46
THE GUEST
FROM EYES TO SOUL
ลักษณะการทำงานของผมก็คือ... ผมเปนนักสังเกตการณที่ทำงานดวยกลอง ในขณะที่เปาหมาย จะเคลื่อนไหวหรือไมก็ตาม ผมก็จะถายภาพตามที่รูสึกวาสิ่งที่อยูตรงหนามันเรงเรา ผมจะตัดสินใจ เขาไปถายภาพโดยไมรรี อ เพราะวาการทีเ่ รารีรอมันจะทำใหสญ ู เสียชวงเวลา ณ ขณะนัน้ ไป และผมคิดวา ความบริสุทธิ์ของการถายภาพคือ คิดครั้งแรกแลวตองถายเลย ถาไมมั่นใจก็ถอยกลับมากอน เพราะวาภาพทุกภาพมันมีความบริสุทธิ์ของมันเอง นี่คือเสนหของการถายภาพ คนทั่วไปมักถามวาถายรูปใหดีตองทำอยางไร ผมขอตอบอีกครั้งเลยวา... มันอยูที่ความชอบ ของคุณเอง คุณถายภาพเพราะชอบ และมีความสุข ผมวาสิง่ นัน้ มันคือทีส่ ดุ แลว ถาถายรูปแลวเครียด ผมวาเลิกเถอะ เราถายแคในสิง่ ทีเ่ รามองเห็นจากกลองก็พอ ถามวาตัวเองรูส กึ อยางไรก็พอ สำหรับผม ผมรูสึกอยางไรผมก็ถาย มีนอ งๆ หลายคนบอกวาอยากเปนแบบผม... ผมก็ถามวาอยากเปนแบบผมทำไม เปนแบบทีค่ ณ ุ เปน ดีกวา นองๆ หลายคนอยากประสบความสำเร็จอยางรวดเร็ว แลวความสำเร็จมันอยูตรงไหนละ บางทีรบี ขึน้ มันก็ตกไดนะ ความสำเร็จมันอยูท ต่ี วั เอง ตองรูว า เราพอใจทีจ่ ดุ ไหน เพราะทุกอยางมันเปน อินฟนติ ้ี คุณไปสุดขอบโลกก็ไมใชความสำเร็จ เพราะจักรวาลมันกวางใหญ ความสำเร็จมันก็เปนเพียง สิ่งสมมติ อุปกรณถา ยรูปทีด่ ใี นความหมายของผม... ก็แคใหมนั เหมาะสมกับเรา คุณเปนคนธรรมดาก็อยาไปซือ้ ตามพวกมือโปร เราเอาเทาที่มีก็พอ กลองอะไรก็ได และถาอยากถายภาพดีๆ ก็ตองรูกอนวาเราอยาก ถายอะไร เรามีความตั้งใจขนาดไหน เมื่อวันเวลาเปลี่ยนไป การตกผลึกทางความคิดมันก็เกิดขึ้น วันนั้นเราก็สามารถรวบรวมความคิดไดมากขึ้นเพื่อถายรูปที่เราตองการ เพราะการถายรูปใหดีก็ตอง อาศัยประสบการณจากการใชชีวิตพอสมควร ทีผ่ มเปนอยางทุกวันนีไ้ ดกเ็ พราะ... ชวยเหลือตัวเองมาตัง้ แตเด็ก อายุ 16 ผมก็นง่ั รถไฟเขากรุงเทพฯ มาอยูวัด จนกระทั่งมีงานทำตอนอายุ 20 กวา แลวบังเอิญผมไดเจอกับ คุณ ทอม เชื้อวิวัฒน ที่เปน ปรมาจารยในการถายภาพสมัยนัน้ และเปนแรงบันดาลใจใหผม ผมก็เริม่ เก็บเงินดวยความขีเ้ หนียวมาก เพื่อซื้อกลองใหม แลวก็ตระเวนถายภาพบางเทาที่มีเวลา เก็บเงินไดจำนวนหนึ่ง ก็ซื้อตั๋วเครื่องบิน ไปตางประเทศเลย ผมมีจดุ หมายในการไปตางประเทศก็เพราะ... ผมรูส กึ วาเมืองไทยมันไมมอี ะไรแลว ผมไมรจู กั คำวา นิสิตนักศึกษา ผมทำงานเปนเด็กขนเครื่องดนตรีไดเงินวันละไมกี่สิบบาท แตผมก็พยายามถายรูป ของผมไปเรื่อย จนในที่สุดผมก็ไดไปเรียนที่อิตาลีโดยมีครอบครัวชาวอิตาเลียนใหการสนับสนุน ซึ่งเอาเขาจริงแลวผมก็ไมไดมีความถนัดทางดานภาษาเลย แตผมใชความรูสึก ใชสัญชาตญาณ ในการเรียน ผมไมเชื่อวาคนเรียนหนังสือไมเกงจะเรียนหนังสือไมได เราชวยเหลือตัวเองมาตลอด และเพื่อนๆ ก็ใจดีกับเรามาก การถายรูปโฆษณากับการถายรูปตามทีเ่ ราพอใจมันแตกตางกัน... วิธกี ารก็คอื เราตองรักษาสมดุล ตรงนี้ใหได เพราะเราอยูในสภาวะที่เลือกไมได ถาอยากไปถึงจุดหมายจริงๆ เราตองรูวางานไหนคือ หมอขาวของเรา เราตองรักษาไว งานไหนคือสิง่ ทีเ่ ราอยากทำ ก็รอเวลาทีเ่ หมาะสม ผมทำแบบนีม้ าตลอด 20 ป ทำงานเสร็จ ถึงเวลาพักก็ไปเที่ยวเลย ไปเสพอาหารสมอง พอกลับมาแลวมันทำใหเรารูสึกวา เรามีมุมมองที่ไวตอการทำงานมากกวาเดิม ในโลกของการทำงานมันไมมอี ะไรไดดงั ใจเราทุกอยาง... ซึง่ ผมคิดเสมอวาเรามีคนทีน่ ง่ั เรือลำเดียว มากับเราดวย ก็คอื นองๆ ทีม่ าชวยงานเรา เขาก็ตอ งดูแลครอบครัวเขา นองๆ ของเรา 5 คน เขาก็อาจจะ มีครอบครัวที่ตองดูแลอีกคนละ 5 คน เราตองคิดถึงตรงนี้ดวย เพราะเราทำงานคนเดียวไมไดอยูแลว เราตองรูจักใหคนอื่นดวย เหตุผลที่ผมเปนคนไมเลือกงานก็เพราะ... มันเลือกไมไดครับ อยางสมัยกอนเราเลือกงานไมไดเลย เพราะวาเราตองสรางตัวเองเพือ่ วันนี้ แตถงึ วันนีผ้ มก็ไมไดเลือกงาน เพียงแตมคี นมาเลือกใชผมในสิง่ ที่ผม สามารถใหเขาได ซึง่ เอาเขาจริงเราก็ไมมสี ทิ ธิเ์ ลือก เพราะเดีย๋ วนีช้ า งภาพเรียกวาเอาเหรียญบาทโยนไป ก็เจอ เนื่องจากโลกมันพัฒนาเร็วขึ้น มันก็เปนเรื่องไมเสียหายที่คนจะอยากเปนชางภาพกันมากขึ้น มันไมมีความเหลื่อมล้ำทางดานการเงินอีกตอไปแลว เดี๋ยวนี้ทุกคนมีสิทธิถายภาพไดเทาๆ กัน และผมเองก็ยังคงเปนหนึ่งในชางภาพที่ตองแขงขันอยูในทองตลาด วิธกี ารถายภาพคนในแบบของผม... ผมจะใชวธิ กี าร decoding กอน เปนการทำลายกำแพงระหวาง คนที่ถายกับคนที่ถูกถาย เราจะสงโคดไป อาจจะเปนภาษาพูด ภาษากาย หรืออะไรก็ตาม แลวใหเขา ตอบกลับมา อยางเวลาเจอคนแกๆ ก็ชวนเขาคุยวาผาซิ่นสวยจัง ถาเขารูสึกฝนผมจะไมถาย เราตอง อานใจคนใหออก ตองอาศัยสัญชาตญาณ ตองถามกอนวาเรารูจักตัวเอง เขาใจตัวเองพอไหม งานไหนเราคิดวายาก ตองคิดดูกอนวามันยากเพราะเราเองหรือเปลา บางทีตั้งใจมากไปก็ไมสำเร็จ แตตองปรับตัวเองใหเขากับสิ่งที่อยูตรงหนา
HIS WAY
เรื่อง : วสิตา กิจปรีชา ภาพ : นฤพนธ วงศวิรัตน
เทคโนโลยีและอุปกรณถายภาพที่ทันสมัยในปจจุบัน คงเปนตัวชวยทีด่ สี ำหรับใครสักคนทีใ่ ฝฝน จะเปนชางภาพมืออาชีพ หรือเพียงแคสนใจการถายรูปเปนงานอดิเรก อุปกรณเหลานี้ ก็นาจะชวยใหการถายภาพเปนเรื่องงายขึ้น แตการที่ใครสักคน จะไดรับการยอมรับในฝมือวาเปนชางภาพมืออาชีพที่แทจริง คงไมใชเรื่องที่จะไดมาดวยความงายดาย แตตองแลกมาดวย การทำงานอยางตอเนือ่ งยาวนานหลายสิบป วันนี้ ชำนิ ทิพยมณี ชางภาพโฆษณามือฉมังของไทยจะมาแบงปนมุมมอง และประสบการณในการถายภาพของเขา
• ชำนิ ทิพยมณี เปนชาวจังหวัดสงขลา เริ่มตนถายภาพตั้งแตวัยเด็ก เนื่องจากเห็นภาพถายงานพัฒนาชุมชน ของคุณพอซึง่ เปนกำนันในทองที่ จึงเกิดความสงสัยใครรแู ละพยายามทำงานเล็กๆ นอยๆ หาเงินซือ้ กลองตัวแรก ของตัวเอง • เขาทำงานเก็บเงินเพื่อเดินทางไปเปดโลกใหกับตัวเองในตางประเทศในแถบยุโรป ทั้งเยอรมนี สเปน และ ไดไปศึกษาตอที่ Istituto Europeo di Design กรุงโรม ประเทศอิตาลี สาขาการถายภาพ เมือ่ เรียนจบไดกลับมา ทำงานประจำกับเซ็นทรัลในระยะแรก และเปดสตูดิโอถายภาพของตนเองชื่อ Chamni’s Eye จนถึงปจจุบัน • ผลงานของเขามีการจัดแสดงทั้งในและตางประเทศ ลาสุดกับนิทรรศการชุด ‘The Travelling Soul : ตามหา จิตวิญญาณลานนา’ ที่ถายทอดวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของชาวเหนือ จัดแสดง ณ โรงแรมแทมมาริน วิลเลจ เชียงใหม ตั้งแตวันนี้จนถึงวันที่ 9 ธันวาคม 2555