Zuyderland & Science (jaargang 6, nummer 2)

& science

Wetenschappelijk nieuws van Zuyderland | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Themanummer COVID-19

In deze uitgave

• Wetenschappelijk onderzoek naar het coronavirus in Zuyderland • Onderzoek tijdens de coronacrisis • Afstuderen in coronatijd

1 zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

voorwoord

De COVID-19 pandemie heeft een

diepe indruk op ons allen gemaakt

en veel leed veroorzaakt. Nadat het

aantal getroffenen in Noord-Brabant opliep, verschoof het episch centrum van de uitbraak zich geleidelijk naar onze regio. Zuyderland is één van

de zwaarst getroffen ziekenhuizen van Nederland. Deze editie van Zuyderland & Science staat in

het teken van wetenschappelijk

onderzoek naar- en de invloed van COVID-19 op wetenschappelijk onderzoek.

Martijn de Kruif

Longarts Mede-voorzitter werkgroep Research COVID-19

ELVIS is niet alleen een goede zanger

De pandemie dwong ons allen tot een focus, die we nooit eerder hadden meegemaakt. Binnen Zuyderland werd het Medisch Team COVID-19 opgericht om de medische zorg te bieden, maar ook om kennis te bundelen. Van daaruit zijn een aantal unieke samenwerkingen ontstaan, die voorheen moeilijk voor te stellen waren. Direct vanuit de klinische behoefte aan meer kennis over COVID-19, werden vele mooie en interessante onderzoeksinitiatieven opgestart, waarbij samenwerking ook het adagium was.

Wellicht één van de mooiste voorbeelden hiervan is de gezamenlijke ELVIS Zuyderland COVID-19 Registry, waarin data worden opgeslagen van Zuyderland COVID-19 patiënten en waar iedere onderzoeker van Zuyderland gebruik van kan maken. In de naam van deze databank zit ook onze wetenschapsambitie verborgen: Elvis was niet alleen een goede zanger, hij heeft ook het record van de meeste nummer 1 hits wereldwijd. ELVIS-registry werkt nu als katalysator van bijna al het COVID-19 gerelateerde onderzoek in Zuyderland. Een prachtig voorbeeld van uit nood geboren samenwerking waar nu vele kansen liggen voor Zuyderland.

In dit nummer van Zuyderland & Science staan we uitgebreid stil bij al deze nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot lopende studies, binnengehaalde subsidies, de invloed van COVID-19 op studies naar andere aandoeningen, de rol van Bureau Wetenschappelijk Onderzoek (BWO), Kennis- & InformatieCentrum (KIC), Projectbureau Additionele Gelden (PAG) en de ervaringen van studenten die hun wetenschapsstage vaak rigoureus moesten aanpassen vanwege COVID-19. Hierbij moeten ook de (co-)assistenten genoemd worden waarvan de opleiding werd stopgezet en zich vervolgens vol overgave ingezet hebben voor wetenschappelijk onderzoek naar COVID-19, zoals het vullen van de ELVIS-registry en andere projecten. Hulde voor ieders inzet en hulde voor de samenwerking. Samen tegen COVID-19, ook in Zuyderland. zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

3

in dit magazine...

En verder...

3 Voorwoord

8 Onderzoek bij de oncologie tijdens de coronacrisis

13 Afstuderen in coronatijd Suzan Voncken Anne Schoonbrood

15 Jaarverslag

Wetenschappelijk onderzoek

16 Spotlight

Vier top publicaties uit Zuyderland

wetenschappelijk onderzoek

19 Prikbord COVID-19

6

Wetenschappelijk onderzoek naar het coronavirus in Zuyderland.

21 Wetenschappelijke publicaties

27 Science kort L

L

L idee

L L

L L

L L

interview Cardioloog Bas Kietselaer

10

L

L

research Research en innovatiefonds Zuyderland

L

25

COLOFON Zuyderland is een van de Samenwerkende

Redactie

organisatie is ontstaan door de fusie van

drs. Marion Heijmans

Topklinische Ziekenhuizen (STZ). De

Atrium Medisch Centrum en Orbis Medisch & Zorgconcern en is gevestigd op twee

hoofdlocaties in Zuid-Limburg (Heerlen

en Sittard-Geleen). In Zuyderland wordt

op hoog niveau innovatieve patiëntenzorg geleverd. In de gastvrije omgeving is

voortdurend oog voor verbetering van de kwaliteit.

Zuyderland & Science

Zuyderland & Science belicht het weten-

schappelijk nieuws vanuit Zuyderland. Het

magazine verschijnt drie maal per jaar in een oplage van 1.000 exemplaren. Daarnaast is een digitale versie in te zien via de website

dr. Esther Bergman (eindredactie)

Medische fotografie Zuyderland e.a.

dr. Noémi van Nie-Visser

Advertentie & drukwerk

Redactieraad

MultiPlus BV. info@multiplusdrachten.nl

prof. dr. Raymond Hupperts dr. ing. Mathie Leers dr. Meindert Sosef Redactiebureau

Zuyderland Medisch Centrum Postbus 5500

zuyderlandscience@zuyderland.nl ISSN: 2542 9930

van Zuyderland.

Indien u geen prijs meer stelt op het ontvangen van de papieren versie van Zuyderland & Science kunt u dit doorgeven via: zuyderlandscience@zuyderland.nl

Pascale Mali Fotografie

dr. Anke Linssen

6130 MB Sittard-Geleen

Vormgeving

Disclaimer © Niets uit dit magazine mag openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

De redactie van Zuyderland & Science heeft bij de samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. De redactie stelt zich echter niet verantwoordelijk voor de (vak)inhoudelijke informatie in dit magazine. De redactie behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, aangeboden artikelen in te korten of niet te plaatsen. zuyderlandscience@zuyderland.nl

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

5

Wetenschappelijk onderzoek

naar het

coronavirus in Zuyderland

Half maart ging Nederland in ‘intelligente lockdown’ vanwege de coronacrisis (COVID-19, veroorzaakt door het SARS-CoV2 virus). Deze lockdown werd voorafgegaan en gevolgd door gelijksoortige of nog drastischere maatregelen in landen over de hele wereld om de verspreiding van het virus te

vertragen, zodat de gezondheidszorg niet overbelast zou worden. Al vrij snel na de uitbraak werd

binnen Zuyderland een COVID-werkgroep geformeerd van medisch specialisten die aan de ‘frontlinie’

druk bezig waren met de beste zorg en behandeling van COVID-19 positieve patiënten. Daarbij liepen zij tegen zoveel vragen aan, dat zij graag een wetenschappelijke bijdrage wilden leveren aan het

ophelderen van het ontstaan, de preventie, de diagnose en/of de behandeling van het onbekende maar zo ontzettend vervelende, om zich heen slaande virus.

6

Zuyderland Medisch Centrum is één van de zwaarst getroffen ziekenhuizen in Nederland. Op het hoogtepunt waren er 210 bevestigde/hoog verdachte coronopatiënten tegelijkertijd opgenomen.

Dit betekent dat Zuyderland, tegen wil en dank, over een grote onderzoekspopulatie beschikt.

Bij de eerste bijeenkomst van de COVID-werkgroep bleek dat er al veel onderzoeksvragen waren, en dat iedereen daarbij natuurlijk gegevens nodig had van in Zuyderland Medisch Centrum opgenomen patiënten met coronaklachten. Het idee is toen geboren om een Zuyderland brede, patiëntendatabase op te zetten, waarin alle klinische parameters en uitkomsten van deze patiënten opgenomen zouden worden, en waarvan alle Zuyderland-onderzoekers met een goedgekeurd

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

onderzoeksprotocol gebruik kunnen maken. Met hulp van Bureau Wetenschappelijk Onderzoek is toen in korte tijd een database gebouwd (ELVIS-registry), waarin meer dan 250 variabelen per patiënt konden worden ingevoerd. Vervolgens is een team van zes coassistenten aan de enorme klus begonnen om uit alle statussen de verschillende variabelen op te zoeken. Voor co-assistente Suzan Voncken was het een mooie gelegenheid om ervaring met medisch leiderschap op te doen. Namelijk door samen met longarts Martijn de Kruif te zorgen voor de dagelijkse aansturing van deze co-assistenten. ELVIS-registry heeft op dit moment belangrijke wetenschappelijke waarde, daar deze op dit moment de gegevens van circa 2.000 (waarvan 750 bewezen/hoogverdachte) patiënten bevat.

onderzoek Vier maanden na de lockdown zijn er 37 COVIDstudies binnen Zuyderland ingediend (zie tabel op pagina 8), waarvan er 32 op dat moment zijn goedgekeurd en lopen, en er 5 in de opstartfase zitten. Zuyderland doet mee aan (inter)nationale studies, waarbij onder andere wordt gekeken naar de pathofysiologie van het virus, de uitkomsten bij opname op de Intensive Care of het detecteren en kwantificeren van een COVID-besmetting op een CT-scan van de longen. Daarnaast zijn er verschillende studies naar het effect van het virus bij specifieke patiëntpopulaties, zoals patiënten met kanker, de ziekte van Crohn, overgewicht of diabetes.

Van de 37 studies zijn er 18 vanuit Zuyderland geïnitieerd.

Doorbraak in behandeling van ernstig zieke coronapatiënten

Een voorbeeld van een Zuyderland geïnitieerd onderzoek is de CHIC-studie, opgezet door longartsen, reumatologen en internisten. Hierbij is onderzocht of immunosuppresiva ingezet kunnen worden in de meest ernstige fase van COVID-19, het moment dat er een cytokinestorm optreedt bij de patiënten, die kan leiden tot mechanische beademing op de IC. Cytokinestorm komt voor bij eenvierde van de ernstig zieke COVID-19 patiënten. Deze grote intensieve studie heeft geleid tot een doorbraak in de behandeling van ernstig zieke coronapatiënten. Hierdoor zijn alleen al in Zuyderland tientallen levens gered. Dit baanbrekende nieuws is dinsdag 21 juli bekend gemaakt tijdens een persconferentie in Zuyderland Medisch Centrum Sittard-Geleen. Het is wereldwijd de eerste wetenschappelijk gepubliceerde studie, die

duidelijke positieve resultaten van medicamenteuze behandeling bij COVID-19 aantoont op zowel klinische verbetering als sterfte. Het onderzoek is gepubliceerd in de Annals of the Rheumatic Diseases (ARD), een onderdeel van de British Medical Journal. (zuyderland.nl/nieuws/doorbraak-in-behandeling-vanernstig-zieke-coronapatienten)

HEROIC-studie

Een ander voorbeeld is de HEROIC-studie, waarin de afdelingen Interne Geneeskunde en Longziekten onderzoeken hoeveel patiënten met COVID-19 na ontslag toch weer worden heropgenomen in het ziekenhuis. Hierbij wordt onderzocht wat de reden is van heropname en of er kenmerken zijn die de kans op heropname vergroten, om zo mogelijk het aantal toekomstige heropnames te kunnen beperken.

Subsidies

Tijdens de coronacrisis hebben veel subsidieverstrekkers, zoals VWS, RVO en ZonMw, budgetten vrijgemaakt en calls uitgeschreven gericht op onderzoek naar COVID-19. Vanuit Projectbureau Additionele Gelden (PAG) zijn onderzoekers binnen Zuyderland regelmatig op de hoogte gesteld van de mogelijkheden die deze subsidies bieden om onderzoeksvoorstellen en projecten in te dienen en mogelijk te financieren. Tijdens en na de lockdown heeft PAG samen met projectgroepen en onderzoekers bijgedragen aan meer dan 10 indieningen. Het ging hierbij om projecten gericht op wetenschappelijk onderzoek en projecten gericht op het anders inrichten van zorg door gebruik te maken van technologie die zorg op afstand mogelijk maakt.

Eerste COVID-19 publicatie Zuyderland De eerste Zuyderland publicatie over COVID-19 verscheen al op 22 april 2020 en werd in het European Journal of Case Reports in Internal Medicine gepubliceerd.

Alle acht auteurs zijn van Zuyderland. De publicatie is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de afdelingen Longgeneeskunde, Interne geneeskunde en Reumatologie.

Kraaij TD van, Mostard RL, Ramiro S, Magro Checa C, van Dongen CM, van Haren EH, Buijs J, Landewé RBM Tocilizumab in Severe COVID-19 Pneumonia and Concomitant Cytokine Release Syndrome. Eur J Case Rep Intern Med 2020 Apr 22;7(5):001675. doi: 10.12890/2020_001675

Kijk voor het volledige overzicht coronastudies op pagina 8

Snel na deze publicatie volgden er vele andere publicaties over COVID-19 vanuit Zuyderland. Deze publicaties zijn te herkennen aan de blauwe achtergrondkleur in het overzicht ‘Wetenschappelijke publicaties’ op pagina 21 ev.

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

7

Intensive Care

Cardiologie Ziekenhuisapotheek Longgeneeskunde Interne geneeskunde Longgeneeskunde Interne geneeskunde Neurologie Intensive Care Orthopedie MDL Neurologie Klinische chemie Geriatrie Heelkunde SEH Intensive Care Medische microbiologie Intensive Care Revalidatie Interne geneeskunde Kindergeneeskunde Intensive Care Longgeneeskunde Interne geneeskunde Longgeneeskunde Heelkunde Longgeneeskunde SEH Interne geneeskunde

RISE UP COVID

Capacity-Covid COMET: COvid MEdicaTion study COVID-IT / CHIC COVID-19-Oncology CODE PAPRICO Neuroinvasion in COVID-19 PRoVENT-COVID Ortho-CODuVID COVID-19 infection in IBD patients Neumonia COVID-19 CFSCORADSCOVID19 COVIDSURG COVID-ED COVID prognostic model Antistof detectie COVID-19 Metabolic Syndrome COVID-19 COVOED ARTERICO COPP-studie MONITOR-IC COVID-19 COSAS HEROIC HOLLAND 1 SCOUT-4 SPIRIT Preparations Emergency Departments Sexual Differences COVID-19

Radiologie Medische Beeldvorming Intensive Care Intensive Care Intensive Care Klinische chemie Interne geneeskunde

Afdeling

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Dossieronderzoek

Dossieronderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Observationeel onderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek

Dossieronderzoek Dossieronderzoek Proefpersonenonderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek Dossieronderzoek

Soort studie

Zuyderland

UMC Utrecht Erasmus MC Zuyderland Erasmus MC Zuyderland Zuyderland Zuyderland Amsterdam UMC Zuyderland Radboudumc Zuyderland MCC Omnes Zuyderland UMCG Zuyderland Erasmus MC Zuyderland AUMC-locatie AMC Amsterdam UMC Zuyderland LUMC Radboud UMC Zuyderland Zuyderland Zuyderland Amsterdam UMC Zuyderland Zuyderland MUMC

NKI-AVL Zuyderland ESICM Amsterdam UMC Maastricht UMC Zuyderland Fondazione IRCCS Istituto Nazionale Tumori, Milano

Opdrachtgever/verrichter

Monocenter

nvt

Internationaal binnen de EU Internationaal ook buiten de EU Internationaal binnen de EU nvt alleen in Nederland nvt nvt nvt alleen in Nederland nvt alleen in Nederland nvt nvt nvt alleen in Nederland alleen in Nederland alleen in Nederland nvt alleen in Nederland alleen in Nederland nvt alleen in Nederland alleen in Nederland nvt nvt nvt alleen in Nederland nvt nvt Internationaal binnen de EU

Multicenter Multicenter Multicenter Monocenter Multicenter Monocenter Monocenter Monocenter Multicenter Monocenter Multicenter Monocenter Monocenter Monocenter Multicenter Multicenter Multicenter Monocenter Multicenter Multicenter Monocenter Multicenter Multicenter Monocenter Monocenter Monocenter Multicenter Monocenter Monocenter Multicenter

Internationaal binnen de EU nvt Internationaal ook buiten de EU alleen in Nederland alleen in Nederland nvt

Type multicenter onderzoek

Type onderzoek

Multicenter Monocenter Multicenter Multicenter Multicenter Monocenter

Studies gestart in de eerste 4 maanden na de lockdown

OVERZICHT CORONASTUDIES IN ZUYDERLAND

COVID-19 on chest CT Diagnostic accuracy chest CT for COVID-19 COVIP Machine Learning COVID-19 Ventilation COVID-19 CoLa19 TERAVOLT

Korte titel

8

'We spreken met dr. Frans Erdkamp en

research verpleegkundige Mireille Hoekstra over de impact van de coronacrisis op het onderzoek bij de afdeling Oncologie.'

Onderzoek bij de oncologie tijdens de coronacrisis Veel onderzoek is (tijdelijk) stop gezet tijdens de coronacrisis. Hoe is dat bij de oncologie?

In het begin van de COVID-19 periode hebben de research verpleegkundigen, samen met de hoofdonderzoeker, per studie bekeken of de onderzoeksbehandeling door kon gaan of niet, waarbij de veiligheid van de patiënt het belangrijkste criterium was. Een deel van de behandelingen is gepauzeerd, omdat de onderzoeksbehandeling de immuniteit van de patiënt kan verlagen waardoor deze een groter risico op COVID-19 infectie zou hebben.

De meeste firma’s hebben de inclusie van de studie niet gesloten en laten dit besluit aan de behandelend arts over. Bij een enkele studie is de inclusie wel tijdelijk gesloten, maar kon de behandeling van de reeds geïncludeerde patiënten voortgezet worden.

Wat komt daar allemaal bij kijken?

Wij hebben per studie bekeken hoe we het COVID-19 reglement en de studie procedures het beste konden combineren, om zo min mogelijk onderzoeksdata te missen en de veiligheid van de patiënt te waarborgen. Wij hebben bijvoorbeeld het bloedprikken beperkt: er werd alleen geprikt als dit nodig was omwille van de patiëntveiligheid of indien de patiënt klachten had. Verder hebben we zo veel mogelijk thuis laten prikken. Papieren vragenlijsten hebben we per post naar de patiënt gestuurd met een retourenvelop. Orale studiemedicatie hebben we thuis laten bezorgen of bij de hoofdingang van het ziekenhuis aan de patiënt gegeven.

Waar loop je tegen aan als onderzoeksmedewerker?

In het begin van de COVID-19 periode kregen wij als research afdeling wisselende reacties van de firma’s, variërend van volledige medewerking en begrip tot het vast houden aan de originele studie procedures en onbegrip. Toen wij bijvoorbeeld

De medewerkers van het Trial Bureau Interne, van boven naar beneden en van links naar rechts: Saskia ColombaraSwagemakers, Suzan Savelkoul, Frans Erdkamp, Ellen Goertz, Karin Lemmens-Martens, Fabiënne Ramakers, Mireille Hoekstra

een monitor visite annuleerden had de CRO (de uitvoerder van de studie) hier in eerste instantie geen begrip voor want 'in Noord-Nederland waren helemaal geen COVID-19 besmettingen'.

Ook was er een opdrachtgever in Amerika die geen medewerking bood bij het aanpassen van studie procedures. Enkele weken later (toen er ook in Amerika COVID-19 besmettingen waren) kregen wij wel richtlijnen van de opdrachtgever.

Waar lopen patiënten tegen aan?

Voor de patiënt is het een roerige periode, met onzekerheid over zijn ziekte: mogelijke tumorgroei bij pauzeren van de behandeling en spanning over het mogelijk oplopen van COVID-19 tijdens de behandeling.

In het begin kregen wij telefonisch veel vragen van patiënten over hun behandeling, het risico op COVID-19 en dat zij niet naar het ziekenhuis durfden te komen. Nu is dat een stuk minder, patiënten zijn enigszins aan de situatie gewend. zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

9

Interview met:

Bas Kietselaer imaging cardioloog en directielid

Cardiology Research Limburg BV

(R&D afdeling Cardiologie Zuyderland) Mede-directieleden: Saman Rasoul Timo Lenderink

Wat is er gaande binnen de R&D Cardiologie?

We zitten in een overgangsfase. Voorheen deden we voornamelijk industriegeïnitieerd onderzoek via de Werkgroep Cardiologiecentra Nederland (WCN).

Nu halen we ook eigen opdrachten binnen. Maar het belangrijkste is dat we veel meer onderzoekergeïnitieerd onderzoek gaan opstarten. Inmiddels is collega Saman Rasoul hoofdonderzoeker van een studie waarin meerdere Europese ziekenhuizen ons helpen de behandeling van hartinfarcten te verbeteren.

Hoe financieren jullie eigen geïnitieerd onderzoek?

10

Natuurlijk met onderzoekssubsidies. Maar vaak is toegekend budget onvoldoende om de kosten te dekken. We reserveren daarom een deel van de inkomsten van de industriestudies om een dergelijk ‘gat’ te dichten.

Daarnaast gebruiken we deze inkomsten om bijvoorbeeld een literatuur-, dossier-, of pilotstudie te doen.

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Op welke manier zetten jullie studenten in voor onderzoek?

Wij bieden projecten aan voor de wetenschapsparticipaties (WESP) van geneeskunde studenten van de Universiteit Maastricht (UM). Daarnaast werken wij samen met de opleiding Biometrie van Hogeschool Zuyd. Ook die studenten voeren een onderzoeksproject uit om hun opleiding af te ronden en helpen ons daarbij met datainvoer en analyse van (hun eigen stukje van) een database. Onderzoeksprojecten van studenten zijn een hele leuke manier om een idee te toetsen. Daarnaast werven wij via een uitzendbureau derdejaars geneeskundestudenten van de UM. Hun werkzaamheden bestaan voornamelijk uit screening van polispreekuren op geschikte kandidaten voor inclusie in onderzoeken. Deze studenten zijn een waardevolle aanvulling op ons vaste team.

Hoe zit het met de samenwerking met externe partners?

Binnen de academische centra werken we voornamelijk samen met Maastricht, maar ook steeds meer met Nijmegen, Rotterdam, Amsterdam en Utrecht. Belangrijk hierin is de STZ status van Zuyderland, dit trekt meer medisch specialisten met een onderzoeksachtergrond aan, ook bij de cardiologie. Daarnaast heeft de regio rondom Zuyderland een groot aantal patiënten met hart- en vaatziekten.

Ook doen we gezamenlijk onderzoek met partners binnen en buiten het ziekenhuis, zoals: de ambulancedienst, de huisartsen en andere specialismen.

Het is ontzettend leuk om elkaar op deze manier te ontmoeten: de lijntjes worden korter en we leren allerhande dingen over logistiek. Hierdoor verbetert het doen van onderzoek de patiëntenzorg op allerlei manieren.

Hoe is het onderzoeksklimaat binnen Zuyderland?

Ik heb het gevoel dat Zuyderland graag goede ideeën faciliteert. Natuurlijk is niet voor alles geld, maar het is wel echt de intentie van de organisatie om iets te betekenen voor de regio. Wij koppelen dat dan aan wetenschappelijk onderzoek, omdat we dat leuk en belangrijk vinden. Binnen onze afdeling hebben we steeds meer promovendi. Zo krijg je voor alle betrokkenen, patiënt, arts, onderzoeker, zorg, wetenschap, organisatie, regio, een win-win situatie.

Wat heeft de afdeling gedaan tijdens de coronacrisis?

We hebben, in samenwerking met de rest van Zuyderland, de bezoeken aan onze afdeling ‘COVID-proof’ gemaakt. We hebben tijdelijk moeten stoppen met includeren van nieuwe patiënten en on-site monitor bezoeken, maar inmiddels zijn we weer (gedeeltelijk) opgestart. Lopende behandelingen binnen wetenschappelijk onderzoek zijn doorgegaan, waarbij we natuurlijk rekening hebben gehouden met alle coronamaatregelen die golden binnen de maatschappij en de zorg. De klinische samenwerking met collega’s in het medisch COVID-19 team heeft ook gezorgd voor wetenschappelijke samenwerking, zoals het aanleggen van de ELVIS registry.

11 zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

AFSTUDEREN in coronatijd

Ook afstuderen in coronatijd vraagt de nodige aanpassingen.

Suzan Voncken en Anne Schoonbrood vertellen over hun ervaringen.

Susan Voncken co-assistent

De co-corona

15 maart 2020, de coronacrisis zet een streep door mijn coschappen.

Het land, de zorg, maar ook mijn leven stond op zijn kop: ‘tot nader order geen co-schappen, wat moet ik nu? Ik wil óók deel uitmaken van het zorgteam, ik wil helpen!’ waren gedachten die door mijn hoofd gingen. De dagen die volgden bestonden uit obsessief het nieuws en de ontwikkeling in de zorg volgen en inschrijven op alle mogelijke hulpverzoeken die voorbij kwamen. Alles om de innerlijke onrust in mij weer rustig te krijgen. Uiteindelijk werd ik door dr. Martijn de Kruif benaderd om mee te helpen aan het bouwen van de COVID-19 database van Zuyderland, een kans die ik natuurlijk niet liet schieten!

Met beide handen en met veel enthousiasme pakte ik dit aan, samen met nog een paar andere co-assistenten.

We hebben vele weken gewerkt aan de zogenaamde ELVIS-registry, dachten mee over de inhoud, leerden verschillende onderzoekers kennen en zijn volledig opgenomen binnen de projectgroep. Geen klinisch coschap voor de co-assistent dus, maar wel een ongelofelijk eervolle taak binnen het Zuyderland. Een taak die mij in deze bijzondere tijd niet alleen leerde over COVID-19, maar ook ontzettend veel inzicht gaf op academisch en wetenschappelijk vlak

Eind maart zou ik starten met mijn Wetenschapsparticipatie (WESP) bij de afdeling Neurologie, met als begeleider dr. Erik Hoff. Dit zou het laatste co-schap zijn voor mijn geplande afstudeerdatum in juli. Tijdens deze stage zou ik patiënten includeren op de geheugenpolikliniek en deze gegevens vervolgens analysen.

Twee weken voorafgaand aan mijn stage werd duidelijk dat coassistenten niet meer naar hun stageplek mochten komen vanwege de coronacrisis. Hoe het zou gaan met de WESP stage, en dus het afstuderen, was op dat moment nog onbekend. Uiteindelijk kwam het weekend voor mijn startdatum het bericht van de universiteit: de WESP stage mocht plaatsvinden vanuit thuis! In overleg met dr. Hoff heb ik toen mijn onderzoeksprotocol aangepast naar een literatuurstudie.

Werken vanuit huis was erg wennen in het begin. Vanuit Zuyderland werd hulp op afstand geboden via Microsoft Teams en per mail, door zowel de dr. Hoff, Bureau Wetenschappelijk Onderzoek (BWO) en het Kennis- & InformatieCentrum (KIC). Het nadeel was wel, dat ik niet ‘even’ iets kon overleggen, er zat altijd mail-vertraging tussen.

Anne Schoonbrood semi-arts

WESP-stage in coronatijd

Het concentreren op de WESP-stage, en niet iets gaan doen in het huishouden, bleef een uitdaging. Echter, langzaam maar zeker werd het steeds gewoner. Het was de beste optie en het belangrijkste, de afstudeerdatum bleef staan!

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

13

Jaarverslag Wetenschappelijk Onderzoek 2019 Ondertussen is ook het

jaarverslag Wetenschappelijk Onderzoek weer verschenen.

Gezien het feit dat 2019 het vijfde fusiejaar betreft, zijn er voor de eerste keer enkele trendlijnen in het verslag opgenomen.

Lopende studies

Eind 2019 zijn er in totaal 670 lopende studies in Zuyderland.

Hiermee is het aantal lopende studies weer gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. De stijging is wel iets minder steil en dit komt voornamelijk door de afname van het aantal WMO-plichtige studies. Dit valt echter (deels) te verklaren door het steeds beterregistreren van de einddatum van studies.

122 nieuwe studies

In 2019 zijn er 122 nieuwe studies van start gegaan in Zuyderland. Onderzoekers die een nieuwe studie willen uitvoeren binnen Zuyderland, hebben hiervoor goedkeuring van de Raad van Bestuur nodig. Dit zorgt ervoor dat Bureau Wetenschappelijk Onderzoek (BWO) een overzicht heeft van alle studies binnen Zuyderland

Publicaties

In totaal waren er 305 wetenschappelijke publicaties in 2019. Daarmee wordt de stijgende lijn sinds 2015 voortgezet. Publicaties worden opgenomen in de Repository van Zuyderland als de affiliatie ‘Zuyderland’ bij de auteur in het artikel vermeld staat. De Repository wordt beheerd door het Kennis- & InformatieCentrum (KIC).

Verder is/zijn in 2019...

• het kwaliteitsadviesgesprek voor niet-WMO plichtig onderzoek ingevoerd binnen de goedkeuringsprocedure Raad van Bestuur • gestart met de uitgifte van studie-specifieke monitoraccounts om de privacy bij te waarborgen • het proces rondom trials en studie-icoontjes ingeregeld om de veiligheid, rechtmatigheid, privacy, registratie, controle en facturatie van onderzoeksgerelateerde handelingen te bevorderen

• de Wetenschappelijke Advies Commissie vier keer bij elkaar gekomen • het magazine Zuyderland & Science drie keer verschenen • een lustrum gevierd: op donderdag 27 juni vond het 10e Wetenschappelijke symposium plaats • de eerste vier subsidies uit het Research- & Innovatiefonds Zuyderland uitgereikt • nog een STZ Topklinische functie toegewezen, waardoor het totaal voor Zuyderland nu op 13 staat. zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus gustus 2020 20

15

Hierbij vier Zuyderland publicaties, die recent in een internationaal tóptijdschrift zijn gepubliceerd. Zuyderland-Trots! Van elk onderzoek volgt hier een korte samenvatting en is het volledige artikel online te lezen.

PUBLICATIES in de spotlight Lower versus Traditional Treatment Threshold for Neonatal Hypoglycemia

Veel pasgeborenen worden gescreend op hypoglycemie na de geboorte om gerelateerde ernstige hersenschade te voorkomen. Er is echter geen consensus over een veilige therapeutische glucoseconcentratie waarmee overbehandeling voorkomen wordt. In deze gerandomiseerde ‘non-inferiority’ multicenter studie werden 689 pasgeborenen met een risico op hypoglycemieën (prematuriteit 35-37 weken, laag- of hoog geboortegewicht, moeder met diabetes) gerandomiseerd in 2 groepen. Een groep met een lage therapeutische grenswaarde (glucoseconcentratie 2.0 mml/l, n=348) en een groep met de traditionele grenswaarde (glucoseconcentratie 2.6 mmol/l, n=341). De primaire uitkomstmaat van de studie was de psychomotore ontwikkeling op de leeftijd van 18 maanden (Bayley-III-NL scores).

Cognitieve en motorische scores waren vergelijkbaar in de beide groepen (mean scores [±SE], 102.9±0.7 [cognitief] en 104.6±0.7 [motorisch] in de groep met de lage grenswaarde en 102.2±0.7 [cognitief] en 104.9±0.7 [motorisch] in de groep met de traditionele grenswaarde. In de groep met de traditionele grenswaarde kwamen minder en minder ernstige

hypoglycemieën voor dan in de groep met de lage drempelwaarde, echter in deze groep werd meer invasieve diagnostiek gedaan en meer therapeutische interventies gepleegd. ‘Serious adverse events’ in de groep met de lage grenswaarde waren convulsies (gedurende normoglycemie) in één pasgeborene en één overlijden.

Concluderend kan men, op basis van deze studie, zeggen dat bij pasgeborenen met een milde asymptomatische hypoglycemie een lage therapeutische grenswaarde non inferieur is aan de traditionele therapeutische grenswaarde.

Kempen AAMW van, Eskes PF, Nuytemans DHGM, van der Lee JH, Dijksman LM, van Veenendaal NR, van der Hulst FJPCM, Moonen RMJ, Zimmermann LJI, van ‘t Verlaat EP, van Dongenvan Baal M, Semmekrot BA, Stas HG, van Beek RHT, Vlietman JJ, Dijk PH, Termote JUM, de Jonge RCJ, de Mol AC, Huysman MWA, Kok JH, Offringa M, Boluyt N, HypoEXIT Study Group.

Lower versus Traditional Treatment Threshold for Neonatal Hypoglycemia. N Engl J Med 2020 382(6):534-544

Timing of high-efficacy therapy for multiple sclerosis: a retrospective observational cohort study

16

Deze studie is een van de vele succesvolle uitvloeisels van een internationaal samenwerkingsverband en bijbehorende DATA-base: MS-Base registry.

Voor deze paper zijn de patiënt gegevens van deze DATA base samengevoegd met die van de Swedish registry. Retrospectief werden zo 6149 MS patiënten met relapsing remitting MS geanalyseerd met vroeg (binnen 0 tot 2 jaar vanaf het begin van de ziekte) versus laat (binnen 4 tot 6 jaar vanaf het begin van de ziekte) gebruik van hoogst effectieve MS immunomodulatoren.

Uiteindelijk bleek dat bij vroeg starten van hoog effectieve immunomodulatie de invaliditeit na 6 à 10 jaar aanzienlijk minder is dan bij laat starten van deze therapie. Bij de hoog effectieve therapie was er tijdens de follow up (gemiddeld 7.8 jaar) zelfs geen zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Impact factor 70.670

Impact factor 28.755

toename van de invaliditeit. Deze bevinding is voor MS therapie van grote klinische waarde aangezien in de recente MS protocollen nog steeds hoog effectieve therapie pas wordt aanbevolen indien de laag effectieve therapie faalt.

He A, Merkel B, Brown JWL, Zhovits Ryerson L, Kister I, Malpas CB, Sharmin S, Horakova D, Kubala Havrdova E, Spelman T, Izquierdo G, Eichau S, Trojano M, Lugaresi A, Hupperts R, Sola P, Ferraro D, Lycke J, Grand’Maison F, Prat A, Girard M, Duquette P, Larochelle C, Svenningsson A, Petersen T, Grammond P, Granella F, Van Pesch V, Bergamaschi R, McGuigan C, Coles A, Hillert J, Piehl F, Butzkueven H, Kalincik T, MSBase study group. Timing of high-efficacy therapy for multiple sclerosis: a retrospective observational cohort study. Lancet Neurol 2020 19(4):307-316

Anticoagulation with or without Clopidogrel after Transcatheter Aortic-Valve Implantation Een Transcatheter Aortic Valve Intervention (TAVI) is een minder ingrijpende manier om de aortaklep te vervangen bij patiënten met een ernstige aortaklepstenose. Deze procedure gebeurt vooral bij patiënten met een (te) hoog operatie risico, waarbij een op een ballon gekrompen bioklep in de (oude) aortaklep wordt geplaatst.

Patiënten die deze ingreep ondergaan zijn vaak >80 jaar, hebben andere aandoeningen en hiermee een verhoogd bloedingsrisico. Veel patiënten gebruiken een vorm van orale antistolling vanwege atriumfibrilleren. Tot voor kort kregen de meeste patiënten die een TAVI ondergingen en orale antistolling gebruikten gedurende 3 maanden aanvullende behandeling met Clopidogrel (Plavix), met het idee om trombose van de bioklep te voorkomen. Voor deze aanvullende behandeling was echter geen wetenschappelijk bewijs (expert opinion, klasse C aanbeveling). De Nederlandse POPULAR TAVI studie heeft bekeken of aanvullende behandeling met Clopidogrel wel nodig is, met name de vele patiënten die een sterk verhoogd bloedingsrisico hebben.

Hiertoe werden ruim 310 patiënten gerandomiseerd in 4 Europese landen (17 centra) naar wel of geen 3 maanden clopidogrel bovenop de orale antistolling.

Na 1 jaar bleken er significant meer bloedingen te zijn opgetreden in de clopidogrel groep (35% vs 22%).

Het weglaten van clopidogrel bleek bovendien veilig (niet meer trombo-embolische complicaties).

De POPULAR TAVI studie heeft laten zien dat expert opinion zonder wetenschappelijk bewijs niet altijd de beste zorg voor de patiënt hoeft te zijn en dat ‘evidence based medicine’ nog steeds de gouden standaard is. Verder laat deze studie zien dat minder (in plaats van meer) medicatie soms beter is, vooral binnen een groep oudere kwetsbare patiënten.

Nijenhuis VJ, Brouwer J, Delewi R, Hermanides RS, Holvoet W, Dubois CLF, Frambach P, De Bruyne B, van Houwelingen GK, Van Der Heyden JAS, Toušek P, van der Kley F, Buysschaert I, Schotborgh CE, Ferdinande B, van der Harst P, Roosen J, Peper J, Thielen FWF, Veenstra L, Chan Pin Yin DRPP, Swaans MJ, Rensing BJWM, van ‘t Hof AWJ, Timmers L, Kelder JC, Stella PR, Baan J, Ten Berg JM. Anticoagulation with or without Clopidogrel after Transcatheter Aortic-Valve Implantation.

N Engl J Med 382(18)1696-1707

Effect of Early Surgery vs Endoscopy-First Approach on Pain in Patients With Chronic Pancreatitis: The ESCAPE Randomized Clinical Trial Bij patiënten met pijn ten gevolge van chronische pancreatitis, wordt chirurgische behandeling uitgesteld tot medicamenteuze en endoscopische behandeling hebben gefaald. Observationele studies suggereerden dat eerder operatief ingrijpen de progressie van de ziekte zou kunnen vertragen en bovendien zou resulteren in betere pijnbestrijding en een beter behoud van pancreasfunctie. De ESCAPE-studie, een ongeblindeerde, multicenter, gerandomiseerde klinische superioriteitsstudie waarbij 30 Nederlandse ziekenhuizen deelnemen, heeft als doel om te bepalen of vroege chirurgische Issa Y, Kempeneers MA, Bruno MJ, Fockens P, Poley JW, Ahmed Ali U, Bollen TL, Busch OR, Dejong CH, van Duijvendijk P, van Dullemen HM, van Eijck CH, van Goor H, Hadithi M, Haveman JW, Keulemans Y, Nieuwenhuijs VB, Poen AC, Rauws EA, Tan AC, Thijs W, Timmer R, Witteman BJ, Besselink MG, van Hooft JE, van Santvoort HC, Dijkgraaf MG, Boermeester MA, Dutch Pancreatitis Study Group. Effect of Early Surgery vs Endoscopy-First Approach on Pain in Patients With Chronic Pancreatitis: The ESCAPE Randomized Clinical Trial. JAMA 2020 323(3):237-247

Impact factor 70.670

Impact factor 51.273

behandeling effectiever is dan de 'endoscopie-eerst' benadering in termen van klinische resultaten. Er werden 88 patiënten met chronische pancreatitis geïncludeerd, waarvan 44 patiënten werden gerandomiseerd naar de vroege-chirurgie groep en 44 patiënten werden gerandomiseerd naar de endoscopie-eerst benadering groep. Gedurende 18 maanden follow-up hadden patiënten in de vroege chirurgiegroep een lagere Izbicki-pijnscore dan patiënten in de groep die gerandomiseerd waren voor de endoscopie-first groep. Volledige of gedeeltelijke pijnverlichting aan het einde van de follow-up werd bereikt bij 23 van de 40 patiënten (58%) in de vroege operatie vs 16 van 41 (39%) in de endoscopie-eerst benaderingsgroep. Het totale aantal interventies was lager in de vroege chirurgie groep. Behandeling complicaties (27% vs 25%), mortaliteit (0% vs 0%), ziekenhuisopnames, alvleesklierfunctie, en de kwaliteit van leven (SF-36) waren niet significant verschillend tussen vroege chirurgie en de endoscopie-eerst benadering.

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

17

Elvis-registry

Research COVID-19 werkgroep:

Door samenwerking van de leden van de Research COVID-19 werkgr oep en BWO, is er een database opgezet waarin een basisset van data van alle coronapatiënten en coronaverdachte patiënten van Zuyderland wordt verzameld. Deze databank dient als basis voor al het toekomstig onderzo ek binnen Zuyderland naar COVID-1 9 en JHHIW KLHUPHH RS HHQ HIÀ FLsQWH PDQL HU toegang tot vele gegevens.

ondersteuning voor COVID-19 onderzoek De Research COVID-19 werkgroep is samengesteld om alle problemen en uitdagingen met betrekking tot COVID-19 gerelateerd wetenschappelijk onderzoek gezamenlijk te ondervangen. De werkgroep bestaat uit een afvaardiging vanuit de medisch specialisten en ondersteuners van BWO en PAG.

Data Governance ELVIS

COVID subsidies

Voor het beheer van ELVIS- registry is door BWO en de voorzitters van de Research COVID-19 werkgroep een Data Governance beschreven, waarin alle rollen, taken, verantwoordelijkheden en afspraken met betrekking tot het vullen en gebruiken van ELVIS- registry vermeld staan.

PAG houdt de leden van de Research COVID-werkgroep continu op de hoogte over subsidiemogelijkheden voor Covid-studies.

PAG ondersteunt onderzoekers volledig bij het schrijven van de subsidieaanvragen, waarvan er half juni 10 waren ingediend.

Informed Consent procedure Omdat het niet wenselijk werd geacht dat Coronapatiënten meerdere keren toestemming moeten geven voor het gebruik van hun gegevens voor wetenschappelijk onderzoek is, in lijn met de (inter)nationale wet- en regelgeving, een aangepaste Informed Consent procedure voor COVID-19 studies ingevoerd door BWO. Hierbij hoefden patiënten, hun naasten of nabestaanden alleen bezwaar te maken als ze níet wilden dat hun gegevens gebruikt werden.

Onderzoek

COVID-19 literatuur

De website van het KIC biedt een overzichtspagina met informatie over álle beschikbare wetenschappelijke literatuur over COVID-19, point of care tools en richtlijnen, handreikingen en leidraden met betrekking tot COVID-19 van medische en verpleegkundige beroepsverenigingen.

Dagelijkse corona-upd

ates

Versnelde ng goedkeuring In samenwerking met de Medisch Ethische ToetsingsCommissie ZuyderlandZuyd (METC Z) heeft

BWO een versneld goedkeuringsproces kunnen uitvoeren voor de Coronastudies. De onderzoekers zijn door BWO maximaal ondersteund bij deze processen. Hierdoor hebben alle (niet-WMO plichtige) studies binnen 5 werkdagen na indiening goedkeuring ontvangen.

tijdens coronacrisis

Informatie, adviezen en richtlijnen omtrent de uitvoer van wetenschappelijk onderzoek ten tijde van de Coronacrisis werd overzichtelijk gebundeld op een speciaal daarvoor ingericht tabblad in het Kwaliteitssysteem Onderzoek Zuyderland: ksozuyderland.ctcm.nl

Hou houd ik alle ontwikk elingen bij van wetenschappelijke litera tuur over COVID-19?

Mail kic@zuyderland.n l en u ontvangt dagelijks de updates va n PubMed-referenties

Ook ondersteuning voor jouw onderzoek? Neem contact op met: BWO = Bureau Wetenschappelijk Onderzoek PAG = Projectbureau Additionele Gelden KIC = Kennis- & InformatieCentrum

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

19

publicaties

Wetenschappelijke

Publicaties april 2020 t/m juni 2020 Apotheek Kreijne JE, de Vries AC, de Veer RC, Bouma G, Dijkstra G, Voskuil MD, West R, van Moorsel SAW, de Jong DJ, de Boer NK, van der Woude CJ, initiative on Crohn and Colitis (ICC).

Limited added value of laboratory monitoring in thiopurine maintenance monotherapy in inflammatory bowel disease patients.

Aliment Pharmacol Ther 2020 Apr 28 Linkens AEMJH, Milosevic V, van der Kuy PHM, Damen-Hendriks VH, Mestres Gonzalvo C, Hurkens KPGM. Medication-related hospital admissions and readmissions in older patients: an overview of literature. Int J Clin Pharm 2020 May 30 Cardiologie Berg VJ van den, Umans VAWM, Brankovic M, Oemrawsingh RM, Asselbergs FW, van der Harst P, Hoefer IE, Kietselaer B, Crijns HJGM, Lenderink T, Oude Ophuis AJ, van Schaik RH, Kardys I, Boersma E, Akkerhuis KM, BIOMArCS investigators. Stabilization patterns and variability of hs-CRP, NT-proBNP and ST2 during 1 year after acute coronary syndrome admission: results of the BIOMArCS study.

Clin Chem Lab Med 2020 May 8 Dongen DN van, Badings EA, Fokkert MJ, Tolsma RT, van der Sluis A, Slingerland RJ, Van ’t Hof AW, Ottervanger JP. Pre-hospital versus hospital acquired HEART score for risk classification of suspected non ST-elevation acute coronary syndrome. Eur J Cardiovasc Nurs 2020 Jun 15 Dongen DN van, Tolsma RT, Fokkert MJ, Badings EA, van der Sluis A, Slingerland RJ, van ‘t Hof AW, van ‘t Riet E, Ottervanger JP. Referral decisions based on a prehospital HEART score in suspected non-ST-elevation acute coronary syndrome: design of the FamouS Triage 3 study. Future Cardiol 2020 Jun 18 Kjesbu IE, Mikkelsen N, Sibilitz KL, Wilhelm M, Pena-Gil C, Gonzalez-Salvado V, Iliou MC, Zeymer U, Meindersma EP, Ardissino D, van der Velde AE, Van ‘t Hof AW, de Kluiver EP, Prescott E. Greater burden of risk factors and less effect of cardiac rehabilitation in elderly with low educational attainment: The EuCaRE study. Eur J Prev Cardiol 2020 Apr 27 Scheenstra B, van ‘t Hof A, Spreeuwenberg M, Linz D. From calculating cardiovascular risk factors in Honduras towards a universal cardiovascular risk model. Int J Cardiol Heart Vasc 2020 Feb 25

Publicaties over COVID-19 zijn te herkennen aan de blauwe achtergrondkleur

Chirurgie Bhasker AG, Greve JW. Are Patients Suffering from Severe Obesity Getting a Raw Deal During COVID-19 Pandemic? Obes Surg 2020 May 12:1-2 Broddin BEK, Hermans W, van Twist DJL. Het syndroom van Achenbach : pijnlijke hematomen op de vingers. FocusVasculair 2020 Jun: 46-47 Daemen JHT, Loonen TGJ, Lozekoot PWJ, Maessen JG, Maal TJJ, Hulsewe KWE, Vissers YLJ, de Loos ER. Optical imaging versus CT and plain radiography to quantify pectus severity: a systematic review and metaanalysis. J Thorac Dis 2020 12(4):1475-1487 Eryigit O, van de Graaf FW, Nieuwenhuijs VB, Sosef MN, de Graaf EJR, Menon AG, Lange MM, Lange JF. Association of Video Completed

by Audio in Laparoscopic Cholecystectomy With Improvements in Operative Reporting.

JAMA Surg 2020 May 20 Gelpke K, Hamminga JTH, van Bastelaar JJ, de Vos B, Bodegom ME, Heineman E, Hofker HS, El Moumni M, Haveman JW. Reducing the negative appendectomy rate with the laparoscopic appendicitis score; a multicenter prospective cohort and validation study. Int J Surg 2020 May 5 Gerrickens MW, Yadav R, Wouda R, Beerenhout CH, Scheltinga MR. Severe hemodialysis access-induced distal ischemia may be associated with poor survival. J Vasc Access 2020 Jun 26 Jeuken RM, Broos PPHL, Belgers EHJ. Een vrouw met vetweefsel uit haar navel. Ned Tijdschr Geneeskd 2020 164:D4716 Luu IHY, Mostard GJM, Bouwman LH, van Twist DJL. Het hypothenar hammer syndrome (HHS) : een zeldzame oorzaak van ischemie van de hand. FocusVasculair 2020 Jun: 52-56 Middendorp LB van, Franssen S, Gillissen S, Maessen JG, Hulsewe KWE, Vissers YLJ, de Loos ER. Uniportal video-assisted thoracoscopy is a safe approach in patients with empyema requiring surgery. J Thorac Dis 2020 12(4):1460-1466 Oostendorp SE van, Belgers HJ, Bootsma BT, Hol JC, Belt EJTH, Bleeker W, Den Boer FC, Demirkiran A, Dunker MS, Fabry HFJ, Graaf EJR, Knol JJ, Oosterling SJ, Slooter GD,

Sonneveld DJA, Talsma AK, Van Westreenen HL, Kusters M, Hompes R, Bonjer HJ, Sietses C, Tuynman JB. Locoregional recurrences after transanal total mesorectal excision of rectal cancer during implementation. Br J Surg 2020 Apr 4 Pas JM van de, van Roozendaal LM, Wanders SL, Custers FL, Vissers YLJ, de Loos ER. Bronchopleural Fistula After Concurrent Chemoradiotherapy. Adv Radiat Oncol 2020 5(3):511-515 Steen K Van de, Riedl R, Strypstein S, Boerma EJ. Appendiceal neurofibroma and diverticula in a neurofibromatosis type 1 patient with chronic right lower quadrant pain. BMJ Case Rep 2020 13(6) Twist DJL van, Hermans W, Mostard GJM. Paroxysmal finger hematoma. Cleve Clin J Med 2020 87(4):194 Vriens IJH, Ter Welle-Butalid EM, de Boer M, de Die-Smulders CEM, Derhaag JG, Geurts SME, van Hellemond IEG, Luiten EJT, Dercksen MW, Lemaire BMD, van Haaren ERM, Vriens BEPJ, van de Wouw AJ, van Riel AMGH, Janssen-Engelen SLE, van de Poel MHW, Schepers-van der Sterren EEM, van Golde RJT, Tjan-Heijnen VCG. Preserving fertility in young women undergoing chemotherapy for early breast cancer; the Maastricht experience. Breast Cancer Res Treat 2020 181(1):77-86 Yazar O, Mees BME, Provoost A, Ketting S, de Haan MW, Schurink GWH. Comparing mobile C-arm to a hybrid operating room for imaging in fenestrated stent-graft endovascular abdominal aortic aneurysm repair. Ann Vasc Surg 2020 Apr 10 Zonnebeld N, Tordoir JHM, van Loon MM, de Smet AAEA, Huisman LC, Cuypers PWM, Schlosser FJV, Lemson S, Heinen SGH, Bouwman LH, Toorop RJ, Huberts W, Delhaas T, Shunt Simulation Study Group. Preoperative Patient Specific Flow Predictions to Improve Haemodialysis Arteriovenous Fistula Maturation (Shunt Simulation Study): A Randomised Controlled Trial. Eur J Vasc Endovasc Surg 2020 Apr 24

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

21

publicaties Dermatologie Bemelmans YFL, Heitink MV, Hendrickx RPM. Een man met blaren na een knieprothese.

Ned Tijdschr Geneeskd 2020 164:D4876.

Gynaecologie Bordewijk EM, Weiss NS, Nahuis MJ, Kwee J, Lambeek AF, van Unnik GA, Vrouenraets FPJ, Cohlen BJ, van de Laar-van Asseldonk TAM, Lambalk CB, Goddijn M, Hompes PG, van der Veen F, Mol BWJ, van Wely M, M-ovin study group. Gonadotrophins or clomiphene citrate in women with normogonadotropic anovulation and CC failure: does the endometrium matter? Hum Reprod 2020 35(6):1319-1324 Lempersz C, Noben L, Van Osta G, Wassen MLH, Meershoek BPJ, Bakker P, Jacquemyn Y, Cuerva MJ, Vullings R, Westerhuis MEMH, Guid Oei S. Intrapartum non-invasive electrophysiological monitoring: a prospective observational study. Acta Obstet Gynecol Scand 2020 Apr18 Interne Geneeskunde Blankenstein SA, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, Boers-Sonderen MJ, van den Eertwegh AJM, Franken MG, de Groot JWB, Haanen JBAG, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Ten Tije AJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil G, Wouters MWJM, van Akkooi ACJ. Surgery for Unresectable Stage IIIC and IV Melanoma in the Era of New Systemic Therapy. Cancers 2020 12(5):E1176 Broddin BEK, Hermans W, van Twist DJL. Het syndroom van Achenbach : pijnlijke hematomen op de vingers. FocusVasculair 2020 Jun: 46-47 Frankfort LCH, Mostard GJM, van Twist DJ. Vena-cava-inferior-trombose : een ongebruikelijke complicatie van een postpartumtrombose. FocusVasculair 2020 Jun: 40-42 Kraaij TDA van, Mostard RLM, Ramiro S, Magro Checa C, van Dongen CMP, van Haren EHJ, Buijs J, Landewé RBM. Tocilizumab in Severe COVID-19 Pneumonia and Concomitant Cytokine Release Syndrome.

EJCRIM 2020 april 22;7 Krebbers I, van de Goor RM, van Kampen RJW, Theunissen PHMH, Bergshoeff VE. An unexpected, invasive disease of the mastoid bone and external auditory canal.

Otolaryngol Case Rep 2020;15:Article Number 100169

22

Leeneman B, Uyl-de Groot CA, Aarts MJB, van Akkooi ACJ, van den Berkmortel FWPJ, van den Eertwegh AJM, de Groot JWB, Herbschleb KH, van der Hoeven JJM, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Ten Tije AJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil G, Wouters MWJM, Haanen JBAG, Franken MG. Healthcare Costs of Metastatic Cutaneous Melanoma in the Era of Immunotherapeutic and Targeted Drugs.

Cancers 2020 12(4):E1003

Linkens AEMJH, Milosevic V, van der Kuy PHM, Damen-Hendriks VH, Mestres Gonzalvo C, Hurkens KPGM. Medication-related hospital admissions and readmissions in older patients: an overview of literature. Int J Clin Pharm 2020 May 30 Luu IHY, Mostard GJM, Bouwman LH, van Twist DJL. Het hypothenar hammer syndrome (HHS) : een zeldzame oorzaak van ischemie van de hand. FocusVasculair 2020 Jun: 52-56 Martens AWJ, Janssen SR, Derks IAM, Adams Iii HC, Izhak L, van Kampen R, Tonino SH, Eldering E, van der Windt GJW, Kater AP. CD3xCD19 DART molecule treatment induces non-apoptotic killing and is efficient against high-risk chemotherapy and venetoclaxresistant chronic lymphocytic leukemia cells.

J Immunother Cancer 2020 8(1):e000218 Pappaccogli M, Di Monaco S, WarcholCelinska E, Lorthioir A, Amar L, Aparicio LS, Beauloye C, Bruno RM, Chenu P, de Leeuw P, De Backer T, Delmotte P, Dika Z, Gordin D, Heuten H, Iwashima Y, Krzesinski JM, Kroon AA, Mazzolai L, Poch E, Sarafidis P, Seinturier C, Spiering W, Toubiana L, Van der Niepen P, van Twist D, Visona A, Wautrecht JC, Witowicz H, Xu J, Prejbisz A, Januszewicz A, Azizi M, Persu A, European/International FMD Registry and Initiative (FEIRI) and the Working Group “Hypertension and the Kidney” of the European Society of Hypertension (ESH). The European/ international Fibromuscular Dysplasia Registry and Initiative (Feiri)- Clinical Phenotypes and their Predictors Based on a Cohort of One Thousand Patients.

Cardiovasc Res 2020 Apr 13:cvaa102 Pinto-Sietsma SJ, Flossdorf M, Buchholz VR, Offerhaus J, Bleijendaal H, Beudel M, Volders PGA, Ter Bekke RMA, Dormans T, Zwetsloot PP, de Jager P, Massberg S, Rämer P, Wendtner C, Hoffmann E, Rothe K, Feihl S, Kessler T, Pinto YM, Schunkert H. Antihypertensive drugs in COVID-19 infection. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother 2020 Jun 5 Pouwels XGLV, Ramaekers BLT, Geurts SME, Erdkamp F, Vriens BEPJ, Aaldering KNA, van de Wouw AJ, Dercksen MW, Smilde TJ, Peters NAJB, van Riel JMGH, Pepels MJ, HeijnenMommers J, Tjan-Heijnen VCG, de Boer M, Joore MA. An economic evaluation of eribulin for advanced breast cancer treatment based on the Southeast Netherlands advanced breast cancer registry. Acta Oncol 2020 Jun 16:1-8 Schneider PP, Pouwels XGLV, Passos VL, Ramaekers BLT, Geurts SME, Ibragimova KIE, de Boer M, Erdkamp F, Vriens BEPJ, van de Wouw AJ, den Boer MO, Pepels MJ, Tjan-Heijnen VCG, Joore MA. Variability of cost trajectories over the last year of life in patients with advanced breast cancer in the Netherlands. PLoS One 2020 15(4):e0230909 Twist DJL van, Hermans W, Mostard GJM. Paroxysmal finger hematoma. Cleve Clin J Med 2020 87(4):194

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Zeijl MCT van, Ismail RK, de Wreede LC, van den Eertwegh AJM, de Boer A, van Dartel M, Hilarius DL, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, Boers-Sonderen MJ, de Groot JWB, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Ten Tije AJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil G, Haanen JBAG, Wouters MWJM. Real-world outcomes of advanced melanoma patients not represented in phase III trials. Int J Cancer 2020 Jun 19 Keel-, Neus- en Oorheelkunde Krebbers I, van de Goor RM, van Kampen RJW, Theunissen PHMH, Bergshoeff VE. An unexpected, invasive disease of the mastoid bone and external auditory canal. Otolaryngol Case Rep 2020;15:Article Number 100169 Kindergeneeskunde LeBlanc C, Sonnenberg LK, King S, Busari J. Medical education leadership: from diversity to inclusivity. GMS J Med Educ 2020 37(2):Doc18 Longgeneeskunde Bloem AEM, Mostard RLM, Stoot N, Vercoulen JH, Peters JB, Janssen DJA, Custers JWH, Spruit MA. Severe Fatigue is Highly Prevalent in Patients with IPF or Sarcoidosis. J Clin Med 2020 9(4):pii: E1178 Kraaij TDA van, Mostard RLM, Ramiro S, Magro Checa C, van Dongen CMP, van Haren EHJ, Buijs J, Landewé RBM. Tocilizumab in Severe COVID-19 Pneumonia and Concomitant Cytokine Release Syndrome.

EJCRIM 2020 april 22;7 Moor CC, Mostard RLM, Grutters JC, Bresser P, Aerts JGJV, Chavannes NH, Wijsenbeek MS. Home Monitoring in Patients with Idiopathic Pulmonary Fibrosis: A Randomized Controlled Trial. Am J Respir Crit Care Med 2020 Apr 23 Nakken N, Janssen DJA, Wouters EFM, van den Bogaart EHA, Muris JWM, de Vries GJ, Bootsma GP, Gronenschild MHM, Delbressine JML, van Vliet M, Spruit MA. Changes in problematic activities of daily living in persons with COPD during 1 year of usual care. Aust Occup Ther J 2020 Apr 23.

Pas JM van de, van Roozendaal LM, Wanders SL, Custers FL, Vissers YLJ, de Loos ER. Bronchopleural Fistula After Concurrent Chemoradiotherapy. Adv Radiat Oncol 2020 5(3):511-515 Sweiss NJ, Korsten P, Syed H, Syed A, Baughman RP, Yee AMF, Culver DA, Sosenko T, Azuma A, Bonella F, Costabel U, Drake WP, Drent M, Lower EE, Israel-Biet D, Mostard RL, Nunes H, Rottoli P, Spagnolo P, Wells AU, Wuyts WA, Judson MA. When the game changes: Guidance to adjust sarcoidosis management during the COVID-19 pandemic. Chest 2020 Apr 29 Maag-, Darm- en Levercentrum Biemans VBC, Sleutjes JAM, de Vries AC, Bodelier AGL, Dijkstra G, Oldenburg B, Lowenberg M, van Bodegraven AA, van der Meulen-de Jong AE, de Boer NKH, Srivastava N, West RL, Romkens TEH, Horjus Talabur

publicaties Horje CS, Jansen JM, van der Woude CJ, Hoekstra J, Weersma RK, van Schaik FDM, Hoentjen F, Pierik MJ, Dutch Initiative on Crohn and Colitis (ICC). Tofacitinib for ulcerative colitis: results of the prospective Dutch Initiative on Crohn and Colitis (ICC) registry. Aliment Pharmacol Ther 2020 51(9):880-888 Creemers RH, Bloem S, van Bodegraven AA. Editorial: the most commonly used IBD indices still fail to represent real life and subjective patient experience. Aliment Pharmacol Ther 2020 51(11):1202-1203 Jong MJ de, Boonen A, van der Meulende Jong AE, Romberg-Camps MJ, van Bodegraven AA, Mahmmod N, Markus T, Dijkstra G, Winkens B, van Tubergen A, Masclee A, Jonkers DM, Pierik MJ. Costeffectiveness of Telemedicine-directed Specialized vs Standard Care for Patients With Inflammatory Bowel Diseases in a Randomized Trial. Clin Gastroenterol Hepatol 2020 Apr 23 Koole JL, Bours MJL, van Roekel EH, Breedveld-Peters JJL, van Duijnhoven FJB, van den Ouweland J, Breukink SO, JanssenHeijnen MLG, Keulen ETP, Weijenberg MP. Higher serum vitamin D concentrations are longitudinally associated with better global quality of life and less fatigue in colorectal cancer survivors up to 2 years after treatment. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2020 Apr 3 Wesselink E, Balvers M, Bours MJL, de Wilt JHW, Witkamp RF, van Baar H, Geijsen AJMR, van Halteren H, Keulen ETP, Kok DE, Kouwenhoven EA, van den Ouweland J, van Zutphen M, Weijenberg MP, Kampman E, van Duijnhoven FJB. The association between circulating levels of vitamin D and inflammatory markers in the first 2 years after colorectal cancer diagnosis. Therap Adv Gastroenterol 2020 May 27 Medische Beeldvorming

Adams HJA, Kwee TC, Kwee RM. COVID-19 and chest CT: do not put the sensitivity value in the isolation room and look beyond the numbers. Radiology 2020 Apr 27 Adams HJA, Kwee TC, Yakar D, Hope MD, Kwee RM. Systematic Review and Meta-Analysis on the Value of Chest CT in the Diagnosis of Coronavirus Disease (COVID-19): Sol Scientiae, Illustra Nos. AJR Am J Roentgenol 2020 Jun 1:1-9 Adams HJA, Kwee TC, Yakar D, Hope MD, Kwee RM. Chest CT imaging signature of COVID-19 infection: in pursuit of the scientific evidence. Chest 2020 Jun 24 Fasen BACM, Heijboer RJJ, Hulsmans FH, Kwee RM. Radiology workload in clinical implementation of thrombectomy for acute ischemic stroke: experience from The Netherlands. Neuroradiology 2020 Apr 5 Misere RML, Wolfs JAGN, Lobbes MBI, van der Hulst RRWJ, Qiu SS. A systematic review of

magnetic resonance lymphography for the evaluation of peripheral lymphedema. J Vasc Surg Venous Lymphat Disord 2020 May 13 Kwee RM, Krdzalic J, Fasen BACM, de Jaegere TMH, COVID-19 CT Investigators SouthEast Netherlands (CISEN) Study Group.

CT Scanning in Suspected Stroke or Head Trauma: Is it Worth to go the Extra Mile and Include the Chest to Screen for COVID-19 Infection? AJNR Am J Neuroradiol 2020 May 21 Obdeijn IM, Mann RM, Loo CCE, Lobbes M, Voormolen EMC, van Deurzen CHM, de Bock G, Hereditary Breast Ovarian Cancer Research Group Netherlands (HEBON), Hooning MJ. The supplemental value of mammographic screening over breast MRI alone in BRCA2 mutation carriers. Breast Cancer Res Treat 2020 181(3):581-588 Prokop M, van Everdingen W, van Rees Vellinga T, Quarles van Ufford J, Stoger L, Beenen L, Geurts B, Gietema H, Krdzalic J, SchaeferProkop C, van Ginneken B, Brink M, ‘COVID-19 Standardized Reporting’ Working Group of the Dutch Radiological Society. CO-RADS. A categorical CT assessment scheme for patients with suspected COVID-19: definition and evaluation. Radiology 2020 Apr 27 Sardanelli F, Trimboli RM, Houssami N, Gilbert FJ, Helbich TH, Alvarez Benito M, Balleyguier C, Bazzocchi M, Bult P, Calabrese M, Camps Herrero J, Cartia F, Cassano E, Clauser P, de Andrade DA, de Lima Docema MF, Depretto C, Forrai G, Girometti R, Harms SE, Hilborne S, Ienzi R, Lobbes MBI, Losio C, Mann RM, Montemezzi S, Obdeijn IM, Ozcan UA, Pediconi F, Preibsch H, Raya-Povedano JL, Sacchetto D, Scaperrotta GP, Schlooz M, Szabo BK, Ulus OS, Taylor DB, Van Goethem M, Veltman J, Weigel S, Wenkel E, Zuiani C, Di Leo G. Solving the preoperative breast MRI conundrum: design and protocol of the MIPA study. Eur Radiol 2020 May 6 Stevens J, de Bot RTAL, Witlox AM, Borghans R, Smeets T, Beertema W, Hendrickx RP, Schotanus MGM. Long-term Effects of Cheilectomy, Keller’s Arthroplasty, and Arthrodesis for Symptomatic Hallux Rigidus on Patient-Reported and Radiologic Outcome. Foot Ankle Int 2020 May 21 Neurochirurgie Schijns OE, Bisschop J, Rijkers K, Dings J, Vanherle S, Lindsey P, Smeets HJ, Hoogland G. GAT-1 (rs2697153) and GAT-3 (rs2272400) polymorphisms are associated with febrile seizures and temporal lobe epilepsy. Epileptic Disord 2020 22(2):176-182 Neurologie Le M, Malpas C, Sharmin S, Horáková D, Havrdova E, Trojano M, Izquierdo G, Eichau S, Ozakbas S, Lugaresi A, Prat A, Girard M, Duquette P, Larochelle C, Alroughani R, Bergamaschi R, Sola P, Ferraro D, Grammond P, Grand’Maison F, Terzi M, Boz C, Hupperts R, Butzkueven H, Pucci E, Granella F, Van Pesch V, Soysal A, Yamout BI, Lechner-Scott J, Spitaleri D, Ampapa R, Turkoglu R, Iuliano G, Ramo-Tello C, Sanchez-Menoyo JL, Sidhom Y,

Gouider R, Shaygannejad V, Prevost J, Altintas A, Fragoso YD, McCombe PA, Petersen T, Slee M, Barnett MH, Vucic S, Van Der Walt A, Kalincik T. Disability outcomes of early cerebellar and brainstem symptoms in multiple sclerosis. Mult Scler 2020 Jun15.

Malpas CB, Manouchehrinia A, Sharmin S, Roos I, Horakova D, Havrdova EK, Trojano M, Izquierdo G, Eichau S, Bergamaschi R, Sola P, Ferraro D, Lugaresi A, Prat A, Girard M, Duquette P, Grammond P, Grand’Maison F, Ozakbas S, Van Pesch V, Granella F, Hupperts R, Pucci E, Boz C, Sidhom Y, Gouider R, Spitaleri D, Soysal A, Petersen T, Verheul F, Karabudak R, Turkoglu R, Ramo-Tello C, Terzi M, Cristiano E, Slee M, McCombe P, Macdonell R, Fragoso Y, Olascoaga J, Altintas A, Olsson T, Butzkueven H, Hillert J, Kalincik T. Early clinical markers of aggressive multiple sclerosis.

Brain 2020 143(5):1400-1413 Pompe SM, Schreuder T, Teunissen LL, Visser LH, Beekman R. In situ decompression versus conservative treatment for mild ulnar neuropathy at the elbow. Muscle Nerve 2020 May 5 Staps P, van Gaalen J, van Domburg P, Steijlen PM, Ferdinandusse S, den Heijer T, Seyger MMB, Theelen T, Willemsen MAAP. Sjogren-Larsson syndrome: The mild end of the phenotypic spectrum. JIMD Rep 2020 53(1):61-70 Oogheelkunde Dunker SL, Dickman MM, Wisse RPL, Nobacht S, Wijdh RHJ, Bartels MC, Tang ML, van den Biggelaar FJHM, Kruit PJ, Nuijts RMMA. Descemet Membrane Endothelial Keratoplasty versus Ultrathin Descemet Stripping Automated Endothelial Keratoplasty: A Multicenter Randomized Controlled Clinical Trial. Ophthalmology 2020 Mar 2 Orthopedie Bemelmans YFL, Heitink MV, Hendrickx RPM. Een man met blaren na een knieprothese.

Ned Tijdschr Geneeskd 2020 164:D4876 Heijnens LJ, Schotanus MG, Verburg AD, van Haaren EH. Disappointing long-term outcome of THA with carbon-fiber-reinforced poly-ether-ether-ketone (CFR-PEEK) as acetabular insert liner: a prospective study with a mean follow-up of 14.3 years. Hip Int 2020 Apr 27 Jelsma J, Schotanus MGM, Buil ITAF, van Kuijk SMJ, Heyligers IC, Grimm B. Patients with hip resurfacing arthroplasty are not physically more active than those with a stemmed total hip. Acta Orthop 2020 Jun 4:1-5 Keulen MHF, Asselberghs S, Boonen B, Hendrickx RPM, van Haaren EH, Schotanus MGM. Predictors of (Un)successful SameDay Discharge in Selected Patients Following Outpatient Hip and Knee Arthroplasty. J Arthroplasty 2020 Mar 27 Keulen MHF, Asselberghs S, Bemelmans YFL, Hendrickx RPM, Schotanus MGM, Boonen B. Reasons for Unsuccessful Same-Day

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

23

publicaties Discharge Following Outpatient Hip and Knee Arthroplasty: 5½ Years’ Experience From a Single Institution. J Arthroplasty 2020 Apr 27 Kitzen J, Verbiest V, Buil I, Schotanus MGM, van Rietbergen B, van Kuijk SMJ, van Rhijn LW, Willems PCPH. Subsidence after total lumbar disc replacement is predictable and related to clinical outcome. Eur Spine J 2020 May 23 Schoenmakers DAL, Theeuwen DMJ, Schotanus MGM, Jansen EJP, van Haaren EH, Hendrickx RPM, Kort NP. High intraand inter-observer reliability of planning implant size in MRI-based patient-specific instrumentation for total knee arthroplasty.

Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2020 Mar 30 Stevens J, de Bot RTAL, Witlox AM, Borghans R, Smeets T, Beertema W, Hendrickx RP, Schotanus MGM. Long-term Effects of Cheilectomy, Keller’s Arthroplasty, and Arthrodesis for Symptomatic Hallux Rigidus on Patient-Reported and Radiologic Outcome. Foot Ankle Int 2020 May 21 Ouderengeneeskunde Meuwissen-van Pol ECH, Rossi G, de WeerdSpaetgens CMEE, van Alphen SPJ. Screening for personality disorders in geriatric medicine outpatients. Eur Geriatr Med 2020 11(2):289-295 Sipers WMWH, Dorge J, Schols JMGA, Verdijk LB, van Loon LJC. Multifrequency bioelectrical impedance analysis may represent a reproducible and practical tool to assess skeletal muscle mass in euvolemic acutely ill hospitalized geriatric patients. Eur Geriatr Med 2020 11(1):155-162 Pathologie Goudkade D, Fiehn AK, Landolfi S, Villanacci V, Munck LK, Engel PJH. An investigation of European pathologists’ approach to diagnose microscopic colitis. Ann Diagn Pathol 2020 46:151520 Krebbers I, van de Goor RM, van Kampen RJW, Theunissen PHMH, Bergshoeff VE. An unexpected, invasive disease of the mastoid bone and external auditory canal. Otolaryngol Case Rep 2020;15:Article Number 100169 Steen K Van de, Riedl R, Strypstein S, Boerma EJ. Appendiceal neurofibroma and diverticula in a neurofibromatosis type 1 patient with chronic right lower quadrant pain. BMJ Case Rep 2020 13(6)

24

Reumatologie Gossec L, Baraliakos X, Kerschbaumer A, de Wit M, McInnes I, Dougados M, Primdahl J, McGonagle DG, Aletaha D, Balanescu A, Balint PV, Bertheussen H, Boehncke WH, Burmester GR, Canete JD, Damjanov NS, Kragstrup TW, Kvien TK, Landewé RBM, Lories RJU, MarzoOrtega H, Poddubnyy D, Rodrigues Manica SA, Schett G, Veale DJ, Van den Bosch FE, van der Heijde D, Smolen JS. EULAR recommendations for the management of psoriatic arthritis with pharmacological therapies: 2019 update. Ann Rheum Dis 2020 79(6):700-712

Kraaij TDA van, Mostard RLM, Ramiro S, Magro Checa C, van Dongen CMP, van Haren EHJ, Buijs J, Landewé RBM. Tocilizumab in Severe COVID-19 Pneumonia and Concomitant Cytokine Release Syndrome. EJCRIM 2020 april 22;7 Landewé RBM, van der Heijde D, Dougados M, Baraliakos X, Van den Bosch FE, Gaffney K, Bauer L, Hoepken B, Davies OR, de Peyrecave N, Thomas K, Gensler L. Maintenance of clinical remission in early axial spondyloarthritis following certolizumab pegol dose reduction.

Ann Rheum Dis 2020 May 7 Landewé RBM, van der Heijde D, Dougados M, Baraliakos X, Van den Bosch F, Gaffney K, Bauer L, Hoepken B, de Peyrecave N, Thomas K, Gensler LS. Induction of Sustained Clinical Remission in Early Axial Spondyloarthritis Following Certolizumab Pegol Treatment: 48Week Outcomes from C-OPTIMISE. Rheumatol Ther 2020 Jun11 Landewé RBM, Machado PM, Kroon F, Bijlsma HW, Burmester GR, Carmona L, Combe B, Galli M, Gossec L, Iagnocco A, Isaacs JD, Mariette X, McInnes I, Mueller-Ladner U, Openshaw P, Smolen JS, Stamm TA, Wiek D, Schulze-Koops H. EULAR provisional recommendations for the management of rheumatic and musculoskeletal diseases in the context of SARS-CoV-2. Ann Rheum Dis 2020 79(7):851-858 Lunteren M van, Landewé RBM, Fongen C, Ramonda R, van der Heijde D, van Gaalen FA. Do illness perceptions and coping strategies change over time in patients recently diagnosed with axial spondyloarthritis? J Rheumatol 2020 May 15

Sepriano A, Ramiro S, van der Heijde D, Landewé RBM. Response to: ‘Reactive arthritis, a missing link: comment on the recent article from Sepriano et al’ by Zeidler and Hudson.

Ann Rheum Dis 2020 Apr 2 Spoedeisende Hulp Barten DG, Latten GHP. Re: ‘Non-COVID-19 visits to emergency departments during the pandemic: the impact of fear’. Public Health 2020 185:47 Urologie Witjes JA, Bruins HM, Cathomas R, Comperat EM, Cowan NC, Gakis G, Hernandez V, Linares Espinos E, Lorch A, Neuzillet Y, Rouanne M, Thalmann GN, Veskimae E, Ribal MJ, van der Heijden AG. European Association of Urology Guidelines on Muscle-invasive and Metastatic Bladder Cancer: Summary of the 2020 Guidelines. Eur Urol 2020 Apr 29 Zuyderland Academie / Projectbureau Additionele Gelden Jelsma J, Schotanus MGM, Buil ITAF, van Kuijk SMJ, Heyligers IC, Grimm B. Patients with hip resurfacing arthroplasty are not physically more active than those with a stemmed total hip. Acta Orthop 2020 Jun 4:1-5 Zuyderland Geestelijke Gezondheidszorg Meuwissen-van Pol ECH, Rossi G, de WeerdSpaetgens CMEE, van Alphen SPJ. Screening for personality disorders in geriatric medicine outpatients. Eur Geriatr Med 2020 11(2):289-295

Maksymowych WP, Pedersen SJ, Weber U, Baraliakos X, Machado PM, Eshed I, de Hooge M, Sieper J, Wichuk S, Rudwaleit M, van der Heijde D, Landewé RBM, Poddubnyy D, Ostergaard M, Lambert RGW. Central reader evaluation of MRI scans of the sacroiliac joints from the ASAS classification cohort: discrepancies with local readers and impact on the performance of the ASAS criteria. Ann Rheum Dis 2020 May 5 Nikiphorou E, Ramiro S, Sepriano A, Ruyssen Witrand A, Landewé RBM, van der Heijde D. Do smoking and socioeconomic factors influence imaging outcomes in axial spondyloarthritis?

Five-year data from the DESIR cohort. Arthritis Rheumatol 2020 Jun 20 Ortolan A, Ramiro S, van Gaalen F, Kvien TK, Landewé RBM, Machado PM, Ruyssen-Witrand A, van Tubergen A, Bastiaenen C, van der Heijde D. Development and validation of an alternative ankylosing spondylitis disease activity score when patient global assessment is unavailable. Rheumatology 2020 Jun 23 Rodriguez-Carrio J, Putrik P, Gwinnutt J, Sepriano A, Alunno A, Ramiro S, Leipe J, Nikiphorou E, EMEUNET Working Group.

Mentoring for postdoctoral researchers in rheumatology: the Emerging EULAR Network (EMEUNET) post-doc mentoring programme.

RMD Open 2020 6(1):e001139

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

Mist u een publicatie?

Geef het door aan het Kennis & Informatie Centrum KIC@zuyderland.nl

L

L

L idee

L L

L

L

L

L

L

Research- & Innovatiefonds Zuyderland L

Het Research- en Innovatiefonds Zuyderland (R&I fonds) is opgericht met als doel te zorgen voor de stimulering, initiëring en subsidiëring van relevant (klinisch) wetenschappelijk onderzoek en innovatieve zorgprojecten in Zuyderland Medisch Centrum. Onderzoek en innovatie zijn essentieel voor een betere patiëntenzorg en onderdeel van de strategische speerpunten van Zuyderland. Om wetenschappelijk onderzoek en innovatieve projecten mogelijk te maken zijn financiële middelen essentieel.

Het R&I fonds Zuyderland kan hier wellicht in voorzien.

Per 1 december 2019 is de tweede subsidieoproep voor onderzoeksvoorstellen opengesteld.

Vanwege de coronacrisis werd de deadline voor indiening verschoven van 1 april naar 1 september 2020, daar wij iedereen voldoende tijd wilden bieden om een gedegen onderzoeksvoorstel in te kunnen dienen. Alle medewerkers van Zuyderland Medisch Centrum en leden van het MSB konden een aanvraag voor financiering indienen.

Projecten die in aanmerking komen voor financiering zijn projecten die vernieuwend zijn, de kwaliteit en doelmatigheid van zorg bevorderen en tevens aansluiten bij de medische speerpunten, topklinische functies en/of strategie

L

van Zuyderland Medisch Centrum. Onderzoekers die zich bezighouden met COVID-19 gerelateerd onderzoek, werden tijdens deze subsidieronde (extra) aangemoedigd hun projectvoorstel in te dienen.

De ingediende projectvoorstellen worden de komende periode beoordeeld door een adviescommissie waarin naast medewerkers van Zuyderland ook externen vertegenwoordigd zijn.

Uiterlijk 1 december 2020 zal vanuit het bestuur van het Research- en Innovatiefonds Zuyderland bekendgemaakt worden welke projecten zijn gehonoreerd. Binnen 6 maanden na toekenning van de subsidie, dienen de projecten van start te gaan.

Ben JIJ degene die volgend jaar met steun vanuit het Research- en Innovatiefonds de patiëntenzorg binnen onze regio naar een hoger niveau kan tillen?

idee

Houd dan Zuydernet in de gaten voor berichtgeving over het openstellen van de volgende call. De voorwaarden voor indiening en het subsidieaanvraagformulier zijn te vinden op Zuydernet. Ga hiervoor naar Staf &

Ondersteuning en kies bij Academie/PAG

voor Onderzoek, kies vervolgens Research- en Innovatiefonds.

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

25

science kort

2020

Op 25 juni jl. zou het 11e Wetenschappelijk Symposium Zuyderland plaatsvinden. De organisatie heeft echter moeten besluiten om dit jaarlijkse symposium te annuleren. Tijdens de voorbereidingen ernaar toe werd Zuyderland in de greep gehouden door het coronavirus en waren vele zorgprofessionals hard aan het werk om corona-patiĂŤnten goed op te vangen en de beste zorg te bieden.

Helaas, want dit steeds drukker bezochte Zuyderland symposium staat garant voor inspirerende presentaties van eigen onderzoek, informatieve paralelsessies, mooie posters en krachtige pitches. We hopen de onderzoekers en zorgprofessionals volgend jaar, gezond en wel, weer te mogen begroeten op het wetenschappelijk symposium Zuyderland .

Save the date:

Wetenschappelijk Symposium Zuyderland donderdag

24 juni 2021!

Uitreiking Auditcertificaat

agenda

September 09 sept. Training Informatievaardigheden, Heerlen 1 4 sept. GCP-training klassikaal, Sittard 22 sept. WAC vergadering, Beiden via VC 24 sept. DOO Tackle the CAT, Sittard 28 sept. METC vergadering, Heerlen Oktober 01 okt. Training Informatievaardigheden, Sittard 01 okt. Opzet wetenschappelijk onderzoek, deel 1 (methodologie), Heerlen 05 okt. Literatuuronderzoek met PubMed, Sittard 07 okt. GCP-examen, Maastricht 08 okt. Opzet wetenschappelijk onderzoek, deel 2 (methodologie), Heerlen 15 okt. Training kwalitatief onderzoek, Sittard 26 okt. METC vergadering, Heerlen 26 okt. RefWorks training, Heerlen 29 okt. Statistiek: analyseren van continue variabelen, Heerlen November 05 nov. Statistiek: analyseren van categorische variabelen, Heerlen 10 nov. Wetenschapslunch, Beiden via VC 13 nov. Training informatievaardigheden, Heerlen 23 nov. METC vergadering, Heerlen 24 nov. WAC vergadering, Beiden via VC December 01 dec. GCP vergadering, Maastricht 08 dec. Onderwijslunch: Arts & Wetenschap, beide via VC 1 1 dec. Literatuuronderzoek met PubMed, Sittard 14 dec. METC vergadering, Heerlen Deze agenda is onder voorbehoud, check altijd op Zuydernet voor de meest actuele informatie.

Jaarlijks voert het Clinical Trial Center Maastricht (CTCM) audits uit in opdracht van Zuyderland met als doel de kwaliteit van ons wetenschappelijk onderzoek te bevorderen. Op 31 oktober 2019 is de afdeling Longgeneeskunde op locatie Heerlen geaudit.

De resultaten van de audit waren positief.

Het onderzoeksteam van de afdeling Longgeneeskunde is goed gestructureerd en er is veel aandacht voor het volgen van de wet- en regelgeving. De betrokkenheid van alle medewerkers is groot en de research medewerkers zijn erg flexibel. Bij alle studies staat de patiĂŤntveiligheid op de voorgrond, mede door de goede en laagdrempelige contacten tussen alle betrokkenen en de ervaring van de research medewerkers.

Op de foto, van links naar rechts: Frank Custers, Carla Coenjaerds-Mingels en Francine BothmerQuaedvlieg

zuyderland & science | jaargang 6 | nummer 2 | augustus 2020

27