या सख्यांनो या - महिला दिन विशेषांक

संपादिका : विशाखा मशानकर सहसंपादिका : श्रेया महाजन पल्लिी कुळकर्णी िसध ु ा कुळकर्णी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

संिादकीय..... आज सहज बघितलं तझ्ु याकडे !! घकत्ती प्रेम घकत्ती काळजी !! तू माझ्या जवळ असून नेहमीच दल ु लघित माझ्याकडून...........का वागली असेन मी अशी ??? माझ्या प्रत्येक सुख - दु :खात तझ ु ी साथ !! माझ्या प्रत्येक वळणावर तझ ु ा हात !! माझं प्रत्येक गघु ित फक्त आघण फक्त तझ्ु याच जवळ. माझ्या प्रत्येक स्वप्नाला मूतल रूि देण, खर - खोट शोधण, प्रत्येक िराजयातन ू बाहेर काढून नव्याने घजंकायला घशकवण ........ सार सार काही तूच केलंस. तरी कधी मी तल ु ा ओळखण्याचा प्रयत्नच केला नाही. प्रेम शोधता शोधता तझ्ु यावर प्रेम करायचं राहूनच गेलं. आता ठरवलंय ...... तल ु ा वेळ द्यायचा ....तझ्ु याकरताच जगायचं... !! मनािासून प्रेम करायचं .........Yess !! I Am In Love !! I started Loving Myself !! प्रत्येकीच्या मनातील घह कुजबज ु कधी कधी धस ु फूस लेखणीरुिाने साकारावी म्हणून मघहला घदनाच्या घनघमत्याने सवल सखयांना सांघगतले घक घ्या तम ु चाच शोध तम्ु ही. उतरवा तम ु च्या लेखणीतन ु च्या ू तम आवडत्या “मी”ला .... आघण सवल सखयांनी भरभरून प्रघतसाद घदला या कल्िनेला.... सखयांनो, तम्ु हा सवा​ांच्या सहकायालन,े प्रोत्साहनाने, सक्रीय सहभागामळ ु े आिण आिल्या अंकाची तीन वर्षे िूणल केलीत. हे चौथे वर्षल. चार वर्षा​ांिूवी याच घदवशी म्हणजे “जागघतक मघहला घदनी” आिण आिल्या या े रोवली होती. आिल्या सवा​ांना या अंकाची महु ू तलमढ “मघहला घदनाच्या” म्हणजे आिल्या घदवसाच्या खूि खूि शभ ु च्े छा...

-सौ. घवशाखासमीर मशानकर

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

स्त्री मक्त ु ी कॉलेजात मक्त ु घवहार करताना लग्नानंतर िंख छाटले गेले संसाराच्या गंत ु वळ्यात अधे आयष्ु य संिून गेले तोचतोच िणाचे घनरस आयष्ु य मनाची उभारी खचवु लागले स्वत:चा होणारा वािर बिन ु मन रडू लागले स्वत;साठी देवु वेळ म्हणन ु थोडे झगडू लागले मक्त ु ीसाठी मन आसस ु ले काहीतरी करण्यास धजावु लागले अनेक प्रयोग करता करता लेखन कला आत्मसात केली िस ु मटलेली वाफ़ बाहेर िडली स्त्री मक्त ु ीला वाचा फ़ोडली भार्षणांची तयारी करताना रात्र रात्र मी जागु लागले घस्त्रयांचे प्रश्न मांडता मांडता स्वत:ला मी घझजवु लागले स्त्री स्वातंत्र्य स्त्री मक्त ु ी घवचारांचे थैमान मल ु ांचे प्रश्न जबाबदारी िरची आहेत सासरची करता करता झोि उडु लागली रात्री ह्ांनी जवळ ओढली म्हणाले दमघलस का फ़ार आता घनज जराशी बाहुिाशात ह्ांच्या घवसावताना कळली स्त्री मक्त ु ी-सहजीवनाची सष्ट ृ ी संकल्िनेच्या नवघनघमलतीची

- िल्लवी उमेश कुळकणी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

अंतरं ग : मला सापडलेली मी, मला आवडलेली मी  श्रेया महाजन  नीला ठोसर  योगगनी चौबळ  श्रेया रत्नपारखी  अगनता वाघ  रजनी अरणकल्ले  स्वाती भट  सगवता पाटील ग ंदे  माधुरी राऊळ  कांचन मांजरे कर  मंगला भोईर  गनगकता रकटे  हे जीवनातल्या पाखरा – सुगनता हलकट्टी  मला ग कायचे होते - आ ा नवले  कलाकार सखी – आसावरी इंगळे  माझ्या डायरीतील एक पान – पल्लवी कुळकणी  चला डोळस बनू या – वसुधा कुळकणी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

यरु े का....यरु े का...! “कुणीसं म्​्टलंय- ‘कसा मी? कसा मी? कसा मी? कसा मी? जसा मी, तसा मी, असा मी, असा मी!’......खरं सांगू का? हे कुणीसं वगैरे काही म्हटलेलं नाही. मीच म्हटलंय. िण कुणीसं म्हटलंय असं म्हटल्याघशवाय तम्ु हीही कान टवकारुन काय म्हटलंय ते ऐकलं नसतं. हे असंच आहे. जगात ‘काय म्हटलंय’ यािेिा ‘कुणी म्हटलंय’ यालाच अघधक महत्त्व आहे हे मला कळून चक ु लंय. थोर े ील काही फ़ार घनराळं म्हणतात असं माणसंदख नाही, िण ती थोर असतात हे महत्त्वाचं.”अशा काहीशा ओळी वाचतािणी वा ऐकतािणी आिले कान सरसावतात. आता ि.ु लं घकती घवनोद करणार आघण मी हसत खेळत भरभरुन आनंद िेणार. एकूण आिण “आसामी” आहोत, “वल्ली” आहोत हे स्वत:चं स्वत:ला जाणवलं ना की मग जगायला कशी मजा यायला लागते. ‘मी ओळघखले मला िूणल आता...कशाला मला िाहणे आरसे…|’ एवढं ‘आत्मभान’ क्वघचतच कोणाला येतं. िरं तु “मी कशी आहे, आघण माझं मला कसं असणं आवडतं” हे मात्र प्रत्येकीला जाणवायलाच हवं. अथालत स्वत:चं ‘वेगळे िण’ जाणवायला हवं. आिल्या घदसण्यातून , ल्यायलेल्या वस्त्र आभूर्षणांतून वा बोललेल्या े णातून ते शब्दाशब्दातून, अशाघब्दक संप्रर्ष दस ु र्याला जाणवत असतं. असं म्हणतात की आत्मसािात्कारासाठी एक िण िरु तो. आध्याघत्मकदृष्ट्या हे घजतकं खरं आहे घततकंच एखादं तंत्र अवगत होण्यासाठी, आिल्या व्यघक्तमत्त्वाची ओळख िटण्यासाठी सुद्धा...! ’यरु े का, यरु े का’ असं ओरडावंसं वाटतं कारण आिणच आिल्याला सािडलेले असतो.

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

मला अनेक लोक शाळा-कॉलेजमधील मल ु ांना संस्कृत घशकवणार्या बाई म्हणूनच ओळखतात. तर काही लोक हा घवर्षय अविड असून कसा काय घनवडला असे प्रश्नही घवचारतात. माझ्याकडे एकच उत्तर आहे...”हा घवर्षय घनवडला, घशकले, घशकवला आघण मनािासून आवडला तो केवळ माझ्या काही घजवलग मैघत्रणींमळ ु े आघण घशिकांमळ ु े ...!” मला मी सािडले तीच माझ्या घप्रयजनांमळ ु े ....! मला आठवतंय मी संस्कृत घवर्षय िेऊन िदव्यत्त ु र िदवीियांत घशकले, एकीकडे घशकवायला िण सुरुवात केली. आत्मघवश्वास मात्र नव्हता. खूि स्टेज फ़ीअर होतं. जाम तयारी करुन घशकवायचे. मग एका क्लासमध्ये घशकवायला लागले. स्वत:शीच म्हणत असे, आिलीच ‘रूिं’ िाठ नाहीत, यांना काय सांगू? ‘अिघठत’ उतारे मलाच तयारी करुन घशकवावे लागतायत, मल ु ांकडून कशी अिेिा करु की त्यांनी िरीिेच्या तीन तासात ‘िघठत’ आघण ‘अिघठत’ सगळे प्रश्न सोडवावे.(माझे जुने घवद्याथी हे वाचत असतील तर खूि गदु गल्ु या होतील त्यांना माझी सगळी गघु ितं कळल्याने!) व्याकरण येतय ं िण घशकवू कसं? मला जाणवलेलं साघहत्यातलं सौंदयल समोर बसलेल्यांियांत िोहोचवू कसं? एक ‘व्यक्ती’ आघण एक ‘घशिक’ या दोन्ही भूघमकांतन ू स्वत:ला इतरांसमोर कसं सादर करावं हे कळत नव्हतं.. मला वाटतं ’घवद्याथी’ ते ’व्यावसाघयक’ हा प्रवास करताना प्रत्येक जण या तणावातून जात असावा. या सगळ्या शोधात मला डॉ. गौतम यांच्यासारखे मेथड मास्टर बी. एड. ला सािडले. हजारो प्रश्न होते, संस्कृत कसं घशकवावं यासंबंधी...! मल ु ांसमोर उभं रहायचं हे ठीक िण मागे आिला एक घशिक आिल्या िाठाचं घनरीिण करीत असेल तर घकती ताण येईल घशकवताना...! त्यांनी एकच तत्त्व सांघगतलं...मद्द ु ा, उिमद्द ु ा, उद्धरण आघण उदाहरण यांची

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

साखळी करुन मद्द ु े गंफ़ ु त जायचे. िेिर घलहायचा असो वा घशकवायचं असो. घशकवताना प्रश्नांची साखळी करायची. त्यांची उत्तरं येतील तसंतसं घववेचन करायचं. घचत्रं , अध्यािनासाठी िूरक साधनं (टीघचंग एड्स) वािरायची. अमूतालला मूतल रूि द्यायचं. वाह....! हे तंत्रं खूि उियोगी िडलं जेव्हा छोट्या वगा​ांवर मराठीचे तास घ्यावे लागले. (त्यांना एका जागी ३० घमघनटं बसवून ठेवणं हेच कठीण. घशकवणं वगैरे खूि नंतर येतं.) जी गोष्ट आिली िाठ नाही ती मल ु ांची नक्कीच िाठ नाहीये, केवळ िाच घमघनटे शेवटची ठेवायची आघण सारे एकदा म्हणून घ्यायचे. सतत िढ ु चे घशकवायचे आघण उजळणी िण िेत रहायची. एखादी गोष्टं िरीिेिरु ती नव्हे, आयष्ु यभराची लिात रहायला हवी असेल तर ती नीट समजलेली असायला हवी. अनेक तंत्रं मला स्वत:लाच सुचत गेली. घवर्षय कोणताही असो, घवद्याथी कोणीही असो, आनंद घमळत गेला घशकवण्यात! रोजच्या जगण्यावागण्यातली उदाहरणं देताना अनेक िाठ घजवंत होत गेल.े िाठ्यउतारा छोटासा असेल िण तो ज्या ग्रंथातून िेतलाय ते सारं िस्ु तक, त्याचे संदभल यांचा आिण अभ्यास केला असेल, त्याबद्दल बोललो तर शंभरातली िाच मल ु ं तरी ते ग्रहण करु शकतात याचा अनभ ु व े ा कमी गण आला. िमतेि​ि ु घमळवणार्या, हुशार, मंद अध्येता सगळ्यांना आिण उत्तम वैयघक्तक मागलदशलन करु शकतो हे जाणवलं. इतकंच नाही तर घवद्यार्थया​ांसोबत आिोआि अकृघत्रम स्नेह घनमालण होतो आहे याची देखील जाणीव झाली. कालांतराने जेव्हा ‘मला’ अगदी नवीन गोष्टी घशकायची वेळ आली तेव्हा देखील या तंत्रांद्वारे तो घवर्षय स्वत:ला सोिा करुन देता आला. अभ्यासातली घशस्त, व्याकरणशुद्धतेचा अट्टाहास, घचत्रकलेची आवड या सगळ्या गोष्टी एकघत्रतरीत्या आता उियोगी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

िडतायत. कधी घलखाण करताना आघण अनेक अनेक वेळा मल ु ाचा अभ्यासक्रम हाताळताना, स्वत:ला अद्ययावत ठेवताना, वेगवेगळ्या िररघस्थतींशी जुळवून िेताना...! आता असं वाटतं नुसत्या कागदावरच्या घडग्रीचा काही उियोग नाही. वाचन लेखन याबरोबर उियोजन, रसास्वाद हे देखील करता यायला हवं. आमचं घशिण कारकून तयार करणारं नक्कीच नाहीये...! “गरु ु घबन कौन बताये बात... ।” - श्रेया महाजन.

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला आवडलेली मी..... (लघलत) " काय करते आहेस आई?" " काही नाही रे वेळ जात नव्हता ,म्हणून हे जुने फोटो िाहत बसले आहे." "ह्ा फोटोत बि तू आघण तझ ु ा दादा घक्रकेट खेळत आहात गच्चीवर.रघववारी संध्याकाळी हा कायलक्रम ठरलेला असे.तम ु चे बाबा bowling करणार आघण मी े वेळा fielding .तझ्ु या bat ची आघण ball ची बहुतक गाठ िडत नसे .मग तू िळत िळत त्या ball कडे जायचास आघण bat ने ball ला मारायचास ..मग बाबा हात वर करून ओरडायचे "sixer "आघण आम्ही टाळ्या वाजवत असू." "घकती गमतीचे घदवस होते न ते आई..!" "हो रे ..!ह्ा फोटोत तम्ु ही दोिे गच्चीतल्या बाकावर उभे राहून ितंग उडवत आहात.ितंग म्हणजे काय?तर एका कागदाला भोक िडून त्यातून दोरा बांधून द्यायची मी तम्ु हाला.तम्ु ही बाकावर उभे राहून हाताला झटके देण्याच्या तयारीत.... मग मी काही अंतरावर जाऊन हातात ितंग उं च धरून तो सोडणार ....घक तम ु चे हाताला झटके देणे सुरु...!मोठ्या मल ु ांची अगदी हुबहे ू ब नक्कल..!त्याच वेळी वारा जोरात सुटला घक ितंग थोडासा उं च जाई..!आिोआि !िण तम्ु हाला वाटे तम्ु हीच उडवला ितंग...!घकती घनरागस असते न बालिण!नंतर मोठमोठे ितंग ,मांजा,घफरकी ितंगांची कट्टाकट्टी सगळ्यात िारं गत झालात .मला मात्र तम ु चे तेच बालिणचे ितंग उडवणे आवडते अजून " "तसेच ते भोवरे घफरवणे.तम ु च्या बाबांनीच घशकवले होते तम्ु हाला .ते माहीर होते भोवरा घफरवण्यात ." "िण आई ,दादा सुद्धा िटाईत होता हं !माझ्या भोवर्याला टक्कर देऊन ररं गणाबाहेर ढकलायचा "

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

"मग तू घचडायचास भांडायचास आघण शेवटी रडारडी !" "आघण मग तू हाताची िडी तोंडावर बोट ठेवून आम्हाला िाठीला िाठीला लावून उभे राहायला सांगायचीस .२ घमघनटांनी समोरासमोर उभे राहायचे ,sorry म्हणायचे आघण shake hand करायचा ..!सवल छान आठवते आहे .“ "अरे हा फोटो बि.तम ु च्या primary त ल्या gathering चा आहे.तू १घलत आघण तझ ु ा दादा ३ररत असताना Jack and Jill च्या गाण्यावर नाच केला होतात तम्ु ही !उं च िीस असलेली टोिी ,तांबडी तंग तम ु ान आघण झालरी असलेला िंधरा शुभ्र शटल दादाने िातलाय आघण तू गल ु ाबी frock मध्ये !घकती cute घदसत आहात दोिे !िण त्यावेळी घकती रडला होतास तू frock नाही िालणार म्हणून " "आघण हा तझ ु ा kg त ला फोटो.स्िोट्लस day चा .शुभ्र टीशटल ,तांबडी pant आघण किाळाला तांबडी ररबन बांधलीय .तू तहेतहे च्या कोलांट्या उड्या मारल्या होत्यास ." "सरांनी घकती सराव करून िेतला होता आई!२ झोिलेल्या मल ु ांवरून कोलांटी उडी मारण्याचा तर घकत्ती सराव केला होता.कुठून एव्हढी energy येत असे कोणास ठाऊक." "घकती िटािट गेली १४ वर्षे .!आघण मग मी माझ्या हाताने बंद केलेले नोकरीचे दार िन्ु हा उिडले.!तझ ु ा दादा ७घवत आघण तू ५घवत असताना िन्ु हा नोकरी धरली.मग तर िणाचीही फुरसत घमळे नाशी झाली.िरकाम ,नोकरी.तम ु चा अभ्यास िेणे ...एका चक्रात गरगर घफरत होते जणू." "खरच आई ,त्या १४ वर्षालत तल ु ा तझ ु ी नोकरी सोडून िरी बसण्याचा कधीच िश्चात्ताि झाला नाही?" "कधीच नाही.नोकरी सोडल्यामळ ु े च तर तम ु चे िघहले रांगणे,िघहले िाऊल टाकणे ,िघहले िािा,बाबा म्हणणे

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

ह्ाचा आनंद िेतां आला न मला?त्यामळ ु े च तर ,तम ु च्या हाताला धरून तम्ु हाला िघहले अिर घगरवायला घशकवणे ,संध्याकाळी तम ु चे शभ ु ंकरोती ऐकणे ,तम ु चा गहृ िाठ करून िेणे ,तम ु च्या शाळे तील स्िधाल gathering ,स्िोट्लस day ह्ातील तम ु चा सहभाग स्वतः हजर राहून िाहणे ह्ातला लाख मोलाचा आनंद घनघश्चंत मनाने िेतां आला न मला?ह्ा १४ वर्षालतला प्रत्येक घदवस जणू तम ु च्या साठीच उगवे आघण तम ु च्या साठीच मावळे .तम्ु हाला शाळे साठी तयार करणे ,तम्ु हाला शाळे त िोहोचवणे मग lunch िेऊन येणे ,संध्याकाळी िरी आणणे ....िायाला नुसती घभंगरी लागली होती.शाळे तन ू तम्ु ही िरी आलात घक तम ु चे खाणे,गहृ िाठ आघण मग बागेत िेऊन जाणे,घक संिला घदवस !नोकरी सोडल्याचे एकदाही दुख वाटले नाही हे सवल करताना .खरे सांगायचे तर तम ु चे करताना स्वतःकडे बिायला िणाचीही फुरसत न घमळालेले माझे ,गबाळ्या किड्यातले रूि हीच "मला सवालत आवडलेली मी आहे."

------नीला शरद ठोसर----

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

“मला सािडलेली मी" मी मला ओळखते असे वाटायचे खरे िण आता आता मला समजू लागले आहे मी िरु ते मला ओळखलेच नव्हते. लहानिणी शाळे त असताना खूिच साधी कमी बोलणारी काहीशी अबोल अशी मी. कुठेही जाताना आईच्या मागे मागे जाणारी (काहीजण तर मला आईचे शेिूटच म्हणयचे). नंतर कॉलेज मध्ये गेल्यावर थोडीशी धीट झाले असली तरी तशी घभडस्तच. कालांतराने काही जॉब्स केले िण माझ्यातील घभडस्तिणा काही केल्या गेला नाही. काही वर्षा​ांिूवी एक MLM कंिनी जोइन केली होती घतथे रोज १०० माणसे तरी भेटत मग त्यांच्याशी बोलता बोलता मला बोलण्याचा confidence आला. अगदी १०० ते २०० लोकांसमोर िण मी सहज बोलू शकते हे मला उमगले. हाच confidence मला आईसीआईसीआई (ICICI Pru Life Insurance Co.) मध्ये interview देताना उियोगी आला आघण चक्क मी त्यांच्या हेड ऑघफस ला जोइन झाले. घतथे मी pan India सांभाळत असे. संिूणल भारतातील े मधून एचआर माझ्याशी संिकल साधायचे. ब्ांचस फक्त executives नाही तर managers , AVPs सुद्धा माझ्याशीच coordinate करायचे. माझ्या कामाची दाखल खद्द ु VPs आघण Head घन सुद्धा िेतली होती. ह्ा अनुभवावरून मला उमगले घक माझ्यात घकती talent आहे. मी जेव्हा FB सरु वातीला ऑिरे ट करायला सरु ु वात केली तेव्हा फक्त आिल्या ओळखीच्या लोकांशी connect व्हयाचे साधन म्हणून िाहत होती. िरं तु

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

आता माझ्या फ्रेंड घलस्ट मध्ये इतके घदग्गज आसामी जोइन झाले आहेत आघण ते जेव्हा माझ्याशी बोलतात तेव्हा समजते घक आिण िण काही तरी आहोत म्हणूनच घह घदग्गज मंडळी आिल्याशी सवांद साधते.

FB मळ ु े मला मी घलहू शकते हे िण उमगले. FB वरील "या सखयांनो या" ह्ा मघहलांच्या ग्रि ु वर दर मघहन्याला एक अंक प्रकाघशत होतो. मला ह्ा ग्रि ु च्या सखयांनी प्रोत्साहन घदले घक तू िण घलघहत जा काहीही अगदी चार ओळी असतील तरी घलघहत जा. इतर सखयांचे लेखन वाचून म्हंटले आिणही काही तरी घलहूया. आघण घलहायला सुरुवात केली आघण मला उमगले खूि छान नाही िण आिण काहीतरी नक्कीच घलहू शकतो. आघण आता मला मी नक्कीच सािडले आहे. मी स्वतःच स्वतःला खूि अंडर एसटीमेट करत होती हे कळून चक ु ले आहे. ह्ािढ ु ील आयष्ु यात मला अजून खूि काही करायचे आहे आघण स्वतःला जगासमोर घसद्ध करून दाखवायचे आहे.

- योघगनी चौबळ

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी.....मला आवडलेली मी! २००६ सालािासून ब्लॉघगंग करते आहे. सुरूवातीला ब्लॉगवर काय घलहावे हा प्रश्नच िडायचा; िण वेबसाइट सदृश आिल्या मालकीची अशी काही जागा महाजालावर आहे आघण त्यावर आिल्या िरवानगीघशवाय कुणी काहीही घलहू शकत नाही ही एक सुखद भावना त्यात होती. मी घलहीलेले कोण आघण घकतित वाचेल ही शंका होतीच. मग प्रखयात कवींच्या कघवता आघण लेखकांचे उतारे जे वर्षालनव ु र्षे मी डायरीमध्ये घलहून काढले होते तेच ब्लॉगवर टाकावे का? हा घवचार केला. हे असे करणे योग्य आहे की नाही; हे ही माहीत नव्हते. त्यावेळी िायरसी, कॉिीराईट या शब्दांची ओळख झाली. त्यानंतर मात्र शेवटी असे ठरवले की, कशाला दस ु -या कुणाचे लेखन आिल्या ब्लॉगवर मांडा! आिल्याला येणारे अनुभव, त्यातून घमळणारी माघहती जर आिण आिल्याकडून देत गेलो तर नक्कीच माझ्याही ब्लॉगचा खास वेगळा असा वाचकवगल मला लाभेल. हे करत असतानाच ऑकलु ट,गग ु ल बझ सारखया माध्यमांतून इतर ब्लॉगसलची ओळख झाली. त्यातूनच िढ ु े ई मॅगॅघझन्स काढावी अशी टूम घनिाली. लेखक बरे च होते िण तंत्रज्ञान हाताळण्याकरता कोणाला वेळ नव्हता. नोकरी करत नसल्याने मी ही जबाबदारी घस्वकारली आघण जवळिास दोन वर्षालत सहा-सात ई मॅगॅघझन्स काढली. प्रत्येक वेळी नवीन काही तंत्र वािरायचा प्रयत्न केला आघण अघधकाघधक नाघवन्यिूणल ईअंक घदला. त्याकरता रोज घनत्य नवा शोध िेण्याचा घनत्य नवा ध्यास लागला आघण ब्लॉग माध्यमाचे तंत्र समजायला

लागलं, त्यात नवीन काही प्रयोग करावेसे वाटायला लागले आघण त्यात यशही घमळू लागले.

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

एखादा ब्लॉग कसा असावा घकंवा कसा असू नये याबाबत मागलदशलन करू शकेन इतित आत्मघवश्वास माझ्याकडे आला. याची िावती म्हणून २०१० साली 'स्टार माझा' ने िेतलेल्या 'ब्लॉग माझ्या' स्िधेत उल्लेखघनय म्हणून माझ्या ब्लॉग चा समावेश केला गेला. त्याच्या िढ ु ची िायरी म्हणजे कुणा त्रयस्थाने त्याच्या व्यवसायाकरता माझ्यावर घवसंबून माझ्याकडून त्याची व्यावसाघयक वेबसाइट बनवून े देखील रोवली िेण.े २०११ साली त्याची महु ू तलमढ गेली. त्यानंतर इतर ब्लॉग्जकरता गेस्ट ब्लॉघगंग, एखाद्या वेबसाइट वर वेगवेगळ्या घवर्षयांवर कंटेट राईघटंग, कुणा व्यावसाघयकाकरता सोशल घमघडयावर नेटवकी ंग अश्या िाय-या आल्या, त्याही िार केल्या. सध्या 'डोमेन आघण वेब स्िेस घवकत न िेता केवळ ब्लॉगच्या सहाय्याने देखील छोटे व्यावसाघयक आिले वेब अघस्तत्व कसे घनमालण करू शकतील', 'ब्लॉगचा वािर करून आिला व्यवसाय कसा वाढवू शकतील' यावर माझे काम चालू आहे. िाहूया, कसे काय यश घमळते ते! गेल्या सात-आठ वर्षालतला एक साधारण ब्लॉगर ते एक व्यावसाघयक ब्लॉगर हा माझा प्रवास मलाच थक्क करायला लावणारा आहे. माझंच मला अवघचत सािडलेलं आघण आता आवडू लागलेले हे रूि आहे.

- श्रेया रत्निारखी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी... माझा जन्म अगदी सामान्य कुटुब ं ात झालाय. वडील िोघलसमध्ये नोकरीला होते. आई श्रीमंत िरातील असूनही अघशघित. आम्ही तीन भावंड... दोन भाऊ आघण मी. आईने मात्र घतच्या लग्नानंतर शेजारच्या लहान मल ु ीकडून घशिणाचे धडे िेतले. त्यामळ ु े ती सही करता येईल एवढे घलहायला आघण वाचायला घशकली. आघण त्यामळ ु े घशिणाच महत्व घतच्या लिात येऊ लागल. आघण घतने आम्हा घतन्ही भावंडांना शाळे त िातल. िररघस्थतीनुसार भावाला मघु न्सिल शाळे त िातले आघण मला िोघलओ असल्यामळ ु े त्याच शाळे त िालण्यासाठी तीच मन तयार झाल नाही. म्हणूनच घतने मला शारदाश्रम शाळे त िाठवले. िण मी मात्र मनमौजी असल्यामळ ु े अभ्यासाचे फारसे टेन्शन नाही घ्यायची. त्यामळ ु े मोजकाच अभ्यास करायची आघण त्यानुसारच माक्सल घमळवायची. िण त्यासाठी िरात कुणाचीही माझ्याबद्दल तक्रार नव्हती. बाहेर कुठेही गेली असता माझ्या कानी एक वाक्य हमखास येत असे, "सोन्यासारखी मल ु गी आहे, िण िायामळ ु े गेली." िण मला कळतच नसे घक सवलजण असे का म्हणतात ते. कारण मी सवलसामान्यासारखीच वावरत होती. जे सवलसामान्य सहजिणे करतात, ते मीसद्ध ु ा व्यवघस्थत करत होती. एकदा आम्ही सवल कुटुब ं म्हणजे आम्ही भावंड आईसोबत गावी गेलो होतो. त्यावेळी घतथे काही बायका आईशी गप्िा मारत होत्या आघण नेमका माझा घवर्षय घनिाला. आघण त्या बायका आईला म्हणाल्या घक, "तझ्ु या ह्ा मल ु ीच कसं होणार ग ?... घतच्याशी लग्न कोण करणार ?... वगैरे." िण मला मात्र काहीच लिात येत नव्हत. त्या असे का बोलत असतील असे मात्र मनात येउन गेल.े िण माझ्याशी लग्न करायला मला साजेसा एक राजकुमार नक्की येईल, हे सवल मी मनात म्हणत होती. असेच हे

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

सवल मी १४ वर्षालची होईियांत सुरूच होते. त्याचकाळात माझ्या आयष्ु यात एक िटना िडली आघण त्यामळ ु े माझे िूणल आयष्ु याच बदलून गेल.े आघण त्यानंतर माझ्यातील मी मला सािडली. एक घदवस बाबा कामावरून िरी आले आघण सांगू लागले घक रोटरी क्लबतफे िोलीसाखात्यासाठी एक घशबीर आयोघजत करणार आहेत. आिण अघनताला घतथे िेऊन जाऊ. कारण आईबाबांनी त्यांची वेडी आशा सोडली नव्हती. त्यांना अजूनही वाटत होते घक माझा िोघलओचा िाय ठीक होऊ शकतो. आघण हे आजन्मात होऊ शकत नाही ते प्रत्येकालाच माघहत असेल. तो घदवस उजाडला आघण मी, आई-बाबा त्या घशघबरात गेलो. तर घतथे नामवंत डॉक्टरस आले होते. त्यािैकी डॉक्टर सराफ यांनी मला तिासलं आघण सांघगतले घक, घहचा एक िाय दुसयाल िायािेिा दीड इं च लहान आहे. आिण मशीन लावून त्या तोकड्या िायाची लांबी वाढवू शकतो. आघण तसे केल्यास अघनता हेलकावे न िेत चालू शकेल. मग िरी आल्यावर या घवर्षयावर खूि चचाल झाली आघण मग होकारात घनणलय िेण्यात आला. १३ जूनला शाळा सुरु झाली आघण अवघ्या आठच घदवसात डॉक्टरांचा फोन आला घक, बॉम्बे हॉघस्िटलमध्ये बेड खाली झालाय तेव्हा तम्ु ही अघनताला अडघमट करा. डॉक्टरांनी कसलीही िूवल कल्िना घदली नव्हती घक ऑिरे शन कशा िद्धतीने करणार आहेत आघण घकती घदवस मला हॉघस्िटलमध्ये रहाव लागणार आहे. शाळे मध्ये सवा​ांचा घनरोि िेऊन मी हॉघस्िटलमध्ये अडघमट झाले. मला वाटत होत डॉक्टर कसलस वजन लावणार आहेत आघण माझा िाय लांब होणार आहे. त्यानंतर माझ्या घनरघनराळ्या टेस्ट झाल्या आघण एकदाचे ऑ ंिरे शन िार िडले. आघण मग मला जनरल वाडलमधून स्िेशल रूममध्ये हलघवण्यात आले. मी शद्ध ु ीवर आल्यावर िाहते तर काय?... दोन्ही िायाला िट्ट्या बांधलेल्या आघण त्यातून दोन मोठाले rod बाहेर आले होते. आघण

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

त्यामळ ु े मला फार वेदना होत होत्या. मी खूि रडत होते आघण आईला ओरडून सांगत होते घक माझ्या े . िण आईला खरच वाटेना, कारण िायातन ू रक्त येतय त्यांना यातले काहीच माघहत नव्हते. िण नंतर जेव्हा िट्ट्या रक्ताने घभजल्या तेव्हा िररघस्थतीचे गांभीयल आईच्या लिात आल. घतने डॉक्टरांकडे घवचारणा केली तेव्हा त्यांनी घतला सत्य सांघगतलं घक, हे Lengthening Operation आहे. डॉक्टरांनी माझ्या हाडाच्या आरिार रॉड टाकले होते. नंतर एकघदवस आड ते त्याचे आटे घफरवत तस हाडामधील अंतर वाढत असे. ज्यावेळी ते आटे घफरवायचे त्यावेळी वेदनेने माझा जीव जायची वेळ यायची. त्यामळ ु े मी रडून रडून थंडगार व्हायची. हळूहळू मला याची सवय झाली. डॉक्टरांना िाहताच मला रडायला यायच. िण ते त्यांचे काम करून घनिून जायचे. तरी त्यानंतरही अधालतास तरी माझे रडणे सुरूच असायचे. माझ्या रूमचा दरवाजा जरी कोणी जोरात बंद केला तरी माझ्या िायात कळ यायची. अशावेळी माझे बालिण घवचार करू लागे घक, नरक यातना म्हणतात ते हेच घक काय ? त्यावेळी माझ्या ओठांवर सतत एकच गाणे असे. ' हमसे का भूल हुयी, जो सजा ये हमे घमली'. मग देवाशी गप्िा सुरु होत. देवा ! मी अभ्यास करत नाही म्हणून मला ही घशिा घदलीस का ? माझी यातन ू सुटका कर मग मी खूि मन लाऊन अभ्यास करे न. असे देवाला वाचन देऊ लागली. हवे तेवढे अंतर हाडांमध्ये घनमालण झाल्यावर डॉक्टरांनी त्यात माझ्या कंबरे जवळचे हाड आघण एक प्लेट टाकली. आघण Lengthening Operation ची सांगता झाली. ह्ा संिूणल प्रघकयेत चक्क मी सहा मघहने हॉघस्िटलमध्ये होती.घदवाळीच्या घदवशी मी िरी आले आघण ओवाळून माझे स्वागत करण्यात आले. घदवाळीच्या सुट्टीनंतर िन्ु हा मी शाळे त जायला सुरुवात केली. िायाला प्लास्टर असल्यामळ ु े आघण हाड जोडायला वेळ

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

लागणार असल्यामळ ु े मला कुबड्यांचा आधार घ्यावा लागत होता. शाळे त घप्रघन्सिल मैडमनी आईला बोलावून िेतले आघण घतला सांघगतलं घक माझं ते वर्षल फुकट जाऊ द्यावे. त्यामळ ु े घतला िरीच ठेवा. िण आईने त्यांना स्िष्ट नकार घदला व ती म्हणाली घक, अघनताचा हट्टच आहे घक ती िरी राहणार नाही. घतला घतच्या मैत्रीणींसोबत िढ ु च्या वगालत जायचेय. त्यावर घप्रघन्सिल मैडमचा नाईलाज झाला आघण त्यांनी मला शाळे त यायची िरवानगी घदली. मी देवाला घदलेले वचन िाळत होते. त्यामळ ु े च मी जोमाने अभ्यासही करत होते. मग काय, नववीत माझा िघहला दहात नंबर आला. आघण आई माझे माकलघलस्ट आणायला शाळे त गेली होती तर चक्क बाई ंच्या डोळ्यात िाणी आले होते. त्यांनी माझे कौतक ु करत आईच्या हातात माझी माकलघलस्ट घदली. मी दहावीत असतानाही कुबड्यांच्याच आधाराने चालत होती. प्लास्टर काढले गेले होते. िण आता मात्र मला िायांच्या व्यायामाकररता बॉम्बे होघस्िटलमध्ये जावे लागत होते. सकाळी ७ ला मी आघण आई िर सोडत असे. घतथून दहावीचे क्लास आघण त्यानंतर शाळा गाठत असे. त्याच काळात मला माझ्या सुप्त गण ु ांचा सुगाव लागला. आंतरशालेय घनबंध स्िधेत माझा तीसरा नंबर आला. वक्तृत्व स्िधेत माझा दस ु रा नंबर आला आघण गोळाफेकमध्ये मला घतसर्या क्रमांकच िाररतोघर्षक घमळाल. मग उजाडला दहावीच्या घनकालाचा घदवस. आमच्यावेळी घनकालाच्या आदल्याघदवशी प्रेसमध्ये घनकाल कळत असे. माझा भाऊ घनकाल िाहण्यासाठी गेला आघण आईला येऊन काहीतरी सांघगतले. संध्याकाळी आई रडत होती म्हणून मी घतला कारण घवचारलं. तेव्हा ती मला म्हणाली प्रेसमध्ये तझ ु ा नंबर नव्हता. तरीदेखील मला त्याचा अथल कळला नाही. . मी म्हणाली, नसू देत ना... त्यात काय ? मग आईने बॉम्ब फोडला.

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

नंबर नाही म्हणजे तू नािास झालीयास. हे ऐकून माझ्या अंगावर शहारे च आले. कारण मी तर चांगला अभ्यास केला होता आघण त्यामळ ु े िेिरही खूि छान घलघहले होते. त्यामळ ु े मी नािास होणे शक्यच नाही याची मला खात्री होती. िण तरीही िूणल रात्र काळजीतच गेली. सकाळी आई व भाऊ शाळे त गेल.े िण मी मात्र तणावाखालीच त्यांची वाट िाहत बालकनीत उभी होते. आघण त्यावेळी भावाच्या हातात िेढ्यांचा बॉक्स िाहून, मी समजले होते घक मी िास झालेय. दोिेही िरी आले तेव्हा मला सांगू लागले घक, घप्रघन्सिल मैडम खूि कौतक ु करत होत्या. आघण माझा नंबर प्रेसमध्ये नसण्याचे कारण मला कळले.

Physically Handicapped ची कवय्तेची िरीिा न िेताच C ग्रेड द्यायची असते. िण मी हट्ट करून माझी िरीिा घ्यायाल बाई ंना भाग िाडले होते आघण त्यांनी मला त्यात A ग्रेड घदली होती. त्यामळ ु े च बोडालने माझा घनकाल राखून टेवला होता. मी ७४.१४% गण ु घमळवून िास झाली होती. त्यामळ ु े त्यावेळचे महािौर मा. श्री दत्ता नलावडे यांच्या हस्ते माझा सत्कार करण्यात आला होता. आघण सवा​ांना खूि आनंद झाला होता. कदाघचत माझ्यािेिाही जास्त. मग त्यानंतर माझी काही ऑिरे शन होतच राघहली आघण शेवटचे ऑिरे शन २००४ मध्ये झाले. चौदाव्या वर्षी झालेल्या त्या ऑिरे शनला मी माझ्या आयष्ु यातील टघनांग िॉई ंट समजते. कारण त्यामळ ु े च मला घशिणाची गोडी लागली आघण मी माझे घशिण कॉम्िटु र इं घजनीअर (बी.ई.) मध्ये िूणल केले. आजही माझा भाऊ कधी म्हणाला घक, तझ ु ऑिरे शन झालं नसते तर घकती बर झाल असते. तर तू छान बारीक राघहली असतीस. कारण त्या ऑिरे शनच्या काळात मला Heavy Pain Kills आघण Steroids घ्यावी लागल्यामळ ु े माझे वजन खूिच वाढले होते. िण माझे त्याला नेहमी उत्तर असते घक, 'जर त्यावेळी माझे ऑिरे शन झाले नसते तर मी

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

एवढे घशिण िेऊच शकली नसती. मी आज उच्चघशघित असल्यामळ ु े च मला आज माझ्यावर जीवािाड प्रेम करणारा जोडीदार घमळाला. ज्याला माझ्यात कुठलेही व्यंग जाणवत नाही आघण मलाही तो जाणवू देत नाही. आघण त्यामळ ु े च आज माझे छान चौकोनी कुटुब ं आहे. आघण हो... आयष्ु यात जे िडते ते आिल्या चांगल्यासाठीच िडत असते. फक्त त्याकडे आिला िाहण्याचा दृष्टीकोन सकारात्मक िाघहजे. आघण म्हणतात ना घक, 'एकच िण िरु े सा असतो माणसाचे आयष्ु य बदलायला' ते खरच िटले मला त्यावेळी. माझ्या सारखया मनमौजी मल ु ीला त्यावेळी खरी अघनता सािडली.

- अघनता वाि

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

"मला सािडलेली मी" 'तेंव्हा आघण 'आता' मधे बराच काळ लोटला आहे. मधला काळ व्यस्त गेला. माझे 'मी' िण उरलेच नव्हते जणू! आमच्या लग्नाच्या २५व्या वाढघदवशी मल ु ांनी सरप्राईज घगफ्ट घदले. अरे .. म्हणजे मल ु े मोठी, सुजाण झालीत तर..! मधला काळ कसा झटकन सरला कळलेच नाही..! मी थोडी अंतमलख ु झालेच..मागचा-िढ ु चा आढावा िेऊ लागले. तेंव्हा मला ही कघवता सुचली, माझी िघहली कघवता..

-िन्ु हा भेटलो आम्ही दोिी.. िन्ु हा भेटलो आम्ही दोिी मक ु शब्दांनी बोलणे झाले नजरे तून भाव व्यक्त केले मधल्या काळच्या गोष्टी झाल्या काय घमळघवलेस या जीवनी..! माघणक-मोती, सोने नाणे? झाली का साकार स्वप्ने? घनिताना घवचारले हळूच घतने मनाशीच मग घहशेब केला, डोळ्याला डोळा घभडघवला शांतिणे मग मठ ु उिडली त्यातील स्वप्ने घतला दावली स्वप्न-घशंिले हळूच उिडले आभा मोत्यांची िाहुनी हासली सवल मोत्यांची माळ केली घतने माझ्या हाती धरली

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

ती माळ मी हाती िेतली आत्मघवश्वासाने घतला िाघहले मी िाघहले आराशासमोरून, घतने..आराश्याच्या आतून!! माझ्यातली 'मी' मला सािडली आहे. माझे स्वत्व, माझे अघस्तत्व अबाघधत आहे. स्वप्न आणी सत्य यातील सातत्याचा बोध झाला. मन शांत आहे. तेव्हां ची तरुण तडफदार आग्रही मी, आता शांत अनुभवी प्रौढा आहे, हो िण आग्रही आहेच...!

- रजनी अरणकल्ले

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी !! लहान असताना आरशा समोर उभे करून आरशात जे प्रघतघबंब घदसते ती मी अशी माझी ओळख करून घदली होती. िरं तु ही झाली ह्ा नश्वर देहाची ओळख. त्या वयात आत्मा, स्वत्व ह्ा सार्या िररभार्षा जाणून स्वताला ओळखण्याची कुवतच नव्हती. जसे वय वाढू लागले तसे माझ्या सोबत इतर अनेक व्यक्तींची ओळख होवू लागली . त्यांच्या स्वभावाचा व्यघक्तमत्वाचा व एकंदरीत िररघस्थतीचा अंदांज िेताना एकमेकांच्या वागणुकीतील फरक जाणवू लागला . आघण नकळत माझ्या मनाची जडण िडण आकार िेवू लागली. अथालत ह्ाच वयात माझ्यावर होणारे िरातील संस्कार, शालेय घशिण व सस ु ंस्कृत समाजाचा मनावर आिसूक होणारा िररणाम ह्ा सवल गोष्टींचा सामघु हक ररत्या िगडा बसू लागला आघण शरीबरोबर ह्ा मनाची सुधा सुदृढ वाढ होत गेली. भावनाच्या गंत्ु यात मनाचे धागे गंफ ु त गेल.े संवादाचा स्िशल सख ु ावत गेला. हळू हळू स्िशल ज्ञानाची ओळख ही मनावर मोरिीस घफरवीत गेली. माझे मन हे सारे स्वीकारत असतानाच नवीन घनराळ्या नात्यांनी मी अघधकच वेढले गेल.े सार्या जबाबदार्या हसत हसत िार िडताना कधी आईची सोघशक मूती तर कधी बाबांचा खंबीर िणा , कधी बघहणीची माया तर कधी भावाचा भरभक्कम आधार ह्ा सार्या मनावर घबम्बलेल्या प्रतीमांच्या छायेत मी माझीच एक आगळी छबी िडवत गेल.े कधी तान्हुल्याच्या मठ ु ीत मन भरून आले तर कधी साजणाच्या घमठीत मन मोहरत गेल.े जीवनातील घवघवध छटांनी माझ्या मनावर आघवष्कार िडवला. इतरांच्या सुखदुखात समरसून जाताना माझ्या व्यघक्तमत्वाच्या िायिड्या उलगडत गेल्या. नातवंडा संगे बागडताना िन्ु हा शैशवात

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

रमले. अशी मी आयष्ु यात िढ ु े िढ ु े जात असताना माझ्या जवळ अघधकच ओढली गेल.े माझ्या मनाचे कंगोरे िारखून माझ्यातली मी खल ु वत गेले तरीही मला कधी तरी वाटते अजूनही मी अधरु ी आहे. ह्ा आयष्ु याचा मनसोक्त आस्वाद िेताना कधी वाटते हीच ती मी जशी मला हवी होती अगदी तशीच. िरं तु ह्ा उतार वयात जेव्हा मन अध्यात्माकडे झक ु ू लागते तेव्हा हलकेच जाणवते की मला अजून े शक्ती बरे च काही समजून घ्यायचे आहे ह्ा सवलश्रष्ठ ला उमजून िेण्याचा प्रयत्न करताना अजूनही माझ्या मनाला िररिक्व करायचे आहे. सभोवताली व्यािून राघहलेल्या अफाट ज्ञान सागराच्या काही लाटा जरी मी झेलू शकले तरी मी धन्य होईन. िरमेश्वर स्वरुिाची महती जाणून िेताना मला सािडलेली मी सवालथालने माझ्या सामोरी येईल अशी मनोमन प्राथलना करतेय.

- स्वाती भट

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी... गेल्याच आठवड्यातील गोष्ट ... कोल्हािूर सोडून मी नाघशकला नोकरीसाठी जायचं नक्की केलं होत. मी सांगलीची. २००३ ला जन्याललीझम कम्प्लीट केल्यानंतर आधी सांगली केसरी िेिर आघण त्या नंतर सातारा येथे दैघनक ऐक्य िेिर मध्ये मी काम केलं होत. िण २००८ िासून कोल्हािरु ात आले आघण स्वतःच माघसक सुरु केलं “मण्ृ मयी”. जुल ै २००८ िासून ते आज अखेर मी माझ्या माघसकाच काम करतेय. या माघसकाच्या कामा मध्ये बिता बिता ६ वर्षल कशी गेली ते कळले सुद्धा नाही. एखाद्या नवीन शहरात येवून स्वतःच ऑघफस सुरु करण, नव्या माणसांच्या ओळखी करण, आघण या शहराचाच एक भाग बनून जाणं हे घकती आिसूक िडून आलं.. कोल्हािूर... माझी कमलभूमी..आई महालक्ष्मी चा वरदहस्त लाभलेलं गाव. माझी भार्षा, वागण, राहणीमान, घवचार सगळ सगळ कस बदलून टाकल या कोल्हािूरनं. सुरुवातीला माघसक काढण म्हणजे काय अविड असतं ? आता आहे घक दोन तीन वर्षालचा अनभ ु व ... आिण संिादकीय घवभाग बिायचा, िेघजस लावायला ऑिरे टर ठेवायचे, जाघहरात घवभागासाठी ४ माणस नेमायची, आघण घवतरणासाठी दोिे घतिे घमळाले घक झाल आिलं काम...असा ढोबळमानानं घवचार करून माघसक सरु ु केलं ..िघहले २ / ३ मघहने मस्त गेले िण ४ र्थया मघहन्यात माघसक बंद करायची वेळ आली.. जाघहरातीचा प्रश्न ?? आघण मग िघहल्यांदा मी बाहेर िडले स्वतः जाघहरातीसाठी.. संिादकीय कामाचा अनुभव काय आधीिासन ू होता त्यामळ ु त्या घवभागाची काही घचंताच नव्हती.. ते काम आिण रात्री बसून रोज करू थोड थोड अस ठरवन ू घदवसभर माकेघटंगच काम करायलासुरुवात केली. थोड जड गेल खरं तर सुरुवातीला िण नंतर नंतर मी

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

तयार झाले.. आघण माघसकाची गाडी सुराला लागली. त्यानंतर मात्र आम्ही मागे वळून बघितलं नाही. सौंदयल, े ी, ज्वेलरी, फ्याशन, घबल्डसल स्िेशल िरकुल, रे सि कररयर, घदवाळी, दसरा, िाडवा स्िेशल, हॉटेल, हेल्थ, ियलटन अशा घवघवध घवर्षयांवरचे आता ियांत ६० अंक माकेट मध्ये आम्ही आणलेत िण गेल्या माचल िासून माकेट टोटल स्ल्याक असल्याने गेल्या वर्षलभरािासून आम्हाला गेल्या ५ वर्षालत घजतके वाईट अनुभव आले नसतील घततके वाईट अनुभव आले.. माघसक िूणल मघहनाभर एखाद्या घवर्षयावर तयार करायचं अविड नाही िण त्यासाठी जाघहराती गोळा करायच्या म्हणजे खूिच अविड होवून बसलं. माकेट शांत असल्यानं कुठल्याच घवर्षयावरचा अंक काढण सोिी गोष्ट राघहली नव्हती. बँकाच कजल िेवून, माकेट मधून िैसे उचलून अंक काढण सुरु ठेवलं कारण अंक बंद करून चालत नाही .. सातत्य, नाघवन्य या गोष्टी इथ िघहल्यांदा मािल्या जातात. िण अस करता करता घदवाळी नंतर तरी माकेट अि येईल अशी आशा होती ती ही घनराशेत बदलली ..आघण मग मात्र माघसक बंद करून दस ु र काही तरी करावं आता अशी वेळ येवून ठेिली.. सगळा मूड संिला.. जगणचं थांबलं म्हणाना.. त्यातच नाघशकहून एका चांगल्या दैघनकासाठी ऑफर आली.. म्हटलं चला वर्षलभर नोकरी करून आघथलकघस्थती ओनलाईन आणता येईल. आघण मी िरी सघतशला सांगून टाकल मी नाघशकला जाणार आहे... नोकरीसाठी.. नाघशकहून गेल्या ३ तारखेला “जॉईन व्हा म्याडम लवकर ” घनरोि आला. आता सगळ माघसकाच सेट अि बंद करायचं.. वर्षलभर नोकरी करायची. आघण मग काय ते िढ ु ठरवायचं असं ठरवलं.. गेल्या रघववारी हे सगळ सांगायला मी आमच्या एका

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

काकांकडे (होराभूर्षण) वारणानगरला गेल.े त्यांना म्हटलं मी नोकरी करणार आहे. कंटाळा आलाय सगळ्याचा..आउटिटु काही नाही वर्षलभरात..काका म्हणाले, “ बर, ठीक आहे .. जा बि आिण कुठ आहोत हे सुद्धा समजून येईल, माकेटमध्ये सध्या आिली काय घकमत आहे ते सुद्धा कळून येईल िण एक लिात ठेव घतथं जाऊन सुद्धा तू हेच करणार आहेस. तर मग आिलंच काम िन्ु हा एकदा नव्यानं करून का नाही बित..?..” झालं.. मघहनाभर जो काही घवचार केला होता. ठरवलं होत ते एका सेकंदात डोक्यातून काढून टाकल आघण िरी िोहोचे ियलन्त िन्ु हा गढ ु ी िाडव्यासाठी एका नव्या स्वरुिात १०० िानी अंक माकेटमध्ये आणायचा ठरवून लगोलग ऑघफसमध्ये सगळ्यांना सांगून टाकल. सगळे जन खश ु होवून नव्या जोमानं िन्ु हा एकदा आमच्या अंकाच्या तयारीला लागलो आहोत.. शेवटी आिली स्वतःची एक ओळख घनमालण झालेली असते आघण ती जिण हेच खरं तर खूि अविड असतं िण ते घततकच महत्त्वाच असतं...मण्ृ मयी हीच माझी ओळख आहे. मला त्याचं नावान फोन मध्ये सेव्ह करणारे लोक असंखय आहेत.. घह ओळख घनमालण करायला ६ वर्षल िालवली िण एका घनणलयान मी माझी घह ओळख िस ु ायला घनिाले होते...अशान मी मण्ृ मयीला हरवले असते... यंदाच्या िाडव्याला हातात जेंव्हा माझा नवीन अंक येईल तेंव्हा मात्र मलाच िन्ु हा एकदा माझ्यातली मी सािडलेली असेन ... नाही का ? िरत एकदा सगळी आव्हान िेलायला घसद्ध झालेली, महालक्ष्मीच्या आशीवालदान.. माझ्या आवडत्या कोल्हािरु ात...

- सौ सघवता िाटील–घशंद े

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

"मला सािडलेली मी...?" माझी मी... माणसाला व्यक्त होणं घकती आवश्यक असत हे उमगण्यासाठी त्याने एकटेच िडले िाघहजे हे गरजेचे नाही. हाच घवचार मनात आला आघण म्हटलं आिणही प्रयत्न करायला काय हरकत आहे. इथे येऊन काहीतरी चांगल घलघहता आल नाही तरी चालेल िण व्यक्त होणं हे माझ्यासाठी जास्त महत्वाच वाटत. आघण मला मी नाही समजली तर कोणालातरी सनजेन. कदाघचत घलघहता-घलघहता मला मी सािडेन. त्यामळ ु े मी माझ्या शालेय जीवनातील एक घकस्सा सांगते. आिण शाळे मध्ये असतो तेव्हा वगल मॉघनटर नेमला जातो. मलाही वाटायचे घक मी मॉघनटर व्हावे. िण ही संधी मला दहावीला असताना घमळाली. िण जो मॉघनटर होईल त्याने रोज १५ घमघनटे वगालत लवकर यायचे आघण फळ्यावर रोजची तारीख, वार, तसेच एक सुघवचार घलहायचा असा घनयमच होता. मग मी वाचनालयात जाऊन िस्ु तक चाळू लागली. कारण िघहल्याच घदवशी संदु र सुघवचार आिणच घलघहला िाघहजे असे मनात वाटत होते. मग एक मस्त सुघवचार घमळाला आघण मी तो घलघहला. "आिण तार्यांचा, ग्रहांचा, सागराच्या तळाचा शोध िेत आहोत, िण तेच आिण कधी स्वतःच्या मनाच्या तळाचा घवचार करतो का? तो करा, त्याचा तळ शोधा म्हणजे 'स्व' चा शोध लागेल..." हा सुघवचार मी घलघहला खरा... िण त्याचा व्यवघस्थत अथल नाही समजून िेतला. कारण त्याची आवश्यकताच वाटली नव्हती. मग काय... िघहलाच तास मराठीचा होता. आमचे मराठीचे घशिक... प्रभू सर वगालत आले आघण त्यांनी सुघवचार वाचला. आघण लगेच म्हणाले घक, नवीन मॉघनटर कोण आहे ? मी िटकन उभी राघहली... मग मला म्हणाले घक, सुघवचार खूिच संदु र आहे. िण तू मला त्याचा अथल सांगू

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

शकशील का? मी त्यावेळी थोडी िाबरलीच होती... कारण मी घवचारही केला नव्हता घक कोणी मला त्याचे स्िष्टीकरण घवचारे ल. िण आमचे सर म्हणाले, अग... लवकर सांग अथल... घकंवा इतर कोणाला कळला असेल तर त्याने सांगा. कोणीच सांगू शकत नव्हते. िण सुघवचार मीच घलघहलेला असला तरी सरांना अथल सांगू शकत नाही त्यामळ ु े माझा अहंकार दख ु ावला जात होता. म्हणून मी काहीतरी उत्तर द्यावे म्हणून म्हटले... 'सर... स्व चा शोध कोणीच िेत नाही, मग तो सवा​ांनी घ्यावा असे वाटले मनात... आघण या सुघवचाराचा अथल मलाही नीट उमगलेला नाही. म्हणून मी हा सुघवचार घलघहला आहे...' सरांचा िूणल तास यातच घनिून गेला. िण सर वगालबाहेर जाता जाता म्हणाले, 'जोियांत या सुघवचाराचा कोणा एकालाही अथल उमगत नाही तोियांत हा सुघवचार इथेच राहील... अघजबात बदलायचा नाही... मग माझ्याकडे िाघहले आघण मला म्हणाले याचे स्िष्टीकरण हवेय... घवचार कर...स्व चा शोध िेण्याचा प्रयत्न कर' मग मला सारखे वाटू लागले उगाच मोठेिणा करायला गेली आघण मीच अडकली. त्यावेळी "आ बैल और मझ ु े मार" ही म्हण आठवली. मग काय... माझे घवचारमंथन सुरु झाले. प्रत्येक शब्दाचा अथल लावायचा प्रयत्न करू लागली. कळलाच नाही तर कोणालातरी घवचारायची. िण नीट अथल लागतच नव्हता. मग रोज सर तासाला वगालत यायचे आघण मला कसेतरी व्हायचे. अथल सांगू शकत नव्हती ना... मग असा एक आठवडा घनिून गेला. शेवटी शघनवारी सर मला म्हणाले, तल ु ा अथल सािडत नसेल े सोमवारी आघण जो काही अथल तल तर मी सांगन ु ा वाटत असेल तो तू मला सांग. मग मी फक्त मान हलवली. त्या शघनवारी मला िूणल रात्र नीट झोिच लागली नाही. सतत त्या सुघवचाराचा आघण सर या सुघवचाराच्या स्िष्टीकरणामागे एवढे का लागले असतील याचाच घवचार... यािूवी तर कोणाला स्िष्टीकरण घवचारले

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

नाही... आम्ही वगालत खूि दंगा करतो म्हणून आम्हाला कमी लेखण्यासाठी सर असे करत नसतील ना... अशा अनेक घवचारांनी डोक्यात गोंधळ मांडला होता. रघववारची सकाळ झाली. िण मी िरातच होती हे िाहून आईला आश्चयलच झाले. नाहीतर रोज सकाळी उठून खेळायला जाणारी मल ु गी िरात कशी? हा प्रश्न आईला िडला होता. मग मी घतला म्हटले घक, "आिण तार्यांचा, ग्रहांचा, सागराच्या तळाचा शोध िेत आहोत, िण तेच आिण कधी स्वतःच्या मनाच्या तळाचा घवचार करतो का? तो करा, त्याचा तळ शोधा म्हणजे 'स्व' चा शोध लागेल..." या सुघवचाराचा अथल िाघहजेय सरांना. तू सांगू शकशील का? तर ती मला म्हणाली, 'माझे घशिण एवढे नाही घक मी तल ु ा याचा नीट अथल सांगू शकेन, िण े घक... स्व म्हणजे तू स्वतः... तूच एवढे नक्की सांगन तझ ु ा शोध िे... आजूबाजूच्या गोष्टींचा शोध िेण्यािेिा तू तझ ु ा शोध िेतलास तरच याचा अथल सािडेल तल ु ा...' आईच्या या वाक्यांनी मला फार मदत झाली या सघु वचाराचा अथल लावायला. सोमवारी िघहला तास प्रभू सरांचाच असतो. त्यामळ ु े वगालत प्रवेश करताच सरांनी माझ्याकडे िाघहले. मग मी उठून उभी राघहली आघण सरांना म्हटले घक मला नीटसा अथल नाही लागला. िण जो लागलाय तो सांगते. सरांनी मान हलवली आघण मी अथल सांगायला सरु ु वात केली. मी म्हटले घक, 'सर... आिण मोठ-मोठ्या गोष्टींचा शोध घ्यायचा प्रयत्न करतो. जसे घक तारे , ग्रह घकंवा सागराचा तळ यांचा शोध घ्यायचा प्रयत्न करतोय... काही अंशी यशस्वीिण झालोय. िण आिण कधी स्वतःच्या मनाचा घवचार केलाच नाहीय. जर आिण स्वतःच्या मनाचा तळ शोधला आघण त्याचा घवचार केला तर आिल्याला स्व चा शोध लागेल. म्हणजेच स्वतःचा शोध लागेल. आघण त्याचा शोध लागला... घक आयष्ु याची वाटचाल करणे सोिं होईल.' त्यानंतर सरांबरोबरच प्रत्येक घवद्यार्थयालनहे ी टाळ्या वाजवल्या.

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

मला खूि आनंद झाला. मग मी संध्याकाळी िरी गेल्यावर आईचे आभार मानले. कारण घतच्यामळ ु े च हे उत्तर देणे शक्य झाले होते. हा झाला काही वर्षा​ांिूवीचा घकस्सा. िण त्यावेळी जगाचे िरु े से ञान नव्हते. िण आज त्याच सुघवचाराचा घवचार केला घक, खरचं वाटत घक, स्व चा शोध घ्यावा. िण घहम्मत होत नाही. कारण दस ु र्याच्या आयष्ु यात ढवळाढवळ करणं खूि सोिं असत, िण स्वतःच्या नाही. त्यामळ ु े काहीवेळा तसा प्रयत्नही करून िाघहला. िण माणसाला स्व चा शोध िेण,े वाटते तेवढे सोिे नाही हे माझ्या लिात आले. स्व चा शोध िेण्याचा प्रयत्न केला घक माणूस म्हणून केलेल्या चांगल ु िणाची आघण त्यािेिाही चक ु ांची यादी जास्त समोर येत.े आघण त्यामळ ु ेच िूणलिणे कोणीच स्व चा शोध लाऊ शकला नसेल. कदाघचत याचमळ ु े मला मी कधी िूणलिणे सािडलीच नाही... िण मी कधीतरी घहम्मत करून स्व चा शोध... म्हणजेच मलाच मी शोधण्याचा प्रयत्न करे न. मलाच मी शोधेन ... वाटते असे कधी... घनघिस्त या जगात... अव्यक्तच अजून मी...

- माधरु ी राऊळ

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी मला आवडलेली मी खर म्हटल तर मी मला शोधण्याचा कधी प्रयत्नच केला नाही , तशी कधी गरजच वाटली नाही . संसार , कुटुब ं , नोकरी आघण सत्संग हेच माझे घवश्व होते. आघण त्यात मी िूणल रममाण होते . माझे कुटुब ं माझी नोकरी आघण माझे सदगरू ु …सत्संग हे मी सवल मनािासून करत होते. जसे सवलजणी करतात ,जगतात तसे मी करत होते जगत होते. कामाच्या वेळी काम ,मजेच्या वेळी मज्जा. जगरहाटीच्या बाहेर जावून वेगळे काहीच नाही . आघण अचानक अकस्मात रमेशच्या (माझ्या ितीच्या) घनधनाने माझे आयष्ु यच िालटून गेले . मनाने कोसळलेली मी स्वताला सावरून आईवडीलांसाठी आघण माझ्या मल ु ीसाठी खंभीरिणे उभी राघहले , चेहर्यावर हसरा मख ु वटा िररधान करून ' जे िडणार असते ते िडते ' असे मनाला बजावत स्वताला शाळे तील कणलबधीर मल ु ांच्यात व्यग्र करून िेतले होते . …िण िरी आल्यावर काय ? …मग रमेशच्या इच्छेनुसार paintings करावी असे ठरघवले आघण संध्याकाळी paintings करायला सरु ु वात केली आघण घतथे मला मी सािडले . वर्षालभरात ३३ paintings िूणल केली आघण रमेशच्या प्रथम स्मघृ तघदनाला त्याला 'श्रद्धांजली ' म्हणून िघहले प्रदशलन भरघवले . रमेशच्या घनधनानंतर २ वर्षालने मी सेवा घनवत्त ृ झाले मला मी सािडले होते , वेळ जात होता . मन रमत होते , िण सेवा घनवत्त ृ झाले तरी मन शाळे कडे ओढ िेत होते. मी िरत शाळे त ' घवनामूल्य सेवा' करायला जावू लागले. आता मी ६वर्षे शाळे त जात आहे, सगळे मला म्हणतात आता बस कर , आराम कर ,स्वतासाठी जग … खरच कधी कधी खूि

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

थकल्यासारखे वाटते आघण वाटते आता बंद करावे . िण लगेच डोळ्यासमोर ते वाट बिणारे कणलबधीर घचमक ु ले चेहरे येतात्त आघण आिोआि मी शाळे च्या घदशेने वाट चालू लागते …… शाळे त िोहोचल्यावर वगालसमोर जावून उभे राघहल्यावर मला बिून हसणारे , चमकणारे ते कणलबधीर मल ु ांचे डोळे बघितले आघण त्यांनी घमठी मारली घक माझी वाटचाल योग्य मागालने मी करते आहे ह्ाची मला जाणीव होते आघण ………आघण त्याच िणी मी मला आवडू लागते . …… कांचन मांजरे कर . ला सािडलेली मी मला आवडलेली मी खर म्हटल तर मी मला शोधण्याचा कधी प्रयत्नच केला नाही , तशी कधी गरजच वाटली नाही . संसार , कुटुब ं , नोकरी आघण सत्संग हेच माझे घवश्व होते. आघण त्यात मी िूणल रममाण होते . माझे कुटुब ं माझी नोकरी आघण माझे सदगरू ु …सत्संग हे मी सवल मनािासून करत होते. जसे सवलजणी करतात ,जगतात तसे मी करत होते जगत होते. कामाच्या वेळी काम ,मजेच्या वेळी मज्जा. जगरहाटीच्या बाहेर जावून वेगळे काहीच नाही . आघण अचानक अकस्मात रमेशच्या (माझ्या ितीच्या) घनधनाने माझे आयष्ु यच िालटून गेले . मनाने कोसळलेली मी स्वताला सावरून आईवडीलांसाठी आघण माझ्या मल ु ीसाठी खंभीरिणे उभी राघहले , चेहर्यावर हसरा मख ु वटा िररधान करून ' जे िडणार असते ते िडते ' असे मनाला बजावत स्वताला शाळे तील कणलबधीर मल ु ांच्यात व्यग्र करून िेतले होते . …िण िरी आल्यावर काय ? …मग रमेशच्या इच्छेनस ु ार paintings करावी असे ठरघवले आघण संध्याकाळी paintings करायला सुरुवात केली आघण घतथे मला मी सािडले . वर्षालभरात ३३ paintings िूणल केली आघण रमेशच्या प्रथम स्मघृ तघदनाला त्याला 'श्रद्धांजली ' म्हणून िघहले प्रदशलन भरघवले . रमेशच्या घनधनानंतर २ वर्षालने मी सेवा घनवत्त ृ झाले.

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

मला मी सािडले होते , वेळ जात होता . मन रमत होते , िण सेवा घनवत्त ृ झाले तरी मन शाळे कडे ओढ िेत होते. मी िरत शाळे त ' घवनामूल्य सेवा' करायला जावू लागले. आता मी ६वर्षे शाळे त जात आहे, सगळे मला म्हणतात आता बस कर , आराम कर ,स्वतासाठी जग … खरच कधी कधी खूि थकल्यासारखे वाटते आघण वाटते आता बंद करावे . िण लगेच डोळ्यासमोर ते वाट बिणारे कणलबधीर घचमक ु ले चेहरे येतात्त आघण आिोआि मी शाळे च्या घदशेने वाट चालू लागते …… शाळे त िोहोचल्यावर वगालसमोर जावून उभे राघहल्यावर मला बिून हसणारे , चमकणारे ते कणलबधीर मल ु ांचे डोळे बघितले आघण त्यांनी घमठी मारली घक माझी वाटचाल योग्य मागालने मी करते आहे ह्ाची मला जाणीव होते आघण ………आघण त्याच िणी मी मला आवडू लागते - कांचन मांजरे कर

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मला सािडलेली मी.... प्रघतकूल िररघस्थतीशी झगडत माणूस अघधक स्वतःला शोधतो असे अनुभवातून मला वाटते . मी ७ वर्षा​ांची असतानाच घितछ ृ त्र हरवले अन तेंव्हा िासूनच जबाबदारीची जाणीव कुटुब ं ात सवा​ांच्याच घशरी आली . या िररघस्थतीतही भले मी लहान असतानाच ताई झाले तरी सवल घवरोधातून बालिण मनसोक्त उिभोगले . मनसोक्त खेळले ,मनसोक्त कामं केली ,मनसोक्त हसले व रडलेही ! प्रत्येक सुखं -दःु खाचा िण उिभोगला व हीच सवय आजतागायत राघहली . आता ५४ वर्षा​ांची झाले व मागे वळून स्वतःच्याच जीवनाची घचत्रफीत नजरे समोर आणते तेंव्हा मला मी सािडले हेच ध्यानात येते . घवटी दांडू ,लगोर ,लिंडाव ,ितंग ,क्यारम ,ित्ते हे सट्टु ीतील खेळ कामं िरु ी करून ,कधी भावंडे व मल ु ांच्यात खेळण्याची बंदी असल्याने मार िचवून खेळले . शाळे तही डॉज बॉल , थ्रो बॉल ,अथलेटीक्स टीम मध्ये असायचे . िरून डबा तेंव्हा घमळत नसे ,मग घचंचा ,बोरं ,िेरू ,आवळे खाण्यातील आनंद घमळत असे . िरी आले की ताई होवून सराईतिणे सगळी िरातली -बाहेरची कामेही आनंदाने करीत असे व रात्री अभ्यास करीत असे. आिल्या आईला ,भावंडाना समजून िेण्याची व सवा​ांवर जीवािाड प्रेम करणं अिोआिच जमलं. सहजतेने संसार व स्वतःचे शालेय घजवनाचे गघणत जुळलं . चीकवड्या ,कुरड्या ,िािड ,िािड्या सारे करण्याची हौस अन सुतळीच्या ,वायरच्या घिशव्या ,मण्यांची तोरणं ,भरतकाम ,घवणकाम ,चाळणी वर च्या भरतकामाच्या फ्रेम्स सारे काही मैघत्रणीनच्या सोबतीने केलं . भोंडला ,आवळी भोजन ,अंगत िंगत ,मेंदी काढणे धम्मालही केली सवालना

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

सायकल घशकवणारी मी ग्रि ु मध्ये एकमेव होते . िहाटे िवलतीला जायचे ,तेथून खेळाचा सराव अन मग शाळा ! टायघिंग असो नाहीतर हामोघनयमचा क्लास सारे घशकण्याचा होता अट्टाहास ! ११ वी िासून आईची िांढरी िातळं नेसून कॉलेज सुरु झालं . साडी नेसून सायकलवर मैघत्रणीला डबलसीट नेण मनाला आनंद देवून गेलं. १२ वीत कॉलेजमध्ये लिून छिून स्कटल िालून बास्केट बॉल खेळले ,िण िराियांत त्याचे घबंग उिडे िडले ,मग काय खेळ बंद अन लग्नासाठी मल ु ं िाहण्याचा िरच्यांना लागला छं द . एफ वायला असतना लग्न झालं . िण्ु याची वेस िघहल्यांदाच ओलांडली होती ,अन खंडाळ्याच्या िाटातन ू चमचमती खोिोली मला स्वघगलय भासली होती. जातीभेद घमटावेत म्हणून ठरवून आंतरजातीय घववाह करवून घदला ,कोकणातील मोठ्या एकत्र कुटुब ं ात मोठी सून म्हणून मानासोबत ,अत्यंत प्रघतकूल िररघस्थतीशी झगडा सुरु झाला . त्यातन ू च िरािासून ,बाजूचा िररसराचा सवा​ांघगणघवकासाचा ध्यास मनाने िेतला . स्वतःचा संसार फुलवत ,बंडखोरी करीत ,अथालजलन करीत ,सामाघजक कामाचा वसा िती व मल ु ांसह सवालनीच िेतला . २० वर्षा​ांच्या तन-मन-धनाच्या योगदानाने खारीचा वाटा उचलला गेला . माणसात भेद न करता ईश्वर िाहण्याचा भाव कत्यालने घदला त्यामळ ु े च समद्ध ृ घजवनात इतरांच्यात स्वतःला िाहण्याने स्वतःचाच घवकास िडला. चाकोरीबद्ध आयष्ु य न जगता स्वतःची वाट शोधण्याची संधी प्रघतकूल िररघस्थती देते ,त्या संधीचा फायदा िेणं आिल्या हातात असतं अन त्यातन ू च स्व ला गवसणं होतं . िररघस्थती कधीही घस्थर नसते त्यामळ ु े होत्याचे नव्हते करणार्या सुनामीने ,मला िण्ु यात एकांताच्या बेटी टाकलं ,िण काही घदवसांनी सावरून स्वतःला िन्ु हा उभं केलं. िन्ु हा आवडीचे घशिण िेतले ,छं द जोिासले व जजलर मनास

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

व शरीरास प्रफुल्लीत केले . मल ु ांची घशिण ,लग्नकायल िार िडली अन िाखरे िरदेशी गेली म्हणून दख ृ ु ी न होता , एकांतात आत्मघचंतनाची वि -वेली ,घनसगालच्या सोबतीत संधी गवसली . ियलटन , बागकाम ,फुलांच्या रचना ,कॉम्प्यूटर ,लेखन , वाचन, फोटोग्राफी ,गाणी ऐकणं ,घचत्रिट िाहणं ,फेसबूक वर घमत्र-मैघत्रणींच्या गलक्यात साघमल होणं अन या छं दा सोबत जगणं , िाखरे िरी आली की लहान होवून त्यात घमसळून जाणं , हेच तर खरं आिण आनंदाचं झाड होणं अन स्वला गवसून ,संिून जाते की सारं मागणं !

- मंगला भोईर

मला आवडलेली मी…………

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

या घवश्वाच्या िसार्यात या स्िधेच्या चढाओढीत या माणसांच्या गदीत दुर कुठेतरी हरवलेली मी……..

स्वतःच्याच संदु र घवश्वात रमणारी मी स्वतःवरच्या प्रेमाला जागणारी मी घनरं तनातील घनष्ठा आघण आिल ु घकने तझ ु प्रेम जिणारी मी तझ्ु या प्रेमाची वेडीघिशी मी आघण मला आवडलेली मी……………… जगण्यातील आनंद मनमरु ाद लटु णारी मी जाणते िणीही अजाणते बनणारी मी ना कुणाची िवाल करता तझ्ु यावर सवलस्व वाहणारी मी आघण मला आवडलेली मी……………………….. अघस्तत्व आघण एकरुिता जिणारी मी मैघत्रत्व फुलवणारी मी घनरागस मनाची अघहराणी मी आघण मला आवडलेली मी…………………… स्वप्नाच्या गावात जगणारी मी त्यातही तल ु ाच शोधणारी मी मनाच्या श्रीमंतीच अघधराज्य असणारी मी आठवणीत माझ्या तल ु ा साठवून ठेवणारी मी आघण मला आवडलेली मी………

- घनघकता रकटे

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

हे जीवनातल्या िाखरा हे जीवनातल्या िाखरा मंद वार्याच्या झळ ु कािरी असा आलास घन असा घनिून गेलास त्या झळ ु कांच्या सहवासात मी झूलले....आनंदले.... इतके की मलाच मी घवसरून गेले घहरव्या िानांवर दव शोभून घदसावा संदु र कमळने नदीला उठाव आणावा तशीच जीवनातल्या िंघक्तत तझ्ु याने मी शोभले यातच खि ु काही मी घशकून गेले इतके की बहर नसतो, साकारलेल्या स्वप्नाना दष्ट ु लागते या स्वप्नाना नघशबाची अघधकार असतो काळ।ला यांना चरु डण्याचा े ा आशेवर असा अकस्मात येतन जगण्यारया या स्वप्नांना..... जीवनाच अंततरी सांगायचास जाताना.

- सघु नता हलकट्टी

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

मलाही घशकायचे होते...

घसघवल हॉघस्िटलचा एररया नेहमीची वातावरण जो तो आिल्या कामात सगळे नेहमी सारखे चालू आहे . दि ु ंस चा आवाज आघण ु ारचे १२ वाजले अचानक अॅम्ब्यल एका िाठोिाठ एक अॅम्ब्यल ु ंस हॉघस्िटलच्या आवारात येऊन उभ्या राघहल्या .अि​िात झाला आहे असे समजले आघण सुरु झाली एकच धाविळ स्रेचरचा आवाज िेशंटचा आक्रोश ,और्षधाचा वास डॉक्टरची धाविळ,आघण काही वेळातच मघहला वाडल मध्ये एका िाठोिाठ एक अशा सोळा सतरा मघहला िेशंट भती झाल्या . कोणाची डोकी फुटली होती कोणाचे हात मोडले होते एकंदरीत खूि भयंकर अवस्था होती सगळ्याची . आघण या सगळ्या बायका सोळा ते तीस वयोगटातील होत्या . कोणी बोलायच्या मनघस्थती मध्ये नव्हते .नन्तर त्याचे नातेवाईक आले .तेव्हा समजले या सगळ्या बायका मजुरी करणर्या .दुसर्याच शेतात काम करणार्या आघण त्या घदवशी िण नेहमी प्रमाणे सगळ्या गावातील एक टेम्िोने शेतात काम करायला जात होत्या .ज्या टेम्िोने त्या जात होत्या त्या वरील ड्रायव्हर नवीन होता.म्हणजे त्याच्या कडे लायसन्स नव्हते .आघण त्या मळ ु े त्याला गाडी कंरोल झाली नाही आघण रोडच्या बाजूल असलेल्या खड्यात टेम्िो िलटी झाला .तीन चार िलटी मारल्या टेम्िोने . मजूर असल्या मळ ु े सगळ्या बायका कडे शेतीकामा साठी असणारे घवळे होते.आघण त्याच्या मळ ु े खूि जखमा झाल्या होत्या . बिवत नव्हते असे हाल होते. अगदी अठरा ते एकोणवीस वर्षालच्या मल ु ी होत्या त्या मध्य काही तर खूि छान घदसयला.त्याच्या बरोबर बोलल्या वर समजले.सोळव्या वर्षालत त्याचे लग्न झाले होते.काहीना एक मल ु तर काहीना २ मल ु े होती.सगळ्यात धक्का दायक होते त्यातील कोणी

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

घशकलेल्या नव्हत्या .काही मल ु ी चौदाच्या आसिास होत्या. लग्न न झालेल्या त्या िण कधी शाळे त गेल्या नव्हत्या . आई बरोबर त्या िण कामासाठी जात होत्या.यांना का घशकवले नाही याचे उत्तर एकच होते .शाळा लांब आहे.आघण अनेकदा छोट्या मल ु ांना सांभाळण्याचे काम असते या मल ु ीना,आघण सगळ्यात मेन म्हणजे काय करयचे घशकून कुठे जायचे आहे.चूल तर फुकायची आहे. या कोणी आघदवासी घकवा मागास वगालत मोडणायाल नव्हत्या . खल्ु या प्रवगालतील होत्या. याचे खूि अजीब वाटले . टेम्िो वाल्यांनी िैसे भरले ड्रायव्हर दस ु रा दाखवला होता.त्या मध्ये त्याचे जे लोक होते त्याने त्यांना खाजगी हॉघस्िटल मध्ये अॅडघमट केले होते.आघण आधी कबल ु केले होते सगळा खचल करणार िण नन्तर नाही बोलला. आता आिण काय करायचे या घवचाराने हतबल झाल्या होत्या.कमीत कमी कोणी मघहना भर तर कोणी दोन तीन मघहने काम करू शकणार नव्हत्या.काम करणार तेव्हा खाणार मग आता हॉघस्िटलचा खचल कसा करणार या घवचाराने सगळ्यांना रडू येत होते मग काय हॉघस्िटल मध्ये नातेवाईकाची चचाल ,वाद सुरु झाले त्याच्या कडे िण हॉघस्िटल मध्ये येण्यास िैसे नाही.आिण गावच्या घवरोधी बोललो तर आिल्यला काम भेटणार नाही मग काय जे होईल ते होईल आिण गप्िा राहू असे बोलयला लागले . िण या मध्ये एक िेशंटची बघहण होती.चोवीस,िंचवीस वर्षालची असेल ती बोलयला लागली खूि काही आिण असे केले िाघहजे तसे केले िाघहजे आघण ती जे बोलत होती ते अगदी बरोबर होते.आघण अनेक िरु ु र्ष माणसे बोलयला िाबरत होती घतथे ती घकती आत्माघवश्वासाने बोलत होती ती.िण त्याच वेळी अनेक घह जादा शहाणी आहे घहचे काय ऐकता असे बोलत होते.

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

आिल्यला कोण काय बोलते या कडे लि न देता एकटी ठाम राघहली.एव्हढेच नाही जे काही होईल त्याला मी सामोरी जाईल.घतचा तो घवश्वास बिून नन्तर घतला सगळ्यांनी साथ घदली त्या नन्तर ते सगळे िेशंट खाजगी हॉघस्िटल मध्ये भती करण्यास टेम्िो मालक तय्यार झाला . िढ ु े काय झाले मला नाही माघहत िण या मधून मला एक समजले.मी घशकली आहे आघण मी नोकरी करत नाही याचे मला नेहमी वाईट वाटत आले आहे.िण या बायकांना बघितले आघण मला माझा आई वघडलांनी घशकवले म्हणून मला माझे हक्क माघहत तरी आहे.िण खरच माझ्याच गावा िासून काही घकलोमीटर दूर असणायाल या बायकाना ना घशिण ना स्वतच्या हक्काची जाणीव,यांना मघहला संिटना माघहत नाही घक माघहला घदन सुद्धा. न घशकता एक मल ु गी घकती ठाम बोलते ." मला घशकायचे होते ताई िण आईला शेतात मदत म्हणून मला घशकू घदले नाही आघण गावाकडे काय लवकर लग्न करतात ना." िण मी घशकवणार माझा मल ु ांना .घतच्या मनातील खंत खूि काही सांगून गेली खरच घह जर घशकली असती तर उगाच मनात आले . मघहला घदन साजरे करून खरच मघहलांचा काही फायदा होतो का ? ज्या घदवशी सगळ्या मघहलांना आिले हक्क आघण त्या बद्दल कायदे माघहत होतील तेव्हा खरी मघहला मक्त ु ी होईल नाही का ?

- आशा नवले

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या” कलाकार सखी

आसावरी इंगळे

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

माझ्या डायरीतील एक िान .... हाय डॉली.... खि ु घदवस झाले आिण काही बोललोच नाही..आज तझ्ु याशी काही गोष्टी शेअर करायच्या आहेत ग...आज मन खि ु उदास आहे...आक्रंदत आहे... घवचारांची खि ु सरघमसळ होतीय...गंत ु ा वाढतोय.... काय करु?....माचल उजाडला की मघहलावगल मस्त उत्साहात असतो...घवघवध स्िधाल, मनोरं जन, घवघवध स्टॉलस् ची रे लचेल...नटणे मरु डणे यांचा तर ऊत येतो..कारण तमाम िरु ु र्षवगा​ांनी बहाल केलेला वर्षालतील फ़क्त एकघदवस या मघहन्यात येतो न..! िण खरं सांग?ु मला या गोष्टीचे अघजबात अप्रूि नाही...मी नेहमीच स्वत:ला ’आजचा घदवस आिलाच’ म्हणुनच जगते. िण आज काहीही नकोसे वाटते आहे...आत कुठे तरी उदासी आली आहे..आज काहीही न करता नस ु ते ’नाहीरे ’ म्हणन ु घदवस काढावासा वाटतोय......िण नुसते बसले तरी चैन कुठे िडतेय?..म्हणले मग तझ्ु याशी बोलले की खि ु बरे वाटते...हलके वाटते..आज काल प्रत्यि कुणाशी बोलणे अन् ते ही स्िष्ट म्हणजे कठीणच असते म्हणा...कुणी दख ु ावले तर जाणार नाही न माझ्या कडुन? ही भीती...कारण अस्मादीक वघृ श्चकराशीचे...म्हणजे स्िष्ट वक्तव्यामळ ु े आम्ही (कु)प्रघसद्धच.. िण तझ ु े तसे नाही ही खात्री आहे...म्हणुन तझ्ु याशी बोलायला मला कुणा बािाची घभती नाही वाटत.. अग काय झाले माहीत आहे का...आज न सकाळी सकाळी समोरच्या िरातन ु मावशींचा एकदम स्फ़ोट झाल्यासारखा आवाज आला...खि ु घचडल्या होत्या आघण आिल्या मल ु ाला चक्क “रांडीच्या...कळत नाही तल ु ा ? घकती वेळा सांघगतले तरी ऐकत नाही होय? आता िरत मला काम झाल न...जरा बसेन म्हणले

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

घनवांत तर नाही....चालच ु आहे तझ ु े ...” असे म्हणत घचडुन वर त्याला फ़टके मारत होत्या... त्या आवाजा बरोबर त्या िोराचे भोकाड िसरलेला आवाज आघण त्या दोिांच्या आवाजाने छोटी मल ु गी ही रडु लागली...घतला ही आईच हवी होती... काय झाले असेल... म्हणुन नेहमी प्रमाणे लगेच मी घखडकीतन ु डोके बाहेर काढलेच...तशी आमची कन्या आघण त्यांचे घिताश्री ही घफ़स्कारलेच ... “ बिा बाई! तम्ु ही बघितलेच िाहीजे...आम्हाला चौकशा लागतातच म्हणा....नको घतथे उत्सुकता दाखवायची....बस्स! झाले हं आता.. हे तर नेहमीचेच आहे मावशींचे ...अघतरे की िणा.....बंद कर ती घखडकी !”...इती..कन्या! अच्छा म्हणजे लेकीने घकती सहजतेने िेतले हे...िण मला मात्र लहान मल ु ांवर कुणी हात उचलला तरी खि ु राग येतो...लहान मल ु े ही घकती घनरागस असतात...त्यांना काय कळते...आघण मी म्हणते या गोष्टी तरी त्यांच्या डोक्यात घशरतीलच कशा...घबचारा फ़क्त ३री त आहे....आघण “घशवु नकोस मला” हे काय कळण्याचे वय आहे? आई ही घतला घबलगल्या घशवाय कळते होय? त्या लेकराचा घतच्या जवळ जाण्याचा हक्क जगात कुणीच घहसकावन ु शकत नाही त्यांच्या िासन ु ...प्रत्यि ती आई ही का असेना.. कोणत्या जगात वावरतात अजुन या बायका?२१व्या शतकात वावरतो आिण आघण अजुन ही घशवाशीव िाळतात याचे खि ु म्हणजे खि ु दु:ख होते ग. या गोष्टी अजुन ही समाजात काही िरांतन ु आहेत...हे सत्य नाकारता येत नाही..अजुन ही मल ु गी ऋतम ु ती झाली की जाहीरिणे घतच्या ओटीभरणाचा,फ़ोटोचा कायलक्रम आमच्या सारखया काही गावातन ु केला जातो..याचे वैष्यम्य वाटते.. या छोट्या छोट्या मल ु ी आजकाल ८/९ व्या वर्षी सद्ध ु ा वयात येवु लागल्यात (घनसगालचा शािच म्हणा) त्या अशा बाजुला

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

बसतात...त्यांना गादीवर झोिु देत नाहीत..जेवण घभका-यासारखे वाढले जाते...शी!!!!!!! नाही अजुन वणलन करु शकत मी.... स्त्री कुठल्या कुठे िोहचली आहे आज....याची यादी मी देणार नाही कारण ते सवा​ांना माघहत आहेच...िण जे िूवीचे हे घस्त्रयांचे वाईट घदवस आहेत ते मात्र “देवी”...”िोघलओ” सारखे संिायला हवेतच. अग िूवीचे घदवस वेगळे होते..घस्त्रयांना प्रचंड प्रमाणात अंगमेहनतीची कामे असत....या ४ घदवसात घतला िूणल शारररीक घवश्रांती घमळावी यासाठी हा उिाय योजला गेला होता...घशवाय हायघजन म्हणुन घतला ही काही गोष्टी िाळाव्या लागत...िण आता त्यागोष्टी आजकाल काही आवश्यक नाहीत...िण त्यांना सांगायला गेले की आमच्यात नाही चालत म्हणुन मलाच गप्ि करतात...िण एकदोन ठीकाणी मी सांगन ु सांगन ु या प्रथा बंद करायला भाग िाडतीय...माझे प्रयत्न चालच ु राहतील... डॉली आज न मला साघवत्री बाई फ़ुलेंची खि ु आठवण येते आहे ग...त्यांच्या मळ ु े च मी आज इतके मोकळे बोलु शकते, घलहु शकते...मत मांडु शकते... काय म्हणतेस? त्या आहेत इथेच?....ग्रेट.... खरचं हॅट्स ऑफ़ साघवत्री ताई तम्ु हाला..तम्ु ही म्हणजे २०व्या शतकातील फ़ार मोठी घगफ़्ट आहे आम्हा मघहलांना....तम्ु ही हाल सोसले आघण फ़ळे आम्ही चाखतो आहोत...अथालत तम ु चीच ती इच्छा होती म्हणा...आज आम्ही घशकलो सवरलो ...कुटुब ं ाची काळजी िेत सामाघजक जबाबदारीचे ही भान ठेवायला घशकलो आहोत...ताई ! आिल्या काही भघगनींनी तर इतकी प्रगती केली आहे की घवचारुच नका...काही जणींनी अंतराळात मक् ु काम करुन फ़ार मोठी कामघगरी ही केली आहे...आघण अजुन ही करत आहेत...तर काही देशाच्या उच्चस्थ िदाच्या मानकरी ही झाल्यात...एवढेच नाही तर गाड्या,

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

घवमाने, मेरो,रे ल्वे.....काय काय नाही चालवत ? ताई खरचं आज तम्ु ही हव्या होत्या...तम्ु ही लावलेल्या रोिट्याचे घकती मोठ्या वटवि ृ ात रुिांतर झाले ते तम्ु ही बिायलाच हवे असे वाटते.. अथालत तम्ु ही इथे आमच्या आसिास असल्याचे जाणवतेच आम्हाला....तरी ही तम ु च्याशी बोलायचा मोह नाही आवरु शकले... ताई या वटवि ृ ाखाली मात्र ब-याच काही िटना ही िडतात हो...अजुन ही काही चालीररती ,प्रथा या आम्हा बायकांच्या घिच्छा सोडत नाहीत बिा..मिाशी सांघगतलेच मी अजुन ही काही ठीकाणी कडक सोवळे -ओवळे िाळावे लागते..अंधश्रद्धाच्या नावाखाली काही कुप्रथांना सामोरे ही जावे लागते आहे...तर अजुन ही काहींच्या नघशबी हुंडाबळी, अत्याचार,बलात्कार, घवनयभंग, या िटना या एकेक िारं ब्यांना लटकत आहेत...नव्हे तर या िारं ब्यांना या िटनेशी सामोरे जावे लागत आहे. काही काही िारं ब्या या जाड आहेत, तर काही िातळ ; िण त्या आहेत हे सत्य आहे....वासनांचा घचखल तड ु वण्यासाठी म्हणुन ही काही िारं ब्यांची घशकार केली जाते....मग त्या िारं ब्या कोवळ्या आहेत की जुन हे ही िाहीले जात नाही....मग या िारं ब्या आक्रोश करतात तेंव्हा फ़क्त िानांची सळसळ होते...िणभर वारे सटु ते आघण मग सारं काही शांत होत.....िन्ु हा नवीन िारं ब्याच्या शोधात घशकारी भटकत येतोच...... ताई हे कुठे थांबणार हो?...आिण जेंव्हा स्त्रीला उं बयाबाहेर श्वास घ्यायला घशकवत होतात तेंव्हा हे आिल्या ध्यानी ही आले नसेल नाही का? ताई आता तर या िारं ब्यांची नुसती चाहुल जरी लागली तरी ती उिटुन टाकुन देतात हो ! त्यावेळी घकती वेदना होतात आम्हाला......त्या वेदनांची चाहुल जरी लागली तरी आमचे आतडे तटु ते....घवघदणल होते....एवढा मोठा झालेला हा वि ु ृ सुद्धा हुंदके देवन

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

देवुन रडतो...आतन ु िोखरला जातो...आक्रंदन चालच ु असते आमचे...िण आमच्या दु:खाचे साधे िडसाद ही े ! त्यांना ऐकु येवु नयेत हे आमचे ददु व त्यातन ु ही काही िारं ब्या नको त्या ठीकाणी उगवल्याच, तर त्यांना फ़ुलण्याआधीच मीठ चारुन िाणी तोडतात...आघण वर दध ु ाचा अघभर्षेक करतात....म्हणजे घवर्षबाधेने घतचा मत्ृ यु अटळच....घशवाय िरु ाव्या आभावी िडल्याने....तेरी भी चि ु और मेरी भी चि ु !....असे आघण घकती घकती गोष्टी िडत आहेत ताई .....काय सांगु तम्ु हाला? यांना कसे कळत नाही की नवीन नवीन िारं ब्या उगवल्या, वाढल्याघशवाय ही सष्ट ृ ी कशी बहरे ल?कशी फ़ुलेल? जर असेच िडत राघहले तर त्यांचा नाश होइलच घशवाय त्यामळ ु े एक घदवस आमचा हा वटवि ृ ाचा डोलाराच कोसळुन भईु सिाट होइल ....आघण मग ताई िरत शून्यातन ु सुरुवात करावी लागेल... िरत तम्ु हाला नव्याने जन्म घ्यावा लागेल.... मात्र ताई त्यावेळी मात्र नक्की घवचार करुन काही घनणलय घ्यावा आिण असे मला वाटते.. तरी ही ती वेळ िरत येवु नये अशीच आमची तम ु ची सवा​ांची इच्छा आहे ......हे नक्की ! ताई आज तम ु ची आठवण झाली आघण तम ु च्याशी संवाद ही साधता आला....ते ही आमच्या या डॉली मळ ु े च हं..! अग बाई! घकती वेळ गेला ते समजलेच नाही की ग... चल बाय ! मघहलाघदनाच्या कायलक्रमाला प्रेघसडेंट म्हणुन तरी जायलाच हवे..... बाय..बाय बाय..... िरत भेटुच...

- सौ.िल्लवी उमेश कुलकणी..

http://yasakhyannoya.blogspot.in/

“या सखयांनो या”

चला डोळस होवय ु ा...

‘चला डोळस होवुया' हा उिक्रम इथे या मंचावर आिण सुरु करत आहोत त्या बद्दल सवा​ांचे अघभनंदन. तसं बघितलं तर घह एक चळवळ आहे आघण त्याची सरु वात आिण गेल्या वर्षी सुरु केली. गेल्या वर्षी आिल्या ग्रि ु तफे दोन अंध घवद्यार्थया​ांना स्िशलज्ञान या ब्ेल िाघिकाचे अंक एक वर्षालसाठी आिण िरु वले. आघण या वर्षी िन्ु हा चोवीसशे रुिये वगलणी भरून ती renew केली. अथालत या उिक्रम मध्ये आिण फक्त देणग्या गोळ्या करण्याचे काम करणार नाही आहोत. तो एक खूि ै ाने ज्यांची दृष्टी गेली िरं तु छोटासा भाग आहे. िरं तु दुदव जे या अंधाराशी झगडत आहेत अश्या अंध व्यक्तीच्या ै ी डोळस इतर कोणत्या गरजा आहेत ज्यात आिण सदु व त्यांना मदत करू शकतो त्याचा घवचार करणार आहोत. तसच यांच्या बद्दल अनेक गैरसमज असतात जसे घक " देवाने त्यांची दृष्टी नेली तर त्यांना काही तरी कला वगैरे देवून देव त्याचं compensation करत. घकंवा या लोकांचा " sixth sense strong असतो " वगैरे... अश्या समज गैरसमजांवर चचाल करूया. (इथे सवा​ांनी आिले अनुभव शेयर करावेत घह अिेिा आहे. ) िघहले आिण स्वतः डोळस होवूयात आघण मग दुसयाल टप्प्यात आिल्या िरचे, नातेवाईक घमत्र मैघत्रणी यांना िण डोळस करूया.

मैघत्रणींनो , अंध व्यक्तीला ' घदसत नाही' या िलीकडे आिल्यात आघण त्यांच्यात काहीच फरक नाही. आिल्याला जसं आनंद राग लोभ आहे तसाच तो त्यांना िण आहे. त्यांना िण shopping करायला आवडत. हॉटेल मध्ये जाऊन छान छान खायला, िाटी करायला आवडत. नात्याला आवडतं, संदु र घदसायला आवडत आघण कौतक ु केलेलं देखील आवडत. त्यांना घह आिल्या

“या सखयांनो या” http://yasakhyannoya.blogspot.in/

सारखेच छं द असतात. खेळणे, वाचणे, टीव्ही बिणे, स्वयिाक करणे हे त्यांचे सुद्धा छं द आहेत. िाणी िरु ीचा आस्वाद ते सद्ध ु ा आिल्या इतक्याच चवीने िेतात. फरक हा आहे घक आिल्या मनात आल घक आिण उठून चालू लागतो, त्यांना कोणाची तरी सोबत हवी असते. िहाटेचा वारा त्यांना िण सुखावतो िण उगवत्या सूयालने आकाशात केलेली केशरी उधळण त्यांना घदस शकत नाही. फुलांचा गंध, त्याच्या नाजूक िाकळीचा स्िशल ते अनुभवतात िण त्याच्या रं ग त्यांना माघहत नसतो. या रं ग रुिाची ओळख त्यांना आिण करून देवू शकतो. थोडक्यात आिल्या डोळ्यांनी आिण त्यांना जग दाखवू शकतो.

इथे अनेक उिक्रम आिण इथे राबवणार आहोत. त्यातला तम्ु हाला जे जमेल, आवडेल ते तम्ु ही घनवडा. आघण या चळवळीत सामील व्हा. घदवसाचा घजतका वेळ आिण फेसबक ु घकंवा " टाईम िास मध्ये िालवतो त्यातला फक्त अधाल ते एक तास जर आिण काही उियक्त ु कामासाठी िालवला तर त्यातून कोणाला तरी फायदा होईल, कोणाच्या तरी चेहर्यावर समाधान आघण हास्य फुलेल आघण त्यातून घमळणारा आनंद आघण समाधान आिल आयष्ु य सद्ध ु ा उजळून टाकेल यात शंका नाही.

- वसुधा कुळकणी