Fijn wonen voor mens én dier

Ook in een stad als Den Bosch wonen veel dieren; en heus niet alleen in plantsoenen en parken, maar ook in gebouwen. Als wij onderhoud aan onze woningen uitvoeren, zorgen we ervoor dat ook de dierlijke bewoners erop vooruit gaan. Dankzij een nieuwe aanpak kunnen we de huismus, gierzwaluw en vleermuis beschermen, zonder dat de werkzaamheden vertraging oplopen. Maar ook als huurder kun je iets doen voor de dieren. Tijdens een wandeling vertelt ecoloog Pascalle Vullings van architecten- en ingenieursbureau Sweco hoe je dat aanpakt.

“Zie je die grijze elementen met gleuven, daar in de gevel?”, vraagt Pascalle Vullings terwijl ze met haar verrekijker naar boven tuurt. “Dat zijn nieuwe nestkasten voor vleermuizen, die zijn aangebracht toen de spouwmuur werd geïsoleerd. Nu hebben niet alleen de bewoners een comfortabele woning, maar de vleermuizen ook. Onderhoud en natuurbehoud gaan prima samen.”

Nestkast in de gevel

“In vrijwel elke woning leven ook dieren, zelfs in de stad”, vertelt Pascalle terwijl we door de Van Musschenbroekstraat in Boschveld lopen. “Huismussen en gierzwaluwen nestelen onder de dakpannen en vleermuizen vinden daarnaast ook de spouw een fijne plek. Dat kan helemaal geen kwaad. De dieren maken niets kapot, in de zomer verlossen ze je zelfs van muggen.” Omdat de huismus, gierzwaluw en vleermuis onder druk staan, is Zayaz wettelijk verplicht om ze te beschermen. “Als Zayaz tijdens het onderhoud alle gaten en kieren dichtzet, verliezen de dieren hun verblijfplaats. Daarom worden er voortaan bij alle onderhouds- en verduurzamingsprojecten speciale nestkasten in de gevels of andere (maatwerk)voorzieningen aangebracht. Zo ontstaan er zelfs verblijfplaatsen in gebouwen die eerder niet geschikt waren voor dieren. We starten dit jaar met monitoren, zodat we over een tijdje kunnen zien wat het effect op deze soorten is. Ik ben heel benieuwd.”

Help de natuur een handje

Daarnaast kun je de natuur ook als bewoner een handje helpen. “Dat begint heel simpel: haal wat tegels uit je tuin en zet er plantjes in; liefst soorten die hier van nature voorkomen, met verschillende bloeitijden”, vertelt Pascalle. “Planten, kruiden en bloemen trekken insecten aan, die op hun beurt weer goed zijn voor vogels, egels en vleermuizen. Laat de bladeren tussen de planten gerust liggen, want die vormen een schuilplaats voor dieren. Wat ook helpt, vooral in de droge zomermaanden, is een schaal met water in je tuin. Daar kunnen de dieren uit drinken en de vogels komen er badderen, dat is leuk om te zien.”

Doorpakken met het soortenmanagementplan

De soortenbescherming onder de Omgevingswet verplicht Zayaz om diersoorten zoals de vleermuis, huismus en gierzwaluw te beschermen. Zij mogen niet lijden onder onze sloop/nieuwbouw-, onderhouds- en verduurzamingsprojecten. In het verleden doorliepen we voor elk project een aparte procedure: eerst lieten we een ecoloog onderzoeken welke (beschermde) dieren er voorkwamen, dan werden er maat-regelen opgesteld om negatieve effecten te voorkomen en daarna werd het plan ter goedkeuring voorgelegd aan de Provincie NoordBrabant. Zo’n traject duurde al snel 1,5 tot 2 jaar. Tegenwoordig pakken we het anders aan. Samen met BrabantWonen heeft Zayaz een soortenmanagementplan opgesteld, met daarin een standaardaanpak voor álle verduurzamings- en onderhoudsprojecten. Voortaan gaan we er bij elk project vanuit dat er bedreigde dieren aanwezig zijn en kiezen we alleen voor maatwerk als er bijzondere omstandigheden zijn. We nemen dus altijd maatregelen om de dieren te beschermen en bouwen na afloop standaard nestkasten in de gevels, of brengen andere voorzieningen aan. Omdat we dit altijd zo doen, hoeven we niet meer voor elk project apart een procedure te doorlopen. Dat versnelt het proces enorm. Voortaan zitten zowel onze huurders als hun medebewoners er sneller warmpjes bij.

Wil je inspiratie opdoen voor een diervriendelijke tuin? Wandel dan eens door de wijk ’t Zand. Daar hebben de bewoners veel (fruit) bomen en inheemse planten neergezet. Ook zijn er mooie geveltuintjes en hangen er overal nestkastjes. Een lust voor het oog!

Ook op ivn.nl/aan-de-slag en vogelbescherming.nl/in-mijn-tuin/ onze-tuinvogels vind je leuke tips.