Collectie Plastics en Composieten Ylja Band Lab 2, 2012
Collectie Plastics en Composieten
Plastics
Polyethyleen (PE) • Foam dun • Foam dik • Aardappelzak
Polystyreen (PS) • Vulling • Verpakkingsmateriaal
Polyethyleentereftalaat (PET) • Verpakkingsmateriaal
Polypropyleen (PP) • Folie • Geweven tas
Polymethylmethacrylaat (PMMA) • Plexiglas • Acrysign
Polyvinylchloride (PVC) • zeil • Vinyl
6
8 10 12 14 16 18
Composieten
Bisonyl • Zeil • Legerzak
Textileen • Zeil met drie verschillende wevingen • Met water afstotende laag
PVC + Draadtextiel • Tafelzeil
Canvas + Acryl • Schildersdoek
Acryl + Viscose • Imitatiebont
PVC + Polyurethaan • Skai leer
20 22
24 26 28 30
7
Plastics Polyethyleen Bron: Simone de Waart. Textielwarenkast, grondstoffen voor textiel gisteren vandaag en morgen. Tilburg: Gianotten, 2011
Polyethyleen is een van de meest geproduceerde kunststoffen ter wereld en wordt toegepast in industriĂŤle producten. PE kan zowel tot zachte en soepele als tot taaie, harde en stevige producten worden verwerkt. Denk maar aan schuim dat voor verpakkingsmateriaal wordt gebruikt. Uit aardolie wordt petroleum gewonnen. Door dit heel sterk te verhitten komt etheen vrij. Het vrijgekomen etheen wordt omgezet in polyethyleen, ook wel polyetheen genoemd. PE ziet er uit als warme, vloeibare brij. Bij de fabricage kan al een bepaald karakter mee worden gegeven aan de kunststof. Door met lage druk te fabriceren, krijgt deze een hoge dichtheid die vast en stijf van structuur is. Door fabricage met hoge druk, krijg je polyethyleen met een lage dichtheid. Eigenschappen en toepassingen van polyethyleen Polyethyleen isoleert goed, de stof is bestand tegen chemische stoffen en beschadigingen, is sterk en kan tegen extreme temperaturen en hergebruik is eenvoudig. Vrijwel onbeperkt kan PE worden omgesmolten en opnieuw verwerkt. Bekend zijn de plastic flesjes en plastic zakjes, maar ook elektrische kabels zijn er van gemaakt of beschermhoesjes die producten beschermen tijdens het transport. Netjes waarin groente en fruit worden verpakt, zijn ook PE; de stof is niet schadelijk bij contact met voedsel. Voor de textielindustrie is PE vooral belangrijk bij de productie vn technische vezels. Een goed en belangrijk voorbeeld hiervan is Dyneema.
8
Verpakkingsfoam dun (1 mm)
Verpakkingsfoam dik (5 mm)
Aardappelzak
9
Plastics Polystyreen Wikipedia. (27 juni 2012). Polystyreen. http:// nl.wikipedia.org/wiki/ Polystyreen
PS is een isolatie materiaal van petrochemische oorsprong, net als polypropyleen en polyethyleen. Deze kunststof wordt veel gebruikt voor goedkope geperste voorwerpen zoals wegwerpbekertjes en frietbakjes. Eventueel kan deze kunststof stijver gemaakt worden door toevoeging van butadieen en van acrylonitril. Eigenschappen en toepassingen van polyethyleen Polystyreen wordt ook vaak als schuim geproduceerd door toevoeging van CO2. Dit geëxpandeerd polystyreen (afgekort EPS) is algemeen bekend piepschuim, dat voornamelijk wordt gebruikt als beschermingsmateriaal bij het transporteren van producten. Geëxtrudeerd polystyreen of XPS wordt net als EPS op veel plaatsen in de bouw toegepast als isolatiemateriaal. Voordeel van XPS boven EPS is onder meer dat het een hogere toelaatbare druksterkte heeft en een gesloten celstructuur, waardoor het minder gevoelig is voor wateropname. Daarnaast wordt het ook gebruikt bij het bouwen van architecturale maquettes en modelvliegtuigjes. Geëxtrudeerd polystyreen is niet resistent tegen koolwaterstoffen, zoals de meeste lijmen en petroleumproducten.
10
Vulling
Verpakkingsmateriaal voor planten
11
Plastics Polyethyleentereftalaat Wikipedia. (27 juni 2012) Polyethyleentereftalaat. http://nl.wikipedia.org/wiki/ Polyethyleentereftalaat
PET is een polyester kunststof die onder andere wordt toegepast voor het maken van petflessen en andere verpakkingen van voedingsmiddelen. PET wordt onder andere gebruikt voor industriĂŤle vezels en textielvezels en in keukengerei. Het is een goede thermoplast, het laat zich onder verhitting gemakkelijk vervormen. Het grootste voordeel van pet is dat het volledig recycleerbaar is. Eigenschappen en toepassingen van Polyethyleentereftalaat De stof is zeer sterk, chemisch stabiel en een goede thermoplast. Ook laat de stof geen gas en reukstoffen door en is het een goede elektrische isolator. In de jaren ‘70 ontstond vraag naar grotere, onbreekbare lichtgewicht flessen voor dranken. Pet bleek hier een uitermate geschikt materiaal voor. Ook wordt de stof in onderzeekabels gebruikt.
12
Verpakkingsmateriaal voor voedsel
13
Plastics Polypropyleen Bron: Simone de Waart. Textielwarenkast, grondstoffen voor textiel gisteren vandaag en morgen. Tilburg: Gianotten, 2011
PP is uitgevonden in 1960. Uitgangsmateriaal van polypropyleen is het aardgas of aardolie gewonnen gas propyleen. Het witte, korrelachtige poeder wordt bij verhitting met smeltproces versponnen. Het spinsel wordt verwerkt tot ronde vezels maar ook tot platte, verweefbare bandjes. Tijdens dit proces wordt een machinaal vervaardigde film opengesneden in dunne stroken. Voor fijne textiel worden de filmstroken eerst nog verder vervezeld, waarbij ook textuur wordt aangebracht. Eigenschappen en toepassingen van polypropyleen. PP heeft een heel laag soortelijk gewicht en tegelijk een hooge treksterkte. Het is de lichtste textielvezel die er is en blijft dan ook drijven op water.De vezel neemt bijna geen vocht op, droogt snel en is als materiaal heel sterk. Het is ook een relatief goedkope vezel. Het rond gesponnen materiaal wordt gebruikt voor het maken van scheepstrossen, visnetten en touw. Van het band wordt onder meer doek geweven dat dient als rug voor bijvoorbeeld getufte vloerbedekking. Het wordt ook veel als verpakkingsmateriaal gebruikt en in geweven vorm voor stevige zakken waarin puin kan worden vervoerd. Een voordeel is dat PP eenvoudig kan worden hergebruikt. Jute, sisal en manilla zijn door PP vervangen toen de mogelijkheid voor gebruik in touwen en zakken in bereik kwamen. De lage kosten, goede weebestendigheid en het lichte gewicht maakten dat jute geheel werd verdrongen. In kleding vindt men PP vooral terug in hardloop-, fiets-, surf- en duikkleding. Vermengd met andere vezels wordt er ook meubelkleding, imitatiegras, garen voor vloerbedekking, tassen en geotextiel gemaakt. Zachte PP garens werden vooral toegepast i de woning. Behalve voor tapijtruggen en tapijtgarens ook voor naaldvilt, matten en voor wandbekleding. PP werd in bekledingstoffen voor meubilair gebruikt. Auto-interieurs met PP kwamen in de jaren 1960 en 1970 veelvoor.
14
Transparante folie
Gevlochten tas
15
Plastics Polymethylmethacrylaat Wikipedia. (27 juni 2012) Polymethylmethacrylaat.
PMMA is een transparante thermoplast en beter bekend onder de handelsnamen Perspex en Plexiglas.
http://nl.wikipedia.org/wiki/ Polymethylmethacrylaat
De grondstoffen voor polymethylmethacrylaat zijn aceton, methanol, waterstofcyanide en zwavelzuur. Hoewel dit niet de vriendelijkste stoffen zijn, is het eindproduct onschadelijk. Bij een temperatuur boven de 450 째C verbrandt polymethylmethacrylaat volledig tot koolstofdioxide en water. Het productieproces werd in 1928 in verschillende laboratoria in Europa onafhankelijk van elkaar bedacht en in 1936 werd het door de Amerikaanse firma Rohm and Haas op de markt gebracht. Eigenschappen en toepassingen van Polymethylmethacrylaat Het is licht, versplinterd niet, eenvoudig in allerlei vormen te reproduceren en het laat veel licht door, meer dan gewoon glas. Nadelen zijn dat het gevoelig is voor beschadigingen, het laat (tenzij behandeld) ultra-violet licht door, niet heel hitte bestendig en zeer brandbaar. PMMA wordt gebruikt in toepassingen waar de grote gewichtsbesparing t.o.v. glas een groot voordeel biedt en ook waar grote transparantie gewenst is. zoals bijvoorbeeld in grote aquaria. Verder is PMMA een veelgebruikt materiaal voor transparante geluidsschermen. Het werd ook gebruikt voor de eerste implantaatlenzen in de oogheelkunde. Polymethylmethacrylaten worden ook gebruikt in de tandheelkunde bij de vervaardiging van een losse prothese en bij de eerste generatie van composietvullingen.
16
Plexiglas GS
Plexiglas Satinice
Acrysign Alle samples op deze pagina verkregen van Ispa Plastics in Helmond www.ispaplastics.nl
17
Composieten Polyvinylchloride Bron: Simone de Waart. Textielwarenkast, grondstoffen voor textiel gisteren vandaag en morgen. Tilburg: Gianotten, 2011
18
Deze groep vezels heeft een heel andere samenstelling dan de voorgaande en wordt vervaardigd met onder andere chloor. De vezels nemen geen vocht op, vervormen snel en gemakkelijk bij warmte en zijn goed warmte-isolerend. Deze vinylvezels worden veel gebruikt voor sportkleding, autobekleding, maar ook voor tuinstoelen en zonneschermen. Het gebruik van PVC wordt vanwege het gebruik van schadelijke chlorides in veel producten teruggedrongen. Het materiaal kan wel worden gerecycled als het apart wordt ingezameld. Veel voordelen van vezels zoals de grote soepelheid, de gemakkelijke vervorming en de mogelijkheid voor gebruik buiten, zoals bij tuinmeibilair, zijn nog niet door andere vezelfs te vervangen. Daarom nemen deze vezelf nog steed een belangrijke plaats.
Bedrukt tafelzeil
Vinyl zeil
19
Composieten Bisonyl Wikipedia. (27 juni 2012) Van Beshouw. http://nl.wikipedia. org/wiki/Van_Besouw
Roofer. (27 uni 2012) Bisonyl. http://www.roofer.tv/index. php?option=com_content&v
Bisonyl is gecertificeerd brandvertragend, met glasvezel versterkt PVC doek. In 1964 werd bij Van Besouw gestart met Bisonyl, een met PVC gecoat doek, ook wel zwaardoek of vrachtwagendoek genoemd. Van Besouw is een familie van textielfabrikanten, en tevens de naam van een door deze familie gesticht textielbedrijf in Goirle. De familie was afkomstig uit Berkel-Enschot.
iew=article&id=93&Itemid=5 7&lang=nl
20
Bisonyl is scheur en slijtvast. Het heeft een zeer glad en glimmend oppervlak, waardoor het weersbestendig is en nauwelijks vuil en vocht absorbeert. Doordat het weerbestendig is het uitermate geschikt voor buiten en als beschermmateriaal.
Zeil
Legerzak
Alle samples op deze pagina verkregen van tententas www.tententas.nl
21
Composieten Textileen Tita Tuinmeubelen. (27 juni 2012) Textileen. http://
Textileen is een weersbestendig doek dat bestaat uit polyester draden met een PVC (nylon) coating.
www.titatuinmeubelen. nl/materiaalinformatietextileen
De naam textileen is exclusief voorbehouden voor materiaal afkomstig van de firma TWITCHELL, de fabrikant die het originele textileen aanbied. Textileen is zeer weersbestendig en enorm duurzaam.Het heeft een enorme treksterkte en is bestand tegen UV, schimmels en insecten. Textileen is kleurecht en behoeft nauwelijks onderhouden te worden. Het is bestand tegen extreme temperaturen (-40 graden tot +40 graden째C) en is vlamwerend. Verder is Textileen verkrijgbaar in diverse (gemengde) kleuren en is het doek dan ook beschikbaar op vele weefwijzen Ook is het mogelijk een waterafstotende laag op het doek aan te brengen of het doek te voorzien van een fraaie print. (ook voor kussens voor buitengebruik of covermeubelen) Veel mogelijkheden en hierdoor dus uitermate geschikt voor de mooiere buitenmeubelen.
22
Zeil
Zeil
Zeil gecoat Alle samples op deze pagina verkregen van tententas www.tententas.nl
23
Composieten PVC + Draadtextiel Wikipedia. (27 juni 2012)
Het desbetreffende tafelzeil met opdruk is kalender gecoat.
Kalendreren. http:// nl.wikipedia.org/wiki/ Kalanderen
Kalanderen is het vormen van een thermoplastische massa tussen twee of meer walsen tot een folie. Kalanderen is een industriĂŤle techniek. Hierbij wordt een plastisch thermoplast tot een stroperige vorm verwarmd en gekneed en vervolgens tussen twee of meer walsen tot een afgekoelde folie of band van een bepaalde dikte verwerkt. De verkregen band of folie kan gelijk het eindproduct zijn, maar ook een halffabricaat. Het product wordt vaak nog verder bewerkt door bijvoorbeeld thermovormen, persen of dieptrekken. Na het kalanderen kan de folie of band verder worden bewerkt door nerven (kuntsleermotief), bedrukken, metalliseren, etc. In het kort komt het er dus op neer dat op een weefsel (textiel of kunststof) of een staaldraad een dun laagje thermoplast of rubber wordt aangebracht. Door de coating is het tafelzeil ook buiten te gebruiken en eenvoudig afneembaar.
24
Tafelzeil
25
Composieten Canvas + Acryl Wikipedia. (27 juni 2012) Canvas (materiaal). http:// nl.wikipedia.org/wiki/ Canvas_(materiaal)
Canvas is een stevig weefsel traditioneel gemaakt van hennepvezels. Canvas wordt gebruikt in de schilderkunst als doek om op te schilderen meestal met olieverf. Een der oudste nog bestaande olieverfschilderijen op doek is het Franse schilderij “Madonna met engelen� uit 1410. Industrieel canvas wordt vaak nog van een laag coating voorzien. Deze coating bestaat uit polyacrylaat of polyurethaan als binder, met pigmenten als kaolien, krijt (calciumcarbonaat), zinkwit of titaanwit (titaandioxide). De functie van deze coating is om het materiaal ondoordringbaar te maken voor bijvoorbeeld verf, zodat de achterkant van het doek niet meegekleurd wordt. Of het is juist een oppervlakte voor een goede hechting van de verf aan het canvas.
26
Schildersdoek
27
Composieten Acryl + Viscose Infotalia. (27 juni 2012) Wat weet jij over stoffen?. http://www.infotalia.com/ nld/in_balans/mode/basis/ basis_detail.asp?id=3130
Acryl lijkt heel sterk op wol. De stof is zacht en volumineus en isoleert zeer goed. Acryl wordt gebruikt voor onder andere mutsen, sjaals, dekens en truien. De stof is niet bestand tegen de hitte en moet dus lauw gewassen en voorzichtig gestreken worden. Ook de droogkast vermijd je beter. Viscose wordt gemaakt van houtcellulose en katoen, het is een plantaardige kunstmatige vezel. De viscosevezels worden meestal vermengd met katoen, polyester, wol of acryl. Kleding van viscose is zacht, huidvriendelijk, kleurvast, glanzend en valt soepel. Viscose kan wel makkelijk krimpen of zijn vorm verliezen, was het dus niet te heet. Je laat je kledingstuk ook best zo weinig mogelijk zwieren in de machine en je droogt het beter niet in de droogtrommel. Na het wassen kan je het kledingstuk het beste liggend laten drogen en vervolgens binnenstebuiten strijken met stoom. Acryl en viscose worden beide toegepast in imitatiebont.
28
Imitatiebont
29
Composieten PVC + Polyurethaan Kooistra. (27 juni 2012) Kunstleder. http://www. kooistra.nl/informatie/75onderhoud/94-onderhoud3
Skai is een merknaam van kunstleer van de Duitse firma Konrad Hornschuch AG, dat in 1958 op de markt kwam. Het woord “skai” werd na verloop van tijd een synoniem van kunstleer en is als dusdanig ook opgenomen in het Duitse woordenboek Duden en in de Van Dale. Tegenwoordig staat skai® als merknaam niet alleen voor kunstleer maar voor een gamma van kunststoffoliën en -bedekkingen voor meubels, ramen en deuren, binnenbekleding van auto’s enz. Het kunstleer (skai) dat op de volgende pagina te zien is bestaat voornamelijk uit PVC (98%) en voor een klein deel uit PU (2%). Het is een soepel materiaal en slijtvast. Om kunstleer te reinigen is zeer weinig onderhoud nodig. Als een goedkopere en diervriendelijker materiaal dan echt leer, wordt kunstleer vaak gebruikt in de meubelbranche en modeindustrie. Naast Skai, voornamelijk gebaseerd op PVC, is er ook PUkunstleder. Dit materiaal heeft nageoeg hetzelfde uiterlijk als natuurleder, in tegenstelling tot skai.
30
Skai imitatie leer
31