Tıp Tarihi
Ebû Bekr bin el-Zekî el-Mutatabbib el-Konevî Ravzatü’l-Küttâb ve Hadîkatü’l-Elbâb adlı münşeatla ilgili eserinden [1279] ve Ekmeleddîn’e yazdığı mektuplardan, Ekmeleddîn Nahçuvânî’nin öğrencisi olduğu, devlet adamları için ilaç yaptığı, bir emirin oğlunu tedavi ettiği, hekimlik taslayan bir şarlatanı tespite kalkıştığı ve Bâb-ı Münâzara-i Meyân-i Dîl ü Dimağ (Kalp ve Beyin Arasında Bir Münâzara) adlı risalesinin olduğu öğrenilmektedir.
Gazanfer Tebrîzî Asıl adı -bu asırda aynı isimle yaşamış ikinci bir kişi yoksa- Ebû İshâk İbrâhim bin Muhammed el-mâ‘rûf bi-Gazanfer et-Tebrîzî’dir. Ekmeleddîn’le birlikte ölüm döşeğindeki Mevlânâ’yı tedaviye çalışmıştır. Huneyn bin İshâk’ın elMesâ’il fi’t-Tıb li’l-Müteallimîn adlı eserine yazdığı Hâsılu’l-Mesâ’il adlı şerh ile İbn Sînâ’nın el-İşârât ve’t-Tenbîhât adlı eserinin et-Tabî‘iyyât kısmına yazdığı şerhin 1301’de istinsah edilmiş nüshası günümüze ulaşmıştır. İstinsah ettiği eserlerden biri Bîrûnî’nin Kitâbu’s-Saydana’sı, diğeri İbn Sînâ’nın Envâru’lEfkâr’ına öğrencisi Behmenyâr’ın tenkididir.
Hubeyş bin İbrahim et-Tiflîsî II. Kılıçarslan’ın cami, medrese, zaviye ve çarşılarla donattığı Aksaray’a Azerbaycan’dan gelen bilim adamı ve tüccarları yerleştirdiği sırada Anadolu’ya geldiği sanılmaktadır. Tıp, dil, edebiyat, astroloji, rüya tabiri, kıraat gibi alanlarda 30’a yakın eser vermiş olmasına rağmen, İslam kaynaklarında kendisinden pek bahsedilmez. Tıbbi eserlerine şunlar örnek verilebilir: Edviyetü’l-Edviye: Müfred ilaçların toplanması, depolanması, yakılması, pişirilmesi ve kullanım süresi; mürekkep ilaçların formülleri ve hazırlanışı hakkında bilgi verir. İhtisâru Fusûli’l-Bukrat: Hippokrates’in Aforizma’sının Arapça muhtadır. Kifâyetü’t-Tıb: 2 kitap ve 224 bâb olarak Farsça yazılıp Melikşah’a sunulmuştur. Risâle fî Şerhi Ba‘zi’l-Mesâi’l li-Esbâb ve ‘Alâmât Müntahabe Mine’l-Kanûn: Hastalıkların sebeplerini ve belirtilerini, İbn Sînâ’nın Kanûn’undan seçilmiş bazı örneklerle açıklamaya çalışan bir risaledir. 277