Yeni Özgür Politika 2014 Özel Sayı

2014 Özel Sayı

Düşmeyen düşlerin kenti

Fotoğraf: İSMAİL ESKİN

Fotoğraf: BİRCAN YILDIZ

2

2014 Özel Sayı

Mucizenin sırrı “2015 yılı Kobanê ve umutlarını Kobanê’ye bağlayan tüm ezilenler için sonuç yılı olacaktır. Bu yıl DAİŞ çetelerine karşı her alanda sonuç alacağımız, hem Kürtlerin hem de Suriye’de yaşayan tüm halkların haklarına kavuştuğu bir yıl olacaktır.”

Fotoğraf: İSMAİL ESKİN

Mahmut BERXWEDAN*

2

014’le birlikte hep anılacak olan Kobanê direnişi, Eylül ayı ortalarından itibaren gündeme gelse de, Kobanê’ye dönük saldırılar çok öncesinden başladı. DAİŞ çetelerinin Kobanê’yi hedeflemesi, özellikle de Kobanê’yi seçmesi ve bu düzeyde saldırılar geliştirmesi Kobanê’nin konumuyla doğrudan bağlantılıdır. Kobanê’nin fitilini ateşlediği Rojava Devrimi’nin yeni bir güç ve devrimci dinamik olarak ortaya çıkması, bu devrimin Ortadoğu’ya model olmasından korkan güçlerin de hedefi haline gelmesine yol açtı. Sünni şoven Arap güçleri ve radikal İslamcı örgütler öne sürülerek Rojava Devrimi’nin kalıcılaşmadan bastırılması amaçlandı. İlk olarak Efrîn ve Cizîrê kantonlarında bazı planlar uygulanmak istendi. Bu planlar başarıya ulaşmayınca da coğrafik olarak diğer iki kantondan kopuk, çembere alınmaya uygun Kobanê’ye yöneldiler; esas olarak devrimi başladığı yerde, Kobanê’de bitirmek istediler.

2013 yılı 19 Temmuz’unda, tam da devrimin kuruluş yıldönümünde Kobanê’ye saldırılar başladı. 2013 yılı sonuna kadar

da saldırılar sürdü. Bu saldırılara karşı önemli bir mücadele yürütüldü. Kobanê’nin kolay alınamayacağını anlayan DAİŞ, kantonu çembere almak üzere Ezaz, Merah ve Halep’in kuzeyine düşen birçok şehirden güçlerini çekti.

Adım adım kuşatma Sırasıyla Minbic, Cerablus, Şêxler, Sirrînê’yi aldı. Daha sonra Til Ebyad’a yönelerek Ehrar Şam’ı tasfiye etti. Raqqa’da Sûwar Raqqa devre dışı bırakıldı. Yine Cephet El Nusra bu temelde etkisizleştirildi. Tüm bu bölgelerde gerçekleştirdiği temizliğin ana hedefinde Rojava Devrimi’ni ortadan kaldırmak ve bunu da Kobanê’yi kuşatma ve düşürme temelinde yapmak vardı. Tüm bu kuşatma temelli saldırılar, 2014 Şubat ayına kadar devam etti. DAİŞ çetesi artık Kobanê’ye tek elden saldırmaya hazırdı. Ve esas kapsamlı saldırı 2014 Newrozu’ndan bir gün sonra, 22 Mart’ta iki cepheden -güney ve doğudan- başladı. Şiddetli yaşanan çatışmalarda onlarca kayıp verdiler. İkinci kapsamlı saldırı ise Temmuz ayında gerçekleşti. Batıda Zor Mixare, Beyadî, doğuda Evdikê’den saldıran çetelere sert cevap verildi. DAİŞ bu saldırıda da daha güçlü ve daha fazla hazırlıkla, daha merkezi ve stratejik bir saldırı olmadan Kobanê’de sonuç alamayacağını gördü, bu-

nun için yönünü Suriye rejiminin Raqqa’da bulunan taburlarına çevirdi. Ayn İssa’da bulunan 93. Tabur, Raqqa’da bulunan 17. Alay, Tabga Havaalanı’nın içerisinde yer aldığı Suriye rejimine ait askeri noktalara saldırılar düzenleyerek, burada ele geçirdiği silah ve teknolojiyi Kobanê çevresine konuşlandırmaya başladı. Şengal işgaline denk düşen bu dönemde diğer taraftan Hesekê’ye saldırdı. Musul, Şengal ve diğer bölgelerden ele geçirilen silahlarla teknik imkanlar sağlanmış, yukarıda sıraladığımız merkezlerin ele geçirilmesiyle plan tamamlanmış oldu ve 15 Eylül’de Kobanê’ye saldırı başladı.

Bir hafta ömür biçtiler!

Elbette bu saldırı önceki saldırılara benzemiyordu. Zaten diğer tüm saldırılar aslında bu saldırı için bir zemin yoklamaydı.

Sadece kantonun üç tarafından değil, Kobanê’nin her bölgesinden, noktasından, gruplarımızın olduğu her yerden saldırılar gerçekleşti. Bu kadar kapsamlı ve merkezi bir saldırı ile kısa sürede sonuç alacaklarını hesapladılar. Zira o güne kadar kimse DAİŞ çetelerinin saldırısı karşısında tutunamamıştı. Üstelik DAİŞ çetelerinin bu son saldırıda kullandığı teknik ve sayısal güç hiçbir bölgede kullanılmadı. Böyle kapsamlı bir saldırı olmadan dahi Musul’u aldılar, yönlerini Bağdat’a verdiler. Dola-

yısıyla çeteler ve destekçileri, bu kadar küçük bir coğrafyada, bu kadar silah ve eleman gücüyle kısa zamanda sonuç alacaklarını düşündüler. Elinde sadece kleş ve el bombası olan, dışarıdan destek alamayan Kobanê’nin bunca teknik donanım, hazırlık ve askeri güç karşısında direnebileceğini hesaplamadılar. Ve Kobanê’ye bir hafta, belki de birkaç gün ömür biçtiler. Devamında bazı köylerin DAİŞ çetelerinin eline geçmesi ve halkın köylerini terk etmek zorunda kalması ile birlikte Kobanê’nin dayanamayacağı biçimindeki argüman daha da öne çıkarıldı.

Bütün dünyanın korktuğu, bazılarının dizlerinin bağını çözen DAİŞ çetelerine karşı bir hafta direnmenin bile önemli olduğunu düşünenler oldu.

Mucizenin sırrı Ancak bu hesap ve düşüncelerin hiçbiri tutmadı. Tarih başka türlü yazıldı. Kobanê onların bağrına saplanan bir hançer gibi her zaman direndi ve bir kılçık gibi boğazlarında kaldı. Türk Başbakanı Erdoğan’ın açıktan dillendirdiği “düşecek” beklentisi boşa çıktı. 15 Eylül saldırısına karşı emsalsiz bir direniş örneği sergilendi. Tarihte eşi benzeri olmayan ve bazı çevrelerin mucize olarak adlandırdıkları bir direnişti. Peki bu mucizenin sırrı neydi?

Kobanê neden düşmedi?

3

2014 Özel Sayı Bu soruların, tarihsel ve toplumsal nedenleri var. Biz herkese “Burası Kobanê’dir; hiçbir yere, Musul’a benzemez” demiştik. Bunu öyle laf olsun diye, ucuz bir söylem olarak ifade etmedik. Bunun bir alt yapısı vardı. Kobanê halkında toprağına köklü bağlılık, çok eskilere uzanan direniş ve mücadele tarihi, bu inancımızın alt yapısını oluşturan temel etkenlerden bir tanesiydi. Kobanê halkı, Kobanê’nin düşeceğine asla inanmadı.

Yine başta Kuzey Kürdistan halkı olmak üzere, Kürdistan’ın dört parçasında, Avrupa’da Kobanê’yi Kürtlerin onuru, Kobanê direnişini onur savaşı olarak ele alan halkımızın ayağa kalkışı direnişin temel dayanaklarından biri oldu. Özellikle Pirsus halkının desteği önemli etkenler arasında yer aldı.

Ve elbette Halk Savunma güçlerinin örgütlülüğü, askeri disiplin ve kararlılığı, YPG-YPJ savaşçılarının fedai duruşu, yenilgiyi asla kabullenmeyen ve inanmayan iradesi…

Cansız bedenleri bile siper oldu Savaşçılarımız Kobanê’yi asla bırakmayacaklarını ve ölmeden düşmana geçit vermeyeceklerini söyledi ve bunu bu şekilde pratikleştirdi. Bunun bir tanığı olarak söylüyorum, onlarca arkadaşımız başta bu direnişin sembolü olan şehit Êriş ve Zozan yoldaşlar olmak üzere “Ancak ölürsek Kobanê’den çıkarız. Ölsek de bu toprakları düşmana bırakmayız” dedi ve bunu öyle de uyguladı. Batı cephesinde kente varmadan önceki son tepe olan Dolê Tepesi’ne geldiğimizde Êrîş arkadaş

Fotoğraf: VEYSİ ALTAY

Kobanê’ye dönerek şunları söyledi: “DAİŞ çetelerinin gözü Kobanê’ye değmemeli, DAİŞ bu tepeyi almamalı. Ben bu tepeyi asla bırakmayacağım!” Öyle de oldu. “Asla çekilmeyeceğiz ancak tanklar bizim cenazelerimizi ezerse geçebilir” diyen şehit Êrîş ile Zozan yoldaşlar direnerek şehit düştüler ve onların cansız bedenleri tanklara siper oldu.

Yine şehit Baran, DAİŞ’e yönelik eylemde onlarca çeteyi öldürdükten sonra çembere düşünce son bombasını üzerinde patlatarak düşmana ağır kayıp verdirdi. Şehit Diyar asayiş binasında “Mevzimi asla terketmem” diyerek saatlerce direndi ve fedaice şehit düştü.

Bu direnişin sembollerinden Arîn Mîrkan, Diyar Bagok, Kendal, Emin ve isimlerini sayamadığımız onlarca kahraman var. Birçok arkadaşımızı tepelerden getiremedik. Fedaice direndiler.

Onlar DAİŞ’e korku saldı Böyle bir fedailiği kimse hesaplayamadı. Zira DAİŞ nereye gittiyse korku saldı, ama bu defa korkunun zerresi bile yoktu. Aksine fedaice direniş ve kararlılık DAİŞ’e korku saldı. Her şehadet ile moralimizin, irademizin düşeceğini hesapladılar ancak bizim tarihimiz her şehadetten, şehitlerimizden güç almanın ve direnişi daha da yükseltmenin tarihidir. İşte düşman bunu hesaplayamadı. Bu bir onur ve özgürlük savaşıydı. Bu Kobanê’nin genç kadın ve erkeklerinin amansız direnişi ve özgürlük tutkusuydu ve düşmana da bu temelde cevap verildi.

Arin MİRKAN

Ezilenlere mücadele azmi kazandırdı Tabii bu direniş tüm dünyanın dikkatini çekti. Başta sosyalist, demokrat ve devrimci çevreler bu direnişi ilgi ile karşıladı. Herkes tüm ezilenlerin kurtuluşunu Kobanê’de gördü. Suphi Nejatlar, Sibeller bunların sembollerinden oldu. Dünyanın her yerinden Kanada’dan Hindistan’a dünyanın birçok ülkesinden yoldaşlarımız Kobanê direnişinin temel özneleri oldular ve hala da halkların, insanlığın mücadelesi olan Kobanê direnişinde bizimle omuz omuza savaşıyorlar.

Suphi Nejat AĞIRNASLI

2015 sonuç yılı olacak 2014’e damgasını vuran Kobanê direnişi, tüm güçlere DAİŞ çetelerine karşı direnme gücü ve kararlılığı verdi. Tüm dünyada DAİŞ çetelerinin yenilemeyeceği algısını yıktı ve tüm insanlığa mücadele azmi kazandırdı. 2015 yılı Kobanê ve umutlarını Kobanê’ye bağlayan tüm ezilenler için sonuç yılı olacaktır. Bu yıl DAİŞ çetelerine karşı her alanda sonuç alacağımız, hem Kürtlerin hem de Suriye’de yaşayan tüm halkların haklarına kavuştuğu bir yıl olacaktır.

* YPG Kobanê Genel Komutanı.

4

2014 Özel Sayı

Kadınların ellerinde özgürlük 2 Nujin DERİK*

014 yılının Ağustos sıcağında, on binlerce insan sarımsı çöl bulutunun içinde yollara düştüğünde yaşlı anaların, çocukların susuzluktan çatlamış dudaklarına bir damla suyla hayat veren o kadınlar, sonbaharda birçok kişinin ismini bile duymadığı Kobanê’deki DAİŞ saldırısıyla dünyanın gündemine oturdu. Tüm dünya bu kadınları konuştu, yazdı; uluslararası medyanın deyimiyle “DAİŞ’e karşı savaşan bu inanılmaz kadınları tanımanın vakti geldi” dedi. Yılın sonlarından itibaren daha çok konuşulmaya başlansa da Rojava’nın kadın savaşçıları (YPJ) 2014 yılına damgasını vurdu.

Silava'dan Arînlere… Çokça yazılıp çizildi, ancak bir gerçeğin altını bir kez daha çizmekte fayda var. Gülen yüzleri, kararlıözgüvenli duruşları, inançlı bakan ışıldayan gözleriyle fotoğraflanan YPJ savaşçılarının mücadelesi elbette ne Şengal ve Kobanê ile başladı ne de 2014'le sınırlı. YPJ’nin ilk şehidi Silava ile başlayan Arîn Mîrkan’larla devam eden mücadelemizin zemini, bir kadın devrimi olarak adlandırılan Rojava Devrimi; daha da öncesinde son 30-40 yıla yayılan Kürt kadınlarının özgürlük mücadelesine dayanıyor.

Bu belki bir başka yazının hatta romanın anlatacağı cinsten kapsamlı, bir o kadar destansı ve görkemli bir tarih. Ancak bu yazıya dipnot olarak düşülmesi gereken, bu mücadele öyle çetin koşullarda, öyle ağır bedellerle, öyle iğne ile kuyu kazarcasına yürütüldü ki, Kobanê’de ve diğer alanlarda dünyanın şimdi fark edebildiği bu kadınlar böyle bir tarihin taşıyıcıları oldukları için bu denli kendilerine güvenli, iradeli, inançlı ve kararlı.

Aynı mücadeleden edindikleri tecrübeyle bugün DAİŞ ismiyle karşılarına çıkan erkek egemen zihniyeti de çok iyi tanıyorlar. YPJ saflarında savaşan tüm kadınlar attığı her merminin aslında kölelik düzeninin ister vahşi yüzünü isterse ‘modern’ yüzünü gösteren bu düzen olduğunun bilinciyle yaşıyor. Bu yüzden DAİŞ’e karşı savaş en fazla da bir kadın özgürlüğü savaşıdır, diyor.

DAIŞ çetelerine karşı yıl boyunca yürütülen savaşın her safhasında bu nedenle en önde yer aldık.

Kadın savaşçılar olarak kendi öz gücümüze dayanarak ve güvenerek, öz örgütlülüğümüzü geliştirerek büyük bir savaş düzeyi açığa çıkarabildik. Direnişimizin şiddetini belirleyen, fedakarlığı bu denli üst boyuta taşıyan, her mevziyi geçilmez bir kale haline getiren de, DAİŞ şahsında sistemle ideolojik, felsefik yaşamsal her anlamdaki savaşımızdı.

tarmak için tek bir an beklemeden mevzilere koşan yoldaşlarımız bu savaşın zaferini ıspatladı. Açılan güvenlik koridorunu korumak için Cezaa'da yürütülen görkemli direnişi başarıya ulaştıran ruh bu sorumluluk duygusuydu. 10 kadın yoldaşımız, büyük bir irade ve fedai ruhla savaştı ve şehadete ulaştı. Rabia'da, Dugura'da, Sinune’de aynı ruhla mücadele yürüten, direnişin öncülüğünü yürüten Şehit Evin yoldaşlar öncülüğündeki onlarca kadın yoldaş ölümsüzlüğe yürümekte tek bir an tereddüt etmedi. İşte Kobanê direnişi bu çizginin zirvesidir. YPJ direnişi, komutan Arîn'le tüm dünyayı sarmış, Kürt kadınının direngenliğinin neleri başarabileceğini dosta düşmana göstermiştir. Sözde devletlere, üstün silahlara sahip orduların başaramadığını inancıyla bütünleşmiş, özgürlük hedefine kilitlenmiş bir kadın militan başarmıştır.

Bugün Özgür Rojava'nın savunma mevzilerinde direnen kadınlar Önder Apo'nun kadın özgürlük çizgisinin ne denli büyük gelişmelere yol açabileceğini de göstermiştir. Ütopya denilen, Ortadoğu'da kökleşen dogmalara karşı yaşam şansı tanınmayan kadın ideolojisi zaferini ilan etmiştir. Yıla damgasını vuran kadın kahramanlıklarına bütün halkımız ve dünya şahitlik yapmıştır. Sadece şahitlik yapmamış, aynı mevzilerde yer almıştır.

Direnişin zirvesi Kobanê Şengal'de katliamla yüz yüze kalan halkımızı kur-

● Bugün Rojava'nın savunma mevzile-

rinde direnen kadınlar, kadın ideolojisi zaferini ilan etmiştir. Yıla damgasını vuran kadın kahramanlıklarına bütün halkımız ve dünya şahitlik yapmıştır. Sadece şahitlik yapmamış, aynı mevzilerde yer almıştır.

Fotoğraf: BİRCAN YILDIZ

5

2014 Özel Sayı

Artık hiçbir kadın yalnız değil Artık ne Kürdistan'da ne Ortadoğu'da ne de dünyada hiçbir kadın yalnızdır. Kobanê’den kilometrelerce uzakta Afganistan’da burkalarıyla eylem yapan kadınlar, “YPJ bizim de umudumuzdur” demiştir. Kader Ortakaya bunun için sınır tanımadan özgürlüğe yürümek istemiş, Sibel Bulut bunun için “ben bu haklı kavganın tam ortasında olmalıyım" diyerek direnişte yerini aldı.

Yaşanan bu görkemli direnişle kendinden ötesine meyil vermiş bir geleneğin, fedai ruhunun başarısı artık kesinleşmiştir. Gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz ki; Kürdistan tarihine damgasını vurmuş büyük kadın militanların çizgisi artık ölümsüzleşmiştir. Direniş sembollerimiz olan Zilanların, Beritanların çizgisini esas alan ve Rojava devriminin başlangıcından bu yana bu gelenekte ısrarın adı olmuş Silava, Zozan, Evin, Gulan, Sema, Sozdar, Rojda, Beritan ve Arin yoldaşlar bu ruhu, çizgiyi zirveleştirerek bütün kadınlara ve insanlığa kurtuluşun yolunu göstermiştir. *YPJ komutanlarından Fotoğraf: ABDURRAHMAN GÖK

6

2014 Özel Sayı

Katliam ve fermanların yurdudur Şengal.

Katliam ve fermanlara en fazla uğrayan halktır Êzîdîler...

Trajediden direnişe

Agit CİVYAN*

G

eride bıraktığımız yılın ortalarında, Haziran ayında Ortadoğu’nun, en fazla da Kürtlerin başına bela edilen DAİŞ çete örgütünün Musul’u işgali, efsaneler dağı Şengal’in eteklerinde yaşayan Êzîdîler için yaklaşan 74. fermanın ayak sesleriydi. Sadece bu tetikçi şebekenin katliam tehdidi değil, Êzîdîlerin genel anlamda da korunmasına dönük öngörü Kürt Özgürlük Hareketimizden, Önder Apo’dan geldi.

Daha DAİŞ’in 3 Ağustos işgali gerçekleşmeden bir grup arkadaşımız Şengal’e gitti.

2 Ağustos’u 3 Ağustos’a bağlayan gece Êzîdîler vahşetin en ucubesine maruz kaldılar. İşte büyük bir öngörüyle Şengal’in yolunu tutmuş o bir avuç yiğit; Şengal ile özdeşleşen Dewrêşê Evdî destanında olduğu gibi sayısı 12 olan bu “çağdaş süvariler”, onbinlerce kişi çaresizlikle kaçışırken iki geçidin başını tutarak, çetelerin Şengal Dağı’na çıkışını engelledi. Bir gün sonra alana gelen HPG ve YJA STAR güçlerimiz daha kapsamlı bir kurtarma harekâtını başlattı. YPG’nin de büyük fedakârlıklarla insani koridoru açmasıyla 10 gün içinde 120 bini aşkın kişi tahliye edildi. 50 bine yakını ise Şengal Dağı’na sığındı. Şengal savunması için geniş bir mevzilenme yaratılarak

direniş cephesi genişletildi. 72 km uzunluğunda 40 km genişliğinde olan dağın hemen her tarafına gerilla güçlerimizi konumlandırdık. Dağa yönelik olası saldırılara karşı tüm koridorlarda savunma hatları oluşturduk. Dört aydan fazla bir zamandır bu direniş mevzileri halen korunuyor.

Yüzyılın trajedisi Sadece bu yılın değil, yüzyılın trajedilerinden biri olan Şengal saldırısının bilançosu hala gün yüzüne çıkmış değil. Rakamlarla ifade edilse bile Êzîdîler üzerindeki psikolojik, sosyal etkileri uzun zamana yayılacak. Bu katliamdan geriye kalan, yazıya dökülmesi imkansız nice trajediyi dinledik, nice vahşet görüntüsü ile karşılaştık. Bir köyde Şeyh Mend Türbesi'ne toplanan kadınlar patlayıcılarla havaya uçurularak katledildiler. Ölülerin etrafa yaydığı kokulardan giremediğimiz evler ve vadiler oldu. Açlıktan, susuzluktan, yorgunluktan yaşama takatini yitirmiş; hunharca katledilerek su kuyularına ve erzak depolarının içlerine, kafalarına kurşun sıkılarak taşların altına atılmış nice cansız bedenle karşılaştık. Günlerce yakıcı güneşin altında kalmaktan şişmiş, vücutlarına kurt girmiş, hayvanlar tarafından parçalanmış cenazeleri topladık. Bu satırları affınıza sığınarak yazıyorum. Ancak direnişin büyüklüğü de yine bu büyük trajedide saklı. İnsanlık hafızasında kara bir leke olarak

bu trajedi yerini koruyacak. Ancak, ölüm korkusunun ebedi kılınmaya çalışıldığı bu dağda bugün var olmanın, özgürlüğün umudu daha da güçlenmiş durumda. Bu son fermanı tersine çevirmenin inancı her zamankinden daha fazla.

Dineş güçlendi umut büyüdü Êzîdîler direniş hamuruyla yoğrulmuş bir toplumdur. Ölülerini Qewl'lerle (yani ilahiler) uğurlayan bir halk, ölümü yenmiş bir halktır. Eğer Êzîdîlerin direniş geleneği çok güçlü olmasaydı bu kadar katliam bir halkı tarihten silip atmaya yeterliydi. Bugün de yokluğa, kış koşullarına, her türlü zorluğa rağmen onbini aşkın kişi bir dağda yaşama tutunuyorsa bu, direniş ruhunun ne kadar güçlü olduğunun bir kanıtıdır.

Gerçekten de yaşlı genç demeden Şengal'de kalarak bu direnişin içinde yer almak isteyen binlerce insan çıktı. Özgürlük gerillasıyla birlikte bu direniş daha güçlendi, umut daha da büyüdü. Şengal sadece onlar için değil bizim için de umudu büyütmenin, öfkeyi bilemenin adı oldu.

'Oğul ve kızlarım sizlersiniz' Cudalê köyündeki katliamda ahırın kuytu bir köşesine saklanarak kurtulan ve 2 gün sonra bize ulaşan 67 yaşındaki ananın bir kadın arkadaşı kucaklayarak, “Dört oğlum vardı. Dördü de kaçıp gitti. Artık be-

nim oğullarım ve kızlarım sizlersiniz” demesiydi bizim için umut. 70 yaşındaki Êzîdî şeyhlerinin silah kuşanmasıydı. Yalınayak çamurun içinde çömelerek gerillaların geçmesini bekleyen çocukların yüzündeki tebessümdü.

Ölümü yeğ tutan yiğit kadınlar Toplumun katı geleneklerine de meydan okuyarak silahlanıp mevzilere koşan, DAİŞ vahşetine teslim olmaktansa ölümü yeğ tutan, imkansızı başararak çetelerin elinden kurtulan ve kendilerini Şengal Dağı’na ulaştıran o yiğit kadınlardan da bahsetmeden geçmemek gerek.

Dağda kıyasıya yaşam savaşı İşte şimdi topraklarını terk etmemekte kararlı bu insanlar, kıyasıya bir yaşam savaşı veriyor bu dağda. Her yağmurda ıslanan çadırların etrafında küçük kanallar açan, çalı çırpıyla bir yemek pişirebilmenin derdine düşen o analar, kargo uçağı gelir de paraşütle yardım atılır diye dağın yamaçlarında çömelen gençler, göğsüne raxtını sağlı sollu bağlayarak dağ yollarında havasını atan pala bıyıklı adamlar, sanki o trajedi hiç yaşanmamış, sanki köyünden hiç ayrılmamış gibi havası inmiş futbol toplarıyla oynayan çocuklar… Hangi manzarayı anlatsam bu dağdaki yaşama telaşını anlatmaya yetmez.

7

2014 Özel Sayı

*Sincar Dağları'nda Dewrêşê Evdî'nin yanında olsaydım Beyaz atların sırtında Musul Ovası'na dalsaydım Dewrêş vurulduğunda sırtlayıp Kürdistan dağlarına götürseydim Ona, bak binlerce Adule ve Onikiler var deseydim Tanrıçaların taht kurduğu bu dağlarda rahat uyu deseydim Ölüm nerelerden ve nasıl gelirse gelsin artık gam yeme Özgür yaşam ebedi gerçekliktir deseydim.

*Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın İmralı’da yazdığı bir şiir.

Yürekten gelen "PPK!" İlk başlarda ölüm çemberinden çıktıkları için etraflarına korku ve merakla bakan bu çocuklar Şengal'e gelen savaşçıları tanıdıkça sevgilerini, çocukluk duygularını her şeye rağmen daha fazla dışa vurur oldular. Şimdi onların attığı sloganlar o vahşet örgütünün örtmek istediği umutsuzluk çarşafını yırtıp atıyor.

Birçoğu (sadece çocuklar da değil yetişkinler de hatta) "PPK, PPK" diye bağırıyorlar. Yanlış telaffuz etmeleri hiç ağrımıza gitmiyor. Biliyoruz ki ta yürekten söylüyorlar.

Şehide en anlamlı uğurlama Bir gün Şehit Karker arkadaşın cenaze konvoyuyla yol alıyorduk. Geçtiğimiz yollarda halk yolun kenarında dizilmiş zafer işaretleriyle saygı duruşuna geçmişti. Bir ana kucağında çocuğuyla yola koştu. Arkada kalan 4-5 yaşlarındaki diğer çocuğu da peşinden gelmek istedi. Ama ayağı takılıp düştü. Tozun içinde yuvarlanmasına, yüzüne asılan ifadeden anlaşıldığı kadarıyla canı çok yanmasına rağmen küçücük elini havaya kaldırıp zafer işareti yapmayı ihmal etmedi. Ağlamaklı sesiyle attığı slogan belki de bir şehide yapı-

lacak en anlamlı uğurlamaydı.

Ve Şengal şehitleri… Şengal'de yaptığımız şehitlikte 17 arkadaşımız yatıyor. Bunlardan 12'si gerilla, 5'i de YBŞ'li savaşçılar. Şehitlik Şengal'in en güzel yerinde duruyor. Kersê vadisinden zirveye doğru çıkarken Kolka köyünün sol tarafında Şengal’e siper olmuş öncü birlik gibiler. "Bir yerde ölün yoksa o toprak senin değildir" diye bir söz var. Biz Şengal'e gelmeden de buranın özgürlük savaşçıları olarak kendimizi görüyorduk. Ama bu toprakların bizi öyle gördüğü söylenemezdi. Ama şimdi bu topraklar bizi daha fazla bağrına basıyor. Ve bu toprakların destanları yiğit savaşçılarla yeniden yazılıyor. Bu toprakların çağdaş Dewrêşê Evdî ve Edûlêleri; komutan Dilgeşler, Armançlar, Evrimler kadim halkın direniş ruhunu bugüne taşıyor.

Yeni yıla Şengal'de savaş mevzilerinde giriyoruz. O çocukların umutlarına, parıldayan gözlerindeki o umuda layık olmak için mücadele ediyoruz ve bunu da başaracağız.

*Agit CİVYAN, HPG Şengal Saha Komutanı.

‘’Bir yerde ölün yoksa o toprak senin değildir’’ diye bir söz var. Biz Şengal'e gelmeden de buranın özgürlük savaşçıları olarak kendimizi görüyorduk. Ama bu toprakların bizi öyle gördüğü söylenemezdi. Ama şimdi bu topraklar bizi daha fazla bağrına basıyor. Ve bu toprakların destanları yiğit savaşçılarla yeniden yazılıyor. Bu toprakların çağdaş Dewrêşê Evdî ve Edûlêleri; komutan Dilgeşler, Armançlar, Evrimler kadim halkın direniş ruhunu bugüne taşıyor.

8

2014 Özel Sayı can havliyle kendilerini Şengal Dağı’na vurdu. Peşmergelerin Şengal’i savunmaması nedeniyle şaşkınlık yaşayan halk ‘’satıldık’’ diyordu.

Şengal’in acısında t u m u n yeşere Hayri KIZILER*

Ş

engal: 450 bin Êzîdî Kürt köklerinden edildi. Binlerce Êzîdî Kürt genç kızı pazarlarda satıldı. En az yüz Êzîdî Kürt çocuğu açlık ve susuzluktan yaşamını yitirdi.

En az yüz Êzîdî Kürt yaşlı susuzluk ve soğuktan yaşamını yitirdi.

En az on bin Êzîdî Kürt DAİŞ çetelerinin elinde.

En az üç bin Êzîdî Kürt öldürüldü.

Tüm bunların sorumlusu kim?

DAİŞ mi? Vahşidirler biliniyorlar.

Yoksa, Êzîdîleri, ben gidiyorum bile demeden, arkasına bile bakmadan bırakıp gidenler mi?

Tarih böyle bir ihanete tanık olmamıştır, kimsenin mezhebi de, böyle bir ihaneti gerçekleştirecek kadar geniş değil...

Gözlerimden ilk yaşı akıtan da işte tam bu oldu. Kelimelerle ifade edemeyince; ikinci Harpagos olayı demiştim, başka

tarifi de yoktu zaten.

DAİŞ çetelerinin Şengal’e ilk saldırısı şehrin güneydoğusundaki Tilbenat Köyü’ne yönelik havan atışlarıyla başladı. Ardından Guhbel ve Girzerik köyleri ile birikte 7 farklı bölgeye yönelik saldırılar gerçekleşti. Peşmerge güçleri saldırıda bulunan çetelerle kısa süreli çatışsalar da ardından geri çekilip, Şengal merkezine döndü. Her iki taraftan da kayıplar yaşanmadı. Şengal’in savunulması için bunun yetersiz olduğunu hisseden halk, katliamın yaklaştığının bilincindeydi. Adım adım kapılarına gelen tehlikeye karşı imkanı olanlar silah kuşandı.Tüm köylerde mevziler kazıldı. Katliam tehlikesine karşı bir grup YPG’li Şengal’e gitse de, 3’ü KDP tarafından tutuklandı. Bu gelişmeler yaşanırken, KCK’nin, gerillanın Şengal’i savunabilmesi için KDP’ye alan açması yönünde yaptığı çağrı, halkta moral ve umut yarattı. Halk, tüm Kürdistan güçlerinin Şengal’in savunmasında yer almasını istiyordu.

Katliam geliyorum dedi Ve katliamın ayak sesleri duyuldu: İlk olarak Şengal’in güneybatısındaki Sünni Arab yerleşim yeri Bilêc kasabasını ele geçiren

DAİŞ çeteleri, birkaç gün sonra Sünni Arab yerleşim yeri Baac kasabasını aldı. Batıda Telafer ile Şengal-Suriye sınırını denetime alan çeteler, böylece Şengal’in güneyini tamamen ele geçirdi. Şengal için önemli bir bölge olan Rabia’nın doğusu YPG’nin elideyken, batısı DAİŞ’ın elindeydi. DAİŞ Şengal’e saldırmadan önce bir kuşatma hattı oluşturmayı planlıyordu. Ancak YPG güçleri Rabia ile sınır olan Til Koçer’den sonra Cezaa Kasabası’nı da eline geçirerek, çetelerin kuşatma planını bozdu. DAİŞ’in Şengal’e yönelik işgal girişimi ise 3 Ağustos sabahı, saat 3 sıralarında Girzerik Köyü’ne yönelik top atışlarıyla başladı, sonrasında Rambosî, Tilkasab, Koço, Tilbenad köylerine yayıldı.

Bunu ağır silahlı saldırılar izledi. İlk saldırıya halk karşılık verdi. Çatışmaların başlamasıyla, peşmergeler konvoy halinde, ağır silahlarla donatılmış arabalarıyla Şengal’i terk etti. Saldırıyla birlikte Şengal’den ilk göç de başladı. Herkes çeteler kente ulaşmadan, Şengal’den çıkmanın, canını kurtarmanın arayışı içindeydi. Çıkış ancak araçla mümkündü, araç bulmak ise zordu. Arabası olanlar panik halinde Şengal’i terkederken, arabası olmayanlar katliamdan kurtulmak için

7 YPG’li yüz binlere kalkan oldu Çetelerin Şengal’e girmesi çok sürmedi.

09:45 gibi halkla birlikte dağa yöneldik, saat 10 sularında ise çeteler kente girdi. Çetelerin ilk icraatlarından biri Şiilerin kutsal mekanı Sitî Zeyneb türbesini havaya uçarmak oldu. Dağa, gittikçe yaklaşan silah ve patlama seslerini duyarak yol aldık.

Yüz binler dağa yürüyordu. Çocuk, yaşlı, genç, hasta tüm kent dağ yolundaydı. Şengal Dağ yolu insan seliydi; dağ, taş insandı. Kent merkezi ve köyleriyle nüfusu yaklaşık 450 bin olan Şengallilerden 200 binin üzerinde insan dağlara sığındı. Sayıları az da olsa aralarında Şii Türkmen, Şii Kürt ve Şii Arablar da vardı.

Bu trajedi içinde en büyük olay, dağa ulaşılabilen iki yolun YPG’liler tarafından savunmaya alınmış olmasıydı. Çetelerin iki yoldan birine dahi ulaşmaları, 200 bini aşkın insanın yok edilmesi, daha büyük katliamların yaşanması demekti. Bunu söylemek bazıları için inandırıcı olmayabilir, ama katliamı önceden öngörerek, Şengal Dağı‘nda konumlanan çok değil, 7 YPG savaşçısı tarihin tanık olmadığı, olası bir katliamın gerçekleşmesine engel oldu.

Her iki yoldan dağa yönelmek isteyen isteyen çetelerin katliam planlarını YPG savaşçıları önledi. 7 savaşçı, onlarca çete üyesiyle saatlerce girdikleri çatışmalarla halka kalkan oldu.

Susuzluğun katliamı Dağa yönelenler, duydukları silah seslerinden birkaç dakika önce ayrıldıkları sokakların kana bulandığının farkındaydı.

Herkesin bildiği bu gerçeği, sessizce, bakışlarıyla konuşarak fısıldıyorlardı. Şehir merkezinde olanlar dağa yakın oldukları için daha şanslıydı. En hızlı adımlarla 8 saatte çıkılabilen dağ yolunu, 12 saatte adımladık. Çetelerin çemberindeki Şengal, susuz da olsa yüzbinlere sığınak olmuştu.

Ama ne zamana kadar? Ölüm korkusuyla çıkılan bu yolculukta susuzlukla gelebilecek ölüm riski de vardı. İlk etapta düşünememiş olsak da bunu hissetmemiz uzun sürmedi. Ağustos sıcağında çıkmak zorunda kaldığımız yolculukta acının, şokun getirdiği sessizliğe, susuzluğun sessizliği de eklendi. Susuzluktan ağızları kuruyan, boğazları yara olan insanlar artık konuşamıyordu. Bu duruma seslice isyan eden bir tek çocuklardı. Sessizliği, çocukların ağlamaları, yaşlıların son güçleriyle ağızlarından dökülen ağıtları bozuyordu. Çok geçmeden bir annenin ‘’çocuğumu taşın altına gömdüm’’ sözleriyle susuzluğun ilk kurbanlarının çocuklar olduğunu öğrendik. Susuzluğun yolaçabileceği daha büyük bir katliamı ise zor koşullarda halka el uzatan TEV-DA önledi. Şengal’in bir ucundaki Kersê köyünden diğer ucundaki Çilmêra’ya tankerle su taşınmaya başlandı. Bu iş için seferber olan gençler ise bulabildikleri bidon ve mataralarla sırtlarında su taşıyarak, susuz kalan halka ulaştırıyordu.

9

2014 Özel Sayı En zor soru; ‘Buradan nasıl çıkacacağız?’ İnsanlar dağa ulaşması, YPG’nin yolları tutarak güvenliği sağlamasıyla biraz da olsa kaygılarını bertaraf eden insanlar, bu kez ‘’Buradan nasıl çıkacağız’’ sorusunu sormaya başladı. Gazeteci olduğum için bu soruları en çok yönelttikleri kişiydim.

Onlar bunun cevabını bilebileceğimi düşünürken, benim de kendime ‘’Bu halk buradan nasıl çıkacak’’ diye sorduğum çok oldu. Acılar dayanılmazdı, yürek kaldırmıyordu. KCK Yürütme konseyi Üyesi Sayın Murat Karayılan’ın ‘’Güçlerimiz yolda’’ mesajını radyolardan dinlemiştik. Çaresiz, ‘’Sabır’’ diyorduk, ‘’HPG yolda…’’

Ve sorularımızın ilk cevabını YPG verdi! Şengal’e siper olan YPG birimi ardından, müdahaleye gelen YPG gücü çetelerle çatışa çatışa Şengal Dağı’na ulaştı. Karayılan’ın açıklaması ardından şiddetli çatışmalarla Şengal’e ulaşan HPG/YJA STAR gerillaları da Şengal Dağı’na sığınanlar için nefes, kurtuluş umudu oldu. Gerillalar öncülüğünde ilk milis güçleri örgütlendirildi.

5 Ağustos’ta kuruluşu ilan edilen Şengal Direniş Birlikleri güvenlik için harekete geçti. Ağır silahları yoktu ama bunun eksikliğini inançları, umutları ve öfkeleri ile tamamladılar. Şengal’e ilk konumlanan 7 kişilik YPG gücü, kısa sürede 2 bin kişilik bir orduya ulaştı. Ordunun nitel büyümesi, katliamla kırılan halkın güvenini de büyüttü. En büyük umut kaynağı ise kendilerine siper olan YPG/YPJ ve Kandil’den Şengal’e koşan gerillalardı.

Rojava lokmasını kardeşiyle paylaştı Susuzluk ve açıktan bitap düşmüş halka ilk erzak yardımı riskli yollardan Rojava’dan kamyonlarla ve hemen aynı günlerde helikopterle gönderildi. 200 bin kişi için bir helikopterin getirdiği yardımlar ceviz kabuğunu dolduracak kadar değildi. Buna rağmen, duyarsızlığın yolaçtığı acıları içlerine gömerek, teşekkür etmeyi bildiler.

Ulaştırılan yardımların yetersizliği üzerine, YPG henüz koridorun güvenliği tam sağlanmamış olsa da büyük risk alarak, dağa sığınanlara kamyonlarla erzak taşımaya devam etti. Yoğun ambargo nedeniyle açlıkla karşı karşıya olan Rojava, lokmasını kardeşiyle paylaşıyordu. Kamyonlarla temel gıda maddeleri taşınırken, helikopterlerle su, ilaç, süt gibi ihtiyaçlar taşındı.

Saldırının ilk günleri ile diğer günler arasındaki ruh hali bambaşkadı. Kısmen açılan güvenlik koridorunun 8. günde tamamen açılması ardından, Şengal Dağı’ndan sivillerin tahliyesine başlandı. Rojava halkı kamyonlar, özel arabalar, minibüsleriyle, tam bir seferberlik halinde insanları taşıdılar. Bu işe dört elle sarıldılar ve sadece iki gün içinde dağdaki yüzbinlerce Êzîdî Kürdün yüzde 80’ini tahliye ettiler.

Direnişin doğuşunu gördük Şengal’e ulaşan kamyonlar sadece erzak değil, bu trajediyi birlikte dünyaya duyurmamızı sağlayan, Ronahi TV muhabiri gazeteci arkadaşım Botan Gulan’ı da Şengal’e ulaştırdı. İlk etapta telefonla TV kanallarına bağlanarak aktardığımız trajediyi, çektiğimiz görüntülerle de duyurabildik.

Kameralara konuşanların acıları gibi sözleri de benzerdi. İlk cümlede dile getirdikleri ihanetin şoku “Bizi sattılar” sözü ardından, diğer kelimeleri

Şengal’deki acı kadar, umudun boy vermesine de tanıklık ettik. YPG/YPJ, HPG/YJA STAR gerillarının direnişi, gün geçtikçe yüzlerdeki acının çizgilerine umudun çizgilerini de ekledi. 73. ferman dedikleri katliamın feryadını, ağıtlarını, dinledik. Şengal’de isyanın, direnişin doğuşuna tanık olduk. Ve ne mutlu ki bu kez belgeleyebildik… ‘’Kızlarımız kaçırıldı, yakınlarımızı katlettiler, köyümüzü bastılar, yüzlerce kişiyi katlettiler…’’ oluyordu. Ulaştırılan her fotoğraf karesi, kameradan yansıyan görüntünün her saniyesi Şengal’in içine akıttığı gözyaşının, çığlığının sesi oldu. Şengal’deki Êzîdî Kürt anaların ağıtları, sokaklarda eyleme, serhildana dönüştü… Şengal’deki acı kadar, umudun boy vermesine de tanıklık ettik. YPG/YPJ, HPG/YJA STAR gerillarının direnişi, gün geçtikçe yüzlerdeki acının çizgilerine umudun çizgilerini de ekledi. Göz bebeklerinde henüz tam olarak telafuz edemedikleri ‘’PPK’’ harfleriyle yeşeren umudu gördük. ‘’73’üncü ferman’’ dedikleri katliamın feryadını, ağıtlarını dinledik. Şengal’de direnişin doğuşuna tanık olduk ve ne mutlu ki bu kez belgeleyebildik… Bu trajedinin duyulması kadar, yalan haberlerle bu gerçeği çarpıtan, sahte kahramanlıklarla bunu sahiplenmek isteyenlere de en büyük yanıt, onlarla birlikte yaşarken, kameraya çekerken gözyaşlarımızı tutamadığımız bu belgeler. O gün netleşmemiş gerçekleri en iyi aydınlatan ise bir katliam girişiminden dirilişi yaratan Şengal ve Kobanê direnişi...

*Gazeteci Fotoğraflar: ABDURRAHMAN GÖK ve BOTAN GULAN

10

2014 Özel Sayı

’ r ı n ı S ‘

u d l o n a s k e y e l r ye

Faysal SARIYILDIZ*

F

ransa hükümet ricalinden biri Napolyon’un bir muharebedeki stratejisini tenkide kalkışıp parmağını harita üzerinde gezdirerek; “Önce şurasını almalıydınız, sonra buradan geçerek ötesini zapt etmeliydiniz” gibi fikirler belirtmeye başlayınca Napolyon; “Evet. Onlar parmakla alınabilseydi dediğin gibi yapardım” demiş. Faşizmin ve fundamentalizmin rüzgarında yelken açıp, yelkenleriyle Ortadoğu’ya dalan DAİŞ’in, 15 Eylül günü harita üzerinde parmaklarıyla işaret edip zapt etmeyi düşündüğü Kobanê, yedi düvel cihana direniş ile adını duyurdu. Ortadoğu’nun kadim şehirlerinden Musul’u bir günde alan ve Bağdat’ın kapısına dayanan DAİŞ’in harita üzerinde “parmakla” gösterip alamadığı Kobanê, 2014 yılında dünyanın gözünü çevirdiği bir kent haline geldi.

Kobanê Suruç’a taşındı Sınırın hemen berisinde tüm imkansızlıklara ve kuşatılmışlığa rağmen DAİŞ çetelerine karşı soylu bir direniş gösterilirken; yüz binlerce insanın vahşetten kaçması insanlık dramının yaşanmasına neden oldu. Kobanê’ye yönelik yapılan saldırıda 180 bini aşkın kişi Kuzey Kürdis-

Sınır nöbetinde kafileler halinde başta gençler olmak üzere her kesimden insan ellerini kanatan keskin sınır tellerine ve dikenlerine aldırmadan kendi devrimine, Kobanê’ye koştu. “Kurdistan yek e, sînor nas nake, derbasî Rojava be!/Kürdistan birdir, sınırı tanıma, Rojava’ya geç!” desturu ile Kobanê’nin yolunu tuttu. tan’a göç etti. Bütün cadde ve sokaklar, belediye binaları, iş merkezleri, parklar ve depolar bir anda savaştan kaçan insanlarla doldu. Suruç bu süre zarfında büyük bir sınav vererek, nüfusunun iki katı insanı kucaklamaya çalışmakla herkesin dikkatini çektiği bir mekân oldu.

kiye’nin birçok kentinden üstündeki montu gönderen, cebindeki parasını paylaşan ayakkabı boyacısı, kumbarasındaki parayı gönderen çocuk, kirasına bile yetmeyen maaşından kesen işçi ve memurlar, yoksul insanların kendi rızkından ayırıp gönderdiği yardımlarla Kürtler Kobanêli kardeşlerine sahip çıktı.

Kürtler kardeşlerine sahip çıktı Yaşanan bu kitlesel göç esnasında devlet sembolik kimi yardımlar dışında, hiçbir girişimde bulunmadı. Cumhurbaşkanı ve Hükümet yetkilileri “200 bin Kobanêliye kucak açtık” gibi manipülasyon ve algı yönetimi ile vaziyeti kurtarmaya çalıştı. AFAD bünyesinde sadece 7 bin Kobanêlinin barınma ve diğer ihtiyaçları karşılanıyor. Geriye kalan onbinlerce kişinin barınma, sağlık, gıda ve giysi ihtiyaçlarının büyük çoğunluğu ise DTK, DBP, HDP öncülüğünde oluşturulan Kobane Kriz Koordinasyonu tarafından giderilmekte. Dolayısıyla Kobanêlilere devlet değil Kürtler kucak açtı. Kürtler, dost kuruluşların da yardımı ile kendi yarasına merhem olmaya çalıştı. Kürdistan ve Tür-

Suruç direnişin adı oldu Kobanê halkının karşı karşıya olduğu işgal ve soykırım girişiminin en önemli sonuçlarından biri Kürtler arasına çizilmek istenen sınırların anlamsız hale gelişi oldu. İnkar, asimilasyon ve bölünmüşlüğün timsali olan sınırlar; başkaldırı, direniş ve birliktelikle yerle bir edildi. Kürdistan, Türkiye ve dünyanın farklı ülkelerinden gelen yüz binlerce insanın bir araya geldiği Suruç, sınır direnişinin adı oldu. Kuzey Kürdistan’da yüz binlerce insan sınır hattında nöbet tutarken; asker ve özel harekat polisleri insanlara ait çadırları ve arabalarını yakarak, gaz bombaları ver gerçek mermiler ile saldırarak devlet şiddetinin en amansız yöntemlerine başvurdu.

Binler devrime koştu Özellikle ilk on gün mehter marşları ile yapılan saldırılarda anonslar ile vur emri verildi. Halkın sınır boyuna akışını engellemek için yoğun önlemler aldı.

Tüm engellemelere rağmen onlarca kilometre yol yürüyerek Suruç’a ulaşmaya çalışan onbinlerce kişinin başlattığı uzun yürüyüş, yapay sınırlara duyulan öfke ve Kobanê ile bütünleşmenin adı oldu. Sınır nöbetinde kafileler halinde başta gençler olmak üzere her kesimden insan ellerini kanatan keskin sınır tellerine ve dikenlerine aldırmadan kendi devrimine, Kobanê’ye koştu. “Kürdistan yek e, sînor nasnake, Derbasî Rojava be!” “Kürdistan birdir, sınırı tanıma, Rojava’ya geç!” desturu ile Kobanê’nin yolunu tuttu.

Umut ve devrimin kıblegahı Kobanê, Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da yeni bir ruh yarattı. Franko faşizminine karşı İspanya iç savaşında nasıl ki dünyanın birçok yerinden sosyalistler, demokratlar, entelektüeller, yazarlar, sanatçılar soluğu Madrid sokaklarında aldıysa, bütün bu kesimlerin umut ve devrim kıblegahı bu kez Kobanê ve Suruç oldu. Kuzey Kürdistan gençliği Kobane’de tek kolu ile savaşan Brusk’un diğer kolu olmak için sınır nöbetinde ve direnişte yerini aldı. Serkanlar, Paramazlar, Kader Ortakayalar şahsında Türkiye devrimci gençliği de yönünü Kobanê’ye çevirerek, özgürlük mücadelesine en anlamlı cevabı verdi.

11

2014 Özel Sayı

Türkiye bildiğiniz gibi Rojava Kürdistanı’nda geliştirilen kantonlara dayalı demokratik devrim; kimlikler arası eşitlik-adalet, inançların özgür birlikteliği ve kadınların aktif katılımını esas alan özgür yaşam modeli ise tüm geleneksel bölge aktörlerini rahatsız etti. Bu rahatsızlığını açıkça dile

getiren, Kürtlerin kantonlara dayalı statü inşasından en çok korkan aktörlerden başında da AKP Hükümeti geliyor. Türkiye’de devletin yüz yıllık egemenlik kibri, Kürde tahakküm kurma ve tahkim etme politikası Rojava kantonlarına karşı yapılan düşmanlığın temel nedenidir.

Apaçık suç işlendi Bu süreçte Türkiye’nin siyasi ikli-

mine bağlı olarak Mürşitpınar Sınır Kapısı’nın bir şantaj aracı olarak kullanılması nedeniyle Kobanê’den getirilen onlarca Kobanêli yaşamını yitirdi. Hükümet, yaralılar üzerinden şantaj yaparken, devam eden tedavi süreçlerinde hastanelerde yaralılara dönük keyfi baskı, saldırı ve gözaltılar

AKP Hükümeti’nin bu duruma göz yumması, Kobanê’ye yönelik vahşi saldırıların üst boyuta ulaştığı bir süreçte; Davutoğlu’nun “PKK geçen yıl çekilmiş olsaydı daha olumlu olurdu”, Recep Tayyip Erdoğan’ın “Kobanê düştü düşecek” deyişi, Türkiye’nin bu savaşın hangi tarafında durduğunu

yapıldı. Devlet, ambulans geçişine, en insani durum olan yaralı/ölüm meselesine konjonktürel bakarak hem ahlaki hem de yasal bağlamda suç işledi.

net olarak göstermiştir. Kürdistan’da 6-8 Ekim’de yaşanan toplumsal ayağa kalkış, Türkiye ile DAİŞ arasındaki ilişkiye dönük bir öfkenin dışa vurumu olmuştur. Kardeşi, amca çocuğu, arkadaşı ve yoldaşlarını vuran bir çete güruhuna devletin göstermiş olduğu müsamaha ve stratejik ortaklık sonucu biriken öfke, oku yaydan çıkardı.

Kuzey Kürdistan ve Türkiye sokakla-

Haklı ve meşru isyan DAİŞ’in Türkiye’yi askeri ve istihbarat üssü haline getirmesi, insan kaynağı olarak kullanmasının yanında

Kader Ortakaya, Kobanê’ye geçerken Türk askeri tarafından katledildi.

rının protestolara sahne olması haklı ve meşru bir isyanı doğurdu.

Kobanê politikası değişmeli Türkiye-DAİŞ stratejik ortaklığı, Cumhurbaşkanı ve Hükümet yetkililerinin provokatif beyanları, Rojava sınırında kurmayı düşündükleri “güvenlik

hattı” ve “tampon bölge” planları sadece bir isyana neden olmadı aynı zamanda Türkiye’de demokratik çözüm umudunu da arkadan hançerledi. Hükümet ‘çözüm süreci’nin geleceği, Kürt sorununun çözümü ve Türkiye’nin demokratikleşmesi için tüm bu yaşananlardan ders çıkarmalı ve Kobanê’ye karşı tutumunu değiştirmelidir.

* HDP Şırnak Milletvekili

12

13

Barbarların çarptığı kale

14

2013 Özel Sayı

Şengal, Mexmûr ve Kobanê direnişi Güney toplumunu sadece etkilemedi, aynı zamanda harekete de geçirdi.

Dolayısıyla bir sorgulamayı da beraberinde getirdi. Bunun Güney’de sivil veya demokratik toplumun gelişmesine katkısı olmuştur, olacaktır.

Şengal ve Kobanê’den sonra Güney Kürdistan Meral ÇİÇEK*

B

u yazı yayımlandığında 100. gününü geride bırakmış olacak Kobanê direnişi, şimdiden insanlık tarihinin altın sayfalarında yer almayı başarmış, gerçekten de tarihi ve destansı bir direniştir. Öyle ki Stefan Zweig yaşıyor olsaydı, “İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar” kitabının en başına eklerdi Kobanê direnişini. Muhtemelen Borges de DAİŞ çeteleri ve onların maskesi arkasında gizlenen bölgesel ve uluslararası güçlerin bu kirli oyunu karşısında “Alçaklığın Evrensel Tarihi”ni yeniden yazardı.

Rojava’nın en küçük kantonu olan Kobanê’de devam eden direniş, kendi lokalliğini çoktan aşmış, evrensel niteliğe kavuşmuştur. Dünyanın dört bir yanından insanların ortak insanlık değerlerini savunmak üzere YPG/YPJ güçlerine katılması ve 40’ın üzerinde ülkede Kobanê ile dayanışma amacıyla eylemler düzenlenmesi, bunun en somut göstergesidir. Ama bunun ötesinde Kürt ulusallığı açısından da Kobanê ile birlikte çok şey değişti. Kobanê direnişi, bütün Kürdistan’da çok büyük bir etki yaratırken, en yoğun izleri Güney Kürdistan’da görmek mümkündür.

Duygusal bütünleşme güçlendi Güney Kürdistan’da ‘yeni süreç’ aslında bundan 6 ay önce, DAİŞ çetelerinin Musul

işgali ile başladı. Ağustos ayının başında önce Şengal, ardından Maxmur ve Germiyan bölgesine yönelik saldırılarla birlikte siyasal, toplumsal ve ekonomik etkileri yoğun bir safhaya geçilmiş oldu. Bu tarihlere dikkat edildiğinde, DAİŞ çetelerinin 2014 yılı baharından beri zikzaklı bir şekilde, bir Kobanê’ye, bir Güney Kürdistan’a saldırdığı görülür (Mart-Nisan’da Kobanê, Haziran’da Musul, Temmuz’da Kobanê, Ağustos’ta Şengal ve Mexmûr, Eylül’de Kobanê).

Peki bu sürecin Güney Kürdistan toplumu üzerinde nasıl bir etkisi oldu? Öncelikle parça merkeziyetçiliğine karşı daha bütünsel bir ülke bilincinin geliştiği söylenebilir. Mevcut durumda resmi olarak, yani uluslararası alanda tanınmış bir statüye sahip tek Kürdistan ‘parçası’ Federe Kürt Bölgesi adıyla Güney Kürdistan’dır. Diğer ‘parçalarda’ devlet güçleriyle savaş devam ederken, Güney Kürdistan kendisini ‘özgürleşmiş’ sayıyordu. Hatta DAİŞ’in Şengal’e saldırısına kadar pek yakında bağımsız devletin ilan edileceği söyleniyordu. Fakat bir anda katliam ve soykırım tehdidinin Kürdistan’ın bu bölgesi açısından da yok olmadığı çok acı bir biçimde görülmüş oldu.

Hemen sonra başlatılan Kobanê’ye yönelik saldırı dalgası ve bu saldırılara karşı yükseltilen direniş, Güney Kürdistan toplumunda duygusal bütünleşmeyi güçlendirmiştir. Dikkat edilirse önceleri Kürdistan’ın diğer bölgelerindeki olaylar Güney’de sınırlı düzeyde yankı bulurken, Kobanê ile birlikte bu durum değişti, çok ciddi bir yankılanma oldu. Bu yankılanma

kuşkusuz hissetmeyle alakalı olduğu gibi, Güney Kürdistan toplumu ülkenin başka bir yerinde yaşanan bir gelişmenin kendilerini de birebir nasıl etkileyebildiğini görmüş oldu. Dolayısıyla ülkeye dair daha bütünlüklü bir algının güçlendiğini söyleyebiliriz.

Bu sürecin kazananı Toplumsal alandaki bu ulusal birliği güçlendirici hava aynı düzeyde siyasete de yansımasını buldu mu peki? Bazı olumlu adımlar atılmış olsa da -örneğin Güney Kürdistan’ın çeşitli bölgelerinde DAİŞ’e karşı Gerilla ve Peşmerge’den ortak operasyonlar ve Peşmerge’nin Kobanê’ye gidip destek sunması– ulusal birlik politikası yeterli düzeyde gelişmemiştir. Dar iktidarcılık yerine ulusal çıkarları esas alan bir siyasi anlayış gelişmiş olsaydı Ulusal Kongre toplanmıştı bile. Ancak bu konuda siyaset maalesef toplumun hem düzeyinin hem de beklentilerinin çok gerisinde kalıyor.

Geçtiğimiz günlerde Avrupa Parlamentosu’nda yapılan 11. Kürt Konferansı’nda röportaj yaptığımız Alman düşünce kuruluşu SWP’nin Ortadoğu uzmanı, şöyle bir tespitte bulundu: “[DAİŞ’in Güney’e yönelik saldırılarıyla başlayan] Mevcut krizin kazananı Abdullah Öcalan ve PKK iken, kaybedeni ise Mesut Barzani ve KDP olmuştur.” Gerçekten de başta Şengal olmak üzere ardından Maxmur ve Germiyan bölgesinde Gerilla’nın DAİŞ’le mücadele irade ve iddia düzeyi, Güney halkı tarafından büyük sevgi ve sempati ile karşılandı.

Unutulmamalı ki Şengal ve Maxmur başta KDP’ye bağlı Peşmerge güçleri tarafından savunulmazken, Kobanê’de YPG ve YPJ güçlerinin DAİŞ’in teknik üstünlüğüne karşı elindeki sınırlı imkanlara rağmen kahramanca direnmesi Güney toplumunda derin etki yapmıştır.

Güney'de siyaset kültürüne etkileri Siyasi alanda Ulusal Kongre’ye ayak diremeler de aslında Kobanê direnişinden bağımsız olmayıp, onunla doğrudan bağlantılıdır. Şimdi önemli olan, farklılıkların tanınması temelinde ortak paydalar doğrultusunda ulusal birlik politikasının geliştirilmesidir. Günlerce Kobanê için kitlesel eylem ve etkinliklerin yapıldığı, hatta bir köy adının bile Kobanê olarak değiştirildiği Güney Kürdistan’da toplum, siyasetten bunu beklediğini göstermiştir.

Bununla birlikte Kobanê direnişi ve öncesinin Güney Kürdistan toplumunun kendi siyasi kültürü üzerinde yarattığı veya uzun vadede beslediği etkiler de dikkate alınmalı. Kobanê için çok yoğun bir biçimde Kürdistan Bölge Parlamentosu’nun önünde günler süren oturma eylemleri, kitlesel gösteriler, yürüyüşler, basın açıklamaları, toplantılar vs. yapıldı. Yani Şengal, Maxmur ve Kobanê direnişi Güney toplumunu sadece etkilemedi, aynı zamanda harekete de geçirdi. Dolayısıyla bir sorgulamayı da beraberinde getirdi. Bunun Güney’de sivil veya demokratik toplumun gelişmesine katkısı olmuştur, olacaktır.

*Gazeteci

15

2013 Özel Sayı

la Yıldıztan) MexGazeteci Deniz Fırat (Ley ığı sırada DAİŞ salmûr’da haber takibi yapt ü. dırısı sonucu şehit düşt

Mexmûr direnişinde kadın gerillalar en önde yer aldı.

HPG ve YJA STAR gerillalarının Güney Kürdistan savunmasında yer alışı en fazla da ‘parça’ anlayışını yıktı. Ülkeye dair bütünlüklü algının güçlenmesini sağladı.

şamını yitiren Şengal savunmasında ya şçısı Genco Heva sa G YP ı nl ta is rd Kü y Güne bolü oldu. sekê ulusal birliğin sem

16

2013 Özel Sayı

Rojhilat da Rojavalaşıyor Omer HOJEBRÎ*

D

oğu Kürdistan (Rojhilat), 20. yüzyılda her ne kadar köklü ve güçlü bir örgütlemeye sahip olmasa da her zaman Kürdistan’ın diğer parçaları üzerinde önemli etkide bulundu. Kürt kültürü, dili ve müziğini geliştirdi, korudu. Halen de bir halk için oldukça önemli olan bu olgular tüm baskılara rağmen canlı tutuluyor. Bununla birlikte Rojhilat, ulusal değerleri ve duygularıyla da bugün dipdiri ayakta. İran rejiminin baskılarına rağmen Kürdistan’daki gelişmelerin uzağında durmadı ve sürekli yaşadı. Yeri geldiğinde bunu serhildanlarıyla ortaya koydu.

Köklü bir halk örgütlemesinin olmaması nedeniyle bu serhildanlar dönemsel olarak ortaya çıksa da bu ruhun kaynağı hiç kurumadı. Daha büyük serhildanları da ortaya çıkarabilecek bir yurtseverlik ve bilinç var.

Rojhilat halkı son 15 yıl içerisinde birçok defa gerçekleştirdiği serhildanlarla bunu ortaya koyarak, egemen devletlerin hesaplarını bozdu. En büyük serhildanlardan biri, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın esir düşürüldüğü 15 Şubat 1999 tarihinde gerçekleşti. Milyonları bulan Rojhilatlı bu komploya karşı sokaklara çıkarak, tepkilerini ortaya koydu. Yıllar ardından gerçekleşen bu serhildanlar, Rojhilat’ın yeni mücadele döneminin de başlangıcını oluşturdu.

Bunu, 2005 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimlerini protesto amaçlı yapılan serhildanlar izledi. İlk etapta katılım çok kitlesel olmasa da, bu protestolar esnasında Kürt genci Swane Seyid Qadir’in İran devlet güçleri tarafından işkence ile katledilmesi halkı sokağa döktü. Bunu ise, 2006 yılında Öcalan’a yönelik 15 Şubat Komplosu’nun yıldönümünde gerçekleşen serhildanlar izledi. Özellikle Mako ve çevresinde kitlesel gösterilerle halk tepkisini ortaya koydu.

nin her geçen gün artan zulmü ve baskısı, Kürt halkına yönelik sistematikleşen idam tehdidine karşı kendisi için de bir çıkış kapısı olarak görüyor. Kobanê direnişinden onur duyuyor.

Rojhilat Kürtleri, aynı kaderi paylaştıkları Rojava halkının sömürgeciliğin zincirlerini kırarak, Demokratik Özerklik temelinde inşa ettiği devrim sürecini de başından itibaren ilgiyle izliyor, büyük bir destek veriyor. Rojava halkının Baas rejiminin baskıları ardından direnişiyle

devrimini yaratması, Rojhilat halkında da, cenderesinde tutulduğu İran rejimine karşı yürüteceği mücadeleyle geleceğini inşa edebileceği inancını güçlendiriyor. PJAK ve KODAR’ın kuruluşu ile birlikte bu mücadelenin örgütleme düzeyi de umut verici biçimde gelişiyor.

DAİŞ ve El Nusra çetelerinin Rojava ve Şengal’de Kürt halkına uyguladığı vahşet ve faşist uygulamaların benzeri, Rojhilat’ta İran devletinin eliyle uygulanıyor.

Tek farkı, İran’ın bu kıyımı yasalaştırarak,

Kadın öncülüğü inancı biledi Rojava Devrimi’nin kadın öncülüğünde ilerlemesi ise devrime inancı arttıran diğer bir yön. Rojava’da kadının askeri alanın yanı sıra, eğitimde, örgütlemede, yaşamın tüm alanlarında öncülük etmesi, İran rejiminin en büyük mağdurlarından olan kadınlara da mücadele azmi veriyor. Rojava’da özgürlüğe koşan kadını gördükçe, Rojhilat kadını da rejimin esaretini, gerici zihniyetini daha derinden hissediyor.

Kültürel birikim ve bilinç düzeyiyle oldukça iyi bir potansiyele sahip olan Rojhilat’taki Kürt kadını, Rojava’da olduğu gibi rejim baskısından çıkış yolunun direnişte olduğunu daha net görüyor.

Rojhilat halkı, kadını, genci ve her toplumsal kesimiyle Rojava’nın zaferinin kendi zaferi ve kurtuluşu olacağının bilincinde. Rojava Devrimi’ni kendi devrimi olarak görüyor. Bu nedenle maddi ve manevi olarak destek sunmaya hazır.

Halk, özellikle Kobanê direnişiyle bunu pratiğiyle ortaya koydu. Rojava halkını yalnız bırakmadı, elinden gelen desteği esirgemedi. Birçok merkezde yürütülen kampanyalar çerçevesinde toplanan yardımlar, Rojava halkına ulaştırıldı.

Rojhilat’ın rotası özgürlükten yana

Kobanê umut oldu Rojhilat’taki serhildanlarda altın sayfayı ise Kobanê açtı. Kobanê direnişiyle başlayan destek gösterileri, 1 Kasım Dünya Kobanê Günü’nde dört bir yana yayıldı. Sine, Mahabat, Urmiye, Kirmaşan, Merîwan, Serdeşt, Îlam, Seqiz, Banê, Ciwanro başta olmak üzere onlarca merkezde halk Kobanê için sokaklara çıktı.

Dünyayı sarsan Kobanê direnişi, Rojhilat için de bir dönüm noktası oldu. Kürt halkının özgürlük taleplerinin somut ifadesi ve sembolü olan Kobanê, Rojhilat halkının büyüyen umudu, özgürlük pusulası.

Rojhilat, Kobanê direnişini İran devleti-

sistematik idamlarla yürütmesi. Kendilerine yönelik politika, şiddetteki bu benzerlik Rojhilat halkının öfkesini bilediği kadar, mücadele azmini de büyütüyor. Bu zulümden çıkış için de Rojava’daki direniş ayna tutuyor. Kürt düşmanı her iki gücün bu uygulamaları, her iki Kürdistan parçasında duygu bütünlüğüne de yol açıyor. Aynı acıları yaşayan Rojhilat, Rojava halkını her yönüyle iyi anlıyor, hissediyor.

Rojhilat, geleceğinin rotasını özgürlükten yana çizdi ve bu rotadan geri dönüş mümkün değil. Bedeli ne olursa olsun, bu rotada ilerlemeye, mücadelesini hak ettiği özgürlüğünü elde edinceye kadar büyütmeye kararlı bir halk var.

Özellikle Kobanê direnişiyle birlikte onlarca kent, ilçe ve köyde gerçekleşen serhildanlar, şu gerçekliğin ifadesi oldu: İran devletinin Kürt halkını korkutmak ve mücadelesini engellemek amacıyla uygulamada tuttuğu idam politikası ve paradigması kırıldı ve bu bunun uzun vadede Kürt halkı üzerinde sürdürülmesi mümkün değil. Rojhilat, geleceğinin rotasını özgürlükten yana çizdi ve bu rotadan geri dönüş mümkün değil.

Bedeli ne olursa olsun, bu rotada ilerlemeye, mücadelesini hak ettiği özgürlüğünü elde edinceye kadar büyütmeye kararlı bir halk var. Bu yönüyle, Mahabad, Merîvan, Kirmaşan, Îlam, Mako, Urmiye, yani Rojihilat’ın dört bir yanında, mücadelesi ve düşüncesiyle Rojava devrimiyle bütünleşmiş bir halk var. Bu kararlılık ve ruhla Rojhilat halkı gün be gün Rojavalaştıkça, Mahabat’ta ve Urmiye’de de Kobanê ve Qamişlo’daki görüntüleri görmek artık hayal değil... *Gazeteci

17

2013 Özel Sayı

Diasporanın refleksi ve diplomasiye yansıması Kobanê saldırısı ve ardından gelişen direniş ile birlikte, devletten devlete diplomasi boşa çıkmış, ilk defa halk diplomasisi ön plana çıkmıştır. Zira dünyanın başına bela olmuş bir güce karşı devletler değil, bir halk direnişe geçmiştir.

Adem UZUN*

K

obanê ve Şengal’deki direniş ile birlikte diasporadaki Kürt diplomasisi, çok önemli ivme kazandı. Direniş, Kürtlere yönelik ‘terörist’ algısını yerle bir etti, devlet politikalarını değişime zorladı.

Kürtler Avrupa’da, dünyanın farklı bölgelerinde Şengal ve daha sonra da Kobanê’deki saldırıya karşı; bir ulusal direniş, ulusal ruh, ulusal onur, ulusal ölüm kalım meselesi, ulusal birliktelik ruhuyla yaklaştı.

Başlangıçta DAİŞ çetelerinin ordulardan elde ettiği ağır silahlarla gerçekleştirdiği saldırılar nedeniyle çekinceler vardı. Bu çekinge, bir telaş durumu da ortaya çıkarmıştı. Ama zamanla Kobane’de direnişin gelişmesiyle birlikte, bu direnişin daha çok gelişmesi için büyük çaba sarfedildi. Öyle ki, diasporadaki Kürtler, Kobanê ve Şengal’den uzak olmalarına rağmen, günlük ve anlık orayı yaşıyorlardı. Şengal ve Kobanê direnişiyle güçlü bir bağ kuruldu.

Sanki savaş ve direniş burada yürütülüyordu. Böylesi bir hassasiyet oluştu.

Diasporadaki direnişi büyüttü Diasporada Kürtler birçok defa ulus olarak kendilerini olumsuz olarak etkileyen olaylara karşı tepki göstermişti. Fakat Kobanê ve Şengal saldırıları ve buna karşı gösterilen tepki, geçmişe göre farklılıklar arzediyor. Öncesinde Avrupa’nın bazı ülkeleri ile ve sınırlı bir kitleyle gösterilen tepki, Şengal ve Kobanê ile birlikte dünyanın her tarafındaki Kürtler tarafından sahiplenildi.

eder hale geldi.

Direniş sadece diasporadaki Kürtleri değil birçok farklı çevreyi harekete geçirdi. 1 Kasım Dünya Kobanê Günü, bunun çok somut bir kanıtıdır. 40 ülkede, yüzden fazla şehirde etkinlikler oldu.

Halk diplomasisi kazandı Diplomatik alanda da ciddi kazanımlar ortaya çıktı. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, diplomasi biraz da çıkar ilişkisidir.

Ulus devletlerin diplomasi faaileyetlerine bakıldığında, diplomasi ilişkilerinin daha çok devletler arasında yürütüldüğü görülür.

Devletler de çıkarlarını gözeterek diplomasi faaliyetleri yürütürler. Kobanê saldırısı ve ardından gelişen direniş ile birlikte, devletten devlete diplomasi boşa çıkmış, ilk defa halk diplomasisi ön plana çıkmıştır. Zira dünyanın başına bela olmuş bir güce karşı devletler değil, bir halk direnişe geçmiştir.

Devlet politikalarını değiştirdi Bundan dolayı birçok devlet kendi teamüllerini de aşarak, bu direniş karşısında istemezseler de tavır belirtmek zorunda kaldı. Avrupa’dan Amerika’ya, bölge ülkelerine kadar yeni bir tavır belirlemek zorunda kaldı. Bazıları, direnişin artık yıkılamayacağını gördükten sonra bundan yararlanmaya, bazı yardımlarla çıkar sağlamaya çalıştı. -Bu da normaldir.- Ama devletten devlete diplomasinin gerçek tehlikeler karşında nasıl boşa çıktığı net bir şekilde görülmüştür. Halkların, direnişleriyle diplomasi yapabilecekleri gerçeği ortaya çıkmıştır. Kobane direnişinin uluslararası alanda yarattığı birinci boyutu böyle özetleyebiliriz.

‘Terörist’ balonu patladı Demokrasi savaşı tescillendi Kobanê ve Şengal ile birlikte Kürtler kimliklerinden, gösterilen görkemli direnişten onur ve gurur duydu.Tüm dünya, Kürtlerin demokrasi savaşçısı bir halk olduğunu tescil etti. Dünya basını, sivil toplum örgütleri büyük bir gıptayla bakıyorlardı Kürtlerin mücadelesine. Kürtler, direnişin sembolü olmuştu. Kürtlerin savaşı; demokrasi savaşı, kadın özgürlük savaşı, gericiliğe karşı bir savaş olarak yepyeni bir algı kazandı.

Kürtlere bakış açısı değişti. Kürtler artık sadece mağdur edilen, işkenceye uğrayan, ülkesi alınan, hakları gasp edilen değil; öncülük yapan, direniş sergileyen ve ortaya koyduğu direnişi dünyaya mal

İkinci boyut, Kürtlere karşı, Kürtleri sömürgesi altında tutan devletlerin özellikle Türkiye’nin dışarıda yaratmış olduğu algıyla ile ilgilidir. Bu da Kürtlerin özgürlük mücalesi’ne yönelik ‘terör’ suçlamasıydı.

Kobanê direnişinde bu algı değişti. Ancak algı değişikliği Şengal ile başladı. Çünkü Şengal’de insani koridoru açanın PKK hareketi olduğunu görüldü. Bu gerçeklik Türk devletinin yaratmış olduğu algıyı da boşa çıkarttı. Bu durum partilerde ve uluslararası kurumlarda bir politika boşluğu doğurdu.

Kendi kendilerine “Biz şimdi ne yapacağız” diye tartışmaya başladılar. Yıllarca sokaktaki insana ‘PKK teröristtir’ diyorlardı. Şimdi artık bu yalanı söyleyemiyorlar. Çünkü so-

kaktaki insan DAİŞ’in saldırısında sonra, PKK’nin direnişini, düşüncesini, hareketini net olarak gördü.

Politika arayışı devam ediyor Bir politika oluştu demiyoruz ama bir politika arayışı var ve bu süreç halen devam ediyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; politika arayışına girerken, Türk tarafını değil doğrudan Kürtleri muhatap almalarıdır. Bunu yaparken de mücadele içinde yer alan kurum ve kuruluşlarla ilişkilendiler. Uluslararası kurumlara, kendi partilerinin toplantılarına davet ettiler. “Ne diyorsunuz? Neler olabilir” diye sorarak bilgi aldılar. Biz diasporadaki Kürtler bunu iyi değerlendirir, kamuoyunu doğru ve iyi bilgilendirirsek yaratılan algı değişimi, politika değişimi halkların lehine olabilir.

PKK’yi anlamaya başladılar Öncesinde “Türkiye’nin kaygısı var” gerekçesiyle bazı kapılar Kürtlere kapatılmıştı. Ancak Kobanê saldırısıyla birlikte Türkiye’nin gerçek yüzü ortaya çıktı. Kobanê bombalanırken, Türk askeri tanklar içinde seyrediyordu. Bu görüntü bütün dünyaya yayıldı.

Kürt Kadın Hareketi’nin, DAİŞ’e karşı

yürüttüğü görkemli mücadeleyi, Başkan Apo’nun projesine ne kadar bağlı olduklarını tüm dünya gördü. Devletlerin orduları tek bir mermi sıkmadan, bütün mevzilerinden kaçarken, Kandil’de gerilla otobüs kiralayarak DAİŞ’e karşı savaşa gidiyor. Nedir bu? Bunun arka planı sorgulanmaya başlandı. Ki, yüzlerce konferans ve toplantı oldu. Herkes, bu direnişin arka planındaki projeyi, ideolojiyi irdelemeye başladı. Artık PKK’yi anlamaya başlıyorlar.

Diplomaside farklı gelişmeler de yaşandı. Parlamentolar ve partiler Kürt sorununu gündemine aldı ve tartıştı. İtalyan Senatosu, İsveç, Almanya, Kıbrıs Parlamentosu’nda oturumlar yapıldı. Avusturya’da partiler içinde tartışmalar oldu. Avrupa Parlamentosu’nda ciddi tartışmalar oldu. Artık resmi kurumlar, tartışma yapıp daha sonra bir tavır belirlemeye çalışıyorlar. Yürütülen mücadele dünyada kabul gördü. Bunun, kendi ayakları üzerine oturması için yapmamız gereken, 2015 yılında daha fazla fedakarlık, daha fazla direniş ve diplomatik çalışmadır.

2015’in herkese barış, özgürlük ve demokrasi getirmesi dileğiyle…

* KNK Yürütme Konseyi Üyesi

18

2013 Özel Sayı

Ulusal birlik özgürlüğü hızlandıracak Nilüfer KOÇ*

Y

ıllardır sömürgeci güçlerin siyasetiyle yönetilen Kürt halkı kendi siyasetini oluşturarak, bölgede ve dünyada öznel bir güç olarak hareket ederek, kendi kendini yönetmek, hak ettiği statüyü kazanmak için tarihin en büyük fırsatlarından birini yakalamış bulunuyor. Bu imkanların en iyi biçimde değerlendirilmesi, özgürlüğün zeminini hazırlayan ulusal bir kazanıma, kurumsal bir düzeye ulaşması ise ulusal birlikle mümkün. Bu nedenle ulusal birlik ulusal kongre ile paralel ele alınan bir konu. Kürdistan'ı DAİŞ ve benzeri terörlere karşı savunmak kadar, yeniden şekillendirilen Ortadoğu'da Kürdistan'ın geleceğinin tayin edilmesinde de Kürt siyaseti, tarihi bir misyonla karşı karşıya.

Eskiden Kürdistan'ı parçalayarak Türk, Arap ve fars ulus devletleriyle halklara kan kusturmayı sağlayanlar, bugün ise palazlanan ve neoliberal sermaye akışı açısından engel teşkil eden bu devletlere yönelmektedir. Bununla beraber, Asya'dan Batıya taşırılması düşünülen enerji kaynaklarının en önemli güzergahı Kürdistan'dır. Kaldı ki Kürdistan'ın kendisi su, petrol, gaz gibi yer altı ve yer üstü zengin kaynaklara sahiptir.Yine Kürdistan'ın jeostratejik konumu da oldukça önemlidir. Kürtler, değiştirilmek istenen dört ulus devletin en kritik coğrafik alanlarındadır. Bu, Kürtler açısından dezavantaj kadar avantajlı bir posizyon sunmaktadır. Avantajı görmenin öncelikli şartı ulusal birlik ruhdur.

Ortadoğu'nun en kadim halklarından

olan Kürt'e rağmen oluşturulmak istenen yeni bir düzen, sorunun nedeni olduğu kadar, mücadelemizin de en büyük gerekçelerini oluşturuyor. Kürtler kendi kaderini tahin etme hakkını nasıl kullanacakları yönündeki dayatmayla birlikte, Kürt siyaseti de yönlendirilmek istenmekte, baskı oluşturulmakta. Kürtler için üretilen çözümü, Kürtlerin pratikleştirmesi beklenmekte, hatta Kürtler'in Bağdat, Ankara, Tahran ve Şam'a nasıl yaklaşmaları gerektiği bile söylenmektedir. Burada esas sorun Kürtleri nesnel bir güç ya da kullanım değeri olarak gören bakış açısıdır.

Bu nedenle Kürtlerin kendi diplomasisini oluşturması ve tarihimizin olumsuz deneyleri sonucu oluşan diplomasiye karşı ürkekliği aşmaya ihtiyacımız var. Ürkekliğin nedenini ise yine tarihmizde aramak gerekir.

90 yılı aşkın bir süredir Türk, Arap ve Fars ulus devletleri tüm uluslararası ilişkiler ve ittifak politiklarında Kürtlerin siyaset sahnesindeki çabalarını hep teşir etmişlerdir.

Kürtlerin diplomasi çabalarını dış güçlerle işbirliği yapmakla, Kürtlerin taleplerini ise dışın kışkırtması ile teşir etmişlerdir. Kürt diplomasisini aynı zamanda ''kendilerine karşı ihanetle'' adlandırarak, Kürtlerin sorunu siyaset aracılığıyla çözmeleri önlenmeye çalışılmıştır.

Rojava Kürt siyasetini değiştirdi Bu politikaya karşı Kürt Özgürlük Hareketi'nin yıllardır verdiği mücadele ardından, Rojava'nın kendisine dayatılan bu politikaların bir parçası olmayarak, öznel, iradi bir güç olarak siyasal çözümünü geliştirmesi, dış güçlerin alışılagelen ''Kürtlerin kendisi dışında herkese hizmet etmesi'' politikasını değiştirmeyi dayattı. Rojava Devrimi Kürt'ü, tabi kılmak, yönetmek isteyen politikayı ala-

böl-yönet unsuru olmayacağı noktasında şağı etti. ulusal ilkelere kavuşturmalarını, ulusal birlik Kobanê direnişiyle daha da somutluk kaeksenli hareket etmelerini gerektirir. Buzanan bu değişimin sonuçları şöyle sıralanunla birlikte Kürtleri kontrol edebilmek nabilir: için yaratılan ''iyi'' ve ''kötü'' Kürt partisi po* Dış güçlerin çıkarlarına göre kurumsallitikasına ciddi bir ulusal refleksle karşılık laşmış Kürt siyaset ve Kürt kartı artık esvermek gerekli. Ulusal birlik siyasekisi gibi mümkün değildir. Kürttinde Kürt diplomasinin en temel lere karşı birleşen, çatışan ve bir ilkesi de bu olmak zorundauzlaşan güçler çok başlı dır. İdeolojik ve çıkar politikaOrtadoğu siyasetinde Kobanê bize ları bakımından farklı olan ciddi zorluklar yaşauluslararası dayanışbakış açısı sorunlarımızı iç maktadırlar. En başta sorun ve çelişkilerimiz olaTürkiye, İran, Irak ve manın gücünü kazandırak görüp, bunları ulusal Suriye eskisi gibi rırken, bu gücün etkisini de muhtevada gündemleşanti Kürt koalisyonu oluşturamagösterdi. Kobanê gibi şaş- tirmek zorundayız. Bunun imkanları bugün maktadırlar. Yine maz bir pusulamız varken, di- bulunmaktadır. Ulusal NATO üyesi olan Türkiye, Batı dünrenişle dirilişler yaratan bu Kongre bu bakımdan da önemli bir işlev göyasına eskisi gibi gerçekliğin ulusal birliği de rebilir.

Kürtleri ''bölücü ve terörist'' olarak teşir diriltmesi elbette mümedememektedir. İtaatkar toplumdan kün. Yeter ki bu direnişi * Şengal ve Kohalk devrimine banê cephelerindeki doğru değerlendir20. yüzyıl deneyimlerinin kahramanca direniş eleştiri ve özleştirisi üzerinden meyi bilelim.

Kürt diplomasisi için de şekillenen 21. yüzyıl, Kürt gerküresel çapta, altın bir fırsat çekliğiyle bugün Kürtleri Ortadoyaratmıştır. Bunu değerlendirğu'nun kader tayin edici gücü haline mek de diplomaside ortak ulusal getirmiştir. Çünkü yeni Kürt uyanışının esataleplerin ifadesiyle mümkündür. Kürt dipsında sorgulanan dış güçler değil, Kürt toplomasisi mutlak anlamda hamlesel bir kalumu ve onun siyasal öncü güçleridir. Burekterde olmak durumdadır. Halkımızın öznunla birlikte 20. yüzyılın itaatkar toplum gürlüğü açısından tüm güçlerle diplomatik gerçekliğinde radikal bir dönüşüm sağlantemasta olmak, savunma politikamızın yamıştır. 40 yıl önce başlayan Kürdistan Öznısıra, Kürtsiz hiçbir platformun olmasına gürlük Mücadelesi, kadın özgürlüğüyle itarıza göstermememiz gerekiyor. atkar gerçekliği devrimsel manada aşarak,

Böl-yönet politikasına son verilmeli Rojava'nın sağladığı bu zemin, Kürtler güçlerinin politikalarını artık Ortadoğu'nun

en alttakilerini toplumsal özgürlüğün en güçlü inşa gücü yapmıştır. Rojava Devrimi'yle bu durum, dünyada tüm altakiler için yeni bir umut ve heyecan yaratmıştır.

19

2013 Özel Sayı Sömürgeciliğin Kürdistan'da yol açtığı toplumsal ve siyasal parçalanmışlık sancılarımız, devrimsel gelişmelere rağmen, azınlık da olsa mevcudiyetini korumaktadır. Ulusal birliğin öncelikli görevi ise bunu aşmaktır. Bu aşılmadan içte 20. yüzyıldan kalan ''truva atları'' ile Ortadoğu'daki yeni fırsatları değerlendirmek mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla ulusal birlik somut olarak 20. yüzyılda şekillendirilen geleneksel ve 21. yüzyılda doğan modern Kürt siyaseti arasındaki mesafeyi kapatmaktır.

Ulusal birlikte uzlaşmaya ihtiyaç var İçte, öncelikle Kürdistan'da var olan geleneksel ve modern bakış açılarının ulusal birlik noktasında uzlaştırılmaya ihtiyacı var.

Dolayısıyla ulusal birlikte uzlaştırma, taviz verme, tahamül dili ve üslubu önemli olacaktır. Ulusal birlik, çıkar için katı, dogmatik, kendinde ısrar etmek yerine, zarar vereni sömürgeci güçlerin kucağına itmemekle olur. İten ve dıştalayan dil ve tarz ancak dış güçlere hizmet edecektir. Uzlaşma siyaseti

ilkesizlik değildir. Çünkü uzlaşma aynı zamanda konsensüs prensibini öngörür. Diğer tarafla empati kurmak ve birbirini anlamak gerekli. Yani somut olarak bir parça içerisinde bir parti, bir parti içerisinde bir birey dayatması olsa bile bunu anlayarak aşmak önemli olacaktır. Etiketleme, teşhir, anti-propaganda yerine anlayarak düzeltme zorunluluğumuz bulunmaktadır.

Burada esas sorumluluk Kürdistan'da geniş halk kitleleri tarafından kabul gören hareketlerindir. Birleştirme de bu güce paralel olarak büyük düşünmek ve büyük kazanma sorumluluğuyla hareket etmekle olabilir. Unutulmaması gereken en önemli husus; bizim kazanmadığımızı başkalarının kazanacağı gerçeğidir. Özellikle de Ortadoğu'da herkesin çıkarlarına uygun güçler aradığı böylesi bir süreçte...

İradi ve örgütlü katılım demokratikleştirir Yine ulusal birlik politikasının aşılmasında monopolist, elit, erkek egemenlikli

agresif yaklaşımların aşılması ve demokratik kültürün geliştirilmesinde kadınların örgütlü katılımı önemlidir. Yani kadınların iradi ve örgütlü katılımı ulusallığın demokratikleşmesinde belirleyici olacaktır. Kürdistan'da siyaset çoğulcu demokratik bir karekterde olmak zorunda. Bu nedenle ulusal uzlaşı aynı zamanda sadece etnik kimliklere dayandırılmamalıdır. Tüm halkların ve inanç gruplarının iradi katılımını esas almak, kalıcı iç barışın teminatı olarak görmek önemlidir. Buna şu an DAİŞ eliyle halkları birbirine kırdırtma siyasetini Kürdistan merkezli sürdürme gibi küresel bir tehdit de eklenmiş bulunmaktadır. Kürdistan'ı farklılıkların bütünlüğüyle güzel kılmak mümkünken milliyetçi bakış açıları yerine, yurtseverlik ve Kürdistan denilen yurdun Kürdistan'da yaşayan herkesin yurdu olduğunu görerek yaklaşmak herkese kazandıracaktır. Böyle olursa, Kürdistan yeni Ortadoğu'da geleceğin profilini ortaya koymuş olacaktır.

Rojava burada başarılı bir başlangıç

yaptı. Sıra Rojava deneyimini Kürdistan genelinde ve Ortadoğu'da uygulamaktır. Kobanê bize uluslararası dayanışmanın gücünü kazandırırken, bu gücün etkisini de gösterdi. Kobanê gibi şaşmaz bir pusulamız varken, direnişle dirilişler yaratan bu gerçekliğin ulusal birliği de diriltmesi elbette mümkün. Yeter ki bu direnişi doğru değerlendirmeyi bilelim.

Rojava Kürt iradesinin kabul görmesi ve taleplerinin sesli dillendirilmesinde bir dönüm noktası, milattır. Kürt gerçeğinin artık gözardı edilemeyeceği, inkarla olmayacağını direnişi ve mücadelesiyle söyleyen ve tüm dünyaya söyletendir. Özetle, yönümüz Kobanê'de, direniş cephelerinde olup, direnişte kazanılan tecrübeleri Kürt siyasetinin diğer alanlarına taşıyıp, birliği sağlarsak, 2015 yılında Kürt mücadelesini her alanda yeni başarılarla taçlandırmamız mümkün. Ulusal birlik hak ettiğimiz özgürlüğün adımlarını hızlandıracaktır… * KNK Eşbaşkanı

20

2014 Özel Sayı

Kobanê direnişi, diplomatik barikatları büyük oranda yıktı. Kobanê, diplomasi sahasında bir patlama yaptı. Haklı ile haksızı, terörist ile direnişçiyi, kirli hesaplar ile temiz tasavvurları berraklaştırdı. Devletler, kurum ve kuruluşlar ilişki biçimlerini revize etti.

Düşmeyen kentin açtığı kapılar Salih MUSLİM*

K

obanê direnişi, 200 yılı aşan Kürdistan Özgürlük Mücadelesi’nin en kıymetli parçasıdır. Dayandığı tarihsel mirasın üzerine bina ettiği karşı koyuşu ve zafere odaklanmakla yetinmeyip adil bir vizyona sahip oluşu, bu taltifi şimdiden hak ediyor.

Rojava Devrimi ile birlikte tüm eksikliklerine rağmen diplomatik ilişkiler de çalışmalarımızın temel bir ayağını oluşturdu. Diplomasinin gereğine, sağlayacağı ilişki ve ittifaklara önem verdik. Diyaloga açık olmakla yetinmeyip diyalog kanallarını zorladık. Ülkemizi, vizyonumuzu, temsil gücümüzü, taleplerimizi devletlere ve halklara anlatmaya çalıştık.

Savaşın, çatışmanın bir boyutunu da diplomatik sahada yaşadık. Rojava’daki savaş kadar şiddetliydi. Müthiş bir blokaj vardı. Blokajın öznelerinin manipülatif ve çelişkili karalama kampanyasını bertaraf etmeye çalıştık. Onlara göre PYD’nin rejim yanlısı ve Şii bloka dahil olması ile ABD ve İsrail işbirlikçisi olması mümkündü. PKK üzerindeki haksız ithamın PYD için geçerli olması gayretini de eklediler. Pes etmedik. ABD, AB ve üye devletler ile Rusya nezdinde kapıları zorladık, temas ve görüşme kanalları açtık, meramımızı paylaştık.

*** Kobanê direnişi, diplomatik barikatları büyük oranda yıktı. Kobanê, diploması sahasında bir patlama yaptı. Kobanê direnişinin en temel özelliklerinden biri de herkesin gerçeğini alenileştirmesidir.

Haklı ile haksızı, terörist ile direnişçiyi, kirli hesaplar ile temiz tasavvurları berraklaştırdı. Herkes Kobanê’nin afişe ettiği realitiye göre pozisyonlarını gözden geçirdi. Devletler, kurum ve kuruluşlar ilişki biçimlerini revize etti. Herkes bu davanın gerçek sahibi ve önemli bir aktör olduğumuzu anladı. Direnişin ardından Kürtler direkt muhatap alınmaya başlandı.

ABD resmi görüşmelere geçti, İngiltere Dışişleri Bakanlığı düzeyinde PYD’yi resmen kabul etti. Bunu takip eden diğer görüşmeler eklendi. *** Başkalarının dikkat çekmediği ama bizim PYD ve TEV-DEM olarak çok önemsediğimiz bir sonuç da halkların desteğinin büyük bir sıçrama yapmasıdır.

Kobanê direnişi, halklar arasında kurduğumuz bağ ve köprülerin bir aynası oldu. Haklı davamız ve direnişimizin etkisiyle tüm dünya halklarından destek gördük. 40 ülkede, 216 büyükşehirde milyonlarca kişi sokaklara döküldü. Kobanê, Kürdistan’ın bir parçasıdır ve Kobanê için sokaklara çıkan milyonlar, Kürt halkının/Kürdistan’ın sesine ortak oldu.

Kobanê için kalbi atan 40 milyon Kürt’e milyonlar eklendi. Özellikle 1 Kasım Dünya Kobanê Günü ile doruğa çıkan

destek de bir çok kapıyı daha açtı.

Aslında bütün bu toplam, bizim için ilk adımlardır. En zoru Kürt halkı ve mücadelesine yönelik önyargıların kırılmasıydı ve bunu başardık. Takdir gören direnişimiz ve haklı mücadelemiz meyvelerini verdi. Kürt halkı olarak muhatap alındık

ve Ortadoğu’nun en önemli aktörlerinden olduğumuz dost, düşman herkesçe kabul edildi. Daha hızlı adımlarla yol alabilir, sağlam mevziler yaratabiliriz. *** Peki bizim eksikliğimiz yok mu? Elbette var. Dış saha ve diplomaside yeniyiz. Dezavantajlıyız. En büyük sorunlarımızdan biri diplomasi alanındaki kadro yetersizliğimiz. Savaş cephesindeki ordu gücü-

müz ile diplomasi alanındaki kadro gücümüz ne yazık ki birbirine denk değil.

Her ülkede, her şehirde bir temsiliyetimiz olsaydı bu tarihi direniş ve eşsiz desteğin sonuçlarını çok daha iyi derleyebilirdik.

Yetersiz kalıyoruz. *** Yukarıda bahsettiğim blokaj özneleri de kötülüğün hükmünü icraa etmekten vazgeçmediler. Bu savaş sürecek. Savaşı ortaya çıkaran nedenlere çözüm bulunmuş değil. Bizim projemiz nettir; halklar için ideal denilebilecek bir perspektif sunuyoruz. Ancak diğer kesimlerin bir rota belirlememiş olması, büyük sorun.

Arap güçleri çözümü kabul etmiyor. Projemizi ve taleplerimizi, diğer kesimlere de aktarmak, ortaklaşmak; mücadelemizi, sistemimizi tanımalarını sağlamak istiyoruz. Bu safhanın mutlaka olumlu sonuçları olacaktır. *** Yanlış, er ya da geç sahiplerine geri tepecek; sahipleri dışında kabul görmeyecektir. Gönül isterdi ki; 2015 yılında çözüm olsun ama koşullar bunu göstermiyor. Ne zaman biteceğini kestirmek güç. Kürt halkı olarak maddi, manevi ve psikolojik boyutuyla hazırlıklıyız. Kimse, Kürt halkını gözardı ederek bir siyaset yürütemeyecek. Yok etmek istediler ama başaramadılar; varız, gelecekte de var olacağız. Kürdistan’ın dört bir yanında süren mücadelemiz, bunun garantörüdür. *PYD Eşbaşkanı

2014 Özel Sayı

21

Fotoğraflar: BİRCAN YILDIZ-VEYSİ ALTAY-BOTAN GULAN-İSMAİL ESKİN

22

2014 Özel Sayı

HDP zihinlerdeki barajı yıkıyor Selahattin DEMİRTAŞ*

T

ürk devleti, kıyamet kopsa ve gemiye her türden birer örnek alınmak istense "Mümkünse Kürtler binmesin" diye uğraşacak kadar saçma sapan bir Kürt fobisinden, korkusundan muzdariptir.

Bu travmatik yaklaşım, kolay kolay stratejik bir değişikliğe evrilmeyecek gibi görünüyor. Kürtler, neo-Osmanlı içinde bir renk, şemsiyenin altında yaşayan bir halk değil, eşitler arası ilişki ve bizatihi kendi şemsiyesini tutmak istiyor. Ortadoğu Halklar Konfederasyonu'nda eşitler arası ilişki; neoOsmanlı'da ise egemen bir ulusun diğer ulusları kendi kanatları altına alma gayreti vardır. Dolayısıyla AKP Hükümeti'nin neoOsmanlı yaklaşımı ile Kürt Özgürlük Hareketi'nin Ortadoğu Halklar Konfederasyonu yaklaşımı, temelden farklı iki çizgidir.

Korkunç bir tahribat, çelişki ve kutuplaşmanın girdabında olan Ortadoğu'da tek başına etnik, sınıf, inanç bazlı siyaset çözüm üretemiyor. Bütün sorun alanlarını aynı anda ve ölçüde sahiplenip aralarındaki diyalektik bağı kuramayan bir siyasetin Ortadoğu'da başarı şansı ve geleceği yoktur.

Halklar Konfederasyonu'nu da öngören Demokratik Modernite perspektifi, adeta panzehir gibi ortaya çıktı. HDP de bu perspektifi esas alarak partileşmeye doğru gitti.

Mezhep, etnik kimlik, temel sınıf, cinsiyet, insan doğa çelişkilerinin tamamı, HDP'nin programının ve mücadelesinin parçalarıdır. HDP, Ortadoğu'daki yüzlerce yıllık halklar, kimlikler, ezilenler arası parçalanmışlığa ya da çizilen yapay sınırlara tam da mer-

hem gibi gelen bir siyaset ortaya koyuyor. *** Kürdistani çizgi mutlaka olmalı ve bundan geri adım atmak Kürt halkına kaybettirir. Bağımsız devlet ile özerklik meselesindeki tartışmada bir nokta ıskalanıyor.

Bağımsız devlet olmayı savunabilirsiniz fakat nasıl bir yönetimi olacağını tariflemeden savunursanız, boşluğa kurşun sıkarsınız. Ben, bağımsız devlet ama içi Demokratik Özerklik ile doldurulmuş bir devlet, derim. Kürt Özgürlük Hareketi'nin ve Sayın Öcalan'ın ortaya koyduğu Demokratik Özerklik projesi, bağımsız devletin alternatifi değildir; bağımsız devletlerin nasıl olması gerektiğidir. Öcalan bağımsız devlet fikrine değil, ulus devlet fikrine karşıdır. Kürt Özgürlük Hareketi de bağımsız devlet fikrinden geri bir pozisyona düşmemiş; bağımsız devlet fikrini ideolojik olarak çok daha geliştiren demokratik bir sıçrama yapmıştır. Kürt halkı adına daha ileri bir talepte bulunuyor; geri bir talepte değil. Bugünkü koşullarda Türkiye Cumhuriyeti içinde mümkünse özerklik gerçekleştirilecek. Bütün halklara özerkliği sağlayacak bir mücadele yürütülüyor. Bunun gerçekleşme şansı olmadığı anlaşılırsa sonsuza kadar Türk devletinin özerkliği tanıması beklenmeyecek. *** HDP de Kürdistanilik fikrine ters, onunla çelişen bir çizgi değil; onu kapsayan, kucaklayan, barındıran bir çizgi olarak büyüyor. HDP, sadece Türkiye'nin batısında değil, Kuzey Kürdistan'da da kitle partisi olarak örgütleniyor. HDP vizyonu, ne Kürdistan'a ne de Kürdistaniliğe yabancıdır.

Kürdistan siyaseti ve talepleri ile Türkiye'deki mezhep, sınıf, cinsiyete dayalı bütün talepleri bir arada, aynı siyasi program

etrafında, çok dengeli bir biçimde buluşturmayı başardı HDP. Türkiye'de sahaya inme, yer tutma gücü çok arttı.

HDP, bütün halkların kendini yönetme, kaderini tayin etme hakkını tereddütsüz, amasız, ancaksız savunur. Bunun en başında da Kürt halkı gelir. Kürt halkı kaderini Demokratik Özerklik ile çizmek istiyorsa ki şu anda durum budur- bunu tartışmak HDP'ye düşmez. HDP bunu koşulsuz desteklemek durumundadır. Kürtler bağımsız bir devlet isteyebilir ve temel hakkıdır. O durumda da HDP, hepimiz, o çizginin etrafında kenetleniriz. Bunu yaparken Yozgat'ta veya Konya'da farklı bir şey söylemiyoruz. Kürt halkının bütün haklarını savunduğumuzu, bütün HDP'liler her yerde söylüyor. Kürt halkının taleplerini örterek, savunmuyormuşuz gibi yaparak Türkiye'de örgütlenmiyoruz. Dolayısıyla HDP'ye verilen her oy, aynı zamanda Kürt halkının mücadelesine destektir, onaydır. *** Bu kadar adil olmayan bir yarış içerisinde bile yüzde 10'a yakın bir oy alabilmiş olmak, bu çizginin halkta heyecan yarattığını gösteren en somut olguydu.

Seçmenin yüzde 40'a yakını da "oy verebilirim" noktasına geldi. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa sistem eleştirisini bu kadar köklü yapan, devrimci bir siyasi parti, 81 ilde örgütlenmiş olacak. Ocak ortasından itibaren bütün teşkilatlarıyla seçime hazır hale gelmiş olacak. *** HDP her yerde, herkese ulaşabilecek bir partiye dönüşüyor. O nedenle doğrudan beni, benimle birlikte partimi, temsil ettiğim siyasi çizgiyi hedef alarak kriminal hale getirmeye çalışıyorlar. İnsanların giderek

sempati duyan, ilgi duyan yönlerini törpülemeye çalışıyorlar. Elbette ki benim savunduğum siyasi çizgi, temsil ettiğim siyaset anlayışıdır onları rahatsız eden.Yoksa ben bir popüler sinema sanatçısı filan değilim. Tanınırlığım, savunduğum siyasi çizgiden geliyor. Söylediklerimle, arkamdaki halk ve mücadele gerçeğiyle varım. Bana yönelen her türlü saldırı, siyasi çizgimize, temsil ettiğimiz mücadeleye yönelik bir saldırıdır, bunda hiç tereddüt yok. Bundan ürktükleri, korktukları çok açıktır. *** Bizim jenerasyonumuz, Kürt Özgürlük Hareketi'nin içinde büyüdü. Tabiri caizse çocuklarıyız. Bizi yetiştirdi, büyüttü ve yetkinleştirdi. Şimdi değişik yerlerinde yönetici kademesindeyiz. Hareketin ahlakına, kültürüne, mücadele değerlerine aykırı düşecek hiçbir şeyi yapmayız, yapamayız. Bizim aramızda ne koltuk yarışı ne rekabet ne de ayak oyunları olur. Çok yazıp çizecekler, seçim yaklaştıkça çok yıpratıcı kampanyalar yapacaklar ama psikolojik savaşa karşı hem biz hem de halkımız şerbetliyiz. *** 81 ilde toplam 550 aday göstereceğiz.

HDP programındaki çok sesliliğe, renkliliğe, kültürlülüğe denk profili olan 550 adayın yaratacağı sinerjiyle meydanlara indiğimizde görülecek ki, seçimin konuşulan tek partisi HDP olacak. Seçim vaatleri, programı, öneriler, devrimci tutumu ve ciddiyetiyle... Yüzde 10 barajının zihnimizde olduğunu göreceğiz. Önce zihnimizdeki barajı yıkacağız, sonra seçimlerde de tuzla buz edeceğiz.

*HDP Eşbaşkanı Demirtaş'ın özel sayımız için söyleşisinden derlenmiştir.

23

2014 Özel Sayı

İşçinin hakkı da adı da kalmadı Sezai TEMELLİ*

T

ürkiye’de günde ortalama beş işçi yaşamını yitirmekte. İş cinayetleri istatistiklerine baktığımızda, son on yıl boyunca işçi ölümlerinin düzenli olarak arttığını görmekteyiz. SOMA, Ermenek gibi toplu ölümlerle ancak kamuoyunun gündeminde baş köşeye oturabilen bu cinayetler, diğer durumda haber niteliği bile taşımıyor! Neredeyse artık bu kayıplar doğal görülmekte, ‘işin fıtratı’ndan sayılmakta… Hakim medyanın hükümet yanlısı olanının, olmayanının sermayenin çıkarları söz konusu olduğunda nasıl benzer bir habercilik anlayışına sahip olduklarını, işçi cinayetlerine olan duyarsız tavırlarında görmek mümkün. İşçi cinayetlerinin giderek artması, SOMA’da tarihte eşine az rastlanır toplu madenci ölümünün yaşanması, işçi ölümleri kadar işçilerin yaralanma, sakat kalma rakamlarındaki dramatik artışlar, on yılı aşan bir süredir uygulanan ekonomi politikalarının beklenen sonucudur. Bugün Türkiye’de ekonomi alanında uygulanan model, neoliberalizm diye adlandırılan, kapitalizmin bugünkü versiyonudur. Bu model son kırk yıl boyunca tüm dünyaya dayatılan bir modeldir ve gelişmiş kapitalist ülkelerden en yoksul ülkelere kadar yaygın bir uygulama alanı da bulmuştur.

Eşitsizlikler üzerinden baktığımızda, dünyanın içinde bulunduğu durum hiç iç açıcı değil. Her alanda eşitsizliklerin giderek arttığını, gelir uçurumunun inanılmaz boyutlara ulaştığını izliyoruz. Bu eşitsizliğin sürdürülebilmesi giderek artan şiddet ve baskı rejimlerine muhtaç! Savaşların sürekliliği, iç güvenlik anlayışının hakim devlet modeli için belirleyici olması, bütçelerden güvenlik harcamalarına ayrılan payların her yıl artması eşitsizliklerin sürdürülebilmesine yönelik otoriteryen bir rejim için gereklilik olarak karşımıza çıkıyor.

Tüm bu gidişata dur diyebilecek toplumsal muhalefet hareketlerinin, sınıf mücadelelerinin zayıf kalması, iş yaşamının yeniden örgütlenmesiyle alakalı gelişti.

Emeğin yeni dünyası örgütsüz çalışma biçimleri üzerinde şekillenirken, ortaklaşmış mücadele alanları çalışma yaşamının dışında kendisine yer aramaya başladı. Seattle’dan bugüne ortaya çıkan mücadele formlarında bunu izlemek mümkün.

Neoliberal politikalarda birinci Türkiye Dünyadaki bu gelişmelerden Türkiye de nasibini fazlasıyla aldı. Bu fazlalık kısmı kuşkusuz AKP Hükümetlerinin neoliberal politikaları uygulama konusunda birinciliği kimseye kaptırmama hevesidir. İktidarını güçlendirecek bir araç olarak küresel sermayeyle olan mükemmel

uyumu ekonomi politikalarının merkezine oturturken, işin dozunu o kadar kaçırdı ki, bizzat burjuva iktisatçıları tarafından, neoliberal ideolojiye kendisini fazlasıyla kaptıranlar tarafından bile eleştirilmeye başlandı. 2002 ile 2007 yılları arasında uygulanan ekonomi politikalarına baktığımızda, bu teslimiyetçi yeniden yapılanmanın çeşitli uygulamalarını görmeniz mümkün. Faiz dışı azla ile biçimlenen bütçe, özelleştirmeler, yabancı sermayenin ihtiyaçlarına uygun düzenlemeler, vergilerin dolaylı vergiler ağırlıklı olarak yapılandırılması, vergi cennetine benzer uygulamaların yaygınlaşması, bankacılık ve sermaye piyasalarına yönelik operasyonlar, sosyal politikaların hayırseverlik diye tanımlanan yardıma muhtaçlık eksenine çekilmesi, teşviklerin yeniden düzenlenmesi, inşaat sektörünün ön plana taşınması bu dönemin belirgin özellikleri.

Ekonomik alt yapının bu şekilde biçimlenmesi özellikle 2011 sonrası iktidarın sürdürülebilmesi için gerekli zemini sağladı, hala da sağlıyor. Bu zemin her şeyden önce emek mücadelesi açısından, ciddi bir muhalefet hareketinin yoksunluğuna yol açıyor. Bu ekonomi politikasına karşı muhalefet hareketinin en güçlü

İşçi cinayetleri toplumsal mücadelede ortaklaşmayı zorunlu hale getiren önemli bir göstergedir. Ölen Kürt’tür, kadındır, çocuktur, doğadır, Alevidir, Müslümandır, velhasıl yoksul emekçidir… dayanağını oluşturacak olan emekçilerin direnişleri ve mücadeleleri ön palanda olması gerekirken, muhalefeti oluşturan dinamikler yoğunluğunu siyasal alanda bulmakta.

AKP’nin neoliberal ekonomi politikalarına katkısı muhafazakar toplumsal yapının güçlendirilmesidir diyebiliriz. Muhafazakar bir ekonomi anlayışıyla muhafazakarlık dozu iyice artan bir toplumsal yeniden yapılanma aslında topluma ait olan hakların sermaye ve iktidar lehine nasıl gasp edilebilirliğini bize gösteriyor. Toplumun muhafazakarlaşmasına en önemli katkı toplumun mütedeyyin olarak nitelenen kesimlerinin duyarlılıklarının politikleştirilerek toplumsal karşıtlıklarda belirleyici olmasını sağlamak AKP için vazgeçilmez bir taktik. Bu taktik bir taşla birden çok meselenin halledilmesinde çok önemli bir işlev görebilmekte.

Sermayenin hedefinde işciler Muhafazakar ekonomi anlayışının te-

mel sorunu işgücü üretim ve sosyal maliyetlerinden kurtulmaktır. İşgücünün bu maliyetleri insanca yaşamak için gerekli olan ücrettir, eğitim sağlık sosyal güvenlik hakkıdır, güvenceli çalışmadır, ailesinin refahıdır, geleceğidir. Bu maliyeti karşılamak için sermayenin ihtiyaç duyacağı kaynaklar yeterince gelişmemiş ise, maliyetlerden kurtulmaya yönelik ilk hamle işçilerin ücretlerinin düşürülmesi, kamu eliyle sağlanan sosyal hakların budanması, işçi güvenliğinin yok sayılması olacaktır.

Bunları hayata geçirebilecek gücü AKP küresel sermayeden aldığı fon desteği kadar, içeride yürütülen İslami motifli siyaset anlayışından da aldı. İşçinin hakkı da adı da kalmadı…

Sınıfın bu denli saldırı altında örgütlü bir mücadele ortaya koyamamasında güvencesiz çalışmanın, fabrika toplumun dağılması sonucu ortaya çıkan çalışma yaşamının merkezsizleşmesi, toplumsal emeğin farklı kimlikleriyle görünürlüğüne

kültürel ve demokratik barışıklığın olmaması, ekonomi ve siyaset arasındaki bağı liberal dünya görüşünün arzuladığı biçimde zayıflatmıştır. Tüm bunların günlük hayata yansımalarından biri olarak işçi cinayetlerini görebiliriz.

Toplumsal emek ortaktır Bu cinayetlerin müsebbibi bellidir. Bugün Kürt sorunundan kadın sorununa, ekolojik mücadeleden inanç özgürlüğü mücadelesine kadar tüm eşitlik ve özgürlük mücadeleleri ortaklaşmak zorunluluğunu her geçen gün daha fazla hissediyor. Bu mücadelelerin ortaklaşmasında en güçlü belirleyen ise bu mücadelelerin toplumsal emeğin ortak mücadelesi olduğu anlayışının gelişmesi olacaktır. İşçi cinayetleri bu anlamıyla ortaklaşmayı zorunlu hale getiren önemli bir göstergedir. Ölen Kürt’tür, kadındır, çocuktur, doğadır, Alevidir, Müslümandır, velhasıl yoksul emekçidir… *HDP PM Üyesi