Zoa-magazine oktober 2016

ZOA NR. 2 | OKTOBER 2016 | KOSTPRIJS € 0,39

MAGAZINE

“VERGETEN” conflicten Peter in Liberia • Vergeten? Niet door ons • De gevolgen van El Niño • Vrouwen naar Congo • Wat het kost om trouw te zijn

ZOA

HULP | HOOP | HERSTEL

ZOA

HULP | HOOP | HERSTEL

ZOA R E L I E F | H O P E | R E C O V E RY

VOORWOORD

Functie Communicatiecoördinator Werkt bij ZOA sinds oktober 2007 Leeftijd 43 jaar

2 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Favoriet ZOA-land Sri Lanka. Een prachtig land met vriendelijke mensen en fantastische collega’s. Ik vond het heel bemoedigend om te zien hoe de wederopbouwactiviteiten echt herstel brengen voor gezinnen en dorpen.

Leuk weetje Sinds 1 juli jl. ben ik samen met mijn man eigenaar van camping Casa Valerosa aan de Spaanse Costa Dorada.

N

a negen jaar bij ZOA te hebben gewerkt – en daarbij o.a. twintig keer als eindredacteur het ZOAmagazine te hebben gemaakt – ging ik ineens iets héél anders doen. Samen met mijn man Bas heb ik een camping gekocht in Spanje. Afgelopen zomer zijn we, met onze twee tienerzoons, verhuisd.

Het is een prachtige plek. In the middle of nowhere, ver weg van de rest van de wereld. Dat is de charme ervan, maar er wringt ook iets. Trek ik me nu terug in mijn eigen veilige bubble? Hoe zit dat dan met mijn verantwoordelijkheid voor mijn lijdende naaste?

Met onze camping willen we een plaats bieden waar mensen op adem kunnen komen, tijd hebben voor zichzelf en voor elkaar. Kunnen genieten van de natuur, de rust, een spelletje en een lekker boek. En wat lijken Syrië, Afghanistan, Jemen en Zuid-Sudan dan soms ver weg.

Maar ons terugtrekken in ons eigen wereldje kan natuurlijk overal. Waar we ook zijn, we kunnen ervoor kiezen ons te onttrekken aan het lijden van anderen, maar we kunnen er ook voor kiezen onze ogen en ons hart open te houden. Dat wil ik doen, ook vanaf onze camping.

Lezers van dit magazine, dank u wel voor de bemoedigende mails en brieven, waarin u geregeld liet weten voor ZOA’s werk en medewerkers te bidden. Dank u wel voor de complimenten die ik af en toe ontving over het ZOAmagazine, u weet niet half hoe plezierig dat is! Dank u wel dat ik me de afgelopen jaren samen met u mocht inzetten en zoveel mensen in nood een lichtpunt van hoop mocht bieden.

Laten we dat blijven doen, waar we ook zijn.

Met een hartelijke groet, Els Sytsma

8

16

10

• 8-9

• 10-15

• 16-17

EEN MARKETINGTRAINING OP DE FILIPIJNEN

THEMA: VERGETEN CONFLICTEN

EEN DAG MET PETER IN LIBERIA

22

18

INHOUDSOPGAVE

IN DIT NUMMER ONDER ANDERE:

24

• 18-19

• 22-23

• 24

DE GEVOLGEN VAN EL NIÑO

EEN VOORMALIGE DIEF IN NOORD-UGANDA

TIEN ONDERNEMENDE VROUWEN NAAR CONGO

COLOFON Adres: Sleutelbloemstraat 45, 7322 AJ Apeldoorn Postbus 4130, 7320 AC Apeldoorn T 055 36 63 339 I www.zoa.nl E info@zoa.nl NL46 INGB 0000 0005 50 NL02 RABO 0387 5120 12

Redactie: Tineke Koelewijn (hoofdredactie), Henrieke Buit, Leonieke Dekker, Els Sytsma, Jilke Tanis (eindredactie) Aan dit nummer werkten verder mee: Michael E. Dey, Jaco Klamer, Ina Hogendoorn en Cor Verduijn

Druk: drukkerij De Bunschoter © ZOA. ZOA staat positief tegenover het kopiëren of vermenigvuldigen van artikelen, mits met bronvermelding. Graag ontvangen wij een bewijsexemplaar.

Adressenbestanden van ZOA worden niet uitgeleend of doorverkocht.

3

Vormgeving: IDD | www.idd.nu

Fotografie: Michael E. Dey, Jaco Klamer, privécollecties, ZOA. Coverfoto: Vrouw in Somaliland, ZOA

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

ZOA-magazine is een periodieke uitgave van ZOA. Oplage: 34.112 ISSN: 1871-0727 KvK: 41009723

erbij vin

ZOA IN NEDERLAND

Taarten verkopen, een sponsortocht maken of collecteren op een braderie: om vluchtelingen en slachtoffers van rampen te helpen worden vele creatieve acties bedacht. Hier een selectie van de acties die afgelopen tijd plaatsvonden. Ook een actie gedaan? Een berichtje en een foto vinden we leuk!

Ik ga op reis en neem mee Kamperen doe je meestal om te ontspannen, om lekker in het zwembad te liggen of een boekje te lezen. Maar niet als het aan Margo Molenaar uit Lichtenvoorde ligt. Deze enthousiaste dame verbleef in de week van de huis-aan-huiscollecte op een camping in Enkhuizen om vervolgens in de wijk bij de camping te gaan collecteren. Zulke enthousiaste collectanten maken ons blij! Bedankt Margo!

P.s. ook zin om te collecteren voor ZOA? Meld je aan via www.zoa.nl/collecte

Kerstgeschenk goed onderwijs

4 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Het Gomarus College in Drachten rondde hun actie voor goed onderwijs in Nwoya af en haalde maar liefst €12.500,- op. Bert Koster, die het bedrag kreeg overhandigd, was blij met het resultaat. ,,Leerlingen in Uganda verdienen het om kwalitatief goed onderwijs te krijgen. Dit geld wordt gebruikt om docenten en schoolbesturen te trainen om de kwaliteit van dat onderwijs te verbeteren.” Een fantastisch bedrag!

Fietssponsortocht Nog zo’n mooie actie: vmbo-leerlingen van het Lodenstein college Kesteren fietsten tijdens een lesmarathon van Kesteren naar Teuge voor ‘voedsel in Jordanië’. Zij haalden met deze actie €1700,- op. Goed gedaan!

We ontvingen een mooie donatie van NotuBiz Nederland B.V.. Eind vorig jaar vroeg ondernemer Rufus Flipse (op de foto) zijn relaties welke drie goede doelen als kerstgeschenk een donatie mochten ontvangen. ZOA ontving de meeste stemmen en kreeg €1500,-. De andere doelen, Natuurmonumenten en de Nierstichting, ontvingen respectievelijk duizend en zevenhonderd euro.

ZOA IN NEDERLAND

300 koeien Een koe maakt in het leven van een vrouw in Sri Lanka een groot verschil. Daarmee kan ze geld verdienen en haar gezin onderhouden. De reizigers van reisorganisatie Amicitia schonken dit jaar maar liefst honderd vrouwen zo’n koe doordat ze een bedrag van ₏30.000,- doneerden. Met deze actie ondersteunt Amicitia het werk van ZOA met melkveehouders in de voormalige oorlogszone in Sri Lanka.

Dit gebied in het noordoosten van het land is uitermate geschikt voor het houden van melkvee. Veel gezinnen leefden voor de oorlog ook van de melkveehouderij. ZOA helpt hen bij het weer opstarten van een eigen bedrijf en leert hen hun melkproductie te verhogen. Zo stijgt hun melkproductie van een liter naar zeven liter. En dat is goed nieuws, want de melkprijs in Sri Lanka is op dit moment erg goed. Dat Amicitia actie voert voor dit project is niet verwonderlijk; Cees van Pelt, directeur van Amicitia is als business ambassadeur van ZOA actief betrokken bij de wederopbouw van Sri Lanka.

De beste kaas

Wij hebben op kantoor de smaak ook te pakken en feliciteren Treur Kaas met zijn prijs. Cheese!

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Wat Nederlanders het meest missen als ze in het buitenland zijn? Hagelslag, drop en pindakaas. En de oer-Hollandse kaas natuurlijk. Dat laatste is niet verwonderlijk, want de beste kaas ter wereld komt ook daadwerkelijk uit ons land. Tijdens een wedstrijd in Engeland, waar 5000 kazen aan meededen, kwam de biologische Jerseykaas van kaashandel Treur uit Woerden deze zomer het best uit de bus. Kopen die kaas dus. En neem dan gelijk wat van de Boerenkaas mee, want voor elke kilo Boerenkaas die de kaashandel verkoopt, gaat tien cent naar ZOA.

5

ZOA IN NEDERLAND

Armbandjes Wat vond u ze leuk, die handgemaakte armbandjes! Afgelopen zomer gaf u massaal gehoor aan onze oproep om ons met een gift te steunen. Als dank stuurden we u een armband, gemaakt door een vluchteling. We ontvingen een aantal leuke foto’s van gulle gevers, die we doorsturen naar de makers van de armbanden.

Wilt u ook zo’n mooie handgemaakte armband? Lees het verhaal van een van de makers en doneer: https://www.zoa.nl/nyayey-ik-bentrots-op-mijn-eigen-armbanden Zo lang de voorraad strekt.

Zakgeld Bart van 10 collecteert met een eigen bus, samen met zijn moeder. Als Bart en zijn moeder het geld van zijn opbrengst tellen, belooft hij dat hij zelf 1 % van de opbrengst bij het opgehaalde bedrag zal voegen. Bart haalde €92,80 op en legde er nog eens 95 cent bij. Een mooi gebaar en een grote gift van een kind van 10!

6 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Win een boek!

Kijkt u altijd eerst even of u een bekende ziet in dit magazine? Of bladert u gelijk door naar de verhalen van mensen die wij helpen? En vindt u dat we wel wat vaker mogen verschijnen? Of maar liever een online magazine worden? De redactie van ZOA is erg benieuwd naar uw mening over het ZOAmagazine. Beantwoord op onze website een paar vragen over het magazine en maak kans op het boek ‘Wat is de Wat’, waar Tineke Koelewijn achter in dit magazine over schrijft. Alvast bedankt, uw mening telt!

Doe mee en vul de enquête in via www.zoa.nl/enquete

Tekst: Leonieke Dekker | Foto: Image33

NALATEN AAN ZOA Doordat mensen via een testament hun vermogen én vertrouwen schenken, kan ZOA elk jaar vluchtelingen en ontheemden een betere toekomst geven. We ontmoeten Roelof Pool. Zijn moeder nam ZOA op in haar testament. Hoe is dat proces gegaan?

“In juni 2014 is mijn moeder overleden. Van tevoren wisten we niet wat er in het testament stond, wel had ze ons verteld dat er een aanzienlijk deel besteed zou worden aan goede doelen. Dat paste ook helemaal bij wie ze was, het zou ons verbaasd hebben als ze dat niet had gedaan. Ze is 91 geworden en in het laatste jaar had ze het steeds meer over de periode als ze er niet meer zou zijn. Ik merkte dat ze bezig was met de vraag “wat kan ik nog doen als ik er niet meer ben?”.

Het warme contact met ZOA was heel mooi. We kregen een uitnodiging om langs te komen, vervolgens hebben we een enorm fijn gesprek gehad. We kregen de mogelijkheid mee te beslissen aan welk project mijn moeders geld besteed zou worden. Na overleg met mijn broers en zus besloten we deze keuze aan ZOA over te laten. Uiteindelijk is het deels besteed aan een project voor ex-kindsoldaten in Congo, dat zou mijn moeder mooi gevonden hebben, ze had altijd een zwak voor kwetsbare kinderen. Een ander deel is besteed aan een zelfredzaamheidproject voor vrouwen in Afghanistan. Ook daarin herken ik mijn moeder, zij is altijd trots geweest op haar vrouw-zijn en gaf hier tijdens haar leven een invulling aan. Dat is het dubbele aan nalatenschappen: aan de ene kant is er het verdriet, dat blijft, maar aan de andere kant is het prachtig dat mijn moeder doorleeft via deze projecten.

Zelf ben ik ook meer over mijn nalatenschap gaan nadenken. Ik denk dat ik het daar wel met mijn zoons over moet hebben. Dat lijkt me een mooie manier om met ze te praten over het belang van niet alleen naar jezelf, maar ook naar anderen om te zien. Dat hebben mijn ouders mij ook altijd geleerd. Als ik nu weer de projectinformatie doorlees, ben ik ontzettend trots op mijn moeder!”

Wilt u meer weten over nalaten aan ZOA of wilt een gesprek? Neem dan contact op met Yolenta Pater, 055-3663339 of y.pater@zoa.nl of notaris Alex Korlaar, 033-2779999 of alex@veldjesgraaf-korlaar.nl.

BELASTINGVRIJ SCHENKEN

Download onze folder over belastingvrij schenken via http://bit.ly/2caVCKS

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

U kunt natuurlijk ook tijdens uw leven aan ZOA schenken of een legaat opstellen.

Een gift kunt u eenvoudig overmaken door overschrijving via de bank. Wie ZOA een groot bedrag wil schenken, kan met ZOA een schenkingsovereenkomst voor een periodieke gift afsluiten. Het bedrag is dan onder voorwaarden volledig aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Wie aan ZOA schenkt zonder zo’n overeenkomst, kan een bepaald gedeelte niet aftrekken (giftendrempel). Dan geldt een maximaal aftrekbaar bedrag per jaar.

7

FOTOVERSLAG

Tekst en foto’s: Cor Verduijn

MARKETINGLES

IN DE FILIPIJNEN Veel boeren in de Filipijnen leefden tot de tyfoon van november 2013 uitsluitend van de opbrengst van hun kokospalmen. Deze palmen overleefden de tyfoon echter niet.

Nieuwe bomen leveren de eerste twintig jaar nog niets op. Daarom werken we samen met deze boeren aan het verbouwen van andere gewassen. Om te onderzoeken aan welke producten behoefte is in hun omgeving en hoe ze hun oogst op de markt kunnen brengen, organiseerden we een ‘marketingtour’, waaraan inmiddels 28 boeren hebben meegedaan.

De foto’s zijn van de tour van 18 – 26 april 2016.

8 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Twee deelnemers interviewen een verkoper op de Guiuan markt. Met behulp van een vragenlijst onderzochten ze op deze markt en op de markt van Tacloban de prijsontwikkeling, de aanvoer en de kwaliteit van de producten en het soort klanten.

Namen en contactgegevens van groothandelaren en marktlui werden genoteerd voor toekomstig zakelijk contact.

In Calubian bezochten we de Fatima Cooperation, waar ze onder andere ook cassave verwerken. De vrouw in het blauw laat zien hoe ze de cassave in stukjes snijdt om ze te kunnen drogen. Hoewel machinaal snijden goedkoper zou zijn, lukt het de coöperatie om mensen vooralsnog op deze manier in dienst te houden.

Nadat de cassave is gedroogd, wordt het in de hakselmachine fijngehakt en verkocht aan een fabriek voor diervoeder. Op dit moment wordt nog 70 procent van de benodigde cassave ingevoerd uit Thailand, zodat er mooie mogelijkheden zijn voor cassaveproductie in de Filipijnen zelf.

Pastor Ruel besluit de leerzame dagen met een samenvatting van al het geleerde en bemoedigt de deelnemers om dit toe te passen in hun eigen productie en handel.

De deelnemers hadden een paar zakken gesneden en gedroogde zakken cassave meegenomen om aan de coĂśperatie te verkopen. Nadat het vochtgehalte was gecontroleerd, wilden ze de cassave kopen voor 7 peso per kilo. Verse cassave levert 3 peso per kilo op.

Er werd flink gerekend of deze toegevoegde waarde de moeite waard is, en of er mogelijkheden zijn om kosten naar beneden te brengen zodat de cassave meer opbrengt per kilo.

EĂŠn van de opties is om cassavechips te maken voor menselijke consumptie.

Het ZOA Cassaveproject zal 1050 boeren voorzien van 1000 stekjes elk.

Het rekenwerk leverde een vooruitzicht van vele vrachtwagens vol cassave halverwege 2017.

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Een van de geleerde lessen is dat cassave een goed gewas is om voorbereid te zijn op toekomstige natuurrampen.

9

ACHTERGROND

Tekst: Els Sytsma | Foto’s: ZOA

VIJF UITDAGINGEN OM TROUW TE BLIJVEN

Trouw is één van ZOA’s kernwaarden , maar trouw-zijn is gemakkelijker gezegd dan gedaan.

De ene ramp is nog niet voorbij, of een nieuw conflict vraagt om onze aandacht. En zijn we daar net geland met drinkwater en tentzeilen, dan is een andere noodsituatie alweer actueler.

Welke uitdagingen komen we tegen als we trouw willen zijn?

UITDAGING 1 GELD Geen aandacht, geen geld. Veel mensen reageren ruimhartig op noden die in het nieuws aandacht krijgen. Maar voor nood die minder aandacht krijgt, is het moeilijker om geld te werven. Ook grote donoren, zoals de Verenigde Naties en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, hebben een beperkt budget, en moeten kiezen. Daarbij gaat veel geld naar de grote crises in de wereld. Veel donorgeld gaat

tegenwoordig naar het Midden-Oosten.

Dat is niet per se onterecht, maar er is ook elders zoveel nood, en dus ook veel geld nodig. Wij hebben trouw beloofd, en dat betekent soms ook een financieel risico als de grote donoren afhaken. Wij zijn daarom blij met onze donateurs, die het mogelijk maken hulp te blijven geven als de financiering vanuit institutionele donoren ophoudt.

Vrouw in Somaliland, een land dat weinig aandacht krijgt.

10 | NR. 2 | OKTOBER

2016

UITDAGING 2 VEILIGHEID Als organisatie ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van je medewerkers.

Dat betekent dat we soms de beslissing moeten nemen onze collega’s te evacueren. Vaak willen ze zelf blijven, juist omdat ze zich verbonden voelen aan de mensen die ze helpen. Maar weggaan is niet hetzelfde als ontrouw. Ten eerste kan juist de aanwezigheid van buitenlanders de lokale staf in gevaar brengen. Ten tweede

doen we in diverse gebieden aan remote management, aansturen van lokale collega’s op afstand. Dat is zeker moeilijker, maar door ‘moeilijk’ hebben we ons nog nooit laten afschrikken!

Soms moeten onze medewerkers vertrekken.

UITDAGING 3 INFORMATIE

Hier staat geen foto. Het is moeilijk om betrokkenheid te voelen als er geen aansprekende beelden beschikbaar zijn.

Wat is er eigenlijk precies aan de hand in Jemen? In Darfur, in het westen van Zuid-Sudan, in noord-Afghanistan en in Eritrea? Doordat een situatie gevaarlijk is, komen er minder journalisten en fotografen en raakt een conflict vergeten.

En – zie uitdaging 2 – als er ook nauwelijks hulpverleners zijn, hebben organisaties ook geen verhalen en foto’s waarmee ze hun donateurs kunnen informeren over de situatie. Geld inzamelen zonder dat je daarbij mooie foto’s kunt laten zien, is ontzettend moeilijk (uitdaging 1). Terwijl juist daar de hulp zo hard nodig is.

Trainingen roepen een andere emotie op dan kinderen

UITDAGING 4 EMOTIE Een boekhouderstraining voor ambtenaren? Vergadertechnieken voor de schoolleiding? Dat roept een ander soort emotie op dan eten en onderdak voor vluchtelingen of onderwijs voor voormalig kindsoldaten. Het is dus ook moeilijker om onze donateurs er warm voor te krijgen en er fondsen voor te werven. Toch zijn het deze ‘saaie’ projecten waarin we onze

trouw laten zien: helpen tot mensen in staat zijn hun maatschappij draaiende te houden. Omdat veel volwassenen in onze programmagebieden zelf zijn opgegroeid in oorlogssituaties, helpen we hen met basale vaardigheden. Hoe moet je anders een onderwijsdepartement gaande houden als je zelf alleen een paar jaar basisschool hebt?

UITDAGING 4 TEGENSLAG

11

In Pibor, Zuid-Sudan, werd een kantoor van ons verwoest en moesten we evacueren. Foto: vrouw in een verwoestte hut.

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Herstel en wederopbouw zijn optimistische woorden. De realiteit in onze werkgebieden is dat ons werk soms teniet wordt gedaan doordat geweld opnieuw oplaait. Verdrietig en heel frustrerend soms. Trouw zijn in die situatie betekent ook de moed en energie hebben om mensen te blijven helpen; opnieuw noodhulp, en opnieuw kijken wat nodig is voor herstel op de langere termijn.

INTERVIEW MET...

Tekst: Els Sytsma

VERGETEN? NIET DOOR ONS Al houdt de rest van de wereld zich met andere zaken bezig, voor onze medewerkers in ‘vergeten conflictgebieden’ is het vergeten van het conflict geen optie. We vroegen drie van hen wat het betekent om trouw te zijn op vergeten plekken.

Geoff Andrews, voorheen landendirecteur in Congo en Burundi, en tegenwoordig hoofd van het Disaster Response Team, Paul Aldinger (niet zijn echte naam, uit veiligheidsoverwegingen plaatsen we ook geen foto van hem), programma-adviseur in Afghanistan, en Corine Verdoold, voor ZOA werkzaam geweest in o.a.

Zuid-Sudan, Liberia en Jemen, en tegenwoordig landendirecteur voor de regio Midden-Oosten.

“Dat ik tegenwicht kan bieden in onrecht, motiveert me enorm”

Corine Verdoold

“Er zijn zeker aspecten die het moeilijk maken om hier te wonen en te werken”, vertelt Paul. “Het moeilijkste vind ik dat ik nooit onbevangen met iemand kan spreken, altijd zeurt een stemmetje in mijn achterhoofd of die persoon wel te vertrouwen is. Afghanen staan er om bekend dat ze ontzettend vriendelijk en behulpzaam zijn. Maar je moet rekening blijven houden met die ene procent die kwaad in de zin heeft. Dat vreet wel een beetje aan me.”

“Het altijd op m’n hoede zijn, vreet aan me” Geoff voegt toe dat zijn sociale leven lijdt onder zijn werk, wat wordt versterkt doordat internet- en telefoonverbindingen vaak slecht zijn. Ook benoemt hij als zorg de afwezigheid van goede medische zorg om op terug te vallen. Corine vult aan dat we soms risico’s moeten nemen om ons werk te kunnen doen, maar dat ze als landendirecteur ook verantwoordelijk is van de veiligheid van haar medewerkers.

Die afweging is iedere keer weer moeilijk.

Naast de persoonlijke grenzen, lopen ze ook aan tegen gebrek aan geld voor hulp aan vergeten groepen. Het is een realiteit waarmee ze hebben moeten leren leven.

Corine benoemt het als één van haar grootste frustraties, juist omdat ze er zo weinig aan kan doen. “In Jemen zijn dertien miljoen mensen die urgent hulp nodig hebben. Toch is het ontzettend moeilijk om hier financiering voor te vinden.” Meteen vertelt ze ook over twee particuliere donoren in Nederland die al jaren trouw betrokken zijn bij Jemen. “Als ik in Nederland ben, probeer ik hen altijd te bezoeken. Want hun betrokkenheid en trouw zijn voor mij zo bemoedigend! Ik deel dit ook met mijn collega’s in Jemen.

Samen kwamen we tot de conclusie dat deze particuliere donoren belangrijker zijn dan overheden en de VN. Want zij geven met hun hart.”

Paul vat het pakkend samen: “In een noodsituatie a) kom je altijd te laat, b) kun je nooit genoeg doen en c) kun je niet iedereen helpen. Maar het is nooit een reden om dan maar niet te helpen. Zelfs al is het er maar één, dat is voldoende rechtvaardiging – en geloof me, het zijn er veel meer dan één die we helpen!”

Cartoon Frustraties kennen ze alle drie. Hoe gaan ze daarmee om? “Een vergeten crisis? Zorg dat de crisis, de oorzaken en de slachtoffers bekend worden. Daar kan ik zelf iets aan doen” stelt Paul. “Een projectvoorstel afgewezen door een donor? Onderzoek waarom en schrijf de volgende keer een beter voorstel. En het helpt me om eraan te denken wat we wel hebben kunnen doen”, zegt Geoff. “Ik praat veel met de mensen die we helpen en hoor wat de hulp heeft betekend. Daar concentreer ik me op”, vertelt Corine. “Als wij iets niet kunnen oppakken, probeer ik ze aan andere organisaties te koppelen. En ik bid voor mensen die we niet kunnen bereiken.”

“Het is een gebroken wereld”, vertelt Geoff. “Veel leed ontstaat door hebzucht of machtsmisbruik van mensen. Net zo goed is het de verantwoordelijkheid van mensen om in actie te komen. Ik moet vaak denken aan een cartoon, waarin iemand aan Jezus vraagt: Waarom laat U toch zoveel honger, lijden en oorlog toe?’

En Jezus antwoordt: ‘Da’s ook toevallig. Ik wilde dat net aan jou vragen.”

Wees trouw en help ons trouw te blijven!

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

13

Onrecht Dat roept de vraag op waarom ze zichzelf dit “aandoen”. Corine, vol vuur: “Het is onrechtvaardig dat mensen in vergeten crises lijden terwijl overheden, politici en journalisten er niet om lijken te geven!

Alsof ze minder waard zijn dan anderen.

Dat ik wat tegenwicht kan bieden in dat onrecht, motiveert me enorm. Juist als christen weet ik dat elk mens, juist ook degene die lijdt en kwetsbaar is, waardevol is in Gods ogen.” Geoff voegt toe dat hij zich realiseert tot een minderheid in deze wereld te behoren, de minderheid die welvaart en veiligheid kent. “En dus worden we door God opgeroepen om te dienen.” Daarnaast voelt hij zich bevoorrecht dat hij op plaatsen komt waar zelden een westerling komt.

Paul: “Het vooral belangrijk om de balans in de gaten te houden tussen wat zwaar is en wat mooi is aan dit werk. De resultaten die we ondanks alles kunnen boeken, plus het feit dat de werksfeer goed is en ik hier ontzettend veel leer, wegen op dit moment nog overal tegenop.”

Geoff Andrews

Foto: ?

ZOA

HULP | HOOP | HERSTEL

ZOA

HULP | HOOP | HERSTEL

With every deed, you are sowing a seed, though the harvest you may not see.

- Ella Wheeler Wilcox

DE VELDMEDEWERKER

Tekst: Els Sytsma | Interview en foto’s met Peter: Michael E. Dey

Peter B.S. Karkue Nationaliteit: Liberiaans Leeftijd: 46 Functie: Landbouwspecialist

Peter Karkue komt uit Grand Gedeh, één van de vijftien districten van Liberia. “Ik heb al ruim tien jaar ervaring in het veld. Ik heb o.a. met de Adventist Development and Relief Agency gewerkt (ADRA), en met de Duitse organisatie Welthungerhilfe. Sinds 2013 werk ik bij ZOA.”

16 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Monrovia LIBERIA

Wat doe je precies bij ZOA Liberia?

“Ik ben landbouwspecialist en werk voor het cassaveproject. Volledige naam: Cassave Value Chain Development Project.

Het is de bedoeling dat we binnen dit project mogelijkheden ontwikkelen om waarde aan het product cassave toe te voegen, zodat de boeren daar zelf meer aan kunnen verdienen en er ook marktontwikkeling plaatsvindt. Dat zal op den duur ook banen opleveren.”

Kun je iets meer vertellen over hoe je dat doet?

“Ik werk met 250 cassaveboeren. Ik leer hen technieken in de verbouw van het gewas en het verwerken van de oogst, zodat ze hun kennis vergroten. Eén van de aspecten waarover ze bijvoorbeeld weinig wisten, was voedselveiligheid. Ook

duurzame technieken waren onbekend.

Binnen deze groep ontwikkelen zich nu langzamerhand kleine en middelgrote ondernemingen. Liberia ontworstelt zich langzaam aan de gevolgen van een wrede, veertien jaar durende burgeroorlog, en kreeg toen ook nog te maken met de ebola-crisis. De ontwikkeling van de cassaveproductie draagt bij aan het herstel.

De training die we geven is deels gericht op het ontwikkelen van commerciële vaardigheden en oriëntatie op de markt, en deels op het gebruik van verbeterde technologie en goede materialen, bijvoorbeeld kwalitatief goed stekgoed.

Na de training bezoek ik de boeren geregeld, om te kunnen volgen hoe de gewassen groeien en advies te kunnen geven.”

OP PAD MET

PETER

7.00 uur Ik maak me klaar voor vertrek; check mijn brommer en gooi de tank vol. Om 8.15 uur arriveer ik in het eerste dorp waar ik vanochtend boeren op hun eigen land zal bezoeken.

10.13 uur Het is soms een eind lopen naar de verschillende boerderijen, maar het is heel nuttig om samen met de boeren naar de gewassen te kijken, de stand van zaken te bespreken en tips te geven.

14.04 uur Elke week organiseer ik een groepsexcursie naar ĂŠĂŠn van de deelnemende boeren die de lessen goed toepassen. Zo leren de deelnemers van elkaar, en zien ze gezamenlijk dat het mogelijk is om hogere opbrengst en meer winst te halen.

16.00 uur Om vier uur ben ik terug op kantoor, vlakbij mijn huis. Ik zorg dat mijn brommer netjes is weggezet voor de nacht, en noteer de observaties van vandaag.

NR. 2 |NR. OKTOBER 3 | MEI 2015 2016 |

15:32 uur Ik bezoek de deelnemers die de cassave drogen en hakken. Door deze verwerking kunnen ze de cassave beter bewaren en vervolgens voor een hogere prijs verkopen. Vandaag bespreken we vooral de standaarden voor voedselveiligheid.

17

HOE GAAT HET NU IN...

Tekst: Leonieke Dekker | Foto’s: Ina Hogendoorn

ETHIOPIË NA EL NIÑO

18 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Begin dit jaar vroegen we uw aandacht voor de extreme droogte in Ethiopië en andere landen in Oost-Afrika, veroorzaakt door natuurfenomeen El Niño. Ondertussen is de meest kritische situatie voorbij, maar zijn er nog wel mensen in nood. Wat is er gebeurd sinds de eerste berichten over El Niño binnenkwamen?

2 november 2015 De meeste natuurrampen , bijvoorbeeld aardbevingen of overstromingen, komen erg plotseling en geven daarom weinig voorbereidingstijd. Dat was bij El Niño heel anders, in oktober werd al duidelijk dat een ramp stond te gebeuren. Samen met tien andere organisaties uit de zogenoemde ‘Dutch Relief Alliance’ wordt daarom een verzoek tot financiering opgesteld en op 2 november ingediend bij de Nederlandse overheid.

15 november 2015 We hebben goedkeuring gekregen van Buitenlandse zaken! Met het budget wat ons is toebedeeld kunnen we gelijk van start in Ethiopië. Er worden lokale medewerkers aangenomen en een contract gemaakt met onze lokale partner voor de bouw van waterreservoirs (birka’s).

7 December 2015 Ina Hogendoorn en Marjanne van Vliet, medewerkers van ZOA’s Disaster

Response Team, reizen voor een korte periode naar Ethiopië om het team te ondersteunen met het in gang zetten van de werkzaamheden.

Februari 2016 De situatie begint nijpend te worden: de waterbronnen drogen op en de vrouwen lopen soms wel zes uur heen en zes uur terug met zware jerrycans. Inmiddels zijn er door ons ezeltjes gekocht en deze worden uitgedeeld om de zware

last kunnen dragen. Ook de eerste waterputten zijn af en geven extra water aan de bevolking.

Maart 2016 Inmiddels zijn 10.2 miljoen mensen in Ethiopië afhankelijk van voedselhulp.

We delen nieuw zaaizaad wat bestand is tegen droogte. Ook worden er kippen uitgedeeld die voor een aanvulling op het dieet zorgen. De eerste waterreservoirs zijn af en worden door een tankauto gevuld met water. Hierdoor hoeven de vrouwen niet meer zo ver te lopen.

April 2016 Het begint weer te regenen! Helaas veel te veel voor één keer, waardoor er diverse grote overstromingen plaatsvinden in Ethiopië. In Jijiga worden vele families getroffen. Met uw steun ontvingen 550 gezinnen een pakket hulpgoederen, met onder andere dekens, kookgerei en hygiënespullen.

Juni 2016 Ina is weer terug in Ethiopië. Wat een verschil met de vorige keer! De regens hebben het water in de putten aangevuld en de gewassen staan inmiddels weer op het veld.

Juli 2016 e.v.

Alhoewel de kritische situatie voorbij is, zijn de gevolgen van El Niño nog duidelijk merkbaar. Nog niet alle gewassen kunnen geoogst worden en er zijn nog steeds miljoenen mensen in Ethiopië afhankelijk van hulp. Ook is de regen in sommige gebieden niet voldoende geweest. Daarom is in juni de tweede fase van het project ingezet. We willen nog veel meer gezinnen bereiken met droogtebestendige zaden. Ook delen we ezelkarren uit om water te kunnen halen op afgelegen plekken. Ook worden er kippen en geiten uitgedeeld en worden er nieuwe birka’s gebouwd. Dit helpt de mensen niet alleen op dit moment maar maakt ze ook beter bestand tegen toekomstige droge periodes. Ten slotte trainen we dorpsbewoners in bijenhouden om honing te kunnen maken – een manier van inkomsten verwerven waar geen regen voor nodig is. Zonder uw trouwe steun en gulle giften was deze tweede fase niet op dezelfde manier mogelijk geweest, hartelijk dank voor uw betrokkenheid!

“Vorig jaar hadden we wel gezaaid, maar door de droogte hebben we maar vijf procent van de oogst binnen kunnen halen. We werden afhankelijk van voedselhulp van de overheid. Maar nu hebben we van ZOA ook zaden gekregen, die snel oogst geven”.

19

Trots laat ze haar veld zien met maïs en mungbeans. De bonen groeien snel en kunnen al gegeten worden, voor de mais moet ze nog even wachten. Ook heeft ze zaden voor uien en tomaten gekregen, en nog tien kippen. “Met de kippen zijn we ook erg blij! We hebben eieren om te eten, en we kunnen straks kuikens laten uitbroeden en verkopen. Alle beetjes helpen om mijn gezin te kunnen onderhouden.”

Overal is de verandering merkbaar.

In drie districten in Ethiopië zijn er van november tot mei bijna 80.000 mensen geholpen. Er zijn zaden en kippen uitgedeeld aan 500 kwetsbare gezinnen. Ook kregen meer dan 700 gezinnen een ezel. Daarnaast werden er vijf nieuwe birka’s gebouwd, één gerepareerd, negen putten gemaakt en aan meer dan 11.000 gezinnen waterzuiveringstabletten gegeven.

Door de tijdige reactie is het gelukkig niet zo’n grote ramp geworden als het had kunnen zijn. We konden zelfs meer doen dan verwacht!

We willen u dan ook danken voor uw bijdragen. ZOA mocht ruim 185.000 euro ontvangen uit giften van particulieren en bedrijven. Dit is niet alleen in Ethiopië, maar ook in Sudan ingezet om de gevolgen van El Niño te bestrijden.

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

We slapen dichtbij de uitgang. Dan kunnen we snel naar buiten rennen bij een nieuwe aardbeving.

Ashan uit Chedeka vertelt:

NIEUWS BUITENLAND

Tekst: Jilke Tanis | Foto: Henry Bos

ZOA START NOODHULP IN UGANDA De heftige conflicten rond de verjaardag van het vijfjarig Zuid-Sudan zorgen voor een grote vluchtelingenstroom naar het noorden van buurland Uganda. De afgelopen weken zette ZOA een noodhulpprogramma op om de toestroom van gevluchte ZuidSudanezen op te vangen.

20 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Stelt u zich voor: de spanningen tussen verschillende groeperingen in Nederland lopen dusdanig op dat er gevechten uitbreken. Hoewel u niets met het conflict te maken hebt, moet u vrezen voor uw leven en halsoverkop uw huis verlaten. Met een beetje geluk kunt u een kleine tas met bezittingen meenemen als u uw land verlaat. Na een reis te voet arriveert u een paar dagen later in een van onze buurlanden, waar u honderdduizend andere Nederlanders aantreft. Schoon water, huizen of wc’s zijn er niet, u bent aan uw lot overgelaten.

Klinkt als een onrealistisch toekomstperspectief? Niet voor de duizenden vluchtelingen uit Zuid-Sudan die nog elke dag de grens met buurland Uganda oversteken. Twee dagen voor de vijfde verjaardag van Zuid-Sudan, op 9 juli, laaide de strijd tussen de strijdkrachten van de huidige en de voormalige president in hoofdstad Juba

hevig op. Ook in andere delen van het land braken gevechten uit. Dit zorgt voor een toename van het aantal vluchtelingen dat van Zuid-Sudan naar Uganda trekt.

Per dag komen er momenteel circa 2500 tot 3000 vluchtelingen Uganda binnen, 90 procent van deze mensen zijn vrouwen en kinderen.

Noodhulp Aangekomen in Uganda wacht de vluchtelingen een enorme chaos. Latrines zijn er niet, schoon drinkwater evenmin.

Ook zijn er zeer weinig hulpverleners in het gebied. Eind augustus startte ZOA hier daarom een noodhulpprogramma in het Rhino Camp, in het noorden van Uganda. Tijdens het noodhulpprogramma voorziet ZOA duizenden vluchtelingen van een tent en helpt ze ruim 7000 vluchtelingen aan schoon water.

Ook legt ZOA tijdelijke latrines en hygiënefaciliteiten in het kamp aan.

Aanhoudende gevechten Terwijl steeds meer burgers Zuid-Sudan verlaten, lijkt de machtsstrijd in het land nog niet voorbij. Deze strijd gaat tussen vice-president Riek Machar en de huidige president Salva Kiir, die hem ontsloeg.

De beide mannen vertegenwoordigen verschillende stammen, die beide de macht willen hebben. Door deze gevechten dreigt er ook een hongersnood uit te breken. Levensmiddelen als zeep, zout, meel en olie zijn voor veel mensen inmiddels onbetaalbaar. Doordat het voor de burgers van het land levensgevaarlijk is hun huis te verlaten, zit er voor velen niets anders op dan te vluchten. Waarnemers en deskundigen verwachten dat de strijd in Zuid-Sudan voorlopig aanhoudt en dat de vluchtelingenstroom voorlopig dan ook niet kleiner wordt.

Eén van onze medewerkers in Uganda, Henry Bos, schrijft regelmatig over het werk met vluchtelingen uit Zuid-Sudan.

Ook post hij mooie beelden van de mooie natuur van Uganda. Lees meer op https://henrybos.wordpress.com/

Tekst en foto: Ina Hoogendoorn

HULP HOOP HERSTEL VOOR...

SULEYKA EN MAREDO De Somalische Suleyka Abdislanti Abdi ontvluchtte twee jaar geleden het geweld in haar thuisland Somalië: nu droomt ze van een eigen winkeltje.

“Ik droom van een eigen winkel, om zo onze omstandigheden te verbeteren.”

Deze droom van Suleyka Abdislanti Abdi lijkt uit te komen. Ik ontmoet haar in het vluchtelingenkamp Kobe in het zuiden van Ethiopië. Twee jaar geleden ontvluchtte ze samen met haar man en pasgeboren baby het geweld in haar thuisland Somalië.

Doorzettingsvermogen Somalische vluchtelingen zijn van oorsprong bijna allemaal veeboer, maar zij hebben hun dieren bij de vlucht achter moeten laten. De ondernemers in het kamp hebben dus allemaal nieuwe vaardigheden geleerd om in hun inkomen te voorzien. Ze hebben de nieuwkomers niet alleen een vak te leren, maar ook een boel inzet en doorzettingsvermogen!

Maredo waarschuwt dat Suleyka wel over doorzettingsvermogen moet beschikken. Bij temperaturen van ver boven de dertig graden is het flink afzien om met de broodoven te werken.

Maar Suleyka is gemotiveerd, want ze wil graag een inkomen verdienen voor haar twee kleine kinderen.

We drinken nog een glaasje thee in Maredo’s restaurant, maar zelf moet ze weer aan de slag, want het restaurant zit vol. Veel succes met jullie onderneming, Maredo en Sulayka!

21

Suleyka heeft net de training afgerond.

Ze vertelt dat ze het belang van sparen heeft geleerd, van plannen en voorraadbeheer. Ze heeft tijdens de training ook een business plan gemaakt met een begroting van kosten en opbrengsten om te zien of haar bedrijf

kans van slagen heeft. Tijdens haar praktijktijd bij Maredo zal ze leren brood te bakken en te verkopen. Allebei kijken ze uit naar de samenwerking.

Bang voor concurrentie is Maredo niet, er zijn klanten genoeg.

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

We zitten in het restaurant van Maredo Umah Mohammed, een echte ondernemer. Ook zij is gevlucht uit Somalië en 4,5 jaar geleden hier aangekomen. Ze is klein begonnen met het in- en verkopen van levensmiddelen. Nu bezit ze een winkel en een klein restaurantje waar ongeveer vijftien mensen kunnen zitten. Ze heeft twee medewerkers, maar wil graag verder uitbreiden. Maredo is ook coach in het beroepstrainingsproject van ZOA, waarvan Suleyka één van de 108

deelnemers is. In dit project leren de deelnemers na een korte training een vak in de praktijk.

REPORTAGE

Tekst: Els Sytsma | Interview en foto’s Peter Lokonoy: Jaco Klamer

IN EEN UITHOEK VAN UGANDA

22 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Prachtige resultaten zijn er gehaald in ons programma in Amudat, het noordoosten van Uganda.

Maar als je niet weet wat er speelde, kun je die resultaten nauwelijks op waarde schatten. Peter Lokonoy (33) was onderdeel van het probleem en vertelt over zijn bijzondere leven.

“Ik was een crimineel”, vertelt Peter. “Ik sloot me aan bij een gewapende bende die zich in de bossen ophield, en we leefden van het roven van vee. Zelfs mijn ouders verstootten mij.” Vanaf 2006 heeft het Ugandese leger fors ingezet op de ontwapening van dergelijke bendes.

“Nadat ik – tegen mijn wil – ontwapend werd, raakte ik aan de drank. Bovendien pleegde ik overspel met de vrouw van mijn broer. Toen hij wraak wilde nemen, ben ik samen met mijn eigen vrouw gevlucht.

Onderweg is zij bevallen van ons eerste dochtertje, Julia, die nu twaalf is.” Veel

dieper dan dat kun je niet zinken.

Wat Peter vertelt, schetst een schrijnend beeld van jongeren die opgroeien in een arme en uitzichtloze situatie. Een combinatie van factoren biedt een uitzichtloos bestaan: droogte, gebrek aan onderwijs, afhankelijkheid van vee als enige inkomstenbron en schadelijke tradities als veeroof en meisjesbesnijdenis.

Strijd om water en vee ontaardt al snel in gewapende conflicten. Voor jongeren zijn er weinig mogelijkheden om een fatsoenlijk bestaan op te bouwen, zodat het snelle geld van gestolen vee lonkt.

ZOA bouwde in deze droge regio o.a. waterbekkens waardoor stammentwisten over schaarse waterbronnen worden voorkomen.

“Het leven dat wij leidden was zwaar’’, vervolgt Peter Lokonoy zijn verhaal. “Ik hield me in leven door dieren te stelen en die te verkopen. Toen mijn dochtertje naar het ziekenhuis moest, heb ik ook vee gestolen om de rekening te kunnen betalen.”

“In de kerk hoorde ik dat man en vrouw gelijken zijn”

“Ik heb nu een kudde van zestig geiten!”

En dit zegt Peters vrouw: “Toen Peter nog crimineel was, adviseerden mijn ouders mij te scheiden en met een andere man te trouwen”, vertelt Margret Chepoteltel (33). “Maar dat deed ik niet. Ik hield niet op voor Peter te bidden, ook niet toen hij maandenlang in de gevangenis zat.

Het leven dat wij nu leiden, zie ik dan ook als een vervulling van mijn gebeden.

Het is een cadeau van God dat mijn man voor ons inkomen ging werken. Ik dank God elke dag voor de zegeningen die wij dagelijks ontvangen. En ik ben trots dat mijn man zulke ongelooflijke stappen heeft gezet.”

NB. Stichting Draagt Elkanders Lasten voert eind 2016 actie voor ZOA’s werk in dit gebied, met name om meisjesbesnijdenis tegen te gaan en onderwijs voor meisjes te bevorderen.

23

wat mijn land opleverde: ik kon mijn kinderen naar school laten gaan en ik heb nu een kudde van zestig geiten!” Peters voorbeeld is inmiddels door een grote groep boeren gevolgd. Deze gezinnen hebben voldoende inkomen, maar ze zijn ook veel minder kwetsbaar als er een droogteperiode is, omdat ze meerdere bronnen van inkomsten hebben om op terug te vallen.

“Ik wil graag verantwoordelijkheid nemen voor mijn gezin, anders dan ik eerst deed.”

Peter ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. “Ik hoop dat mijn kinderen dominee kunnen worden, of president.”

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Gevangenis “Uiteindelijk ben ik gearresteerd en moest ik twee maanden de gevangenis in. Daar werd ik bezocht door pastor Mozes, die lange gesprekken met me voerde. Daar in de gevangenis ben ik christen geworden.”

Door deze geestelijke verandering, veranderden er ook hele praktische zaken in zijn leven. “In de kerk hoorde ik dat man en vrouw gelijken zijn, terwijl vrouwen in onze traditie in één adem genoemd worden met de kinderen, en dus van weinig betekenis zijn. Vrouwen bewerken in onze traditie het land, mannen zorgen voor het vee. In de kerk leerde ik dat anders zien. Ik wilde mijn verantwoordelijkheid nemen voor mijn gezin en heb het stelen afgezworen. Toen ik in 2011 vrijkwam, wilde ik mijn geld verdienen met het bewerken van mijn land, hoewel dat ingaat tegen de traditie.”

President Maar dat ging zomaar niet. Van huis uit een regio van veehouders, is kennis over landbouw in dit moeilijke, droge gebied nauwelijks aanwezig. Peter kreeg training van ZOA, in samenwerking met de Food and Agricultural Organisation van de Verenigde Naties. “Na onze training gingen mijn vrouw en ik het land langs de rivier bewerken. In die tijd werd ik vaak uitgescholden voor vrouw. Maar het gescheld verstomde toen mensen zagen

DE ONDERNEMER

Tekst: Jilke Tanis

TIEN VROUWEN NAAR TIENERMOEDERS

Drie deelneemsters aan de reis: Ria Blokhuis, Willeke Assink en Erika Koelewijn.

Elke dag worden er in Congo meer dan duizend vrouwen verkracht. Tien ondernemende vrouwen reisden eind september met ZOA naar dit land om om jonge vrouwen te steunen die door dit onrecht getroffen zijn. Voor vertrek spraken we Erika Koelewijn (47).

24 | NR. 2 | OKTOBER

2016

Congo is niet bepaald een vakantieland.

Waarom daarheen?

“We reizen met tien vrouwen die stuk voor stuk getroffen zijn door het leed van de tienermoeders in Congo. We willen hen laten zien dat ze geliefd zijn. Voor vertrek kregen we een veiligheidstraining en elke dag zullen we met elkaar afsluiten en evalueren. We gaan dus goed voorbereid op pad.”

Waarom wil jij je inzetten voor deze tienermoeders?

“Tijdens het bergavontuur van Move Your Mountain in Zwitserland liet een ZOAmedewerkster die mee was, foto’s zien van het tienermoederproject in Congo. Het verdriet en onrecht, maar ook de hoop en de kracht in de ogen van de meiden trof me diep. Door de verkrachting die de meiden meemaakten, is er een stukje waarde in hen weggenomen. Ik voelde gelijk een diep verlangen deze vrouwen te vertellen dat God hen niet in de steek heeft gelaten.

Sindsdien ondersteun ik het ZOA-project met een maandelijkse donatie en gaat een aantal procent van de inkomsten van mijn coachingspraktijk naar dit project.”

Wat gaan jullie in Congo doen?

“We gaan het project van ZOA bezoeken en brengen een bezoek aan Denis Mukwege, een gynaecoloog die 40.000 verkrachte vrouwen heeft geholpen. Ook zullen we workshops geven, waarin we de vrouwen leren sieraden van vilt te maken en delen we namens de organisatie Move Your Mountain 400 armbandjes, speciaal voor hen gemaakt in Nederland, uit aan de vrouwen. Hieraan hangt een hartje, als teken dat ze geliefd zijn. Het is mijn wens dat we de vrouwen dat ook echt mee kunnen geven en kunnen laten voelen. Ik zie daarnaast heel erg uit naar gesprekken met het ZOA-team.”

Wat verwacht je in Congo aan te treffen?

“Ik verwacht veel duisternis en een diepe vorm van onrecht aan te treffen. De dagelijkse verkrachtingen en de leugens en het bedrog waar de bevolking in leeft, zullen we zeker voelen. Het gaat een levensveranderende reis worden.”

En wat verwacht je bij thuiskomst?

“ZOA helpt de tienermoeders een eigen inkomen te verdienen om zichzelf en hun kindje te kunnen onderhouden. Ik hoop dat wij als Nederlandse vrouwen iets van dit mooie project kunnen laten zien en ook anderen kunnen inspireren zich voor deze vrouwen in te zetten.”

SAMENWERKING ZOA EN MOVE YOUR MOUNTAIN Move Your Mountain is een organisatie die vrouwen wil stimuleren en helpen hun waarde en kracht te ontdekken en ze inspireren en toerusten om een verschil te maken in hun omgeving.

Deze organisatie ondersteunt sinds twee jaar het tienermoederproject in Congo door o.a. de verkoop van een armbandencollectie. De armbanden ‘met een boodschap’ worden in Nederland, maar ook daar buiten verkocht.

Geïnteresseerd? Bezoek www.moveyourmountain.nl.

VRAAG & ANTWOORD “Toen ik laatst mijn tante over ZOA vertelde, vroeg ze me wat die naam eigenlijk betekent. Ik vertelde dat de naam voor Zuidoost-Azië staat.

Maar hoe kwam ZOA eigenlijk aan die naam? En wat betekent het logo?”

Met ruim zestig medewerkers op het kantoor in Apeldoorn en honderden veldwerkers overal ter wereld kun je het je haast niet voorstellen, maar ZOA ontstond in 1973 in een kleine studentenkamer in Groningen. Een groepje studenten was geraakt door de moeilijke situatie waarin bootvluchtelingen in Zuidoost-Azië toentertijd verkeerden en besloot te gaan helpen. Het door de studenten opgerichte Comité Hulpverlening Zuid-Vietnam werd in 1976 omgedoopt tot Stichting Comité Hulpverlening Zuidoost-Azië en kreeg daarna de naam ZOA-Vluchtelingenzorg, waarbij ZOA dus voor Zuidoost-Azië stond. In 2011 werd deze naam officieel gewijzigd in ZOA, omdat ZOA meer doet dan alleen vluchtelingenzorg.

Het logo van ZOA bestaat uit drie elementen: de naam, twee kromme lijnen en een cirkel en de slogan ‘Hulp, hoop, herstel’. De kromme lijnen laten zien hoe ZOA werkt: de korte, zwarte lijn staat voor de noodhulp die ZOA biedt, de rode lijn voor het herstel. De cirkel in het midden symboliseert de doelgroep, die wordt beschermd door de twee ‘armen’.

ZOA

HULP | HOOP | HERSTEL

ZOA

Als Deng zijn verhaal verteld heeft, richt hij zich tot de lezers. ‘Ik spreek tegen hen en ik spreek tegen jou, want ik kan niet anders. Het geeft me kracht, een haast ongelooflijke kracht, te weten dat jij er bent. Ik bereik je ogen, je oren, ik overbrug de inklapbare afstand die tussen ons ligt.’

Het ZOAmagazine gaat dit keer over vergeten conflicten. Overal ter wereld zijn er van die conflicten: niet extreem genoeg voor de camera en daarom ook niet of nauwelijks in het nieuws. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de miljoenen mensen die onder de nieuwsradar wegvallen, maar ook voor de hulpverleners die zich inzetten op plekken waar vergeten nood is. Hulpverlening kan best eenzaam zijn.

Met dit magazine proberen we te voorkomen dat conflicten vergeten worden, ook als de journalisten allang weer uit een gebied weg zijn. Zodat de stemmen van al die miljoenen vluchtelingen, oorlogsslachtoffers en armen gehoord worden.

En zodat ook onze hulpverleners, op al die verschillende plekken, niet vergeten worden. Dat u hun en onze verhalen leest, meebidt en ons ondersteunt, is daarbij van onschatbare waarde. Of, zoals Deng dat zei: ‘dat geeft ons kracht.’

Dank u wel!

Met vriendelijke groet, Tineke Koelewijn Reageren? T.koelewijn@zoa.nl

WE ZIJN BENIEUWD NAAR JOUW MENING!

We zijn benieuwd naar jouw mening over dit magazine. Doe mee, vul de enquête in via www.zoa.nl/enquete en maak kans op het boek 'Wat is de Wat'. Bedankt!

25

HULP | HOOP | HERSTEL

In het prachtige boek ‘Wat is de Wat’, beschrijft de Zuid-Sudanese Valentino Achak Deng zijn heftige verleden in Afrika en zijn vlucht en aankomst in Amerika.

Terwijl hij op de grond ligt na een beroving in zijn appartement in Atlanta, vertelt Deng zijn verhaal denkbeeldig aan mensen in zijn omgeving. Eerst aan het jongetje dat hem moet bewaken, dan aan de buren en later aan een administrateur in het ziekenhuis.

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Heeft u ook een vraag over ZOA of ZOA’s werk, laat het ons weten! info@zoa.nl

KRACHT

KIJKTIP / RECEPT

SMULLEN OP Z’N ZUIDSUDANEES Landen waar weinig toeristen komen, zijn vaak ook culinair onbekend. Dat geldt ook voor Zuid-Sudan, een land dat al sinds 1956 af en aan in staat van oorlog verkeert. Gelukkig is er ‘globaltableadventure.com’, waar dit gemakkelijke en lekkere recept vandaan komt.

Verhit zonnebloemolie en bak 2 gesnipperde uien en 4 geperste teentjes knoflook tot ze zacht worden. Voeg 750 ml bouillon toe en laat sudderen en tot de helft inkoken.

Roer er 250 gram pindakaas goed doorheen, het wordt erg dik. Voeg 3 tomaten in stukjes en een kilo spinazie toe en sudder tot de spinazie gaar is en de saus gaat glimmen (van de olie uit de pindakaas). Heerlijk met rijst, Turks brood of naan.

26 | NR. 2 | OKTOBER

2016

GOOD MORNING SOUTH SUDAN Nadat er begin juli gevechten uitbraken in de hoofdstad van Zuid-Sudan, is de situatie in dit land nog steeds zeer instabiel. De documentaire ‘Good Morning South Sudan‘ uit 2015 vertelt het verhaal van vijf verschillende Zuid-Sudanese burgers, die elk op hun manier proberen een nieuw leven op te bouwen. Gids door hun verhalen is de journalist Lukudu, die met prachtige stem een dagelijks radioprogramma presenteert. Door de gesprekken die hij met de vijf burgers voert, krijg je als kijker een goede indruk van et leven en de bevolking van dit Afrikaanse land. Aanrader!

Good Morning South Sudan is te zien via www.npo.nl

Tekst: Leonieke Dekker|Foto: privécollectie Timmo Gaasbeek

UITGEZONDEN

TIMMO GAASBEEK Functie: Waterspecialist Waar: Khartoum, Sudan Sinds: 2014, daarvoor werkzaam geweest in o.a. Cambodja, Sri Lanka en Apeldoorn Met: Vrouw Girija en Ryan (10), Joel (8), Boaz (6,5) & Noa (3,5)

27

Hoe is het om in Sudan te wonen en werken?

“Dat bevalt ontzettend goed! De mensen in Sudan zijn de vriendelijkste mensen die ik ooit ben tegengekomen. Ik werk met vrijwel alleen maar Sudanezen. Dat is erg inspirerend, omdat de medewerkers erg gemotiveerd zijn. Het is gaaf dat we een echt team zijn, terwijl we uit verschillende organisaties komen die normaal niet zoveel met elkaar van doen hebben. Mijn kinderen hebben het ook ontzettend naar hun zin. Ze hebben vriendjes van over de hele wereld. Gaaf om te zien dat het hen helemaal niet uitmaakt waar de ander vandaan komt.”

Wil je nog wat meegeven?

“Ik heb iets geleerd van de Sudanezen. Ze zeggen heel vaak zowel ‘als God het wil’ en ‘God zal voor ons zorgen’. Dat klinkt fatalistisch, maar ik heb in Sudan geleerd dat dat niet zo is. Het is een deel van hun levenshouding, er zijn heel veel dingen in het leven waarbij we gewoon op God moeten vertrouwen. Daarin is er een eigen verantwoordelijkheid, maar in Nederland zijn we daarin doorgeslagen. Wij vragen vaak pas achteraf aan God of we het goed hebben gedaan. Ik denk dat we daarin wel iets kunnen leren van de Sudanezen.”

NR. 2 | OKTOBER 2016 |

Wat doe je in Sudan?

“Ik beheer twee programma’s waarmee we met zes organisaties een model voor integraal waterbeheer willen introduceren in Sudan. We brengen Sudanezen bij elkaar die hier belang bij hebben. Met hen gaan we een trainingsproces door en doen we analyses, waarna ze zelf met een plan moeten komen voor hun rivier.

Als ZOA Sudan willen we ruimte voor een andere tijdsbesteding van de lokale bevolking creëren. Doordat mensen minder tijd hoeven te besteden aan het halen van water, krijgen ze ruimte om hun tijd anders in te delen. Daardoor zijn er minder conflicten rond water, worden mensen minder vaak ziek zijn en hoeven ze minder lang te lopen om water te putten.

Veel gezinnen hebben bijvoorbeeld één kind dat alleen maar water haalt, die zou dan naar school kunnen.”

Zou je de situatie in Sudan omschrijven als een vergeten conflict?

“Ja, de conflicten in Sudan krijgen weinig aandacht in de media. Dat is terecht, andere conflicten zijn veel zwaarder. In Sudan is juist hulp nodig in gebieden waar het wat rustiger wordt en mensen weer naar huis terug kunnen keren. Er is hier het afgelopen jaar weinig regen geweest en miljoenen mensen leven in armoede.

Ik denk dat te weinig beseft wordt om hoeveel mensen het gaat.”

450 gram : kruidnoten

€2,50

DOE MEE MET DE KRUIDNOTENACTIE AN ZOA! VAN 300 gr choco am kruidnolade ten:

€3,50

Hoeveel heb je ver verkocht?

JOUW (VER)KOOP MAAKT VERSCHIL!

Kleur de vakjes in!

Een paar voorbeelden:

10 zakjes Een gevlucht gezin krijgt dekens voor de koude winte winter.

50 zakjes Een gevlucht kind uit ZuidSudan krijgt onderwijs en hulp bij het verwerken van trauma’s.

50

100 zakjes Een ontheemde vrouw in Afghanistan krijgt een opleiding tot kleermaakster.

100

150

200 KRUIDNOTENACTIE.NL

bestel kruidnoten en help vluchtelingen wereldwijd!