AKTUALNOŚCI WOJSKOWE
Piotr Butowski
Minoga.
A może Ka-27 lub Mi-14?
Firma Radar MMS prezentuje swój system ZOP Kasatka-WB robiony dla Minogi na przykładzie zmodernizowanego Ka-27. Rys. Radar MMS
N
owy ciężki śmigłowiec dla rosyjskiego lotnictwa morskiego nazwany Minoga powstaje w firmie Kamow w ramach programu MPWK (Morskoj Perspektiwnyj Wiertolotnyj Kompleks). Program MPWK ruszył około 2010 r., nawiązując do wcześniejszych prac robionych przez Kamowa w ramach projektu Ka-40 jeszcze w 1990 r. W lipcu 2012 r., w trakcie reorganizacji korporacji Wiertoloty Rossiji utworzono dyrekcję Śmigłowców Specjalnych i Morskich, do której zadań włączono program Minoga. Według prezentacji prac firmy z tamtego czasu prototyp Minogi miał wystartować w 2018 r. W sierpniu 2015 r. szef lotnictwa morskiego Rosji gen. mjr Igor Kożin powiedział, że nowy śmigłowiec będzie gotowy w 2018-2020 r. Minoga ma być następcą jedynego obecnie w Rosji śmigłowca zwalczania okrętów podwodnych (ZOP) Ka-27, stacjonującego na pokładach okrętów, ale także nieużywanego już brzegowego śmigłowca-amfibii ZOP Mi-14. Minoga będzie śmigłowcem klasy AW101 Merlin; jego masę startową można oszacować na 16 t, a prędkość przelotową na 270 km/h. Śmigłowiec ma być dostosowany do tych samych platform, hangarów, podnośników itp. na pokładzie okrętów, co Ka-27. Silnik TW7-117WK dla śmigłowca Minoga został zamówiony w firmie Klimow w St. Petersburgu. Jest to odmiana silnika TW7-117WM, będącego obecnie napędem śmigłowca Mi-38. Silnik osiąga moc startową 2800-3000 KM i moc nadzwyczajną 3750 KM. System zadaniowy Kasatka-WB (Wiertolotnyj Bolszoj) dla śmigłowca Minoga został zamówiony w firmie Radar MMS, także z St. Petersburga. Według przedstawiciela firmy, kontrakt na system dla Minogi został już podpisany i prace trwają. Skład systemu Kasatka-WB jest typowy dla ciężkich
8
Lotnictwo Aviation International
Wstępny szkic projektu ciężkiego śmigłowca ZOP Kamow Minoga. Rys. Piotr Butowski
śmigłowców morskich. Jądrem Kasatki jest system taktyczno-dowódczy KS-7, który steruje stacją radiolokacyjną KS-1, systemem pław radiohydroakustycznych KS-10, magnetometrem KS-12, systemem rozpoznania radiotechnicznego KS-8, głowicą optoelektroniczną KS-3, sonarem opuszczanym oraz systemem łączności i transmisji danych KS-2. Pod koniec ZSRR, w 1990 r. Kamow przygotował projekt wstępny 14-tonowego śmigłowca ZOP Ka-40 (inaczej W-50, a początkowo także Ka-27MF albo izdielije 17D2) robionego w ramach programu TKMW (Tiażołyj Korabielnyj Mnogocelewoj Wiertolot). Ka-40 zachował typowy dla Kamowa układ z dwoma współosiowymi przeciwbieżnymi wirnikami nośnymi; napędem miały być dwa silniki turbowałowe Klimow TWa-3000 (to są dzisiejsze TW7117). Systemem zadaniowym miała być Lira firmy Leniniec, zmniejszony wariant systemu Nowełła dla samolotów patrolowych. Ka-40 miał zabierać dwie torpedy zamiast jednej w Ka-27, a alternatywnie także dwa przeciwokrętowe pociski kierowane Ch-35. Do samoobrony przewidziano zabranie czterech pocisków „powietrze-powietrze”. Program Ka-40 wstrzymano na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, ale Kamow powoli go kontynuował oferując nowy śmigłowiec różnym klientom.
Śmigłowiec Ka-32-10, poprzednik obecnej Minogi, w wersji pasażersko-transportowej rozważanej przez Gazprom w 2007 r. Rys. Kamow Ka-27 opuszcza do wody sonar Roś-W. Do 2020 r. 46 śmigłowców Ka-27 będzie zmodernizowanych do wersji Ka-27M z nowym wyposażeniem i uzbrojeniem. Fot. Piotr Butowski
W 2007 r. zainteresowanie wersją cywilną wykazał Gazprom, który chciał dostać duży śmigłowiec do obsługiwania platform wiertniczych w oddalonych rejonach. Śmigłowiec miał wykonywać przewozy pasażerskie i transportowe o dowolnej porze doby i przy dowolnej pogodzie w różnych regionach Rosji, w tym w najtrudniejszych warunkach Syberii i dalekiej północy. Śmigłowiec miał bazować na platformach morskich i statkach, a także mieć możliwość wykonania awaryjnego wodowania. Do tego celu Kamow odświeżył Ka-40 i zaoferował go jako Ka-32-10AG (A oznacza wersję certyfikowaną według FAR 29, G zaś pochodzi od Gazprom), zabierający do 26 ludzi i osiągający zasięg do 1200 km. Później przez jakiś czas trwały negocjacje z irańskim operatorem Navid Air na temat zamówienia Ka-32-10, ale wszystko skończyło się na zamiarach. Pomyślna przyszłość Minogi wcale nie jest taka oczywista. Program wciąż wymaga dużych inwestycji, na które może nie wystarczyć pieniędzy. Jego konkurentem jest program modernizacji obecnych śmigłowców Ka-27, a także zupełnie niespodziewanie ogłoszony latem 2015 r. program przywrócenia do służby i wznowienia produkcji śmigłowców-amfibii Mi-14. Śmigłowce Ka-27 rosyjskiej marynarki wojennej są obecnie modernizowane do postaci Ka-27M (izdielije 27D2) z całkowicie nowym skomputeryzowanym systemem zadaniowym Bumerang zaprojektowanym przez Fazotron-NIIR z Moskwy z radarem FHA (Kopjo-A), systemem pław radiohydroakustycznych Kema z pławami RGB -16MK, sonarem opuszczanym Roś-WM, magnetometrem, systemem rozpoznania radiotechnicznego i wskaźnikiem sytuacji taktycznej dla operatora. Ka-27M może być uzbrojony we wszystkie obecne typy rosyjskiego uzbrojenia przeciwpodwodnego tej klasy, w tym torpedy rakietowe APR-3.
STYCZEŃ 2016