seu სტუდენტური გაზეთი

SEU Herald

2021 წელი

იტალიელების თვალით დანახული საქართველო სმენადაქვეითებულთა პრობლემები საქართველოში აკაკი ჩანკაშვილი: „თუ მე შემიძლია არ მესმოდეს და ისე ვცეკვავდე, მაშინ ყველაფერი შემიძლია!“

სტრესი პანდემიის ფონზე გორის საბრძოლო დიდების მუზეუმი ვიზიტორების მოლოდინ შია იოგა და პილატესი

ბავშვთა კალათბურთი საქართველოში

გიორგი კობალაძე: „ჩემი მიზანი საყვარელი საქმის საზოგადოებაში პოპულარიზაციაა“

SEU Herald 2021 წელი უცხოელები საქართველოში

იტალიელების თვალით დანახული საქართველო უკვე რამდენიმე წელია, რაც არასამთავრობო ორგანიზაცია „სამოქალაქო ფორუმი“ გორში, ვერხვების დევნილთა დასახლებაში, ევროკომისიის მიერ სრულად დაფინანსებული „ევროპის სოლიდარობის კორპუსის“ ფარგლებში, უცხოელ მოხალისეებს იღებს. ამჟამად „ფორუმი“ ორ იტალიელ მოხალისეს _ ფრანჩესკა ზამბელსა და კიარა ლორენცინს მასპინძლობს. ისინი უკვე 6 თვეა, რაც საქართველოში ცხოვრობენ. მათი მოვალეობა სამოქალაქო განათლებისა და მშვიდობის მშენებლობის შესახებ, არაფორმალური განათლების მეთოდებით, სხვადასხვა სემინარებისა და ვორქშოფების ჩატარებაა. ისინი, ასევე, დაინტერესებულ პირებს გორის უნივერსიტეტში სრულიად უსასყიდლოდ იტალიურ ენას ასწავლიან. ფრანჩესკა ზამბელი 26 წლისაა. ის მაგისტრატურის სტუდენტია და ტრენტოს უნივერსიტეტში საერთაშორისო ურთიერთობებს სწავლობს. „გაცვლითი პროგრამით, ერთი სემესტრი, სანქტ-პეტერბურგში ვსწავლობდი. იქ ყოფნისას აღმოვაჩინე, რომ რუსეთში ქართული სამზარეულო ძალიან პოპულარულია. ამის შემდეგ გადავწყვიტე, საქართველოში მემოგზაურა და ამ ქვეყნის შესახებ უფრო მეტი შემეტყო. 10

დღე გაგრძელდა ჩემი ქართული ვოიაჟი, რამაც აღფრთოვანებული დამტოვა,“_ განაცხადა იტალიელმა მოხალისემ. მოგვიანებით ფრანჩესკამ სხვადასხვა შესაძლებლობების ძიება დაიწყო, რომლებიც თავის მომავალ პროფესიასთან, გარკვეულწილად, იქნებოდა დაკავშირებული. ასე აღმოაჩინა „ევროპის სოლიდარობის კორპუსის“ პროექტი, რომელიც საქართველოში ხორციელდებოდა. ის, ახლა, მოხალისეობის პარალელურად, სამაგისტრო ნაშრომს წერს, რომელიც ქართველი დევნილების მდგომარეობას ეხება. ზამბელის თქმით, ქართველები და იტალიელები უფრო მეტად

2

ჰგვანან ერთმანეთს, ვიდრე განსხვავდებიან: „ჩვენ გვიყვარს ხალხთან ურთიერთობა, მათთან საუბარი, ცხოვრებით ტკბობა, პროფესიული და პირადი ცხოვრების ბალანსი.“ ფრანჩესკა ამბობს, რომ როგორც იტალიაში, ისე საქართველოშიც დიდი სხვაობაა სხვადასხვა კუთხეებს შორის _ გულისხმობს ბუნებას, საკვებს, კულტურასა და დიალექტებს. აქვე, აღნიშნავს მომსახურების სფეროში არსებულ თვალშისაცემ სხვაობებსაც. „აქ შედარებით მარტივია სილამაზის სალონში მისვლა და მომსახურების მიღება. მაგალითად, იტალიაში, ერთი კვირით ადრე უნდა დარეკო სტილისტთან, რომ ჩაეწერო. საქართველოში კი, როგორც ჩანს, ხანგრძლივად ლოდინი არ გიწევს.“ იგი ქართულსაც ეუფლება. მიაჩნია, რომ ძალიან რთული ენაა, თუმცა, ამავდროულად, მომაჯადოებელი და უნიკალურიც. რაც შეეხება ქართველების მენტალიტეტს, ფრანჩესკა ფიქრობს, რომ ეს მეტწილად იმაზეა დამოკიდებული, თუ სად ცხოვრობს კონკრეტული პიროვნება. „თბილისში ახალგაზრდები, ძირითადად, პროგრესულად მოაზროვნენი არიან, მაგრამ რეგიონებში _ ოდნავ ნაკლებად. დამკვიდრებულია ნეგატიური დამოკიდებულება ქალის როლსა და ლგბტ საკითხებზე.“ - შენიშნა ზამბელმა. მეორე მოხალისე - კიარა ლორენცინი 27 წლისაა. იგი ვენეციის კაფოსკარის უნივერსიტეტის ენებისა და საერთაშორისო ურთიერთობების მაგისტრატურის სტუდენტია. ისიც, ფრანჩესკას მსგავსად, სხვადასხვა შესაძლებლობებს ეძებდა ჰუმანიტარულ სფეროში. მოხალისეობა ძირითადად იმის გამო გადაწყვიტა, რომ სულ სახლში არ ყოფილიყო და საკუთარი CV-სთვის სხვა საინტერესო გამოცდილებებიც შეემატებინა. „სიმართლე გითხრათ, საქართველო - ეს სრულიად შემთხვევითი არჩევანი იყო. წავიკითხე პროექტი, მომეწონა და აპლიკაცია

შევავსე. სხვაგანაც მქონდა განცხადებები გაგზავნილი, მაგრამ, „სამოქალაქო ფორუმი“ პირველი იყო, რომელიც გამომეხმაურა და მეც სხვა შემოთავაზებები უკუვაგდე“ განაცხადა კიარამ. ამბობს, რომ პირველადაა საქართველოში. აქამდე, ჩვენი ქვეყნის შესახებ ბევრი არაფერი სმენოდა. უთხრეს, რომ ძალიან კარგი ქვეყანაა სტუმართმოყვარე ხალხით. მანაც სხვა არანაირი გამოკვლევა აღარ ჩაატარა, რადგან სურდა, რომ ჩამოსვლისას სიახლე შეეგრძნო. კიარამ, ამ დრომდე, ვერ შეძლო ადგილობრივებთან პირისპირ გასაუბრება, რათა ქართველების

მენტალიტეტის ზოგადი პორტრეტი შეექმნა. ამბობს, რომ შესაძლოა, ქართულ სოციუმში არსებობენ ისეთებიც, რომელთაც ჯერ კიდევ რეტროგრადული აზროვნება აქვთ, მაგალითად, იმაზე თუ როგორ ხედავენ ქალებს ქართულ საზოგადოებაში. „რამდენჯერმე ითქვა ამის შესახებ, რომ ამ ქვეყანაში გენდერული უთანასწორობის პრობლემა დიდია.“ ქართულ საზოგადოებაში ტაბუირებულია ქალთა ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული საკითხები. კერძოდ, ქალის ჰიგიენაზე, კონტრაცეფციასა თუ რეპროდუქციულ ჯანმრთელობაზე საუბარი. „ამიტომაც გვსურს ამ თემებზე საუბარი ჩვენს მიერ ორგანიზებულ სემინარებში, რადგან მივედით იმ დასკვნამდე, რომ ბავშვები ამაზე ნამდვილად არ საუბრობენ სკოლებში.“ ლორენცინმა დასძინა, რომ ერთ-ერთი პირველი, რაც აქ ყოფნისას შენიშნა, იყო ის, თუ როგორ მართავენ ქართველები საკუთარ დროს. განაცხადა, რომ თავიდან გაუჭირდა ამ მხრივ ადაპტირება, რადგან ისინი ბოლო წუთს ეუბნებოდნენ გეგმების

SEU Herald 2021 წელი ცვლილების შესახებ და ეს მისთვის ცოტა შემაწუხებელი იყო. კიარა მიიჩნევს, რომ როგორც იტალიელებს, ისე ქართველებს შესანიშნავი სამზარეულო აქვთ, რაც მეგობრებსა და ოჯახის წევრებთან დროის გატარების არაჩვეულებრივი საშუალებაა. ლორენცინის აზრით, ერთ-ერთი დიდი პრობლემა, რომლის წინაშეც, დღეს, საქართველო დგას, ნარჩენების გადამუშავების ნაკლებობა და გარემოს დანაგვიანებაა. ისევე,

როგორც მაწანწალა ძაღლებისა და კატების დიდი რაოდენობა ქალაქებში. „აქ ყოფნისას შევნიშნე, რომ შენობები ძალიან ძველი და დეკადენტურია და ხალხს ახალი და ძვირადღირებული მანქანის ყოლა კეთილმოწყობილ სახლს ურჩევნია. ასევე, მინდა შევეხო რეკრეაციული პარკების საკითხს, რომელთაც დიდი პოტენციალი აქვთ. ზოგჯერ ხედავ, რომ დაწყებულია მათი კეთილმოწყობის სამუშაოები, მაგრამ ჭიანურდება დასრულება.“ - დასძინა კიარამ.

იტალიელი მოხალისეები საქართველოში სექტემბრამდე დარჩებიან. ისინი გორელი ახალგაზრდებისთვის გარემოს დაცვაზე, უთანასწორობაზე, კულტურაზე, ადამიანის უფლებებსა და სხვა საინტერესო თემებზე ცნობიერების ამაღლებას, კვლავინდებურად, გააგრძელებენ იმ იმედით, რომ ახალი თაობა უფრო მეტად განვითარებულ, ძლიერ საზოგადოებასა და სახელმწიფოს შექმნის. ავტორი - თორნიკე კაკალაშვილი

ფსიქოლოგია

სტრესი პანდემიის ფონზე

პანდემიისგან გამოწვეულმა ხანგრძლივმა იზოლაციამ და შეზღუდვებმა ცხოვრების ტემპი რადიკალურად შეცვალა. უჩვეულო გარემო, ჯანმრთელობასა და სოციალურ საკითხებთან დაკავშირებული პრობლემები მოსახლეობის ემოციურ მდგომარეობაზე ნეგატიურად აისახა. ადამიანები ამ პირობებში როგორც

ფიზიკურ გადარჩენაზე, ასევე, ფსიქიკური სტაბილურობის შენარჩუნებაზე ფიქრობენ. სოფიო ტალახაძე (ფსიქოლოგი, არტთერაპევტი, ფსიქოსინთეზისა და B.O.P. სპეციალისტი): _ ყველა ადამიანი განსხვავებულად ხვდება სიახლეს. ეს დამოკიდებულია თვითრეგულაციის უნარზე. პანდემიით გამოწვეული იზოლაციაც, ცხადია, როგორც უჩვეულო ყოფა, ყველამ განსხვავებულად მიიღო. მოიმატა გარკვეულმა ფსიქიკურმა პრობლემებმა, რაც, ზოგ შემთხვევაში, სომატურადაც გამოვლინდა. ადამიანი სოციალური არსებაა და რთულია მისთვის იზოლაციაში ყოფნა, მაგრამ, თუკი მედლის მეორე მხარეს განვიხილავთ, მივხვდებით, რომ საკუთარ თავთან

განმარტოება ზოგჯერ საჭიროც კია. პანდემიის პერიოდში გამოიკვეთა დაუცველობის განცდა, რასაც, ერთი მხრივ, ავად გახდომის შიში ბადებს და, მეორე მხრივ, ეკონომიკური კრიზისი. მოზარდებისთვის ჩაკეტილი გარემო უფრო მაღალი რისკების შემცველი აღმოჩნდა, რადგან ამან კომპიუტერთან მიჯაჭვულობა და საკუთარ თავში ჩაკეტილობა გამოიწვია. შფოთვისა და სტრესის მიმართ მოწყვლადობას გაურკვეველი და ბუნდოვანი მდგომარეობა იწვევს. იმისათვის, რომ ჯანსაღი ადაპტაცია შევძლოთ

შეიძლება ძლიერი შფოთვა გამოიწვიოს. ლელა ბობოხიძე (ექიმი, ფსიქოლოგი):

_თითოეული ადამიანისთვის პანდემიის ფონზე სოციალური იზოლაცია საკმაოდ სტრესულია. ყველაფერი კონკრეტული პიროვნების თვისებებზე, ფსიქიკური აშლილობის არსებობაზე, რესურსებსა და სხვა ფაქტორებზეა დამოკიდებული. ზოგადად, ემოციური ფონი ასეთ პერიოდში ბუნებრივია. გაკლდება ბევრი ისეთი აქტივობა, რომელიც შენი ცხოვრების შემადგენელი ნაწილი იყო. თქვენ უნდა გესმოდეთ, რომ ერთადერთი რამ, რაზეც უნდა იფიქროთ, თქვენი

გარემოსთან, საჭიროა მაღალი ემოციური ინტელექტი (EQ), რაც, პირველ რიგში, თვითშემეცნების უნარს გულისხმობს. საკუთარ თავთან ურთიერთობით იწყება გარემოსთან ურთიერთობაც. მნიშვნელოვანია ვაკონტროლოთ დღის განმავლობაში რამდენად ხშირად ვუსმენთ ტოქსიკურ ინფორმაციას. ამან

3

SEU Herald 2021 წელი შინაგანი მდგომარეობაა. როდესაც ცუდის მოლოდინი გაქვს, ჩნდება გადამეტებული რეაქციები. თუ ადამიანი თავს უსაფრთხოდ ვერ გრძნობს, ის არ არის მობილიზებული, რაც კიდევ უფრო მეტად ამძაფრებს სტრესს. არსებობს ზოგადი წესები, რომლებიც

კონცენტრირება. ასეთ დროს მნიშვნელოვანია სწორად გადავანაწილოთ დღის განრიგი, რაც გამოიწვევს სტაბილურობის განცდას. ვაკეთოთ ის, რაც გვანიჭებს სიამოვნებას. მთავარია, ჩაკეტილობისა და მარტოობის შეგრძნება ავირიდოთ თავიდან. აუცილებელია

მსგავს სიტუაციებში გვეხმარება. პირველ რიგში, აუცილებელია, მოვერიდოთ უარყოფით ინფორმაციულ ნაკადს. არ არის საჭირო მუდმივად კორონავირუსზე

ხალხთან ურთიერთობა, ხვალინდელი დღის მიმართ პოზიტიური დამოკიდებულება. შევეცადოთ, რაც შეიძლება ხშირად გავიხსენოთ კარგი

პრობლემა

ამბები ჩვენი ცხოვრებიდან. ვიფიქროთ იმაზე, თუ როგორ შეგვიძლია, ჩვენი ყოფა გავხადოთ უფრო კომფორტული, ასეთ შემთხვევაში, ბევრად მარტივი იქნება ამ რეალობასთან გამკლავება.

ავტორი-ნინი კერესელიძე

სმენადაქვეითებულთა პრობლემები საქართველოში

აკაკი ჩანკაშვილი: „თუ მე შემიძლია არ მესმოდეს და ისე ვცეკვავდე, მაშინ ყველაფერი შემიძლია!“

სპეციალური საჭიროების მქონე პირები (სსმპ) წარმოადგენენ ერთერთ ყველაზე დიდ ჯგუფს მსოფლიოში, იმ უმცირესობათა შორის, რომელიც უყურადღებოდ რჩება. mkurnali.ge-ს ინფორმაციაზე დაყრდნობით, სპეციალური საჭიროების მქონე პირებად ითვლებიან ადამიანები, რომლებსაც აქვთ სმენანაკლულობა, მისი ხარისხი დეციბალებით გამოიხატება.

•ნორმალური სმენა 25 დეციბალია მოზარდებში, ხოლო ბავშვებში 15 დეციბალი მსუბუქი სმენანაკლულობა გამოიხადება 26 -40 დბ •ზომიერი სმენანაკლულობის საშუალო ხარისხი 56 -70 დბ •სმენის მძიმე დაქვეითება 71-90 დბ •ღრმა სმენანაკლულობა 90 დბ სწორედ ამ ჩამოთვლილი ხარისხებით დგინდება მათთვის გამოსაყოფი საპენსიო თანხის ოდენობა. ღრმა სმენანაკლული პირი წარმოადგენს I ჯგუფის ინვალიდს, რომლის შემწეობაც 180-250 ლარამდე მერყეობს. ზომიერად სმენადაქვეითებული პირები _ II ჯგუფს მიეკუთვნებიან, მათთვის საპენსიო თანხის ოდენობა 140 ლარია. მსუბუქი სმენანაკლული პირები III ჯგუფში არიან გაერთიანებულნი და ისინი სახელმწიფოსგან 100 ლარის ოდენობის დახმარებას იღებენ. სმენადაქვეითებულობა შესაძლებელია იყოს, როგორც გენეტიკური, ასევე შეძენილი. აღსანიშნავია ისიც, რომ სპეციალური საჭიროების მქონე მშობლებს უმეტესწილად ჰყავთ შვილები ნორმალური სმენით.

4

სპეციალური საჭიროების მქონე პირთათვის ერთ-ერთი საკომუნიკაციო საშუალება ჟესტური ენაა, რომელიც ყველა ქვეყნისთვის ინდივიდუალურია. მათ ბაგეების ნელი და გამოკვეთილი მოძრაობით სათქმელის გაგება შეუძლიათ. კონტაქტი წერილობითაც მყარდება. არსებობს სპეციალური საგანმანათლებლო

ხარისხი, ფაბრიკების/სამუშაო ადგილების სიმცირე და ექსკურსიების ნაკლებობა. მცირეწლოვან სმენადაქვეითებულებს სკოლა-ინტერნატებში უწევთ ცხოვრება და ის მცირე დახმარებაც, რომელიც მათთვის სახელმწიფომ გამოყო, მთლიანად სსმ პირების ქალაქ ქუთაისში მდებარე სასწავლო დაწესებულებაში ირიცხება. საქართველოს

დაწესებულებები, სადაც სსმ პირები 6-7 წლის ასაკიდან იწყებენ სწავლაგანათლებასა და სამყაროს შეცნობას. სმენადაქვეითებული სსმ პირები აღნიშნავენ, რომ მათი პრობლემებია: თარჯიმნების დეფიციტი, დაბალი პენსია, სკოლებში სტადიონების არქონა, სწავლის დაბალი

მასშტაბით ასეთი სულ ორი სკოლა არსებობს. სსიპ- ქალაქ თბილისის მოსწავლე აკაკი ჩანკაშილი, 18 წლის: წლის „სწავლისას დიდ პრობლემებს ვაწყდები. მასწავლებლების ნახევარმა ჟესტური ენა იცის, ხოლო დანარჩენმა _ არა. სწორედ

SEU Herald 2021 წელი ამიტომ, ისინი თარჯიმნის დახმარებით ცდილობენ ჩვენთან კონტაქტს. ჩემთვის არაკომფორტულია მესამე პირის მეშვეობით კომუნიკაცია, რადგან ზოგჯერ მაქვს პირადული შეკითხვა მასწავლებელთან და არ მინდა, რომ ეს სხვამ გაიგოს. მონაწილეობა იტალიაში სსმ-პირთა

მე-3 პუნქტით დადგენილ ერთ-ერთ მოთხოვნას და გავლილი უნდა ჰქონდეს,

შორის გამართულ ერთ-ერთ სამოდელო კონკურსში მივიღე და გავხდი პრიზიორი, თუმცა არც კონკურსის ორგანიზატორს და არც სახელმწიფოს არ დავუფინანსებივარ. ჩემი მიღწევა ოჯახის წევრების გარდა, არავინ დააფასა. ხშირად საზოგადოება ცდილობს ჩვენ შეურაცხყოფას და დაკნინებას. ყოველთვის, როდესაც გარეთ გავდივართ, ჩვენი დანახვისას სიბრალულის გრძნობა უჩნდებათ, რაც მათ თვალებში ამოიკითხება. მე ვარ სმენადაქვეითებული, ამის მიუხედავად, მე მიყვარს ჩემი ქვეყნის ეროვნული ცეკვა, რომელშიც სული და გული ჩანს და ამ ყველაფრის გასაგებად არ არის საჭირო, გესმოდეს. მე შემიძლია ვიცეკვო იმის მიუხედავად, მუსიკა ხმამაღლა უკრავს, თუ საერთოდ გამორთულია. თუ მე შემიძლია არ მესმოდეს და ისე ვცეკვავდე, მაშინ მე ყველაფერი

სსმ-პირი მანანა შოეფერლე, 46 წლის:

სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეებისათვის სწავლების სასერტიფიკატო

„სხვა სსმპ

სპეციალიზებული პროგრამა.“

ქვეყნებთან შედარებით პირობები საქართველოში

მძიმეა, რადგან სახელმწიფო ჩვენს მოთხოვნებს არ აკმაყოფილებს.

100 ლარად ნაყიდი ცხოვრება, ეს არის შემწეობა, რომელიც გამოყო სახელმწიფომ. ნუთუ საკმარისია ეს თანხა არსებობისათვის, იმ ქვეყანაში, სადაც ჯანმრთელი ადამიანი 500 ლარის ანაზღაურების გამო მთელ დროს სამსახურში ატარებს. ამ დროს კი სმენადაქვეითებულები დასუფთავების სფეროში ზოგჯერ 20, მაქსიმუმ, 30 ლარის გამო ვმუშაობთ. ეს ყველაფერი კი საკმარი არაა იმისთვის, რომ ჩვენს შვილებს განათლება მივცეთ და კარგი მომავალი შევუქმნათ.

შემიძლია, ამიტომაც ჩვენ არ ვიმსახურებთ საზოგადოებისგან სიბრალულის გრძნობას. ვფიქრობ, რომ ჩვენც იმ საზოგადოების ნაწილი ვართ, რომელშიც ყველა დანარჩენი ცხოვრობს.“ საქართველოს კანონის ზოგადი განათლების შესახებ არსებობს მუხლი 21 -მასწავლებლის განათლება. ამ კანონის გათვალისწინებით, სპეციალური მასწავლებელი უნდა აკმაყოფილებდეს მასწავლებლის პროფესიული სტანდარტით დადგენილ მოთხოვნებს: „სპეციალური მასწავლებელი, რომელიც ასწავლის და მუშაობს სმენის დარღვევის მქონე, სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეებთან, უნდა აკმაყოფილებდეს ამ მუხლის

მე, საქართველოს სრულუფლებიანი მოქალაქე, რომელსაც თავისი მშობლიური ენა კარგად არ ესმის, სხვადასხვა ქვეყანაში ფიზიკური შრომით ვმუშაობდი, რომ ჩემს შვილს არაფერი მოჰკლებოდა. საზოგადოებისგან არაფერს მოვითხოვ, გარდა იმისა, რომ დაჟინებული მზერით არ გვიყურონ, როდესაც ერთმანეთთან კომუნიკაციას ვამყარებთ. ჩემი შვილის

მეგობრები მუდმივად ინტერესდებიან ჟესტური ენით და ცდილობენ მცირედი ცოდნა მიიღონ ჩემგან. მათგან ხშირად მსმენია, თუ სკოლებში ისწავლება ინგლისური, რუსული და სხვადასხვა ენები, რატომ არ ისწავლება ჟესტური ენა?! მათი თქმით, ეს სახალისო და საინტერესო იქნებოდა. ჩემი აზრით, ჩემნაირ ადამიანებს ეს ცხოვრებას გაუმარტივებდა. ასევე, მინდა აღვნიშნო, რომ XXI საუკუნეში ინფორმაციის მიღების გარეშე ცხოვრება ძალიან რთულია. ჩემი მდგომარეობის მიუხედავად, მსურს, გავიგო ახალი ამბები,

ვუყურო ფილმებს. ვისურვებდი, იყოს ერთი ისეთი არხი, რომლის პროგრამული ბადე იქნებოდა ჩვენზე მორგებული. მიუხედავად ჩემი სურვილისა, ჩვენ ვაწყდებით ტელევიზიებში ისეთ პრობლემებს, როგორიც არის თარჯიმნის გადაფარვა ტელევიზიის ლოგოთი, ისედაც მცირე ფორმატის საშუალებით რთულად ვიგებთ სამყაროში მომხდარ ფაქტებს. არსებობს ქვეყნები, სადაც უფრო მეტი ყურადღება ეთმობა სპეციალური საჭიროების მქონე პირებისათვის ინფორმაციის მიწოდებასა და რეკრეაციას. მაგალითად, ასეთი ქვეყნებია: პოლონეთი, გერმანია და ა.შ. დიდი, განვითარებული ქვეყნები, რომლებსაც ყველაფერში ვცდილობთ დავემსგავსოთ, გარდა იმ ფაქტორებისა, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, როგორც ქვეყნისთვის ისე თითოეული მოქალაქისთვის.“ საქართველოს კანონი მაუწყებლობის შესახებ (თავი III საზოგადოებრივი მაუწყებლობა მუხლი 16, შინაარსობრივი ვალდებულებები) კონკრეტულად, „კ“ ქვეპუნქტი ავალდებულებს საზოგადოებრივ მაუწყებელს „გაითვალისწინოს შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა ინტერესები.“ მიუხედავად სპეციალური საჭიროებებისა, სმენადაქვეითებული ადამიანები თავს განსხვავებულად სულაც არ გრძნობენ, რადგან მათ შეუძლიათ იყვნენ: მსახიობები, მოცეკვავეები, მოდელები, მხატვრები, მოქანდაკეები, დაეუფლონ ნებისმიერი სპორტის სახეობას, ასევე იყვნენ მწერლები და ჟურნალისტები. მაგალითებად კი შემიძლია მოვიყვანო: ლორა რედენ სირინგი, რომელიც იყო ღრმა სმენანაკლული, პოეტი და ჟურნალისტი. უილიამ ელსვორტი იყო ბეისბოლის სმენადაქვეითებული მოთამაშე. სპეციალური საჭიროების მქონე პირების უმთავრესი მ ოთხოვნაა, შეიქმნას სპეციალური ფაბრიკები, სადაც შეძლებენ მუშაობას. ასეთ შემთხვევაში, მათ არ მოუწევთ სხვადასხვა ქვეყნის კეთილდღეობისთვის შრომა. საზოგადოებისათვის თითოეული ადამიანი მნიშვნელოვანია. სახელმწიფომ, მათთვის ყველაფერი უნდა გააკეთოს და არ გაარჩიოს მოქალაქეები შესაძლებლობის მიხედვით.

ავტორი - მარგო სტურუა

5

SEU Herald 2021 წელი კულტურა

გორის საბრძოლო დიდების მუზეუმი ვიზიტორების მოლოდინ შია

პანდემიის შედეგად ერთი წლით დახურული გორის საბრძოლო დიდების მუზეუმის კარი დამთვალიერებლებისთვის კვლავ გაიღო. მეცნიერ-თანამშრომელმა ლია ბოჭორაძემ გვითხრა, რომ 1968 წლის 9 მაისს გახსნილ დაწესებულებას არასდროს შეუწყვეტია მუშაობა, თუ არ ჩავთვლით გლობალური ჯანდაცვის კორონავირუსით გამოწვეულ კრიზისს. „თავდაპირველად, ჩვენი დაწესებულება საზოგადოებრივ საწყისებზე დაფუძნდა, შემდეგ II მსოფლიო ომის გაშუქება რომ მომხდარიყო, სტალინის მუზეუმის განყოფილება გახდა. 2005 წელს გორის ეთნოგრაფიული მუზეუმის ფილიალად ვიქეცით. ახლა კი მუზეუმები გორის მუნიციპალიტეტის მერიის კულტურისა და ტურიზმის განვითარების ხელშეწყობის სააგენტოში აიპ-იდ გაერთიანდა,“ _ განაცხადა ლია ბოჭორაძემ. ვინაიდან ეს დაწესებულება სახელმწიფო საბიუჯეტო დაფინანსებაზეა, პანდემიით გამოწვეული ზარალი მისთვის, საბედნიეროდ, დამანგრეველი არ აღმოჩნდა. აქ მეორე მსოფლიო ომის გარდა, გამოფენები ჩვენი ქვეყნის 90-იანი წლების კონფლიქტებსა და რუსეთსაქართველოს 2008 წლის ომზეც ეწყობა. პანდემიამდე მუზეუმს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან მრავალი ტურისტი სტუმრობდა, განსაკუთრებით კი მისით ჰოლანდიელი ვიზიტორები ინტერესდებოდნენ. ამის მიზეზად ბოჭორაძე გორის ცენტრში კასეტური

ბომბის ჩამოვარდნისას ნიდერლანდური ტელეარხის, RTL-ის ოპერატორის, სტანს სტორიმანსის გარდაცვალებას ასახელებს. „სტორიმანსის კოლეგა, ასევე RTLის ჟურნალისტი იერონ აკერმანსი, ამ ტრაგედიის თვითმხილველი იყო და ის, საბედნიეროდ, გადარჩა. მან 2012 წელს გორის დაბომბვაზე დოკუმენტური ფილმიც კი გადაიღო სახელწოდებით: “Investigation in Gori - the death of Stan

6

Storimans.” მოგვიანებით, აკერმანსმა სტრასბურგის სასამართლოში სარჩელიც შეიტანა, რათა დადგენილიყო, თუ ვის ეკისრებოდა პასუხისმგებლობა სტორიმანსის გარდაცვალებაზე,“ _ გვითხრა მუზეუმის მეცნიერ-თანამშრომელმა. ჰოლანდიელების გარდა, მუზეუმის ხშირი სტუმრები იყვნენ ფრანგი, ბრიტანელი,

ნორვეგიელი, შვედი, ებრაელი და ამერიკელი ტურისტები. რუსი ვიზიტორები კი მისით ნაკლებად ინტერესდებოდნენ. უცხოელი დამთვალიერებლებისთვის მუზეუმის მონახულება საკმაოდ იაფია _ შესვლა 3 ლარი ღირს, ლექციის მოსმენა კი _ 5 ლარი. მუზეუმს, რომელსაც სულ 6 თანამშრომელი ჰყავს, უკვე 51 წელია, რაც დარია ვაშაგაშვილი ხელმძღვანელობს. მისი თქმით, აქაურობას ადგილობრივები ნაკლებად სტუმრობენ, თუმცა სხვადასხვა სკოლის პედაგოგები ღია გაკვეთილებს ხშირად ატარებენ. ქალბატონი დარიას თქმით, ვეტერანების ახლობლები მუზეუმს თავიანთი ოჯახის წევრების მედლებს, ჯილდოებსა და სხვა პირად ნივთებს ხშირად გადასცემენ, რათა ისინი არ დაიკარგოს და გამოიფინოს. მუზეუმის დირექტორის თქმით, მათთან მრავალი საინტერესო ექსპონატია დაცული, მათ შორის, 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს გორის ცენტრში ჩამოვარდნილი, საერთაშორისო კონვენციით აკრძალული კასეტური ბომბის ნარჩენების ანალოგიც. კიდევ ერთი გამორჩეული ექსპონატია სამხედრო წიგნაკი, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე ილია ყანჩაველს ეკუთვნის. დარია ვაშაგაშვილმა გვიამბო, რომ სამხედრო პირი აღნიშნულ წიგნაკს მკერდის ჯიბეში ინახავდა. აფეთქებისას მას ნაღმის ნაწილი მოხვდა და უმნიშვნელო მონაკვეთი მოეწვა, თუმცა, საბოლოო ჯამში, ჩვენამდე მაინც მოაღწია. ყანჩაველის წიგნაკი სრული განადგურებისგან პორტსიგარმა დაიცვა. საბრძოლო დიდების მუზეუმის

ხელმძღვანელმა განაცხადა, რომ ყოველი წლის 9 მაისი _ ფაშიზმზე გამარჯვების დღე, მუზეუმის ეზოში დიდი ზარზეიმით აღინიშნება. „შარშან 12 გორელი ვეტერანიღა იყო ცოცხალი. ახლა კი მხოლოდ 5 შემორჩა. ყველა მათგანი 100 წელს გადაცილებულია“, _ განაცხადა ვაშაგაშვილმა. ქალბატონმა დარიამ მათთან დაცული ტყვიამფრქვევი „მაქსიმოვკაც“ მაჩვენა, რომელიც ჯერ პირველ მსოფლიო ომში, შემდეგ მეორე მსოფლიო ომსა და ბოლოს, 1990-იან წლებში სამაჩაბლოს ომში გამოიყენეს. ვაშაგაშვილის თქმით, ტყვიამფრქვევი „არაფორმალების“ თარეშის დროს მუზეუმიდან მოიპარეს. მოგვიანებით, გენერალ-მაიორ ნოდარ დალაქიშვილის დახმარებით, მისი მოძიება და უკან, საექსპოზიციო დარბაზში, დაბრუნება მოხერხდა. „ტყვიამფრქვევს ნაწილი უყენდება, რომელსაც მისი ამუშავება ახლაც შეუძლია. ის შინაგან საქმეთა სამინისტროში ინახება“, _ განაცხადა მუზეუმის დირექტორმა. გორის საბრძოლო დიდების მუზეუმი სამხედრო თემატიკით დაინტერესებულ ყველა პირს მოუთმენლად ელის. დაწესებულების სტუმრებს სხვადასხვა ეპოქაში მოგზაურობა და კაცობრიობის უდიდესი ბოროტებისთვის _ ომისთვის თვალის გასწორება მოუწევთ.

ავტორი - თორნიკე კაკალაშვილი

SEU Herald 2021 წელი სპორტი

ბავშვთა კალათბურთი საქართველოში

ბავშვთა განვითარება ძალიან იმისთვის,

რომ

კალათბურთის მნიშვნელოვანია,

ცნობილ

გუნდებსა

და

ნაკრებს ძლიერი კადრები ჰყავდეთ და სპორტის ეს სახეობა განვითარდეს. ამ საკითხთან დაკავშირებით, საბავშვო კალათბურთის გუნდ „ქარის’’ მწვრთნელი,

ერთად იზრდება. მით ინტერნეტსივრცეში უამრავი საშუალებაა.

უმეტეს, დღეს სამოტივაციოდ სტიმულისთვის

ძალიან ბევრი ცნობილი სპორტსმენის მაგალითის მოყვანაც კი საკმარისია. მოსწავლეთა ფიზიკური განვითარების, ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინებითა და ინდივიდუალური მიდგომის გზებით, კალათბურთში წარმატების მოპოვებაა შესაძლებელი. _რას აკეთებს სახელმწიფო კალათბურთის განსავითარებლად? _ახალი ინფრასტრუქტურა იქმნება. ცდილობენ, ახალგაზრდული და სტუდენტური კალათბურთის განავითარებას. სახელმწიფოს მხრიდან პროფესიონალურ კალათბურთშიც საკმაოდ დიდი ხელშეწყობაა.

ლუკა-დავით ნოზაძე გვესაუბრა. _რა რა დადებითი თვისებებით გამოირჩევა კალათბურთი? _გარდა იმისა, რომ სპორტი ზოგადად კარგია ჯანმრთელობისთვის, სიმაღლეში ზრდასაც უწყობს ხელს. მოგეხსენებათ, კალათბურთი გუნდური სპორტის სახეობაა, ამიტომ მოზარდებს ადრეული ასაკიდან ასწავლის ერთმანეთის გვერდში დგომასა და დახმარებას. ბავშვის კალათბურთზე შეყვანა 5-6 წლიდანაა სასურველი, მაგრამ არც 8-9 წელია გვიანი. _როგორ უნდა მისცეთ ბავშვებს მოტივაცია, რომ კარგად ითამაშონ? _პირველ რიგში, მწვრთნელმა ბავშვს კალათბურთი უნდა შეაყვაროს. მოტივაცია კი სპორტის სიყვარულთან

_რისი შეცვლა შეიძლება უკეთესობისკენ? _ჩემი აზრით, აუცილებელია, ყველა

შეუწყობს ხელს და ახალგაზრდა მოთამაშეებს დამატებით მოტივაციას მისცემს. მათი ადაპტირება პროფესიონალურ გუნდებში უფრო მარტივი იქნება.

_როგორ ხედავთ ეროვნული ნაკრების მომავალს? _საკმაოდ ნიჭიერი ახალგაზრდები გვყავს, რომლებიც ჩვენს საამაყო თაობას ღირსეულად ჩაანაცვლებენ. მაგალითად, გოგა ბითაძე, რომელსაც უძლიერეს ლიგაში საკმაოდ კარგი შედეგი აქვს და კიდევ უფრო მეტს მიაღწევს. ასევე, არიან ახალგაზრდები, რომლებიც, შანსს ეროვნულ ნაკრებში კარგად იყენებენ. _რა გავლენა იქონია პანდემიამ კალათბურთზე? _პანდემიამ სპორტზე ნეგატიურად იმოქმედა, განსაკუთრებით ახალგაზრდა თაობაზე. ბავშვებს, რომლებსაც ამ წელიწადნახევრის განმავლობაში უამრავი მატჩი უნდა გაემართათ და განვითარებულიყვნენ, არა მხოლოდ თამაშები ჩაუვარდათ, არამედ ვარჯიშების ჩატარების პრობლემის წინაშეც დადგნენ. ეს მათ განვითარებაზე აისახა. ბევრმა სპორტს თავიც კი დაანება. _რას იტყვით მწვრთნელების მუშაობაზე, როგორც პროფესიულ, ისე ასაკობრივ გუნდებში? _უმაღესი ლიგის გუნდებში მწვრთნელების მუშაობა პროფესიონალურ დონეზეა. ამ ყველაფერს კალათბურთის ფედერაციაც ხელს უწყობს. ასევე, ასაკობრივ გუნდებში კარგად მომუშავე მწვრთნელებიც გამოჩნდნენ.

ავტორი - ანი ერქომაიშვილი

სუპერლიგაში (უმაღლესი ლიგა) მინიმუმ თითო ასაკობრივი გუნდი არსებობდეს. ეს ბავშვთა კალათბურთის განვითარებას

7

SEU Herald 2021 წელი სპორტი

გიორგი კობალაძე: „ჩემი მიზანი საყვარელი საქმის საზოგადოებაში პოპულარიზაციაა“

MMA (Mixed Martial Arts) შერეული

ორთაბრძოლები არის სპორტის სახეობა, რომელიც ამერიკის შეერთებულ შტატებში გასული საუკუნის 90-იან წლებში გავრცელდა. თანამედროვე MMA _ ეს არის სპორტის ერთ სახეობაში გაერთიანებული კრივი, კიკბოქსინგი, ჯიუ-ჯიცუ, კარატე და მუაი-ტაი. ეს სპორტი, როგორც მთელ მსოფლიოში, ისე საქართველოში დიდი პოპულარობით სარგებლობს. საქართველოს ეროვნული უნივერსიტეტის (სეუს) სტუდენტი 22 წლის გიორგი კობალაძე MMA-ითაა დაკავებული. ამ თემაზე უფრო ვრცლად თვითონ გვესაუბრა. _რას გულისხმობს „შერეული ორთაბრძოლების ხელოვნება?“ _ძალისმიერი სპორტის სახეობათა შორის გასული საუკუნიდან გარკვეული

შეჯიბრების ტენდენცია გამოიკვეთა, იმასთან დაკავშირებით, თუ რომელი მათგანი იყო უპირატესი. MMA-ში ყველა სახეობის ილეთის გამოყენება შეიძლებოდა. ამის გამო მას ბრძოლა წესების გარეშე უწოდეს. დროთა განმავლობაში ეს სახეობა იხვეწებოდა. ის დღეს მსოფლიოში ერთერთი ყველაზე ყურებადი და მოთხოვნადი სპორტია. მებრძოლები მეტად დახვეწილი და უნივერსალური გახდნენ, რაც სხვადასხვა უნარებში მაქსიმალურ

ვიდრე მანამდე იყო.

MMA შერეული საბრძოლო ხელოვნებაა, რაც სხვადასხვა ელემენტების შერევას გულისხმობს. _რატომ დაინტერესდი სპორტის აღნიშნული სახეობით? _ სპორტი ბავშვობიდან მიზიდავდა და მისი სხვადასხვა სახეობით ვიყავი დაკავებული, თუმცა საბოლოო არჩევანი ძიუდოზე შევაჩერე. დაახლოებით 4 წელი ვიჭიდავე. ერთ დღეს მეგობარმა MMA-ს კლუბში წამიყვანა, სადაც მეც მასთან ერთად ვივარჯიშე. ჩემი ერთ-ერთი საყვარელი მიმდინარეობა კრივია. მისი ტექნიკის ცოდნა MMA-ში ძალიან გამომადგა. საბოლოოდ, დარჩენა გადავწყვიტე. დღემდე აქტიურად და პროფესიონალურად

_რითი ხარ პარალელურად დაკავებული? _საქართველოს ეროვნული უნივერსიტეტის (სეუს) სტუდენტი ვარ. ვსწავლობ ფსიქოლოგიის ფაკულტეტზე.

MMA-ს პარალელურად ბოქსინგის სტუდია „12 რაუნდი ბოქსის კლუბში“, კრივისა და ფუნქციონალური ვარჯიშების ინსტრუქტორი ვარ. _ თქვენი აზრით, რა არის აუცილებელი იმისთვის, რომ მოკრივემ წარმატებას მიაღწიოს? _ პირველ რიგში, ინტერესი, მონდომება და პასუხისმგებლობაა მთავარი. ამასთან ერთად პირობები უნდა გიწყობდეს ხელს _ ინვენტარით მდიდარი დარბაზები, ფინანსები, ხშირი ფიზიკური აქტივობა. აუცილებელია ასევე ხშირი სამედიცინო კონტროლი. საჭიროა მოკრივე ყოველთვის ვარჯიშზე იყოს კონცენტრირებული, საკუთარ თავზე იმუშაოს და, რა თქმა უნდა, თავდაუზოგავად იშრომოს. ადრე თუ გვიან ეს დაუფასდება. _რა მიზნები გაქვთ მომავალში? _ პირველ რიგში, ჩემი მიზანი საყვარელი საქმიანობის საზოგადოებაში პოპულარიზაციაა. მინდა, მთელი ჩემი დრო და ენერგია სპორტში ჩავდო და ხალხს გამოცდილება გავუზიარო, რათა უფრო მეტი ადამიანის მოტივირება შევძლო. ვფიქრობ, რომ კრივი თავისუფლებაა. მინდა, ეს შეგრძნებები და ემოციები მაქსიმალურად გადმოვცე. მინდა, ვიყო ჩემპიონი და ამისაკენ ვისწრაფვი. ხალხის თანადგომა ნებისმიერი სპორტსმენისთვის უდიდესი სტიმულია, ამიტომ ძალას არ დავიშურებ, რომ ყველაფერს მივაღწიო და პარალელურად ჩემი ცოდნა მომავალ თაობას გადავცე.

განვაგრძობ ჩემს კარიერას კლუბ „მემეტეში“, მწვრთნელ ედიშერ გოგიასა და არჩილ გოგოლაძესთან ერთად.

განვითარებას გულისხმობს. ბრძოლები ბევრად საინტერესო და სანახაობრივია,

8

_რა მიღწევები გაქვს ამ კონკრეტულ მიმდინარეობაში? _არაერთი სამოყვარულო თუ პროფესიონალური ორთაბრძოლა გავმართე. 6 ივნისს ბოლო ბრძოლა შედგა, სადაც „ხელის მტკივნეულით“ 78 წამში გავიმარჯვე. ეს ჩემი ცხოვრების ერთ-ერთი წარმატებული და დასამახსოვრებელი მომენტი იყო. იმაზე დიდი ბედნიერება არაფერია, როდესაც შრომა გიფასდება და ხალხს უყვარხარ. ეს დამატებითი სტიმულია ახალ-ახალი მიღწევებისთვის.

ავტორი - ნინი კერესელიძე

SEU Herald 2021 წელი სპორტი

იოგა და პილატესი

დღეს მრავალი ადამიანის პრობლემა ზედმეტი კილოგრამები და არასასურველი ფორმებია. ისინი სხეულის გაჯანსაღებისა და კორექციისათვის სხვადასხვა ფიზიკურ აქტივობას მიმართავენ. ვარჯიშის მრავალ სახეობას შორის იოგა და პილატესი გვხვდება. ამ საკითხებთან დაკავშირებით ფიტნესინსტრუქტორი ალიონა მაკარცოვა გვესაუბრა. _რა არის პილატესი? _იოზეფ პილატესის მიერ 1926 წელს შექმნილი მიმდინარეობა ადამიანის ფიზიკური აქტივობის მიმართულებით მართლაც გამორჩეულია. მასში

გაერთიანებულია თერაპია და ფიტნესი. იგი გახდომისა და სხეულის გამკვრივებისათვის ოპტიმალური საშუალებაა. _ აქვს თუ არა პილატესს უკუჩვენება? _ ვარჯიშის დაწყების მსურველმა მწვრთნელი თავისი ფიზიკური მდგომარეობის შესახებ საქმის კურსში უნდა ჩააყენოს. გარკვეული პრობლემების შემთხვევაში, ამ ვარჯიშებით დაკავება საერთოდ არ არის რეკომენდებული. _ როგორ ვივარჯიშოთ სწორად? _ ვარჯიშის დროს აუცილებელია, ენერგია სწორად გადავანაწილოთ. ისე, რომ არც გადავიღალოთ და არც მსუბუქი დატვირთვა გამოგვივიდეს. სწორედ ამიტომაა მიღებული ვარჯიშის სამ ნაწილად დაყოფა, ესენია: დასაწყისი, ფუნდამენტური ნაწილი და დასასრული. ვარჯიშის დასრულების შემდეგ ადამიანის ფიზიკური და ემოციური მდგომარეობა უმჯობესდება. _რა დროის შემდეგ შეგვიძლია ვარჯიშის შედეგებზე მსჯელობა? _შედეგებზე საუბარი შესაძლებელია მხოლოდ მას შემდეგ, როცა ადამიანი იოგისა ან პილატესის მინიმუმ ორთვიან კურსს გაივლის. იგი კვირაში სამჯერ 45 წუთიან ვარჯიშებს მოიცავს. _ როგორ განისაზღვრება დატვირთვა ასაკისა და სხეულის აგებულების მიხედვით? _თითოეულ ადამიანს სხეულის

ინდივიდუალური აგებულება და მოთხოვნები აქვს. სწორედ ამიტომ ჯგუფური მუშაობისას ვარჩევთ

ტრავმის შემდგომი პერიოდსა და კიდურების დაჭიმვის დროს. გამორიცხულია თავზე დგომა კისრის მალების დაავადების გამწვავების შემთხვევაშიც. თუ ადამიანს რომელიმე ზემოთ აღნიშნული პრობლემა არ აწუხებს, მისთვის იოგა ცხოვრების ბოლომდე სიჯანსაღის წინაპირობა იქნება. _რა მსგავსება და განსხვავებაა იოგასა და პილატესს შორის? _ იოგა და პილატესი მსგავსია. მათ შორის განსხვავება

ისაა,

რომ

პილატესში

ხერხემლის, წელისა და ქვედა კიდურების გაძლიერებას მეტი ყურადღება ექცევა. იოგა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მეოთხე ათასწლეულში ჩამოყალიბდა და ამ დრომდე ვარჯიშის რამდენიმე მიმართულებას, რომლებიც თითოეულ ინდივიდზე მაქსიმალურად არის მორგებული. _რამდენად აუცილებელია მწვრთვნელის ზედამხედველობის ქვეშ ვარჯიში? _მწვრთნელის მეთვალყურეობა უდავოდ მნიშვნელოვანია. პირველ რიგში, შედეგის მისაღებად ამა თუ იმ ვარჯიშის სწორად გაკეთებაა საჭირო. მოძრაობები ფრთხილი და მკაფიო უნდა იყოს. მწვრთნელის გარეშე ზემოთ აღნიშნულის შესრულება რთულია, მითუმეტეს მათთვის, ვინც მანამდე ფიზიკურ აქტივობას არ მისდევდა. დამოუკიდებლად ვარჯიშის სწორად წარსამართად მეტი თავდაჯერებულობისთვის ადამიანს მანამდე მინიმუმ სამთვიანი სეანსი უნდა ჰქონდეს გავლილი. _რა დანიშნულება აქვს იოგას? _იოგას თავდაპირველი დანიშნულება საკუთარი სხეულის უნაკლო ფლობა იყო, რათა მლოცველისათვის არაფერს შეეშალა ხელი. ისინი იოგას ხელოვნებას სრულიად ეძლეოდნენ, რომ სულიერად მეტად მდგრადები ყოფილიყვნენ. იოგა სხეულისა და სულის ჰარმონიაა.

მოაღწია.

მისი

თითოეული

შესრულების

კუნთია

პროცესში

ჩართული,

რაც

ადამიანს უამრავი ფიზიკური და შინაგანი პრობლემის გადაწყვეტაში ეხმარება. _რას უნდა ვგრძნობდეთ ვარჯიშის შემდეგ? _ ვარჯიშის დამთავრებისას ადამიანი სასიამოვნო

დაღლილობას

უნდა

გრძნობდეს. ამ აქტივობით რეგულარულად დაკავება, იწვევს ენერგიის მოზღვავებასა და ორგანიზმის გაჯანსაღებას.

ავტორი - ანი ერქომაიშვილი

_რა შემთხვევაში არ შეიძლება იოგას ვარჯიშების შესრულება? _ხერხემლის თიაქრისას, ასევე, რაიმე

9

SEU Herald 2021 წელი

სპორტი

,,სუსტი სქესის’’სიძლიერე

საქართველოში მდედრობით სქესს სპორტის გარკვეული სახეობებისთვის შეუფერებლად მიიჩნევენ. ფიქრობენ, რომ ქალი სუსტია და შეუძლებელია, იმ ფიზიკურ დატვირთვას გაუძლოს, რომელსაც სპორტული აქტივობა მოითხოვს. თავიანთი კარიერის შესახებ კარატისტი, ფიტნესინსტრუქტორი და მკლავჭიდელი, ლიკა არღვლიანი გვესაუბრა. _გვიამბეთ თქვენი ბავშვობის შესახებ ლიკა არღვლიანი: _მთელი ბავშვობა აფხაზეთში გავატარე. ძალიან აქტიური და ცელქი ვიყავი. სპორტი პატარაობიდანვე მიყვარდა. დილა მამაჩემთან ერთად ვარჯიშით იწყებოდა. განსაკუთრებული იყო ის დღე, როცა სკოლაში ფიზკულტურა მქონდა. ყველას

ვეჯიბრებოდი სხვადასხვა სირბილში, ხტომასა გადაწევაში და ყოველთვის _თქვენი თავი სპორტის

აქტივობებში: თუ ხელის ვიმარჯვებდი. გარდა სხვა

სფეროში თუ წარმოგიდგენიათ? _შესანიშნავი კულინარი ვარ, მაგრამ სპორტი ჩემი ცხოვრების სტილია, ვარჯიშის გარეშე თავი ვერ წარმომიდგენია, სანამ ცოცხალი ვარ და შემეძლება, ვარჯიშს ამ რიტმითა და შემართებით გავაგრძელებ. _სპორტით როდის დაინტერესდით? _მამა მეუბნება, რომ 3 წლის ასაკში უკვე

10

დაინტერესებული ვიყავი. ძალას ყველგან ვეძებდი, რადგან ძლიერი და დამოუკიდებელი ქალები ყოველთვის მომწონდა.

კარატეზე ჩუმად დავდიოდი. საზოგადოება ვერ იღებდა ჩემს სურვილს. როცა სრულწლოვანი და დამოუკიდებელი გავხდი, სენსეი კახაბერ კაკაბაძესთან მივედი. მან ჩამოაყალიბა კარატისტთა გუნდი „წმინდა გიორგი“. მოგვიანებით ნიჭიერის ფინალისტებიც გავხდით.

ამის შემდეგ ფიტნესით დავინტერესდი, რის შედეგადაც 30 კილო დავიკელი. მომეწონა და კურსები უფრო სიღრმისეულად გავიარე. მუშაობა ერთერთ ძალიან კარგ დარბაზში დავიწყე. გავძლიერდი და მომინდა ძალისმიერ სამჭიდს დავუფლებოდი რაც კარგად გამომდიოდა და ევროპის ტურნირისთვის ვემზადებოდი.

ჩემმა ახლობელმა, მკლავჭიდის მწვრთნელმა, გენადი კვიკვინიამ საკუთარი ძალების საქართველოს ჩემპიონატზე მოსინჯვა შემომთავაზა. მეც სიხარულით დავთანხმდი. ძალიან ძლიერი მეტოქეები შემხვდნენ, მაგრამ გამიმართლა და მოვიგე. მკლავჭიდი ჩემთვის იმდენად აზარტული აღმოჩნდა, რომ სპორტის ყველა სხვა სახეობა, რითაც აქამდე დაკავებული ვიყავი, გადაწონა. სამწუხაროდ, პანდემიის პერიოდში არაფერი ხდება. აქტიურად ვვარჯიშობ და პერსონალურად ვავარჯიშებ გოგონებს. _თქვენ, როგორც მდედრობითი სქესის წარმომადგენელს, გაგიჭირდათ თუ არა წარმატების მიღწევა ძალისმიერი სპორტის სახეობებში?

_დიახ, გამიჭირდა. იმიტომ არა, რომ შნო და ძალა არ მქონდა, არამედ

ხელშემწყობი არავინ მყავდა. ყველა მიშლიდა. ფიქრობდნენ, რომ ეს არ იყო გოგოს საქმე. არ დავნებდი და თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ფიზიკურად და ფსიქოლოგიურად ძლიერი ქალი ვარ.

რთულია, როცა 3 შვილის დედა ხარ და თან ცდილობ იბრძოლო შენი ოცნებისთვის. გარშემო ისეთი ადამიანები გყავს, რომლებიც სტიმულს და მოტივაციას გიკარგავენ. ნებისყოფა და შრომა გჭირდება, რომ ძალისმიერ სპორტში წარმატებას მიაღწიო. _რომელ შეჯიბრს გამოარჩევდით ? _კარატეში ერთ-ერთ შეჯიბრს გამოვარჩევდი. მასში ძალიან დიდი შრომა ჩავდე, თუმცა ჩემთან საჩხუბრად არავინ გამოვიდა. მოგვიანებით გავიგე, რომ ჩემი ილეთის -,,კაკადუსი“ შეშინებიათ. ასევე, ორი წლის წინ ჩატარებულ საქართველოს ჩემპიონატს სასიამოვნოდ გავიხსენებ, სადაც დაგრძელებული ფრჩხილებით გავედი და მოვიგე. კარგი შოუ დავდგით. ჩემს მოწინააღმდეგეებს ეგონათ, სუსტი და ნაზი გოგო ვიყავი, მაგრამ იმედები გავუცრუე.

_თქვენი საბოლოო მიზანი რა არის? ჩემი დევიზია ჯანსაღი ცხოვრება და მეტი ბრძოლა წარმატებისთვის! მინდა, მსოფლიოს ჩემპიონი გავხდე. გეგმები ძალიან ბევრი მაქვს, მაგრამ ამ ეტაპზე მთლიანად შეჯიბრების მზადებაში ვარ გადართული და შვილების აღზრდაში, მათ განვითარებაში გონებრივად თუ ფიზიკურად.

ავტორი - მარგო სტურუა

SEU Herald 2021 წელი ჯანმრთელობა

როგორ ვებრძოლოთ ჭარბ წონას?

ჭარბწონიანობა მილიონობით ადამიანს აწუხებს. სიმსუქნე მსოფლიოში ჯანდაცვის მიმართულებით მომუშავე ორგანიზაციების მიერ შეფასებულია, როგორც ერთ-ერთი საშიში დაავადება. ეს პრობლემაა, როგორც ზრდასრული ადამიანებისთვის, ასევე, ბავშვებისათვის. შაქრიანი დიაბეტი, ჰორმონალური

(ე.წ. კუჭის დაპატარავება) გამეკეთებინა. თანატოლებისგან ფსიქოლოგიურ ზეწოლას ვერ ვგრძნობდი, რადგან ვცდილობდი, წონას არ დავეკომპლექსებინე. ჯანმრთელობის თვალსაზრისით პრობლემები არ მქონდა, თუმცა ვაცნობიერებდი, რომ ასაკის მატებასთან ერთად საფრთხე იზრდებოდა.

24 წლის ასაკში ბარიატრიული ოპერაცია გავიკეთე. მანამდე ვიყავი 152 კილო, დღეს კი _ 72 ვარ. ახლა თავს ლამაზ ქალად ვგრძნობ.“ ჯანმოს მონაცემებით, მსოფლიოში 1975 წლიდან სიმსუქნის მაჩვენებელი თითქმის სამჯერ გაიზარდა. ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის 2017 წლის ანგარიშის მიხედვით, შეერთებულ შტატებში, მექსიკაში, უნგრეთსა და ახალ ზელანდიაში მაჩვენებლები ყველაზე მაღალია. დღეისათვის, მონაცემების მიხედვით, მსოფლიოში 2 მილიარდზე

დარღვევები, რეპროდუქციული დისფუნქცია, როგორც ქალბატონებში, ასევე მამაკაცებში, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები და ა.შ. _ ეს იმ პრობლემების არასრული ჩამონათვალია, რომელთაც ჭარბი წონა იწვევს. სიმსუქნე სხვა მიზეზებთან ერთად, ასევე, შესაძლოა გამოწვეული იყოს ფსიქოემოციური, სოციალური ფაქტორებითა და არასწორი კვებით. მეტ ადამიანს ჭარბწონიანობა აწუხებს. ნინიკო გოგლიჩიძე, 26 წლის: ,,12 წლის ასაკში ჰორმონალური დარღვევის გამო წონაში მოვიმატე. დიეტოლოგისა და ენდოკრინოლოგის დახმარებით მკურნალობა დავიწყე. სასურველ შედეგს დაახლოებით 15 წლის ასაკში მივაღწიე. ჩემი მდგომარეობა მალევე შეიცვალა _ წონაში ვიმატებდი. სწორედ ამის გამო გადავწყვიტე, რომ ბარიატრიული ოპერაცია

ნინი გოცირიძე, 18 წლის „გარდატეხის ასაკში წონაში საგრძნობლად მოვიმატე. მიჭირდა მოძრაობა, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით ბევრი პრობლემა შემექმნა. მიუხედავად იმისა, რომ არასდროს ვყოფილვარ ბულინგის მსხვერპლი ჭარბი წონის გამო, მაინც მაკომპლექსებდა საზოგადოებასთან

ავტორი - ხატია კობახიძე

ფსიქოლოგია

დეპრესია მსოფლიოში ბოლო დროის ყველაზე გავრცელებულ მოვლენად იქცა. მას 21-ე საუკუნის სენიც კი უწოდეს. ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ვისმენთ ფრაზებს: ,,დეპრესიაში ვარ“, ,,დეპრესიიდან ვერ გამოვდივარ’’, ,,დეპრესიული პერიოდი მაქვს’’ და ასე შემდეგ, რაც ბუნებრივია, ბადებს კითხვას - ნამდვილად ასეთი ხშირია ამ სახის ფსიქიკური აშლილობა ჩვენს რეალობაში? თუ უბრალოდ მოდად იქცა? დეპრესია რომ ძალიან რთული მდგომარეობაა, ამაში სპეციალისტები ხშირად გვარწმუნებენ, თუმცა სიტუაციაში უკეთ გასარკვევად

ურთიერთობა. სხვადასხვა დიეტის თვითნებურად დაცვის შემდეგ, ჩემი ჯანმრთელობის მდგომარეობა უფრო გაუარესდა. საბოლოოდ, გადავწყვიტე, რომ ჩემი წონის შემცირებაზე მუშაობა დიეტოლოგთან ერთად დამეწყო. პირველ ეტაპზე ჯანსაღად ვიკვებებოდი. დავიწყე ფიზიკური აქტივობა, რის შედეგადაც უკვე 18 კილო დავიკელი. ჯერ კიდევ ყველაფერი წინ არის და, იმედია, მალე სასურველ შედეგს მივაღწევ.“ სწორი კვების პროფესიონალი კონსულტანტი, ელენე სილაქაძე: „როცა ჩვენ თვითნებურად წონაში დაკლებას ვიწყებთ, ხშირ შემთხვევაში, ვმარცხდებით ან მიღებულ შედეგს ვერ ვინარჩუნებთ. მიზეზი შეიძლება იყოს არასწორი დიეტა, მოტივაციის ნაკლებობა და ა.შ. თითოეული ადამიანის ორგანიზმი ინდივიდუალურია. საჭიროა პროფესიონალი კონსულტანტის დახმარებით ჩვენი მდგომარეობა შეფასდეს. პირველ ეტაპზე ვარკვევ, რატომ მოიმატა პაციენტმა წონაში. თუ მიზეზი არის არაჯანსაღი რაციონი, ვიწყებ მისთვის ინფორმაციის მიწოდებას, სწორი კვების მნიშვნელობაზე. თუ სიმსუქნეს იწვევს რაიმე დაავადება, ამ შემთხვევაში, ვავლენთ მიზეზებს და ვიწყებთ მკურნალობას. მარტივი რჩევები, რაც ყველა ადამიანმა უნდა გაითვალისწინოს, არის ის, რომ დღის განმავლობაში რაციონი გავაკონტროლოთ. ჩვენმა ორგანიზმმა ყველა საკვები ნივთიერება უნდა მიიღოს: ცილები, ცხიმები, ნახშირწყლები და ვიტამინები. ასევე, წყალი, რომელიც დადებით გავლენას ახდენს ჩვენს სხეულსა და სახის კანზე. აგრეთვე, უამრავი ფაქტორი არსებობს, რაც უნდა გავითვალისწინოთ, მათ შორის, დადებითი განწყობის შენარჩუნება.

დეპრესია

ფსიქოლოგ ანა კვანტრიშვილს ვესაუბრეთ. _რა არის დეპრესია? _დეპრესია არის ფსიქიკური, კონკრეტულად, გუნება-განწყობის აშლილობა. არსებობს ამ დაავადების მსუბუქი და მწვავე ფორმები. ეს არის მდგომარეობა, როდესაც ადამიანს აღარ აქვს სურვილები. არაფრისკენ აღარ მიისწრაფვის. ჩვენ ვიცით, რომ პიროვნებას ენერგია ამოძრავებს. მისი წყარო კი სურვილებია. აქედან გამომდინარე დეპრესიაში მყოფ ადამიანს მინიმალური ენერგია აქვს. მძიმე დეპრესიის დროს ადამიანი სიამოვნებას ვერაფრისგან ვეღარ

იღებს. ის ვეღარ გრძნობს სიყვარულს. შეიძლება მთელი დღის განმავლობაში საწოლში იწვეს, აღარ გადიოდეს გარეთ, არ იცავდეს ჰიგიენის ნორმებს. ამ ყველაფერში სხეულია ჩართული,ის დამძიმებული და უსარგებლოა. _არის თუ არა შემთხვევები, როდესაც ადამიანი ღრმა დეპრესიაშია, მაგრამ ამას ვერ აცნობიერებს და არ სურს პროფესიონალის დახმარება? _რა თქმა უნდა ადამიანმა შეიძლება ვერ დაარქვას თავის მდგომარეობას სახელი, მაგრამ ხვდება, რომ ცუდად გრძნობს

11

SEU Herald 2021 წელი თავს და საერთოდ

დახმარება სჭირდება. ამ დროს პაციენტს

არ სჯერა თერაპიების, ჰგონია, რომ ვერ დაეხმარებიან, უიმედოდაა განწყობილი და ხელსაც უშლის თერაპევტს. მას ახლობლები უნდა დაეხმარონ და დაარწმუნონ, რომ მკურნალობა აუცილებელია. ასეთ შემთხვევებში მუშაობა უფრო რთულია, თუმცა ყველაფერი დაძლევადია. _როგორ განვასხვავოთ დეპრესია და მოწყენილობა ერთმანეთისგან? _მოწყენილობა ყველას განგვიცდია. ამ დროს არ იტანჯები, თავს ცუდად გრძნობ, მაგრამ ასატანად. დეპრესიის დროს კი ადამიანი იტანჯება. სიცოცხლე არ უნდა, თავს დამნაშავედ გრძნობს, აქვს დაბალი თვითშეფასება და სწორი დიაგნოზისთვის უბრალოდ სპეციალისტია საჭირო. დღეს ეს სიტყვა მოდური გახდა დაყოველდღიურ ცხოვრებაში იყენებენ მოწყენილობის გამოსახატად, თუმცა სინამდვილეში დეპრესია ძალიან მძიმე დაავადებაა და მასთან თამაში არ შეიძლება. სამწუხაროდ, არსებობენ ადამიანები, რომლებიც დეპრესიისკენ მიდრეკილნი არიან, მათი ბუნება მეტად დეპრესიულია და შეიძლება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში ან თუნდაც ნახევარი ცხოვრება ამ დაავადების მსუბუქი ფორმით გაატარონ. _რამ შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანის დეპრესიაში ჩავარდნა? _ბევრი მიზეზი შეიძლება იყოს, დიდი დანაკარგი, რეალობის ვერ მიღება, ძლიერი ტრავმა. როდესაც ადამიანს ცხოვრებაში რაღაც მისთვის ზედმეტად მტკივნეული ემართება ან ახერხებს გამკლავებას, ან სწორედ იქ ავადდება, სადაც სისუსტე ჰქონდა. დეპრესია ჩუმად მოიპარება და უცებ ამოცნობა ადამიანისთვის ძალიან რთულია. მაგრამ მალე, როცა ავადმყოფობა ფეხს იკიდებს, ის უკვე დამოუკიდებლად

განაგრძობს არსებობას, ავტონომიურობას იძენს და მიზეზი, რამაც ის გამოიწვია, უკვე აღარც კი ჩანს. შეიძლება ადამიანს ეგონოს, რომ არაფერი მომხდარა და უეცრად დაემართა დეპრესია. _რა არის დეპრესიის პირველი ნიშანი? ნიშანი _პირველი ნიშანია, როცა პიროვნება უარყოფს რეალობას, ან განსაკუთრებულად მშვიდია უბედურების დროს. დასაწყისში პაციენტს დანაშაულის განცდა აქვს, მუდმივი უარყოფითი ფიქრები. რაც ადრე მოსწონდა, აღარ გვრის სიამოვნებას. ოჯახის წევრების მიმართაც კი ვეღარ გრძნობს სიყვარულს. ინტერესს ყველაფერის მიმართ კარგავს, ამიტომ არსად წასვლა აღარ სურს, არც მუშაობა, აღარ ასრულებს ყოველდღიურ რუტინას. თუმცა ეს ყველაფერი შეიძლება დროებითიც იყოს და ადამიანი მალევე გამოვიდეს მდგომარეობიდან. წინასწარ მაინც ვერ ვიტყვით, კლინიკურ დეპრესიამდე მივალთ, თუ არა, მაგრამ არ შეგეშინდეთ, არსებობს მსუბუქი ფორმებით დეპრესია და უმრავლესობა სწორედ ასეთია. ადამიანის ფსიქიკა ძლიერია და შეუძლია დაძლიოს დაავადებები. _რამდენად საგანგაშო შეიძლება იყოს დეპრესია დეპრესია? _რთულ ფორმებში ნამდვილად საგანგაშოა, შეიძლება სუიციდამდეც მივიდეს ადამიანი, ამიტომ აუცილებელია ჩარევა. დეპრესიიდან დამოუკიდებლად გამოსვლა ძალიან ძნელია, საუკეთესო საშალება ფსიქოთერაპიაა და არა წამლები. მინდა, ეს ხალხმა იცოდეს. _აყენებს თუ არა დეპრესია ადამიანს ფიზიკურ ზიანს? _ ყველაზე სამწუხარო ისაა, რომ ცუდად ყოფნას უძლებენ ადამიანები და დახმარებას არ ითხოვენ, არადა, ეს მნიშვნელოვანი უნარია. ფიზიკურ დაავადებებს არ იწვევს, მაგრამ არც მხოლოდ სულიერი ტკივილებია. სხეული და სული განუყოფელი ნაწილებია. ამ პროცესში მთელი სხეულია ჩართული. მაგალითად, პაციენტს მადა ეკარგება ან პირიქით, ძალიან ბევრს ჭამს და წონაში იმატებს, ასევე, შეიძლება მთლიანი სხეული და ძვლები სტკიოდეს, უცნაური შეგრძნებები ჰქონდეს სხეულში, თუმცა ფიზიოლოგიით არ იყოს ეს გამოწვეული. _რომელ ასაკობრივ ჯგუფში უფრო ხშირია დეპრესია? _ნებისმიერ ასაკში შეიძლება დაემართოს ადამიანს, თუმცა გამოვყოფდი კრიზისული ასაკის პერიოდებს. ასევე, ხშრად გვხვდება ბავშვებში.

რედაქტორი - თორნიკე კაკალაშვილი დიზაინერი - ნინი კერესელიძე სასწავლო გაზეთის ხელმძღვანელი - ციცინო ბუკია

12

_როგორ უნდა შეუმსუბუქოს მშობელმა გარდატეხის ასაკში მყოფ შვილს დეპრესიის პერიოდი? _თუ კი შვილს დეპრესია აქვს, სასურველია მშობლებმაც გაიარონ კონსულტაცია ფსიქოლოგთან. გარდატეხის ასაკში ვლინდება ის, რაც 5-6 წლამდე დაუგროვდა ბავშვს ქვეცნობიერში. ამიტომ ამ პერიოდს თუ ბავშვი მეტ-ნაკლებად წარმატებით გაივლის, შემდეგ რთული გარდატეხის ასაკი, როგორც წესი, არ ელის. ამიტომ დედ-მამის როლი ძალიან დიდია. მშობელსაც ჯანსაღი ფსიქიკა უნდა ჰქონდეს, ყურადღება და მზრუნველობა არ მოაკლოს შვილს. თუმცა არც მეორე უკიდურესობა, ანუ ზედმეტი ყურადღებაა გამართლებული. ყველაზე მნიშვნელოვანი რჩევა, რომელსაც მშობლებს

მივცემდი, არის ის, რომ ნუ აგრძნობინებთ თქვენს შვილებს თავს დამნაშავედ, რადგან ეს ძალიან ცუდ შედეგებს იძლევა. _ტოვებს თუ არა დეპრესია კვალს? _ნებისმიერი კრიზი ადამიანის ცხოვრებაში ძალიან სასარგებლო შეიძლება იყოს. მაგალითად, როდესაც ადამიანი დეპრესიიდან სრულად გამოვა, ის თავიდან იბადება, სრულიად გარდაქმნილი. ეს გასაოცარი პროცესია, ცხოვრებას თავიდან სწავლობს და საკუთარ თავს აყალიბებს. უმეტეს შემთხვევში, ასეთ კვალს ტოვებს დეპრესია. მისგან გამოწვეული სირთულეები ადამიანს ზრდის და აძლიერებს. _რას ეტყოდით ადამიანებს, რომლებიც ახლა ამ დაავადებით იტანჯებიან და ,რაც ყველაზე მთავარია, ცხოვრების გაგრძელების სურვილი დაკარგეს? _ძალიან რთულია მათ რამე უთხრა, რადგან, როგორც წესი, ამ დროს სიტყვები და მითუმეტეს მოწოდებები არ მუშაობს. მთავარი, რასაც ვეტყოდი არის ის, რომ ადამიანები ამ მდგომარეობაში ყოფილან და გამოჯანმრთელებულან. ეს არ არის განაჩენი, დროებითია, აუცილებლად გაივლის. მათ უნდა ითხოვონ დახმარება და მიიღონ. ავტორი - მარიამ დოლიძე