“Jendeak ez du ordainik gabeko lana egitearen pentsaera� Ainara Morras eta Nere Uribeetxeberria
Garazi Arabiourrutia, Elorriotarra, hezkuntza bereziko irakasle ikasketak ikasten dabil HUHEZIn, Eskoriatzan. 21 urte ditu, arratsaldeetan haur bat zaintzen du eta gainera boluntario lanean dihardu INTXORTA ASTI izeneko Elorrioko aisialdi elkartean.
Zergatik hasi zinen egun burutzen du-
dizkidala uste baitut, nahiz eta batzuetan estresaga-
zun lan boluntarioan?
rria ere izan. Hala ere, sarri egiten dugun lan hori ez dugula baloratzen azpimarratuko nuke, baina
Intxorta elkartearekin kontaktua txikitatik izan
hausnartu ondoren egiten dugun lana izugarria
dut, bost urterekin elkarte honetako erabiltzai-
dela iruditzen zait. Askotan ez gara konturatzen
lea bainintzen jada. Orain dela
burutzen dugun lan horretaz eta
bost urte inguru ordea, hama-
“Sarri egiten dugun lan karga bat bezala hartzen dugu. Alahori ez dugula baloratzen� baina, Intxortan asko ikasi dudala
bost urte hamasei egiteko nituela, Intxortan erreleboa egiteko
esan beharra daukat. Inoiz ez nuen
jendearen beharra zegoenez, bertan boluntario
pentsatuko 21 urterekin egiten ditudan hainbat
lanetan hasi nintzen. Izan ere, Intxorta elkar-
gauza egingo nituenik, esaterako udaletxeko ordez-
teak nire bizitzan zehar gauza asko eman diz-
kari edo teknikariekin eztabaidak izan edo alor ad-
kit, horregatik elkarte hau niretzat oso garran-
ministratiboari dagokionez egiten ditudan zenbait
tzitsua da. Hau dela eta, ni eta ni bezala beste
gauza.
asko, elkarte honetan beste pertsona batzuei guri elkarte honek eman diguna emateko hel-
Irakasle ikasketak egiten zabiltza, profe-
buruarekin sartu ginen.
sionalki zer eskaintzen dizu Intxortak?
Nola sentitzen zara burutzen duzun la-
Jada aisialdian haur eta gazteekin bost urteko espe-
narekin?
rientzia daukat eta askotan ikasgelan ikasitakoa haurrekin jardutean identifikatu edo martxan jar-
Burutzen dudan lanarekin oso gustura senti-
tzen dut. Gainera, elkartean izaten ditudan esperi-
tzen naiz, pertsona bezala gauza asko ematen
entziek etorkizunean izango dudan irakasle lanbi-
2. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
derako garrantzitsua izango den haur eta gazteen-
ikusten zen. Hau dela eta, euskara ardatza izanda
gandik ikasteko aukera ematen dit (haur eta gaz-
eta natura errespetatzea, hezkidetza eta kulturarte-
teekin
nola
kotasuna oinarrizko baliotzat izango zuen elkartea
egon,
hauekin
sortu zen, Intxorta. Egun aipatutako baloreak ur-
“irakasle ikasketetan ikasten nabilen horrek nola jokatu…). nire jardunari ekarpen Hala ere, irakaskuntzan eta Inasko “ txortan
tean zehar lantzen saiatzen gara, horretarako ekintza eta jarduera ezberdinak burutzen ditugularik.
egiten
duguna nahiko ezberdin ikusten dut. Izan ere,
Zein da Intxorta elkarteko erabiltzailearen
irakaskuntza derrigorrezkoa da eta elkartean egi-
perfila?
ten duguna berriz ez. Hau da, Intxortan haur batek zerbait egin nahi ez badu, honi ez diogu de-
Intxorta elkarteak, 6-16 urte bitarteko haur eta
rrigortzen, bera aspertuko da. Hala ere, elkartean
gazteei zuzendutako aisialdia eskaintzen du. Hau-
egiten duguna ezberdina izan, irakasle ikasketetan
rrak taldeka banatzen ditugu, zikloka. Asteburue-
ikasten nabilen horrek nire jardunari ekarpen
tan burutzen ditugun ekintzak aipatutako taldee-
asko egiten dizkiola uste dut, baita alderantziz
tan banatuta gauza-
ere.
tzen ditugu. Gure
“6-16 urte bitarteko haur eta gazteei 16 urte bitarteko zuzendutako aisialdia haurri zuzendua eskaintzen du” aisialdi eskaintza 6-
Zer da Intxorta? Erakunde hau gizarteak izan zitekeen ze beharretatik sortu zela
badago ere, 12 urte-
uste duzu? Nola definitu zenuke elkartea-
tik gorako gazte gutxi hurbiltzen dira gurera. Izan
ren izaera?
ere, 12 urtetik gorako gazteek lagunekin, kalean, beraien giroan egon nahi izaten baitute.
Intxorta orain dela 25 urte sortu zen, aurten justu elkartearen 25.urteurrena da. Intxorta baino lehenago, herrian ESKUT bezala ezagutzen zen aisialdi elkarte bat zegoen. Berau erlijio katolikotik sortutako aisialdi elkartea zen. Herrian haur eta gazteei bestelako aisialdia eskaini beharra ikusten zen, erlijiotik at zegoen aisialdi elkartea. Gainera, herriko euskararen egoera aintzat hartuz, izan ere Elorrio herri euskalduntzat izan badugu ere, kalean gaztelaniaz asko entzuten da. Horregatik, euskara bultzatuko zuen elkarte baten beharra
3. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
Hasierako eta gaur egungo Intxorta ber-
hau tituluz bakarrik. Inor ez dago bata bestearen
dinak dira? Garapen edo aldaketarik izan
gainetik, denok gaude
duela esango zenuke?
maila berdinean. Izan
“Elkartean egitura horizontala dagoela artean hartzen ditugu, esango nuke ” ere, erabakiak guztion
Gizartea aldatu den bezala, Intxortak ere aldaketa bat jasan duela esango nuke. Gizartea aldatzeare-
guztion artean antola-
kin bat, haurrak ere aldatu dira, hortaz Intxorta
tzen dugu dena. Lan
ere aldatu da. Intxortan gaur egungo haur eta
karga denon artean banatu eta orekatua izan da-
gazteen eskariei erantzuteko moldatu behar izan
din saiatzen gara. Elkarteko langileon artean, lan-
dugu. Izan ere, lehen egiten ziren zenbait jardu-
gile bakoitzari emandako eginbeharrak arduraz eta
era aurrera eramaterakoan, haurrek ez dutela ber-
erantzukizunez urtean zehar bete behar ditugu.
din erantzuten konturatu gara. Hau dela eta, egungo haur eta gazteei ahalik eta hoberen erantzuteko jarduera, ekintza, tailer… berriak asmatu, moldatu… behar
“Gizartea aldatzearekin bat, haurrak ere aldatu dira, hortaz Intxorta ere aldatu da”
izan ditugu. Horren adibide da parte hartzea bermatzeko, ikasturteko
lehenengo
egunean tradizionalki egin izan dugun bezala, haurrei mozorrotuta etortzea ez eskatzea. Bestalde, zenbait eskulan betikoak izaten jarraitzen dutela aipatu nahiko nuke, baita udako edo neguko kanpamenduak ere. Alabaina, egungo Intxorta eta orain dela 10 urtekoak ezberdintasun txiki batzuek dituztela esango nuke.
Nola antolatzen da Intxorta? Bertan lan egiten dugun guztiok boluntarioak gara. Elkartean egitura horizontala dagoela esango nuke, nahiz eta koordinatzaile bat egon,
Erakundeko kideen arteko harremana nolakoa da? Elkarteko kide gehientsuenok Intxortan erabiltzaile izandakoak gara, beraz, kideon arteko harremana oso ona da. Alabaina, zenbait okasioetan hartu behar diren erabakiak direla medio tentsio momentuak ere izaten ditugu. Izan ere, erabakiak guztion artean hartzen ditugu, erabaki hauek ostiraletan burutzen ditugun bileretan hartzen dugu.
4. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
Kontatuko al zeniguke bertan burutzen
beste egun batean, Elorrion kokatzen den In-
duzun jarduna?
txorta mendira igoko gara. Izan ere, gure elkarteari izena bertatik datorkio. Behin igoera eginda
Larunbatero, haur eta gazteekin elkartzen naiz,
txitxi-burruntzia egingo dugu. Ildo beretik jarrai-
zehazki nire taldearekin. Alabaina, ostiraletan nire
tuz, maiatza baino lehenago ere Intxorta aisialdi
taldean gauden begiraleok, zapatua planifikatzen
elkarteko 25.urteurrena ospatzeko, apirilaren 5ean
dugu. Gainera bilera hauetan urtean zehar buru-
jaialdi bat antolatuko dugu.
tzen ditugun jarduera, ekintza… ezberdinak ere elkarteko beste langileekin planifikatzen ditugu. Aipatutako ekintza, jarduera… ezberdinak buru-
Intxorta aisialdi elkartearen 25.uteaurrena
tzeko, elkartean lanean dihardugun pertsonon
dela eta, berau ospatzeko zer duzue es-
artean banatzen dugu lana eta hauek guztion la-
kuartean?
narekin eramaten dugu aurrera Ardura hauetaz gain, aurten udako kanpamentuak prestatzearen ardura nirea da. Horretarako, Nafarroako eta Arabako udaletxe ezberdinekin kontaktuan jartzen naiz eta baimenak lortzen ditut. Nafarroaren kasuan, Nafarroako gobernuarekin ere harremanetan jartzen naiz, baimenak lortu ahal izateko. Bestalde, kanpamenduko programaketa eta ekintzak beste lankideekin batera pentsatzen ditut.
Elorrioko kultur etxean herritar guztientzat ikusgai izango den argazki erakusketa bat prestatu dugu. Hau aste honetako astelehenean hasi eta hurrengo ostiralean bukatuko da.
arte egongo
Bertan, orain dela hogeita bost urtetik honako Intxorta elkarteko argazkiak egongo dira, kanpamenduetako, ekintza ezberdinetako… argazkiak. Honetaz gain, apirilaren 5ean Intxorta elkarteko urteurrena ospatuko dugu. Ospakizun honetan, goizean tailerrak izango ditugu, gainera, gaztelu
Elkarteari dagokionez ze proiektu dituzue esku artean?
puzgarriak eta “extreme” delako gunea ere izango da. Eguerdian bazkari herrikoia izango dugu, ondoren ipuin kontalaria eta Intxortatik pasatu diren
Maiatza aldera, ekintza gisa, kanpamendu bat
talde guztien arteko Olinpiadak ere. Gero, erro-
muntatu nahi dugu. Honen helburua, herritarrek
meria egongo da eta eguna borobiltzeko DJa.
edo bertara hurbiltzen den pertsona orok, kanpamenduetan bizi izaten duguna ezagutaraztea da. Kanpamendua asteburu batez egongo da Elorrioko zelai batean eta bertan kanpamentuetan burutzen ditugun ekintzak egingo ditugu. Gainera, bertara hurbiltzen direnak kanpamenduan lo egiteko aukera izango dute. Bestalde, maiatzeko
5. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
Esan duzunez euskara da Intxorta elkar-
Euskararen inguruan urte osorako helbu-
teko ardatza, baina zer egiten duzue eus-
rurik zehazten al duzue, batez ere gazte-
kara sustatzeko?
leraz hitz egiteko joera duen talderen ba-
Euskara sustatzeko ekintza ezberdinetan parte hartzen dugu, horien artean Korrika. Horretaz gain, egunerokotasunean euskara momentu oro erabiltzen dugu, esate baterako kartelak euskaraz jartzen ditugu, gurasoei eskutitzen bat bidali behar diegunean ere euskara hutsean bidaltzen diegu. Alabaina, eskutitza ulertzeko zailtasunak izan ezkero guregana etortzen dira arazorik gabe. Elkartean jendea euskaraz berba egitera bultzatzen dugu, umeek badakite Intxortara sartzen diren momentuan euskaraz
berba “Egunerokotasunean
egin behar dutela. Euskararen
egu-
euskara momentu oro erabiltzen dugu”
nari dagokionez, ez dugu ezer konkreturik egiten baina urtean zehar egiten dugun guztiak euskara bultzatzeko balio du. Bestalde, behin edo behin gertatu izan zaigu euskara lantzeko helburuarekin gurasoek beraien haurrak gure kanpamenduetan apuntatu dituztela. Esaterako, Bilboko ume baten kasua. Lehenengo egunetan dena gazteleraz egiten zuen, baina azkenean gazteleraz hitz egiten inora ez zihoala konturatu zenean, bere kabuz euskaraz berba egiten hasi zen.
tekin? Esan dudan bezala, zapatuetan gazteek ez dute ekintzetan parte hartzeko ohiturarik eta momentu horietan gazteleraz berba egiteko joera
“Guk uste dugu begiraleok momentu oro euskaraz egiteak haur eta gazteen e u s ka r a re k i k o j a r r e r a aldatzen duela”
izaten dute, txikiagokoek baino gehiago.
Hala ere, urtean zehar ez dugu euskararekiko helburu zehatzik planteatzen, hau da, guk uste dugu begiraleok momentu oro euskaraz egiteak haur eta gazteen euskararekiko jarrera aldatzen duela, azkenean beraien kabuz euskaraz eginez. Adibidez, behin haur batek euskara ikastolan soilik erabiltzen zuela esan zigun, baina azkenean gu beti euskaraz ari ginela ikusirik bera ere euskara modu naturalean erabiltzen hasi zen.
6. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
Inguruko euskal elkarte edo instituzioren
Alegia, desberdina da txikiagokoekin edo heldua-
batekin harremanik al duzue?
gokoekin egon, azkenean helduek proposamenak
Elorrion euskararen alde egiten duten elkarte ezberdinak daude eta kontaktuan gaude hauetariko
egiten dituzte eta proiektuan parte hartze aktiboagoa adierazten dute.
batzuekin. Esaterako, besteak beste Elorrioko euskararen egoera aztertu eta konpontze aldera
Ikusten al duzu erabiltzaile helduen ar-
proiektuak burutzen dituen euskara elkarte bat
tean, aurrerago, Intxortan parte hartzeko
dago herrian. Iaz bertan egon ginen herriko beste
gogorik?
eragile batzuekin batera Elorrioko euskararen diagnostikoa egiten. Elorrioko euskararen egoera
Zalantzarik gabe badaude, guk egin genuen be-
aztertu genuen ekintza talde ezberdinetan, gu
zala, erreleboa
aisialdiaren atalaz arduratu ginen. Gaur egun, el-
hartuko duten “ Z a l a n t z a r i k taldeak. Betida- badaude, guk
ren nondik norakoaren berri du. Bestetik, euska-
gabe egin nik Intxortan genuen bezala, erreleboa egon diren tal- hartuko duten taldeak”
raz egiten duten dantza talde batekin dugu harre-
deak dira eta
mana, gaztetxeko jendearekin, mendizale taldea-
beraientzako Intxorta beraien bizitzetan garran-
rekin...
tzitsua izan da, “ sentimendu Z a lan tz abat rikadierazten gab edu.
karte hau etorkizuneko euskararen erabilerari lotutako plana egiten ari da eta Intxortak prozesua-
badaude erreleboaesan Are gehiago, jarrera horrekin jarraitzeko
Lehen begiraleen artean duzuen harremanaren inguruan aritu zara, baina erabiltzaileekin, umeekin, zer nolako harremana duzu? Nik finkatuta dudan talde bat daukat, guk esaten dugun moduan “gure umiak”, eta gaur egun 11 eta 12 urte dituzte. Beraiekin daramat Intxortan hasi nintzenetik, orain dela 5 urte, beraz harreman estuena talde honekin daukat, dena beraiekin egiten baitut (kanpaldietan 24 ordu beraiekin…). Hala ere, gainontzeko taldeekin ere harreman bikaina daukagu, baina konturatzen naiz adinak eragin handia daukala harreman motan.
hartuko taldeak” izan diegu begirale izango duten direnerako baliagarria izango baitzaie. Zenbait taldek motibazioa eta gogoa adierazten dute begirale izateko eta ardurak hartzeko, baina lasai egoteko esaten diegu, oraindik denbora daukatela. Ni adibidez oso goiz sartu nintzen, eta ez naiz damutzen, baina bizitzako etapa bakoitzean tokatzen zaiguna bizi eta aprobetxatu behar dugu egoeretara aurreratu gabe.
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era ”
7. orri aldea
Nola lortzen duzue Intxorta kudeatzeko
Hasi nintzenean ez nuen imajinatzen horrelakoa
dirua?
izango
zenik,
baina gaur egun
“Gaur egun nire bizitzaren parte da.”
Diru kopuru gehiena udaletxetik jasotzen dugu.
nire
Aurrekontu bat eskatu eta gastatzen dugunaren
parte da. Azken finean norbera pozik badago ez
arabera udaletxeak finantzatzen gaitu. Horretaz
dizu esfortzu handirik eskatzen, nahiz eta astean
gain, Gabonetan diru apur bat ateratzeko zozketa
ordu ugari sartu.
bizitzaren
egiten dugu, kamisetak saldu izan ditugu... Intxortan apuntatuta dauden umeek ere urtean ku-
Jasotzen
ota bat ordaintzen dute eta kanpamenduetara
baino gehiago al da?
doan umeak bere egonaldia ordaintzen du. Azkenean diru honekin urtean zehar egiten ditugun ekintzak finantzatzen joaten gara.
duzuna
eskaintzen
duzuna
Konturatzen gara gauza ugari eskaintzen ditugula, baina gero ez gara konturatzen zer jasotzen dugun, hau da, askotan egin ez dugun horretan zentratzen gara eta ez egin dugun guztian.
Eta 25. urte urreneneko ekitaldiak udaletxetik jasotako dirutik antolatzen dituzue?
Nire ustez, ez gara konturatzen zer jasotzen dugun ez baikara konturatzen zer eskaintzen dugun ere. Hala ere, bai, asko betetzen nauen lana da.
Bai, udaletxeak urtean ekintza ezberdinak antolatzeko ematen digun dirua erabiltzen dugu. Horre-
Boluntariotzako lanaren etorkizuna nola
taz gain, 25. urte urrenean herri bazkaria egingo
ikusten duzu?
dugu eta tiketak salmentan jarriko ditugu, gauean bokadiloak salduko ditugu, erromeria egunean
Egia esan, geroz eta okerrago. Adibidez, 3.6 ma-
barra jarri… guzti hau ere gastuak ordaintzeko
teriari dagokionez, “baina nork egingo du gaur
erabiliko dugu.
egun lan boluntarioa?” eta antzerako komentarioak entzun izan ditut HUHEZIko pasilloetan. Alegia, jendeak ez du ordainik gabeko lana egi-
Zure ikuspegia nola aldatu da boluntario
tearen pentsaera.
lanetan hasi zinenetik hona? Lan boluntarioa beste modu batera ikusten dut hasi nintzenetik hona. Gutxi baloratzen den lana da, nire esperientzia pertsonala ezaguturik, jende gutxik eskertzen baitu.
“Jendeak ez du ordainik gabeko lana egitearen pentsaera”
8. orri aldea
“J e nd ea k e z du o rda in ik ga be k o l a na e gi tea r en p en tsa era �
Izan dituzun esperientziak eta gero, go-
Beraz, uste dut, bizitzako momentu batean egin
mendatuko al zenuke boluntario lana?
behar den zerbait dela, asko eskaintzen dizun eta
Zergatik?
asko ikasteko aukera ematen dizun esperientzia delako.
Dudarik gabe, lan boluntarioa egitea gomendatuko nuke. Baina nire ustez, ez da bizitza osorako
Hala ere, osagarria den lana izatera iritsi daiteke
lana. Hau da, bizitzako momentu batean, inde-
hartzen duzun lan kargaren arabera. Lana oreka-
pendentea izateko,
tua bada, alegia, pertsona asko badaude lanean,
dirua behar duzu eta
horretarako
ezin duzu zure denbora eta ahalegin guztia
horretan
zentratu. Hori da,
“Dudarik gabe, lan boluntarioa egitea gomendatuko nuke. Baina nire ustez, ez da bizitza osorako lana.� nire ustez, Intxortan pasa
dena. Begirale moduan egon diren asko pixkanaka atera egin dira, lan ordaindu baten beharra zutelako eta dena egiteko denborarik ez zeukatelako.
zure eguneroko bizitzaren osagarri izango da. Alabaina, jende gutxi badago ez dizu lan boluntarioa egiteko denborarik ematen, gauza asko egin behar baitira.