03 - Niespodziewany misjonarz (Lekcje biblijne 3/2015) by Wydawnictwo "Znaki Czasu"

Lekcja III — 18 lipca

NIESPODZIEWANY MISJONARZ

STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: 2 Krl 5,1-27, Mk 1,40-45; 2 Krl 2,1-15; J 15,5; Rz 6,4-11; 6,1. TEKST PAMIĘCIOWY: „I było wielu trędowatych w Izraelu za Elizeusza, proroka, a żaden z nich nie został oczyszczony, tylko Naaman Syryjczyk” (Łk 4,27). 1 Księga Królewska i 2 Księga Królewska, obejmujące dzieje królestw Izraela i Judy od 970 do 560 r. p.n.e., opisują ekscytujące i dramatyczne wydarzenia oraz dalekosiężne polityczne przesilenia dotykające lud Boży. W te sprawozdania wplecione są historie Eliasza i Elizeusza — odważnych proroków Bożych, których dokonania przyciągają wyobraźnię dzieci i dorosłych we wszystkich wiekach. Ciekawe są także podobieństwa między służbą Elizeusza a publiczną działalnością Jezusa. Zarówno podczas służby Elizeusza, jak i działalności Chrystusa umarli byli wskrzeszani, trędowaci oczyszczani, a głodni nasyceni niewielką ilością pokarmu. W lekcji tego tygodnia przyjrzymy się opisowi jednego z takich cudów, mianowicie uzdrowienia Naamana — bogatego, wpływowego i dumnego bałwochwalcy, który w wielkiej potrzebie doświadczył mocy i ratunku żywego Boga dzięki świadectwu osoby, po której nikt się nie spodziewał, że spełni rolę misjonarza. Obok wielu duchowych prawd, jakie można dostrzec w tej historii, mamy w niej także wzór międzykulturowego świadectwa w środku międzynarodowych napięć i rywalizacji. W historii tej widzimy także przykład działania planu zbawienia. 24

Miał wszystko, ale…

NIEDZIELA — 12 lipca

„A Naaman, dowódca wojsk króla Aramu, był mężem znamienitym u swego pana i wielce poważanym, gdyż przez niego Pan dał zwycięstwo Aramowi. Lecz choć tak potężny rycerz, mąż ten nabawił się trądu” (2 Krl 5,1). Werset ten zawiera co najmniej cztery cechy czy tytuły Naamana, naczelnego wodza syryjskiej (czyli aramejskiej) armii. Był on człowiekiem wywierającym istotny wpływ na króla Aramu oraz powszechnie poważanym, tak iż nawet w sprawach religijnych był doradcą władcy, a przy tym był utalentowanym dowódcą wojskowym (zob. 2 Krl 5,18). Był także człowiekiem bardzo zamożnym (zob. 2 Krl 5,5). Jednak już w pierwszym wersecie opisu Naamana natrafiamy na poważne ale. Pomimo całej swojej władzy, zaszczytów i męstwa aramejski generał nabawił się jednej z najstraszniejszych chorób w tamtych czasach — trądu. Ta tragedia odsunęła w cień wszystkie jego osiągnięcia. To właśnie wskutek choroby udał się on do proroka Pańskiego, dzięki czemu uwierzył w prawdziwego Boga. Przeczytaj Mk 1,40-45; Łk 8,41-56; Mk 2,1-12. Poza oczywistym faktem, iż Jezus dokonał cudownych uzdrowień, jaki jest wspólny element tych sprawozdań? Co sprawiło, że ludzie ci przyszli do Zbawiciela? ...................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................

Osobiste problemy, tragedie i zmiany w życiu mogą uczynić ludzi bardziej otwartymi na duchową prawdę i skierować ich ku poszukiwaniu Boga. Fizyczne, psychologiczne, polityczne i inne nieszczęścia mogą otworzyć ludzi na realność istnienia Zbawiciela. Osobista strata, narodowa tragedia czy wojna to czynniki skłaniające ludzi do szukania mocy większej niż ich własna. Kościół od dawna obserwuje prawidłowość, iż większa liczba nawróceń występuje tam, gdzie ludzie zostają dotknięci osobistym lub społecznym cierpieniem. Z jednej strony wydawało się, że Naaman osiągnął wszystko. Ale nagle okazało się, że nie ma dla niego nadziei. W jakim sensie wszyscy znajdujemy się w podobnym położeniu — mamy wszystko, co dobre, jednocześnie nie mając tego, co konieczne? Jak jedno i drugie może nas skłaniać ku łączności z Bogiem?

Niespodziewane świadectwo

PONIEDZIAŁEK — 13 lipca

Przeczytaj 2 Krl 5,1-7. Jakie wydarzenia są opisane w tych wersetach? Dlaczego Syryjczyk miałby usłuchać tego, co miała mu do powiedzenia mała izraelska niewolnica? Co mogło wyniknąć z usłuchania tej rady? ...................................................................................................................................................................................................................................................................

Biblia nie mówi nam zbyt wiele o tym, jaką rolę pełniła ta mała dziewczynka w domu Naamana, ale jasne jest, że w jakiś sposób zdołała zyskać zaufanie rodziny. Pomyśl o tym, że na słowo małej niewolnicy ten potężny wódz udał się do swego króla, przekazał mu jej radę, a następnie uzyskał zgodę władcy wielkiej Syrii, by udać się z niewielkim oddziałem na teren wrogiego Izraela. Ponadto zabrał ze sobą cenne dary przeznaczone dla proroka. Najwyraźniej wyprawa ta była znacznie bardziej dramatyczna, niż wskazuje na to jej lakoniczny opis. Tak czy inaczej, Bożym narzędziem, jakie posłużyło do zaszczepienia wiedzy o Panu wśród syryjskiej elity władzy, była bezimienna mała niewolnica hebrajska w okrutny sposób uprowadzona z rodzinnych stron przez bezwzględnych najeźdźców. Jednak zamiast pogrążyć się w myślach o okrucieństwie i niesprawiedliwości tego, co ją spotkało, oraz narzekać na ciężki los niewolnicy czekający ją w obcym kraju, mała dziewczynka podzieliła się swoją niewzruszoną wiarą w moc Wiekuistego zdolną odmienić ludzki los, działającą za pośrednictwem proroka Elizeusza w Samarii (zob. 2 Krl 5,3). W ten sposób, podobnie jak Daniel i jego towarzysze w Babilonii, mała Hebrajka nawet w tak trudnych okolicznościach znalazła okazję do uwielbienia Boga, a On dał jej możliwość wydania świadectwa wiary nawet w niewoli. „Postępowanie małej służącej i sposób, w jaki zachowywała się w domu pogan, były wspaniałym świadectwem siły, z jaką wpłynęło na nią wczesne wychowanie”1. Co mówi to nam o tym, jak nasza wiara, nasz styl życia i nasze czyny mogą pociągać innych do nas i do prawd, które zostały nam powierzone? ...................................................................................................................................................................................................................................................................

Ciekawe w tej historii jest także to, jak król izraelski zareagował na otrzymany list: — Czy ja jestem Bogiem? Czy mogę uleczyć z trądu? Jego słowa świadczą, jak wielkie przerażenie budziła ta choroba, skoro tylko cud mógł sprawić wyzdrowienie. Z jakiegoś powodu król zrozumiał z tego listu, że to on ma dokonać uzdrowienia. Wiedział jednak, że nie potrafi tego zrobić, a więc uznał, że to prowokacja mająca dać pretekst do kolejnego zbrojnego ataku. Ellen G. White, Prorocy i królowie, Warszawa 2009, wyd. IV, s. 160.

Prorok Elizeusz

WTOREK — 14 lipca

Służba proroka Elizeusza przypadająca na IX wiek p.n.e. została przedstawiona w 18 epizodach rozciągających się na przestrzeni ponad 50 lat. Działał on głównie jako przełożony szkoły prorockiej, a jego służba miała przeważnie charakter publiczny. Obejmowała rozmaite nadprzyrodzone znaki i cuda zarówno w sprawach osobistych, jak i całego narodu. Elizeusz był prorokiem, którego rady i pomoc były cenne nie tylko dla królów, ale także dla prostego ludu. Przeczytaj 2 Krl 2,1-15. Co ten fragment księgi mówi nam o powołaniu i służbie Elizeusza? ...................................................................................................................................................................................................................................................................

Niewątpliwie Elizeusz został powołany przez Boga. Jego niesamowite przeżycia poświadczały jego powołanie jemu samemu i innym. Co ciekawe, jego prośba skierowana do Eliasza o „podwójny udział z ducha” (2 Krl 2,9 PIC) ukazuje jego świadomość, iż aby dokonać tego, do czego został powołany, będzie potrzebował mocy Najwyższego, gdyż o własnych siłach byłby bezradny. Tak więc już wtedy ów mąż Boży rozumiał to, co Jezus powiedział wyraźnie wieki później: — „Ja jestem krzewem winnym, wy jesteście latoroślami. Kto trwa we mnie, a Ja w nim, ten wydaje wiele owocu; bo beze mnie nic uczynić nie możecie” (J 15,5). Tę lekcję musimy pojąć wszyscy, bez względu na nasze miejsce w dziele Pańskim. Oczywiście, jak widzimy w historii powołania Elizeusza, ta moc rzeczywiście została mu udzielona. Tak więc Elizeusz wykazał, iż posiada zdrowe i uczciwe zrozumienie swojej roli i powołania, gdy oświadczył królowi: — „Niech tamten [Naaman] przyjdzie do mnie i dowie się, że jest prorok w Izraelu” (2 Krl 5,8). Niesamowita musiała być to scena, gdy ów wielki wódz wojskowy i jego zastęp pojawili się w całym splendorze przed drzwiami domu Elizeusza — siedziby tak dalece odbiegającej od wyobrażeń ziemskiej wielkości kojarzonej raczej z królewskimi i książęcymi pałacami, w jakich bywał i mieszkał Naaman. Jednak na Elizeuszu ranga, dostojeństwo i siła gości wydawały się nie robić najmniejszego wrażenia. Elizeusz nawet nie wyszedł, by powitać możnego przybysza, ale wysłał swego sługę, który przekazał dumnemu generałowi polecenie proroka! Oto po długiej podróży z Damaszku Naaman otrzymał jedynie nakaz udania się nad Jordan i wykąpania się tam! Jednak temu nakazowi towarzyszyła obietnica: — „…a twoje ciało wróci do zdrowia i będziesz czysty” (2 Krl 5,10). Niewątpliwie duma dostojnika została głęboko urażona. A może właśnie o to chodziło? 27

Uzdrowienie Naamana

ŚRODA — 15 lipca

Przeczytaj 2 Krl 5,11-14. Czego dowiadujemy się z tych wersetów o Naamanie i nauce, którą musiał sobie przyswoić? Czego my możemy nauczyć się z tej historii? ...................................................................................................................................................................................................................................................................

Gdyby prorok Elizeusz osobiście wyszedł na spotkanie dostojnego gościa i dokonał uroczystego obrzędu, wypowiadając magiczne formuły i wykonując rytuały praktykowane w pogańskich religiach, Naaman nie wahałby się spełnić jego polecenia. Jednak sposób, w jaki został potraktowany przez proroka, uraził go w dwójnasób. Prorok nie tylko nie wyszedł do niego osobiście, choć był w domu, ale ponadto skierował go do Jordanu — rzeki, w której miał być uzdrowiony z trądu. Z punktu widzenia protokołu dyplomatycznego Naaman miał rację. Elizeusz powinien wyjść z domu i powitać go. Ponadto rzeki Damaszku były niewątpliwie lepsze, gdyż ich wody były znacznie czystsze niż woda błotnistego Jordanu. Jednak za pośrednictwem Elizeusza Bóg skierował Naamana właśnie do Jordanu, rzeki Izraela. Cały proces uzdrowienia miał wykazać po pierwsze, że w Izraelu jest prorok prawdziwego Boga, i po drugie, że Wszechmogący nagradza posłuszeństwo wypływające z wiary. Na szczęście gwardziści Naamana przekonali go, by podporządkował się boskiemu rozkazowi i przynajmniej spróbował go wykonać. Przekonali go, używając argumentu, że gdyby uzdrowienie wymagało skomplikowanych zabiegów, pewnie zdecydowałby się na nie. Z pewnością nie było łatwo Naamanowi pokonać dumę i usłuchać małej hebrajskiej niewolnicy oraz obcego proroka okazującego mu jawne lekceważenie, a w końcu własnych podwładnych. Jednak rozpaczliwie pragnął uzdrowienia. „Poszedł więc i zanurzył się w Jordanie siedem razy według słowa męża Bożego, a wtedy jego ciało stało się znowu czyste jak ciało małego dziecięcia” (2 Krl 5,14). Wstępnymi warunkami uzdrowienia Naamana były wiara i posłuszeństwo. Gdy tylko przełamał swoją dumę, uwierzył Najwyższemu i posłusznie spełnił Jego wyraźną wolę, zanurzając się siedmiokrotnie w mętnej wodzie Jordanu, został uzdrowiony zgodnie z obietnicą. Przeczytaj Rz 6,4-11. Jak historia Naamana odzwierciedla zasady przedstawione w tych wersetach? Czy doświadczyłeś realności nowego życia w Chrystusie? W jaki sposób? 28

Nowy wierzący

CZWARTEK — 16 lipca

— „Oto teraz wiem, że nie ma na całej ziemi Boga, jak tylko w Izraelu. Przyjmij zatem teraz dar dziękczynny od twojego sługi” (2 Krl 5,15). W jaki sposób słowa te wskazują na doświadczenie zbawienia? Zob. Ap 14,12; 1 J 5,2-3; Rz 6,1. ...................................................................................................................................................................................................................................................................

Naaman z łatwością mógłby powrócić do Damaszku zaraz po uzdrowieniu. Jednak w geście wdzięczności udał się wraz ze swoją świtą do domu proroka. Tym razem Elizeusz spotkał się z nim osobiście. Wyznanie, iż Bóg Izraela panuje nad światem, jest jednym z ważnych wątków Biblii. Słowa te wypowiedziane przez poganina są jednym z najważniejszych fragmentów starotestamentowego objawienia. Nawrócenie Naamana wyraźnie świadczyło, że łączył swoje doświadczenie uzdrowienia z Bogiem Izraela. Prorok był Izraelitą, Jordan był najważniejszą rzeką w Izraelu, a liczba siedem była wyraźnie łączona z Jahwe jako Stwórcą. Na przykładzie Naamana widzimy działanie prawdziwej wiary. Naaman otrzymał coś, czego sam nie był w stanie zdobyć. Fakt, iż Elizeusz odmówił przyjęcia podarunków (zob. 2 Krl 5,16), wskazywał, że na zbawienie nie można zapracować ani go kupić, ponieważ jest ono całkowicie zależne od łaski Bożej. Jednak gotowość Naamana do złożenia daru Elizeuszowi za to, co uczynił dla niego, wskazuje na reakcję wiary — odpowiedź wdzięczności za otrzymane błogosławieństwo. Elizeusz stanowczo odmówił przyjęcia daru. Poszedł za przykładem Abrahama, który pomógł pogańskim królom, ale odmówił nagrody, aby żaden z nich nie mógł potem twierdzić, iż przyczynił się do wzbogacenia Abrama (zob. Rdz 14,23). Elizeusz wiedział, że przyjęcie daru zaszkodziłoby nauce, jaką otrzymał Naaman. Uzdrowienie było dokonaniem Boga wyłącznie z Jego łaski. „Niech ta kwestia w pełni zadomowi się w każdym umyśle: jeśli przyjmujemy Chrystusa jako Zbawiciela, musimy przyjąć Go jako Władcę. Nie możemy mieć pewności i pełnego bezkrytycznego zaufania do Chrystusa jako naszego Zbawiciela, dopóki nie uznamy Go jako naszego Króla i nie będziemy posłuszni Jego przykazaniom. W ten sposób dajemy dowód naszej lojalności wobec Boga. Wtedy nasza wiara posiada właściwy kształt, ponieważ jest czynną wiarą. Działa ona przez miłość”1. Gdy inni patrzą na twoje życie, jakie widzą w nim objawienie twojej miłości do Boga w odpowiedzi na to, co On uczynił dla ciebie w Chrystusie? Ellen G. White, Wiara i uczynki, [Radom] 2005, s. 16.

PIĄTEK — 17 lipca DO DALSZEGO STUDIUM „Mimo upływu wieków wspaniała wiara Naamana, który uzdrowiony na ciele i nawrócony powrócił do swego domu w Aramie, stała się przykładem dla wszystkich, którzy uważają się za Bożych posłańców. Jezus oświadczył: — »Było wielu trędowatych w Izraelu za Elizeusza, proroka, a żaden z nich nie został oczyszczony, tylko Naaman Syryjczyk« (Łk 4,27). Pan pominął wielu trędowatych w Izraelu, gdyż ich niewiara zamknęła im drzwi do tego dobra. Pogański dostojnik, wierny swym przekonaniom i świadomy swej potrzeby pomocy, był w oczach Bożych godny Jego błogosławieństwa bardziej niż dotknięci tą chorobą Izraelici, którzy zlekceważyli dane im przez Pana przywileje. Bóg działa dla tych, którzy cenią Jego łaskę i odpowiadają na światło dane im z nieba”1. PYTANIA DO DYSKUSJI 1. Wśród osób studiujących historię Naamana często dochodzi do dyskusji o tym, co stało się po jego uzdrowieniu. W Biblii czytamy, iż Naaman złożył wyraźne wyznanie wiary, mówiąc: — „Sługa twój nie będzie już składał ofiar całopalnych ani krwawych innym bogom, jak tylko Panu” (2 Krl 5,17). Jednak zaraz potem dodał: — „Gdy władca mój wstępuje do świątyni Rimmona, aby tam oddać pokłon, a wspiera się na moim ramieniu, to i ja muszę oddawać pokłon w świątyni Rimmona; gdy więc ja oddaję pokłon w świątyni Rimmona, niech Pan będzie pobłażliwy dla twego sługi w tej jednej sprawie” (2 Krl 5,18). Co wynika z odpowiedzi Elizeusza? Do jakiego stopnia chrześcijańscy misjonarze powinni okazywać cierpliwość i zrozumienie dla nowo nawróconych, zwłaszcza pochodzących z innego środowiska religijnego i kulturowego? 2. W jakim tempie powinny przebiegać zmiany kulturowe u nowo nawróconych? „Wdowa z Sarepty i Naaman Syryjczyk żyli zgodnie z otrzymanym światłem, a zatem byli uznawani za sprawiedliwszych niż wybrany lud Boży, który odstępował od Pana i postępował wbrew zasadom dla własnej wygody i uznania w świecie”2. 3. Uzdrowienie i zbawienie stały się udziałem Naamana dzięki wierze przejawiającej się w jego czynach. Omów szerzej kwestię powiązania wiary i uczynków. Dlaczego tak ważne jest zrozumienie istotnych, a przy tym szczególnych ról wiary i uczynków w doświadczeniu zbawienia? 1 2

Ellen G. White, Prorocy i królowie, Warszawa 2009, wyd. IV, s. 164. Taż, Działalność apostołów, Warszawa 2007, wyd. IV, s. 229.