AKCJA SZTUKI > NOWE | Nowe pokolenie tyskich architektów

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW kurator: Robert Skitek

RS+ Robert Skitek oraz: ID CODE - Szymon Bańka Łukasz ŁYDUCH MMOA - Marta Hausman Maciej Dyląg PORTAL P.A. - Robert Wilczok Projekty i nagrodzone realizacje młodych tyskich architektów SDK TĘCZA TSM OSKARD 2011

„Akcja Sztuki > Nowe” to kolejne wydarzenie zorganizowane z myślą o miłośnikach sztuk wizualnych, których w mieście nie brakuje. W naszym mieście nie brak również osób o wspaniałym dorobku artystycznym, liczących się w środowisku twórczym zarówno w kraju, jak i za granicą.

Dlatego z przyjemnością poparłem „Akcję Sztuki > Nowe”.

Wystawy sztuki, videoart, warsztaty, spotkania autorskie, przeglądy filmów, konkursy, gra miejska – wszystkie imprezy, które odbywały się w ramach „Akcji Sztuki > Nowe”, cieszyły się sporym zainteresowaniem. Dzięki „Akcji” tyszanie mogli zapoznać się ze sztuką współczesną, zobaczyć i „posmakować” tego, co w niej najważniejsze i najlepsze.

Wierzę, że na tym nie koniec.

Z niecierpliwością oczekuję kolejnych odsłon organizowanych pod szyldem „Akcja Sztuki”.

Andrzej Dziuba Prezydent Miasta Tychy

HONOROWY PATRONAT PREZYDENTA MIASTA TYCHY ANDRZEJA DZIUBY BEATA WĄSOWSKA AUTORKA KONCEPCJI PROJEKTU AKCJA SZTUKI > NOWE KURATORKA WYSTAW PROJEKTU.

Artystyczną podróż Akcji Sztuki rozpoczęliśmy wystawą w Andromedzie, a zakończyliśmy finisażem w gościnnej „Tokarni”.

Były kamery i muzyka. Reflektory i błyskające flesze podkreślały kosmiczny urok tego miejsca. Naszym gościem była pani Daria Szczepańska, Wiceprezydent miasta do spraw społecznych.

Dziękowaliśmy wszystkim za udział i wsparcie Akcji Sztuki. Jeszcze raz pokazaliśmy prace Bogdana Korczowskiego, dar artysty dla Muzeum Miejskiego w Tychach. Odbyło się publiczne i zbiorowe deponowanie jednej z jego prac dla „Muzeum Sztuki Zdeponowanej”. Nagrodziliśmy pierwsze, najaktywniejsze uczestniczki gry miejskiej „Orientuj się w sztuce”. Był pokaz slajdów – prezentacja uczestników i partnerów Akcji Sztuki oraz kronika akcji, pierwsze niedoskonałe jej podsumowanie.

Gdybyśmy chcieli pokazać wszystkie wystawy II edycji projektu w jednej galerii, musielibyśmy mieć na to 62 tygodnie, czyli ponad 400 dni. Duża częstotliwość wystaw, (co pięć dni począwszy od 1 grudnia 2010 otwieraliśmy kolejną wystawę), była męcząca, czasami w tym samym dniu montowaliśmy jedną wystawę, otwieraliśmy inną. To było prawdziwe wyzwanie, dlatego tym bardziej cieszy mnie, że pozyskaliśmy nową publiczność, że wystawy odwiedzali młodzi i dojrzali odbiorcy. Obserwowałam, jak z każdą kolejną wystawą coraz bardziej otwierają się na proponowaną sztukę. Nowe znajomości i przyjaźnie, sprawiły, że widzowie podchwycili i wsparli pomysł Roberta Skitka powrotu do koncepcji tzw. zielonej osi.

Uważam to za osiągnięcie, za wspólny sukces wszystkich uczestników projektu. II edycja odbywała się w wyjątkowo trudnych warunkach. Czas świąt Bożego Narodzenia obfity w wydarzenia, wybory samorządowe, przełom roku, koniec semestru, a do tego bardzo, bardzo sroga zima. Do brzegu dobiliśmy wyczerpani. Upłynęło dużo czasu do wydania tej publikacji. Proszę o wybaczenie, że tak dugo nie dziękowałam.

Mam nadzieję, że ten katalog będzie satysfakcjonującą rekompensatą. Przygotowanie wydarzenia tak ogromnego i złożonego jak Akcja Sztuki > Nowe nie byłoby możliwe bez udziału i pomocy wielu osób.

Na pierwszym miejscu niech mi wolno będzie podziękować Prezydentowi Miasta Tychy Panu Andrzejowi Dziubie za to, że objął Akcję Sztuki > Nowe Honorowym Patronatem. Dziękuję Pani Wiceprezydent Darii Szczepańskiej, której pomoc pozwoliła II edycji projektu na rozmach. Dziękuję Panu Wojciechowi Wieczorkowi, dyrektorowi Miejskiego Centrum Kultury w Tychach, który pomógł mi dźwigać ten ogromny projekt.

Pragnę podziękować naszym partnerom - dzięki temu, że do Akcji przyłączyły się gminne instytucje kultury: Muzeum Miejskie - dyrektor Maria Bierwiaczonek, Teatr Mały - dyrektor Tomasz Kordon, Miejska Biblioteka Publiczna, dyrektor Dorota Łukasiewicz - Zagała; I LO. im. L. Kruczkowskiego - dyrektor Joanna Wojtynek oraz firmy, spółdzielnie i kluby: Galeria Sztuki Miriam - właściciel Jarosław Banyś, Galeria Semar właściciel Maria Sennik, TSM Oskard DK Tęcza - kierownik Barbara Konieczna i klub Orion - kierownik Halina Stanicka, Skup Kultury - właściciel Waldemar Jarek - mieliśmy gdzie się podziać.

Mogliśmy oglądać interesujące wystawy i pokazy sztuki video, ponieważ następujący artyści udostępnili nam swoje prace (wymieniam w kolejności otwieranych wystaw): Robert Kuśmirowski, Bogdan Korczowski, Gabriela Kiełczewska-Słowikowska i Bogdan Kosak, Bartosz Palej, Anna Czech, Beata Wąsowska, Janusz A. Włodarczyk, Bogna Burska, Jay Rosenblatt, Edward Hantulik, Lech Majewski, Jacek Rykała, Łukasz Guzek i Anna Kutera, Adam Klimczak, Sławomir Sobczak, Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer , Robert Skitek i Szymon Bańka, Maciej Dyląg, Marta Hausman, Łukasz Łyduch oraz Robert Wilczok. Artystów wspierali kuratorzy Łukasz Guzek, Robert Skitek, Agnieszka Wąsowska. Bardzo dziękuję wszystkim za hojność i współpracę.

Dziękuję Panu Leszkowi Jodlińskiemu, dyrektorowi Muzeum Śląskiego w Katowicach za wypożyczenie dzieł z kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Śląskiego, Paniom Henryce Jaremie i Joannie Szeligowskiej oraz Panu Andrzejowi Holeczce za pomoc w doborze i przygotowaniu prac na wystawę. Dziękuję Pani Cecylii Gasz-Płońskiej, dyrektor Centrum Sztuki Filmowej Silesia Film, Pani Bożenie Perskiej oraz Panu Markowi Zielińskiemu dyrektorowi Ars Cameralis Silesiae Superioris. Dzięki ich wsparciu mogliśmy pokazać wideo-instalację „KrewPoety” Lecha Majewskiego. Dziękuję Panu Bogdanowi Renczyńskiemu z Cricoteki za pomoc i udostępnienie zdjęć ze spektakli Tadeusza Kantora.

Słowa podziękowania kieruję także do pani Hanny Wróblewskiej, dyrektor Zachęty Narodowej Galerii Sztuki oraz pani Marii Świerżewskiej za wypożyczenie filmów wideo z kolekcji Zachęty.

Dziękuję Krzysztofowi Bartnickiemu, dr Łukaszowi Guzkowi, Maciejowi Meleckiemu, dr Agnieszce Nierackiej, Krzysztofowi Siwczykowi, dr Piotrowi Zawojskiemu, prof. Januszowi A. Włodarczykowi, uczestnikom i animatorom dyskusji, które towarzysząc pokazom i wystawom, przybliżyły publiczności wybrane zagadnienia sztuki współczesnej. Dziękuję dziennikarzom, artystom i wykładowcom warsztatów dziennikarskich i artystycznych. Szczególnie dziękuję pani Ewie Niewiadomskiej, szefowej Redakcji Kultury Polskiego Radia Katowice za współpracę merytoryczną podczas organizacji warsztatów.

Dziękuję Pani Teresie Janeczko, dyrektor MZBM w Tychach za udostępnienie nam obiektu po kinie Andromeda. Dziękuję Pani Renacie Kossakowskiej za pomoc organizacyjną. Dziękuję Panu Michałowi Murasowi za goszczenie finisażu Akcji Sztuki w fantastycznej Tokarni, dziękuję klubowi Bakakaj.

Dziękuję tyskiemu klubowi Soroptimist International za wspieranie Akcji Sztuki > Nowe.

Nie można przecenić faktu, że wydarzenia projektu były fotografowane. Za nieodpłatnie udostępnione zdjęcia dziękuję: Alicji Badetko, Bartoszowi Palejowi, Sybilli Sierotkiewicz, Tobiaszowi i Jarosławowi Banysiom, Miejskiej Bibliotece Publicznej, Muzeum Miejskiemu i Joannie Kucz-Pieczce, SDK Tęcza i Jakubowi Chełstowskiemu, Agnieszce Wąsowskiej.

Dziękuję Panu Łukaszowi Kałębasiakowi redaktorowi Gazety Wyborczej. Dziękuję Panu Markowi Ciszakowi, Pani Ewie Strzodzie i tygodnikowi Twoje Tychy oraz Panu Jakubowi Chełstowskiemu i Gazecie Członków TSM "OSKARD" za udostępnienie przeprowadzonych wywiadów. Dziękuję wszystkim, którzy udostępnili nam swoje zdjęcia i teksty.

Niech wolno mi będzie podziękować pani Iwonie Ciepał Naczelnik Wydziału Informacji, Promocji i Współpracy z Zagranicą oraz wszystkim pracownikom wydziału. Dziękuję pracownikom Miejskiego Centrum Kultury w Tychach, Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tychach, I LO im. L. Kruczkowskiego w Tychach, Tyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Oskard, SDK Tęcza, Klubu Orion, Muzeum Miejskiego w Tychach, Teatru Małego w Tychach, Galerii Sztuki Miriam, Galerii Semar i Skupu Kultury. Szczególne podziękowania dla Michała Litkiwa, Grzegorza Porcza oraz Artura Wróblewskiego, których umiejętności były na wagę złota. Dziękuję Sylwii Szczęsny i Sylwestrowi Szwedzie. Dziękuję patronom medialnym, sponsorom i darczyńcom.

Brak miejsca nie pozwala mi podziękować tutaj wszystkim, którzy pomagali w organizacji Akcji Sztuki > Nowe, mimo to dziękuję. Dziękuję Ewie Matras za pomoc w projektowaniu katalogu wystawy i wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tego albumu.

Beata Wąsowska

4

KOEGZYSTENCJA Coraz więcej się pisze i mówi o sztuce. Zwykle są to jednak publikacje powierzchowne, sprowokowane spektakularnym gestem lub przeciwnie - reakcją publiczności na obrazoburcze dzieło. Czasem mówi się o rekordzie cenowym pobitym na aukcji sztuki albo żegna znanego artystę.

Obserwując współczesność dostrzegamy skutki globalizacji, wzrastającą szybkość życia, wirtualizację kultury. Zmianom ulegają relacje społeczne i osobiste, zanikają granice, nie tylko terytorialne, także etyczne i moralne. Codzienne zdarzenia, wszystkie jednakowo ważne, wszystkie z równą intensywnością formują nasze doświadczenie, próbują na nas wpływać, wywierają presję, kształtują świadomość. Każda dziedzina ludzkiej aktywności eksploduje innowacyjnością, z owocami której musimy się na co dzień mierzyć. Równoczesność i równoważność tych zjawisk jest cechą naszych czasów. Dowodzi ludzkiej kreatywności, świadczy o wyzwoleniu spod dogmatów przeszłości, ale przytłacza i obezwładnia.

Dawniej inaczej niż dziś, zwykle tylko jedno zjawisko było zjawiskiem pierwszego planu, pozostałe wypierano za pomocą dogmatu lub tabu.

Tę hieratyczność widać w sztuce. We wszystkich dziełach główna postać jest wyraźnie oddzielona od tła, często jest większych rozmiarów.

Sztuka w rozumieniu klasycznym ustanawia dzieła, które mają być „oglądane”, mają zaistnieć w świadomości widza wielowarstwowo: jako obiekty sztuki, przedmioty estetyczne oraz jako zawarte w dziele treści możliwe do odczytania bez pomocy osób trzecich. Sztuka w znaczeniu najnowszym jest „relacyjna”. Odrzuca paradygmat estetyczny, kontemplację i piękno. Jej celem jest „krytyczność”, a artysta konfrontuje odbiorców z własnym punktem widzenia, nie po to by zachwycić, by podzielić się zachwytem, lecz by uwrażliwić nas na zjawiska obecne, ale niedostrzegane przez ogół.

Sztuka współczesna nie jest powiązana wspólną tendencją, jest polem pełnym odmiennych propozycji. Obserwujemy rozwój nowych dziedzin, multiplikację równoprawnych obiektów sztuki, rozrost i rozprzestrzenianie się teorii artystycznych i dzieł je realizujących. Nowe dzieła realizowane są zarówno w sposób tradycyjny, jak zgodnie z nowymi paradygmatami sztuki.

Mimo rewolucji modernistycznej, mimo postmodernizmu przez ogół odbiorców sztuka wciąż jest utożsamiana z pięknem. Choć należy do estetyki, dziś odcina się od niej jako celu. Współcześnie wszystko może być tworzywem sztuki, a kiedy artysta bawi się nieodróżnialnością sztuki od rzeczywistości, kiedy odbiorcę osacza nadmiar artefaktów, kiedy „wszystko jest sztuką” a artysta to produkt masowy, łatwo zostać oszukanym. Nieumiejętność odczytywania kodów sztuki najnowszej sprawia, że widz czuje się niepewnie i rezygnuje ze sztuki, której nie potrafi zweryfikować, lub traktuje ją jak wszystko inne: jak towar. Interesuje się ofertą supermarketów lub tym co markowe. Z jego pola widzenia znika sztuka postrzegana jako zaproszenie do rozmowy i do kontemplacji.

Artysta, kiedyś „jedyny w swoim rodzaju”, oryginalny, niepowtarzalny, dziś został zdegradowany do pozycji „jeden z wielu”, a jego oryginalne dzieła przemawiają tylko wtedy, kiedy wywołują spektakularny sprzeciw publiczności lub kiedy w ich imieniu wypowiada się instytucja. „Nic nie wskazuje na to, aby sztuki miało zacząć ubywać. Przeciwnie: złoża wydają się niewyczerpane. W Polsce funkcjonuje siedem Akademii Sztuk Pięknych: gdańska, katowicka, krakowska, łódzka, poznańska, warszawska i wrocławska. Co roku przyjmują średnio 20 osób na każdy z wydziałów, co daje – pomijając wydziały takie jak konserwacja czy wzornictwo przemysłowe – liczbę około 650 absolwentów rocznie w skali całego kraju. Plus uczelnie wyższe, które nie są akademiami, ale mają wydziały artystyczne. Do tego ci, którzy studia skończyli już dawno temu, ale dopiero teraz nadszedł ich czas. No i samouki, odszczepieńcy, i wszyscy ci, którzy nie pasują do żadnej kategorii.

To znaczy pasują: do kategorii zmiany, wielkiego artystycznego boomu.” [1] Coraz więcej osób zdobywa wyższe wykształcenie artystyczne (w minionym ustroju zawód artysty był koncesjonowany), ale nadal niewielu ludzi rozumie artystę, interesuje się sztuką i czerpie z niej wiedzę o naturze rzeczywistości. Może powodem jest zbyt duży lub zbyt trudny wybór.

Nie sądzę, by w tym miejscu udało mi się znaleźć wyjaśnienie tego stanu rzeczy. Uważam, że aby przywrócić odbiorcy zdolność oceny, musimy uzbroić go w narzędzia - wiedzę o sztuce i bezpośredni do niej dostęp, oraz kontekst – najwyższej jakości dzieła zrealizowane w sposób zrozumiały dla widza lub osadzone w zrozumiałym kontekście. To cel, jaki postawiła sobie Akcja Sztuki > Nowe.

Ważne jest, aby tradycja nie zamknęła nas na nowoczesność, ale i to, by nowy relacyjny paradygmat sztuki nie zawłaszczył jej pola.

Akcja Sztuki > Kobiety pokazała, że można mówić o współczesności poprzez rozumiane klasycznie malarstwo. Akcja Sztuki > Nowe zaproponowała spotkania z artystami, którzy wybrali nowe strategie twórcze, odmienne dziedziny i techniki.

Akcję Sztuki trafnie opisuje pojęcie KOEGZYSTENCJA rozumiane szeroko, jako łącznik wszelkich dzieł i postaw. U podstaw scenariusza projektu jako całości oraz każdej z wystaw osobno leżała idea współistnienia, przenikania się i łączenia właściwości różnych mediów i wyborów artystycznych, ale także wychodzenia poza utarte schematy i oswojone metody.

Dopełnieniem wystaw i wydarzeń Akcji Sztuki > Nowe jest niniejszy katalog. Pokazuje niewielką część tego, co działo się na tyskim polu sztuki przez dwa miesiące na przełomie roku 2010 i 2011.

Beata Wąsowska

[1] Too many artists - http://www.krytykant.pl/index.php?id=145

5

WYSTAWY

10

SIGNUM TEMPORIS KLASYCY WSPÓCZESNOŚCI oraz Lech Majewski - KrewPoety

26

KARTONTEKA

32

NOWE SŁOWO I DZIEŁO Od-nowa przestrzeni. Sztuka instalacji jako formuła łącząca nowoczesność i ponowoczesność.

44

WIDZENIE

50

ARCHINOTATNIK czyli zdejmowanie architektury

54

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW

58

NOWE RZECZY

62

KSIĄŻKA POMIĘDZY KSIĄŻKAMI

64

OKA-LECZENIE [LIBERATURA]

66

PRZEKRACZANIE [NIE BEZ KOZYRY]

70

MUZEUM SZTUKI ZDEPONOWANEJ

Wystawa prezentująca dzieła polskiej sztuki nowoczesnej, prace wykraczające poza klasycznie rozumiane dziedziny artystyczne.

Ekspozycja połączyła video-art „KrewPoety” Lecha Majewskiego, z dziełami klasyków sztuki współczesnej udostępnionymi przez Muzeum Śląskie w Katowicach, Muzeum Miejskie w Tychach, kolekcjonerów, artystów i rodziny artystów.

Artyści, których prace pokazano na wystawie: Jerzy Bereś, Jan Berdyszak, Edward Dwurnik, Andrzej Gieraga, Edward Hantulik, Tadeusz Kantor, Piotr C. Kowalski, Natalia Lach-Lachowicz, Zenon Moskwa, Adam Myjak, Jerzy Nowosielski, Maria Pinińska-Bereś, Jacek Rykała, Zygmunt Stuchlik, Andrzej Szczepaniec, Andrzej Urbanowicz, Ryszard Winiarski.

MUZEUM MIEJSKIE, ul. Katowicka 9, Tychy | 10 stycznia 2011 do 30 stycznia 2011

Bogdan Korczowski. Kartony oraz autorskie fotografie spektakli Tadeusza Kantora z cyklu „Ulica Tadeusza Kantora”.

Wystawa dedykowana Tadeuszowi Kantorowi w 20 rocznicę śmierci artysty GALERIA SZTUKI MIRIAM, plac Baczyńskiego, Tychy | 5 grudnia 2010 do 20 lutego 2011

Kurator Łukasz Guzek | Anna Kutera, Adam Klimczak, Sławomir Sobczak.

ANDROMEDA, plac Baczyńskiego, Tychy | 15 stycznia 2011 do 20 stycznia 2011

Bartosz Palej - fotografie GALERIA SZKOLNA I LO im. L. Kruczkowskiego, ul. Korczaka 6, Tychy | 15 grudnia 2010 do 31 stycznia 2011

Janusz A. Włodarczyk - fotografie GALERIA POD DACHEM - MCK, ul. Bohaterów Warszawy 26, Tychy | 5 stycznia 2011 do 30 stycznia 2011

RS+ Robert Skitek oraz ID CODE | Szymon Bańka | Łukasz ŁYDUCH | MMOA - Marta Hausman, Maciej Dyląg PORTAL P.A. - Robert Wilczok | Projekty i nagrodzone realizacje młodych tyskich architektów SDK TĘCZA TSM OSKARD, al. Niepodległości 188, Tychy | 25 stycznia 2011 do 20 lutego 2011

Gabriela Kiełczewska-Słowikowska oraz Bogdan Kosak. Wystawa instalacji ceramicznych.

GALERIA SEMAR, ul. Towarowa 27, Tychy | 10 grudnia 2010 do 31 stycznia 2011

Anna Majka Czech - książka artystyczna.

MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA (Centrala), ul. Wyszyńskiego 27, Tychy | 20 grudnia 2010 do 20 stycznia 2011 Zenon Fajfer, Katarzyna Bazarnik, Krzysztof Siwczyk, Maciej Melecki - dyskusja panelowa połączona z wystawą książki Liberackiej MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA (centrala), ul. Wyszyńskiego 27, Tychy | 20 stycznia 2011 do 20 lutego 2011

Beata Wąsowska - digrafie oraz pokaz sztuki video z kolekcji Zachęty.

KLUB SKUP KULTURY, ul. Wyszyńskiego 32, Tychy | 30 grudnia 2010 do 31 stycznia 2011

Robert Kuśmirowski ANDROMEDA, plac Baczyńskiego, Tychy | 1 grudnia 2010 do 31 stycznia 2011

PRZEGLĄD FILMOWY

78

Pokaz filmów montażowych i sztuki wideo połączony z dyskusją .

Droga twórców filmu z kina do galerii sztuki, a artystów plastyków z galerii sztuki do kina.

Prace z kolekcji Zachęty oraz z innych kolekcji.

Goście: dr Agnieszka Nieracka oraz dr hab. Piotr Zawojski, prowadzenie Agnieszka Wąsowska.

KLUB SKUP KULTURY, ul. Wyszyńskiego 32, Tychy | 30 grudnia 2010 | program: Agnieszka Wąsowska KLUB SKUP KULTURY | 09 stycznia 2011 | program: Agnieszka Wąsowska TEATR MAŁY, ul. Hlonda 1, Tychy | 17 stycznia 2011 | program: Beata Wąsowska

WARSZTATY DZIENNIKARSKIE

84

WARSZTATY ARTYSTYCZNE

KINO > NOWE > GALERIA

INFORMACJA A PUBLICYSTYKA TERMINATOR WYWIAD SZTUKA MÓWIENIA O SZTUCE

prowadzenie Magdalena Ślawska Słowa i frazy kluczowe sztuki współczesnej - prowadzenie Beata Wąsowska prowadzenie Magdalena Ślawska dziennikarstwo radiowe – prowadzenie Ewa Niewiadomska

FELIETON

prowadzenie Jarosław Jędrysik

RECENZJA

prowadzenie Arkadiusz Trzebuniak

Warsztaty odbywały się w I LO im. L. Kruczkowskiego w Tychach, pod kierunkiem Małgorzaty Młynarczyk.

Były prowadzone przez praktyków i teoretyków dziennikarstwa, przez osoby ze środowiska mediów, sztuki lub nauczycieli akademickich.

Uczestnicy mieli okazję zetknąć się z wyższym poziomem analizy i specjalistycznym językiem - wyrastającym ponad poziom znany im ze szkoły.

Mieli też okazję nawiązać kontakty z osobami pracującymi w mediach - dzięki czemu sami mogli spróbować swoich sił i przekonać się, czy ich prace nadają się do publikacji. Materiały opracowane w ramach warsztatów są dostępne na blogu warsztatów, pod adresem www.akcjonariat.blogspot.com

85

OBIEKTY NIEMOŻLIWE KARTONTEKA NOWE RZECZY NOWE SZTUKA KOLAŻU INFORMEL SIGNUM TEMPORIS

warsztaty inspirowane pracami Tadeusza Kantora - prowadzenie Monika Targiel, GALERIA SZTUKI MIRIAM warsztaty inspirowane „Kartonteką” Bogdana Korczowskiego – spotkanie z artystą, GALERIA SZTUKI MIRIAM dzień otwarty w studio ceramiki artystycznej Gabrieli Kiełczewskiej-Słowikowskej we wnętrzu użyteczności publicznej - prowadzenie Paweł Dulski, GALERIA SEMAR prowadzenie Helena Golda-Błahut, SDK ORION TSM OSKARD czyli sztuka i przypadek - prowadzenie Agnieszka Czyżewska, MUZEUM MIEJSKIE oprowadzanie po wystawie, Beata Wąsowska, MUZEUM MIEJSKIE

8

TYCHY POTRZEBUJĄ NOWEJ SZTUKI Łukasz Kałębasiak

W dużym ośrodku artystycznym łatwo jest zorganizować festiwal sztuki współczesnej. Są gotowe na nią galerie, nie brakuje artystów i, co najważniejsze, oswojonej z ich twórczością publiczności. A jednak to przeglądy poza takimi centrami są zwykle najciekawsze. Tworzone przez ludzi z pasją, a nie z obowiązku przez instytucje, organizowane w nieoczywistych miejscach, zaskakują świeżością i cieszą różnorodnością.

Tak jak Akcja Sztuki > Nowe.

Brak w Tychach galerii sztuki współczesnej z prawdziwego zdarzenia sprawił, że główną wystawę „Signum temporis” - gościło Muzeum Miejskie. Z punktu widzenia organizacyjnego był to doskonały wybór. Jego duża, przestronna galeria z łatwością przyjęła dzieła artystów, których twórczość miała stać się dla odbiorcy swego rodzaju drogowskazem przez dżunglę sztuki XX wieku. Ale nie był to wybór bez wpływu na sposób patrzenia na wystawę. Status dzieła sztuki, nawet tego najmłodszego, zmienia się diametralnie, skoro tylko jest pokazywane w muzeum. Muzea mają działanie uświęcające, nadają dziełom wartość dziedzictwa kultury i nierzadko zmieniają artystów w posągi. Oczywiście wielu z tych, których kurator Beata Wąsowska wybrała na wystawę, to od dawna artyści posągowi.

Nazwiska takie jak Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski czy Maria Pinińska-Bereś to najważniejsze hasła nie tylko w każdej encyklopedii sztuk wizualnych XX wieku, ale kultury polskiej w ogóle.

Ale nie wszyscy artyści na wystawie „Signum temporis” poddali się temu niezamierzonemu „umuzealnieniu”, wchodząc z miejscem w zaskakujący nieraz dialog. Najjaskrawiej było to widać w przypadku najbardziej awangardowej pracy – instalacji wideo „KrewPoety” Lecha Majewskiego. Szczególnie zaś jeden jej fragment – wyświetlana na ścianie żywa rekonstrukcja obrazu Rogiera van der Weydena „Zdjęcie z krzyża” - kazał zastanowić się nad rolą muzeum jako miejscem kontaktu ze sztuką żywą, wibrującą, zapładniającą wyobraźnię także współczesnych odbiorców. Scena nakręcona przed obrazem eksponowanym w madryckim Prado była jedną z pierwszych prób Majewskiego przeniesienia sztuki dawnej do dzisiejszego świata. Muzeum - czy to Prado, czy Kunsthistorisches w Wiedniu, gdzie pokazywana jest „Droga na Kalwarię” Pietera Bruegela (inspiracja dla filmu „Młyn i krzyż”) - jest depozytariuszem najwybitniejszych dzieł przeszłości. Jednak to galerie, wystawy sztuki współczesnej, wreszcie kina stają się miejscami, w których Majewski dokonuje tłumaczenia dzieł dawnych mistrzów na bliższy nam język.

Trudno nie odnieść się w tym kontekście do radykalnej rozprawy z koncepcją muzeum, jaką zaproponował podczas Akcji Sztuki > Nowe znany lubelski artysta Robert Kuśmirowski. Idea jego projektu Muzeum Sztuki Zdeponowanej, pokazanego w tyskiej Andromedzie, może się wydawać racjonalna.

Kuśmirowski stworzył rodzaj kolumbarium dla nieeksponowanych dzieł sztuki. Prochy spalonych instalacji malarskich, innych dzieł efemerycznych czy prac niemożliwych już do pokazywania z przyczyn technicznych zamyka w metalowych szafkach opisując je nazwiskami autorów. Jednak przewrotność tej propozycji jest oczywista. Kuśmirowski przyrównał muzeum do cmentarzyska, miejsca niezmąconego, wiecznego odpoczynku dzieł sztuki.

Goethe powiedział kiedyś, że tyle razy jest się człowiekiem, ile zna się języków. Sztuka każdego artysty to osobny język, który poznajemy zagłębiając się w jego twórczość. Jak każdy język, na początku może wydawać się nieprzenikniony, pełen niezrozumiałych reguł i wyjątków. Wysiłek jego poznawania jest jednak intelektualnym wyzwaniem, które zawsze wzbogaca. „Czytelnią” tego języka może być muzeum, ale najwłaściwszym miejscem dla jego najbardziej żywej odmiany pozostanie centrum sztuki współczesnej. Akcja Sztuki > Nowe udowodniła, że Tychy zasługują na takie miejsce.

9

BP

JZ

JZ

EW

TB

JM

TB

EW

BP

EW

BW

BP

BP

BP

EW

BP

SS

HS

BP

EW

JZ

BP

JZ

EW

EW

BP

Jakie jest pana marzenie w profesji, w której odnosi pan tak liczne sukcesy?

Nierealne w dzisiejszych czasach. I nic oryginalnego: zaprojektować od podstaw miasto. Pamiętam, jak z wypiekami na twarzy czytałem książki Wejchertów opisujące rodzące się Tychy, badania socjologiczne sprawdzające jego odbiór przez mieszkańców.

Znam uczucie zadowolenia i ulgi po ukończonej realizacji, kiedy wymyślone wcześniej rozwiązania zostają sprawdzane przez użytkowników i spełniają swoje zadanie. Wiem jak w tym wypadku trudne by to było zadanie. Z drugiej strony marzy mi się szerokie interdyscyplinarne podejście do problemu projektowego. W dzisiejszych czasach intensywnego rozwoju nauki mamy sprecyzowaną wiedzę w bardzo wąskich ramach, więc temat, w którym mogliby spotkać się ludzie z rożnych pozornie niezwiązanych ze sobą dziedzin i wspólnie nad nim pracować byłby wielkim wyzwaniem.

Jak pan postrzega „dużą płytę” – budynki mieszkalne, w których zamieszkuje większość tyszan?

„Wielka płyta” to jedynie system wznoszenia budynków i jak każdy inny ma swoje wady i zalety. Chcąc nie chcąc, większość tyszan mieszka w tych blokach i nic na to nie poradzimy. Nie demonizujmy wielkiej płyty, bo przecież nie stać nas na jej wyburzenie. O te budynki należy dbać jak o każdy inny budynek.

Niejednokrotnie w tyskich wielkopłytowych blokach są lepsze układy mieszkań niż w nowych budynkach oddawanych dziś przez deweloperów. W większości też bloki w tej technologii powstawały na dobrze zaprojektowanych osiedlach, gdzie nie brak zieleni czy wspólnych zagospodarowanych przestrzeni. Nie mamy przecież problemów z tendencją opuszczania osiedli czy ich samoistnym przekształcaniem się w strefy niebezpieczne – a to był zwykle argument za wyburzaniem podobnych osiedli na przedmieściach wielkich zachodnich miast. „Akcja Sztuki > Nowe” to państwa debiut. Czy planują państwo, jako młodzi architekci, kolejne wspólne wystawy w przyszłości?

Można tę wystawę nazwać debiutem tylko formalnie. Ciężko przecież tak określić prace wykonywane przez wszystkich uczestników wystawy od kilku lat. Jednak dzięki temu, że poznaliśmy się, chcielibyśmy zrobić coś wspólnie w Tychach.

Nie chodzi oczywiście o żaden projekt budynku, ale w połączeniu z kuratorem naszej wystawy Beatą Wąsowską i innymi uczestnikami akcji, mieszkańcami Tychów, planujemy wspólny projekt związany z Tychami. Jednak na razie za wcześnie, by mówić o szczegółach.

Wystawa, która ma miejsce w „Tęczy,” zgromadziła wielu oglądających; na samym otwarciu było prawie 120 osób. Czy nie jest to dowód na to, że tyszanie chcą, aby nasze miasto uległo architektonicznej zmianie? Jeżeli miałby pan na to wpływ, w jakim kierunku rozwinąłby pan urbanistycznie Tychy?

Oczywiście, cieszy nas tak duże zainteresowanie tą wystawą, ale nie wysuwałbym z tego wniosku, że mieszkańcy chcą przełomowych zmian, tym bardziej, że to nie jest wystawa na temat przyszłości Tychów. Z drugiej strony,

54

Rozmowa z Robertem Skitkiem

Nie, to hasło nie ma ukrytych znaczeń, można je traktować dosłownie. Słowo NOWE nawiązujące do całej edycji Akcji Sztuki można zamienić na „młode”. Na wystawie prezentowane są bowiem prace młodego pokolenia tyskich architektów będących na rynku od kilku lat, zdobywających nagrody i wyróżnienia w konkursach architektonicznych w całej Polsce i poza nią. Pokazujemy, że mamy w Tychach młodych, zdolnych architektów, na których powinno się zwrócić uwagę. Nowe rozwiązania w Tychach mogą być (i już są) wynikiem naszej działalności (choćby pomnik K. K. Baczyńskiego), ale nie chcę tu mówić o jakiejś rewolucji, manifeście młodych, zmianie pokoleniowej czy czymś podobnym. Wystawa, jak i cała „Akcja Sztuki”, stała się okazją do poznania się i wymiany poglądów.

Po dyskusji na wystawie są pewne pomysły naszych wspólnych działań związanych z Tychami.

[Przestrzeń miasta]

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW | RS+ | ID CODE | Łukasz ŁYDUCH | MMOA | PORTAL P.A.

Czy hasło wystawy „nowe pokolenie tyskich architektów” oznacza także początek nowych rozwiązań architektonicznych w naszym mieście?

chcielibyśmy wywołać zainteresowanie przestrzenią w mieście i jego przyszłością.

W tym celu przygotowywać będziemy projekt, o którym wcześniej wspomniałem.

Marzy nam się, aby na temat rozwoju miasta i przyszłych inwestycji odbywała się szeroka dyskusja, aby plany zagospodarowania ważnych terenów były wcześniej publikowane, a nawet konsultowane w szerszym gronie, także z mieszkańcami.

Aby powstawały różne warianty ważnych inwestycji, organizowane były konkursy na najważniejsze przestrzenie publiczne i obiekty w mieście.

Tylko wtedy jest szansa, że nowe inwestycje będą na odpowiednim poziomie, a także zgodne z oczekiwaniami tyszan. Nasze miasto potrzebuje przede wszystkim dobrze zagospodarowanych przestrzeni publicznych – łatwo dostępnych i atrakcyjnych. Takich, w których ludzie chcieliby spędzać swój wolny czas. Przestrzeni z szerokim programem, które przyciągają ludzi, a ci nie muszą wyjeżdżać do innych miast, żeby zaspokoić swoje liczne potrzeby. Nowe obiekty usługowe, rekreacyjne, związane z kulturą czy sztuką powinny powstawać w miejscach otwartych na taką przestrzeń. Jestem przekonany, że „zielona oś” mogłaby świetnie pełnić taką właśnie funkcję rozciągniętego na pół miasta zielonego deptaku z otwierającymi się na nią obiektami publicznymi.

Jak Pan ocenia miasto Tychy wraz ze swoją strukturą architektoniczną i zagospodarowaniem terenu obecnie?

Oceniając ostatnie lata, to poza kilkoma bardzo udanymi założeniami, jak na przykład adaptacja budynków browaru na muzea czy stworzenie z Placu Baczyńskiego dobrze działającej przestrzeni publicznej, dostrzegam niestety wiele zła wyrządzanego architekturze naszego miasta. Najlepiej chyba widoczny jest ten problem na przykładach termomodernizacji budynków oraz jakości nowej architektury powstającej w ważnych częściach miasta. Bloki pomalowane w przeogromne romby i inne wzory zupełnie nie odnoszące się do elementów kompozycji architektonicznej, z niedopasowaną do niczego kolorystyką, czy nagminne likwidowanie przeszkleń klatek schodowych. Co gorsza, nawet nasze „ikony”, czyli budynki charakterystyczne, w większości również zmieniają się w architektoniczne potworki, a w najlepszym razie i tak nie dorównują jakością oryginalnym budynkom. Poza wspomnianą adaptacją browaru nie został ukończony żaden obiekt architektoniczny, którym moglibyśmy się szerzej pochwalić. Odrębną sprawą jest zagospodarowanie i urbanistyka. Zaplanowane od podstaw na deskach kreślarskich miasto wciąż dobrze funkcjonuje – choćby pod względem komunikacyjnym. Dogęszczanie tkanki także nie stanowi pod tym względem problemu. Żal mi jednak,że przez 20 lat demokracji nadal nie dopracowaliśmy się nawet wizji centrum, czy inwestycji przy „osi zielonej” łączącej południowe i północne tereny miasta. Te założenia z różnych, głównie finansowych, względów nie powstały podczas realizacji osiedli, natomiast ich miejsce zostało wyznaczone już w pierwszych szkicach ukazujących pomysł na kompozycję urbanistyczną. Okazuje się, że wielu mieszkańców nawet nie wie cóż to takiego ta „oś zielona” i gdzie ona leży. Przyglądając się inwestycjom w jej pobliżu, czy też nowym pomysłom na nowe założenia urbanistyczne, wydaje mi się, że „zielona oś” pozostaje tylko narysowaną na planie miasta symboliczną linią – małą, nic nieznaczącą alejką. Żadne nowe i planowane inwestycje nie otwierają się na nią (chociaż każda zostawia jej przebieg) dając szansę stworzenia z niej kolejnej przestrzeni publicznej. A takich w mieście brakuje.

Najlepszym przykładem jest plac Baczyńskiego, który po remoncie i likwidacji ulicy i parkingu wreszcie odżył i zapełnił się mieszkańcami”.

Rozmawiał Jakub Chełstowski

Zaproszony przez kuratora do udziału w drugiej edycji Akcji Sztuki, tym razem pod hasłem "NOWE", zaproponowałem wystawę przedstawiającą osiągnięcia najmłodszego pokolenia tyskich architektów. Wystawa miała na celu szerzej przedstawić uzdolnionych projektantów młodego pokolenia a także zintegrowanie środowiska młodych tyskich architektów.

Jesteśmy absolwentami Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, ale łączy nas przede wszystkim nasze miasto. W większości urodzeni i wychowani w Tychach - mieście, które ukształtowało naszą wrażliwość na nowoczesną architekturę. To w tej estetyce byliśmy wychowywani i pewnie dlatego dość łatwo rozumiemy współczesną architekturę czerpiącą całymi garściami z doświadczeń modernizmu. Często stosujemy proste formy, biel, czerń, szarość i czyste kolory choć to nie forma jest w naszych projektach najważniejsza. Szukamy pomysłów, idei, szerszego spojrzenia, które tłumaczą nasze rozwiązania. Jesteśmy na początku naszej zawodowej drogi, wciąż poszukujemy i staramy się po swojemu indywidualnie odpowiadać na określone zadania. Tworzymy w dość małej skali, ale już realizujemy nasze pomysły, także w naszym mieście: domy, wnętrza, małe formy, pomniki - to nasz głos w dyskusji o współczesnej sztuce kształtowania przestrzeni, którą bez wątpienia jest architektura.

Robert Skitek

Szatnie przy sali gimnastycznej w SP nr 7 w Tychach

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW kurator: Robert Skitek

RS+ | ROBERT SKITEK (ur. 1975) dyplom WAPŚl. 2000r.

2000-2001 współwłaściciel „An Archi Group”; od 2001 roku prowadzi w Tychach autorską pracownię RS+. osiągnięcia: •wyróżnienie w konkursie SARP „Koncepcja przebudowy kamienicy przy ul. Mariackiej 10 w Katowicach; (PORTAL /RS+) 2010 •wyróżnienie w konkursie "Architektura Roku Województwa Śląskiego" w kategorii Młody Twórca Architektury; 2008 •I miejsce w konkursie „Koncepcja programowo-przestrzenna zespołu zabudowy mieszkaniowej i usługowej zlokalizowanej w Tarnowie”; (AB-PROJEKT/RS+) 2007 •III miejsce w konkursie ”Rewitalizacja kwartału miasta w rejonie ulicy Śniadeckiego - studium przestrzenne renowacji i rewitalizacji centrum Siemianowic”; (RS+/PORTAL ze St. Podkańskim) 2006 •I miejsce w VII edycji konkursu "Polski cement w architekturze" za siedzibę RMF FM w Nieporazie; (ze St. Burmistrzem, St. Podkańskim, M. Skałkowskim, w ramach An Archi Group) 2004 •III miejsce w konkursie „Koncepcja Centrum Współpracy Europejskiej na terenie Radiostacji w Gliwicach”; (ze St. Podkańskim) 2003 •II nagroda w konkursie studenckim firmy "Reynaers"; (praca grupowa) 1998

MMOA Marta Hausman (ur.1982) dyplom WAPŚl. 2009r.

Maciej Dyląg (ur.1982) dyplom WAPŚl. 2009r. od 2008 roku prowadzą w Tychach autorską pracownię MMOA. osiągnięcia: •I nagroda w ogólnopolskim konkursie na przebudowę kamienicy przy ul. Mariackiej w Katowicach, skład autorski: Inco Sp. z o.o., mgr Sławomir Leś, inż. arch. Eugeniusz Frączek, mgr inż. arch. Bartłomiej Brzózka, mgr inż. arch. Katarzyna Dąbrowska, mgr inż. arch. Marta Hausman, mgr inż. arch. Maciej Dyląg; 2010 •nominacja do konkursu im. Prof. Z. Majerskiego na najlepszy dyplom wykonany na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej; 2010 •wyróżnienie w Konkursie Na Najlepszą Pracę Dyplomową Roku 2009 w Ogólnopolskim Akademickim Konkursie „Architektura Betonowa”; 2009 •II nagroda w ogólnopolskim konkursie ŁUKASZ ŁYDUCH Spa – Art 2006 ( PoolSpa ) ; 2006 (ur.1977) dyplom WAPŚl. 2010r.

2002-2004 założyciel, kierownik artystyczny, •Grand Prix w ogólnopolskim konkursie instruktor i aktor Akademickiego Teatru Remont na projekt mebli do pokoju dziennego i jadalni przy Politechnice Śląskiej firmy „Fornit”; 2006 2004-2009 aktor Teatru Gry i Ludzie •I nagroda w ogólnopolskim konkursie w Katowicach na projekt mebli do pokoju dziennego i jadalni osiągnięcia: firmy „Fornit” ; 2006 •I miejsce w konkursie na pomnik •wyróżnienie II stopnia w ogólnopolskim konkursie K.K Baczyńskiego w Tychach; 2009 Cersanitech w kategorii „Łazienka publiczna”;

ID CODE | SZYMON BAŃKA (ur. 1979) dyplom WAPŚl. 2005r. od 2005 roku prowadzi w Tychach autorską pracownię ID CODE osiągnięcia: •I nagroda w konkursie "Architektura Roku Województwa Śląskiego" w kategorii Młody Twórca Architektury; 2009 •I nagroda równorzędna w konkursie "Centrum Jana Pawła II – Nie lękajcie się" w Krakowie (z AEDAS CE); 2009 •wyróżnienie honorowe w konkursie "Dom Opolski" w Opolu; 2007 •wyróżnienie honorowe SELF SUFICIENT HOUSING Barcelona; 2005

PORTAL P.A. | ROBERT WILCZOK (ur.1974) dyplom WAPŚl. 2000r. od 2004 roku prowadzi w Tychach autorską pracownię PORTAL. osiągnięcia: •wyróżnienie w konkursie SARP „Koncepcja przebudowy kamienicy przy ul. Mariackiej 10 w Katowicach; (PORTAL / RS+) 2010 •III miejsce w konkursie ”Rewitalizacja kwartału miasta w rejonie ulicy Śniadeckiego - studium przestrzenne renowacji i rewitalizacji centrum Siemianowic”; (RS+/PORTAL ze St. Podkańskim) 2006

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW RS+ Robert Skitek oraz: ID CODE - Szymon Bańka | Łukasz ŁYDUCH MMOA - Marta Hausman, Maciej Dyląg PORTAL P.A. - Robert Wilczok Projekty i nagrodzone realizacje młodych tyskich architektów SDK TĘCZA TSM OSKARD al. Niepodległości 188, Tychy 25 stycznia 2011 do 20 stycznia 2011

55

Muzeum FIAT-a w Tychach

Pomnik - instalacja przestrzenna upamiętniająca twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Łukasz Łyduch Mariusz Chodorek

56

Dom w Tychach “Tetris House”

NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW | RS+ | ID CODE | Łukasz ŁYDUCH | MMOA | PORTAL P.A.

Budynek jednorodzinny przy ul. Targiela w Tychach

57

BP

BW

SS

BP

JZ

BP

JZ

JB

EW

EW

JZ

EW

BP

AWR

BP

AW

BP

JZ

SS

EW

IS

SS

EW

SS

BP

EW

BEATA WĄSOWSKA Autorka koncepcji oraz scenariusza projektu Akcja Sztuki > Nowe. Opracowała scenariusz oraz prowadziła pokaz lmów i sztuki wideo - Teatr Mały. Prowadziła nadzór merytoryczny nad przebiegiem projektu oraz wszystkimi jego wydarzeniami.

Kuratorka wystaw projektu: MUZEUM SZTUKI ZDEPONOWANEJ; KARTONTEKA; NOWE RZECZY; WIDZENIE; KSIĄŻKA POMIĘDZY KSIĄŻKAMI; PRZEKRACZANIE; ARCHINOTATNIK; SIGNUM TEMPORIS; OKA-LECZENIE. Autorka aranżacji wystaw: SIGNUM TEMPORIS; PRZEKRACZANIE; OKA-LECZENIE; ARCHINOTATNIK; Autorka koncepcji, gry miejskiej - ORIENTUJ SIĘ W SZTUCE, którą przeprowadziła, do której opracowała materiały graczne.

Przygotowała program warsztatów artystycznych i dziennikarskich.

Zaprojektowała identykację wizualną Akcji Sztuki > Nowe oraz wybrane publikacje Akcji Sztuki > Nowe; Autorka koncepcji gracznej katalogu Akcji Sztuki > Nowe oraz nadzoru autorskiego nad publikacją.

Wykonała dokumentację fotograczną wydarzeń, oprowadzała po wystawach oraz prowadziła spotkania z twórcami.

Przygotowała oraz redagowała teksty do katalogu i innych publikacji Akcji Sztuki > Nowe oraz do mediów. Zajmowała się promocją projektu w mediach.

WYSTAWY i POKAZY FILMÓW I SZTUKI VIDEO Prezentowane dziedziny sztuki i techniki artystyczne: architektura, asamblaż, ceramika, digrafia, film, fotografia, found footage, malarstwo, instalacje, kolaż, liberatura, projektowanie graficzne książki, rysunek, sztuka wideo, rzeźba.

Kuratorzy: •Łukasz Guzek [OD NOWA PRZESTRZENI] •Robert Skitek [NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW] •Agnieszka Wąsowska [KINO > NOWE < GALERIA] •Beata Wąsowska [MUZEUM SZTUKI ZDEPONOWANEJ; KARTONTEKA; NOWE RZECZY ; WIDZENIE; KSIĄŻKA POMIĘDZY KSIĄŻKAMI; PRZEKRACZANIE; ARCHINOTATNIK; SIGNUM TEMPORIS: KrewPoety oraz Klasycy współczesności; OKA-LECZENIE]

Koncepcja aranżacji wystawy: •Anna Czech [KSIĄŻKA POMIĘDZY KSIĄŻKAMI] •Łukasz Guzek [OD-NOWA PRZESTRZENI] •Gabriela Kiełczewska-Słowikowska i Bogdan Kosak [NOWE RZECZY] •Bogdan Korczowski [KARTONTEKA] •Robert Kuśmirowski [MUZEUM SZTUKI ZDEPONOWANEJ] •Lech Majewski [KrewPoety] •Bartosz Palej [WIDZENIE] •Robert Skitek [NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW] •Beata Wąsowska [PRZEKRACZANIE; ARCHINOTATNIK; SIGNUM TEMPORIS; OKA-LECZENIE], nadzór merytoryczny nad wszystkim wystawami.

© PROJEKTY GRAFICZNE PUBLIKACJI AKCJI SZTUKI: IDENTYFIKACJA WIZUALNA AKCJI SZTUKI > NOWE: Beata Wąsowska KARTKI ŚWIĄTECZNE: Anna Czech, Gabriela Kiełczewska-Słowikowska, Bogdan Korczowski, Bogdan Kosak.

KARTKI WYSTAW: Anna Czech [Książka pomiędzy książkami] , Robert Skitek [Nowe pokolenie tyskich architektów], Beata Wąsowska – pozostałe [wykorzystano zdjęcia prac: K. Bazarnik, Z. Fajfer, G. Kiełczewska-Słowikowska, B. Kosak, B. Korczowski, A. Klimczak, A. Kutera, S. Sobczak, R. Kuśmirowski, B. Palej, Patman, A. Wąsowska, M. Włodarczyk] Mapa, informator i pieczątki do celów gry ORIENTUJ SIĘ W SZTUCE: Beata Wąsowska Koncepcja katalogu: Beata Wąsowska Projekt graficzny katalogu i przygotowanie do druku: Ewa Matras współpraca: EUROART Zdjęcie na okładce: Ewa Matras Redakcja/korekta: Beata Wąsowska Akcja Sztuki w Internecie: projekt strony internetowej, administracja i FB: Beata Wąsowska.

Realizacja wystawy: •MUZEUM SZTUKI ZDEPONOWANEJ: Grzegorz Porcz, Jarosław Korczak, Michał Litkiw •KARTONTEKA: Tobiasz Banyś, Michał Litkiw •NOWE RZECZY: Gabriela Kiełczewska-Słowikowska, Bogdan Kosak •WIDZENIE: Bartosz Palej oraz Jakub Flisiak, Oskar Strzelecki, Jakub Zięba i zespół pracowników I LO im. L. Kruczkowskiego w Tychach •KSIĄŻKA POMIĘDZY KSIĄŻKAMI: Anna Czech oraz zespół pracowników Czytelni Centralnej MBP Tychy •PRZEKRACZANIE: Waldemar Jarek •ARCHINOTATNIK: Michał Litkiw •SIGNUM TEMPORIS: Iwona Cetnar, Michał Litkiw, Mariusz Madej, Grzegorz Porcz, Artur Wróblewski oraz zespół pracowników Muzeum Miejskiego w Tychach •OD-NOWA PRZESTRZENI: Jarosław Korczak, Grzegorz Porcz, Kolart •OKA-LECZENIE: zespół pracowników Czytelni Centralnej MBP Tychy •NOWE POKOLENIE TYSKICH ARCHITEKTÓW: zespół pracowników SDK Tęcza TSM OSKARD

PROGRAM EDUKACYJNY •Warsztaty dziennikarskie: I LO im. L Kruczkowskiego, lider zespołu: Małgorzata Bartosik, prowadzenie: Jarosław Jędrysik, Ewa Niewiadomska, Magdalena Ślawska, Arkadiusz Trzebuniak, Beata Wąsowska.

•Warsztaty artystyczne: Galeria Sztuki Miriam - prowadzenie Monika Targiel oraz gościnnie Bogdan Korczowski; galeria Semar - prowadzenie Paweł Dulski; Muzeum Miejskie – prowadzenie: Agnieszka Czyżewska, oprowadzanie: Beata Wąsowska; TSM Oskard - SDK Orion – prowadzenie: Helena GoldaBłahut; pracownia ceramiczna – Gabriela Kiełczewska- Słowikowska.

•Spotkania autorskie i panele dyskusyjne: Skup Kultury: KINO> NOWE <GALERIA – Agnieszka Nieracka, Piotr Zawojski; MBP nr 8 - LIBERATURA - Katarzyna Bazarnik, Zenon Fajfer, Krzysztof Siwczyk, Maciej Melecki oraz Krzysztof Bartnicki; SDK Tęcza TSM Oskard – ROZMOWY O TYCHACH - prowadzenie: Robert Skitek oraz Szymon Bańka, Maciej Dyląg, Łukasz Łyduch, Beata Wąsowska, Janusz A. Włodarczyk.

•Gra miejska - ORIENTUJ SIĘ W SZTUCE - koncepcja i przygotowanie: Beata Wąsowska.

Pokazy filmów i sztuki wideo: Skup Kultury – scenariusz i prowadzenie: Agnieszka Wąsowska; Teatr Mały – scenariusz i prowadzenie: Beata Wąsowska.

Prace udostępnili: •Twórcy: Szymon Bańka, Katarzyna Bazarnik, Bogna Burska, Anna Czech, Maciej Dyląg, Marta Hausner, Zenon Fajfer , Gabriela Kiełczewska-Słowikowska, Adam Klimczak, Bogdan Korczowski, Bogdan Kosak, Robert Kuśmirowski, Anna Kutera, Lech Majewski, Bartosz Palej, Jay Rosenblatt, Jacek Rykała, Sławomir Sobczak , Robert Skitek, Beata Wąsowska, Robert Wilczok, Janusz A. Włodarczyk.

•Archiwum Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA: spektakle Tadeusza Kantora na fotografiach Bogdana Korczowskiego.

•Muzeum Miejskie w Tychach: Edward Hantulik, Jerzy Nowosielski.

•Muzeum Śląskie w Katowicach: Jerzy Bereś, Jan Berdyszak, Edward Dwurnik, Andrzej Gieraga, Tadeusz Kantor, Piotr C. Kowalski, Natalia Lach-Lachowicz, Zenon Moskwa, Adam Myjak, Maria Pinińska-Bereś, Zygmunt Stuchlik, Andrzej Szczepaniec, Andrzej Urbanowicz, Ryszard Winiarski.

•Zachęta Narodowa Galeria Sztuki: Paweł Althamer, Grupa Azorro, Anna Baumgart, Alicja Karska, Zbigniew Libera, Anna Niesterowicz, Joanna Rajkowska, Grupa Sędzia Główny, Maciej Szupica, Alicja Went, Julita Wójcik, Piotr Wysocki.

•Prace Edwarda Hantulika z kolekcji rodziny.

•Prace Jacka Rykały z kolekcji Agnes. A Series – Residences oraz Agnieszki i Łukasza Nowickich.

© Fotografie publikowanych prac: Ł. Pudełko [Signum Temporis], J.A. Włodarczyk [Archinotatnik], B. Korczowski [Katronteka, Ulica Tadeusza Kantora], Jacek Rykała [Klasycy Współczesności], Lech Majewski [KrewPoety, Kino> NOWE <Galeria], Anna Kutera [Dom Owadów], Bartosz Palej [Muzeum Sztuki Zdeponowanej, Widzenie, Nowe Słowo i Dzieło, Nowe Rzeczy, Kino> NOWE <Galeria], Sz. Bańka, M. Dyląg, M. Hausman, Ł. Łyduch, R. Skitek, R. Wilczok [Nowe pokolenie tyskich architektów], G. Kiełczewska-Słowikowska i B. Kosak [Nowe Rzeczy], A. M. Czech [ Książka pomiędzy książkami], K. Bazarnik, Z. Fajfer [Liberatura], B. Wąsowska [Przekraczanie], B. Burska [Kino> NOWE <Galeria], Zachęta NGSz [Kino> NOWE <Galeria], Patman [street art, Łódź] © Fotografie: Jarosław Banyś [JB], Tobiasz Banyś [TB], Ewa Kowacz [EK],Joanna Kucz-Pieczka [JKP], Justyna Musiał [JM], Bartosz Palej [BP], Łukasz Pudełko [ŁP], Sybilla Sierotkiewicz [SS], Piotr Słowikowski [PS], Halina Stanicka [HS], Irena Śliwa [IŚ], Agnieszka Wasowska [AW], Beata Wąsowska [BW], Artur Wróblewski [AW], Jakub Zięba [JZ], Roman Żyła [RŻ]. © Filmowanie: Łukasz Pudełko © Teksty: Małgorzata Bartosik, Marek Ciszak, Łukasz Guzek, Henryka Jarema, Łukasz Kałębasiak, Ewa Strzoda, Joanna Szeligowska-Farquhar, Agnieszka Wąsowska, Beata Wąsowska (wykorzystano m.in. teksty publikowane t tygodniku „Twoje Tychy” oraz w Gazecie Członków TSM Oskard).

Wolontariusze: Sylwia Szczęsny, Artur Wróblewski oraz uczniowie I L0 im. L. Kruczkowskiego w Tychach. aktualizacja wersji cyfrowej - styczeń 2022 Druk: Firma Poligraficzna AA Print s.c.

95

Wydawca: Miejskie Centrum Kultury 43-100 Tychy ul. Bohaterów Warszawy 26 ISBN 978-83-927973-0-2