Hulyo 22, 2023
National University - Laguna
Bautista, Zariel Francesca S. 12STEM 2201
bautistazs@students.nu-laguna.edu.ph
MULAT AT SULAT akademikong portfolio
I.
Prologo
Ang akademikong portfolio na isinulat ni Bb. Bautista ay pinamagatang “Mulat at Sulat” . Mula
sapamagatnamulatatsulat,angkursongitoay nagbigay gabay upang matutunan at maging
bihasa sa pagsulat ng iba’t ibang akademikong papel.Sapagsulatngawtoraynamumulatsyasa
tamang hakbang ng pagsulat, at kung paano nito
mailalahad ang isang saloobin nang maayos sa pamamaraanngwastongpagsulat.
Saportfolionaito,ipinagsama-samaanggawaing isinumite ng awtor na itinakda ng kanilang guro
sa kursong Filipino sa Pililing Larawan Akademik.
Kasama sa portfolio na ito ang mga burador na nakatulong sa awtor upang mas maisaayos ang pagsulat.
Sa pagtatapos ng klase sa kursong ito, lubos na nagpapasalamat ang awtor sa mga aral na
ibinahagi ng kanyang guro mula umpisa hanggang
sapagtataposatpagbubuongportfolionaito. II.
Abstrak.......................................................1 PosisyongPapel.....................................3 PosisyongPapel(Burador)...............8 PosisyongPapel(Pinalnasipi).......14 Buod..............................................................18 ReplektibongSanaysay.....................20 LarawangSanaysay............................22 Epilogo.........................................................IV Bionote.........................................................V TALAAN NG MGA NILALAMAN
III.
ABSTRAK
PangalanngInstitusyon:NationalUniversityLaguna
Address/Kinatatayuan: Km. 53 Pan Philippines Highway, Brgy.Milagrosa, CalambaCity,Laguna4027
PAMAGAT: In the Heat of the Moment: Pagbibigay ng Mas
MaayosnaBentilasyonngHanginsaRealElementarySchool
MAY-AKDA:Bautista,ZarielFrancesca
Kurso: Science, Technology, Engineering, and Mathematics
(STEM)
Taon:Mayo24,2023
Abstrak: Ang panukalang proyektong ito, sa kategorya ng kilusang panlipunan ay para sa napapanahong isyu na nararanasan ng mga estudyante ngayong tag-init. Ang hindi
pagkakaaroon ng maayos na bentilasyon sa mga silidaralan ay isa sa mga nakadaragdag sa init ng panahon, upang ito ay maibsan, ang panukalang proyektong ito ay naglalayon na maglagay ng exhaust fan sa mga piling silidaralan. Ang napiling paglaanan ng proyektong ito ay ang
Real Elementary School sa Calamba, Laguna. Hindi lamang
pagkakaroon ng sapat na bentilasyon ang maidudulot ng
panukalang proyektong ito, pati na rin ang pagkakaroon ng
magandangkalidadnghanginsaloobngsilid-aralan,at
1
makapagbibigay pa ito ng tulong upang makapagpokus ang mga estudyante sa loob ng klase. Upang maisakatuparan ang proyektong ito, ang badyet na nakalaan ay Php. 50,000. Matapos maitala kung gaano katagal at ano ang mga kinakailangan para sa proyektong ito, nagkakahalaga ito ng kabuoang Php. 49,584. Nagpapatunay na makatutulongitosamgaestudyante,sapagkatangdahilan ng pagsuspende ng DepEd sa mga klase upang gawin itong
distance learning ay dahil sa patuloy na pagtaas ng temperatura ng ating bansa. Para sa napiling paaralan sa Calamba, Laguna na Real Elementary School, ang exhaust fan na makatutulong sa maayos na bentilasyon ay isang malaking tulong na hindi lamang sa paaralan, gayundin sa mgaguroatestudyante.
Mgasusingsalita:
exhaustfan-nagbibigayngmaayosnabentilaysonsaisang silid
distance learning - paraan ng mga estudyante matuto
kahitnawalangpersonalnainteraksyon
DepEd - (Department of Education), organisasyon na nagiimplementa ng ng mga bataas at plano para sa mga paaralan 2
3
POSISYONGPAPEL
4
POSISYONGPAPEL
5
POSISYONGPAPEL
6
POSISYONGPAPEL
7
POSISYONGPAPEL
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
AngPagpapasangSovereignWealthFundnaMaharlikaFund ay magiging isa lamang sa rason upang tuluyang bumagsak
angekonomiyangatingbansa.
Pahayag ni Zariel Francesca S. Bautista ukol sa Pagpapasa ngSovereignWealthFundnaMaharlikaFund
Ang Maharlika Investment Fund ay isinulong ni Pangulong FerdinandMarcosJr.,kungsaanitonamanaynaipasanasa kongreso.AngHouseBill6680ayangbatasnanagtatagsa MaharlikaInvestmentFundnoongika-15ngDisymbre,2022.
Sa kabila ng 279 na mambabatas, mayroong anim ang hindi namansumang-ayondito.
Ang Maharlika Investment Fund ay isang sovereign wealth fund kung saan ang pondo ay nasa pagmamay-ari ng gobyerno. Kinukuha ang pondo ng sovereign fund mula sa mga sobra-sobrang kita, o surplus reserves, ng gobyerno, natuladngkitasamgaexport,natipidsanationalbudget,o kita mula sa mga negosyong pagmamay-ari nito (Ching, 2022). Maraming inilahad ang gobyerno upang ma-invest ang sovereign fund na sinasabing magbebenepisyo para sa mga mamamayan ng bansa, gaya ng paggamit ng kita mula rito upang mas mapalaki ang pensyon ng mga retiradong
mamamayan o di kaya naman ay pagpondo para sa pampublikongserbisyo.
8
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
Batid naman ng nakararami na ang ating bansa ay baon sa utang. Ayon sa Bureau of Treasury sa artikulo ni James Relativo (2023), halos hindi gumalaw ang "outstanding debt" ng gobyerno ng Pilipinas nitong Nobyembre 2022 sa P13.64 trilyon kasabay ng pagtaas ng halaga ng piso. Kahit sa nasabing kasalukuyang utang mayroon ang ating bansa, sa artikulo ni Cayabyab (2023), ang pagpapatupad ng Maharlika Investment Fund ay nakikita ng ating Pangulong
Ferdinand Marcos Jr. bilang “urgent” at sinasabing nakakatulong ito sa paglago ng ekonomiya, ngunit sa kabilang banda ay marami nang nasabing isyu ng korupsyon ang kanilang pamilya, at hindi pagbabayad nang ayos sa kanilang buwis. Ayon sa artikulo ni Kut Dela Peña (2021), una,parasaunangapatnakasongkabiguannamagsampa ngITRmula1982hanggang1984:Tagalngpagkakakulongng anim na buwan at multa na P2,000 para sa bawat singil.Ikalawa, ara sa kabiguang magbayad ng mga
kakulangan sa buwis mula 1982 hanggang 1984 at may
kaugnayan sa hindi pag-file ng ITR: Tagal ng pagkakakulong ng anim na buwan at multa na P2,000 para sa bawat singilin. Ikatlo, para sa kabiguang maghain ng ITR noong
1985:Tagalngpagkakakulongngtatlongtaonatmultang
9
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
P30,000 para sa bawat singil. At ikaapat, para sa hindi pagbabayad ng mga kakulangan sa buwis noong 1985 na may kaugnayan sa hindi pag-file ng ITR: Tagal ng pagkakakulong ng tatlong taon at multang P30,000 para sa bawat singilin. Kung katulad lamang ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang magsasagawa sa Maharlika Investment Fund, hindi naglalayong mas mabaon laman sa utang ang ating bansa. Gaya ng sinabi ng ekonomistang si WinnieMonsod,angMaharlikaInvestmentFundaymaaaring maginggatasanngmgamagnanakawsagobyerno.AngAng Pagpapasa ng Sovereign Wealth Fund na Maharlika Fund ay hindi ko sinasang-ayunan. Nabanggit na ang pagkakautang ngatingbansaayumabotnasatrilyon,sapagsasagawang Maharlika Investment Fund, hindi maiaalis sa isip ng mga mamamayan na daragdag lamang ito upang lalong mabaon sautangangatingbansa.Anggobyernonamayroontayosa kasalukuyan ay may mga bahid ng korupsyon, at kung sila silalangrinlamangangmangangasiwaparasainvestment na ito hindi malabong tuluyan nang bumagsak ang ekonomiya ng ating bansa. Lantaran sa ating gobyerno ang mga nakawan sa kaban ng bayan, at hindi basta basta ang pondong kakailanganing ilabas para sa investment ng SovereignWealthFund.Kungangtunay
10
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
na hangarin ng ating gobyerno ay makatulong at magbenepisyo sa mga mamamayan, dapat ay pagtuonan munanilakungpaanomababayaranangnapakalakingutang ng ating bansa. Hindi uunlad ang ating ekonomiya kung ang gobyernong mayroon tayo ngayon ang mangangasiwa sa Maharlika Investmet Funds, sapagkat hanggang ngayon naman ay hindi nabibigyan katarungan ang mga nagaganap na korupsyon. Hindi malabong masasayang lamang ang ipopondo nila rito. Mas makabubuti kung maunang
solusyonan ang utang ng ating bansa, sa ganong paraan ay uusadnanangmaayosangekonomiyaangatingbansa,kung saanhindinamagigingmahirapangpagbibigayngbenepisyo hindilamangsapensyonngmgaretiradongmamamayanat mga pampublikong serbisyo, kundi para sa lahat na ng mamamayanngatingbansa.
AngMaharlikaInvestmetFunds,aytunaynamaypotensyal na makatulong sa ating bansa, ngunit mga mamamayan din lamang ang lubos na maaapektuhan kung hindi ito
maisasagawa nang ayos ng ating gobyerno. Malaking
kawalan ang mangyayari sa mga mamamayan at bansa
kung mababaon lang lalo dahil sa pondong ilalabas para sa Maharlika Investmet Funds. Ako ay mananatiling tutol dito, hangga’t hindi naaayos ang sistema na mayroon ang ating gobyernoathindipaggalawngekonomiyasaikauunladnito.
11
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
Sanggunian: ABS-CBN News. (2022, December 5). Senators seek public consultation on Maharlika fund. ABS-CBN News.
https://news.abs-cbn.com/news/12/05/22/senators-seekpublic-consultation-on-maharlika-fund
Cayabyab, M. J. (2023, May 24). Marcos certifies Maharlika fund bill as urgent. Philstar.com.
https://www.philstar.com/headlines/2023/05/25/2268886 /marcos-certifies-maharlika-fund-bill-urgent
Ching,M.A.,&Ching,M.A.(2022,December16).Whythesesix lawmakers voted NO to Maharlika fund. PEP.ph.
https://www.pep.ph/news/local/170349/maharlika-funda738-20221216-lfrm
Punongbayan, J. (2022a, December 8). [ANALYSIS] Bakit problematic ang Maharlika fund? Narito ang 4 na dahilan. RAPPLER.
https://www.rappler.com/voices/thoughtleaders/analysis-reasons-why-maharlika-wealth-fundproblematic/
12
POSISYONGPAPEL(BURADOR)
Punongbayan, J. (2022, December 16). [ANALYSIS] Huwag
pabudolsaMaharlikaInvestmentScam,estefund.RAPPLER.
https://www.rappler.com/voices/thought-leaders/analysisdo-not-be-fooled-by-maharlika-investment-scam-wealthfund/ Relativo, J. (2023, January 4). Utang ng Pilipinas nanatili sa P13.64 trilyon. Philstar.com.
https://www.philstar.com/pilipino-starngayon/bansa/2023/01/03/2235041/utang-ng-pilipinasnanatili-sa-p1364-trilyon
13
POSISYONGPAPEL(PINALNASIPI)
14
15
POSISYONGPAPEL(PINALNASIPI)
POSISYONGPAPEL(PINALNASIPI)
16
POSISYONGPAPEL(PINALNASIPI)
17
BUOD
“Mustbe…Love” byDadoLumibao
ZarielFrancescaS.Bautista
AngpelikulaaynagsimulakayPatchot,kungsaansinabinya na “Malalamanmolangdawnain-lovekakapagbiglangnag slow-mo ang mundo mo ” . Habang naglalaro sila ng
basketballngkaibigangsiIvan,nagslow-moangmundonya at natauhan lamang sya nang biglang matamaan sya ng bolaatnagsabing “Iloveyou” sakanyangkaibigan.Dahilsa mga nangyari pinagtawanan sya ni Ivan at ng iba pa nilang kaibigan kaya’t sa paglipas ng ilang buwan ay tinatanggi
niyaparinangmganasabinya.Kahitnailangbuwannaang nakalipas, nag-usap pa rin ang magkaibigan tungkol sa sinabiniPatchotna “Iloveyou”,ngunittinatanggiparinito ni Patchot at naglaitan lamang silang dalawa. Lumala ang
tinatagong nararamdaman ni Patchot nang dumating ang
pinsannyangsiAngel,kungsaannagkaroonsilangslow-mo ni Ivan. Makalipas ang ilang pagkikita, ay nagilng sila na.
Nagkaroon ng beauty contest at napiling isali dito ay si
Patchot,ngunitsaarawngcontestaykailangandinsyasa
18
Litsunan.NagalitangtatayniAngelatipinaliwanagnaayaw nya lang magaya sya sa kanyang ina at iwan din sya. Bago ang beauty contest nag-usap sila ni Ivan at nagtapat na si Patchotngkanyangnararamdaman.Saarawngcontestay naghiwalay si Angel at Ivan, at nais ni Angel na si Patchot ang pumalit sa kanya. Inamin naman ni Ivan ang nararamdaman nya para kay Patchot. Sinabi naman ni Ivan na fast-forward ang naramdaman nya kay Patchot kung saan nakaita nya itong pinapakasalan nya. Sa huli ay sinabi ni Patchot na “Hindi na importante kung slow-mo o fastforward ang maramdaman mo sa taong mahal mo, ang mahalagaaykungpaanonatinnakikitaangsarilinatindahil makikita ka lang ng taong mahal mo kung mahal mo ang sarilimo.”
19
BUOD
BAUTISTA,ZarielFrancescaS. 12STEM2201
Payong
Buwan ng tag-ulan, at habang malapit na mag-uwian ay biglang kumulimlim ang kalangitan na nagbabadya na ng pagbuhos ng ulan. Ako ay na sa aking eskuwelahan pa, at patapos pa lamang ang klase. Noong kinaumagahan ay
maarawnamanathindikonapinag-isipangdalhinangaking payong sapagkat makadaragdag lamang ito sa bigat ng akingmgabitbit.
Natapos na ang aming klase at habang ako ay na sa aking
byahe pauwi, bigla nang bumuhos ang malakas na ulan
kasabay nito ang malakas na pag-anggi ng tubig sa aking
dyip na sinasakyan. Mabilis naman akong nakarating sa aking destinasyon, ngunit hindi pa rin tumitila ang malakas
naulan.Naisipankomunangmagpatilakahitpapaano,nang bigla kong masalubong ang aking kaibigan. Pauwi na rin sya
ngunit nakita nya akong nakaupo lamang at napansing
nagpapatila sa ulan. Mas malapit ang kanyang sakayan
pauwi,kaya’tinaloknyasaakinangkanyangpayong.Maaari
REPLEKTIBONGSANAYSAY 20
REPLEKTIBONGSANAYSAY
naming hintayin kong tumila nang tuluyan ang ulan, subalit matatagalan ako sap ag-uwi. Kukunin ko na sana ito nang
biglang humina na ang ulan. Napag-isipan kong hindi ko kuhainangpayong,kaya’tnagpasakamatnalamangakosa kanyangpag-aloksaakinatnagmadalinaakongumuwi.
Mula noon ay lagi ko nang binibitbit ang aking payong kahit maaraw, sapagkat magagamit ko rin naman ito kahit na mainit. Mas ayos na akong magkaron ng bitbitin kaysa sa mainitan o mabasa ng ulan. Ang masyadong pagiging kampante ko sa mga bagay-bagay ay hindi maganda, sapagkat parating may mga bagay na hindi mo inaasahang mangyari kaya naman mas makabubuting tayo ay laging handa. Magmula noon ay hindi ko na binalewa, kahit pa ang mgamaliliitnabagay.
Kahitsamaliitnapangyayaringito,isinaisipkonamaariulit itongmangyarisaakin.Kaya’tnagsilbinangaralsaakinang pag-iisip muna ng mga bagay na posibleng mangyari at huwag maging kampante sa simula sapagkat sa haba ng arawaymaramipangpwedengmangyari.
21
LARAWANGSANAYSAY 22
23
LARAWANGSANAYSAY
Epilogo
Ang kursong Filipino sa Piling Larangan
Akademik ay naglalayon na mahasa at mapalawak ang kaalaman ng mga estudyante sa pagsulat ng mga akademikong papel sa Filipino. Sa pagtatapos ng kursong ito ay hindi
lamangkaalamansapagsulat,ngunitpatinarin ang pagpapaunlad sa sariling wika ay napagtagumpayan sa paraan ng pagkumpleto samgaitinakdanggawain.
Bilang isang mag-aaral sa National University –
Laguna sa ika-12 na baitang, kinararangal kong
mabahagian ako ng kaalaman hindi lamang ng
akingguro,patinarinngakingmgakamag-aral lalong lalo na kapag isinasagawa ang palitang papel. IV.
Si Zariel Francesca Bautista, mas kilala sa tawag na “Zari” ay kasalukuyang pumapasok sa National University sa Calamba, Laguna. IpinanganaksyanoongPebrero19,2005,sa18na taong gulang sya ay kasalukuyang mag-aaral sa kanyang ikaw-12 na baitang. Sya ay na sa STEM Strand (Science, Technology, Engineering, Mathematics), at nais nyang kunin ang Bachelor ofScienceinCivilEngineeringsakolehiyo.Mulasa kanyang dating paaralan hanggang sa pagpasok nya ng National University - Laguna, sya ay patuloy na nagkamit ng karangalan. Kung
mayroon pang ibang katanungan para kay Zariel ay maaarimagpadala ng mensahesa kanyang school e-mail na bautistazs@students.nulaguna.edu.ph,okayanamansakanyangpersonal e-mailnazarielfrancesca05@gmail.com.
BIONOTE V.