Less is more

Wie dagelijks naar het acht-uur journaal kijkt, weet in een half uur weer hoe de wereld er voorstaat. Ik zie het journaal altijd als een soort barometer; wat gaat goed, wat gaat niet goed, wat komt er op ons af? De laatste jaren bekruipt me het gevoel dat de barometer steeds meer dezelfde richting uitslaat: we verkeren in zwaar weer. Het maakt niet meer uit of het zomer of winter is, het is altijd storm.

Vroeger had ik dat niet zo. Er was een soort ‘balans’. Natuurlijk waren er periodes van storm, maar er waren ook veel periodes van zon. Dat klinkt misschien wat cryptisch maar er was veel meer wisseling tussen mooi weer, licht bewolkt, zwaar bewolkt.

Waardoor ontstaat dit zwaar weer-gevoel? Laat ik

Ben ik een oude zeur aan het worden die continue roept vroeger was alles beter?

eens een lijstje met knellende onderwerpen samenstellen: • Stikstof • Personeelsgebrek in de zorg, bouw, overheid, etc. • Opvang asielzoekers • Het wereldwijd afsterven van bossen • De droogte (of wateroverlast) • Hittestress • Leveringsproblemen door materialentekort • Coronapandemie • Woningnood • Groeiend populisme • Wachttijden Schiphol • Meer armoede door stijgende energieprijzen • Smelten van de ijskappen • (Hyper-)inflatie • Opsouperen wereldwijde voorraden

• Stakend NS-personeel • Oorlog in Europa (maar ook elders) • ………….

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Waarschijnlijk ken je er ook nog wel een paar. Toch wil ik hier niet in blijven hangen. Dit mag mijn leven toch niet beheersen? Waar zitten de periodes met zon op mijn barometer? Er moeten toch lichtpuntjes te vinden zijn. Wat zijn de dingen waar ik blij van word? Waardoor ervaar ik dat de wereld er beter voor komt te staan?

Even proberen of ik ook nu een mooi lijstje kan maken: • In de eerste zes maanden van 2022 hebben we 25% minder gas verbruikt (Volkskrant, 30 augustus 2022) • Het koraal bij Australië heeft zich plaatselijk onverwacht hersteld (The

Optimist, 31 maart 2021)

Veel verder kom ik niet. Is dit alles? Er bekruipt me een gevoel van onbehagen. Ben ik een oude zeur aan het worden die continue roept, vroeger was alles beter? En wat kan/ moet ik doen? Als je de lijstjes analyseert moet je constateren dat mijn invloed als individu nagenoeg nihil is op al die grote (wereld-)problemen. Mijn invloed is pas merkbaar als heel veel mensen minder vlees eten, de thermostaat lager zetten, eerder een trui aantrekken, korter douchen, minder vliegen, minder autorijden, bewuster met voedsel omgaan, geen verpakkingsmateriaal accepteren, kleding afdragen, minder elektrische apparaten aanschaffen, schoenen opnieuw laten zolen.

Dit vraagt nogal wat. Eigenlijk staat hier: we moeten allemaal een stapje terug doen. Het gemak om alles maar te automatiseren en voor elke inspanning een apparaat aan te schaffen is in ons geslopen. Door een uitgekiende marketing van producenten is ons leven de afgelopen decennia bijna volledig geautomatiseerd. Maar er staat ook: begin bij jezelf. De beroemde Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969) heeft de slogan Less is More in zijn ontwerpen doorgevoerd. Populair vertaald staat het voor ‘hoe simpeler, hoe beter’, of, ‘Hoe minder overdaad, hoe beter het product’. De uitspraak heeft grote invloed gehad op de gebouwde om geving, maar is ook overgenomen als kunst- en muziekstroming. Van der Rohe had helemaal gelijk. Met zijn uitspraak heeft hij ons leven verrijkt. Stel je nu eens voor dat wij zijn uitspraak in ons dagelijks handelen toe gaan passen, waar leidt dit toe?

Less: • Ik heb in de toekomst minder apparaten in huis leidt tot minder grondstoffen en energieverbruik. • Ik ga minder vliegen leidt tot geen wachttijd op 

Het allermooiste van Less is More is dat je geld overhoudt.

Schiphol en minder

CO2-uitstoot en lawaaioverlast. • Ik zet de thermostaat op max 19 graden. Minder verbruik van aardgas leidt tot minder CO2- uitstoot. • Ik eet minder vlees.

Minder koeien, dus minder stikstof. • Thuis, maar ook op kantoor zet ik niet automatisch de verlichting aan. Minder verbruik van elektriciteit leidt tot minder CO2- uitstoot.

Maar de slogan is toch Less is More? Waar zit nu die More? Nou, ook daar kunnen we een lijstje van maken: More: • Ik ga meer met de hand afwassen -> vaarwel vaatwasser. • Ik reis meer met de fiets en de trein -> weg met de tweede auto. • Ik eet meer biologische groenten -> weg met overconsumptie en wegwerpmaatschappij. • Ik koel mijn huis door meer schaduw te creëren -> weg met de aircoinstallatie.

Het allermooiste van Less is More is dat je geld overhoudt. Dat geldt ook voor het NS-personeel. Als zij massaal meedoen aan Less is More dan hoeft er niet gestaakt te worden. Dat leidt weer tot een betaalbaarder en betrouwbaarder Openbaar Vervoer! Met als gevolg minder CO2 en een tevreden klant.

Wordt het leven dan minder interessant? Absoluut niet. Kijk maar eens naar de kunst- en architectuurwereld en de inspiratie die dit heeft opgeleverd. Dat kunnen wij ook. Gewoon morgen mee beginnen. Maak zelf eens een Less is More lijstje. Ik ben ervan overtuigd dat je tot nieuwe inzichten komt.

Wim Meijer

Meer columns lees je op renda.nl/columns. Ook deze column is daar terug te vinden.

Trekt je aandacht hè?

Ook de aandacht trekken van corporaties, bouwers en architecten?

Kijk op www.renda.nl/adverteren voor de mogelijkheden of bel 073 250 10 14