GrootHeerenveen 7-2023

Heb je dat ook weleens, dat gevoel dat je bijna niet kunt wachten op iets leuks dat staat te gebeuren? Ik heb dat met de zomervakantie. Naast mijn bureau hangt een – ik durf het bijna niet te zeggen – ouderwets afstreeplijstje. Hierop staan de klussen die nog af moeten voor eind juli, en hoeveel weken dat nog duurt.

Ik ben dus al wekenlang aan het aftellen. Niet naar mooi weer, want dat hebben we al maanden. Wél naar een periode zonder werk, school en andere dingen die moeten. Met mijn gezin maak ik een reisje naar Denemarken, en verder ben ik lekker thuis. Ik ben deze zomer vast veel op en in het water te vinden, om te suppen en te zwemmen. Want voor een vakantiegevoel hoef je de gemeente Heerenveen helemaal niet uit. Op de Engelenvaart zie ik voortdurend bootjes varen, met mensen die heerlijk genieten op het water. Zwemmen kan bij De Heide, of op een van de andere vele zwemplekken.

Voor deze editie van GrootHeerenveen was ik bij jachthaven Drijfveer in Akkrum. Daar vind je zóveel watersporters en kampeerders, dat je bijna denkt dat het al zomervakantie is. Eigenaar Jelmer Dijkstra heeft veel gereisd en dat is terug te zien in het sfeervolle restaurant De Koken. Op deze fijne plek ga ik deze zomer zeker eens een cocktail drinken.

Wie ook aan het aftellen is, is Avine Fokkens, de nieuwe burgemeester van Heerenveen. Nog maar iets meer dan twee maanden voordat ze deze kant op komt. Zou ze ook al een aftelkalender hebben hangen? Ik ben benieuwd wat zij Heerenveen komt brengen. En natuurlijk of ze ook gaat genieten van de watersport: op een bootje, op een sup of zwemmend.

In deze GrootHeerenveen lees je van alles over de activiteiten die hier in en na de zomer plaatsvinden. Er is de Spikerspulwike in Akkrum, een groot feest voor kinderen, en na de vakantie de Feanrun en het Feanomenaal UITfestival. Genoeg om naar uit te kijken en misschien wel naar af te tellen. Maar eerst: een heel fijne vakantie toegewenst!

Veel leesplezier!

LEKKER LEZEN

6. UTE KAISER: “MUREN VALLEN PAS WANNEER HARTEN OPENGAAN”

18. FACE TO FACE MET JELMER DIJKSTRA

MAATSCHAPPIJ & SAMENLEVING

11. NIEUWS VAN GEMEENTE HEERENVEEN

ACTUEEL

17. SPIKERSPULWIKE IN AKKRUM-NES

GEZOND & FIT

26. LEERLINGEN OBS EKKE DE HAAN WONNEN CHALLENGE MET OPEN DAG VOOR KINDEREN IN DE GREIDEN

SPORT

21. DUBBELE SURVIVALTITEL VOOR THYGO DE VRIES (15)

22. SKS-FORMULE BEPAALT SPANNEND KAMPIOENSCHAP

25. DE FEANRUN: TIG HARDLOPERS EN TEAMS KOMEN IN DE BENEN VOOR HET GOEDE DOEL

CULTUUR & UITGAAN

28. BALLONKOORTS

VAN DE FAMILIE BETHLEHEM

35. FERHALEN ÚT IT HEITELÂN YN ÚS MEMMETAAL

36. UITGAANSAGENDA REGIO HEERENVEEN ’N GOUDEN PLAK

Hannah Zandbergen redacteur

HEERENVEEN - De Protestantse Gemeente in Heerenveen organiseert deze zomer

‘Heerenveen zingt in de zomer’, op zondag 30 juli en zondag 13 augustus tussen 19.00 uur en 20.00 uur in Trinitas aan de Coehoorn van Scheltingaweg

1. De eerste ‘zingen in de zomer’ was op 16 juli.

Uit verschillende zangbundels (Johannes de Heer, Psalmen, gezangen, Opwekking, Sela, Opwekking4kids, gospel) is een zangbundel van ruim tachtig nummers samengesteld en de aanwezigen mogen hier op de avond zelf liederen uit kiezen. Daarnaast is er een gast die een muzikale bijdrage levert en er is een korte meditatie. De organisatoren hopen met elkaar ontspannen bijeenkomsten te houden waarin God wordt geloofd en geëerd. Iedereen is van harte welkom.

Veel belangstelling voor open dag zelfoogsttuin Nieuwehorne

NIEUWEHORNE - Stichting Sociaal en Vitaal organiseerde eind juni in samenwerking met GreenInclusive een open dag in Nieuwehorne met een zelfoogsttuin.

De stichting opende onlangs haar deuren van de ruim anderhalf hectare voedsteltuin. Ruim 300 belangstellenden kwamen een kijkje nemen en lieten zich informeren over de activiteiten van de Stichting en GreenInclusive, het bedrijf dat samen met boeren de natuurlijke grondstoffen produceert waarvan waardevolle landbouwproducten worden gemaakt. “Het is de tweede editie van de Open Dag,” vertelt Loraine Westerneng, de drijvende kracht achter Stichting Sociaal en Vitaal. “De zelfoogsttuin produceert ruim 200.000 gezonde maaltijden per jaar voor de laagste inkomensgroepen in de gemeente Heerenveen.” Met ruim tachtig verschillende soorten groenten, fruit, aardappelen en kruiden, is er van april tot en met november volop keus voor de gebruikers.

Sloopwerkzaamheden

Anna Schotanus zijn gestart

HEERENVEEN - Onlangs is een aannemer gestart met de sloop van het zorgcentrum Anna Schotanus aan de Marktweg in Heerenveen.

Inmiddels maken zo’n 300 gezinnen gebruik van de zelfoogsttuin. “We merken dat de belangstelling voor onze visie op sociaal beleid toeneemt”, aldus Westerneng. De open dag werd dan ook niet alleen bezocht door geïnteresseerde buurtbewoners maar ook door beleidsambtenaren van diverse gemeenten.

Schilderijenexpositie van Edzard Krol in Galerie Mildam

MILDAM - In Galerie Mildam wordt op zondag 6 augustus een schilderijenexpositie geopend van Edzard Krol sr. uit Beetsterzwaag. De opening wordt om half drie verricht door Edzard Krol jr.

Edzard Krol (1938) is sinds 1950 veel bezig met tekenen en schilderen en exposeerde in veel provincies. De tentoongestelde werken in Mildam zijn figuratief: groepen mensen in vreemde situaties. En composities die een verstilde, gewijde sfeer proberen weer te geven. Het werk kenmerkt zich door een beperkt kleurgebruik: van indigo naar lichtblauw, van donkerrood naar flets roze, van zwart naar allerlei tinten grijs en wit.

Het werk van Edzard Krol sr. is te zien tot en met 29 september. Galerie Mildam zit aan de Schoterlandseweg 37 en is geopend op vrijdag-, zaterdag- en zondagmiddagen van 14.00 uur tot 17.00 uur. Elke eerste zondag van de maand is er Open Huis; dan zijn er ook kunstenaars van de galerie aanwezig.

AKKRUM – ‘Sing Friesland’ opent haar deuren op zaterdag 14 oktober in de sporthal in Akkrum. Zangleerlingen gaan dan samen met de Sing Friesland band optreden voor zo’n 350 man publiek. Het optreden begint om 19.00 uur en de deuren gaan 18.30 uur open.

De allerkleinste zangers zijn het eerst aan bod, met onder andere liedjes van K3 en ‘Kinderen voor kinderen’. Na een pauze volgt de rest van het programma. De zangcoaches zingen deze avond ook live met de Sing Friesland band. Er komen nummers voorbij als ‘This is the life’, ‘Long blond animal’, ‘Don’t stop believing’ en ‘Pieces of my heart’. Er is gelegenheid tot dansen en het café van de sporthal is ook geopend. Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij bakker Boonstra te Akkrum of aan de deur.

De locatie Anna Schotanus wordt herontwikkeld om zowel zorg te kunnen bieden op het gebied van ouderenzorg als van gehandicaptenzorg. Het betreft een bestaande zorginstelling, die om reden van het waarborgen van de continuïteit en kwaliteit in de zorgverlening wordt herontwikkeld. Hierbij wordt de capaciteit teruggebracht tot 144 bewoners, verdeeld over twaalf woongroepen, compleet met gezamenlijke huiskamers, een restaurant en overige ondersteunende en facilitaire ruimten. Om de nieuwbouw mogelijk te maken wordt het bestaande gebouw geheel gesloopt.

Het vernieuwde Anna Schotanus draagt bij aan een goed en zinvol leven voor kwetsbare ouderen. De locatie verleent specialistische en intensieve zorg en kijkt naar wat de cliënt nog wél kan. Dit betekent dat er dagelijks aandacht is voor de wensen, leefwijze en het ritme van de bewoners. In het nieuwe Anna Schotanus zijn er verbindingen tussen bijvoorbeeld woongroepen en ontmoetingsruimten. Zo kunnen cliënten en bezoekers vrij genieten van de tuinen in een mooi, landelijk en beschut parklandschap.

Friesland’ in Akkrum

‘Heerenveen zingt in de zomer’ met Protestantse

Open Imkerijdag van Bijenvereniging Oranjewoud trok veel publiek

ORANJEWOUD - Bijenvereniging Oranjewoud organiseerde op 9 juli een Open Imkerijdag in de Overtuin in Oranjewoud. Met het warme weer kwam er veel publiek naar de Overtuin. De bezoekers, jong en oud, konde tijdens deze Open Imkerijdag het houden van honingbijen van dichtbij meemaken. Bij een opengewerkte bijenkast konden de bijen geobserveerd worden. Wie goed keek, zag de koningin tussen het volk lopen. De bezoekers kregen uitleg over nut en noodzaak van honingbijen, hun functie in de natuur, over hoe een bijenvolk honing maakt, en hoe imkers die honing kunnen oogsten. Er kon honing worden geproefd en gekocht en er waren andere bijenproducten te koop. Ervaren imkers konden belangstellenden van alles vertellen over bijen en hun rol als bestuivers. Ook kreeg men uitleg over hoe je een bijenvriendelijke tuin maakt, en wat daarvoor nodig is.

Brandweerman David Roele is uitgeblust

HEERENVEEN – Na twintig jaar bij de brandweer van Heerenveen gaat David Roele stoppen met zijn bluswerkzaamheden en daarom werd hij afgelopen zaterdagavond door zijn collega’s in het zonnetje gezet bij restaurant Het Postkantoor aan het Gemeenteplein in Heerenveen.

David zat met zijn gezin gezellig te eten in Het Postkantoor toen een zestal brandweerwagens met toeters aan kwamen rijden. David werd naar buiten gehaald waar zijn collega’s stonden met een cadeau en bloemen. Na een korte speech en een drankje op het terras mocht de familie Roele binnen verder genieten van hun diner. David was blij verrast door de actie van zijn collega’s. “Ik heb het brandweerwerk altijd met veel plezier gedaan. Mijn knieën zijn helaas niet de beste meer, dus voor mij is het nu tijd om te stoppen. Ik ga het brandweerwerk zeker missen”, adus David Roele.

Abe Lenstrastadion mogelijk speellocatie FIFA Women’s World Cup 2027

HEERENVEEN - Het Abe Lenstrastadion wordt mogelijk een speellocatie tijdens de FIFA Women’s World Cup 2027.

België, Nederland en Duitsland zijn gezamenlijk een van de kandidaten om het internationale toernooi te mogen organiseren. De KNVB heeft Heerenveen als een van de mogelijke locaties aangewezen, samen met Amsterdam, Eindhoven, Enschede en Rotterdam. Ferry de Haan, algemeen directeur van sc Heerenveen, ziet het als een compliment dat de KNVB het Abe Lenstrastadion als geschikte speellocatie ziet. “Na de integratie van het vrouwenvoetbal bij sc Heerenveen zou dit een mooie volgende

Eelke’s vinger op de zere plek

Bining

Avine Fokkens wurdt de nije boargemaster hjir. Kin net ferkeard gean. Bestjoerlike erfaring as deputearre en derút wei dus ek in soad wittenskip en kontakten yn Ljouwert en Den Haach. Guon media saaie lykwols altyd twifel; se seinen dat Hearrenfean noch noait in boargemaster fan de VVD hân hat. Soe dat wol goed komme?

Tuurlik wol. In boargemaster hat ommers tsjintwuridch formeel eins gjin ynfloed mear op it polityke tinken yn in gemeente; al moat we tajaan dat soks yn de realiteit noch wol deeglik it gefal is. En is it dus wichtich dat je boargemaster wat polityk gefoel hat.

In boargemaster liedt ommers de gemeenteriedsgearkomsten. Ja, dêr litte se miskien de wethâlders noch wol it wurd dwaan, mar in foarsitter fan in gearkomste hat altyd wol ynfloed. En se liede ek de gearkomsten fan de wethâlders. We witte net wat en hoe it dêr allegear sein en beslúten wurdt. Mar ik kin my net foarstelle dat Tjeerd van der Zwan inkeld mar wethâlders ien foar ien it wurd joech en der net yn omhaffele. En ik bin hiel wis dat Avine dat ek net dwaan sil. Sa’n kordaat frommes, mei in miening, praat gewoan mei. De Lelylijn sil dêr dus noch wolris op it kleed komme. Boppedat bin alle media noch altyd yn de betizing oer de rol fan de boargemaster. At Zoetendal no seit dat Thialf lanlik jild nedich hat, dan komme der trije rigels yn de krante. At de boargemaster it seit, dan bin it pagina’s. Dus dy boargemaster wurdt faak nei foaren skood.

Mar efter dat plaatsje hat in boargemaster in folle wichtiger baan. Hy of sy is de binende figuer yn sa’n gemeente. Net dat soks yn de taakomskriuwing stiet, it is in automatisme. Mar bine fan organisaasjes, ûndernimmingen en befolking is optheden it alderdreechste wat der is, om’t der yn mienskippen allegear tsjinstelde mieningen en gedachten binne. Tink dêr mar ris om, wat der aanst mei dat asylsikersplan barre sil.

Van der Zwan hat altyd in poerbêste ferbiner west. Sa dat je fergeaten dat hy eartiids fan de PvdA wie. Sa moat je ek ferjitte dat Avine fan de VVD wie. Se is gewoan boargemaster.

stap zijn. Eerder hebben de populaire Oranje Leeuwinnen al in ons stadion gespeeld. Dat was een groot succes. Het zou mooi zijn al we het stadion nu beschikbaar kunnen stellen tijdens dit wereldtoernooi.”

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

De vinger op de zere plek….

Bellinga’s, Casper en Emma, Candy en Bonita, Mission Impossilble, Indiana Jones, Insidious elemental

“Muren vallen pas wanneer harten opengaan”

Ute Kaiser is inmiddels een bekende verschijning binnen onze gemeentegrenzen: deze vrolijke en kleurige dame brengt overal waar ze komt haar tomeloze energie mee. Kinderen die haar workshops hebben gevolgd worden door haar geraakt en ze maakt van alles los bij volwassenen. Helaas wordt dit niet altijd positief opgevat.

Sommige volwassenen voeden muren van afwijzing of oordeel over haar kleurigheid of enthousiasme. Inmiddels heeft Ute een pittige weg afgelegd waardoor ze zichzelf heel goed heeft leren kennen. Ze heeft ook een besluit genomen: “Ik focus mij op het positieve en dat wat wél allemaal mogelijk is, als je je hart volgt.”

‘Die Wende’ die Ute Kaiser meemaakte in Duitsland, heeft zijn sporen duidelijk nagelaten. Het was een aanzet tot een ‘innerlijke Wende’, die haar gemaakt heeft tot wie ze nu is. Ute groeide op met het prikkeldraad dat Oost- en West-Duitsland van elkaar scheidde, het IJzeren Gordijn. Vanaf het balkon van haar ouderlijk huis in Meiningen, dat tot de DDR behoorde, kon ze de grens tussen Oost- en West-Duitsland zien liggen. “Ooit gaan we daar wandelen”, schijnt ze als jong meisje al gezegd te hebben over de andere kant van dat prikkeldraad.

DDR

Haar beide ouders zijn in die DDR-tijd arts en belangrijk voor de samenleving. Ute vermoedt dat ze daarom nog enigszins goed weg is gekomen met haar kritische en toch liefdevolle houding op diezelfde samenleving. Als jong meisje ontstaat er al een droom

die ze met haar zus Antje deelt: ze willen anderen verwonderen en raken, zodat mensen ‘anders’ verder gaan. Net als bij de soms magische theatervoorstellingen, die ze samen met hun ouders bezoeken in Meiningen. Uiteindelijk gaat Ute samen met haar zus in Berlijn wonen. Overdag werkt ze als literatuur- en cultuurpropagandiste in kinderbibliotheken en ’s avonds doet ze aan improvisatietoneel.

In 1989 werkt ze met een vriendengroep aan een toneelstuk over innerlijke muren. Het stuk gaat over jezelf mogen zijn, je eigen mening en vrijheid hebben. Kritiek kan niet in Oost-Duitsland en daarom doet de groep veel in het geheim: oefenen en flyers drukken voor de aankomende voorstelling. Op een van deze repetitieavonden staat Ute haar tekst te oefenen als ze bij toeval naar buiten kijkt en een bulldozer ziet die dwars door de muur gaat. Maandenlang heeft ze

meegedaan aan stille protesten waarbij ze met grote groepen burgers door de straten van Berlijn trekken met kaarsen in de hand. Ze willen vreedzame veranderingen en nu – 9 november 1989 – is het plotseling zo ver. De Berlijnse Muur ‘valt’.

BOTSENDE CULTUREN

“Ik zie nog de volle maan boven de bulldozer die dwars door de muur ging”, vertelt Ute. Deze avond is een surrealistische ervaring: met het vallen van de muur botsen twee culturen bijna letterlijk op elkaar. Ute herinnert zich hoe colablikjes vanuit West werden gegooid en dat mensen riepen dat ze hen kwamen redden. Terwijl de inwoners van Oost zoiets hadden van: ‘wij hoeven niet gered te worden, wij komen zelf wel’. Van een afstandje aanschouwt Ute wat er gebeurt; ze doet niet mee en kijkt alleen. Ze beseft wel direct: die muur is dan misschien afgebroken, maar de innerlijke muur heeft nog jaren tijd nodig om te ‘ontdooien’. Het gaat tijd kosten om werkelijk contact te maken; om ‘de ander’ werkelijk te accepteren. “Daarvoor is vergeving, tolerantie en innerlijke vrede nodig. Muren vallen pas wanneer harten opengaan.”

Die avond gaat Ute niet naar West-Berlijn. Ze heeft tijd nodig. Ook al omdat ze vlak daarvoor haar relatie met een Amerikaan heeft verbroken, omdat ze niet bereid was om definitief naar het Westen te verhuizen, en tegelijkertijd haar familie achter te laten in het Oosten, met het onderzoekende oog van de Stasi op hen gericht. Ute wil niet voor de liefde die andere liefde, haar familie, opgeven. Uiteindelijk is het wél die Amerikaan die haar, ondanks hun breuk, komt ophalen. Op een stil moment ’s avonds zijn ze samen door de muur gegaan en langzaam leert Ute het leven aan de andere kant kennen. Ze gaan naar een speeltuin, luisteren naar het gitaarspel van een zwerver en eten döner. “Zo klopte het voor mij. Een rustige en waardige overgang”, zegt Ute.

OP SCHERP

Het leven in de DDR is niet makkelijk geweest, maar wel waardevol, meent Ute. Er heerste solidariteit en men probeerde er het beste van te maken, ondanks de Stasi en ondanks dat je vrienden of familie van de een op andere dag ineens weg konden zijn. “Mensen belandden in de gevangenis of werden verplicht verkast, zonder dat wij wisten waar ze waren.” Toch hebben deze jaren de mensen in hun kracht gezet, denkt ze, en uitgedaagd om werkelijk creatief te zijn. “Het was zo’n leuke tijd, zoveel creatieve en avontuurlijke dingen! Zo maakten we alles zelf voor ons toneelstuk over de innerlijke muur. Van kleding tot decor, we deden het allemaal samen met weinig geld en veel lol en fantasie.”

Maar ook stonden ze altijd ‘op scherp’, om te kunnen vertrekken als ze ontdekt zouden worden. Ze moesten binnen een korte tijd alle toneelspullen bij elkaar kunnen pakken. Er ontstond daardoor flexibiliteit en verbroedering, volgens Ute.

EIGEN MUUR AFBREKEN

Ute Kaiser heeft géén zin om géén vriendschappen te hebben. “Ik kan niet voorkomen dat anderen me veroordelen of verraden”, legt ze uit. “Of dat mensen wellicht iets over mij kunnen vertellen. Ik kan er wél voor zorgen dat ik zelf oprecht in de spiegel kan kijken en mezelf niet in de steek laat. Ik heb geleerd om met mijn hart te kijken, te voelen als iets echt niet klopt. Het is waardevol om naar je gevoel te luisteren, authentiek te zijn en vragen te stellen.” Het koesteren van relaties die je hebt zorgt ook voor diepgang. “Wij waren niet bezig met consumentisme, maar met levenservaringen.”

Ieder jaar reist ze met weinig geld op zak door Oost-Europa, om vanuit niets iets maken. Iets waar ze nog altijd goed in is. Het is geen gemakkelijke keuze om daadwerkelijk uit de DDR te vertrekken, merkt ze. Het leven wordt er, na de val van de muur, ook niet echt makkelijker op. Regelmatig kijkt ze vanaf het balkon van haar ouderlijk huis naar de rijen

“Vernieuwing begint van binnen”

auto’s die voor de grens staan. Ze besluit dat ze ook wil gaan, maar dan op de fiets. Uiteindelijk zijn het twee dierbare vrienden die ervoor zorgen dat ze ook daadwerkelijk vertrekt. Ze staan op de stoep met een mand vol broodjes en ze hebben haar fiets opgeknapt en met bloemen versierd. De mannen zetten haar op de trein naar West-Duitsland zodat ze nu ook echt zal vertrekken. Hoe hard het ook is, Ute heeft het nodig. Om vernieuwing aan te gaan en om haar innerlijke vrijheid terug te vinden. Om haar eigen muur af te breken.

NIEUWE KANS

De trein brengt haar eerst naar de zee waarna ze al fietsend rondtrekt en langzaam heelt van haar verbroken relatie met een land, een oude identiteit, een Amerikaan en een miskraam. Eigenlijk wil ze richting Frankrijk, maar ze besluit om eerst naar Nederland te gaan. Al fietsend gaat ze de grens over bij Nieuweschans, wat voor haar klinkt als ‘nieuwe kans’. Via allerlei omwegen belandt ze aan het IJsselmeer en ontmoet de man die de vader van haar kinderen zal worden, ondanks dat haar in Oost-Duitsland was verteld dat ze nooit meer kinderen zou krijgen. Een nieuwe periode breekt aan.

Bij wijze van spreken doet Ute met een baby op haar arm auditie aan de HKU, de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Ze beleeft een tijd waarin sommigen haar geweldig vinden en anderen haar juist afbranden omdat haar Nederlands nog niet toereikend is en ze uit de DDR komt. Toch zet ze door. Omdat ze het wil. Dat is altijd iets wat in haar leven geldt. “Ik móét niet werken, ik wíl werken. Ik word niet ouder, maar wijzer en rijper. Ik heb ervaring, oké, Maar daarom ga ik nog niet op de bank zitten.”

WERKEN MET KINDEREN

Ute komt in haar leven genoeg oordelen en clichés tegen die duidelijk maken, dat muren ook in mensen zitten. Het kost haar jaren om haar eigen muur af te breken, door naar binnen te kijken. Kunstenaars en creativiteit kunnen volgens haar de brug zijn om die innerlijke muur te laten vallen. Ute ziet hoe ze mensen kan inspireren, maar mensen hebben zelf hun

verantwoordelijkheid voor hun eigen leven en om hun eigen muur af te breken. “Vernieuwing begint van binnen”, zegt ze. Het liefst werkt Ute daarom met kinderen. “Kinderen hebben een ‘vreugdevonkje’ dat nog puur is en niet weggemoffeld.” Ze vindt het fijn om kinderen aan te moedigen om in hun eigen kracht te staan en hun natuurlijke creativiteit en talenten te ontwikkelen. Ute zoekt daarin altijd de vreugde op door vragen te stellen als: ‘Wat maakt mij blij?’, ‘hoe kan ik mezelf zijn?’ En vanuit verbinding: ‘Hoe kan ik met mijn eigen pure levensvonk en talenten leven en creëren?’ Vanuit daar zoekt ze de verbinding met anderen; geen moeten, maar ontmoeten.

“Dan gebeuren er altijd weer wonderlijke dingen als je gewoon gaat dóén, in plaats van plannen schrijven of afwachten.” Ze doet de dingen vanuit verbinding met de natuur, met de levensbron en met de mensen omdat ze er blij van wordt. Dat heeft te maken met talent, passie, liefde en vreugde, volgens haar. “Als je dingen op die manier doet, omdat het je essentie is, in plaats van omdat iemand zegt dat je het moet doen, dan gebeuren de mooiste dingen.”

HARTVERWARMEND

Zo heeft Ute Kaiser tijdens de coronajaren ‘lichtspelen’ georganiseerd die als hartverwarmend en verbindend werden ervaren. Ze raakte niet alleen de kinderen met wie ze werkte, maar ook de ouders, mindervaliden en ouderen die keken naar haar kleurrijke optredens. Inmiddels maakt het haar niet meer uit of mensen het snappen of niet. Dit is haar ding; hiervoor staat ze. En ze vertrouwt erop, dat haar natuurlijke creativiteit en puurheid – net als die van een kind - binnen de kortste keren mensen raken en inspireren. Ute loopt nog altijd tegen muren aan. Als kunstenares en als danseres. Ze heeft zóveel ideeën maar wordt niet altijd gezien of begrepen. Dat is wel eens frustrerend maar aan de andere kant zorgt het ook voor een kritische blik op zichzelf.

“Ik heb elke dag met die ommekeer te maken, en mij te focussen op het positieve”, besluit Ute. Dat doet ze door steeds weer de verbinding op te zoeken, onder andere met de natuur. Ze houdt enorm van het water en het spel van kleur en licht. Als ze met haar vleugels danst, ontstaat er altijd weer verwondering. En o ja, als je haar met haar gekleurde vleugels tegenkomt, maak dan eens echt contact en spreek haar even aan… je zult versteld staan.

“Ik kan niet voorkomen dat anderen me veroordelen of verraden; ik kan er wél voor zorgen dat ik zelf oprecht in de spiegel kan kijken en mezelf niet in de steek laat”

De kleurrijke vleugels en ‘lichtspelen’ van kunstenares en danseres Ute Kaiser verwonderen als een ‘levensvonk’ het publiek.

Actueel in Heerenveen

Agenda gemeenteraad

De 31 raadsleden nemen als gemeenteraad besluiten namens de inwoners van Heerenveen. Bijvoorbeeld een besluit of van een bijgebouw een woning gemaakt mag worden en of een perceel met agrarische bestemming aangepast kan worden naar een perceel met woonbestemming. De gemeenteraad is ook verantwoordelijk voor het uitgeven van het geld van de gemeente.

Betalen voor wegwerpplastic vanaf 1 juli 2023

Wist je dat we in Nederland per dag zo’n 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weggooien, na eenmalig gebruik? Daarom veranderen vanaf 1 juli 2023 de regels voor plastic wegwerpbekers en -maaltijdverpakkingen als je eten afhaalt of laat bezorgen. Hergebruik wordt de standaard om zwerfafval en plastic soep te voorkomen. Dat betekent dat je extra betaalt voor meeneemverpakkingen als er toch plastic in zit, zoals coffee-to-go bekers. Dit bedrag moeten ondernemers apart op de

kassabon vermelden. Tegelijkertijd moet je als klant kunnen kiezen voor een herbruikbaar alternatief of bring your own. Lees meer over de nieuwe regelgeving op minderwegwerpplastic.nl

Op vakantie?

In een commissievergadering worden raadsvoorstellen meningvormend besproken door de raadscommissie. In de raadsvergadering neemt de gemeenteraad daarna een besluit over de raadsvoorstellen. Over ‘hamerstukken’ voert de raad geen debat, maar neemt direct een besluit.

Dit keer blikken we terug op de commissievergadering en de raadsvergadering die hebben plaatsgevonden op 3 en 13 juli 2023. Kijk de vergaderingen terug via ris2.ibabs.eu/Calendar/Index/Heerenveen

Bekijk de complete agenda en stukken op heerenveen.nl/gemeenteraad

COMMISSIEVERGADERING

3 juli | 19:30 uur | Commissie gezamenlijk

Op de agenda stond:

• Afronding verbetertraject P&C cyclus en aanbieden verordeningen artikel 212 en 213 Gemeentewet

• Meerjarenplan Gemeente Heerenveen Deel 2

• 2e Begrotingswijziging 2023 de Marrekrite

• Verordening auditcommissie gemeente Heerenveen 2023

• Jubbega, Schoterlandseweg 195, omgevingsvergunning –Verklaring van geen bedenkingen

RAADSVERGADERING

13 juli | 19:00 uur

In de raadsvergadering van 13 juli 2023 nam de gemeenteraad een besluit over de onderwerpen die op de agenda van de commissievergaderingen op 3 juli stonden. Onderwerpen die als ‘hamerstukken’ op de agenda van de raad staan, daarover voert de raad geen debat, maar neemt direct een besluit.

Op de agenda stond:

• Afronding verbetertraject P&C cyclus en aanbieden verordeningen artikel 212 en 213 Gemeentewet - Bespreekstuk

• Meerjarenplan Gemeente Heerenveen Deel 2 - Bespreekstuk

• 2e Begrotingswijziging 2023 de Marrekrite - Hamerstuk

• Verordening auditcommissie gemeente Heerenveen 2023Hamerstuk

• Jubbega, Schoterlandseweg 195, omgevingsvergunning –Verklaring van geen bedenkingen - Hamerstuk

• Motie vreemd - Behoud Tjongerschans SP, GBH, HL, PvdAAangenomen

Jouw mening geven over een onderwerp?

Stuur een e-mail aan de gemeenteraad via griffie@heerenveen.nl

Zie je veel afval op straat, een losse stoeptegel of heb je overlast door foutgeparkeerde auto’s? Sinds 6 juli doe je makkelijk en snel een melding over de openbare ruimte met Fixi. De gemeente kan het dan oplossen. En als je een melding doet, houden wij je op de hoogte van de afhandeling.

Meldingen kun je doen via de Fixi-app, via de website heerenveen.nl/fixi of telefonisch via 14 05 13

Scan de QR-code voor de Fixi-app

Ga je op vakantie naar het buitenland? Controleer op tijd of je een nieuw paspoort of ID-kaart nodig hebt! Je kunt op reis als je reisdocument op de datum van vertrek én terugkomst nog geldig is. Maak dus op tijd een afspraak bij de gemeente.

Na de aanvraag ligt je nieuwe paspoort of ID-kaart na 5 werkdagen voor je klaar. Een spoeddocument haal je binnen

2 werkdagen op, maar hiervoor betaal je wel extra. Kijk voor de kosten en meer informatie over reisdocumenten op heerenveen.nl

Rijbewijs online verlengen

Vanaf 1 juli is het in onze gemeente mogelijk om je rijbewijs online te verlengen via de website van de RDW. Binnen twee werkdagen na aanvraag ligt je vernieuwde rijbewijs klaar en kun je het ophalen op het gemeentehuis. Verlengen op het gemeentehuis kan ook nog steeds.

“Met deze mogelijkheid bieden we een snelle en eenvoudige oplossing die het gemak vergroot”, aldus wethouder Jaap van Veen. “We werken constant aan een goede dienstverlening voor onze inwoners.” Voor informatie kun je terecht op heerenveen.nl. Daar vind je ook een handig filmpje waarin de stappen voor het online verlengen precies worden uitgelegd.

Openingstijden gemeentehuis tijdens de zomervakantie

Van 22 juli tot en met 3 september is het zomervakantie in regio Noord. De scholen voor basis- en voortgezet onderwijs zijn dan gesloten. Het gemeentehuis is de hele zomer gewoon geopend op de reguliere openingstijden. Goed om te weten: Onze dienstverlening is op afspraak! Dus wil je bijvoorbeeld een paspoort aanvragen, je rijbewijs verlengen of geboorteaangifte doen? Maak dan een afspraak via heerenveen.nl of bel 14 0513

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN | JULI 2023

Wil je weten wie de raadsleden zijn? Kijk op heerenveen.nl/raadsleden

Week van de Ontmoeting doe jij ook mee?

Vorig jaar organiseerden we in de gemeente Heerenveen voor het eerst de Week van de Ontmoeting. Dat was een groot succes! En daarom organiseren we ook dít jaar weer zo’n week.

Een week vól activiteiten, waar ontmoeting en verbinding centraal staan. En het leuke is: de activiteiten worden georganiseerd vóór en dóór inwoners uit de gemeente!

Wethouder

Sybrig Sijtsma

“Je hoeft niet alleen te zijn om gevoelens van eenzaamheid te ervaren. Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. Wel zien we dat er een toename is in het aantal mensen dat eenzaamheid ervaart in de samenleving.

Meer weten over eenzaamheid?

Week van de Ontmoeting

23 september t/m 6 oktober 2023

Deze week valt samen met Burendag en de landelijke Week tegen Eenzaamheid

Waarom een week vol ontmoetingen?

In de gemeente Heerenveen voelt 1 op de 3 inwoners zich best eenzaam. Grote kans dus dat er bij jou in de straat, buurt, wijk of omgeving ook mensen zijn die zich best eenzaam voelen. Zonder dat je het in de gaten hebt.

Hoe het komt dat iemand zich best eenzaam voelt, dat is voor iedereen verschillend.

Wél is het mogelijk om dit te doorbreken. Met elkaar! Door activiteiten te organiseren door de hele gemeente, waar elkaar ontmoeten centraal staat, hopen we dat inwoners iets voor elkaar kunnen betekenen. Nieuwe contacten maken, oog hebben voor elkaar, een luisterend oor bieden,

Inspiratie nodig voor een activiteit?

Op heerenveen.nl/ontmoeting vind je een terugblik van de Week van de Ontmoeting in 2022.

samen een activiteit uitvoeren. Er simpelweg voor elkaar zijn.

Organiseer een activiteit en ontvang een Doe en Ontmoet cheque!

We nodigen alle inwoners van de gemeente Heerenveen uit om activiteiten te organiseren tijdens de Week van de Ontmoeting. Groot of klein, dat maakt niet uit. Zolang ontmoeting en verbinding maar centraal staan.

Op 1op3.nl lees je meer over eenzaamheid binnen de gemeente Heerenveen. Over wat je kunt doen voor een ander, ervaringsverhalen en tips om eenzaamheid te verminderen.

Wil jij zo’n activiteit organiseren?

Vraag dan de Doe & Ontmoet cheque aan ter waarde van maximaal € 250,-. Je kunt de cheque ook aanvragen voor bestaande initiatieven.

Bekijk alle voorwaarden op heerenveen.nl/ ontmoeting Hier kun je ook gelijk het aanvraagformulier invullen.

In de gemeente Heerenveen wonen er gemiddeld 18 inwoners per straat die zich best eenzaam voelen. Dat willen we graag verminderen. Daar hebben we elkaar bij nodig. Want een klein sociaal gebaar kan een groot verschil maken in gevoel van eenzaamheid. Bijvoorbeeld iemand aanspreken en vragen hoe het gaat of af en toe een kopje koffie drinken bij de buurman of buurvrouw.

Ik moedig het organiseren van sociale activiteiten, voor en door inwoners, dan ook zeker aan. Daarom roep ik iedereen op: organiseer zoveel mogelijk activiteiten tijdens de Week van de Ontmoeting! En laat het daar niet bij, maar blijf ook daarvoor en daarna oog houden voor elkaar.”

Een laan met aandacht voor biodiversiteit

Wie er doorheen rijdt, valt het misschien amper op. Langs de kilometerslange, prachtige laan Het Meer, die vanuit Heerenveen onder de A32 door richting De Knipe loopt, zijn zo’n honderd bomen aangeplant van drie verschillende soorten. Het zijn bomen die qua uiterlijk wel op elkaar lijken, zodat de laan zijn karakter niet verliest.

“Het verschil in boomsoorten voorkomt een massale uitbraak van ziektes en ook de beestjes varen er wel bij”, vertelt Helma van Sluis, specialist Groen en Spelen bij de gemeente Heerenveen. “Die hebben graag iets te kiezen. We hebben daarom zachte essen, winterlindes en koningslindes geplant.”

BODEM VERBETERD

Voorheen stonden langs Het Meer elzen van dezelfde soort, om een strak aangezicht te creëren en de historische lijnen te benadrukken. Helma: “Helaas vielen er veel bomen uit door een ziekte in de bomen. Daarom hebben we ervoor gekozen die te rooien. We hebben de bodem verbeterd, nieuwe bomen geplant én de bermen opnieuw ingezaaid. Zo hopen we de laan beter te kunnen behouden als er in de toekomst onverhoopt een boom of soort uitvalt.”

DIVERSITEIT EN ESTHETIEK

In het belang van de diversiteit zijn de bomen willekeurig aangeplant. Dus niet netjes om en om. Alleen langs de markante stukken van de laan kregen ze voor de esthetiek een andere kleur blad: hier zijn Amerikaanse essen met een mooie rode herfstkleur geplant.

BLOEMEN VOOR DE BIJEN

Waar de berm breed genoeg was, is een bloemenmengsel van CruydtHoeck ingezaaid. Cruydt-Hoeck is een kweker en leverancier van onder andere ecologisch passende bloemenweidemengsels.

Helma: “We hebben gekozen voor een mengsel van bloemen en kruiden waar met name kleine bloemenbezoekers baat bij hebben. Denk aan bestuivende insecten als bijen. Die hebben het tegenwoordig niet gemakkelijk. Maar de bloemen zien er natuurlijk ook gewoon vrolijk uit, dus onze leefomgeving wordt er ook aantrekkelijker door.”

EXPERIMENT MET

VEGETATIEMATTEN

Bij de rotonde die bij de A32 aansluit op Het Meer zijn dit voorjaar vegetatiematten met een ‘laag, bloemrijk grasland-mengsel’ neergelegd. Het trekt bijen, vlinders en andere insecten aan en bevat onder andere tijm, muizenoor, zandblauwtje, brunel en ruige leeuwentand. Het leggen van vegetatiematten is een experiment van Cruydt-Hoeck, waaraan de gemeente Heerenveen samen met nog twee andere gemeenten deelneemt.

DIRECT RESULTAAT

Helma: “Cruydt-Hoeck heeft twee verschillende kruidenmengsels opgekweekt tot vegetatiematten. Deze konden we met bloemen en al neerleggen op de juiste plek. Eigenlijk net als met graszoden. Het leuke is dat je niet hoeft te wachten tot het opkomt: je hebt direct resultaat en het geeft een heel mooi beeld. Heel natuurlijk. We kregen volop positieve reacties en zelfs foto’s toegestuurd door inwoners. Voor nieuwbouwprojecten is dit ook een ideale oplossing. Je betaalt er meer voor, maar dan heb je ook wat. De omgeving wordt er meteen leefbaarder door.”

DROOGTE IN JUNI

De leverancier houdt de voorgekweekte vegetatiematten drie jaar lang in de gaten om de ontwikkeling te volgen. Zo is de kweker benieuwd in hoeverre de matten zich herstellen na de droogte van afgelopen juni. Mogelijk kunnen de matten beter in

het najaar worden gelegd zodat ze beter kunnen wortelen.

RODE ROTONDE-STEENTJES NAAR SPORTSTAD

De rode steentjes die uit de rotonde zijn gehaald om plaats te maken voor de vegetatiematten zijn gebruikt in het RTL4-programma ‘Lodewijks Groene Geluk’. Tuinman Lodewijk Hoekstra en weervrouw Helga van Leur kwamen voor de opnames van dit programma in mei naar Heerenveen en hielpen bij het vergroenen van de leefomgeving. “De rode rotonde-steentjes komen heel mooi terug in het groenontwerp van Hoekstra, bij de ingang van Sportstad. Het is mooi dat we op deze manier alles weer hergebruiken”, besluit Helma van Sluis.

BOVEN: De vegetatiematten zijn in het voorjaar aangelegd. RECHTS: In volle bloei in juni

De aanplant in vole gang

Kleine beetjes voor de kleine beestjes

We mogen ons dan ‘Sportstad’ noemen, soms is een overwinning nog ver weg. Het NK Tegelwippen is in volle gang – in de eerste week van juli stond de landelijke teller op bijna 980.000 gewipte tegels waarvan 301 in Heerenveen. Maar er zijn nog voldoende kansen! Misschien niet om te winnen maar wel om het aantal gewipte tegels te verhogen. Allemaal in het belang van de leefbaarheid, biodiversiteit en onze mentale gezondheid.

Het NK Tegelwippen loopt tot 31 oktober van dit jaar. Nog volop tijd om de schade te beperken dus, al zullen we een gemeente als Veenendaal niet meer inhalen. Die valt namelijk net als Heerenveen in de categorie ‘middelgroot’ en stond eind juni met ruim twintigduizend tegels - zo’n driehonderd stuks per inwoner! - glansrijk op één. Mooi voor Veenendaal, maar wanhoop niet. Want net als bij de Olympische Spelen is het ook bij het NK Tegelwippen belangrijker om mee te doen dan om te winnen. Het hogere doel is biodiversiteit en elke tegel is er één. Ook met kleine beetjes helpen we de kleine beestjes.

STRIJD TEGEN UITDAGINGEN

Die beestjes helpen we door onnodige verharding uit de tuin te verwijderen en zo ruimte te maken voor de natuur. Bijvoorbeeld door tegels te vervangen door perken met bloemen en planten. Hiermee zetten we ons bovendien in voor de strijd tegen de uitdagingen die het veranderende klimaat met zich meebrengen. Want met meer ruimte voor groen maken we onze omgeving

“klimaatbestendiger, behaaglijker voor insecten en dieren, koeler op warme dagen én natuurlijk mooier”, aldus de website van de tegelwipwedstrijd.

INSECTEN HELPEN

Waarom dit belangrijk is? Omdat insecten het door de verstedelijking niet gemakkelijk hebben. Terwijl

bloembezoekende insecten zoals bijvoorbeeld bijen onmisbaar zijn voor onze voedselvoorziening. Zonder bestuiving ontstaan er tenslotte geen zaden en vruchten. Maar het is ook belangrijk omdat we door het veranderende klimaat vaker te maken krijgen met hogere temperaturenstenen geven op hete dagen minder verkoeling dan groen - én met langere periodes van droogte.

RIOOL ONTLASTEN

Valt er eenmaal een bui, dan pakt die nogal eens fors uit. Om het riool te ontlasten, is het ook een goed idee om tegels te lichten. Water verdwijnt in het groen tenslotte gemakkelijker dan op de straat. En als klap op de vuurpijl is uit onderzoek gebleken dat een groene leefomgeving een positief effect heeft op onze mentale gezondheid. Niet onbelangrijk tegenwoordig, met de uitdagingen waar we voor staan.

PUBLIEKSWIPPER

Voor wie winnen overigens wél belangrijk is: winnaar van de maand worden kan

nog steeds. Gedurende de hele looptijd van het NK Tegelwippen kiest de vakjury maandelijks een Wipper van de Maand.

Dus heb je tegels uit je tuin verwijderd en aan de ontstane ruimte een mooie, groene, leuke, gezellige en/of originele invulling gegeven? Stuur hiervan dan foto’s in, via de website nk-tegelwippen.nl. Je maakt dan kans op een Tegelwipper t-shirt, tuinbon en de zogeheten Publiekswipper Award.

Hutten

met een ziel

SPIKERSPULWIKE IN AKKRUM-NES

Voor de negende keer wordt in de zomervakantie vanuit Doarpsbelang Akkrum-Nes de Spikerspulwike gehouden. Op 30 en 31 augustus en 1 september bouwen zo’n honderdtwintig kinderen van de groepen 4 tot en met 8 uit Akkrum-Nes de mooiste, gekste en origineelste bouwwerken van pallets op het sportterrein aan de Stringen.

Maar in de Spikerspulwike gebeurt meer dan hutten bouwen. De negenjarige Alrik was vorig jaar ook van de partij en vertelt wat er allemaal te beleven is. “Het leukste vind ik timmeren. Verder is er een groot springkussen, een stormbaan, een schilderworkshop en schminken. Vorig jaar was het heel warm. Toen heb ik in de vaart gezwommen, en ik mocht ook spuiten met een brandweerspuit. Dat was bij de knikkerjacht. Dan moest je zoveel mogelijk knikkers verzamelen en er waren knikkerjagers die de knikkers konden stelen.”

KNIKKERJACHT

“Ook dit jaar hebben we een knikkerjacht”, zegt Theun Prins enthousiast. De voorzitter van de organiserende commissie licht toe hoe dat vorig jaar ging. “Er was een route met verschillende stations door het dorp uitgezet. Bij één van die stations mochten de kinderen met de brandweerspuit een bal over een parcours spuiten. Als ze dat goed deden, verdienden ze knikkers en het team dat de meeste knikkers verzamelde, had gewonnen.

VOORZITTER

THEUN PRINS:

Onderweg waren er knikkerjagers en daarmee moest je handelen of kop of munt doen, waarbij je knikkers inzette en daarmee kon je ook knikkers winnen. Of verliezen.”

zag ik dat Akkrum-Nes een rijk verenigingsleven heeft. Er zijn bijna elke maand feesten en evenementen. Iedereen is welkom om al die mooie dingen mee te beleven. Ik dacht: ‘Als ik nog eens iets kan doen voor het dorp, dan zou ik wel in een commissie zitting willen nemen.’ Samen met Fardow, mijn partner, hebben we besloten in deze organisatie te stappen.”

“DAT DOGGE WY”

Spikerspulwike alle hutten kapot rijdt met een shovel!” “Er zijn kinderen die gaan huilen”, zegt Iris. Theun Prins legt uit: “Zo’n hut is voor ons een stapel pallets. Maar voor de kinderen zijn de pallets een paleis of een kasteel of een attractiepark. Daar zit een ziel in. Er zit een zwembad bij of een grote glijbaan.”

HELPEN BIJ DE CATERING

Kinderen van twaalf jaar en ouder mogen niet meedoen aan de Spikerspulwike, maar ze mogen als junior begeleider wél helpen.

“Je kunt helpen bij het op- en afbouwen, bij de catering, of spelletjes begeleiden”, vertelt de twaalfjarige junior begeleider Iris. “Ik ga helpen met de catering. Dan maak je koffie en je deelt water, en soms appels en koekjes uit aan de kinderen en de vrijwilligers. Ik heb vanaf groep 4 meegedaan aan de Spikerspulwike. Het is heel leuk. Je bent de hele tijd gezellig samen bezig, je moet samenwerken en doet heel leuke spelletjes. Je kan met de meisjes hutten schilderen als de jongens timmeren, maar het kan ook andersom.”

IETS DOEN VOOR HET DORP

Theun Prins is dit jaar voor het eerst voorzitter van de Spikerspulwike-commissie.

“Toen ik hier vijf jaar geleden kwam wonen

De Spikerspulwike wordt voor de negende keer gehouden. Karin Nagel en Grytsje Gerritsma kwamen destijds met het idee dat het leuk zou zijn als er in de zomervakantie activiteiten zouden zijn voor kinderen die niet op vakantie kunnen. Theun Prins: “Zo gaat dat hier. Iemand heeft een idee, gooit het in de groep en dan zijn er altijd wel mensen die zeggen: ‘Ja, dat dogge wy’. Maar dit kan alleen met heel veel vrijwilligers en sponsoren; bedrijven die materialen en middelen ter beschikking stellen. Zo krijgen we dit jaar vierhonderdvijftig pallets van Woodpacker Pallets in Drachten. Een transportbedrijf helpt ons door de pallets op te halen. Zo houden we het betaalbaar; per kind kost deelname een tientje voor drie dagen plezier en catering.”

NIET ALLEEN MAAR EEN STAPEL

PALLETS “Mei ik it sizze?”, vraagt Alrik ertussendoor. Dat mag. En dan zegt hij vol vuur: “Het ergste is dat de vader van mijn beste vriend na de

In de zomer van 2024 viert de Spikerspulwike het tienjarig jubileum. Een sponsoractie in samenwerking met supermarkt Poiesz in Akkrum leverde hiervoor onlangs al een mooi bedrag op. “Dat geld hebben we nu niet nodig”, verklaart Theun.”We reserveren het voor volgend jaar. Dan kunnen we bij het tienjarig jubileum wat groter uitpakken.”

“Voor de kinderen zijn de pallets een paleis of een kasteel”

ALRIK (9): “Het ergste is dat de vader van mijn beste vriend na de Spikerspulwike alle hutten kapot rijdt met een shovel!”

IRIS (12): “Je bent de hele samengezelligtijd bezig”

Commissievoorzitter Theun Prins, met Iris en Alrik.

# FACE TO FACE JELMER DIJKSTRA

fotografie MUSTAFA GUMUSSU tekst HANNAH ZANDBERGEN

“IK MIS HET BUITENLAND GEEN MINUUT”

Wie had gedacht dat de reislustige Jelmer Dijkstra (41) weer in zijn geboortedorp Akkrum zou belanden? Hijzelf zeker niet. Hij wilde de wereld ontdekken, de zeeën bevaren en kennismaken met alle landen en werelddelen. Toch is hij nu de honkvaste eigenaar van jachthaven, camping en bootverhuur Drijfveer in Akkrum en van het bijbehorende haventerras De Koken. Na veel avonturen in alle uithoeken van de wereld beleefd te hebben, vindt Jelmer Dijkstra het avontuur nu dichter bij huis.

“Als kind was ik altijd op het water te vinden”, zegt Jelmer, die opgegroeid is in Akkrum. Tijdens zijn jeugd stond hij vaak op de surfplank of was aan het bootjevaren of wakeboarden. Na de middelbare school wilde Jelmer ‘iets met boten’ gaan doen, en daarnaast wilde hij graag de wereld verkennen. “Ik was altijd geïnteresseerd in verre landen, in alles wat er in de wereld gebeurt.”

DE WERELD VERKENNEN

Een opleiding aan de Zeevaartschool op Terschelling lijkt hem de ideale combinatie van reizen en boten. Jelmer over die tijd: “Het was een geweldige opleiding. Ik zat daar intern met een grote groep mannen. Daar heb ik een hechte vriendenclub aan overgehouden. Op mijn achttiende maakte ik als stagiair al mijn eerste reis, met een tanker die chemicaliën de wereld over bracht. Dat was fantastisch.” Jelmer raakt bijna niet uitgepraat over de geweldige zonsondergangen, de dolfijnen, de windstiltes en de stormen op zee. Maar ook de afwisseling van steeds een ander land: “Dat je ergens aankomt, de trap uitrolt en dan aan wal gaat in Afrika, Australië of Amerika. Met steeds hetzelfde schip, wat je thuis is, ontdekte je iedere keer een ander werelddeel. Telkens proefde je iets van hoe het er op die plek aan toeging. En elke keer dacht ik: ‘Dit werelddeel wil ik nog verder verkennen’.”

Tijdens zijn opleiding aan de Zeevaartschool wordt Jelmer niet alleen flink aangestoken door het reisvirus. Helaas overkomt hem ook iets vervelends: hij ontwikkelt jeugdreuma. “Dat vlamt op rond de bloei van je leven, en bij mij gebeurde dat precies in het laatste jaar van de Zeevaartschool. Alles was ontstoken, en ik ben een hele tijd ziek geweest. Daardoor ben ik afgekeurd voor de zeevaart. Heel erg jammer, want je hebt toch een ander leven voor ogen.”

EEN KOFFER VOL MEDICIJNEN

Jelmer moet zijn bakens verzetten en hij besluit om International Business te gaan studeren. Zo kan hij toch blijven reizen

en de wereld verkennen. Hij beleeft een mooie afstudeerstage in China. Jelmer: “Tijdens mijn studie ontmoette ik Chinezen en raakte ik geïnteresseerd in het land. In die tijd ontwikkelde het land zich bizar snel en de bedrijven kwamen als paddenstoelen uit de grond. Ik kon daar werken voor een Chinees bedrijf en leven tussen de Chinezen. Ik kreeg daar zelfs een baan aangeboden, maar met mijn reuma was dat helemaal niet handig. Naar mijn stage moest ik een koffer vol medicijnen meesjouwen, en in China was het behoorlijk lastig om goede medische zorg te krijgen. Ik besloot dat ik beter terug naar Nederland kon gaan, en vanuit daar te gaan reizen. Zo kon ik alsnog de wereld te ontdekken.”

Terug in Akkrum gaat Jelmer koffiedrinken bij de jachthaven waar hij vroeger vakantiewerk deed. “Een van de eigenaren vroeg: ‘Moet jij hier niet gewoon in het bedrijf komen?’ Daar moest ik wel even over nadenken. Mijn plan was om de wereld over te reizen, en nu zou ik weer in mijn geboortedorp terechtkomen. Maar eigenlijk was de combinatie perfect voor mij: in de zomer lekker met bootjes bezig zijn, en in de winter kunnen reizen.”

DINOSAURUS

Jelmer gaat nog een paar keer terug naar China. Ook verblijft hij een aantal maanden in Bangladesh, waar hij voor een hulporganisatie werkt. Dan komt Maartje met haar familie een bootje huren op de jachthaven. “We raakten met elkaar in gesprek over India, daar was ik nog niet geweest en zij wel. We hielden contact, kregen een relatie en vrij snel daarna hebben we samen een reis naar India gemaakt.” Het koppel reist ook samen door Zuid-Amerika. “Vooral Chili is een bizar mooi land. Het landschap is zo uitgestrekt, een soort oerlandschap. Je hebt het gevoel dat je ieder moment een dinosaurus kunt tegenkomen. In het noorden vind je woestijn en in het zuiden heb je de gletsjers van de Zuidpool. Met een vrachtschip voeren we rond Kaap Hoorn, het zuidelijkste puntje van Chili. We voelden ons net ontdekkingsreizigers.”

FASCINEREND

Ook Japan, waar Jelmer alléén naartoe gaat, fascineert hem mateloos. “Waar ik in Chili vooral de natuur fascinerend vond, was het in Japan vooral de samenleving. Die is daar zó veilig en goed georganiseerd. Mensen werken keihard en laten niets van zichzelf zien. Je weet dat er onder de oppervlakte nog heel veel moet zijn, maar als buitenstaander kom je daar nooit bij. Er zijn allerlei sociale regels, maar jongeren vinden ook manieren om zich daaraan te onttrekken, bijvoorbeeld door kleding of muziek. Ik kijk dan naar zo’n samenleving en probeer het te begrijpen, maar dat lukt toch niet.”

Waarom vindt hij het zo bijzonder om te reizen? “Als je reist, word je helemaal op jezelf teruggeworpen. In de tijd dat er nog geen internet was, had je alleen een reisgidsje. Als je telefoon het dan ook niet doet, zoals in Japan, moet je jezelf maar zien te redden. Als je dan rondvraagt en uiteindelijk een hostel vindt, is dat wel een kick. En het leuke is dat je, juist als je alléén bent, heel veel contacten maakt. Je merkt dat iedereen je wel wil helpen.”

BEWUSTE KEUZES

Maartje werkt inmiddels ook in het bedrijf en samen wonen ze op de jachthaven, boven restaurant De Koken. Jelmer: “Toen we kinderen kregen, brak er toch een andere fase in ons leven aan. Met onze oudste dochter, Liene (nu acht jaar) zijn we nog naar Japan geweest. Dan wordt reizen wel anders: je moet rekening houden met middagslaapjes, bent minder flexibel met eten. Sinds we Rinse (nu zes) en Sebe (drie) hebben gekregen, komen we niet verder dan Terschelling. Het bedrijf wordt drukker; we hebben minder vakantie. Tegelijkertijd kregen we steeds meer moeite met rondvliegen voor je plezier. Ik heb het zelf veel gedaan, dus ik wil zeker niet de moraalridder uithangen, maar ik realiseer me steeds meer dat het behoorlijk belastend is voor de natuur. In het bedrijf proberen we ook bewuste keuzes te maken, en dat doen we ook in de vakanties.”

VAKANTIESFEER DICHTBIJ HUIS

“Weet je, we wonen hier zó mooi, ik mis het buitenland geen minuut meer. De kinderen kunnen vrij rondlopen over het hele terrein. We hebben een sloepje, waarmee we binnen tien minuten varen bij het merengebied zijn. Als je je ankertje uitgooit, ben je meteen op vakantie. Echt waar, ik zou de wereld over reizen om hiernaartoe te gaan, als het niet om de hoek zou liggen. Zolang wij kunnen varen en af en toe op de tandemfiets door de duinen kunnen fietsen, hoef ik niet iets anders.”

In 2022 wordt Jelmer Dijkstra volledig eigenaar van de Drijfveer en De Koken, maar hij is al sinds 2008 mede-eigenaar. Jelmer: “We hebben nu niet opeens iets van: ‘alles verandert’. Dat is meer geleidelijk gegaan. We proberen van de jachthaven steeds meer een levendige plek te maken. In 2014 zijn we De Koken begonnen, het café-restaurant. Daar heerst echt een vakantiesfeer. In het hoogseizoen komen er muziekbandjes en hebben we regelmatig een dj. Mensen kamperen hier, ze leggen aan met hun bootje, of ze combineren het. Het was ons doel om hier reuring te creëren, en dat is gelukt.”

Voor wie goed kijkt, zijn de reizen van Jelmer en Maartje in hun bedrijf hier en daar nog te herkennen. In restaurant De Koken staan wereldse gerechten en Japanse gin op de kaart; er hangen hangmatten en er draait muziek uit Midden-Amerika. “De tropische sfeer die we hier hebben neergezet, doet denken aan verre oorden. Zo is het reizen toch nooit echt ver weg.” Zelfs in Akkrum beleef je op deze manier verre reizen, menen Jelmer en Maartje. In het vliegtuig stappen om het avontuur op te zoeken, is niet meer nodig. Dat avontuur vindt Jelmer nu thuis, bij de jachthaven en bij zijn gezin. “Misschien,” filosofeert hij, “moet je wel ouder worden om die rust op een plek te vinden. In het begin had ik heel erg die onrust, ik wilde de hele wereld verkennen. Maar nu heb ik meer behoefte aan een plek waar ik me thuis voel en iets kan opbouwen. Ik vind rust in wat we hier met z’n allen hebben.”

TTS zoekt jou!

MONTEUR/ MAGAZIJNMEDEWERKER

Voor de locaties: TTS Sneek, TSF Heerenveen, TTS Swifterbant

Interesseert techniek je en wil je je door ontwikkelen als monteur of technisch specialist, neem dan contact met ons op. Wij kunnen je een grote diversiteit aan verschillende soorten technische werkzaamheden bieden.

Werkzaamheden

• Nieuwe voertuigen volledig opbouwen

• Onderhoud en Apk Zware bedrijfswagens

• Constructiewerk

Wat hebben we jou te bieden?

• Prettige werksfeer en leuke collega’s in een groeiende onderneming.

• Goed salaris

• Een keer eerder weg voor een voetbalwedstrijd of concert? Veel plezier.

• Ouderschapsverlof? Geniet ervan.

• Eerder weg om je kind van schoolreis te halen? Gaan we regelen.

• Opleiding of cursus volgen waardoor je nog beter kan worden in wat je doet? Graag.

• Fulltime of parttime? Alles is mogelijk.

Wij vertellen je graag meer over ons bedrijf!

Bel of app naar 06 31 50 81 62 of mail naar j.feenstra@ttsswifterbant.nl

Sneek / Heerenveen / Swifterbant

Uw verhuizing in vertrouwde handen!

hoekstrasneek.nl/verhuizingen

DUBBELE SURVIVALTITEL VOOR THYGO DE VRIES (15) VAN UDIROS

Klassementswinnaar én Nederlands Kampioen

Het survivalseizoen 2022/2023 zit erop. Tijdens de laatste training van Udiros Outdoor is de ontlading voelbaar. De survivallers rennen met bekers water onder de uitdagende hindernissen door om hun teamgenoten, die als apen in de touwen hangen, nat te gooien. Dan moet ook trainer Ydo de Vries eraan geloven. Hij neemt het voor lief. Er is een jaar lang hard getraind en er zijn mooie prestaties neergezet. Op het terrein van Udiros Outdoor in Nieuwehorne praat ik met Thygo de Vries, de vijftienjarige zoon van de trainer. Thygo de Vries mag zich én Nederlands Kampioen survivallen én klassementswinnaar in de leeftijdscategorie 12-14 jaar noemen.

Vijftien jaar en kampioen in de categorie 12-14 jaar? “Ik ben nu vijftien, maar de peildatum ligt aan het begin van het seizoen en toen was ik nog veertien”, legt Thygo uit. Volgend jaar doe ik mee in de categorie 15-17 jaar. In die categorie gaan we over obstakels van vier meter hoog; nu was dat twee en een halve meter. Dan zijn er ook meer combinaties, dus het wordt echt wel zwaarder. Maar hier train ik nu al op. Twee keer in de week doe ik survivaltraining en twee keer in de week een hardlooptraining. Mijn kracht is dat ik na een hindernis goed op hetzelfde tempo door kan lopen.”

WINNAARSMENTALITEIT

Thygo: “ik heb een goede techniek. Het voordeel daarvan is dat je minder kracht verliest bij de hindernissen.” Die goede techniek, en zijn constante loopvermogen zorgen ervoor dat Thygo dit seizoen (bijna) ongeslagen bleef. “Voor het eindklassement rekenen ze je beste zeven wedstrijden. Zelf heb ik er elf meegedaan. Twee daarvan heb ik niet gewonnen, de rest wel. Waaronder dus ook de run die als Nederlands Kampioenschap was aangemerkt.”

Thygo heeft een absolute winnaarsmentaliteit. Het is dan ook het eerste wat hij noemt als ik hem vraag wat voor hem het mooiste is aan de sport. Maar er is meer dan winnen. “Het plezier maken en genieten van de run vind ik mooi. Ik heb niet per se een specifieke hindernis waar ik bij een run naar uitkijk, of die voor mij een echte uitdaging is.” Uitdagend zijn wél ‘de elementen’, meent Thygo. “Het mooie van deze sport is dat het in elk seizoen kan. In de winter heb je te maken met extra kou. Koude handen, hoe ga je daar mee om? En in de zomer heb je de hitte en hoe je daar het beste mee om kan gaan.” Het verschilt

per persoon wat je het meest ligt, volgens hem. De ontberingen in de zomer of juist de barre omstandigheden in de winter. Als ik Thygo vraag naar runs die hem het meest bijgebleven zijn, waren dit de runs in Dinxperlo en Kootstertille. “Bij die runs lag er sneeuw en was het koud. In Kootstertille zat ik in de eerste startgroep; overal lag nog sneeuw op de balken.” Dromerig zegt hij: “Dat was mooi!”

JEZELF OVERWINNEN

Trainer én vader Ydo de Vries vertelt over de survivalruns: “Het is een veelzijdige sport. Als trainers hanteren we de CLUSK methode: coördinatie, lenigheid, uithoudingsvermogen, snelheid en kracht; vijf dingen die in een training moeten zitten. Bij survivallen zit dit er allemaal in. Dat is het fysieke deel. Het is ook een mentale sport. We trainen altijd, behalve bij onweer. Dus of het nu dertig graden is of min tien, we trainen.” Ook nu komen de elemen-

ten ter sprake. “Je leert je grenzen kennen en je zult merken dat die opschuiven. Grenzen zijn voor iedereen weer anders. Waar Thygo een run wil winnen, kan het voor een ander een overwinning zijn om überhaupt te finishen. Dat maakt het een hele complete, veelzijdige sport. Hier zit ook het teamelement. Je deelt veel in trainingen, kent elkaar en weet wat ieders overwinning is.”

Je grens aangeven is iets wat vooral kinderen goed kunnen, meent Ydo de Vries. “Kinderen vanaf zeven jaar kunnen al meetrainen. Wat we bij kinderen zien is dat een kind wat hij of zij niet durft ook niet doet. Als je het een kind zelf laat ontdekken, dan gaat het kind het doen. In zijn eigen tempo. Dat maakt het een hele veilige sport. Daarbij beginnen we natuurlijk met de technieken aanleren, mogen ze niet op de hoogste

hindernissen, gelden er regels en maken we afspraken met elkaar.”

TROTSE VADER

Hoe is het voor Ydo de Vries om om trainer én vader te zijn van Thygo. “Ik ben clubtrainer bij Udiros Outdoor, maar Thygo is ook mijn zoon. Bij een run ben ik dan ook net iets meer betrokken bij Thygo dan bij anderen. Net als andere ouders vind ik het ook leuk om mee te fietsen met de run. Als vader. Net zoals ik bij korfbal langs de lijn stond.”

“In Kootstertille zat ik in de eerste startgroep, overal lag nog sneeuw op de balken; dat was mooi!”

Ontberingen tijdens de mooiste run van het seizoen in Kootstertille, maart 2023 (foto: Harrie Posthumus).

Geconcentreerd tijdens de survivalrun in Dronten, juni ‘23.

Concepttestament niet rechtsgeldig

Vaak vragen mensen bij een bespreking van een testament of een concepttestament ook rechtsgeldig is. Een terechte vraag, want tussen het bespreken en het tekenen van het testament kan soms enige tijd zitten. Er zal dan maar net iets gebeuren waardoor het testament niet meer getekend kan worden. Onlangs kwam dezelfde vraag in de Tweede Kamer aan de orde naar aanleiding van een uitspraak van de rechtbank in Amsterdam.

Een erflater is zonder testament overleden. Er is wel een concepttestament opgesteld, maar volgens de rechtbank kunnen hieraan geen rechten worden ontleend. Naar aanleiding van deze uitspraak heeft een aantal mensen een petitie aangeboden aan de Tweede Kamer waarin wordt bepleit dat ook aan een concepttestament rechten kunnen worden ontleend. Vervolgens zijn vanuit de Tweede Kamer vragen gesteld aan de minister voor Rechtsbescherming.

Thans heeft de minister in zijn beantwoording aangegeven dat hij vasthoudt aan de huidige vormvoorschriften van een testament. Voor de rechtsgeldigheid van een testament moet deze door de erflater getekend zijn bij de notaris. Zonder handtekening is een concepttestament dus niet rechtsgeldig.

De minister benadrukt dat de ondertekening door de erflater belangrijk is voor de rechtszekerheid en voor de bescherming van de erflater. Voordat het testament de notaris passeert, kunnen een of meer concepttestamenten zijn opgesteld. De erflater kan zich hierop bezinnen; hij kan die eventueel met derden bespreken en (laten) aanpassen. Voorafgaand aan het passeren van de akte doet de notaris mededeling van de zakelijke inhoud van de akte en geeft hij daarop nog een toelichting.

“De tussenkomst van de notaris waarborgt de vrije wilsvorming door de erflater bij het definitief vaststellen van zijn uiterste wil”, aldus de minister. Zolang de akte niet is ondertekend en er alleen een concepttestament bestaat, kan niet met zekerheid worden gezegd dat de uiterste wil van de erflater overeenstemt met het concept op het moment van diens overlijden.

De ondertekening van de uiterste wil door de erflater ten overstaan van de notaris biedt zo een belangrijke waarborg dat hetgeen in de akte is opgenomen de ware wil van de erflater weergeeft. Zolang deze ondertekening niet heeft plaatsgevonden en alleen een concept van een testament bestaat, bestaat er geen zekerheid dat de uiterste wil van de erflater overeenstemt met het concept op het moment van diens overlijden. Juist bij een uiterste wil is deze rechtszekerheid van groot belang, omdat de uiterste wil pas werking krijgt op het moment dat de erflater is overleden.

Regel een testament tijdig bij de notaris. Neem contact met ons op of kom langs op ons kosteloos inloopspreekuur. Een vrijblijvend informatief gesprek is uiteraard ook mogelijk.

www.notarissavenije.nl

Kosteloos inloopspreekuur:

iedere donderdagochtend tussen 10:00 en 12:00 uur.

Mr. Bert Tjaarda, notaris

door Mr. Bert Tjaarda, notaris

Zaterdag 5 augustus gaat er een van de zomerse topevenementen in Fryslân van start: het SKS skûtsjesilen. Op elf wedstrijddagen in twee weken zullen veertien schippers en bemanningen weer een spannende strijd uitvechten wie de kampioenstitel gaat opeisen. In deze GrootHeerenveen aandacht voor de thuis-skûtsjes en -schippers, die er beiden de laatste jaren een beetje tegen aanhangen. Sietse Brouwer van de ‘Gerben van Manen’ uit Heerenveen en Pieter Meeter van de ‘Eildert Sietez’ uit Akkrum haalden wel het erepodium of stonden er net naast, maar konden allebei - in tegenstelling tot hun vadersnog nooit de kampioenswimpel in de mast hijsen.

PIETER MEETER AKKRUM

Pieter Meeter, de Akkrumer schipper had vorig jaar “een rotseizoen”: twaalfde in de competitie. Hij mocht namelijk niet zijn normale zeil gebruiken, omdat dat niet aan de formule voldeed en als er een stuk afgesneden werd, zou het niet meer aan het vereiste silhouet voldoen. Dus moest hij (grommend) zeilen met een doekje uit 2011. En dat had niet meer de trekkracht van weleer. Dit jaar heeft hij daarom noodgedwongen een nieuw zeil laten maken, waarbij hij dik zes vierkante meter heeft moeten inleveren ten opzichte van zijn topjaren. “En als je dan weet, dat andere skûtsjes hun schip hebben laten veranderen waardoor ze meer zeildoek kunnen krijgen volgens de SKS-formule, dan hebben we natuurlijk geen kans meer.”

‘VERKLOST’

Het heeft zelfs wat invloed op zijn lol aan skûtsjesilen. Zuchtend: ”Hadden ze maar naar mij geluisterd.” Hij vindt het doodzonde dat in de afgelopen vijftien jaar dat hij schipper is, de formule waar de skûtsjes aan moeten voldoen al vier keer is veranderd. De skûtsjes zijn steeds weer ‘verklost’. “Dat hoeft toch niet bij dit traditionele spelletje.” Hij heeft nu weer gezien dat Grou en Drachten grotere tuigen hebben en daarop denderden in de voorwedstrijden. “Dat betekent dat wij ook weer in de spaarpot moeten gaan kijken.”

Toch won Pieter Meeter ook een voorwedstrijdje. “Ja, een nieuw zeil is altijd beter. Je PK’s komen uit het model, en dan gaat de snelheid omhoog.”

Verder is er niets veranderd aan het Akkrumer schip. Ook de bemanning bleef ongeveer gelijk. Alleen zijn adviseur Tom Otten gaat niet meer mee. “Spijtig,” zegt Meeter, “want samen sparren met je uitkijk geeft meer zekerheden.” Eigenlijk is hij dus in dubbele zin heel benieuwd hoe het nu allemaal zal gaan lopen. Want in Grou is Meeters lol echt wel terug. Sterker, die is dan weer veranderd in verwoestende strijdlust.

SIETSE BROUWER HEERENVEEN

“Ik hoopje op in moai kampioenskip”

Zonder dat ze er met elkaar over hebben gesproken is Sietse Brouwer het eens met Pieter Meeter. “Wat zonde, dat we steeds weer ‘moeten’ investeren in het verbouwen van skûtsjes en ze dan ook opnieuw moeten optuigen.” Zijn Heerenveense skûtsje werd in de coronatijd al aangepast aan de formule. De knik is er voor een deel weer uitgehaald, het nat oppervlak is daardoor vergroot, waardoor Heerenveen vorig jaar meer tuigage kon zetten. Navrant genoeg werd Sietse Brouwer er vierde mee in het eindklassement, na vóór de corona drie keer als tweede te zijn geëindigd. Het ‘nieuwe’ schip moest dus wennen. En: “Dat komt ek om’t de skippen hieltyd tichter by elkoar sitte, en allegear better wurde.”

Toch keken andere skûtsjesilers naar de vergroting van het tuig. En gingen dit jaar aan de slag. Investeren en verbouwen van skûtsjes is, benadrukt Brouwer, een eigen keuze. Hij keek om zich heen en zag in de voorwedstrijd bij Stavoren bijvoorbeeld zijn grootste concurrent van de afgelopen jaren, het Grouster skûtsje, naar voren varen en winnen. “’Wat stiet dêr in pôle doek op’, tocht ik. Mar miskien krijt hy it wol dreger at it hurder waait. Hy moat no ek alles wer útfine.”

IN RISIKOOTSJE NIMME

Heerenveen heeft nu het voordeel dat ze dat vorig jaar al hebben uitgevonden. De tuigage is gelijk gebleven. Niets is veranderd. Hooguit dat er vijf nieuwe bemanningsleden moesten worden gevonden. “Dy ha we fûn, mar we moasten wer opnij begjinne, om de routine der wer yn te krijen”, zegt Brouwer. Dat laat onverlet dat hij er weer heel veel zin in heeft. Brouwer hoopt op een mooi kampioenschap in twee fantastisch spannende weken. “De snelheid sit echt wol yn it skip. At we goed starte, kin we foaryn sile.” Kampioen? “Tsja, je wurde kampioen at je de minste fouten meitsje. En je moat sa no en dan dochs in risikootsje nimme. It nivo fan alle fjirtjin skippen is heech. Je moat de kop der goed byhâlde. En dat sille we besykje.”

“Benieuwd hoe het zit”

FOTO: DENNIS STOELWINDER

FOTO: SKUTSJEMEETER.NL

X-FITTT GLI

Vergoed afvallen voorgoed afvallen

Als eerste in Fryslân lanceert Fitnessclub Heerenveen volgende maand X-FiTTT GLI, waarbij de laatste drie letters staan voor ‘Gecombineerde Leefstijl Interventie’. Dit betekent dat je niet alleen op dieet gaat, meer beweegt of werkt aan motivatie maar een combinatie van dat alles. In één pakket waarbij de verschillende onderdelen elkaar versterken. Het programma duurt twee jaar, met het accent op het eerste jaar: het veranderen van de leefstijl. Het tweede jaar is gericht op voorkoming van het jojo-effect. De letters TTT in FiTTT staan voor training, transformatie en timing.

“X-FiTTT GLI wordt vergoed vanuit de basisverzekering, zonder eigen risico en is voor iedereen vanaf 16 jaar met een BMI hoger dan 25. Het enige dat je nodig hebt is een verwijzing van de huisarts én een abonnement bij Fitnessclub Heerenveen want dat zit er niet bij inbegrepen”, zegt Jan Willem Monhemius van Fitnessclub Heerenveen. “Daar zit nog wel een uitdaging, want juist bij de lagere inkomens vind je meer mensen met overgewicht. Die zouden moeite kunnen hebben met betalen, maar daar zijn binnen de gemeente regelingen voor. Mensen kunnen zich daarvoor in verbinding stellen met de meitinker in hun wijk.”

PREVENTIEF

GLI is nog een redelijk jong fenomeen, maar heeft bewezen uiterst doelmatig te zijn. Dat is ook de reden dat niet langer slechts een paar mensen uit een huisartsenpraktijk in aanmerking komen, maar iedereen met een BMI boven de 25. Jan Willem: “Er is bewezen dat het effectief is en kostenbesparend is voor de gezondheidszorg: preventief zorgen dat mensen niet chronisch ziek worden. Dat gebeurt nog bijna niet in Nederland. We hebben het maar over gezondheidszorg, maar eigenlijk is het ziektezorg. X-FiTTT GLI is het eerste echte hele serieuze project waar we van ziektezorg naar gezondheidszorg gaan. Als je een BMI hebt van 30, ben je misschien helemaal nog niet ziek, maar we weten uit ervaring dat als je ouder wordt, dit wel gaat gebeuren. Op het moment dat je daar preventief iets aan kan doen, kun je dat waarschijnlijk voorkomen.”

eGym vervangt gewichten

Voor mensen die mee gaan doen aan X-FiTTT GLI staan in een aparte ruimte in een grote cirkel intelligente, professionele beweegapparaten opgesteld. Deze zogenaamde eGymtoestellen zorgen met een elektrische motor voor weerstand en passen zich dynamisch aan de kracht van de deelnemer aan. De eerste keer dat die deelnemer komt, wordt er een persoonlijk trainingsschema opgesteld, dat na elke zes sessies wordt geëvalueerd en bijgesteld. Dit gebeurt volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten waarbij elk apparaat precies wordt ingesteld op basis van de mogelijkheden, wensen en doelstellingen van de gebruiker.

COACHING NOODZAKELIJK

Jan Willem Monhemius: “Vaak denken mensen dat ze afvallen als ze twee keer in de week gaan sporten. Helaas, van sporten val je niet af, tenzij je dat meerdere uren per dag doet. Van sporten word je wél fit; je wordt er gezonder van en je krijgt meer energie. Daarnaast moet je veel bewegen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Jan Willem Monhemius:”We organiseren ook groepslessen voor de deelnemers, zodat ze samen kunnen sporten en steun hebben aan elkaar.”

Daar hebben de meeste mensen coaching bij nodig. Dat is bij voeding ook zo. De meeste mensen weten wel hoe het in elkaar zit met gezonde voeding, maar zie dat maar eens consequent in je levensstijl toe te passen. Dat vergt

Leefstijlcoach en gezondheidsmanager

X-FiTTT GLI gaat 7 augustus van start. Speciaal voor dit doel is een leefstijlcoach aangetrokken in de persoon van Gijs Stegink uit Meppel.

Gijs Stegink (51) is van oorsprong fysiotherapeut, maar heeft zich intussen ontwikkeld tot leefstijlcoach en gezondheidsmanager. Stegink is enthousiast wielrenner, klimmer en buitenbeweger. Hij is Instructeur op het gebied van klimmen en wielrennen, liefst met beginners. Zijn doel is om mensen te inspireren en motiveren gezond(er) gedrag te vertonen dat bij hen past.

“Ik ga voor de kleinste stap met groot resultaat”, aldus Gijs Stegink. Zijn motto voor zijn leefstijl-coaching is: ‘Samen werken aan de beste versie van jezelf.’ De komende weken is Gijs nog in de Alpen, waar hij huttentochten begeleidt en ook daar geldt dat je alleen maar boven komt met kleine stapjes…

meer dan er alleen wat basiskennis van te hebben.

Met X-FiTTT GLI richten we ons op een nieuwe groep: mensen die nog niet of al een tijd niet aan het sporten zijn. Die willen we energie geven, fitter en gezonder laten worden. We garanderen dat er in tien weken tien jaar van je biologische leeftijd af gaat. Als je start met de X-FiTTT GLI, dan begin je op de eGym toestellen (zie kader – red.) maar we organiseren ook groepslessen voor de deelnemers, zodat ze samen kunnen sporten en steun hebben aan elkaar.”

Op de website x-fittt.nl vind je alle informatie en kun je je (vrijblijvend) aanmelden. De Fitnessclub Heerenveen bevindt zich aan de Opslach 5 in Heerenveen.

Meteen van start

De volgende keer dat de deelnemer komt, maakt elk apparaat contact met de polsband en stelt het automatisch de voorkeuren in. Monhemius: “En doordat iedere deelnemer precies even lang oefent op elk apparaat, draai je snel door naar de volgende beweegoefening. Je hoeft dus nooit te wachten tot een toestel vrijkomt. Word je door je training sterker, dan past het eGym-systeem automatisch de weerstand aan. Zo blijft elke training een uitdaging en heb je snel en veilig goede resultaten.”

Wedatgaranderen er in tien weken tien jaar van je biologische afleeftijd gaat”

Gijs Stegink

DE FEANRUN

vier Engelse mijlen hardlopen door Heerenveen

Op zondagmiddag 17 september rennen honderden sportievelingen vanuit het centrum in Heerenveen naar sportpark Skoatterwâld, en dan dwars dóór het Abe Lenstra Stadion, over de Burgemeester Falkenaweg via de Dracht terug naar de Oude Koemarkt. De Feanrun, een hardlooptraject over vier Engelse mijlen – 6,4 kilometer - door Heerenveen. Geliefd onderdeel van deze hardloopwedstrijd is de Bedrijvenrun. Daarin strijden teams van bedrijven, verenigingen en vriendenclubs om de eerste plaats. De prestaties en het plezier van het hardlopen smeden een sterkere band.

We spreken ruim voor de zesde editie van de Feanrun met Sietse van der Mei, een van de drijvende krachten achter het evenement. Van der Mei is met Atletiekvereninging (AV) Heerenveen verantwoordelijk voor het parcours. Hij is ook de wedstrijdleider tijdens het evenement. “Rennen is heerlijk”, vindt Van der Mei, die zelf een fanatiek hardloper is.

JEUGDFONDS SPORT EN CULTUUR

Sietse van der Mei lanceerde het plan voor de loop die in 2015 voor het eerst plaatsvond. “Ik had al een soort draaiboek liggen, want ik had al meerdere loopevenementen georganiseerd. Toen ik werd benaderd door Rinse Bleeker, destijds directeur van Sportstad Heerenveen, kwamen we al snel tot een concreet plan. Hij was lid van Serviceclub Kiwanis, dat zich op initiatieven en goede doelen voor met name kinderen richt. Dat plan voor de Feanrun hebben we vanaf 2015 samen met Kiwanis drie edities georganiseerd, sindsdien doen we dat vanuit de stichting Feanrun.”

Daniël Hooghiemstra bewaakt vanuit de stichting Feanrun en vanuit promotie-

vereniging Regio Heerenveen ’n Gouden Plak de verbinding tussen bestuur en uitvoerders, terwijl de lokale horeca voor het entertainment in het centrum zorgt. De opbrengst van de Feanrun gaat naar het Jeugdfonds Sport en Cultuur met regio Heerenveen als bestemming. Het Jeugdfonds Sport en Cultuur geeft kinderen en jongeren uit financieel zwakke gezinnen de kans om mee te doen aan de samenleving, onder andere met sporten.

TRAININGSSCHEMA VAN

ACHT WEKEN

Stichting Feanrun dient ook nog een nevendoel: het Sportstad-gebied verbinden met Heerenveen-centrum. Omdat het verkeerstechnisch lastig bleek om louter door de plaats te hollen, zijn uiteindelijk alleen start en finish in het centrum. Het parcours gaat nu onder de A32 door en rond de sportvelden van Skoatterwâld.

Vanwege de coronabeperkingen is de Feanrum drie jaar lang niet doorgegaan, dus van Sietse mag het nu wel stormlopen: “Sinds februari zijn we met de voorbereidingen bezig en nu komen de aanmeldingen op gang. De meeste inschrijvingen komen vaak in de laatste weken. Het aantal individuele lopers is moeilijk voorspelbaar, maar ik hoop op zeker vijfhonderd tot zeshonderd deelnemers. Kijk, recreatieve lopers doen eerst de training om te ervaren of ze het aan kunnen; wedstrijdlopers bekijken het per moment.” Aan de Feanrun

mag je vanaf je twaalfde meedoen. Sietse heeft verantwoorde trainingsschema’s voor zowel beginners als gevorderden opgesteld, van acht weken elk. “Niemand hoeft onvoorbereid op weg te gaan.”

BEDRIJVENRUN EN AFTERPARTY

Inschrijvingen voor de Bedrijvenrun werken weer anders, weet Sietse van der Mei. “Deelname is snel toegezegd, maar intern gaan ze zelf nog een robbertje steggelen welke mensen er meedoen.” Het parcours is hetzelfde, maar teams krijgen een VIP-behandeling. Bedrukte team T-shirts, een sportieve verrassingsact in het centrum, en gezellige hapjes en drankjes bij de afterparty. Sietse: “Teams hebben hun eigen competitie. Welke club is het best? Werkgevers zoals ziekenhuis Tjongerschans en de gemeente Heerenveen tekenen vast wel weer in, maar we rekenen ook op grote bedrijven als A-Ware, Ausnutria en Basf. Voor hen gaat het om teambuil ding. Uiteraard is het CIOS van de partij, de opleiding voor sportleiders. En uiteenlopende vriendenclubs schrijven in: kookclubs, buurtverenigin gen, sportclubs, raadsfracties… Iedereen is welkom. Bij hen gaat het vooral om de lol van samen presteren, denk ik.”

SPORTSCHOEN-PODOLOGIE

Sietse van der Mei was al voorzitter en trainer bij AV Heerenveen en is sinds kort AOW-gerechtigd. Maar hij is zo verslingerd geraakt aan hardlopen dat hij er niet over piekert om te stoppen. Hij heeft van zijn hobby zijn werk gemaakt en heeft al 21 jaar via zijn bedrijf Lopers Company de leukste contacten. “Ik rolde in de organisatie en blijf zo bij in het vak. Ik zie er op toe dat alles aan de regels van de Atletiek Unie voldoet. Intussen train ik mensen en uiteraard doe ik zelf nog altijd mee: van baanen wegatletiek tot triatlon en de loopcross ‘s winters.” Vanwege versleten knieën holt hij zelf niet meer dagen achtereen. Met een knipoog besluit hij: “Maar dan moet ik het over sportschoen-podologie hebben en dat is weer een hoofdstuk apart.”

Aanmelden voor de Feanrun www.ngoudenplak.nl/fean-

Sietse van der Mei: “Rennen is heerlijk.”

“Intern een robbertje steggelen welke mensen meedoen”

LEERLINGEN OBS EKKE DE HAAN

WONNEN CHALLENGE MET

OPEN DAG VOOR KINDEREN IN DE GREIDEN

“We waren allemaal een beetje in shock”

Supertrots zijn Aron, Lotte en Melvin uit groep 7 van de openbare basisschool Ekke de Haan in Heerenveen.

Zij hadden het beste idee om voor verbinding en kansengelijkheid te zorgen in de wijk De Greiden. Het drietal won een challenge waar leerlingen van de vijf basisscholen, het Kei-college, het Bornego college en drie kinderopvanglocaties in de wijk aan mee mochten doen.

Het thema van de challenge was: hoe kunnen we zorgen dat er gelijke kansen zijn voor alle kinderen in De Greiden?

“Leerlingen van groep 5 tot en met 8 konden hun ideeën inbrengen”, vertelt Jelle van der Werf, de meester van groep 7. “Ik heb in de klas gevraagd wie het leuk vond om mee te doen. Vervolgens hebben we vier groepjes gevormd, en daarna heb ik hen vrijgelaten. De ideeën waarmee ze kwamen hebben we getoetst aan de criteria ‘duurzaam’ en ‘toegankelijk voor iedereen’. Daarnaast mocht het niet te veel geld kosten om het idee uit te voeren. Nadat de ideeën aan alle criteria voldeden hebben we samen een PowerPointpresentatie gemaakt.”

IEDEREEN MAG MEEDOEN

Lotte vormde samen met klasgenoten Melvin en Aron een groepje. De elfjarige

leerlinge kwam met het winnende idee. “Ik wilde iets groots, zodat iedereen wat leuks te doen heeft. Toen dacht ik aan een open dag, en daarna hebben we dingen bedacht die we konden doen. Iedereen mag meedoen. Als jij wilt voetballen, mag je gewoon meedoen. Iedereen kan elkaar helpen. Wij kunnen bijvoorbeeld jongere kinderen helpen. En iedereen mag komen, van jong tot oud. Ook hebben we de plek voor de open dag bedacht: speeltuin De Greiden.”

Het drietal vult elkaar enthousiast aan, als het over de activiteiten op de open dag gaat.

Aron (11): “We gaan voetballen en basketballen op het veldje bij de speeltuin. Het is voor alle kinderen van de basisscholen in De Greiden, voor het Kei-college en de Kinderopvang van Kinderwoud.”

“Iedereen kan zich laten schminken en we hebben ook happy stones. Je mag zelf weten wat je op de stenen verft. Misschien iets met ‘happy’”, zegt Melvin (10). Lotte: “En je mag zelf bepalen of je de geverfde stenen mee naar huis neemt of dat je ze ergens neerlegt, zodat iemand anders ze kan vinden en er blij van wordt.”

PRESENTATIE VOOR

HONDERDVIJFTIG MENSEN

Het idee voor de open dag was geboren en de PowerPointpresentatie was gemaakt. Hoe ging het verder? Lotte: “In oktober vorig jaar hebben we ons idee ingediend. Daarna gingen we naar het Rinkelbomtheater en moest iedereen die een idee had op het podium komen. Met een microfoon en een digibord met de presentatie erop hebben we ons idee aan de zaal met honderdvijftig mensen verteld.” Melvin: “Na de presentatie was er een lunch; we kregen soep en broodjes. Daarna moesten we weer zitten en wachten op de prijsuitreiking. Er waren acht ideeën gepresenteerd en er was een jury die bepaalde wie had gewonnen. Na een tijd wachten hoorden wij: ‘Het beste idee is: ‘Open dag De Greiden’. We dachten: ‘Hè, hebben wij gewonnen?’ We waren al-

Muziekles in de klas

De tweede prijs was voor een idee van De Roerganger en Het Kompas. Dat was muziekles in de klas voor groep 4 van alle scholen in De Greiden. Dat plan wordt óók uitgevoerd. De muziekles wordt onder schooltijd gegeven, zodat ieder kind op school met muziek in aanraking komt. Enkele andere ideeën waren: hutten bouwen, een escaperoom en een bingo.

lemaal een beetje in shock. Aron geloofde het niet. Hij bleef gewoon zitten toen we op het podium moesten.”

“Lotte zei tegen mij: ‘Aron, we hebben gewonnen. Kom mee. We moeten op het podium’”, vertelt Aron. “Ik kon het niet geloven en zei: ‘Hè? Waarom?’”

Lotte: “Toen we op het podium stonden moesten we een soort speech geven. En ze vroegen hoe het voelt om te winnen. Ik weet niet meer wat ik heb geantwoord.”

Het winnende drietal Aron (links), Melvin en Lotte

Groep 7 van OBS Ekke de Haan

Melvin: ”We kregen een beker en een bord waarop staat dat wij gewonnen hebben. Na de prijsuitreiking mochten we op de foto en toen moesten we nog een uur naar school.”

KLIMMEN EN SPRINGEN

Meester Jelle: “Ons idee was eerst om de open dag op de laatste dag voor de zomervakantie te doen, maar voor onze school is donderdag 20 juli de laatste schooldag en als je de volgende dag een sport- en speelmiddag houdt, zijn veel kinderen en volwassenen al op vakantie, daarom hadden we het op vrijdag 14 juli gepland.”

Afgelopen vrijdagmiddag was het eindelijk zo ver. Het winnende idee van Lotte, Aron en Melvin kwam tot leven in speeltuin De

caleidoscoopheerenveen.nl

Greiden, met een sport- en speelmiddag, waarbij voetbalclub Heerenveen en korfbalvereniging Dyna’75 clinics verzorgden. Met de Jump Freerun overwonnen de kinderen op een parcours allerlei hindernissen en obstakels. Het was klimmen en springen geblazen. Er waren professionele schminkers en de kinderen konden zich ook uitleven op een groot springkussen. Tussendoor konden zij - en ook hun (groot)ouders of verzorgers - drinken en wat lekkers verkrijgen bij de verschillende kraampjes. Het werd een gezellige middag; waarbij het plezier er vanaf spatte. En het mooiste is: er is budget om nóg enkele malen een dergelijk evenement te organiseren.

Gelijke kansen voor iedereen via Caleidoscoop

Op de open sport- en speelmiddagen in speeltuin De Greiden ontmoeten kinderen van verschillende scholen uit de wijk elkaar; ze zijn lekker sportief bezig in de buitenlucht en komen in aanraking met verschillende sporten. Als kinderen enthousiast zijn voor een sport, maar er is thuis geen geld om een sport te beoefenen, kan stichting Caleidoscoop hen in contact brengen met stichting Leergeld en wordt gekeken of er mogelijkheden zijn om financieel te helpen. Zo krijgt iedereen gelijke kansen.

JUROY ROSEMA, OPBOUWWERKER CALEIDOSCOOP WELZIJN

OPGROEIEN IN DE GREIDEN

Misschien herinner je je nog wel dat je als kind naar basketbal of voetbal ging. En dat je je energie kwijt kon en nieuwe vrienden maakte. Voor veel kinderen is het niet mogelijk om een sport te beoefenen of naar muziekles te gaan. Bijvoorbeeld omdat hun ouders geen tijd hebben of omdat er niet genoeg geld is. Bij Caleidoscoop vinden we dat alle kinderen meetellen en daarom zetten we ons in om kinderen gelijke kansen te geven.

Begin dit jaar kreeg ik de vraag als opbouwwerker of ik de uitvoering van het project ‘Opgroeien in De Greiden Buitengewoon Fijn’ wilde coördineren. Dat project gaat over gelijke kansen voor kinderen, dus ik was meteen enthousiast. Ik ging eerst in gesprek met leerkrachten en kinderen van de scholen en kinderopvang in de wijk. Al snel bleek dat veel kinderen niet de kans hadden om op bijvoorbeeld sport- of muziekles te gaan. Daar wilden we graag wat aan doen. Samen met ouders, scholen, kinderopvang, wijkbelang en verschillende verenigingen organiseerden we naschoolse activiteiten, themadagen en muzieklessen. Ook gaven we voorlichting over welke fondsen

er zijn om dit soort activiteiten te kunnen betalen.

De kinderen werkten actief mee en bedachten zelf ook leuke activiteiten. Iedereen deed waar hij of zij goed in was en eens te meer werd duidelijk dat we samen meer mogelijk kunnen maken. Mijn rol als opbouwwerker was om verbinding te maken tussen alle partijen en initiatieven, zodat ze elkaar kunnen versterken en de situatie positief kunnen veranderen. En als je dan na weken voorbereiding ziet dat kinderen nieuwe sporten en activiteiten kunnen proberen, ervaar ik weer hoe inspirerend en waardevol mijn werk is.

36e Friese Ballonfeesten

BRANDED CONTENT

BALLONKOORTS

VAN DE FAMILIE BETHLEHEM

“Hoogtepunt van onze zomer”

Susanne (18) en Marije (19) Bethlehem hadden op jonge leeftijd wel door dat vader Erwin ’s middags altijd een paar uur verdween tijdens de Friese Ballonfeesten, maar dat dat kwam omdat hun vader als ballonvaarder door Friesland vloog, wisten ze niet. Pas toen ze tijdens een vaart opstegen zonder extra begeleider viel het kwartje en vanaf dat moment begon het balletje te rollen. Samen met hun broer Jasper (22) groeiden ze op met luchtballonnen en ook dit jaar zijn ze van 26 t/m 30 juli van de partij om te genieten van de vaarten en gezelligheid.

“Al vanaf dat we ons kunnen herinneren, verblijven we de hele week tijdens de Friese Ballonfeesten op het terrein in Joure”, steekt Susanne van wal. “Op jonge leeftijd waren we van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat te vinden in de VIP-tent of renden we rondjes over het terrein. Daarnaast zaten we regelmatig in de draaimolen en aten we de hele dag door ijsjes en patat. Eigenlijk kwamen we alleen nog thuis om te slapen.”

VADER ALS BALLONVAARDER

Omdat ze de hele week verbleven bij de ballonfeesten, hadden Susanne en Marije wel door dat hun vader iets te maken had met de organisatie, toch wisten ze niet precies wat zijn functie was. “Destijds kregen we het aanbod om samen met onze broer een ballonvaart te maken. Voordat we opstegen vroeg Jasper dan ook verbaasd aan onze vader of hij diegene was die de ballon bestuurde. Nadat papa uitlegde dat hij ballonvaarder was, heeft hij de rest van de vlucht gelachen om het feit dat zijn eigen kinderen dat niet wisten.”

ECHT NIET OP GEREKEND

“Achteraf was het best logisch”, vult Marije lachend aan. “Het was namelijk altijd het geval dat we met zijn allen naar de ballonfeesten gingen en dat papa altijd op bepaalde tijdstippen verdween. Een paar uur later verscheen hij weet uit het niets en kreeg hij altijd positieve reacties van de mensen om ons heen. Dat hij in de tijd dat hij weg was gewoon een ballon aan het varen was, hadden we echt niet op gerekend.”

VEEL SPANNING

Erwin Bethlehem is al jarenlang actief in het bestuur en heeft dit jaar de rol van voorzitter op zich genomen. Marije: “Thuis heerst er altijd een soort spanning voorafgaand aan de ballonfeesten, omdat we nooit zeker weten of de ballonnen kunnen opstijgen. Ook de timing kan spannend zijn, vooral omdat er vaak

mensen meegaan die nog nooit eerder hebben gevaren en opeens spoorloos verdwenen lijken te zijn op het terrein. Of als het regent en we een geschikte landingsplek moeten vinden. Daarnaast moet er van tevoren veel worden geregeld. Van parkeerplaatsen tot activiteiten tijdens de ballonfeesten zelf, hij draagt veel verantwoordelijkheid tijdens deze periode. Het

is prachtig om te zien hoe druk hij bezig is en dat dat uiteindelijk resulteert in dat er veel bezoekers naar het evenement komen.”

BIJZONDERE HERINNERINGEN

De zussen kijken positief terug op het opgroeien tussen de ballonnen. Op warme zomeravonden waren ze op het dak van

“Het is prachtig om te zien hoe jonge kinderen vol verwondering naar de ballonnen kijken”

26 t/m 30 juli 2023

gratis entree!

WINACTIE!

Beleef het van boven, ga mee in de ballon!

Ga als passagier mee in de ballon en bewonder het prachtige Friese landschap, gekenmerkt door meren, bossen en landerijen.

Scan de QR-code, laat je gegevens achter en maak kans op een ballonvaart op zaterdag 29 juli a.s. tijdens de Friese Ballonfeesten.

De winactie loopt t/m 26 juli a.s. Alleen winnaars krijgt bericht op 27 juli a.s. Let op! Je moet wel minimaal 1 meter 30 zijn om van het uitzicht te genieten.

hun huis te vinden om de felgekleurde overkomende ballonnen af te strepen in de catalogus. Ook waren ze regelmatig in de lucht te vinden met hun vader, zowel gepland als ongepland. “Eén van mijn meest bijzondere herinneringen is dat het heel slecht weer was en dat er op het laatste moment meer gewicht nodig was om de ballon op te laten stijgen”, blikt Susanne terug. “Toen mijn vader op het laatste moment riep dat ik mee moest, werd ik in de mand getild en kwamen mijn tante, nichtjes, vader en ik compleet doorweekt terug. Dat zijn herinneringen waar we nu met een lach op terugkijken.”

HOOGTEPUNT VAN DE ZOMER

Nog steeds zijn Susanne en Marije jaarlijks te vinden op het feestterrein. “Nu we ouder zijn, werken we achter de bar en staan we bij de viplounge”, aldus Susanne. Marije vult aan: “Het is wel echt een hoogtepunt van onze zomer. Er hangt altijd een goede sfeer tijdens deze week; daarnaast is het gratis dus het is heel toegankelijk voor iedereen. Het is prachtig om te zien hoe jonge kinderen vol verwondering naar de ballonnen kijken. Van jong tot oud, luchtballonnen blijven gewoon ontzettend leuk. Vanaf het moment dat ze op de grond liggen tot het moment dat ze de

lucht in zweven, het blijft een bijzonder proces om mee te maken.”

VOLOP GENIETEN

Al met al kan de familie Bethlehem niet wachten tot 26 juli. “Deze periode is heel speciaal en we hebben altijd een nostalgisch gevoel zodra we het terrein oplopen”, benadrukt Marije. “Ik kijk enorm uit naar de gezelligheid en de feesten”, besluit Susanne. Elk jaar zijn er natuurlijk nieuwe activiteiten rondom de ballonnen, maar ik weet zeker dat we er weer volop van zullen genieten. Let’s go!”

Kijk voor het programma en meer informatie op de website!

FRIESEBALLONFEESTEN.NL

GRATIS ENTREE!

Cultuur uitgelicht

MUSEUM HEERENVEEN

Vier de zomer in Museum Heerenveen

Museum Heerenveen bruist deze zomer. Zowel voor kinderen als volwassenen is er veel te beleven. Zo kunnen bezoekers op zondag 23 juli en zondag 20 augustus persoonlijk in gesprek gaan met fotografe Reiny Bourgonje over haar indringende portretten, die nu te zien zijn in de tentoonstelling ‘Zie de mens’. Ook signeert zij dan haar boek, dat verkrijgbaar is in de museumwinkel. “Ik heb er veel zin in”, zegt Reiny Bourgonje. “Ik vind het heel leuk om bezoekers te ontmoeten en hun vragen te kunnen beantwoorden.”

Kinderen kunnen de tentoonstelling ‘Zie de mens’ ontdekken aan de hand van het vriendenboekje bij de tentoonstelling, dat verkrijgbaar is bij de balie van het museum. “Aan de hand van de informatie in het boekje moeten kinderen op zoek gaan naar de bijbehorende portretten”, legt Maaike Jacobs, medewerker educatie bij het museum, uit. “Zo leren ze niet alleen de personen op de portretten kennen, maar worden ze ook uitgedaagd om goed te kijken.” Ook kunnen kinderen zelf een pagina vullen en achterlaten in het museum, om zo hun ervaring te delen met andere bezoekers. Maaike Jacobs: “Zo ontstaat een vriendenboekje van het museum, als blijvende herinnering aan de tentoonstelling.”

REINY BOURGONJE – ZIE DE MENS // TOT EN MET 10 SEPTEMBER // TIJDENS OPENINGSUREN

POSTHUIS THEATER

Literatuurlezingen in het Posthuis

Het Posthuis Theater is méér dan een podium voor cabaret-, toneel- of muziekproducties. Het theater staat midden in de Heerenveense samenleving en schenkt ook aandacht aan andere sociaal- en cultureel-maatschappelijke instellingen in de regio. Komend seizoen biedt het Posthuis Theater ruimte aan de SLAH, de Stichting Literaire Activiteiten Heetrenveen, voor een zestal literatuurlezingen van bekende Nederlandse schrijvers.

Afgelopen seizoen waren Annejet van der Zijl, Geert Mak en David Van Reybroeck al te gast in het theater, op initiatief van Eduard Kuyt van boekhandel Binnert Overdiep. De samenwerking met de SLAH betekent een nóg intensievere plek voor literatuur in Heerenveen. De serie theaterlezingen start op woensdag 4 oktober met Kluun, pseudoniem van Raymond van de Klundert (1964, Tilburg). Kluuns schrijverscarrière begon twintig jaar geleden met zijn roman ‘Komt een vrouw bij de dokter’. Daarna volgden meer boeken die een afspiegeling zijn van zijn privéleven: ‘De weduwnaar’, ‘Help, ik heb mijn vrouw zwanger gemaakt’ en vorig jaar zijn nieuwste boek: ‘Help, ik heb een puber!’

POSTHUIS THEATER // FOK 78 // BEZOEKADRES: ACHTER DE KERK 2, HEERENVEEN // 0513 – 61 94 94 // POSTHUISTHEATER.NL

ATELIERS MAJEUR

Eerste editie Binnenste

Buiten Route in De Akkers

Op 1 juli jongstleden vond de eerste editie plaats van de ‘Binnenste Buiten Route’ in de wijk De Akkers in Heerenveen. Deze route zat boordevol culturele activiteiten en ontmoetingen. Het evenement is bedacht en georganiseerd door Natasja de Roo-Kalmeijer en Margriet Wiersma. De route werd geopend door wijkwethouder Gerrie Rozema.

Onder het motto ‘Van binnen naar buiten; de wijk zichtbaar maken en elkaar ontmoeten’ bood de route buurtbewoners de kans om elkaar (opnieuw) te ontmoeten én de kans om zichzelf zichtbaar te maken. Mooie gesprekken, jong en oud samen in de activiteit, je gezien en gehoord voelen. Dit zorgde voor verbinding onderling. Met een routekaart vol activiteiten voor en door de buurtbewoners, lokale sportverenigingen en cultuuraanbieders gingen de deelnemers op pad. Met een stempelkaart konden ze mooie prijzen winnen, aangeboden door lokale ondernemers. Er waren tevens optredens van lokale muzikanten en (muziek)verenigingen op de ontmoetingsplekken. Voor deze route werd nauw samengewerkt met het Wijkplatform De Akkers, Ateliers Majeur en Caleidoscoop. De route werd mede mogelijk gemaakt door Gemeente Heerenveen, Postcode Loterij Buurtfonds en lokale sponsoren.

WEEK VAN DE ONTMOETING

Tijdens de ‘Week van de Ontmoeting 2023’ is er een afterparty op donderdag 28 september om 19.30 uur in MFC De Akkers. Voor meer informatie en foto’s kun je terecht op www.binnenstebuiten.frl

ATELIERSMAJEUR.NL

BIBLIOTHEKEN MAR EN FEAN, HEERENVEEN

Hulp nodig bij het digitaal regelen van overheidszaken?

In de Bibliotheek vind je het ‘Informatiepunt Digitale Overheid’. Hier kun je gratis terecht met al je vragen over overheidszaken. Denk aan belastingen en toeslagen, werk of uitkering, AOW aanvragen, verkeersboetes betalen, inburgering, studiefinanciering, rijbewijs en nog veel meer. Stel je vraag aan een van onze medewerkers. We denken met je mee en geven je de informatie, zodat je verder kunt. Het Informatiepunt Digitale Overheid is voor iedereen toegankelijk. Ook als je geen lid van de Bibliotheek bent.

WIL JE ZELFSTANDIG AAN DE SLAG?

Bij de Bibliotheek bieden we ook allerlei cursussen aan. De cursus ‘Klik & Tik’ leert je omgaan met een computer, tablet en internet. De cursus ‘Digisterker’ leert je omgaan met de websites van de overheid.

DIGIDINGEN-DESK, INFORMATIEPUNT VOOR

JONGEREN

Ben je tussen de 14 en 21 jaar? Dan krijg je te maken met digitale zaken die je moet regelen bij verschillende organisaties. Denk aan het aanvragen van een DigiD, het

terugvragen van loonheffing van je bijbaan en het regelen van studiefinanciering. Op Digidingen-desk vind je alle informatie die je nodig hebt. Heb je hulp nodig, kom dan naar de Bibliotheek. Daar kunnen we je verder helpen.

Samen de schouders onder Feanomenaal UITfestival

OPENING CULTUREEL SEIZOEN VOL MUZIEK, DANS, VERHALEN, THEATER EN KUNST

Inmiddels is bij veel inwoners van Heerenveen wel bekend, dat de opening van het cultureel seizoen in september een gezamenlijk feest is onder de naam ‘Heerenveens UITfestival’. Dit jaar vindt de opening van bet cultureel seizoen plaats in het derde weekend van september, en het wordt met elkaar een ‘Feanomenaal Heerenveens UITfestival’, vol muziek, dans, verhalen, theater en beeldende kunst. Tegelijkertijd is er datzelfde weekend ook nog de gezellige Turfstekersmarkt en de sportieve Feanrun.

De vier culturele instellingen in Heerenveen – het Posthuis Theater, Ateliers Majeur, het Heerenveen Museum en Bibliotheken Mar en Fean – hebben dit jaar meer dan ooit eensgezind de handen ineengeslagen om liefhebbers van muziek, dans, theater en verhalen een bruisend openingsfeest van het Heerenveens cultureel seizoen te geven. Onder de overkoepelende naam ‘Feanomenaal’ zetten de vier cultuurpartners gezamenlijk de schouders eronder om een programma te bieden voor jong en oud, vol creativiteit. Alle culturele activiteiten in dit festival zijn gratis toegankelijk.

GROEVEN UIT HEERENVEEN

De muzikale aftrap van dit feanomenale openingsweekend is op vrijdagavond 15 september in het Amelius van Oenemaparkje tegenover het Posthuis Theater, ook wel het Parkje Achter de kerk genoemd. Hier treden achtereenvolgens vier bands op onder de noemer ‘Groeven uit Heerenveen 2023’. Alle vier bands hebben een connectie met het dorp. Te zien zijn het Mighty Small 4-tet, daarna Kwik, Kwek en Kuif, dan LOE en tot slot coverband BeautyKees. Wie zin heeft in een vrolijk muzikaal feestje op een sfeervolle locatie, kan hier volop genieten.

PARIJSE SFEREN EN HET

HEERENVEEN-GEVOEL

Zaterdag 16 september kan het publiek zich in deze editie van het UITfestival in Parijse sferen wanen. De Overkluizing lijkt dan op een soort Montmartre. Je kunt een karikatuur laten maken door een

tekenaar en er klinken nostalgische Franse chansons uit de luidsprekers. Verder is er straattheater in het centrum; kinderen kunnen knutselen, worden voorgelezen en kunnen experimenteren met toffe muziekinstrumenten; er wordt salsa gedanst in Franse sferen; er is een sfeervol, dromerig voorproefje van de tentoonstelling ‘Nevels’; en je kunt wijn komen proeven.

Het Heerenveen-gevoel wordt versterkt doordat er speciaal voor

deze gelegenheid vier nieuwe liedjes worden geschreven en gezongen, met als thema ‘Ús ferhaal’. De verhalen achter de liedjes werden door Sitta Bosman opgehaald bij verschillende inwoners van Heerenveen, die hun gevoelens voor het dorp met haar deelden. Sitta Bosman bewerkte de verhalen tot de liedjes ‘Reedride’, ‘Meiinoar’, ‘D’r op út’ en ‘Rollaterclub’. Het zijn stuk voor stuk unieke nummers die het Heerenveen-gevoel weerspiegelen. Zaterdag worden de liedjes in het parkje bij het Posthuis Theater ten gehore gebracht. Andere dans- en muziekpleinen staan die zaterdag op diverse plekken in het centrum: de Oude Koemarkt, het Gemeenteplein, en tussen de Sieversstraat en de Micnkelersstraat. Er treden diverse zangkoren op.

EXPERIMENTEREN EN CREËREN

De zaterdag begint om tien uur met een gezellig festivalontbijt. Gedurende de dag gebeurt er bijna te veel om op te noemen: er komen ‘Leenfriezen’ vertellen; er is een ‘kinderplein’ met een FabLab van de Friese Bibliotheken, waar kinderen - en ook volwassenenkunnen kennismaken en experi-

menteren met nieuwe technische snufjes, zoals de 3D-printer. Je kunt een lichtgevende 3D-led-ketting maken, en kennis maken met de lasercutter en de programmeertaal van bijvoorbeeld micro:bit.

KUNSTROUTE EN FEANRUN

Zaterdag is ook de dag van de jaarlijkse Turfstekersmarkt – met meer dan honderd kramen en zaterdag en zondag kun je ook de ‘Kunstroute Heerenveen’ doen. Kunstenaars in de regio openen twee dagen lang hun ateliers voor deze kunstroute.

Zondag 17 september is ook de sportieve afsluiter van dit ‘feanomenale’ weekend, met de zesde Feanrun, een loop over vier Engelse mijlen (6,4 kilometer) door Heerenveen. De start van de Feanrun is bij het Posthuis Theater; de finish is in het centrum. De

Feanrun wordt georganiseerd in samenwerking met AV Heerenveen, gemeente Heerenveen en Regio Heerenveen ’n Gouden Plak. Zoals ieder jaar gaat de opbrengst van het evenement naar een goed doel. Dit jaar is de opbrengst van de Feanrun voor het Jeugdfonds Sport & Cultuur Friesland. Het Jeugdfonds Sport & Cultuur maakt het mogelijk dat kinderen en jongeren uit gezinnen met weinig geld kunnen deelnemen aan activiteiten op het gebied van sport en cultuur.

VERRASSEN, VERBAZEN EN VERBINDEN

Met al deze activiteiten en belevenissen hebben de samenstellers van dit UITfestival één gezamenlijk doel. Ze willen mensen samenbrengen en ze trakteren op een gezellig, magisch, memorabel weekend waar van alles valt te beleven voor jong en oud. Een festijn waar iedereen een opgetogen gevoel aan overhoudt. Als feestelijk einde van een mooie zomer, maar ook om iedereen te verrassen, te verbazen en te verbinden, op weg naar een nieuw cultureel seizoen. Voor meer informatie en het laatste nieuws kun je terecht op de website heerenveensuitfestival.nl.

het verhaal van Heerenveen

HET ONTSTAAN VAN DE

TSJONGERVALLEI

De ijstijden hebben een blijvende impact gehad op de aanblik van onze planeet. Aanhoudende sneeuwstormen en ijslagen van kilometers dik, die door het landschap schoven, zien we nu nog terug. De Tsjongervallei is uitgesleten door ijsgletsjers en lang geleden zijn er sporen van menselijke activiteit gevonden.

De Tsjongervallei ligt tussen Mildam en Makkinga en loopt ongeveer van dam (de middelste dam) tot dam (Prikkedam). Tijdens het Saalien (de voorlaatste ijstijd) 180.000 jaar geleden trok een gigantische gletsjer door het oerstroomdal van De Tsjonger. Heerenveen ligt tussen twee oerstroomdalen van de rivieren De Tsjonger en De Boarn (Boorne) in.

Vorming van het landschap

Ongeveer 10.000 jaar geleden eindigde het Weichselien (de laatste ijstijd) en staken er grote zandstormen op in Friesland. Tussen Oldeholtwolde en het Katlijker Schar raakte

De Tsjonger verstopt. Zij werd hier gedwongen om haar stroomrichting naar het noordwesten te veranderen. Bij Mildam hervatte zij weer de zuidwestelijke richting. De eerste menselijke activiteit in deze gebieden komen we tegen door een vondst van

een ruim 40.000 jaar oude vuistbijl bij Wijnjeterp. Vermoedelijk is deze in het bezit geweest van een neanderthaler.

Rendierenkamp bij Oldeholtwolde

De Tsjongercultuur is vernoemd naar belangrijke archeologische ontdekkingen bij Oostmeer tussen 1925 en 1942. Het wildaanbod bestond uit edelherten, wilde zwijnen, reeën en damherten die naar schatting zo’n 11000 tot 12000 jaar geleden werden bejaagd. Deze cultuur kwam men tegen van NoordFrankrijk tot Polen. In de jaren tachtig van de vorige eeuw vond men bewijs van een rendierkamp in de buurt van Oldeholtpade. Zo’n 11.500 jaar geleden zouden vier personen een aantal weken hebben gejaagd op rondtrekkende rendieren.

De hoge zandkop bij Oldeholtpade zou de jagers bescherming hebben geboden. De oever was stijl en de plek zou beschutting hebben geboden tegen de weerselementen. De Tsjongervallei was toen vrijwel boomloos en had een toendra-achtige vegetatie. Er werd een vuurhaard gevonden, bestaande uit een aantal platte zandstenen. Geschikt om vis of vlees op te braden. De stenen werden op brandend hout gelegd. Het vuur had een belangrijke functie. Het diende als lichtbron, voor warmte, bood bescherming tegen roofdieren en werd gebruikt om voedsel te koken.

Aan de noordkant van de vuurhaard werd een stapeltje stenen gevonden die zou kunnen zijn gebruikt bij het uitkoken van huiden. Aan de zuidoostelijke kant vond men een stapel stenen die in een hoefijzervorm lagen. Deze stenen zouden kunnen hebben gediend om vis op te drogen of om schoongemaakte huiden op te drogen. Voor deze activiteiten gebruikte men vuurstenen gereedschappen.

Zo zijn er in de omgeving van de Tsjongervallei ook vondsten gedaan uit latere tijden zoals een oude bijl van ongeveer 5000 jaar oud uit de trechterbekercultuur, het volk dat we vandaag de dag nog kennen als ‘de hunebedbouwers.’

Helaas zijn er geen foto’s beschikbaar van de vondsten die zijn gedaan tijdens het onderzoek. De Tsjongervallei ziet er nu heel anders uit dan in de tijden dat er hier rendierjagers rondliepen. Toch is een tochtje door de vallei echt aan te raden.

Voorbeelden van vuurstenen gereedschappen

Aan de gereedschappen die de rendierjagers gebruikten is te zien dat zij voorlopers waren van de Tsjongercultuur. De jagers die behoorden tot de Tsjongercultuur kregen te maken met een gevarieerder wildaanbod. Dit vroeg om gespecialiseerd en verfijnd gereedschap.

De getekende schrabbers op de foto zijn vondsten, gedaan door amateurarcheoloog Hendrik Jan Popping (1885-1950) en zijn team in de jaren dertig van de vorige eeuw. De tekeningen 1 tot en met 6 zijn voorbeelden van schrabbers die werden gebruikt om dierenhuiden schoon te maken. Figuur 6 is een dubbelschrabber, te zien aan de ‘afgevlakte’ zijden. De grote schrabbers van figuren 7 en 8 zijn aan een stuk hout of been bevestigd geweest.

‘Het verhaal van Heerenveen”is mogelijk gemaakt door:

Hier ongeveer begint de Tsjongervallei, bij de brug te Mildam. Vroeger meanderde De Tsjonger door de vallei. Ten behoeve van de turfvaart is De Tsjonger op veel plekken rechtgetrokken.

Tolbrug. Foto vanaf de tolbrug; De Tsjonger loopt hier verder richting de Prikkendam.

Deze sloot draagt bij aan het bijhouden van de waterhuishouding rondom De Tsjonger. Links een dijkje, aangelegd om te voorkomen dat de vallei onder water komt te staan.

Prikkedam. Dit monument markeert het einde van de Tsjongervallei, gezien vanuit Heerenveen. Het herinnert aan de turfvaart en boeren voor wie De Tsjonger een levensader is en was.

Platte zandsteen, geschikt om vis en vlees op te braden

MIDDAG IN HET TEKEN VAN TE VROEG OVERLEDEN COUTRYZANGER

Jim Reeves tribute in ‘t Haske Joure

Ondanks dat de wereldberoemde countryzanger Jim Reeves al op 40-jarige leeftijd het leven liet, laat zijn indrukwekkende stemgeluid nog steeds een stempel achter in de muziekwereld. Op zondag 20 augustus 2023 is zijn geboortedag precies honderd jaar geleden, een moment dat een aantal Jim Reeves fans niet onopgemerkt aan zich voorbij wil laten gaan. Om de zanger te eren en een moment stil te staan bij zijn prestaties, organiseren ze een Jim Reeves memorial tribute in ‘t Haske in Joure.

Jim Reeves-kenner Sjoerd van der Werf heeft al twaalf jaar het idee om de honderdste geboortedag van de zanger groot uit te pakken. In samenwerking met oud-DJ Will Vandersloot, zanger Hendrik Waringa en gospelkoor-leider Jan Peereboom laat hij zijn plan nu werkelijkheid worden. “We zijn allemaal fan van Jim Reeves”, aldus Sjoerd. “Al die jaren heb ik gewacht totdat deze datum in zicht komt.”

“DE STEM VAN REEVES

VALT NIET TE EVENAREN”

Hendrik Waringa neemt het uitzoeken van de nummers van Reeves voor zijn rekening. Hendrik Waringa is als zanger en gitarist al vanaf het begin van de jaren zestig actief. Hij is een van de oprichters van de countryband Early Bird. Samen met zijn kleinzoon Maurits zal hij zondagmiddag live een aantal nummers spelen. “De stem van Reeves valt niet te evenaren, dat vinden anderen misschien ook”, vervolgt Sjoerd. “Al heb ik wel een poging ondernomen”, vult Hendrik lachend aan. “We willen een groot gedeelte van de middag invullen met de echte muziek van Reeves.”

FAN IN HART EN NIEREN

Om de bijzondere gospelnummers van Reeves niet te vergeten, speelt ook Jan Peereboom een grote rol tijdens het eerbetoon.

“Toen er sprake van was dat Jim ook een hele serie gospelnum-

mers had uitgebracht, leek het mij leuk om Jan te vragen deze in zijn repertoire op te nemen”, vertelt Will. “Zelf was ik niet echt bezig met zijn honderdste geboortedag”, reageert Jan.

“Sjoerd is fan in hart en nieren en Hendrik heeft een reputatie als bandleider van Early Bird.” Vanwege deze reputatie en de nummers die hij maakte, werd Hendrik wel eens de Nederlandse Jim Reeves genoemd. “Zo zijn we met zijn allen in contact gekomen.”

“WE WILLEN GRAAG MENSEN AAN HET DANSEN KRIJGEN”

De heren hopen op een goede opkomst op zondag 20 augustus.

“We willen graag mensen aan het dansen krijgen en Hendrik en zijn band krijgen zeker mensen op de vloer”, legt Sjoerd lachend uit. “Het is gewoon belangrijk dat de bezoekers genieten.” “En daar gaan we alles aan doen”, reageert Will over zijn rol als discjockey en presentator. “Ik neem genoeg muziek mee. Zowel van Jim als andere prachtige ‘evergreens’ uit die tijd.”

ZACHTE, FLUWELEN EN DONKERBRUINE STEM

Wat bij alle vier de heren overeenkomt, is dat Jim Reeves op jonge leeftijd al indruk op hen maakte. Er is dan ook zeker sprake van nostalgie als Jan en Will terugblikken op de muziek die vroeger thuis gedraaid werd. De zanger kwam om bij een vliegtuigongeluk tijdens noodweer. Zijn vliegtuig stortte neer in de heuvels vlakbij Nashville in juli 1964.

“We willen deze bijzondere zanger onder de aandacht brengen en we vinden het belangrijk dat hij toch blijft leven op deze manier”, zegt Sjoerd. “Het is een bekende ar-

Gratis toegang

tiest geweest en na zijn overlijden in 1964 zijn er nog verschillende nummers uitgebracht.”

Hendrik: “We willen de zachte, fluwelen en donkerbruine stem die Reeves voorgebracht heeft in stand houden.”

Het bijwonen van de Jim Reeves memorial tribute op 20 augustus is volledig gratis. Met het live optreden van Hendrik Waringa, het gospelkoor van Jan Peereboom en herkenbare jaren 50/60-muziek van discjockey Will Vandersloot belooft het een bijzondere middag te worden. Hendrik: “We gaan er zeker wat van maken en we willen graag mensen een leuke middag bezorgen door onze muziek. Wij vinden het een geweldige zanger en het is machtig mooi om dit optreden te doen.”

V.l.n.r. Jan Peereboom, Will Vandersloot, Hendrik Waringa, Sjoerd van der Werf

Early Bird

5

FERHALEN ÚT IT HEITELÂN YN ÚS MEMMETAAL

De dûmny en de tsjinstfaam

It drama by Spannenburg, misdied of in ûngelok?

Abel Ewoldt, berne yn Sleat yn 1874, die op 4 maart 1906 syn yntree as dûmny yn Weinterp. Dêr troude hy mei de sân jier jongere, kreaze Geartsje Leenstra, berne yn Wommels yn 1880. Mar dûmny hie grutte muoite mei it sânde gebod...

Al gau betrape syn skoanmem him op hântaastlikheden by de tsjinstfaam. Dêrnei ferfarde er al gaueftich nei de herfoarme gemeente Eastersee-Ychten. Dêr wiene se bliid mei de komst fan de jonge, joviale en redenrike predikant. Mar de begearte nei oare froulju wie ek dêr te sterk foar him en it bleau ek dêr net ferburgen. Troch datsoarte misstappen wie it fansels net in goed houlik. Hja hiene in tsjinstfaam, Grietsje Bosma, dy’t út Eastersee kaam. Dêr koe de dûmny ek net fan ôfbliuwe en dat waard sjoen. Sadwaande kamen der klachten by it klassikaal bestjoer. De dûmny waard skorst, mar nei ûndersyk frijsprutsen. Yn 1909 wie der in nije klacht fanwege syn ‘ûnkristlike libbenswannel’ en it provinsjaal tsjerkebestjoer skorste him fannij in jier, mei foar in part ynhâlding fan traktemint. Ewoldt ferbruts dêrnei de ferhâlding mei Grietsje, dy’t doe de doar út moast. Hy sei betterskip ta en dêrnei mocht er fan de tsjerkerie syn amt wer fuortsette. Mar ek de nije tsjinstfaam, Lamkje van Zanden út Rottum, koed er net mei rêst litte. Dat kaam fansels de relaasje mei syn frou net te ‘n goede, mei in soad rûzje as gefolch. Lamkje krige dêrnei in baan yn Ljouwert, mar dat betsjutte net dat Ewoldt har net mear seach; hy socht har noch geregeld op. De tsjerkeried hie it klassikaal bestjoer ynljochte oer dy ûnkristlike libbenswize fan Ewoldt en dy soe dêr op 21 febrewaris 1912 oer gear.

Op tongersdei de 15e febrewaris hie Ewoldt wer nei Lamkje yn Ljouwert west, en wied er let thúskaam. De oare deis hie syn frou Geartsje nei har mem yn Snits west op ’e fyts en se hie mei har man ôfsprutsen dat dy har dy jûns ophelje soe yn Hommerts dêr’t in sweager fan harren wenne. De jûns tsjin tsienen giene se tegearre op hûs oan. It wie tsjuster en mistich waar, mar de lantearnen op de fyts joegen wol goed ljocht. Der wie fierder gjin ferkear op de dyk. Neffens de bewearing fan Ewoldt fytste hy foarop en Geartsje efter him. By it tiltsje oer in brede sleat yn ‘e buert fan Spannenburg hearde Ewoldt in plomp. Wat die bliken? Syn frou wie yn it wetter rekke. Hy besocht har wer op ‘e wâl te krijen, mar dat slagge net, en hy helle dêrnei help by in hûs dêr tichtby. Twa manlju giene mei him mei, mar doe’t se mei harren trijen by it plak kamen wie Geartsje al ferstoarn.

De oare deis waard de dûmny troch de plysje ophelle foar in ferhoar. It fermoeden wie dat Ewoldt syn frou earst fan kant brocht en doe yn it wetter sakje litten hie. Der waard troch Justysje in djipgeand ûndersyk dien. De pleatselike dokter rapportearre dat de mefrou yn it wetter telâne kaam wie neidat se op de ien as oare wize om it libben brocht wie.

De rjochtsaak wie op 23 april 1912 foar de rjochtbank op it Hearrenfean. De fertochte, Abel Ewoldt, 33 jier, en op dat stuit detinearre yn de finzenis op it Hearrenfean, wie foarroppe wurden omdat hy op de jûn fan 16 febrewaris

1912 ûnder Tjerkgeast syn frou Geartsje Leenstra opsetlik fan it libben berôve hie, troch har te wurgjen wêrtroch’t se stikt wie. En troch opsetlik tsjin har holle te traapjen en har kiel ticht te knipen en dêrnei har yn it wetter te smiten, wie Geartsje troch fersmoaring ferstoarn. Der wiene 25 tsjûgen oproppen wêrûnder in pear deskundigen, wylst ek in deskundige foar de ferdigening oproppen wie. Der wiene in soad minsken op de rjochtsaak ôfkaam. It lêzen fan de stikken duorre trije kertier. De fertochte fertelde dat doe’t hy noch dûmny wie yn Weinterp der wolris wat strideraasjes west hiene tusken him en syn frou. De skorsing dy’t hy as dûmny oplein krige wie yn Eastersee. De fertochte woe him net útlitte oer de ferhâlding tusken him en de tsjinstfaam; hy fûn dat dy kwestje by de tsjerklike tucht hearde. De rjochter frege him earnstich oft hy de tsjinstfaam, Lamkje van Zanden, ek tasein hie dat hy mei har trouwe soe sa gau as hy fan syn frou skieden wie, of as se stoarn wie. De fertochte koe him dêr neat fan heuge; wol hie hy sein dat, as de ferhâlding sa bleau, hy dan fan har skiede woe. Fertochte koe der ek net by hoe’t it koe dat it lyk har keunstgebit kwytrekke wie en hoe’t it koe dat se ferwûne wie. De fertochte bleau pertinint by syn sizzen dat hy har neat oandien hie.

Fanwege gebrek oan oertsjûgjend en wettich bewiis hat it O.M foar de predikant frijspraak frege. Ewoldt is troch it klassikaal bestjoer fanwege syn ‘amoereuze avontoeren’ út syn amt set. Yn novimber 1912, fiif moanne nei de rjochtsaak, troude Abel Ewoldt mei Lamkje van Zanden.

“Moardner!”, raasden omstanners by it stedhûs. Njoggen moanne letter waard har bern berne. Ewoldt wie doe al mei Lamkje nei Haarlim ferhuze, dêr ‘t er in boekhannel begûn. Geartsje EwoldtLeenstra liet trije bern nei, in jonge en twa famkes, te jong om harren swier ferlies te beseffen. Geartsje leit begroeven op it tsjerkhôf fan Eastersee. It grêfskrift einiget mei in oanklacht tsjin har man. “Yn eigen hûs droech se har swierste krús. Har leafde mocht allinnich mar ûntrou fine.”

Boarne: Ferskate kranten út dy tiid. (De Hepkema hat yn de krante fan 8 juny 1912 in wiidweidich ferslach pleatst fan wol fjouwer siden. Dat is op Delpher te finen. Mei tank oan: ‘Begraafplaats Oosterzee foar it brûken fan in foto en it Heerenveen Museum, foar it brûken fan in foto fan Crackstate.

Yn dit wetter is Geartje ferdronken Opskrift op grêfstien troch har alden.

Crackstate wie yn’e foarige ieu in gerjochtsgebou.

Abel Ewoldt en Lamkje

Freerun Heerenveen // 10:00-17:00 // Freerunnen, workshops, vrij trainen en een stormbaan

Bibliotheek Heerenveen // Tijdens openingstijden // Schilderijen, reisverslagen, tekeningen en gedichten

Boekstart inloopochtend

Bibliotheek Heerenveen // 10:00 // Kom met je baby of peuter naar de en ontdek hoe leuk lezen op deze leeftijd is

Edzard Krol sr. v.a.06

Galerie Mildam // Tijdens openingsuren // schilderijenexpositie aug

Programmeren voor kinderen

11, 19

Bibliotheek Heerenveen // Div. tijdstippen // Ga met ervaren vrijwilligers aan de slag om het programmeren onder de knie te krijgen! aug

Sc Heerenveen - RKC

12

Abe Lenstra Stadion // 18:45 // Eredivisie voetbal aug

Gea Koevoets t/m20

MUGA (Museum Heerenveen // Tijdens openingsuren // Friese landschappen aug

Paul Verheul t/m20

Afslag BLV (Museum Heerenveen) // Tijdens openingsuren // Steady Pace’ - schilderijen en ruimtelijke werken aug

De Foudgumse School t/m27

Galerie Autrevue // Tijdens openingsuren // Werk

verlangen sep

Giorgio Morandi t/m24

Belvédère Museum // Tijdens openingsuren // Kunst uit Nederlands museumbezit sep

Freerun zomerkamp

14, 17 JUMP Freerun Heerenveen // 10:00 - 17:00 // Freerunnen, workshops, vrij trainen en een stormbaan aug

Creatief Café 4, 11, 18

Bibliotheek Heerenveen // 10:00-12:00 // Ontmoeting met creatievelingen aug

Janny Klein t/m04

Galerie Mildam // Tijdens openingstijden // Sieraden van zilver, messing en koper aug

Herinneringen aan het Tripgemaal t/m24

Belvédère Museum // Tijdens openingsuren // Herinneringen aan Thom Mercuur door Theo de Feyter sep

Wij Heerenveen t/m01

Museum Heerenveen // Tijdens openingsuren // fototentoonstelling van en over inwoners van Heerenveen okt

Lantearnetún en byldentún t/m31

Boerestege, Akkrum // 8:00 - 20:00 // Buitententoonstelling van beelden, bij de kerk in Akkrum dec

Zie ook bij uitgelicht hiernaast voor meer informatie. !

Wil jij ook zichtbaar zijn op de evenementenkalender in GrootHeerenveen, onze website en social media kanalen? Meld jouw activiteit of evenement gratis aan!

Scan de QR-code!

Uitgelicht

Regenerate - Noorderlicht Internationaal Fotofestival

Museum Belvédère en andere locaties | Verschillende tijden

Het Noorderlicht Internationaal Fotofestival is een reizende tentoonstelling door Groningen, Friesland en Drenthe. Het festival ging in juni van start in Museum Belvédère met ‘Regenerate Life’. Deze tentoonstelling toont projecten die onderzoeken hoe we onze relaties binnen de wereld, waarin de mens een onlosmakelijk onderdeel is van het natuurlijke systeem, kunnen herstellen en vernieuwen.

Ga voor meer informatie naar noorderlicht.com

Centrum Heerenveen |

14:00 uur

Loop mee! Na drie jaar uitstel wegens het coronavirus kun je je eindelijk weer inschrijven voor de Feanrun. De Feanrun is een sfeervolle en gezellige hardloopwedstrijd voor zowel bedrijven als particulieren over vier Engelse mijlen (ongeveer 6,4 kilometer) door Heerenveen. De opbrengst is bestemd voor het goede doel: het Jeugdfonds Sport & Cultuur Friesland. De route start in het centrum en loopt via Sportpark Skoatterwâld dwars door het Abe Lenstra stadion weer terug naar de finish in het gezellige centrum.

Scan voor meer informatie en inschrijven de QR-code:

Samen zorgen dat de hele regio Heerenveen ‘n Gouden Plak is om te wonen, werken, ondernemen en bezoeken. Nu en in de toekomst. Dat is het doel van ‘n Gouden Plak!

In de regio Heerenveen zijn het hele jaar door afwisselende evenementen voor jong en oud! Hieronder zijn enkele evenementen uitgelicht. Regio Heerenveen, ‘n gouden plak! heerenveen groot is mediapartner van ‘n Gouden Plak

Heerenveen, verschillende locaties en tijden

De zomervakantie staat voor de deur. Voor kinderen is er genoeg te doen de komende weken. Vol zwemvertrouwen de zomervakantie in? Laat jouw kind(eren), al in het bezit van een zwemdiploma, de zwemvaardigheid ophalen tijdens de speelse APK-zwemles in Sportstad Heerenveen. Er worden zwemslagen geoefend, maar ook leuke survivaloefeningen gedaan. Ook leuk: het zwembad in Sportstad Heerenveen legt de eerste week van de zomervakantie elke middag de stormbaan klaar tijdens het vrij zwemmen! Lekker in actie komen kan ook tijdens de kennismakingslessen Krav Maga, of het Freerunning zomerkamp.

Voor de jonge cultuursnuivers is er in de Pop-Up aan de Sieversstraat in Heerenveen een superleuk meespeeltheater over Sprookjesland. De Bibliotheek organiseert voor de allerkleinsten een leuke voorleesochtend, waarna de kinderen zelf aan de slag gaan met een knutselwerk binnen het thema van het prentenboek ‘de slimste’. Grotere kinderen kunnen leren programmeren.

Kijk voor meer zomeractiviteiten op de website van Regio Heerenveen ’n Gouden Plak: www.ngoudenplak.nl

Museum Heerenveen | openingstijden

De portretten van Reiny Bourgonje in haar tentoonstelling ‘Zie de mens’ zijn deze zomer nog te zien in Museum Heerenveen tot en met 10 september.

Bourgonje, geboren en getogen Heerenveense, is autonoom kunstenaar met portretfotografie als specialisme. Ze legt de werkelijkheid vast maar grijpt daarbij de mogelijkheid aan om het portret te ensceneren naar haar eigen concept. Ze wordt daarbij geïnspireerd door de grote meesters uit de kunstgeschiedenis, maar bovenal door maatschappelijke thema’s als identiteit en afkomst. Dit komt vooral naar voren in haar portretten van adoptiekinderen. Deze kinderen hebben in hun jonge leven al veel meegemaakt. Ze zijn naast Afrikaans of Chinees ook Nederlands en tegelijkertijd Fries. Bourgonje laat al de verschillende identiteiten van haar modellen in haar portretten doorschemeren. Haar portretten spreken tot de verbeelding, zijn herkenbaar en roepen emotie op.

Kinderen krijgen bij de tentoonstelling een vriendenboekje met ingevulde pagina’s zonder foto’s of namen. Ze moeten aan de hand van de informatie op zoek naar de bijbehorende portretten. Zo leren ze niet alleen de personen op de portretten kennen, maar worden ze uitgedaagd om goed te kijken. Tickets en meer informatie: heerenveenmuseum.nl

gekheid maken keukenkruid leemte vaartuig staat in Amerika

wit ing dee v h hoofd troep

droogv oer riv in Oostenr jk

Romeinse keizer

Puzzelpagina nr. 07

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de e-mail of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootheerenveen.nl

o.v.v. puzzeloplossing NR 07-2023 – tot uiterlijk 17 augustus 2023. Wij wensen je veel puzzelplezier!

eerwaarde heer goor b oem ernst g destijds

onhe lsgod n

katoenen stof klimaatregelaar

chemisch e ement deel v e wet s ee natuurkund ge eenheid

koordan s Green wicht jd

herkomst ongeveer

rangte woord r v in Span e honingb j

waterp ant voorkeur serie

riv in Frankr jk de egat e i st van drukfouten cadans

informatiedrager insect

grootmoeder Ju ia' s minnaar

wisseoop

moezaam op de wi ze van civie ingen eur weidebloem

Spaanse groet adellijke tite

tuingerei motorschip afgod sch groot vat IJslands sagenboek sterrenbeeld deel v e ei nkeping

pi nsti lend midde

muziektempel onder andere aanwizend vnw

Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer. HORIZONTAAL: 1 ambtsgewaad 6 editie 12 tocht 13 Ierland 14 droevig 17 schuifbout 19 wilde haver 20 gehoororgaan 22 tijdperk 23 verheven stand 25 aarden pot 27 roemen 28 deurraampje 30 waterplant 32 inspringtoets 33 Bulgaarse munt 35 Russisch gebergte 37 fossiele brandstof 40 Engelse kostschool 42 vloer 44 magma 46 kort jasje 48 cachot 50 erfelijke factor 51 honger 54 muziekgezelschap 57 verdikte huid 58 spoorstaaf 59 melkwol 60 muziekdrager.

VERTICAAL: 1 alles 2 draagband 3 moe 4 Ierland 5 muisarm 7 Europeaan 8 manier van lopen 9 Engelse graanjenever 10 niet hetzelfde 11 door water omgeven land 15 wiel 16 gepelde gerst 17 bevlieging 18 roem 21 Open Universiteit 24 een nummer trekken 25 gegrild schapenvlees 26 zuil 27 gebrek 29 transportmiddel 31 kort ogenblik 34 totaal 35 windstreek 36 ontstekingskoord 37 inkeping 38 echo 39 aan elkaar 41 afslagplaats bij golf 43 zangnoot 45 afgelegen 47 huidzwelling 49 explosie 52 dakbedekking 53 bevel 55 grote papegaai 56 vuurtje.

PUZZEL EN WIN

2 BIOSCOOPKAARTJES!

Burgemeester Kuperusplein 52

Heerenveen • T 0513-654051

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

Winnaar puzzel Grootheerenveen NR. 06-2023

Mevr. R. Lourens-Rollingswier uit Heerenveen heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen.

COLOFON

GrootHeerenveen is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aan-huis verspreid in gemeente Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen.

Oplage: 28.000 exemplaren.

DE BIOS HEERENVEEN

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 07 VÓÓR 17 augustus 2023 PER E-MAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK... en vermeld daarbij uw adres

UITGEVER

Ying Media BV

Zwarteweg 4 8603 AA Sneek

Telefoon 0515 745005

E-mail info@yingmedia.nl

www.yingmedia.nl

REDACTIETIPS?

redactie@grootheerenveen.nl

REDACTIECOÖRDINATOR

Gianna Posteraro

EINDREDACTIE

Henk de Vries

REDACTIE

Janita Baron, Dennis Stoelwinder, Lutske Bonsma, Hannah Zandbergen, Annemarie

Overbeek, Eelke Lok, Richard de Jonge, Alie Rusch, Isa Wessels en Jangerben Mulder

VORMGEVING

Frans van Dam (bliidd.nl)

VERKOOP

Mieke Alferink, Geart

Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok.

FOTOGRAFIE

Mustafa Gumussu en Dennis Stoelwinder

DRUK

Mediahuis Noord

Leeuwarden

VERSPREIDING

FRL Verspreidingen

Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.