HAGELKRUIS
Het Hagelkruis Stokkum Een hagelkruis is een houten staak met daarboven een ijzeren kruis met een haan. Ze zijn van oudsher te vinden langs landwegen buiten de bebouwing van dorpen en dienen als bescherming tegen natuurkrachten als hagel, brand en storm ter bevordering van een goede oogst. In het verleden vormden hagelkruisen vaak het keerpunt of de eindbestemming van een processie rond Hemelvaart en Pinksteren en dienden tevens vaak als plaats waar brood- of roggeoffers werden uitgedeeld aan de armen. In de regel werden vanaf de late middeleeuwen hagelkruisen vaak door boeren geplaatst na misoogst door hagel en storm. In onze regio vinden we buiten Stokkum in Kilder, Beek, Wehl en Vethuizen nog hagelkruisen. Het hagelkruis van Stokkum werd al in 1624 vermeld, al is het niet meer bekend waar dit oude kruis gestaan moet hebben. Om de velden te beschermen hield men jaarlijks een processie waarbij men door de velden trok met Hemelvaart, Pasen en/of Pinksteren. In de protestantse gebieden ging men zich na de Reformatie van de zestiende eeuw tegen deze veldprocessies verzetten, maar in de katholieke gebieden bleven de processies, al dan niet illegaal, lange tijd voortduren. In de negentiende en twintigste eeuw verminderde op veel plaatsen de aandacht voor de hagelkruisen en de bijbehorende processies. De hagelkruisen werden meer en meer weggehaald of kwamen tot verval. In de tweede helft van de twintigste eeuw ontstond er echter een hernieuwde interesse voor de hagelkruisen. In verband hiermee zijn een aantal kruisen vernieuwd, heropgericht en ingewijd, zoals de hagelkruisen in Stokkum en Kilder. Ook zijn een aantal hagelkruisen door gemeenten op de monumentenlijst geplaatst. Tot onze grote verwondering is die in ons mooie Stokkum daarin niet meegenomen. Het huidige Hagelkruis staat op de splitsing Hagelcruijsweg, Het veld en St Isidorusstraat. De voorgaande werkgroep die zich om dit Hagelkruis bekommerde is opgehouden te bestaan, waardoor het nog maar de vraag was of dit monument nog langer behouden kon blijven worden. Vervolgens is er op initiatief van Andre van der Veer samen met Rob Krijgsman, Monique Bijlsma en Marcel Voogds een werkgroep gevormd die de taak op zich heeft genomen naar wegen te zoeken, hoe dit monument voor de toekomst in ons mooie dorp behouden kan worden. Inmiddels is duidelijk geworden dat het Hagelkruis op grond van Stichting Huis Bergh staat. We zijn met hen in overleg w.b.t door wie en hoe het monument behouden kan worden. Wij vanuit de werkgroep hebben aangegeven het onderhoud op ons te willen nemen. Andre van der Veer, namens de werkgroep Hagelkruis. Oktober 1994: opening Hagelkruis de toen oudste Stokkumer Herman Meijer. Vlnr: Edwin Zweer, Teun Verstegen, Henk Harmsen, Herman Meijer, Pastoor Nollen, Helmut Fassin, Burgemeester Eland met echtgenote en commandant Henk Berendsen Juni 2022 | De Zandhaas
9
