Vijvervisziekten

JBL Vijvervisziekten

Oorzaken Diagnose Behandeling  Voorwerpen (parasieten) zichtbaar op lichaam en vinnen  Zweren, open wonden op het lichaam  De vinnen verrotten  Uitpuilende ogen  Gezwollen of ingevallen lichaam  Schimmel op huid en vinnen  Gerafelde bek, verrottende plekken

Welk afwijkend beeld of gedrag vertoont uw vijvervis?       

Voorwerpen (parasieten) zichtbaar op lichaam en vinnen (zie zijde 4 – 6) Zweren, open wonden op het lichaam (zie zijde 7 – 9) De vinnen verrotten (zie zijde 6 – 7) Uitpuilende ogen (zie zijde 9) Gezwollen of ingevallen lichaam (zie zijde 11 – 12) Schimmel op huid en vinnen (zie zijde 6) Bekschimmel (zie zijde 6)

Bekschimmel

Zijde 6

Uitpuilende ogen

Zijde 9

Gezwollen of ingevallen lichaam

Zijde 11

Zijde 12

Zijde 12

Zijde 12

Zweren, open wonden op het lichaam Zijde 7

Zijde 7

Zijde 9

Zijde 8

Zijde 9

Schimmel op huid en vinnen

Zijde 6

Zijde 6

De vinnen verrotten

Zijde 7

Zijde 6

Voorwerpen (parasieten) zichtbaar op lichaam en vinnen Zijde 6

Zijde 5

Zijde 4

Zijde 5

Zijde 4

Parasieten: A: Stipziekte; wetenschappelijke naam: Ichthyophthirius multifiliis, tevens bekend als witte-puntjes-ziekte, Ichthyo of wittestip-ziekte.

B: Visbloedzuigers, Hirudinea, Piscicola geometra De maximaal 5 cm grote bloedzuigers hechten zich aan de vissen, zuigen het bloed op en veroorzaken daardoor een bacteriële infectie of schimmelinfectie. De gebruikelijke in de handel verkrijg-

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

De ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet uit

4

de groep van de ciliaten (trilhaardiertjes) die snel en veilig met JBL MedoPond kunnen worden bestreden. De levenscyclus van de parasiet bestaat uit een aantal stadia waarin de parasiet niet gedood kan worden. Alleen als de parasiet zich in het „uitzwermstadium“ bevindt en los in het water drijft, is het mogelijk hem met succes te bestrijden.

De behandeling moet daarom een week lang worden voortgezet en zou dan met JBL AccliPond moeten worden afgerond, omdat dat de aangetaste slijmhuid van de vissen weer herstelt en langdurig beschermt.

Verwisselbaar met:  Paringsuitslag

bare geneesmiddelen hebben geen invloed op bloedzuigers.

Zelfs alleen op recept verkrijgbare middelen zijn ineffectief tegen de eieren van bloedzuigers. Het is mogelijk om ze mechanisch (met een pincet) te verwijderen. Om het uitbreken van een secundaire bacteriële infectie daarna te voorkomen, verdient het aanbeveling om JBL FuraPond aan het vijverwater toe te voegen. Een andere mogelijkheid is om de vissen enkele minuten in 2 tot 3% natriumchloride ( = keukenzout)-oplossing te baden. Hierdoor laten de bloedzuigers los van de huid. Ook bij deze methode is het raadzaam om te voorkomen dat er na afloop van de behandeling een bacteriële infectie ontstaat.  Paringsuitslag

Hoewel deze parasiet, die een lengte van ca.

20 mm kan bereiken, “worm” wordt genoemd,

behoort hij tot de orde van de roeipootkreeftjes. Op jonge leeftijd kunnen deze parasieten het ongeveer 5 dagen zonder gastheer stellen. Met behulp van JBL ArguPond kan de aandoening snel en veilig worden behandeld. Na afloop is het verstandig om een antibacterieel geneesmiddel als JBL FuraPond toe te passen om een bacteriële infectie van de wond(en) te voorkomen. Een infectie met Lernaea-kreeftjes verzwakt de gastheervis en gaat daarom vaak gepaard met een schimmel- of bacteriële infectie.

D: Karperluis, Argulus De karperluis Argulus is op de besmette vis gemakkelijk te zien. Het is een ruim 1 cm grote parasiet met een plat, rond lichaam. De karperluis behoort tot

de visluizen (Brachiura) die uit ca. 70 parasiterende kreeftsoorten bestaan. Ze steken hun zuigstekels in de huid en zuigen daarmee het bloed van de vis op.

Waar de luis prikt, ontstaan meestal ontstekingen en zwellingen. Ernstig aangetaste vissen kunnen sterk vermageren. ’s Nachts kan men vaak het springen van de vissen waarnemen. Reeds in het najaar moet met het voeren van extra vitaminen worden begonnen, om de dieren de kans te geven een voorraad energie op te slaan om de winter door te komen. Vissen houden nooit op met eten – ze eten in de winter alleen minder! Bij de keuze van het voer moet evenwel rekening worden gehouden met het feit dat de stofwisseling van de dieren in het koude jaargetijde langzamer werkt. Een speciaal lage-temperatuurvoer als JBL PondEnergil is dan precies het goede voer.

Behandeling: JBL ArguPond is speciaal ontwikkeld ter bestrijding van karperluizen en staafjeskreeften.

Het baden van aangetaste vissen in een bad met keukenzout of kaliumpermanganaat is daarentegen praktisch onwerkzaam. Karperluizen kunnen ook met een pincet van de vis worden verwijderd.

Na afloop is een behandeling met een antibacterieel geneesmiddel als JBL FuraPond aan te bevelen om een bacteriële infectie van de wond(en) te voorkomen.

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

C: Lernaea, ankerworm, Copepoden, staafvormige kreeftjes

5

Schimmelaandoeningen, schimmelinfecties:

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

Of een vis aan een schimmelaandoening lijdt, is gemakkelijk aan de witte, op wattenproppen lijkende verdikkingen van de huid te herkennen. Door toevoeging van JBL MedoPond aan het water zijn schimmelinfecties echter snel en betrouwbaar te behandelen. Het is belangrijk om onmiddellijk met de behandeling te beginnen,

6

omdat de schimmel giftige stofwisselingsproducten aan het organisme van de vis afgeeft. Deze vergiftiging is dus het eigenlijke probleem. Afgestorven huid en ander weefsel kan de vis gedurende de genezingsperiode zonder problemen uit eigen kracht herstellen. Vaak is een zichtbare schimmelaandoening een secundaire infectie en dus het gevolg van een reeds aanwezige andere ziekte. De primaire infectie is bijvoorbeeld bacterieel van aard. Een gecombineerde behandeling verdient daarom aanbeveling: JBL FuraPond tegen de bacteriële primaire infectie afgerond met een behandeling met JBL AccliPond dat de aangetaste slijmhuid herstelt en langdurig beschermt.

Verwisselbaar met:  Bekrot

Bekschimmel en vinrot: Te herkennen zijn deze twee ziektes, die beide verschrikkelijk zijn om aan te zien, aan het uitrafelen, gedeeltelijk afvallen en in een later stadium aan het verlies van hele lichaamsdelen.

Door een behandeling met JBL FuraPond kan de ziekte echter binnen korte tijd tot stilstand worden gebracht en is de vis in staat om de aangetaste lichaamsdelen uit eigen kracht volledig te herstellen. Wij adviseren om de vissen samen met het

voer 2 x per week JBL KoiVitol te geven om voldoende extra energie op te bouwen.

Bekschimmel en vinrot zijn meestal het gevolg van problemen met de waterkwaliteit, hoewel de ziekteverwekker een bacterie is.

Als er iets mis is met het vijverwater nemen ziekteverwekkende

bacteriën uit de Aeromonas- en Pseudomonasgroep angstaanjagend snel in aantal toe. Om deze ziekten op lange termijn te bestrijden is dus niet

Open wonden, zweren enz.

A: Bacteriële infecties

alleen het juiste geneesmiddel nodig maar ook een duurzame verbetering van de waterwaarden. De belangrijkste waarden die gecontroleerd en zo nodig bijgesteld moeten worden, zijn de carbonaathardheid (KH), de zuurtegraad (pH-waarde), het ammonium- (NH4) / ammoniak- (NH3) en nitrietgehalte (NO2). Een verklaring van de genoemde waterwaarden met toelichtingen hoe u deze kunt verbeteren, vindt u in het JBL Online Laboratorium (www.jbl.de) Verwisselbaar met:  Schimmelaandoening

bleke plekken, maar kan er eveneens bloeddoorlopen uitzien of volkomen andere symptomen vertonen. Een betrouwbare diagnose is eigenlijk alleen onder de microscoop mogelijk. Vaak denkt men met een parasitaire infectie te maken te hebben, geeft een bijbehorend geneesmiddel als JBL MedoPond en zet de behandeling uiteindelijk voort met JBL FuraPond tegen bacteriële infecties als het eerste middel niet het gewenste resultaat heeft. Het verdient aanbeveling om de behandeling af te ronden met JBL AccliPond, dat de aangetaste slijmvliezen van de vissen herstelt en langdurig beschermt.

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

Inwendige en uitwendige bacteriële infecties kunnen zeer verschillende ziektebeelden vertonen, die zeer snel en efficiënt met JBL FuraPond behandeld kunnen worden. De huid vertoont vaak

7

B: Voorjaarsviremie, SVC / Viremie / Erythrodermatitis

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

De bovenstaande termen worden gebruikt voor dezelfde virusinfectie bij vissen (met name bij karperachtigen als de koi). De verwekker is een virus met de naam Rhabdovirus carpio (afgekort RNSvirus). De ziekte treedt meestal in het voorjaar op in vijvers met een watertemperatuur tussen 10 en 20 °C. De symptomen zijn: bloederige plekken

8

in de huid (aan de vinwortels), apathisch gedrag, soms uitpuilende ogen en gezwollen lichaamsholtes. Vissen die de ziekte overleven blijven hun leven lang dragers van de ziekte, hoewel ze niet aan de symptomen lijden. Het is tot nu toe niet mogelijk om de ziekte zelf te bestrijden. Het is belangrijk om de leefomstandigheden van de vissen te verbeteren. Het toevoegen van vitaminen aan het voer met behulp van JBL KoiVitol is zeer zinvol. Het verdient aanbeveling om de behandeling af te ronden met JBL AccliPond, dat de aangetaste slijmvliezen van de vissen herstelt en langdurig beschermt. Daarnaast wordt het opvoeren van de watertemperatuur tot boven 20 °C als doelmatig aangezien (zie Dr. Sandra Lechleiter: Krankheiten der Koi, DATZ Aquarienbücher).

C: Gezwelachtige woekeringen op het lichaarm, huidzweren De verwekkers van gezwellen en open wonden op het vissenlichaam zijn bacteriën die altijd latent in het water of het vissenlichaam aanwezig zijn. In ongunstige leefomstandigheden kunnen ze zich plotseling massaal vermeerderen en problemen veroorzaken. Een antibacterieel geneesmiddel

als JBL FuraPond werkt weliswaar uitstekend tegen de bacteriën maar bestrijdt niet de oorzaak.

Een eerste vereiste is dus de oorzaak te zoeken: de mate van verontreiniging van het water, de grootte van de vispopulatie, de planten, het voer en het zuurstofgehalte moeten zorgvuldig worden onderzocht.

In de vijver hebben vissen het met name in het voorjaar moeilijk. Begunstigd door geleidelijk stijgende temperaturen, de toenemende activiteiten van de vissen en een gebrek aan de nodige energie breken ziektes bij voorkeur dan uit. Er is echter gemakkelijk iets tegen te doen: zodra de vissen na de winterse rustperiode weer beginnen te eten, is het lagetemperatuurvoer van JBL (JBL PondEnergil) het aangebrachte voer. Vul dit aan met een wekelijkse portie JBL KoiVitol: dit bevat de krachtgevende vitaminen die de vissen nodig hebben om weerstand de bieden aan de ziekteverwekkers.

Treedt vaak op in de zomer, zelfs onder optimale omstandigheden gehouden vissen krijgen ermee te kampen, en het is zeer aanstekend. De verwekker is een virus die zich uitsluitend voortplant bij een temperatuur van meer dan 10 °C en minder dan 30 °C en alleen koi’s aantast. De vissen vertonen vergaande veranderingen van de slijmhuid en sterven binnen enkele dagen. De kieuwen

vertonen duidelijke tekens van necrose (verbleken en afsterven van weefsel). Het gevolg is vaak dat de vissen dicht onder het wateroppervlak blijven en naar “lucht” happen. In veel gevallen hebben ze ingevallen ogen. Er bestaat geen werkzaam tegenmiddel tegen de ziekte. Vissen die de ziekte overleven, blijven hun leven lang overbrengers van het virus en kunnen hun medebewoners dus aansteken.

Uitpuilende ogen, Exopthalmus: Een of beide ogen puilen opvallend uit de kop.

Er zijn een aantallen oorzaken van deze duidelijk zichtbare ziekte. In de meeste gevallen is de waterkwaliteit achteruit gegaan. Een controle van pH,

KH, CO2-gehalte, ammonium, nitriet en nitraat is dringend noodzakelijk. Uit waarnemingen is gebleken dat een tekort aan vitaminen in het voer eveneens uitpuilende ogen kan veroorzaken. Controleer of het voer de vissen genoeg afwisseling geeft en of geopende doosjes voer binnen maximaal 3 maanden zijn verbruikt. Drie maanden na het openen van een verpakking bevat het voer bijna geen vitaminen meer. U moet het tekort aan vitaminen dan aanvullen met JBL KoiVitol.

Als slechts een enkele vis aangetast lijkt te zijn, is er misschien sprake van een bacteriële infectie.

In dit geval moet u de ziekte zo snel mogelijk met JBL FuraPond behandelen om de ziektekiemen te doden en te voorkomen dat nog meer vissen worden besmet. Het is helaas ook mogelijk dat u met de ongeneeslijke vistuberculose te maken hebt.

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

D: Koi-Herpesvirus, KHV, koipokken

9

Vergiftigingen, problemen met de waterkwaliteit: A: Zuurstofgebrek

zuurstofgehalte eveneens. Principieel geldt dat hoe meer het wateroppervlak in beweging wordt gehouden, des te meer zuurstof het water kan opnemen. Daarnaast is ook van toepassing dat hoe warmer het water, des te minder zuurstof het kan opnemen.

Waarom het zuurstofgehalte zo laag was, is veel moeilijker vast te stellen. Afstervende organismen (vissen, algen, planten) verbruiken veel zuurstof, wanneer de organische stoffen door bacteriën worden afgebroken. Met name een algenbestrijdingsmiddel verbruikt veel zuurstof die in ieder geval weer moet worden toegevoerd!

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

B: Metaalvergiftiging

10

Als vissen versneld ademhalen en direct onder het wateroppervlak hangen, lijden ze waarschijnlijk óf aan zuurstofgebrek óf aan een vergiftiging. Ten onrechte denken veel vijverliefhebbers dat de vissen naar lucht happen. Dit is echter niet zo. De dieren happen naar de dunne laag water direct onder het wateroppervlak, omdat die de meeste zuurstof bevat! Met behulp van een zuurstoftest (JBL O2-Test) kunt u snel en betrouwbaar controleren of u inderdaad met een zuurstoftekort te maken hebt. De meeste vissen reageren pas met een versnelde ademhaling als het zuurstofgehalte minder dan 4 mg/l bedraagt. Een van de mogelijke oplossingen is heel eenvoudig: met een beluchtingspomp of een luchtsteen kunt u het zuurstofgehalte binnen enkele uren aanzienlijk verhogen. Door het water uit het filter terug te voeren naar het visbassin stijgt het

Principieel hebben metalen niets te zoeken in een vijver! Veel metalen hebben de eigenschap dat ze vrije metaalionen (opgeladen deeltjes) aan het water afgeven die een giftige werking hebben op ongewervelde dieren, vissen en microorganismen. Hoe hoger de zuurgraad van het water (pH-waarde beneden 7), des te hoger het percentage opgeloste metaalionen in het water. Een bijzonder ernstige situatie ontstaat als (zuur) regenwater uit de dakgoot wordt opgevangen en voor de vijver wordt gebruikt: de lage pH van regenwater lost grote hoeveelheden koperionen uit de meestal koperhoudende dakgoot en veroorzaakt dan vergiftigingsverschijnselen bij vissen.

Een goed waterzuiveringsmiddel (JBL CondiPond) zorgt dat vrije metaalionen worden gebonden (gechelateerd).

Desondanks moet het water worden ververst zodra vergiftigingsverschijnselen optreden.

Voorzichtig met kraanwater: dit bevat vaak lood, koper of zink (uit het waterleidingsnet). Gebruik daarom bij iedere waterverversing een goed waterzuiveringsmiddel!

Als de buizen van een boiler van metaal zijn, kan dit water ook onveilig zijn.

Lijkt uiterlijk op zuurstofgebrek, omdat de vissen sneller dan anders ademhalen, heftige kieuwbewegingen maken en dicht onder het wateroppervlak hangen. Vaak zie je dat ze zich tegen voorwerpen schuren! De oorzaak is te vinden in de giftigheid van nitriet (NO2) (te bepalen met een JBL Nitriet-Test Set) dat de vis inwendig laat stikken, omdat nitriet het zuurstoftransport in het bloed blokkeert. De aanwezigheid van nitriet is al kritiek vanaf een waarde van 0,1 mg/ l en dient in ieder geval verwijderd te worden. Een te hoog nitrietgehalte kan veroorzaakt worden door een gestoorde bacteriehuishouding in de vijver ten gevolge van een bacteriedodend geneesmiddel, een zeer lage of hoge pH (minder dan 6 of meer dan 8), een te grote vispopulatie, een ontoereikende capaciteit van de (biologische) filter of te overdadig

Gevolgen van verkeerd voer: A: Ondersteboven zwemmen Bij goudvissen, sluierstaarten en andere gekweekte vormen van de goudvis heeft het ondersteboven staan vaak de volgende oorzaak: de vissen krijgen bij het eten aan het waterop-

pervlak lucht binnen die het lichaam naar boven doet drijven. Omdat hier dus geen sprake is van een ziekte, verdwijnt het probleem vanzelf als u uw vissen voer geeft dat zinkt, bijvoorbeeld JBL GoldPearls. Geef dus geen voer meer dat op het wateroppervlak blijft drijven!

B: Vitaminegebrek voeren. Tegenmaatregel: onmiddellijk 1/3 van het water verversen. Maak niet tegelijk de filter schoon, maar doe dit pas een week later (onder toevoeging van JBL ActivoPond),en voeg JBL BactoPond (nitrietafbrekende bacteriën) toe aan het vijverwater.

Niet alleen de mens heeft met vitaminegebrek te kampen. Bij vissen zijn de grootste risico’s dat ze te eenzijdig, met maar een enkele soort voer, worden gevoerd of dat de verpakking al geruime tijd open is en het voer bijna geen vitaminen meer bevat. Ga dus eens na of de vissen wel gevarieerd voer krijgen of dat eenmaal geopende doosjes voer uiterlijk na 3 maanden zijn verbruikt. Ongeveer 3 maanden na het openen van de verpakking bevat het voer bijna geen vitaminen meer. U kunt het echter opnieuw van vitaminen voorzien met JBL KoiVitol.

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

C: Nitrietvergiftiging

11

U kunt uw vissen gerust af en toe extra groente geven, bijvoorbeeld slabladeren, komkommer of erwten, maar dit ongebruikelijke voer moet een uitzondering blijven, omdat het met zekerheid op een dag deficiëntieverschijnselen veroorzaakt. Het is bewezen dat groente uit de tuin een andere samenstelling heeft dan wieren en waterplanten en daarom op langere termijn niet geschikt is voor vissen. Vissen zijn ten slotte geen tuinbewoners!

voer nodig. Goedkoop visvoer of producten uit voordelige extra-grote verpakkingen uit de bouwmarkt bevatten vaak opkweekvoer voor forellen. Het is weliswaar goedkoop, maar eigenlijk bedoeld om forellen (= roofvissen)

C: Over- of ondervoeding

in korte tijd vet te mesten. Bij vijvervissen veroorzaakt dit voer een vervette lever en uiteindelijk de dood! JBL Koi mini, midi en maxi zijn precies aangepast aan de behoeften van de koi in zijn diverse levenfasen en bevatten de ideale hoeveelheden eiwit en vet in de verhouding van 4:1.

Steurachtigen hebben speciaal steurvoer nodig, bijvoorbeeld JBL Pond Sterlet.

Vijvervisziekten | Oorzaken ∙ Diagnose ∙ Behandeling

Het voeren van vissen is een zo aangename bezigheid dat vaak wordt overdreven.

In tegenstelling tot de mens eet de vis namelijk door, wanneer hij eigenlijk al lang verzadigd is.

Het gevolg van regelmatig te overdadig voeren is vervetting, wat herkenbaar is aan een te grote lichaamsomvang.

Bij vergissing wordt het gezwollen lichaam vaak voor buikwaterzucht aangezien, een onheilbare ziekte. Verkeerd voedsel kan dezelfde problemen veroorzaken. Goudvissen en koi’s zijn geen roofvissen en hebben aan hun gewoontes aangepast

12

Geopende maag van een Koi die aan sterke vetzucht heeft geleden.

JBL GmbH & Co. KG 67141 Neuhofen Duitsland www.JBL.de

9721184

Het komt ook voor dat vissen verhongeren. Met name in het voorjaar en in de herfst, als de temperatuur nog laag is, kom je helaas nog altijd mensen tegen die beweren dat je vissen dan niet moet voeren. Met een goed lagetemperatuurvoer (JBL PondEnergil) krijgen uw vissen de dringend benodigde hoeveelheid energie die ze nodig hebben voor de start in het warme jaargetijde. Geef uw vissen echter niet meer voer dan ze binnen enkele minuten geheel kunnen opeten en geef ze liever drie maal daags een kleine portie dan één maal daags een grote!

Deze informatie wordt u gegeven door uw JBL Partner: