Vlot 26 2017 dec lr pdf

VLOT• LEVEN OP HET WATER | december 2017 | 7e jaargang nr 26

Over een eenpitter in de olie, een getemde actievoerder, een antieke dwarshelling, een goed bewaard geheim in Boston, portschepen op de Douro en varen op laatste dagen

01_cover.indd 1

12-12-17 15:24

COLO

FON VLOT. December 2017 jaargang 7 nummer 26 © Renate Meijer CO-producties Uitgever Renate Meijer CO-producties Joure Hoofdredacteur Renate Meijer Artdirector Pieter van der Zee Eindredacteur Annet Huizing

Aan dit nummer werkten mee Aukje van Bezeij, Gonneke Bonting, Mathieu Custers, Cor Goudriaan, Dorien Koppenberg, Corine Nijenhuis, Anneke Robbertsen, Tineke Zwijgers Foto cover Jacob Alkema Foto Redactioneel Sabyna de Vries Redactie, reacties, advertenties, adreswijzigingen VLOT. It Reidlân 7 8502 CE Joure www.vlotmagazine.nl redactie@ vlotmagazine.nl ISSN 2212-2737 VLOT valt vier keer per jaar kosteloos in je brievenbus.

Voor iedereen die drijvend woont.

Is de tenaamstelling niet juist? Krijgen je buren VLOT niet?

Geef dit door aan redactie@ vlotmagazine.nl Oplage 12.500 Druk Veldhuis Media Raalte

Inspiratie

Zo begint het dus, een ark in aanbouw. Toen ik bij een arkenbouwer in dit casco stond, dacht ik: ja, dit is toch wel een erg leuke fase. De bak is wind- en waterdicht en nu kun je gaan afbouwen. Nu kun je je ideeën zichtbaar maken. Het kan nog veel kanten op en je ziet al voor je hoe mooi het straks gaat worden.

Als je er eenmaal woont, ben je er snel aan gewend. Te snel eigenlijk.

In deze VLOT het verhaal van een jong stel uit Utrecht dat niet alleen een droom had, maar ook een concreet plan. Met weinig geld en veel ideeën bouwden ze zelf hun woonark. Ze kampeerden een paar jaar in het casco. Met een gasstelletje en matrassen op de grond. En moet je het resultaat nu zien! Ik vind het inspirerend.

Dat geldt ook voor het lezersverhaal van de Britse Alison. Ze was met haar man Roger op doorreis in Nederland, op hun Dutch barge, en ze vonden Friesland zo mooi dat ze er twee jaar bleven rondvaren. Dat haar man in Denemarken werkt, was voor hen geen belemmering. Als je iets graag wilt, kun je er wel een mouw aanpassen, blijkt uit haar verhaal.

En dat blijkt ook uit de andere verhalen in dit nummer. Wat te denken van de mannen die een antieke dwarshelling redden van de ondergang? Of de Amsterdammers die een energieneutrale ark bouwden?

Natuurlijk, tegenslag bestaat, en tegenwerking ook. Maar je dromen waarmaken lukt altijd, linksom of rechtsom. Daarom delen we deze inspirerende verhalen in VLOT. Zodat je ziet dat er altijd wel een mouw aan te passen is.

Ik wens jullie mooie feestdagen en een inspirerend 2018. Blijf drijven en maak je plannen waar. Gewoon doen, hè!

VLOT.: 1 betekenis: op het water drijvende constructie van onderling verbonden palen, planken e.d.

2 synoniemen: grif, jeuïg, kek, kittig, modieus, pittig, flitsend, guitig, hip, rap, trendy, vaartuig, vloeiend

P.S. Nieuw in VLOT: een nieuwspagina van de Landelijke Woonbotenorganisatie (LWO), zie pagina 39.

Ik ben blij met deze samenwerking met de LWO! En: er komt weer een verkiezing voor de Woonboot van het Jaar. Kijk op pagina 29.

Reageer! Facebook: facebook.com/vlotmagazine website: www.vlotmagazine.nl twitter: @vlotmagazine.

VLOT• | 3

03_colofonredactioneel.indd 3

12-12-17 15:26

MARJA GOUD OVER MARITIEME GESCHIEDENIS, SCHEPEN LEZEN EN EEN BEVER ALS BUURMAN Door Gonneke Bonting

04-05_watermanmv.indd 4

12-12-17 15:30

,

WA T E R M A N M / V In Waterman m/v portretteren we watermensen met interessante ideeën en bijzondere bezigheden op, aan en in het water. Ben je of ken je een bevlogen waterman of -vrouw?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Naam: Marja Goud (38) Werk: informatiespecialist bibliotheek Het Scheepvaartmuseum Amsterdam Boot: Hasselteraak Dankbaarheid met opduwer Zeldzaamheid Woont: met man Eddie (50), dochter Imke (7) en zoon Gerben (4) Water: Hoge Vaart, Almere

STAGE ‘Dat de scheepvaartgeschiedenis het wereldje is waarin ik wil werken, ontdekte ik toen ik een jaar of achttien was. Ik studeerde aan de Reinwardt Academie in Amsterdam en liep stage bij het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers in Den Helder, dat een eigen museumschip heeft, en later bij het Merseyside Maritime Museum in Liverpool.’ VIER MUREN ‘Daar zag ik dat de collecties van scheepvaartmusea niet binnen vier muren blijven. Je ziet maritieme geschiedenis overal om je heen, als je goed kijkt.’ BREED ‘De collectie die ik nu beheer bij Het Scheepvaartmuseum is dan ook heel breed. Er zijn verschrikkelijk veel mooie maritieme boeken, maar ook boeken over woonboten. En er is van alles te vinden over oude scheepvaartfamilies en over de geschiedenis van schepen.’ NETWERK ‘Als informatiespecialist help ik mensen een stapje verder als ze meer willen weten over de geschiedenis van hun schip of plezierboot. Niet alleen hier, in de bibliotheek, maar ook door ze te verwijzen naar een ander museum of de database met gegevens van scheepsmetingen. Een voltreffer waarbij we de bouwtekeningen of het bestek van het schip hebben, is natuurlijk het leukst. Inmiddels heb ik een behoorlijk maritiem netwerk.’

SCHEEPVAARTNEST ‘Toch kom ik niet uit een scheepvaartnest. Hoewel… als je in je stamboom duikt, blijkt iedere familie wel iets maritiems te hebben. Het scheepsgevoel is tijdens mijn studie begonnen en daarna kwam er alleen maar meer bij.’ GRONINGEN ‘Nadat ik in 2001 afstudeerde, ging ik aan het werk bij het Noordelijk Scheepvaartmuseum in Groningen. Ik gaf rondleidingen, organiseerde het educatieve programma en de evenementen en deed de pr van het museum.’

OPDUWER ‘Daar ontmoette ik ook mijn man. Hij troonde me mee naar de historische scheepswerf Wolthuis in Hoogezand-Sappemeer om me zijn opduwer Zeldzaamheid te laten zien, die daar werd gerestaureerd.’ OUDE VAARWEG ‘De opduwer hoorde bij zijn vrachtschip Dankbaarheid, dat ook

wel een restauratiebeurt kon gebruiken. Tijdens het cultureel evenement De Watervloot, in 2005, brachten we het schip naar diezelfde scheepswerf. Dat gebeurde langs de route van de oude vrachtvaarweg, het Winschoterdiep. Maar omdat die inmiddels gedempt was, vervoerden we het schip over de weg. Jarenlang zijn we bezig geweest met de restauratie. We kennen nu elk plekje van ons schip.’ LAPJESDEKENS ‘De Dankbaarheid is in 1908 gebouwd als zeilschip. Later is de mast verdwenen en het laadruim vergroot. Soms vraagt iemand wanneer we de mast nou eens terugplaatsen. Maar daarmee zouden we vijftig jaar geschiedenis uitgummen. Schepen zijn lapjesdekens die je kunt lezen. Wij kozen de jaren vijftig als referentiejaar. Daardoor kun je aan boord allerlei details zien die tussen 1908 en de jaren vijftig zijn ontstaan.’ BELASTINGDIENST ‘We gingen pas op de Dankbaarheid wonen nadat ik in Amsterdam ben gaan werken en we daar per direct woonruimte zochten. Stromend water en verwarming aan boord moesten we nog regelen, toen we afmeerden bij een werf in Zaandam. Daarna kwamen we erachter dat we in geen enkel hokje meer pasten. Instanties als de Belastingdienst gingen ons opeens heel anders zien. Toeslagen, kinderbijslag, opvangvergoeding, alles moesten we aanvechten en veroveren. Een leermomentje.’ BEVER ‘Ik denk dat veel woonschipbewoners dat wel herkennen, het moeten veroveren van vanzelfsprekendheden. Inmiddels liggen we alweer een jaar of drie op onze koopligplek in Almere, met een heerlijk steigertje waar de kinderen in het water kunnen hengelen.

Er zijn veel vissen, vogels en groen en er woont zelfs een bever.’

VRIJ ‘Met het woonschip varen we niet, met de Zeldzaamheid gaan we samen wel eens op vakantie. Een opduwer is geen gezinsboot. Een kleuter die langs de draaiende motor loopt? Dat is niet veilig. Maar al varen we weinig, toch voelt het wonen op de Dankbaarheid als heel vrij zijn.’

VLOT• | 5

04-05_watermanmv.indd 5

12-12-17 15:30

TE KOOP GEVRAAGD! Woonark maximaal 20mx5mx2,50m

Alle info, (plattegrond, foto’s, onderhoudsniveau en details) aanleveren via mailadres: fjap@outlook.com.

TE KOOP AANGEBODEN! Woonark 15,27mx4,93mx2,50m; casco is goed, opbouw vraagt om onderhoud. Bouwkundig rapport beschikbaar.

Meer info: fjap@outlook.com

Drijvend Wonen

OPVOERINSTALLATIES VAN

HOMA

VOOR SANITAIRPROBLEMEN IN WOONARKEN Homa Pompen B.V. biedt woonbootbezitters dé totaaloplossing voor het lozen van afvalwater van sanitairinstallaties die onder het rioleringsniveau liggen of daarvan ver verwijderd zijn.

Eén oplossing is bijvoorbeeld de Sanipower, die probleemloos afvalwater uit bad, toilet, douche of wasmachine naar het hoofdriool transporteert.

dompelpomp versnijdt moeiteloos papier en hygiëneartikelen (textiel, vezelstoffen en plasticfolie). De Sanipower is voorzien van een geruis- en gasdicht kunststofreservoir met een directe toiletaansluiting (DN 100, 50 en 25 (ontluchtingsaansluiting) en is ook leverbaar met vrije doorlaat en een groter reservoir.

De Sanipower is voorzien van een speciale snijwerk- en waaierconstructie en is inzetbaar op zowel druk- als vrijvervalrioleringssystemen. De sterke afvalOOK water-

Advies/bemiddeling woonboten (alle soorten drijvende woningen)

Onder meer: • Makelaardij (aankoop/verkoop) • Taxatie • Bouwbegeleiding • Vergunningen • Conflictbemiddeling

Niek van der Sluis | Tel: 030 - 261 53 57 | info@drijvendwonen.nl drijvendwonen.nl

woonbotenmakelaar.nl

woonbotenland.nl

EMCI gecertificeerd makelaar/taxateur woonarken en woonschepen

DÉ OPLOSSING

Techniekweg 16 4207 HD Gorinchem Tel.: +31(0)183 62 22 12 Fax: +31(0)183 62 01 93 www.homapompen.nl info@homapompen.nl

ALS ZELFBOUWSET VERKRIJGBAAR

V

LEUK Annet Huizing woont op een ark in Utrecht. Ze is tekstschrijver en kinderboekenschrijver, won een Zilveren Griffel en schrijft voor VLOT over cultuur en andere leuke dingen. www.olifantenstapelen.nl

EERHUIS AAN DE MAAS

VERHALEN OP STERK WATER De Engelse Peter gooide vijftig jaar geleden een fles met een briefje in zee. Ruim honderd dagen later kwam zijn flessenpost terecht bij Cobie op Terschelling.

Het was het begin van een mooie liefde. Dit verhaal en nog vijf andere waargebeurde verhalen over Terschelling kun je beluisteren in de zesdelige podcast-serie Sterk Water van VPRO Dorst. Via iTunes of www.vpro.nl/dorst.

Het terras van restaurant ’t Veerhuis aan de Maasdijk in Ravenstein is verkozen tot het beste terras van Brabant.

In de winter is het er binnen ook goed toeven, bijvoorbeeld met een high tea na een rondwandeling door het monumentale vestingstadje. Ook met kerst geopend, en per boot bereikbaar. www.veerhuisravenstein.nl

OUDE SCHUIT

Een jongen, Ravi, met zijn zwerfhond IJs, een kapitein met een sprekende papegaai, een oude schuit genaamd Ballerinus, en circusdieren die gered moeten worden van de slacht. Dat zijn de ingrediënten van een groot avontuur over de wereldzeeën: De laatste reis van de Ballerinus. Echt zo’n boek om in onder te duiken bij de kerstboom. Geschreven door Arienne Bolt, met illustraties van Linde Faas. www.lemniscaat.nl

KERST VLOED

BOOT LIEDJES DEEL 5 Aan stuurboord liggen kapers, lief En aan bakboord zwemmen haaien Maar ik hou vannacht het roer wel recht

Driehonderd jaar geleden, in de nacht van 24 op 25 december 1717, zorgde een zware noordwester voor een enorme stormvloed over de Noordzeekust. Het water reikte tot de stad Groningen en veel dorpen werden verwoest. In het Noordelijk Scheepvaartmuseum is een tentoonstelling over gevolgen van deze ramp. Je ziet er kaarten, prenten, archiefstukken en maquettes, afgewisseld met ooggetuigenverslagen. Ook de gevolgen voor land en bevolking komen aan bod, zoals verzilting, ziekten, hulpverlening, hongersnood en opstand. Geen vrolijk kerstverhaal, maar wel relevant in deze tijden van klimaatverandering. www.noordelijkscheepvaartmuseum.nl

In De Kapitein I zingen Acda & De Munnik over een relatie die in rustiger vaarwater komt. Ga maar rustig slapen, want ik ben de kapitein. En wie de kapitein is, die houdt de wacht. Maar in De Kapitein II (beter bekend als ‘Cd van jou, cd van mij’) gaat het mis in de relatie. Het is een nieuw schip en je moet samen leren varen. Maar staan je zeilen eindelijk lekker in de wind, gaat het roer meteen weer om. Ik luister liever naar Kapitein I. O.a. op de cd Naar Huis.

VLOT• | 7 07_leuk.indd 7

12-12-17 15:30

DE WACHTLIJST VAN SNEEK

Vanaf de snelweg zie je slechts een paar boten liggen. Maar als je de haven inrijdt en voorbij het speeltuintje bent, zie je pas hoeveel het er zijn: 43 stuks, en ze zien er allemaal anders uit. ‘Iedereen zorgt hier voor zichzelf. Maar we denken wel om elkaar en om elkaars spullen.’ Tekst Renate Meijer

08-09_terplekke.indd 8

12-12-17 15:31

TER PLEKKE Woon je ook op een bijzondere plek?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Er staan washokken op de wal, neergezet door de gemeente en bedoeld voor varende woonschepen zonder voorzieningen aan boord. De washokken hebben een douche, toilet en wasmachine en staan er troosteloos bij. Afgebladderd en schimmelig. In de meterkast zit één groep. Dus als je gelijktijdig een wasje draait en je haar föhnt, dan springt de zekering eruit.

Allesbehalve troosteloos is de ark van Antje Walstra. Ze woont al bijna veertig jaar op deze plek. Haar moeder van 87 woont een boot verderop. Roelie, de dochter van Antje, woont sinds acht jaar ook weer in de haven, nadat ze twaalf jaar op de wachtlijst van de gemeente heeft gestaan. Ze vertellen me over hun leven in de haven en Antje wil graag haar boot laten zien.

Bij de deur grap ik: zal ik de schoenen maar uittrekken? ‘Ja wis’ is het antwoord. Op sokken stap ik door een brandschone ark, waar werkelijk alles blinkt. En Antje houdt van goud, dat wordt me meteen duidelijk. Ze wijst me op een foto aan de muur. ‘Dit is mijn overleden man’, zegt ze, terwijl ze even de lijst aantikt. ‘Hij was schipper en we voeren samen.’ Ze wil hier nooit meer vandaan – ‘ja, tusken seis planken, oars net’. Tussen zes planken dus, en anders niet. Haar kleindochter, die eveneens Antje heet, staat sinds kort ook op de wachtlijst. Dat kan namelijk vanaf je achttiende. Antje junior weet zeker dat ze in de haven wil blijven. Maar ze legt me ook uit (in het Fries) hoe stom het wel niet is dat ze misschien pas over vijfentwintig jaar aan de beurt is voor een eigen ligplek.

Hoe zit dat precies met die gemeentelijke wachtlijst? Ik vraag het aan havenbewoner Johannes de Vries, die een nog urgenter probleem heeft dan Antje. Ik drink een bak koffie met hem aan boord van zijn ark waar hij woont met zoon Gerrit. Johannes is schipper op het IFKS-skûtsje van Sneek en woont al sinds 1980 in de haven. Op de wal staan een grote schuur met overkapping en een ‘bruin café’ in een zelfgebouwde blokhut. Die hangt vol met voetbalaccessoires. Ogenschijnlijk heeft hij alles mooi voor elkaar. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: Johannes wil hier weg. Hij wil weer gaan varen. En niet alleen op zijn skûtsje, maar op een eigen varend woonschip. Probleem: als hij zijn woonark wil verkopen aan zijn zoon, mag de ark níet op de ligplaats blijven liggen. De ligplaats is volgens de ligplaatsenverordening van de gemeente Sneek niet overdraagbaar. Bij verkoop van de woonboot of overlijden van de eigenaar mag alleen de eerstvolgende van de wachtlijst zijn ligplaats innemen. Johannes moet zijn ark zonder ligplek verkopen en wegslepen uit de haven. Zoon Gerrit – die ook op het skûtsje van Sneek vaart – staat al jaren op de wachtlijst, en al jaren op nummer achttien. Gerrit wil dolgraag op de plek van zijn vader wonen, maar dat kan dus niet. Johannes ligt er regelmatig wakker van en is de wanhoop nabij. ‘Een skûtsjeschipper stuurt en bepaalt de strategie tijdens de wedstrijd en is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen om en op het schip.’ Dat maakt zijn frustratie over het gemeentebeleid alleen naar groter. Johannes is er al tien jaar mee bezig, samen met een advocaat. Er zijn brieven gestuurd en gesprekken gevoerd met de gemeente. Erg concreet zijn de antwoorden van de gemeente niet: ze gaan bekijken hoe ze in de toekomst ‘moeten omgaan met de juridische en financiële consequenties van het afschaffen van de wachtlijst’. Want de mensen die op de wachtlijst staan, hebben ook bepaalde rechten opgebouwd. En ‘het college zal besluiten of de gemeenteraad zal worden voorgesteld de Woonschepenverordening aan te passen’. In de eerste helft van 2018 zal hierover besluitvorming plaatsvinden, is nu de belofte.

VLOT• | 9 08-09_terplekke.indd 9

12-12-17 15:31

Nieuwbouw, verbouw, renovatie & locatiebouw Woonarkenbouw

De Blauwe Wimpel Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel is een gerenommeerd familiebedrijf dat zich gedurende 60 jaar heeft gespecialiseerd in de bouw van woonarken en betonnen casco’s.

Ook de bouw van drijvende betonnen steigers en pontons, aanbouwcasco’s, het inzetten van stalen woonschepen in beton en het leveren van betonnen kelderbakken behoort tot onze werkzaamheden.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij u uitstekend adviseren en begeleiden bij het realiseren van een unieke woonark.

Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel bouwt woonarken in alle soorten en maten. Klein, groot, laag, hoog, recht, rond, klassiek of juist hypermodern.

Bij Woonarkenbouw De Blauwe Wimpel, kunt u uw woonark in elk stadium van afbouw afnemen: Alleen het betonnen casco, tbv de zelfbouw, glas & waterdicht, geheel klaar, turn key, en ook alle stadia daar tussen in.

Bent u geïnteresseerd in ambachtelijk, degelijk en inspirerend vakwerk komt u dan eens vrijblijvend langs op onze werf in Diemen, zodat u zichzelf kunt overtuigen van onze mogelijkheden.

www.oranjearkenbouw.nl 0524 850570 | 0611138295 info@oranjearkenbouw.nl

Scheepswerf De Blauwe Wimpel BV Overdiemerweg 32, 1111 PP Diemen Tel. 0294 41 27 36 | Fax 0294 43 05 12 | info@deblauwewimpel.nl

www.deblauwewimpel.nl

Beyerinckweg 5 4251 LP Werkendam The Netherlands Tel.: +31 (0)183 301940 www.maksor.nl

DE SPECIALIST VOOR HET UITTRIMMEN VAN UW WOONARK

Ark ligt scheef

Door middel van gepatenteerde drijflichamen weet Maksor uw woonark snel, eenvoudig en zonder onnodige kosten uit te trimmen (stabiliseren).

OVERIGE DIENSTEN VAN MAKSOR DIVING: - Onderhoud, inspectie en reparatie - Afdichten van sanitaire behuizingen (betonpoeren) - Afmeren - Op diepte brengen van de ark d.m.v. baggerwerkzaamheden met behulp van duikers

Aanbrengen GULMÀLFKDPHQ

$UN LV XLWJHWULPG

MOOI SPUL Renate Meijer, rasechte Groningse in Friesland, gek op waterwonen, uitgever van VLOT

GOLFJES

en met hart en ziel mamma van twee fantastische dochters.

Hij heet Cloud (wolk) XS, deze toiletrolhouder van lichtgewicht Lyon beton.

Maar ik zie er golfjes in.

Knap hoe ontwerper Bertrand Jayr zo’n banaal gebruiksvoorwerp voorziet van een komische noot. De kleinste heeft een kartelrand waardoor je het papier er gemakkelijk afscheurt. Blinde wandmontage. www.musthaves.nl diverse formaten, vanaf € 59

TROSSEN VAST Lekker scheeps, een kapstok van touw met staal. De Loop Rope is ontworpen door Roman Luyken. De ‘ringen’ zijn verstelbaar in de hoogte en kunnen tot 20 kilo dragen. Met de bijgeleverde schroef en plug bevestig je hem aan het plafond of de muur. In vijf kleuren. www.blickfang-onlineshop.com € 75

WATERLIJNBEHANG Ach ja, die mooie schoolwandplaten van tekenaar Marinus Adrianus Koekoek. Ik herinner me ze nog goed. Vooral deze, omdat ik die dwarsdoorsnede zo mooi vond. De afbeelding is nu verkrijgbaar als behang. Geinig voor in je casco, zeker als je de waterlijn op het behang precies gelijk laat lopen met de waterlijn van je boot. www. naturalisoriginals.nl prijs op aanvraag

WATERBED Ja, er staat een bootje op! En een mooie gracht. Dekbedovertrek ‘Amsterdam’ is enkelzijdig bedrukt, de andere zijde is effen. Strijkvrij, geschikt voor extra lange dekbedden en een dubbele instopstrook over de gehele breedte. www.beddenreus.nl € 19,95

Ook van touw en staal, deze Loop Rope hangers.

Passen perfect bij de kapstok.

BOOTKNUFFELRAMMELKUSSEN Grappig, dit kussen met een zeefdrukprint van een gevouwen bootje. De grote (circa 33 cm) is een kussenknuffel. In de kleine (circa 20 cm) zit een rammeltje.

Met de hand & met liefde vervaardigd. www.woonliefde.com € 17,50 (groot) en € 14,50 (klein)

ZEEARMBAND Deze vind ik stoer! Armbanden van gevlochten leer of duurzaam zeiltouw. Met op de sluiting een afbeelding van Neptunus of een anker. Ook verkrijgbaar in (bijpassende) sleutelhangeruitvoering. www.neptn.nl vanaf € 39 VLOT• | 11 11_mooispul.indd 11

12-12-17 15:36

TE WATER IN DE DOURO Hoe mooi kan ontwaken zijn? Met uitzicht op de Portugese Douro-vallei is wakker worden in elk geval moeilijk te overtreffen. Daarna: de berg op om het werelderfgoed te inspecteren, varen, zwemmen en natuurlijk aan de Portugese wijn.

Tekst Tineke Zwijgers Foto’s Dorien Koppenberg

12 | VLOT• 12-13-15_doen.indd 12

12-12-17 15:38

DOEN! Tineke Zwijgers (journalist) en Dorien Koppenberg (fotograaf) maken reisreportages en reisgidsen. Ook hebben ze een wandelsite: www.wandelingen.info.

Hoe ruig de bergen ook zijn en hoe heftig de rivier de Douro zich door de uitgesleten kloven perst, de vallei van de ‘gouden rivier’ is vooral een vriendelijk gebied. Dat komt door de wijngaarden op de zonnige hellingen en de witte quintas (landhuizen) waar bezoekers altijd welkom zijn. En de gezellige wijndorpjes aan de rivier, met hun bars, restaurants en barcos rabelos, houten schepen waarmee de portwijn traditiegetrouw naar de havenstad Porto (in het noordwesten van Portugal) werd verscheept. Tegenwoordig kun je er zelf mee varen.

TERRASHELLINGEN Onder het motto: ‘hoe hoger je komt, hoe weidser je kijkt’ wandelen we na het ontbijt het pad op achter Quinta de Santo Antonio, richting de bovenste richel. De terrassen langs de steile rivieroever zijn smal, soms niet breder dan een uitgestrekte arm, waardoor de druivenpluk er met de hand plaatsvindt. Zo gaat het hier al eeuwenlang en een deel van het gebied is daarom uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. De klim vordert traag, we staan steeds stil om achterom te kijken. De laaghangende bewolking lost langzaam op en boven ons piepen de eerste zonnestralen boven de berg uit. We lopen door tot we voor enkele ruwstenen schuren staan, een wit dorpje op de achtergrond, en keren terug naar de quinta. Het is tijd om verder te gaan, maar niet voor we een kijkje hebben genomen in de huiskapel van de heilige Antonius.

TAPAS EN WIJN Langs de Douro rijden we oostwaarts. Hoe dichter je bij Spanje komt, hoe smaller de kloof wordt en hoe woester het water zich er doorheen perst. We lezen over het lot van de Engelse portbaron Joseph James Forrester, wiens boot hier in 1862 kapseisde.

De baron werd door zijn, blijkbaar zware, geldbuidel direct de diepte ingetrokken en kwam niet meer levend boven. De dames in zijn gezelschap overleefden de schipbreuk wel, drijvend op hun hoepelrokken. De Douro is er nu getemd met een dam en

>>>

VLOT• | 13 12-13-15_doen.indd 13

12-12-17 15:38

TE KOOP Durgerdammerdijk, 1014 B Amsterdam

Cor Goudriaan | advocatuur Staat het water je aan de lippen?

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op het water. In die tijd heeft hij vele woonbootbewoners bijgestaan in geschillen met onder meer arkenbouwers, oevereigenaren, verzekeraars, gemeenten, waterschappen en andere overheden. Hierin combineert hij zijn kennis van de feitelijke situatie met zijn specialisaties: huurrecht en bestuursrecht, als het even kan in goed overleg en zonder dure en tijdrovende rechtsgang.

Woon je op het water en worstel je met een juridisch probleem?

Wacht liever niet tot het water je aan de lippen staat, maar neem tijdig contact op met Cor.

ref. 1351 Cor Goudriaan | advocatuur Panamalaan 4M 1019 AZ Amsterdam T (020) 760 6933 E cor@corgoudriaan.nl W www.corgoudriaan.nl

Inlichtingen: 050 3111404

f i k ke r s . n l

advertentie 90x130 Cor Goudriaan.indd 1

AR 180 JA EN KENNIS ING ERVAR

14-11-2014 10:47:04

V O O RT VA R E N D V E R Z E K E R D

ZEKER T OP HE !

WATER

Al meer dan 35 jaar ervaring in het produceren van: Drijvende terrassen | Drijvende steigers Drijvende wandelpaden | Vlonderboten | Kanovlotten Roeivlotten | Drijvend maatwerk Havenhout is FSC® Gecertificeerd

www.havenhout.nl Westzijde 390, 1506 GL Zaandam, Tel. 075-6351695

KLAARTJE VERMEEREN | WOONARK WATERROS VERZEKERD SINDS 2010

”Op advies van een kennis heb ik gekozen voor EOC. De beste dekking en het meest gunstige tarief. Na mijn eerste schade bleek dat ik de juiste keuze had gemaakt.

De schade werd snel en accuraat afgehandeld en ik werd zelfs nog gebeld met de vraag of alles naar tevredenheid is verlopen. Ook fijn: Ik heb al zeven jaar dezelfde contact­ persoon. Verzekeren bij EOC is zéker de moeite waard!”

088 6699500 | eoc.nl |

@EOCverzekering

/EOCverzekering

daarom kunnen wij gerust een duik nemen, vanaf een steiger bij Foz do Tua. Voor de lunch houden we halt bij het eenvoudig ogende eethuis Segredos do Douro, tegenover het treinstation van Pinhão. Zodra de kastelein een bordje met opvallend smakelijke tapas op tafel zet en de lokale wijn in de glazen fonkelt, weten we dat we goed zitten. Na het eten bewonderen we de tegeltableaus met romantische wijntaferelen op de stationsmuren en dalen af naar de rivier. Hoog tijd om het water op te gaan.

We kunnen zelf op pad met een kajak, maar kiezen toch voor een tochtje met een traditioneel houten schip. Een stuk verstandiger, want na een maaltijd met wijn in de Douro-vallei kun je je beter láten varen.

-dorpen als Peso da Régua en Pinhão brengt. Scheep gaan in Porto kan ook. Voor een boottocht op de Douro, van 50 minuten tot een dag, kun je terecht bij Cruzeiro das 6 Pontes (www. douro.com.pt). In de vallei zelf zijn rondvaarten mogelijk in onder meer Pinhão. Pipadouro biedt rondvaarten van circa twee uur, met een glas wijn of port. Je kunt ook vanaf vier personen terecht voor een tochtje op maat, al dan niet met maaltijd of proeverij en het is zelfs mogelijk om op een schip te overnachten (B&B). Kijk voor tijden en prijzen op www.pipadouro.pt. Een sfeervol tochtje met een traditioneel schip, de rabelo, maak je via Magnífico Douro: www.magnificodouro.pt.

PRAKTISCH Bij Porto mondt de Douro uit in zee en de stad is een goede basis voor een tocht op of langs de rivier. Met de trein bijvoorbeeld, die je dicht langs het water naar leuke wijnstadjes en

DROMEN TUSSEN DE WIJNSTOKKEN Alles ademt wijn op de quinta van de gebroeders Almeida: de wijnvelden rond het huis op de hellingen boven de Douro, de historische zwart-witfoto’s van de druivenpluk in de lobby en zelfs de shampoo en douchegel zijn gemaakt op basis van druiven. Toch wordt hier geen wijn meer gemaakt, vertelt Carlos Almeida. ‘Een quinta in de buurt verwerkt onze druiven en wij concentreren ons op het ontvangen van toeristen.’ Dat ze dat op Quinta de Santo António goed doen, blijkt wel uit de lovende reacties van gasten online. En ook wij voelen ons er thuis. Dat wil zeggen, nadat we eerst de smalle weg met haarspeldbochten naar het huis hebben bedwongen. Vanaf € 95 voor twee personen met ontbijt (www.quintasantoantonio.pt).

VLOT• | 15 12-13-15_doen.indd 15

12-12-17 15:39

EENPITTER IN DE OLIE Bij mooi weer straalt de gele stuurhut als de zon zelf. Bij rotweer frist de lichtgroene scheepskop de grauwheid van het water op. De bunkerboot van Willem brengt olie én vrolijkheid naar onze ligplaats. Op het bunkerstation ‘Neerlandia Scheepsservices’ is het niet anders. Daar liggen we een kop koffie langer aangemeerd dan het tanken van ons schip de Alfons Marie duurt. Om bij het wegvaren altijd achterom te kijken. Naar een stralend, drijvend eiland. Waar het ruikt hoe het leven hoort te ruiken: naar schip.

Door Corine Nijenhuis

Je zou Willem Rinsma een parlevinker kunnen noemen. Maar dan wel eentje met een specifiek product: olie. Zoals schippersvan-weleer konden smachten naar levensmiddelen, zo kunnen schepen-van-vandaag snakken naar diesel. Vooral als de winter invalt en de tank haast leeg blijkt. Dan klinkt in de stuurhut van olieboot Neerlandia het gepiep van een telefoon. Of Willem, alsjeblíeft, langs kan komen. Anders zitten de woonbootbewoners in de kou. Hij kan er om grinniken. Het hoort bij de klantenkring die hij bedient.

Die klantenkring is breed, Willems vaargebied is uitgestrekt.

Hij bunkert schepen in Amsterdam en Haarlem, maar gaat ook ver het IJsselmeer op. Hij brengt diesel naar Weesp en Muiden en een paar keer per jaar naar Vinkeveen. Niet altijd handig voor een eenpitter. Maar het zijn veelal klanten uit de begintijd, en ze afstoten omdat ze te ver weg liggen, dat doe je niet: ‘Dat heet loyaliteit.’

Die ‘begintijd’ begon in 2000. Toen besloot Willem zijn leven als charterschipper op de Oostzee te verruilen voor een bestaan op een vaste plek. De reden was de geboorte van zijn dochter Maaike. Die wilde hij zien opgroeien en dan niet alleen ná het

vaarseizoen. Haar meenemen op de zwerftochten met zijn koftjalk was geen optie: ‘Dan word je opgevoed door twintig wisselende toeristen.’ Maar dat nieuwe bestaan moest wel watergerelateerd zijn. En zelfstandig. En afwisselend. Hij sprak erover met een vriend die werkte bij een bunkerbedrijf. In eigen tijd voorzag die een deel van de Amsterdamse woonboten van diesel, een niche in de markt. Willem zag de mogelijkheden.

Hij rondde in de wintermaanden zijn Groot Vaarbewijs af, deed de verplichte cursus voor het vervoer van gevaarlijke stoffen en nam het tankertje over. Hij noemde het Neerlandia, naar zijn chartertjalk en schilderde het groen met geel. En toen zat Willem in de olie.

Hij begon met de woonboten. Willem raakte graag gezien. Hij kwam altijd en schreef bovendien nota’s uit voor stookolie. Maar die klantenkring was te klein om te overleven. En dus verbond hij zijn oude en nieuwe bestaan: hij ging charterzeilschepen bunkeren, in Monnikendam en Enkhuizen. En dat doet hij nog steeds. Dat kan logistiek lastig zijn. Soms vaart hij bij het Paard van Marken als de telefoon piept: een binnenvaartschipper die meldt met een uurtje bij de Oranjesluis te liggen. Maar Willem

16 | VLOT•

16-17_corine.indd 16

12-12-17 15:41

INTERVIEW

is een man van kiezen of delen, dus is omdraaien geen optie.

Een bunkerend leven is een bewegend leven. In zeventien jaren veranderde er flink wat. De klantenkring groeide aan met binnenvaartschepen en sleepboten. Er kwam een bunkerstation voor de pleziervaart: een dekschuit met pomp en winkel. Een ark ernaast om op te wonen. Al zou je kunnen spreken van een ‘aanpasark’. Willem heeft het complete object in een stalen dekschuit laten zakken om de woning stabieler te maken. Op het open water van het buiten-IJ kan het stevig klotsen. ‘Dan kwam er zo’n Zierikzeeër voorbij met een hekgolf erachteraan. Dan bewogen vloer en tafel onafhankelijk van elkaar.’ Ook kwam er een tweede olieboot bij, de Maaike. Kleiner en handzamer dan de Neerlandia.

Alles tezamen nogal veel voor een bunkerman alleen. Zeker sinds veel beroepsmatige oliegebruikers belaste ‘blanke’ diesel

moeten tanken in plaats van onbelaste ‘rode’. In Amsterdam is Willem de enige die blanke diesel met zijn bunkerboot levert.

Maar alleen met de Neerlandia, de Maaike heeft rode diesel op voorraad. ‘Dat is een logistieke ramp.’ Het komt regelmatig voor dat hij terug moet om van schip te wisselen. Toch levert het blank-rooddebacle ook wat op. Andersoortige klanten bijvoorbeeld. Een bouwbedrijf met een kraan op een eiland dat opgespoten wordt. De bewoners van het eiland Pampus, en het restaurant op het vuurtoreneiland bij Durgerdam. De vreemdste was het VOC-schip Amsterdam. Het houten museumschip werd tijdelijk verlegd naar een plek zonder elektriciteit. Om de pompen te laten draaien, werd een aggregaat gebruikt. ‘Dat vond ik geweldig, een motorloze zeventiende-eeuwse Oost-Indiëvaarder olie leveren.’ Vooral op zondag, toen het schip water maakte en de aggregaattank leeg was.

Het is een mooi leven, maar niet zonder risico. De zomers zijn ontspannen, maar Willem ziet steevast tegen de winter op. Die gaat gepaard met gladde dekken, bevroren trossen en motoren die niet willen starten. Met vastliggen in het ijs, waardoor zijn halve dag naar de knoppen is. En met glijpartijen, waarbij het soms maar net goed gaat. ‘Het is hartstikke leuk werk, maar het komt wel op je lijf aan.’ En Willem mag zich dan een jonge God voelen: ‘Ik ben wel 64.’ Opnieuw is het tijd zijn huidige bestaan te verruilen. Neerlandia Scheepsservices staat te koop.

Willem wil in Friesland iets nieuws beginnen. Wat, dat weet hij nog niet precies. Alleen niets onder gezag. Want daar is Willem ongeschikt voor. ‘Niet dat ik vreselijk moeilijk ben hoor. Maar ik wil het wel graag zelf bepalen.’

Neerlandia staat te koop.

Meer info: Scheepsmakelaardij Fikkers, Groningen.

VLOT• | 17

16-17_corine.indd 17

12-12-17 15:41

VAN DER WOUDE DE GRAAF

ADVOCATEN mr. A.P.W. Tonen & mr. dr. M.F. Vermaat

Specialisatie Fotoreportage!

Binnenkijken in deze waterwoning in Vinkeveen?

Ga naar www.spruytwaterwoningen.nl

Woonbotenrecht

Bart Tonen & Matthijs Vermaat zijn gespecialiseerd in de juridische problemen die bij het wonen op het water kunnen ontstaan.

Wij kennen de woonbootwereld uit eigen ervaring en schrijven daar regelmatig over. Daarnaast kunnen wij over veel andere zaken adviseren. Bijvoorbeeld over huurcontracten met de eigenaar van de ligplaats/de oever, de koop of verkoop van de woonboot, maar ook als het gaat over de nutsvoorzieningen of de schadeafwikkeling met de verzekeraar.

U kunt bij ons kantoor ook voor problemen op ander gebieden terecht zoals strafrecht, sociale zekerheid, personen en familierecht, civiel recht, arbeidsrecht en vreemdelingen recht.

Van der Woude De Graaf Advocaten Willemsparkweg 31 1071 GP Amsterdam t: 020 - 676 66 90 f: 020 - 676 66 95 Windas 6, 8441 RC Heerenveen Tel. 0513 671 284 | E-mail: info@spruytwaterwoningen.nl www.spruytwaterwoningen.nl

e: info@woudegraaf.nl w: woudegraaf.nl

• Gevelbekleding specialist in Western Red Cedar en Profort kunststof.

• Dakbedekking, onderhoud en verbouw van uw woonark/woonschip.

• Afmeersystemen, afmeerbeugels en lichte beschoeiingen.

• (Drijvende) terrassen en omlopen in hout en/of kunststof roosters.

• Rioolpompen (Jung, KSB en Homa), installatiewerk, NUTS voorzieningen en vorstbeveiliging.

• NIEUW: SCHILDERWERKZAAMHEDEN VAN GEVELS EN KOZIJNEN!!

• Meer dan 375 particuliere opdrachtgevers, diverse gemeenten en overheidsinstellingen, banken, makelaars en verzekeraars.

• Wij hebben een speciale regeling getroffen met AGV/Waternet, hierdoor hoeft u de eventuele subsidie voor de rioolpomp installatie niet meer zelf voor te financieren!!

Boot Klussers, www.bootklussers.nl, info@bootklussers.nl, tel: 06-24885680, tel: 06-17792083.

Column Mathieu Custers Mathieu Custers is jurist en woont sinds 1977 op een woonboot, eerst in Amsterdam en nu in Utrecht. Hij is jarenlang actief geweest in het Amsterdams Boten Comité.

GETEMD Ik woon al veertig jaar op het water en ben er aan gewend geraakt dat om de zoveel jaar de woonbootregels op de schop gaan. Nieuwe wethouders, raadsleden en ambtenaren gaan er dan eens lekker fris tegenaan. Zoals destijds in Amsterdam een wethouder die bij zijn aantreden zei dat hij de woonbootbewoners wel even zou temmen, omdat ze te veel vrijheid op het water genoten.

Op woonbotengebied heb ik in die veertig jaar alles al wel een keer meegemaakt. Zou je zeggen. Maar begin dit jaar werd ik toch verrast.

Dacht ik dat ik al vijftien jaar in Utrechts gemeentewater lag, kreeg ik een brief van de gemeente dat ik in Rijkswater blijk te liggen.

Anders gezegd: mijn gemeentevergunning is al vijftien jaar van nul en generlei waarde. En het daarop gebaseerde liggeld is dus – maar dat stond er niet bij – onterecht in rekening gebracht. In juridische termen: ‘onverschuldigd betaald’. Ik zou het natuurlijk kunnen terugvragen. Maar ja. Ik ben inmiddels mijn actiebloed een beetje kwijt. Ik ben getemd, vrees ik.

De gemeente verwees mij naar Rijkswaterstaat. Met hen kon ik een huurovereenkomst afsluiten. Daarbij zei de gemeente nog wel terloops dat het liggeld (in dit geval de huur) bij Rijkswaterstaat wat hoger ligt. Ik wist meteen: dat wordt gedoe.

En het wérd gedoe. Want zo tam was ik nou ook weer niet. In het huurcontract van Rijkswaterstaat stond namelijk dat de staat tussen-

tijds kon opzeggen bij overlijden van de huurder. Dat kun je niet maken vind ik, en dus schreef ik een brief naar Rijkswaterstaat.

Ik werd met een hoop algemeenheden het bos in gestuurd. Maar ja, ik ga toch echt geen contract ondertekenen dat juridisch niet deugt.

Dus met mijn laatste beetje strijdlust een brief op poten teruggestuurd. Rijkswaterstaat belde. Mijn partner nam op. Wat was nou eigenlijk het probleem, vroeg Rijkswaterstaat.

‘Waarom ondertekent uw man niet? De buurman heeft al ondertekend.’ En: ‘Als uw man zo moeilijk blijft doen, volgen er andersoortige brieven.’ ‘Andersoortige brieven?’, vroeg mijn partner, ‘zei u nou andersoortige brieven? Wat bedoelt u daarmee?’ Ik weet niet wat ze nog meer heeft gezegd, maar er volgde zowaar een duidelijk antwoord per brief én een kleine aanpassing in het contract waarmee wel te leven viel. Toch nog een overwinning. Maar een huurprijsgewenning zoals de bootbewoners aan het Merwedekanaal kregen, zat er niet in.

Want dat was voor bestaande ligplaatsen. En mijn ligplaats was een nieuwe. Nou ja.

Ik heb me er bij neergelegd. Getemd, hè. Ik heb wel ‘voorlopig akkoord’ op het contract gezet. Dat was de laatste stuiptrekking van mijn actievoerende leven. Maar wel een belangrijke. Want je weet maar nooit wat er gebeurt. En dat ik dan toch weer ten strijde trek.

Dit was trouwens ook mijn laatste column voor VLOT. Als je getemd bent, kun je geen pittige columns meer schrijven.

VLOT• | 19

19_column.indd 19

12-12-17 15:43

Dol op Friesland De Britse Alison Alderton en haar man Roger Harrington wonen met hun beagle Buster op een ‘Dutch barge’ van 15 bij 3 meter. Alison vertelt hoe ze op doorreis van Engeland naar Denemarken verliefd werden op Friesland.

Toen Roger een baan aangeboden kreeg in Denemarken besloten we er met ons varend woonschip Lily naartoe te gaan. We wilden eerst naar Nederland varen, maar vlak voor de reis werd Buster ziek en daarom besloten we ons schip naar Harlingen te laten transporteren en dan verder te varen. Maar Roger en ik raakten zó gefascineerd door Friesland dat we er uiteindelijk twee jaar zijn gebleven.

Zelf schrijf ik over de waterwegen in Europa, dus ik ben niet gebonden aan een werkplek. Maar Roger had zijn verplichtingen in Denemarken. Daarom woonden we niet fulltime op het schip. Als wij in Denemarken waren, lag Lily in It Skipjagersgat in Westergeest, vlakbij het prachtige stadje Dokkum. Als het even kon, waren we aan boord. We voeren door heel Friesland, naar Groningen, Drenthe en Overijssel. De Turfroute werd onze favoriet, maar we waren ook veel in natuurgebied de Alde Feanen. Naar twee jaren verlieten we Nederland dan toch, en voeren Duitsland binnen via het HarenRütenbrock-Kanal. Op naar Berlijn, waar we een zeer koude winter beleefden in het plaatsje Köpenick. In het voorjaar waren we dan eindelijk via de Baltische zee op

weg naar Kopenhagen. We bleven een tijdje in Roskilde Fjord, zo dicht mogelijk bij Rogers werk. Dit jaar voeren we naar Zweden en nu ontdekken we hier alle waterwegen. Maar we willen graag weer een keer naar Nederland. We zijn zo enthousiast over Friesland. Het ene moment vaar je over een groot meer of druk kanaal met veel vrachtschepen en dan opeens ben je helemaal alleen op een smal water omgeven door riet, weg van de drukte. Magisch.

Alison Alderton Alison is bezig met een boek over twaalf jaar reizen over waterwegen in Engeland, Ierland en Europa: Boating with Buster. Het verschijnt in 2018. www.alisonalderton.com

Ook een mooi, grappig of bijzonder verhaal?

Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

20 | VLOT•

20-21_lezersverhaal_anderhalvepag_plushalveadv.indd 20

12-12-17 15:43

Schade of lekkage aan uw woonark?

Wij repareren, adviseren en zorgen weer voor een optimale constructie en zorgeloos woonplezier.

• Betonreparatie • Injecteren • Inspectie • Vrijblijvende offerte Kompaan Vochtwering Sonnegaweg 34 8478 HD Sonnega Tel. 0561-613505 06-12944478 info@kompaanvochtwering.nl www.kompaanvochtwering.nl

Winder Pomptechniek is gespecialiseerd in de installatie, onderhoud en service aan alle typen vuilwaterpompen in souterrains, woonarken en huizen.

Daarnaast installeert en onderhoudt Winder Pomptechniek grotere pompunits in bedrijven.

U kunt bij ons terecht voor advies, onderhoud en service, storingen en installaties van alle merken vuilwaterpompen.

Ten oosten van Berlijn in de rivier de Spree staat de Molecule Man, een beeld van Jonathan Borofsky. Het is gemaakt van aluminium, is ruim 30 meter hoog en weegt zo’n 45.000 kilo. Borofsky werd geïnspireerd door het menselijk lichaam en de

winder pomptechniek Passie voor Pompen

wonderbaarlijke werking van moleculen: ‘Mensen zien er sterk uit, maar zijn gemaakt van een moleculaire structuur die zelf weer is opgebouwd uit eigenlijk niets anders dan water en lucht.’

Frank Winder | Tel: 06-22222531 | info@winderpomptechniek.nl

www.winderpomptechniek.nl

Ook elders in de wereld zijn versies van deze sculptuur te zien.

VLOT• | 21

20-21_lezersverhaal_anderhalvepag_plushalveadv.indd 21

12-12-17 15:44

BOSTON BAY MARINA:

‘BEST KEPT SECRET’ En daar sta ik dan, in Boston. Ik weet zeker dat hier ergens woonboten liggen, maar ik kan ze niet vinden. De mensen die ik aanspreek op straat halen hun schouders op. Uiteindelijk stop ik bij een pompstation pal voor de Andrew McArdle Bridge en vraag de eigenaar: ‘Er móeten hier ergens woonboten liggen, enig idee wáár?’

Zijn antwoord: ‘Houseboats? Zegt me niks, die liggen hier niet.’ Maar als ik terugloop naar de auto, zie ik ze opeens. Woonboten! In alle kleuren en maten, op nog geen 200 meter van het pompstation.

Door Renate Meijer

22 | VLOT• 22-23-24_boston.indd 22

12-12-17 15:45

D O B B E R E N OV E R D E G R E N S

Roger op zijn voordek.

Het toegangsweggetje naar de woonboten lijkt nog beter verstopt dan hier in Nederland vaak het geval is. Maar als ik via een onverhard kronkelpad uiteindelijk bij het water kom, is er een heuse scheepse toegangspoort naar een jachthaven. Met eigen parkeerplaatsen en veertien prachtig vormgegeven brievenbussen. Ik parkeer de auto en zie drie afgesloten steigers met gietijzeren hekken ervoor. Op slot. Alle drie. Maar gelukkig zijn bootbewoners overal hetzelfde: ik zie iemand lopen en roep ‘joehoe’. Er wordt gereageerd. Ik vertel dat ik een magazine maak voor bootbewoners in Nederland en word meteen hartelijk ontvangen. En ik krijg de codes van de toegangspoorten.

Deze plek is zo kleurrijk: de brug heeft een intens bruine roestkleur, de oude bouwschepen zijn zo mogelijk nóg roestiger, de nieuwe boten glanzen en de spierwitte zoutbulten aan de overkant doen in de zon bijna zeer aan je ogen. Iets verderop ligt een groen broedgebied en daarnaast is een park met bankjes. In deze jachthaven kun je niet alleen wonen, maar ook vakantie vieren: een aantal

woonboten is te huur, voor 1250 dollar per week. Bob, de eigenaar van de jachthaven, heeft ontdekt dat er vraag naar is en bouwt nu zelf deze woonboten. Met zonnedek, want daar zijn toeristen gek op. Met sommige boten kun je varen, maar dat gebeurt weinig. Ik vertel hem dat ik even heb moeten zoeken naar deze plek. Lachend zegt hij: ‘For many years Boston Bay Marina has been called “The harbors best kept secret”.’ Ik geloof ’m meteen.

De bewoonster van mijn in één oogopslag uitgekozen lievelingsplek is Jessica Cook. Haar woonboot op drijvers ligt op de kop van de laatste steiger. Ze heeft een fantastisch uitzicht over de rivier. En met haar bijbootje is ze zo in het centrum. Omdat ze met twee luid blaffende (en vooral opspringende) honden woont, klets ik met haar vanaf de steiger. Ze vertelt dat ze hier nu een jaar woont, en met veel plezier. Haar boot is goed geïsoleerd en van alle gemakken voorzien. Tijdens een fikse storm afgelopen maart sloeg de stroomkabel een keer los, maar verder ervaart ze hetzelfde comfort als in haar voormalige appartement. De grote in>>>

VLOT• | 23 22-23-24_boston.indd 23

12-12-17 15:46

dustrieboten die voorbij komen, zorgen amper voor golfslag. Als de watertank leeg is, komt Captain Easy met zijn waterboot langszij. Ze betaalt voor deze plek ongeveer 5000 euro liggeld per jaar. Goedkoper en mooier kan ze in Boston niet wonen, verzekert ze me. Ze is erg enthousiast, neemt me letterlijk bij de hand en introduceert me bij verschillende booteigenaren. Ik mag overal even binnenkijken. De boten zijn erg verschillend en de bewoners ook. De namen van de boten – of de verlangens van de eigenaren – lijken misschien nog wel het meest op elkaar: Jackpot, Endless Summer en ga zo maar door. Woonboten én recreatieboten waarop wordt gewoond, wisselen elkaar af. Het getik van de touwen tegen de masten klinkt me bekend in de oren. Als ik mijn ogen dicht doe, waan ik me zo weer in die jachthaven in Friesland waar ik ooit woonde – en meteen voel ik me thuis.

De op een na laatste boot van de eerste steiger wordt bewoond door Roger. Ik schat ’m halverwege de zeventig. Hij zit in z’n blote bast op zijn voordek. Boven zijn stoel hangt de tekst ‘World Headquarters’ en zijn biertje staat achter een soort isolatiebord: ‘I like cold beer’. Zijn begroeting ‘cheers mate’ verraadt dat hij Australische roots heeft. Hij vertelt enthousiast dat hij al achttien jaar op deze plek woont. Hij kan zich geen leven op het land voorstellen. De stickers op de zijkant van de boot laten zien dat

zijn drijvende woning ook dit jaar weer alle keuringen heeft doorstaan.

Trots laat hij me z’n boot zien. Een boot waarop wordt geleefd.

En die wordt onderhouden door een man die zoveel mogelijk op het dek wil zitten. Het eerste wat Roger wil zien als hij wakker wordt, is water. Daarom staat het bed in de kleine slaapkamer op hoge poten. De boot heeft smalle trappetjes en kleine vertrekken, een woonkamer, een mannenkeuken, een werkkamer met gereedschap en als hij een beetje opruimt heeft hij zelfs ruimte voor logés. Aan de wand zie ik foto’s van een jonge Roger. Op een boot. Zijn tomatenplantjes op de steiger doen het goed. Ze staan naast een zelfgemaakte vangkooi waarmee hij af en toe kreeft vangt. Veel meer doet hij niet want hij heeft genoeg gewerkt in zijn leven en hij wil voornamelijk genieten van de rust. Hij kan uren zitten kijken naar de activiteiten op en onder de brug. En dat doet hij dan ook. De vliegtuigen die best laag over vliegen, deren hem niet. ‘Ik hoor ze amper – en alles is beter dan toeterende auto’s en schreeuwende mensen.’ Voor hem valt het geluid van een 747 onder de categorie ‘luidruchtige meeuw’. En ook daar wordt hij niet wakker van.

De brug gaat weer omhoog, voor de zoveelste keer deze dag. De toeter klinkt best hard vind ik. En Roger? Die vindt dat ik niks gewend ben.

24 | VLOT• 22-23-24_boston.indd 24

12-12-17 15:46

SCHEEPSJOURNAAL

Laatste dagen Corine Nijenhuis, ruimtelijk vormgever, schrijver en blogger, kocht met haar vriend een vrachtschip ‘uit het werk’: de Henriëtte, een stalen klipper uit 1901. Ze verbouwden haar tot varend woonschip en gaven haar haar doopnaam terug: Alfons Marie. Corine heeft een biografie geschreven over het schip: Een vrouw van staal. www. corinenijenhuis.com

Het jaar is haast gedaan. Nu het winterseizoen is binnengemarcheerd, suist de houtkachel en tinkelt het licht in het ruim van de Alfons Marie. Wij leven de koude maanden riant in haar scheepsbuik. Tenzij er gevaren wordt.

Dan stoken we de dieselkachel in de roef op en leiden een verkleind bestaan in de stuurhut met zicht op staalgrijs water en witte oneindigheid. Verlichte dagen aan het einde van het scheepsjaar.

De eerste keer weet je niet of iets traditie wordt. Varen op laatste dagen bijvoorbeeld. Die eerste keer was noodzaak.

Alfons Marie – toen nog Henriëtte – lag op een Noordse werf. Daar transformeerde ze van vrachtschip tot woonschip, dat willen zeggen, op staalkundig gebied en elektrotechnisch niveau. IJzige venijnwind blies die decembermaand door de gaten van de nog niet geplaatste patrijspoorten, de nieuwe stuurhut was behangen met ijsbloemen omdat de glasfabrikant geen maat kon meten.

Dit wat betreft haar buitenwerk. Haar binnenwerk werd niet minder radicaal aangepakt. Want het hart van ons schip mocht dan standvastig kloppen, de aanleg van een modern aderstelsel was noodzakelijk. Haar hele elektrische systeem werd vernieuwd.

Het transformatieproces was in volle gang toen wij ons verlangen kenbaar maakten. Met kerst wilden we in de thuishaven liggen. Voor iets dat zowel traditie als weddenschap was. Het eerste omvatte een jaarlijks gevierd kerstdiner met vriendengroep, het tweede de afspraak dat het ditmaal bij ons aan boord zou zijn. De werfmannen keken ons enkel aan, het idee alleen al was te bezopen om de schouders over op te halen.

Twee weken later voeren we weg.

We werden nagekeken door de werfmannen. Een zwart rijtje mensfiguren, onbeweeglijk aan-

eengesmeed in het harde tegenlicht. Pas toen we de brug door waren, waagde de lasser het ons na te wuiven.

We hadden hen opgezweept als slaven om het mogelijk te maken het IJsselmeer over te varen. Ruim en stuurhut waren amper een dag voor vertrek betiteld als wind- en waterdicht. De elektromannen hadden geweigerd zich te laten opjagen. Toen we de motor startten, bleven ze onaangedaan knutselen aan de bedrading die samenkwam in een kast in de stuurhut. Pas toen we de eerste lijn losgooiden, stapten ze van boord. Maar ondanks hun zwijgende afkeuring hadden ze een nooddashboard gemaakt en werkten de hoogstnodige elektrische systemen. Navigatie hadden we echter niet. Dat losten we op met een gps-ontvanger die er weliswaar ouder uitzag dan Metusalem zelf, maar ons, volgens de eigenaar, veilig over open water zou helpen.

Het IJsselmeerwater had de grauwheid aangenomen van de lucht die erboven hing. Als je je ogen toekneep, leek alles in elkaar over te vloeien tot een troebel grijs waarin de horizon opgelost was en de tijd verdwenen. Maar de wind stond gunstig en de verte lonkte, het hart van Alfons Marie klopte van verlangen, het geluid klonk door in de cadans van de motor. Het resoneerde in de machinekamervloer, trilde onder onze laarzen, kroop omhoog in onze benen, om op te stomen naar díe plek in het lichaam waar hunkering huist als een hongerige zwerfhond.

We arriveerden laat aan overzijde. We waren de koers kwijtgeraakt omdat de gps uitviel. We hadden motorpech gehad die alleen provisorisch en met gevloek kon worden opgelost. We waren koud en nat tegen de tijd dat we in het donker hadden aangelegd aan een van God en alleman verlaten kade in een schijnbaar vergeten Zuiderzeedorp. Maar we waren nog iets. Noem het aangeraakt.

Besmet zo je wilt. Als varen een virus is, dan is laatste-dagen-varen een ongeneeslijke ziekte. Een behaaglijke ziekte van weemoed en verlangen. Mijn vingers houden de contactsleutel al vast.

VLOT• | 25 25_corinenijenhuis.indd 25

12-12-17 15:47

ENERGIENEUTRAAL MET WARMTEPOMP

Anderhalf jaar geleden kochten Sandra en Erwin de ark van Sandra’s ouders aan het Jaagpad bij de Schinkel in Amsterdam. Sandra is op die plek opgegroeid, haar ouders wonen er al bijna veertig jaar. En ze blijven er wonen, met z’n vieren nu, twee generaties in een woning. Wel heeft de oude ark begin 2017 plaatsgemaakt voor een nieuwe. En die is helemaal energieneutraal.

Door Aukje van Bezeij

Korte tijd woonden ze er met z’n vijven, maar de zoon van Sandra en Erwin is het huis uit. De ouders wonen beneden, waar alles gelijkvloers is. Erwin en Sandra wonen boven. De echtparen hebben beide een eigen woonkamer en slaapkamer, maar andere ruimtes als keuken, badkamer, gang en trap delen ze. Sandra: ‘Wij moeten naar beneden voor de badkamer en de keuken.

Mijn ouders naar boven voor de wasmachine.’ Die gedeelde keuken is ook een bewuste keuze. Het is gezellig, en samen koken is heel energiezuinig. ‘We koken voor beide gezinnen in één keer en meestal ook nog voor twee dagen. Dat kost minder elektriciteit en minder menselijke energie.’

Dat de nieuwbouw energieneutraal moest worden, was voor Sandra en Erwin meteen duidelijk. De 21 zonnepanelen aan de buitenkant wijzen op milieubewuste bewoners. Binnen is de enige zichtbare duurzame ingreep een infraroodpaneel boven de bank. Maar dat is een extraatje. Het basisconcept is onzichtbaar en eenvoudig: goede isolatie in combinatie met zonnepanelen en een warmtepomp.

Voor die warmtepomp is in de bak een leidingstelstel aangelegd. Sandra: ‘Toen ik dat voor het eerst zag, tijdens de bouw, was het even schrikken. Ik dacht: in de bak hebben we toch geen vloerverwarming?’ Wel op de twee andere verdiepingen, maar de bron van de warmtepomp ziet er dus net zo uit. Hoe het werkt? Door de buizen loopt een vloeistof (koudemiddel) met een bijzonder laag kook- of damppunt. In dit geval is een temperatuur van drie graden in de bak al voldoende om de vloeistof te laten verdampen. De warmtepomp verhoogt vervolgens de druk. Daardoor stijgt het kookpunt en dus ook de temperatuur van de damp, maximaal tot zo’n 65 graden Celsius.

Wanneer de damp de gewenste temperatuur heeft, zorgt het systeem voor condensatie. De vloeistof kan de gewonnen warmte nu afstaan, bijvoorbeeld aan water dat je opslaat in een buffervat. Erwin: ‘Wat de warmtepomp zowel energetisch als financieel interessant maakt, is dat hij gemiddeld 20 procent elektriciteit gebruikt om daar 100 procent warmte van te maken.’

Omdat de woning bijzonder goed geïsoleerd is, volstaat een temperatuur van 23 tot 30 graden Celsius voor de vloerverwarming.

26 | VLOT• 26-27_energie.indd 26

12-12-17 15:48

BOUW & TECHNIEK

Het tapwater krijgt een temperatuur van 56 graden. Eens per week zorgt het systeem er automatisch voor dat de temperatuur stijgt naar 65 graden, dit om legionellabesmetting te voorkomen.

De warme kraan in de keuken staat zo ver van het vat dat het warmteverlies te groot zou zijn. Daar verwarmt een instant heater, een klein elektrisch apparaat, direct het koude kraanwater.

Prettig zijn de constante temperaturen die per ruimte regelbaar zijn. Het infraroodpaneel, bedoeld om het lokaal net iets warmer te maken, is bij Sandra en Erwin nog niet aan geweest. Beneden wel, maar dat had ook te maken met het inregelen, zegt Erwin. Hij heeft inmiddels de temperatuur van het water in de leidingen aangepast. Hoe warm dat water nu is? Erwin zoekt het uit. Op zaterdag 2 december, als het in Amsterdam mist en licht vriest, is de temperatuur van het water voor de vloerverwarming 27 graden. Daar brand je je voeten niet aan, maar je voelt het nu wel. Binnen is het 21 graden.

Voor niets gaat de zon op. De extra kosten voor de ‘ambitie energieneutraal’ waren zo’n 34.000 euro. ‘We hebben niet gerekend met terugverdientijden, dit wilden we gewoon. En toch, op een

dag betaalt de investering zich uit. Omdat je energiekosten naar beneden gaan. Dankzij een subsidie voor de warmtepomp is dat al over zo’n vijftien jaar. En voor de panelen hebben we de onderneming Albatros Jaagpad Energie opgericht, waardoor we eenmalig de btw hebben kunnen terugvragen aan de Belastingdienst.’

Nog dingen die ze achteraf anders hadden willen doen? ‘Misschien een zonnepaneel minder’, zegt Erwin, ‘om plaats over te houden voor een windturbine. Want het waait hier vaak, ook ’s nachts en in de winter als je de elektriciteit het hardst nodig hebt.’ Waar de bewoners blij van worden zijn steeds weer nieuwe records. Erwin: ‘Ik werk in de automatisering, ik ben een beetje een nerd. We kunnen op onze computer elke vijf minuten aflezen hoeveel we hebben opgewekt. Via de website van www.pvoutput.org kun je grafieken zien over je opbrengst en verbruik. Er zijn dagen waarop we meer opwekken dan verbruiken.’ Sandra: ‘Het is ook een prettig idee dat we niet meer aan het gas gekoppeld zitten. Als ik op het journaal berichten zie over mensen in Groningen en de aardbevingen, dan denk ik, daar doen wij niet aan mee. Niet meer.’

VLOT• | 27

26-27_energie.indd 27

12-12-17 15:48

VASTE VRIEND OPROEP Graag komen wij in contact met bootbewoners die níet akkoord zijn gegaan

Ineke Vlot… met zo’n achternaam móet je natuurlijk wel Vriend van VLOT zijn. Samen met Gijs woont ze al 15 jaar op het water in Amsterdam. Ze schrijft: ‘VLOT heb ik altijd een leuk blad gevonden, dus een aantal jaren geleden besloot ik 10 euro over te maken. Onlangs heb ik dat via een automatische incasso geregeld, nu kan ik het niet meer vergeten. En ik ben eindelijk “vaste vriend”. Natuurlijk is het extra leuk omdat het een klein beetje “mijn” blad is.’

met de drastische huurverhoging uit 2011 van het Rijksvastgoedbedrijf. Op korte termijn gaan de eerste rechtszaken hierover lopen. Op onze woonbootlocatie Zijkanaal B in Velsen hebben wij een vereniging opgericht: Vereniging Behoud Fatsoenlijke Huur. Wij hebben veel overleg met de LWO over dit onderwerp. Landelijk gezien zouden er meer dan honderd woonboten niet akkoord zijn met de huurverhoging. We willen graag ervaringen delen met deze woonbootbewoners. Met elkaar staan we sterker!

Reacties graag naar rvob.zijkanaal.b@gmail.com

KNUTSEL

Doormidden zagen

Een idee van Anneke Robbertsen van woonschip de Robbedoes.

Voor iedereen die ook zo’n houten vuurtoren heeft en niet weet wat hij ermee moet doen.

Rood aan bakboord

Groen aan stuurboord

Schilderen in rood en groen

28 | VLOT•

28-29_vlotkort.indd 28

12-12-17 15:49

KO R T & V L O T

OPROEP!

NAAMBORD

Beste waterbewoner,

VERKIEZING WOONBOOT VAN HET JAAR 2017

VLOT heeft je nodig!

Ik hoor graag wat je van het blad vindt. En ik ontvang heel graag tips, verhalen en foto’s. Maar financiële steun is ook meer dan welkom om dit kosteloze blad vier keer per jaar bij je op de mat te laten vallen.

Dus: draag je VLOT een warm hart toe? En wil je een bijdrage leveren aan de productiekosten? Word dan Vriend van VLOT voor maar 10 euro per jaar (je mag natuurlijk ook meer overmaken). Je krijgt daarvoor exclusieve kortingen op producten en arrangementen die worden aangeboden in het magazine en op de website.

Ga naar www.vlotmagazine.nl en vul het formuliertje in!

De naam Dol-Fijn komt van ons zeilschip, dat heette Dolfijn zonder streepje. Toen we deze ark in 2000 kochten heette die naar de vorige eigenaren. Wij hebben hem toen DolFijn genoemd – met een streepje, in de zin van ‘dol’ en ‘fijn’ om hier te wonen. De borden heeft mijn man Gijs gemaakt van Forex (hardschuim).

Gijs en Tineke Kerszemaker, Zaandam Ook een bijzonder naambord? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl

WOONBOOT VAN HET JAAR 2017

Ben je een nieuwe woonboot (staal of beton) aan het bouwen? Of wordt je bestaande boot grondig gerenoveerd? Geef je dan op voor de verkiezing van de Woonboot van het jaar 2017.

De enige voorwaarde: je woonboot moet in 2017 opgeleverd zijn. Stuur tekst en foto’s naar mail@woonbootvanhetjaar.nl. Inzenden kan tot 31 januari 2018.

Vrolijke groet en veel dank,

MET PLEZIER

We zijn adverteerder en zeer te spreken over VLOT! De klanten die wij bezoeken ook. Het blad wordt met plezier gelezen en belandt niet bij het oud papier. Dat is vast een keer leuk om te horen!

Martin Kompaan (Kompaan Vochtwering)

VOCHTSCHADE

Als trouwe lezers van VLOT bewaren we de exemplaren als naslagwerk. Nu is over de laatste VLOT een kop thee gegaan. Is het mogelijk een nieuw exemplaar na te sturen?

Wouter Posthumus, Amsterdam Natuurlijk! Hij komt eraan.

WORD VRIEND VAN VLOT VLOT• | 29

28-29_vlotkort.indd 29

12-12-17 15:49

KLEIN BUDGET, GROTE DROOM Jacob Alkema en Eefje Smit wilden in 2013 een woonark bouwen. Nog nooit op het water gewoond, nog nooit samengewoond én weinig geld. Kon dat wel goed gaan?

Want een nieuwe boot bouwen met voldoende geld op de bank is geen kunst, maar een woonark bouwen met weinig geld, dat is andere koek.

Door Renate Meijer

Zo begon het bouwproces op de ligplaats.

Na een paar weken klussen was de lege schoenendoos ‘klaar’ voor gebruik, met een mobiele douche, een wc van 25 euro en een wasmachine. Het beschikbare budget werd geïnvesteerd in goede isolatie, een betonnen tussenvloer en de aanleg van de belangrijkste water- en elektriciteitsleidingen.

30 | VLOT• 30-31-33_vlotwonen.indd 30

12-12-17 15:50

VLOT WONEN Jacob en Eefje fietsten regelmatig langs een oude ark met het bord ‘Te koop’. De ligplaats in de Vecht in Utrecht had veel haken en ogen. Er moest flink gebaggerd worden en de lengte was slechts 9,5 meter. Toch zijn ze een keer gaan kijken. Ze hebben zich erin vastgebeten en met hulp van anderen was de ligplaats uiteindelijk van hen. Toen moest er nog een nieuwe ark komen. Van 9,5 bij 8 meter.

Dubbellaags. En voor weinig geld.

Gelukkig heeft Jacob twee rechterhanden én een achtergrond in de interieurarchitectuur. Hij bedacht superslimme oplossingen en creëerde zoveel mogelijk leefruimte en wooncomfort. Hun wind- en waterdichte ark werd in 2013 afgeleverd op de ligplaats. Afbouwen deden ze zelf. Telkens als ze weer wat geld gespaard hadden, konden ze verder.

Tijdens het afbouwen op locatie sliepen ze beneden, in het casco. Jacob: ‘We hadden een paar platen hout neergelegd als vloer. De verwarming was al tijdens de bouw aangelegd. Met een koelkastje en een gaststelletje konden we ons prima redden.’ Jacob en Eefje zijn echte fietskampeerders en fietsen vaak buiten de gebaande paden. In Tadzjikistan en China bijvoorbeeld. ‘Tentje mee en los van alles.

Als je kampeert zoals wij dat doen, kun je overal leven.’

Na drie jaar bouwen en kamperen aan boord hebben ze een slim ingedeelde, originele én energiezuinige woonark.

Mooi op tijd voor de geboorte van hun zoon Berend afgelopen oktober. www.jacobalkema.nl

Het kleinste kamertje in het huis was een mooie ruimte om te experimenteren met materialen voor de afwerking, zoals behang achter een glasplaat, afgewerkt met een transparante kit. Alle ruimte is benut: overal zijn vakjes, kastjes en opberglades. De toiletpot van € 25 staat er nog steeds.

Met ‘onder water’ als inspiratiebron én een Marokkaanse lamp is een sfeervolle badkamer gemaakt. De wanden zijn afgewerkt met Lustrolite. Deze hoogglanzende en krasvaste kunststof is ideaal voor badkamers, en zorgt bovendien voor fraaie reflecties. Om een stahoogte van 2,40 meter te creëren in de douche, is een sparing gemaakt in de betonnen tussenvloer. Op de bovenverdieping is deze sparing weggewerkt onder de keukenkasten. Het gewelfde plafonnetje is een gebogen matte kunststofplaat. Erbovenop ligt kerstverlichting. Zo lijkt het een soort sterrenhemel.

>>> VLOT• | 31

30-31-33_vlotwonen.indd 31

12-12-17 15:51

160078

Hypotheek nodig?

Wij bieden u de mogelijkheden van meerdere banken.

Wij willen graag bewijzen dat wij beter zijn dan de bank! Test ons...

Woonark verkopen?

Courtage inclusief btw €1450 Inclusief Funda en Marktplaats

Taxatierapport nodig?

Inclusief reiskosten en btw €495

Mini-Compacta juist voor woonboten!

Vlaggenschip of lelijk eendje: met een toilet dat onder het rioolniveau ligt, is iedere woonbooteigenaar na afloop van de grote of kleine boodschap aangewezen op een opvoerinstallatie. Een pomp die ervoor zorgt dat de boodschap daar komt waar hij hoort: in het vaak hoger gelegen riool.

Beëdigd Woonarktaxateur/Makelaar Lid E.M.C.I. en VGPRO E. info@wonenopwater.nl T. 06-11924985

Een pomp in m’n woonboot? Velen verwachten een technische ruimte nodig te hebben, maar het tegenovergestelde is waar. De mini-Compacta US1.60 van KSB doet wat haar naam belooft: de installatie heeft voldoende aan een zeer beperkte ruimte. Voor meer informatie www.ksb.nl/minicompacta of tel. 020-4079800.

Wij taxeren en verkopen door heel Nederland

KSB Nederland BV . infonl@ksb.com . www.ksb.nl

Sjoerd van Hettema

www.wonenopwater.nl

Nieuwbouw Verbouw Renovatie Betonreparatie Afmering www.waterlandbouw.nl | Abbert 4 | 8321WN Urk 085-4866217 | info@waterlandbouw.nl

› Onze techniek. Uw succes.

Pompen Afsluiters Service n

n

Jacob ontwierp een kast van meer dan honderd unieke kastjes. Deze kast van berken multiplex heeft een ruimtescheidende functie in de bovenverdieping. De trap naar de benedenverdieping is geïntegreerd in de kast, die daardoor ook het trapgat afschermt. De kast loopt van beneden naar boven, om zo de hoogte van de ark te benadrukken. Als je de trap op- of afloopt, loop je dus eigenlijk door de kast.

Jacob: ‘Ik had al een ontwerpstudio voor lichtobjecten en lichtexposities.

Door het bouwen van de kasten in onze ark kreeg ik steeds meer opdrachten van particulieren. Inmiddels heb ik een werkplaats waar ik slimme ruimteoplossingen ontwerp en maak.’

Het tweedehands keukenblok (dat ooit dienst deed in een restaurant) werd door Jacob voorzien van lades en nieuwe deurtjes van berken multiplex. Het materiaal geeft een fijne warme sfeer en is afgewerkt met Trae Lyx, net als de boekenkast. Het ziet er onbehandeld uit, maar is toch drie keer afgelakt. Het is een matte polyurethaan lak, die niet vergeelt.

De bovenverdieping oogt door de afwezigheid van muren verrassend ruim. Het inpandige terras biedt uitzicht op de rivier de Vecht. Doordat de ark in een bocht van de Vecht ligt, is er uitzicht naar alle kanten.

De buitenkant van de woonark is afgewerkt met western red cedar met hardhouten kozijnen. De ark dankt haar naam – Blauwe Reiger – aan de kleur van de grijsblauwe Woodstain beits. Op het dak is extra isolatie aangebracht (> 10cm PU). In combinatie met veertien zonnepanelen en dikke wandisolatie maakt dit de ark energiezuinig en erg comfortabel.

VLOT• | 33 30-31-33_vlotwonen.indd 33

12-12-17 15:52

TE KOOP: DRIJVEND TERRAS Door professionele firma gebouwd.

Afm 5.00m x 4.00m. Materiaal: Meranti borstwering met getint glas (1.70m hoog) en Azobe stootbalk.

Groot drijfvermogen en zware degelijke afmeerconstructie.

Vraagprijs € 4.500. Info: 06 51 20 2630 info@thomaszyachts.nl

Verdien 100 euro door een vriend(in) uit te nodigen om zijn/haar boot te verhuren!

Bookahouseboat.com/vriend

GA VOOR EEN VEILIG GEVOEL!

DE BESTE VERZEKERING VOOR UW WATERVILLA • Schadevergoeding op basis van herbouwwaarde • Dekking bij schade en gevolgschade door eigen gebrek

LBM kan uw woonark deugdelijk en zorgeloos afmeren met palen

• Garantie tegen onderverzekering

en beugels, afhouders en veren.

• Dekking bij droogvallen na dijkdoorbraak

Ook voor het verfraaien van uw ark door loopranden en bruggen

• Premie vanaf € 1,50 per € 1.000,- verzekerde waarde

(de ramp bij Wilnis) aan te brengen, bent u al jaren bij ons aan het juiste adres.

Zie voor onze actie:

WOONARK-VERZEKERING.NL Bel voor een vrijblijvende offerte met Marc op 06-29256879 of kijk op de website www.lbm-almere.nl

OBM Verzekeringen Parallelweg 1, 1151 BS Broek in Waterland Telefoon: 020 - 4 03 18 29 info@woonark-verzekering.nl

LBM Aanmeer Systemen (alles voor woonarken)

Degelijk vakmanschap en jarenlange ervaring in betonreparatie, afmeersystemen, terrassen en stabiliseren woonarken

Kooltuinen 39, Urk Mob. 0622 540 238 info@atb-urk.nl www.atb-urk.nl

VOOR AL UW WATERBOUWKUNDIGE WERKZAAMHEDEN Gedempt Hamerkanaal 10 | 1021 KM Amsterdam M. 06-150 542 52 | E. info@pkwaterbouw.nl www.pkwaterbouw.nl

POLITIEK & RECHT

GRENSGESCHIL In mijn praktijk krijg ik soms te maken met een burengeschil over de precieze grens tussen twee ligplaatsen of tuinen bij ligplaatsen. Beide buren claimen het gebruiksrecht over een stuk water of tuin. Hoe los je dat op?

We gaan uit van de volgende situatie. Twee woonboten liggen naast elkaar met aan elkaar grenzende tuinen. De eigenaren van de boten zijn geen eigenaar van het water en het land. Ze hebben elk een – al dan niet stilzwijgende – afspraak met de grondeigenaar dat zij het water en het land mogen gebruiken, zonder dat dat precies is omschreven. De buren willen duidelijkheid over welke grond of welk stuk water zij precies mogen gebruiken. De grondeigenaar spreekt zich daar niet over uit.

Als de grondeigenaar al dan niet op verzoek de grens bepaalt, zullen de gebruikers zich daar meestal bij moeten neerleggen, of er nu huur wordt betaald of niet. Een verschil van mening met de grondeigenaar valt buiten het bereik van dit stukje.

WIE STELT MOET BEWIJZEN Tussen twee buren was een geschil ontstaan over de grenslijn tussen hun tuinen. De grond was eigendom van de gemeente en die koos geen partij in het geschil. Buur A had een carport gebouwd, buur B claimde het gebruiksrecht van de grond daaronder en stapte naar de rechter. Het kwam tot een procedure. Beslissend voor de omvang van hun gebruiksrecht was volgens de rechter ‘de feitelijke gebruikssituatie zoals die was toen zij, dan wel hun rechtsvoorgangers, hun tuin in gebruik namen’.

Op zich een duidelijk criterium. De volgende stap is hoe die ‘gebruikssituatie’ bepaald moet worden.

Wie bewijst wat? De hoofdregel van het bewijsrecht luidt dat degene die iets stelt, dat ook moet bewijzen. Dus moest buur B bewijzen dat híj en niet buur A het gebruiksrecht had van de grond onder de carport. Hij moest dus bewijzen dat hij (of de vorige eigenaar van zijn boot) oorspronkelijk dat stukje grond in gebruik had genomen, en niet buur A. In dit geval is hem dat niet gelukt. Zijn eis werd door de rechtbank afgewezen.

WALGRENS EN WATERGRENS Ook over het gebruik van het water kan verschil van mening ontstaan. Beide buren willen bijvoorbeeld een bijboot naast hun woonboot afmeren en daar is onvoldoende ruimte voor. Of de ene buur verplaatst zijn woonboot of vervangt die door een grotere waardoor hij, volgens de andere buur, te dicht op diens woonboot komt te liggen. Een eerste invalshoek voor de oplossing van zo’n conflict is het bestemmingsplan. Staat daar de begrenzing van elke individuele ligplaats op aangegeven? Of zijn er andere aanknopingspunten?

De erfscheiding op het land is meestal zichtbaar, de ‘grens’ tussen de boten niet. Dat is in mijn ervaring de reden dat in de eerste plaats wordt gekeken naar de zichtbare erfscheiding op de wal. Trek die door op het water en je creëert duidelijkheid over de grens op het water. Deze weg is ook gevolgd door het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht. Dat inventariseerde rond 2004 de precieze oppervlaktes die op het water en de aangrenzende oevers verhuurd werden aan woonbootbewoners in de Utrechtse Vechtstreek.

Cor Goudriaan woont al 40 jaar op een woonboot en is advocaat, gespecialiseerd in woonbootzaken. www.corgoudriaan.nl

TIPS Heb je met je buren een verschil van mening over grenzen op het land of op het water, dan is het, zoals altijd, aan te raden om in overleg tot een oplossing te komen waar beide buren zich in kunnen vinden.

Soms kom je er niet uit. Probeer dan in elk geval te voorkomen dat dit geschil de burenrelatie (verder) verstoort. Zie het als een zakelijk geschil waar je allebei op een zakelijke manier wilt uitkomen. Maak afspraken over welke weg je wilt bewandelen om eruit te komen. Dat kan zijn door de eigenaar van land of water te benaderen, of bijvoorbeeld in de lijn van dit stukje een keuze te maken. Soms helpt het om een adviseur in te schakelen die de zaak met enige afstand kan benaderen. Een grensgeschil kán juridisch benaderd worden, maar een procedure voor de rechter is duur en het is lastig om vooraf je kansen te bepalen. Bovendien komt een gang naar de rechter de burenrelatie meestal niet ten goede.

VLOT• | 35

35_politiekenrecht.indd 35

12-12-17 15:55

ANTIEKE HELLING GERED VAN SLOOP Een tijdlang leek het erop dat de meer dan anderhalve eeuw oude dwarshelling De Koningspoort op de schroothoop zou belanden. Het einde van een bijzonder stukje maritiem erfgoed en een unieke restauratiewerf.

Wie van varen, schepen en historie houdt, laat dat natuurlijk niet gebeuren. Daarom sloegen Rotterdammers en Groningers de handen ineen en redden de werf.

Door Gonneke Bonting

36 | VLOT• 36-37_dwarshelling.indd 36

12-12-17 15:56

R E P O R T AG E

‘Op een schip wonen zonder te varen, voelt voor mij als een mooie oldtimer voor de deur zetten zonder erin te rijden’, zegt Joram Lehmann. Hij woont op motorbeurtschip De Amstelbrouwerij XII (1926) en runt zijn bedrijf Lehmann Scheepsrestauratie in Rotterdam. Daarvoor maakt hij gebruik van dwarshelling De Koningspoort, samen met drie andere restauratiebedrijven. En zoals je met je oldtimer beter naar een garage kunt gaan die gespecialiseerd is in rijdend erfgoed, zo kun je met varend erfgoed terecht op de dwarshelling De Koningspoort. De geschiedenis van die helling is even enerverend als die van veel oude schepen.

KANTIGE MANNEN De dwarshelling komt oorspronkelijk uit Hoogkerk, vlak bij de stad Groningen. Siep Eldering groeide er op en is lid van de Historische Vereniging Hoogkerk. ‘Deze helling maakte deel uit van scheepswerf Gebroeders Barkmeijer’, vertelt hij. ‘Die broers waren markante figuren. “Kantige mannen” noemden we ze in het dorp. Voor de werf lag een bruggetje dat van hen was. Het was onderdeel van een doorgaande route over de werf, maar de Barkmeijers hadden geen zin in vreemden op hun erf. Wie naar de andere kant wilde, moest maar een omweg maken. En ging je toch over de brug en had je de pech een Barkmeijer tegen het lijf te lopen, dan werd je teruggestuurd. Diezelfde brug gebruikten ze om schippers tegen te houden die niet betaald hadden. Dan deden ze de brug juist dicht, waardoor het schip niet weg kon.’

Het belangrijkste deel van de werf was de dwarshelling. Daarop pasten zes schepen, twee keer drie naast elkaar. ‘Hoe ze dat deden, weet ik niet’, zegt Siep Eldering. ‘Maar ze moeten een goede planning hebben gehad. Het schip dat er als eerste van drie schepen op ging, kon er pas als laatste weer af.’ Hij vertelt hoe een schipper die het allemaal te lang duurde naar de kroeg ging om de tijd te doden en de dorst te lessen. Toen hij terugkwam was het schip voor de helft geteerd en de schipper ging tekeer tegen de Barkmeijers. Die rolden zijn halfgeteerde schip het water in, lieten de schipper afrekenen en openden de brug zodat hij kon vertrekken.

BEDRIJFSSCHOOL De werf is vanaf het begin, in 1852, belangrijk geweest voor de geschiedenis van de scheepsbouw. Schipperszoon Jakob Jans Mulder begon toen een voor die tijd moderne werf, waar hij houten schepen bouwde. Zowel voor de binnenvaart als voor op zee. Mulder

ging als een van de eerste werfeigenaren in Nederland over op ijzerbouw. De werf was, behalve scheepswerf, ook een bedrijfsschool waar scheepsbouwers leerden met ijzer te werken. Later nam Mulders zoon het bedrijf over en nog later kocht Jacobus Franciscus Smit uit Sappemeer de werf. Nadat die in 1930 failliet ging, namen de broers Tammo, Gerrit en Popko Barkmeijer de werf over.

Door de crisis duurde het tot na de Tweede Wereldoorlog voordat de werf weer rendabel was, ook al lag hij heel gunstig langs de doorgaande route van Groningen naar Leeuwarden. De broers hielden het hoofd boven water door zich toe te leggen op reparaties en kleiner specialistisch werk met hoge opbrengst. Bovendien hadden ze verschillende andere werven in Groningen en Friesland.

In 1972 verdween de werf. De suikerfabriek nam het terrein over en sloopte de gebouwen om er vloeivelden van te maken voor het afvalwater van de suikerproductie. Om de dwarshelling te bewaren voor het nageslacht ging die naar het Havenmuseum in Rotterdam. ‘Dit voorjaar kwam er een noodkreet uit Rotterdam’, vertelt Siep Eldering. ‘Het Havenmuseum was gefuseerd met het Maritiem Museum en die wilde de werf afstoten. Het einde van de dwarshelling leek nabij.’

DOORSTART ‘Daarmee zou een stukje maritiem erfgoed verdwijnen’, zegt Joram Lehmann, ‘en bovendien een restauratiewerf voor het varend erfgoed.’ Samen met houtrestaurateur Niko Hoogstad, smid Paulus van der Jagt en restauratieadviseur Chris van der Meulen, die de werf Koningspoort ook gebruiken, richtte hij de Stichting Tijdelijk Beheer Koningspoort (STBK) op om de scheepswerf te redden. Afgelopen zomer voer hij met zijn schip naar Hoogkerk.

De Historische Vereniging Hoogkerk hield een handtekeningactie. Er volgde een spannende zomer en eind september gaf de gemeente Rotterdam groen licht om een doorstart te maken.

‘De problemen zijn nog niet opgelost, maar we zijn wel een heel eind verder’, zegt Joram Lehmann. ‘Rotterdam heeft een huurcontract opgesteld voor STBK voor het komende anderhalf jaar.

De gemeente lijkt de Koningspoort een warm hart toe te dragen, maar de besluitvorming is traag. We vertrouwen erop dat het goedkomt. Nu maken we plannen voor een stabiele toekomst voor de werf.’

Het eerste project voor STBK is de feestelijke opening. ‘Hoe en wat weet ik nog niet, maar er komt een groot feest’, zegt Joram Lehmann glunderend. ‘Met heel veel varende oude schepen.’

VLOT• | 37

36-37_dwarshelling.indd 37

12-12-17 15:56

K U N S T M E T WA T E R In Kunst met Water komen kunstenaars aan het woord die zich laten inspireren door water in de openbare ruimte. Ook een bijzonder beeld gezien in of op het water? Mail naar redactie@vlotmagazine.nl.

Titel: The Changing Same Bouwjaar: 2000 Materiaal: RVS met water (fontein) Waar: vijver Rijksuniversiteit Groningen Opdrachtgever: Rijksuniversiteit Groningen, faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Kunstenaar: Maree Blok & Bas Lugthart www.bloklugthart.nl

DE VERANDERENDE

MENS

Bij het 380-jarige bestaan in 1994 startte de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) het project De Verbeelding. Tot het 400-jarig bestaan zou elk jaar een andere kunstenaar een beeld maken, geïnspireerd op de geschiedenis van de RUG en de wetenschap. In het jaar 2000 was het de beurt aan het kunstenaarsduo Maree Blok en Bas Lugthart. ‘Wij werden gevraagd om voor de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen een ontwerp te maken in de Lelie-vijver bij het Duisenberggebouw. In ons werk speelt de mens vaak een centrale rol, en dat is ook het geval bij het vak ruimtelijke wetenschappen. Dat vak houdt zich kortgezegd bezig met de interactie tussen de mens en zijn fysieke omgeving. Ons beeld The Changing Same laat een constante maar ook dynamische en telkens veranderende mens zien. De contourlijnen geven de constante weer, en het water staat voor het veranderende. We voegen graag water toe aan ons werk en in deze opdracht kon dit ook erg goed. De sculptuur van rvs is ontstaan in ons atelier Villa Mundi in Onderdendam. Het water is een belangrijk onderdeel van het beeld. Soms zie je een deel van een regenboog in de figuur. En in de winter laten ze de fontein vaak doorspuiten, waardoor er als het vriest een bijzondere sculptuur ontstaat. De opdrachtgever was geweldig enthousiast en vond de sculptuur precies weergeven waar de faculteit voor staat.’

38 | VLOT• 38_kunst.indd 38

12-12-17 15:57

LW O - N I E U W S

LWO: SAMEN DRIJF JE VERDER! Wie en wat is de Landelijke Woonboten Organisatie (LWO)?

De LWO stelt zich op deze pagina graag voor aan de bewoners van de circa 10.000 woonboten die Nederland telt; momenteel zijn 1.200 bewoners lid van de LWO. Dit zouden er uiteraard meer mogen zijn.

Foto: Fotoburo Bolsius

Wat doet de Landelijke Woonboten Organisatie?

Een korte impressie over de afgelopen maanden: - 5 oktober We hebben hard gewerkt om onze derde nieuwbrief van dit jaar te vullen en op tijd te versturen. De LWO doet steeds meer digitaal. Berichten komen ook op de nieuwspagina van onze website (www.lwoorg.nl). Zo blijft iedereen op de hoogte van het laatste nieuws op woonbotengebied. Ook deze maand ontvingen we diverse vragen van leden en geïnteresseerden over wonen op het water.

- 16 oktober In Zwolle ontmoet Frank Heijster, bestuurslid belast met communicatie, Renate Meijer van VLOT om samenwerking tussen VLOT en de LWO te bespreken. De pagina die u nu leest, is hier het resultaat van.

- 26 oktober Voorzitter Max Noordhoek heeft samen met secretaris Liesbeth Koning een afspraak met een Tweede Kamerlid in Den Haag. Er wordt gesproken over huurbescherming voor ligplaatsen van woonboten. Het vorige kabinet was bezig om hiervoor een wet te maken, maar er zit niet veel schot in.

Het Kamerlid ziet het belang van een dergelijke wet in. We spreken af hierover nauw contact te houden.

- 31 oktober Een delegatie van het bestuur spreekt in Amsterdam met een advocaat en een scheepsmakelaar over de nieuwe tekst van het LWO-modelkoop-

contract voor woonboten. Het bestaande contract was verouderd. Het nieuwe modelcontract is binnenkort via onze website te downloaden (leden krijgen uiteraard korting). Het kopen en verkopen van een woonboot gaat duidelijk anders dan bij een huis. Het LWO-modelcontract voorkomt onaangename verrassingen achteraf.

- 25 november In Den Bosch ontmoeten we deze middag onze leden voor de algemene ledenvergadering van de LWO. We rouleren deze vergaderingen over diverse plaatsen. Vorig jaar in Leeuwarden, nu dus in Den Bosch. Zoals altijd een levendige bijeenkomst met als belangrijkste onderwerp de plannen voor 2018.

Ook wordt de begroting voor volgend jaar vastgesteld.

Wat levert dit op?

Veel. Woonbootbewoners zijn maar een kleine groep. We moeten ons verenigen en onze krachten bundelen, anders worden we over het hoofd gezien. Politici en ambtenaren ontvangen ons graag en maken gebruik

van onze kennis op woonbootgebied. De LWO is kritisch, maar denkt graag mee.

Wetten en regels worden daardoor beter.

Kunnen leden ook zelf iets doen?

De leden maken met elkaar de vereniging en kiezen het bestuur. In enkele werkgroepen zitten leden met specifieke kennis. De algemene ledenvergadering is leidend in wat er wordt aangepakt. Voor 2018 zijn dat bijvoorbeeld de huurbescherming voor ligplaatsen, de ligplaatstarieven en ledenwerving.

De website heeft een aparte ledenpagina met inlogcode. Hier is ruimte voor blogs, deelname aan discussies en een vragenrubriek. Er is ook is een vraag-aanbodhoek.

Wat krijg je voor je lidmaatschap terug?

De contributie voor 2018 bedraagt € 24,50 per lid. De LWO behartigt daarvoor uw belangen, verstrekt informatie, onder andere via haar nieuwsbrief en website en geeft leden deskundige ondersteuning bij problemen.

VLOT-lezers betalen nu € 20,- voor het eerste jaar van hun lidmaatschap (normaal € 24,50 per jaar).

Ga naar www.lwoorg.nl en regel het nu.

LWO - Samen drijf je verder!

VLOT• | 39 39_lwo.indd 39

12-12-17 15:57

Zorgeloos wonen op het water.

- AFMEERSYSTEMEN - BAGGEREN - BESCHOEIING - DRIJVENDE STEIGERS - LOOPBRUGGEN - STEIGERS - TRANSPORT WOONARKEN - WATERPASSING WOONARKEN

Noorder IJ- en Zeedijk 102, 1505 HT Zaandam Tel: 075 6122 465 Email: info@wabenecke.nl www.beneckewoonbotenservice.nl

Op, langs en in het water

HET FUNDAMENT VAN UW WATERWONING Het begint met een Hercules betoncasco Hercules Floating Concrete produceert betoncasco’s voor waterwoningen en betonelementen voor drijvende steigers.

BETONCASCO’S

Iedere nieuwe woning, ark of kantoor op het water begint met een betonnen casco. Een betoncasco is het fundament en bepalend voor de levensduur van uw woning op het water.

DRIJVENDE STEIGERS

Hercules Floating Concrete produceert betonelementen, voor drijvende steigers. Wij produceren op maat en in één arbeidsgang tot een lengte van wel 40 meter.

info@herculesfc.nl +31 (0)527 252278

Betonweg 13 8305 AG Emmeloord

w w w. h e r c u l e s f c . n l