8
HABER
20 Mayýs 2017 Cumartesi
BiR MEDENiYE DÝYARBAKIR - Sur ilçesine baðlý Fatihpaþa, Cevatpaþa, Cemal Yýlmaz, Savaþ, Dabanoðlu ve Hasýrlý Mahallelerinde 2015 yýlýnýn sonlarýnda baþlayan operasyon ve çatýþmalar 103 gün sürdü. Operasyonlar sona erse de, bölgedeki sokaða çýkma yasaðý hala devam ediyor. Bölgede hem çatýþmalardan zarar gören 2 bin 600 ev hem de saðlam kalan yapýlarýn tamamý yýkýldý. 6 mahalledeki yýkým çalýþmalarý tamamlanýrken, bölgedeki enkazlarýn temizlenmesi devam ediyor. Yýkýmýn ardýndan Sur'daki 6 mahallenin büyük bölümü düz araziye dönüþtü. Yýkým çalýþmalarý sürerken, bölgede 2000 ev inþa edilmesi kararlaþtýrýldý. Ýlk etapta 44 evin temeli atýlarak yapýmýna baþlandý. Bölgedeki operasyonlar nedeniyle binlerce aile evini terk etmek zorunda kaldý. Bazý aileler Diyarbakýr'ýn diðer ilçelerine taþýnýrken, bazý aileler ise þehir dýþýna göç etmek zorunda kaldý. Evini terk etmek zorunda kalan ailelere her ay aylýk bin lira kira yardýmý yapýlýrken, bu yardýmdan hala 1700 ailenin yararlandýðý belirtildi. Yýkýmý tamamlanan 6 mahallede evlerin dýþýnda sosyal tesisler, kafeler ve butik otellerin de yapýlacaðý bildirildi. Bu arada zarar gören camiler, kiliseler ve hamamlarýn da aralarýnda bulunduðu 13 tarihi yapýnýn restorasyonu ise devam ediyor. Yaklaþýk 2 milyar lira harcanacak proje 10 yýlda tamamlanacak. Çatýþmalarda aðýr hasar gören 500 yýllýk tarihe sahip Kurþunlu Camii ise restore edildi. Restorasyon çalýþmalarýnýn 2019 baþlarýnda tamamlanmasý planlanýyor. Çatýþmalarýn bulunduðu bölgedeki tarihi yapýlardan biri de Surp Giragos Ermeni Kilisesi. Çevre duvarý yýkýlan ve duvarlarýnda kurþun izleri bulunan kilise çatýþmalarda kullanýlmýþ. Çatýþmalarýn üzerinden bir yýlý aþkýn bir süre geçmesine raðmen izler hala taze. Kilise dinlenme, revir olarak kullanýlmýþ. PKK'nýn gençlik örgütü YPS militanlarý tarafýndan kullanýlan kilisedeki yataklar hala duruyor. Kilise YPS militanlarý terk ettikten sonra, bir süre güvenlik güçleri tarafýndan kullanýldý.
Bir medeniyet yok edildi
P
KK'nýn gençlik örgütü ile güvenlik güçleri arasýnda aylar süren çatýþmalara sahne olan Diyarbakýr'ýn Sur ilçesindeki 6 mahalle neredeyse tamamen yýkýldý. Yýkým iþlemlerinin ardýndan bölgede yeniden yapýlaþma baþladý. Ancak Mimarlar Odasý bir medeniyetin yok edildiði görüþünde…
Sur'da binlerce yýl sonra açýlan yeni sayfaya tepki var. Diyarbakýr Mimarlar Odasý Baþkaný Þerefhan Aydýn, , Sur'da bir medeniyet yok edildiðini söyledi. Sur'un cehenneme çevrildiðini savunan Aydýn, "Orayý bir cehenneme çevirdiler çünkü binlerce insaný evsiz, barksýz býraktýlar, daðýttýlar. Bölgenin veya ülkenin farklý farklý noktalarýna gönderdiler. Daha önce baþbakan demiþti 'Toledo ya-
pacaðýz'. Onlarýn Toledo anlayýþýný görmüþ olduk. Diyarbakýr mimarisi, dokusu ve evleri diye yaptýklarý anlayýþlarýný çok iyi gördük þimdi orada yapýmý devam eden 44 tane Diyarbakýr evinin ne halde olduðunu gördük. Betonarme yapý yapýp üzerine bazalt kaplamayla Diyarbakýr dokusuna göre ve yaptýk dediler. Oysa bu kepazeliktir, tarihe bu yapýlmamasý lazýmdý. Binlerce yýllýk tarihi olan Diyarbakýr mimarisini bu þekilde harcamamalarý lazýmdý. Zaten yýkýmý yaparlarken, biz az çok tahmin ediyorduk böyle bir þey yapacaklarýný. Þimdi daha iyi gördük. Hiç olmazsa kütleyi kaldýrdýktan sonra yapýyý kaldýrdýktan sonra bunu daha iyi okuyabildik.
“Diyarbakýr’ýn razý