nr 21, sierpień 2011
I TU i TERAZ 3 I
ludzie
www.kujawy.media.pl
Gazeta Powiatu Włocławskiego
Święto Wojska Polskiego i „Cudu nad Wisłą”
Capstrzyk w Mikorzynie
Od lewej: Janusz Lambarski – młodszy chorąży sztabowy rezerwy, wójt Sławomir Piernikowski, Jadwiga Kurant – przewodnicząca rady gminy Lubanie, Rafał Pełnikowski, dyrektor szkoły w Ustroniu
Dziewięćdziesiąt jeden lat temu, w sierpniu 1920 r. toczyła się wojna polsko-bolszewicka. Mieszkańcy gminy Lubanie, jak co roku, w kolejną rocznicę walk o wolność zebrali się na capstrzyku w Mikorzynie. Wartę przy symbolicznym grobie porucznika marynarki Jerzego Pieszkańskiego wystawiła III Drużyna Harcerska „Miłośnicy przyrody” Włocławek Gmina, działająca przy Zespole Szkół w Lubaniu prowadzona przez Aleksandrę Szubską. Na warcie stanęły Dominika Studzińska, Dominika Nastachowska i Daria Dziedzic. Zagrała orkiestra z Gminnego Ośrodka Kultury w Lubaniu. Przemówienie wygłosił Rafał Pełnikowski, dyrektor szkoły w Ustroniu. Kwiaty na symbolicznym grobie złożyli: wójt Sławomir Piernikowski, Jadwiga Kurant – przewodnicząca rady gminy Lubanie, Janusz Lambarski – młodszy chorąży sztabowy rezerwy oraz Gabrysia Zasada z przedszkola w Lubaniu. - Urząd Gminy Lubanie i Rada
Gminy Lubanie co roku, w Święto Wojska Polskiego obchodzone 15 sierpnia, na pamiątkę zwycięskiej bitwy warszawskiej w 1920, stoczonej w czasie wojny polskobolszewickiej organizuje uroczysty capstrzyk - mówi wójt Sławomir Piernikowski. - Spotykamy się w Mikorzynie, aby oddać hołd bohaterom walk toczących się na odcinku dolnej Wisły pomiędzy Bobrownikami, a Mikorzynem. W tej wsi, w lesie znajduje się symboliczny grób porucznika marynarki Jerzego Pieszkańskiego, dowódcy statku „Moniuszko”, który transportował amunicję dla obrońców Twierdzy Modlin. Niestety, w wyniku działań wojennych w tym rejonie w 1920 roku zginęli ludzie walczący o wolność Polski. Przywołane wydarzenia wojenne miały miejsce 14 sierpnia 1920 roku w okolicach Bobrownik Mikorzyna i Nieszawy. Rosjanie zorganizowali zasadzkę na przepływające Wisłą transporty zaopatrzenia. Ofiarą padł prywatny holownik „Lubecki”, który został zdobyty, a
Henryk Kmieć z Kucerza w gminie Lubanie, już od 40 lat, co roku na Święto Wojska Polskiego, a także na okoliczność innych świąt państwowych wywiesza flagę narodową.
Wartę przy symbolicznym grobie porucznika marynarki Jerzego Pieszkańskiego wystawiła III Drużyna Harcerska „Miłośnicy przyrody” , zagrała orkiestra z Gminnego Ośrodka Kultury w Lubaniu
załogę wzięto do niewoli. Statek uzbrojony ORP „Moniuszko” z III Dywizjonu Flotylli Wiślanej, który płynął z kierunku Torunia, na wysokości zamku w Bobrownikach i Mikorzyna zaatakował rosyjską przeprawę przez Wisłę, został
Wisły (kwatera 84). Mogiłę Jerzego Pieszkańskiego otaczają cztery potężne kotwice połączone łańcuchami. Na płycie nagrobnej m.in. czytamy „NIGDY NIE WIDZIAŁEM MATKI OJCZYZNY. PRZYWĘDROWAŁEM DO NIEJ I SPEŁNIŁEM
Grób Jerzego Pieszkańskiego na włocławskim cmentarzu ostrzelany przez oddział sowiecki z III Korpusu Konnego Gaj- Chana. Pociski z broni maszynowej uszkodziły statek poniżej linii wody. Zabity został Antoni Mizera, cywilny kapitan statku. Dwudziestoletni dowódca ppor. mar. Jerzy Pieszkański skierował statek na przeciwległy brzeg, gdzie rozładowano amunicję i ewakuowano załogę, która na brzegu rzeki dalej kontynuowała ostrzał wroga. Podporucznik Jerzy Pieszkański zmarł w wyniku odniesionych ran. Pośmiertnie został awansowany do stopnia porucznika marynarki i odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy. Odwiedziliśmy grób kapitana Antoniego Mizery i porucznika Jerzego Pieszkańskiego, który znajduje się na cmentarzu komunalnym we Włocławku w Kwaterze Obrońców
SWÓJ TWARDY DŁUG POLAKA”. Na płycie wyryto miejsce, rok urodzenia i zgonu. Jerzy Pieszkański urodził się w Ustiużnie, w Guberni Nowogrodzkiej w 1900 r. jako syn Edwarda, generała-majora floty rosyjskiej. Do Polski przybył w 1918 r. Pełnił służbę w Polskiej Marynarce Wojennej we Flotylli Wiślanej. Zmarł mając 20 lat. Mikorzyn - pierwotnie – Micorino, folwark wspomniany w dokumencie z 1236 roku jako włość książęca. Wchodził w skład dóbr Włoszyca. W 1881 roku folwark Mikorzyn w powiecie nieszawskim, parafia Lubanie został wydzielony z dóbr Włoszyca (lub Włoszczyca). Pod koniec XIX wieku majątek miał około 60 ha powierzchni i 2 domy drewniane.
Napisy na płycie nagrobnej kapitana Antoniego Mizery zatarły się i trudno je odczytać. ”Na cmentarzu we Włocławku jest jego grób świeżą darnią pokryty, a cztery żelazne kotwice stoją dookoła. Na grób ten wieźliśmy Krzyż Virtuti Militari, aby go przypiąć do piersi grobu, w którym on leży...” – napisał Kornel Makuszyński w książce zatytułowanej „Radosne i smutne”. - ”Na poduszce podają krzyż siwemu, obok stojącemu człowiekowi, niech on go odda umarłemu, niech ojciec uczci syna”. Makuszyński opisał szlak flotylli okrętów wojennych w 1920 roku. W rozdziale „Odbite w wodzie” autor wspomina o uroczystości na cmentarzu we Włocławku. We Włocławskim Słowniku Biograficznym podano, ze pierwotnie Jerzy Pieszkański został pochowany w okolicach wsi Włoszyca, a dopiero później złożono ciało do grobu na cmentarzu we Włocławku. Natomiast w Mikorzynie, w gminie Lubanie znajduje się symboliczny grób porucznika Pieszkańskiego. Przypomnijmy, że o poruczniku Pieszkańskim pamiętają także mieszkańcy Nieszawy. W 1932 r. jego ojciec Konstanty Pieszkański uchwałą Rady Miejskiej m. Nieszawy z dnia 22 października 1932 r. (protokół nr. 39/32 pkt. 3) otrzymał „obywatelstwo honorowe miasta Nieszawy, w uznaniu zasług dla rozwoju kulturalno-oświatowego miasta i przez pamięć dla poległego pod m. Nieszawą w walkach w czasie najazdu bolszewickiego w r. 1920 syna tegoż ś.p. Porucznika Marynarki Wojennej Pieszkańskiego Jerzego”.
Jolanta Pijaczyńska Źródło: Włocławski słownik biograficzny, tom I,s. 137-138, WTN 2004; Kornel Makuszyński, „Radosne i Smutne”, Warszawa 1920 r. s 129133; Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 4 i T 9, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914