Edukacja obywatelska
Do zjawisk patologicznych mających miejsce w procesie sprawowania władzy państwowej zaliczyć należy także nadużywanie prawa i niewłaściwe posługiwanie się nim, co może prowadzić do skutków podobnych do alienacji władzy. Zjawiska te mogą zwłaszcza przybierać postać: 1) wiary w omnipotencję prawa, a więc przekonania rządzących, że przy pomocy prawa można dowolnie kształtować stosunki społeczne, że ustanowienie normy prawnej oznacza natychmiastową zmianę w sytuacji społecznej; 2) instrumentalizacji prawa, czyli używania go wyłącznie jako narzędzia realizacji celów reformatorskich przez grupy rządzące, a ignorowanie roli prawa jako formy kształtowania kultury prawnej i politycznej w społeczeństwie; 3) niedostatków wiązania przez prawo organów państwowych, co powoduje zarówno przerosty dyskrecjonalnej władzy ośrodków podejmowania decyzji państwowych, jak też biurokratyczną anarchię, czyli brak ładu i brak władczej mocy wewnątrz zbiurokratyzowanego aparatu państwa. Wielu reformatorów i wiele ekip rządzących w różnych państwach deklarowało zarówno w historii, jak i współcześnie wolę zdecydowanej walki ze zjawiskami patologii w strukturach i procesie sprawowania władzy państwowej oraz zapobieganie im w przyszłości. Skutki wielokrotnie były dalekie od oczekiwanych, bądź to z powodu nieumiejętności likwidacji zjawisk patologicznych, bądź z braku konsekwencji. W rezultacie zjawiska patologiczne wciąż istnieją i odżywają ze wzmożoną siłą, a dodatkowo życie polityczne przynosi co pewien czas nowe, wcześniej nieznane, patologie. Trzeba stwierdzić, że zjawiska patologiczne występują nie tylko w państwach niedemokratycznych czy półdemokratycznych. Niektóre z nich nie są obce również państwom demokratycznym. Źródło: Kuciński J., Nauka o państwie i prawie, Warszawa 2008, s. 119–122 Polecenia
A. Podaj powszechnie znane przykłady patologii funkcjonowania władzy państwowej i samorządowej w Polsce. B. Scharakteryzuj negatywne skutki dla życia publicznego, wynikające z występowania zjawiska alienacji władzy. C. Wymień najważniejsze formy przeciwdziałania patologiom życia publicznego.
SPIS TREŚĆI
152