Special Cultuur & economie in de Euregio

Verrassend veelzijdig Schunck De collectie van Barthold Suermondt Denkers & doeners in Thor Park

n i r u u t l u c o i g e r u e de

Open Studios in de Van Eyck Maastricht als TriState City

e omi on & ec

Zuyd gaat internationaal Iconisch schoendesign bij Cube 48 uur cultuur in Hasselt OU loves Americana De breinen van Brightlands

genk asselt

eerlen h h ht erkrade c i r t s k maa aken

schunck* heerlen

cultuur in de euregio

2 •

SCHUNCK*

De veelzijdige, inspirerende cultuur­instelling in Heerlen, huizend in het Glaspaleis, een modernistisch Rijksmonument van architect Frits Peutz, presenteert dit voorjaar verrassende events.

In Punk + Dans + Kunst: ‘Angry movements’ stelt gastcurator en choreograaf Karin Post voor SCHUNCK* én het Schrit_tmacher Festival een eigentijdse collage van beweging, beeld en geluid samen, die de invloed van de punksubcultuur en haar ‘angry movements’ laat zien in de dans en beeldende kunst. In de tentoonstelling zien we de subversieve creativiteit en fysieke ironische taal uit het werk van cultdanser en choreograaf Michael Hail terug in werk van tijdgenoten van Clark en Atlas.

En bij hedendaagse kunstenaars uit de beeldende kunst en dans, muziek en popcultuur met hun uitingen van verzet.

Van 28 januari t/m 13 mei.

In het vijf verdiepingen hoge trappenhuis van het SCHUNCK* Glaspaleis exposeert Femmy Otten met nieuwe fragiele tekeningen, wandsculpturen en muurapplicaties. De beeldtaal en thema’s van de Amsterdamse kunstenares zullen ongetwijfeld tot veel gesprekken en discussies leiden.

Van 28 januari t/m 30 september.

Aad de Haas - Match #1 Jeroen Evertz ft.eVe spaM In de duo-tentoonstelling Aad de Haas – Match #1 ligt de nadruk op de overeenkomsten in thematiek en de verschillen in techniek tussen de werken van Aad de Haas en de werken van Jeroen Evertz ft. eVe spaM. Van 23 februari t/m 24 juni.

besproken beeldend onderzoek voor het eerst naar Europa en voegt daar nieuw site-specifiek werk aan toe van de Nederlandse muzikant Evelien van den Broek en een project voor postartiesten met Dr. Henry Otgaar.

Van 4 maart t/m 10 juni.

In New Arrivals II presenteert SCHUNCK* een greep uit de werken die in de periode 2013-2017 werden verworven voor de gemeentelijke collectie SCHUNCK*. Daarnaast zijn aanwinsten te zien uit de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam waarmee SCHUNCK* op collectiegebied intensief samenwerkt. Met werk van o.a.: Alexander Basile, Jeroen van Bergen, Paul Devens, Christie van der Haak, Hans Keuls, Marijn van Kreij, Joost Krijnen, Chaim van Luit, Femmy Otten, Thomas Raat, Bep Scheeren en Charlotte Schleiffert.

Van 25 maart t/m 13 mei.

‘False Memory Archive’ Fascinerend wetenschappelijk onderzoek toont aan dat we gebeurtenissen ons vaak zo levendig herinneren dat we onterecht geloven dat ze echt gebeurd zijn. De Brit Alasdair Hopwood verzamelt zulke pseudo-herinneringen in een False Memory Archive: in kunstwerken en een unieke verzameling levendige persoonlijke vertellingen. Samen met Maastricht University haalt SCHUNCK* zijn veel

Noteer alvast in uw agenda: Grote Basquiat-tentoonstelling in het gehele SCHUNCK* Glaspaleis / een primeur in Europa. Van 3 februari tot en met 1 juni 2019.

suermondt-Ludwig-Museum Aken

Jacob van Ruisdael, Landschap met een gezicht op Haarlem (1670). Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie

Frans Hals, Jongen met de fluit (1623). Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie

DE COLLECTIE VAN BARTHOLD SUERMONDT n de tentoonstelling Meeting Barthold Suermondt. A New Taste for the Arts staat de vrijwel vergeten kunstverzamelaar Barthold Suermondt (Utrecht, 1818 – Aken 1887) centraal. Op zijn hoogtepunt in 1873 had hij ongeveer 400 schilderijen en evenveel tekeningen in bezit.

I

Hoogtepunten uit zijn verzameling, nu onderdeel van de collectie van de Berlijnse Gemäldegalerie, zijn Malle Babbe van Frans Hals, het Meisje met het parelsnoer van Johannes Vermeer, Portret van een oude man van Rembrandt en de Madonna in de kerk van Jan van Eyck.

Suermondts kocht zijn eerste schilderij in 1854 op een veiling in Parijs, denkelijk het mooiste ‘Haarlempje’ van Jacob van Ruisdael (linksboven). Al snel volgde een werk van Jan Steen en de iconische Jongen met de fluit van

Frans Hals (rechtsboven), waarvoor hij slechts zestig gulden betaalde.

Zijn grootste en beroemdste coup pleegde hij in 1866, toen hij in één keer elf topschilderijen uit de Weense Schönborn-collectie kocht, waaronder een Rembrandt en Portret van een man uit de familie Wedigh van Hans Holbein. In de jaren 1860 kocht hij verder werken van Paulus Potter, Rubens, Van Dyck, Watteau, Reynolds, maar ook de mooiste landschappen van Hobbema, Ruisdael en Jan van Goyen. Rond 1870 begon hij ook serieus tekeningen te verzamelen. met tientallen tegelijk.

Bartholdt Suermondt was een man van de wereld en een slimme onderhandelaar, ook omdat hij vijf talen sprak. Hij was zakenman, bankier en bouwkundige, maar bovenal een estheet en kunstliefhebber. Hij kon goed tegen weinig slaap en veel reizen, een vereiste in een tijd dat er nog geen foto’s van kunstwerken bestonden.

De wereldwijde crisis van 1873-74 noopte hem

meer dan 200 schilderijen te verkopen, de meeste aan de Gemälde Galerie. Enkele jaren later pakte hij de draad als verzamelaar weer op. Toen hij na een ziekbed besloot 177 schilderijen na te laten aan de stad Aken, waar hij als directeur van het staalbedrijf Cockerill woonde, werd er een museum met zijn naam opgericht. Ook werd hij benoemd tot ereburger, als eerste en enige Nederlander.

De tentoonstelling in Aken toont zestig schilderijen en 22 tekeningen uit Suermondts verzameling van toen. Er is een catalogus van 450 pagina’s met prachtige illustraties en bijdragen van niet minder dan veertig grote kunstkenners.

Meeting Barthold Suermondt. A New Taste for the Arts. Van 7 maart t/m 17 juni in het Suermondt-Ludwig-Museum in Aken. suermondt-ludwig-musuem.de

3 • cultuur in de euregio

Barthold Suermondt kon goed tegen weinig slaap en veel reizen, een vereiste in een tijd dat er nog geen foto’s van kunstwerken bestonden.

stad genk

cultuur in de euregio

4 •

Exterieur van het hoofdgebouw waar vroeger de mijndirectie zetelde.

DENKERS & DOENERS IN THOR PARK

Ontvangsthal van het monumentale hoofdgebouw van Thor Park.

hor is de energieke en ambitieuze hotspot voor technologie, energie en innovatie die duurzame verbindingen legt tussen onderzoek & ontwikkeling, innovatie, bedrijvigheid, talentontwikkeling en stedelijkheid. Thor biedt onderdak aan innovatieve ondernemingen en organisaties, aan denkers en doeners, en profileert het Genk als de slimme technologie stad van de toekomst.

T

Thor Park is gelegen op het voormalige mijnterrein van Waterschei in Genk en is dus zowel in het verleden als vandaag letterlijk en figuurlijk een bron van energie voor de stad. Duurzame / ‘slimme’ energie en technologie vormen de centrale uitdaging waar alle bedrijvigheid op deze site zich rond zal ontwikkelen.

Zo vormt Thor Park één van de speerpunten van het Vlaamse SALK-plan. De komende jaren werken diverse partners samen met de stad Genk om op Thor Park op termijn 5000 tot 7000 banen te creëren.

100 ha inventiviteit, daar staat Thor Park voor.

Opleiding, onderzoek en ondernemerschap vinden mekaar in een inspirerende omgeving.

Enerzijds beschikt Thor Park over een wetenschaps­ park waar hightech, innovatieve, kennisintensieve bedrijven, kennisinstellingen en onderzoeksinstituten zich kunnen vestigen. Nieuwe bouwprojecten zorgen voor hightech omgeving waar ondernemers, onderzoekers en talenten zich volop kunnen ontplooien. Zo huisvest IncubaThor startende ondernemingen met focus op energie-technologie.

EnergyVille verenigt dan weer de meest vooraan­ staande Vlaamse onderzoeksinstellingen KULeuven, Vito, imec en UHasselt rond onderzoek naar de duurzame energiesystemen van de toekomst.

Uniek aan Thor Park is de T2-campus (technologietalentcampus), een SALK-project van Genk met VDAB en Syntra Limburg, dat het technologisch talent ontdekt en ontwikkelt dat Limburg nodig heeft om te groeien. Vanaf september 2018 nemen er dagelijks zo’n 1.300 trainees, van jong tot oud, deel aan inspirerende technologiemodules en –projecten.

Thor Park biedt uiteraard heel wat bedrijfsruimte voor nieuwe ontwikkelingsprojecten waar kennis-, diensten- en productiebedrijven actief in technologie, energie, ICT, engineering zich kunnen vestigen.

Thor Central, het monumentale hoofdgebouw van de vroegere mijnzetel is het kloppend hart van de site.

Deze centraal gelegen ontmoetingsplaats voorziet in alle hedendaagse comfort met auditorium, horeca, kinderdagverblijf, vergaderruimtes,… Het biedt niet enkel connectiviteit op de site maar is bovendien een internationaal congrescentrum.

Tot slot fungeert Thor Park ook als toegangspoort tot een 30 hectare groot stedelijk park dat een prachtig decor is voor allerlei vormen van recreatie en toeristisch-artistieke projecten. thorpark.be

Het 30 ha grote stedelijk park waar recreatieve en artistieke projecten worden uitgevoerd.

van eyck maastricht 5 • cultuur in de euregio

Andrea Éva Győri, Deep Mouth Relaxation. Aquarel en potlood op papier, 2018.

Diego Tonus en Anoniem, A Moment of Darkness.

Cementsculptuur en Bitcoin, 2018.

Vera Gulikers, A Stone is dropped. Eggs mixed, pigments crushed. Mixed media, 2018.

Jessica Segall, Un-common Intimacy (Tiger Touch). Performance still, 2017.

OPEN STUDIOS 2018 lle studios, tentoonstellingsruimtes, Labs, tuinen en tussenruimtes in en rond de Van Eyck staan open voor het publiek op 9 en 10 maart. De deelnemers tonen hun artistiek onderzoek en samenwerkingsprojecten die voortvloeien uit hun werkperiode aan de Van Eyck.

A meervoudig instituut voor beeldende kunst, ontwerp en reflectie De Van Eyck is een internationaal geroemde postacademie voor talentontwikkeling in Maastricht.

Kunstenaars, ontwerpers, curatoren, (landschaps-)architecten, schrijvers en dichters werken er aan hun eigen werk in hun studio en aan samen­werkings­projecten. De academie is multidisciplinair en meervoudig; haar verschillende Labs, deelinstituten en adviseurs dagen de deelnemers uit om hun artistieke praktijk op een veelzijdige en diepgaande manier verder te ontwikkelen.

De installaties, video’s, performances, schilderijen en voordrachten laten zien waar de Van Eyck voor staat. De centrale Open Studios tentoonstelling is samengesteld door deelnemers Bernke Klein Zandvoort en Rodrigo Red Sandoval. Het nieuwe Food Lab geeft de bezoeker een proeve van zijn kunnen.

Diego Tonus (IT) Hoe behandel je het intellectuele eigendom van een vervalser? Kun je een vervalsing vervalsen?

Reproductie is iets waar Diego Tonus vaker mee werkt; hij bevraagt er machtsstructuren mee. Tijdens de Open Studios laat hij het ‘dark moment’ zien van een vervalser van geld en andere goederen.

Jessica Segall (US) In super slow-motion zwemmen Segall en een tijger op elkaar af. Poot raakt been, hand raakt pootkussen.

Opgenomen in een particulier wildreservaat in de VS dat het beste en slechtste bij elkaar brengt: natuurbescherming in de vrije markt. Die wilderniseconomie creëert wel plekken waar het onmogelijke kan gebeuren. En zo staat alles onder spanning.

Andrea Éva Győri (HU) Győri neemt het lichaam als uitgangspunt in al haar werk; vrouwelijke zelfexploratie en fantasieën zijn belangrijke thema’s. Ze voert rituelen uit en onderzoekt het vermogen fysieke en mentale (ont)spanning bewust te ervaren. Haar studio hangt vol met tekeningen, er is werk in keramiek, prints, boeken en video’s.

OPEN STUDIOS Op vrijdag 9 maart van 17.00 – 19.00 uur (feestelijke opening)

Vera Gulikers (NL) Overal kleuren alsof je ervan kunt snoepen. De schilderijen Poetsdoeken waar je weggeveegde vlekken op ziet, dagelijkse notities op doek, ook Maria Magdalena met een ei. Een subtiele en krachtige ode aan het vrouwelijke. Een pastelkleurig universum dat nergens zoet wordt.

De Van Eyck Open Studios worden mede mogelijk gemaakt door:

en zaterdag 10 maart open van 10.00 – 17.00 uur.

maastricht

cultuur in de euregio

6 •

MAASTRICHT OP DE EERSTE RIJ IN TRISTATE CITY Cultuur

aastricht beseft met ZuidLimburg amper haar unieke positie in het wordingsproces van TriState City. De regio zit werkelijk op de eerste rij. Het is het enige drielandenpunt in deze megapool en is daarmee een knooppunt van culturen.

Als je weet dat cultuur een absolute voorwaarde is voor het succes van megasteden, dan weet je ook hoe kansrijk Maastricht is. De stad moet daar meer mee doen; ze moet er vooral in geloven.”

“M

Peter Savelberg twijfelt er geen seconde aan. Hij wil als ‘architect’ van het marketingmodel TriState City – dat omarmd is door VNO-NCW en de grote institutionele beleggers – heel Nederland en steden als Maastricht als het ware wakker schudden.

Savelberg is onder andere gastdocent aan de universiteiten van Tilburg (TIAS Business School) en Amsterdam (UvA/ASRE). In 2013 deelde hij voor het eerst zijn Visie op de toekomst van Nederland met een selecte groep kritische vrienden. Savelberg organiseert inmiddels samen met Provada en de Rabobank innovatie-workshops onder de naam Urban Game Changers.

Voor zijn TriState City Marketing Model is veel belangstelling. Inmiddels haken de Rijksoverheid en diverse provincies en steden aan. De basis van het model is een reeks met elkaar verbonden stedelijke clusters (zie illustratie). Savelberg: “We moeten niet langer denken in provincie- of landsgrenzen.

Het gaat om netwerken die ik Daily Urban Systems (DUS) noem. Dat zijn stedelijke clusters waarin het

Peter Savelberg. © Eljee Bergwerff Photography

dagelijks leven op elkaar afgestemd is. Uit onderzoek is gebleken dat de Zuid-Limburgse economie in belangrijke mate afgestemd is op het gebied BonnKeulen-Düsseldorf. Ze vormen samen DUS ZuidLimburg/Rijnregio. De noordelijker gelegen Roerregio heeft weer een aparte dynamiek. Zo ontstaat een eerste en tweede ring van stedelijke clusters rondom de Randstad. Samen vormen ze TriState City. Vanuit Europa gezien ligt Maastricht in de eerste ring; die vanuit Londen via Brussel, Maastricht en Keulen naar Hamburg loopt. Het is niet op de tekentafel ontworpen, het is in de afgelopen eeuwen organisch ontstaan. Je ziet dat bijvoorbeeld ook de snelwegen daarop afgestemd zijn. Nu komt het erop aan om het marketingtechnisch te benutten.”

Volgens Peter Savelberg kijken buitenlandse investeerders ook zo naar een gebied. Die zien helemaal geen landsgrenzen en al zeker geen provinciegrenzen. “Ze zien samenhangende gebieden.

Wij zijn zelf weliswaar erg gevoelig voor de verschillen tussen provincies en steden en zien nauwelijks de culturele overeenkomsten. Maar als je uit China of de VS komt, is dat geen factor. Daarom is het van belang om die onderlinge verschillen, die ons in de weg staan, te beslechten en de culturele overeenkomsten te versterken.”

Het maakt de positie van Maastricht extra interessant, zegt de TriState-architect. “Met de Brightlands Campussen, de universiteiten, de fantastische verbindingen en het Romeinse verleden hebben de stad en omliggende regio veel te bieden.

Maar de internationale ligging is een toegevoegde waarde die weinig anderen hebben. Enerzijds verbindt het de culturen – kijk maar op de kaart hoe Maastricht-Heuvelland Vlaanderen verbindt met Noordrijn Westfalen. Anderzijds slaat deze regio de brug naar de rest van Europa. Want Maastricht ligt het dichtst bij Frankfurt, Parijs en al die andere Europese hotspots buiten TriState City.”

Leefruimte Daar komt bij dat de regio Maastricht-Heuvelland volop groene leefruimte heeft. Dat is een andere cruciale factor voor het welslagen van TriState City.

Savelberg: “In megasteden als de Pearl River Delta in het zuiden van China wonen inmiddels zestig miljoen mensen en dat groeit snel door naar honderd miljoen.

Daar wil je niet wonen; afschuwelijk. Er is geen

7 • cultuur in de euregio

Illustratie TriStateCity © Peter Savelberg

Wat is TriState City? leefruimte meer. TriState City is echter de groenste megacity ter wereld en dat maakt ons uniek en aantrekkelijk. Het is dan ook niet mijn pleidooi om het TriState-gebied vol te bouwen. Integendeel, ik bepleit juist versterking van leefruimte, cultuur en economie door slim samen te werken. Maar dan moeten we ons wel zelf veel beter presenteren. Want we staan nog niet als zodanig op de kaart. TriState City staat in de top 10 van megasteden en is de dunst bevolkte en meest groene van allemaal. Dat voordeel moeten we beter benutten, dan worden we buitengewoon concurrerend in The Battle of the Cities.”

Campus

stedelijke clusters van TriState City. Dus met Duitse en Vlaamse die dezelfde specialismes kennen. Een Aziatische investeerder in medische technologie is vooral geïnteresseerd in een ruimer netwerk van gespecialiseerde ziekenhuizen.”

Zo is het volgens Savelberg ook met cultuur.

Zuid-Limburg deelt met de Belgische en Duitse grensgebieden het Romeinse verleden en de mijnindustrie. “De Romeinse cultuurroute van Tongeren tot Keulen (Via Belgica, red.) mag nog wel wat zichtbaarder worden of houd samen met de hele regio het mijnverleden zichtbaar. Zo verbind je de mensen, zo maak je van deze polycentrische stedelijke regio een krachtig gebied.”

Peter Savelberg zegt dat samenwerking nog te veel bepaald wordt door provincie- en landsgrenzen. Hij bepleit in de plaats daarvan grensoverschrijdende netwerkvorming en het wegnemen van grensbelemmeringen waardoor de regio echt als een DUS kan gaan functioneren. “In Limburg werken de vier campussen (de Maastricht Health Campus, chemiecampus Chemelot in Sittard-Geleen, de agricultuurcampus Greenport Venlo en de Smart Services Campus in Heerlen, red.) samen onder de titel Brightlands. Simpelweg omdat ze Limburgs zijn.

Tegelijkertijd werkt de Maastricht Health Campus samen met vergelijkbare campussen in de andere

‘TriState City is de groenste megacity ter wereld’

Door de urbanisatie zijn ongeveer zestig supersteden in de wereld ontstaan met tussen de vijftien en dertig miljoen inwoners. Ze beconcurreren elkaar sterk in het aantrekken van internationaal toptalent en buitenlandse investeerders.

Nederland kan in deze Battle of the Cities zeer kansrijk zijn als het samenwerkt met het aangrenzende Noordrijn-Westfalen en Vlaanderen. Dit model wordt TriState City genoemd: ‘stad’ in drie staten. Deze megacity heeft dertig miljoen inwoners, is goed voor 150 miljard aan handel en hoort qua opleidingsgraad tot de absolute wereldtop. Belangrijk kenmerk van het model TriState City is de aanwezigheid van voldoende groene leefruimte en verbindende cultuur.

De Euregio Maas-Rijn ligt met vier miljoen inwoners op het snijpunt van de drie gebieden die samen TriState City vormen. Vanuit een krachtige samenwerking in Zuid-Limburg wordt samen met Aken, Luik, Hasselt en Genk de ontgrenzing in de Euregio aangepakt, een belangrijke voorwaarde voor een top-vestigingsklimaat voor bewoners, bedrijven en bezoekers.

zuyd hogeschool

cultuur in de euregio

8 •

MADE IN MAASTRICHT European Opera Academy, foto Kurt van der Elst

Het kunsten­ onderwijs in Maastricht is internationaal georiënteerd.

Kunst kent immers geen (lands)grenzen.

VIVA Les Outlaws!

De componist Jacques Offenbach schreef in 1869 de opera Les Brigands, een vrolijke satire met kwinkslagen over moraliteit. Studenten muziek, theater en design van de Faculteit van de Kunstenf Maastricht maken deze levendige voorstelling in een kakofonie van talen, met het orkest op het podium. Op 20, 21, 23, 24 juni in de Bordenhal in Maastricht.

unstenaars, vormgevers en makers worden in Maastricht opgeleid aan de Toneelacademie, het Conservatorium, de Kunstacademie, de Media-academie, de Architectuuracademie en i-Arts. Deze opleidingen vormen samen de Faculteit van de Kunsten van de Zuyd Hogeschool.

K

Het kunstenonderwijs in Maastricht is internationaal georiënteerd. Kunst kent immers geen (lands)grenzen, is nauwelijks taalgebonden en studenten en alumni uit het kunstonderwijs zijn overal ter wereld te vinden.

Maastricht manifesteert zich graag als Europese stad. Terecht: de conservatoria van Antwerpen, Cardiff, Florence, Genève, Hamburg, Linz, Lodz, Oslo, Parma, Porto, Riga, Stockholm en Vilnius vinden elkaar in de European Opera Academy in Maastricht.

“Opera is happening” zegt Susanne van Els, general director of opera van de Faculteit van de Kunsten. “In opera ontmoeten alle kunstdisciplines elkaar. Ze gaan met elkaar in de clinch, ze ontdekken elkaar. Opera

is een vliegwiel voor samenwerking, op het podium, tussen de academies van de faculteit en de instellingen in de (eu)regio.”

Ook de Toneelacademie Maastricht kent een lange traditie van bilaterale coproducties met buitenlandse instellingen. Leo Swinkels, dean van de Faculteit van de Kunsten, heeft het initiatief genomen voor een samenwerking van acht Europese theateracademies die samen het Platform Europese Theaters Academies (PLETA) vormen. “PLETA leidt tot nieuwe ontwikkelingen in theatertaal en theateronderwijs en breekt de arbeidsmarkt voor afgestudeerden in Europa open” zegt Swinkels. Made in Maastricht wordt mede door het kunstenonderwijs handen en voeten gegeven. europeanopera.academy PLETA.eu

cube design museum kerkrade 9 • cultuur in de euregio

Beeld uit de tentoonstelling, foto Kenneth Tan

HEAVEN OR HELL?

Minna Parikka

ls kleren de man maken, maken schoenen dan de vrouw? Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 95 procent van de vrouwen zich zelfverzekerder voelt met een paar mooie schoenen aan de voeten.

A

Designers spelen hier grif op in door steeds extravagantere exemplaren te ontwerpen.

Gelukkig spelen ook meer basale behoeftes als veiligheid, comfort en loopgemak nog steeds een rol. Heaven or Hell?, de nieuwste expositie van Cube design museum, belicht de behoeftes die schoenen kunnen vervullen en hoe ontwerpers hierop inspelen. De expositie toont iconische exemplaren én nieuwe innovaties op schoenengebied, van de Extreme Ballerinas van Louboutin tot de favoriet van hippies toen en nu, de Swedish Hasbeens.

Iconisch schoendesign in Cube schoenen met duizelingwekkend hoge hakken, zoals we weten uit een legendarisch voorval in een show van Vivienne Westwood. Door hun zoektocht naar steeds grotere hoogtes en ongekende vormen dagen ontwerpers bestaande schoenconventies uit en creëren ze een nieuw schoenbeeld en daarmee nieuwe behoeftes.

Voor de meeste Nederlandse vrouwen blijft comfort het belangrijkste criterium bij aankoop van schoenen. Heaven or Hell? toont ook schoenen die zijn ontworpen met het oog op gebruikscomfort.

Ook deze schoenen zijn in de loop der jaren vaak iconisch geworden, bijvoorbeeld als symbool voor een bepaalde subcultuur of als toonbeeld van een informele en actieve levensstijl.

Van celebrity tot icoon De Italiaanse curator Elisabetta Pisu selecteerde voor Heaven or Hell? schoenen die bekend werden door celebrities als Marilyn Monroe, Judy Garland, Brigitte Bardot, Lady Gaga, Sarah Jessica Parker en Naomi Campbell, maar ook ontwerpen van internationale designers zoals Jimmy Choo, Manolo Blahnik, Beth Levine, Vivienne Westwoord en Salvatore Ferragamo.

Comfort en imago Veel van deze schoenen lopen niet altijd gemakkelijk. Zelfs een ervaren high heelsdrager als Naomi Campbell is te vellen door

Lotte de Boer

Duurzaam schoeisel Ook het duurzaam omgaan met materialen en grondstoffen is voor veel designers een reden om te experimenteren met nieuwe materialen. Zo toont Heaven or Hell? een prototype schoen van bananenschillen van Lotte de Boer. De volledig recyclebare schoen van Lou Moria is wellicht voor de toekomst van onze aardbol de meest hemelse schoen, maar of het uiterlijk ook hemelse gevoelens oproept?

Cube design museum laat het oordeel graag aan de bezoeker zelf over.

Heaven or Hell?, t/m 2 september in Cube design museum.

Cube is het eerste museum van Nederland volledig gewijd aan

Zaha Hadid

design. cubedesignmuseum.nl

Schoenen van de toekomst Schoenenontwerpers experimenteren ook met nieuwe technologieën en innovatieve materialen, waardoor schoenen met nieuwe vormen en texturen ontstaan, zoals de Ilabo-schoen van designer Ross Lovegroove en de N0va-schoen van de Iraaks-Britse architecte Zaha Hadid.

Chanel

stad hasselt

cultuur in de euregio

10 •

Foto Jacqueline Roberts uit de tentoonstelling forever YOUNG forever

Het hele jaar door is hier een aanbod om duimen en vingers van af te likken.

Kunstennacht 2017 in Hasselt. foto Sofie Van Belle

ONTDEK HASSELT DOOR DE KUNSTEN

Kunstennacht Deze en andere artistieke verleidingen kan je uitzonderlijk ’s avonds ontdekken op donderdag 3 mei op de Hasseltse Kunstennacht.

Van zes tot elf zetten musea, galeries, kunsthuizen en enkele kunstenaars hun deuren open voor het grote publiek. De binnenstad wordt één groot kunstparcours waarop je het ruime aanbod by night ontdekt. Met artist talks, rondleidingen, vernissages en een leuk feestje achteraf.

eel mensen associëren Hasselt met shoppen.

En terecht, Hasselt ìs een shopping walhalla, met unieke zaakjes in mode, gastronomie en lifestyle. Maar ook op cultureel vlak, met een divers aanbod van kunsthuizen, galeries, musea, bibliotheken en het cultuurcentrum, valt er dit voorjaar heel wat te ontdekken!

Theaterzaal

Graffiti en street art expo

Actuele Kunst

48 uur cultuurkaart

Met meer dan 60 street art-werken behoort Hasselt tot de Belgische top van street art-steden. Combineer een bezoek aan deze prachtige murals met de lopende expo Outside Inside in het Stadsmus. Een dertigtal street artists exposeren onverwachte kunstwerken in het traditionele kader van dit museum. Met creaties van (inter)nationale artiesten zoals Sofles, James Cochran en Pablo Delgado.

In CIAP – centrum voor actuele kunst - lopen drie tentoonstellingen: een expo rond Hasselaar Guy Bleus, een installatie van Alice De Mont en de eerste overzichtstentoonstelling van Rein Dufait. Zijn werk cirkelt rond de tegenstelling natuur-cultuur, die hij ongedaan wil maken.

Voor wie langer dan een dag van Hasselt wil genieten, is de ‘48u-kaart’ een aanrader. De kaart geeft gratis toegang tot de musea, de Japanse tuin en de abdijsite van Herkenrode, je krijgt een extraatje bij een aantal horecazaken en handelaars, je kunt genieten van gratis busvervoer én van een gratis huurfiets voor één dag. De kaart kost 19,50 euro en is te koop bij Toerisme Hasselt, de musea en de deelnemende hotels - die de kaart bij twee overnachtingen zelfs gratis aanbieden.

V

young FOREVER young Een dubbelexpo over hoe jongeren zich een identiteit geven via beelden en mode. Modemuseum Hasselt toont onder meer hedendaagse designers zoals Walter Van Beirendonck en Gucci die zich laten inspireren door de kinderwereld. Hoe fotografen en videokunstenaars kijken naar kinderen en jongeren belicht Cultuurcentrum Hasselt met werk van o.a.

James Mollison, Jacqueline Roberts en Annie van Gemert.

Begin dit jaar kreeg Hasselt er een nieuwe presentatieplek bij. In het hart van de stad opende een nieuwe theaterzaal: De Nieuwe Zaal, met plaats voor podiumkunsten, muziek, debat, audio én film.

Drijvende kracht hierachter is Het nieuwstedelijk, het stadstheater van Hasselt, Genk en Leuven.

Galerie Alley stelt vanaf 20 april haar ruimte ter beschikking aan designer en kunstenaar Eike König, van de Berlijnse ontwerpstudio Hort. Tot eind maart loopt er de expo Paper Cuts van illustratrice Debora Lauwers.

Het volledige cultuuraanbod in Hasselt vind je terug op uitinhasselt.be

Kunstennacht. Op donderdag 3 mei va 18 tot 23.00 uur op diverse locaties. kunstennacht.be

Logeren, dineren, beleven? Ontdek de stad op visithasselt.be

open universiteit heerlen 11 • cultuur in de euregio

foto Shutterstock

AMERICANA OP DE OU Wil je jouw wetenschappelijke cultuurkennis en academische vaardigheden vergroten om je kennis over te dragen op anderen?

Bijvoorbeeld in je functie bij een culturele instelling, als beleidsmedewerker, of als docent geschiedenis, Nederlands of kunstgeschiedenis? Of wil je gewoon je interesse in cultuur verder ontwikkelen? Dan is de studie Cultuurwetenschappen aan de in Heerlen gevestigde Open Universiteit, met haar studiecentra in heel Nederland en Vlaanderen, iets voor jou. Je verdiept je in de cultuurgeschiedenis, filosofie, kunstgeschiedenis en letterkunde en hun onderlinge verbanden. De studie kun je thuis, of waar je je ook maar met je laptop bevindt, in deeltijd volgen. Je bepaalt grotendeels zelf het tempo. Je hoeft niet meteen voor een hele opleiding te kiezen, beginnen met de Oriëntatiecursus is een goede optie. ou.nl/web/open-universiteit/ cultuurwetenschappen

owboys, eindeloze highways, Hollywood, Disney, schietpartijen en hamburgers … het land der onbegrensde mogelijkheden samengevat in een aantal stereotypen. Maar toen cultureel icoon John Wayne verkondigde “Sure I wave the American flag. Do you know a better flag to wave?”, somde hij toen het werkelijke Amerika op, of eerder de wijze waarop we als Europeanen het liefst naar Amerika kijken?

C

Onze fascinatie met de “US of A” is enorm. Als Europeanen spiegelen we ons graag aan onze grote broer. Logisch, want het Amerika van vandaag heeft zijn wortels in het Europa van enkele eeuwen geleden.

Bovendien zijn we niet vergeten dat de yanks ons meerdere keren te hulp zijn geschoten. Zonder hun militaire hulp en Marshallplan zou het allemaal heel anders zijn gelopen voor Europa.

Als Trump iets roept, reageren we. Als Oprah iets roept, reageren we. Soms heftig en bezorgd, soms gelaten en berustend, maar altijd met de zo typische “och, die Amerikanen toch”-houding. Kortom: “we love them, we hate them”. Onze fixatie op Amerika is eeuwenoud en dat zal nog lang zo blijven.

Klaarblijkelijk is Amerika zo verwant aan Europa dat het voor ons herkenbaar is en tegelijk toch ook weer heel anders.

In de reacties op Amerika zijn allerlei stereotiepe patronen ontstaan. Die staan centraal in de nieuwe interdisciplinaire cursus Americana: Europese reflecties op Amerika na 1900, een van de vele cursussen die de opleiding Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit verzorgt.

Als thema’s passeren o.m. anti-Amerikaanse intellectuelen in het Interbellum de revue, maar ook de Amerikanisering in de jaren ‘50, Amerikabeelden van postmoderne Nederlandse schrijvers in de jaren ‘70 en wat we “Disneyisering” noemen. Verplichte kost voor een ieder die wil weten hoe de Europese en Amerikaanse cultuur zich tot elkaar verhouden en elkaar bestuiven.

Deze cursus vormt de afsluiting van het eerste studiejaar van de deeltijd-bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen.

‘We love them, we hate them’

brightlands limburg

cultuur in de euregio

12 •

Zaal in het hart van de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen

BRIGHTLANDS Waar Limburg zich steeds opnieuw uitvindt Duurzaamheid, digitalisering, voeding en gezondheid. Dat zijn de thema’s die er in de wereld van vandaag toe doen. Die bepalen of je in de toekomst nog van waarde bent. Logisch dus dat deze onderwerpen centraal staan bij vier Limburgse Brightlandscampussen.

Slimme mensen, die in een state-of-the-art omgeving willen werken, maar die ook in fijne omgeving willen leven. Die weten dat natuur en cultuur altijd bijdragen aan goede ideeën. En dat een inspirerende, internationale en open omgeving je helpt om te blijven vernieuwen.

Brightlands is een initiatief van de provincie Limburg, Maastricht University, Maastricht UMC+, Zuyd Hogeschool en

Ideeën als grondstof In Venlo, Geleen, Heerlen en Maastricht ontwikkelen en testen onderzoekers en studenten nieuwe ideeën. Ideeën die door start ups en ondernemers omgezet worden in innovatieve producten. In waarde. In duurzame werkgelegenheid. Op de Brightlandscampussen profiteren zij van een optimaal wetenschappelijk klimaat en vooral van de levendige campus community. Interessante cross overs tussen campussen en innovatieve producten zijn daarvan het resultaat.

Werken en leven Samen zoeken de campussen naar oplossingen voor de uitdagingen van deze tijd. Vinden bedrijven zich opnieuw uit. Dat trekt nieuwe mensen aan.

Jong talent, topwetenschappers en vernieuwende ondernemers. Slimme en ondernemende mensen, die in Brightlands alle ruimte krijgen om te onderzoeken en te ontwikkelen. Om een bedrijf te starten, op te schalen en vanuit Limburg de wereld te veroveren.

Fontys Hogeschool, samen met DSM en APG. Inmiddels zijn tal van bedrijven, kennisinstituten en overheden uit de regio en over de grens nauw betrokken bij Brightlands. brightlands.com

Brightlands is één ecosysteem met ruim 200 bedrijven, 12000 banen en 8000 studenten, en bestaat uit vier campussen met een eigen expertisegebied.

Brightlands Chemelot Campus in Geleen – slimme materialen en duurzame chemieproductie Brightlands Smart Services Campus in Heerlen – data science en smart services Brightlands Maastricht Health Campus – regeneratieve- en precisiegeneeskunde, innovatieve diagnostiek Brightlands Campus Greenport Venlo – gezonde en veilige voeding

‘Sinds ik bij DSM op de Brightlands Chemelot Campus werk, woon ik in Maastricht. Ik houd van de cultuur en levendigheid van de stad. Maar ik geniet ook van de rust van het Heuvelland. Van de natuur. Van het actief buiten bezig zijn. Als Italiaanse voel ik me hier helemaal thuis.’

Lavinia Panella, Sr. Application Development bij DSM Biomedical

‘Wij zochten geen ruimte om te werken. We zochten een omgeving waar we ons kunnen ontwikkelen. Deze campus is zo’n plek.’

Chris Rameckers (oprichter Qwiek), bewoner van de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen

colofon Deze productie werd mede mogelijk gemaakt door Schunck Heerlen, Suermondt-Ludwig-Museum Aken, Stad Genk, Van Eyck Maastricht, Gemeente Maastricht, Zuyd Hogeschool, Cube design museum Kerkrade, Stad Hasselt, Open Universiteit Heerlen, Brightlands en de Provincie Limburg. De teksten vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van Zuiderlucht. | Concept en realisatie: Bodosz Uitgevers| Cover-ontwerp: Andrea Bertus | Vormgeving: Andrea Bertus/Buro Bertus