GrootdeFryskeMarren 3-2024

Page 1

MAANDBLAD FACE TO FACE MET PIET SIEMONSMA UIT BALK EN VERDER IN DIT NUMMER: ALEID EN WIETEKE CRAMER OVER BOOTCAMP 03-2024 FOTO: JOHAN BROUWER GROOT DE FRYSKEMARREN.NL deFryskeMarren groot Nu met gratis Duurzaamheidsscan! Huis verkopen? ZORGELOOS Kijk voor meer informatie en de actievoorwaarden op zorgeloosverduurzamen.com 8e JAARGANG • NR. 73 Petra Samwel ontdekt door kanker de kracht van Alpe d’Huzes

Alles voor wonen, slapen en design

Vandermeerwonen

Ontdek de bestsellers binnen de collectie van Leolux in onze winkel en maak kennis met de nieuwste stof-leersoorten en kleuren.

Onze interieuradviseurs stellen met liefde de mogelijkheden voor.

Van der Meer Wonen

Bondi

vanaf €3275,- meerdere afmetingen en materialen mogelijk.

Fauteuil Caruzzo

in leer vanaf €3395,- in stof vanaf €3025,-

Mime

vanaf €1050,- mogelijk in leer stof en combinatie. Met twist onderstel ook mogelijk zonder arm.

Poef Caruzzo

in leer vanaf €1130,- in stof vanaf €1030,-

Flint hoekbank

in stof vanaf €6555,- ook in leer verkrijgbaar. Meerdere afmetingen en opstellingen mogelijk.

Smidsstraat 12, Sneek

Vandermeerwonen.nl Pallone vanaf €2195,- in volledig leer. Stof leer combinatie ook mogelijk.

Als geboren en getogen Friezin vind ik het jammer dat ik zelf geen Fries spreek. Doordat ik grotendeels in Leeuwarden ben opgegroeid en mijn ouders niet uit Friesland kwamen, krijg je de taal niet van huis uit mee. Wat ik mij wel kan herinneren is dat we op de basisschool het vak Fries kregen. Daar hadden we kleine A6 boekjes met Friese woorden en tekeningetjes. De woorden ierapel, hynder en sipels staan in mijn geheugen gegrift. Toen ik in 1997 in Joure kwam wonen, merkte ik dat de Friese taal hier veel meer leeft. Zo heb ik uiteindelijk de taal leren verstaan. Eén van mijn mans vrienden vroeg ooit: ben je uit van huis? Dat is de letterlijke vertaling van ‘bist ût van hûs’, Oftewel ben je uit logeren? Maar dat begreep ik toen niet.

Inmiddels versta ik bijna alles en vind ik het zelfs leuk om het te proberen zelf te spreken. Dat niet iedereen de taal begrijpt is soms best grappig. Zo waren wij ooit bij een neef van mijn man en zijn vrouw in Beverwijk. Toen ik vroeg hoe ze aan de naam voor hun hond kwamen. Ze gaven de uitleg dat ze ooit op vakantie waren in Friesland en de buurman elke dag zijn hond riep. De naam van die hond vonden ze zo ontzettend leuk dat ze besloten hun hond diezelfde naam te geven. Hoe de hond heette: Hjirdo.

Toen het kwartje bij mij viel en ik vertelde dat die man de hond riep met: “hier jij”, heb ik nog nooit iemand zó hard horen bulderen van het lachen, als het baasje van Hjirdo. Al die jaren dachten ze dat het een gewone naam was. Nog steeds lig ik in een deuk als ik eraan denk.

Jeugdtheater Frets geeft hun voorstellingen deels in het Fries en deels in het Nederlands, zo is het voor iedereen te volgen. Het is mooi dat we in Friesland zoiets eigens hebben als onze taal en dit in ere houden. Verderop in deze krant lees je meer over hun Fries/Nederlandse voorstelling: Gozert!

Dat in Friesland het leven een bepaalde rust uitstraalt is, blijkt ook uit het feit dat Petra Samwel en haar man in deze provincie zijn komen wonen, omdat ze zich hier zo prettig voelden tijdens een vakantie.

Ik bin yn alle gefallen tige bliid dat ik yn Fryslân wenje, Ik winskje jo in protte lêsgenot, Oant sjen!

Lotte van der Meij redacteur

44.

3 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL EDITORIAL
DEZE MAAND 6. PETRA SAMWEL ONTDEKT DOOR KANKER DE KRACHT VAN ALPE D’HUZES 20. FACE TO FACE MET PIET SIEMONSMA MAATSCHAPPIJ & SAMENLEVING 13. NIEUWS UIT GEMEENTE DE FRYSKE MARREN ACTUEEL 23. ROY EN LEONIE VAN RAAIJ “DE HORECA ZIT IN ONS” 24. YODI VELLINGA: “ONDERNEMEN MET EEN YODI-SAUSJE” CULTUUR & UITGAAN 26. JEUGDTHEATER FRETS LAAT JE TONEEL BELEVEN ALGEMEEN 29. GEVLUCHTE MASHANDE NDAGIJIMANA FIETSENMAKER IN BALK GEZOND & FIT 30. GEPPIE HANJE: “IEDEREEN HEEFT RECHT OP EEN HUIS” 37. EEN DAG UIT HET EVEN VAN EEN BUURTWERKER BIJ SOCIAAL WERK DE KEAR SPORT
BOOTCAMP OP HET STRAND MET ALEID EN WIETEKE CRAMER CULTUUR & UITGAAN
Hier jij!
38.
UITGAANSAGENDA WATERLAND VAN FRIESLAND 20 29 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL VOLG OOK OP SOCIAL MEDIA de FryskeMarren // nummer 03 • 2024 I nhoud 6

Zorg, Welzijn en Vitaliteitsmarkt op 23 maart in Woudsend

WOUDSEND - Op zaterdag 23 maart wordt van 11.00 uur tot 16.00 uur een Zorg, Welzijn en Vitaliteitsmarkt georganiseerd in de sporthal van het MFC de Driuwpôlle in Woudsend. Er zullen ongeveer veertig zorgen welzijnsorganisaties uit de regio aanwezig om iedereen te informeren, handreikingen te bieden en voorlichting te geven.

Er zijn stands van onder andere de voedselbank, de wijkagent, het sociaal wijkteam van de gemeente, thuiszorgorganisaties en zorginstellingen, maar ook op het gebied van ergotherapie, fysiotherapie, kinderopvang, pedicure, yogatherapie en transformational cuppingen.

Tijdens de markt is er speciaal aandacht voor thema’s als bewegen, gezondheid, veiligheid en zorg. De toegang is gratis.

Manege uit Rijs organiseert wedstrijd met IJslandse paarden

RIJS/FRANEKER - Op zondag 17 maart komen op de locatie van de Sjaerdema-Liauckemaruiters in Franeker IJslandse paarden en hun ruiters bijeen om hun bijzondere gangen te tonen. Met al dat IJslands vuur belooft het een mooie show te worden. Team Fra Neisti uit Rijs en de Sjaerdema-Ljauckemaruiters uit Franeker organiseren de wedstrijd.

Zo’n vijftig ruiters tonen die dag hun IJslandse paardjes met hun speciale gangen. IJslandse paarden kunnen meer gangen dan andere paarden en bij de wedstrijden gaat het erom deze gangen zo goed mogelijk te laten zien. Naast stap, draf en galop tonen de IJslanders hun beste tölt en in een aantal proeven ook de telgang. De wedstrijd wordt gehouden in de manege van de Sjaerdema-Liauckemaruiters in Franeker en wordt afgesloten met een vlaggenrace. (Foto Inge Meijer)

SKS-leden nemen een belangrijk besluit om de originaliteit te bewaken

TERHERNE - De leden van de vereniging de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen hebben tijdens de Algemene Ledenvergadering een belangrijke stap gezet in het behouden van de originaliteit van de veertien skûtsjes die meezeilen om het SKS-Kampioenschap.

Eigenaren die wijzigingen aan skûtsjes willen aanbrengen die niet staan beschreven in het Handboek, moeten dat vooraf schriftelijk voorleggen aan het bestuur. Tijdens de jaarvergadering in De Buorkerij in Terherne stemde een meerderheid van de leden in met deze aanvulling in het Originaliteitsreglement. (Foto: Dennis Stoelwinder)

Talenten krijgen podium op Bregepop 2024, aanmelding is nog paar dagen open

SCHARSTERBRUG - Op vrijdag 12 en zaterdag 13 april vindt een nieuwe editie van het Bregepop festival plaats. Naast grote namen als Chef’Special, Jan Smit (met live band), Rondé, Danny Vera en Antoon, krijgen dit jaar ook talenten de kans zich te bewijzen.

Na de voorgaande succesvolle edities staat er dit jaar een nieuw podium op het terrein, namelijk de Talentstage. De Talentstage is een initiatief van muzikanten Wiebe de Jong en Benny Bakker, die sinds vorig jaar het evenement Muziekcafé Joure organiseren en zich actief inzetten om nieuw muzikaal talent een podium te bieden. Hierdoor kwamen ze erachter dat er nog erg veel leuke acts in de regio rond lopen. Deze zijn vaak nog niet ontdekt omdat ze startend zijn of nooit de juiste handvatten hebben gekregen.

Naast de contest zullen er ook andere talentvolle acts optreden. Zo zullen er aan het begin van de avond onder meer bands van de regionale muziekscholen optreden en zullen ook tussen de deelnemers door korte optredens verzorgd worden.

Er is al een aantal deelnemers bekend, maar aanmelden kan nog steeds, tot en met vrijdag 15 maart. Stuur hiervoor een mail met daarin een omschrijving, foto en een linkje naar een eventuele video of audio naar talentstage@outlook.com. Het kan hierbij gaan om zangers, zangeressen, bands maar ook rappers en DJ’s. Binnenkort zal bekend worden welke deelnemers geselecteerd zijn. Na 13 april zal bekend worden wie zich uiteindelijk het Bregepop Talent van 2024 mag noemen en volgend jaar op één van de grote podia terug te zien zal zijn.

Benefietconcert: NESKO speelt klassieke muziek in Sint Nicolaasga

SINT NICOLAASGA - Het Nederlands Studenten Kamerorkest (NESKO) viert haar 60-ste verjaardag. Het orkest geeft op zondag 14 april ’s middags om 15.00 uur een concert (try-out) in de Heilige Nicolaaskerk in Sint Nicolaasga. De muziek die het orkest deze middag speelt heeft als thema “NESKO Verbindt”.

De kracht om mensen ongeacht hun cultuur of achtergrond te verbinden via muziek staat in dit programma centraal. Er wordt een gevarieerd programma uitgevoerd onder leiding van de enthousiaste dirigent Pim Cuijpers. Het hoofdwerk van het NESKO is dit jaar de 8e symfonie van Antonin Dvorák.

Hiernaast staat er een opdracht-compositie - Dood van een Concubine - van de in China studerende componist Xavier van de Poll op het programma, waarna de jonge contrabasvirtuoos Sasha Witteveen het publiek meeneemt naar het Italië van de jaren ’70 in Nino Rota’s Divertimento Concertante.

Het NESKO bestaat uit zo’n vijftig leden. Het projectorkest wordt elk jaar opnieuw samengesteld uit ambitieuze studenten die naast hun studie op hoog niveau muziek maken. Zij zetten hun studie twee weken opzij om een speciaal programma in te studeren. Sint Nicolaasga is de eerste plaats waar zij een uitvoering geven. Het concert in Sint Nicolaasga wordt georganiseerd door Soroptimist International club FrieslandZuidwesthoek. (Foto: Nesko)

Brandweer Balk wint vaardigheidstoetsen in Franeker

FRANEKER - Brandweer Balk heeft de vaardigheidstoetsen in Franeker gewonnen. In totaal stonden er elf ploegen aan de start.

Tijdens een scenario, bedacht door brandweer Franeker, werd de spelende ploeg beoordeeld door juryleden van het Algemeen Brandweer Wedstrijd Comité (ABWC). Een gaslekkage eindigde in een explosie in een kroeg, waar op dat moment bezoekers binnen waren. Eén slachtoffer (pop) raakte bekneld onder constructiedelen

die naar beneden waren gekomen. Nadat alle ploegen waren geweest bleek dat Brandweer Balk deze wedstrijd had gewonnen. Er deden ook andere brandweerploegen uit de regio mee zoals die van Workum (2), Lemmer (5) en Koudum (11). (Foto: Ricardo Veen)

4 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
Seizoenkaarthouders gratis naar sc Heerenveen Vrouwen tegen Ajax Vrouwen

HEERENVEEN - Supporters die een seizoenkaart voor sc Heerenveen hebben, kunnen kosteloos naar het Abe Lenstra stadion om de vrouwenploeg aan te moedigen tegen zowel Ajax als Feyenoord. Het eerste duel wordt zondag 31 maart om 14.30 uur afgewerkt in het Abe Lenstra stadion. De wedstrijd tegen de Rotterdammers, dat ook in het stadion gespeeld wordt, staat voor woensdagavond 1 mei op het programma. Dan wordt er om 18.45 uur afgetrapt.

Voor niet-seizoenkaarthouders zijn entreebewijzen verkrijgbaar vanaf 5 euro, maar het is ook mogelijk om een passe-partout te halen voor het duel met de Ajax én Feyenoord. Een combiticket voor de vrouwenwedstrijden is verkrijgbaar vanaf 7 euro voor kinderen tot en met 11 jaar. Vanaf 12 jaar is het 14 euro. De losse kaartverkoop voor Feyenoordthuis gaat halverwege april van start. (Foto: Ricardo Veen)

Gratis kaartje Swimfun voor deelnemers avondvierdaagse

JOURE – Swimfun stelt voor iedereen die meeloopt met de Avondvierdaagse in Fryslân een gratis zwemkaartje beschikbaar. Met deze actie wil Swimfun iedereen aanmoedigen om mee te lopen met de Avondvierdaagse, omdat sporten en bewegen ontzettend belangrijk zijn voor een vitale ‘Mienskip’. Aan alle organisaties dan ook de oproep om zich aan te melden voor de gratis zwemkaartjes.

“Sporten en zeker zwemmen dragen bij aan een gezonde generatie kinderen. Als zwembad leveren wij graag een bijdrage aan een sportief en vitaal Fryslân,” aldus Tjebbe van der Meer van Sportbedrijf DFM. Voor alle deelnemers wordt dan ook één gratis zwembadkaartje beschikbaar gesteld. Alle organisaties van de Avondvierdaagse in Fryslân worden opgeroepen om zich hiervoor aan te melden via de website van het zwembad voor 30 maart. Op deze

manier kunnen de deelnemers niet alleen een speldje verdienen bij het volbrengen van de Avondvierdaagse, maar ook een gratis bezoek aan het zwembad.

Swimfun is met ongeveer 250.000 recreatieve bezoekers per jaar de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de grootste attracties van Friesland. Swimfun maakt onderdeel uit van het sportbedrijf van de gemeente De Fryske Marren. (Foto Thewes Hoekstra)

Eelke’s vinger op de zere plek

Ljipaai

Ik seach ynienen op de Fluessen in sylboatsje. Yn in sleatsje by Koudum makke in poep in moai nestje. Yn it feartsje by Ealahuzen skodden twa einen sa mei de kop dat se der hast in orgasme fan krigen. Op’e fyts ynienen allegear wat âldere mannen mei in pet op de kop, sykjend om de ljip gewaar te wurden. Se koenen gau wer nei hûs, want in oerke letter kaam it berjocht al dat it earste ljipaai fan Fryslân yn Ychtenerbrêge fûn wie. In Peinjumer hie dat dêr dien, mar dy hie’t dêr ferline jier ek fûn. In stikje maïs, wêr’t dy man fansels al dagen nei sjoen hie, want dêr toarken twa ljippen om. It sil ek wol deselde ljip west ha as ferline jier.

Dat earste aai is it signaal dat de maaitiid begûn is. Mar dat is dochs foarby? Eartiids wie aaisykjen moai. Mei in pear man trije dagen mei de boat fuort en dagen lang sjen en sykje. En âldehoere. Jûns in slokje en snert. Mar dat is, terjochte, foarby. It is de fraach wêrom at dat earste aai sa krampeftich yn stân hâlden wurdt. Is de gemeente de Fryske Marren no de bêste natoergemeente fan Fryslân omt it earste aai hjir fûn waard? Fansels net. Je hoege derfoar inkeld in Peinjumer trije dagen op it maïslân yn Ychtenerbrêge te smiten.

En wat in poppekast altyd. Kommissaris, BFVW bestjoerders en boargemasters kin net op wintersport, se moat klear stean om it lân yn om ien of oare hapsnurker te huldigjen foar it finen fan it earste aai. It wie yn de aaisikerstiid al neat, no hielendal net mear. Dat fine normale minsken ek, der bin yn de ôfrûne jierren dagen earder ljipaaien fûn, dy’t noait oanmelden binne. Dat hoecht net, in ildman fynt it genôch dat der wer ljipaaien binne. Syn eigen maaitidsgefoel is it wichtigste.

En it soe de gemeente de Fryske Marren passe om te sizzen dat se net mear meidogge oan dat gedoch. Want dat foldocht net mear oan ús gefoel foar de natoer. Net yn it ild komme. Bliuw by de hikke stean. At it tiid is foar de neisoarch dan kin jim wer yn it ild komme.

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

5
De vinger op de zere plek….
KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT) NIEUWS UIT JOUW REGIO OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL HEB JE EEN REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
“Ik ben heel bang geweest, de angst om alles te verliezen, maar ik ben hier nog niet klaar”
6 NUMMER 03 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

PETRA SAMWEL ONTDEKT DOOR KANKER DE KRACHT VAN ALPE D’HUZES

“Je wordt vrienden met vreemden, veegt tranen weg, deelt zakdoeken uit en knuffelt onderweg”

Petra Samwel is voor velen in Joure waarschijnlijk een bekend gezicht. Wellicht bracht je jouw kind(eren) bij haar op de kinderopvang of was ze één van jouw leidsters. Als Petra in een rustiger vaarwater van haar leven zit, komt kanker op haar pad. Naast de ellende van ziek zijn, bracht het haar gezin bij elkaar en zorgde het voor een missie: andere mensen helpen door zoveel mogelijk geld bij elkaar te verdienen en dat te doneren voor onderzoek tegen kanker. In juni loopt Petra voor de vijfde keer de 13,2 km van de Alpe d’Huzes. Het saamhorigheidsgevoel dat ze daar voelt, wil ze elk jaar opnieuw ervaren. We spreken over het leven, kanker en haar missie bij haar thuis, waar op tafel gezellig de kaarsjes branden en de foto’s van haar kleinkinderen aan de muren hangen.

Eenzaam

PPetra Samwel (1963) is in Utrecht geboren als eerste van een tweeling. Voor haar ouders werd pas na zeven maanden bekend dat het een tweeling was. Ze had al een oudere broer. Petra en haar tweelingbroer werden tijdens zware winterse omstandigheden thuis geboren. Ze hadden geen auto en door de sneeuw konden haar ouders niet naar het ziekenhuis komen. Het was zeker geen gemakkelijke bevalling voor haar moeder. Petra groeit op in Utrecht en later in Nieuwegein, ze heeft geen warme gevoelens overgehouden aan haar jeugd.

“Ik was een jongensmeisje, ik had een vriendinnetje en ging verder vooral om met jongens, ik speelde graag voetbal op het schoolplein.” Rond haar achtste jaar krijgt haar moeder een hernia, in die tijd was de keuze opereren of plat liggen. Omdat haar moeder koos voor acht weken plat liggen, kon ze niet voor de kinderen zorgen en haar vader werkte onregelmatig. Om die reden werd Petra elders ondergebracht, bij mensen die ze niet kende en haar tweelingbroer kwam terecht bij het vriendinnetje van Petra. “In die tijd ben ik gaan nagelbijten en daar ben ik nog steeds niet vanaf. Ik voelde mij in die tijd zo eenzaam, ik isoleerde mijzelf op mijn kamertje.” Dit was een zeer verdrietige tijd voor haar.

Alles is liefde

staan. Ik werd op mijn zeventiende zweminstructrice. In die tijd was ik niet echt met jongens bezig. Maar rond mijn negentiende werd ik in het zwembad gespot door Emile, hij bleek één van mijn vrienden te kennen en belde mij thuis op. Ik kende hem helemaal niet en hij nodigde mij uit voor zijn feestje. Ik besloot te gaan en dit was zo leuk dat we de volgende dag weer afspraken.” Ze worden verliefd en hun relatie is zo liefdevol en fijn dat ze gaan samenwonen. “Ik heb zeven jaar zwemles gegeven tot ik zwemmerseczeem kreeg en mijn vak niet meer kon uitoefenen. Toen heb ik tien jaar bij de gemeente gewerkt. In 1986 zijn we getrouwd en we zijn nog steeds samen.” Hun liefde wordt bekroond met twee dochters: Ashley en Ghislaine. Petra kiest uiteindelijk voor zichzelf en verbreekt al haar banden met het verleden.

Petra ging naar de mavo en wilde daarna naar de politieschool, maar ze was nog te jong. Ze kwam in een vormingsklas, een soort tussenjaar. “Ik kwam erachter dat ik graag gezien wilde worden en het leuk vond om voor een groep mensen te

Ik vertrek

“Voor mij was hun kindertijd best pittig, Ik heb ongeveer zeven jaar niet kunnen doorslapen. Uiteindelijk brak dit mij op en werd het me te veel ik kwam in een depressie terecht.” Eind jaren negentig huren ze een boot en vieren vakantie in Friesland. Emile had in die tijd last van zijn schouders, maar in Friesland verdwenen zijn klachten als sneeuw voor de zon. “Zullen we hier gaan wonen?”, grapte hij. Het blijft niet bij een grap. Ze laten er geen gras over groeien, verkopen hun huis in Leusden en gaan in Joure wonen. Zo uit het niets kwamen ze hier terecht geleid door het lot. De kinderen gaan hier naar de basisschool en Petra gaat aan de slag als vrijwilliger op de peuterspeelzaal. Dit vindt ze zo leuk dat ze de opleiding pedagogisch medewerker (SPW 4) voltooid. Ze solliciteert bij het kinderdagverblijf en zo werkt ze sinds 2001 bij Skik. Waar veel mensen haar dus van kennen.

Tijdbom

Het leven van Petra lijkt in een rustig vaarwater terechtgekomen. In Joure bouwt ze een nieuw leven op, het gezin is gelukkig en tot het moment dat Petra onder de douche staat en een knobbel in haar oksel ontdekt. Ze wijst de plek aan waar ze het voelde. Van het één kwam het ander en het lijkt goed. Toch wil Petra graag dat de bult eruit gehaald wordt. Na de operatie blijkt dat het toch om kanker gaat. Een langzaam groeiende laaggradig lymfoom. Ook bekend als Non Hodgkin, lymfeklierkanker. Feitelijk houdt het in dat Petra dat moment kanker heeft in haar middenrif, organen en beenmerg. Ze kiezen voor de ‘wait and see’ methode. Elke drie maanden wordt ze gecontroleerd, het voelt een beetje als een tijdbom. Na de uitslag is er opluchting maar twee weken voor de nieuwe controle begint de spanning zich weer op te bouwen.

Lees verder op pagina 9
7 deFryskeMarren

Wij komen graag bij u langs.

Maak nu een afspraak VOOR BUITENZONWERING

Duimstraat36 •Echtenerbrug • 0514541006 •melchers-dejong.nl

MEUBELS • VLOEREN&RAMEN • ZONWERING • SLAAPKAMERS • BOOT-&HERSTOFFERING

met stip*

Agressieve variant

In april 2013 voelt ze weer een knobbel, deze keer in haar hals. Ze noemt dit niet tijdens de controle. In augustus van dat jaar geeft haar toenmalige oncoloog uit Sneek aan dat deze knobbel er wel uit moet. Dit keer blijkt dat de kanker is getransformeerd naar een agressieve variant die bovendien actief is in het hele lichaam. Dit is een klap voor Petra en haar gezin. Want ze voelt zich niet ziek, maar zal nu wel behandeld moeten worden. Ze krijgt R-chop, een vorm van chemotherapie, Dit is een zeer heftige periode. Omdat ze weet dat ze kaal gaat worden, knipt ze haar haar alvast kort en uiteindelijk is het haar man – een ontzettend emotioneel moment – die haar kaal scheert. “Ik had geluk dat het winter was, dan kon ik een muts dragen en viel het niet zo op.” Vooral voor haar kinderen was de kaalheid confronterend. “Ik ben heel bang geweest, de angst om alles te verliezen, maar ik ben hier nog niet klaar. De kanker heeft ons als gezin sterker en hechter gemaakt.”

‘Assertieve mensen overleven het’

Petra had ergens gelezen dat er een bepaalde vorm van immunotherapie werd ontwikkeld. Deze therapie kwam voort uit onderzoek, dat met geld bij elkaar was verzameld met de acties van Alpe d’Huzes. Ze besprak dit onderzoek met haar oncoloog en bracht hem zo op het idee dit bij haar toe te passen. En dankzij deze therapie is ze er nog. “Ik ben lid van verschillende belangenverenigingen en zo zat ik ooit op een congres waar een professor een lezing gaf en zei: ‘Alleen assertieve patiënten overleven het’. Als ik niet over die therapie had gelezen was ik er voor mijn gevoel niet meer geweest. Het vertrouwen in mijn lichaam komt niet meer terug, maar je leert er wel mee dealen. Ik zit nu in remissie, de kanker is aanwezig maar niet actief. Ik heb één keer per jaar controle.”

De 13,2 km die je op de berg omhoog loopt of fietst zijn heel bijzonder. Dit gevoel wil ik elk jaar opnieuw voelen”

Onmacht omzetten in kracht

Door deze ervaring is de interesse in de Alpe d’Huzes is gewekt. Emile gaat in 2013 voor het eerst meefietsen, Petra gaat als toeschouwer mee en probeert zoveel mogelijk acties te bedenken om geld te genereren voor dit goede doel. De Alpe d’Huzes is een sportief evenement waarbij zoveel mogelijk geld wordt ingezameld voor onderzoek naar kanker. Dit om de tijd van leven van mensen met kanker zoveel mogelijk te verbeteren. In 2005 gingen twee jongens fietsend de berg Alpe d’Huez in Frankrijk zes keer omhoog en vijf keer naar

beneden, zij koppelden daar de naam Alpe d’Huzes aan. Het jaar erna deden er 66 mensen mee en nu zijn er wel 5.000 deelnemers. Alles daar wordt door vrijwilligers gedaan. Eerst kon je alleen fietsend omhoog, maar later kwam er ook de wandelversie bij. Samen onmacht omzetten in kracht.

Saamhorigheidsgevoel is verslavend

In 2015 liep Petra zelf de eerste keer de bergen omhoog. Dit was ontzettend emotioneel. “De saamhorigheid die je bij de Alpe d’Huzes voelt is onbeschrijfbaar. Je wordt vrienden met vreemden, veegt tranen weg, deelt zakdoeken uit en knuffelt onderweg. De 13,2 km die je op de berg omhoog loopt of fietst zijn heel bijzonder. Dit gevoel wil ik elk jaar opnieuw voelen. Het liefst houd ik het vast en neem ik het mee naar Nederland. Maar zodra we de grens overrijden, ben ik het alweer kwijt. Daarom doe ik elk jaar mee. Zo ook dit jaar op 6 juni 2024 en ook Emile gaat weer fietsen.”

Petra zet zich al jaren zoveel mogelijk in en bedenkt allerlei acties om geld te genereren, met dank aan de steun van de middenstand: van krat zitten bij de AH, een spinning marathon, gehaakte knuffels, ansicht kaarten tot onlangs een bingoavond.

Wil je Petra steunen ga dan naar haar Facebookpagina: facebook.com/petra.samwel

9 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
vervolg
van pagina 7

De BIGGREEN voorkomt kalkaanslag en laat je genieten van gefilterddrinkwater!

Wie jarig is trakteert Daarom tijdelijk geen €1035,maar € 899,- compleet geïnstalleerd bij u thuis!

De Big Green is een simpele, maar e ectieve manier van kalkpreventie waarbij mineralen zoals calcium en magnesium in het water blijven. Iets wat bij een traditionele ontharder niet het geval is. Hierdoor blijft de smaak van het ge lterde water gelijk terwijl de e ectiviteit gelijk is aan een ontharder. De Big Green gebruikt geen zout, stroom of chemicaliën.

ZOUTVRIJE KALKPREVENTIE PLUS+

www.big-green.nl

Info 0299-321188

Uw verhuizing in vertrouwde handen!

hoekstrasneek.nl/verhuizingen

46 cm
cm diameter SCAN VOOR MEER INFO
20

Ook jouw bedrijfsnieuws promoten met een nieuwsbericht op deze speciale ‘Kort zakelijk’-pagina? Neem dan contact op met ons, via adverteren@grootmedia.nl onder vermelding van ‘kort zakelijk’. Of bel naar 0515 - 745 005.

OPEN DAG bij alle basisscholen van CBO Meilân

Met dertien christelijke basisscholen en twee samenlevingsscholen in de regio, is er altijd een school bij u in de buurt.

Bij CBO Meilân staat het kind centraal. De organisatie biedt een veilige en vertrouwde omgeving waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Met onder andere moderne leermiddelen en een uniek extra aanbod, worden kinderen gestimuleerd om zelfstandig te leren en hun eigen talenten te ontdekken en ontplooien.

Elke school binnen CBO Meilân heeft zijn eigen unieke karakter en identiteit. Nieuwsgierig? Kom kennismaken op woensdag 20 maart tussen 09.00 en 12.00 uur.

Boot Holland trapt het watersportseizoen af met duizenden enthousiaste watersportlie ebbers

Van 6 tot en met 10 maart stond het WTC Expo in Leeuwarden in het teken van de watersport tijdens Boot Holland 2024. Duizenden watersportliefhebbers kwamen naar Leeuwarden om de nieuwste trends en ontwikkelingen te ontdekken. Het evenement, dat diende als de officieuze aftrap van het watersportseizoen, trok minder bezoekers dan de voorgaande editie, maar laat een positieve indruk achter.

Boot Holland onderscheidde

zich als dé plek waar vaartuigen, schepen en geavanceerde watersportuitrusting centraal stond in een sfeervol decor. Het aanbod op de beurs was zeer divers met een groot aantal gerenommeerde merken zodat bezoekers zich goed konden oriënteren op hun aankoop in een gemoedelijke en gezellige beursomgeving.

Naast een grote diversiteit in het aanbod van vaartuigen en schepen was er op de beurs aandacht voor duurzaamheid en vele relevante presentaties en lezingen. Op het gebied van duurzaamheid was er speciale aandacht voor elektrisch aangedreven boten en informatiesessies over het ombouwen van brandstofmotoren naar elektrische of hybride motoren. De lezingen en presentaties werden gehouden in een speciaal ingerichte ruimte ‘t Palaver. De presentaties richtten zich onder andere op praktische informatie over pechhulp op het water tot advies over het (ver)kopen van een vaartuig of bescherming van het onderwaterschip.

Met de 33e editie van Boot Holland achter de rug start de organisatie direct weer met het organiseren van de volgende editie en blijft zich focussen op de gerichte beursbezoeker. Deze is gepland van 5 tot en met 9 maart 2025. De eerste deelnemers hebben al enthousiast aangegeven hun aanwezigheid te bevestigen. Boot Holland blijft een dynamische indoor ontmoetingsplaats die het startschot geeft voor het watersportseizoen en de nieuwste ontwikkelingen binnen de branche onthult.

HarTeluk Hotel Restaurant Joure

De naam Hajé is verleden tijd: het bedrijf gaat verder onder de naam HarTeluk. Nu de grote verbouwing bijna klaar is, wordt een ieder van harte uitgenodigd om een kijkje te komen nemen in het splinternieuwe HarTeluk Hotel in Joure. Op vrijdag 12 april is de Grand Opening waar iedereen van 15.00 tot 18.00 uur HarTeluk welkom is. Om 15:00 uur is de officiële opening.

Kom langs op deze heugelijke dag en ontdek de mogelijkheden in het hotel, in één van de zalen, het restaurant of op het terras. Geniet onder het genot van een kopje koffie of thee en wat lekkers.

Voor degene die niet kan wachten tot 12 april, is er op eerste en tweede paasdag een heerlijke paasbrunch. Deze is te reserveren via joure@harteluk.nl of telefonisch via 085-2382223. Graag tot snel!

HEGO Buiten breidt het assortiment aanzienlijk uit

HEGO Buiten breidt het assortiment aanzienlijk uit met de introductie van bunkers vol losgestort grind en split, halfverharding, Franse boomschors, en meer. Deze uitbreiding komt na het nieuws dat Attema Sneek de dienstverlening op de locatie in Sneek staakt. Na constructief overleg met Attema is besloten om de verkoop van deze producten voort te zetten op eigen terrein in Hommerts.

Dit initiatief maakt het mogelijk om het klantenbestand te blijven voorzien van de vertrouwde producten tegen competitieve prijzen. Het assortiment bevat een breed scala aan grind en split, maar ook zand, tuingrond, en een diversiteit aan boomschors en houtsnippers. Deze producten zijn ruimschoots beschikbaar in bunkers en zullen vanaf eind deze maand te koop zijn.

De inzet is gericht op het garanderen van de goede kwaliteit en klantenservice. Er wordt uitgekeken naar de voortzetting van de verkoop van deze natuurlijke producten voor buitenruimtes, die steeds vaker en meer worden toegepast. Ook in klimaat adaptieve omgevingen en duurzame projecten.

Vrouw! Beleef jouw gezelligste uitje van het jaar!

Van 22 t/m 24 maart staat Vrouw! weer voor je op het programma: het gezelligste feestje voor jou en je vriendinnen, moeder, zus of dochter.

Beekeeper, one life, juf braaksel, mean girls, ladienight: verliefd op bali

Shop erop los, ontdek de nieuwste trends, geniet van de leukste shows en laat je creativiteit de vrije loop bij de vele workshops. Verwen jezelf met heerlijke hapjes en drankjes op de horecaterrassen, terwijl je geniet van swingende live muziek. ONTDEK dit jaar op Vrouw!

Maak je vriendinnen, collega’s en familie enthousiast en beleef een fantastische dag op Vrouw!

vanaf 20-03-24

11 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL NU TE ZIEN IN DE BIOS! Het complete filmprogramma zie je op: www.biosheerenveen.nl Reserveer & bestel je tickets online! Burg. Kuperusplein 52 HEERENVEEN Telefoon: 0513 654 051 WWW.BIOSHEERENVEEN.NL
BRANDED CONTENT PAGINA

.nl

De Social stoel van het Noorse Varier combineert stijlvol Scandinavisch design met ultiem zitcomfort, waardoor het de perfecte keuze is voor elke ruimte, zowel binnen als buiten.

Met zijn schommel- of draaifunctie bevordert de Social een natuurlijke zithouding, waarbij beweging het uitgangspunt is. Milieubewust geproduceerd van gerecycled polypropyleen waardoor de stoel weer volledig is te recyclen.

Ontdek de Social en nog veel meer unieke Scandinavische producten in onze showroom of webshop.

Het beste in keukens! Roland Abma 06 - 12 89 27 14 | info@keukenanders.nl | www.keukenanders.nl Ik ben uw vakman in het vervangen van keukendeurtjes, aanrechtbladen, verlichting, inbouwapparaten, keukenkraan, scharnieren, lades en nog veel meer. Keuken vernieuwen Duurzaam en verrassend! KeukenAnders.nl Renovatie & Reparatie Wilt u weten wat ik voor u kan betekenen? Ik kom graag bij u langs voor een vrijblijvend advies en offerte! Waarom kiest u voor KeukenAnders.nl? Scherpe prijs Duurzaam W bui t en mooi Volle bunkers met Grind en Split , Franse Boomschors en Meer Scherp geprijsd Snel geladen NIEUW! Hét maandblad met verhalen uit jouw regio op de bank én... online! HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS LEES JE ONLINE OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL VOLG ONS! deFryskeMarren
woonwinkel
www.scandinavischewoonwinkel.nl - Grootzand 32 Sneek - Tel. 0515-745 073
Scandinavische

INHOUD

• Gemeentegezicht: De wijkbeheerders van De Fryske Marren

• Het grote belang van gezonde bomen

• Samenwerken voor een nog veiligere gemeente

• MOM De Fryske Marren: Een kansrijke start voor elk kind!

Gemeentelijke activiteiten

kalender

Vergaderingen gemeenteraad

Woensdag 20 maart Raadsvergadering

Woensdag 27 maart Petear

Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Nieuwsgierig

naar wat er nog meer speelt in de gemeente?

Kijk op defryskemarren.nl

De subsidieregeling voor het aanleggen van een groen dak of het aanschaffen van een regenton is dit jaar verhoogd. Ook is het nu mogelijk om een vergoeding aan te vragen voor het afkoppelen van de regenwaterafvoer. Deze kan oplopen tot 90%.

Met de ‘subsidieregeling groen en blauwe maatregelen’ kunnen inwoners van De Fryske Marren zelf aan de slag voor het klimaat. Deze subsidie is sinds 2022 beschikbaar en nu uitgebreid. Aanvragen kunnen worden ingediend tot en met 2025. Aanvragen? Scan de QR-code.

Werken op afspraak en piek reisdocumenten

We willen tijd, aandacht en ruimte voor u reserveren, zodat u zo goed mogelijk wordt geholpen. Door te werken op afspraak spelen we in op de huidige ontwikkelingen. En kunnen we u de dienstverlening blijven bieden zoals u die van ons gewend bent.

Zo kunt u een afspraak maken:

• U gaat naar onze website: www.defryskemarren.nl Daar kunt u een afspraak maken. U ontvangt een bevestiging per e-mail.

• U kunt zich aanmelden bij de informatiezuil in het gemeentehuis of de balie op servicepunt Balk en Lemmer.

Reisdocument aanvragen?

Doe het op tijd!

De gemeente verwacht dit jaar extra drukte rond het aanvragen van paspoorten. Wilt u een reisdocument? Vraag het dan tijdig aan. U kunt hiervoor een persoonlijke afspraak maken via defryskemarren.nl

Grip op je geld

Op Geldfit vind je gratis informatie over geld in jouw situatie. We wijzen je de weg met tips of een persoonlijk advies. Of neem direct anoniem contact op via 0800-8115. We denken graag met je mee.

Meer subsidie beschikbaar voor groene daken en afkoppelen regenwater

Water en riolering in De Fryske Marren

Wij werken aan nieuw water- en rioleringsbeleid. Wij hebben u daarbij nodig.

Waterproblemen die u bij ons heeft gemeld zijn bij ons bekend. Voor het opstellen van nieuw beleid is het juist ook interessant wat niet persé als direct probleem bij de gemeente wordt gemeld.

Wij zijn benieuwd naar uw ervaringen met of wensen voor waterafvoer, of juist het vasthouden van water. Helpt

u ons mee dit beleid zo veel mogelijk op uw behoefte aan te laten sluiten? Scan de QR-code en u komt bij de vragenlijst.

Het invullen van de vragenlijst kost u 5 tot 10 minuten.

Geldfit nu ook beschikbaar in De Fryske Marren

Maak jij je zorgen over je geld vanwege de stijgende prijzen en je hoge energierekening? Dan ben je echt niet de enige. Ruim 1 op de 5 huishoudens in Nederland heeft moeite om de rekeningen te betalen.

Wil je ook grip op je geld? Ga dan naar onze website defryskemarren.nl/geldfit en ontdek wat jij kan doen. Of neem contact op met Regelhulp, onderdeel van Sociaal Werk De Kear, voor persoonlijk advies. Je kunt ook anoniem bellen naar 0800-8115. Iemand van Gelfdit luistert naar je verhaal en denkt met je mee.

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | MAART 2024 Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | maart 2024 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

GEMEENTEGEZICHT

De wijkbeheerders van De Fryske Marren

Samen met hun teams zorgen ze ervoor dat de wijken in onze gemeente er mooi en verzorgd bij liggen. De acht wijkbeheerders van gemeente De Fryske Marren hebben er een dagtaak aan, maar ze doen het met veel passie en plezier. Wijkbeheerders Klaas, Wolter en Feike Jan geven een inkijkje in hun bezigheden.

Klaas (65) is wijkbeheerder sinds 2014. “Het omgaan met de inwoners en dingen regelen; dát vind ik leuk”, zo verklaart hij zijn keuze voor dit beroep. “Daarbij vind ik het prachtig om altijd buiten te zijn. Ik zat vroeger op de tuinbouwschool en heb altijd met planten gewerkt. Mijn hart ligt bij groen.” Zijn collega Wolter (59) kan zich daar helemaal in vinden. Ooit begon hij bij een hovenier en nu werkt hij al meer dan 37 jaar bij de gemeente. “Het is nog steeds mijn passie. Werken in het groen en het omgaan met mensen vind ik het fijne van dit werk.” Feike Jan (44) is zo’n zestien jaar in vaste dienst bij de gemeente. “Ik werkte de eerste jaren als hovenier, waarna ik drie jaar op kantoor werkte als werkvoorbereider. Ik deed veel kennis op, maar besefte me dat ik liever weer lekker buiten bezig wilde zijn. Nu ben ik alweer vier jaar wijkbeheerder.”

Eigen wijk

Wijkbeheer maakt onderdeel uit van de buitendienst. Daaronder vallen ook dienstenbeheer (dat onder andere gaat over sporthallen, begraafplaatsen en bruggen) en wijkoverschrijdend beheer (over zaken als infrastructuur, bermbeheer en de afvalophaaldienst).

Gemeente De Fryske Marren heeft acht wijkbeheerders, die elk met een eigen team een wijk of gebied in de gemeente beheren. Feike Jan beheert met zijn team Lemmer-Noord − vanaf Gaasterland gezien alles links van de rondweg. Een divers gebied met veel water. Wolter werkt met zijn mannen in Joure, Haskerhorne, Oudehaske, Nijehaske, Rohel, Rottum, Sintjohannesga, Rotsterhaule en Rotstergaast. Zelf woont hij in Oudehaske. Klaas beheert Sint Nicolaasga, Langweer, Idskenhuizen, Ouwsterhaule en Scharsterbrug. “Een heel mooi gebied om te werken”, aldus Klaas.

- WOLTER‘We zorgen ervoor dat het netjes is in de wijk’
14 Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2024
voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
Kijk

De wijkbeheerders met van links naar rechts: Feike Jan Jagersma, Wietze van der Duin, Wolter Bouknegt, Ruurd Zijlstra, Klaas Samplonius, Henk Bolding, Theo Zwerver, Tonny de Jong

Naast Feike Jan, Wolter en Klaas zijn er dus nog vijf wijkbeheerders: Tonny, Theo, Wietze, Ruurd en Henk. Voor de sportvelden en de boomploeg zijn er twee voormannen. In totaal zijn er zo’n 65 mensen actief binnen wijkbeheer, verdeeld over de verschillende teams. “Mijn team bestaat uit vier vaste medewerkers en drie uitzendkrachten”, vertelt Wolter. “Daarnaast geef ik leiding aan enkele jongens met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het is belangrijk om ook hen het gevoel te geven dat ze erbij horen. Ook in de andere teams zitten trouwens mensen via Empatec.”

Himmeljen

Wat houdt wijkbeheer precies in? Feike Jan: “Wijkbeheer draait om het onderhoud van het openbare gebied. Wij zijn verantwoordelijk voor al het groen in een wijk en voor kleine straatwerkzaamheden tot 2 m². We werken het kalenderjaar rond. In de herfst planten we bomen, heesters en vaste planten. In de eerste maanden van het jaar snoeien we. In april begint het schoffelen, het maaien en later het knippen van hagen. Per ploeg komen er dan vier tot vijf werknemers van het uitzendbureau bij.” “Iedere zes à zeven weken doen we een onderhoudsronde”, vult Wolter aan. “We zorgen ervoor dat het netjes is in de wijk. Een mooie periode, want alles begint uit te spruiten en wordt weer groen. We gaan overal ‘bij langs’, alsof je een huis schoonmaakt.” Klaas lacht. “We zijn aan het himmeljen. Met name plekken waar veel toeristen komen, houden we zo schoon mogelijk. Denk aan het centrum van Balk en Lemmer en de Midstraat in Joure. Dat zijn toch een soort visitekaartjes van de gemeente. Aan de randen – industrieterreinen bijvoorbeeld – mag er iets meer groen te zien zijn.”

Meer ruimte voor de natuur

Over ‘meer groen zien’ gesproken: tijden veranderen. Vroeger werd elk gazon gemillimeterd. Plukjes onkruid? Dat was niet netjes. Maar tegenwoordig geven de wijkbeheerders de natuur meer ruimte. De gemeenteraad heeft recent de nieuwe Groenvisie goedgekeurd; een visie waar de wijkbeheerders aan hebben meegewerkt. Beleefbaarheid van het landschap en het stimuleren van biodiversiteit – de variatie van planten en dieren – staat in deze visie onder meer centraal. Klaas: “Dat vraagt een andere kijk op groen. Op bepaalde plekken maaien we niet meer intensief, maar tweemaal per jaar. Dat betekent dat er hoger gras en meer wilde planten te zien zijn.” En dat is de bedoeling. “In kort gras leeft niks”, legt Feike Jan uit. “Langer gras is een beschutte plek voor vlinders, insecten en amfibieën. Ook bladeren geven beschutting aan diertjes, daarom zullen we

- FEIKE JAN‘Langer gras is een beschutte plek voor vlinders, insecten en amfibieën’

die vaker laten liggen.” Ook het straatbeeld verandert. Voorheen gebruikte de gemeente chemische bestrijdingsmiddelen om de straten onkruidvrij te maken, maar dat is niet meer van deze tijd. “We borstelen nu”, zegt Feike Jan. “Dat haalt het onkruid wel iets oppervlakkiger weg.”

Aanspreekpunt

De wijkbeheerders zijn een soort ‘spil in de wijk’, het aanspreekpunt voor alles wat er in de wijk gebeurt. Een bijkomende taak van wijkbeheer is dan ook het afhandelen van meldingen over de openbare ruimte die inwoners via de Fixi-app doen. Enkele recente meldingen zijn: bestrating oprit zakt weg rond rioleringsput. Half afgebroken tak hangt deels over de weg. Wordt die boom nog omgezaagd? De stoep is verzakt. Er is geen onderhoud gepleegd bij de dam. “De meldingen kunnen dus over van alles gaan”, aldus Klaas. De wijkbeheerders proberen binnen 48 uur te reageren. Feike Jan: “Sommige meldingen handelen we niet zelf af. Een verzakking bij een damwand kan bijvoorbeeld te maken hebben met een lekkage. We zetten dan een waarschuwingsbordje neer en geven het probleem door aan onze collega’s van infra.”

- KLAAS‘Als de inwoners tevreden zijn, zijn wij het ook’

Kijken wat mogelijk is Ook bestrating die groter is dan 2 m² verzorgen de wijkbeheerders niet zelf. “In andere gevallen proberen we een melding of verzoek op te lossen”, zegt Feike Jan. “Veiligheid heeft daarbij prioriteit. Als er stoeptegels door boomwortels los zijn gaan liggen, herstellen we dat snel. Een omgereden paaltje kan misschien even wachten. Een tak die een beetje over een schutting hangt, laten we waarschijnlijk even hangen tot we aan periodiek onderhoud toe zijn. Maar als diezelfde tak het fietspad verspert, is het gevaarlijk. Dan komen we direct in actie. Soms krijgen we de vraag of we een boom bij een woning willen weghalen in verband met de zonnepanelen. Bij alle verzoeken maken we afwegingen op basis van het gemeentebeleid. In het geval van de boom zegt het beleid dat de boom belangrijker is voor het collectief dan zonnepanelen voor het individu. We halen hem niet weg. Maar ons uitgangspunt is wel dat we kijken wat er binnen de kaders mogelijk is.”

Dat inwoners meedenken over hun omgeving en betrokken zijn, vinden de wijkbeheerders geweldig. Wolter: “We zijn er blij mee en nemen elke melding serieus. Als gemeente en inwoners moeten we het samen doen!” En daarom staan de wijkbeheerders ook midden in de wijk.

“Inwoners kunnen ons gewoon aanspreken. Wij gaan graag in gesprek”, licht Klaas toe. “Ons doel is dat we met elkaar voor wijken zorgen waar mensen blij zijn, waar het mooi groen is en waar kinderen heerlijk kunnen spelen. Als de inwoners tevreden zijn, zijn wij het ook!”

15 www.defryskemarren.nl
FOTO:
RIANNE HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

HET GROTE BELANG VAN GEZONDE BOMEN

Ze leveren ons zuurstof, halen schadelijke stoffen uit de lucht, geven verkoeling, bevorderen de biodiversiteit en zijn ook nog eens goed voor onze geestelijke gezondheid. Bomen zijn voor ons dus ontzettend waardevol. Vooral als ze zélf gezond blijven.

Een groene gemeente, zo is De Fryske Marren gerust te noemen. In totaal staan hier zo’n 53.000 bomen, verdeeld over ongeveer 260 soorten.

“Die variatie is belangrijk”, zegt Bart Driehuijs, coördinator wijk- en boombeheer bij de gemeente. “Hoe meer verschillende soorten wij hebben, hoe minder slachtoffers een ziekte kan maken die een specifiek type boom aantast.”

Dat neemt niet weg dat je bepaalde boomsoorten hier een stuk meer tegenkomt dan andere. Het meest voorkomend in onze gemeente zijn verschillende typen eiken, essen en iepen. Bart: “De afgelopen tijd hebben we vooral veel iepen geplant. We zijn er een hoop kwijtgeraakt door de iepziekte die de iepenspintkever via een schimmel verspreidt. Maar deze nieuwe soorten die wij planten, zijn daar goed tegen bestand.”

Boomveiligheidscontrole

Van bomen hebben wij vooral profijt wanneer ze vitaal zijn. Willen we de voordelen die ze ons bieden optimaal benutten, dan moeten we ze dus goed verzorgen. Ongezonde bomen kunnen bovendien een gevaar vormen voor onze veiligheid. Denk aan zware takken die plotseling afbreken. Of een boom die zo instabiel is dat hij kan omwaaien. “Elke boom in De Fryske Marren inspecteren wij op z’n minst eens in de drie jaar met een boomveiligheidscontrole”, vertelt Jappe van Anken. Hij is voorman bomen bij de gemeente. “We kijken dan onder andere of het tijd is

‘Wij moeten voorin de bus zitten, niet steeds achterin’

om te snoeien. Dit voorkomt vallende takken én houdt de boom langer gezond. Daarnaast controleren we op gebreken. Heeft de boom bijvoorbeeld een holte in de stam, dan wordt hij voor ons een ‘attentieboom’. Dit betekent dat we hem vanaf dat moment jaarlijks keuren.”

Gevoelig voor bloeden

Het bomenonderhoud dat Bart, Jappe en hun collega’s uitvoeren, moeten zij zorgvuldig plannen. Dit komt onder meer

doordat het type boom bepaalt wanneer het snoeiwerk het beste kan plaatsvinden. “Er zijn bomen die gevoelig zijn voor bloeden”, legt Jappe uit. “Bloeden houdt in dat na het snoeien sappen uit de boom stromen, wat hem zwakker en vatbaarder voor ziektes maakt. Deze bomen – de zogeheten ABC-bomen – snoeien wij bij voorkeur halverwege de zomer, wanneer ze het actiefst zijn. De bomen die niet bloeden, snoeien we uit tijdsoverwegingen in andere periodes.” Bart vult aan: “Het bloeden is mogelijk doordat de ABC-bomen vanaf het begin van de winter sapdruk opbouwen. In de lente is die het grootst en daarna neemt die weer af. Deze sapdruk heeft een belangrijke functie: het zorgt ervoor dat voedingsstoffen tot helemaal boven in de boom kunnen komen.”

Kappen omwille van veiligheid

Tijdens een controle kan ook blijken dat de boom een afwijking heeft die een te groot veiligheidsrisico vormt. Voorbeelden hiervan zijn scheuren en aantasting door een zwam. Er zit dan niets anders op dan de boom te

kappen. Jappe: “Wij doen dan altijd eerst nog een uitgebreide check. Met een camera kijken we in de holtes van de boom om zeker te weten dat er geen broedende vogels of andere nestelende dieren in zitten. Is dat wel zo, dan geven we die een ander onderkomen.” Het hout van gekapte bomen wordt op verschillende manieren verwerkt. Takhout en dun stamhout wordt versnipperd en gaat naar een nabijgelegen pelletfabriek. Onaangetaste delen van dikkere stammen worden gezaagd tot planken. Die gebruikt de gemeente bijvoorbeeld voor bankjes in de openbare ruimte.

Lobbyen voor de bomen Ondertussen proberen Bart en Jappe ook zoveel mogelijk andere medewerkers van de gemeente het grote belang van bomen te laten inzien. Bij het inrichten van wijken schort het daar weleens aan, is hun ervaring. “Bij zulke projecten moet vanaf de start zowel boven- als ondergronds genoeg ruimte geborgd zijn voor groen, anders schiet dat er vaak bij in. Wij moeten voorin de bus zitten, niet steeds achterin”, aldus Bart. Daarnaast lobbyen de twee ‘boommannen’ voor beleid dat gericht is op het beschermen van de oudere bomen: de ‘veteranen’. Bart: “In De Fryske Marren staan zo’n 1160 monumentale bomen, waarvan bijna 700 op particulier terrein. Het zou mooi zijn als we het behoud daarvan kunnen stimuleren, bijvoorbeeld met een boete voor het illegaal omzagen of juist subsidie voor de zorg voor zo’n boom. Maar vooralsnog is dat slechts een wens.”

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2024 16 Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
FOTO’S: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN Links Bart Driehuijs en Jappe van Anken Bernard Holtrop en Jurian van der Veer

Samenwerken voor een nog veiligere gemeente

Het is een doordeweekse dag in februari als er twee politieauto’s en een dienstwagen van de brandweer staan geparkeerd op de parkeerplekken bij de ingang van gemeentehuis Herema State in Joure. Er is geen reden tot paniek, want zij zijn hier niet vanwege een calamiteit. “We hebben regelmatig afstemming met de hulpdiensten over de veiligheid in onze gemeente en hoe we dat nog beter kunnen inrichten”, vertelt burgemeester Fred Veenstra. Hij loopt met twee dossiers onder zijn arm zijn kantoor binnen. Zojuist heeft hij met de politie gesproken over de jaarwisseling. “Op wat kleine incidenten na is deze rustig verlopen.”

De Fryske Marren is een rustige plattelandsgemeente, waar mensen zich over het algemeen veilig voelen. “Daar zijn we trots op en willen we graag zo houden”, vertelt Veenstra. “Veiligheid zegt veel over de leefbaarheid van een gemeente en de dorpen. Als je je niet veilig voelt is het ook niet prettig wonen, werken of recreëren. We doen er alles aan om een zo veilig mogelijke gemeente te zijn en daar slagen we aardig in, maar het kan altijd beter.”

Het plattelandskarakter van De Fryske Marren brengt ook een risico met zich mee, legt Veenstra uit. “Dit maakt de gemeente kwetsbaar voor ondermijnende criminaliteit. Denk bijvoorbeeld aan vastgoedfraude, drugscriminaliteit en arbeidsuitbuiting. Hier hebben we extra aandacht voor.”

Plan

In februari 2024 stelde de gemeenteraad van De Fryske Marren het Integraal Veiligheidsplan 20242027 vast. Een plan waarin een duidelijke koppeling wordt gelegd tussen veiligheid en zorg. “Huiselijk geweld, jeugdoverlast, drugsgebruik, mensen met onbegrepen gedrag en radicalisering zijn complexe onderwerpen die ons allemaal raken. Dit vraagt om een goede afstemming tussen zorg en veiligheid.”

Naast zorg wordt in het Integraal Veiligheidsplan ook ingezoomd op digitale veiligheid en jongeren. Jongeren zijn een kwetsbare doelgroep. “Bijvoorbeeld bij huiselijk geweld, middelengebruik en sexting, maar denk bijvoorbeeld ook aan overlast door jeugdgroepen en criminaliteit.”

De gemeente zet zich daarnaast in om digitale veiligheid te bevorderen en cybercriminaliteit tegen te gaan. “Dit is een landelijke trend’, vertelt burgemeester Veenstra. “We bereiden ons zo goed mogelijk voor op cyberincidenten en crises en proberen kwetsbare doelgroepen zoveel mogelijk te beschermen tegen online criminaliteit. Dat is soms lastig door de complexiteit van de problematiek.”

AZC

Tevreden is Veenstra op de veiligheid rondom het asielzoekerscentrum in Balk. Door goede afspraken met verschillende partijen wordt er meteen ingegrepen als dat nodig is. “Daardoor zijn er nauwelijks incidenten en als deze er wel zijn hebben we ze snel onder controle.”

Mensen maken zich vaak zorgen over de veiligheid van zichzelf of naasten als er plannen zijn voor een azc in de buurt. “Je maakt goede afspraken om te voorkomen dat de omgeving overlast ervaart.”

Samenwerken

Veiligheid heeft dus verschillende componenten en brengt verschillende uitdagingen met zich mee. De vraagstukken wordt steeds complexer en de beschikbare capaciteit sluit hier niet altijd bij aan. “Daarom is het goed dat we blijven samenwerken met alle instanties. Alleen samen kunnen we de criminaliteit een halt toeroepen. Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat De Fryske Marren een fijne en veilige gemeente blijft.”

www.defryskemarren.nl 17
Burgemeester Fred Veenstra kijkt mee bij de brandweeroefening in Joure
FOTO: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN

MOM De Fryske Marren Een kansrijke start voor elk kind!

In de eerste duizend levensdagen wordt de basis gelegd voor een gezonde toekomst van je kindje. Het programma MOM De Fryske Marren ondersteunt (aanstaande) ouders om hun kind een zo goed mogelijke start in het leven te geven.

‘Geen vraag is te raar, je hoeft je nergens voor te schamen’

Wist je dat een kind zich in de eerste duizend levensdagen – vanaf het moment van de bevruchting tot het tweede jaar – sneller ontwikkelt dan in welke andere levensfase dan ook? In dat prille begin wordt de basis gelegd. Als (aanstaande) ouder of verzorger speel je een belangrijke rol om je kindje een zo goed mogelijke start te geven.

Uitdaging

Ouderschap is mooi en met de meeste kinderen gaat het goed. Toch kan het ouderschap ook een uitdaging zijn. Het is helemaal niet gek als je soms vragen hebt of twijfelt of je het allemaal wel goed doet. Hoe fijn zou het zijn als je het niet helemaal alleen hoeft te doen?

Vragen stellen

Dat is precies de gedachte achter MOM De Fryske Marren, een initiatief van Sociaal Werk De Kear, verloskundigen, jeugdgezondheidszorg (het consultatiebureau), kraamzorgorganisaties, Vluchtelingenwerk en gemeente De Fryske Marren. Deze partijen werken samen om (aanstaande) ouders te ondersteunen, zodat hun kindje een kansrijke start heeft. “Met dit initiatief krijgen ouders de kans om laagdrempelig vragen te stellen”, vertelt verloskundige Anneke Schmidt. “Want er kunnen dingen zijn waar je mee zit. Geldproblemen bijvoorbeeld. Of een onbedoelde zwangerschap, terwijl je

geen huis hebt. Of misschien lukt het je niet om te stoppen met roken, terwijl je dat wel wilt nu je zwanger bent. Dat soort situaties kunnen voor stress en onzekerheid zorgen.”

Hulp beschikbaar

Vragen stellen aan je verloskundige, de kraamverzorgende of iemand van sociaal werk kon natuurlijk altijd al. Het voordeel van MOM De Fryske Marren is dat er nu korte lijnen zijn tussen de verschillende organisaties. Anneke: “Als ik iets niet weet, kan ik een vraag neerleggen bij een van de andere organisaties. Er is binnen de gemeente veel hulp en ondersteuning beschikbaar. Op financieel gebied bijvoorbeeld, of rond opvoedvragen. Geen vraag is te raar, ook al denk je dat je de enige bent die ermee zit. Je hoeft je nergens voor te schamen.”

Roze wolk

MOM staat voor ‘Moeders Ontmoeten Moeders’. Een belangrijk onderdeel van MOM zijn dan ook de MOMbijeenkomsten, die elke twee weken bij Rainbow Joure worden georganiseerd. Op deze gezellige ontmoetingsplek kunnen (aanstaande) moeders uit De Fryske Marren in een relaxte sfeer ervaringen en tips uitwisselen over opvoeden en het moederschap. Anneke: “Soms kan het al helpen als je van een andere moeder hoort dat zij óók last heeft van slaapgebrek. En dat ze net als jij niet altijd op een roze wolk zit. Het erover hebben kan al voor meer ontspanning zorgen, ook bij je kindje.”

Kinderwens

Onder de paraplu van MOM worden er dit jaar ook thema-ochtenden georganiseerd rond thema’s als

Wethouder Barbara Gardeniers:

‘Heb je een vraag, stel ‘m!’

“Elk kind heeft recht op een kansrijke start. Daarom vind ik het mooi dat het is gelukt om verschillende partijen binnen MOM De Fryske Marren goed te laten samenwerken om jonge ouders hulp en ondersteuning te bieden als zij daar behoefte aan hebben. De eerste tijd met je baby is best een onzekere periode. Als moeder weet ik hoe fijn het is om ervaringen te kunnen delen. ‘It takes a village to raise a child’ zeggen ze weleens, en zo is het ook. In de meeste gezinnen gaat het trouwens hartstikke goed, maar héb je een vraag, hoe klein ook: stel ‘m! Met elkaar kunnen we het oplossen.”

Ontmoet andere Moeders

Kom je een keer koffiedrinken op een van de MOM-bijeenkomsten bij Rainbow (Midstraat 24-26) in Joure? De eerstvolgende bijeenkomst is op donderdag 21 maart van 10:00 tot 11:30 uur Je bent van harte welkom! Aanmelden is niet nodig, je kan zo binnenlopen. Heb je kinderen? Neem ze gerust mee, in de kidsclub van Rainbow kunnen ze lekker spelen.

De MOM-bijeenkomsten worden elke twee weken georganiseerd. Kan je niet op 21 maart? Kom dan naar de bijeenkomst van 4 april.

Agenda

APRIL, MEI EN JUNI

4 april // 10:00 tot 11:30 uur

Informatieochtend over Kraamzorg.

18 april // 10:00 tot 11:30 uur

Interactieve ochtend in teken van ontmoeting en een pedagogisch onderwerp.

16 mei // 10:00 tot 11:30 uur

Koffieochtend om ervaringen en tips te delen en een optioneel bezoek aan het Leger des Heils.

30 mei // 10:00 tot 11:30 uur

Kinder EHBO (onder voorbehoud).

13 juni // 10:00 tot 11:30 uur

Koffieochtend in teken van ontmoeting en informatie van Stichting Leergeld.

27 juni // 10:00 tot 11:30 uur

Yoga ochtend (met kindje).

zwangerschap en anticonceptie. “Wat dat laatste betreft, hebben we nog een extra programma: ‘Nu niet zwanger’. Via spreekuren begeleiden we mensen in hun kinderwens en geven we adviezen over anticonceptie.” De gevolgen van een onbedoelde zwangerschap kunnen groot zijn. “Soms maken vrouwen door schaamte geen bewuste keuzes. Daar willen we ondersteuning bij bieden.”

Iedereen is anders en elke

zwangerschap ook. De perfecte eerste duizend dagen bestaan niet, en dat is niet erg. “Durf aan te kloppen als je voelt dat je klem zit”, zegt Anneke. “Je bent niet alleen.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2024 18
Links Anneke Schmidt en rechts Barbara Gardeniers

Wij werken op afspraak

Veel zaken kunt u op onze website zelf regelen, zoals het doorgeven van een verhuizing Voor een aantal zaken is het nodig om hiervoor naar het gemeentehuis of servicepunt te komen Bijvoorbeeld voor het aanvragen van reisdocumenten, rijbewijs, uittreksel enz Via onze website maakt u online een afspraak

Hoe doet u dat?

Ga naar onze website defryskemarren nl/afspraak-maken Maak online een afspraak op een tijdstip die u het beste past U ontvangt een bevestiging per e-mail

Document ophalen?

Maak hiervoor ook een afspraak

Dirigent: Jan

Christus: Tom Jansen

Evangelist: Jan van Elsacker

Sopraan: Wendy Roobol

Alt: Franske van der Wiel

Tenor: Max Bruins

Bas: Roele Kok

Zondag 24 maart 2024 HobbevanBaerdtkerkJoure,aanvang19.30 MatthäusPassion J.S. Bach Nationaal Symfonisch Kamerorkest Noord Nederlands Kamerkoor
Vermaning
Kaarten en info: www.passievoordekunst.nl Primera Joure € 3.000,- 2019 € 2.000,Bovenkruier 2, 8521 MG Sint Nicolaasga • Mobiel 06 23 56 58 43 • Telefoon 0513 419 669 • www.scootmobiel.frl Tweedehands markt! 22 en 23 maart Meer dan 50 modellen op voorraad geleverd met nieuwe accu’s! € 4.100,- € 2.400,- 2022 2021 2021 2021 2018 € 2.750,- € 4.100,- € 4.250,-

# FACE TO FACE PIET SIEMONSMA

fotografie JOHAN BROUWER tekst GEA DE JONG-OUD

BALKSTER SUPERMARKTMAN PIET SIEMONSMA IS MET PENSIOEN

“IK HEB MIJN VROUW MEER TIJD SAMEN BELOOFD”

Jarenlang stond Piet Siemonsma rond half zes op om te gaan werken. Als eigenaar van een supermarkt, echtgenoot, vader van vier jongens en als dorpsman betrokken bij veel activiteiten in en rond Balk, was hij van de vroege ochtend tot de late avond in de weer. “Het stond hier nooit stil”, blikt hij terug met een glimlach. Nu Piet begin dit jaar de leiding van zijn supermarkt overdroeg aan zoon Arend gaat dit veranderen, al is van een lege agenda nog geen sprake.  “Maar ik heb mijn vrouw meer tijd samen beloofd. Dat moet lukken.”

In het mooie herenhuis met de glas-in-lood ramen, originele paneeldeuren, en zwartwitte tegels in de hal, gesitueerd pal naast de supermarkt vertelt Piet zijn verhaal: “Ik heb het altijd bijzonder gevonden om met klanten en medewerkers te werken. Die dynamiek zorgde ervoor dat elke dag anders was.” Het zijn precies deze woorden die de betrokkenheid van Piet Siemonsma bij zijn werk én de mensen om hem heen prachtig weergeven.

TERUG IN DE TIJD

Het begon allemaal in 1929. Pake Jelle had een winkel in levensmiddelen aan De Luts in het centrum van Balk. Na de oorlog kwam Adrie, de vader van Piet ook bij de zaak. De supermarkt groeide door en merkte dat er concurrentie van de steden was. “Heit vond dat hij met de tijd mee moest anders zou de winkel het onderspit delven”, vertelt Piet. “Door de tijd veranderde de naam van de supermarkt van Vivo, MikroMarkt naar C1000 en nu staat de naam Plus op de gevel.”

NIEUWE LOCATIE

Zelf rondde hij de havo af en deed de levensmiddelenopleiding in Driebergen voordat hij besloot met zijn vader samen te gaan werken. “In het centrum van Balk was expansie niet mogelijk”, vertelt hij. “Toen we hoorden dat Max Wagenaar ging stoppen met boeren, hebben heit en ik in 1984 zijn boerderij gekocht. Het was een prima locatie voor onze winkel. In december 1986 openden wij hier onze eerste supermarkt, de C1000. Ik ging in opleiding bij Schuitema en deed ervaring op bij Geert van der Linde, eigenaar van de C1000 in Heerenveen. Ik heb daar ruim een jaar gewerkt, ben daar ook bedrijfsleider geweest en heb er veel geleerd.”

GEZIN

In 1988 trouwde hij met Henneke. Ze kochten het huis naast de supermarkt en wonen hier inmiddels al weer 33 jaar. “Buurmans grond is maar één keer te koop,” stelt Piet. “Vanaf dat moment woonden we vlakbij de winkel. Voordat we kinderen kregen, werkte Henneke mee. Toen onze vier jongens klein waren, was ze veel thuis. Als ik onze woonkamer binnenstapte, besefte ik wel dat het met vier kinderen in huis nog drukker kon zijn, dan het werken in de supermarkt. Toen de jongste naar de basisschool ging, is Henneke weer meer mee gaan werken. Het voordeel van het hebben van een druk leven, is dat de tijd die je samen vrij bent, heel intensief wordt beleefd. Ook nu nog. We hebben in onze tuin een veranda met een kacheltje. Het is heel ontspannend om daar te zitten met een biertje. Als ik een berichtje verstuur dat de kachel aangaat, schuiven er vaak al snel gezinsleden aan.”

VERANDERINGEN

In al die jaren dat de familie Siemonsma een eigen winkel in levensmiddelen had, was het zaak goed in te spelen op alle veranderingen die zich aandienden. “In de tijd van pake en heit had elke kruidenier zijn eigen klantenkring, gebaseerd op geloofsovertuiging. Wij waren rooms en mensen die naar dezelfde kerk gingen kochten bij ons”, vertelt Piet. “Er waren op dat moment maar liefst dertien kruidenierswinkels in Balk. Heit ging op de fiets naar de klanten buiten het dorp. Daar haalde hij de bestelboekjes op waarna later de gevraagde boodschappen met de transportfiets bij de mensen werden gebracht. Het bezorgen van de boodschappen was in die tijd een heel belangrijk onderdeel van de winkel. Begin jaren tachtig kwamen er meer auto’s. Mensen namen zelf hun boodschappen mee naar huis. Toen was het zaak om voldoende parkeergelegenheid te hebben.”

INTERNET

Na de komst van internet werd alles compleet anders. “Werkelijk alles werd geautomatiseerd”, blikt Piet terug. “Producten hebben nu codes en de prijzen worden gescand bij de kassa’s. De automatisering gaat zo snel. Het brengt voordelen met zich mee. We hebben nu veel beter zicht op voorraden en omzet. De computer weet wat er besteld moet worden. Klanten hebben een scanner in de hand en rekenen zelf af. Toch zie ik ook een herhaling van zetten. De servicevraag van vroeger is er nog steeds al wordt deze nu anders uitgevoerd. De klanten bestellen de boodschappen online achter hun eigen computerscherm en het busje van de supermarkt brengt alles bij ze thuis. We zijn in deze tijd wel heel afhankelijk geworden van het internet. Wanneer er storingen zijn, moeten deze niet te lang duren.”

ALLES ALTIJD VERKRIJGBAAR

In de coronatijd was er geen broccoli. Piet werd erop aangesproken dat hij deze groente moest bestellen. “Natuurlijk wilde ik dat doen, maar er kwam niets, want alle transport lag stil”, verduidelijkt hij. “Pas toen kwamen veel klanten er achter dat deze groente uit Marokko komt en de boontjes uit Egypte. We zijn er helemaal aan gewend dat we zeven dagen per week eten kunnen kopen en dat alles vrijwel altijd verkrijgbaar is. Vroeger at je sla in de zomer. Nu is sla het hele jaar door te verkrijgen. Dat geldt voor meer groenten. Dat besef je vaak niet meer. Onze supermarkt werkt goed samen met de lagere scholen in Balk. Als de kinderen bij ons in de winkel komen voor een rondleiding, kunnen we veel van dit soort zaken uitleggen. Vaak is dat voor veel van hen echt een eyeopener.”

20 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

VERANDERING VAN KOOPGEDRAG

Het koopgedrag van de consumenten is door de jaren heen enorm veranderd. “Mensen hebben een grote keuze om te shoppen, dat gaat maar door. Ik dacht dat de drukte wel zou verschuiven. Als we op zondag open gaan, zal het op andere momenten wel minder druk worden. Maar dat bleek helemaal niet zo te zijn. Op zondag worden er andere producten gekocht dan door de week. Gebak, lekkere koeken of andere lekkernijen voor onverwachts bezoek, kant-en-klaar maaltijden en pizza’s, dat soort producten wordt op zondag het meest omgezet. Ook een grote verandering is dat bijna iedereen, ik schat zo’n 95% van de mensen, de boodschappen afrekent met de pin en niet meer met contant geld.”

OVERDRACHT

Een supermarkt leiden is een hectisch bestaan. Zeven dagen per week gaat de eerste medewerker rond vijf uur naar binnen en de laatste sluit om ongeveer tien uur de winkel af. Het gaat continu door. Voor Piet is dat nu verleden tijd. Zoon Arend neemt de taken van zijn vader over. “Ik vind het fantastisch dat Arend mij opvolgt”, zegt Piet. “Hij heeft al zeven jaar meegewerkt. Daarvoor heeft hij een hogere beroeps opleiding afgerond en deed hij, net als ik, werkervaring op bij de C1000 in Heerenveen. Vanaf het moment dat wij voor de Plus-formule kozen, werkte hij in Balk en volgde hij de PLUS-ondernemersopleiding. Vanaf 1 januari van dit jaar is Arend de volledige eigenaar van de Plus supermarkt. Ik speel geen actieve rol meer in de winkel. Even met mij sparren is natuurlijk altijd mogelijk en tot en met deze zomer is er nog veel te regelen met betrekking tot de volledige overdracht maar verder is het klaar. Op naar een nieuwe tijd.”

DE NIEUWE TIJD

Voorlopig kent de agenda van Piet Siemonsma nog geen lege bladzijden. “Ik zing bij twee koren. Eén keer in de week staat de repetitie voor het themakoor van de kerk op het programma. Om de zaterdag zing ik met het Projectkoor Folsgare. Ik speelde ook trompet bij Concordia en de Snippefangers, maar dit was lastig te combineren met mijn werk. Tijdens feestdagen, wanneer de optredens zijn, is het juist in een supermarkt heel druk.” Naast zijn muzikale hobby’s is Piet op dit moment nog actief bij twee ondernemingsverenigingen. “Tot en met eind maart ben ik voorzitter van de WHI in Balk”, zo laat hij weten. “Dan heb ik dat vijftien jaar gedaan en stop ik ermee. Ik blijf lid van de ondernemersvereniging Gaasterland.”

HONDERD PROCENT

“Als ik me ergens voor geef, dan ga ik er honderd procent voor. Dat was altijd zo en dat is nu nog zo”, besluit Piet. “Al heb ik mijn vrouw beloofd dat we nu meer tijd samen hebben. Met een boot en een camper moet dat goed komen. Daarbij ben ik inmiddels pake van vijf kleinkinderen, vier jongens en een meisje. Vanzelfsprekend is dat ook genieten. En… we hebben een andere woning gekocht, een oude boerderij die gerestaureerd gaat worden. Dat zal de komende tijd veel aandacht van ons vragen. Er is nog zoveel leuks in het leven.”

21
Gaat u ook mee op busreis? • Busverhuur • Groepsvervoer • Schoolreizen • Dagtochten • Themareizen • Meerdaagse busreizen in binnen- en buitenland www.kuipertravel.nl 0515 20 7000 Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50 Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! BEIDE PAASDAGEN GEOPEND. RESERVEER NU JOU PAASBRUNCH! INDIVIDUEEL: 4 & 10 MIJL + KIDSRUN TEAMS: SCHOLENLOOP + VERENIGINGSLOOP + BUSINESS RUN HOUD GROOTSNEEK.NL/4-10-MIJL-VAN-SNEEK IN DE GATEN VOOR HET LAATSTE NIEUWS! DOE OOK MEE! 26 MEI 2024 MARKTSTRAAT • SNEEK KIDSRUN // 4 & 10 MIJL INDIVIDUEEL BUSINESSRUN // SCHOLIERENLOOP VERENIGINGENLOOP HÉT HARDLOOPEVENEMENT VAN SNEEK. MET DIT JAAR EEN EXTRA UITDAGING, NAMELIJK EEN 10 MIJL-AFSTAND. SCAN DE QR-CODE OF GA NAAR: GROOTSNEEK.NL/4-10-MIJL-VAN-SNEEK
‘De

horeca zit in ons’

LEONIE EN ROY: NIEUWE EXPLOITANTEN HOTEL-RESTAURANT BOSCHLUST

Roy en Leonie van Raaij waren helemaal niet op zoek naar een eigen zaak. Nou ja, stiekem, droomden ze dat ze misschien ooit een kleine bed en breakfast gingen beginnen. Maar zeker niet op korte termijn. Totdat ze hoorden dat de exploitanten van hotel-restaurant Boschlust in Oudemirdum vervangers zochten.

Het horecastel ging vrijblijvend koffie drinken bij de vorige eigenaren. “Dat was afgelopen mei”, blikt Roy terug. “Toen besloten we het niet te doen. Als je hier voor het eerst komt, is het best overweldigend. Een hotel met zestien kamers, een restaurant voor honderdtwintig gasten, een terras voor honderd man. Dat is veel te veel voor ons, dachten wij.”

ONVERWACHTE KANS

Maar Boschlust bleef in hun hoofd zitten, en toen de eigenaar van het pand hen afgelopen november belde, gingen ze toch nog een keer praten. “Na dat gesprek was duidelijk dat dit voor ons een heel mooie kans is”, zegt Roy (38). “Het kwam onverwacht op ons pad, maar het is een droom die uitkomt. Wij gaan lekker voor ons zelf werken.”

“Het is vooral de locatie”, voegt echtgenote Leonie (40) toe. “Oudemirdum is een bruisend dorp. We weten dat hier veel gebeurt en georganiseerd wordt. Wij willen het hele jaar open zijn, en ook leuke dingen bedenken en organiseren. Dat vind ik vet leuk om te doen.”

HORECAERVARING

Leonie en Roy beschikken over jarenlange ervaring in de horeca. Zo werkte Leonie, opgegroeid op een boerderij in Rutten in de Noordoostpolder, tien jaar bij Beachclub Lemmer. Roy, geboren en getogen in Lemmer, is opgeleid tot kok en oefende dat vak tien jaar uit. Totdat de kinderen werden geboren, toen ging hij bij een farmaceutisch verpakkingsbedrijf in Heerenveen werken. Na twaalf jaar zegde hij zijn baan op, want drie jaar geleden zag het stel een mooie gezamenlijke uitdaging.

“Het is vooral de locatie. Oudemirdum is een bruisend dorp.”

VERHUIZEN Het werd beheerder van Paviljoen ‘t Mar op het Mirnser Klif. Met hun kinderen, Roos (nu elf jaar) en

Daan (tien jaar) verhuisden ze van Lemmer naar Mirns, en betrokken de woning naast het paviljoen. Bijna een jaar geleden verhuisden ze van Mirns naar Hemelum. Leonie stopte als beheerder en verhuurde zich als zzp-er aan horecabedrij-

ven. Roy stopte afgelopen augustus als kok bij ‘t Mar en ging weer werken bij zijn oud-werkgever in Heerenveen.

HORECAGEVOEL

“Toen ik de stap van een kantoorbaan naar de horeca maakte, was dat een heel gemakkelijk, want ik werk graag met mijn handen”, zegt Roy. “Maar van de keuken terug naar een zittend beroep en

veel met de computer werken, was een omschakeling. Ik miste het horecagevoel. Datzit in je of het zit niet in je. En wij hebben gemerkt: de horeca zit in ons.”

“Ik houd van het contact met gasten en personeel”, vult Leonie aan. “En het dynamische van de horeca. Ik ben op mijn best als het terras vol zit, als je snel moet handelen of dingen moet regelen. Dat vind ik heerlijk.”

GOED SAMENWERKEN

Bij ‘t Mar werkte het echtpaar voor het eerst samen en dat ging goed. Enthousiast noemen ze om de beurt op, waar de ander goed in is. “Roy is goed achter de schermen, heel georganiseerd en netjes”, vindt Leonie. “Leonie is communicatief sterk”, zegt Roy. “Ze heeft snel een band met gasten en kan heel goed inschatten wat mensen willen.” Leonie: “Ik bedenk dingen en Roy voert het uit. Wij versterken elkaar.”

VLIEGENDE KEEP

In februari ontvingen ze de sleutel van Boschlust. Tot de opening op 1 maart gaven ze het hotel en het restaurant een opfrisbeurt. De toiletten van het restaurant werden compleet vernieuwd. Een hotelkamer en het kantoor zijn verbouwd tot ontbijt- en feestzaal en er kwam een nieuw kantoortje. Het vaste personeel van de vorige eigenaren werd overgenomen en er zijn nieuwe mensen aangenomen.

Leonie: “De bedoeling is dat er ook altijd een van ons tweeën aanwezig is, maar we willen onszelf niet honderd procent op een bepaalde plek inplannen.”

Roy: “Als ik altijd in de keuken sta ingepland en er is iemand in de bediening ziek, moeten we een oplossing inhuren. Door een flexibeler planning kunnen we zelf de gaten dichtlopen. Zo zijn we zelf de oplossing.”

23 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
TEKST EN BEELD LUTSKE BONSMA FOTO’S: BOOKING.COM EN HOTELBOSCHLUST.NL
Leonie: “Wij versterken elkaar.” Roy: “Ik miste het horecagevoel.”

COLUMN

WAT MAG ER IN JOUW OMGEVING (NIET)?

Op 1 januari is de Omgevingswet in werking getreden. De Omgevingswet bundelt een groot aantal bestaande wetten en regelingen over onder meer ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water.

Hierbij hoort ook een digitaal Omgevingsloket. In dit loket komen alle regels en plannen van gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk te staan. Initiatiefnemers, overheden en belanghebbenden kunnen zien wat is toegestaan in de (eigen) leefomgeving en welke regels er gelden. Bijvoorbeeld of je een vergunning nodig hebt voor een plan of een melding moet doen.

Vanuit het Kadaster verhuist ook een aantal registraties van overheidsbesluiten naar het Omgevingsloket. Wat betekent dat feitelijk? Stel dat Victor zijn pand - een provinciaal monument - wil verkopen. Voorheen kon de notaris eenvoudig online in het Kadaster zien dat op het pand van Victor een aanwijzing zat als monument. Nu kan de notaris dat alleen te weten komen door het hele Omgevingsloket door te spitten. Dat hoeft de notaris niet te doen, tenzij Victor zelf reden daartoe geeft.

Het feit dat het pand een monument is, kan wel van grote invloed zijn op het gebruik door een koper. Aangezien dit niet meer via het Kadaster te raadplegen is, zal Victor de koper nog uitgebreider moeten informeren over welke regels er gelden voor zijn pand. Naast eigenschappen van het pand, zoals bepaalde gebreken, zal hij ook bijzonderheden zoals de aanwijzing tot monument moeten melden.

Ook een koper doet er verstandig aan om in het Omgevingsloket te grasduinen, zodat hij weet wat er met een pand aan de hand is en wat er in de omgeving daarvan wel of niet mag. Zie website: omgevingswet.overheid.nl.

HORECAMENS YODI VELLINGA GRIJPT HAAR KANSEN

“Ondernemen met het Yodi-sausje”

In de 2021 komt voor Yodi Vellinga (34) een meisjesdroom uit. Begin dat jaar krijgt de dochter van Hans en Houkje Vellinga de kans om na een pitch een nieuwe horecaonderneming te starten op een unieke plek aan de boorden van de Snitsersmar, pardon Sâltpoel. Hoe is het Yodi sinds die tijd vergaan? We zochten haar op in Paviljoen SALT, inderdaad vernoemd naar de poel even buiten Terherne.

Er staat een flinke pûster op de dag dat wij met Yodi aan de stamtafel van Paviljoen SALT aanschuiven. Terwijl wij de melk in een door Yodi ingeschonken kop koffie roeren, jaagt de zoveelste regenbui over het Sneekermeer.

“Elke jaargetijde is hier anders, het is hier altijd mooi, dat maakt deze plek ook zo bijzonder. Als ik maar aan het water zit. Uitzicht en vrijheid”, opent Yodi ons gesprek. In het paviljoen zitten her en der verspreid aan de tafeltjes gasten. Yodi klapt de laptop dicht, ze heeft net een aantal administratieve zaken geregeld. Never a dull moment in een bedrijf met zestig mensen op de loonlijst.

TERUGBLIK

Horeca zit in haar bloed, ze is er mee opgegroeid in het familiebedrijf ‘It Foarûnder’ midden in het Sneekermeer. Van 2013 tot en met 2023 had Yodi met haar ouders de leiding over het restaurant op het Starteiland. Ze raakte verknocht aan het ondernemen en organiseren van klein- en grootschalige evenementen.

Wat heeft tien jaar ‘It Foarûnder’ met jou gedaan?

“Ik ben er opgegroeid, het heeft mij gevormd. Daar leerde ik het vak en ik kijk er met heel veel plezier op terug. ‘It Foarûnder’, was in vergelijking met SALT heel anders, maar op het Starteiland hebben we heel veel mooie dingen beleefd. Ik had echt een binding met ‘It Foarûnder’, hier moet ik alles opnieuw ontdekken. Toen ik vijftien jaar was, ben ik de horeca ingerold en

het werd mijn passie. In Leeuwarden volgde ik de Hogere Hotelschool, liep van daaruit stages in onder andere Thailand en Amsterdam. Op mijn 23-ste kwam ik terug in ons familiebedrijf. Tien jaar mocht ik er meehelpen om ‘It Foarûnder’ op te bouwen. Ik heb altijd kansen gezien, ben met de tijd meegegaan. Ik zie mij zelf als een verbinder, werk het liefst in een team en heb graag familie en vrienden om mij heen. Daar word ik gelukkig van. Dat zie je bij mij terug als horecavrouw. In alles wat ik in SALT terug zie ademt Yodi, zoals ik graag zie dat het in de horeca gaat.”

De jonge onderneemster vindt dat haar nieuwe horecabedrijf een hippe en relaxte uitstraling heeft, zowel

binnen als buiten. Absolute must voor Yodi is dat iedereen zich er thuis moet voelen. “De liefde voor de horeca zie je bij ons terug op het bord, in zelf gebrouwen bieren, gin en ook onze eigen koffie. We willen niet het standaard assortiment, het moet bij mij altijd even een tikkeltje anders, noem het eigenwijs, maar ondernemen is voor mij ook je onderscheiden van de rest”, weet Yodi.

Als ze het over de periode ‘It Foarûnder’ heeft, komt steeds weer de Sneekweek voorbij, omdat het evenement een geweldige reuring gaf, elk jaar weer. “De Sneekweek heeft iets magisch. Het gevoel dat ik met mijn vader deelde: Op het moment dat alles loopt, de gasten blij zijn, het meer vol zeilboten en

24 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
Vissersburen 27, 8531 EB Lemmer T: 0514 561712 E: info@notariaatlemmer.nl
www.notariaatlemmer.nl

25 deFryskeMarren

uiteraard de bierkraan die continue open staat. Dat is de ultieme Sneekweek magie, en die mis ik af en toe wel!”

Hoe kwam je op het pad van SALT?

“Op een dag liep ik met mijn vader over de Heerenzijlbrug in Terherne. Hij vertelde dat er een nieuw horecabedrijf zou komen aan de Sâltpoel. Investeerders waren er druk mee bezig. Ik vertelde hem toen dat ik een ding heel graag zou willen en dat was een eigen zaak opstarten vanaf het eerste moment en dan verder opbouwen, zoals mijn ouders dat met ‘It Foarûnder’ hadden gedaan. Die kans krijg ik dus met SALT.”

CORONATIJD

Nadat ze de zenuwslopende pitch, met een aantal andere ondernemers, om de eerste exploitant van SALT te worden op 28 april 2021 wint, begint het nieuwe horeca avontuur. Op 5 juli 2021 openen Yodi en haar

team, midden in het hoogseizoen de deuren van SALT. Echter niet voor lang want in de winter van dat jaar kunnen de deuren weer op slot: de tweede coronagolf!

“Dat was natuurlijk waardeloos, ik heb er wel een Sneker uitdrukking voor: k. met peren. Nu had ik ervaring met de eerste corona sluiting, tijdens het Paasweekend in 2020. Het was heerlijk weer en alles ging op slot. Je vloekt dan een keer, niet dat het helpt, maar toch. Tegelijkertijd begon ik te ‘omdenken’, iets met vallen en opstaan. Dat had ik van mijn ouders geleerd. Ik organiseerde toen op het Starteiland tijdens de Sneekweek die niet doorging het ‘Terrasfestival’.”

Het werd een megasucces. Op het hele veld stonden banken waar gasten op gepaste afstand bij elkaar konden zitten en waar ze via QR-codes hun drankjes en hapjes konden bestellen. Die ervaring

“Ik ben deels met de horeca getrouwd, maar geniet ook steeds meer van het leven buiten de horeca...”

nam Yodi mee naar SALT. Daar organiseerde ze in de kerstvakantie van 2021 de autospeurtochten waar maar liefst 350 deelnemers op af kwamen. De mensen leerden SALT op deze manier kennen. ‘Kaansen gripe’, zegt Yodi in onvervalst Snekers. Als inwoonster van Grou praat zij overigens ook perfect Fries.

Nadat in 2023 ‘It Foarûnder’ verkocht wordt, kan Yodi zich volledig op SALT richten. Ze geeft aan dat ze het nieuwe bedrijf nog steeds leert kennen. Een horecaonderneming dat het hele jaar op on staat. “De verkoop gaf mij ruimte om me totaal op SALT te focussen. Dat betekende weer terug naar de teken- en keukentafel om te bepalen welke kant ik met het paviljoen op wilde. Inmiddels weet ik dat SALT toegankelijk moet zijn voor jong en oud, voor particuliere en zakelijke gasten. En dat allemaal met het Yodi-sausje.”

Dat Yodi-sausje werd afgelopen Valentijnsdag zichtbaar. SALT werd omgetoverd tot een bioscoopzaal met een groot scherm waar de film Ratatouille vertoond werd. Als op het beeld het eten voorbij komt, serveerden Yodi en haar team ook die gerechten op tafel.

Het moge duidelijk zijn dat Yodi prima in haar vel zit en dat komt zeker voor een groot gedeelte door haar ouders en broer Ruben, die allemaal heel belangrijk voor haar zijn. “Ik ben deels met de horeca getrouwd, maar geniet ook steeds meer van het leven buiten de horeca, de balans vind ik soms lastig, maar het gaat steeds beter en probeer ook daar kansen te grijpen.”

TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER

‘GOZERT, DE VOORSTELLING’: JE MAG TROTS ZIJN OP WIE JE BENT

Jeugdtheater Frets laat je ton

De mannen van jeugdtheater Frets komen net het podium af na de première van ‘Gozert, de voorstelling’ in het Posthuis Theater in Heerenveen. Ze zijn vol enthousiasme en heel blij. Best spannend, want Pieter Koolwijk, de schrijver van het boek, was erbij. “Gelukkig was hij superenthousiast en dat is een pak van ons hart”, verklaren de mannen. Ook werd de Friese vertaling van het boek gepresenteerd. We spreken met hen over het ontstaan van Frets, over ’Gozert de voorstelling’, en hun eigen rol en favoriete scène.

JJeugdtheater Frets ontstaat in 2011, wanneer de neven Freerk en Johannes Hospes samen met Patrick de Vries in het laatste jaar van de pabo de opdracht krijgen om met de Afûk een Fries toneelstuk voor kinderen te maken. De naam Frets - de staafjes in een gitaar- verwijst naar hun gezamenlijke liefde voor de muziek. In tien jaar tijd is Frets uitgegroeid tot een serieuze muzikale toneelgroep, met het idee: kinderen laten ontdekken, hun fantasie te prikkelen, te laten filosoferen en volwaardig te laten zijn, door muziektheater te laten beleven.

In de afgelopen tien jaar hebben ze meerdere voorstellingen ontwikkeld, die zij voornamelijk op basisscholen laten zien. Dit doen ze in het Nederlands en in het Fries. Door op basisscholen voorstellingen te geven laat je de kinderen in hun vertrouwde omgeving, waardoor ze een voorstelling volledig kunnen beleven en ervaren. Een kenmerk van een Frets-voorstelling is de interactieve benadering: kinderen worden aangemoedigd actief mee te denken, te voelen en te participeren, in plaats van passief toe te kijken. Alle drie

hebben ze jaren als leraar in het basisonderwijs gewerkt, maar doen nu alle drie wat anders, hierin volgen ze hun hart.

PATRICK DE VRIES

Patrick de Vries (1987) woont in Sloten samen met Nynke en hun twee zonen. Vorig jaar werkte hij precies tien jaar in het onderwijs. Patrick sierde in 2023 de januaricover van het maandblad GrootdeFryskeMarren. Naar aanleiding van dat coverartikel werd hij benaderd en geattendeerd op het Muzisch Centrum in Emmeloord, waar hij nu muziek en dramalessen geeft; een perfecte match met zijn passie voor lesgeven en muziek. Bij Frets bedenken ze veel samen en houden ze er vooral van om te creëren. Maar ieder heeft in de loop der jaren ook zijn eigen informele taak ontwikkeld. De taak van Patrick is techniek, vooral licht en geluid. “Daarnaast ben ik degene die graag een nachtje ergens over slaapt en vanuit die kritische blik ons werk bekijkt”, zegt hij.

In de voorstelling ‘Gozert’ speelt hij de rol van Ties. Zijn favoriete scène om te spelen is de ontsnapping van Ties en Gozert

NUMMER 01 � 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
TEKST LOTTE VAN DER MEIJ // BEELD EP VAN HIJUM
Muzikale toneelvoorstellingen met een maatschappelijke boodschap
Boven: Patrick de Vries, Ella de Jong, Freerk Hospes. Onder: Johannes Hospes en Eline de Vries

eel beleven

waarbij als in een soort ‘prison break’ lakens aan elkaar vastgeknoopt zijn en ze door het publiek rennen om te ontsnappen.

JOHANNES HOSPES

Johannes Hospes (1991) speelt Gozert. “Een rol die mij op het lijf geschreven is”, verklaart Johannes. Hij bouwt een band op met het publiek, waardoor ook zij, net als Ties, van hem gaan houden. Volgens Patrick zorgt Johannes ervoor dat ze als toneelgroep uit hun comfortzone gaan. “Dit doet Johannes bijvoorbeeld door het altijd nét even anders te doen dan wat er tijdens de repetities is afgesproken, maar daardoor blijf je scherp en meer in het moment.”

“De omschrijving die Patrick geeft klopt wel aardig”, geeft Johannes toe. “Binnen deze groep is dat inderdaad mijn rol; heel anders dan in mijn werk als jongerenwerker in Súdwest-Fryslân; daar ben ik eerder verbindend en zachtaardig. Wij proberen actief jongeren op te sporen die niet helemaal lekker gaan. We proberen zo preventief te werk te gaan.” Johannes woont in Heeg met Femke en hun drie dochters. Zijn informele taak binnen Frets is de administratie doen. “Helaas is dat in de loop der jaren zo gelopen; daar ben ik mooi ingetrapt”, vertelt hij lachend.

FREERK HOSPES

Freerk Hospes (1991), de neef van Johanes, woont in Nijemirdum samen met Tryntsje en hun drie kinderen. Samen met haar vormt hij het muzikale duo ‘Mister & Mrs’. Freerk leeft zijn droom en hoopt dit nog jaren te mogen doen. In de voorstelling ‘Go-

zert’ speelt hij meerdere rollen. “Het is veel verkleden en soms zo snel mogelijk, dat is best een uitdaging!” Hij speelt onder anderen de slechterik meneer Brakelenhof en vindt zijn eerste scène helemaal geweldig. Daarnaast verzorgt hij de muziek en brengt dit samen met Ella de Jong. De muziek is door hen zelf geschreven en gecomponeerd, zowel Fries- als Nederlandstalig. Zijn rol binnen Frets: “Het praktisch nadenken: hoe gaan we het fiksen? En daarin ook grenzen stellen bij de ideeën van de anderen.”

FRIESTALIG

De voorstelling ‘Gozert’ is gemaakt naar het gelijknamige boek van Pieter Koolwijk uit 2020. In 2021 kreeg Koolwijk voor dit boek de Gouden Griffel, de prijs voor het beste kinderboek. Het verhaal gaat erover dat je omarmt, dat je anders bent dan de rest en dat je je niet altijd hoeft aan te passen. Je mag trots zijn op wie je bent.

De voorstelling wordt deels in het Fries en deels in het Nederlands gespeeld. Patrick: “In de voorstelling is Ties Friestalig en Gozert spreekt Nederlands. We zorgen ervoor dat er altijd wel ergens iemand in de scène Nederlands spreekt, zodat die vanuit zijn rol voor Nederlandstalige kinderen een brug kan slaan naar het begrijpen van het Fries.”

‘Gozert’ is een muzikale fantasierijke voorstelling vol humor en belicht een belangrijk maatschappelijk onderwerp: acceptatie. Naast de drie mannen van jeugdtheater Frets spelen ook Ella de Jong en Elina de Vries mee aan dit stuk.

Het verhaal

Het is meedenken, meevoelen en meedoen”

Ties heeft een állerbeste, maar onzichtbare vriend: Gozert! Samen beleven ze fantastische avonturen: op trollenjacht, kinderen beschermen tegen saaiheid door een Romeinse pot te stelen uit het museum of kinderen redden van monsters bij de kinderopvang. Door die avonturen komt Ties ook regelmatig in de problemen. De ouders van Ties vinden het beter dat Gozert verdwijnt en sturen Ties naar Huize Hoopvol. Daar proberen ze met medicatie en therapie Gozert en Ties te scheiden, maar Ties wil helemaal niet van Gozert af. De grote vraag: kiest Ties voor wat iedereen van hem wil, zodat hij voldoet aan de normen van anderen? Of kiest hij voor zijn vriend Govert, met alle gevolgen van dien? Wat is nou eigenlijk ‘normaal zijn’? De voorstelling heeft een diepere laag, waardoor je ook als volwassene aan het denken wordt gezet.

‘Gozert’ is als schoolvoorstelling voor kinderen uit groep 5-8 nog tot en met juli te zien in de Friese theaters. Op 1 mei is er een openbare voorstelling in Theater Sneek. Na deze reeks gaat de voorstelling in het Nederlands verder in de rest van het land.

Meer info: gozertdevoorstelling.nl.

27
Jeugdtheater Frets speelt de première van de voorstelling ‘Gozert’ in het Heerenveense Posthuis Theater.

VLUCHTELING MASHANDE NDAGIJIMANA IS NU FIETSMAKER IN OUDEMIRDUM

“Ik heb mijn draai hier helemaal gevonden”

Hij valt niet meer weg te denken uit het team van rijwielzaak ’t Fietshoekje in Oudemirdum. Mashande Ndagijimana (38) kwam in 2018 als vluchteling uit Congo in Balk wonen. Op zoek naar een baan kon hij drie jaar geleden als fietsmaker bij ’t Fietshoekje aan de slag. “Ik heb mijn draai hier helemaal gevonden en ga met plezier naar het werk”, zegt de Congolees die eerder maar liefst twaalf jaar in een vluchtelingenkamp leefde.

“Als fietsmaker werk ik voornamelijk in de werkplaats. De fietsverkoop laat ik aan mijn collega’s over, want daarvoor is mijn Nederlands nog niet goed genoeg. Je moet potentiële kopers immers goed en gedetailleerd van de gewenste informatie kunnen voorzien”, zegt Mashande. Hij werd geboren in Congo, een land in centraal Afrika, met zo’n 105 miljoen inwoners en groeide op in de provincie Noord-Kivu, in het oosten van het land. “Ik was ook daar fietsmaker en had een eigen bedrijf. In Congo verplaatsen veel mensen zich op de fiets, dus ik had genoeg werk. In mijn geboorteland importeren ze vooral eenvoudige fietsen uit China, die alleen maar een terugtraprem hebben. Reparatiewerk aan deze tweewielers was veel eenvoudiger dan aan de fietsen in Nederland, die heel wat meer technische kennis vereisen”, vertelt hij.

SPANNINGEN

Noord-Kivu grenst aan Rwanda, het Afrikaanse land waarin van oudsher veel spanningen zijn tussen twee bevolkingsgroepen: de Hutu en Tutsi. Dit kwam van 7 april tot 15 juli 1994 tot een climax. Toen vond tijdens gevechten in het land een volkerenmoord plaats die bekend staat als de

Rwandese genocide. In een periode van honderd dagen werden naar schatting 500.000 tot 1 miljoen mensen vermoord. Veel Tutsi’s vluchtten in die periode de grens over naar Congo.

Sindsdien wordt vooral deze grensstreek, waaronder de geboorteplaats van Mashande die zelf een Hutu is, voortdurend geteisterd door diverse rebellengroepen die zich schuldig maken aan verkrachting, mishandeling en moordpartijen in het gebied. Zo werd ook Mashande zijn grootvader bij zo’n aanval om het leven gebracht. Volgens de VN

zijn inmiddels zo’n zeven miljoen mensen Oost-Congo ontvlucht.

“Samen met mijn ouders en m’n broer ben ik in 2008 naar Oeganda gevlucht, waar we in een VN-vluchtelingenkamp met duizenden mensen terecht kwamen. Ik ging daar na verloop van tijd aan de slag als fietsmaker.”

‘NOG NOOIT VAN JULLIE

LAND GEHOORD’

Maar liefst twaalf jaar verbleef hij in het Oegandese vluchtelingenkamp en kwam toen eindelijk in aanmerking om als vluchteling een bestaan elders op te bouwen.

“Ik kreeg de mogelijkheid om,

samen met mijn vrouw die ik in het vluchtelingenkamp had leren kennen, naar Nederland te gaan. Eerlijk gezegd had ik nog nooit van jullie land gehoord”, glimlacht hij. “Eenmaal in Nederland werden we gehuisvest in het AZC van Balk.” Om de tijd in deze tijdelijke opvang-locatie te doden, onderhield en repareerde Mashande de fietsen van alle bewoners. Zo deed hij veel ervaring op met Nederlandse fietsen.

OPLEIDING

Mashande kreeg vervolgens in oktober 2020 de mogelijkheid geboden een opleiding te volgen bij ’t Fietshoekje in Oudemirdum, met eigenaar Michiel Hoek als leermeester. Dat beviel van beide kanten zó goed, dat hij als snel een vaste baan bij het bedrijf kreeg. Ondertussen behaalde Mashande alle inburgeringscursussen, waaronder het Nederlandse taal-

De Friese taal vind ik moeilijker dan het Nederlands’

diploma. “De Friese taal vind ik moeilijker. Ik versta het wel, maar het spreken vind ik nog lastig.” Inmiddels woont hij met zijn vrouw Esperance en hun vijf kinderen zelfstandig in Balk.

‘FIETSTAAL GOED ONDER DE KNIE’

“We zijn erg blij met Mashande. Het is een vakman, die onmisbaar is in onze werkplaats”, vertelt eigenaar Michiel Hoek van ’t Fietshoekje. “In de voorbije drie jaar heeft hij ook de fietstaal goed onder de knie gekregen. Vaktermen zoals een velg, handvat, balhoofd of verende voorvork zijn hem niet meer vreemd. Hij is technisch goed onderlegd en heeft, mede door mijn begeleiding, nu volop kennis van elektrische fietsen.” Zijn ouders en broer wonen nog steeds in het Oegandese vluchtelingenkamp. Hij zocht ze in december weer op. Mashande en zijn gezin voelen zich thuis in Balk, maar hij zegt in de regio een winkel met Afrikaans voedsel te missen. “Daarvoor moet je naar zaken in Leeuwarden, Groningen, Zwolle of Emmeloord rijden. Ik zou daarom in Balk op den duur graag zo’n winkel opzetten en dat combineren met mijn werk als fietsmaker. Mijn vrouw zou dan de winkel kunnen runnen.”

29 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
Michiel en Mashande in de fietszaak
TEKST EN BEELD BROER FEENSTRA
Manshande: “Reparatie aan de fietsen die we in mijn geboorteland hadden was veel eenvoudiger dan die in Nederland.”
‘Het leukste aan mijn werk vind ik om samen met mijn collega’s een mooi

product te maken’

Tjebbe Hendrik is geboren en opgegroeid in Easterein. Hij groeide op met zijn broer en twee zussen in een creatief gezin. Op zijn 16e verhuisde het gezin naar Itens en daar woont hij nog steeds met veel plezier.

ADHD

Als kind was Tjebbe Hendrik erg druk, maar toen werd nog niet aan ADHD gedacht. Door de artsen werd gezegd dat hij ‘gewoon een druk kind’ was. Gelukkig liet zijn moeder het hier niet bij zitten en kwam via via bij de juiste personen terecht. Door het aanpassen van zijn voedingspatroon kon hij de prikkels onder controle houden. Daardoor heeft hij zijn ADHD goed onder controle en hoeft hiervoor ook geen medicijnen te slikken. De diagnose is pas een paar jaar geleden bevestigd. En dat geeft hem rust.

Ontwikkeling

Hij werkt inmiddels 22 jaar bij Empatec. Via school kwam hij terecht bij Empatec, eerst in Franeker bij de afdeling Verpakken. Na een tijdje kwam hij door omstandigheden terecht bij de afdeling Metaal in Sneek. Inmiddels heeft hij vele diploma’s gehaald, o.a. voor het rijden op een heftruck, verrijker, hoogwerker en kraan. Dankzij zijn mentor bij Empatec heeft hij ook een aantal lasdiploma’s gehaald en is hij inmiddels breed inzetbaar.

Hij kreeg steeds meer taken en verantwoordelijkheden en sinds kort is hij meewerkend voorman geworden. Het mooiste hieraan? “Dat ik nu zelf als mentor mijn collega’s mag helpen en op deze manier mijn kennis kan overdragen”.

Werk betekent voor hem regelmaat in zijn leven. Het mooiste vindt hij toch het samenwerken met zijn collega’s door “samen en met plezier een mooi product te maken”.

Uitvinder

Tjebbe Hendrik komt uit een creatief en handig gezin. Als hij iets wilde, zei zijn vader altijd ‘probeer het eerst maar zelf’. En zo heeft hij zichzelf veel aangeleerd, door gewoon te doen. Wat hij in zijn hoofd heeft, maakt hij. Hij denkt altijd in oplossingen.

Hij is het meest trots op, dat hij samen met zijn vader, een racesimulator heeft gemaakt, deze werkt tot in detail. Als kind droomde hij ervan om later te racen, maar hij heeft dit helaas nooit kunnen doen. Hij bleek namelijk last te hebben van spanningsepilepsie. En dat betekende het einde van deze jongensdroom. Maar door zijn positieve kijk op het leven en het denken in oplossingen is er altijd wel weer wat nieuws te leren!

GEPPIE HANJE VAN HOUSING

“Iedereen heeft

Stel je eens voor hoe het is om geen dak boven je hoofd te hebben. Dat kan gebeuren. Mensen kunnen zo in de problemen raken dat er niets anders overblijft dan op straat te leven. Voor deze mensen biedt Housing First, een onderdeel van LIMOR, een helpende hand. Trajectbegeleider Geppie Hanje uit Joure legt uit dat hier eerst eigen woonruimte voor dakloze mensen wordt geregeld in plaats van dat een eigen plek het einddoel is. Deze onvoorwaardelijke steun, waarbij de cliënten wel begeleiding dienen te accepteren, is anders dan de aanpak waarbij eerst aan allerlei voorwaarden moet worden voldaan voordat huisvesting wordt geregeld.

Geppie werkte 22 jaar in de gehandicaptenzorg, voordat ze de overstap maakte naar een nieuwe uitdaging in de forensische zorg en bij mensen die beschermd wonen. “Ik maakte kennis met allerlei soorten opvang voor mensen die aan de buitenkant van de samenleving terecht waren gekomen”, vertelt ze. “Daar heb ik veel geleerd. Daarna kwam Housing First op mijn pad, waar ik inmiddels al weer anderhalf jaar met veel plezier werk.”

HOUSING FIRST

Boerendochter Geppie woont met haar pleegdochter in Joure. In haar huidige werk is geen dag gelijk. Het is altijd maatwerk. “Soms moeten we veel praten en een andere keer stropen we mouwen op. Ik heb veel aan mijn nuchtere karakter”, stelt ze. “De mensenkennis die ik heb opgedaan tijdens mijn jarenlange werkervaring in café De Stam in Joure komt mij ook goed van pas. De vacature Trajectbegeleider bij Housing First kwam op het juiste moment. Ik was al bekend met de doelgroep en ik wil gewoon echt iets doen voor mensen. Bij Housing First wordt er eerst gewerkt aan een eigen woonplek voor iemand en dan pas wordt het vervolgtraject opgestart.”

30 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
www.empatec.nl

heeft recht op een huis”

LIMOR EN HOUSING FIRST

LIMOR is de Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie die zich inzet voor mensen die om welke reden dan ook diep in de problemen zijn geraakt en nergens anders terecht kunnen. Dak- en thuislozen, verslaafden, ex-gedetineerden en mensen met psychische problemen of schulden hebben vaak een combinatie van problemen, die nooit op zichzelf staan. De aanpak wordt zo goed mogelijk afgestemd op iemands situatie en omgeving.

Housing First in Friesland is bedoeld voor de groep dak- en thuisloze mensen die een langdurig zwervend bestaan leidt, individuen die vaak worden geassocieerd met overlast en een ongewenst straatbeeld. De cliënt krijgt eerst een eigen woning zonder dat vooraf aan allerlei voorwaarden (bijvoorbeeld clean zijn) moet zijn voldaan. Afspraak: de cliënt moet bereid zijn begeleiding te accepteren. Langzamerhand wordt een relatie opgebouwd vanuit een vraag-gestuurde begeleidingsomgeving. Het tempo en de aard van de ondersteuning wordt volledig bepaald door de cliënt. De onvoorwaardelijke ondersteuning is de drijvende kracht achter Housing First. Vaak staan cliënten na een traject weer open voor andere vormen van hulp die anders hardnekkig worden geweigerd.

CONCRETE AANPAK

STABIELE BASIS

Hoe kom je uit deze vicieuze cirkel? Het antwoord was: een huis.”

De concrete aanpak van Housing First dankt zijn oorsprong aan een Amerikaanse psychiater, die zag dat cliënten na zijn hulp toch weer terugvielen in hun oude patronen. Ze kwamen zelfs weer bij hem terug. Om te ontdekken wat hiervan de oorzaak was, is hij zelf de straat opgegaan om met dak- en thuislozen te spreken. Hij kreeg steeds hetzelfde antwoord op de vraag: wat heb je nodig om deze cyclus te doorbreken, hoe kom je uit deze vicieuze cirkel? Het antwoord was: een huis.”

“Mensen zonder woon- of verblijfplaats komen gemakkelijk weer in dezelfde scene,” vertelt Geppie. “Zo ontdekte deze psychiater het grote belang van het hebben van een eigen vertrouwde woonplek. Met een huis ben je buurman of -vrouw, je kunt visite ontvangen, je kunt je eigen kinderen bij je thuis laten. Je telt mee.”

Verschillende mensen worden door Geppie begeleid. “Je moet ook weer niet alles voor ze regelen,” vindt ze. “Het is juist belangrijk dat ze zelf beslissingen nemen en de gevolgen hiervan ondervinden. Als je wordt afgesloten van het gas omdat de rekeningen niet zijn betaald, had je misschien toch beter in kunnen stemmen met de hulp van bewindvoering. Housing First werkt samen met veel instanties, zoals de politie, bewindvoering, de gemeente, reclassering, Veilig Huis, de Voedselbank VNN, Pleegzorg en noem maar op. Wij proberen de cliënten zo goed mogelijk bij te staan en gaan ervoor dat ze hun leven weer op de rit krijgen. Dat kan met een behandeling, met schuldhulp, dagbesteding of iets anders. Iedereen verdient een stabiele basis, een huis, voor een menswaardig bestaan.”

31
HOUSING FIRST:
TEKST GEA OUD-DE JONG // BEELD GEA DE JONG-OUD EN LIMOR

G IEDERE DAG OPEN DAG

Welkom bij onze KyK scholen in de gemeente De Fryske Marren!

Kom en ervaar de scholen bij KyK in de gemeente De Fryske Marren! Onze scholen staan elke dag open voor ieder een. Maak kennis met ons avontuurlijke onderwijs, verbon den met stad, platteland en heel Fryslân!

Benieuwd? Neem gerust contact op met één van onze scholen en kom langs voor een kijkje.

Ervaar Krêft yn Kollektyf!

Ben je nieuwsgierig?

Scan hier! www.kykscholen.nl

De Fryske Marren

22, 23 & 24 maart ‘24

DE VROUW! SHOPPER!

Beleef jouw gezelligste uitje van het jaar!

Van 22 t/m 24 maart staat Vrouw! weer voor je op het programma: het gezelligste feestje voor jou samen met je vriendinnen, moeder, zus of dochter. Shop erop los, ontdek de nieuwste trends, geniet van de leukste shows en laat je creativiteit de vrije loop bij de vele workshops. Verwen jezelf met heerlijke hapjes en drankjes op de horecaterrassen, terwijl je geniet van swingende live muziek.

ONTDEK DIT JAAR OP VROUW!

De Beauty Wasstraat: laat hier je haar & nagels stralen en vind er de leukste shops op het gebied van innerlijke en uiterlijke verzorging. Spetterende optredens, live bingo, metamorfoses en modeshows.

Volop wooninspiratie en de leukste workshops.

De voorjaarstrends bij vele winkels en webshops.

Live EnterTHEUNment door host Theun Plantinga.

De (Inner)Beauty Room: ontdek bij Esther van der Werf de mooiste versie van jezelf, leer samen met Angélique Drenth beter slapen, beter leven, perfectioneer jouw krullen routine bij Nadeige Patacas en ontdek de zes stappen naar een opgeruimde kledingkast met Hester Rijpkema.

Net moeder geworden of mommy-to-be? Neem een kijkje in onze Baby- & Kinderstraat!

Maak je vriendinnen, collega’s en familie enthousiast en beleef een fantastische dag op Vrouw!

WTC Expo Leeuwarden I Stadionplein I 8914BX Koop nu online je tickets! BEURSVROUW.NL
Bantega Leeuwarden Súdwest-Fryslân De Fryske Marren Waadhoeke Harlingen
Ook in het hospice staan de thuiszorgmedewerkers van Antonius voor de mensen klaar

Een lach en een traan zijn nooit ver van elkaar verwijderd

De thuiszorgmedewerkers van Antonius reizen iedere dag van voordeur naar voordeur om bij de mensen thuis de best mogelijke zorg te verlenen. Verpleegkundigen van Team Sperkhem lopen meerdere keren per dag niet alleen door hun eigen wijk, maar bezoeken ook het hospice De Kime in de Sneker wijk Lemmerweg-West. Hier zorgen ze voor mensen die zich in de laatste fase van hun leven bevinden. “Mensen zijn ziek, maar ze zijn nog steeds mens. Zo benaderen we ze ook.”

Als Corrie Brouwer, al bijna tien jaar wijkverpleegkundige van Team Sperkhem, tijdens de rondleiding door het hospice bij een van de gastenkamers komt, steekt ze haar hoofd voorzichtig door de deuropening. “Vindt u het goed dat we even een kijkje komen nemen op uw kamer?” De mevrouw in bed begroet haar hartelijk. “Natuurlijk”, zegt ze. “Ik heb hier een prachtig plekje, dus kom binnen.”

Korte levensverwachting

Mensen die worden opgenomen in een hospice hebben een levensverwachting die korter is dan drie maanden. Het hospice is in negentig procent van de gevallen de laatste ‘woonplaats’ van iemand, voordat diegene komt te overlijden. “Heel af en toe komt het voor dat de situatie van iemand stabiliseert”, vertelt Corrie Brouwer. “Het blijven mensen, dus geen situatie is gelijk en het is nooit helemaal te voorspellen hoe iets verloopt. Dan kijken we weer verder naar een andere plek voor deze persoon. Maar voor de meeste mensen is het de plek waar ze zullen komen te overlijden.”

Lach en een traan

De mevrouw die zojuist Corrie heeft ontvangen in haar kamer heeft eenzelfde levensverwachting. Toch hangt er geen mineurstemming in haar kamer. Integendeel: in het gesprekje dat volgt met de aanwezigen wordt veel gelachen. “Ik heb het hier luxer dan thuis”, grapt de mevrouw vanaf haar bed. Het hospice mag dan weliswaar een plek zijn waar de dood altijd in de buurt is, het betekent niet dat de stemming hier dan altijd terneergeslagen is. Het hospice is een plek waar een lach en een traan nooit ver van elkaar verwijderd zijn. “Er wordt hier zéker nog best veel gelachen”, merkt Brouwer op. “Natuurlijk is dit een plek waar gevoelens van verdriet en pijn voorkomen. Dat is juist ook goed. Maar mensen maken hier ook leuke dingen mee.”

Honderd vrijwilligers

Het hospice in Sneek draait voor het grootste deel op vrijwilligers, die worden gecoördineerd door drie betaalde medewerkers. Meer dan honderd vrijwilligers, met of zonder medische achtergrond, staan hier klaar om het de gasten van het hospice zo aangenaam mogelijk te maken. “Soms zijn de vrijwilligers oud-collega’s van ons die met pensioen zijn gegaan en toch nog wat willen betekenen voor een ander. Soms zijn het mensen die zelf hebben ervaren wat het hospice voor hun geliefden heeft betekend, die graag iets terug willen doen voor het hospice en andere gasten”, ziet Brouwer. “Maar we zijn hier allemaal met hetzelfde doel.”

Impact

Jaren geleden stond het hospice in de wijk Sperkhem. De reden dat het team met het hospice is meeverhuisd naar een andere wijk zit hem in de complexiteit van de zorg die gevraagd wordt. “De formatie van ons team is anders dan bij andere thuiszorgteams van Antonius, vanwege die complexere zorg. We hebben daarom bijvoorbeeld meer verpleegkundigen in ons team. Daarnaast speelt ook het mentale aspect een rol. Want in een gemiddeld thuiszorgteam krijgt men niet te maken met 45 tot 50 overlijdens per jaar. Ik heb dus niet alleen veel aandacht voor onze cliënten in de thuiszorg en de gasten van het hospice, maar ook voor mijn collega’s. Ja, de dood hoort bij ons werk. Maar de impact is elke keer weer anders.”

Comfortabel

De korte lijntjes die de thuiszorg van Antonius heeft met zowel de vrijwilligers van het hospice als met de huisartsen zorgt voor een gestroomlijnde samenwerking waar de gasten van het hospice en hun naasten van profiteren. Corrie Brouwer en haar collega’s

gaan, ondanks alle uitdagingen, altijd met een glimlach aan het werk. “De mensen die wij verzorgen moeten comfortabel zijn. Ons streven is dat ze geen pijn lijden of last hebben van ongemakken en we willen ook dat ze er verzorgd bijliggen of zitten. Mensen moeten met een gerust hart ook bezoek kunnen ontvangen, als ze dat willen. Dat streven wij na in het hospice, samen met al die vrijwilligers die zich hier met hart en ziel inzetten voor de medemens.”

Beetje eng

Het blijft volgens Corrie Brouwer een ‘bijzonder stukje zorg’, als het gaat om het hospice. “Mensen op een zo goed mogelijke manier begeleiden naar het einde maakt het werk lonend. Een hospice is voor veel mensen een onbekende wereld; dat maakt het voor sommigen soms ook wel een beetje eng. Maar als ze zien hoe de vrijwilligers en wij van Antonius hier met ze omgaan en hoe gemoedelijk de sfeer is in het hospice, maakt dat gevoel al snel plaats voor een warm gevoel bij wat hier allemaal gebeurt.”

Doneren aan het hospice

Het hospice heeft een lange wachtlijst. Daarom zijn er plannen om uit te breiden van vier naar zes kamers. Daarnaast worden de vier huidige kamers ook nog eens uitgebreid, om in de kamer bijvoorbeeld ruimte te maken voor een koppelbed. Zo kunnen partners nog samen overnachten in het hospice. Het hospice is druk bezig om geld in te zamelen om deze ver- en uitbouw mogelijk te maken.

Scan de QR-code om te betalen voor Donatie uitbreiding Hospice de Kime. Gebruik de Camera App op je telefoon.

Wilt u ook een donatie doen?

De QR-code is geldig tot 5 januari 2026.

Scan dan de QR-code en bepaal zelf wat u wilt doneren.

https://betaalverzoek.rabobank.nl/betaalverzoek/?id=O6x4cA sgSQeuLFfzGgokQw

Ook medewerkers van Antonius hebben een donatie gedaan aan het hospice.

Zij ontvingen in december een kerstattentie die ze naar eigen keuze konden besteden bij lokale ondernemers in de regio Noordoostpolder en Súdwest-Fryslân, of aan goede doelen in de regio. Meerdere medewerkers van Antonius hebben gehoor gegeven aan het doneren aan een goed doel.

Vacatures

Team Sperkhem

Heb je dit verhaal gelezen en wil je ook aan de slag bij Team Sperkhem? Dat kan! Er staan nog twee vacatures open als Verzorgende IG, dus solliciteer snel! Kijk voor meer informatie op www.mijnantonius.nl/vacatures

33 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
BIJDRAGE VAN ANTONIUS
Wijkverpleegkundige Corrie Brouwer van Team Sperkhem
ABD Dacia Heerenveen Skrynmakker 26 - 0513 650 222 www.abddacia.nl ABD DAVERENDE DACIA DAGEN 50 NIEUWE & JONG GEBRUIKTE DACIA’S VANAF €11.740 ALLE DACIA VOORRAAD OP 1 LOCATIE: ABD DACIA HEERENVEEN ZATERDAG 16 T/M MAANDAG 25 MAART Of 5x een nieuwe Spring met Private lease: €249 p/mnd - overheidssubsidie = €188 p/mnd €6 PER DAG! 14x 10x GOEDKOOPSTE ELEKTRISCHE AUTO VAN NEDERLAND DACIA SPRING 5x 2021 BUSINESS EDITION LUXE DACIA JOGGER TCe 100 ECO-G Expression 7-zits Bi-fuel LPG - dat is tanken voor €0.77 p/liter * Nu rijklaar: alle Dacia’s op 1 locatie: DACIA DUSTER TCe 100 ECO-G Extreme Bi-fuel LPG dat is tanken voor €0.77 p/liter * Nu rijklaar: Meer weten? Scan de QR code of kijk op abddacia.nl €28.695 + € 2.000 GRATIS ACCESSOIRES 2e plek best verkochte elektrische auto in Europa - Lederen bekleding - Achteruit camera - Navigatie - DC lader RIJKLAAR € 13.740 SUBSIDIE € 2.000*NU VOOR € 11.740 €28.795 + € 2.000 GRATIS ACCESSOIRES * Prijs LPG Fieten Olie Opende 8 maart 2024, subsidiebedrag is € 2.000,- als u een gebruikte elektrische personenauto koopt en bij een nieuwe auto €2.950,- overheidssubsidie. Private Lease wordt onder de voorwaarden van het Keurmerk Private Lease aangeboden en is onder voorbehoud van financiële acceptatie. Kijk voor de actievoorwaarden op www.abddacia.nl. Onder voorbehoud van schrijf- en typefouten. 1e plek best verkochte C-segment auto KIJK VOOR UW DAVERENDE DEAL OP WWW.ABDDACIA.NL OF KOM LANGS Auto.nl zegt: “Perfect betaalbare caravantrekker”. 3e plek beste verkochte SUV in Europa 11x

Patiënten aan het woord (6)

“Ik heb mijn leven weer terug”

Annemarie IJntema (42) uit Leeuwarden blijft veel fysieke en mentale klachten houden na een Covid-infectie. Ze komt in Sneek terecht bij Antonius Hypercare voor hyperbare zuurstoftherapie. “Concentreren lukte niet, ik was erg vergeetachtig en het schakelen tussen verschillende taken ging niet meer”, vertelt Annemarie.

“De huisarts vermoedde post-covid syndroom en stuurde mij door naar een fysiotherapeut die hierin is gespecialiseerd. Na een jaar was ik nog aan het worstelen. Ik had er meer klachten bij gekregen en toen hoorde ik via een kennis over hyperbare zuurstoftherapie in Sneek.”

Annemarie belde met Antonius Hypercare en kon snel terecht voor een intakegesprek bij hyperbaar geneeskundige Moradi. Annemarie: “Naast de goede uitleg en een kort onderzoek vond ik het fijn dat hij zo eerlijk en transparant was over het mogelijke effect van de behandeling; geen garantie. Daarna heb ik er een tijd over nagedacht, omdat de zorgverzekering de behandeling bij het post-covid syndroom nog niet vergoedt. Gelukkig heb ik een geweldige werkgever die regelde dat een gedeelte werd vergoed door de bedrijfsverzekering. Ook betaalde mijn werkgever een deel en zo kreeg ik het financiële plaatje rond.”

Geluksvogel

Annemarie vindt zichzelf een geluksvogel. Tot haar grote vreugde merkte ze al na vier weken behandeling een mentale verbetering. “Een lange tijd kon ik niet autorijden omdat ik mij niet kon concentreren en nu kon ik het rijden weer langzaam oppakken. Ik werd minder gevoelig voor prikkels en de mist in mijn hoofd werd minder. Inmiddels is er een jaar voorbij en het gaat goed. Mentaal ben ik weer 100% en ik kan volledig werken! Tegen de mensen in dezelfde situatie wil ik zeggen; als het financieel lukt, probeer hyperbare zuurstoftherapie. Geef het een kans en wie weet, werkt het net zo goed voor jou als voor mij!”

Begeleiding

De afgelopen maanden heb je verhalen van patiënten kunnen lezen die zijn behandeld met zuurstoftherapie. Maar

hoe gaat zo’n behandeling bij Antonius Hypercare? We gaan in gesprek met Atsje en Marion, beiden hyperbaar verpleegkundige en operator bij de tank.

Atsje begint met vertellen; “De meeste patiënten vinden de eerste behandeling met zuurstoftherapie spannend. Alles is nieuw en daarom maken we altijd tijd om een praatje te maken. De patiënt gaat zich omkleden in een broek en shirt. Het eigen ondergoed mag worden aangehouden. De patiënten die het snel koud hebben, mogen een shirt met lange mouwen en sokken aanhouden. Alles moet 100% katoen zijn. Na het omkleden gaan we de tank in. De eerste keer gaat er altijd iemand van het team mee omdat dit het spannende gedeelte is.”

Als alle patiënten in de tank zitten, wordt de deur gesloten. De luchtdruk

neemt langzaam toe waarbij het belangrijk is dat de patiënt de oren klaart. Het klaren van de oren moet je doen wanneer de druk in de oren verandert, zoals tijdens een vlucht in een vliegtuig of tijdens het duiken. Het voelt dan alsof de oren verstopt zijn. Door te klaren maak je de druk in je oren gelijk aan de druk buiten je oren. Je kunt de oren klaren door bijvoorbeeld te gapen, te slikken, of door je neus en mond dicht te houden en zachtjes lucht naar buiten te duwen, alsof je probeert te blazen, maar dan met je mond gesloten.

100% zuurstof

“Soms moeten we het klaren voordoen of we geven een slokje water”, vult Marion haar collega aan. “Zuigen op een snoepje helpt ook als het moeilijk gaat. Soms lukt het niet en dan zetten we de tank op ‘stop’.

Dit doen we om te voorkomen dat de patiënt pijn in het oor krijgt. Lukt het klaren echt niet, dan kan de patiënt de tank verlaten via de zogenoemde sluis. De andere patiënten kunnen dan door met de behandeling waarbij de tank verder onder druk gaat. Deze druk wordt uiteindelijk een druk die te vergelijken is met een duiker op veertien meter diepte. Het duurt ongeveer tien minuten voordat deze druk is behaald.”

De patiënt plaatst vervolgens een gezichtsmasker over zijn mond en neus. Via dit masker wordt er 100% zuurstof toegediend gedurende twintig minuten. De behandeling bestaat uit drie zuurstofblokken van elk twintig minuten en vijf minuten lucht. Het masker blijft de gehele behandeling op, waarbij de periodes met 100% zuurstof worden onderbroken met gewone lucht. De patiënt moet tijdens het blok van vijf minuten diep in- en uitademen. Dit is om alle delen van de longen weer goed te openen.”

Atsje gaat verder. “Na afloop gaat de tank weer langzaam naar de normale luchtdruk en de patiënt hoeft dan niet meer te klaren. De druk achter je trommelvliezen verdwijnt vanzelf. Tijdens de drukafbouw houd je je masker nog wel op. Wat de patiënten tijdens de behandeling doen? Tijdens de behandeling kan de patiënt lezen of puzzelen. Naar eigen muziek luisteren kan ook middels een koptelefoon. De patiënt kan namelijk een USB-stick meenemen met zelf uitgekozen muziek.”

Je kunt er altijd uit

Na afloop kan er koffie worden gedronken. “De meeste patiënten hebben echt zin in koffie of thee na anderhalf uur behandeling”, lacht Marion. “Om een goed effect te behalen is acht weken, elke werkdag, een behandeling nodig. Dit maakt behandeling met zuurstoftherapie intensief. Sommige patiënten zijn van tevoren angstig omdat ze in een afgesloten ruimte moeten zitten. We willen benadrukken dat de patiënt er altijd via de sluis in en uit kan. Dus als er iets aan de hand is, je kunt er altijd uit!”

35 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL TEKST: HARRIËT PLANTINGA
BIJDRAGE VAN ANTONIUS HYPERCARE Meer informatie: info@hypercare.nl of via telefoonnummer 0515-488077.
Hyperbaar verpleegkundige en operator Atsje in de tank. Op de voorgrond is de sluis zichtbaar. Via deze sluis kan de patiënt uit de tank zonder dat de behandeling voor de andere patiënten gestopt hoeft te worden. Annemarie IJntema

HELP ONS EN GEEF JE MENING!

Wat voor soort verhalen en nieuws zou jij graag van ons willen zien?

Sluit je aan bij ons lezerspanel en maak kans op één van de 15 VVV-cadeaubonnen!

Help ons om de regio zichtbaar te maken. Neem deel aan ons lezerspanel en denk mee over het nieuws en onze verhalen. Deelname houdt in dat we je af en toe benaderen met een paar vragen.

Scan de QR-code en vul de enquête in om mee te doen!

SOCIAAL WERK DE KEAR

Een dag uit het leven van een buurtwerker

“Mijn naam is Lonneke Post en ik ben buurtwerker sport en cultuur bij Sociaal Werk De Kear. Ik neem jullie mee in hoe een werkdag er voor mij zo ongeveer uitziet. Bij ons is eigenlijk geen werkdag hetzelfde, dat maakt dat ik het zo leuk en afwisselend vind. Soms komen er spontane bezoeken tussendoor, soms ben ik een hele dag onderweg en andere dagen werk ik op kantoor plannen uit.”

“Sinds het begin van Sociaal Werk De Kear, nu bijna vier en een half jaar geleden, werk ik in Team Zuid met een tof team van buurtwerkers, buurtwerkers sport- en cultuur en een jongerenwerker. Zelf ben ik voornamelijk actief in Lemmer. Ik houd me bezig met onder andere buurtwerk, met het ondersteunen van inwoners die een vraag hebben, het meedenken bij goede ideeën van buurtbewoners voor hun buurt

Lonneke Post, buurtwerker sport en cultuur

of wijk, het stimuleren van bewegen door bijvoorbeeld fittesten, inclusie en aangepast sporten.

Vandaag start ik op kantoor in Lemmer met een kopje koffie met mijn collega’s. Daarna heb ik in de ochtend een gesprek met een inwoner. Ze is hier pasgeleden komen wonen en is wel nieuwsgierig naar wat er in de omgeving te doen is en hoe ze haar netwerk kan uitbreiden. Ik ga bij haar thuis op bezoek om haar beter te leren kennen en stel vragen om erachter te komen waar haar interesses liggen. Zo kan ik deze mevrouw in contact brengen met andere inwoners die ik ken of haar attenderen op leuke activiteiten die er in het dorp en in de gemeente te doen zijn.

Na de lunch ga ik aan de slag voor de inwonersinitiatieven. Je kan in onze gemeente subsidie aanvragen als je een goed idee hebt voor je buurt of wijk. Op dit moment zijn we in samenwerking met de gemeente en een werkgroep van inwoners druk bezig om hier een stappenplan voor te maken, zodat je in één oogopslag kan zien hoe je tot een goed plan komt. Als je daar zelf niet uitkomt, dan kun je ons als buurtwerkers vragen voor hulp en dan denken wij met je mee.

Als buurtwerkers denken we graag met je mee.”

CS Unlimited

Naast deze subsidieregeling zijn er natuurlijk nog veel meer subsidies en fondsen. Daarvoor hebben we sinds januari het ‘Fondsenboek 2024’ op onze kantoren in Joure en Lemmer liggen. Daarin staan alle bekende en minder bekende mogelijkheden voor subsidies. Ben je nog op zoek naar extra financiering? Dan kun je bij ons langskomen om het boek door te nemen. Daarnaast staan op onze website de meest voorkomende regelingen.

Als buurtwerkers werken we veel met inwoners, verenigingen en vrijwilligers samen en dan komt het soms ook voor dat we in de avond ergens aansluiten. ‘s Avonds heb ik een overleg met een werkgroep van cultuurvereniging Con Spirito Joure. Zij gaan hun aanbod uitbreiden en starten met een slagwerk- en vlaggen-/dansgroep voor mensen met een verstandelijke beperking onder de naam CS Unlimited. In samenwerking met de vereniging en cultureel ondernemer Jelle Roeper, ondersteun ik de werkgroep in dit proces. Gezamenlijk is er een projectplan geschreven en zitten zij in de fase van het werven van fondsen. De ambitie is om in april te starten met deze nieuwe groep

Wat is een inwonersinitiatief?

Je hebt een goed idee en wilt dit samen met de gemeenschap uitvoeren, zoals met je buren en/of vrienden. Dat idee werk je uit in een plan en met dat plan ga je aan de slag. Soms heb je iets nodig om het idee tot een succes te maken. Je kunt denken aan een poster, een locatie of een beetje geld om het mogelijk te maken. Hiervoor kun je bijvoorbeeld subsidie aanvragen bij de gemeente via de subsidieregeling

‘Inwonersinitiatieven’. Het gaat daarbij om een bijdrage in de kosten. De activiteit moet mensen met elkaar verbinden. De buurtwerkers kunnen je met dit plan helpen, maar je kunt dit ook zelf regelen. Als je je plan hebt uitgevoerd, spreken we van een ‘inwonersinitiatief’.

Voor meer informatie kun je ook kijken op: www.defryskemarren.nl/ direct-regelen/belastingensubsidies/subsidieregelinginwonersinitiatieven

Je ziet het: mijn dag is ontzettend afwisselend. Wil je nou ook eens met me in gesprek, heb je een vraag óf heb je een goed idee voor je club of wijk? Aarzel dan niet om me een bericht te sturen. Mijn telefoonnummer is 06 51 29 11 95 en mijn mailadres is l.post@sociaalwerkdekear.nl Ik kom graag met je in contact!”

Voorbeelden van enkele lokale inwonersinitiatieven in de gemeente: Sociaal Café Balk en Lemmer, meerdere (biologische) moes- en buurttuinen, diverse buurtbankjes, wandelgroepen, buurtdagen, een scootmobielclub in Joure, diverse kookclubs en/of eetclubs, zoals in Oudehaske, Doe Mee in Oosterzee, jeu de boules baan in Echtenerbrug, vrouwengroep in Lemmer en Mama’s café in Balk.

37 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
TEKST EN BEELD: DE KEAR

MIJN ZUS EN IK - BOOTCAMP LEMMER

“Samen sporten op het strand met uitzicht op het IJsselmeer”

De zussen Aleid en Wieteke Cramer brengen jong en oud in beweging op het strand van Lemmer. We spreken de sportieve enthousiaste zussen vlak na het door hun georganiseerde hardloopevenement de Heale Lemster. Ze zitten nog een beetje in hun runners high, grappen ze. We praten over hun liefde voor sport en hoe dat met de paplepel is ingegoten.

Ooit begon het als een groepje vriendinnen dat op het strand met uitzicht op het IJsselmeer ging sporten. Met de vraag ‘mag ik ook meedoen?’ kwamen er steeds meer mensen bij. “Samen sporten is gewoon heel leuk”, vertelt Wieteke. “Aleid gaf toen nog les op de sportschool maar ging daar weg. Onze moeder sportte bij haar en wilde dat met haar groepje blijven doen, zo haakten zij ook aan bij onze buitensport activiteiten. Ik noem ze de gevorderde groep. Vanaf dat moment vragen we een kleine vergoeding, hiervan kopen we het materiaal dat we nodig hebben. En zo is het eigenlijk allemaal gaan rollen en zijn we intussen tien jaar verder en een hele hoop bootcampers rijker.

RECHTTOE RECHTAAN SPORTEN

Sporten zit er bij de zussen Cramer al vroeg in. Samen op de racefiets toeren met hun vader en schaatsen achter huis. Wieteke (1981) vindt schaatsen zo mooi dat haar moeder haar naar Thialf brengt. Dat gaat behoorlijk goed, waardoor ze op haar tiende al Nederlands kampioen bij de jeugd wordt. Van het één komt het ander, ze wordt professioneel langebaan schaatser en heeft jarenlang op hoog niveau geschaatst. Ze zat in de Jong Oranje, de kernploeg, professionele

teams en ging later marathonschaatsen. Nu schaatst ze alleen nog voor haar plezier en traint ze de jeugd van 12 tot 14 jaar. Daarnaast werkt ze voor de afwisseling af en toe in een watersportwinkel in Lemmer, Wieteke woont in Lemmer is getrouwd en heeft drie zoons van 7, 9 en 14 jaar.

Aleid (1967) woont ook in Lemmer, is getrouwd en heeft twee zoons van 24 en 26 jaar. Samen met haar man heeft ze een bedrijf in diepvries visproducten. Dat houdt in dat ze vis inkopen over de hele wereld en deze voorraad staat op Urk. Daarnaast gaf ze altijd sportles zoals spinning, bootcampen en begeleiding in de zaal. “Gewoon rechttoe rechtaan, geen tierlantijntjes, je moet bij ons niet voor de danspasjes komen”, lacht ze.

BLIJ, VERMOEID EN TEVREDEN

Mijn Zus & Ik Bootcamp Lemmer wil mensen in beweging brengen. Op dit moment hebben ze deelnemers van 12 tot 94 jaar oud. Iedereen kan dus meedoen. Aleid: “Bootcamp klinkt misschien zwaar, maar je kunt het natuurlijk zo zwaar maken als je zelf wilt. Alles is aan te passen. De insteek is dat je op eigen kracht en tempo aan kracht en conditie werkt. De deelnemers zijn

38 NUMMER 3 � 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
TEKST EN FOTO’S: LOTTE VAN DER MEIJ
Bijlsma
De zussen Aleid en Wieteke Cramer samen met steun en toeverlaat Marieke

soms nog fanatieker dan wij, soms denken we wel dat het slecht weer is, maar dan staat iedereen er gewoon... Het gaat alleen niet door als het onweert of te glad is. Het is zo mooi om te zien dat mensen plezier hebben in sporten en vervolgens blij en vermoeid naar huis gaan en daar met een kop thee op de

bank zeer tevreden even bij komen van de training. En er gewoon de volgende keer weer staan.”

TWEEHONDERD DEELNEMERS

Het hardloopevent de Heale Lemster met routes, van 15 km en 21.1 km, door oud- Lemsterland, is wel de kers op

de taart. Wieteke: “We begonnen met onze organisatie van vier enthousiastelingen drie jaar geleden met 35 deelnemers, vorig jaar deden er honderd mensen mee en dit jaar maar liefst tweehonderd deelnemers. Onze broer uit Denemarken deed ook mee. Sowieso is onze familie zeer betrokken bij onze activiteiten.” Aleid: “Mijn zoons hebben samen met Wieteke een halve triatlon in Denemarken gedaan (2 km zwemmen, 90 km fietsen en 21 km hardlopen) daarnaast doen onze kinderen ook mee aan de bootcamp sessies op het strand.”

”Bij de bootcamp is Marieke Bijlsma onze steun en toeverlaat. Zij ondersteunt ons samen met een fijn team bij de bootcamp-trainingen. Door team Mijn Zus kunnen we onze bootcampers continuïteit bieden en dat is heel fijn. Mensen kunnen een tien-strippenkaart voor €50,- kopen of betalen per les €5,en als ze niet kunnen kost het ze niks. In de WhatsApp groep laat je weten of je komt zodat we wel weten hoeveel mensen we kunnen verwachten.” Ook een keer meedoen? Op www.mijnzusenikbootcamp.nl lees je meer.

Joost weet het

“Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen” is één van mijn favoriete Loesje-spreuken. Wat is er nou mooier dan te kunnen zijn wie je bent. Het punt is alleen dat het helpt wanneer je een omgeving hebt die deze eigenheid accepteert. Zeker wanneer je bijvoorbeeld behoort tot de LHBTI+ gemeenschap, is dat niet altijd het geval. Daarom was het ook zo pijnlijk dat het Friese provinciebestuur onlangs besloot geen actief regenboogbeleid te voeren. Want, aldus BBB gedeputeerde Wiersma “Dat is geen taak van de provincie, en daar is geen geld voor.” Ook al ging het hier om 0,01% van de provinciale begroting, het zou de weerbaarheid van de provincie ondermijnen. Goed om te onthouden wanneer er weer eens een subsidie gaat naar een fabriek voor het produceren van agrarische knoopsgaten.

In dezelfde week dat de provinciale staten dit standpunt bevestigde, presenteerde Joost Klein zijn liedje voor het Eurovisie Songfestival. Joost is groot geworden door Klein te blijven: volledig zichzelf. Zijn persoonlijke verhaal is verweven met zijn kunstenaarschap. En dat zie je ook bij Europapa. Veel Nederlandse inzendingen gingen de mist in door te proberen een ‘echt Eurovisie-liedje’ te maken. Wat al snel door de kijkers werd herkend als fake. Joost blijft zichzelf en wil dat met zoveel mogelijk mensen vieren. Het Eurovisie Songfestival in een notendop.

En weet je wat nou het mooie is? Ook overheden mogen zichzelf zijn. Ze hebben een aantal taken, maar mogen ook zeggen: aanvullend doen we nog wat extra dingen die we belangrijk vinden. Omdat onze inwoners daar baat bij hebben. Waar een wil is, is een weg. En als je denkt: dat regenboogbeleid interesseert me niet. Zeg dat dan gewoon.

Sippy van der Meer, fractievoorzitter

GroenLinks-PvdA

De Fryske Marren

39 met
Sippy van der Meer (Akmarijp 1983) is fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA in de gemeenteraad van De Fryske Marren. Sippy woont met man, kinderen en schoonouders in Oosterzee. De Heale Lemster is uitgegroeid tot een hardloopevenement met tweehonderd deelnemers.

FIETSEN EN WANDELEN IN DE WEEKENDEN VAN MAART

Veer pontjes in maart in de vaart

Doe jij in het weekend in maart een ‘kroegjes-pontjesroute’? Genieten van de buitenlucht, oversteken met een pontje en opwarmen in een kroegje? Of ga je op de foto in een pontje anno 1950? Omdat in maart al vijf pontjes elk weekend in de vaart gaan, is er van alles te beleven. Dus stap op je stalen ros en beleef de pontjes in Waterland van Friesland in maart.

Belevenissen VOOR IN JE AGENDA!

ZONDAG 17 MAART

VOORJAARSWANDELING

Midden in de natuur tussen de Langwarder Wielen en het Snitser Mar, tussen Joure en Sneek, ligt Rufus aan het Water. Zij nemen je graag mee de natuur in naar de uitkijktoren in de Blokslootpolder tijdens een voorjaarswandeling. Lunch is inbegrepen en voor de liefhebber is er acheraf nog een heerlijk taartje. Aanmelden verplicht. www.rufus.nl/arrangementen

ZATERDAG 30 MAART LIVE-MUZIEK-DINER

Op 30 maart bij restaurant D’ald Herberch in Gaastmeer. Tijdens het diner staat er een Friese artiest live te spelen. Geniet van een culinair drie of vier gangen diner bij restaurant D’Ald Herberch in Gaastmeer terwijl er een Friese artiest live staat te spelen. Reserveren is noodzakelijk. www.aldherberch.nl

ELK WEEKEND IN MAART E-CHOPPER

OF FATBIKE MET KORTING

Met een e-chopper of fatbike die je in Makkum kunt huren beleef je de pontjesroutes op wel een hele stoere manier! Met de code ‘pontjesmaart’ krijg je in maart 25% korting.

www.echoppertrip.nl

ELK WEEKEND IN MAART SPELLETJESMIDDAGEN

Houd je van spelletjes? Dan is D’Ald Herberch in Gaastmeer dé plek waar je moet zijn. Speel kosteloos Pim-Pam-Pet of een van de bordspellen. Klets ondertussen gezellig bij en drink een lekker kopje koffie, thee of warme chocolademelk. www.aldherberch.nl

EEN BIJDRAGE VAN VVV WATERLAND VAN FRIESLAND
40 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

rondom de pontjes

ELK WEEKEND IN MAART OP STAP

MET EEN LOCAL

Tijdens je fiets- of wandeltocht meer ontdekken over het landschap? Ga op stap met een (gratis) privé-gids van het Nationaal Landschap.

Fiets bijvoorbeeld met local Klaas over het Brekkenpaad en ontdek alles over de natuur en Elfstedenstad Workum. Of ga mee met Maurits. Hij neemt je graag mee voor een rondwandeling door Gaastmeer, prachtig gelegen in het veenweidegebied tussen de meren. www.nationaallandschap.frl/ambassadeurs

ELKE ZATERDAG IN MAART PONTJE PALINGROKEN

Maak bij palingvisser Andries van Netten in Gaastmeer aan de Jan Jelles Hofstrjitte 4 een tussenstop. Neem een kijkje bij het palingroken en proef deze verse paling, die gevangen is in de meren rondom Gaastmeer. Gaat er een pondje paling mee in de fietstas? www.fryskefisker.nl

ELK WEEKEND IN MAART

GEOCACHING

Even wachten bij een pontje? Bij alle pontjes is namelijk een cache verstopt. Vind jij de schat?

Je kunt deze bekijken, ruilen of aanvullen met een eigen voorwerp. Natuurlijk log je je bezoek in het logboek. Bij elke geocache krijg je een tip van de schat bij het volgende pontje.

www.geoaching.nl

Deze pontjes gaan varen

1. RUFUS AAN HET WATER

Bloksleat 8, Broek

Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur

2. DE WOUDFENNEN

Wielenlaan 19, Boornzwaag Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur

3. LANGWARDER FEART

Pontdyk, Langweer Zaterdag en zondag van 09.00 tot 21.00 uur

4. PONT IT OERSETGAASTMEERIT HEIDENSKIP Yntemapolder 4, Gaastmeer Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur

5. PONT DROECH OER DE FEARTGAASTMEERNIJHUIZUM Keapwei 2, Gaastmeer Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur

Kroegjes pontjesroutes

Maak een bourgondische pontjestocht door Waterland van Friesland. Warm onderweg op bi de leukste horeca-adressen.

TIP! Check voor vertrek de openingstijden van de horeca en neem contant geld mee voor de overtocht van het pontje.

PONTJE-FIETSRONDJE ‘RONDOM WORKUM’

22,5 KILOMETER

Vanuit het schattige dorpje Gaastmeer maak je een fijn rondje richting Workum en weer terug. Iets meer dan 20 kilometer langs de Friese weilanden en meren. Op deze route kom je twee veerpontjes tegen. Warm onderweg op bij de ‘kroegjes’ Restaurant Folkerts in Workum en D’Ald Herberch in Gaastmeer.

www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjeworkum

DRIE PONTJES RONDOM SNEEK MET DE FIETS

49 KILOMETER

Voor een rondje om de Snitser Mar hoeft het echt geen zomer te zijn. Met maar liefst drie veerpontjes maak je deze mooie fietsroute rondom Sneek al vanaf maart. Warm onderweg op bij Paviljoen SALT of Restaurant ’t Schippershuis in Terherne, Rufus aan het Water in Broek, Bakkerij Langweer (op zat. open), Brasserie AnderS in Langweer of de horeca in Sneek zoals Restaurant Aan de Gracht.

www.waterlandvanfriesland.nl/pontjessneek

PONTJE-WANDELRONDJE ‘KOP BLOKSLEAT’

4-10 KILOMETER

Waai uit tijdens deze wandeltocht in het waterrijke gebied tussen Sneek en Joure. Onderweg steek je tweemaal het water over met het veerpontje van Rufus bij Broek. Warm op bij het restaurant van Rufus aan het Water. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjewandelrondjebloksleat

PONTJE-FIETSRONDJE ‘LANGWARDER WIELEN’

12 KILOMETER

Maak een fietstocht rond het water van de Langwarder Wielen, waarbij je onderweg met twee veerpontjes en heel wat bruggen het water oversteekt. Warm onderweg op bij Brasserie AnderS of de Bakkerij in Langweer. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjelangweer

PONTJE-FIETSRONDJE ‘ALDEGEASTER BREKKEN’

14,5 KILOMETER

Een fietstocht rond het water van de mooie Aldegeaster Brekken, waarbij je onderweg het water oversteekt met het veerpontje ‘Droech oer de Feart’ bij Nijhuizum. Warm onderweg op bij Restaurant D’Ald Herberch in Gaastmeer. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjebrekken

PONTJE-FIETSROUTE ‘WIND IN DE RUG

41 KILOMETER Stap op je stalen ros in Elfstedenstadje Workum. Vervolgens sjees je op de fiets met zuidwestenwind in de rug naar het treinstation in Mantgum. Ga met je fiets in de Arriva trein terug naar Workum. Warm onderweg op Stadsherberg Het Wapen van IJlst, Eetcafé De Utherne, bij de horeca in Sneek of Workum.

www.waterlandvanfriesland.nl/windinderug

TIP!

Pont Hooidammen bij De Veenhoop in Het Andere Friesland vaart ook elk weekend in maart.

HOOIDAMMENDE VEENHOOP

Hooidammen 1, Oudega (Smalllingerland) Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur

MAAK KANS OP EEN LUNCH Bij elk pontje vind je een fotobord. Ga op de foto met het fotobord, keer terug in de tijd en zie hoe je rond 1950 in Waterland van Friesland een oversteek maakte! Deel je foto op social media met #pontjesfriesland en maak kans op een lunch voor twee bij Restaurant Aan de Gracht.*

Bekijk alle pontjesroutes op www.waterlandvanfriesland.nl/pontjes

TEKST VVV WATERLAND VAN FRIESLAND // FOTO'S THOMASVAER FOTOGRAFIE (VVV WATERLAND VAN FRIESLAND)
Bij deelname ga je akkoord met de actievoorwaarden, zie op de website: www.waterlandvanfriesland.nl/actievoorwaarden 41

FRL zoekt jou!

VOOR DE BEZORGING VAN DE WEEKBLADEN IN:

JOURE

BLAAUWHOF, CENTRUM, SKIPSLEAT, WESTERMEER, ZUIDERVELD LEMMER OUDEHASKE DELFSTRAHUIZEN

SINT NICOLAASGA

scan mij

Word bezorger bij FRL

FRL bezorgers.frl 058 233 49 70

“Wy fiele ús hielendal thús by Waadhoeke, do aanst ek?”

WAADHOEKE. GEWOAN. OARS.

Wil jij ook een baan die voelt als thuiskomen?

Bekijk de vacatures op waadhoeke.nl

Bekijk alle vacatures op waadhoeke.nl

De Stichting Westermeer verleent subsidie aan organisaties die algemene belangen behartigen binnen het grondgebied van de voormalige gemeente Skarsterlân en het dorp Terherne, welke liggen op sociaal, maatschappelijk, cultureel en recreatief gebied. Dit gebeurt via het verlenen van financiële steun aan organisaties die binnen het hiervoor beschreven terrein actief zijn.

Binnen het bestuur van de Stichting Westermeer is recentelijk een vacature ontstaan. Dat is de reden dat de Stichting Westermeer op zoek is naar een

Bestuurslid

Het bestuur van de stichting:

Het bestuur van de stichting bestaat uit een zevental leden.

Functie-eisen:

- ruime bestuurlijke ervaring in het verenigingsleven c.q. vrijwilligerswerk;

- gelet op een toekomstige mutatie binnen het bestuur is een gedegen financiele kennis/opleiding gewenst

- woonachtig binnen het grondgebied van de voormalige gemeente Skarsterlân of het dorp Terherne

Voor nadere inlichtingen over deze functie kunt u contact opnemen met de heer Bé de Winter, voorzitter, tel. 06-51553268 of met mevrouw Irma Alkema, secretaris/penningmeester, tel. 06-55372772.

Als u belangstelling heeft om als bestuurslid zitting te nemen in deze stichting, nodigen wij u uit uw motivatiebrief, voorzien van een c.v., vóór 22 maart 2024 te mailen naar info@stichtingwestermeer.nl of per post te sturen aan de ambtelijk-secretaris van het bestuur van de stichting Westermeer, Jousterweg 82, 8465 PL Oudehaske.

THE KILKENNYS op St. Patrick’s Day IN HET BOLWERK

De groene gloed van St. Patrick’s Day (17 maart) nadert, en wat is er nu beter om deze feestdag te vieren dan met een avond vol authentieke Ierse muziek in de sfeervolle ambiance van Het Bolwerk? Op zaterdag 17 maart strijken The Kilkennys neer in Sneek voor een onvergetelijk concert. Deze vierkoppige folkband uit Kilkenny, Ierland, staat garant voor een avond vol energie, passie en pure Ierse levensvreugde.

The Kilkennys

Vergeet alles wat je dacht te weten over folkmuziek. The Kilkennys is geen doorsnee band. Ze slagen erin om de traditionele Ierse muziek nieuw leven in te blazen met hun unieke sound en dynamische arrangementen. Klassieke folksongs en ballades als ‘The Spanish Lady’, ‘Tell Me Ma’ en ‘Whiskey in the Jar’ krijgen een eigentijdse twist, waardoor ze even aanstekelijk als relevant zijn voor alle leeftijden. Hun live optredens zijn legendarisch. Met hun vurige spel, meeslepende zang en aanstekelijke enthousiasme weten ze het publiek van begin tot eind te boeien. De energie spat van het podium en de interactie met het publiek is ongeëvenaard. Of je nu een diehard folklie ebber bent of gewoon zin hebt in een gezellige avond vol muziek en plezier, The Kilkennys weten je gegarandeerd te raken.

St. Patrick’s Day is méér dan alleen groene kleding en Guinness bier. Het is een feestdag om te vieren met familie, vrienden en de schoonheid van de Ierse cultuur. En wat is er nu beter om die cultuur te ervaren dan met de muziek van The Kilkennys? Laat je meevoeren naar de bruisende pubs van Dublin, geniet van de rijke tradities en proef de pure magie van Ierland.

THE KILKENNYS // ZA 17 MAART // BOLWERK // 15.30 UUR // € 23,- (€ 20,- VVK)

KAARTEN ZIJN VERKRIJGBAAR VIA WWW.HETBOLWERK.NL.

Boys Won’t Be Boys brengt een vrolijke ode en aanklacht aan mannelijkheid

MET LOKALE SPELERS UIT HEEL FRYSLÂN!

In een samenwerking tussen Schouwburg De Lawei, Stadsschouwburg De Harmonie, Posthuis Theater, Theater Sneek en Boys Won’t Be Boys, is deze productie naar Friesland gehaald. Diverse spelers uit alle uithoeken van de provincie vertellen hun verhaal. Sinds 2021 is de samenwerking tussen deze vijf theaters verstevigd. Vooral als het gaat om de ondersteuning van regionale makers.

Initiatiefnemer Rikkert van Huisstede bedacht het concept op zijn zolderkamer: “Ik geloof dat community-based werken in theater de toekomst is. Het is een duurzame en emanciperende manier van werken. Het brengt een divers en nieuw publiek naar theaters, waar een warm gevoel van verbinding en zingeving ontstaat.”

Op 28 maart staat deze productie in het Posthuis Theater. “De keuze om de productie Boys Won’t Be Boys naar Friesland te halen, weerspiegelt niet alleen de huidige belangstelling voor diversiteit en inclusie, waarin voorheen over het hoofd geziene individuen nu erkenning en een plek in de samenleving krijgen, maar ook ons streven om talent uit de regio een kans te bieden.” aldus Gerrie, programmeur.

Ook Rowan Veltman, bekend van zijn optreden bij Holland’s Got Talent, maakt deel uit van de spelers. “Ik vind het mooi dat ik mijn eigen verhaal kan verwerken in deze voorstelling. Belangrijk is de aandacht voor het onderwerp, door de voorstelling

kunnen we iedereen kennis laten maken met diversiteit. Acceptatie is niet genoeg; respect is waar het om draait.”

Op 29 maart om 20:15 uur deelt Rowan het podium met Albert Meijer, Rick Zijlstra, Geronimo Chancoso, Joeso Peters, Johan van der Pol en Quirine Kok.

Wil jij bij deze ode aan het begrip man zijn?

Scan dan de QR-Code.

YouTube link: Boys Won’t Be Boys 2023

Amerikaanse band Venice in Theater Sneek

De Amerikaanse band Venice keert terug naar Theater Sneek met een krachtige ‘full electric’ show! Maak je klaar voor een onvergetelijke avond vol met meeslepende muziek en prachtige harmonieën! Venice, bekend om hun legendarische ‘West Coast’ sound, komt op 30 maart naar Theater Sneek met hun nieuwe ‘full electric’ show.

Tijdens deze show kun je genieten van alle publieksfavorieten, zoals ‘Think Again’ en ‘The Family Tree’, maar ook van nieuwe nummers van hun aankomende studioalbum. De band belooft een energieke en krachtige show die je van begin tot eind zal meeslepen.

Een band met een speciale band met Nederland De broers Michael, Mark, Kipp en Pat Lennon, die Venice vormen, zijn geboren en getogen in Venice Beach, Californië. Maar Nederland beschouwen ze als hun ‘home away from home’. Niet voor niets ontvingen ze hier een gouden album en een Edison voor Beste Internationale Artiest. Of je nu al een fan bent van Venice of niet, dit concert wil je niet missen. De band staat garant voor een avond vol met muzikale passie en pure energie. Kaarten zijn nu te koop via de website van Theater Sneek.

VENICE // TÜÖTTENZAAL // ZA. 30 MAART // 20.15 UUR // € 29,50

43 NUMMER 3 • 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
VRIJDAG 17 MAART
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.THEATERSNEEK.NL
FOTO: NIALL FENNESSY
INFORMATIE EN KAARTVERKOOP: WWW.POSTHUISTHEATER.NL // TEL. (0513) 61 94 94

uit agenda

15 MAART T/M 7 APRIL

t/m zo. 17 maart voorjaarskermis

SNEEK

KERMIS

Met vele kermisattracties voor jong en oud op het Martiniplein.

WWW.SNEEK.NL

vrijdag 15 maart culinaire tocht

SNEEK

CULINAIR

Culinaire tocht langs zeven restaurants met overal een hapje en bijpassend drankje.

WWW.SNEEKEVENEMENTEN.NL

vr. 15 en za. 16 maart de himmelsters

JOURE

THEATER

Over vier vrouwen die werken op de afdeling Huishouding van een middelgrote onderwijsinstelling.

WWW.FRYSKEKRITE.NL

vr. 15 t/m vr. 23 maart walk the line

BANTEGA

THEATER

Op Nij Feriene Bantega over het waargebeurde verhaal van country muzieklegende Johnny Cash.

WWW.OPNIJFERIENEBANTEGA.NL

zaterdag 16 maart huwelijksconcert

SNEEK

MUZIEK

Muzikale huwelijksplechtigheid tussen fanfareorkesten Harmonie Sneek en Excelsior Scharnegoutum.

WWW.HARMONIESNEEK.NL

afk

MAKKUM

CABARET

Amsterdams Kleinkunst Festival met drie talentvolle cabaretiers die strijden om Wim Sonneveld Prijs.

WWW.CULTUREELPODIUMMAKKUM.NL

kees van amstel

BOLSWARD

THEATER

Met z’n solovoorstelling ‘Vluchtweg altijd vrij houden’. WWW.BOOG-BOLSWARD.NL

zondag 17 maart

voorjaarswandeling

BROEK

WANDELING

Ontdek de Blokslootpolder i.c.m. een lunch vooraf.

WWW.RUFUS.NL

paddy’s day off

HARICH

MUZIEK

Ierse & Schotse folk van o.a. The Dubliners, The Pogues, Dougie MacLean en Dropkick Murphus.

WWW.ALDEFRYSKETSJERKEN.NL

happen en grappen

LANGWEER

CULINAIR/CABARET

Driegangendiner & Stand up Comedy Show met Arie Koomen. WWW.NOFLIKLANGWAR.NL

wâldstok

WOUDSEND

CULINAIR/MUZIEK

Diner in kerkrestaurant ’t Ponkje met muziek van Fleedwood Mac Rumours. WWW.PONKJE.NL

vrijdag 22 maart

sweet judy blue

SNEEK

MUZIEK

Met een eerbetoon aan het muzikale trio Crosby, Stills & Nash. WWW.LEWINSKI.NL

jimi barbiani

SNEEK

MUZIEK

JIMI Barbiani BAND onder leiding van de rock-blues-slide gitarist Jimi Barbiani. WWW.HETBOLWERK.NL

zaterdag 23 maart tijdreis door zuidwesthoek

GAASTERLAND

EXCURSIE

Stap met gids en verhalenverteller Yde in een oldtimerbus voor een tijdreis door de regio.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ TIJDREIZEN

top 2000 unplugged

BALK

MUZIEK

Viermans-formatie die je meeneemt naar de sferen van de top 2000. WWW.NUTGAASTERLAN-SLEAT.NL

zaterdag 23 maart concordia

BALK

MUZIEK

Het traditionele vriendenconcert van Streekharmonie Concordia. WWW.CONCORDIABALK.NL

zondag 24 maart gurbe douwstra 70!!

BALK

MUZIEK

Gurbe Douwstra viert zijn verjaardagsfeest vol muziek.

WWW.PODIUMGORTER.NL

o cielo

EASTERLITTENS

MUZIEKTHEATER

Theaterconcert cello en orgel, gecombineerd met korte erfgoed activiteit. WWW.BARREVOET.NL

matthäus passion

JOURE

MUZIEK

Intieme uitvoering van de compositie van Bach o.l.v. Jan Vermaning. WWW.PASSIEVOORDEKUNST.NL

súdwest festival WORKUM MUZIEK

Jaarlijks festival voor alle ensembles, koren en andere groepen. WWW.KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL

maandag 25 maart spelen met glas

BOLSWARD WORKSHOP

Leerzame en kleurrijke glasworkshop volgens het Tiffany proces. WWW.STAALENSTEEN.NL

di. 26 en wo. 27 maart matthäus passion

BOLSWARD

MUZIEK

Uitvoering door Oratoriumvereniging Bolsward o.l.v. Pauli Yap, m.m.v. van Kinder- en jeugdkoor Viva la Musica en Koorschool Meppel. WWW.OVB-BOLSWARD.NL

donderdag 28 maart elvis the music

SNEEK

MUZIEK

Muzikale show met de beste songs van Elvis Presley.

WWW.THEATERSNEEK.NL

zaterdag 30 maart thuis van de grutto

NIJHUIZUM

WORKSHOP

Weidevogelexcursie langs de Oudegaaster Brekken onder leiding van een enthousiaste natuurgids.

WWW.ITFRYSKEGEA.NL

stinzenflora

RAERD

EXCURSIE

Wandelen langs de stinzenflora van Park Jongemastate.

WWW.ITFRYSKEGEA.NL

maandag 1 april

TIP

voorjaarsmarkt

OUDEMIRDUM

MARKT

Oudemirdum Bruist met een bonte mix van standhouders, foodtrucks en kinderactiviteiten.

WWW.OUDEMIRDUM.NL

aaipop

NIJLAND

MUZIEK

Grootste Friestalige muziekfestival met diverse podia.

WWW.AAIPOP.FRL

open watersportdag

TERHERNE

EVENEMENT

Met o.a. watersportactiviteiten, markt en muziek.

WWW.FACEBOOK.COM/BUTTERHERNE

vrijdag 5 april benjamin herman trio

BALK

MUZIEK

Veelzijdige saxofonist Benjamin Herman met 30 jaar muzikale carrière.

WWW.PODIUMGORTER.NL

vr. 5 t/m zo. 7 april motorboot sneek

SNEEK

OPEN DAG

Gevarieerd aanbod nieuwbouw- en jong gebruikte motorjachten.

WWW.MOTORBOOTSNEEK.N

BEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA

Suggestje Suggestie

Theaterconcert O CIELO

Theaterconcert O CIELO van Barrevoet is een vrolijk veelzijdig theaterconcert, waarbij het orgel als ensemble-instrument in duo met de cello, van alle kanten wordt belicht. Tijdens een levendige muziekreis langs de tango’s uit Argentinië tot Catalaans liefdesvuur komen de luisteraars steeds meer te weten over het bijzondere beroep van organist en over het duizelingwekkende orgel. In 2024 is O CIELO in dertien Friese kerken te beluisteren. Aan ieder concert is een korte erfgoedactiviteit gekoppeld.

WWW.BARREVOET.NL

Voorjaarsmarkt

Oudemirdum bruist op paasmaandag 1 april tijdens de voorjaarsmarkt rondom de Brink. Kom heerlijk struinen bij ruim 85 kramen en foodtrucks. Je vindt er ambachtelijke streekproducten, woonaccessoires, schapenvachten, sieraden en meer. Ook zijn de leukste standhouders met babyen kinderkleding uit de regio uitgenodigd. En kinderen vermaken zich met de knutselactiviteiten in het kinderdorp. Dus laat je verrassen door een combinatie van fair, streekmarkt, groene markt en een ouderwetse braderie.

WWW.BIENEVENTS.COM

Open watersportdag

Neem op tweede paasdag 1 april een kijkje in Terherne. Op deze dag staat alles in het teken van watersport tijdens deze Open Watersportdag in dit echte watersportdorp. Zoals elk jaar is er weer van alles te doen, te zien en te koop. Laat je verrassen door verschillende demonstraties, slenter over de markt met bijzondere spulletjes, geniet van de muziek op het podium en kijk binnen bij de watersportbedrijven die hun deuren hebben geopend. Kinderen vermaken zich met waterballen en vele andere activiteiten.

WWW.GENIETENINTERHERNE.NL

Tijdreis door zuidwesthoek

Stap in een oldtimerbus en maak een tijdreis door Zuidwest Friesland. Met humor en passie neemt tijdreisleider Yde je mee door het prachtige gebied van Friese meren en de glooiende heuvels van Gaasterland. Onderweg vertelt Yde vol enthousiasme de verhalen van steden en bijnasteden, verdronken dorpen, koekenbakkers en meer. Met een middag- of dagtocht, inclusief museumbezoek en catering, reis je letterlijk door het heden en verleden van Fryslân, boordevol bijzondere verhalen.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ TIJDREIZEN

Musical De Tocht

Ook in het voorjaar ervaar je de magie van de Elfstedentocht met Musical de Tocht. Tot en met juni is De Tocht te zien in het speciaal gebouwde Friso Theater in Leeuwarden. Met een draaiende ijsvloer van meer dan 2.000m² zit je er midden in. Het is een verhaal over afzien, doorzetten en de kracht van vriendschap. Met een speciale app wordt de elfstedenkoorts al weken van te voren aangewakkerd. Musical De Tocht begint dus al ver voordat je in de theaterstoel zit. ‘It giet oan!’

WWW.MUSICALDETOCHT.NL

Ook jouw evenement hier? Plaats jouw evenement gratis in onze Uitagenda. Je kunt je evenement aanmelden op onze website. WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ UITAGENDA
VOORJAARSMARKT OUDEMIRDUM BRUIST TIJDREIZEN LANGS FRIESE MEREN EN DOOR GAASTERLAND ûntdekke ontdekken FOTO:
FOTO: NANTKO SCHANSSEMA
SABINE BOODE

Puzzel en win! In elke editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de e-mail of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 03-2024 – tot uiterlijk 4 april 2024. Wij wensen je veel puzzelplezier!

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 02-2024

Hidde Nijholt uit heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen OPLOSSING EDITIE 02-2024: Zweedse puzzel: BUNGALOWTENT // Sudoko: 7 2 3 3 9

COLOFON

GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van GrootMedia. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

UITGEVER

GrootMedia BV

Zwarteweg 4 8603 AA Sneek

Telefoon 0515 745005

E-mail info@grootmedia.nl

www.grootmedia.nl

REDACTIETIPS?

redactie@grootdefryskemarren.nl

REDACTIECOÖRDINATOR

Gianna Posteraro

EINDREDACTIE

Richard de Jonge

REDACTIE

Lotte van der Meij, Douwe Bijlsma, Eelke Lok, Lutske Bonsma, Gea de Jong-Oud, Ynte Dragt, Isa Wessels en Richard de Jonge

VORMGEVING

Frans van Dam (bliidd.nl)

Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.

Horizontaal: 1 veld 6 luguber 12 hoofdstad van Noorwegen 13 maispannenkoek

14 staat in Amerika 17 kennis 19 plechtige gelofte 20 moerasvogel 22 bestuurbare slee 23 gebakje 25 hengselvat 27 balspel 28 huursysteem 30 vierdeursauto 32 gauw

33 erfelijke factor 35 uitbouw aan een huis 37 tuinvogel 40 verbond 42 tamelijk

44 bergplaats 46 zandheuvel 48 grootmoeder 50 ijzeren mondstuk 51 Aziaat 54 insect

57 middag 58 ingeving 59 wintersport 60 rolschaats.

Verticaal: 1 droevig 2 achterklap 3 muisarm 4 bezieling 5 elektrisch geladen deeltje 7 onheilsgodin 8 soort gebak 9 tennisterm 10 chocoladesnoepje 11 mannetjeshert

15 nieuw (in samenst.) 16 behoeftig mens 17 witte vlek op paardenhoofd 18 furieus

21 voormiddag 24 glazen aanbouw 25 houtsoort 26 schrijflijn 27 jury 29 binnenschip

31 van de 34 de jongste 35 door water omgeven land 36 snijbloem 37 afmeting

38 onevenwichtig 39 afvallige 41 cachot 43 geografische mijl 45 aanwijzend vnw.

47 kleur 49 regelmaat 52 rund 53 een zeker iemand 55 loofboom 56 honingdrank.

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 03 VÓÓR 4 april 2024

PER E-MAIL NAAR: info@groot DE FRYSKEMARREN.nl OF PER POST

NAAR: GROOT DE FRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK en vermeld hierbij uw adres!

FOTOGRAFIE

Johan Brouwer

VERKOOP

Harmen Zwerver, Geart Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok

ILLUSTRATIES KATERN

Liflotte..nl

DRUK Mediahuis Noord, Leeuwarden

VERSPREIDING

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

46 NUMMER 3 2024 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTDEFRYSKEMARREN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 11 APRIL 2024 DE BIOS HEERENVEEN PUZZEL EN WIN 2 BIOSCOOPKAARTJES!
123456789 0111213 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 C W D Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden. H 1 6 17 5 18 22 4 15 9 17 22 17 19 14 22 15 11 14 14 8 6 17 5 7 14 7 17 10 8 5 17 11 14 17 2 15 11 15 7 14 17 8 9 18 10 22 18 26 14 4 14 2 17 14 1 17 6 17 24 17 15 10 6 19 22 6 7 22 22 2 6 22 18 9 15 22 17 11 14 17 4 17 19 10 6 18 14 8 22 12 15 10 6 7 17 22 17 19 Russ sch rijtu g herste dichterbi r tm sche beweging ervar ng toets a leen kapot beraadslagen vogel toespraak aarte l ng zeegod zachte veren make-up mislukken mannet esbij idwoord hon ngdrank berg op Kreta ad interim gepelde gerst pl in Frankrijk uguber mythologische guur traaghe d delfstof land in het M ddenOosten ru mtelijke weergave legerafde ing loyaa vettige zalf riv n Ita ië gord jnstang engtemaat betog ng brutaliteit weefsel dee v e boom verbi sterd wiel aarget jde plant zandheuvel bez tte i k vnw kermisattractie stroomgele der telwoord troep achthonden voordeel Japans bordspel bejaard geschenk oude maat sprookjesguur Bi be se pr ester dest jds langzaam actualiteit een zekere Fr ese sport liefkozing dee v d voet uitv ucht aanwizend vnw letterteken voor de vuist mbezett ng nummer reclameverlicht ng inwend g orgaan taaleigen juwelenkist e voorzetsel p echt ge gelofte sportman houtkwast Europese taal popu aire groet rangtelwoord www.puzzelpro.nl © 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 11 12 9 10 1 2345 67891011 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 www.puzzelpro.nl © 39 11 40 14 60 17 49 12 47
Puzzelpagina nr. 03

De Samsung JET 95 Multi steelstofzuiger zorgt voor een grondige schoonmaak met sterke zuigkracht. Hij werkt lang op één lading, wat handig is voor grote ruimtes. Licht en makkelijk te gebruiken, ideaal voor iedereen die snel en efficiënt zijn huis wil schoonmaken. En nu 100 dagen op proef.*

*

via

WASMACHINE | LR63BERLIN

549,-

MIELE

STOFZUIGER

• ACTIERADIUS: 12 METER

• UNIVERSELE ZUIGMOND: VOOR GLADDE VLOEREN EN TAPIJT

• POWER EFFICIENCY MOTOR: KRACHTIGE 890 WATT MOTOR

• AIRCLEAN FILTER: VOOR EEN SCHONE UITBLAASLUCHT

• 9 kg vulgewicht en 1400 toeren

• Prosense bespaart tot 30% tijd, water en energie voor de optimale behandeling van je was

• Universaldose lade activeert waspods 60% sneller

• Hygiëneprogramma verwijdert meer dan 99,99% van alle bacteriën en virussen

• HYCLEAN 3D GN OF FJM

Expert Bijlhout Lemmer | Schulpen 9 | 0514-561296 Emmeloord | Achterom 2-4 | 0527-870070 Joure | Midstraat 124-126 | 0513-414205 ExpertLemmer ExpertEmmeloord ExpertJoure

Expert [Plaatsnaam] [Adres] | [Telefoonnummer] expert.nl/[Plaatsnaam] | [Plaatsnaam]@expert.nl Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. Prijzen en acties gelden t/m 17 maart 2024. Voor alle actiemodellen geldt maximaal 3 per klant. Scan & bestel 264,-* 699,799,Scan & bestel Scan & bestel Scan & bestel WARMTEPOMPDROGER | WTU87692NL EXCLUSIV • 8 kg vulgewicht • Zelfreinigende condensor: houdt de droger energiezuinig • Auto Dry: droogt automatisch tot de gewenste droogheid • Superkort 40: tot 2 kg wasgoed is binnen 40 minuten droog Energieklasse A+++ 849,939,TOT 60 MINUTEN STOFZUIGEN MET 1 BATTERIJ KRACHTIGE ZUIGKRACHT DANKZIJ 210 WATT MOTOR EN LICHTGEWICHT DESIGN LAAD DE STOFZUIGER OVERAL OP MET HET VERPLAATSBARE OPLAADSTATION ZUIGMOND MET LED-VERLICHTING VOOR HARDE VLOEREN
VS20C954CTN
MULTI
& bestel
STEELSTOFZUIGER |
JET 95
Scan
699,-
25% KORTING
42,71 56,95
Na registratie
Energieklasse A Samsung
DRUKKE
DAAR WORDEN WIJZER VAN
GEZINNEN
• XXLPACK
COMPLETE C3 125 EDITION WIT
* Prijs na 25,- retour via Miele
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.