations.

Met opslaglocaties in Amsterdam, Nijmegen, Rotterdam, Pernis, Engeland en Polen vervult Koole een sleutelfunctie in de voedings-, diervoeder- en petrochemische industrie. In Rotterdam staan ruim 120 tanks opgesteld. Het project in Rotterdam voegt een nieuwe klasse toe met 30 meter hoge tanks à 30.000 m3 elk.

Scherp aan de wind zeilen Economisch gezien zeilt een dienstverlener in de olieketen scherp aan de wind: olieprijs, conjunctuur en verhouding tussen vraag en aanbod zijn enkele belangrijke factoren, naast uiteraard capaciteitsbezetting en omloopsnelheid. Open overslag heeft zich de afgelopen tientallen jaren dan

Drie fasen tankbodem. Op de achtergrond aanleg van het betonfundament op 250 heipalen, op de voorgrond de bouw van de eerste tankring op de tankbodem. In het midden de aanleg van de Foamglas-tankbodem. In hoog tempo groeit het ‘parket’ uit tot 1100 vierkante meter, met een diameter van 36 meter.

12

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

Tien ringen

Partnerketen achter de tankbodemisolatie. V.l.n.r. projectleider Jan Schuring (Koole Terminals Pernis), hoofduitvoerder Rinus van Soest (Van der Linden & Veldhuis Isolatie) en verkoopmanager Nederland Rob Langendam (Foamglas Industry).

Media maart 2016 gaan de eerste twee nieuwe tanks reeds de hoogte in, volgens de gebruikelijke volgorde. Begonnen wordt met het tankdak, daarna wordt het geheel ring voor ring opgevijzeld. In dit geval gaat het om tien ringen à drie meter.

De zes tot acht specialisten van Van der Linden & Veldhuis leggen ondertussen in hoog tempo de volgende strakke Foamglas-vloer van ruim 1100 m2 op het betonfundament van de tank. Zodra dit is gestort volgt de tankbodemisolatie van de volgende tank.

De globale opbouw bestaat uit een betonfundament op 250 heipalen per tank. Daarop wordt de tankbodemisolatie verlijmd. Daarop stort men een bed van bitumen- of oliezand, als drukvereveningslaag onder de 8 mm. dikke tankbodem.

Stoomspiralen houden de nieuwe tanks op temperatuur.

Bodemisolatie ook ontwikkeld tot een zelfstandige bedrijfstak met een eigen dynamiek in de petrochemieketen. De groeiende vraag – in deze sector altijd concreet en gekwantificeerd geformuleerd – heeft geleid tot dit nieuwbouwproject, met SJR Tankbouw te Vlaardingen als tankbouwaannemer.

Hoewel tankbouwers en hun opdrachtgevers eraan gewend zijn, blijven het spectaculaire operaties: het fundament van de nieuwe tanks, waarvan de geprefabte daken als pizzapunten over water worden aangevoerd, rust op in totaal 1500 heipalen die op 23 meter onder NAP op de stabiele zandlaag rusten.

Foamglas tankbodemisolatie bestaat uit de bekende, zwaar belastbare HLB-blokken, in dit geval HLB 1600. Het typenummer duidt op een druksterkte van 160 ton/m2. Het materiaal wordt volledig – ‘vol en zat’, in isolatietermen verlijmd met de bitumineuze lijm PC 500 op het beton en onderling. Op grond van functionele en economische calculaties is een enkellaags 100 mm-systeem berekend. “De thermische isolatiewaarde – dus energiebeheersing – is voor ons het belangrijkste criterium”, ligt Jan Schuring toe.

“Uiteraard zijn de overige karakteristieken zoals druksterkte, chemische resistentie en duurzaamheid van belang. Een opslagtank wordt immers gebouwd en onderhouden om

De Foamglasblokken HLB 1600 hebben een druksterkte van 160 ton/m2. Hier wordt een eenlaags 100 mm-systeem toegepast. Zoals gebruikelijk volledig verlijmd – ‘vol en zat’ – met de bitumineuze lijm PC 500 op het beton en onderling.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

13

Tankbouwer SJR isoleert de tien overlappende daksegmenten per tank in de prefab-fase met 120 mm Rockwool ProRox steenwolplaat. Na montage op de site worden de naden geïsoleerd en kan de beplating worden aangebracht.

De tankwanden zijn geïsoleerd met Isover Techniroll. De beplating bestaat uit het gebruikelijke aluminium damwandprofiel 0,7 mm.

Verwerking Foamglas

Met een rubberkam wordt de kleefstof efficiënt op de juiste dikte aangebracht.

vele tientallen jaren goed en veilig dienst te doen. Een deugdelijke tank kan goed honderd jaar mee.” Als het gaat om de economische berekening: de thermische isolatieprestatie (λ = 0,04810°C) is te vertalen in een gemiddelde terugverdientijd van twaalf tot achttien maanden. Met druksterkte zit het eveneens goed dankzij de ingecalculeerde veiligheidsfactor vier op de ‘lower specification limit’ van dit type Foamglas HLB.

Tijdens ons bezoek aan de Petroleumhaven in Pernis, medio maart, is het helder en koud. In de vorige bouwcyclus was het juist regenachtig. “Geen probleem, daarop zijn we ingericht”, zegt Rinus van Soest, hoofduitvoerder van Van der Linden & Veldhuis Isolatie. “We werken met een vast team, dat al vele jaren kan lezen en schrijven met Foamglas-isolatie. Als je een tankbodemisolatie snel én goed wil uitvoeren, moet je het vak grondig beheersen. We nemen altijd maatregelen met het oog op wisselende weersomstandigheden. Momenteel houden de lijm in verwarmde containers op verwerkbare temperatuur, bij regenachtig weer dekken we het werkveld af met foliebanen om direct verder te werken zodra het opklaart. Een strakke planning weegt zwaar in de tankbouw: zodra het fundament goed en wel is gestort gaan onze isoleerders aan de slag. Wij voerden ook de regie over de daaropvolgende storting van het oliezandbed, zodat de tankbouwer direct de bodem kan leggen.”

Natuurlijk is een bodem van ruim 1000 vierkante meter ook voor doorgewinterde specialisten een aanzienlijke lap. De vaart zit er niettemin in: de fotograaf moet snel zijn om de rubberkam voor te blijven. Deze kam strijkt de kleefstof efficiënt op de juiste dikte, zodat de gereedstaande blokken in hoog tempo aan de vloer worden toegevoegd. Ook aan de randen etaleert het team routinematig het specialisme met vloeiend ronde hoeken om zelfs bij 36 meter doorsnede een modelcirkel te leggen.

De nieuwe Koole-tanks zijn 30 meter hoog, waaruit een hoge belasting op bodem en annular-ring voortvloeit. Het staalgewicht van acht ton per kubieke meter in combinatie met overbrenging van het dakgewicht op de wand verklaart deze relatief hoge belasting. Daarom is de annularring 13 millimeter dik. Bovendien is er in de engineering de voorkeur aan gegeven de tankwand te plaatsen op een verhoogd betonfundament. De tankbodemisolatie blijft hierbinnen.

Om een indruk te geven van de belasting: tijdens de gebruikelijke watertest zakt het gehele bodemsysteem ca. 15 millimeter. In de operationele fase veert het systeem weer enigszins op, afhankelijk van de tankinhoud. Grof berekend oefent de volle tankinhoud een druk van ca. 30 ton/m2 uit op bodem en isolatiesysteem. Geen probleem, de Foamglas HLB-blokken geven tot het vijfvoudige geen krimp.

Wand en dak Aangezien de tanks verwarmd zijn, kiest Koole Terminals voor het complete isolatiepakket: wand, bodem en dak.

14

...............

ISOLATIE Magazine

Op locatie strakgesneden vormstukken sluiten de cirkel. In de engineering is de voorkeur gegeven aan een verhoogd betonfundament voor de tankwand. De Foamglas-bodem ligt hierbinnen.

APRIL 2016

,VROHUHQ HQ EUDQGZHUHQG RQGHU ppQ GDN

9'+2(.,62/$7,( 1/

,62/$7,(

%5$1':(5(1'

$):(5.,1*(1

9(67,*,1*(1

$067(5'$0 1,(8:(*(,1 3$3(1'5(&+7

Technische Isolatie

Uw partner voor: ; Rockwool ; Isover

; Armacell

; Insulpir / Insulphen ; Soundac Geluid ; Thermaf lex

; Superwool / Firemaster ; Raychem Tracing

MEER WETEN? Bel 010-20 85 400 of ga naar www.Asbipro.nl

OOI- NIEUWS EN INFORMATIE Branche ingenomen met Hét Huis van de Isolatie

OOI lanceert de toekomst Vanaf vrijdag 4 maart 2016 is Hét Huis van de Isolatie te Woerden het centrum van de bedrijfstak. Die dag genoot de hele branche van de officiële opening van het nieuwe OOI-opleidingscentrum. De indrukwekkende voorzieningen nodigen branche en opdrachtgevers uit om vol in te zetten op vakmanschap in de isolatiebranche. Met de opening door Woerdens burgemeester Victor Molkenboer lanceerde OOI de toekomst van het isolatievak.

De afgelopen jaren is de vakopleiding in de isolatiebranche fors in beweging geweest, zowel vakinhoudelijk als organisatorisch. Met de verhuizing van het opleidingscentrum van Spijkenisse naar het Intechnium in Woerden en de daaropvolgende officiële opening op 4 maart 2016 heeft OOI de nieuwe toekomst gelanceerd. Hét Huis van de Isolatie met OOI als gastvrije hoofdbewoner is voortvarend van start gegaan met de ontwikkeling van een actueel opleidingsprogramma, de aanzet tot moderne virtuele leermethodieken en spannende nationale vakwedstrijden. Ondertussen heeft de branche Hét Huis al gevonden als informatie en demonstratiecentrum. OOI-directeur George Kruithof schetste bij de officiële opening Hét Huis van de Isolatie als toonkamer van de isolatiebranche, die de omslag markeert naar actieve, vraaggestuurde vakopleiding, dicht bij praktijk, opdrachtgevers en isolatieondernemingen.

Volle bak Per oktober 2015 brak voor het OOI-team de drukke toekomst uit: de installatiebranche gaf de isolatiesector de unieke kans de volledig functionele, uitgebreide praktijkruimtes in het Woerdense Intechnium over te nemen. In dit geval bleek ‘te mooi om waar te zijn’ het echte lot uit de loterij: het centraal gelegen centrum beschikte reeds over volledig functionele praktijkruimtes. Woerdens Burgemeester Molkenboer verwelkomde 4 maart 2016 de isolatiebranche voor de opening, maar hoefde geen officiële openingshandeling te verrrichten: dat deden de massaal toegestroomde vak- en branchegenoten spontaan zelf in het nieuwe, gedroomde opleidingscentrum. Het tastbare isolatiedecor bracht bezoekers OOI-directeur George automatisch in gesprek over Kruithof krijgt van VIBvak en branche, en over nut en voorzitter Hans Koole de noodzaak van dynamisch vakforse atoomklok die het manschap. Enthousiasme over opleidingscentrum exact het nieuwe centrum vormde de boventoon. bij de tijd houdt.

16

...............

ISOLATIE Magazine

Theatermaker Jelle Kuiper trof feilloos de lichte snaar bij de isolatiespecialisten. Als ‘adviseur’ wist hij niettemin eerst enkele commerciële ondernemers op het verkeerde been te zetten: zij hadden dit ‘bureau’ al in hun agenda genoteerd.

Klok naar de toekomst Geen officiële opening zonder officieel programma. Ook dat beleefde de branche als een feest. OOI-directeur George Kruithof schetste Hét Huis van de Isolatie als toonkamer van de isolatiebranche. Het centrum markeert de omslag naar actieve, vraaggestuurde vakopleiding, dicht bij praktijk, opdrachtgevers en isolatieondernemingen.

OOI-bestuursvertegenwoordiger Albert Meeuwissen belichtte de voordelen van een relatief klein opleidingsfonds als OOI, dat snel en scherp schakelt in vraaggestuurde opleiding en zich in Woerden ontplooit tot vraagbaak voor de bedrijfstak. Meeuwissen riep de medewerkers van de isolatiebedrijven en hun werkgevers op om blijvend te investeren in zichzelf: “Er komen voortdurend nieuwe materialen en systemen, dus blijf bij”. Dat laatste maakte VIB-voorzitter Hans Koole ook symbolisch mogelijk: hij overhandigde OOI-directeur George Kruithof een forse klok, met de bekende wijzerstand die aanspoort tot voortvarendheid. Hans Koole plaatste de veelzijdige functionaliteit van Hét Huis in de context van VIB-beleid en –missie, geïllustreerd met een serie concrete brancheprojecten.

Economisch perspectief Dat er stevig economisch perspectief in het vak zit, bracht EiiF-directeur Andreas Gürtler overtuigend over het voetlicht. Hij liet zien dat technische isolatie-inspecties (TIPcheck) niet alleen de opdrachtgevers grote kostenbesparingen zichtbaar maken, maar ook een braakliggend werkterrein voor isolatiebedrijven ontginnen. Zijn analyse van Europese energie-afhankelijkheden en geopolitieke ontwikkelingen plaatste industriële energiebesparing in een internationaal maatschappelijk perspectief.

Voor een treffende, ontspannende noot zorgde theaterma-

APRIL 2016

De vele bezoekers openden Hét Huis van de Isolatie vooral zelf, dankzij de inspirerende techniek in de praktijklokalen.

ker Jelle Kuiper, in de cabarateske huid van ‘Technisch Adviesbureau Goedhart’. Enkele ondernemende isolatiespecialisten hadden deze nog onbekende bestekschrijver al aan hun adressenbestand toegevoegd, toen de ‘deskundige’ de zaal de ene lachsalvo na de andere ontlokte. Die uitmuntende stemming bleef er in, gedurende de rondleidingen en de geanimeerde netwerkgesprekken.

Op Youtube (zoek ‘Opening Hét Huis van de Isolatie’) en via www.nl vindt u een impressie van de opening.

Hét Huis van de Isolatie is gevestigd in het Intechniumgebouw, Korenmolenlaan 4 te 3447 GG Woerden, telefoon – ongewijzigd – (0181) 65 95 55.

IMI-specialisten in de bloemen Feest voor de nieuwe IMI-specialisten Krzysztof Dyla, Orhan Dagli en Michel Beerens, allen werkzaam bij Bilfinger regio Rotterdam. Op 29 maart 2016 reikte OOI-directeur hun de welverdiende IMI-certificaten uit. Zwaar verdiend, ze zullen zich het bar slechte weer tijdens de toets in november 2015 nog heugen. “Industrie is nu eenmaal buitenwerk”, zeiden ze toen, en ze zetten dan ook welgemoed hun vakprestatie neer. De diploma-uitreiking was natuurlijk een feest: OOI zorgde voor bloemen, een hapje en een drankje, de gediplomeerden voor een opperbeste stemming en de werkgever voor een stimulerende cadeaubon. Speciale gast was Samet Dagli, prominent vooraan op de foto. Hij vergezelde zijn vader en nam de kans te baat zich te verdiepen in het isolatievak. Ook geslaagd, maar helaas te druk om naar de certificaatuitreiking te komen de Hertel-medewerkers Soeradj Jainath, Freddy de Bree en Jurgen Thuy.

Thijs Wolbers en Ewoud Oskam naar EK Isoleren in Keulen Thijs Wolbers en Ewoud Oskam gaan namens Nederland naar het EK Technisch Isoleren in Keulen, op 10 en 11 mei 2016. Zij plaatsten zich als beste isolatiemonteur en beste isolatieplaatwerker in de Nationale Beroepenwedstrijd op 10 en 11 maart 2016 in Hét Huis van de Isolatie in Woerden. Thijs Wolbers is werkzaam als isolatiemonteur bij Vinke Isotechniek te Deventer, collega en in Keulen teamgenoot Ewoud Oskam is isolatieplaatwerker bij Van der Linden & Veldhuis Isolatietechniek te Sas van Gent.

Met de bekende isolatiematerialen en hun uitdagingen minerale wol, elastomeer en hardschuim en plaatwerk bouwden de deelnemers onder tijdsdruk het perfecte isolatiesysteem. Venijnige leidingverlopen, flenzen, afwijkende hoeken en overgangen tussen systemen brachten Ewoud Oskam en Thijs Wolbers geenszins van de wijs.

Thijs Wolbers presteerde goed over de hele linie. Op het onderdeel elastomeer maakte hij volgens de jury overtuigend het verschil: “Op naar Keulen” reageert Thijs Wolbers glunderend. Ewoud Oskam op zijn beurt: “Verrassend, het ging me goed af, maar de titel had ik niet verwacht”. Te bescheiden, want zijn complexe plaatwerk versloeg de ster-

ke concurrentie op punten. Buiten hun gehoorafstand bleken werkgevers Freico Vinke (Vinke Isotechniek) en Erik Warmink (Van der Linden & Veldhuis Isolatietechniek) minstens even enthousiast.

Kijk op www.ooi.nl of op Youtube (trefwoorden ‘Nationale Beroepenwedstrijd Technische Isolatie’) voor een boeiende impressie. De Nederlandse voorronde is georganiseerd door het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (Stichting OOI) onder auspiciën van de Europese koepelorganisatie FESI.

APRIL 2016

Ewoud Oskam en Thijs Wolbers houden de Nederlandse eer hoog op de Europese vakwedstrijden in Keulen.

ISOLATIE Magazine

...............

17

ISOLATIE IN DE MARKT Rockwool RTI en HVAC/FP

Isolatie als sociaal thema Technische isolatie en klimaatbeheersing/brandveiligheid (HVAC/Fire protection) zijn binnen Rockwool twee verschillende werelden, rotsvast door steenwol verbonden. De bijdrage van het materiaal aan onder andere industriële prefaboplossingen en de sociale prestatie van gebouwen zijn inzet van de presentatie op de komende IEX in Keulen.

Tijdens het gesprek met Frank Geukemeijer, sales manager Benelux van Rockwool Technical Insulation en business manager HVAC & FP (Klimaatbeheersing en Brandveiligheid) Wolfgang van Loo is meteen duidelijk waar voor Rockwool de klemtoon ligt op de IEX in Keulen. Frank Geukemeijer: “Wij focussen sterk op de thema’s corrosie, akoestiek en prefabisolatie en laten zien waar we op dat vlak precies ervaring en gedegen kennis hebben.” Wolfgang van Loo vervolgt: "Het zullen meer algemene thema's zijn, breder dan alleen specifieke producten." Geukemeijer: "Daar is het voor ons ook de beurs niet voor. Op een installatiebeurs als VSK sta je als eenling tussen heel veel installatiewerk. IEX is meer een relatiebeurs voor het isolatievak. Je spreekt bekenden, nieuwe contacten verwachten wij er niet op te doen. Wie we zijn en wat we doen is onder het IEX-publiek genoegzaam bekend."

Steenwol verbindt de twee Rockwool isolatiewerelden industrie en utiliteit. Frank Geukemeijer (“… trend naar minder manuren in de projectuitvoering …”) en Wolfgang van Loo (“… échte brandveiligheid …”).

ten, naast de normale oplossingen die uiteraard in alle diepte en breedte bij ons terug te vinden zijn."

AQSI Praten met Geukemeijer (technische isolatie) en Van Loo (utiliteit) is praten met twee verschillende deelgebieden van het isolatiespectrum, met steenwol als bindende factor. Van Loo, met utiliteit in zijn pakket: "Rockwool HVAC/FP wil op een wat andere manier naar de markt te kijken. Meer MVOachtig: hoe een gebouw over de gebruiksduur moet functioneren. Dat klinkt wat zweverig en wollig, maar dat is wel de aanpak waarmee je in de komende jaren ingenieur en opdrachtgever aan tafel krijgt." Met AQSI (Assessing and Qualifying on Social Impact of buildings) heeft Rockwool samen met Nieman Raadgevende Ingenieurs (Utrecht/Zwolle) een hulpmiddel ontwikkkeld. Dit dient om de sociale duurzaamheid van gebouwen gestructureerd te beschrijven, in lijn met NEN 16309: Duurzaamheid van bouwwerken - Beoordeling van de sociale prestatie van gebouwen.

Wolfgang van Loo: "De gebruiker van een gebouw stelt hogere eisen aan veiligheid, gezondheid en comfort, binnenklimaat, en aan gebouwkwaliteiten als aanpasbaarheid, toegankelijkheid, onderhoud en impact op de omgeving. Door deze onderdelen met AQSI al in de ontwerpfase mee te nemen, voorkom je verderop in het traject extra kosten. Onderdelen als (brand)veiligheid en binnenklimaat raken bovendien direct aan isolatie. Daarin wil Rockwool zijn competentie laten zien. Dat is een van onze speerpun-

18

...............

ISOLATIE Magazine

Prefab Onder druk van het klimaatbeleid zal ook de procesindustrie energie- en CO₂-besparende maatregelen moeten treffen. Frank Geukemeijer: "De isolatie van technische installaties als leidingen, kolommen, ketels en procesapparatuur voor hoge temperaturen vertegenwoordigt een enorm potentieel aan energie- en CO₂-besparingen, terwijl de kosten in no time zijn terugverdiend. Met die boodschap moet de procesindustrie beter dan nu aan de slag om verspilling van kostbare energie en geld tegen te gaan." Hij vervolgt: "Daarbij willen we graag helpen." In de technische isolatie noemt hij verder rationalisatie door prefab als een ontwikkeling. "De tendens is vermindering van het aantal manuren in de projectuitvoering. In de industrie ligt de focus voor een belangrijk deel op veiligheid en goede planning. Je ziet een sterke beweging naar zo min mogelijk manuren. Rockwool Technical Insulation introduceerde in dat kader in 2015 prefab leidingbochten. Feit is dat de sector weinig aanwas van jong vaktalent krijgt. Mede daarom is prefab op een aantal deelgebieden een goede propositie.

De isolatieondernemer die vindt dat een fabrikant zich daar niet mee moet bezighouden, is wellicht een heel gelukkige isoleerder met nu en hopelijk over tien jaar voldoende vakbekwaam personeel in dienst. Maar niet iedereen is in die gelukkige omstandigheid. Wij vinden het onze taak als

APRIL 2016

fabrikant na te denken hoe we het klanten zo gemakkelijk mogelijk kunnen maken."

De verkoop van de prefab-elementen loopt naar verwachting. "We zijn er afgelopen jaar mee begonnen. Het is in de nieuwe catalogus nog eens onder de aandacht gebracht en de interesse groeit. De keus is ook aan de bedrijven: prefab inkopen of in het werk produceren. Factoren als tijd, afval, zekerheid en kwaliteit spelen daarin een rol."

Utiliteitsnorm Beide mannen zien de komende periode nogal wat op het isolatievak afkomen. Van Loo: "Ik noem de totstandkoming van de isolatienorm voor de utiliteit waaraan NCTI en VIB samen met de sector druk aan het werk zijn. Het concept, waaraan Rockwool ook heeft bijgedragen, gaat in de richting van ‘C41 Regie der Gebouwen’ zoals België gebruikt.

De Belgen en ook de Duitsers lopen op dit vlak tientallen jaren voor op ons." De norm gaat in april langs alle fabrikanten en ook de VIB-leden worden geraadpleegd.

Geukemeijer: "Eigenlijk moet de uitkomst van de consultatierondes zijn dat de isolatiesector dwingend volgens die norm werkt. Dat zal nog wel wat voeten in de aarde hebben, maar dat weten we over een paar weken. We zijn nog nooit zover geweest als we nu zijn, Rockwool kan het voorliggende concept in ieder geval goed leven”.

Brand Van Loo, die naast HVAC ook brandveiligheid van gebouwen in zijn pakket heeft, kondigt verder aan dat Rockwool het komende decennium krachtiger inzet op het brandveiliger maken van gebouwen. "Echte brandveiligheid, en niet het ‘rustig houden van opdrachtgevers’. Niets ten nadele van de brandweer, maar het ontbreekt in ons land aan een goede, onafhankelijke organisatie die gebouwen eenduidig op brandaspecten controleert. Dat leidt er in Nederland toe dat allerlei partijen soms goede en soms minder goede oplossingen tegen brandgevaar ontwikkelen. Onze oosterburen hebben die problematiek beter georganiseerd. Niet een klein beetje, maar echt veel beter. Brand vinden wij een serieus onderwerp waar je serieus mee om moet gaan. Er zijn aanzetten om de controle ook in Nederland privaat te organiseren. Rockwool is daar voorstander van. Je moet een neutrale instantie hebben die dingen controleert: fabrikantonafhankelijk en landelijk uniform. Je mag fabrikanten vragen hun bijdrage te leveren, maar de controle moet onafhankelijk zijn. Daar hebben zowel gebouweigenaar als -gebruiker het meest aan."

Rockwool-thema's op IEX 2016, Hal 8, Keulen: corrosie, akoestiek en prefabisolatie. U vindt het gemakkelijk, maar voor de zekerheid: stand 400.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

19

VCA is basisbagage VCA is basisbagage ‘KAN NIET’ BESTAAT NIET!

*UDÀ VRO´ E Y ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

Warenkorb

DE - EN

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ AL MEER DAN 45 JAAR IN ISOLATIE! Print Rendement UW6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ PARTNER 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ Clever shopping...

2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR ‘KANIN NIET’ ELEKTROWARMTE 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR Specialist in GrafiMedia BESTAAT NIET! .RNHUPDFKLQH 2QV SURJUDPPD .RNHUPDFKLQH 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR .RNHUPDFKLQH 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR .RNHUPDFKLQH 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR .RNHUPDFKLQH 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 6FKDUHQ 9DQ]HOIVSUHNHQG .RNHUPDFKLQH *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG Producties 6FKDUHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ > Tracingsystemen en verwarmingskabels =HWEDQNHQ MASCHINEN

6FKDUHQ GEBRAUCHTE =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH ERSATZTEILE =HWEDQNHQ ISOLATIESPECIALISTEN IN: &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH > Verwarmingsjackets en siliconenmantels &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV 6FKDUHQ 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE WERKZEUG 6FKDUHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE 6FKDUHQ 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 6FKDUHQ +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE :DOVHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ CLIPS SCHRAUBEN +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE > Doorstroomheaters en verwarmingsthermische elementen en :DOVHQ :DOVHQ =HWEDQNHQ Brandtechnische, =HWEDQNHQ :DOVHQ :DOVHQ *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH 9RRUPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV NIETEN SCHLÖSSER :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV akoestische isolatie: ARBEITSSCHUTZ +RHNHQEXLJHUV 3RQVPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV > Vatverwarming en containerverwarming 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV 3RQVPDFKLQHV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3RQVPDFKLQHV SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV 3RQVPDFKLQHV KOMPRESSOREN :DOVHQ :DOVHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV . # )'(& 0! # ' %' '$! ( $IZLNNHOV\VWHPHQ :DOVHQ :DOVHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ > Ribbenbuiskachels en ruimteverwarming $IZLNNHOV\VWHPHQ BÜROEINRICHTUNG 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 9RRUPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV . '$! ( " (& '' # KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 3RQVPDFKLQHV > Alles in ATEX en niet-ATEX uitvoering 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ . ( & $)+ $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV . & # 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ,QNO :DO]HQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO :DO]HQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV . # # & # * ' ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO :DO]HQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO :DO]HQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO :DO]HQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO :DO]HQ *HEUXLNWH PDFKLQHV . # ## # # ) ( #! # *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ *HEUXLNWH PDFKLQHV

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

Voor al uw drukwerk, W YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH online communicatie en YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV relatie magazines UV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG

ZDUPWH LVRODWLH

JHOXLGLVRODWLH '( # $! # -$ &* % - $ $ )! ! $+

$'- NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN ( ! , $"

www.izotechservice.pl FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ ODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

Is o l a t ie a l s t w e e de na tuur www.iso-shop.de

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 6RQGHUPDVFKLQHQ 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ

Print Rendement

0DFKLQHV YDQ Henk van der Bend 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 9HUWULHEV *PE+ Tituslaan 13 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 6642 AP Beuningen 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 6RQGHUPDVFKLQHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH Sondermaschinen '( %DG 6lFNLQJHQ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ ISOLATIESPECIALISTEN IN: The Netherlands '( %DG 6lFNLQJHQ

'( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 0DFKLQHV YDQ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ So shoppt man heute...

Vertriebs-GmbH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH t.

024 6776930 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH

7HO

7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6R ]LMQ ]y ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH info@huikeshoven.nl Post: Postbus6R ]LMQ ]y 50 | 7490 AB Delden LQIR#VR JPEK GH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 7HO

( 0DLO 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH Stöckackerstrasse 7 )D[

6R ]LMQ ]y ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH

! "

# $ ! ! '( %DG 6lFNLQJHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH m.

06 43 573 405 )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH www.huikeshoven.nl Bezoek: Amperestraat 4 |,QWHUQHW 4004 KB Tiel ZZZ VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ

'( %DG 6lFNLQJHQ )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

DE-79713 Bad Säckingen Q,QWHUQHW 7HO

'( %DG 6lFNLQJHQ LQIR#VR JPEK GH info@printrendement.nl ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH Q www.elektrowarmte.nl Tel: 088 - 88( 0DLO 98 850 VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ 7HO

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ Q Q E-Mail: info@so-gmbh.de Q 7HO

LQIR#VR JPEK GH

Tel: +49 (0) 7761 933 069 Q( 0DLO )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH www.printrendement.nl 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH

) * + , - + Fax: Tel.088 - 88,QWHUQHW 98 851 )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH Kerkstraat 32a (0487) 510 716 ZZZ VR JPEK GH isolatiebedrijf@franssen.nl )D[

Fax: +49 (0) 7761 933 067 Internet: www.so-gmbh.de )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

J +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ www.franssen.nl 6651 KG DRUTEN Fax (0487) 510 745 www.franssen.nl ² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

Q

Q

VCA VCA is basisbaga VCA is is basisbagage basisbagage

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y ,VRODWLHEHGULMI ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9 .RNHUPDFKLQH *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ

=HWEDQNHQ *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YD +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH :DOVHQ :DOVHQ SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHU 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV Y $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN YDQ *UDÀ KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ In 1962 begon Temati met de productie, verkoop en promotie van Foster® producten in de Industriële processen kennen vele YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV Benelux. Met inmiddels 5 vestigingen in diverse landen, is Temati Europa’s enige producent uitdagingen, die om betrouwbare *HEUXLNWH PDFKLQHV ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ en distributeur van Foster®- en Childers®producten. en ZDUPWH LVRODWLH vernieuwende producten vragen.

JHOXLGLVRODWLH ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ZDUPWH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH Daarnaast leveren wij vele andere gespecialiseerde materialen voor industriële isolatie Temati heeft tientallen jaren ZDUPWH LVRODWLH ervaring NRXGH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH LVRODWLHSODDWZHUN NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN binnen en buiten Europa via ons internationale dealernetwerk. en is uw ideale partner wanneer het NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH

Ons productenpakket blijft zich uitbreiden, zodat u zelf in de toekomst ook kunt blijven om oplossingen gaat, die echt een FU\RJHQH LVRODWLH

EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

Unieke oplossingen voor industriële processen ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

verschil maken.

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG profiteren van onze specialistische kennis en verzekerd bent van steeds de beste oplossingen. %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ

0DFKLQHV YDQ

0DFKLQHV YDQ

9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y

6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ

'( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ

VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ 7HO

( 0DLO )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH **' " ( , 3 $%'1

)D[

,QWHUQHW

" '1$%& 3

9HUWULHEV *PE+

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ

VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ 7

)

² 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 .COM RY Y

7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

Q

Q

.COM

Temati B.V.

RY Y

Tel: (+31) (0)251-229 172

Fax: (+31) (0)251-212 380

E-mail: temati@temati.com

www.temati.com

INSTALLEER VEILIGHEID ZEER LAGE ROOKCONCENTRATIE BIJ BRAND

ini

male

r

oo

lin

g

m

kon

twik

ke

Het eerste rookarme flexibele isolatiemateriaal met Euroklasse BL-s1,d0. Armaflex速 Ultima verbetert, in het geval van brand, meetbaar het zicht in de vluchtwegen.

Europese brandklassering conform Bouwbesluit 2012.

Kiest u nu voor de nieuwe standaard - voor meer zekerheid!

Install it. Trust it.

Tel.: +49 251 7603 122 info.nl@armacell.com

www.armacell.com

nieuws en informatie Asbipro ontzorgt klanten met isolatieberekening

“Wie Cinicalc onder de knie heeft, kan niet meer zonder” Cinicalc is de onafhankelijke rekentool van CINI. De tool berekent onder meer economische isolatiedikte, energieverlies van al dan niet geïsoleerde systemen en temperatuurverloop in systemen met stromend of stilstaand product. Bij bepaling van het energieverlies kan ook de CO2uitstoot worden berekend. Asbipro schafte Cinicalc in oktober 2015 aan en is daarmee één van de eerste gebruikers.

Invoering van het CINI-rekenprogramma, met ondersteuning van Cinicalc-specialist Paul de Koning, betekende voor Asbipro een forse stap in het ontzorgen van klanten. Verkoopleider Hans Vlasman van Asbipro heeft meer dan 35 jaar ervaring in de isolatiebranche en werkt graag met Cinicalc: “Het is wenselijk om een gekozen isolatiedikte te onderbouwen met bijvoorbeeld energiebesparing en oppervlaktetemperatuur.

Wij gebruiken Cinicalc voor berekening van deze waarden bij uiteenlopende isolatiediktes zodat onze klant kan kiezen. Cinicalc is een onafhankelijk rekentool, zonder merk- of fabrikantenvoorkeur voor isolatiemateriaal. Hierdoor kan ik ‘ongekleurd’ advies geven. Het wordt tijd dat isolatieadviseurs met Cinicalc aan de slag gaan”, aldus Vlasman.

tuur en leidingdiameter. CINI stimuleert de gebruikers tot uiterste zorgvuldigheid in de bepaling van uitgangspunten. Een kleine verandering van windsnelheid of reflectie van de afwerking kan immers van grote invloed zijn op de uitkomst en daarmee op de aanbevolen isolatiedikte en haalbare energiebesparing. De gebruiker kan zowel enkelvoudige berekeningen met één uitkomstwaarde uitvoeren, als meervoudige berekeningen met resultaten in tabelvorm. Voorbeelden van enkelvoudige berekeningen zijn energieverlies bij al dan niet geïsoleerde leidingen of de isolatiedikte van leiding of tank. Een voorbeeld van een meervoudige berekening is de isolatiedikte in relatie tot minimaal energieverlies en CO2-uitstoot. Een opdrachtgever kan met meervoudige berekeningen tabellen samenstellen en deze opnemen in specificaties. Op de website van CINI www.cini.eu leest u hierover meer.

Industrie en utiliteit De verschillen tussen industrie en utiliteit zijn groot. De industrie wordt gekenmerkt door extreem hoge, lage

Cinicalc beschikt over een uitgebreide database met meer dan tweehonderd isolatiematerialen. Deze database blijft groeien. De rekentool geeft in een overzichtelijke tabel isolatiematerialen weer, inclusief soortelijk gewicht, warmtegeleidbaarheid en de laagste en hoogste servicetemperatuur. De relatie tussen temperatuur en warmtegeleidbaarheid wordt grafisch weergegeven.

Gebruikers kunnen materialen selecteren voor een persoonlijke favorietenlijst. Fabrikanten die hun isolatiematerialen hebben aangemeld, hebben deze voorzien van een DoP (Declaration of Performance). Hiermee zijn de prestaties gegarandeerd en gevalideerd.

Desgewenst worden nieuwe materialen toegevoegd.

Snel resultaat Cinicalc is ingericht op efficiëntie. Zo krijgt de gebruiker snel een overzicht van bijvoorbeeld de energiebesparing, afhankelijk van de isolatiedikte of een tabel met isolatiediktes als resultante van mediumtempera-

22

...............

ISOLATIE Magazine

Hans Vlasman (Asbipro): “Als je Cinicalc eenmaal onder de knie hebt, kun je niet meer zonder”.

APRIL 2016

Objectspecifieke berekening van thermische verliezen op basis van medium- en omgevingstemperatuur.

Handige stereometrische functies, zoals volumeen oppervlakteberekening. In dit voorbeeld een vat met bolle koppen, dus ook interessant voor de plaatbewerker.

Cinical bevat een uitgebreide database met materiaalspecificaties, waarop berekeningen zijn gebaseerd. De database wordt geregeld geactualiseerd, gebruikers kunnen ook eigen materialen toevoegen.

of juist wisselende procestemperaturen en specifieke eisen aan duurzaamheid en veiligheid. In de utiliteit zijn vooral energiebesparing en comfort bepalend.

Cinicalc kan ook gebruikt worden voor vraagstukken in de utiliteit. Bij selectie van een binnensituatie bijvoorbeeld valt de windinvloed weg. De gebruiker kan met een eenvoudige berekening de isolatiedikte vaststellen om condensatie te voorkomen en de energiebesparing bepalen bij een combinatie van verschillende isolatiematerialen. Voor een vastgestelde isolatieklasse kan de noodzakelijke isolatiedikte bij uiteenlopende leidingdiameters worden berekend met de meervoudige berekeningen.

Inhaalslag Cinicalc is getest door toonaangevende industriële bedrijven, zoals Total Refinery France en grote aannemers zoals Prezioso en Elit. Ingenieursbureaus en distributeurs maken al lange tijd met succes gebruik van de rekentool. Ieder jaar wordt de rekentool verbeterd en uitgebreid. Gebruikerswensen zijn doorslaggevend bij programma-aanpassingen. Dit resulteert in de sterke

punten van Cinicalc: de software is stabiel en up-todate en berekeningen zijn betrouwbaar. Het programma leidt u door de invoerregels met verklarende teksten en een digitale helpfile wordt meegeleverd.

Cinicalc is ontwikkeld voor technische berekeningen en gebouwd door technici. Door het grote aantal verschillende berekeningen en invoervelden, vraagt Cinicalc in eerste instantie de nodige tijd van de gebruiker om toepasbare tabellen te produceren. “Als je de tool eenmaal onder de knie hebt, kun je niet meer zonder”, aldus Hans Vlasman van Asbipro in Schiedam. Hij voegt hieraan toe dat het waardevol zou zijn om het energieverlies bij wel en niet isoleren in geld uit te drukken, in één tabel. Dit maakt het isolatierendement direct zichtbaar. De rekentool wordt verder ontwikkeld en de nadruk ligt momenteel op het gebruikersgemak en internettoegang.

Wilt u meer weten over Cinicalc, bel dan met CINI: 0181 - 69 80 33. CINI maakt graag een afspraak voor een demonstratie.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

23

ISOLATIE IN DE MARKT Isover Ultimate Protect 4.0 in stemmig zwart

”Checks en rapportages faciliteren besluitvorming opdrachtgever” Ultimate Protect 4.0 voor luchtkanalen grijpt zijn momentum. Saint-Gobain Isover introduceert op de IEX in Keulen op verzoek van onder andere architecten de gewichtsbesparende akoestische en brandwerende isolatie van luchtkanalen in een volledig zwarte uitvoering. Inclusief nieuwe isolatiegids en montagevoorschriften. Isover signaleert een internationaliserende markt voor industriële isolatie.

Daarbij faciliteren checks en rapportages met oog voor TCO een weloverwogen besluitvorming, zegt solution manager Yves Boons aan de vooravond van de IEX. "Mijn hart ligt in de industrie," zegt solution manager Yves Boons van de Productgroep Technische Isolatie van SaintGobain Isover halverwege het gesprek. "Die markt blijft fascineren." Hij is sinds 2014 werkzaam in deze Isover-productgroep, sinds 1 augustus 2015 in zijn huidige functie. Boons' pakket omvat drie deelsegmenten die de beursbezoeker van de IEX op de stand in Keulen terugvindt: industrie, HVAC en scheepsbouw/offshore. Het vierde aandachtsveld OEM (orginal equipment manufacturing) is te specifiek voor een beurspresentatie: het gamma industriële producten met een isolatiecomponent is per definitie divers.

Boons, geboren Belg en frequent pendelend tussen zijn thuisland, de Isoverfabriek in Etten-Leur en het verkoopkantoor in Vianen, constateert dat de isolatiesector net als hij door schaalvergroting steeds meer op Beneluxniveau werkt.

"Dat geldt zeker voor de markt van technische isolatie. De installaties in de Rotterdamse haven zijn nagenoeg identiek aan die in de haven van Antwerpen. Luchtkanalen zijn in België ook niet veel anders dan in Nederland. Eigenlijk alleen in de bouw zie je nog een scheiding tussen de landen."

Betere isolatieprestatie Met zijn 62 productielocaties (glaswol, steenwol, EPS en PIR) is Saint-Gobain wereldwijd de grootste producent van isolatiematerialen. De bezoeker van de de stand op de IEX zal merken dat Saint-Gobain Isover de positie als leverancier aan 'de duurzame bouwhabitat’ verder wil versterken.

Binnen het productassortiment glas- en steenwolproducten die we van de onderneming kennen, is Ultimate momenteel bezig aan een opmars. Yves Boons: "Het product is in eerste instantie ontwikkeld voor de bouw van luxejachten, ferries en cruiseschepen. Je kunt er lichter en dunner mee isoleren om dezelfde brandwerende eigenschappen te halen." Die eigenschappen vallen ook op vruchtbare bodem in de industrie. Boons: "Ultimate is het beste van twee werelden.

24

...............

ISOLATIE Magazine

Solution manager Yves Boons: "Opdrachtgevers kijken meer naar de total-cost-of-ownership (TCO) ."

Het heeft een steenwolachtig basismateriaal voor hogere temperatuurtoepassingen tot 650 graden. Dankzij de fysische eigenschappen van de glaswolcomponent realiseert het een tot 20 procent betere isolatieprestatie dan klassieke steenwol. Het lichte gewicht en zijn soepele verwerkbaarheid maken Ultimate populair bij de verwerker en daarmee in het productgamma van de TECH-producten van Isover: dunner materiaal met eenzelfde energieprestatie." Dat schept mogelijkheden voor isolatiesystemen in de industrie.

Boons: "Als er meerdere lagen isolatiemateriaal worden voorzien, wordt Utimate als high-performancemateriaal vaak als binnenste laag aangebracht, met daaroverheen een glaswolafwerking. Het geheel blijkt dan kostentechnisch interessanter bij een hogere energiebesparing dan de traditionele twee lagen steenwol. Ook de terugverdientijd wordt verkort, maar dat hangt af van de specifieke toepassing en temperaturen. Wie echter alleen naar de kostprijs van het materiaal kijkt of werkt op basis van verouderde bestekken die economisch niet meer relevant zijn, doet zichzelf en zijn opdrachtgever te kort," aldus Yves Boons.

APRIL 2016

beurs. "Altijd met oog voor de perfecte mix van kosten en energiebesparing," zegt Boons. Rekeninstrumenten als TechCalc 2.0, en het nog groeiende aantal eigen TIPCHECKengineers – inclusief Yves Boons zelf - onderstrepen dat.

"Daarnaast verzorgt Isover op aanvraag eigen thermische audits met EcoTech. Dergelijke instrumenten en rapportages faciliteren de opdrachtgever die niet volledig op de hoogte is van alle ins-and-outs van technische isolatie om toch afgewogen besluiten te nemen”, aldus Yves Boons. “Bestekken moeten daarom open en neutraal worden opgesteld met voldoende vrijheid voor de isolatie-ondernemer en de opdrachtgever om daaraan invulling te geven. Zij mogen niet worden beperkt worden door specificaties uit het verleden, gestoeld op gegevens die economisch niet meer relevant zijn. Gelukkig kijken eindklanten steeds meer naar de total-cost-of-ownership (TCO) van installatie, materiaalkosten, onderhoud en investeringen met weging van de terugverdientijd. De rekentools maken inzichtelijk dat goed isoleren van hogetemperatuurtoepassingen altijd loont."

Saint-Gobain Isover is op de IEX te vinden op stand 200.

Nieuw cachet in luchtkanalen met zwart gecacheerde isolatie.

Licht De opmars van Ultimate heeft een zetje gekrgen door de in 2014 van kracht geworden nieuwe CINI-normen. Boons: "Tot 2014 keken de CINI-normen voor industriële isolatie alleen naar de densiteit van het toe te passen isolatiemateriaal.

Dat is onder invloed van productinnovaties terecht verruild voor thermische prestaties. Je isoleert ten slotte voor een energiebesparing en niet om een bepaald gewicht aan de leiding te hangen. Met producten als Ultimate kun je een hoog temperatuurbereik halen met een veel lager gewicht.

Een rol Ultimate van veertig kilo levert in principe dezelfde prestatie als tachtig kilo steenwol." Het lagere gewicht is op vele vlakken efficiëntiewinst: zowel in de montage als in materiaalopslag en logistiek.

Zwart Na de scheepsbouw en de industrie doet Ultimate inmiddels ook succesvol zijn intrede in het HVAC-segment. Boons: "Het U Protect 4.0 systeem dat we in Keulen Europees lanceren is op vragen uit de markt van architecten volledig uitgevoerd in het zwart." De kanalen worden nu met zwarte platen, matten, montagetape en nagels tot Euroklasse A1 beschermd. De introductie is gekoppeld aan de publicatie van een nieuwe isolatiegids en een vereenvoudigde montagehandleiding. Boons: "De klant wil een grotere verscheidenheid. Voor de Spaanse markt maken we zelfdragende luchtkanalen op basis van glaswol in achtien verschillende kleuren. Ultimate heeft ook hier zijn intrede gedaan als alternatief voor steenwol, vanwege gemakkelijke verwerking. Ook hier is de voorkeur van de ontwerper/opdrachtgever voor geringe diktes c.q. met ‘slanke’ oplossingen de doorslaggevende factor, mits uiteraard een gelijkblijvende brandwerendheid wordt geboden.

TCO Saint-Gobain Isover zet binnen zijn marktsegmenten fors in op toegevoegde waarde in energiebesparing. Ook op de

Saint-Gobain Isover zet fors in toegevoegde waarde in energiebesparing. Het oog wil ook wat, en daarom is Ultimate Protect ook in stemmig zwart leverbaar. Dat zijn nog geen ‘Spaanse toestanden’: daar levert de isolatieproducent zelfdragende luchtkanalen in achttien kleuren.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

25

ISOLATIE IN DE MARKT ’Service’ en ‘toewijding’ als handelsmerk

Steenwol Ecose en aerogel verdiepen Hanko-programma Wie tijdens de IEX zin heeft in een Brabants worstenbroodje moet 's ochtends eerst naar de stand van Hanko komen. "We willen in Keulen de huiskamer zijn voor Nederland en België," zeggen algemeen directeur Marijn en commerciëel directeur Hans van Gastel van het familiebedrijf te Breda.

Belangrijke lanceringen op de beurs zijn de steenwolproducten Knauf Ecose, met formaldehydevrij bindmiddel, en aerogel superisolatiemmaterialen. Ook is er een nieuwe huisstijl.

Dit jaar staat Hanko voor de derde keer op de IEX. "Het is een belangrijke beurs voor ons," zegt commerciëel directeur Hans van Gastel. Algemeen directeur Marijn van Gastel vult aan: "Je krijgt in twee dagen iedereen uit isolatieland over de vloer. Het is een uitgelezen mogelijkheid voor netwerken en relatiemanagement. Bovendien zoeken we sinds een aantal jaren expliciet naar exportmogelijkheden, en daarvoor biedt Keulen als belangrijkse isolatiebeurs een goed platform. Heel Europa en daarbuiten komt langs."

HVAC Hanko heeft een groeiende markt in Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. Ook is de onderneming via partners in de keten uitgewaaierd naar de Baltische Staten, Oostenrijk, Spanje, Portugal en Noord- en Zuid-Amerika. Marijn van Gastel: "De Nederlandse isolatiemarkt krimpt, zowel de industriële isolatie, als de utiliteit en HVAC-markt. We moeten dus wel nadrukkelijker naar het buitenland als we de groei die we met Hanko doormaken willen voortzetten."

De onderneming vult de exportambities in met de ontwikkeling van een uniek assortiment. Dertig jaar geleden startte de onderneming als leverancier van bevestigingsmateriaal, spanband en sluitingen. Daarna volgde plaatmateriaal en andere toebehoren. Zes jaar geleden zijn isolatiematerialen in het assortiment opgenomen. "We zijn sinds die tijd totaalleverancier," aldus Marijn van Gastel, "dus met alle isolatiematerialen in het programma."

De markt blijkt dat te waarderen, betoogt Hans van Gastel: "In het isolatieproces is inkoop een arbeidsintensieve bezig-

Het Hanko-team. V.l.n.r. Marijn van Gastel, Dick van der Hee, Harralt van den Braak, Tim van Gastel, Jan Bogers, Raymon van der Pas, José de Jong, Jeroen van Wijk, Hans van Gastel en Sjoerd van Gastel.

26

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

Ecose De inzet op service is aanleiding voor Hanko om op de IEX een nieuwe huisstijl te presenteren, met servicegerichtheid als integraal onderdeel van het logo.

Marijn van Gastel: "Hanko, dedication for insulation' is de nieuwe slogan. Het weerspiegelt beter onze bevlogenheid en de rol die we willen spelen met een eigen, onderscheidend assortiment.

Leveren wat alle collega's leveren, leidt slechts tot concurreren op prijs. Dat willen we niet." Op steenwolgebied is Hanko partner van familiebedrijf Knauf, dat in Keulen het Knauf steenwolprogramma met Ecose-technolgie in de schijnwerpers zet. "Met de introductie van dit steenwolprogramma met formaldehydevrij bindmiddel brengt Knauf Insulation een van de belangrijkste isolatie-innovaties van de afgelopen twintig jaar”, zegt Hans van Gastel. "Tot het temperatuurbereik tot 680 graden De nieuwe Hanko-huisstijl 'Dedication for Insulation' weerspiegelt de bevlogenheid.

Celsius is dit materiaal goed in de Op de achtergrond een blik in het magazijn in Etten-Leur. industriële isolatie in te zetten." Knauf startte in 2009 met de geleidelijke verheid. Hanko wil die zorg wegnemen. Het isolatiebedrijf vanging van conventionele bindmiddelen door formaldehyhoeft niet langer achter verschillende leveranciers aan. We devrije organische alternatieven. Nog dit jaar is formaldehyhebben zelfs klanten die kiezen voor het bijna volledig uitde voor alle Knauf-producten uitgefaseerd. besteden van hun inkoop. Daar ligt in uren een belangrijker besparing dan drie cent korting op isolatietape of speuren Aerogel naar een goedkope popnagel."

Momenteel wordt er tevens hard gewerkt aan de vertegenwoordiging van aerogels met een extreem lage lambdaMoerdijk waarde. Marijn van Gastel: "Dat is voor ons nieuw." Aerogel Op industrielocaties met strenge veiligheidsprotocollen die is een amorfe vorm van een synthetische silica met poriën de logistiek bemoeilijken, betekent totaallevering dat een van 20 nanometer. Ongeveer 95 procent van het volume is enkele vrachtwagen alle benodigde materialen brengt. "Dat lucht waardoor aerogel het lichtste vaste isolatiemateriaal is. scheelt echt," aldus Hans van Gastel. "Strakke projectleiding De lichte, nanoporeuze massa zorgt voor een effectieve is zelfs onze business geworden, ongeacht de schaalgrootte. thermische stralings- en geleidingsisolatie. Hans van Gastel: 'Te kleine' projecten kennen we evenmin. Nee, we willen "Op de Amerikaanse markt wordt het al ruim toegepast, op even sterk feeling houden met de lokale isolatiespecialist de Europese markt is het in opkomst. Het geeft drie keer die met spoed een luchtkanaal moet isoleren. Als je zijn pro- betere isolatiewaardes dan conventionele alternatieven en ject bezoekt, weet je meteen hoe belangrijk dat is." kan dus worden ingezet om een hoger isolatierendement te De vuurdoop op mega-schaal van het Hanko-concept vormrealiseren of compacter te isoleren. De aerogel-isolatie in de anderhalf jaar geleden de bekende nieuwbouw en renohet Hanko-programma wordt geleverd in twee varianten: vatie bij Shell Moerdijk. Hans van Gastel: "Het operationeel Aerogel Cryo voor lage temperaturen en Aerogel Pyro voor verlies moest tot een absoluut minimum worden beperkt. hoge temperaturen. Vooral in combinatie met traditionele Normaal lopen op een installatie wel eens vijftig mensen isolatiematerialen bieden aerogels technisch interessante rond, maar hier liepen er alleen al voor de isolatie 750. Dat mogelijkheden. De eerste industriële texten met onze aeromaak je in heel Europa niet mee. Het laat zich raden hoe gels zijn veelbelovend, zeker omdat iedere isolatiemonteur complex de logistiek is om iedereen aan de gang te houden. er gemakkelijk mee aan de slag kan."

Wij zorgden voor enorme dagvoorraden isolatie om vrijgeVolgens Hanko zullen de noodzakelijke verhoging van isolageven leidingtrajecten te isoleren. We hebben meegemaakt tiewaardes en de introductie van nieuwe producten leiden dat 70 ton 1 mm-aluminiumplaat is besteld op één week tot meer materiaalcombinaties in isolatiesystemen. Hans van levertijd. Dat is exceptioneel. Op een gegeven moment hadGastel: "Op de tekentafel ontstaan nieuwe innovaties die den we daarvoor 75 vrachtwagens in bedrijf. Dat lukt alleen het isolatierendement opkrikken, waarmee de isolatiesector als je heel goed samenwerkt met fabrikanten en leveranen dus ook Hanko nieuwe mogelijkheden krijgt." ciers. Resultaat: nul procent stilstand, met vlag en wimpel Op stand 640 op de IEX is het allemaal te beleven, mét geslaagd. Het is niet onopgemerkt gebleven", zegt Van Brabants worstenbroodje.

Gastel. “De drie geheimen van ons succes zijn: service, service, service; we steken heel veel tijd in advisering.”

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

27

ISOLATIE TECHNIEK ”Laat maar zien wat hij moet snijden”

Praktijk optimaliseert Jörg-laser Kort voor de IEX en kort na een Nederlandse industriebeurs maakt het Jörg-team in Dodewaard de complete laserlijn operationeel. Gereed voor een proefsessie van een buitenlands isolatiebedrijf. Dezelfde complete lijn stelt de machinebouwer uitnodigend op Keulen: “Laat maar zien wat hij moet snijden”, zegt Jörg-directeur Reinhard Reincke. De afgelopen jaren heeft de praktijk de machine geoptimaliseerd, gebleven is de focus op efficiëntiewinst in de vorm van plaats- en formatonafhankelijke programmering.

De Jörg-lasersnijder is vooral een lasersnijder. De visie achter deze logica komt er op neer dat machinebouwen en programmeren twee verschillende disciplines zijn.

Programmeren c.q. machinebesturing hoeft niet per se aan de machine op dezelfde tijd te gebeuren als de feitelijke plaatbewerking. Offline programmeren past in de trend om min mogelijk haneen project vanaf inmeten op de plant met zo mogelijk handen op de machine te leggen. Ook biedt het aansluiting op de ontwikkeling van 3D-ontwerpen, scanning van projecten en digitaal tekeningbeheer. “De sector zoekt efficiëntieverbetering, waarin de stap van tekening naar plaatwerk essentieel is”, zegt Reinhard Reincke, directeur van machinefabrikant Jörg te Dodewaard. “Zeker als 3D-scanning van plants en installaties een feit is, tekenen zich grote efficiëntiestappen af.”

Machineverbetering Jörg is van oudsher thuis in de isolatiesector. Paradepaardje blijft de lasersnijder, die de afgelopen jaren mede dankzij suggesties uit de praktijk is fijngetuned. Zo is de besturing verbeterd om snijprogramma’s sneller te importeren en zijn verbeteringen in de richtwals gerealiseerd. De plaatinvoer is aanzienlijk vergemakkelijkt dankzij een fraaie, gasgeveerde plaatlift die het begin van een nieuwe coil soepel over de

De complete laserlijn inclusief coilhouder en de plaatlift – in ruststand – onder de lus. Nieuwe tandemrollen maken de lijn geschikt voor ééntons-coils.

Highspeed voormachine Kan het sneller? Ja, natuurlijk. Willen we het sneller? Vanzelfsprekend. Op verzoek van de isolatiebranche heeft Jörg een sneller voormachine – tot twintig meter per minuut en als het moet nog meer – aan het programma toegevoegd. Het kost even rekenen om de snelheidswinst in efficiëntieverbetering en productiecapaciteit uit te drukken, maar aan de snelheid ligt het dus niet. wellicht belangrijker: de voormachine is relatief zwaar en verwerkt daardoor moeiteloos rvs.

plaatlus voert. Zodra de plaat is ingevoerd, keert de lift in de rustpositie terug. Ook is de coildrager verbeterd om probleemloos ééntons-coils te verwerken. De belangrijkste aanpassing bestaat uit de vier draagrollen in dubbele tandemopstelling. Alle rollen liggen automatisch aan, verdelen de druk evenredig en behandelen het plaatmateriaal dus met ‘fluwelen handschoenen’. Verder is de lijn compacter gemaakt door een handiger lokatie van de laserbron.

Jörg verwacht groeiende belangstelling voor lasersnijden in de isolatiebranche. Naast de vrije, machineonafhankelijke programmering en de relatief hoge verwerkingssnelheid spelen materiaalkeuzes een rol. Vanuit de Duitse industrie rukt roestvast staal op als ommantelingsmateriaal. De contactloos snijdende laser kan prima overweg met dit meer taaie product, met behoud van betrouwbaarheid en de lage gebruikskosten. Daarmee gaat de laser zelfs over de grenzen van de isolatiesector heen: er is al titanium mee gesneden.

De verwachtingen voor de IEX zijn dan ook hoog. “Laat maar zien wat de laser moet snijden”, zegt Reinhard Reincke. “Natuurlijk, alle standaard bestandsformaten, waaronder de DXF-standaard, zijn welkom”.

Dankzij de automatische, gasgeveerde plaatlift is invoer van een nieuwe coil ergonomisch ideaal.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

29

ISOLATIE IN DE MARKT Armacell niet naar de IEX

“Lang en lokaal dicht op de klant zitten“ Armacell laat isolatiebeurs IEX dit jaar aan zich voorbij gaan.

De fabrikant van elastomeerproducten gaat liever lokaal en over langere tijd de directe dialoog met klanten aan. Dat past in de optiek van Armacell beter bij procesverbeteringsontwikkelingen als World Class Manufacturing (WMC) waarop de onderneming zich richt.

"We schitteren inderdaad door afwezigheid," zegt Remco Hiemstra, hét gezicht van Armacell Nederland,lachend als isolatiebeurs IEX ter sprake komt. Inderdaad, het is opvallend dat Armacell in zijn totaliteit ontbreekt op de komende beurseditie. Hiemstra geeft ook de reden. "Er gaat onevenredig veel tijd, geld en energie zitten in voorbereiding, marketing, standbouw en logistiek voor een evenement dat uiteindelijk maar twee dagen duurt. We hebben lokaal in heel Europa vertegenwoordigingen. Armacell heeft de keus gemaakt om de inspanningen voor een beurspresentatie deze keer lokaal en over langere tijd dan twee beursdagen in onze klanten te steken. Bovendien hebben we voldoende alternatieven om in contact met de klant te treden."

Klantgroep Een van die alternatieven gerichter met de doelgroep in contact te blijven is een hogere frequentie van bedrijfsbezoeken aan de fabriek in Münster, waar binnenkort ook de VIB-ledenvergadering plaatsvindt. Remco Hiemstra: "Armacell kan zo beter één op één communiceren met onze marktrelaties."

Een ander marketingalternatief is het spaarprogramma Armacell Premium waarmee de verwerker bij de aanschaf van Armacellproducten punten spaart. "Het kost de isolatieondernemers niets extra om te sparen voor leuke geschenken. Een keer in de twee jaar gaan we met een klantengroep op reis. Twee jaar geleden zijn we naar Tallinn geweest, en eind april – ja, vlak voor de IEX - gaan we naar Majorca," aldus Remco Hiemstra. „Overigens niets ten nadele van de IEX. Wel is het continue lokale contact momenteel voor ons belangrijker dan een tweedaagse beursdeelname. Maar ik moet eerlijk zeggen, het moet blijken of onze beslissing de juiste is geweest."

De markt is momenteel goed voor Armacell. Hiemstra: "Twee jaar terug zijn we vanuit de wankele positie van de bouwwereld voorzichtig gegroeid. Ook dit jaar is het stabiel

Remco Hiemstra: “In ketensamenwerking zit de crux om de focus op energiebesparing en brandveiligheid waar te maken door toepassing van de juiste isolatiematerialen en systemen".

30

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

ten opzichte van vorig jaar. Je merkt wel dat de markt aan de bouwkant momenteel zijn adem inhoudt. Er zit nog een groot bouwvolume in de pen, dat moet dus nog loskomen.

Vorig jaar waren de eerste twee maanden extreem goed, maar voor dit jaar moet nu echt wel wat gaan gebeuren."

WMC De eigenaren van Armacell - sinds november vorig jaar de Scandinavische investeerder Kirkby en private equityfonds Blackstone - werken momenteel hard aan de waardeverbetering van hun nieuwe bezit. Armacell wordt er sterker van.

Remco Hiemstra: "Er is veel geïnvesteerd in de fabriek in Münster, in research en development en in trainingen en competentieverbeteringen van het personeel." Een versterking is onder andere ook de introductie van World Class Manufacturing (WMC), een mondiaal en extern geaudit programma om Armacell naar een nog hoger niveau te brengen. "Van productie tot verkoop, van receptie tot CAO. De bedoeling is om inzichtelijk te krijgen hoe bedrijfsprocessen zijn georganiseerd, hoe klantcontact wordt vormgegeven, kortom hoe het werk is georganiseerd om het product zo goed mogelijk in de markt bij verwerker en eindgebruiker te krijgen. Daarin heeft elke medewerker een rol." Het systeem functioneert naast de ISO-certificatie van de mondiaal opererende onderneming. Hiemstra: "In 2017 houdt Armacell in navolging van 2014 weer een klanttevredenheidsonderzoek. Met andere woorden: de drang tot verbetering is duidelijk ingebed in onze organisatie."

Ketensamenwerking Armacell wil partner zijn van zowel het isolatie- als het installatiebedrijf, adviseur en gebouweigenaar. "Deze partners zijn immers nauw met elkaar verbonden. In deze keten past de fabrikant/leverancier een actieve rol. De markt verandert. Alleen roepen dat de trend verandert zonder daarop in te spelen heeft geen zin. Isolatieondernemers en leveranciers moeten daar samen met de installateur een modus voor vinden. Schouder aan schouder, zodat het isolatiebedrijf zijn werk en perspectief behoudt. Ik zie dat het prefab bouwen van installaties is opgekomen, maar dat het in omvang wel stabiliseert. Voorheen isoleerde de installateur prefab-modules zelf, maar dat verandert. Precies om reden van kwaliteit. Isoleren is vakwerk. Dat ziet de installateur zelf inmiddels ook wel. Het is de kunst om met isolatiebedrijf, installateur en Armacell gezamenlijk een projectplan te maken." Remco Hiemstra ziet dat bij de grotere projecten al in toenemende mate gebeuren. "Grote installateurs zitten bovenop kennisdeling, processturing en terugdringing van faalkosten. In hun projecten zie je vaak dat installaties volgens BREEAM of LEED moeten worden opgeleverd. Armacell komt met advies over isolatiedikte en materiaalkeuze en zorgt voor de nodige documentatie voor de toegepaste materialen en systemen. De onderneming beschikt voor al haar producten over zogenaamde EPD’s (environmental protection declarations). Deze EPD’s geven een transparante en onafhankelijke analyse van de milieu-impact van bouwmaterialen. Ook zijn er Green Building-factsheets, opgesteld ter ondersteuning van het BREEAM- certificeringsproces. Samen met groothandel en isoleerder wordt gegarandeerd dat het isolatiemateriaal compleet, tot en mer de leidingdragers, op tijd wordt geleverd. Het gecertificeerde isolatiebedrijf verzorgt de montage. Deze wijze van samenwerking zien we steeds meer."

Isolatie is vakwerk, en dat beseft de installateur ook.

Conservatief In het marktsegment dat de regels van het Bouwbesluit op het vlak van brandwerendheid, brandgedrag c.q. rookontwikkeling en veiligheid tot de letter volgt ziet Hiemstra tot zijn genoegen steeds vaker Armacell Ultima voorgeschreven.

"Dit was het eerste flexibele isolatiemateriaal met een laag rookgetal. De norm is B,s2-d0, Ultima presteert B,s1-d0."

De technische isolatiewaarden spelen in dat segment uiteraard ook een rol: "Het materiaal degradeert niet, heeft een ingebouwde dampdiffusieweerstand zonder extra dampremmende laag. Ultima heeft een stabiele, lage warmtegeleidingscoëfficiënt die de primaire functie garandeert: energieverlies voorkomen. Deze technische karakteristieken blijven stabiel: net als alle andere Armacell-producten doet Ultima over de gehele levensduur van 25-30 jaar wat het belooft."

Voorschrijven en toepassen is vaak in de goede zin des woords een een-tweetje tussen isolatiebedrijf en fabrikant/leverancier. Remco Hiemstra: "Armacell heeft de verantwoordelijkheid isolatiemateriaal met een rookarme specificatie neer te leggen bij adviseur en gebouweigenaar.

Aan de andere kant kun je van de isolatieondernemer verwachten dat hij zijn klant wijst op de juiste producten. In die samenwerking zit de crux. Adviseurs zijn redelijk behoudend in de opname van nieuwe teksten en bestekken. We zien af en toe zelfs voor hypermoderne gebouwen nog verouderde bestekteksten terugkomen. Daar is nog veel werk te verrichten. Brandveiligheid en energiebesparing zijn nu en in de komende periode belangrijke onderwerpen waarover adviseurs graag informatie ontvangen. Men vraagt zich bijvoorbeeld af of 9 mm nog wel goed genoeg is. Je ziet door toenemend energiebewustzijn en veranderde wetgeving dat de isolatiedikte ook verbetert. Onze AF1 (9mm) en AF2 (13mm) voor de kleine diameters, worden voor de grotere diameters meer en meer verruild voor AF3 (16mm) en bij transportleidingen voor AF4 (19mm). Dat is een goed signaal en een goede ontwikkeling."

Of Remco Hiemstra zelf in Keulen gaat kijken? "Nee, ik denk het niet. De ontwikkelingen ken ik wel en dan moet ik de hele tijd uitleggen waarom Armacell er niet staat. Dat heb ik bij dezen in dit interview al gedaan."

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

31

ISOLATIE IN DE MARKT Resolpro Group:

Alle isolatiedisciplines onder één synergetisch dak De individuele onderdelen Asbipro, Resolpro, Alert en Flamepro presenteren zich op de komende Beurs IEX in Keulen als de Resolpro Group. Algemeen directeur Gert-Jan de Koning belicht de achtergronden, de markt profiteert van de synergie die de groep intern en in de samenwerking met A-partners genereert.

In 2016 bestaat familiebedrijf Asbipro 65 jaar. Opgericht in 1951 door de grootvader van huidig algemeen directeur Gert-Jan de Koning, produceerde de onderneming asfalt en bitumen. Dit is later uitgebouwd naar technische isolatiematerialen met Rockwool Technical Insulation, Isover, Armacell en Pentair als de bekendste merken.

Gert-Jan de Koning verbreedt continu de activiteiten om het one-stop-shopping concept voor technische isolatie te voltooien, met een soepele integratie van handel, distributie en productie. Zo is in 2003 Resolco International opgericht, producent van phenolschuim onder merknaam Insulphen. Daarnaast staat Resolco Panels voor de levering van onder meer resol-sandwichpanelen.

Twee jaar geleden is Alert overgenomen, specialist in maatwerk en confectie van minerale wol voor bouwbedrijven.

Tenslotte behoort Flamepro als leverancier en adviseur/applicatiebegeleider op het gebied gecertificeerde

Gert-Jan de Koning: "De Resolpro Group mag relatief klein zijn, maar weet wel op grote hoogte te presteren.”

brandwerende systemen bij de groep. Rene Clarijs is directeur-eigenaar van Resolpro-partner Flamepro.

Genoemde bedrijven vormen gezamenlijk het fundament onder het totaalconcept van integrale groothandel en productie in de isolatiemarkt.

Op de komende IEX in Keulen presenteren de partnerondernemingen zich gezamenlijk als Resolpro Group. De Koning: "Resolpro heeft alle isolatiedisciplines in huis. Deze kernboodschap brengen we op de komende beurs duidelijk naar voren."

3D

Schiedam is de thuisbasis van de Resolpro Group en herbergt ook magazijn en productie.

32

...............

ISOLATIE Magazine

De opbouw van de ruim vijftig personeelsleden tellende groep maakt duidelijk dat Gert-Jan de Koning, in tegenstelling tot andere ondernemingen, geen waterscheiding ziet tussen bouw- en technische isolatie. "We zijn in het hele isolatieveld actief: van bouw tot en met industrie, inclusief scheepsbouw, utiliteit, tuinbouw en OEM-toepassingen.

Diversificatie en daaruit voortvloeiende spreiding van activiteiten maken ons minder afhankelijk van een bepaald marktsegment. We zijn uitgegroeid van groothandel tot een multidisciplinair bedrijf met onder meer productie in 3D-technologie. We zagen en frezen samengestelde prefab vormdelen, om de meest ingewikkelde contouren, ook op industriële schaal, te kunnen isoleren. De contouren worden 3D ingescand en door robots uitgefreesd. Het zijn mooie tijd- en energiebesparende maatwerkoplossingen. Naast de prefab-mogelijkheden maken we leidingsteunen, bochten

APRIL 2016

en T-stukken uit alle voorkomende thermische en akoestische isolatiematerialen, zoals Insulphen/PIR/PUR-hardschuim, melamine, cellulair glas, calcium-silicaat en minerale wol.

220.000 strekkende meter Hoofdkantoor en een magazijn van 4.500 m2 zijn centraal gevestigd in Schiedam. Op een steenworpafstand staat een 4.300 m2 ruimte productiehal voor prefabicage en confectionering van isolatieproducten. Resolco International in Oosterhout produceert resolschuim in de vorm van blokken als basis voor schalen en vormstukken. De resolblokken vinden via onder andere Asbipro en wereldwijde collega’s hun weg naar de Beneluxmarkt, Europa alsmede het Midden- en Verre Oosten. Om logistieke redenen is de bewerking van phenolschuim medio 2014 van Oosterhout naar Schiedam verhuisd. "Bewerkingen als cnc-zagen, frezen, lamineren en sealen, kunnen we nu voor de Benelux-markt – met de belangrijke petrochemische driehoek Botlek-MoerdijkAntwerpen nu allemaal gecentraliseerd in Schiedam uitvoeren."

Een Resolco-dochterbedrijf in Houston Texas bedient de Noord-Amerikaanse markt. Phenolschuim heeft goede isolerende en uitstekende brandwerende eigenschappen. "Het brandt niet en, nog belangrijker, bij brand geeft het geen rook af. Het product heeft dan ook brandclassificatie B,s1d0 en wordt voorgeschreven voor zowel koude als warme toepassingen." De projectlijst is inmiddels drukwekkend en strekt zich uit tot vliegvelden en winkelcentra: veelal projecten waar grote aantallen mensen verblijven. Bijzonder trots is Gert-Jan de Koning op de betrokkenheid bij de bouw van de hoogste wolkenkrabber ter wereld, de 828 m hoge Burj Khalifa in Dubai. "Daar zit 220.000 strekkende meter van ons materiaal in. Asbipro c.q. Resolpro mag dan klein zijn, maar weet op grote hoogte te opereren. Letterlijk en figuurlijk” lacht Gert-Jan de Koning.

BIM De komende periode staat in het teken van versteviging van de groep. De Koning: "De groep krijgt een slagvaardige structuur, die de synergie-kansen van de onderlinge bedrijven en de samenwerking met partners volledig benut. Om het multidisciplinaire karakter te ondersteunen hebben we voor verscheidene vakgebieden specialisten in huis. Zo kunnen we bijvoorbeeld in de nabije toekomst projecten als BIM – het uniforme technische informatiesysteem in de bouw - in de nabije toekomst slagvaardig implementeren."

BIM – Bouw Informatiemodel – is een werkmethodiek voor integrale samenwerking van bouwdisciplines. Partners zoals constructeur, architect en installateur werken volgens één open database met alle relevante gegevens. De uitwisseling. tegelijkertijd de kracht en de uitdaging, maakt de activiteiten van de verschillende disciplines en partners inzichtelijk met behoud van de eigen positie. Het model beoogt verhoging van de efficiëntie en reductie van faalkosten.

Hydrorock Zelf noemt hij het een 'uit de hand gelopen hobby, maar wel een die wereldwijd succes boekt’.

Gert-Jan de Koning is de grondvester van Hydrorock, een gepatenteerd systeem op basis van steenwol dat meer dan negentig procent van zijn eigen volume in water absorbeert. Dit maakt het geschikt voor elke toepassing waar tijdelijk een overschot aan regenwater kan ontstaan.

Hydrorock levert een ecologisch verantwoord, effectief en duurzaam systeem om wateroverlast te voorkomen, hemelwaterafvoer af te koppelen en bodemverdroging te bestrijden. Het is een Nederlands product: het wordt ook op de productielocatie in Schiedam geproduceerd.

Hydrorock, een absorptie en drainage-systeem op basis van steenwol dat 90 procent van het eigen volume in water kan opnemen.

nommeerde partners als Rockwool, Isover, Armacell en Pentair. We zijn binnen Europa een relatief kleine, slagvaardige speler die met deze A-merken als solide partner de klant uitstekende ondersteuning levert. Dat vind ik uiterst belangrijk: kennis is leidend in onze bedrijfsactiviteiten. Met tal van relaties doet ons familiebedrijf al dertig jaar of langer zaken. Deze band willen we vasthouden. Men kent ons in de isolatiemmarkt en weet dat we onze beloften nakomen.” Op de IEX is de Resolpro Group te vinden op standnummer 540.

Premiumpakket Voor de isolatiemarkt is meestal Asbipro de eerste ingang tot de Resolpro Group. De meeste isolatie-ondernemers waarderen het leveringsprogramma onder meer omdat het even stabiel als compleet is. Dat blijft zo, benadrukt GertJan de Koning: "We kiezen voor samenwerking met gere-

Van en op alle markten thuis, dankzij de combinatie van logistieke functies en technische ondersteuning met prefabricage en confectionering.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

33

MABI 3000E EVO Laser

Nieuws

www.mabi.ch

m rsystee e s a L Eerste

MABI - kwaliteit Werken vanaf grote coil Geïntegreerde richteenheid Compacte bouw Snel programmeren Beproefde MABI-software Link naar DXF-bestanden

ep rland g e d e N in

laatst !

Materiaaldikte tot max. 1,5mm Flexibel in gebruik Naar wens vlakke platen te gebruiken MABI Service: Snel en bekwaam Te combineren met MABI EVO Coilblitz T MABI-Technologie: T Met jarenlange ervaring

MABI AG Werdstrasse 10 CH-5106 V Veltheim / Schweiz Telefon: ++41 56 463 65 65 T Telefax: ++41 56 463 65 66 T Internet: www.mabi.ch E-Mail: info@mabi.ch 1992: Eerste MABI Laser op de Euro-Blech

Montagestraat met Zwitserse kwaliteit

Eventuele technische wijzigingen en prijswijzingen voorbehouden 160205 / Journal MABI 3000E EVO Laser

ISOLATIE OP LOCATIE Prestigieus project in Haags buitenland

Ultima als isolatie-booster met internationale allure Den Haag heeft veel buitenland binnen de gemeentegrenzen. De Hofstad herbergt tientallen ambassades, consulaten en instellingen. Het Vredespaleis legde in 1922 de basis voor ’s-Gravenhage als Internationale Stad van Vrede en Recht.

De Internationale Zone huisvest het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, binnenkort is de nieuwbouw van de Europese gerechtelijke samenwerkingsorganisatie Eurojust gereed. In het Haagse ‘buitenland’ realiseerde Van der Hoek Isolatie een isolatie-booster van allure: het grootste Armaflex Ultima-project, in een van de duurzaamste gebouwen van Nederland.

Het team van Van der Hoek Isolatie Groep is er trots op. Het Haagse nieuwbouwcomplex verleent het schitterende vakwerk internationaal decorum. Fraaie installaties, een van de grootste warmte- en koudeopslagsystemen van ons land en met alleen al 2100 vierkante meter Armaflex Ultima-plaat-

materiaal het grootste ‘blauwe’ project in Nederland tot nu.

Een droomopdracht voor Van der Hoek Isolatie.

Safety first We betreden een gebouw op internationaal grondgebied in de Stad van Vrede en Recht. Daar geldt safety first, met een hoog beveiligingsniveau als van chemieplants, luchthavens en musea, dus inclusief scanner, camera’s en toegangscontrole. Als de lift ons onder begeleiding naar een van de drie technische ruimten brengt, zijn we een moment overweldigd.

In de lift krijgen we een korte introductie. Het complex bestaat uit meerdere eenheden, die tezamen ongeveer 56.000 vierkante meter vloeroppervlakte. Comfort en duurzaamheid zijn geïntegreerd. Geactiveerde betonelementen absorberen de warmte van gebouwgebruikers en apparatuur. De daglichtgestuurde led-verlichting is per ruimte in te kleuren van koud naar warm.

Technische ruimte op niveau, en daarmee de trots van de ketenpartners achter dit project in internationaal Den Haag.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

35

WKO De echte noviteit is voor de bezoeker onzichtbaar. Het gebouw is, naar zeggen van leverancier Eneco, uitgerust met het grootste warmte- en koudeopslagsysteem (WKO) van Nederland. "Verwarmen met gas is gewoon geen optie", legt Jan-Paul Poldervaart, commercieel manager bij Eneco, uit. "WKO is een uiterst duurzame manier om een kantoorgebouw te verwarmen en koelen. Dit systeem bespaart per jaar 430 ton CO₂-uitstoot. Dat komt neer op een reductie van 45 procent ten opzichte van een conventionele installatie met gasketels voor verwarming en koelcompressoren." De vier ondergrondse bronnen op circa 240 meter diepte voor de opslag van koud en warm water zijn zorgvuldig gelokaliseerd, in overeenstemming met de specifieke eisen van een nabijgelegen beschermd watergebied.

Het leidingtracé van bronnen naar gebouw is nagenoeg geheel ondergronds geboord en biedt de mogelijkheid om andere panden in de omgeving aan te sluiten. Voor noodsituaties kunnen twee gasgestookte ketels snel worden bijgeschakeld. Ook bij storingen kunnen deze ketels de warmtevraag overnemen. Voor de koeling zijn er eveneens extra voorzieningen die bij uitval van de WKO zorgen voor voldoende koeling. De totale capaciteit is 180 m³ water per uur. Het totale verwarmingsvermogen is 3.200 kWth (kilowatt thermisch vermogen) en er staat voor 3.000 kWth aan koelcapaciteit opgesteld.

‘Heftige’ slotfase Bedrijfsleider Nol van Remmerden van Van der Hoek Isolatie Midden Nederland zegt: "We zijn wel wat gewend, maar

Toegepast isolatiemateriaal Het Haagse project gaat met mooie isolatiecijfers de boeken in.

Elastomeer is toegepast voor alle sanitairleidingen, koudwatersystemen en WKO-netwerken. Een kleine greep: Armaflex Ultima is vooral in dikte 19 mm toegepast. Dit betekende 2.146 m2 voor leidingen en appendages, aangevuld met 5.863 strekkende meter ten behoeve van leidingnetwerken, tot en met diameter 89 mm.

De Armaflex-varianten AF4 en SH, beide 19 mm dik, zijn eveneens in een aanzienlijk volume toegepast op leidingen en appendages: 836 m2 plaatmateriaal en nog eens 8.694 strekkende meter slang voor leidingdiameters 34 tot en met 89 mm.

Uiteraard is er de nodige lijm verwerkt. Om precies te zijn 266 liter, blijkt uit de isolatietechnische boekhouding: 127 liter Armaflex 520 lijm voor de AF- en HF-isolatie en 139 liter Armaflex Ultima 700 lijm.

De CV-leidingen, aanvoer en retour zijn geïsoleerd met Rockwool gecacheerde leidingschalen 810, afgewerkt met Isogenopak.

Tenslotte is alu-stucoplaat gebruikt voor de ommanteling van leidingenvan 25 tot en met 273 mm.

Het complex omvat ruim tien strekkende kilometer leidingwerk. Alle sanitairleidingen, koudwatersystemen en het WKO-netwerk zijn geïsoleerd in Armaflex Ultima.

36

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

gewend aan zwart elastomeer. Blauw is toch wat vriendelijker en weer eens wat anders. Het gaf onze specialisten gewoon een boost." Ultima is overigens net als AF geslotencellig met overeenkomstig laag warmtegeleidingsvermogen en hoge waterdampdiffusieweerstand (µ ≥ 7.000).

“Knap stukje werk”, oordeelt het hoofd van de technische dienst, die bescheiden ‘uit the picture’ blijft. “Een knap stukje werk, niet alleen van de installateur maar zeker van de isolatiespecialisten. Onder behoorlijke tijdsdruk hebben we in prima samenwerking allen een goede prestatie geleverd.

De technische ruimtes ogen door het blauwe Ultima inderdaad vriendelijker. Anders kijk je toch meestal in een zwart gat." Hoewel, “Mooi zwart is niet lelijk”, relativeert het isolatieteam.

Het project is ingediend voor een internationale duurzaamheidscertificatie. De ambitie is om een BREEAM "Good"-certificaat binnen te slepen. Als het om het isolatiewerk gaat, wordt het ongetwijfeld klasse ‘Excellent’.

Bedrijfsleider Nol van Remmerden van Van der Hoek Isolatie Midden Nederland: “In de piek hebben we hier met vijftien isoleerders rondgelopen. Omvang en planning hebben uiteindelijk geen probleem opgeleverd, dankzij de projectcoördinatie van de Van der Hoek-groep. Dankzij inzet van de drie vestigingen is soepel de benodigde schaalgrootte gerealiseerd.

het is ook voor onze begrippen een groot project. We hebben dan ook alle drie vestigingen van Van der Hoek erbij betrokken. Alleen zou je zo'n project ook niet kunnen maken." Reden daarvoor was ook de bouwtijd, met anderhalf jaar ultrakort voor een gebouw van deze omvang. Van Remmerden noemt het laatste stukje voor de oplevering dan ook 'heftig': "In de piek hebben we hier met vijftien isoleerders rondgelopen. Om mogelijke beschadigingen in de bouwstroom te voorkomen, wilden we ook zo lang mogelijk wachten met isoleren. Daarom is er bij veel leidingen tot 1,50 m hoogte voor gekozen aluminium beplating toe te passen ter bescherming van het onderliggende isolatiemateriaal. De technische ruimtes werden in de ruwbouw gebruikt als opslag. De vloer moest nog worden gecoat. We komen het liefst als laatste partij op een werk, maar dat lukt niet altijd."

Ultima Een belangrijk deel van de leidingen is geïsoleerd met Armaflex Ultima, waarmee het prestigieuze project een onderscheidend isolatiesysteem heeft gekregen. Van Remmerden is er erg over te spreken. "Het is een vrij nieuw isolatiemateriaal dat sinds een jaar of drie op de markt is.

We hebben het in samenwerking met Armacell geadviseerd voor de zichtruimtes en de corridors c.q. vluchtwegen. Dat is natuurlijk bepaald niet alleen gebeurd op basis van de blauwe kleur die vriendelijker oogt ten opzichte van zwart elastomeer. Belangrijkste is het gunstige rookgetal volgens Europese brandveiligheidsklasse Bs1d0. Voor vluchtwegen heeft dat lage rookgetal een hoge toegevoegde waarde: in geval van brand blijft de vluchtweg vrij van rook." Op deze schaal is Armaflex Ultima in Nederland nog niet toegepast.

Schachten en leidingwerk boven plafonds zijn met met het klassieke Armaflex AF geïsoleerd.

Van Remmerden bemerkte dat ook zijn personeel de blauwe kleur van Ultima waardeerde. "We zijn natuurlijk al jaren

Armaflex Ultima kleurt de infrastructuur blauw. Het is zelfs het grootste ‘blauwe project’ in Nederland tot nu toe. De opdrachtgever heeft hoog ingezet op duurzaamheid en veiligheid en daarop ook de selectie van het isolatiesysteeem gebaseerd. Een WKO-installatie, ook dik in de Ultima, vervangt fossiele energiebronnen. Men verwacht BREEAMduurzaamheidscertificaat ‘Good’ binnen te halen. De isolatie verdient het predicaat ‘Excellent’.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

37

ISOLATIE TECHNOLOGIE Internationaal technologieproject belooft:

Integratie industriële thermografie en 3D-scanning De Duitse ‘Energiewende’, het Nederlandse Energieakkoord, het Mondiale Klimaatakkoord ‘COP21-Parijs’ brengen één boodschap: energie besparen. De isolatiesector weet, met EiiF-rapporten in de hand, hoe de Europese industrie 620 PJ per jaar kan besparen. Het internationale eDIan-project, onderwerp van promotieonderzoek aan de TU van Würzburg-Schweinfurt (FHWS) te Würzburg, belooft een efficiëntiedoorbraak door integratie van industriële thermografie en nauwkeurige 3D-scanning.

Het letterwoord eDIan staat voor “Effiziente Dämmung von Industrieanlagen”, ofwel “Efficiënte industriële isolatie”.

Hertels technologiespecialist Peter Stulen verwacht er een doorbraak in de isolatietechnologie van. Hij kijkt dan ook over de technische-wetenschappelijke hobbels van het onderzoek heen naar de ontwikkeling van een betrouwbaar en betaalbaar systeem. Mogelijk ligt het al in 2018 in de bus van de isolatie-inspecteur.

Publiek-private samenwerking Het eDIan-project is gebaseerd op publiek-private samenwerking en wordt gefinancieerd door Europese industriële isolatiebedrijven en brancheorganisaties. Het Duitse ministerie van onderwijs en wetenschappen subsidieert eDIan. De Europese industriële industriekoepel EiiF vervult een brugfunctie tussen de TH van Würzburg-Schweinfurt en het bedrijfsleven in de Europese isolatiebranche. De looptijd is twee jaar, bij een totaalbegroting van ongeveer een half miljoen euro. Hertel stond als eerste Nederlandse industriële isolatiebedrijf – Europese collega’s volgden - klaar om eDIan te ondersteunen met geld (bolle zak euro’s) en goede raad (manager Plant Integrity ing. Peter Stulen). “Wij hoefden er niet lang over na te denken en zijn er direct ingestapt”, zegt hij. “Om verschillende redenen, zowel technisch-inhoudelijk als vanwege de bedrijfsmatige perspectieven in de industriële dienstverlening. Het project zit solide in elkaar en beoogt integratie van driedimensionale installatiescanning en infrarood thermografie. Doel is een mathematisch kloppende samenhang tussen warmtebeeldopnamen en 3D-scanning.”

Energiebesparing en efficiëntiewinst Peter Stulen, gecertificeerd thermograaf en Senior TIPCHECK-engineer, somt de voordelen op die zich direct en indirect aftekenen: • Snelle en betrouwbare inventarisatie van potentiële energiebesparing;

38

...............

ISOLATIE Magazine

Technologiespecialist Peter Stulen (Hertel): “Vertrouwen in betaalbaar instrument dat snel en goed een isolatietechnische scan - zonder de vele bekende tussenstappen - koppelt aan een direct bruikbaar projectontwerp.”

• • • •

Accurate dimensionering van isolatiesystemen; Efficiëntie in prefab-isolatie; Snelle en gedetailleerde projectplanning; Betrouwbare ‘collision control’ vooraf bij kruisende leidingen; • Correct registratie en documentatie van de feitelijke situatie (‘as build’).

Systeemintegratie Voor alle duidelijkheid: dit jaar start het promotieonderzoek, in 2017 wordt een eerste theoretische model verwacht waarna mogelijk in 2018 een prototype tot stand komt, zo snel mogelijk gevolgd door een marktrijp systeem.

Dit traject bevat tal van technisch-wetenschappelijke uitdagingen, maar daarvoor is het ook een ambitieus promotieproject. Daartegenover staat dat geavanceerde scanning-, vision- (camera-intelligentie) als thermografie-techniek beschikbaar is en integratie van de achterliggende technologie openligt. De isolatie-industrie maakt reeds in toenemende mate gebruik van high-end warmtebeeldtechnieken.

APRIL 2016

Gekwalificeerde thermografen halen hieruit, mede met behulp van analysesoftware – een schat aan isolatie- en installatie-informatie. Al meer dan tien jaar zijn industrieplants met lasertechnologie ingescand. Denk aan Sakhalin-2 in Siberië, het grootste olie- en gasproject ter wereld.

Intelligente optische camera’s (vision) zijn alom aanwezig, van kwaliteitscontrole in massaproductie tot en met alarmsystemen en kentekenregistraties. voorbereidend bronnenonderzoek van FHWS concludeert dat er zijn geen patenten zijn die specifieke intergratie van technologie en technieken belemmeren. Peter Stulen: “We hebben reëel vertrouwen dat een betaalbaar instrument kan worden ontwikkeld waarmee de TIPCHECK-engineer snel en goed een isolatietechnische scan uitvoert en zonder de vele bekende tussenstappen koppelt aan het concrete, direct bruikbare projectontwerp.”

Concept De globale contouren van eDIan zien er als volgt uit: een basistation met bekende geografische positie registreert exacte posities en beeldinhoud van mobiele opname-apparatuur die als een soort multifunctionele camera (optisch beeld, ir-warmtebeeld, industrieel gps, beeldanalyse) contactloos de installatie en de inhoudelijke en geometrische kenmerken daarvan opneemt. Slimme analyse van de samengestelde detaildata moet uiteindelijk kunnen worden vertaald in thermische isolatievraag (benodigde isolatiedikte), locatie en dimensies van leidingen en appendages en zelfs nauwkeurige input voor de plaatwerkerij. De weg van ongeïsoleerde objecten of beschadigde isolatie naar een kant-en-klaar prefab isolatiepakket wordt daarmee een stuk korter. “Bedenk wel: het project verkeert in de wetenschappelijke fase”, tempert Peter Stulen al te ongeduldige opdrachtgevers. Eigenlijk kan het hem zelf ook niet snel genoeg gaan, blijkt uit het vervolg: “Rekentechnische combinatie van 3D- en IR-beeld maakt complete temperatuurprofielen duidelijk. Objectherkenning – welke type pomp of afsluiter– maakt deel uit van het onderzoek. Als die uitdaging getackled is, wordt veel mogelijk. Zoals genoemde onderdelenproductie.”

maken van praktijkgegevens. Gerealiseerde isolatieprojecten op ‘best practices’-niveau en nauwkeurige registratie van feitelijke gegevens op referentieplants leveren informatie om hardware en softwarematgie analyses en interpretaties te toetsen en te ijken. Op dit vakinhoudelijke punt koppelt EiiF de wetenschap aan de praktijk.

“Integratie van 3D-scanning en thermografie en slimme interpretatie van gegevens waarmee we verder kunnen werken is de eerste grote stap”, concludeert Peter Stulen.

“Hertel steekt met overtuiging geld en vooral tijd en kennis in het onderzoek. Dat behelst concrete adviezen, beschikbaarstelling van met name technische elementen en meetconcepten die Hertel zelf heeft ontwikkeld. Dat is in het belang van de sector en in het belang van Hertel. Ik verwacht grote stappen voorwaarts in de procesautomatisering, waaraan we nu al kunnen werken. Vooruitzichten waarvan technicus en isolatiespecialist blij worden.”

Volgens EiiF kan het systeem een grote bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. Als het gaat om terugdringing van het energiegebruik, kan het Europese industriële besparingspotentieel door isolatie het nu nog gapende gat van één tot twee procent dichten. Systemen als eDIan die isolatieprojecten efficiënter maken vertalen zich volgens EiiF direct in industriële besparing.

Puntenwolk De grootste wolk die projectdeelnemers zien hangen boven eDIan is de zogeheten puntenwolk. Engineeringssystemen gebruik cad/cam-programma’s en ook in de plaatverwerking draait het om vergelijkbare databestanden. Tot nu toe genereren 3D-scans nog geen exacte geometrieën, maar benaderingen in de vorm van een verzameling punten – de puntenwolk – die de geometrie benadert. Dat is prima voor een presentabele schets van de installatie maar te ‘onscherp’ voor isolatie-engineering. Optimisten zien de zon wel door de wolk breken en verwachten dat combinaties van technieken, scherpe analyse-algoritmen en praktijkgegevens dit probleem kunnen overwinnen. In nieuwbouwsituaties zijn bijvoorbeeld coderingen en sensoren denkbaar, waarvan ook geautomatiseerde maintenanceprogramma’s gebruik maken. In bestaande situaties ligt dit lastiger, te meer daar naast vele standaardsituaties elke onderdeel van elke industrieplant zijn eigen karakteristieken en bijzonderheden kent.

Het is de bedoeling dat de Duitse onderzoekers geheel in de geest van de publiek-private samenwerking gebruik kunnen

De isolatie-engineer ziet een industrieplant als ‘De Uitdaging’, de opmeter denkt er niet anders over. Het eDIan-project belooft het leven van beiden en dat van hun bedrijf en opdrachtgever te veraangenamen: er komt een efficiënte koppeling tussen 3D-meetgegevens (3D-scanning) en warmtebeeldfotografie. Als het meezit komt in 2018 al een prototype op de markt, spoedig gevolgd door een betaalbaar systeem.

TU Würzburg-Schweinfurt (FHWS) werkt aan slimme integratie van technieken en technologie. De Duitse overheid en de Europese isolatie-industrie financieren het promotieonderzoek.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

39

VCA is basisbagage 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD .RNHUPDFKLQH

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV 6FKDUHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

Producent & Distributeur van Isolatiematerialen met een uniek “one-stop-shopping” concept Coolag Hamar b.v. is Nederlands grootste en meest

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG toonaangevende producent, leverancier en distributeur 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG van thermische, brandwerende en akoestische isolatie1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV :DOVHQ :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ :DOVHQ 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV met 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV o.a. zusterbedrijven in België, Duitsland, Engeland, ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ Frankrijk, Ierland, Nederland en Polen.

Productie en .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO :DO]HQ *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO :DO]HQ

distributie van thermische, brandwerende en akoestische ,QNO :DO]HQ isolatiematerialen is één van,QNO :DO]HQ de kernactiviteiten van SIG. De door Coolag Hamar geleverde isolatiematerialen worden o.a. toegepast bij de isolatie van technische installaties in gebouwen, de industriële koeltechniek, %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH de chemische-, petrochemische- en procesindustrie, 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH scheepvaart, off-shore olie- en gaswinning en OEM.

6RQGHUPDVFKLQHQ materialen. Coolag Hamar maakt deel uit van de SIG groep 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 0DFKLQHV YDQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

6R ]LMQ ]y ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO ( 0DLO '( %DG 6lFNLQJHQ ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 7HO

6W|FNDFNHUVWUDVVH LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

)D[ ( 0DLO ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 7HO

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ( 0DLO )D[

'( %DG 6lFNLQJHQ ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 7HO

)D[

LQIR#VR JPEK GH ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH Q Q )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH Q Q Q

Q )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW Q Q ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' Q

Q 9eebW] >WcWh 8L P_`bm[] '" +'*+ DH MWWbm_`a J$ &*', # +,+ ''' mmm$YeebW]^WcWh$db )D[ Q ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH Q Q Q **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )' 9eebW] >WcWh 8L P_`bm[] '" +'*+ DH MWWbm_`a J$ &*', # +,+ ''' mmm$YeebW]^WcWh$db

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )'

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG (SZ OL[ VT *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG (SZ OL[ VT 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

(S QHHY (S QHHY LLU NV\KLU [LHT LLU NV\KLU [LHT

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV 6FKDUHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ ZDUPWH LVRODWLH VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ

JHOXLGLVRODWLH ZDUPWH LVRODWLH

JHOXLGLVRODWLH ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN ZDUPWH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ ฀ NRXGH LVRODWLH LVRODWLHSODDWZHUN %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG ฀฀ %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG FU\RJHQH LVRODWLH

EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

฀฀ ฀ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ ฀ ฀ 6R ]LMQ ]y

=HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US ฀

6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 0DFKLQHV YDQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH ฀ 0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ ฀ 6R ]LMQ ]y '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+ 6R ]LMQ ]y 7HO

( 0DLO 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ )D[ ฀ ,QWHUQHW ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH 7HO

6R ]LMQ ]y ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6W|FNDFNHUVWUDVVH )D[

'( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

)D[

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 3 111 **' "# ( , )' 7HO ( 0DLO ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH 7HO

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH Q Q )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ Q Q Q Q )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 3 111 **' "# ( , )' 3 111 **' "# ( , )' )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

, ZZZ JUDÀ VRO QO 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 3 111 **' "# ( , )' Q Q

Q Q

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y I *UDÀ VRO´ E Y ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y '(

.

-0

/

, ,

11 1

1

2

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 6FKDUHQ 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR .RNHUPDFKLQH

/

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ , 3 4 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

*HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG .RNHUPDFKLQH QLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG .RNHUPDFKLQH =HWEDQNHQ 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ

,

&RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV .RNHUPDFKLQH =HWEDQNHQ .RNHUPDFKLQH +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV 6FKDUHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV 6FKDUHQ :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ =HWEDQNHQ +RHNHQEXLJHUV =HWEDQNHQ 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV :DOVHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV 9RRUPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ :DOVHQ 3RQVPDFKLQHV :DOVHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 9RRUPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 3RQVPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

=HWEDQNHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV HFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG JHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ZHUN YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ZDUPWH LVRODWLH

JHOXLGLVRODWLH ZDUPWH LVRODWLH

JHOXLGLVRODWLH NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN ZHUN NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG H LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH FU\RJHQH LVRODWLH

EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG

G LQ

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH # $ 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 6RQGHUPDVFKLQHQ %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 6RQGHUPDVFKLQHQ 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 9HUWULHEV *PE+

0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ

! "

%

& 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 9HUWULHEV *PE+ $

9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6RQGHUPDVFKLQHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 9HUWULHEV *PE+

'( ) $ ) $ $

9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y '( %DG 6lFNLQJHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH * & # 7HO

( 0DLO '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH + & , $

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH $ ,

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ

6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH

0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 0DFKLQHV YDQ 7HO

9HUWULHEV *PE+ ( 0DLO '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+ )D[

,QWHUQHW LQIR#VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH

6R ]LMQ ]y 7HO

( 0DLO )D[

6W|FNDFNHUVWUDVVH ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 6R ]LMQ ]y 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH 6W|FNDFNHUVWUDVVH )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ

! " #

)D[

,QWHUQHW '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH 7HO

( 0DLO $ %

%

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH )D[

,QWHUQHW

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ VZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH Q

Q

VCA is basisbaga

,VRODWLHEHGULMI ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ Oplossingsgericht denken, 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ handelen en adviseren

de basis voor9RRUPDFKLQH 6R 6ROR onze werkwijze 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+

2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 2QV SURJUDPPD 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9 .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ

.RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ .RNHUPDFKLQH =HWEDQNHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ 6FKDUHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

=HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV =HWEDQNHQ +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE +RHNHQEXLJHUV &RPELQDWLHPDFKLQHV ,QNO VWXIHQO $QWULHE :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE :DOVHQ +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV :DOVHQ 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 3RQVPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO :DO]HQ *HEUXLNWH PDFKLQHV ,QNO :DO]HQ

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW Y *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO 6FKZHLIE JHO ,QNO 6FKZHLIE JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ Opdrachtgevers zien Insulation Solutions steeds vaker als het ZDUPWH LVRODWLH JHOXLGLVRODWLH ZDUPWH LVRODWLH

JHOXLGLVRODWLH ‘kenniscentrum’ op het gebied van thermische, akoestische en NRXGH LVRODWLH

LVRODWLHSODDWZHUN brandveilige de utiliteitsbouw, industrie en scheeps NRXGH LVRODWLH isolatie voor LVRODWLHSODDWZHUN

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG bouw. Een groot compliment, waarvoor we ons dagelijks blijven FU\RJHQH LVRODWLH

EUDQGZHUHQGH LVRODWL %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG FU\RJHQH LVRODWLH EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH ,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG inzetten. %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG

1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

6RQGHUPDVFKLQHQ 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ

0DFKLQHV YDQ Door een uitgekiende logistiek en eigen productie kunnen wij snel 9HUWULHEV *PE+ Insulation Solutions B.V. 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ

6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ en meestal direct 6W|FNDFNHUVWUDVVH uit voorraad leveren tegen competitieve prijzen.

0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y 0DFKLQHV YDQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 9HUWULHEV *PE+ Minosstraat 40 1722 0DFKLQHV YDQ

9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ '( %DG 6lFNLQJHQ 9HUWULHEV *PE+

0DFKLQHV YDQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 6R ]LMQ ]y '( %DG 6lFNLQJHQ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH

6W|FNDFNHUVWUDVVH P.O. Box 5003 7HO

( 0DLO 6R ]LMQ ]y LQIR#VR JPEK GH

9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH

6R ]LMQ ]y 6W|FNDFNHUVWUDVVH 5004 EA Tilburg '( %DG 6lFNLQJHQ

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH

'( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

Q Q ( 0DLO

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH The Netherlands 7HO

( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH )D[

)D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH

**' " ( , 3 $%'1

( 0DLO )D[

,QWHUQHW

" '1$%& 3

7HO

)D[

THERMISCHE, AKOESTISCHE BRANDVEILIGE ISOLATIEOPLOSSINGEN ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH Q Q en www.insulationsolutions.nl )D[

,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 7

)

² 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

WWW

Q

LA AS.COM

Q

Q

Q

RY Y

WWW

LA AS.COM

RY Y

ISOLATIE IN BEELD RTL 7-programma Doe Maar Duurzaam!

Exposure voor het isolatievak Het Huis van de Isolatie in Woerden en de plaatwerkerij van Bilfinger Industrial Services in Roosendaal vormden 2 februari 2016 het decor voor tv-opnames van het RTL7televisieprogramma 'Doe maar Duurzaam!'. VIB-voorzitter Hans Koole: "Een goede gelegenheid om de technische isolatiesector te profileren.' Isolatie Magazine liep een draaidag mee. Een sfeerreportage.

"Het is van groot belang werknemers voor deze sector te blijven scholen. De werkzaamheden vinden vaak onder wat moeilijker omstandigheden plaats. Je moet dus goed zicht hebben wat het betekent om isolatie op een goede manier aan te brengen. Gewoon ‘een keer doen’ blijkt meestal onvoldoende. De branche brengt elke keer nieuwe producten waar je kennis van moet hebben. Bovendien moet de branche kosteneffectief werken. Materiaal weggooien is er natuurlijk niet bij, dus je moet de componenten in één keer correct maken en op de juiste plaats monteren. Hier wordt een specialistisch ambacht uitgeoefend gebaseerd op goed vakmanschap." Een moment kijkt VIB-voorzitter Hans Koole nog in de camera - opgesteld in Hét Huis van de Isolatie in Woerden - als hij van redacteur Isa Jonkers hoort: "Ja, prima zo." Cameraman Michel Lenaerts bevestigt: "Het staat er goed op."

Jazeker, plaatwerk is ook rond, laat VIB-voorzitter Hans Koole het RTL-productieteam zien.

Innovatie in duurzaamheid Het opnameteam werkt via Nix Media in Reeuwijk voor producent Titan Television in Hilversum, producent van RTL7programma Doe Maar Duurzaam! In deze wekelijkse televisieuitzending komen diverse ontwikkelingen en innovaties binnen de duurzaamheidsbranche aan bod. Bedrijven krijgen in Doe Maar Duurzaam! de kans om hun duurzame product of dienst informatief te presenteren. Zo kwamen er in eerdere afleveringen al verschillende partijen aan bod uit de installatiewereld (Provato) en de isolatiewereld (Bilfinger Industrial Services). Iedere aflevering stelt een ander thema centraal. Zo ontstaat een totaalplaatje van alles wat betrekking heeft op duurzaamheid. VIB/OOI gaven hun medewerking aan de aflevering van 13 maart 2016 waarin techniek centraal staat. Dat is ook de reden dat het productieteam Woerden en meer speciaal Hét Huis van de Isolatie’ bezoekt.

Montage Direct na het interview maakt de cameraman sfeerplaatjes van geïsoleerde leidingen in de praktijklokalen van Het Huis van de Isolatie. De redacteur laat zich het verschil in toepassing uitleggen van glaswol, steenwol en elastomeer. Om dieper op het vakmanschap in te gaan vertelt opleidingsad-

42

...............

ISOLATIE Magazine

Opleidingsadviseur Martin Witter geeft uitleg over de OOI-opleidingen.

viseur Martin Witter voor de camera het een en ander over de opleidingen die OOI verzorgt. Net als Hans Koole brengt hij het er goed om niet te zeggen camerageniek vanaf. Zijn bijdrage staat er ook in een keer op. Zoals dat gaat in televisieland, ziet Martin Witter in tegenstelling tot Hans Koole zijn inspanningen niet in de uitzending terug: om in vaktermen te spreken, hij sneuvelt in de montage. Als een Phoeniks, want in de meer complete versie op de eigen OOI-kanalen is de leermeester stevig in beeld.

Bilfinger Na de lunch is het voor het productieteam tijd om samen met VIB-voorzitter Hans Koole en VIB-secretaris Jan Zaanen de praktijk in te gaan. 's middags worden er opnamen gemaakt in het productiecentrum van Bilfinger Industrial Services in Roosendaal. medewerker Nãdinio Cairo vertelt waarom hij voor het isolatievak heeft gekozen. Hij behaalde op 8 oktober 2013 het MBO2-diploma

APRIL 2016

De bijdrage van VIB-voorzitter Hans Koole wordt gefilmd. Zijn bijdrage staat er vlot op.

Voorbespreking met Doe maar Duurzaam-redacteur Isa Jonkers.

Isolatieplaatwerker en vertelt enthousiast over zijn vak.

Hans Koole licht toe hoeveel goede technische isolatie de samenlevering aan besparing oplevert. "In de sector werken ongeveer 4.200 goed opgeleide vakmensen. De energiebesparing dankzij technische industriële isolatie beloopt 175 tot 200 petajoule per jaar, het equivalent van zo’n drie miljoen huishoudens. Optimalisatie van bestaande isolatiesystemen doet daar nog eens ruim 30 petajoule bij." Het productieteam maakt net als in Woerden zowel opnamen met de videocamera als sfeeropnamen met de GoPro. Aan het einde van de dag staat het er allemaal op. Het onderwerp wordt in de weken die volgen gemonteerd en voorzien van inleiding en commentaar.

ter. "Het genereert belangrijke exposure voor VIB. We waren tot enige tijd geleden voornamelijk een in onszelf gekeerde brancheorganisatie. De buitenwereld kent de VIB niet, maar - en dat is belangrijker - kent ook het technisch isolatiewerk niet. We worden altijd geassocieerd met woning- en bouwisolatie. Het is goed om te laten zien dat we een zelfstandige, belangrijke branche zijn. Bovendien moeten we elke gelegenheid aangrijpen om te laten zien hoe leuk het werk in de technische isolatiesector is. Als mensen meer beeld krijgen bij technische isolatie, is dat alleen maar goed."

Tevreden Hans Koole toont zich achteraf tevreden over de medewerking aan het programma. "Het is belangrijk mee te doen aan dergelijke televisie-onderwerpen," aldus de VIB-voorzit-

Het programma is op RTL 7 inmiddels uitgezonden op zondag 13 maart en herhaald op zaterdag 19 maart 2016. Maar niet getreurd, de hele aflevering is op de website van RTL nog na te kijken via een RTL XL Premiumabonnement.

Alleen geïnteresseerd in technische isolatie? Het VIB-item is ook te vinden op Youtube met zoektermen 'VIB isolatie'.

De crew aan het werk bij Bilfinger Industrial Services in Roosendaal. Links en in de hoofdrol isolatieplaatwerker Nãdinio Cairo.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

43

NCTI- NIEUWS Gecertificeerde CINI-inspecteurs:

“Investeren in inspectie loont” NCTI heeft in 2015 zijn cursusaanbod uitgebreid met de Inspecteurscursus. Deze daagt ervaren isolatiespecialisten uit hun technische isolatiekennis te bewijzen. Juist nu de industrie meer dan ooit voor kwaliteit gaat, groeit de belangstelling voor inspectie c.q.isolatie-inspectie. Eind maart kwam een groep gecertificeerde CINI-inspecteurs bijeen om te discussiëren over hun meerwaarde voor de industrie. Aan de overlegtafel zaten inspecteurs die in mei of in oktober 2015 het niveau van CINI-inspecteur bereikten. Stuk voor stuk bevlogen professionals, die uiterst begaan zijn met het succes van hun opdrachtgevers.

De inspecteurs zijn het snel eens over de vraag welke meerwaarde zij leveren aan kwaliteitsbevordering in de industrie: “Als wij vroeg in het proces worden ingezet, kunnen we vooraf knelpunten ontdekken, bespreekbaar maken en gezamenlijk oplossen. Haal ons daarom aan tafel voordat de werkvoorbereider start. Zo voorkomt de opdrachtgever dat hij moet betalen voor iets wat hij niet krijgt. Het effect van een oplossing is niet altijd duidelijk en dat maakt de onderbouwing van een noodzakelijke aanpak lastig. Wij kunnen onafhankelijk beargumenteren waarom een isolatiesysteem al dan niet gedeeltelijk moet worden weggenomen om de onderliggende installatie te bekijken. Wij beheersen de vaardigheid om op een andere manier naar isolatie te kijken. Hoewel de industrie graag investeert in isolatie-optimalisatie, blijft het van belang dat het hoger management ervan overtuigd is. Zij nemen nu vaak beslissingen op basis van onvolledige informatie, omdat de boodschap hen niet bereikt.

Daarom zijn wij voorstander van onafhankelijke inspectie.

Wij worden niet beperkt door tunnelvisie en hebben de positie om te vertellen wat er werkelijk aan de hand is.

Bovendien: vreemde ogen dwingen.”

Kwaliteitsdruk De professionals benadrukken dat isolatiekwaliteit niet alleen de zorg van de inspecteur is. Ook uitvoerders en voorlieden spelen een belangrijke rol: zij houden kwaliteitsdruk op de uitvoering. Om deze reden maakte Zeton voor constructeurs het handboek ‘Zo houd je rekening met isolatie’. De constructeurs bewaken de kwaliteit van de uitvoering door zelf de materialen in te kopen.

Bilfinger Industrial Services heeft hiervoor Isoperfect geïntroduceerd. Een andere voorwaarde voor kwaliteitsborging is de engineeringstijd. De inspecteurs zien dit traject steeds korter worden: “Een maximaal kwaliteitsniveau is alleen haalbaar als voldoende geld wordt vrijgemaakt.

Hier wringt de schoen. Opdrachtgevers investeren alleen als wordt aangetoond dat de investering loont. Over het rendement van een optimaal isolatiesysteem is te weinig bekend bij de industrie. Wij zien nog onvoldoende professionele onderbouwing van kosten en baten, waardoor opdrachtgevers te vaak werken met een ontoereikend budget.”

Ontwerp Iedere situatie is anders en vraagt om een specifieke isolatiebenadering. De inspecteurs onderschrijven het belang van specificaties, maar willen kunnen afwijken als

Aan de discussie namen de volgende gecertificeerde en ervaren CINI-inspecteur mee: v.l.n.r. Léon Overduin, Dion Papen, Appie Weijs, Johan Morsink, Hein Tersteeg en Jos Nijhof.

44

...............

ISOLATIE Magazine

APRIL 2016

Cursus CINI-inspecteur De eendaagse Inspecteurscursus van NCTI volgt op de tweedaagse CINI-cursus. Tijdens de Inspecteurscursus wordt niet alleen de kennis van cursisten opgefrist en uitgebreid. Deelnemers bespreken ook onderzochte situaties uit de eigen praktijk en presenteren de groep hun bevindingen en aanbevelingen. Bovendien voeren de cursisten vier opdrachten uit. Bij voldoende punten, gaat hij naar huis met een persoonlijk CINI-certificaat. Hiermee toont de cursist aan over voldoende vaardigheden te beschikken voor industriële isolatie-inspecties. Het certificaat is vijf jaar geldig. Na afronding van de tweedaagse CINI-cursus kan men zich inschrijven voor de cursus Gecertificeerd CINI-Inspecteur. Dit kan via de website van NCTI.

Praktijkfout: de halve geïsoleerde diameter is al groter dan de radius van één lasbocht.

Aangetroffen in de praktijk. Creatief, maar niet de bedoeling: eén linker beginsegment en rechter eindsegment, met losse hoekkap en T-stuk als oplossing.

Voor geïsoleerde leidingen en leidingen onderling moet voldoende ruimte zijn.

dit beter is. Zo kunnen bijvoorbeeld stoffen in een fabriek de isolatie aantasten. Daarom is het van belang de proceskenmerken te kennen en te weten waar de installatie komt te staan. Bovendien: geen installatie is hetzelfde. Iedere situatie vraagt een eigen benadering op basis van procesmatige en geografische kenmerken, die in de werkvoorbereiding al bekend moeten zijn.

Kwaliteitsborging begint daarom bij het ontwerp. Het is nuttig als installatieontwerpers bekend zijn met de isolatievoorwaarden. Volgens de inspecteurs zou voor ontwerpbureaus een standaard moeten worden ontwikkeld, zodat bureaus weten waarmee rekening te houden.

Opdrachtgevers kunnen deze standaard op hun eigen situatie baseren en erbij aangeven wat ze willen bereiken. ExxonMobil en Shell bijvoorbeeld werken al enige tijd op deze manier en bereiken met deze aanpak een beter resultaat. Daarnaast denken de inspecteurs dat de

isolatiebranche veel kan leren van de farmacie. Deze branche staat bekend om de vroegtijdige onderkenning van problemen. Daarnaast moet de farmacie intensief reinigen.

De installaties zijn dan ook goed schoon te maken. In de ontwerpfase staan de benodigde voorwaarden al vast.

Hier kan NCTI meer op de voorgrond treden, bijvoorbeeld als het gaat om de beoordeling van een specificatie. Zo blijft voldoende ruimte beschikbaar voor een effectief en betaalbaar isolatiesysteem, dat bovendien kan worden teruggeplaatst na onderhoud. Ook hoeft de opdrachtgever niet ‘meer te betalen voor minder’ vanwege noodzakelijke afvlakkingen.

Kennisuitwisseling Uit de discussie van de inspecteurs blijkt dat de kwaliteit van isolatie omhoog kan door meer te investeren in inspectie. Veel objecten zijn vanwege ouderdom aan vervanging of groot onderhoud toe, waarbij ook altijd isolatie om de hoek komt kijken. Bovendien gaat door ervaring met calamiteiten door procestechnisch falen meer aandacht uit naar isolatie. Hier ligt een kans voor de CINIinspecteurs, zeker nu de industrie wereldwijd in toenemende mate CINI omarmt.

Niet alleen de aandacht voor isolatie is gegroeid. De inspecteurs onderkennen dat het werkveld veel breder is.

De industrie heeft inspecteurs nodig die verder kijken dan hun neus lang is. Ze moeten als het ware onder de isolatie kunnen kijken en onafhankelijk zijn. Daarom hechten de inspecteurs veel waarde aan kennisuitwisseling. Ze pleiten voor een belangenvereniging, die CINI-inspecteurs bindt en controleert. NCTI kan bemiddelen bij de inzet van een onafhankelijke inspecteur, die niet geremd wordt door tegenstrijdige belangen binnen een plant of bedrijf.

Dit sluit aan bij de behoefte van de inspecteurs, die hierin het belang van klanten voor ogen houden. CINI kan daarnaast inspecteurs via NCTI bekendheid geven door ze via de website voor te stellen. De inspecteurs blijven elkaar ook in de praktijk opzoeken en gebruikmaken van elkaars kennis en ervaring bij projecten.

APRIL 2016

ISOLATIE Magazine

...............

45

MERFORD ACOUSTIC MATERIALS EXPERTS IN GELUIDSBEHEERSING EN AKOESTISCHE MATERIALEN

Merford biedt dé oplossing voor geluidsproblemen. Wij zijn uw partner in geluidsbeheersing en met akoestische materialen helpen wij geluid te isoleren, absorberen en ontdreunen.

Merford Acoustic Materials biedt: ▪ Persoonlijk en deskundig akoestisch advies ▪ Ruim assortiment van akoestische materialen ▪ Betrouwbare logistieke leveringen uit voorraad ▪ Geavanceerde middelen zoals een akoestische camera ▪ Watersnijder en een ISO-gecertificeerde nagalmkamer

EEN SELECTIE VAN ISOLATIEMATERIALEN | isolatieplaten en -panelen

Isomat

Merfoplex

Merfisol

Bestel snel en eenvoudig op shop.merford.com

Mark Schreuder | Merford Acoustic Materials Tel: +31 (0)183 645 040 | ms@merford.com | shop.merford.com

Contact us to learn more www.foamglas.com +31(0)30-603 42 75 I industry@foamglas.nl

FOAMGLAS 速 INSULATION Trusted by contractors and engineers worldwide for over 75 years.

TRUST

IS EARNED THROUGH INTEGRITY, QUALITY AND PERFORMANCE

Go for maximal performance with minimal weight

NEW GENERATION SEAROX Lightest stone wool solutions for marine and offshore Are you up in the air about how to reduce your energy consumption while increasing your performance? ROCKWOOL Technical Insulation has the solution. Built on our expertise in the shipbuilding and offshore industry, we introduce the SeaRox FB 6000 range: the lightest stone wool insulation available for A-class fire division. This new generation SeaRox solutions combines all fire safe, acoustic and thermal insulation qualities of stone wool with an exceptional low weight: 40% weight saving on insulation provides an increased fl exibility for designers and it reduces your energy and fuel consumption. And that’s good for the environment!

Check rockwool-searox.com and discover that less can deliver more in marine and offshore.