Reci NE _ Ivana Zivic Petar Hranuelli by Aleksic Gallery

Ivana Živić

Petar

Hranuelli

PETAR

IVANA ŽIVIĆ

HRANUELLI

Umoru sivih, dosadnih ili amaterski izvedenih izložbi i kada je reč o štafelajnoj umetnosti i avangardi, od značaja je izložba Beograđanke Ivane Živić (Sarajevo, 1979) i Zagrepčanina Petra Hranuellija (Supetar, 1975). Urađene na najvišem profesionalnom i umetničkom nivou, slike Ivane Živić i skulpture Petra Hranuellija imponuju ozbiljnim odnosom prema umetnosti u kojoj nije ugušena stvaralačka radost…

Reč je o stvaraocima veoma prisutnim i nagrađivanim u njihovim zemljama, regionu i Evropu, pa je ova postavka na neki način sumiranje njihovog dosadašnjeg uspeha. Predstavili su uglavnom najnovija dela koja nisu bez uzajamne povezanosti. Oboje se izražavaju na savremen i originalan način u starim tehnikama ulja na platnu, odnosno skulpturi u kamenu, mermeru, oniksu i staklu, idealno iskazujući kako moć klasičnih likovnih medija krajnje zahtevne izrade deluje u digitalnoj eri. Ovi stvaraoci na odličan način razbijaju iluziju mnogih savremenika da je vreme slike i skulpture prošlo. Još važnije od toga je da oboje uspešno deluju u polju čiste likovnosti a ne u široj i umetnički manje obavezujućoj aktuelnoj oblasti vizuelnog. Dokazuju da publiku privlače doživljaj i osećajnost na slici i u skulpturi ne samo kod muzejskih već i kod savremenih majstora. Povezani mnogim nitima a fenomenološki

potpuno različiti Ivana i Petar imaju i zajedničke teme kao što je prikazivanje anđela na savremen, lični a ne kanonski način i obraćanje večnoj temi likovne umetnosti u vidu predstave žene. Devojka koja pluta u vodi potopljene katedrale ili džamije, u savremenim ili sakralnim ambijentima, nije li to kod Ivane Živić iskaz o dvostrukoj feminilnoj simbolici žene i vode ali i o ženskom Erosu, hrišćanskoj Sofiji, načelu koje (može da) prožima svaku religiju. Ove lepe, savremene nimfe očigledno nisu obične kupačice i nemaju nikakve veze sa plažom i turizmom. To su pre neke prvosveštenice budućeg sveta istopljenih polarnih kapa i sedamdeset metara podignutog nivoa mora, ali i nevezano od stvarnosti one su vestalke, sakralna bića neke nove utopije. Njima odgovaraju predstave anđela, ženskog akta, balerine i majke kod Petra Hranuellija kao večnih izazova za skulptora. Delujući u najtežoj tehnici oduzimanja forme od kamene mase, težoj od one dodavanja u glini i livenja u bronzi, ovaj skulptor na izvestan način sumira ceo pređeni istorijski put skulpture od Vilendorfske Venere do Henri Mura. Kao sinteza forme u prostoru, u osnovi kamerne i shvaćene intimistički, njegove skulpture su izraz mitski shvaćene umetnosti. Reč je o posvećivanju tajnama ženskih proporcija i zaobljenoj, čulnoj formi, drugačijoj od muške i više uglaste.

Proleće, 2019, ulje na platnu , 80 x 120 cm

Ivana Živić

Petar Hranuelli ističe erotski naboj kao bitan sadržaj svojih skulptura i pronalazi različite usmjerivače koji gledatelja upućuju na to područje. Time se ovim radovima dodaje dimenzija više, ističe njihov zov u sferu maštarija. Kako su to odreda oblici manjih dimenzija oni se ponekad doimaju nalik igračkama, što baš i nije ispravno kategorizirati ih u to područje. Pišući o ovim skulpturama, mnogi su u njima vidjeli neku vrstu osuvremenjenih pretpovijesnih Venera, idola koji predstavljaju različita (ženska) božanstva. Zbog vrlo često naglašenih seksualnih atributa uspoređivalo ih se s idolima plodnosti, što je potpuno pogrešno. Hranuellijeva namjera nije da svojim figurama daje neke magijske sadržaje, vrijednosti koje krajnje površnim pogledom nekoga mogu asocirati na figure iz pretpovijesti. Nazivajući svoje skulpture ponekad Venerama, on naziv poznatoga lika daje svojem djelu s dozom ironije, baš kao i onda kada prikazuje kentaura i anđele. Iako je u ovim djelima istaknuto ponavljanje, kopiranje jedne sretno pronađene formule, a ne referiranje na viđenu stvarnost i originalnost, nije tu nipošto riječ o praksi koju smo susretali, recimo, u slikara ikona ili

majstora koji su izrađivali magijske predmete koji se koriste u ritualne svrhe. Ikonopisci su se klonili originalnosti, a inzistirajući na neprestanom ponavljanju idealnoga predloška svoja su djela uveli u idealan, upravo apstraktan prostor. Hranuellijeva pra-formula potpuno je drugačijeg podrijetla. Ona polazi o izmaštanoga tijela koje svojim atributima ističe fizičku prirodu, čak i onda kada kipovi prikazuju anđele. Njihova se fizičnost prepoznaje u poticanju na dodir, a ne samo na gledanje. Rekao sam kako su ovim skulpturama u staklu prethodile one izrađene u kamenu. U kamenu je kipar definirao svoju formulu, bolje reći oblikovni postupak, ali je osobinama novoga materijala sve to morao mijenjati. Brušenje i poliranje grumena stakla nipošto nije isto kao i brušenje i poliranje komada kamena. Vizualni efekti koji nastaju iz obrade stakla nude prozirnost, sjaj, glatkoću... niz sadržaja koji utječu na estetsku kategoriju ovih djela, a upravo ta kategorija daje ovim radovima posebnost, pa i jedinstvenost u našoj suvremenoj kiparskoj produkciji.

Zvonko

Uvodeći meta jezik u svoje stvaralaštvo, odnosno tvoreći figure žene koja referira na dijalog sa drugim, prethodno izvedenim skulpturama na tu temu, Petar se zapravo distancira od samih prirodnih izvora kako bi dao značaj novonastalim situacijama kao nezavisnim pozicijama. Zato je fokusiranje interpretatora njegovog dela na dominantni tematski motiv – ženu, tek delimično opravdano jer je stvarni i dominantni motiv zapravo –umetnosti umetnost o umetnosti, melanž mentalnih i manuelnih praksi, istorije i istorije umetnosti, te načina praktikovanja i konzumiranja života pri čemu je hedonizam veoma prisutna odrednica za razumevanje kako umetnikovog stvaralaštva tako i pojma slobode koji stoji u osnovi. Pri tome, kada se govori o uživanju pogrešno bi bilo izvući u prvi plan samo fascinirajuće žensko telo već je taj pojam, koji je ovde u direktnoj vezi sa pojmom slobode, tu da ukaže na korpus elemenata koji tvore punoću hedonističkog, a odmah zatim i umetničkog pehara. Za skulptora Hranuellijeve vokacije veoma je bitno stalno prisustvo sećanja na umetnost skulpturalnog pri čemu je on, eto, izabrao motiv žene kao svoj modus operandi. Zatim, važno je naglasiti da je u istoj ravni važnosti inkarnacija žene u kamenu kao i vetar koji je primarno oblikuje u svesti autora. Zato mi je za razumevanje njegovog dela isto toliko važno stajanje na vetru pored skulpture koja predstavlja ženu na buri kao što je bitno neumorno glačanje i poliranje mermernih površine do granice oživljavanja materije. Pigmalionski sindrom svakako je ugrađen u svaku od Hranuellijevih skulp -

Slavko Timotijević

tura i ne mogu se osloboditi poređenja njegove „Nikae“ sa pozicijom Kejt Vinslet na pramcu Titanika iz istoimenog filma gde ona, prkoseći snazi vetra, upija i živi svu moguću slobodu sveta. No, naravno on svakako referira i na Boccionija i njegove forme u kretanju. U zaključku, svakako bih se odlučio za to da je produkcija sitne plastike izvedene u različitim materijalima, kamenu, mermeru, staklu ili šupljikavom kamenu, poseban medij koji proističe iz strategije autora da upravo preko kamernih skulptura komunicira sa publikom i scenom da bi time osvojio i ona druga područja sloboda bez kojih su i one primarne slobode nemoguće. Sa druge strane njegova sitna plastika je sastavni deo života kao neka vrsta votivnih figura, uvek prisutna kao nasušni hleb duhovnosti. Pri tome zaprepašćujuće je sa koliko veštine autor udahnjuje malim kamenim skulpturama prozirnost, ritam i lakoću što kod posmatrača izaziva osećaj prijatnosti i uživanja. To je svakako i posledica činjenice da one izazivaju potrebu da budu dodirnute i uvučene u lični svet pojedinca.U posebnom statusu stoje crteži, kao neka vrsta vezivnog tkiva između masivne skulpture i sitne plastike. Izvedeni jednostavnom linearnošću i sa značajnom dozom duhovitosti njegovi crteži premošćuju različitost u karakterima ova dva medija na taj način što posmarač istovremeno može osetiti težinu i masivnost nacrtanog objekta ali i njegovu mobilnu lakoću. I upravo kreativni balans različitih postupaka unutar generalnog diskursa čini ovog autora jednim od izuzetnih predstavnika savremenog oblikovanja.

Hranuellijevi anđeli su puteni i zaobljeni, naglašenih ženskih oblina, u svojoj nespretnosti hvataju ravnotežu, traže i vrlo često pronalaze tajnu zlatnog reza, savršeni matematički omjer broja Pi koji je upisan u svakome od nas. Zaustavljeni između dva pokreta odražavaju zdvojnost, nemir i energiju koju u sebi posjeduje i sam kipar. Takvi su zato jer ih on tako osjeća, vidi i priziva u svojim mislima, emocijama i djelima. Oslobađajući ih iz kamena ne pokušava shvatiti razloge i načine, uzroke i posljedice, naprosto to čini svojim kiparskim alatom otvarajući im svojim umijećem i znanjem novu dimenziju fizičkog postojanja. Petar Hranuelli u kamenu traži zatočene anđeoske duše, vraća im život i intuicijom umjetnika slijedi ideju stvaranja iz vremena u kojem se u ništavilu oblikovala praznina i stvarao kamen. Svjesno ili nesvjesno Hranuelli oslobađa prvobitni duh i oblikuje život, ocrtava, kleše i polira čudesne oblike i plohe koje u svojoj napetoj, zakrivljenoj, mekoj i zaobljenoj jednostavnosti postaju mali kameni anđeli prizvani u svijet u kojem živimo. Jedinstvo stvaranja leži upravo u jednostavnosti misli i djela koju je Hranuelli našao u kamenu, u oslobađanju stvarnosti bez smislenih i glasno izgovorenih pitanja i odgovora. Petar Hranuelli pogledom na kamen može vidjeti anđela zaro -

Jalšić Ernečić

bljenog u tvrdoj jezgri stijene. Dodirom neobrađene površine Hranuelli uspješno očitava poruke davno zapisane u strukturi kamene materije...

Petar Hranuelli u zaobljenim organskim površinama i strukturama svojih kamenih anđela traga za savršenstvom, pronalazi i oslobađa savršeni matematički omjer Pi. Pitanje proporcija, tek povremenih namjernih ili nenamjernih odstupanja u dužini i širini anđeoskih krila, zaobljenim bokovima, mekim pregibima i iznenadnim krivuljama, u svakom pojedinom anđeoskom pokretu nesvjesno teži savršenom omjeru i ravnoteži. Pritom, baš kao što savršeni matematički omjer Pi postoji u ljudskom tijelu, svakom živom biću i svim znanim organskim strukturama iz prirode, Hranuellijevi anđeli svojom jasnoćom klesanog kamena prizivaju u naše sjećanje davno usvojene oblike što su lomljenjem, klesanjem, brušenjem i poliranjem oslobođeni iz žive stijene. Petar Hranuelli oslobađa svoje male kamene anđele tragajući za savršenom anđeoskom dušom zatočenom u kamenu i pritom oslobađa sliku prvog pokreta. Tako pronalazi način u kojem je prepuštanje temeljna bit složenog čina stvaranja, što je u Hranuellijevom slučaju iskreno i skladno kiparstvo u kamenu.

Draženka

Duboko plavo, 2019, ulje na platnu, 150 x 200 cm

Ivana Živić

Plavi Anđeo

brušeno staklo

x 6 x 10 cm

Petar Hranuelli

Ponosni Anđeo

43 x 21 x 21 cm

Petar Hranuelli

Bik, 2022, kamen , 10 x 17 x 6 cm

Petar Hranuelli

2023 mermer 85 x 29 x 28 cm

Vetrovita ljubav

Petar Hranuelli

Hopa - cupa

2018

brušeno staklo

17 x 14 x 13 cm

Petar Hranuelli

Bik, 2023, kamen , 15 x 24 x 10 cm

Petar Hranuelli

Doleteo 2018

18 x 19 x 13 cm

Petar Hranuelli

Anđeo Uriel

2022

brušeno staklo

19 x 17 x 7 cm

Petar Hranuelli

28 x 25 x 11 cm

Moj Anđeo

Petar Hranuelli

Porodica, 2023, mermer, 33 x 34 x 25 cm

Petar Hranuelli /

31 x 21 x 15 cm

Užurbano pošla kući 2023 oniks

Petar Hranuelli

Crvena Venera

2016

boksit - lički kamen

53 x 30 x 22 cm

Petar Hranuelli

Trči i leti

28 x 10 x 13 cm

Petar Hranuelli

Venera Pobednica 2025 kamen

47 x 18 x 15 cm

Petar Hranuelli

Majka 2022

brušeno staklo

29 x 14 x 13 cm

Petar Hranuelli

Bucka 2023 oniks

34 x 25 x 20 cm

Petar Hranuelli

Sela da se odmori

37 x 25 18 cm

Petar Hranuelli

Venera i Bik

100 x

Petar Hranuelli

Venera Pravde

Petar Hranuelli

Sestre 2017

Petar Hranuelli

Srećna Venera

70 x 50 cm

Petar Hranuelli

BIOGRAFIJE

Ivana Živić

Rođena 1979 u Sarajevu. Diplomirala je slikarstvo 2004. godine na Fakultetu Likovne Umetnosti u Beogradu, odsek za slikarstvo, gde je i magistrirala dve godine kasnije. Od 2006. je stalna članica Udruženja Likovnih Umetnika Srbije (ULUS), od kada je prisutna na 27 samostalnih i preko 60 grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Dobitnica je prve nagrade 56. Hercegnovskog zimskog salona, Herceg Novi, Crna Gora (2023), nagrade za crtež Salona lepih umetnosti Francuske, Pariz (Salon des Beaux Arts, 2019), nagrade iz crtačkog fonda Vladimir Veličković, Beograd, Srbija (2016), Prve nagrade Rotari Kluba, Beograd, Srbija (2014), nagrade za produkciju rada iz fondacije Dimitrije Bašičević Mangelos, Beograd, Srbija (2012), kao i Diplome za crtež sa Drugog Bijenala crteža u Pančevu, Srbija (2009). Izlagala je na Nord Art-u, Nemačka (Nord Art 2017 i 2016), kao i na The Other Art Fair-u partnerstvu sa Saatchi Online galerijom u Londonu, UK (2019). Učestvovala je na umetničkim rezidencijiama: Mesec srpske umetnosti u Arthab centru Abu Dabi, UAE (2018), GLOART centru u Lanakenu, Belgija (2015) i Cite Internationale des Arts Paris u Francuskoj (2009). Njeni radovi se nalaze u Wiener Städtische kolekciji savremene srpske umetnosti kao i u mnogobrojnim privatnim kolekcijama širom sveta. Živi i radi u Beogradu.

Petar Hranuelli

Rođen u Supetru (27.12.1975.), a do 1994. godine živi u Postirama na ostrvu Braču. Izlaže od 1994. godine na 66 samostalnih i 124 grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je nekoliko nagrada i priznanja, među koje izdvajamo: Otkupna nagrada Venere u medu, Gradski ured za poljoprivredu i šumarstvo, Zagreb (2007.), 1. nagrada žirija za XXVI i XXIX izložbu malog formata, Šabac (2017., 2020.). 1. nagrada za skulpturu, IV Međunarodno bijenale akta “Marko Krstov Gregorić, Petrovac, Crna Gora “( 2018.), pohvala za skulpturu na 16. Međunarodno bijenale umetnosti minijature, Gornji Milanovac (2022.), 2.nagrada za skulpturu na 56. Hercegovačkom zimskom salonu, Herceg Novi, Crna Gora ( 2023.).

O njegovom umetnickom radu pisali su istaknuti likovni kritičari: Zvonko Maković, Slavko Timotijević, Iva Körbler, Draženka Jalšić Ernečić, Nikola Albaneže, Olivera Vukotić, Stanko Špoljarić, Davorin Vujičić, Romana Tekić, Sonja Petrović Jagić, Vesna Bunčić, Lucija Đurašković,.. Mnoga dela mu se nalaze u stalnim postavkama muzeja, galerija, privatnim kolekcijama kod nas i u inostranstvu (Hrvatska, Slovenija, Nemačka, Holandija, Italija, Austrija, Turska, Engleska, Crna Gora, Španija, SAD, Čile, Švajcarska, ...)

Hranuellijev opus materijalom i vitalnošću vezan je uz ishodište, ostrvo Brač. Kamene skulpture formi apstrahovanih iz figurativnog prikazuju najčešće žene (Venere) i ljudsku figure uopšte, redovno u dijalogu s tradicijom od praistorije preko klasične antike do savremenog doba. Vitalnost i bujnost isklesana u kamenu, nekada i u drugim materijalima poput stakla, bilo da se radi o skulpturama manjeg formata ili javnog karaktera odlike su Hranuellijevog stvaralaštva.

Član je HDLU-a od 2006. godine. Živi i stvara u Zagrebu