I n te rv i e w
Ton Loman
hoofddirecteur Agrifirm
Ton Loman (geboren in 1955) is afkomstig uit Almen in de Achterhoek. Tot zijn 17e dacht hij dat hij boer zou worden, maar het liep anders. Het bedrijf had zich gaandeweg op akkerbouw toegelegd, dat had niet zijn passie. “Ik ben een echte koeienboer.” Daarnaast bood het onvoldoende perspectief. Qua opleiding doorliep Ton Loman niet de gebruikelijk agrarische route. “Mijn ouders vonden het belangrijk dat je een goede en zo breed mogelijke opleiding volgde.” Via de mulo en atheneum ging hij naar Wageningen Universiteit om er bedrijfskunde en landbouwtechniek te studeren. Toen hij zijn studie begin jaren ‘80 afrondde, dacht hij in de stallenbouw terecht te komen. Het werd de Centrale Advies Dienst (CAD) voor coöperaties in Bilthoven, later Deventer. Via de CAD deed hij werk voor coöperaties als Coveco (slachterijen), maar ook voor een Finse coöperatie en bij de CAF in Leeuwarden. De toenmalige directeur Bartus Hof vroeg hem of hij daar in dienst wilde treden. Daar werd hij uiteindelijk lid van het managementteam dat de fusiebesprekingen deed met CLM, Aceco en ABM. In die nieuwe fusie ACM werd hij op 1 oktober 1990 financieel directeur. Vanaf 1 maart 1997 was hij hoofddirecteur van ACM en na de totstandkoming van Agrifirm op 1 januari 2002 werd Ton Loman ook daar hoofddirecteur.
”De wereld staat niet stil, daar moet je op inspelen” Met de paplepel “Ik heb wel iets met coöperaties. Thuis werd het bij wijze van spreken met de paplepel ingegoten. Mijn grootvader was voorzitter van Cebeco. Dat vond ik heel bijzonder. Het heeft steeds in mijn achterhoofd meegespeeld. De coöperatie heeft me altijd geboeid. Direct na mijn studie heb ik al eens in een dolle bui gesolliciteerd als directeur bij een regionale coöperatie. Natuurlijk werd ik toen per kerende post afgewezen.” 16
V
oor veranderingen die ten goede komen aan boer en tuinder is altijd ruimte. Dat is de boodschap die hoofddirecteur Ton Loman van Agrifirm uitdraagt. “Het kan om kleine aanpassingen gaan, maar ook het coöperatieve speelveld biedt nog volop mogelijkheden tot ontwikkeling. De wereld staat niet stil, daar moet je op blijven inspelen. Het mooie is dat Agrifirm een sterk bedrijf is dat zelf keuzes kan maken in dit krachtenveld. Dat doen we ook bij de fusieplannen die er nu met Cehave Landbouwbelang zijn.” Ton Loman kijkt kort terug op de fusies die hebben geleid tot eerst ACM en vervolgens Agrifirm en hij blikt vooruit in de komende jaren. Hij benadrukt het belang van het advies, toegesneden op de specifieke veehouder of akkerbouwer. Vooral de fusie van CLM, CAF, Aceco en ABM tot ACM beschouwt hij als een hele krachttoer. “Het was
Speciale editie: Dynamiek aan het Meppelerdiep
een heel bijzondere tijd. In de aan- en verkoopsector was het de grootste fusie ooit. Heel complex. Het ging ook niet gemakkelijk in het begin. Twee bedrijven laten samengaan is niet gemakkelijk en hier waren het er vier. Er moest veel op elkaar worden afgestemd. De automatisering, waarvoor ik verantwoordelijk was, was een zorgenkindje. Dat liep moeizaam met allerlei systemen, die aan elkaar gekoppeld moesten worden. Daar heb ik de eerste jaren veel kopzorgen over gehad, maar uiteindelijk is het wel gaan lopen.”
Het was niet alleen technisch een moeizame fusie?
“Het bij elkaar brengen van de verschillende culturen was niet eenvoudig. Het beeld ontstond dat Friezen en Drenten niet samen konden werken. Dat was nooit het geval. Wat vooral opviel, was dat er verschillende stijlen van werken waren met vier bedrijven. Met name bij de grootste drie. Dat heeft te maken met mensen. Hoe dirigistisch werk je of heb je een meer open werkwijze? Dan ging het ook over de verhoudingen tussen bestuur