ހުރަވީ ދުވަހުގެ ތަޤްރީރު ކޮމާންޑް ސާރޖަންޓް މޭޖަރ ޢަބްދުﷲ ސަޢީދު ތަން :އިސްލާމީ މަރުކަޒު /މާލެ، 12މާރިޗު 2016
މިއި 1437ވަނަ އަ ހަރުގެ ހުރަވީ ދުވަ ހުގެ މުނާޞަބަތުގައި ދިވެ ހިބަ ހުގެ އެކަޑަމީން ބޭއްވެވި ދިވެ ހިތާރީޚާބެ ހޭ މަޢުލޫމާތު ދިނުމުގެ ފޯރަމްގައި އަ ޅުގަނޑު ދެއްކި ވާ ހަކައެވެ .މި ތަޤުރީރުގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އަ ޅުގަނޑު އަލިއަ ޅުވައިލައިފައި ވާނީ ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޖި ހާދުގެ އަގުވަޒަން ކުރުމުގައި މި ޒަމާނުގައި ހުރި ގޮންޖެ ހުންތަކާބެ ހޭ ގޮތުންނެވެ.
1
الرحيــم الرحمـن ّ بســم اللّـه ّ ދީނާއި ވަޠަނުގެ ޙައްޤުގައި ޖިހާދު ކުރުމަށް ޢަމުރު ކުރެއްވި ގަދަ ކީރިތި ވަންތަ މާތްﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ޙަމްދާއި ޝުކުރު ކުރަން /.ސަލަވާތާއި ސަލާމް ލެއްވުން އެދި ދުޢާކުރަނީ ،މުޖާހިދެއްގެ ގޮތުގައި މިއުންމަތަށް މިސާލު ދެއްކެވި މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްއަށް. /މި ސަލަވާތާއި ސަލާމުގައި އިތުރު އެކަލޭގެފާނުންގެ އާލުންނާއި މިތުރު ސަހާބީން ޝާމިލު ކުރަން. • މި ފޯރަމްގައި މަޢުލޫމާތު ދެއްވާ ބޭފުޅުން • ފޯރަމްގެ އެންމެހާ ބައިވެރިން • މި ފޯރަމް ދުރާގާތުން ބައްލަވަމުން އަދި އަޑު އައްސަވަމުން ގެންދަވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެންމެހާ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުން. السّــالم عليــكم ورحـمــةاللّـه وبـركاتـه، 2
އާދެ! މިއަދަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަޚުރުވެރި ހުރަވީ ދުވަސް .ހުރަވީ ދުވަހުގެ ހެޔޮއެދުމާ ތަހުނިޔާ ދިވެހިރާއްޖޭ ގެ ޤައުމީ ދިފާޢީ ބާރުގެ ނަމުގައި ރާއްޖޭގެ ޢިއްޒަތްތެރި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަދި ސިފައިންގެ އެންމެމަތީވެރިޔާ ޢަބްދުﷲ ޔާމީން ޢަބްދުލްޤައްޔޫމަށާއި ލޮބުވެތި ދިވެހިރައްޔިތުންނަށް އަރިސްކުރަން .އަދި އަޅުގަނޑަށް މި ފުރުސ ަތު ދެއްވިކަމަށްޓަކައި ދިވެހިބަހުގެ އެކަޑަމީއަށް އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޝުކުރު ދަންނަވަން.
ހިމޭންކަމުގެ ވައިރޯޅި ހިނިތުންވަމުން ދޭ ހިމޭންކަމުގެ ސާޙިލް މަތީ އުދުހެމުންދޭ ހިމޭން ޖައްވުގައި ބީހެމުން ،ފިރުމަމުންދޭ ހިމޭންކަން ވަނީ ފެތުރިފާ ދިވެހި ބިމުގާ
3
މިއީ ،ދިވެހި މިނިވަންކަމުގެ ޖައްވުގެ ކޮންފަދަ ރީތި ސިފަކުރުމެއްތޯ؟ ދިވެހި ތާރީޚުގެ ޞަފްޙާތަކުން ފެންނަން އޮތް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޙަޤީޤަތަކީ ދިވެހިން ދެކެފައިވާ މިނިވަންކަމުގެ ދިގު މާޒީ .މިނިވަންކަމަށް ކުރިމަތިވި ކޮންމެ ހުރަހެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާބަފައިން ލެއާއި ދާ އޮހޮރުވައިގެން ނައްތާލައި ،މި ޤައުމު މިނިވަން މުސްތަޤިއްލު ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި މިއަދުގެ ޖީލަށް ވާސިލުކޮށްދިންގޮތް.
ޤައުމީ އެތައް ބަޠަލުންނަކާއި އަބުޠާލުންނެއްގެ ޠާހިރު ލޭ އިސްލާމްދީނާއި މި ލޮބުވެތި ވަޠަނަށްޓަކައި އޮހޮރާލި އޮހޮރާލުމާއި އެ ޤުރުބާނީ .މިއަދުގެ ދިވެހިން ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި އިސްތިޤްލާލާ މެދު ދެކޭގޮތާ، ދައްކާ ވާހަކަތަކާއި ކަންތައްތައް ކުރާގޮތާމެދު އެއިން ބޭފުޅެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިމައްޗަށް ވަޑައިގެންފިނަމަ ވިދާޅުވާނީ ކީކޭތޯ؟ ވިސްނުމުގެ ލަގަނަށް ކުޑަކުޑަ ދުލެއް ދެއްވާ.
4
ާދ -މި ޒަމާނުގެ ގޮންޖެހުންތައް" މި އާދެ! މިރޭ އަޅުގަނޑު ވާހަކަ ދައްކާލާނީ "ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޖިހ ު މަޢުޟޫއަށް. އެންމެ ފުރަތަމަ އަޅުގަނޑުމެން ބަލާލަމާތޯ ޤައުމީ ބަޠަލުންނަކީ ކޮބައިތޯ؟ ޤައުމީ ބަޠަލުންނަކީ ދީނާއި ޤައުމަށްޓަކައި ބޮޑެތި ޤުރުބާނީ ތަކެއް ވެވަޑައިގެންފައިވާ ބޭފުޅުން. ޤައުމީ ބަޠަލުންނަކީ ޤައުމު ،ޤައުމަކަށް ހެއްދެވި މާތް ބަޠަލުން .ޤައުމުގައި އޮތް ވަޙްދަތެއް ،އެޅިފައިވާ ދީނީ ބިންގަލެއް ،ދެމިގެންވާ ރީތި އާދަތަކެއް ،ކުރެވިފައިވާ ފުރިހަމަ ބިނާތަކެއް ކުރެއްވި މާތް ބަޠަލުން .ޤައުމުގައި އޮތް މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ޤައުމަށް ގެނެސްދެއްވީ އެބަޠަލުންގެ ހިންމަތާއި މިންނަތުން .ޤައުމީ ބަޠަލުން ދެކެ ލޯބިވެވޭނީ ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވާ ބަޔަކަށް. އާދެ! ޤައުމީ ބަޠަލުން ނަކީ ކޮން ބައެއްކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބަޔަކަށް ނޭނގެ .އެބޭފުޅުން ޤައުމަށްޓަކައި ވެވަޑައިގެންނެވި ޤުރުބާނީ ބަލާކަށް ބޭނުމެއްނޫން .އެ ކަމަކަށް އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ވަގުތެއްވެސް ނެތް. 5
ރާއްޖޭގައި ފާހަގަކުރާ ޤައުމީ ދުވަސްތަކެއް އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ނޭނގެ .ޢަލީ ރަސްގެފާނެއް، ބޮޑުތަކުރުފާނެއް ،ދޮންބަންޑާރައިންނެއް ،އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ނޭނގެ .ޝަހީދުންގެ ދުވަހެއް ،ޤައުމީ ދުވަހެއް ،ހުރަވީ ދުވަހެއް ،މިނިވަން ދުވަހެއް ،ވައްކެއްނުވޭ .ޤައުމީ ބަޠަލުންނަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެން ފަޚުރުވެރިވާންޖެހުނަސް އެބޭފުޅުންގެ އުޅުއްވުމުގެ ރަނގަޅުގޮތްތައް ބަލައި އެބޭފުޅުން ޤައުމަށް ކުރައްވާފައިވާ ޚިދުމަތްތައް ފާހަގަކޮށް އެކަންކަމުން ޢިބުރަތް ލިބިގަންނާކަށް ނޭނގެ. މީ މިއަދުގެ ހާލަތަށްވާއިރު އަދި މާ ނާޒުކު މައްސަލައެއް ފެންމަތިވެއްޖެ .މިހާރު އިވެމުންދާ ބައެއް އަޑުތަކަކީ ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތަށް ލޯބިކުރާ އެކަކުވެސް އަހާހިތްވާނޭ އަޑުތަކެއްނޫން .މިދެންނެވި ޒާތުގެ ވާހަކަތައް ދައްކަނީ ތާރީޚު އެއްގޮތަކަށްވެސް ނޭނގިތިބެ ނުވަތަ ތާރީޚު ރަނގަޅަށް ދިރާސާނުކޮށް .މިފަދަ މީހުން ދިވެހި ތާރީޚުގެ މުހިންމު ހާދިސާތައް ގެންދަނީ އަމިއްލައަށް މާނަކުރަމުން .ބައެއް މީހުންނަކީ މި ކުރެވެނީ ކިހާވަރެއްގެ ކަމެއްކަން ނޭނގި މަޖަލަކަށް ހަދައިގެން މިފަދަ ވާހަކަތައް ދައްކާ މީހުން.
6
ދަންނަވަން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ ދިވެހިން ފަޚުރުވެރިވާ ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ އަގުވައްޓާލައި އެބޭފުޅުންގެ އަބުރު ނަގާލުމަށް ހިންގަމުންދާ ޖަރީމާތަކުގެ ވާހަކަ .މިއީ ،މިއަދު ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ އަގުހުރި ޖިހާދާއި ޤައުމީ ޚިދުމަތަށް މިޒަމާނުގައި އޮތް ވަރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއް. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި މިފަދައިން ދެކެވެމުންދާ ވާހަކަތަކުގެ ތެރެއިން ދިވެހިރާއްޖެ އިސްލާމްވި ހާދިސާ
ނަންގަވާ .އެ ހާދިސާގައިކިޔާ
ރަންނަމާރިއަކީ
އޭރު ރާއްޖޭގެ
ތަޚުތުގައި އިންނެވި ކީރިތި
މަހާރަދުންކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންނަށް ޤަބޫލު ކުރެވޭގޮތަށް އެ ވާހަކަ ގެންދަނީ ފަތުރަމުން. އައްސުލްޠާން މުޙައްމަދު ބިން ޢަބްދުﷲ ސިރީބަވަނާދީއްތަ މަހާރަދުން ނުވަތަ މަޝްހޫރު ދަރުމަވަންތަ ރަސްގެފާނުގެ އިސްތަށިފުޅުގައި ތާރީޚީ އެއްވެސް ހެއްކެތް ނެތި ދޮގު ބަދުނާމުތަކެއް އެޅުވުމުގެ ސިއްރަ ކީ ކޮބައިތޯ؟
7
މި ސުވާލަށް ޖަވާބު ހޯދުމަށް ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތުގެ ރުކުން ތަކަކީ ކޮބައިތޯ ނަޒަރު ހިންގަވާ .ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތު އުފެދި ދިރި އޮތީ ކީއްވެތޯ އަދި ކިހިނެއްތޯ ޢިލްމީ ބަހުސަކުން ދިރާސާ ކުރައްވާ .އެ ކަމާ މެދު ފުންކޮށް ފިކުރު ޖހޭ ޙަޤީޤަތަ ކީ ްވން ެ ކޮށްލައްވާ .ޖާހިލު ކަމާއި ނިފާޤުގެ އަނދިރިކަން ވެރިވެފައި ނުވާ ނަމަ އެއްބަސ ާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތާއި ،އެއް ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދިރިދެމި އޮތުމުގެ ނަޞީބުގެ ކުރިއާއި ފަހަތުގައި ވަނީ މާތްވެގެން އިސްލާމްދީންކަން .އެހެންވީމާ ބުދުދީން ފަދަ ބާތިލު ދީނެއް ދޫކުރައްވައި، އިސްލާމްދީން ޤަބޫލު ކުރައްވައި ،ރާއްޖެ އިސްލާމް ކުރެއްވި ކީރިތި މަހާރަދުންނާމެދު މި ޤައުމާއި އިސްލާމްދީން ދެކެ ނަފުރަތުކުރާ ފަރާތްތަކުން ކިހާވަރަކަށް ރުޅިއަރާނެތޯ؟ މިފަދަ ޚިދުމަތްތެރި ރަސްކަލެއްގެ އަބުރުފުޅު ކަތިލަން ކިހާވަރަށް ބޭނުންވާނެތޯ؟ މިހުންނަނީ އެނގިގެން ނަމަވެސް އަދި ނޭނގި ނަމަވެސް ދީނާ ޤައުމުގެ ދުޝްމަނުން ރުއ ްސުމަށް ކުރެވޭ ކަންތައްތައް .ނޫނީ އެވެރިން ފަހަތުގައި ތިބެގެން އިސްލާމްދީނާއި ދިވެހިން ނާ ދެކޮޅަށް ރާވައިގެން ހިންގާ ބޮޑެތި ޖަރީމާތައް. 8
ދިވެހިރާއްޖެ އެބޭފުޅަށްޓަކައި އެންމެ ފަޚުރުވެރިވާ ޤައުމީ ބަޠަލަކީ އައްސުލްޠާނުލް ޣާޒީ މުޙައްމަދު ތަކުރުފާނުލް އައުޒަމް ސިރީ ސަވާދީއްތަ މަހާރަދުން .އެ ރަދުންނާ ބެހޭގޮތުންވެސް ހަޑިހުތުރު ވާހަކަތައް މިއަދު ދައްކަމު ން އެބަގެންދޭ .ފުށެތިކާލުން ނުވަތަ ޕޯޗްގީޒުންގެ އަތްދަށުން ޤައުމު މިނިވަންކޮށްދެއްވީ ރީތި އަންހެން ކުއްޖެއްގެ ކައިވެނިފުޅަށް ޓަކައޭ ،ނުވަތަ ޢަލީ ރަސްގެފާނުގެ ދަރިކަނބަލުން ސިއްތިމާވާއަށް ޓަކައޭ ކިޔައިގެން މިދައްކަ ނީ ކޮން ވާހަކައެއްތޯ؟ މި ވާހަކަ ދައްކާ ފަރާތްތަކުން ނުދައްކާ ވާހަކައަކީ އެކައިވެނިފުޅަށް ފަހުގައިވެސް ،ރާއްޖެ އިސްލާމް ނުކުރެއްވިއެއް ކަމަކު އަރާމައި އުފަލުގައި ރާއްޖެ ދޫކުރައްވައި މަލިކުގައިވެސް އުތީމު މަހާރަދުންނަށާ އި އާއިލާއަށް އުޅެވެން އޮތް ވާހަކަ .ޣާޒީގެ ރަދުން ރާއްޖެ މިނިވަންކޮށް ދެއްވުމަށް ފަހުގައިވެސް ޤައުމަށް ކޮށްދެއްވާފައިވާ އަގުހުރި ޤައުމީ ޚިދުމަތްތަކުގެ ވާހަކަ.
9
ޣާޒީ ބަންޑާރައިންގެ އަގުހުރި ޤައުމީ ޚިދުމަތުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންގެ ގިނަ މީހުންނަށް އެނގެނީ ،ނޫނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި އާންމުކޮށް ކިޔާއުޅެނީ ޕޯޗްގީޒުންގެ އަނިޔާވެރި އަޅުވެތިކަމުގެ 15އަހަރަށް ފަހު ރާއްޖެ މިނިވަންކޮށްދެއްވި ވާހަކަ .އެއީ އެ ދިގު މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ޤައުމު ވެއްޓިފައިވާ ފުންވަޅުގަނޑު ން ނަންގަވައި ،ޤައުމު ބިނާކޮށް އާރާސްތުކުރެއްވި ޤައުމީ ބަޠަލް .ސޮލީބީ އިސްތިޢުމާރުގެ ވަކިތަކުން ،އިސްލާމީ ނޫރު މި ޤައުމުން އަބަދަށްޓަކައި ނިއްވާލަން ކުޅަ މަސައްކަތް ހުއްޓުވައި ،ދީން ރައްކާތެރިކޮށްދެއްވި ލީޑަރު. ޤައުމުގެ ދިފާޢުގައި ،ދިފާޢީ ލަޝްކަރެއް އެކުލަވާލައްވައި އިންތިޒާމު ކުރެއްވި ކޮމާންޑަރު .ރާއްޖޭގައި އިސްލާމީ ތަޢުލީމް ދެއްވަން ފައްޓަވައި ،ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިޖްތިމާޢީ ހަމަޖެހުމާއި ޢަދުލްއިންސާފު ޤާއިމުކުރެއްވި ކީރިތި މަހާރަދުން .ފައިސާގެ ގޮތުގައި ބޮލީގެ ބަދަލުގައި ދިގުލާރި ޖައްސަވައި ،ރާއްޖެއަށް ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ލީގަލް ޓެންޑަރެއް ތަޢާރަފުކުރެއްވި އިޤްތިޞާދީ މާހިރު. އައްދައުލްތުލް މަޙަލްދީބިއްޔާގެ ނަމުން ދިވެހި ދައުލަތަށް ނަންދެއްވައި ،ޤައުމީ ނިޝާނެއް އުފައްދަވައި، ތާނައަކުރު ތަޢާރަފުކުރައްވައި ،ޤައުމިއްޔަތެއްގެ ބިންގާ އަޅުއްވައިދެއްވި ހަރުދަނާ ޝަޚްސިއްޔަތު. 10
މި ޙަޤީޤަތް މިއަދުގެ ދިވެހި ދަރިންނަށް އެނގޭނަމަ އުތީމު މަހާރަދުންނާމެދު ހަޑިހުތުރު ،ލަދު ވާހަކަތައް ދައްކާ ފަތުރާ ފަރާތްތަކަށާއި އެވާހަކަތަކަށް މި ޤައުމުން ޖާގަ ލިބުނީސްތޯ؟ މިކަންކަން އަޅުގަނޑުމެން އަދުގެ ޒުވާނުންނަށާއި ކިޔަ ވާކުދިންނަށް ނޭނގުމަކީ ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޖިހާދު ވަޒަން ކުރުމުގައި އޮތް ކިހާބޮ ޑު ގޮންޖެހުމެއްތޯ؟ މިއަދު މި ފާހަގަކުރެވޭ ރާއްޖޭގެ ހުރަވީ ދުވަސް ނިސްބަތްވަނީ އައްސުލްޠާނުލް ޣާޒީ ޙަސަން ޢިއްޒައްދީނު ސިރީ ކުލަރަންމީބަ ކައްތިރިބަވަނަ މަހާރަދުން ނުވަތަ ދޮންބަންޑާރައިންނަށް .ދޮންބަންޑާރައިންގެ ޤައުމީ ޖިހާދާ އި އެބަޠަލުގެ އާދަޔާ ޚިލާފު ޝަޚްސީ ސިފަތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑަށް ފެންނަ އެންމެ ފާހަގަކުރެވޭ އެއް ުނ ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް ޝައުޤުވެރިކަމެއް ނެތް މިންވަރު. ސިފަފުޅަކީ އަމިއްލަ އެދުމެއް ނެތްކަން .އަމުދ ް ހޮޅީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުން ދިވެހިން ސަލާމަތް ކުރައްވައި ދިވެހި ޤައުމު މިނިވަން ކުރެއްވުމާ ގުޅިގެން އެމަނިކުފާނަށް ރާއްޖޭގެ ވަލީ ނުވަތަ ރަސްކަން ހައްޤުވެއްޖެކަމަށް ދިވެހިން ޤަބޫލުކުރި .އަދި ވެރިކަން ޤަބޫލުފުޅު ކުރެއްވުމަށް ދިވެހިން އެމަނިކުފާނުގެ އަރިހުގައި ތަކުރާރުކޮށް އާދޭސްވެސް ދެންނެވި. 11
އެކަން ގަބޫލުފުޅު ނުކުރައްވައި ހޮޅިން ރާއްޖެ އަޅުވެތިކުރުމަށްފަހު ގެންދިޔަ ރަދުން ،އައްސުލްޠާން މުކައްރަ މް މުޙައްމަދު އިމާދުއްދީނަށް އިންތިޒާރު ކުރެއްވި .ދޮންބަންޑާރައިންނަކީ ވެރިކަމުގެ އެދުންފުޅުން އެއްކިބާވެ ހަމައެކަނި ޤައުމީ ލޯބީގައި ޖިހާދުކުރެއްވި ބަޠަލެއްކަން ޢަމަލާއި ބަހުން ހާމަކޮށްދެއްވި. ފިދާވާނަމޭ ދިވެހި ޤައުމުގެ ޝަރަފުގާ ހިދާޔަތުގެ ނޫރުން ހިތާ މޭ ފުރުމުގާ ހުދާ ފެހި ރަތާ ވިހުރުވާދޭށެ އެކުގާ އަދާ ،އިއްޔެއާ ،މާދަމާ ،ތާ އަބަދުގާ، މިއީ އެދުވަހު އިވުނު އަޑުތައް .އެކަމަކު މިއަދު މިއިވޭ އަޑުތަކާއި ފެންނަ މަންޒަރުތައް މި ހާދިސާއާ ކިހާ ތަފާތު ތޯ؟ ޤައުމުގެ ވެރިކަމަށްޓަކައި މިއަދު ކޮށްފައި ނުކުރަނީ ކޮން ކަމެއްތޯ؟ އަޅުގަނޑުމެންގެ ވިސްނުމާ ފިކުރަށް އައިސްފައިވާ ބޮޑު ބަދަލު މި ޤައުމަށް ގޮންޖެހުމަކަށް ނުވޭތޯ؟
12
ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤްލާލު ބަޔަކު ނަގާލުމުން ނުވަތަ ނަގާލަށް އުޅުމުން އެކަންތައްތައް އަސްކަރިއްޔާއިން ހައްލުކުރުމަށް ހިންގާ އޮޕަރޭޝަންތައް ރައްޔިތުންނަށް އޮޅުވާލުމަށް ނުވަތަ ތާރީޚަށާއި އަންނަންއޮތް ޖީލުތަކަށް އެހެން މަންޒަރެއް ދެއްކުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކާމެދުވެސް އެއްޗެއް ދަންނަވާލަން މިއީ މުނާސަބު ފޯރަމެއް ކަމުގައި އަޅުގަނޑު ދެކެން .އަޅުގަނޑު ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ބަޔަކު އެފަދަ ކަންތައްތަކެއް ކުރާނަމަ އެކަންކަން ދިފާޢުކޮށް ،އެކަންކަމުގެ ޙަޤީޤަތް ރައްޔިތުންނާއި ތާރީޚަށްޓަކައި އާންމުކޮށް ހާމަކޮ ށް ސާފުކޮށްދިނުމަކީ މި ޤައުމުގެ ޙައްޤުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް. މިފަހަކަށްއައިސް މިގޮތަށް ދެކެވޭ ދެ ވާހަކައަކަށް އަޅުގަނޑު ބަލާލާނަން. އެއް ވާހަކައަކީ 1950ގެ އަހަރުތަކުން 1960ގެ އަހަރުތަކަށް ދެމިގެންދިޔަ ދެކުނު ގަޑުބަޑު ނުވަތަ ދެކު ނު ބަޣާވާތުގެ ވާހަކަ.
13
މި ހާދިސާއާ ގުޅިގެން ދިވެހިންގެ މިނިވަންކަމުގެ ބަޠަލު ސުމުއްވުލް އަމީރު އިބްރާހީމް ނާޞިރު ރަންނަބަޑޭ ރި ކިލެގެފާނަށް އެމީހަކު ހިތުހުރި އެއްޗެއް ކީކަމުގައ ިވިޔަސް އޭގެ ދިފާޢުގައި ތެދުވާނެ އަދި މީޑިއާތަކަށް އަރައި ރައްދުދޭނެ އެމަނިކުފާނުގެ އަރިހު ބޭފުޅުންނެއް ،އާއިލާގެ ބޭފުޅުންނެއް މިރާއްޖެއަކުނެތް .އެކަމަކު އަޅުގަނޑުމެ ން ވިސްނާލަންވީ މި މައްސަލައަކީ ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުން ބައެއް ވަކިކޮށް ،ވަކި ވެރިކަމެއް ޤާއިމުކޮށް ،ޤައުމުގެ އިސްތިޤްލާލު ނަގާލައި ހަނގުރާމަ އިޢުލާން ކުރުމާގުޅިގެން އުފަންވި މައްސަލައެއްކަން .ދުނިޔޭގެ ތާރީޚަށް ބަލާއިރު މިފަދަ ގިނަ މައްސަލައަށް ބޮޑެތި ލޭ އޮހޮރުވުންތަކާއި ،ބައިގަރުނެއްހާ ދުވަހަށް ދިގު ދެމިގެންދި ޔަ ހަނގުރާމަތަކާއި އެތައްހާސް ބައެއްގ ެ ފުރާނަވަކިވެ ދިއުމަށްފަހުވެސް ހައްލުނުވެ އޮތްތައް ދުރާގާތުން ދަނީ ފެންނަމުން .މި ވާހަކަ މިގޮތަށް ދެންނެވުމުގެ މުރާދަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް މި ގަޑުބަޑުގެ ތެރޭގައި ދެފަރާތުން ހިންގާފައިވާ ލާއިންސާނީ ޢަމަލުތައް ޤަބޫލު ކުރުމެއްނޫން .ޤައުމީ ނިސްބަތުގައި ޙަޤީޤަތަށް ވާސިލުވުން.
14
އަޅުގަނޑު ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ރައީސް ނާޞިރަށް ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމުގެ ބަޠަލުގެ ފަޚްރާއި ޝަރަފުވެރި މަޤާމު ޙައްޤުވަނީ ދިވެހި ޤައުމު ތިން މިނިވަން ކުރެއްވުމަކުން މިނިވަން ކުރައްވާފައިވާތީ. ފުރަތަމަ މިނިވަން ކުރެއްވުމަކީ ރާއްޖޭގެ ބިމުން ބަޔަކަށް ދަހިވެތިވެގެންތިބި އިނގިރޭސި އިސްތިޢުމާރާ ގުޅިގެން ހުވަދޫ ކަނޑުން ދެކުނުގެ ސަރަހައްދު ދިވެހި ޤައުމުން ވަކިކޮށް ވަކި ދައުލަތެއް އުފެއްދުމަށް ކުރި މަސައްކަތް ހުއްޓުވައި ،ޤައުމުގެ އިސްތިޤްލާލާއި ސަރަޙައްދުގެ އަމިއްލަކަން ނުވަތަ ޓެރިޓޯރިއަލް އިންޓެގްރިޓީ ޤައުމަށް އަބުރާ ހޯއްދަވައިދެއްވުން.
ދެވަނަ މިނިވަންކަމަކީ މީލާދީން 1887ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އިނގިރޭސީންގެ ހިމާޔަތުގެ ނަމުގައި ދިވެހި ން ތަހަންމަލުކުރި އަޅުވެތިކަމުން މިނިވަން ކުރެއްވުން .މި ދެންނެވި ދެކަމަކީވެސް އަސްކަރިއްޔާގެ ދުސްތޫރީ އަދި ޤާނޫނީ އިހްސާސްތައް އޮތް ދެކަންތައް.
15
ތިންވަނަ މިނިވަންކަމަކީ މި ޤައުމުގެ އިޤްތިޞާދު ވޯރާ ވިޔަފާރިވެރިންގެ އަތްދަށުން މިނިވަން ކޮށްދެއްވުން. މިއަދުގެ ކިޔަވާކުދިންނާއި ޒުވާނުންނަށްވެސް އެނގޭނެ ޤައުމެއްގެ އިޤްތިޞާދު ބައެއްގެ މުށުތެރެއަށް ލުމުން އެ ޤައުމެއްގެ ވެރިކަންވެސް އެބައެއްގެ މުށުތެރެއަށް ލެވުނީކަން .ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ،އިސްތިޤްލާލާއި ޤައުމީ ނިންމުންތައް އަމިއްލަކަންމަތީ ނިންމުމުގެ ބާރު ބީވެ ދިޔައީކަން. މި އަގުހުރި ޚިދުމަތްތަކާމެދު ފުންކޮށް ވިސްނާލުމުން ރައީސް ނާޞިރުގެ ޝަޚްސީ ހިކުމަތު ޢަމަލީއާއި، ހިތްވަރާއި ކެރުމާއި ،ކުޅަދާނަކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިން ސެލިއުޓް އަރުވަން ނުޖެހޭތޯ؟ އެމަނިކުފާނަށްޓަކަ އި ޤައުމު ދަރަނިވެރިވެފައިވާ މިންވަރާއި ޝުކުރުވެރިވާންވީ މިންވަރު ހިތުގެ ހިމަހިމަ ނާރުތަކުންވެސް ބުނެ ނުދޭތޯ؟
16
ދެން އަޅުގަނޑު ބާލާލާނީ ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ ހާދިސާއަށް .އެއީ ދިވެހިންގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ކުށެއްނެތް 19ބޭކަލަކު ޝަހީދުކޮށްލި ރަހުކުޑަ ހާދިސާއެއް .މި 19ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން 8ބޭކަލުންނަކީ ދިވެހިރާއްޖޭ ގެ ފަޚުރުވެރި ސިފައިން .ނޮވެންބަރު ތިނެއްގެ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގައި ދުޝްމިނުންގެ ބަޑީގެ ވަޒަންތަކުން ދިވެހިން ގެ 39ބޭކަލަކު ޒަޚަމުކޮށްލި .ރާ އްޖޭގެ ވެރިކަމުގެ ދަހިވެތިކަމުގައި އޭރު އޮތް ޤާނޫނީ ވެރިކަން ބަދަލުކުރުމަ ށް ޒަމާނީ ހަތިޔާރާއެކު ރާއްޖެ ގެނައީ އޭރު ދުނިޔޭގައި ބިރުކުޑަކަމުންނާއި ގެރިއްލާ ހަނގުރާމައިގައި އެންމެ މަޝްހޫރު ތަމަޅަ ޓެރަރިސްޓުން. 80ތަމަޅަ ޓެރަރިސްޓުންނާއެކު ޤައުމަށް ޚިޔާނާތްތެރިވި ޚާއިނުން ރާއްޖެއަރައި ފަތިސް ދަންމަތީގައި ދެމުންދި ޔަ ހަމަލާތަކަށް
ވަގުތުން ރައްދުދީ ،ދުޝްމަނުން
ފަހަތަށް ޖައްސައި ޤައުމު ސަލާމަތްކޮށްދެއްވި ދިވެހި
ސިފައިންނަށާއި އޭރުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަދި ސިފައިންގެ ވެރިޔާ ،ރައީސް އަލްއުސްތާޛު މައުމޫން ޢަބްދުލްޤައްޔޫމާ ބެހޭގޮތުން ދައްކަމުންދާ ދޮގު ބުހުތާން ހުރިހާ ވާހަކަތަކެއް މިތަނުގައި ދެއްކުމުގެ ބޭނުމެއްނެތް.
17
ސިޔާސީ ޕޯޑިއަމްތަކަށް އަރާ ،އެދުވަހު ސިފައިންނާއި ސިފައިންގެ ވެރިން ތިބީ ބޮނދާ ފިލަޔޭ ބުނީމާ، ދުޝްމަނުން ޖަހަމުންދިޔަ ވަޒަންތަކުގެ ކުރިމައްޗަށް ،ލޯބިވާ މައިންބަފައިންނާއި އަނބިންނާއި ދަރިން ދޫކޮށް ނުކުމެ ޝަހީދުވި ބަޠަލުންގެ ހިތުގައި ރިހޭނެ ރިހުން ވަޒަން ކުރައްވާ .އެ ބޭފުޅުންގެ އާއިލާތަކުގެ ބޭފުޅުން ގެ ހިތަށް ކުރާނެ އަސަރު ހިތްޕުޅަށް ގެންނަވާ .އެދުވަހު ހުވަފަތްވި އަނބިންނާއި ޔަތީމުވި ދަރިން މި ފަސްގަނޑުގައި އަދިވެސް އެބަތިބި.
ތިޔަ ފެނިވަޑައިގަންނަވަނީ ނޮވެންބަރު ތިނެއްގެ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގައި ޝަހީދުވި ސިފައިން.
18
ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޖިހާދާއި މި ޒަމާނުގެ
ގޮންޖެހުންތަކަށް ބަލާއިރު އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ ޤައުމީ ލޯބީގެ
ހިތަކީ ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތުކަން މިއަދުގެ ދަރިންނަށް ނޭނގުން .ނުވަތަ އެކަމަށް އިޙްތިރާމު ނުކުރުން .އަދި ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތުގެ އެންމެ ބާރުގަދަ އަސާސަކީ އިސްލާމްދީންކަން ވަޒަން ނުކުރުން .އެކަން ޤަބޫލު ނުކުރުން. ޒަމާނުއްސުރެ ދިވެހިންގެ ހިތްތަކުގައި ދީނީ ލޯތްބަށް އޮތް އިސްކަން ކުޑަކޮށް ދީނީ ބައިބައިވުން އުފަންކޮށް، އިސްލާމްދީން ފިޔަވައި އެހެން ދީންތަކަށް މި ޤައުމުން ޖާގަ ހޯދަން ކުރާ މަސައްކަތްތައް. ދިވެހިބަހަށް ދެވޭ އިސްކަމާއި ޤަދަރާއި ހައިބަތަށް އިހުމާލުވުން .ދިވެހިބަހަކީ ޒަމާނަށް ނުފެތޭ ބޯދާ ބަހެއް ގެ ގޮތުގައި އަދި ކ ުރިއެރުމާއި ތަރައްޤީއަށް އޮތް ހުރަހެއް ކަމަށް ހިވާ ހީވުން. ދިވެހިންގެ އާދަކާދައާއި ސަޤާފަތަކީ އެއްވެ ސް ހުރުމަތެއްނެތް އިހުތިރާމެއްނެތް ކަންތައްތަކެއް ކަމަށް ބެލުން. ދިވެހިންގެ ތާރީޚަކީ އެއްވެސް ޙަޤީޤަތެއްނެތް ފުލޯކު ވާހަކައެއްގެ ގޮތުގައި ދެކުން.
19
ޤައުމީ ބ ަޠަލުންނާއި އަބްޠާލުންގެ ޤައުމީ ޖިހާދާއި ޤައުމީ ޚިދުމަތް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ނޭނގުން .އަމިއްލަ އެދުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ދެވަނަ މަންމަ ކަމުގައިވާ މި ލޮބުވެތި ވަޠަން ހަވަރަށް ދިނުން .ޤައުމަށް ކޮންެ މެ ގޮތެއްވިޔަސް ،ތިމާ ސަލާމަތްވާނެ ކަމަށް ހީކޮށް އުފާކުރުން. އަޅުގަނޑުގެ ވާހަކަކޮޅު ނިންމާލާނީ ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޖިހާދުގެ އަގުވަޒަން ކުރާ ބައެއް ކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެ ން ދިވެހި ދަރިން ލެއްވުން އެދި ދުޢާކުރަމުން .އަދި ހުރަވީ ދުވަހުގެ ބަޠަލު އައްސުލްޠާނުލް ޣާޒީ ޙަސަ ން ޢިއްޒުއްދީނާއި ހުރިހާ ޤައުމީ ބަޠަލުންނާއި އަބްޠާލުންނަށް މާތް ﷲ ސުވަރުގޭގެ ދާއިމީ ރަހުމަތް ލެއްވުން އެދި ދުޢާ ކުރަމުން .ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ. والسّالم عليــكم ورحـمــة اللّـه وبـركاتـه
20