Diyalog Avrasya Platformu (DAP), Avrasya'dan hareketle bölge ve dünya insan›n›n diyalog kurmas›na, birbirini anlamas›na ve bar›fl içinde yaflamas›na katk› sa¤lamak ve Avrasya'n›n kültürel ve entellektüel birikimini dünyaya duyurmak amac›yla 1998 de kurulmufl bir 'Uluslararas› Sivil Toplum Kuruluflu'dur. Genel sekreterli¤i ‹stanbul'da bulunan Diyalog Avrasya Platformu'nun, Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Kazakistan, K›rg›zistan, Moldova, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna'da temsilcilikleri bulunmaktad›r.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.” KURULUfi: 1998
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
2
Nurlan ORAZAL‹N 2008-2010 DAP Dönem Baflkan› Kazakistan Yazarlar Birli¤i Baflkan›
Harun TOKAK 2008-2010 DAP Eflbaflkan› Türkiye Gazeteciler ve Yazarlar Vakf› Eski Baflkan›
‹smail TAS 2008-2010 DAP Genel Sekreteri Türkiye
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
3
da diyalog avrasya
ONURSAL BAfiKANLARIMIZ
Cengiz Aytmatov
ANAR
1998-2002 DAP Dönem Baflkan› Kırgızistan
2002-2004 DAP Dönem Baflkan› Azerbaycan
DAP Kuruculur Kurulu
Azerbaycan Yazarlar Birli¤i Baflkan›
‹lber ORTAYLI
Rostislav RIBAKOV
2004-2006 DAP Dönem Baflkan› Türkiye
2006-2008 DAP Dönem Baflkan› Rusya Federasyonu
Prof. Dr. Topkap› Saray› Müzesi Müdürü
Prof. Dr., Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü Müdürü
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
Diyalog Avrasya Platformu Kurucular Kurulu Rostislav R›bakov Rusya Federasyonu Prof. Dr., Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü Müdürü
Anar Azerbaycan Azerbaycan Yazarlar Birli¤i Baflkan›
‹lber Ortayl› Türkiye Prof. Dr. Topkap› Saray› Müzesi Müdürü
Harun Tokak Türkiye Gazeteci/Yazar, Gazeteciler ve Yazarlar Vakf› Baflkan›
Boris Marian Moldova Moldova Dergisi Genel Yay›n Yönetmeni
Muhtar fiahanov Kazakistan Büyükelçi/ Yazar
Olcas Süleymenov Kazakistan Büyükelçi/Yazar
Cengiz Aytmatov K›rg›zistan Büyükelçi/Yazar
Giuli Alasania Gürcistan Akademisyen/Yazar
4
5
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Milli Komite Baflkanlar› AZERBAYCAN Nizami Caferov Atatürk Merkezi Müdürü - Milletvekili
BELARUS Prof. Dr. Nikolay ÇERG‹NETS Belarus Yazarlar Birli¤i Baflkan›
GÜRC‹STAN Prof. Dr. Giuli Alasania Uluslararas› Karadeniz Üniversitesi Rektör Yard›mc›s›
KAZAK‹STAN Prof. Dr. Garifulla Esim K.C.Parlamentosu Senato Milletvekili
KIRGIZ‹STAN Prof. Dr. Asan ORMUfiEV Kaflgarl› Mahmud Üniversitesi Rektörü
MOLDOVA Boris Marian Moldova Dergisi Genel Yay›n Yönetmeni
RUSYA FEDERASYONU Prof. Dr. Rostislav R›bakov Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü Müdürü
TAC‹K‹STAN Mehman Bahti Tacikistan Yazarlar Birli¤i Baflkan›
TÜRK‹YE Prof. Dr. Naci Bostanc› Gazi Üniversitesi, ‹letiflim Fakültesi
TÜRKMEN‹STAN Prof. Dr. Bayram Nur Soyunov Eski E¤itim Bakan›
UKRAYNA Prof. Dr. Volodimir Sergeyçuk fievçenko Üniversitesi Ukrayna Bilimler Enstitüsü Baflkan›
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
6
Avrasya’n›n Ufuklar› Kitap fiöleni. 4 Nisan 2004, ‹stanbul.
Da her kültürü kucaklar.
7
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Da ilk sözünü söyledi Cengiz AYTMATOV (Yazar, DAP Kurucular Kurulu Baflkan›, K›rg›zistan) Bize periyodik olarak buluflmak ve gündemi tart›flmak ihtiyaç haline geldi. Da dergisi bizim kartvizitimizdir. Bizim halimizi ve gündemimizi bir araya getiren ve say›lar halinde ortaya koyan bir araçt›r.
Da dergisinin sayfalar›n› özenle çevirirken akl›ma flu geliyor: Bu derginin esas özelli¤i, genelde bas›n›n de¤inmedi¤i önemli ve orijinal meseleleri gündeme getirmeye çal›flmas›. Ayr›ca çok ilginç, faydal› ve en önemlisi de, bu dönemde insanlar›n ihtiyac› olan bir dergi olmas›. Bafllang›ç itibariyle derginin baflar›lar› hakikaten kayda de¤er. Tarihe ve gündeme Avrasya’n›n bak›fl aç›s› ile bakmas›, yazar zenginli¤i, modern görünüflü... Derginin her fleyi, çok çekici. K›sacas› da, ilk sözünü söylemifl durumda... fiimdi esas mesele, serbest piyasa ortam›nda hakikat aray›fllar›na devam edebilmek, yeni okurlar kazanmak amac›yla yay›nlar aras›ndaki yar›flta ayakta kalabilmektir. Di¤er dergilerden çok farkl› olan, da için önemli olan, nas›l geliflebilece¤ini ve seviyesini nas›l yükseltebilece¤ini ciddi olarak planlamas›d›r. Üzerine, Avrasya’n›n kendisini tan›ma misyonunu almaya cesaret eden bir dergi için bu meselenin basit olmad›¤› aflikârd›r.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
8
Terörden Evrensel Eti¤e: Dinler ve Bar›fl Sempozyumu. 7-8 Haziran 2005, Moskova.
Dinler ayr›l›¤›n de¤il, uzlaflman›n kayna¤›d›r.
9
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Fanatizme karfl› tek silah diyalogdur ANAR (Yazar, Onursal Baflkan, Azerbaycan) Burada fanatizmin teknolojiye galebe çald›¤›n› görüyorsunuz. Bence bu fanatizme karfl›, sadece bir silah durabilir: Hümanizm. ‹nsanlar›n, halklar›n ve toplumlar›n birbirlerini anlamas›d›r. Bizim platformumuzun da ana gayeleri aras›nda bunlar vard›r. Bununla da hemen her türlü terörizme karfl› durabilirsiniz. Bu insanî de¤erlerin herkesçe benimsenmesi onlar› birbirine kardefl yapmasa da, en az›ndan birbirini anlama ve sevmesine yard›mc› olacakt›r. DAP bunu amaçlamaktad›r.
DAP 6. Genel Kurul toplant›s›. 17-21 Kas›m 2004, Antalya.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
10
DAP Türkiye Milli Komitesi Özbekistan Gezisi. 28 A¤ustos 2008
Medeniyetler Diyalo¤u ve Birlikte Yaflama Sempozyumu. 21-24 Haziran 2006, Biflkek.
Bilimsel geziler diyalogda önemli kazan›mlar sa¤lad›.
Her diyalog uzlaflmayla sonuçlanmayabilir, ama cesaret gerektirir.
11
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Entelektüellerimizi bir araya getirmemiz gerekiyor ‹lber ORTAYLI (Prof. Dr., Topkap› Saray› Müzesi Müdürü, DAP Kurucular Kurulu Üyesi, Onursal Baflkan, Türkiye)
Avrasya dedi¤imiz co¤rafyan›n halklar› birlikte de¤il, iç içe yaflam›fllard›r. O kadar ki, bütün kültürel, sosyal ve hatta dini müesseselerimiz aras›nda belirgin benzeflmeler ortaya ç›km›flt›r. Böyleyken, son seksen y›l içinde aram›zda bir kopukluk meydana gelmifltir. Bunun zararlar›n› çekiyoruz. Tahrip olmufl bir dünya ile karfl› karfl›yay›z ve adeta birbirimize olan yak›nl›¤›m›z›, birlikteliklerinizi ve kardeflli¤imizi yeniden keflfediyoruz. fiimdi kabul edilecektir ki, Ruslar ve Türkler baflta olmak üzere, tarihteki rolleri derin olan, baflta bu iki halk, bunlar›n yan›nda nüfuslar› az da olsa kültür tarihindeki rolleri çok önemli olan di¤erlerini bir araya gelmesi müflterek tarihin muhasebesini yapmak ve gelecekteki kaç›n›lmaz ittifak›m›z› entelektüel ve kültürel bak›mdan infla etmek zorunday›z. Çünkü bu kaç›n›lmazl›k buraya do¤ru gidiyor. Maalesef Atlantik ötesi ile Avrupa, Avrupa ile Asya aras›nda müthifl bir siyasi kopukluk var. Adeta tarih bu konuda kendini tekrarl›yor. Rusya ile Türkiye ki, Avrupa medeniyetinin iki üyesi oldu¤unu ilan etmifllerdir. Hatta Rusya-Avrupa medeniyetinin mimarlar›ndan biri d›fllan›yor olmas›na ra¤men demek ki biz baflka bir dünyay›z, bunu bilmemiz, birlikteli¤imizi infla etmemiz gerekiyor. Nas›l? Spontane olarak e¤itim kurumlar›m›z›, kültür kurumlar›m›z› birlikte infla etmemiz, entelektüellerimizi bir araya getirmemiz gerekiyor ve düflünüyoruz ki Diyalog Avrasya bunun için önemli bir bafllang›çt›r ve bunun devam etmesine çal›fl›p nesilden nesile geçmesini sa¤layaca¤›z. fiu andaki Diyalog Avrasya’n›n mümessilleri yerlerini daha gençlere terk edecekler, bunu da düflünmek gerekir. DA devaml›l›¤› olan bir müessese olmal›d›r ve çok önemli bir sivil toplum kurulufludur.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
12
Hürrem Sultan Roman› Tan›t›m Resepsiyonu. 23 May›s 2006, ‹stanbul.
Tarihi tarafs›z bir gözle okudu¤umuzda birbirimizi az tan›d›¤›m›z› farkettik.
13
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
DA Avrasya’n›n tarihî seferberli¤idir Rostislav RIBAKOV (Prof. Dr., Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü Müdürü, DAP Kurucular Kurulu Üyesi, DAP 2006-2008 Dönem Baflkan›, Rusya Federasyonu)
Üzerinde tart›flmak üzere belirtilen konular, insanl›¤›n sürekli gündemini meflgul etmifltir ve çözümü hiç de kolay görünmemektedir. Ne demek istedi¤imi anlad›¤›n›z› san›yorum. Ben bir Hint uzman›y›m. Hindistan’da henüz yeni ortaya ç›kan bir atasözü var: “Dünya iyi söz duymayacak kadar sa¤›r.” Bu gerçekten çok ciddi bir konu çünkü hemen her fleyde bir tür enflasyon yaflanmakta ve bundan kelimeler de üzerlerine düflen pay› olmaktad›r. Bu tür toplant›lar› ilk düzenledi¤imiz zamanlarda gelecekle ilgili düflüncelerimizi yoklay›nca hemen herkesin gönlünde öyle bir hava oluflmufltu ki, sanki bu zamana kadar bu derece güzel sözlerden oluflan bir buket hiç oluflmam›flt›. ‹flte bu nedenle platform kendi oluflumunun ne kadar da önemli oldu¤unu bu flekilde göstermektedir. Öncelikle bu bir tür aile toplant›s› haline geldi. Bu platformda ayn› fleyleri hisseden, ortak hat›ralar› olan, sadece ileriye dönük bir gayret içinde olanlar de¤il, ayn› zamanda Avrasya’n›n hemen her ülkesinde tarihî bir seferberlik gayreti içinde olan insanlarla bir araya gelinmektedir.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
14
Medeniyetler Diyalo¤u ve Birlikte Yaflama Sempozyumu. 21-24 Haziran 2006, Biflkek.
Kültürler ancak ötekiyle biraradayken bütüncül bir anlam ifade eder.
15
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Diyalog Avrasya Platformu (DAP) Avrupa ve Asya’y› birlefltiren bu çarp›c› terkibi, bugüne bin y›llar›n ötesinden seslenen ünlü tarihçi Herodot’a borçluyuz. Herodot’un aynas›, bize Avrupa ve Asya diye iki ayr› k›ta fleklinde sunulmufl olan görüntüyü ustal›kla bütünlefltiriyor ve AVRASYA (EURASIA) adl› yeni bir k›tan›n müjdesini veriyor. Medeniyetin bugüne kadar uzanan derin çizgisinin bafllang›ç noktas›nda daima Avrasya bulunmufltur. ‹lk flehirler, ilk dinler, ilk peygamberler, ilk “ev”, ilk düflünce... bu solmaz renk ve ›fl›k demetinden f›flk›rd› ve as›rlar› yutarak bütün dünyaya yay›ld›. Ne var ki insanl›¤›n yeni bir bin y›l›n efli¤inde yeni bir dünyan›n meçhullerine sarkmak üzere oldu¤u flu tarihî dönemeçte, muhtemelen ça¤lar›n sab›rs›zl›kla bekledi¤i yeni bir f›rsat do¤makta. Tan›flmak, biliflmek, diyalog kavramlar› etraf›nda örgütlenen bu benzersiz f›rsat›n önümüze açt›¤› imkânlar› de¤erlendirmek, kaç›namayaca¤›m›z bir görev olarak omuzlar›m›zdad›r. Bu görev, ertelenemez, devredilemez ve savsaklanamaz inanc›nday›z. Tarih ve co¤rafyam›z›n bizlere “Hemen, flimdi!” dedi¤ini duyar gibiyiz derinden derine. Bir yandan dünyadan kopmamak, öbür yandan da bu dünyan›n görülmemifl h›zlanmas› karfl›s›nda savrulmamak için güç birli¤i, ifl birli¤i ve fikir birli¤i yapmak zorunday›z. Bu birliktelikleri sa¤laman›n yolu ise büyük ölçüde siyasî-ideolojik nedenlerle kopmufl olan ba¤lar›m›z› kuvvetlendirmek ve kesilmifl olan diyalo¤umuzu birbirimizi tan›mak suretiyle yeniden kurmaktan geçmektedir. Bu düflünceden hareketle Avrasya gazeteci ve yazar kurulufllar› 15 Eylül 1998 tarihinde ‹stanbul’da bir araya geldiler. Toplant›da küreselleflme ile birlikte kültürler aras›nda yaflanan yo¤un temaslar›n sundu¤u iflbirli¤i imkânlar› de¤erlendirilmifl, gerginlik ve sorunlara ise gerçek bir diyalog zemininde yaklaflman›n gereklili¤i vurgulanarak, Avrasya’da bu amaçla hizmet edecek bir diyalog platformunun kurulmas› kararlaflt›r›lm›flt›r.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
16
1998, ‹stanbul, Klassis Otel
Diyalog Avrasya Platformu’nun temelleri at›l›yor
Avrasya Gazeteci ve Yazar Kurulufllar› Diyalog Toplant›s› 15-17 Eylül 1998, ‹stanbul Klassis Otel
Avrasya’da Medya ve Diyalog 1. Avrasya Gazeteci ve Yazar Kurulufllar› Diyalog Toplant›s›, ‹stanbul Silivri Klassis Otel’de gerçekleflti. 17 merkezî Avrasya ülkesinin gazeteci cemiyetleri ve yazar birlikleri baflkanlar›n›n kat›ld›¤› bu toplant› ile bir ilk gerçeklefliyordu. Merkezî Avrasya ülkelerinin ayd›nlar›, Avrasya’n›n merkez flehirlerinden biri olan ‹stanbul’da bir araya geliyorlard›. SSCB’nin
17
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
da¤›lmas›n›n üzerinden 10 y›l geçmiflti. Merkezî Avrasya ayd›nlar› birbirlerini ve ülkelerini daha yak›ndan tan›ma, anlama ad›na bir araya gelmiflti. Çünkü tarihin flekillenmesine büyük tesiri olmufl bu co¤rafya, tarih boyunca büyük medeniyetlerin befli¤i olmufl bir kültür havzas›yd›. Bloklar›n y›k›lmas› ile oluflan yeni süreçte önemi bir kat daha artm›flt›. Halklar›n diyalo¤u ayd›nlar›n diyalo¤undan geçiyordu. Dostluklar hemen kuruluverdi. Dertler ve sorunlar paylafl›ld›. Problemler benzerlik gösteriyordu. Ama en büyük sorun olarak “diyalo¤un eksikli¤i” ve “beraberinde gelen önyarg›lar” toplant›daki bütün kat›l›mc›lar taraf›nda da ortaya kondu. Diyalog, birbirimizi tan›ma, anlama ve bar›fl ad›na neler yap›labilece¤i konufluldu. Yap›lan görüflmeler sonucu 2 önemli karara var›ld›: 1. Diyalog eksikli¤i probleminin çözümü için köprüler kurulmas› gerekmektedir. Öncelikle ortak bir yay›n organ›na fliddetle ihtiyaç hissedilmektedir. Avrasya’n›n sesi ve solu¤u olacak bir dergi ç›kar›lmal›, ayd›nlar bu dergide buluflmal›. 2. ‹lk olarak gerçeklefltirilen bu toplant›n›n her y›l yap›lmas› ve bu toplant›lar›n kurumlaflmas›n›n gereklili¤i. Böylelikle uluslar aras› bir gönüllü kurulufl olan Diyalog Avrasya Platformu’nun (DAP) ve Da dergisinin tohumlar› at›lm›fl oldu. ‹fl, bu platformun ve derginin somut hale getirilmesine kalm›flt›. Kurulan bir çal›flma komisyonu bir sonraki toplant›ya kadar gerekli çal›flmalar› yapacak ve bir sonraki toplant›da onaylanacakt›. Oldukça yüksek kat›l›m›n oldu¤u toplant› vesilesi ile bir araya gelen Avrasya gazeteci ve yazar kurulufllar›, kendilerini yak›ndan ilgilendiren konular üzerinde fikir al›flveriflinde bulundu ve bunu bir sonuç bildirgesi ile duyurdular. Toplant›da 1. gün; Rusya, K›rg›zistan, Özbekistan, Azerbaycan, Kazakistan, Gürcistan, Tacikistan, Mo¤olistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Ukrayna, Yunanistan, ‹ran ve Türkiye’den kat›lan temsilciler ülkelerinde medyan›n durumu hakk›nda bilgi verdiler. 2. ve 3. gün ise ortak sorunlar ve çözüm önerileri üzerinde duruldu. Ayr›ca ortak çal›flma alanlar›n›n tespiti konusundaki teklifler de¤erlendirildi. Kat›l›mc›lar, toplant›n›n tam zaman›nda organize edilmifl bir toplant› oldu¤unu, bu bir araya geliflin toplant›da al›nacak kararlardan daha önemli oldu¤unu vurgulad›lar.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
18
Tarihî toplant›n›n sonuç bildirisi Biz genifl Avrasya co¤rafyas›nda yer alan 17 ülkenin gazeteci ve yazar kurulufl baflkanlar›, 15-17 Eylül 1998 tarihinde ‹stanbul’da bir araya geldik ve mesle¤imizi yak›ndan ilgilendiren konular üzerinde fikir al›flveriflinde bulunduk. Üç günlük çal›flmam›z›n sonunda vard›¤›m›z tavsiye mahiyetindeki sonuçlar flunlard›r: I Dünyada meydana gelen h›zl› geliflmeler ve teknolojik at›l›mlar göz önünde bulunduruldu¤unda gazetecilik mesle¤i, bugün her zamankinden fazla önem tafl›r hale gelmifltir. Gazetecilik, halk›n haber alma hakk›n›n gazete, dergi, radyo ve televizyon kanallar›yla yerine getirilmesi mesle¤idir. Gazeteci gerçeklere ve do¤rulara sayg› duymak, kiflileri, kesimleri, ülkeleri ve halklar› hedef alan hakaret ve karalama gibi meslek eti¤iyle ba¤daflmayan yanl›fll›klardan ve manipülasyonlardan uzak durmak, insanl›¤›n evrensel de¤erlerine, baflta demokrasi ve insan haklar› olmak üzere temel hak ve özgürlüklere sahip ç›kmak zorundad›r. I ‹çinde yaflad›¤›m›z co¤rafyan›n ve ülkelerimizin kendine özgü sorunlar› aras›nda medyan›n da sorunlar› bulunmaktad›r. Bu sorunlar en çok, sermaye yap›s›nda, yay›n kadrosunun ba¤›ms›zl›¤›nda, gizli-aç›k sansür uygulamalar›nda ve da¤›t›m›nda yaflanmaktad›r. Bölgenin ve ülkelerimizin sorunlar›n›n çözümü için de sansürün hiçbir türünün söz konusu olmad›¤›, özgür ve ba¤›ms›z bir bas›n anlay›fl›n›n yerleflmesi gereklidir. Gazetecilerin, görevlerini her türlü korkudan uzak yapmalar› sa¤lanmal›d›r. I Gazetecilerin gönüllü olarak uyacaklar› bas›n meslek ilkelerinin önemli bir bölümü ülkelere göre de¤ifliklik arz etmeyen evrenselliktedir. Bu aç›dan, bu alanda çal›flmalar yürüten uluslararas› kurulufllarla iflbirli¤i yap›larak bir global meslek ilkeleri aray›fl› içine girilmesinde yarar görüyoruz. Gerçeklefltirdi¤imiz “Diyalog Toplant›s›” bu alanda çal›flmalar yürütmek için uygun bir zemin oluflturmaktad›r. I Ülkelerimizde medyan›n çal›flmas›n› düzenleyen çok say›da yasa ve yönetmelik bulunmakta, bunlardan bir bölümü ülkeden ülkeye de¤iflmektedir. Kifli hak ve özgürlüklerine sayg›l›, birlik ve bütünlü¤ü gözeten sorumlu bir yay›nc›l›k anlay›fl›n› esas alan, temel ilkelerde buluflmay› amaçlayan bir global medya mevzuat› yönünde çal›flmalar yap›lmas›nda da yarar görüyoruz. I fiiir, hikaye, roman gibi edebiyat türleri, çeflitli sanat dallar› da tarihin muhtemelen en ciddi bunal›m›yla karfl› karfl›yad›r. Globalleflme en fazla bizim bölgemizde yerel sanat ve edebiyat› etkilemektedir. Üretimde gözle görülür bir düflüfl yaflanmakta, kitap sat›fllar› azalmaktad›r. Telif haklar›n›n s›k› takibi aksamakta, yazarl›k özenilecek bir u¤rafl alan› olmaktan ç›kmaktad›r. Medyan›n edebiyattan uzaklaflan bir hayat tarz›n› öne ç›kard›¤›, bu durumun insan benli¤inde s›¤laflmalara yol açabildi¤i, telafisinin de yine medyadan beklendi¤i görülmektedir. I Yazarl›¤›n, tercüme faaliyetlerinin ve yay›nc›l›¤›n özendirilmesi, bölgemizde üretilen edebiyat eserlerinin öteki bölge ülkelerinde yay›nlanmas›n›n temini, telif haklar›n›n takibi, ortak dergi ç›kar›lmas› ve teflvik ödüllerinin konulmas›nda yarar görüyoruz. I ‹stanbul merkezli Gazeteciler ve Yazarlar Vakf› taraf›ndan bizlere yöneltilen ça¤r›yla gerçeklefltirdi¤imiz bu ilk diyalog toplant›s›, mümkünse her y›l düzenli olarak tekrarlanmal›d›r. 3. y›ldan itibaren bu toplant›lar›n bir baflka ülkede, yerel bir mesleki örgütün öncülü¤üyle yap›lmas› uygun olabilecektir. I Diyalog toplant›s›nda görüflülen ve ilke temelinde yararl› oldu¤u ortak düflüncesine var›lan konular›n takibi için Gazeteciler ve Yazarlar Vakf› bünyesinde bir daimi sekretarya oluflturulacakt›r.
19
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Öncelikle Merkezi Avrasya halklar› olmak üzere üyeliklerinin tüm sivil gerçek ve tüzel kiflilere aç›k oldu¤unu duyuran DAP, bundan sonraki y›llarda ilki 2002’de olmak üzere iki y›lda bir olmak üzere Genel Kurul toplant›s› düzenlemektedir. Avrasya’dan üye kay›tlar› yapan DAP, Genel Sekreterli¤i ‹stanbul’da olan Dönem Baflkanl›¤›na ba¤l› Milli Komiteler ihdas etmifltir. Etkinliklerini bu flekilde periyodik olarak yürüten DAP, Dönem Baflkan ve Genel Sekreter atamalar›n› da ikifler y›ll›¤›na yapmaktad›r.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
20
Misyon ve vizyon Gerçek kifliler aras›nda oldu¤u gibi topluluklar, toplumlar, kültürler aras›nda da diyalog, birbirini anlama, tan›ma, farkl›l›klar›, ortakl›klar›, gelece¤e iliflkin tasavvurlar› görmek, insani de¤erlerin daha etkin bir flekilde var oldu¤u yeni bir dünya kurmak için en önemli yöntemlerden birisidir. Diyalog yoksa, taraflarda birbirleri hakk›nda ikinci elden edinilmifl yanl›fl, eksik, gerçeklikten uzak “bilgiler” vard›r ve böylelikle oluflmufl haks›z, yersiz ön yarg›lara dayal› iliflkiler, herkes için gereksiz ve anlams›z sorunlar üretme kabiliyetine sahiptir. Elbette ülkelerin, kültürlerin birbirleriyle iliflkilerinde zaman zaman sorunlar olacakt›r, ancak bunlar›n çözümünde gerçek bilgileri ve gerçek bir iletiflimi esas almak herkesin yarar›nad›r; ki bunu da sa¤layacak olan etkin ve sürekli diyalogdur. Diyalogdan kas›t, taraflar›n birbirlerine benzemesi de¤ildir; aksine herkesin kendisi kalarak, farkl›l›klar›n› muhafaza ederek eflitlikçi bir temelde iliflki kurmas›, gönüllü ve r›zaya dayal› olarak evrensel nitelikteki o ortak insani alan› infla etmesidir. DA platformu, taraflar›n özgür, gönüllü kat›l›m› esas›nda tüm insani alanlarda kurulacak diyaloglar için bir zemin olma arzusunun ifadesidir.
Faaliyet alan› Avrasya en genifl anlam› ile Avrupa ve Asya’n›n birleflimidir. DA için Avrasya, co¤rafyaya iliflkin bir adland›rma olman›n ötesinde, iki k›ta temelinde insana ait bu maddi ve manevi bölünmüfllü¤ü bir araya getirme, insan› yeniden bütünlefltirme anlam ve çabas›n›n bir ifadesidir. Bu yaklafl›m temelinde Avrasya co¤rafi s›n›rlar›n›n ötesine taflmakta, tüm dünyay› kucaklamaktad›r. DA platformu bu inanç ve bak›fl aç›s› çerçevesinde bafllang›çta Türkçe ve Rusça konuflan Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, K›rg›zistan, Moldova, Mo¤olistan, Özbekistan, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Ukrayna gibi Merkezi Avrasya co¤rafyas›n›n ülkeleriyle birlikte yola ç›km›flt›r. DA platformu zaman içinde, ortaya konulan niyetin, öngörülen ilkelerin, icra edilen faaliyetlerin kucaklay›c› niteli¤i çerçevesinde di¤er ülkelerin kat›l›m›na da aç›lm›flt›r.
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
21
da diyalog avrasya
Terörden Evrensel Eti¤e: Dinler ve Bar›fl Sempozyumu. 7-8 Haziran 2005, Moskova.
DAP’›n ilkeleri ve temel felsefesi I
DAP; diyaloga, anlamaya, anlaflmaya ve bar›fla yönelik projeler üretir ve bu çerçevede söz konusu amac› sa¤layan kal›c› ve sürekli faaliyetlerde bulunur.
I
DAP bir gönüllü harekettir.
I
DAP bir ortak/ kolektif harekettir.
I
DAP politika üstü olup hiçbir ülke, kurum ve kurulufla do¤rudan veya dolayl› angaje de¤ildir.
I
DAP bireyler, halklar ve tüm insanlar aras›ndaki iliflkilere karfl›l›kl› adalet, hakkaniyet, sayg› ve tolerans prizmas›ndan bakar.
I
DAP; bilime ve akla dayanarak devletlerin, toplumlar›n ve dinlerin genel ilke, kabul ve gelenekleriyle uyum içerisinde hareket eder.
I
DAP, yukar›da belirtilen prensiplerini ve amaçlar›n› benimseyen di¤er Avrupa, Asya ve tüm dünya ülkelerinin halklar›na aç›kt›r.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
22
Terörden Evrensel Eti¤e: Dinler ve Bar›fl Sempozyumu. 7-8 Haziran 2005, Moskova.
23
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Etkinlikler Diyalog Avrasya Platformu etkinliklerini konferanslar, sempozyumlar, seminerler, yuvarlak masa toplant›lar›, geziler ve sergiler organize etmek, araflt›rmalar yapmak, gazete, web ve dergi yay›nc›l›¤› yapmak yoluyla sürdürerek bir diyalog zemini oluflturuyor. DAP Genel Kurul Toplant›lar› 2002 y›l›ndan beri iki y›lda bir olmak üzere düzenli bir flekilde yap›l›yor. Ço¤u kez platform etkinliklerinin tart›fl›ld›¤› bu toplant›lar, özel oturumlar sayesinde bölgesel ve küresel problemleri tart›flma ve çözüm yollar› için projelefltirme imkan› sunmufltur. Bu güne kadar etrafl›ca tart›fl›lan Küreselleflme, Medya, Gençlik, Avrasya, Birlikte yaflama kültürü ve Milli Kültür konular› DAP’›n perspektifini görme bak›m›ndan önemli bilgi vermektedir. Bu ba¤lamda Genel Kurul Toplant›lar›, Platform üyeleri için buluflma, fikir paylaflma ve iflbirli¤ine ev sahipli¤i yapmaktad›r.
Bilimsel Toplant›lar 11 Eylül Olaylar› ve Avrasya Aç›s›ndan Önemi Yer: ‹stanbul / Türkiye Tarih: 12 Ocak 2002 Konuflmac›: Prof. Dr. Rostislav RIBAKOV (Rusya Bilimler Akademisi fiarkiyat Enstitüsü Müdürü)
Müzakereciler: Prof. Dr. ‹lter Turan, Bilgi Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Prof. Dr. Mete Tunçay, Bilgi Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Prof. Dr. ‹lber Ortayl›, Galatasaray Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Olcas Süleymenov, Yazar / Kazakistan UNESCO temsilcisi
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
24
11 Eylül Sonras› Medeniyetler Çat›flmas› ve Avrasya Yer: ‹stanbul / Türkiye Tarih: 9 fiubat 2002 Cumartesi Konuflmac›: Prof. Dr. Ahmet Davuto¤lu Müzakereciler: Avni Özgürel, Gazeteci / Yazar Oturum Baflkan› Soli Özel, Bilgi Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Ahmet Han, Bilgi Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Büflra Ersanl›, Marmara Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi
Avrasya’da Küreselleflme ve Kültürel De¤iflim Yer: ‹stanbul/ Türkiye Tarih: 23 Mart 2002 Konuflmac›: Muhtar fiahanov Müzakereciler: Prof. Dr. Ümit Meriç, Yazar Mustafa Arma¤an, Yazar Dr. Göksel Öztürk, Marmara Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi 11 Eylül Perspektifinde Birlikte Yaflama Yer: Moskova/ Rusya Tarih: 11 Eylül 2002- Moskova Milli Kütüphanesi
25
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
21. Yüzy›lda Birlikte Yaflama Sanat› Yer: Almat›/ Kazakistan Tarih: 5-9 Haziran 2004
Birlikte yaflamak bir sanatt›r. Avrasya’da bunun birçok örnekleri var.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
26
DAP Genel Sekreteri Erkam Tufan Aytav’›n Tacikistan Devlet Baflkan›’n› ziyareti. 28 Aral›k 2005.
‹mamali Rahmanov: Avrasya, Mevlana’n›n fikirlerinden istifade etmeli
Diyalog Avrasya Platformu’nun K›rg›zistan Devlet Sekreterli¤i’ni ziyareti. 17 Ocak 2007.
Adahan Madumarov: Diyalog Avrasya felsefesini devlet stratejisi olarak benimsiyoruz.
DAP Türkiye Milli Komitesi’nin Özbekistan Türkiye Büyükelçili¤ini ziyareti. 2 fiubat 2007.
Ulfat Kadirov: Özbekistan’›n tarihi potansiyeli diyalog için büyük bir kazan›md›r.
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
27
da diyalog avrasya
Küreselleflme birlikte yaflama projelerini zorunlu k›l›yor.
Küreselleflme ve Medeniyetler Diyalo¤u Yer: Tiflis/Gürcistan Tarih: 30 Eylül-1Ekim 2004
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
Terörden Evrensel Eti¤e: Dinler ve Bar›fl Yer: Moskova/Rusya Federasyonu Tarih: 7-8 Haziran 2005
28
29
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Medeniyetler Diyalo¤u ve Birlikte Yaflama Yer: Biflkek/K›rg›zistan Tarih: 21-24 Haziran 2006
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
30
Kültürler aras› Diyalogdan Birlikte Yaflamaya Medya ve E¤itimin Rolü
Yer: Kiev / Ukrayna Tarih: 27-28 Nisan 2007
31
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Küreselleflme ve Medeniyetleraras› Diyalog Yer: Tiflis / Gürcistan Tarih: 24 - 26 May›s 2007
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
Mevlana ve Medeniyetler aras› Diyalog Yer: Düflenbe / Tacikistan Tarih: 7-9 Eylül 2007
32
33
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Dünya Bar›fl›na Do¤ru Yer: Almaat›-Astana / Kazakistan Tarih: 14 -16 Ekim 2007
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
Medeniyetleraras› Diyalog ve Ortado¤unun Gelece¤i Yer: St.Petersburg / Rusya Federasyonu Tarih: 9-10 Kas›m 2007
34
35
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Ça¤dafl Dünya için Gandi ve Gülen’in Önemi Yer: Moskova/Rusya Federasyonu Tarih: 15 Eylül 2008
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
Cengiz Aytmatov ve Günümüz Yer: Biflkek / K›rg›zistan Tarih: 25-26 Ekim 2008
36
37
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
8. DAP Genel Kurul Toplant›s› Avrasya Co¤rafyas›nda E¤itimde Hoflgörü ve Ayr›mc›l›k Yer: Antalya / Türkiye Tarih: 13-16 Kas›m 2008
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
38
Tan›t›m Toplant›lar›
Da dergisi 1. Say› Tan›t›m Toplant›s›. 5 May›s 2000, ‹stanbul.
Azerbaycan Tan›t›m Toplant›s›. 13-14 Haziran 2000, Bakü.
39
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Tan›t›m Toplant›lar›
Moskova Tan›t›m Toplant›s›. 18-21 Haziran 2000, Moskova.
K›rg›zistan Tan›t›m Toplant›s›. 3 May›s 2001, Biflkek.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
40
Tan›t›m Toplant›lar›
Da Yay›nc›l›k, düzenledi¤i kitap flöleninde Avrasya’n›n entellektüel birikimini bir araya getirdi.
Avrasya’n›n Ufuklar› Kitap fiöleni. 4 Nisan 2004, ‹stanbul.
Moldova Tan›t›m Toplant›s›. 5 May›s 2005, Kiflinev.
41
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Tan›t›m Toplant›lar›
Ukraynal› yazar Pavlo A. Zahrebelniy’in Hürrem Sultan’›n hayat›n› anlatt›¤› roman›n›n Türkçe tercümesi Topkap› Saray›’nda tan›t›ld›. Gece, baflta iki ülke Kültür Bakanl›klar› ve Ukrayna Büyükelçisi Oleksandr Miflenko olmak üzere Ukrayna ve Türkiye’den bir çok bürokrat, ayd›n ve edebiyatç›y› buluflturdu. Gecede rol alan Hürrem rolündeki Olga Sumskaya büyük ilgi toplad›.
Hürrem Sultan Roman› Tan›t›m Resepsiyonu. 23 May›s 2006, ‹stanbul.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
42
Da Dergisi Diyalog Avrasya Platformu yola ç›karken bu genifl merkezî Avrasya co¤rafyas›n›n ve entelektüellerinin buluflaca¤›, takip edece¤i, birbirinden haberdar olaca¤› bir derginin zarureti dile getirilmifl ve ortak bir kararla kabul edilmiflti. Çünkü ciddi bir diyalog eksikli¤i söz konusu idi. Ayd›nlar›n diyalo¤u üzerinden halklar›n diyalo¤unu sa¤layacak bir yay›n organ› olmal›yd› DA dergisi. Bu düflüncenin ürünü olarak derginin ad› ve spot cümlesi do¤du: “Diyalog da/evet ile bafllar”. Bu düflüncelerle yola ç›kan da dergisi, genifl bölgenin farkl› yaflant›lar›n›, düflüncelerini, üslup ve be¤enilerini tan›mak, onlar› okuyarak dinlemek ve anlamak amac› tafl›yan ilk say›s›n› yay›nlad›. DA dergisi, tabii olarak anlaflmak ve kaynaflmak emelini de tafl›yordu. Büyük bir ç›kar co¤rafyas›nda farkl› kültürleri, dilleri renkleri, lezzetleri gerçe¤e uygun bir biçimde yans›tmak, s›radan insanlar›n da, edebi, iktisadi, siyasi ve sosyal sorunlara bak›fllar›n› aktarmak. K›saca de¤iflen dünyan›n önemli bölgesi olan Avrasya’da yazarlar› ile halk› buluflturarak bir tan›flma platformu meydana getirmek... Derginin ana çat›s›; sosyal ve kültürel a¤›rl›k baflta olmak üzere co¤rafya, antropoloji, ekonomi, siyaset, sanat, edebiyat konular›n› iflleyen “günün ve dünün tarihi” dergisi olmay› hedeflemekte. Avrasya kavram› üzerine yat›r›m yapan jeopolitik uzmanlardan, Dede Korkut’u yorumlayan farkl› edebiyatç›lara, Özbek sinemas›n› ele alan Azeri bir ayd›ndan, Osmanl›, Mo¤ol, Bizans, Selçuklu eklemlenmeleriyle renklenen tarihi tespitlere aç›k bir dergi.
Da dergisinin ideolojisi, bilgi ve sevgidir....
43
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Da’n›n siyaseti, tan›flmak ve anlaflmak.... Nihai hedefi ise birlikte daha iyi yaflamakt›r.... Da dergisi Türkçe ve Rusça olarak yay›nlanmaktad›r. Avrasya, genifl bir co¤rafyada çoklu kültüre, do¤a ile insan topluluklar› aras›nda çok renkli bir iletiflim a¤›na sahip bir kavram. Birçok tarihçi, yerbilimci, strateji uzman› bu kavram›, iki k›tay› birlefltirerek kullan›yor. Yani Asya, Avrupa... ‹flte söz konusu bu genifl co¤rafyada büyük bir nüfus yo¤unlu¤una ve daha da önemlisi kültürel etkiye sahip en büyük grup Slavlar ve sonra Türkler... Bu Ortodoks Müslüman etkileflimi di¤er dinler ve etnik kültürlerle de özgün iliflkiler yaflam›fl. ‹flte bu iki büyük grubun dilleri bu co¤rafyada en çok konuflulan olmas› sebebi ile Da dergisinin dili olarak seçildi. Tüm Avrasya okurlar› için Türkçe/Rusça tek versiyon halinde haz›rlanan DA dergisi, Kazakistan ve K›rg›zistan’da Kazakça ve K›rg›zca özel say›larla birlikte da¤›t›lmaktad›r. ‹stanbul’dan Taflkent’e, Duflanbe’ye, Odessa’ya, Aflkabat’tan Kiev’e, Almat›’dan Baku’ye, Biflkek’ten Sibirya’ya kadar art›k DA/ Diyalog Avrasya okunuyor. Da Dergisinin en büyük özelli¤i Avrasya ayd›nlar›n›n ortaklafla ç›kartt›klar› bir dergi olmas›d›r. Alan›nda tek dergidir ve birlikte üretmenin simgesidir.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
44
Da Yay›nc›l›k Da (Diyalog Avrasya) Yay›nlar›, farkl› kültürlere sahip ama ayn› iklimin insanlar› olan Avrasyal› ayd›nlar›n ortak sesi olarak beraberce konuflma ve düflünme, beraberce hissetme ve alg›lama ortam›n› sa¤lamak amac›yla yola ç›km›flt›r. Dünyan›n bu en önemli medeniyet havzas›nda insanl›k ailesi ad›na üretilenlerin paylafl›lmas›n›, böylece So¤uk Savafl’›n y›llar y›l› beraber konuflma ve dinleme al›flkanl›¤›n› kaybettirdi¤i topraklarda yeniden bir diyalog köprüsü oluflturmay› hedefliyor. Da yay›nc›l›k, edebiyattan tarihe, sanattan felsefeye kadar genifl bir zeminde kitaplarla buluflturmay› deneyece¤imiz uçlar›, okuyucunun önüne koymak ve bunlarla sofras›n› zenginlefltirmek için yola ç›kt›. Da yay›nc›l›¤›n ilk kitab› Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi isimli roman›yd›. Ard›ndan Toprak Ana, Ö retmen Duy en ve di¤erleri izledi.
45
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Da hakk›nda ne dediler? Recep Tayyip Erdo¤an Türkiye Cumhuriyeti Baflbakan› Biliyoruz ki, gelece¤in dünyas›nda bar›fl› ve esenli¤i tesis edecek unsurlardan beklide en önemlisi, bugünden temeli at›lan bölgesel yaklafl›mlar ve beraberlikler olacakt›r. Ayn› co¤rafyay› paylaflan toplumlar, farkl› yataklardan aksa da sonunda ayn› denize dökülür, ayn› enginlikte buluflurlar. Bu gerçek, bekli de en çok Avrasya bölgeleri için geçerlidir. Bugün Diyalog Avrasya Platformu, tarihi serüvenleri birbirine benzeyen Avrasya toplumlar› aras›ndaki köprüleri yeniden kurmak ve gelece¤e dönük perspektifler gelifltirmek üzere önemli gayretler göstermektedir. ‹nan›yorum ki, ortak menfaatler do¤rultusunda bir araya gelmenin, güçlerimizi birlefltirmenin yarar› burada da ortaya ç›kacak, Diyalog Avrasya Platformu iyi dileklerin gerçek ad›mlara dönüfltü¤ü bir zemin olacakt›r.
Nursultan Nazarbayev Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaflkan› “Kültigin An›tlar›”nda flu sözler yer al›r: “Ülkeyi tek, düflmanlar› bar›fl seven k›l.” Bence, yüzlerce y›l önce yaz›lan bu sözler bugünkü yaflad›klar›n›zla do¤rudan ba¤lant›l›. Öyleyse ilk olarak kendimize, ba¤›ms›zl›¤›m›z boyunca böyle bir baflar›ya ulafl›p ulaflamad›¤›m›z›, tam ba¤›ms›zl›¤›m›z› elde edip edemedi¤imizi, birilerine ba¤›ml› kalma ezikli¤inden, as›rlar boyu nesillerin zihinlerinde yer etmifl ve al›flkanl›k haline gelmifl totalitarizmin miras›ndan, ilgisizlik ve vurdumduymazl›ktan kurtulup kurtulamad›¤›m›z› sormam›z gerekir.
Haydar Aliyev Azerbaycan Eski Devlet Baflkan›
DA Dergisinin ç›kmas› çok önemli bir hadisedir. Yak›nlaflmam›z için büyük ifller yapmal›y›z. DA Dergisi böyle büyük ifller görebilir. Diyalog ve karfl›l›kl› anlaflma globalleflen dünyada öne ç›kmal›d›r. ‹pek Yolu’nun en önemli iki ülkesi Türkiye ve Azerbaycan’d›r.
Prof. Dr. Mehmet Ayd›n Devlet Bakan› Bu bilgi al›flverifli olmadan ne siyasetinizde, ne de uluslar aras› iliflkilerinizde baflar›l› olabilirsiniz. Diyalog için evvela bu flart. ‹kincisi, o
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
46
da yetmiyor, bir süzgeçten geçirilmesi laz›m. Yani onun bir elefltirel süzgeçten geçirilmesi, kritik bir süzgeçten geçirilmesi laz›m. Bize sunulan her bilgiyi kabul etmek gibi bir mecburiyet yok. O zaman o al›nan bilgiyi hayata intikal ettirmek de kolay de¤il. Üçüncüsü, benim varoluflsal boyut dedi¤im, baflkas›ndan ö¤renirken, baflkas›ndan bilgi al›rken o acaba benim hayat›ma ne kat›yor. Kendimi bir bak›ma orada görerek, onun yerinde hissederek bir noktaya getirebilme.
Prof. Dr. ‹lber Ortayl› Topkap› Müzesi Müdürü Kimse atalar›ndan kalan mirastan vazgeçecek de¤ildir. Bulundu¤umuz k›ta halen yarg›lanmaktad›r. Çünkü komünizmin her fleyi tahrip etti¤i söyleniyor. Do¤ru de¤ildir. Yarg›lan›yor çünkü ‹slâm fundamentalizminin yafland›¤› söyleniyor. ‹nsanlar dinlerinden dolay› flüphe alt›nda tutuluyor. Ne biz Atlantik ötesi uygarl›¤›, ne de onlar bu dünyay› yok sayabilirler. Böyle yapanlar eksik yetiflirler, iptidai kal›rlar ve yamyaml›k ça¤›na geri dönerler. Bu nedenle bu tür toplant›lar ve ç›kar›lan dergiler anlaml›d›r. II. Aleksey Moskova ve Bütün Rusya Patri¤i Ülkemiz inanan insanlar›n›n sahip olduklar› dinler aras› diyalog tecrübesi, bu diyalogda yer alan dinlerin, dünyadan ahlak ve inanç temellerinin kald›r›lmas›na asla müsaade edemeyece¤ini göstermektedir. Aksine, dinî ve kültürel çeflitlili¤in korunmas› her ülkede ve bütün dünyada uzlafl›y› kuvvetlendirme, Tanr›n›n “çoklukta birlik” nimetininin garantisidir.
Yuriy Sergeyev Ukrayna Eski Devlet Sekreteri Avrasya co¤rafyas›nda yaflayan halklar birbirlerini yeteri kadar bilmemektedirler. Bugün telekomünikasyon alanlar›ndaki geliflmeler nedeniyle ülkeler aras› diyalog daha rahat bir flekilde yürütülebilmektedir. Avrasya halklar›n›n kültürel bilinçlerinin oluflumu Avrasya devletleri için çok ciddi anlamlar içermektedir.
Prof. Dr. Leonid Sükiyainen Akademisyen (Rusya Federasyonu) Biz Da platformu toplant›lar›nda materyalist de¤erler üzerinde de¤il de daha çok manevi de¤erler, kültür ve ahlak üzerinde yo¤unlafl›rsak bir katk› sa¤lam›fl olaca¤›z. Bu sadece Rusya veya Türkiye için de¤il, DAP üyesi di¤er ülkeler için de manevi ve ahlaki de¤erlerimiz için din birincil derecede kaynak niteli¤indedir.
47
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
da diyalog avrasya
Nazrullo Rahmatullayev fiair, filozof (Tacikistan) Bana göre en basit hümanist de¤erler do¤rultusunda düflünüldü¤ünde görülecektir ki, Diyalog Avrasya Platformu’nun Türkiye’de kurulmufl olmas› anlaml›d›r. Böyle bir olufluma Mevlana Celaledin-i Rumi de bir flekilde sebep olmufltur: Biz (insanlar›) birle tirmeye geldik / Ay›rmaya de il.
‹gor Dolgov Ukrayna Eski Büyükelçisi DAP bir sivil toplum örgütü olmas› nedeniyle büyük bir güç niteli¤indedir. Bu hareketin Ukrayna’da destek bulaca¤› için çok mutluyum. Ülkemden gelenlerin böyle bir diyaloga bir katk› sa¤lama konusundaki önerileri beni fazlas›yla memnun etti.
‹lter Türkmen D›fl ‹flleri Eski Bakan›/Yazar Avrasya konusunda gayet s›k görüfl al›flverifline ihtiyaç vard›r. Kafkasya sorunu ancak Türkiye ve Rusya’n›n iflbirli¤i ile çözümlenebilir. Bu ülkelerde ve Kafkasya‘da istikrar olmas› hem Türkiye’nin, hem de Rusya’n›n lehinedir. Bugün Orta Asya’da Rusya, hem Orta Asya Cumhuriyetleri ile iliflkilerini muhafaza etmektedir ve orada A.B.D. ile bir nevi iflbirli¤i içindedir. Türkiye ve Rusya Orta Asya’da da iflbirli¤i yapmak zorundad›rlar.
Prof. Dr. Niyazi Öktem Bilgi Üniversitesi Ö¤retim Üyesi Rusya zemininde kültürlerimizi analize tabi tuttu¤umuzda Türk ve Rus kültürlerinde paralellikler görmekteyiz. Her iki kültürde de Bat› ile Do¤u aras›nda bir köprü oluflturmufl, önemli sentezleri gerçeklefltirmifltir. Orta Asya ile Avrupa, Asya ile Avrupa aras›ndaki kültür ve diyalog köprüsü Rusya ve Türkiye’dir. Asya ve Avrupa’da topra¤› olan tek iki ülke Rusya ve Türkiye’dir.
Gülay Göktürk Gazeteci/Yazar Azerbaycan’dan Türkiye’ye, Arnavutluk’tan Mo¤olistan’a, Yakutistan’dan Tacikistan’a kadar birçok ülkeden insan› bir dergi ç›karmak üzere bir araya getirmek, ayn› konsept etraf›nda birlefltirmek ve koordine etmek öylesine çetin bir iflti ki, bu güzel proje ka¤›t üstünde kalmaya mahkum gibi gelmiflti bana. Ama öyle olmad›. Derginin ilk say›s› “da” ad›yla (Diyalog Avrasya) ç›kt›. “da” Rusçada “evet” demekti... Zaten her fleyin bafl› da o ilk olumlu yaklafl›m de¤il miydi? Demek ki, diyalo¤a bafllamak için ilk “evet” al›nm›flt›.
da diyalog avrasya
D‹YALOG AVRASYA PLATFORMU “Diyalog ‘evet’le bafllar.”
48
Art›k s›ra, yazd›kça ve tart›flt›kça yeni “evet”ler üretmeye; “hay›r”lar› “evet”lere dönüfltürmek için daha çok tart›flmaya kal›yordu...
Bahtiyar Vahapzade Azeri flair Hayallerimi Da’da gördüm. 35 y›ld›r böyle bir dergi hayal ediyordum.
Olcas Süleymenov Kazakistan UNESCO Temsilcisi So¤uk Savafl döneminde insanl›k çok rahat ve sakindi: Dünya sosyalist Do¤u ve kapitalist Bat› olmak üzere ikiye ayr›lm›fl durumdayd›. ‹nsanlar bu düzene al›flm›fllar ve uyum göstermifllerdi. Bu çift yönlü dünya hemen herkese gayet normal, do¤al ve bir ahenk içindeymifl gibi geliyor, tabiat›n genel kanunlar›na, her fleyin bir z›dd›n›n oldu¤u ilkesine uygun oldu¤u düflünülüyordu. Ve aniden 100 y›l gibi bir zaman zarf›nda So¤uk Savafl bitmifl, bu iki sistem aras›ndaki ideolojik çat›flma sona ermifl, yerini sosyalizm ve kapitalizmin birbirine benzemesine ve uyuflmas›na b›rakm›flt›. Bunu bafllatan “üretimde kiflisel mal edinme hakk›”n› kabul eden 1979’da düzenlenen Çin komünistlerinin bir toplant›s› olmufltu. Sonuç olarak, Bat› ve Do¤u aras›ndaki bu çat›flma küreselleflmenin bafllamas›na neden olmufltur.
Vasiliy Lihaçev Büyükelçi, Rusya Federasyonu Üst Duma Komitesi Baflkan Yard›mc›s› Kültürleraras› diyalog, demokrasi politikas›n›n bir parças›d›r. Demokrasi çok ve herkes taraf›ndan konuflulur fakat hayat›m›zda da bir yeri olmal›. Demokrasinin, kültür, anadili, milli tarih, gelenekler, inançlar ve milli kimlik gibi insana yak›n fleyler üzerinden insanlarla yak›nlaflmas› gerekiyor. Bu bak›mdan “DA Platformu” bu sürecin geliflmesine ve derinleflmesine pozitif büyük bir ivme kazand›rarak, milletleraras› ve dinler aras› diyalogda tecrübeli Avrasya halklar›n› diyalo¤a ça¤›rm›fl oldu.
Adahan Madumarov K›rg›zistan Devlet Sekreteri Diyalog Avrasya’n›n misyonu bizim için bir devlet misyonudur. Ayn› yolda yürümemiz bizi fazlas›yla memnun ediyor.