culture
zuiderlucht 5\2018
Troost
H
et plan is een constructie op te zetten in een spiraalvorm met driehoeken. Het geheel staat overzichtelijk in mijn hoofd gebeiteld. Daartussen plaats ik dan wat letters en woorden. De uitvoering blijkt geheel anders te werken dan het beeld in mijn gedachten. Rest me niets anders dan alles aan te passen en het geheel niet in mijn hoofd, maar op papier te laten ontstaan. De tekst hervindt zich als vanzelf helemaal aan het eind. Najaar 2010. Het is nog vroeg in de ochtend als de verpleegster ons naar een klein kamertje brengt, waar de eerste voorbereidingen worden getroffen voor de knieoperatie van mijn zoon Ino, net vijftien. Hij moet zich van zijn kleren ontdoen, krijgt een veel te ruim operatiebroekje aan en neemt een kalmeringspil waarmee hij in een roesje zou moeten komen. Het roesje blijft uit, na ruim een uur wachten de operatie ook. Complicaties elders. Geheel ontzet neem ik hem weer mee naar huis. De kruisbandreconstructie, die zijn nog zo prille voetbalcarrière een goed vervolg zou moeten geven, wordt met enkele maanden uitgesteld. Het is een lange rit, we spreken niet of nauwelijks, een traan parelt over zijn bleke wang. Woorden van troost stranden halsstarrig in mijn strot.
Bits
MAT VAN DER HEIJDEN
Een boekverkoper moet verder kijken dan zijn winkeldeur, weet Ruud Mutsaers van Gianotten Mutsaers in Tilburg. “Er is niks mis met een klant die een voetbalbiografie koopt.”
De boekwinkel als huiskamer
W
inkelende ouders in de Tilburgse Emmapassage die ineens hun kind kwijt zijn, weten vaak bij voorbaat
waar ze zoon- of dochterlief terug kunnen vinden: in de kraanwagen bij Gianotten Mutsaers. Die kraanwagen, een 3D-versie van de rode kraanwagen uit Pluk van de Petteflet, is niet meer weg te denken uit de Tilburgse
“Het lunchcafé is wezenlijk voor onze formule”, zegt
boekhandel. “In elk geval twintig jaar”,
Ruud Mutsaers, die de boekhandel samen met zijn
antwoordt boekverkoopster Ellen Berendsen
moeder Marlous runt. Met zijn 35 jaar is hij er een
op de vraag hoe lang ie er staat, “zo lang
broekie; zijn moeder en de vier vaste boekverkopers
werk ik hier al.”
zijn twintig jaar of langer in dienst; de winkel zelf stamt uit 1947.
Rond de kraanwagen staan tenten, niet van
winkelketen Polare, indertijd het moederbedrijf,
kinderboeken. Even verderop staat een
failliet ging. Met crowdfunding haalden moeder
huisje, de Re-Book Store, de muren zijn
en zoon Mutsaers 50.000 euro op en zorgden
aan binnen- en buitenkant behangen met
voor een doorstart. Sindsdien hebben ze de zaak
kasten vol tweedehands boeken. In het
drie keer verbouwd. Voor de vierde aanpassing
midden van de zaak vangt een bijna tien
wachten ze even af, nu de Tilburgse binnenstad à
meter lange leestafel de aandacht. Er wordt
200 miljoen euro op de schop gaat. Ruud Mutsaers
gelezen, gekletst, koffie gedronken, een
kijkt ernaar uit, de Emmapassage maakt al jaren
blonde vrouw zit te tikken op haar laptop.
een mistroostige indruk. “De kap gaat eraf. Dertig
Boekhandel Gianotten Mutsaers ontvangt
jaar geleden was de passage een prijswinnend
de klandizie in een huiselijke sfeer. Door
voorbeeld voor andere steden. Tegenwoordig willen
de hele winkel staan zitjes met stoelen uit
mensen weer het buitengevoel hebben als ze gaan
grootmoeders tijd – toen was lezen nog heel
winkelen.”
gewoon. Mat van der Heijden, Maar waar blijf je dan met al je mooie woorden (2018). Potlood-aquarel-papier, 32,5 x 25 cm
16
Die traditie was in 2014 in het geding toen
zeil, maar van hout. Op de flanken prijken
Een kwart van het duizend vierkante meter
Een moderne boekhandelaar moet tegenwoordig verder kijken dan zijn winkeldeur. Dat gaat
grote winkeloppervlak wordt ingenomen
Mutsaers goed af. “Het is niet meer zo dat de
door een lunchcafé met zeven aan
winkeliers elkaar beconcurreren. Als binnenstad
boekenthema’s gerelateerde huiskamertjes.
moeten we concurreren met dag-attracties als de