"Czas na Studia" Magazyn dla maturzystów by Wydawnictwo TELBIT

Drodzy Maturzy ci! Wydawa³o siê, ¿e do matury jeszcze tyyyyle czasu... a tu dzieñ za dniem skre lamy w kalendarzu, serce bije trochê mocniej i nie da siê oszukaæ nawet samego siebie to ju¿ nied³ugo! Godzina zero zbli¿a siê wielkimi krokami! Ale dalecy jeste my od tego, ¿eby wprowadzaæ nerwow¹ atmosferê. Wprost przeciwnie chcemy Was namówiæ, ¿eby ten ostatni miesi¹c spêdziæ nie tylko nad ksi¹¿kami i w nerwowym sprawdzaniu, czego jeszcze nie umiecie. Nauka nauk¹, ale koniecznie musicie znale æ te¿ czas na spacer, dla przyjació³ i na to, ¿eby w weekend siê wyspaæ. A jak bêdzie w maju? Bêdzie dobrze! Krok po kroku przygotujemy Was do tego trudnego egzaminu dojrza³o ci zmotywujemy, uspokoimy, poradzimy i poka¿emy, ¿e nie taki wilk straszny. Ale przecie¿ matura to nie wszystko, to jedynie pierwszy z przystanków na Waszej drodze do doros³ego ¿ycia i jak¿e enigmatycznie dzi brzmi¹cej kariery zawodowej . Pewnie jeszcze nie wszyscy wiedz¹, jak to doros³e ¿ycie ma wygl¹daæ ale nie zostajecie ze swoimi dylematami i wyborami sami! Od kilku lat pomagamy maturzystom i w tym roku te¿ jeste my na posterunku. Przeczytajcie, jak najlepiej zaprezentowaæ siê podczas prezentacji, dlaczego warto i æ do doradcy zawodowego, jakie kierunki studiów bij¹ rekordy popularno ci i jak wed³ug nauczycieli podej æ do egzaminu maturalnego, ¿eby go zdaæ. A na deser proponujemy reporta¿ o studentach i maturzystach, którzy maj¹ niezwyk³e pasje, odpowied na to, jak Was widz¹ statystyki, oraz horoskop przedmaturalny. Pozostaje nam tylko ¿yczyæ Wam po³amania d³ugopisów! Trzymamy kciuki, a Wy na wszelki wypadek nie dziêkujcie...! Redakcja

Spis tre ci Jak skutecznie przygotowaæ siê do matury? " Zainwestuj w siebie & Sposoby na maturalny stres Sztuczki na pamiêæ jak z gumy " Zaprezentuj siê dobrze na prezentacji & Na przysz³o æ: doradca M³odzi jacy jeste cie? " Z pamiêtnika przes¹dnej maturzystki & Krok do ty³u, dwa kroki do przodu ! Kalendarz maturzysty !$ Najpopularniejsze kierunki studiów !& Dlaczego wyjechali, czyli studia za granic¹ " Co dadz¹ Ci studia? "$ Koncert na dwa jêzyki # Ja za piêæ lat zaplanuj swoj¹ karierê! # Przewodnik pierwszoroczniaka #$ Wirus stereotypus $ Praktyki warunek konieczny $" Iluzja, formu³a i mroczne sny $' Studia dzienne czy zaoczne? %" Studia w Polsce atrakcyjne czy nie? %$ Horoskop '

CZAS

na Studia Wydawca: Wydawnictwo TELBIT Redaktor Naczelna: Zofia Wereszczyñska-O³dakowska

© Copyright by Wydawnictwo TELBIT, 2012. Wszelkie prawa zastrze¿one. Zarówno ca³o æ, jak te¿ ¿adna czê æ niniejszego wydawnictwa nie mo¿e byæ publikowana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody Wydawcy. Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialno ci za tre æ reklam.

l Wydawnictwo TELBIT

Korekta: Arleta Niciewicz-Tarach

00-634 Warszawa, ul. Jaworzyñska 7/7, Redakcja tel./fax: (22) 331-84-85, tel.: 331-03-05, e-mail: redakcja@telbit.pl Dzia³ marketingu tel./fax: (22) 331-84-91, 331-84-96 e-mail: marketing@telbit.pl www.telbit.pl, edu.info.pl

Zdjêcie na ok³adce, projekt typograficzny i sk³ad: Agnieszka Kielak

Druk: £ódzkie Zak³ady Graficzne

Zastêpca Redaktor Naczelnej: Anna Wereszczyñska Redaktor prowadz¹ca: Ma³gorzata Dudek

Reklama: Kamil Maj

ISSN: 1897-4171

CZAS NA STUDIA

Jak skutecznie przygotowaæ siê do matury? Jak siê uczyæ, by siê nauczyæ? radz¹ nauczyciele liceów z ró¿nych stron Polski

Tekst: Anna Orzechowska

Czego siê uczyæ na polski? Zdaj¹cy maturê na poziomie podstawowym powinni postawiæ na znajomo æ lektur. Niekiedy wprawdzie zadania maturalne z II czê ci egzaminu odwo³uj¹ siê tylko do ich fragmentów, czasami jednak do ca³ej ksi¹¿ki. Zreszt¹, tak czy inaczej, trudno napisaæ maturê komu , komu Justyna Bogutówna myli siê z Orzelsk¹, Maciej Boryna z Antkiem, komu , kto nie wie, ¿e dziecko Ziembiewicza i Bogutówny nie przysz³o na wiat i kto nie jest pewny, czy tytu³owym bohaterem wiêtoszka jest Orgon czy Tartuffe (wszystkie przyk³ady pomy³ek i w¹tpliwo ci uczniów autentyczne). Proponujê wiêc powtórzyæ wszystkie lektury, nie tylko pod k¹tem tre ci i g³ównych bohaterów, ale tak¿e zagadnieñ, takich jak np. konwencja literacka, sposób kreowania czasu i przestrzeni w poszczególnych utworach. Pytania o sposób kreacji narratora, konwencjê, czas i przestrzeñ s¹ z kolei

typowe dla poziomu rozszerzonego niekiedy dotycz¹ fragmentów znanych lektur, niekiedy nieznanych uczniowi tekstów literackich pisanych w podobnym stylu czy podobnej konwencji co teksty, których znajomo ci wymaga podstawa programowa. I jeszcze jedna rada, mo¿e banalna: lektury z literatury wspó³czesnej warto przeczytaæ trochê wcze niej, przed sam¹ matur¹ mo¿e zabrakn¹æ na to czasu. Uczniowie czêsto nie czytaj¹ XX-wiecznych utworów, bo w czasie, który na to przewiduje nauczyciel, ju¿ tylko powtarzaj¹ wcze niejsze wiadomo ci Tymczasem dwudziestolecie i literatura wspó³czesna czêsto pojawiaj¹ siê na egzaminie (przypomnijmy stosunkowo niedawno by³y Granica , Zd¹¿yæ przed Panem Bogiem , Przedwio nie , opowiadania Schulza, poezja). Za najprostsz¹ czê æ matury z polskiego uchodzi rozumienie czytanego tekstu (na poziomie podstawowym). By mieæ odpowiednie narzêdzia do odpowiedzi na pytania testowe, warto jednak powtórzyæ niektóre pojêcia, zw³aszcza takie jak

funkcje wypowiedzi (pojawi³y siê rok temu na egzaminie i niektórych przerazi³y!), style jêzyka pisanego, odmiana mówiona i pisana jêzyka, stylizacje, rodki artystyczne. Nie chodzi, oczywi cie, o uczenie siê na pamiêæ definicji, lecz o rozumienie pojêæ i np. umiejêtno æ rozpoznawania danego stylu czy nazwania rodka artystycznego u¿ytego w tek cie. Znajomo æ takich zagadnieñ, jak typy narracji, rodki poetyckie, pojêæ takich jak podmiot liryczny, ty liryczne, narrator przyda siê z kolei przy pisaniu wypracowania w II czê ci egzaminu na poziomie podstawowym oraz przede wszystkim uczniom zdaj¹cym polski na poziomie rozszerzonym. Prezentacja na maturze ustnej wielu osobom wydaje siê banalna, trudno jednak uzyskaæ maksymaln¹ liczbê punktów z tej czê ci egzaminu. Najczêstszym b³êdem zdaj¹cych jest nie³¹czenie poszczególnych czê ci prezentacji (brak takich s³ów i zdañ, które wiadcz¹ o wynikaniu pewnych rzeczy z innych: wiêc , z tego wynika, ¿e , przejdê teraz do... ). Warto te¿ zwróciæ uwagê na jêzyk

CZAS NA STUDIA naszych odpowiedzi na pytania komisji. U wielu uczniów dominuje s³ownictwo potoczne, nie padaj¹ specjalistyczne terminy, za to pojawiaj¹ siê liczne kolokwializmy lub wrêcz wulgaryzmy. Taki styl wypowiedzi, znacznie odbiegaj¹cy od stylu wyg³aszanej chwilê wcze niej prezentacji, nie mo¿e byæ wysoko oceniany przez egzaminatorów, oczekuj¹cych od zdaj¹cego wypowiedzi maj¹cej charakter oficjalny i choæ trochê naukowy.

Æwiczmy nasze umys³y jak sportowcy cia³a A co z matematyk¹, której uczniowie przewa¿nie boj¹ siê najbardziej? Podobnie jak aktywno æ sportowa wymaga ci¹g³ych treningów, tak i nasz umys³ powinien byæ systematycznie poddawany æwiczeniom. My lenie analityczne trzeba po prostu trenowaæ. Nie widzê wiêc innej mo¿liwo ci przygotowañ do matury z matematyki ni¿ systematyczne rozwi¹zywanie zadañ stwierdza mgr Wies³awa Szyszkowska, ucz¹ca w Liceum Ogólnokszta³c¹cym im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim. To, co mówiê, nie jest byæ mo¿e popularne, ale za to skuteczne.

Moim zdaniem, uczeñ z klasy matematycznej przygotowuj¹cy siê do matury na poziomie rozszerzonym powinien rozwi¹zywaæ minimum 5 zadañ dziennie, a uczeñ niewi¹¿¹cy szczególnych planów z matematyk¹, zdaj¹cy egzamin na poziomie podstawowym co najmniej 1 2 zadania dziennie. W przeciwnym wypadku wychodzi z wprawy. Nie radzê robiæ przerw w przygotowaniach. Nawet przerwa feryjna czy wi¹teczna mo¿e okazaæ siê za d³uga dla naszego niewyæwiczonego umys³u. Dwa dni mo¿na wiêtowaæ, a potem jednak lepiej wróciæ do zadañ. Przygotowania do matury radzê rozpocz¹æ od szybkiej powtórki kolejno wszystkich dzia³ów matematyki; nie zaczynajmy od razu od arkuszy, wiadomo ci lepiej na pocz¹tku usystematyzowaæ, bo, jak mawia³ Pitagoras, harmonia my li jest m¹dro ci¹ . Powtórki z poszczególnych dzia³ów nie ograniczajmy do nauki wzorów, rozwi¹zujmy te¿ przyk³adowe zadania. Uczniom, którzy maj¹ pamiêæ wzrokow¹, oczywi cie polecam wieszanie karteczek z wzorami w widocznych miejscach czy zakre lanie pewnych wiadomo ci, jednak nie to jest najwa¿niejsze. Wszystkich wzorów mo¿emy nie daæ rady opanowaæ, istotniejsze, by my opanowali umiejêtno æ liczenia i korzysta-

nia z tablic, które bêd¹ dostêpne na maturze. Optymalnie w styczniu czas przyst¹piæ do rozwi¹zywania ca³ych arkuszy maturalnych. Uczniowie w rozmowach ze mn¹ zgodnie podkre laj¹, ¿e tylko praca

Choæ to mo¿e irytowaæ, zw³aszcza tych, którzy zaczynaj¹ powtórkê materia³u z opó nieniem, nauczyciele podkre laj¹, ¿e najwa¿niejsza zarówno w nauce matematyki, jak i jêzyka obcego czy historii jest systematyczno æ. z arkuszami daje im obraz tego, czego jeszcze nie umiej¹ i co nale¿y dopracowaæ. Wielk¹ pomoc¹ dla uczniów s¹ te¿ w moim przekonaniu próbne matury, pozwalaj¹ im oswoiæ siê z sytuacj¹ stresow¹, pracowaæ w okre lonym czasie i okre liæ swój poziom przygotowania do egzaminu (zauwa¿am, ¿e systematycznie przygotowuj¹cy siê uczniowie potrafi¹ popra-

Zdaj¹cy maturê z jêzyka polskiego na poziomie podstawowym powinni postawiæ na znajomo æ lektur. wiæ swój wynik na kolejnych próbnych egzaminach o kilka procent). Staram siê organizowaæ oko³o 6 próbnych matur rocznie, co jest dla mnie i uczniów pracoch³onne, ale te¿ daje efekty. Sk¹d czerpaæ arkusze przygotowuj¹ce do matury? Jest na rynku wiele pomocy naukowych opracowanych przez najró¿niejsze wydawnictwa radzê z nich korzystaæ. Bardzo polecam te¿ stronê www.zadaniainfo.pl opracowan¹ przez studentów, na której znajdziemy mnóstwo zadañ o ró¿nym stopniu trudno ci. Ogromn¹ pomoc¹ jest, oczywi cie, praca z informatorem CKE rodzaje zadañ, które proponuje Centralna Komisja Egzaminacyjna, pojawiaj¹ siê na maturze.

Uczniom s³abszym mogê powiedzieæ na pociechê, ¿e pewnych typów zadañ mo¿na siê po prostu wyuczyæ. Powtarzaj¹ siê na maturze z matematyki pewne zagadnienia: na pewno trzeba powtórzyæ wiadomo ci o prostych równoleg³ych, prostych prostopad³ych, równania wielomianowe, w³asno ci funkcji, nierówno ci kwadratowe, wzory skróconego mno¿enia, ci¹gi. Zawsze na egzaminie pojawia siê zadanie z rachunku prawdopodobieñstwa, z wykorzystaniem definicji klasycznej czy te¿ regu³y mno¿enia. Sporo uwagi radzê po wiêciæ planimetrii, dzia³owi dotycz¹cemu figur geometrycznych na p³aszczy nie, który sprawia uczniom trudno ci. Je li kto siê do niego nie mo¿e

CZAS NA STUDIA

przekonaæ, to proponujê geometriê analityczn¹; rozwi¹zuj¹c na maturze zadania z tego dzia³u matematyki, uczeñ za realizacjê kolejnych kroków zyskuje naprawdê sporo punktów. Trzeba te¿ powtórzyæ stereometriê, w³asno ci bry³ zadania z tego dzia³u niekiedy s¹ na poziomie gimnazjum, wiêc powtórka na pewno da efekty. Radzê te¿ oswoiæ pewne s³owa. Zauwa¿y³am, ¿e uczniowie z za³o¿enia obawiaj¹ siê zadañ zaczynaj¹cych siê od wyrazów wyka¿ lub udowodnij . Niektórzy wrêcz nie czytaj¹ dalej tak rozpoczynaj¹cych siê poleceñ, innych przera¿aj¹ zadania tekstowe, których d³ugo æ wynosi wiêcej ni¿ dwie linijki. Gdy d³u¿szy tekst zadania ju¿ wywo³uje u nas strach, radzê po prostu æwiczyæ czytanie ze zrozumieniem. Ta umiejêtno æ przyda siê niew¹tpliwie tak¿e na maturze z innych przedmiotów.

W nauce jêzyka wa¿na jest systematyczno æ Nie mo¿na dobrze zdaæ matury, je li przygotowania do niej zacznie siê w kwietniu, samodzielnie lub z pomoc¹

CZAS NA STUDIA nauczyciela przestrzega mgr Sylwia Kantorska, germanistka z LXXII Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. gen. Jakuba Jasiñskiego w Warszawie. Jak w ka¿dym przedmiocie, tak i w jêzyku wa¿na jest systematyczno æ. W jêzyku najwa¿niejszy jest zasób s³ownictwa, gramatyka ju¿ na dalszym miejscu. Do egzaminu pisemnego nale¿y æwiczyæ s³uchanie i czytanie ze zrozumieniem, im wiêcej przerobionych tekstów, tym lepiej i ³atwiej. Na pisemnym warto skoncentrowaæ siê na tre ci krótkiej formy wypowiedzi, za któr¹ mo¿na uzyskaæ 4 punkty, je li wszystkie elementy polecenia przekazane zosta³y w sposób pe³ny i komunikatywny. Poprawno æ jêzykowa to tylko 1 punkt: gdy praca nie zawiera b³êdów przy krótkiej formie. Przy d³u¿szej formie wypowiedzi (list) jest ju¿ trochê inaczej: za tre æ 4 punkty, gdy wszystkie elementy polecenia przekazane w sposób pe³ny i komunikatywny, za formê 2 punkty. List musi zawieraæ wymagane 5 elementów (odpowiedni zwrot rozpoczynaj¹cy list, wstêp, rozwiniêcie, zakoñczenie, odpowiedni zwrot koñcz¹cy list), tekst musi byæ spójny i logiczny, objêto æ pracy w granicach okre lonych w poleceniu. Za bogactwo jêzykowe mo¿na przyznaæ 2 punkty: to zró¿nicowane struktury gra-

matyczne, bogate s³ownictwo. Za poprawno æ jêzykow¹ te¿ 2 punkty: gdy praca nie zawiera b³êdów. Dla s³abszych uczniów zdobycie 8 punktów za pisanie na 15 mo¿liwych jest bardzo wa¿ne. (Mówimy o maturze na poziomie podstawowym). Je¿eli chodzi o egzamin pisemny rozszerzony, to wymagany zasób s³ownictwa jest o wiele wiêkszy. Postrach w ród uczniów mo¿e budziæ egzamin ustny z jêzyka, od tego roku nowo æ zrównanie maturzystów zdaj¹cych maturê podstawow¹ z rozszerzon¹ i czas wyliczony na ka¿de polecenie. Rozmowa wstêpna (2 min.), która nie jest oceniana, jednym rozwi¹zuje jêzyk , a drugich zamyka czasami na amen . Potem 3-minutowa rozmowa sterowana z egzaminatorem, przy której zdaj¹cy musi poruszyæ 4 kwestie. Pó niej opis obrazka i odpowied na 3 pytania egzaminatora (w ci¹gu 4 minut) oraz ostatnie zadanie: wybór obrazka i uzasadnienie decyzji po 1 minucie przemy leñ oraz odpowied na 2 pytania, które egzaminator wybiera z 4. I znowu k³ania siê zasób i znajomo æ s³ownictwa, ¿eby prowadziæ rozmowê z eg-

zaminatorem i zrozumieæ zadawane przez niego pytania. To wszystko trzeba wyæwiczyæ. Jest takie niemieckie przys³owie Übung macht den Meister powtarzanie czyni mistrza wiêc powtarzajmy. Do ciê¿kiej pracy doda³abym tylko odrobinê optymizmu i wiary, ¿e siê uda. I sukces chyba murowany.

CZAS NA STUDIA

ania: w o s e ter Zain king l a w c t nordi e cias i n e z piec age p u o c de ie owan k r u n

Zainwestuj

M IEA>EA Tekst: Piotr Soko³owski

Czas to pieni¹dz bana³, ale jak¿e prawdziwy. Dlatego wiêkszo æ z Was bardzo starannie go planuje. Oprócz nauki, spotkañ towarzyskich i chwil spêdzonych na s³odkim lenistwie, dzieñ wype³niaj¹ Wam najró¿niejsze kursy i zajêcia, które maj¹ sprawiæ, ¿e przysz³y pracodawca doceni Wasze do wiadczenie, zaanga¿owanie, pasje i umiejêtno ci. W co inwestujecie swój wolny czas? 8

CZAS NA STUDIA

Æwiczyæ pamiêæ, szybko czytaæ, poznaæ mowê cia³a Coraz wiêcej uczniów i studentów chce w pe³ni wykorzystywaæ mo¿liwo ci, jakie ma nasz mózg, i uczyæ siê wiadomie, dlatego zapisuje siê na rozmaite kursy, które tê naukê maj¹ u³atwiæ. Du¿ym powodzeniem ciesz¹ siê kursy szybkiego czytania. Przeciêtny cz³owiek czyta z prêdko ci¹ ok. 200 s³ów na minutê, podczas gdy Ci, którzy trenuj¹, czytaj¹ powy¿ej 3000 s³ów na minutê (a wiatowi rekordzi ci w szybkim czytaniu nawet 65 tys. s³ów!). Co to oznacza w praktyce? Ano to, ¿e je li bêdziesz æwiczy³, mo¿esz czytaæ a¿ 15 razy szybciej a taka umiejêtno æ mo¿e Ci siê bardzo przydaæ, zw³aszcza kiedy czas do egzaminu kurczy siê jak we³niany sweterek wyprany w 80 stopniach. Równie ciekawe s¹ zajêcia trenuj¹ce pamiêæ, po których nasza pamiêæ, jak elastyczny worek, mo¿e zwiêkszyæ swoj¹ pojemno æ. Podczas takich zajêæ opanujesz pewne zaawansowane techniki mnemotechniczne (czyli w³a nie pamiêciowe), dziêki którym bêdziesz w stanie zapamiêtaæ wiêcej i na d³u¿ej oraz wyæwiczysz m.in. podzielno æ uwagi. Nie brakuje te¿ chêtnych na zajêcia ucz¹ce tego jak prze¿yæ sesjê egzaminacyjn¹. Na takim kursie mo¿na siê nauczyæ organizacji pracy, technik relaksacyjnych oraz jak odpowiednio motywowaæ siê do nauki we w³a ciwym czasie. Z roku na rok coraz wiêkszym powodzeniem ciesz¹ siê warsztaty psychologiczne z komunikacji interpersonalnej co dla tych, dla których ka¿da publiczna wypowied jest prawdziw¹ tortur¹. Dziêki takim warsztatom poznasz sztuczki z mowy cia³a, posi¹dziesz tajemnicê autoprezentacji, dowiesz siê, jak poprowadziæ rozmowê, ¿eby wypad³a korzystnie dla Ciebie. To naprawdê bardzo wa¿na wiedza, bo praktyczna, a nie teoretyczna poza tym w ci¹gu najbli¿szych kilku lat czeka Ciê wiele egzaminów i rozmów kwalifikacyjnych, podczas których bêdziesz mia³ okazjê z niej skorzystaæ.

rastaj¹ jak grzyby po deszczu, w wiêkszych miastach jest ich kilkana cie ka¿dy znajdzie tak¹ metodê i tryb nauki (a jest ich naprawdê wiele), jaki bêdzie mu odpowiada³ najbardziej.

Znale æ czas na pasje Nigdy nie rezygnuj ze swoich pasji tylko dlatego, ¿e masz du¿o nauki. Na to, co siê naprawdê kocha robiæ, zawsze musi znale æ siê czas czy to bêdzie kurs stepowania, spotkania w klubie scrabble, zbieranie pocztówek, wystawy kotów rasowych czy te¿ nauka ozdabiania tortów. Nie sam¹ prac¹ i nauk¹ cz³owiek ¿yje, a taka odskocznia, gdzie bêdziesz móg³ siê realizowaæ, zrelaksowaæ czy po prostu dobrze bawiæ, jest niezbêdna, by zachowaæ pewn¹ higienê umys³u. A czy wiesz, ¿e przyszli pracodawcy naprawdê zerkaj¹ w rubrykê zainteresowania w CV? Oczywi cie, zawsze mo¿esz napisaæ cokolwiek lub jak wiêkszo æ dobry film, ksi¹¿ka i muzyka, ale czy nie lepiej mieæ niezmy lone zainteresowania, o których mo¿na opowiedzieæ z prawdziw¹ pasj¹? Poza tym mo¿e siê te¿ zdarzyæ, ¿e przedstawisz siê np. jako mi³o nik latarni morskich (mimo ¿e kojarz¹ Ci siê wy³¹cznie z Latarnikiem ), a rekruter oka¿e siê ich autentycznym wielbicielem co wtedy? Na dzieñ dobry jeste absolutnie niewiarygodny Nie zaniedbuj wiêc swoich zainteresowañ i zawsze znajd dla niech czas w swoim nawet nie wiem jak napiêtym grafiku. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Du ju spik inglisz? Bez dobrej znajomo ci przynajmniej jednego jêzyka obcego nawet nie ma co marzyæ o znalezieniu ciekawej i dobrze p³atnej pracy. Jeden jêzyk obcy to absolutne minimum dzi podczas rozmów kwalifikacyjnych czasem nawet nie wspomina siê o znajomo ci angielskiego, dla wielu jest ona bowiem oczywista, a angielski nie jest ju¿ traktowany jako jêzyk obcy. Jêzyk angielski wci¹¿ niepodzielnie króluje nadal jest najpopularniejszym jêzykiem obcym w szko³ach. Na drugim miejscu jest jêzyk niemiecki, który dla wiêkszo ci uczniów szkó³ ponadpodstawowych jest drugim jêzykiem. Na kolejnych miejscach plasuj¹ siê jêzyki rosyjski, francuski i w³oski. Najlepiej jednak móc siê w CV pochwaliæ znajomo ci¹ kilku jêzyków obcych co powoli zaczyna byæ ju¿ norm¹. Warto te¿ inwestowaæ w naukê rzadkich jêzyków obcych chiñskiego, fiñskiego, hiszpañskiego, szwedzkiego czy wêgierskiego; do ³ask wraca te¿ jêzyk rosyjski. Dobra znajomo æ takiego niezbyt popularnego jêzyka mo¿e siê kiedy okazaæ wielkim atutem, który sprawi, ¿e zyskasz ogromn¹ przewagê nad innymi kandydatami ubiegaj¹cymi siê razem z Tob¹ o pracê. Jednak choæ nauka jêzyka obcego jest dzi obowi¹zkowa ju¿ od szko³y podstawowej, nie ma siê co ³udziæ, ¿e same zajêcia w szkole wystarcz¹, by z czystym sumieniem móc wpisaæ potem w CV dobr¹ lub bieg³¹ znajomo æ jêzyka obcego. St¹d tak¹ popularno ci¹ ciesz¹ siê kursy jêzykowe. Szko³y jêzykowe wy-

9 9

fot.: Agnieszka Kielak

CZAS NA STUDIA

Tekst: Monika Wolska

Do matury coraz mniej czasu, nauczyciele i rodzice goni¹ do nauki, starsi koledzy siê miej¹: poczekaj do pierwszej sesji, wtedy zobaczysz, co to prawdziwy stres. A Ty? 10

Strach ma wielkie oczy Masz ju¿ za sob¹ egzamin gimnazjalny, byæ mo¿e bra³e udzia³ w jakim konkursie, zawodach, olimpiadzie, uzyska³e certyfikat z jêzyka, byæ mo¿e zda³e egzamin na prawo jazdy ale to wszystko wydaje ci siê niczym w porównaniu z egzaminem dojrza³o ci. W du¿ym stopniu jest to spowodowane wiado-

CZAS NA STUDIA mo ci¹, ¿e od powodzenia na maturze tak wiele zale¿y. Matura to wa¿ny moment w ¿yciu cz³owieka, nie da siê tego ukryæ ani temu zaprzeczyæ. Koñczy jeden etap, a zaczyna inny. Je li jej nie zdasz, pewne ¿yciowe drogi mog¹ pozostaæ dla ciebie niedostêpne (ale za to otworz¹ siê inne, o czym równie¿ warto pamiêtaæ), niektóre szanse mo¿esz bezpowrotnie utraciæ. Presja jest wiêc przeogromna. Co gorsza, do 4 maja najprawdopodobniej bêdzie narasta³a...

Stres mo¿e pomagaæ Ka¿dy egzamin to sytuacja bardzo stresuj¹ca. Szybszy oddech, przyspieszone bicie serca, dr¿enie kolan, spocone rêce, mêtlik w g³owie któ¿ tego nie zna? Ale d³ugotrwa³e napiêcie mo¿e oznaczaæ równie¿ znacznie powa¿niejsze skutki: nasilenie infekcji, reakcji alergicznych, bezsenno æ, wrzody ¿o³¹dka i podwy¿szone ryzyko chorób serca. Nie zapominaj jednak, ¿e stres ma tak¿e swoje dobre strony. Naprawdê! Dziêki niemu mobilizujemy siê do dzia³ania. Zdarzy³o Ci siê kiedy odk³adaæ jakie trudne lub nieprzyjemne zadanie (wypracowanie, przygotowanie do sprawdzianu, prezentacjê cokolwiek) do ostatniej chwili? W takich sytuacjach mówimy sobie: dzi jestem za bardzo zmêczony , poczekam na natchnienie , ta

Nie zastanawiaj siê nad tym, czego jeszcze nie umiesz my l raczej o tym, ile ju¿ uda³o ci siê zrobiæ. pogoda tak le dzi na mnie wp³ywa , pogram jeszcze tylko pó³ godzinki Nadejdzie jednak taki moment, kiedy bêdziemy zmuszeni wykonaæ dane zadanie, a wtedy mo¿e siê okazaæ, ¿e nie tylko siê da³o, ale wrêcz posz³o znacznie ³atwiej, ni¿ przez d³ugi czas s¹dzili my. Tak w³a nie dzia³a mobilizuj¹cy stres: w sytuacji awaryjnej, przymuszeni okoliczno ciami, dzia³amy efektywniej. Niestety, zdarza siê równie¿ odwrotnie bardzo trudna sytuacja zamiast mobilizacji mo¿e spowodowaæ panikê, która nas sparali¿uje do tego stopnia, ¿e poczujemy pustkê w g³owie i nie bêdziemy mogli siê skupiæ. Nie wolno jej siê poddaæ! Jak to zrobiæ? Podobnie jak odsuwamy na pó niej to, co mamy wykonaæ, mo¿na spróbowaæ odsuwaæ strach. Mów sobie: zacznê siê denerwowaæ w nastêpnym semestrze , po zakoñczeniu roku szkolnego itd., póki egzamin nie bêdzie za tob¹. Nie zastanawiaj siê nad tym, czego jeszcze nie umiesz my l raczej o tym, ile ju¿ uda³o ci siê zrobiæ. Pamiêtaj, ¿e co takiego jak pozytywne my lenie, choæ wydaje siê truizmem, rzeczywi cie istnieje. Naprawdê ma znaczenie, czy przyjmiesz postawê pozytywn¹, czy negatywn¹. Je li wmówisz sobie, ¿e to za trudne i nie dasz rady, to jest do æ prawdopodobne, ¿e tak w³a nie siê stanie. A ju¿ na pewno bêdziesz musia³ powalczyæ ze sob¹, ¿eby w ogóle zacz¹æ siê uczyæ, a potem ¿eby pój æ na egzamin. Niepotrzebnie stracisz przy tym sporo czasu i cennej energii. Mo¿esz jednak przekonaæ sam siebie, ¿e to nie jest takie trudne, jak strasz¹, i ¿e sobie poradzisz. A poradzisz sobie z pewno ci¹. Nie zapominaj, ¿e ju¿ kiedy siê tego uczy³e (ba! nawet to umia³e ), a powtarzanie idzie przecie¿ znacznie ³atwiej i szybciej ni¿ uczenie siê od pocz¹tku. Po 12 latach nauki umiesz te¿ kojarzyæ fakty i zjawiska, co u³atwia porz¹dkowanie wiedzy, a na samym egzaminie mo¿e pomóc odnale æ w³a ciw¹ odpowied na zadanie pyta-

W ostatniej chwili

PAMIÊTAJ:

l Je li nigdy wcze niej nie bra³e leków uspokajaj¹cych, nie ryzykuj. Nie wiesz, jak na Ciebie podzia³aj¹ mog¹ Ciê otêpiæ lub wywo³aæ dolegliwo ci ¿o³¹dkowe. l Je li niewiele umiesz, gor¹czkowe przegl¹danie notatek (zw³aszcza cudzych) i podrêczników raczej Ci nie pomo¿e, a mo¿e sprawiæ, ¿e znajdziesz w nich co , o czym nie masz pojêcia wtedy wpadniesz w panikê. l Z tego samego powodu nie warto siedzieæ nad ksi¹¿kami ca³¹ noc. Lepiej siê wy pij. Wypoczêty, masz szansê niektóre ewentualne braki w wiedzy nadrobiæ dziêki logicznemu my leniu. l Mimo nerwów postaraj siê co zje æ. Adrenalina powoduje, ¿e nie odczuwamy ³aknienia, ale kiedy poziom tego hormonu spadnie, zamiast siê skupiæ na zadaniach maturalnych, bêdziesz my leæ o g³odzie i s³uchaæ burczenia w brzuchu. l Dzieñ wcze niej skompletuj strój, ¿eby rano nie okaza³o siê na przyk³ad, ¿e na spodniach jest plama, krawat przepad³ jak kamieñ w wodê, a bia³a bluzka wymaga prasowania (jeszcze j¹ przepalisz...). l W razie potrzeby pociesz siê my l¹, ¿e masz wielotysiêczn¹ rzeszê towarzyszy niedoli.

CZAS NA STUDIA nie, nawet je li w pierwszej chwili uznasz, ¿e nie rozumiesz, o co w³a ciwie w nim chodzi...

Ale ja muszê siê uczyæ! ¯eby nie powiêkszaæ swojego i tak du¿ego zdenerwowania w okresie przedmaturalnym, warto nie ograniczaæ siê jedynie do nauki, choæ nale¿y wykorzystywaæ wszelkie okazje do powtarzania

Od czasu do czasu musisz pozwoliæ umys³owi na chwilê odpoczynku.

pozwól im na to. Ale unikaj panikarzy! Jest du¿e prawdopodobieñstwo, ¿e ich zdenerwowanie ci siê udzieli. A kiedy w koñcu zgodzisz siê, by znajomi wyci¹gnêli ciê na imprezê, rower lub do kina, nie wolno ci my leæ, ¿e tracisz czas! Inaczej nie odpoczniesz, a w dodatku pó niej bêdziesz mia³ poczucie winy z powodu przerwy. Dziêki chwili luzu i my lenia o czym innym bêdzie ci siê pó niej lepiej pracowa³o. Pomy l: ile czasu tak naprawdê jeste w stanie siê skupiæ na nauce? Zw³aszcza je li obsesyjnie my lisz o czym zupe³nie innym na przyk³ad o tym, ¿e ubieg³oroczne ferie by³y takie udane albo ¿e wszyscy oprócz ciebie s¹ na urodzinach kolegi...

Niewiedza jest zgubna Mówi siê, ¿e chc¹c skutecznie walczyæ z wrogiem, trzeba go dobrze poznaæ. Nie inaczej jest z egzaminem dojrza³o ci. Przede wszystkim warto wiedzieæ, jaki dok³adnie zakres materia³u Ciê obowi¹zuje. Ale nie mniej wa¿na jest wiedza o tym, jak wygl¹da sam egzamin ustny, a jak pisemny. Po pierwsze miej zapisane, kiedy i gdzie siê odbêdzie. Po drugie, dowiedz siê, co (np. jakie przybory) mo¿esz ze sob¹ zabraæ. Po trzecie, ile bêdziesz mieæ czasu na wykonanie poszczególnych poleceñ. (Bywa, ¿e rutyna jest zgubna,

fot.: Agnieszka Kielak

i utrwalania materia³u dodatkowe lekcje, fakultety, kó³ka, spotkania z kolegami, je li lubisz uczyæ siê w grupie. Od czasu do czasu musisz pozwoliæ umys³owi na chwilê odpoczynku. Przez tych kilka miesiêcy absolutna mobilizacja mo¿e okazaæ siê nie do wykonania. Je li nagle zrezygnujesz ze wszystkich przyjemno ci i bardzo ograniczysz lub wrêcz zawiesisz kontakty ze znajomymi, to najprawdopodobniej tylko powiêkszysz swój stres. Przyjaciele pomog¹ ci siê oderwaæ, odzyskaæ pogodê ducha i przywróciæ u miech na twarzy

Wypoczêty, masz szansê niektóre ewentualne braki w wiedzy nadrobiæ dziêki logicznemu my leniu.

Druga wa¿na rzecz to ruch, i nie chodzi tylko o to, ¿e sport to zdrowie, bo dotleniony mózg lepiej pracuje. Po pierwsze, aktywno æ fizyczna powoduje wyzwalanie endorfin, czyli hormonów szczê cia, a dziêki temu zmniejszenie stresu. Po drugie, spêdzaj¹c du¿o czasu przy ksi¹¿kach, zwykle przyjmujesz tê sam¹ pozycjê, a potem boli ciê g³owa, kark, nadgarstki, plecy, oczy... Pozwól odpocz¹æ nadwerê¿onym miê niom czy organom, aktywizuj¹c inne. Rusz siê: id z psem na spacer, wyjd na basen, pogimnastykuj siê, zbiegnij ze schodów, zamiast jechaæ wind¹, albo po prostu przejd siê do parku. A w tym czasie mózg sobie odpocznie...

12 12

CZAS NA STUDIA W sytuacji stresowej na pewno nie pomo¿e za picie alkoholu, który powoduje jedynie chwilowe odprê¿enie i pozbawia organizm witaminy C. Nale¿y te¿ kontrolowaæ ilo æ dostarczanej kofeiny, która niszczy witaminy z grupy B oraz witaminê C, a tak¿e potas i cynk. Nadmiar kawy mo¿e równie¿ powodowaæ rozdra¿nienie i dekoncentracjê. Bia³a m¹ka i cukier utrudniaj¹ natomiast przyswajanie witamin i sk³adników mineralnych, a nasycone kwasy t³uszczowe zawarte w t³ustym miêsie le wp³ywaj¹ na kr¹¿enie.

We byka za rogi

ale niektóre czynno ci przyspiesza, warto wiêc poæwiczyæ rozwi¹zywanie pewnych typów zadañ. Do tego jednak chyba nie trzeba nikogo namawiaæ). Im wiêcej dowiesz siê teraz, tym mniejsze prawdopodobieñstwo, ¿e na maturze co Ciê niemile zaskoczy.

Pamiêtasz, jak podchodzi³e do swoich poprzednich egzaminów, jak siê denerwowa³e przed wa¿nym sprawdzianem czy pierwszym dniem w nowej szkole? Dzi byæ mo¿e siê z tego miejesz, ale wtedy weso³o nie by³o. Uda³o ci siê jednak przez to wszystko przej æ i dotrzeæ do klasy maturalnej czyli masz ju¿ wprawê w radzeniu sobie z sytuacjami stresuj¹cymi. Je li na s³owo matura zaczynasz dygotaæ ze strachu, pomy l, ¿e to tylko nieco trudniejszy sprawdzian. Albo pierwsze powa¿ne wyzwanie w doros³ym ¿yciu. Nie ma ¿adnego powodu, by ci siê nie powiod³o!

Zmieñ dietê Jednym z czê ciej stosowanych sposobów na opanowanie zdenerwowania jest objadanie siê (jedzenie kompulsywne). Niestety, jest ono równie nieskuteczne jak agresja i krzyk, a ponadto mo¿e powodowaæ dodatkowy niepokój o to, jak bêdzie wygl¹da³a nasza figura po tym wszystkim... W stresie nie zwracamy uwagi ani na ilo æ, ani na jako æ pokarmów, zwykle najchêtniej siêgamy wtedy po s³odycze czy chipsy. A szkoda, bo odpowiednia dieta mo¿e wzmocniæ uk³ad nerwowy. Na przyk³ad chleb pe³noziarnisty zawiera witaminy z grupy B (podnosz¹ odporno æ na stres witamina B1 to witamina dobrego nastroju ; zapotrzebowanie na witaminy z grupy B wzrasta, je li jemy du¿o s³odyczy i pijemy kawê), potas oraz mangan, który korzystnie wp³ywa na dzia³anie centralnego uk³adu nerwowego. Z kolei mleko (podobnie jak fasola, jajka, drób, ryby) zawiera cynk, pobudzaj¹cy wydzielanie endorfin. Jedz¹c jajka (2 3 w tygodniu), dostarczamy organizmowi kwas foliowy (zapewnia prawid³owy rozwój komórek nerwowych; jest równie¿ w sa³acie) oraz cholinê, której brak powoduje rozdra¿nienie. Kakao zawiera magnez, dziêki czemu ma dzia³anie uspokajaj¹ce. W stresie potrzeba nam równie¿ wiêcej witaminy C. Natomiast kwasy t³uszczowe omega-3, których du¿¹ ilo æ zawieraj¹ ryby, zw³aszcza morskie, wp³ywaj¹ na pracê mózgu, m.in. poprawiaj¹ nastrój i pamiêæ. Niszcz¹cy wp³yw na stres (a wiêc zbawienny dla organizmu cz³owieka ¿yj¹cego w ci¹g³ym napiêciu) ma potas. Znajdziesz go m.in. w pomidorach i bananach oraz zielonych warzywach. Chude miêso (np. drobiowe) zawiera bia³ko ród³o energii, którego niedobór powoduje zaburzenia pracy organizmu.

CZAS NA STUDIA

Sztuczki

na pamiêæ jak z gumy Tekst: Marianna Malik, Adam Zmitrowicz

Czy wiesz, ¿e z pamiêci¹ jest jak z miê niami im wiêcej po wiêcamy jej czasu i sumienniej æwiczymy, tym lepsze i bardziej spektakularne efekty? Zabierz wiêc przed matur¹ swoj¹ pamiêæ na si³owniê! Nie mo¿na mieæ z³ej pamiêci! Naprawdê! Niektórzy siê skar¿¹, ¿e wszystko wylatuje im z g³owy w takim tempie, jak woda z sita; inni musz¹ nie le wkuwaæ, ¿eby co zapamiêtaæ, a jeszcze innym prawdziwi z nich szczê ciarze wystarczy raz co powie-

dzieæ, ¿eby nawet po kilku miesi¹cach wci¹¿ o tym pamiêtali. Wniosek nasuwa siê prosty Ci pierwsi maj¹ pamiêæ do bani, podczas gdy Ci ostatni wrêcz fenomenaln¹. Ale to wcale nie jest takie proste, choæ oczywi cie naj³atwiej zrzuciæ brak efektów w nauce na s³ab¹ pamiêæ. Nie mo¿na mieæ z³ej pamiêci czarne dziury s¹ spowodowane tym,

¿e najzwyczajniej w wiecie zupe³nie nie interesuje nas to, co wkuwamy. Je li narzekasz na s³ab¹ pamiêæ, pomy l masz k³opoty z zapamiêtywaniem matematycznych wzorów, nowych s³ówek z jêzyka obcego, dat na historii, ale bez trudu radzisz sobie z rozpoznawaniem znanych twarzy z telewizji, zbieraniem plotek o nich i odtwarzaniem s³ów piosenek? Czyli nie mo¿esz powiedzieæ, ¿e masz z³¹ pamiêæ bo s¹ informacje, które zostaj¹ Ci w g³owie szybko i na d³ugo. Twoja pamiêæ jest po prostu wybiórcza tak samo zreszt¹ jak u wiêkszo ci osób. Zapamiêtujemy rzeczy, które nas interesuj¹, nie ze wszystkich dziedzin ¿ycia, lecz z jednej, czasem z kilku. Dlatego oczywi cie najle-

CZAS NA STUDIA piej uczyæ siê tego, co jest zgodne z naszymi zainteresowaniami bo nawet nudna pamiêciówka nie bêdzie wtedy tak koszmarnie ¿mudna. We to pod uwagê, wybieraj¹c kierunek studiów!

Zabawa i systematyczna praca a nie magia i czary-mary Mówi¹c o trenowaniu pamiêci, mamy na my li wzmacnianie wrodzonych zdolno ci, a nie jak¹ cudown¹, wrêcz magiczn¹ metodê, która sprawi, ¿e zawsze, w ka¿dych warunkach zapamiêtasz wszystko z ka¿dej dziedziny wiedzy. Naukowcy przekonuj¹, ¿e wykorzystujemy jedynie niewielk¹ czê æ naszego umys³u i ¿e regularne æwiczenia mog¹ poprawiæ efektywno æ pracy naszego mózgu od 20 do nawet... 50 procent! To robi wra¿enie! Badacze nie maj¹ te¿ ¿adnych w¹tpliwo ci du¿o

wiêksze efekty daje powtarzanie partii materia³u np. dwa razy dziennie przez tydzieñ ni¿ dziesiêæ razy jednego dnia. Daj wiêc swojemu mózgowi szansê i roz³ó¿ naukê naprawdê nie warto zostawiaæ wszystkiego na ostatni¹ chwilê i zarywaæ nocki tu¿ przed wa¿n¹ klasówk¹ lub egzaminem. Ka¿dy mo¿e wytrenowaæ swoj¹ pamiêæ, a najlepsze jest to, ¿e wiele æwiczeñ rozwijaj¹cych nasz¹ pamiêæ to tak naprawdê zabawa! Bo nauka wcale nie musi byæ taka miertelnie powa¿na i nudna. Pamiêtasz z dzieciñstwa ³amig³ówki, rebusy, obrazki, na których trzeba by³o znajdowaæ szczegó³y lub ró¿nice? To rewelacyjne æwiczenia! Zaprzyja nij siê z sudoku, krzy¿ówkami, graj w scrabble, monopoly lub inne logiczne gry, uk³adaj puzzle to chyba najprzyjemniejsze i naprawdê bardzo skuteczne æwiczenia, które rozruszaj¹ Twoj¹ pamiêæ!

Podstawowe zasady

jak siê uczyæ, ¿eby siê nauczyæ

No dobrze, ale co zrobiæ, ¿eby wycisn¹æ z naszej pamiêci ile tylko siê da? Mo¿esz zapisaæ siê na specjalny kurs (gdzie poznasz wiele fajnych metod), ale warto te¿ æwiczyæ samemu a sporo z æwiczeñ mo¿esz wykonywaæ dos³ownie wszêdzie podczas jazdy autobusem do szko³y czy wieczornego relaksu w wannie. Pamiêtaj tylko, ¿e trening pamiêci to nie jest jednorazowe æwiczenie, ale systematyczna praca. Nikt nie spodziewa siê chyba, ¿e nabierze masy miê niowej po kilku wizytach na si³owni, potraktuj wiêc mózg jak ka¿dy inny miêsieñ. Tylko stosowane regularnie i sumiennie æwiczenia przynios¹ efekty a ich rezultaty mog¹ Ciê zadziwiæ!

Zaanga¿uj zmys³y Im wiêcej zmys³ów zaanga¿ujesz w trakcie nauki, tym lepiej. Podkre laj najwa¿niejsze informacje ró¿nymi kolorami, twórz swoje mapy my li, wykresy, diagramy. Nie lekcewa¿ te¿ zmys³u s³uchu czytaj na g³os najwa¿niejsze informacje, umów siê ze znajomymi na przepytywanki, nagrywaj tekst, którego

l Porz¹dek na biurku i w notatkach to porz¹dek w g³owie. W ba³aganie naprawdê nie da siê pracowaæ! Zreszt¹ po co traciæ czas na ci¹g³e poszukiwanie notatek, podrêczników, d³ugopisów l Na g³odniaka nie da siê my leæ ale praca z pe³nym brzuchem te¿ nie jest dobrym rozwi¹zaniem. Najlepiej uczyæ siê przynajmniej godzinê po du¿ym posi³ku. l Wywietrz dok³adnie pokój, w którym bêdziesz siê uczyæ. l Wy³¹cz radio, telewizor, gg, nie zagl¹daj na Facebooka pozb¹d siê ze swego otoczenia wszystkiego, co mo¿e Ciê rozpraszaæ. Nie sied w pokoju, w którym kto rozmawia a je li nie masz siê gdzie przenie æ, zaopatrz siê w zatyczki do uszu. Przez ten czas, który zamierzasz po wiêciæ na naukê, nie rozpraszaj siê ¿adnymi innymi bod cami. l Za ka¿dym razem zaplanuj sobie, ile czasu po wiêcisz na naukê i przeznacz go tylko i wy³¹cznie na uczenie siê (nie na wysy³anie sms-ów, sprawdzanie e-maili czy wygl¹danie przez okno). l Je li zamierzasz uczyæ siê d³u¿ej ni¿ godzinê, co 45 minut rób sobie króciutkie przerwy: przejd siê po pokoju, zrób sobie herbatê, rozprostuj ko ci, pog³aszcz kota daj swojemu mózgowi chwilkê odpocz¹æ.

CZAS NA STUDIA siê uczysz, i pó niej go ods³uchaj. Walcz na wielu frontach i bombarduj swój mózg informacjami zapamiêtywanymi w ró¿ny sposób.

Nakarm swój mózg Sprawno æ intelektualna w du¿ym stopniu zale¿y od tego, co jemy. Do prawid³owego funkcjonowania nasz mózg potrzebuje glukozy ale nie prostych cukrów, a wêglowodanów z³o¿onych, które znajduj¹ siê w pe³nych ziarnach, kaszach, warzywach bogatych w skrobiê i warzywach str¹czkowych. Ich trawienie trwa pewien czas, dziêki czemu cukier jest uwalniany do krwi stopniowo. A co z kofein¹ kaw¹, col¹ czy napojami typu red bull? To dzia³a, ale na krótk¹ metê. Takie sztuczne pobudzenie szybko mo¿e siê zreszt¹ przerodziæ w rozdra¿nienie. Zamiast tego postaw przed sob¹ butelkê niegazowanej wody i pij, pij, pij Woda oczyszcza organizm! Mo¿esz te¿ zaprzyja niæ siê z zielon¹ herbat¹. A je li koniecznie chcesz czym wspomóc swój mózg, regularnie za¿ywaj magnez, który pomaga w przewodzeniu impulsów nerwowo-miê niowych.

Mnemotechnika to nie magia Techniki mnemotechniczne to sposoby, które maj¹ u³atwiæ zapamiêtywanie i przypominanie sobie informacji. Jedn¹ z nich jest £añcuchowa Metoda Skojarzeñ dziêki niej mo¿na bez trudu zapamiêtaæ kilkana cie (a nawet kilkadziesi¹t) niepowi¹zanych ze sob¹ s³ów czy przedmiotów. Sprawno æ pamiêci, któr¹ uzyskuje siê dziêki tej metodzie, opiera siê na pracy... wyobra ni, na obrazach, które wytworzysz w my lach za pomoc¹ zabawnych skojarzeñ.

Æwiczenie 1 Codzienna rutyna jest dla mózgu jak nadmiar cukru lub t³uszczu

dla naszego cia³a. Raz na jaki czas zaskocz wiêc samego siebie i zmieñ swoje przyzwyczajenia: zmodyfikuj trasê do szko³y, zrób ma³e przemeblowanie w pokoju, przeorganizuj trochê swój plan dnia, zak³adaj zegarek na drug¹ rêkê zmu swój mózg do tego, ¿eby nie dzia³a³ automatycznie. Ka¿da, nawet najmniejsza zmiana przyzwyczajeñ zwiêksza sprawno æ umys³ow¹, umo¿liwia zwiêkszenie liczby dróg, którymi informacje mog¹ kr¹¿yæ w mózgu.

Oto przyk³adowe 15 rzeczy (oczywi cie metoda pozwala zapamiêtaæ duuuu¿o d³u¿sze ³añcuchy!), które masz zapamiêtaæ: CIASTKO GLOBUS SZKLANKA KALORYFER KSI¥¯KA £Ó¯KO MYSZKA PODUSZKA ¯YRANDOL GITARA FOTEL PIER CIONEK BA£WAN KUKURYDZA KONTAKT Chodzi o to, by stworzyæ, skojarzyæ powy¿sze rzeczy za pomoc¹ zabawnych, miesznych, a nawet zupe³nie absurdalnych zwi¹zków. Trochê jakby siê bawi³ z m³odszym rodzeñstwem... To do dzie³a!

Æwiczenie 2 K

opiuj rysunki. Ale nie przez kalkê. Po prostu je przerysowuj. I nie jakie skomplikowane i kolorowe. Najlepiej takie przypominaj¹ce dzieciêce malowanki. Po przerysowaniu dok³adnie porównaj swoj¹ kopiê z orygina³em. Jak Ci posz³o? 1. Najpierw bierzemy pod lupê pierwszy przedmiot: CIASTKO. Nie chodzi o wkucie s³owa, ale o obraz, jaki ze sob¹ niesie. Wyobra sobie ciastko najlepiej takie, które lubisz najbardziej (kojarzenie przedmiotów z tym, co znamy, daje wietne efekty!). 2. Teraz kolejna rzecz z listy: GLOBUS. I tu zaczyna siê ³¹czenie ogniw. Nie tylko masz wyobraziæ sobie ten przedmiot, ale i po³¹czyæ go w zabawny (logiczne ³¹czenie rzeczy nie sprzyja zapamiêtywaniu!) sposób z poprzednim, zapamiêtanym i wyobra¿onym sobie jako pierwszy. CIASTKO mo¿e mieæ np. kszta³t GLOBUSA. Wyobra sobie, jak je jesz, jak trudno dobraæ siê do kulistego ciastka... To bardzo wa¿ne przy dodawaniu ka¿dego nowego ogniwa, rzeczy do

CZAS NA STUDIA

Æwiczenie 3 Przed snem przypomnij sobie w my lach minio-

ny dzieñ. Ale nie tak ogólnie, bez ¿adnych wniosków i podsumowañ. Wybierz dowoln¹ godzinê z tego dnia i postaraj siê bardzo uwa¿nie j¹ przeanalizowaæ, wymieniæ czynno ci, które wykonywa³e , odtworzyæ w pamiêci zdania, które wypowiedzia³e lub us³ysza³e .

zapamiêtania, trzeba siê zatrzymaæ i wyobraziæ sobie zabawn¹, absurdaln¹ scenkê. Przez chwilê, nie za d³ugo. To nazywa siê m¹drze wizualizacj¹ skojarzeñ. 3. Przy kolejnej wizualizacji zapominasz o poprzedniej scence, CIASTKO ju¿ nie bierze udzia³u w zabawie . Teraz SZKLANKÊ trzeba powi¹zaæ w mieszny sposób z GLOBUSEM. Mo¿e zamiast szklanek w Twojej kuchennej szafce stoj¹ globusy? Pamiêtaj, ¿e bardzo wa¿ne w tej metodzie jest to, by widzieæ przez chwilê oczyma wyobra ni poszczególne obrazy i by by³y one dziwne, zabawne, nawet g³upie, po prostu mieszne. Najlepiej nie zastanawiaj siê d³ugo nad tymi skojarzeniami, wybierz pierwsze! 4. Teraz SZKLANKA i KALORYFER. Grasz na kaloryferze, siedz¹c na szklance. Zobacz to przez chwilê i ju¿ nastêpne skojarzenie! 5. KALORYFER i KSI¥¯KA. Twoja ksi¹¿ka grzeje jak kaloryfer... 6. KSI¥¯KA i £Ó¯KO. Le¿ysz na ³ó¿ku w kszta³cie ksi¹¿ki... 7. £Ó¯KO i MYSZKA. Chwytasz za myszkê od komputera, a na niej, jak na ³ó¿ku, le¿y jaki owad. 8. MYSZKA i PODUSZKA. Z myszki leci pierze jak z rozdartej poduszki. 9. PODUSZKA i ¯YRANDOL. Rzucasz poduszk¹, wisz¹c na ¿yrandolu. 10. ¯YRANDOL i GITARA. Twój ¿yrandol wydaje d wiêki rozstrojonej gitary. 11. GITARA i FOTEL. Gitara s³u¿y Ci za fotel bujany. 12. FOTEL i PIER CIONEK. Siedzisz w fotelu. Niewygodnie siê siedzi, bo fotel zrobiony jest z pier cionków z wystaj¹cymi oczkami... 13. PIER CIONEK i BA£WAN. Masz na ka¿dym palcu wielki pier cionek w kszta³cie ba³wanka. 14. BA£WAN i KUKURYDZA. Na polu kukurydzy stoi ba³wan zamiast stracha na wróble... 15. KUKURYDZA i KONTAKT. Wsadzasz kolbê kukurydzy do kontaktu i ona wieci... To oczywi cie tylko propozycje, nie podrêcznik obrazów, dziwnych skojarzeñ w £añcuchowej Metodzie Skojarzeñ. Najwa¿niejsze, ¿eby przy ka¿dym skojarzeniu przez chwilê je zobaczyæ. I by by³y dziwne, z wyolbrzymionymi elementami im bardziej nierzeczywiste, tym skuteczniejsze. Im lepiej siê bawisz, tym lepiej zapamiêtasz bo nuda i rutyna to najwiêkszy wróg dla naszej pamiêci.

Æwiczenie 4 Wybierz w swoim pokoju drobny przed-

miot, który wydaje Ci siê zupe³nie nieatrakcyjny, nudny. Mo¿e byæ to np. przycisk telewizora lub klamka. Próbuj przygl¹daæ siê mu uwa¿nie przez d³u¿sz¹ chwilê, bez przerwy. Trening powinien potrwaæ do momentu, a¿ bez trudu bêdziesz wykonywa³ tê czynno æ sroki i ko ci przez 10 15 minut. Ale nie przesadzaj z dawkami dwa razy dziennie wystarczy.

CZAS NA STUDIA

Naprawdê siê przy³o¿y³e do przygotowania prezentacji maturalnej te godziny spêdzone w bibliotekach i czytelniach, te próby przed lustrem i czyste sumienie, ¿e naprawdê zrobi³e , co w Twojej mocy. W prezentacji ju¿ niczego nie zmienisz ale co zrobiæ, ¿eby po przekroczeniu sali egzaminacyjnej tak przedstawiæ efekty swojej pracy, ¿eby komisja j¹ doceni³a? Tekst: Ma³gorzata Orlicz, Olka Klaus

Zaprezentuj siê dobrze na prezentacji Poznaj siebie Wydaje Ci siê, ¿e wietnie siebie znasz? Ale czy na pewno? Czy jeste wiadom swoich mocnych i s³abych stron, swoich mo¿liwo ci i ograniczeñ? £atwo dajesz zbiæ siê z tropu? Stres motywuje Ciê czy wrêcz przeciwnie parali¿uje tak, ¿e nie jeste w stanie wydobyæ z siebie nawet s³owa? Lubisz dyskutowaæ czy ka¿de dodatkowe pytanie zadane przez nauczyciela sprawia, ¿e nogi Ci miêkn¹? Lepiej zdawaæ sobie sprawê ze swych umiejêtno ci (lub ich braku) i cech charakteru, by w trakcie prezentacji nie liczyæ na

przys³owiowy ³ut szczê cia, ale wiadomie tak pokierowaæ egzaminem, by pokazaæ siê z jak najlepszej strony. Je li m¹drze i ciekawie poprowadzisz rozmowê, byæ mo¿e uda Ci siê j¹ skierowaæ na tematy, w których czujesz siê najpewniej.

Walcz do koñca! Czasem od samego pocz¹tku wszystko idzie nie tak. I mog¹ to byæ drobiazgi oczko w rajstopach, nie najlepszy humor kogo w komisji, pytanie, którego

w ogóle siê nie spodziewa³e , czy przeziêbienie, które sprawia, ¿e marzysz tylko o tym, ¿eby po³o¿yæ siê, przykryæ kocem i o niczym a ju¿ na pewno o zdawaniu egzaminów nie my leæ. Najwa¿niejsze to siê nie poddawaæ, nie zra¿aæ pora¿kami, ale wytrwale realizowaæ swój cel. Czasem mo¿na wygraæ na ostatniej prostej, dos³ownie na finiszu choæ start zupe³nie na to nie wskazywa³. Nie bój siê tak bardzo pora¿ek: choæ nikt ich nie chce, s¹ czasem potrzebne daj¹ niez³ego kopa i potrafi¹ zmobilizowaæ. Najgorsze, co mo¿esz zrobiæ, to

CZAS NA STUDIA zrezygnowaæ w po³owie drogi, kiedy w³o¿y³e ju¿ tyle pracy, by osi¹gn¹æ swój cel Daj sobie szansê!

baæ skórek. Twój g³os powinien byæ mocny i wyra ny, akcentuj poszczególne wyrazy postaraj siê zainteresowaæ komisjê swoim wyst¹pieniem.

Pewno æ siebie wygrywa! Czêsto jest tak, ¿e z dwóch osób o podobnym poziomie wiedzy ta, która jest pewniejsza siebie i tego, co mówi, zostanie lepiej oceniona ni¿ kto , kto choæ wie tyle samo, sprawia wra¿enie osoby niepewnej i zagubionej. Pamiêtaj o tym niech Twoja postawa bêdzie Twoim atutem, a nie czym , co dzia³a na niekorzy æ. Mo¿e byæ tak, ¿e nawet bardzo ciekawa i dobra prezentacja straci du¿o w oczach komisji, je li wyg³osisz j¹, b¹kaj¹c cichutko s³owa lub patrz¹c gdzie w dal. Twój ton g³osu, mowa cia³a i odpowiednie s³ownictwo w takim samym stopniu jak tekst prezentacji zdecyduj¹ o tym, ile otrzymasz punktów. Mów w taki sposób, aby ciê s³uchali. Oznacza to, ¿e nie mo¿esz mieæ spuszczonej g³owy, patrzeæ pod nogi, nerwowo sku-

PRAKTYCZNIE l Nie podchod bezkrytycznie do innych, gotowych ju¿ prezentacji nawet tych ocenionych bardzo wysoko. Pokusa skorzystania z takiego gotowca jest ogromna, ale pamiêtaj o tym, ¿e samo wyg³oszenie prezentacji to nie wszystko. Po pierwsze, nauczyciel mo¿e Ciê zapytaæ o znaczenie ka¿dego terminu literackiego u¿ytego w Twojej pracy. Po drugie, w czasie rozmowy po prezentacji mo¿e siê okazaæ, ¿e pomiêdzy tym, jak siê wys³awia³e wcze niej, a tym, jak dobierasz s³owa teraz, jest ra¿¹ca ró¿nica i wtedy szybko wyjdzie na jaw, ¿e nie przygotowywa³e prezentacji samodzielnie

Najwa¿niejsze to siê nie poddawaæ, nie zra¿aæ pora¿kami, ale wytrwale realizowaæ swój cel. Bardzo dobrym sposobem jest wybranie sobie w komisji osoby (wygl¹daj¹cej najsympatyczniej), do której bêdziesz mówiæ. Nawi¹zuj z ni¹ kontakt wzrokowy, w ten sposób poka¿esz, ¿e jeste pewny siebie i tego, co mówisz. Nie przesad tylko z t¹ pewno ci¹ siebie przypadkiem nie zjedz wszystkich rozumów i nie upieraj siê przy swoim za wszelk¹ cenê. Czasem komisja chce pomóc wydostaæ siê maturzy cie ze lepego zau³ka, w który zabrn¹³ s³uchaj wiêc uwa¿nie, co do Ciebie mówi¹, i pozwól siê poprowadziæ.

U miechnij siê Nawet nie wiesz, ile dobrego mo¿e zdzia³aæ szczery, sympatyczny u miech. Prze³amie lody i sprawi, ¿e nawet najbardziej surowa komisja z³agodnieje i spojrzy na Ciebie ¿yczliwiej. U miechnij siê wiêc!

l Nie stawiaj na ilo æ, ale na jako æ dobierz lektury, obrazy, filmy dok³adnie zwi¹zane z tematem Twojej prezentacji. W tym wypadku wiêcej wcale nie znaczy lepiej przegl¹d wielu tytu³ów sprawi, ¿e zrobisz to pobie¿nie, bo czas bêdzie Ciê goni³. l Nie ryzykuj wpadki i dok³adnie, w ca³o ci (a nie jedynie pobie¿nie czy nie daj Bo¿e tylko z opracowañ) przeczytaj lektury bezpo rednio zwi¹zane z tematem swojej prezentacji. l Odpu æ sobie popularne opracowania i serwisy internetowe z brykami lepiej siêgnij po ksi¹¿ki, z których ucz¹ siê studenci filologii polskiej. l Nie ucz siê tekstu swojej prezentacji na pamiêæ! Wykuta na blachê i wyklepana bez zrozumienia, na pewno nie zyska uznania w oczach szanownej komisji to przecie¿ nie recytacja Inwokacji z Pana Tadeusza , a Twoja samodzielna i przemy lana praca.

CZAS NA STUDIA

Na przysz³o æ:

doradca Rozmawia³: Adam Zmitrowicz

Co czeka m³odego cz³owieka podczas wizyty u doradcy zawodowego? Katarzyna Druczak: Podczas spotkania z doradc¹ zawodowym, w zale¿no ci od tego, czego siê oczekuje, mo¿na porozmawiaæ o swoim potencjale edukacyjno-zawodowym, zaplanowaæ w³asn¹ karierê, uzyskaæ pomoc w okre leniu predyspozycji zawodowych, podjêciu decyzji dotycz¹cej dalszej edukacji, poszukiwaniu pomys³u na siebie czy po prostu zasiêgn¹æ ró¿nych informacji dotycz¹cych szkolnictwa, zawodów czy rynku pracy.

Czyli doradcy zawodowego nie trzeba siê baæ J Uczniowie zwykle s¹ mile zaskoczeni klimatem rozmowy, zainteresowaniem ze strony doradcy, tym, czego dowiedzie-

li siê podczas rozmowy. Okazuje siê, ¿e m³odzi ludzie nie maj¹ zbyt czêsto okazji, by rozmawiaæ o sobie, o swoich zainteresowaniach, pasjach, mocnych stronach itd. Zachêcam do korzystania z pomocy doradcy zawodowego. Naprawdê warto!

Niewiele osób po szkole pracuje w wyuczonym zawodzie. Jak licealista ma my leæ powa¿nie o przysz³o ci zawodowej? M³odzi ludzie s¹ wiadomi tego, co dzieje siê na rynku pracy. Wiedz¹, ¿e mo¿e pojawiæ siê konieczno æ przekwalifikowania siê czy rekonstrukcji pomys³u na siebie. Zachêcam uczniów do tego, by ju¿ podczas nauki w szkole redniej korzystali z ró¿nych kursów zawodowych, szkoleñ, by ich CV by³o ciekaw¹ lektur¹ dla pracodawców. I tak siê coraz czê ciej dzieje. Mam na my li tak¿e

Planuj swoj¹ zawodow¹ karierê jak najdok³adniej. Pomo¿e Ci w tym doradca zawodowy. uczniów szkó³ o profilu zawodowym, którzy wcze niej ni¿ liceali ci nawi¹zuj¹ dobre kontakty z pracodawcami, do wiadczaj¹ tego, co dzieje siê na rynku pracy.

Czy szko³a przygotowuje do wej cia na rynek pracy? Szko³y staraj¹ siê przygotowaæ swoich absolwentów do wej cia na rynek pracy. Czyni¹ to ró¿nie. Tam, gdzie jest doradca zawodowy, wiele siê dzieje, uczniowie du¿o wiedz¹, rozwijaj¹ umiejêtno ci potrzebne na rynku pracy, a nawet przy udziale doradcy s¹ zatrudniani. Jest to sytuacja komfortowa, bo kontakty z doradc¹ s¹ wpisane w rzeczywisto æ szkoln¹ doradca po prostu jest. Dzia³ania s¹ wtedy ró¿norodne, systematyczne i przygotowane pod konkretn¹ grupê odbiorców. Doradca zna potrzeby i oczekiwania m³odych ludzi.

CZAS NA STUDIA

A co, gdy w szkole nie ma doradcy? To gorsza sytuacja, ale nie tragiczna. Zdarza siê, ¿e uczniowie mog¹ korzystaæ z obecno ci doradcy z jakie zaprzyja nionej instytucji. Dodatkowo z m³odzie¿¹ pracuj¹ nauczyciele, wychowawcy, pedagog, psycholog szkolny.

Czêsto zdarza siê, ¿e m³ody cz³owiek zupe³nie nie wie, co chcia³by robiæ, studiowaæ? W ród m³odych ludzi s¹ takie osoby, które wietne znaj¹ siebie i wiedz¹, czego chc¹, co jest dla nich wa¿ne, gdzie jest ich miejsce w wiecie zawodowym. Ale zdecydowanie wiêcej jest osób posiadaj¹cych ma³y zasób wiedzy o sobie. Ta wiedza, je li jest, ma czasem formê przypuszczeñ, podejrzeñ , rzadko konkretnych informacji. Dopiero rozmowa, pomoc w zebraniu informacji mo¿e pozytywnie zaskoczyæ m³odego cz³owieka, ¿e ma on tak wiele do zaoferowania szkole, uczelni, pracodawcy. A przecie¿ poznanie siebie to niejako klucz do dobrze wybranego zawodu, szko³y, kierunku studiów czy przysz³ej pracy.

Wiem, co chcê robiæ w przysz³o ci, jaki zawód bêdê wykonywaæ, jakie studia wybiorê czy w takim przypadku wizyta u doradcy zawodowego ma sens? My lê, ¿e w opisanej sytuacji spotkanie z doradc¹ tak¿e ma sens. Rozmowa o tym, co m³ody cz³owiek wybra³, stwarza mo¿liwo æ poznania zdania innych, mo¿e mieæ charakter konsultacji, mo¿e byæ prób¹ dowiedzenia siê, co kto inny ma do powiedzenia w tej kwestii. Po prostu warto rozmawiaæ. Zdanie drugiej osoby mo¿e utwierdziæ w przekonaniach, byæ pewnego rodzaju wsparciem, dzia³aniem rozwijaj¹cym motywacjê, inspiracj¹ do dalszej pracy nad realizacj¹ projektu kariery.

Zdarzaj¹ siê uparci z konkretnym planem na przysz³o æ, którym wszelkie testy predyspozycji odradzaj¹ wybran¹ drogê? Po pierwsze, je li m³ody cz³owiek wie, co chce robiæ, ma plany, to potrafiê rozmawiaæ z nim bez konieczno ci wykonywania testów predyspozycji. Po drugie, je li pojawiaj¹ siê w¹tpliwo ci, niejasno ci, widzê co innego ani¿eli m³ody cz³o-

wiek, to mówiê o tym, zapraszam do rozmowy, dyskusji. Ale ostatecznie to m³ody cz³owiek wybiera, podejmuje decyzjê w zgodzie ze sob¹. Ja pokazujê ró¿ne opcje, alternatywy, informujê, nigdy niczego nie narzucam. Traktujê m³odego cz³owieka jak partnera, osobê, która du¿o wie, potrafi, ma swój osobisty wiat i wiele do wiadczeñ.

Niektórzy pytaj¹: jaki kierunek studiów wybraæ, by mieæ pracê? Czy pytanie nie powinno brzmieæ: jak studiowaæ, by znale æ pracê? My lê, ¿e i pierwsze, i drugie pytanie jest wa¿ne. Wybranie w³a ciwego kierunku bardzo czêsto warunkuje poszukiwanie odpowiedzi na drugie pytanie. Student, który czuje siê na studiach jak ryba w wodzie, wykorzystuje czas nauki maksymalnie. Tzn. korzysta z dodatkowych zajêæ, dzia³a w przeró¿nych organizacjach, realizuje siê w wolontariacie, szuka projektów, szkoleñ, warsztatów, które bêd¹ czym szczególnym, ponad samo studiowanie. Poza tym m³odzi ludzie doskonale wiedz¹, ¿e tylko studiowaæ to czasem za ma³o. Wielu szuka pracy, korzysta z ofert dodatkowych praktyk, od-

CZAS NA STUDIA

KATARZYNA DRUCZAK jest szkolnym doradc¹ zawodowym w Zespole Szkó³ nr 5 im. M.T. Hubera w Wa³brzychu, nauczycielem konsultantem w Dolno l¹skim Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli w Wa³brzychu. Ukoñczy³a Uniwersytet Wroc³awski, zdobywaj¹c kwalifikacje pedagoga. Zainteresowa³a siê poradnictwem zawodowym, st¹d kolejny pomys³ w postaci studiów podyplomowych Doradca Trener Konsultant w Dolno l¹skiej Szkole Wy¿szej we Wroc³awiu. Jest autork¹ wielu artyku³ów z zakresu poradnictwa zawodowego. Pracuje jako ekspert, doradca zawodowy w projektach EFS. Wspó³pracuje z dolno l¹skimi uczelniami przygotowuj¹cymi pedagogów, doradców zawodowych. Na zdjêciu: Katarzyna Druczak, fot.: archiwum prywatne bywa sta¿e, d¹¿y do tego, by ³¹czyæ ze studiami tak wa¿ne na rynku pracy zdobywanie do wiadczenia zawodowego. Oczywi cie szukanie odpowiedzi na pytanie jak studiowaæ? powinno odbywaæ siê w kontek cie konkretnego kierunku studiów. S¹ kierunki, gdzie jest wiêcej czasu na dzia³ania dodatkowe, a s¹ takie, gdzie te dodatkowe rzeczy powinny uzupe³niaæ czas studiowania. Oczywi cie zdajê sobie sprawê, ¿e s¹ te¿ studenci, którzy studiowanie traktuj¹ jako co , co uzupe³nia ich inne wa¿niejsze dzia³ania. wietnie, gdy m³ody cz³owiek umie ³¹czyæ czas studiów, niekiedy nawet na dwóch kierunkach, z takimi dzia³aniami, które zwiêksz¹ jego szanse na rynku pracy.

W mentalno ci ludzi funkcjonuj¹ pewne stereotypy, s¹ np. damskie i mêskie zawody. Jak zmierzyæ siê z tym ci nieniem obiegowych opinii, rodziny, rodowiska, które widzi nas w jakim przysz³o ciowym schemacie? My lê, ¿e obecnie jest coraz mniej miejsca na takie stereotypowe my lenie. Je li m³ody cz³owiek widzi siebie w danym zawodzie, sam nie ma w¹tpliwo ci co do wyboru, to w takiej sytuacji nie ma ju¿ tak istotnego znaczenia (jak dawniej), co my l¹ inni. M³odzi ludzie s¹ coraz bardziej otwarci i je li co im odpowiada, to potrafi¹ udowodniæ, ¿e s¹ we w³a ciwym miejscu i ¿e robi¹ to, co ich rzeczywi cie interesuje.

Karierê czy cie¿kê kariery to mo¿e niech planuj¹ ci, co maj¹ dobre oceny, a ci, którzy wynikami nie b³yszcz¹, raczej niech my l¹,

jak w ogóle znale æ pracê mówi jedna z moich zaprzyja nionych licealistek. A przecie¿ tzw. cie¿kê kariery mo¿e wytyczyæ sobie zarówno prawnik, jak i kucharz czy mechanik

dostêpne u doradcy zawodowego, w ró¿nych instytucjach doradczych, literaturze czy zasobach internetowych. Ka¿de ród³o oka¿e siê pomocne, je li bêd¹ to informacje rzetelnie przygotowane, aktualne i wiarygodne.

Ze s³owem kariera ci¹gle mamy jeszcze problem. Wielu m³odych ludzi kojarzy je z tymi, co maj¹ osi¹gniêcia, o których siê du¿o mówi, którzy goszcz¹ na pierwszych stronach gazet. Nadal kariera kojarzy siê z d¹¿eniem do kolejnych szczebli awansu, zdobywania lepszych stanowisk, zarabiania wielkich sum pieniêdzy itd. Natomiast stawianie znaku równo ci miêdzy s³owem kariera i ¿ycie (biografia) jest jeszcze ci¹gle ma³o popularne. Zgadzam siê, ¿e mo¿na mówiæ o karierze w zawodzie prawnika, ale i kucharza. W ka¿dej profesji, bez wzglêdu na poziom wymaganego wykszta³cenia, mo¿na my leæ i mówiæ o karierze. Szczególnie je li potraktujemy karierê jako drogê w³asnego profesjonalnego rozwoju. Rozwój jest przecie¿ mo¿liwy w ka¿dym zawodzie.

W co warto zainwestowaæ: nauka jêzyków czy mo¿e jaki kurs z kontaktów interpersonalnych? Czego najbardziej brakuje m³odym ludziom przy podejmowaniu pracy? Jakie cechy, predyspozycje powinni æwiczyæ, rozwijaæ?

M³odzi ludzie maj¹ w³asne wyobra¿enie o obowi¹zkach, o tym, jak wygl¹da funkcjonowanie w danym zawodzie. Gdzie mog¹ dowiedzieæ siê, czy ich wyobra¿enia s¹ trafne, o predyspozycjach, cechach przydatnych w danym zawodzie, o tym, jak wygl¹da praca konkretnego specjalisty? M³odzi ludzie maj¹ wyobra¿enia o zawodach, s¹ one jednak nie zawsze adekwatne, zdarza siê, ¿e nie przystaj¹ do rzeczywisto ci. St¹d propozycja siêgania do zbiorów informacji zawodowej. S¹ one

Faktycznie, przed m³odymi lud mi wiele wyzwañ. Ale warto im sprostaæ! Nauka jêzyków jest jak najbardziej wskazana, zawodowo, ale i pozazawodowo, po prostu w ¿yciu szalenie wa¿ne jest pos³ugiwanie siê jêzykami obcymi. wiat niesie wiele sytuacji, w których nie da siê funkcjonowaæ bez znajomo ci jêzyków obcych. Konieczne jest doskonalenie tzw. kompetencji ponadzawodowych, np. nawi¹zywania kontaktów interpersonalnych, pracy w grupie, wspó³pracy, umiejêtno ci radzenia sobie ze stresem, zarz¹dzania czasem, organizowania pracy w³asnej, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, podejmowania decyzji, bycia kreatywnym, przedsiêbiorczym itd. Wa¿ne s¹ kompetencje zawodowe, ale i te, które trudno przypisaæ do jednego zawodu, gdy¿ one przydaj¹ siê po prostu w ¿yciu. Dostrzegam konieczno æ pracy nad rozwijaniem zasobów osobistych m³odych ludzi. Oni miewaj¹ k³opoty z prezentowaniem swoich kompetencji, szczególnie dzisiaj, kiedy coraz czê ciej korzystaj¹ z po rednich form kontaktu z drugim cz³owiekiem (internet, komunikatory etc.).

CZAS NA STUDIA

M³odzi

jacy jeste cie? Globalny nastolatek

No w³a nie jacy jeste cie? O czym marzycie, jakie macie plany, a jakie potrzeby? Jakie stawiacie przed sob¹ wyzwania, jak spêdzacie czas wolny? Wziêli Was pod lupê Kancelaria Prezesa Rady Ministrów opublikowa³a raport M³odzi 2011 , który jest prób¹ oceny Waszego pokolenia. Co z niego wynika? Tekst: Ma³gorzata Orlicz

Komórki, tablety, mp3, przeno ny internet, na dzieñ dobry Facebook có¿, bez techniki Was nie ma Badacze nazywaj¹ Was spo³eczeñstwem informacyjnym, sieciowym, technokratycznym. I zwracaj¹ uwagê na to, ¿e jeste cie spo³eczeñstwem najbardziej w historii nasyconym technik¹ i od niej zale¿nym. Trudno siê z tym nie zgodziæ ale tak ju¿ bêdzie, od czasów rewolucji przemys³owej technika gna do przodu jak szalona i ka¿de kolejne pokolenie jest od niej coraz bardziej zale¿ne. Ciekawy jest tak¿e coraz wyra niejszy podzia³ na real i sieæ i pog³ê-

CZAS NA STUDIA biaj¹ce siê odwrócenie ich warto ci. Real , choæ prawdziwy, wydaje siê nieprzyjazny, niezrozumia³y i nieautentyczny. Sieæ, choæ wirtualna, jest dobrze znan¹ i oswojon¹ przestrzeni¹. To tu siê spotykacie, dyskutujecie, tu toczy siê niemal ca³e Wasze ¿ycie bardzo czêsto znacznie bogatsze ni¿ to prawdziwe Relacje miêdzyludzkie kwitn¹ w sieci kosztem tych

Bez czego nie wyobra¿acie sobie ¿ycia? Bez telefonu komórkowego i internetu telewizja, telefon stacjonarny i radio (wa¿niejsze dla pokolenia Waszych dziadków i rodziców) schodz¹ na dalszy plan. osobistych. Ale te¿ macie niedostêpn¹ jeszcze Waszym rodzicom mo¿liwo æ dotarcia w dowolnym momencie do najbardziej odleg³ych zakamarków wiata: znajomi w Peru, Chinach czy na s¹siednim osiedlu w dobie wszechobecnego internetu to nie ma ¿adnego znaczenia.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Tempo, tempo wiat gna do przodu, a wraz z nim Wy. Socjologowie zwracaj¹ uwagê na fakt, ¿e nasz wiat przesta³ byæ ustrukturowany, przewidywalny, sta³y. Nie ma w nim ¿adnych sta³ych punktów odniesienia, coraz mniej autorytetów, gotowych rozwi¹zañ. Nasza rzeczywisto æ zmienia siê w bezprecedensowym tempie i niezwykle ciê¿ko przewidzieæ kierunek tych zmian. Co z tego wynika? Jeste cie niejako zaprogramowani na takie ¿ycie, na ci¹g³e ryzyko i rozwój dzi nie ma miejsca na stagnacjê, na spokojne ¿ycie , trzeba byæ przygotowanym na nag³¹ i czasem bardzo rewolucyjn¹ zmianê planów. Nie znajdziemy ju¿ chyba nikogo, kto nie ma wiadomo ci, ¿e w ka¿dej chwili mo¿e zmierzyæ siê z potrzeb¹ doszkolenia czy nawet przekwalifikowania siê studia to tylko punkt wyj cia, a nie etap docelowy, dopiero na ich podstawie mo¿na budowaæ przysz³¹ karierê zawodow¹.

Komu siê spieszy do pracy? Okazuje siê, ¿e coraz mniej z Was spieszy siê do doros³o ci . Oczywi cie bardzo chêtnie podejmujecie pracê ju¿ na studiach czy to na praktykach, czy na sta¿ach, czy nawet na etacie. Ale có¿, prawda jest brutalna dzisiejszy rynek pracy nie jest przyjazny dla koñcz¹cych studia m³odych, którzy nie

CZAS NA STUDIA

maj¹ jeszcze du¿ego do wiadczenia. Wed³ug badañ Eurostatu w Polsce bezrobocie w ród m³odych ludzi oscyluje obecnie w granicach 22%. To naprawdê du¿o a najbardziej niepokoj¹ce jest to, ¿e coraz wiêcej bezrobotnych to absolwenci wy¿szych uczelni. Nawet Ci, którzy mieli szczê cie i znale li pracê, te¿ nie maj¹ powodów do rado ci z badania Departamentu Analiz Strategicznych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,

Najbardziej popularnymi kierunkami studiów wci¹¿ s¹ w Polsce ekonomia i marketing, administracja, kierunki spo³eczne, pedagogiczne i humanistyczne. Ci¹gle ma³e jest zainteresowanie kierunkami cis³ymi. opartego na danych ZUS, wynika, ¿e po³owa polskich absolwentów szkó³ wy¿szych w pierwszej pracy zarabia poni¿ej 1486 z³, a co dziesi¹ty mniej ni¿ 900 z³ miesiêcznie; ponad po³owa osób do 25. roku ¿ycia pracuje w oparciu o umowy na czas okre lony.

Ta niepewno æ zwi¹zana z prac¹ sprawia, ¿e od jakiego czasu socjologowie obserwuj¹, i¿ m³odzi ludzie coraz pó niej wchodz¹ w doros³o æ. Najbezpieczniejszym i najbardziej racjonalnym wyj ciem wydaje siê jak najd³u¿sze studiowanie i zdobywanie nowych kwalifikacji oraz opó nianie wchodzenia na rynek pracy. Coraz d³u¿ej studiujecie (ro nie popular-

Jeste cie uczciwi, rodzinni i nieprzeciêtnie ambitni tak mówi o sobie wiêkszo æ z Was. no æ studiów doktoranckich), popularne jest studiowanie dwóch fakultetów naraz i ³¹czenie studiów z do wiadczeniem zawodowym. Macie pe³n¹ wiadomo æ, ¿e ju¿ na studiach trzeba pracowaæ nad swoim CV, ¿eby nie podzieliæ losu coraz liczniejszego grona bezrobotnych z wy¿szym wykszta³ceniem.

CZAS NA STUDIA

jaki wyrózniony tekst

Od 1990 do 2010 roku liczba studentów w Polsce wzros³a o 370%!

???

Gniazdownicy Jaki czas temu W³osi bili na alarm w³oska m³odzie¿ wcale nie ma w planach opuszczania swych rodzinnych domów i rozpoczynania samodzielnego ¿ycia. Ale to tendencja charakterystyczna dla wielu europejskich krajów. W Polsce a¿ 83% m³odzie¿y w wieku 20 24 lata mieszka z rodzicami, spo ród nieco starszych (25 29 lat) to 58%, a z najstarszych (30 34 lata) 28%. To du¿o. Pytani o powody odpowiadacie, ¿e g³ównymi przyczynami s¹ warunki materialne najczê ciej nie staæ Was na wyprowadzenie siê od rodziców.

W ¿yciu najwa¿niejsze jest... Udane ¿ycie rodzinne, przyja ñ i interesuj¹ca praca odpowiadacie bez wahania. Równie wa¿ne s¹ presti¿ i szacunek, barwne ¿ycie i du¿e pieni¹dze. To dla was jasne: aby spe³niæ siê zawodowo (za czym id¹ pieni¹dze, satysfakcja i odpowiedni poziom ¿ycia), trzeba zainwestowaæ w wykszta³cenie bez niego nie ma szans na dobr¹ pracê. Co ciekawe, macie jednocze nie wiadomo æ, ¿e dobre wykszta³cenie wcale nie gwarantuje dzi sukcesu dyplom wy¿szej uczelni czêsto jest teraz jedynie papierkiem, który nie przek³ada siê na szansê znalezienia pracy. Mo¿e dlatego w ostatnich latach wzrasta zainteresowanie kszta³ceniem zawodowym krótszym, niewymagaj¹cym zbyt du¿ych inwestycji i daj¹cym w miarê pewny zawód

CZAS NA STUDIA

a k i n t ê i Z pam j e n d ¹ s e z r p i k t s y z r ma t u Wrzesieñ bez kota

Ucz siê, ucz, bo nauka to potêgi klucz jak mawia³ który tam nasz wieszcz. Uczê siê, ale ile mo¿na! A to dopiero wrzesieñ I tak mnie dzi natchnê³o. Paula opowiada³a, jak by³o u wró¿ki (no je li te pytania, które jej w kartach zobaczy³a, sprawdz¹ siê, to bêdzie najlepiej wydane 70 z³ w ¿yciu!) i pomy la³am sobie, ¿e tê moj¹ mizern¹ wiedzê trzeba jako wspomóc. Zaczê³am od podstaw Shrek nieodwo³alnie zosta³ skazany na banicjê. Co prawda ojciec siê w g³owê puka, ale ja na pewno nie bêdê ryzykowa³a, ¿e przez czarnego kocura choæby by³ najmilszy i najukochañszy po³o¿ê maturê. £atwo mu mówiæ nie zliczê, ile razy do maja przebiegnie mi drogê! Zreszt¹ szybko minie mu ten rok u cioci Wandy, a po maturze wraca na stare mieci. Kupi³am sobie do pokoju po ciel w s³oniki, a nad drzwiami powiesi³am podkowê. Mama siê mieje Nic nie tracê, a któ¿ to wie, mo¿e rzeczywi cie w tych przes¹dach jest d b³o prawdy? W ka¿dym razie nie jestem a¿ tak pewna siebie, ¿eby kusiæ los

CZAS NA STUDIA

Grudzieñ dobry zwyczaj jest po¿yczaj Nie lubiê zostawiaæ wszystkiego na ostatni¹ chwilê i ju¿ dzi szukam, co by tu od kogo po¿yczyæ na maturê Najwa¿niejsze ju¿ mam za³atwi³am sobie d³ugopis od siostry Ba ki, która studiuje na polonistyce. Takim d³ugopisem to matura sama siê napisze! A tak siê w ogóle zastanawiam, czy mo¿na jeszcze troszkê temu szczê ciu pomóc i je skumulowaæ? No bo gdybym tak na przyk³ad te czerwone majtki na studniówkê po¿yczy³a, to mam od razu dwa w jednym Muszê jeszcze o tym pomy leæ

Czerwony styczeñ

Pa dziernik w pajêczynie Nie mam ju¿ w domu kota, za to mam paj¹ka! Tak, tak wiem, ¿e trudno w to uwierzyæ (zw³aszcza tym, którzy byli wiadkami mojej histerii na ostatniej majówce), ale czego cz³owiek nie zrobi dla dalszej edukacji Wiêc kiedy najpierw zobaczy³am tego paj¹ka w kuchni, natychmiast siêgnê³am po gazetê. I ma³o brakowa³o, bo naprawdê w ostatniej chwili przypomnia³am sobie, ¿e paj¹k w domu przynosi szczê cie No ciekawe, czy ktokolwiek doceni, jak bardzo siê po wiêcam dla tej zdanej matury Tylko mam nadziejê, ¿e której nocy nie przejdzie do mnie do pokoju a¿ tak bliskiego szczê cia stanowczo nie potrzebujê!

Jak g³upia po ca³ym mie cie siê nalata³am, ¿eby kupiæ czerwone majtki na studniówkê! Niby z tych przes¹dów ka¿dy siê mieje, a jak przychodzi co do czego, to okazuje siê, ¿e czerwon¹ bieliznê wciê³o. W ka¿dym razie mam tandetne, czerwone, koronkowe figi. Ta koronka tak gryzie, ¿e nie mam pojêcia, jak wytrzymam, ¿eby siê nie drapaæ Grze kowi te¿ kupi³am czerwone bokserki, ale stanowczo odmówi³ za³o¿enia ich na siebie. He, he, ryzykant. Stwierdzi³, ¿e i tak bêdzie mia³ wystarczaj¹co du¿o szczê cia, jak sobie na moje popatrzy. Nooo, i tak sobie my lê, ¿e nie bêdê ryzykowa³a oblanej Grze kowej matury. ;)

Ow³osiony luty A wszystko przez Samsona A mo¿e raczej to przez Dalilê? No niewa¿ne, w ka¿dym razie po tym, co wspomnianego

Listopad pod znakiem przemeblowania Dobrze, ¿e sobie o tym w porê przypomnia³am! Dzi rano zabra³am siê za wielkie przemeblowanie w pokoju a ³atwo nie by³o! Ale nie mogê, no po prostu nie mogê ryzykowaæ, ¿e wtedy, kiedy szczê cie bêdzie mi najbardziej potrzebne, wstanê z ³ó¿ka lew¹ nog¹! Naszarpa³am siê, ale chyba by³o warto co z tego, ¿e pokój zrobi³ siê jakby mniejszy, a szafa trochê zas³ania okno, gdy jestem pewna, ¿e od dzi ka¿dy dzieñ powitam praw¹ nog¹! Mo¿e i ma³e te moje kroczki, ale czujê, ¿e z ka¿dym dniem jestem coraz bli¿ej zdanej matury!

CZAS NA STUDIA Samsona spotka³o, kiedy wredna Dalila obciê³a mu w³osy, postanowi³am i ja nie cinaæ swoich od studniówki a¿ do ostatniego egzaminu maturalnego. Plan wydawa³ siê banalnie prosty i tak mam d³ugie w³osy, wiêc co mi tam. Ale okaza³o siê, ¿e nie przewidzia³am wszystkiego Bo w³osy na g³owie to najmniejszy problem ale przez ostatnie trzy tygodnie nogi mi straaasznie zaros³y, a nie mam jako odwagi ich ogoliæ. I jak sobie pomy lê, ¿e mam siê nie goliæ jeszcze przez najbli¿sze dwa i pó³ miesi¹ca, to chyba na maturê bêdê mog³a zaple æ z nich warkocze

ortografy), s³ownik angielsko-polski, atlas wiata, kilka lektur i zeszyt od matmy. Mo¿e za szybkie tempo sobie narzuci³am i za du¿o na g³owê (ups, pod g³owê) na raz wziê³am?... A mo¿e to przez to, ¿e prawie ca³¹ noc nawet oka nie zmru¿y³am? Strasznie kanciaste te ksi¹¿ki

Nieprzespany marzec

Nie lubiê zdawaæ siê na ³ut szczê cia, wiêc za³atwi³am sobie ju¿ to i owo. Dzi bardzo dok³adnie obejrza³am ca³¹ drogê z domu do szko³y. Czy nigdzie nie ma remontów i ¿adna drabina nie zagrodzi mi drogi? Czy ¿adna zakonnica zdradziecko nie wyjdzie zza rogu? Z tego wzglêdu chyba pójdê trochê inn¹ tras¹, ¿eby szerokim ³ukiem omin¹æ ko ció³ Ale najlepsze jest to, ¿e ojciec ma kolegê, który ma brata kominiarza! To dopiero nazywa siê mieæ szczê cie! Wyb³aga³am o telefon do niego i ju¿ siê umówili my, ¿e 4 maja rano bêdzie czeka³ na mnie przed szko³¹. Specjalnie na maturê kupi³am sobie bluzkê zapinan¹ na guziki a co, przezorny zawsze ubezpieczony!

Nawet babcia siê zaanga¿owa³a w moje nietypowe przygotowania do matury mówi, ¿e je li przed snem pod poduszkê w³o¿y siê potrzebne ksi¹¿ki, rano cz³owiek budzi siê w pe³ni przygotowany. Hmmm, mo¿e i co w tym jest, bo naukowcy ju¿ dawno udowodnili, ¿e podczas snu wiedza naj³atwiej wchodzi do g³owy.

Kto wie, mo¿e w tych przes¹dach jest d b³o prawdy?

Pierwszy eksperyment mam ju¿ za sob¹. No i sama nie wiem Nie czujê jako , ¿ebym wybitnie zm¹drza³a Ale mo¿e za wysoko sobie poprzeczkê postawi³am w³adowa³am pod poduchê s³ownik ortograficzny (g³upio przepa æ przez

Kwiecieñ z kominiarzem i bez zakonnicy

Maj nie dziêkujê za szczê cie Niby zrobi³am wszystko co mog³am Dzi rano przed wyj ciem na polaka dosta³am kopa na szczê cie od mamy, potem jeszcze, ju¿ przed wej ciem na salê, Grzesiek te¿ nie móg³ go sobie odmówiæ. W ostatniej chwili siê zreflektowa³am i w porê ugryz³am siê w jêzyk, kiedy s¹siad ¿yczy³ mi powodzenia jeszcze tego brakowa³o, ¿eby

przez chwilkê nieuwagi zmarnowaæ kilka miesiêcy ¿mudnych przygotowañ! Trudno, pomy li sobie, ¿e niewychowana jaka jestem, ale za nic w wiecie nie podziêkujê za ¿yczenia szczê cia! W domu trzymaj¹ kciuki i mam nadziejê, ¿e moje wszystkie magiczne zabiegi (i ta odrobina nauki) przynios¹ rezultaty. Wiêc tfu, tfu, tfu trzy razy przez lewe ramiê i musi byæ dobrze!

CZAS NA STUDIA

Tekst: Anna Zasadzka

Student eksternistyczny

Z innej strony

Nie wystarczy³o Ci punktów, by dostaæ siê na studia dzienne? A mo¿e nadal masz szansê na studia w trybie niestacjonarnym? Je¿eli dysponujesz odpowiednimi finansami, mo¿esz przecie¿ wybraæ siê na studia zaoczne lub wieczorowe na wymarzon¹ uczelniê i staraæ siê uzyskaæ na tyle wysok¹ redni¹, by w kolejnym roku móc przenie æ siê na tryb dzienny. A nawet je li Ci siê nie uda, i tak jeste za rok krok do przodu nie bêdziesz ju¿ ¿ó³todziobem, poznasz atmosferê wydzia³u, wyk³adowców, spor¹ czê æ materia³u. Na pewno bêdzie Ci ³atwiej, kiedy za rok dostaniesz siê ju¿ na wymarzone studia dzienne mo¿e nawet uda Ci siê automatycznie przepisaæ czê æ egzaminów, które ju¿ zda³e . A kto wie mo¿e te¿ okazaæ siê i tak, ¿e kierunek, który wybra³e , jednak nie jest tym, o czym marzy³e

Mo¿esz te¿ spróbowaæ dostaæ siê na pokrewny kierunek studiów, na którym wymagana liczba punktów jest mniejsza. Wówczas po roku masz szansê na przeniesienie na wybrany wcze niej kierunek, je li spe³nisz odpowiednie warunki. Podstawowym wymogiem jest zgoda dziekana na Twoje przeniesienie. Je¿eli chcesz przenie æ siê w obrêbie jednego wydzia³u, problem jest mniejszy, gdy¿ zgodê wyra¿a tylko jedna osoba. Je li jednak chcesz zmieniæ wydzia³, musisz mieæ zgodê dziekana obecnego wydzia³u oraz zgodê dziekana wydzia³u, na którym chcesz studiowaæ. Musisz w odpowiednim czasie z³o¿yæ wniosek o przeniesienie. Decyzja dziekana zale¿y natomiast od kilku innych czynników. Jednym z nich jest oczywi cie wysoka rednia oznacza to, ¿e my l¹c o przeniesieniu na wymarzony kieru-

fot.: Krzysztof Kibart

Nie dosta³e siê na wymarzone studia? Spokojnie, dzisiaj to ju¿ nie tragedia. Przede wszystkim nale¿y Ci siê odpoczynek po ciê¿kim roku pracy i stresach ostatnich miesiêcy. We g³êboki oddech, zrelaksuj siê, nabierz nowych si³, a potem zastanów siê, jak wykorzystaæ nadchodz¹cy rok. Nie wiesz, co mo¿esz zrobiæ? Oto kilka podpowiedzi.

CZAS NA STUDIA nek, spêdzisz ten rok na uczciwej nauce. Kolejnym wymogiem jest czêsto wyrównanie ró¿nicy programowej, czyli zaliczenie nie tylko swoich egzaminów, ale tak¿e tych wymaganych na drugim kierunku.

Dopisz sobie punkty A mo¿e po wiêcisz rok, który przed Tob¹, na poprawienie wyniku egzaminu maturalnego? Je¿eli z jakiego przedmiotu nie zadowoli³a Ciê liczba punktów, któr¹ otrzyma³e , mo¿esz j¹ podwy¿szyæ. Aby poprawiæ punktacjê z matury, do egzaminu musisz podej æ w tym samym czasie, co maturzy ci. Do poprawkowego egzaminu mo¿e przyst¹piæ ka¿dy i nie trzeba wnosiæ ¿adnej dodatkowej op³aty. Nale¿y jedynie zadeklarowaæ chêæ poprawiania wyniku w Twojej szkole. Mo¿esz tak¿e wybraæ poziom, na jakim chcesz zdawaæ, lub wybraæ dodatkowy przedmiot z listy zatwierdzonej przez OKE (Okrêgowa Komisja Egzaminacyjna). Na przyk³ad, je li wcze niej zdawa³e biologiê na poziomie podstawowym, teraz mo¿esz zdecydowaæ siê na poziom rozszerzony, ponadto mo¿esz zdawaæ równie¿ egzamin z chemii, je li to ma Ci pomóc w dostaniu siê na wybrane studia. Je¿eli uda Ci siê wynik podwy¿szyæ, OKE wyda specjalny aneks, który zostanie do³¹czony do Twojego wiadectwa dojrza³o ci. Je li natomiast druga matura nie pójdzie Ci tak, jak tego chcia³e , nie przejmuj siê Twoje dotychczasowe osi¹gniêcia nie zostan¹ zmienione.

Przygotuj siê na kursie Je li wynik z matury masz dobry i nie widzisz potrzeby poprawiania go, mo¿esz pomy leæ o kursie przygotowawczym na wybrany kierunek studiów. Naprawdê jest z czego wybieraæ, bo ju¿ nie tylko uczelnie proponuj¹ swoim przysz³ym studentom takie szkolenia, ale na rynku z roku na rok, jak grzyby po deszczu, powstaj¹ wci¹¿ nowe firmy specjalizuj¹ce siê w dokszta³caniu. Wystarczy wpisaæ has³o kurs przygotowawczy w wyszukiwarkê internetow¹, a pojawi siê wiele propozycji do Ciebie nale¿y jedynie wybranie tej najbardziej Ci odpowiadaj¹cej i do dzie³a! Najlepiej oczywi cie zdecydowaæ siê na szkolenie oferowane przez Twoj¹ przysz³¹ uczelniê, wtedy uzyskujesz nie tylko wiedzê potrzebn¹ do egzaminu, ale tak¿e mo¿esz dowiedzieæ siê konkretniej, jakie dana uczelnia ma wymagania. Co wiêcej, zajêcia najczê ciej poprowadz¹ Twoi przyszli wyk³adowcy, warto wiêc poznaæ ich bli¿ej. Taki kurs zaczyna siê zazwyczaj sze æ miesiêcy przed egzaminem wstêpnym s¹ równie¿ kursy roczne, a nawet pó³toraroczne, a tak¿e przeprowadzane tu¿ przed rekrutacj¹. Zajêcia odbywaj¹ siê co najmniej dwa razy w tygodniu, wiele instytucji oferuje mo¿liwo æ wybrania ró¿nych dni tygodnia, najczê ciej jednak kursanci na naukê po wiêcaj¹ weekendy. Op³aty za dany kurs zwi¹zane s¹ z jego tematyk¹, czasem trwania, a tak¿e (a mo¿e przede wszystkim) z wybraniem okre lonej instytucji. Jak by nie by³o, wydan¹ kwotê potraktuj jako inwestycjê w siebie i skup siê wy³¹cznie na poszerzaniu swojej wiedzy.

Je li wynik z matury masz dobry i nie widzisz potrzeby poprawiania go, mo¿esz pomy leæ o kursie przygotowawczym na wybrany kierunek studiów.

roczne, dziêki temu przygotujesz siê do przysz³orocznych egzaminów na studia. Za wiadczenie o ukoñczeniu szko³y policealnej to jeszcze jeden dokument potwierdzaj¹cy zdobyt¹ przez Ciebie wiedzê, który mo¿esz wykorzystaæ w poszukiwaniu pracy. Nauka w studium pomaturalnym lub szkole policealnej jest bezp³atna w o rodkach pañstwowych, ale w prywatnych instytucjach równie¿ mo¿na zminimalizowaæ koszty przez ró¿ne stypendia. Podczas uczêszczania do takiej szko³y zachowujesz te¿ wszystkie przywileje (zni¿ki!) zwi¹zane ze statusem studenta.

Student zawodowy Istniej¹ równie¿ pañstwowe wy¿sze szko³y zawodowe, dziêki którym mo¿esz uzyskaæ dyplom licencjacki w wybranej dziedzinie. Zakres programowy instytucji tego typu jest do æ ograniczony przewa¿nie kszta³c¹ one w kierunkach cis³ych przysz³ych in¿ynierów. Dlatego to idealny wybór dla tych, którym marzy³a siê na przyk³ad ekonomia. Coraz czê ciej jednak w ofercie wy¿szej szko³y zawodowej mo¿na znale æ wydzia³ jêzykowy czy pedagogiczny. Podobnie jak na uczelniach wy¿szych, nauka obejmuje tu zajêcia teoretyczne i praktyczne. Po uzyskaniu dyplomu ukoñczenia szko³y mo¿na ubiegaæ siê o przyjêcie na uzupe³niaj¹ce studia magisterskie na innych

Ju¿ nie uczeñ, ale jeszcze nie student A mo¿e szko³a policealna? Obecnie jest coraz wiêcej szkó³, które proponuj¹ naukê maturzystom bez zbêdnych wymagañ czy dodatkowych egzaminów wstêpnych. Mo¿esz zdecydowaæ siê na taki sam kierunek, jaki wybra³e na studiach, i sprawdziæ, czy Twoja decyzja by³a s³uszna, lub te¿ co zupe³nie innego wszystko zale¿y od Ciebie. Wiele szkó³ oferuje kursy

CZAS NA STUDIA uczelniach, czasem trzeba tylko pozaliczaæ dodatkowe przedmioty, czyli wyrównaæ ró¿nice programowe.

Urz¹d Pracy Ci pomo¿e Pomy l tak¿e o pomocy oferowanej przez Twój urz¹d pracy. Wystarczy, ¿e zarejestrujesz siê jako bezrobotny absolwent szko³y ponadgimnazjalnej, a bêdziesz mieæ dostêp do organizowanych kursów przygotowuj¹cych do ró¿nych zawodów. Zazwyczaj urzêdy oferuj¹ szkolenia jêzykowe i informatyczne, ale mo¿na równie¿ dostaæ siê na kurs kosmetyczny, obs³ugi kasy fiskalnej czy programów fakturowych. Niby nic, ale za wiadczenie o ukoñczeniu takiego kursu mia³o mo¿esz wpisaæ w swoje CV, dziêki czemu zwiêksz¹ siê Twoje szanse na znalezienie pracy. Takie kursy s¹ bezp³atne, a w wiêkszo ci przypadków urz¹d pracy oferuje stypendium dla osób bezrobotnych, które nie ukoñczy³y 25 lat. A je li nie kurs, to mo¿e sta¿? Ka¿dy absolwent szko³y ponadgimnazjalnej mo¿e staraæ siê o sta¿ z urzêdu pracy. To

pierwsze do wiadczenie zawodowe trwa zwykle od 3 miesiêcy do pó³ roku i mo¿e odbywaæ siê w ka¿dej firmie, która poszukuje takich pracowników. Zatrudnienia mo¿esz poszukaæ samodzielnie, wtedy pracodawca zg³asza chêæ zatrudnienia Ciê do Twojego urzêdu pracy. Czêsto te¿ urzêdnicy mog¹ zaproponowaæ Ci konkretne stanowiska w firmach, które z³o¿y³y wniosek o przyznanie im sta¿ystów. Mo¿e wiêc warto spróbowaæ?

Przyjemne z po¿ytecznym Je¿eli nie interesuje Ciê ¿adna z tych opcji lub chcesz zaznaæ nowych wra¿eñ, a przy tym czego siê nauczyæ, zawsze mo¿esz wyjechaæ za granicê. Mo¿e to byæ kurs jêzykowy w Wielkiej Brytanii czy Hiszpanii lub w ka¿dym innym kraju wiata. Tutaj równie¿ masz do wyboru kilka opcji: wy³¹cznie kurs ale w takim przypadku konieczne jest z³o¿enie wniosku i zdanie odpowiednich egzaminów, i oczywi cie spore zaplecze finansowe na pobyt; wyjazd typu Au Pair, czyli jako opiekunki do dzieci,

i przy okazji podszkolenie wybranego jêzyka; lub te¿ praca plus kurs jêzykowy. W ostatnich dwóch przypadkach zarabiasz na siebie, obcujesz z ¿ywym jêzykiem, czego mo¿esz niestety nie do wiadczyæ na profesjonalnym kursie. Decyzja jednak, jak w ka¿dym przypadku, nale¿y od Ciebie. Mo¿esz tak¿e po prostu spakowaæ siê i podró¿owaæ po wiecie, zbieraj¹c nowe do wiadczenia. Sam lub z najbli¿szymi przyjació³mi, przys³owiowym stopem, w³asnym rodkiem lokomocji lub komunikacj¹ l¹dow¹. Mo¿esz te¿ zg³osiæ siê na ochotnika i w ramach wolontariatu wyjechaæ w jaki odleg³y zak¹tek (lub pozostaæ w kraju) i pomagaæ potrzebuj¹cym. Tak spo¿ytkowany czas nauczy Ciê nie tylko samodzielno ci, wra¿liwo ci i otwarto ci na innych ludzi i wiat, ale przede wszystkim pomo¿e Ci przygotowaæ siê do najwa¿niejszego egzaminu ¿ycia. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Zostañ

Anglicy wymy lili specjalny termin okre laj¹cy taki wyjazd, przerwê od tzw. normalnego ¿ycia gap year , czyli roczna przerwa . Gap year najbardziej popularny jest w³a nie przed podjêciem studiów lub w ich trakcie, ale nie jest to regu³a. Nie musi tak¿e obejmowaæ ca³ego roku, mo¿e byæ krótszy lub d³u¿szy. Wi¹¿e siê jednak z zagranicznym wyjazdem w celu zdobycia nowych do wiadczeñ w ramach pracy, wolontariatu lub po prostu poznawania odrêbnych kultur.

C= F yearowcem

CZAS NA STUDIA

4 maja (piątek) godz. 9.00: język polski – poziom podstawowy godz. 14.00: wiedza o tańcu – poziom podstawowy godz. 14.00: wiedza o tańcu – poziom rozszerzony

7 maja (poniedziałek) godz. 9.00: język polski – poziom rozszerzony godz. 14.00: historia muzyki – poziom podstawowy godz. 14.00: historia muzyki – poziom rozszerzony

8 maja (wtorek) godz. 9.00: matematyka – poziom podstawowy godz. 14.00: język łaciński i kultura antyczna – poziom podstawowy godz. 14.00: język łaciński i kultura antyczna – poziom rozszerzony

9 maja (środa) godz. 9.00: matematyka – poziom rozszerzony godz. 14.00: historia sztuki – poziom podstawowy godz. 14.00: historia sztuki – poziom rozszerzony

10 maja (czwartek) godz. 9.00: język angielski – poziom podstawowy godz. 14.00: język angielski – poziom rozszerzony

11 maja (piątek) godz. 9.00: wiedza o społeczeństwie – poziom podstawowy godz. 9.00: wiedza o społeczeństwie – poziom rozszerzony godz. 14.00: fizyka i astronomia – poziom podstawowy godz. 14.00: fizyka i astronomia – poziom rozszerzony

15 maja (wtorek) godz. 9.00: informatyka – poziom podstawowy godz. 9.00: informatyka – poziom rozszerzony godz. 14.00: chemia – poziom podstawowy godz. 14.00: chemia – poziom rozszerzony

CZAS NA STUDIA

16 maja (środa) godz. 9.00: język niemiecki – poziom podstawowy godz. 14.00: język niemiecki – poziom rozszerzony

17 maja (czwartek) godz. 9.00: geografia – poziom podstawowy godz. 9.00: geografia – poziom rozszerzony godz. 14.00: filozofia – poziom podstawowy godz. 14.00: filozofia – poziom rozszerzony

18 maja (piątek) godz. 9.00: język rosyjski – poziom podstawowy godz. 14.00: język rosyjski – poziom rozszerzony

21 maja (poniedziałek) godz. 9.00: język francuski – poziom podstawowy godz. 9.00: język francuski w klasach dwujęzycznych godz. 14.00: język francuski – poziom rozszerzony

22 maja (wtorek) godz. 9.00: język hiszpański – poziom podstawowy godz. 14.00: język hiszpański – poziom rozszerzony

23 maja (środa) godz. 9.00: języki mniejszości narodowych – poziom podstawowy godz. 9.00: język regionalny – język kaszubski – poziom podstawowy godz. 14.00: języki mniejszości narodowych – poziom rozszerzony godz. 14.00: język regionalny – język kaszubski – poziom rozszerzony

24 maja (czwartek) godz. 9.00: język włoski – poziom podstawowy godz. 14.00: język włoski – poziom rozszerzony

25 maja (piątek)

Część ustna egzaminu maturalnego – od 4 do 25 maja 2012 roku. Część ustna egzaminu maturalnego przeprowadzana jest w szkołach według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących szkolnych zespołów egzaminacyjnych.

godz. 9.00: przedmioty zdawane w języku obcym przez absolwentów klas dwujęzycznych

O tym, jaki kierunek studiów wybieraj¹ m³odzi ludzie, decyduje coraz czê ciej rynek pracy. W ostatnich latach ro nie zapotrzebowanie na umys³y cis³e i kadrê menad¿ersk¹. Nie dziwi wiêc, ¿e w ród najpopularniejszych kierunków studiów w roku akademickim 2011/2012 znalaz³y siê budownictwo, zarz¹dzanie, informatyka, pedagogika i prawo. Poni¿ej przedstawiamy krótk¹ charakterystykê tych w³a nie kierunków. Tekst: Olka Klaus

Najpopularniejsze kierunki studiów 38

CZAS NA STUDIA

BUDOWNICTWO

Przyk³adowe specjalno ci

Dla kogo jest ten kierunek?

Konstrukcje budowlane i in¿ynierskie, technologia i organizacja budownictwa, budownictwo komunikacyjne, drogi i mosty.

Dla osób potrafi¹cych my leæ przestrzennie i abstrakcyjnie, lubi¹cych i znaj¹cych dobrze matematykê, dok³adnych, cierpliwych, lubi¹cych pracê w zespole.

Co mo¿esz robiæ po skoñczeniu tych studiów?

Czego nauczysz siê na studiach? Projektowania obiektów i elementów budowlanych, wytwarzania i doboru odpowiednich materia³ów, wykonawstwa obiektów budowlanych oraz kierowania i nadzorowania ich wykonawstwa, kierowania firm¹ budowlan¹ i zespo³em ludzi, projektowania dróg.

Mo¿esz np. za³o¿yæ w³asn¹ firmê budowlan¹, pracowaæ w charakterze konstruktora, inspektora budowlanego, w biurze projektowym, w zarz¹dzie dróg publicznych.

Gdzie znajdziesz zatrudnienie? W biurze projektowym, w przemy le budowlanym, wytwórniach betonu, administracji pañstwowej w organach zwi¹zanych z budownictwem.

Uczelnie najczê ciej wybierane przez kandydatów na studia stacjonarne pierwszego stopnia i jednolite studia magisterskie: l Politechnika Warszawska l Politechnika Gdañska l Politechnika Poznañska l Politechnika £ódzka l Uniwersytet Warszawski l Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Ko³³¹taja w Krakowie l Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie * ród³o danych: informacja o wynikach rekrutacji na studia na rok akademicki 2011/2012 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego oraz uczelniach niepublicznych

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

INFORMATYKA Dla kogo jest ten kierunek? Dla osób lubi¹cych matematykê i logikê, potrafi¹cych my leæ analitycznie i abstrakcyjnie, dociekliwych, wytrwa³ych, spostrzegawczych, kreatywnych, potrafi¹cych podejmowaæ samodzielnie decyzje, lubi¹cych ci¹g³e dokszta³canie siê, a tak¿e dla osób z uzdolnieniami plastycznymi (przy specjalno ciach zwi¹zanych z grafik¹).

Co mo¿esz robiæ po skoñczeniu tych studiów? Za³o¿yæ firmê wiadcz¹c¹ us³ugi informatyczne, pracowaæ w firmach wiadcz¹cych us³ugi wdra¿ania i monitorowania pracy systemów informatycznych, praco-

waæ w ró¿nego typu przedsiêbiorstwach jako osoba zajmuj¹ca siê administrowaniem sieci¹, tworzeniem baz danych czy konserwacj¹ systemów informatycznych.

Gdzie znajdziesz zatrudnienie? W przedsiêbiorstwach z ró¿nych bran¿, prywatnych firmach wiadcz¹cych us³ugi informatyczne, administracji pañstwowej, placówkach zdrowotnych.

Tworzenia baz danych, tworzenia sieci i administrowania ni¹, przekszta³cania i przekazywania danych za pomoc¹ odpowiednich programów, wykorzystywania narzêdzi i metod komputerowych do u³atwiania pracy w ró¿nych instytucjach, tworzenia i testowania oprogramowania, pracy w zespole.

Przyk³adowe specjalno ci Sieci komputerowe i przetwarzanie danych, logistyka z systemami informatycznymi, informatyka stosowana, modelowanie i animacja 3D, grafika komputerowa.

Czego nauczysz siê na studiach?

CZAS NA STUDIA

PRAWO Dla kogo jest ten kierunek? Dla osób lubi¹cych historiê, jêzyk polski i logikê, maj¹cych dobr¹ pamiêæ i ³atwo æ wys³awiania siê, potrafi¹cych ³¹czyæ fakty i my leæ analitycznie, samodzielnych i odwa¿nych.

Czego nauczysz siê na studiach? Pos³ugiwania siê wiedz¹ z zakresu prawa, rozumienia tekstów prawnych, interpretowania przepisów, pos³ugiwania siê s³ownictwem prawniczym w jêzyku obcym, prowadzenia mediacji.

Przyk³adowe specjalno ci Prawo Unii Europejskiej, obs³uga prawna, prawo cywilne, prawo karne, prawo gospodarcze, prawo publiczne.

Co mo¿esz robiæ po skoñczeniu tych studiów? Ubiegaæ siê o aplikacjê adwokack¹, notarialn¹, radcowsk¹, referendarsk¹, prokuratorsk¹ lub sêdziowsk¹, podj¹æ pracê.

Gdzie znajdziesz zatrudnienie? W s¹dach, kancelariach prawnych, kancelariach notarialnych, administracji publicznej, przedsiêbiorstwach, ró¿nego typu organizacjach, fundacjach czy bankach.

ZARZ¥DZANIE Dla kogo jest ten kierunek? Dla osób interesuj¹cych siê gospodark¹, ekonomi¹ i matematyk¹; samodzielnych, które potrafi¹ szybko podejmowaæ decyzje, s¹ odporne na stres, kreatywne, potrafi¹ my leæ analitycznie, tak¿e o przysz³o ci.

Czego nauczysz siê na studiach? Zasad funkcjonowania firm, analizowania zachodz¹cych procesów gospodarczych, prognozowania zachowañ rynku, pe³nienia funkcji kierowniczych, podejmowania ryzyka.

Funkcjonowanie przedsiêbiorstw, zarz¹dzanie finansami przedsiêbiorstw, zarz¹dzanie firm¹, zarz¹dzanie sprzeda¿¹, zarz¹dzanie zasobami ludzkimi, zarz¹dzanie produktem, komunikacja marketingowa.

Co mo¿esz robiæ po skoñczeniu tych studiów? Mo¿esz np. za³o¿yæ w³asn¹ firmê, pracowaæ jako menad¿er w dziale reklamy, zajmowaæ siê promocj¹ produktów.

Gdzie znajdziesz zatrudnienie? W ró¿nych ga³êziach przemys³u, w us³ugach czy administracji publicznej.

Przyk³adowe specjalno ci

CZAS NA STUDIA

PEDAGOGIKA Dla kogo jest ten kierunek? Dla osób lubi¹cych pracê z innymi, w tym z dzieæmi, cierpliwych, opiekuñczych, wyrozumia³ych, potrafi¹cych s³uchaæ, kreatywnych, odpowiedzialnych, otwartych, elastycznych i maj¹cych umiejêtno æ przekazywania wiedzy; czasami potrzebne s¹ te¿ zdolno ci manualne i wokalne.

Czego nauczysz siê na studiach? Gromadzenia i przekazywania wiadomo ci, prowadzenia dzia³alno ci edukacyjno-wychowawczej, metod wychowawczych, przygotowywania innych do ¿ycia w spo³eczeñstwie. Inne, szczegó³owe umiejêtno ci zwi¹zane s¹ z wybran¹ specjalno ci¹.

Przyk³adowe specjalno ci Edukacja doros³ych, edukacja i rehabilitacja osób niepe³nosprawnych, pedagogika opiekuñcza, praca socjalna, resocjalizacja, edukacja przez sztukê.

Co mo¿esz robiæ po skoñczeniu tych studiów? Pracowaæ jako wychowawca w przedszkolu lub w szkole (nauczanie pocz¹tkowe), pedagog szkolny, specjalista w dzia³ach szkoleñ w przedsiêbiorstwach, pracownik domów pomocy spo³ecznej, zak³adów karnych.

Gdzie znajdziesz zatrudnienie? W placówkach o wiatowych, s³u¿bie zdrowia, prywatnych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, fundacjach, przedsiêbiorstwach, wymiarze sprawiedliwo ci.

Popularno æ poszczególnych typów uczelni publicznych na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia i jednolitych studiach magisterskich (w przeliczeniu na jedno miejsce): l uczelnie techniczne 3,8 l uczelnie rolnicze 3,6 l uniwersytety 3,3 l uczelnie ekonomiczne 2,7 l uczelnie wychowania fizycznego 2,6 l uczelnie pedagogiczne 2,5 l pañstwowe wy¿sze szko³y zawodowe 1,9 * ród³o danych: informacja o wynikach rekrutacji na studia na rok akademicki 2011/2012 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego oraz uczelniach niepublicznych

CZAS NA STUDIA

Dlaczego wyjechali, czyli studia za granic¹ Tekst: Olka Klaus

Coraz wiêcej Polaków decyduje siê na studia za granic¹. I to nie tylko na uniwersytetach Semestr w Sztokholmie europejskich, które stoj¹ Joanna Tercjak absolwentka Uniwersytetu £ódzkiego, przed nami otworem. kierunek: kulturoznawstwo Czêsto m³odzi ludzie Nigdy nie umia³am wysiedzieæ d³u¿ej w jednym miejscu, dlatego w czasie stuwysy³aj¹ podania na diów, aby pogodziæ pasjê poznawania uczelnie w Stanach wiata z nauk¹, wziê³am udzia³ w programie Erasmus. Poci¹ga³a mnie SkandynaZjednoczonych czy Kazachstanie. Wyje¿d¿aj¹ na ca³y okres studiów I, II i III stopnia, trwaj¹c¹ semestr wymianê, a czasem na miesiêczne stypendium naukowe. Dlaczego podejmuj¹ takie wyzwanie? Na zdjêciu: Joanna Tercjak, fot.: archiwum prywatne

wia, wiêc z dostêpnych opcji wybra³am Sztokholm, gdzie spêdzi³am jeden semestr czwartego roku. Wyjazd ten by³ dla mnie wyzwaniem i swego rodzaju szko³¹ ¿ycia. Po raz pierwszy wyjecha³am sama na tak d³ugo, i to w miejsce, w którym nie zna³am kompletnie nikogo. W dodatku przez formalne zamieszanie nie dosta³am akademika z przydzia³u, wiêc jeszcze w samolocie do Szwecji nie by³am pewna, czy bêdê mia³a gdzie spaæ! Na szczê cie pomogli znajomi znajomych i wszystko siê dobrze u³o¿y³o. A jak wygl¹da³ pobyt w Sztokholmie? Có¿, ró¿ni³ siê znacznie od stereotypowych opowie ci o szalonych imprezowych maratonach w hermetycznym gronie erasmusowców. Trafi³am do akademika, gdzie znaczn¹ wiêkszo æ stanowili do æ introwertyczni Szwedzi. Jednak z czasem zaprzyja ni³am siê z kilkoma osobami i do tej pory utrzymujê z nimi bliski kontakt. Pó³ roku wystarczy³o, by stêskniæ siê za znajomymi i rodzin¹ w Polsce, a nawet za moimi ulubionymi wyk³adowcami. Z drugiej strony, zd¹¿y³am

CZAS NA STUDIA

siê przyzwyczaiæ do komfortowych warunków studiów w Szwecji, bo uniwersytecka infrastruktura i zasoby biblioteki instytutowej, o jakich w Polsce mog³am tylko pomarzyæ, naprawdê mnie rozpieszcza³y. Po powrocie do kraju ruszy³am na pielgrzymkê po uczelnianych instytucjach,

Plusy wyjazdu: l Poznanie innego kraju bez konieczno ci przerywania studiów. l Zyskanie nowej perspektywy kulturowej i naukowej. l Osobisty rozwój podró¿e nie tylko nas kszta³c¹, ale i kszta³tuj¹J.

Minusy wyjazdu: l Wzglêdy finansowe: pobyt w Skandynawii kosztowa³ du¿o wiêcej ni¿ wynosi³o stypendium programu Erasmus. l Uczelniana biurokracja zwi¹zana w wyjazdem (g³ównie po stronie polskiej) kosztowa³a mnie du¿o nerwów i cierpliwo ci. l W Sztokholmie ¿ycie studenckie jest bardzo rozproszone i w³a ciwie do æ ubogie w porównaniu z mniejszymi i bardziej zintegrowanymi o rodkami uniwersyteckimi.

Na zdjêciu: Joanna Tercjak, fot.: archiwum prywatne

by rozliczyæ siê ze stypendium. W tym czasie z ³ezk¹ w oku wspomina³am przemi³e panie ze szwedzkich sekretariatów. Pobyt w Sztokholmie da³ mi cenny dystans w ocenie szkolnictwa wy¿szego w naszym kraju i argument, ¿e uczelnia naprawdê mo¿e byæ dla studentów, a nie na odwrót. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Semestr w Kopenhadze B³a¿ej Tylor absolwent Uniwersytetu Gdañskiego, kierunek: historia Zdecydowa³em siê wyjechaæ na studia za granicê w ramach programu Sokrates. By³em wtedy na 5. roku. Pocz¹tkowo chcia³em zobaczyæ, jak funkcjonuje i jak wygl¹da studiowanie na innej uczelni europejskiej. Chcia³em siê te¿ sprawdziæ w innym, zupe³nie nowym otoczeniu. Wybra³em Daniê i uniwersytet w Kopenhadze. Dlaczego? Z dwóch powodów. Po pierwsze, nigdy wcze niej nie by³em w tym kraju, po drugie, mog³em pojechaæ

tam z koleg¹. Uwa¿am, ¿e wa¿ne jest, by przy aklimatyzacji w obcym miejscu towarzyszy³ nam kto , kogo znamy, z kim mo¿na chocia¿by porozmawiaæ po polsku.

Plusy wyjazdu: l Mo¿liwo æ sprawdzenia siê w nowej sytuacji, wzrost pewno ci siebie i zaradno ci. l Podszkolenie jêzyka obcego. l Wyjazd jest atutem przy szukaniu pracy, warto wpisaæ go do swojego CV.

Erasmus w skrócie n Program wymiany studentów. Uczestniczy w nim 27 krajów UE, Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Turcja i Chorwacja. n Wyjazd od 3 do 12 miesiêcy w obrêbie jednego roku akademickiego. n Po ukoñczeniu pierwszego roku, dla studentów z wysok¹ redni¹. n Wymagana znajomo æ jêzyka wyk³adowego na takim poziomie, by móc czytaæ w tym jêzyku literaturê naukow¹. n Miesiêczne dofinansowanie studiów. n Brak op³at na uczelni przyjmuj¹cej. n W roku akademickim 2009/2010 z wyjazdu na studia w ramach Erasmusa skorzysta³o ponad 11 tys. studentów z Polski. Najwiêksz¹ popularno ci¹ cieszy³y siê Niemcy, Hiszpania i Francja ( ród³o: www.erasmus.org.pl).

Minusy wyjazdu: l Wysokie koszty utrzymania.

Wyje¿d¿aj¹c do Danii, nie zastanawia³em siê, czy studia historyczne s¹ tam na wy¿szym poziomie, bardziej traktowa³em to jako przygodê. Dopiero na miejscu przekona³em siê, ¿e nauka historii wygl¹da w tym kraju trochê inaczej. Najwiêksza ró¿nica polega na tym, ¿e w Polsce na ka¿dym szczeblu edukacji uczymy siê historii od pocz¹tku wiata do wspó³czesno ci. Na Uniwersytecie w Kopenhadze mo¿na skupiæ siê wy³¹cznie na okresach b¹d wydarzeniach, które najbardziej nas interesuj¹, np. wybraæ przedmioty dotycz¹ce tylko okresu II wojny wiatowej. Czy to dobry sposób nauki? Powiem tak: wiedza nabyta podczas nauki historii w Polsce pozwala³a nam p³ynnie poruszaæ siê po ró¿nych tematach i okresach. Niejednokrotnie te¿ wiedzieli my wiêcej o historii krajów innych studentów z zagranicy ni¿ oni sami o swojej historii...

CZAS NA STUDIA

( ród³o: Eurobarometr 2011)

! m³odych Polaków studiuje lub uczy siê poza granicami kraju, # z tych 13% podejmuje studia 61% Polaków studiuj¹cych za granic¹ chce dziêki temu zwiêkszyæ swoje zarobki w przysz³o ci 59% studiuj¹cych za granic¹ Polaków finansuje studia z oszczêdno ci lub rodków prywatnych

Studia w Londynie Izabela Jelonek studentka BSc Social Science with Development Studies Birkbeck College, University of London Do Londynu wyjecha³am dok³adnie dzieñ po maturze. Chcia³am zrobiæ sobie roczn¹ przerwê przed podjêciem studiów w Polsce, a tak¿e podszkoliæ swój angielski. Szybko jednak dosz³am do wniosku, ¿e to Londyn jest miejscem, w którym chcê ukoñczyæ szko³ê wy¿sz¹. Studia podjê³am dok³adnie po roku pobytu w Wielkiej Brytanii. Zdecydowa³am siê na kierunek BSc Social Science with Development Studies. Po rozmowie kwalifikacyjnej i egzaminie IELTS (sprawdza znajomo æ i umiejêtno æ pos³ugiwania

Minusy studiowania w Wielkiej Brytanii: l Wysokie czesne, na które z regu³y trzeba samemu zapracowaæ (pracujê jako au-pair, dodatkowo jako teaching assistant i nauczyciel jêzyka angielskiego). Z drugiej strony, du¿o materia³ów potrzebnych do studiowania dostêpnych jest w bibliotece, wiêc odpadaj¹ koszty robienia kserokopii.

Plusy studiowania w Wielkiej Brytanii: l Du¿y wybór kierunków. l Studiowanie w miêdzynarodowym gronie. l Mo¿liwo æ uczestnictwa w otwartych wyk³adach wiatowej s³awy profesorów. l wietna atmosfera do nauki (bardzo dobrze wyposa¿one biblioteki, niektóre czynne przez ca³¹ dobê, mo¿liwo æ korzystania z bibliotek innych uniwersytetów).

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Wyjazdy w liczbach

siê jêzykiem angielskim w celach akademickich i profesjonalnych) zosta³am studentk¹ Birkbeck College, University of London. Dlaczego wybra³am akurat ten kierunek? Po pierwsze, stwarza on mo¿liwo æ studiowania tak ró¿norodnych dyscyplin, jak ekonomia, polityka i socjologia równocze nie, co nie ogranicza mnie w wyborze zawodu. Po drugie, kierunek ten nie ma swojego odpowiednika w Polsce, ponadto zajêcia prowadzone s¹ w inny sposób uczê siê na nich analitycznego my lenia i wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce, a nie tylko przetwarzania tej wiedzy na potrzeby egzaminów. Studiom zawdziêczam tak¿e p³ynn¹ znajomo æ angielskiego (angielski akademicki to co innego ni¿ angielski u¿ywany codziennie!).

Dwa w jednym: magisterka i doktorat na Oksfordzie Joanna Bagniewska absolwentka Jacobs University w Bremie (praktyka semestralna na Rice University w Teksasie), studia I stopnia, kierunek: biologia absolwentka Uniwersytetu Oksfordzkiego, studia II stopnia, kierunek: Integrative Biosciences doktorantka na Wydziale Zoologii Uniwersytetu Oksfordzkiego, specjalizacja: ekologia behawioralna Zdecydowa³am siê na studia za granic¹, poniewa¿ nêci³a mnie perspektywa studiowania po angielsku, ze studentami z ca³ego wiata. Ka¿da uczelnia, na której studiowa³am, oferowa³a co zupe³nie innego. Jacobs University unikalne miêdzynarodowe rodowisko, atmosferê przedsiêbiorczo ci, a tak¿e fantastyczne zaplecze techniczne; Rice blisk¹ wspó³pracê z ogrodem zoologicznym w Houston

Na zdjêciu: Joanna Bagniewska, fot.: archiwum prywatne

Najczê ciej podawane przez internautów powody wyjazdów na studia I i II stopnia: l chêæ zdobycia w przysz³o ci dobrze p³atnej pracy l chêæ uzyskania dyplomu uczelni licz¹cej siê w wiecie l wiêkszy wybór kierunków ni¿ w Polsce, co daje lepsze mo¿liwo ci rozwoju l nieodpowiedni system nauczania na polskich uczelniach

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

CZAS NA STUDIA

Miesi¹c na sta¿u badawczym Micha³ Zawidzki student III roku studiów doktoranckich Uniwersytet £ódzki kierunek: filozofia, specjalno æ: logika formalna

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

oraz poczucie, ¿e nie ma rzeczy nieosi¹galnych, a Oksford presti¿ow¹ grupê badawcz¹ i kontakt z naukowcami, których dotychczas zna³am tylko z naukowych publikacji. Dziêki studiom za granic¹ mog³am wyjechaæ na badania do Australii oraz Republiki Po³udniowej Afryki, wspó³pracowaæ z doskona³ymi badaczami i poznaæ ludzi ze wszystkich kontynentów. Studia te da³y mi tak du¿o, ¿e wyjazd za granicê mogê mia³o polecaæ. Zw³aszcza gdy w planach jest uczelnia o wysokiej renomie. Nale¿y próbowaæ, nawet je li wydaje siê to nieosi¹galne Oksford, Cambridge, Harvard to uczelnie dla ludzi. Zainteresowanym polecam forum naukazagranica.pl, na którym obecni studenci i absolwenci odpowiadaj¹ na pytania aplikuj¹cych.

Minusy studiowania za granic¹: l Wysokie koszty utrzymujê siê dziêki stypendium, pomocy rodziców i w³asnym zarobkom. Niektórzy studenci bior¹ po¿yczkê.

Na zdjêciu: Micha³ Zawidzki, fot.: archiwum prywatne

W minionym roku po raz pierwszy mia³em okazjê wyjechaæ poza granice kraju w ramach swojej studenckiej aktywno ci. Szczê liwie, uruchomiono na moim wydziale fundusz dla m³odych naukowców, w ramach którego przyznano mi rodki na sfinansowanie miesiêcznego sta¿u badawczego w School of Computer Science na University of Manchester w Wielkiej Brytanii. Wy-

Plusy wyjazdu: l Konieczno ci zmiany perspektywy, nawyków (równie¿ my lowych), adaptacji, która zazwyczaj jest motorem postêpu (np. w badaniach). l Skonfrontowanie w³asnych dokonañ z czo³ówk¹ badaczy w danej dziedzinie. l Uzyskanie dostêpu do bogatszej, ani¿eli na wiêkszo ci polskich uczelni, literatury. l Przekonanie siê, ¿e nauka uprawiana w zespo³ach badawczych, a nie jako sport indywidualny (co jest w Polsce praktyk¹ czêstsz¹ ni¿ na Zachodzie), przynosi owoce szybciej.

je¿d¿a³em z konkretnym planem, poniewa¿ jednak nie mia³em ¿adnego do wiadczenia w pracy naukowej poza macierzyst¹ uczelni¹, nie by³em w stanie stwierdziæ, czy uda mi siê go zrealizowaæ. Jedno, czego mog³em byæ pewien, to doborowe towarzystwo, w którym mia³em siê znale æ powiedzenie o kadrze naukowej School of Computer Science, ¿e to postacie z czo³ówek gazet, by³oby pewn¹ przesad¹, z pewno ci¹ jednak wielu pracuj¹cych tam badaczy to znacz¹ce figury w wiatku logicznym. W trakcie studiów magisterskich ominê³y mnie liczne okazje wyjazdów na wymiany studenckie, trudno by³oby mi zatem rekomendowaæ lub odradzaæ wyjazd tego rodzaju. Je li jednak ktokolwiek znajduje siê w sytuacji analogicznej do mojej, tj. prowadzi badania naukowe i ma sposobno æ w ramach ich realizacji wyjechaæ za granicê, z czystym sumieniem poleci³bym z niej skorzystaæ (a pewnie nawet dop³aci³bym do wyjazdu, gdyby mimo moich zachêt kto nadal siê opiera³).

Minusy wyjazdu: l Du¿o wy¿szy ni¿ w Polsce koszt utrzymania.

CZAS NA STUDIA

Co dadz¹ Ci

studia?

Wiele osób twierdzi, ¿e doskonale radzi sobie w ¿yciu bez wy¿szego wykszta³cenia. Ich zdaniem czas przeznaczony na studiowanie jest stracony, poniewa¿ studia nie pomagaj¹ wykszta³ciæ umiejêtno ci przydatnych w pracy zawodowej. Czy to prawda? Có¿, w ka¿dej plotce tkwi ziarno prawdy, jednak w tym wypadku to g³ównie Ty decydujesz, ile i czego nauczysz siê na studiach. Uczelnia stworzy Ci wiele mo¿liwo ci, w tym te¿ takie, których nie da Ci ¿adne inne miejsce i których nie da siê prze³o¿yæ na pieni¹dze. Tekst: Olka Klaus

Wiedza specjalisty Osób, które zarabiaj¹ w Polsce du¿e pieni¹dze bez wy¿szego wykszta³cenia, nie jest a¿ tak du¿o, jak mog³oby siê wydawaæ. Niektóre z nich co prawda piastuj¹ wysokie stanowiska, jednak swoj¹ karierê zaczyna³y jeszcze w czasach socjalizmu, kiedy, jak wiadomo, wszystko by³o inne. Dzi niewiele jest zawodów, do wykonywania których nie jest niezbêdne wiadectwo ukoñczenia studiów chocia¿by I stopnia. Bo wiedza specjalisty zaczyna byæ i u nas w cenie. Dziêki reformie szkolnictwa wy¿szego uczelnie zbli¿¹ siê do otoczenia spo³eczno-gospodarczego. Bêdzie to skutkowaæ lepszym przystosowaniem programu studiów do wymogów gospodarczych i przygotowywaniem takich kierunków czy specjalizacji, które bêd¹ kszta³ciæ specjalistów poszukiwa-

CZAS NA STUDIA nych przez pracodawców. Ju¿ teraz mo¿na studiowaæ na kierunkach zamawianych. Ich ukoñczenie daje bardzo du¿¹ szansê na szybkie znalezienie dobrej pracy, poniewa¿ obejmuj¹ one dziedziny strategiczne dla rozwoju gospodarczego pañstwa. Wiedza, któr¹ nabêdziesz w trakcie studiów, bêdzie doskona³¹ podbudow¹ teoretyczn¹ dla dalszego rozwoju. Wiêkszo æ uczonych stale poszukuje nowych róde³ i pomys³ów, weryfikuje swoje osi¹gniêcia z osi¹gniêciami innych naukowców, w tym równie¿ tych z zagranicy. Pozwoli Ci to byæ na bie¿¹co ze wiatowymi osi¹gniêciami w danej dziedzinie, co z kolei zaowocuje w pracy zawodowej. Ponadto na wielu kierunkach, zw³aszcza z nauk cis³ych, przyrodniczych i ekonomicznych, jêzykiem wyk³adowym jest angielski, co znacznie poszerza obszar poszukiwania pracy. I nie martw siê na zapas konieczno ci¹ wyjazdu coraz wiêcej osób pracuje dla zagranicznych firm na miejscu, w Polsce.

Wyjazdy na studia za granicê Je¿eli Twoje wyniki bêd¹ na odpowiednim poziomie, bêdziesz móg³ wyjechaæ za granicê na stypendium czy sta¿ w ramach programu Erasmus. Pomy l, jak dobrze bêdzie to wygl¹daæ w Twoim CV.

Do wiadczenie Oprócz zdobywania wiedzy teoretycznej, na studiach bêdziesz mieæ równie¿ æwiczenia. W zale¿no ci od wybranego kierunku mog¹ mieæ one formê do wiadczeñ prowadzonych w laboratoriach uniwersyteckich (coraz lepiej wyposa¿onych), zajêæ projektowych czy praktyk odbywanych w przedsiêbiorstwach pañstwowych lub prywatnych. Na czê ci kierunków obowi¹zuj¹ te¿ praktyki w czasie wakacji, trzeba te¿ najczê ciej odbyæ praktykê zwi¹zan¹ z wybran¹ specjalizacj¹ (sztandarowy przyk³ad: praktyki w szkole dla przysz³ych nauczycieli).

Gdzie znajdê pracê po studiach? Informacje o tym, co mo¿na robiæ po ukoñczeniu danego kierunku, znajdziesz oczywi cie w sieci. Radzimy sprawdziæ je w dwóch etapach: 1. Najpierw na stronie uczelni, w czê ci przeznaczonej dla kandydatów na studia, gdzie powinien znale æ siê opis kierunku oraz sylwetki absolwenta (dodatkowe informacje znajduj¹ siê nieraz na stronach konkretnych wydzia³ów lub instytutów). 2. Nastêpnie na ró¿nych forach internetowych, na których wypowiadaj¹ siê absolwenci okre lonych uczelni.

Lista kierunków zamawianych na rok 2012/2013 l biotechnologia l chemia l fizyka l fizyka techniczna l informatyka l matematyka l miêdzywydzia³owe studia matematyczno-przyrodnicze l ochrona rodowiska l automatyka l budownictwo l energetyka l in¿ynieria materia³owa l in¿ynieria rodowiska l mechanika i budowa maszyn l mechatronika l wzornictwo Traf pod dobry adres http://www.kierunki-zamawiane.pl

Zajêcia na studiach mo¿na porównaæ do æwiczeñ w si³owni, tylko prowadzonych w celu wykorzystania wszystkich mo¿liwo ci mózgu, a nie spalenia tkanki t³uszczowej czy rozwiniêcia miê ni J. Naucz¹ Ciê one rozwi¹zywania problemów na ró¿ne sposoby, ci¹g³ej aktywno ci intelektualnej. Aby w pe³ni wykorzystaæ mo¿liwo ci swojego umys³u, obserwuj pracê naukowców. Zobacz, jak gromadz¹ materia³y, w jaki sposób analizuj¹ dane zagadnienie i jak sprawdzaj¹ otrzymany wynik. Postaw te¿ na wyobra niê i ciekawo æ. Przypominamy najm³odszy milioner w Polsce dorobi³ siê maj¹tku w³a nie podczas studiów

Do wiadczenie zawodowe mo¿esz te¿ zdobyæ, staraj¹c siê samodzielnie o sta¿ w okre lonej firmie lub urzêdzie czy po prostu podejmuj¹c pracê.

Wygimnastykowany umys³

CZAS NA STUDIA

Jak najlepiej wykorzystaæ czas studiów? 1. Nie stawiaæ nauki na ostatnim planie. 2. Braæ udzia³ w konkursach. 3. Uczestniczyæ w konferencjach. 4. Chodziæ na spotkania z zaproszonymi naukowcami. 5. Anga¿owaæ siê w sprawy uczelni. 6. Braæ udzia³ w ¿yciu uczelni. 7. Rozwijaæ zainteresowania w ko³ach naukowych, grupach dzia³aj¹cych przy centrach kultury czy w akademickim zwi¹zku sportowym. 8. Korzystaæ ze zni¿ek na bilety zwiedzaæ Polskê i wiat w doborowym towarzystwie innych studentów. 9. Nie stroniæ od zawierania znajomo ci z innymi studentami. 10. Od czasu do czasu prawdziwie siê wyszaleæ J Do wiadczenie zawodowe mo¿esz te¿ zdobyæ, staraj¹c siê samodzielnie o sta¿ w okre lonej firmie lub urzêdzie czy po prostu podejmuj¹c pracê. Wiele przedsiêbiorstw chêtnie zatrudnia studentów na umowê zlecenie. Jest to dla nich wygodne, gdy potrzebuj¹ pracownika na krótki czas. Korzystaj¹c z takich okazji, nie tylko zape³niasz swój ¿yciorys, ale równie¿ nawi¹zujesz cenne kontakty i zdobywasz nie mniej cenne do wiadczenie.

Przygotowanie do pracy Przy pañstwowych uczelniach wy¿szych dzia³aj¹ tzw. biura karier. Instytucje te wspieraj¹ studentów i absolwentów w stawianiu pierwszych kroków na rynku pracy. Z ich oferty warto korzystaæ ju¿ od pierwszego roku studiów. I uwaga biura karier dzia³aj¹ bezp³atnie. Za darmo mo¿esz wiêc nauczyæ siê technik autoprezentacji, pisania podañ, listów motywacyjnych, CV czy wzi¹æ udzia³ w przeró¿nych warsztatach. Pracownicy biura naucz¹ Ciê, gdzie nale¿y szukaæ ofert pracy, i zaprezentuj¹ aktualne oferty. Za prac¹ mo¿esz siê te¿ rozejrzeæ w czasie akademickich targów pracy. Pojawia siê na nich wielu pracodawców, chc¹cych nie tylko zaprezentowaæ swoje firmy, ale te¿ wielokrotnie oferuj¹cych pracê na konkretnych stanowiskach.

Przyja nie zawarte w czasie studiów zazwyczaj siê nie koñcz¹, po prostu zostaj¹ do koñca ¿ycia. Dyplom

Przed³u¿ona m³odo æ

Dyplom jest obecnie towarem szczególnie poszukiwanym przez pracodawców. Kiedy nie masz znajomo ci lub nie mo¿esz liczyæ na zatrudnienie w rodzinnej firmie, jest on Twoj¹ przepustk¹ do zdobycia pracy. Zw³aszcza w ga³êziach gospodarki zwi¹zanych ze szkolnictwem, naukami cis³ymi i medycyn¹ (spróbuj zostaæ stomatologiem bez dyplomu ). Historie geniuszów bez wykszta³cenia, którzy s¹ np. wietnymi programistami i zarabiaj¹ krocie, dotycz¹ jednostek. I to wybitnych! Czy na pewno mo¿esz siê z nimi uto¿samiæ?...

Studia mog¹ byæ te¿ dobrym pomys³em na przetrzymanie kryzysu gospodarczego z jednej strony i wyd³u¿enie czasu bez prawdziwych, doros³ych zobowi¹zañ ze strony drugiej. Pozwol¹ Ci one zrealizowaæ wiele mia³ych planów (np. w ramach studenckich kó³ zainteresowañ lub grup twórczych) i nieco d³u¿ej cieszyæ siê wolno ci¹ ni¿ w wypadku znajomych, którzy po ukoñczeniu szko³y redniej od razu ruszyli do pracy. Prawdopodobnie okres studiów bêdziesz wspominaæ jako jeden z najpiêkniejszych w swoim ¿yciu. Atmosfera akademika, wieczorne wypa-

Nasza sonda W jednym z ogólnopolskich serwisów sprawdzili my 10 pierwszych og³oszeñ dla szukaj¹cych pracy, danych tego samego dnia w 5 du¿ych miastach Polski: Warszawie, Gdañsku, Poznaniu, £odzi i Szczecinie. Wyniki mówi¹ same za siebie: Warszawa: w 8 na 10 og³oszeñ wymagano, aby przysz³y pracownik mia³ wy¿sze wykszta³cenie Gdañsk: w 7 na 10 og³oszeñ poszukiwano osób z wy¿szym wykszta³ceniem Poznañ: w 7 na 10 og³oszeñ poszukiwano osób z wy¿szym wykszta³ceniem £ód : w 6 na 10 og³oszeñ poszukiwano osób z wy¿szym wykszta³ceniem Szczecin: w 6 na 10 og³oszeñ poszukiwano osób z wy¿szym wykszta³ceniem

Izabela Klejna absolwentka Uniwersytetu Gdañskiego, kierunek: chemia Studia da³y mi nie tylko specjalistyczn¹ wiedzê z zakresu chemii, ale tak¿e szereg umiejêtno ci, które mog³am wykorzystaæ tu¿ po ich zakoñczeniu. Dziêki nim wykszta³ci³am na przyk³ad umiejêtno æ zadawania pytañ i szukania odpowiedzi. W ci¹gu 5 lat nauczy³am siê równie¿ samodzielnej realizacji projektów, pocz¹wszy od planowania do podsumowania wyników. Doskona³y trening umiejêtno ci miêkkich [m.in. zarz¹dzanie czasem, umiejêtno ci interpersonalne, odporno æ na stres red.] stanowi³a dla mnie dzia³alno æ dodatkowa. By³am cz³onkiem Naukowego Ko³a Chemików, przewodnicz¹c¹ Samorz¹du Studenckiego oraz cz³onkiem kilku komisji uczelnianych. Bra³am te¿ udzia³ w konferencjach, projektach i szkoleniach. Nawi¹za³am wiele nowych znajomo ci i mia³am okazjê do wymiany pogl¹dów na przeró¿ne tematy, nie tylko te naukowe. Codziennie æwiczy³am te¿ swoj¹ kreatywno æ, umiejêtno æ pracy w grupie czy radzenia sobie w stresowych sytuacjach oraz (podziêkowania dla mojego opiekuna pracy magisterskiej) pracy wed³ug zasad 5S selekcja, systematyka, sprz¹tanie, standaryzacja, samodyscyplina. Nauczy³am siê szukania informacji i wykorzystywania ich w umiejêtny sposób, wytrwa³o ci w d¹¿eniu do celu i niepoddawania siê, a wrêcz przeciwnie wytrwa³ego szukania innych rozwi¹zañ, bo nigdy nie ma sytuacji bez wyj cia. Zajêcia na studiach stwarzaj¹ ogromne mo¿liwo ci zdobycia do wiadczenia w wielu dziedzinach, co z kolei u³atwia zdobycie interesuj¹cej pracy. Warto to sobie u wiadomiæ ju¿ na pocz¹tku studenckiej drogi. Wszystkie wymienione wy¿ej zalety studiów uwa¿am za bardzo wa¿ne. Jednak okres ten da³ mi co , co jest dla mnie najwa¿niejsze: kilku prawdziwych przyjació³ i mi³o æ na ca³e ¿ycie. dy do klubu, maraton filmowy w auli uniwersytetu, pizza za ostatnie grosze, a nawet wyprawa na Dach wiata tego nie da siê podrobiæ.

Przyja nie, znajomo ci Pobyt na uczelni, mieszkanie w akademiku, zajêcia w innym kraju to wszystko s¹ okazje do zawierania nowych znajomo ci. Zw³aszcza ¿e braæ studencka jest wyj¹tkowo otwarta na nowych ludzi, nowe pomys³y, idee, tematy. Przyja nie zawarte w tym czasie zazwyczaj siê nie koñcz¹, po prostu zostaj¹ do koñca ¿ycia. Czêsto te¿ uczelnia okazuje siê tym miejscem, w którym spotyka siê swoj¹ drug¹ po³owê

CZAS NA STUDIA

To oczywiste nieznajomo æ jêzyków obcych szkodzi, a brak dobrej znajomo ci jêzyka zmniejsza szanse na rynku pracy. Je li szukasz sposobu na udoskonalenie swoich lingwistycznych umiejêtno ci, skorzystaj z lekcji, szkoleñ, kursów, podrêczników do nauki jêzyków specjalistycznych, opanuj jaki jêzyk egzotyczny. Tekst: Adam Zmitrowicz

Koncert na dwa jêzyki Specjalistyczna gwara Z jak¹kolwiek bran¿¹ nie wi¹za³by swojej przysz³o ci, to w³adanie jêzykiem specjalistycznym, opanowanie terminów, zwrotów, skomplikowanych nazw czy idiomów, którymi porozumiewaj¹ siê fachowcy w danej dziedzinie, podnosi zdecydowanie twoje kwalifikacje i warto æ na rynku pracy. Od kucharza, przez fachowca z bran¿y biznesowej, hotelarskiej, po nag³o nieniowca czy ratownika medycznego, mechanika wszêdzie profesjonali ci pos³uguj¹ siê specjalistyczn¹ gwar¹, która z jêzykiem obcym opanowanym na lekcjach w szkole niewiele ma wspólnego.

Jêzyk za darmo czy za pieni¹dze? Za specjalistyczny kurs jêzyka niemieckiego (np. niemiecki w biznesie czy w medycynie), za 52 godziny lekcyjne, bez materia³ów edukacyjnych, p³aci siê ponad tysi¹c z³otych. Lekcje za darmo nie trafiaj¹ siê czêsto. Warto jednak na uczelni o takie mo¿liwo ci zapytaæ. Na przyk³ad w projekcie realizowanym na UMSC w Lublinie w ramach rodków pozyskanych z Unii Europejskiej studenci nieodp³atnie mog¹ uczyæ siê specjalistycznego jêzyka francuskiego i hiszpañskiego. Mog¹ doskonaliæ jêzyk, którym pos³uguj¹ siê handlowcy i specjali ci od marketingu i reklamy, prawnicy i pracownicy administracji, osoby pracuj¹ce w sektorze turystycznym, ekonomi ci, finansi ci. Poznaje siê jêzyk mediów, polityki oraz doskonali w przek³adzie tekstów specjalistycznych.

Wa¿nym narzêdziem, w jakie mo¿na siebie wyposa¿yæ bez wzglêdu na to, czy jest siê na studiach dziennych, czy ju¿ siê pracuje jest opanowanie jêzyka specjalistycznego. Jêzyka w jêzyku, mówi¹c kolokwialnie. Jêzyk zawodowy jest to pewnego rodzaju socjolekt czy profesjolekt. Na pocz¹tku wydaje siê trudny do opanowania, ale u³atwia kontakt miêdzy osobami wykszta³conymi i pracuj¹cymi w danym zawodzie. Wszelkiego rodzaju umowy, sk³adanie zamówieñ, robienie wywiadu lekarskiego, reklamacje, pisanie ¿yciorysu wymagaj¹ opanowania specjalistycznego jêzyka, s³ownictwa z zakresu handlu, prawa, medycyny, hotelarstwa itp. Jêzyk specjalistyczny jest warto ciowym narzêdziem pracy dla tych, którzy planuj¹ miêdzynarodowy rozwój zawodowy w swojej specjalistycznej profesji, a tak¿e dla osób wspó³pracuj¹cych z inwestorami zagranicznymi. Poza znajomo ci¹ odpowiednich s³ów, przy okazji poznajemy zasady obowi¹zuj¹ce na danym obszarze jêzykowym, zwyczaje, prawa, obowi¹zki pacjenta, klienta itp. Poznajemy je m.in. przez naukê sporz¹dzania specjalistycznych pism czy umów. Miros³aw ¯elichowski, specjalista HR z Katowic

CZAS NA STUDIA Doskonalenie to polega m.in. na nauce poprawnego stosowania terminologii specjalistycznej w rozmowach, ró¿nego typu negocjacjach, a tak¿e w sporz¹dzaniu dokumentów, sprawozdañ, prezentacji, w korespondencji, analizie tekstów pisanych takim jêzykiem i ich t³umaczeniu. Je li zdecydujecie siê doskonaliæ specjalistyczny jêzyk, warto skorzystaæ z pomocy ró¿nych internetowych portali jêzykowych, które oferuj¹ przyk³ady gotowych pism, podstawowe s³ownictwo, zwroty, przydatne specjalistom ró¿nych dziedzin. ¯eby obni¿yæ koszty, warto np. zaopatrzyæ siê w e-booki w sklepie internetowym. Kto stwierdzi: praca na zmywaku za granic¹ nie wymaga specjalistycznego jêzyka. Zak³adamy jednak, ¿e taka praca nie jest szczytem waszych marzeñ korzystaj¹c z okazji, warto spróbowaæ poznaæ odpowiednio wcze niej specjalistyczne s³ownictwo z zakresu gastronomii.

Rzadki jêzyk Prosz¹c o wymienienie dwóch rzadkich jêzyków, najczê ciej us³yszymy: japoñski i chiñski, jêzyki z krajów afrykañskich. Gdy pytam waszych rówie ników o to, jakie europejskie jêzyki mo¿na uznaæ za egzotyczne, rzadkie, czêsto odpowiadaj¹: Raczej nie s¹dzê, by takie by³y . A tu siê okazuje, ¿e notowania naszego CV mog¹ wzrosn¹æ, gdy np. bêdziemy w³adaæ którym z jêzyków skandynawskich. Rzadkie jêzyki okre lane s¹ mianem trudnych, co nie odstrasza chêtnych do ich studiowania. Co roku japonistyka, sinologia, arabistyka oblegane s¹ przez chc¹cych poznawaæ zawi³o ci leksykalne jêzyków Dalekiego i Bliskiego Wschodu. Nauka japoñskich czy arabskich znaków, ich wymowy, wymaga systematyczno ci, samozaparcia i codziennych æwiczeñ. Tu kilkudniowe zaleg³o ci dadz¹ szybko o sobie znaæ. Np. w jêzyku chiñskim, a w³a ciwie powinno siê powiedzieæ w mandaryñskim, te same d wiêki wypowiedziane nisko czy wysoko mog¹ znaczyæ co innego. Potrzeba sporo determinacji, by np. poznaæ ponad 600 znaków japoñskich w ci¹gu roku. Warto wiedzieæ, ¿e wiele podrêczników do nauki egzotycznych jêzyków napisanych jest po angielsku. Poznanie rzadkich jêzyków wi¹¿e siê z poznaniem mentalno ci i kultury jak¿e odmiennej od europejskiej. Je li znasz taki jêzyk i masz jeszcze w zanadrzu inn¹ specjalno æ, rosn¹ce kontakty z Dalekim Wschodem zaowocuj¹ znalezieniem atrakcyjnej pracy. Ekonomi ci twierdz¹, ¿e gospodarka Chin jest jedn¹ z prê¿niej siê rozwijaj¹cych. Plasuje siê w cis³ej wiatowej czo³ówce. Perspektywy zatrudnienia wygl¹daj¹ wiêc do æ optymistycznie dla pasjonatów jêzyka mand¿urskiego, ale nie tylko. Marta Sokólska z Poznania zrobi³a kurs pilotów wycieczek. Zna³a dobrze angielski. Tak trochê, by siê wyró¿niæ, i trochê marz¹c o wyje dzie do Szwecji, zaczê³am uczyæ siê szwedzkiego. Na jednej z wycieczek w autokarze mia³am kilka osób mówi¹cych w tym jêzyku. Wymieni³am siê kontaktami i w kilka miesiêcy po tym zadzwoni³ do mnie przedstawiciel szwedzkiej firmy handluj¹cej aparatur¹ i systemami grzewczymi. Prosi³ o pilotowanie i pomoc w Polsce. Marta na spotkanie zabra³a kolegê. Trochê siê ba³a, czy jej kto nie oszukuje. Mimo ¿e mia³a wykszta³cenie humanistyczne pedagogiczne, przez pewien czas pracowa³a w firmie, gdzie bardziej przyda³aby siê wiedza techniczna, ekonomiczna. Ale to znajomo æ jêzyka by³a jej g³ównym atutem.

Jeden jêzyk to za ma³o Kilka lat temu na rozmowie kwalifikacyjnej pytanie: W jakim stopniu znasz jêzyk angielski? by³o normalne. Teraz wychodzi siê raczej z za³o¿enia, ¿e ten jêzyk zna ka¿dy i sprawnie siê nim pos³uguje. Edukacja i my lenie o przysz³o ci zmieni³y siê na tyle, ¿e o jêzyku angielskim my li siê tak jak o umiejêtno ci obs³ugi komputera: umieæ trzeba i tyle. Poza angielskim warto znaæ inny jêzyk. Krzysztof, student Politechniki Koszaliñskiej doskonali siê w technicznym jêzyku niemieckim. Zamierzam wyjechaæ tam do pracy po studiach i przyk³adam siê do niemieckiego bardziej ni¿ do angielskiego. Ale dwa jêzyki to nie szczyt marzeñ lingwistycznych Krzysztofa. My lê, ¿e spróbujê nauczyæ siê jêzyka rosyjskiego. Fascynuje mnie Rosja, chcia³bym j¹ zwiedziæ, poczytaæ Dostojewskiego w oryginale i wykorzystaæ ten jêzyk dla celów zawodowych. Nie tylko hobby ci¹gnie Krzy ka w stronê tego jêzyka. Na pewno fascynacja krajem, ciekawo æ, chêæ poznania go, ale tak¿e pomys³ na zawodowe plany: Mo¿e uda mi siê popracowaæ w Rosji, wspó³pracowaæ z jak¹ firm¹ zwi¹zan¹ z Rosj¹? Krzysztof uwa¿a, ¿e trzy dobrze opanowane jêzyki zdecydowanie ugruntuj¹ jego pozycjê na rynku pracy. Na drugim roku studiów pracowa³em w uzdrowisku, w którym by³o du¿o niemieckojêzycznych kuracjuszy. Niemiecki ju¿ wtedy mi siê przyda³ zdradza. Nie chcia³bym wyznaczaæ limitu jêzyków obcych, które trzeba opanowaæ, ale my lê, ¿e absolutne minimum to dwa. Czy wiêcej, to zale¿y od zdolno ci, zainteresowañ, specyfiki pracy, bran¿y, w jakiej siê pracuje wyja nia Ewa Zastawska, doradca zawodowy z Wroc³awia. Zdecydowanie mo¿na wiêc powiedzieæ: jeden jêzyk obcy to za ma³o!

CZAS NA STUDIA

Ja za piêæ lat

zaplanuj swoj¹ karierê!

Tekst: Marta Morelowska

Szko³a rednia jest dobrym momentem na rozpoczêcie planowania przysz³ej kariery. Kluczem do sukcesu jest rozpoznanie w³asnych predyspozycji i czerpanie informacji o kierunkach studiów i rynku pracy z ró¿nych róde³. Skoñczy³em dobr¹ publiczn¹ uczelniê, odby³em mnóstwo sta¿y, a jednak nie mogê dostaæ pracy . Na rozmowach mówi¹ mi, ¿e mam za wysokie kwalifikacje i nie daj¹ zatrudnienia . Na studiach uczy³em siê, mia³em dobre wyniki, ale nie pracowa³em, a teraz chcê rozpocz¹æ pracê i wszyscy ¿¹daj¹ ode mnie do wiadczenia zawodowego . Zupe³nie inaczej wyobra¿a³em sobie te studia, chyba le wybra³em kierunek . Praca w zawodzie, który ca³e ¿ycie chcia³em wykonywaæ, w praktyce wygl¹da zupe³nie inaczej, ni¿ my la³em ... ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Takie opinie czêsto mo¿na us³yszeæ od absolwentów ró¿nych kierunków, rozczarowanych realiami rynku pracy. Czy le zaplanowali swoje kariery? A mo¿e planowanie w ogóle nie jest dobr¹ metod¹ i lepiej i æ na ¿ywio³, kieruj¹c siê jedynie w³asnymi pasjami i zainteresowaniami?

Planowaæ czy i æ na ¿ywio³ za w³asn¹ pasj¹? Najlepiej oczywi cie po³¹czyæ te dwa za³o¿enia. W koñcu planowanie i zainteresowania wcale siê nie wykluczaj¹ zauwa¿a Magdalena Kwak z Biura Karier UJ. W dzisiejszych czasach im

wcze niej zdamy sobie sprawê z tego, co chcieliby my w ¿yciu robiæ, tym skuteczniej zaplanujemy swoj¹ przysz³¹ karierê. Oczywi cie kluczowe znaczenie ma znajomo æ w³asnych zdolno ci, aspiracji oraz cech charakteru. Ich zdiagnozowanie na wczesnym etapie edukacji pomo¿e w wiadomym wyborze w³asnej cie¿ki edukacyjnej, a nastêpnie zawodowej. Warto w tym wszystkim jednak uwzglêdniæ nasze zainteresowania i marzenia, aby praca, któr¹ w przysz³o ci bêdziemy wykonywaæ, gwarantowa³a nam nie tylko zabezpieczenie finansowe, ale tak¿e zadowolenie i satysfakcjê. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

CZAS NA STUDIA

Poznaj samego siebie Je li na etapie szkolnym nie umiemy sami sprecyzowaæ, co chcieliby my w ¿yciu robiæ, co lubimy, co nas interesuje, to porozmawiajmy np. z doradc¹ zawodowym czy psychologiem szkolnym. Im wcze niej dowiemy siê tych rzeczy, tym bardziej wiadomych wyborów bêdziemy dokonywaæ podpowiada Magdalena Kwak. Ju¿ na etapie szko³y ponadgimnazjalnej, i to najlepiej nie w klasie maturalnej, ale np. w klasie pierwszej, dobrze jest wykonaæ testy predyspozycji, na podstawie których zorientujemy siê, jakie zawody mo¿emy, a jakich nie powinni my (czy nawet nie mo¿emy) wykonywaæ. Jednak to dopiero pierwszy etap planowania kariery, wstêpny i w pewnym sensie teoretyczny. Dowiemy siê prawdopodobnie, ¿e mamy naprawdê wiele mo¿liwo ci, a wykluczymy pewne tylko opcje (np. nie mogê byæ sportowcem , nie mogê byæ

architektem, bo nie mam wyobra ni przestrzennej , wskazane, bym wykonywa³a pracê z lud mi ). Okre lenie predyspozycji to jednak teoria, któr¹ trzeba dostosowaæ do naszych mo¿liwo ci, planów i potrzeb rynku pracy.

Jaki kierunek studiów mogê wybraæ? Tego ju¿ nie powie nam psycholog tylko na podstawie testu predyspozycji. Musimy sami zebraæ informacje i zdecydowaæ samodzielnie. Nieg³upi¹ form¹ zbierania wiadomo ci o wymarzonym zawodzie s¹ spotkania z lud mi, którzy dany zawód wykonuj¹. Warto poprosiæ wychowawcê, by przedstawicieli niektórych ciekawych w mniemaniu klasy profesji zaprosi³ np. na lekcje wychowawcze i namówi³ do przedstawienia przez nich realiów, w których pracuj¹. Nasze wyobra¿enia o pracy w pewnych zawodach

czêsto odbiegaj¹ bowiem od rzeczywisto ci. Zdarza siê, ¿e wiedzê o zawodzie prawnika, psychologa czy psychiatry czerpiemy z amerykañskich filmów, literatury, a nie przek³adamy tego na polskie realia. Wierzymy w stereotypy, obiegowe opinie, pewne symbole, wyobra¿amy sobie, ¿e dziennikarz to osoba, która wietnie zarabia, robi karierê, pokazuje siê na wizji jak Monika Olejnik i prowadzi interesuj¹ce rozmowy z politykami Dla osoby, która trafi do redakcji lokalnej gazety i bêdzie pisa³a o anegdotycznych dziurach w jezdni zderzenie z rzeczywisto ci¹ mo¿e byæ niez³ym szokiem. Podobny szok prze¿yæ mo¿e np. psychiatra, zetkn¹wszy siê z warunkami pracy w polskim szpitalu. Amerykañski zwyczaj zapraszania do szkó³ rodziców, by opowiadali uczniom o wykonywanej pracy, jej plusach i minusach, wcale nie jest g³upim pomys³em. W ruch musz¹ pój æ te¿, oczywi cie, informatory, warto czytaæ artyku³y w pra-

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

CZAS NA STUDIA

sie dotycz¹ce ró¿nych kierunków studiów, zagl¹daæ na strony poszczególnych uczelni, na fora studentów oraz ledziæ informacje z rynku pracy. Wa¿ne, by byæ otwartym na otoczenie i czerpaæ wiadomo ci z ró¿nych róde³ radzi Marta Piasecka, doradca zawodowy z Biura Karier UW. Wielotorowe poszukiwanie wiedzy o sobie (swoich predyspozycjach) i o kierunkach studiów jest bardzo wa¿ne. Pomocni mog¹ byæ w tym tak¿e rodzice, dziadkowie, starsze rodzeñstwo lub starsi koledzy, nauczyciele. Warto korzystaæ ze spotkañ organizowanych na uczelniach czy wydzia³ach. Nale¿y korzystaæ z dni otwartych na uczelniach. Na targach edukacyjnych mo¿na odwiedzaæ stoiska studenckich biur karier. Cennym ród³em informacji jest internet. Czasami mo¿e warto zajrzeæ na fora dyskusyjne... Studenci starszych lat podpowiadaj¹, ¿e sporo mo¿na dowiedzieæ siê ju¿ nie z wpisów kandydatów na dany kierunek i oficjalnych danych z informatorów, ale z wpisów osób, które studiuj¹ ju¿ na danym wydziale, a nawet z oficjalnych og³oszeñ dla studentów. Niekiedy okazuje siê, ¿e kandydaci nie zdaj¹ sobie sprawy z pewnych pu³apek. Nie sprawdzaj¹, czy dany kierunek oferuje im okre lon¹ specjalizacjê, a je li oferuje, ile osób faktycznie siê na ni¹ dostaje i czy nie trzeba spe³niæ jakich dodatkowych warunków. Osobi cie znam studentów, którzy wybrali polonistykê na uczelni, która dawa³a przy okazji mo¿liwo æ robienia specjalizacji z logopedii, a potem z przykro ci¹ siê dowiadywali, ¿e przyjmowani s¹ na ni¹ tylko wybrani studenci, po spe³nieniu okre lonych warunków, a miejsc jest bardzo ma³o. Inna osoba nie doczyta³a, ¿e studiuj¹c jedn¹ z filologii obcych na jednej z uczelni, nie uzyska uprawnieñ nauczycielskich i nie bêdzie mog³a uczyæ jêzyka w szkole, je li ich dodatkowo nie zdobêdzie. Jeszcze inna osoba wybra³a rzadk¹ specjalizacjê na polonistyce i nie zdawa³a sobie sprawy, ¿e ukoñczenie tej trudnej, rzadkiej, ambitnej specjalizacji nie pozwala tak¿e na pracê w szkole Przyszli studenci czêsto nie porównuj¹ ofert ró¿nych szkó³, nie zastanawiaj¹ siê, która proponuje im ciekawsze lub praktyczniejsze specjalizacje ani gdzie pó niej bêd¹ pracowaæ.

Je li wybieram jaki kierunek studiów, to warto zainteresowaæ siê te¿, jakie s¹ mo¿liwo ci zatrudnienia po tym kierunku, w okre lonym zawodzie podpowiada Marta Piasecka z Biura Karier UW. Przyszli studenci powinni okre laæ swoje cele edukacyjne i zawodowe. Warto czytaæ zamieszczane na stronach wydzia³ów profile kandydatów i absolwentów i zastanawiaæ siê, co bêdê robiæ np. za 5 lat. Muszê wiedzieæ, ¿e np. je li nie nauczê siê jakich programów komputerowych, nie bêdê mog³a prowadziæ pewnych badañ jako socjolog, a je li chcia³abym zakoñczyæ naukê po 5 latach, nie powinnam planowaæ raczej kariery lekarza, prawnika czy psychologa. Istotne

Nie trzeba trzymaæ siê sztywno tego, co ustalili my w liceum. Obserwuj¹c ewolucjê swoich zainteresowañ i przede wszystkim rynek pracy, mo¿emy modyfikowaæ wcze niejsze wybory. jest, by nie wybraæ le kierunku studiów. Wg wprowadzanej reformy studiów, za takie b³êdy bêdziemy p³aciæ, i to nie tylko zmarnowanym czasem, ale odczujemy nasze pomy³ki tak¿e finansowo. Mo¿e okazaæ siê bowiem, ¿e wskutek skakania z wydzia³u na wydzia³ wyczerpali my limit bezp³atnych semestrów i ostatnie dwa lata nauki bêdziemy musieli op³aciæ sami. Marta Piasecka przestrzega te¿ przed wyborem kierunku studiów na podstawie opisu przedmiotów z I roku. Nale¿y prze ledziæ ca³y program, mo¿e siê okazaæ, ¿e choæ wybrane przedmioty nas przera¿aj¹ (np. statystyka na psychologii, miernictwo na wydzia³ach elektrycznych politechniki, logika na filozofii, gramatyka historyczna na filologiach obcych czy polonistyce przyp. red.), s¹ jedynie drog¹ do celu, i po przej ciu przez nie na pó niejszych latach bêdziemy mogli zaj¹æ siê pasjonuj¹cymi nas zagadnieniami.

Nasz plan kariery powinien byæ elastyczny! Nie trzeba trzymaæ siê sztywno tego, co ustalili my w liceum. Obserwuj¹c ewolucjê swoich zainteresowañ i przede wszystkim rynek pracy, mo¿emy modyfikowaæ wcze niejsze wybory. Powinni my pamiêtaæ, ¿e w ci¹gu 5 lat naszych studiów zapotrzebowanie rynku pracy zmienia siê i nie wszystko specjali ci mog¹ przewidzieæ (np. kryzys), dlatego trzeba wci¹¿ z jednej strony aktualizowaæ informacje o rynku pracy, z drugiej obserwowaæ siebie i to, co naprawdê nas interesuje. Studia dwustopniowe daj¹ naprawdê du¿e pole manewru. Mo¿na np. zrobiæ licencjat na polonistyce, a magisterium ju¿ na dziennikarstwie, je li dojdziemy do wniosku, ¿e nasz¹ przysz³o æ widzimy w mediach podpowiada Marta Piasecka.

Czy wkomponowaæ pracê na studiach w plan naszej kariery? To, w jakiej formie wyka¿emy nasz¹ aktywno æ zawodow¹ na studiach, czy bêdziemy pracowaæ w ramach umowy o pracê, o dzie³o, czy te¿ odbêdziemy sta¿, nie jest z punktu widzenia naszej przysz³ej kariery a¿ tak istotne; wa¿ne, ¿eby my zdobywali do wiadczenia zawodowe zauwa¿a Marta Piasecka. Jedni mog¹ budowaæ swoje CV, podejmuj¹c pracê etatow¹, a inni np. dzia³aæ w ko³ach naukowych, prowadziæ badania w najlepszych laboratoriach, i te do wiadczenia zaowocuj¹ w przysz³o ci. Planowanie kariery to bardzo indywidualna sprawa i zale¿na od kilku czynników, np. od naszych zainteresowañ, ale tak¿e dziedziny, któr¹ wybierzemy. Tradycyjny wzorzec matura studia praca nie jest z³y, ale na pewno powinien byæ wzbogacony o szereg dodatkowych aktywno ci, takich jak kursy, praktyki, wolontariat, dzia³alno æ w ró¿nych ko³ach, stowarzyszeniach, samokszta³cenie twierdzi Magdalena Kwak z Biura Karier UJ.

Zawalcz o sta¿ Studenci niekiedy skar¿¹ siê, ¿e mimo odbycia szeregu sta¿y, nie wypadaj¹ do-

CZAS NA STUDIA

brze na rozmowach kwalifikacyjnych u kolejnych pracodawców. Warto doprecyzowaæ pojêcie sta¿u zauwa¿a Marta Piasecka osoba, która odby³a 25 sta¿y dwutygodniowych, rzeczywi cie nie bêdzie traktowana przez pracodawców powa¿nie, raczej jako cz³owiek, który nie ma sprecyzowanych zainteresowañ i celów i nie zwi¹¿e siê z firm¹. Przez dwa tygodnie student nie mia³ raczej szans wiele siê nauczyæ ani spe³niaæ odpowiedzialnych zadañ. Byæ mo¿e pojawi³ siê w danym miejscu pracy np. dwa razy. O wiele lepiej wykazaæ siê np. trzema powa¿nymi, d³u¿szymi sta¿ami. Wówczas pracodawca bêdzie nas traktowa³ powa¿nie, jako osobê, która funkcjonowa³a ju¿ w relacji pracownik pracodawca, a nie tylko student wyk³adowca. Niekiedy pojêcie sta¿u jest umowne i np. rok sta¿u w banku oznacza na ogó³ pracê w okre lonym wymiarze godzin ze sprecyzowanym zakresem obowi¹zków.

Za wysokie kwalifikacje? Wiele osób dziwi siê, ¿e to zarzut pracodawców. Marta Piasecka wyja nia, ¿e buduj¹c nasze kariery, nie powinni my szukaæ prac na przeczekanie . Bibliote-

Planowanie kariery to bardzo indywidualna sprawa i zale¿na od kilku czynników, np. od naszych zainteresowañ koznawca, który aplikuje o pracê w bibliotece, a pytany o planowany rozwój zawodowy odpowiada, ¿e chce studiowaæ socjologiê i marzy o zatrudnieniu w bran¿y HR, nie zostanie w bibliotece zatrud-

niony. Proszê na to spojrzeæ od strony pracodawcy. Zatrudnienie nowego pracownika to dla niego inwestycja. Nie przyjmie kogo , kto po pó³ roku stwierdzi, ¿e nie rozwija siê w firmie albo kto daje do zrozumienia, ¿e praca w danej bran¿y go nie interesuje. Pamiêtajmy, ¿e istotne jest, w jaki sposób prezentujemy swe plany i marzenia zawodowe oraz swoj¹ osobowo æ na rozmowie kwalifikacyjnej podpowiada Marta Piasecka. Nie tylko kwalifikacje, choæ bardzo wa¿ne, s¹ dla pracodawców istotne. Na przyk³ad informatyk ze wietnymi kwalifikacjami, który jest zupe³nie niekomunikatywny, wró¿y problemy z klientami i problemy w zespole. Pamiêtajmy wiêc o tym, jak siê prezentujemy podczas rozmów kwalifikacyjnych, a nawet ju¿ na studiach: jako komunikatywni, aktywni, czy niekomunikatywni, bierni w ród kolegów w grupie mog¹ byæ przecie¿ nasi przyszli pracodawcy

CZAS NA STUDIA

Na pocz¹tku roku akademickiego 2012/2013 obowi¹zywaæ bêd¹ ju¿ prawie wszystkie przepisy znowelizowanej ustawy Prawo o szkolnictwie wy¿szym. Wprowadz¹ one wiele nowo ci, ale pewne rzeczy dotycz¹ce studiowania pozostan¹ niezmienne. Dowiedz siê, co w trawie piszczy, zanim w pa dzierniku przekroczysz próg uczelni.

Przewodnik

pierwszoroczniaka Umowa z uczelni¹ Jedn¹ z pierwszych formalno ci, z którymi spotkasz siê w czasie studiów, bêdzie zawarcie umowy z uczelni¹. Zanim jednak z³o¿ysz swój podpis na tym dokumencie, zapoznaj siê dok³adnie z jego tre ci¹, a tak¿e przeczytaj regulamin studiów. S¹ w nim dok³adnie opisane organizacja i tok studiów na wybranym przez Ciebie kierunku, a tak¿e mo¿liwo ci korzystania z zajêæ na innych kierunkach. Zwróæ szczególn¹ uwagê na zapisy doty-

cz¹ce odp³atno ci za studia lub us³ugi edukacyjne, gdy¿ to w³a nie ich g³ównie dotyczy umowa.

Zajêcia Niektóre z nich s¹ obowi¹zkowe, inne fakultatywne. Na wszystkie jednak radzimy chodziæ J. Plan zajêæ znajdziesz najprawdopodobniej na tablicy przed sekretariatem Twojego wydzia³u, a tak¿e na jego stronie internetowej. Zapoznaj siê z nim jak najszybciej. Dowiedz siê te¿, czy na zajêcia musisz siê zapisywaæ sa-

Tekst: Olka Klaus

modzielnie, czy mo¿e dostaniesz odgórny przydzia³ do okre lonej grupy. W pierwszym wypadku pamiêtaj: kto pierwszy, ten lepszy. Niektórzy wyk³adowcy ciesz¹ siê tak dobr¹ s³aw¹ w ród studentów, ¿e listy do nich zape³niaj¹ siê bardzo szybko.

Zaliczenia i oceny Æwiczenia zazwyczaj koñcz¹ siê kolokwium, czyli czym w rodzaju sprawdzianu (w formie testu lub pytañ otwartych), przeprowadzeniem okre lonego badania

CZAS NA STUDIA

Minis³owniczek: zajêcia Æwiczenia zajêcia podobne do lekcji w szkole redniej, tylko na wy¿szym poziomie J. Godziny dziekañskie (rektorskie) godziny, w których z woli dziekana (rektora) odwo³ane s¹ zajêcia (np. przed wiêtami lub w dniu wiêta uczelni). e-learning zajêcia, kursy itp. prowadzone przez internet.

Jak przyznawane s¹ punkty? Na podstawie nak³adu pracy studenta. Ka¿dy przedmiot ma okre lon¹ liczbê punktów, która wskazuje, ile pracy musia³ w³o¿yæ student w jego zaliczenie w stosunku do nak³adu pracy potrzebnego do zaliczenia ca³ego roku. W ci¹gu semestru do zdobycia jest z regu³y 30 punktów, przy czym pod uwagê brany jest nie tylko udzia³ w zajêciach, ale te¿ czas potrzebny na przygotowanie siê do zajêæ lub egzaminów, praca w grupach (np. w laborato-

Laborka zajêcia prowadzone w laboratorium. Lektoraty zajêcia z jêzyków obcych. Okienko przerwa miêdzy zajêciami: na obiad, pogaduchy ze znajomymi lub wizytê w czytelni. Wyk³ad zajêcia, w czasie których przewa¿nie odzywa siê jedynie prowadz¹cy J. Wymaga skupienia i sporz¹dzania b³yskawicznych notatek. Na niektórych wyk³adach podawana jest wiedza teoretyczna potrzebna do okre lonych æwiczeñ.

czy napisaniem pracy na zadany temat. Uczestnictwo w wyk³adzie potwierdzane jest wpisem wyk³adowcy do indeksu. Z przedmiotów, na których s¹ i wyk³ady,

lonego wyk³adowcy zwykle nie s¹ przesadzone. Jednak student dobrze przygotowany do egzaminu nie ma siê czym martwiæ: jego broni¹ jest wiedza J.

ECTS

To Ci siê przyda: strój galowy (mo¿e byæ ten z matury).

i zwi¹zane z nimi æwiczenia, zdaje siê egzamin. Jest to pisemna lub ustna forma sprawdzenia zdobytej wiedzy. Egzaminy odbywaj¹ siê na koniec ka¿dego semestru, podczas tzw. sesji egzaminacyjnej. Niestety, bywa, ¿e w czasie jednej sesji do zdania jest a¿ piêæ czy sze æ egzaminów. Na wiêkszo ci uczelni obowi¹zuje skala ocen od 2 (niedostateczny) do 5 (bardzo dobry), choæ s¹ te¿ uczelnie, na których jest jeszcze ocena 5,5 (celuj¹cy). Aby zaliczyæ semestr, trzeba uzyskaæ oceny pozytywne ze wszystkich egzaminów oraz zaliczenia z przedmiotów, których ukoñczenie nie wi¹za³o siê z wystawieniem ocen (zaliczenia wystawiane s¹ zazwyczaj na podstawie obecno ci na zajêciach). Przyznawanie ocen bywa subiektywne, zw³aszcza podczas egzaminów ustnych. W tym wzglêdzie opowie ci starszych roczników o przebiegu egzaminu u okre-

Skrót ECTS (ang. European Credit Transfer System) oznacza Europejski System Transferu Punktów Zaliczeniowych. Wprowadzono go, aby móc porównywaæ osi¹gane przez studentów wyniki, a tak¿e u³atwiæ przenoszenie siê studentów na inne europejskie uczelnie lub wyjazdy za granicê w ramach programu Erasmus (je¿eli student zdecyduje siê przenie æ na inn¹ uczelniê europejsk¹, to punkty uzyskane przez niego w trakcie studiowania zostan¹ zaliczone jako studia odbyte na uczelni, na któr¹ siê przeniesie).

To Ci siê przyda: segregator, wk³ad do segregatora, o³ówki, d³ugopisy, dyktafon, laptop. rium) i czas potrzebny na odbycie praktyk. Aby uzyskaæ dyplom ukoñczenia studiów I stopnia, nale¿y zgromadziæ co najmniej 180 punktów ECTS. Do ukoñczenia studiów II stopnia potrzeba 300 punktów w systemie piêcioletnim i 360 w systemie sze cioletnim. Od roku akademickiego 2011/2012 ka¿dy student otrzymuje dodatkowe 30 punktów, dziêki czemu bêdzie móg³ zmieniæ kierunek studiów po pierwszym semestrze bez op³at. Studenci na studiach miêdzyobszarowych, dziêki dodanym 90 punktom, bêd¹ mogli uczêszczaæ na dodatkowe przedmioty.

Wa¿ne miejsca Niektóre z nich odwiedzisz mo¿e raz w ci¹gu studiów, w innych bêdziesz bywaæ codziennie. Na przyk³ad do biura Jego Magnificencji Rektora (rektoratu) trafia

Minis³owniczek: dokumenty Indeks dokument, w którym wyk³adowca wpisuje ocenê z zajêæ lub egzaminu. Jest potrzebny w czasie wszystkich lat nauki strze¿ go jak oka w g³owie! Karta biblioteczna dokument upowa¿niaj¹cy do wypo¿yczania ksi¹¿ek w danej bibliotece. Legitymacja studencka dokument potwierdzaj¹cy bycie studentem. Upowa¿nia do ró¿nych zni¿ek (przede wszystkim komunikacyjnych, ale tak¿e w kinach, pizzeriach czy niektórych sklepach).

siê stosunkowo rzadko. G³ównie po to, by z³o¿yæ odwo³anie od jakiej decyzji (np. odmowy udzielenia urlopu dziekañskiego). Z kolei do dziekanatu chodzi siê wówczas, gdy trzeba z³o¿yæ podanie np. o przeniesienie na studia dzienne, o przyznanie urlopu dziekañskiego, umo¿liwienie przeprowadzenia egzaminu komisyjnego czy odwo³anie od decyzji nieprzyznania miejsca w akademiku. Zakres kompetencji rektora (i prorektorów) oraz dziekana (prodziekanów) znajdziesz m.in. na stronie internetowej swojej uczelni. Radzimy nie przesadzaæ z czêsto ci¹ wizyt w dziekanacie, a zw³aszcza nie pojawiaæ siê tam poza wyznaczonymi dla studentów godzinami. Miejscem, które powinno byæ przez Ciebie czêsto odwiedzane, jest biblioteka. Do wyboru masz bibliotekê g³ówn¹, wydzia³ow¹, miêdzywydzia³ow¹ czy instytutow¹, a tak¿e biblioteki funkcjonuj¹ce w mie cie (np. bibliotekê pedagogiczn¹). Znajdziesz w nich nie tylko ciszê i spokój niezbêdne do nauki czy napisania pracy, ale te¿ materia³y, dziêki którym oszczêdzisz na robieniu kserokopii. Dla wielu studentów najwa¿niejszym miejscem na uczelni jest tablica og³oszeñ dla ich kierunku. Dlaczego? Poniewa¿ tam wywieszane s¹ wszystkie informacje o odwo³anych zajêciach, ciekawych spotkaniach i imprezach.

Bonusy za dobre wyniki l Ró¿nego rodzaju stypendia naukowe (np. stypendium rektora). l Mo¿liwo æ bezp³atnego studiowania na drugim kierunku. l Mo¿liwo æ korzystania z programu ERASMUS.

CZAS NA STUDIA

FAQ 1. Ile trwa rok akademicki? Od 1 pa dziernika jednego roku do 30 wrze nia nastêpnego roku. S¹ to dwa semestry (zimowy i letni). 2. Co siê stanie, je¿eli nie zaliczê jakiego egzaminu? Mo¿esz podej æ do niego jeszcze raz. Bêdzie to tzw. egzamin poprawkowy. 3. Czym jest egzamin komisyjny? Twoj¹ ostatni¹ desk¹ ratunku, o ile potrafisz udowodniæ, ¿e Twoja wypowied w czasie egzaminu ustnego (lub praca napisana na egzaminie pisemnym) zosta³a oceniona nieobiektywnie. Mo¿esz te¿ zg³osiæ zastrze¿enia co do formy i sposobu przeprowadzenia egzaminu. 4. Czy zap³acê za powtarzanie roku? Tak, przy czym na ka¿dej uczelni obowi¹zuje inny cennik. 5. Mam zwolnienie z WF-u na ca³y rok akademicki. Komu o tym powiedzieæ? Nikomu. Musisz tylko uwa¿nie ledziæ og³oszenia na Twoim wydziale. Na pocz¹tku roku powo³uje siê zazwyczaj komisjê lekarsk¹, która rozpatruje wszelkie takie przypadki. 6. Czy mogê sobie zrobiæ przerwê w studiowaniu? Tak, ale po zaliczeniu przynajmniej jednego semestru. Ta przerwa to urlop, który mo¿esz wzi¹æ np. ze wzglêdów zdrowotnych (urlop zdrowotny) lub nie podaj¹c przyczyny (urlop dziekañski).

CZAS NA STUDIA

Okiem praktyka Maria Andrzejkowicz ubieg³oroczna absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego kierunek: filozofia teoretyczna Kiedy przyby³am na uczelniê, od razu stara³am siê zorientowaæ, kto jest opiekunem mojego roku, ¿eby wiedzieæ, kogo mogê poprosiæ o pomoc, je li bêdê mia³a jakie problemy. Dowiadywa³am siê te¿, w którym miejscu pojawiaj¹ siê istotne informacje dotycz¹ce zajêæ oraz studiów w ogóle (tablica informacyjna danego kierunku, strona internetowa itp.), i sprawdzi³am, gdzie znajduje siê dziekanat mojego kierunku. Poza tymi formalnymi sprawami najwa¿niejsze by³o dla mnie samo uczestniczenie w zajêciach, na których wreszcie mówiono o tym, co mnie interesuje. Wtedy po raz pierwszy uczy³am siê samodzielnie sporz¹dzaæ notatki na studiach to jedna z najbardziej przydatnych umiejêtno ci. Pamiêtam te¿, ¿e pocz¹tkowo w domu stara³am siê przepisywaæ notatki na czysto i uzupe³niaæ je o to, czego nie zd¹¿y³am zapisaæ, oraz o dodatkowe informacje, zdobyte na innych zajêciach lub te¿ znalezione np. w ksi¹¿kach. Dobre by³o równie¿ uczenie siê na g³os mówienie do kogo (ewentualnie do siebie). Z do wiadczenia mogê powiedzieæ, ¿e najbardziej op³aca siê nauka systematyczna.

TYTU£Y NAUKOWE Twoich wyk³adowców (wykres hierarchii czy co w tym stylu ;-) )

l profesor zwyczajny (tytu³ nadawany przez prezydenta, skrót: prof. zw.) l profesor nadzwyczajny (tytu³ nadawany przez uczelniê, skrót: prof. np. UMK) l doktor habilitowany l doktor l magister

CZAS NA STUDIA

Na zdjêciu: Miko³aj Hertel, fot: archiwum prywatne

○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○

Stereotypy umiejscawiaj¹ siê w naszych umys³ach i przypominaj¹ komputerowy wirus. Bez naszej wiedzy robi¹ krzywdê nam i innym. Zawody typowo kobiece i typowo mêskie czy taki podzia³ ma w ogóle sens? Nie przeszkadza wam mê¿czyzna bêd¹cy pielêgniarzem czy damskim fryzjerem? Ale ile osób chodzi do faceta kosmetyczki? Czy z samochodem pojechaliby cie do mechanika kobiety? Na te pytania pewnie nie us³ysza³bym jednog³o nej odpowiedzi. Nie zra¿aj¹c siê tym, wielu z was decyduje siê rozgnie æ wirusa stereotypów. I dobrze. Tekst: Adam Zmitrowicz

Elektronika i komunikacja typowo mêski kierunek. Dziewczyny zdarzaj¹ siê tu czasami Ewa Zuba - IV rok elektroniki i telekomunikacji na krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej Jestem normaln¹ dziewczyn¹, ale tak¹, która nie lubi zakupów. Nie bawi³am siê w dzieciñstwie wiertark¹ udarow¹ czy m³otkiem. Bawi³am siê lalkami i samochodami. Nie wiedzia³am, co chcê studiowaæ. Ogólnie chcia³am i æ na co takiego, ¿eby da³o siê pobawiæ w my lenie . W rachubê wchodzi³a psychologia stosowana. W liceum lubi³am matematykê i fizykê. Gdy porozmawia³am ze studiuj¹cymi lud mi, stworzy³am sobie obraz ró¿nych kierunków i wybra³am elektronikê i telekomunikacjê. I wyl¹dowa³am na wydziale, gdzie kobiety stanowi¹ rednio 5% studentów. Na moim kierunku jest ich 10% wiêc zawy¿amy redni¹. Zdawa³am sobie sprawê z tego, ¿e to mêski kierunek. Od zawsze, oprócz grona wspania³ych kole¿anek, mia³am wielu kolegów. Faceci rzadziej siê k³óc¹ i nie strzelaj¹ fochów

○○

CZAS NA STUDIA

podoba mi siê taki uk³ad. Ludzie na studiach traktuj¹ siê jak znajomi, wiêc problem przewagi mê¿czyzn i jakiego napiêtnowania mniejszo ci kobiet nie istnieje. Owszem, s³ysza³am, ¿e czasem prowadz¹cy ma problem z tym, ¿e w grupie na mêskim kierunku jest kilka dziewczyn, i na zajêciach, gdzie s¹ æwiczenia w parach, do pary dziewczyn do³¹cza ch³opaka. Nikomu to nie przeszkadza to raz, a dwa s¹ to pojedyncze, sporadyczne przypadki. Na moim kierunku jest du¿a ilo æ elektroniki i kabli. Je li kto nie siedzia³ wcze niej w temacie i nie bardzo go lubi, to mo¿e mieæ problem. Bez wzglêdu na to, czy jest ch³opakiem, czy dziewczyn¹. Na metrologii czyli na miernictwie mieli my takie æwiczenia: wielki zwój kabla przed nami i przy pomocy aparatury pomiarowej trzeba ustaliæ, gdzie, na jakim metrze i jakie jest uszkodzenie tego kabla. Wszystkie wzory, zasady dla kogo , kto nie rozumie, jak to dzia³a, mog¹ byæ ciê¿kie. Szczególnie je li kto jest po liceum, to na tzw. drutach mo¿e mieæ problemy. Druty to teoria obwodów. Narysowane mamy obwody z cewkami, rezystorami i przy pomocy wzorów obliczamy, gdzie jest jakie napiêcie pr¹du. Zauwa¿y³am, ¿e osoby po technikum

Na zdjêciu: Ewa Zuba, fot.: archiwum prywatne

radz¹ sobie tu lepiej. Po prostu wiedza praktyczna z technikum siê przydaje. Najbardziej przypad³y mi do gustu przedmioty dotycz¹ce sieci komputerowych, czyli jak zrobiæ, by szef mia³ dostêp do wszystkiego, a sprz¹taczka do niczego. Na pocz¹tku studiów nie wiedzia³am, co, jak, gdzie, którêdy, a teraz ju¿ wiem,

w którym kierunku chcia³abym siê doskonaliæ. W czasie nauki na w³asnej skórze sprawdzi³am, co mi siê podoba. Upodobania, zdolno ci sprawiaj¹, ¿e wybiera siê taki kierunek. Ale te¿ wydaje mi siê, ¿e robimy to, czego wymaga od nas spo³eczeñstwo, rodzina, jak siê w tym spo³eczeñstwie widzimy, a na ten obraz maj¹ te¿ wp³yw pokutuj¹ce stereotypy. Oby jak najmniejszy.

○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○

Potoczne my lenie o mechaniku samochodowym jest takie: mê¿czyzna siedz¹cy w kanale, umazany smarem, czyli przys³owiowy pan Zdzisio z³ota r¹czka z warsztatu pod domem Agnieszka Borowska I rok mechaniki i budowy maszyn na warszawskiej Wojskowej Akademii Technicznej Stereotyp mechanika fizola na szczê cie odchodzi w niepamiêæ. Na wydziale mam piêæ kole¿anek na 140 osób. W grupie jestem sama. Ale w liceum na mat-fizie te¿ by³o ma³o dziewczyn, przywyk³am do tego. Technika idzie do przodu. Samochody s¹ coraz bardziej skomputeryzowane. Wyobra¿enie o mechaniku, jakie pokutowa³o dawniej, odchodzi w niepamiêæ. Po studiach mogê zaj¹æ siê np. opracowywaniem sk³adu p³ynów eksploatacyjnych, analiz¹ tego, czy jest on odpowiedni dla danego modelu auta, jaki wp³yw

bêdzie mia³ na funkcjonowanie urz¹dzeñ. Do tego potrzebna jest wiedza bardziej specjalistyczna, czyli studia wy¿sze. Mnie interesuje diagnostyka samochodowa, eksploatacja p³ynów. Na zajêciach mieli my wyznaczanie widoczno ci w samochodzie za pomoc¹ lusterek. To by³ samochód ciê¿arowy, który sta³ na placu, a my mieli my praktyczn¹ mo¿liwo æ sprawdzania widoczno ci. Na laboratoriach z materia³ów konstrukcyjnych w budowie maszyn badamy wytrzy-

ma³o æ, twardo æ, odporno æ na zgnioty ró¿nych materia³ów. Wyk³ady te¿ s¹ ciekawe, a¿ chce siê ich s³uchaæ. np. z maszynoznawstwa (pompy, hamulce, uk³ady napêdowe), materia³ów konstrukcyjnych czy bezpieczeñstwa ruchu drogowego (analiza przyczyn wypadków, zapobieganie im, statystyki, analiza zachowania pijanych kierowców) to najbardziej ¿yciowy przedmiot. Dziewczyny s¹ potrzebne na mechanice. Trzeba próbowaæ swych si³ i siê nie baæ. £amaæ stereotypy. Od zawsze interesowa³am siê samochodami. Lubi³am zagl¹daæ pod maskê, sprawdzaæ, gdzie co jest, jak jest poustawiane, jak chodzi. Pewnie niejednego mê¿czyznê bym zawstydzi³a. Nie mia³am zamiaru i æ na studia humanistyczne i stwierdzi³am, ¿e mechanika na renomowanej uczelni bêdzie ciekawym rozwi¹zaniem.

CZAS NA STUDIA

Zawód kosmetologa to jedna z najnowszych profesji, jakie w ostatnim czasie pojawi³y siê w Polsce. Odkrywamy jej tajemnice oraz pokazujemy, ¿e to zajêcie nie tylko dla kobiet.

Na zdjêciu: Dawid Nosalski, fot.: archiwum prywatne

Dawid Nosalski student kosmetologii na Spo³ecznej Akademii Nauk, Wydzia³ Zamiejscowy w Ko³obrzegu Pewnego dnia us³ysza³em o nowym kierunku studiów, który zosta³ otwarty w moim mie cie kosmetologii. Ja i moja narzeczona, a wtedy jeszcze dziewczyna, byli my zaraz po zdaniu matury. Wpadli my na pomys³, ¿e to mo¿e jest co dla nas. Medycyna po³¹czona z kosmetyk¹, estetyk¹, zachowaniem m³odo ci i piêkna. Po rozmowie z rodzicami, stwierdzili my, ¿e to dobry kierunek, gdy¿ z powodzeniem mo¿emy go po³¹czyæ z rehabilitacj¹, któr¹ oni siê zajmuj¹. I tak postanowili my spróbowaæ studiujemy razem na kosmetologii. Kosmetologia jako nauka jest czym nowym w naszym kraju, mo¿e dlatego wszystkim siê wydaje, ¿e to ,,damski kierunek. Ale np. w USA mo¿na wybraæ siê do gabinetu kosmetycznego i byæ obs³u¿onym przez mê¿czyznê, w³¹czaj¹c w to pielêgnacjê paznokci. W mojej grupie na studiach zaocznych jestem sam, na dziennych jest dwóch ch³opaków. Na razie mo¿na mia³o mówiæ, ¿e przewa¿a liczba pañ, ale nie przeszkadza to nikomu, wszyscy dobrze siê dogadujemy, jest mi³a atmosfera. Je li chodzi o wyk³adowców, to nie ma ró¿nicy w traktowaniu

studia to studia i nawet nie chcia³bym jakiej taryfy ulgowej w stosunku do mnie. Kosmetologia nie powinna byæ traktowana jako kierunek zarezerwowany tylko dla kobiet. Tu nie chodzi tylko o malowanie paznokci, zak³adanie tipsów czy makija¿. Te studia to o wiele wiêcej, to droga pomiêdzy kosmetyk¹ a medycyn¹. Na studiach k³adziony jest ogromny nacisk na przedmioty takie jak anatomia, fizjologia, dermatologia. Na przedmiotach

To ju¿ nie te czasy, kiedy mê¿czyzna wstydzi siê tego, ¿e korzysta z zabiegów kosmetycznych. praktycznych uczymy siê pracowaæ na wielu urz¹dzeniach s³u¿¹cych do poprawy wygl¹du skóry twarzy oraz cia³a (takich jak m.in. endermologia, IPL, oxybrazja). O kosmetologii coraz czê ciej mówi siê, ¿e to zawód XXI wieku. Na rynku pracy ju¿ jest du¿e zapotrzebowanie na specjalistów z tej dziedziny, co daje nam pewno æ zatrudnienia i stabilno æ finansow¹. Teoria i praktyka. Mamy zajêcia praktyczne z kosmetologii estetycznej, gdzie uczymy siê wiza¿u, makija¿u, doboru kosmetyków do

danej karnacji i rozwi¹zywania problemów zwi¹zanych z defektami skórnymi. Mamy równie¿ zajêcia praktyczne z kosmetologii leczniczej (dla mnie bardziej interesuj¹ce). Wykonujemy ca³¹ gamê zabiegów od leczniczej pielêgnacji p³ytki paznokciowej, peelingów ca³ego cia³a, masa¿u, do pracy na sprzêcie do oxybrazji (zabieg polegaj¹cy na z³uszczaniu martwego naskórka za pomoc¹ soli fizjologicznej oraz tlenu pod wysokim ci nieniem) albo na sprzêcie wykorzystuj¹cym najnowocze niejsz¹ technologiê zastosowania energii wietlnej (Intensywne Pulsacyjne wiat³o) w zabiegach kosmetycznych i medycznych, pomagaj¹cych trwale usun¹æ ow³osienie czy pozbyæ siê niektórych zmian skórnych. Bardzo lubiê wykonywaæ zabiegi i oczywi cie z nich korzystaæ. Bo to ju¿ nie te czasy, gdy mê¿czyzna z kosmetyków u¿ywa³ jedynie dezodorantu. Zauwa¿y³em, ¿e mê¿czy ni coraz czê ciej korzystaj¹ z zabiegów kosmetycznych, w szczególno ci gdy wyje¿d¿aj¹ poza miejsce swojego zamieszkania, np. na urlop, konferencje. Chyba jeszcze niektórzy wstydz¹ siê, co inni powiedz¹ Tylko czego siê tu wstydziæ ¿e siê dba o swój wygl¹d? W krajach takich jak USA, Kanada, Francja mê¿czy ni s¹ stylistami, wiza¿ystami, podologami i nikogo to nie dziwi. Mê¿czy ni wykonuj¹cy zawody z pozoru niezbyt mêskie bardzo dobrze siê w nich odnajduj¹ i odnosz¹ miêdzynarodowe sukcesy.

CZAS NA STUDIA

Wychowawca w przedszkolu, szkolnej wietlicy lub nauczyciel nauczania pocz¹tkowego? Czasem jeszcze dziwi ale tylko rodziców, dzieciaki s¹ zachwycone. Na zdjêciu: Miko³aj Hertel, fot.: archiwum prywatne

Miko³aj Hertel student III roku kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna w Wy¿szej Szkole Pedagogicznej w £odzi

Je li masz pasjê, chêæ robienia tego, co chcesz, to fakt, ¿e jest siê jedynym ch³opakiem na danym kierunku, schodzi na dalszy plan. Przy wyborze studiów kierowa³em siê czym innym. Mam przyjazny stosunek do dzieci, lubiê czas spêdzony z nimi. Chcê wspomagaæ je w rozwoju, widzieæ, jak dziecko ro nie, uzupe³nia ewentualne braki, jak siê rozwija i uczy to mogê obserwowaæ jako nauczyciel. Potrafiê znale æ wspólny jêzyk z dzieæmi. Dzieci reaguj¹ na wujka i ciociê w przedszkolu tak samo. Zauwa¿y³em, ¿e dla dzieci nie ma to wiêkszego znaczenia. Zaskoczenie, zaciekawienie budzi natomiast taka sytuacja w ród rodziców. To musi dziwiæ, bo do tej pory to siê nie zdarza³o. Doro li potrafi¹ z tego zrobiæ wiêkszy problem ni¿ dzieci. Ogólnie jednak akceptacja spo³eczna pana w przedszkolu jest pozytywna, nie zauwa¿y³em negatywnych reakcji.

Niew¹tpliwie moja osoba budzi ciekawo æ na studiach. Ch³opak na kierunku przedszkolnym i wczesnoszkolnym to do æ wyj¹tkowa sprawa. Ale spotykam siê z przychylnymi reakcjami. To, ¿e jestem rodzynkiem, nie przeszkadza mi, nie mam z tym ¿adnych problemów. Czasami nawet taka sytuacja jest pomocna i u³atwia sprawê, ale na studiowanie nie Ch³opak na kierunku przedszkolnym mam taryfy ulgowej. to do æ rzadki widok. ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Okre lenie przedszkolanka , przedszkolanek odchodzi do lamusa. Funkcjonuje jako nazwa umowna. Teraz jest nauczyciel wychowania przedszkolnego, i nie chodzi tu tylko o zmianê nazwy. Nauczyciel taki mo¿e uczyæ w szkole w klasach 1 3, jak i w przedszkolu.

Praktyki warunek konieczny Dwa kierunki studiów, specjalistyczny jêzyk, ró¿nego rodzaju kursy. To na pewno s¹ atuty, które zwiêkszaj¹ szanse na znalezienie ciekawej pracy. Warto jednak pomy leæ o sta¿ach i praktykach, nie tych obowi¹zkowych, ale dodatkowych, odbytych z w³asnej nieprzymuszonej woli. Bo, jak twierdz¹ m³odzi rozpoczynaj¹cy pracê, to teraz warunek konieczny. Tekst: Adam Zmitrowicz

CZAS NA STUDIA

PRZYPADEK KATARZYNY

Warto, nawet jak siê nie za³atwia wa¿nych spraw Kasia Pawlaczyk jest na ostatnim roku bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na UMK w Toruniu. Uwa¿a, ¿e nawet na takich praktykach, na których pracodawca nie dopuszcza studenta do istotnych obowi¹zków, te¿ mo¿na siê sporo nauczyæ. Zwraca uwagê na interpersonalne umiejêtno ci: zwyk³a rozmowa, pytanie, podjêcie tematu rozmowy to te¿ mo¿na æwiczyæ podczas praktyk.

Nauka organizacji czasu W pewnym momencie studiów Kasia stwierdzi³a, ¿e ma trochê wiêcej czasu i mo¿e warto siê czego po¿ytecznego nauczyæ, np. na praktykach w akademickim

Biurze Karier na UMK w Toruniu. Praktyki spe³ni³y jej oczekiwania. Trafi³a na opiekuna praktyk, z którym mog³a ustaliæ godziny pracy niekoliduj¹ce z jej zajêciami. Po praktykach ³atwiej sobie radzê z organizacj¹ czasu pracy. Zdoby³am nowe kontakty, nowe znajomo ci, nauczy³am siê du¿o, je li chodzi o pracê biurow¹. Podnios³am swoje do wiadczenie i kwalifikacje. Praktyki w Biurze Karier to nie jest w moim przypadku tylko wpis w CV.

PRZYPADEK MAI Nie tylko pozycje w CV Uwa¿am, ¿e czas na studiach mo¿na i warto po wiêciæ na zdobywanie praktycznych umiejêtno ci. Sta¿ jest lepszy ni¿ np. studiowanie na dwóch kierunkach stwierdza Maja Boruszewska,

studentka III roku stosowanych nauk spo³ecznych na Uniwersytecie Warszawskim. Maja ma ju¿ za sob¹ ukoñczone studia filologiczno-kulturoznawcze. Na II roku studiów zdecydowa³a siê na cie¿kê zarz¹dzania kadrami . W tym kierunku zamierza doskonaliæ swe umiejêtno ci. Stwierdzi³am, ¿e naturalnym etapem edukacji bêdzie sta¿ w dziale personalnym wyja nia wybór swych praktyk w dziale HR firmy FIEGE. Uwa¿am, ¿e taki sta¿ jest nie tyle dodatkow¹ mo¿liwo ci¹, ale po prostu warunkiem koniecznym przy pó niejszym szukaniu pracy na sta³e stwierdza z mocnym przekonaniem. Maja wie, co mówi. W FIEGE mia³a mo¿liwo æ uczestniczenia w rekrutacji pracowników i dowiedzia³a siê, jakie pracodawcy maj¹ wymagania. Podkre la, ¿e wszelkiego rodzaju sta¿e, praktyki, wolontariat, dzia³alno æ w organizacjach studenckich s¹ bardzo przydatne w ¿yciu i po studiach. Warto siê w nie anga¿owaæ. Na pewno przy takiej okazji poæwiczy siê w innych okoliczno ciach ni¿ na uczelni umiejêtno æ nawi¹zywania kon-

CZAS NA STUDIA

taktów z drugim cz³owiekiem, prowadzenie rozmów, bycie asertywnym i sprawdzi siê w praktyce, jak wygl¹da praca w wymarzonym zawodzie. To wszystko nas wzbogaca. Ale nic nie mo¿na robiæ na si³ê, praktyki powinny sprawiaæ nam przyjemno æ podsumowuje.

Wizja kontra rzeczywisto æ Zanim Maja rozpoczê³a sta¿, wysy³a³a do ró¿nych firm swoje CV i list motywacyjny, w którym odpowiednio uzasadnia³a chêæ odbycia sta¿u akurat w tej firmie. Dosta³a zaproszenie na rozmowê z szefem dzia³u HR firmy FIEGE i potem przez niespe³na trzy miesi¹ce od 8 rano do 16 mog³a zdobywaæ tam wiedzê praktyczn¹. Uczestniczy³a we wdra¿aniu specjalnego projektu opracowanego dla tej firmy. By³a w zespole wprowadzaj¹cym pewne rozwi¹zania do zarz¹dzania kadrami. Przy okazji tego projektu uczestniczy³a

PRZYPADEK AND¯ELIKI Sta¿ zaraz po liceum? Czemu nie! Czy nie chcieliby cie ju¿ teraz przekonaæ siê, jak bêdzie wygl¹da³a wasza przysz³a praca? And¿elika postanowi³a to sprawdziæ zaraz po liceum. And¿elika Gajewska studiuje na IV roku administracji na Uniwersytecie Miko³aja Kopernika w Toruniu. Po liceum z³o¿y³a papiery na administracjê. ¯eby studia, które podejmê, nie by³y czyst¹ teori¹, zdecydowa³am siê na odbycie sta¿u. Za po rednictwem urzêdu pracy znalaz³am takie miejsce i rozpoczê³am sta¿ w Zak³adzie Ubezpieczeñ Spo³ecznych. Trwa³ on cztery miesi¹ce. Czego siê nauczy³a And¿elika? Jak sama przyznaje, na pewno zdoby³a umiejêtno æ organizacji czasu pracy. Wyobra cie sobie, ¿e kilka osób jednocze nie prosi was o wykonanie ró¿nych zadañ Musia³am szybko nauczyæ sie hierarchizowaæ, które zadania powinnam wy-

w szkoleniach prowadzonych przez fachowców z Austrii i Nowej Zelandii. Jak sama przyznaje, bardzo wa¿ny by³ dla niej kontakt z obcym, ¿ywym jêzykiem. Ponadto pomaga³a w porz¹dkowaniu wniosków urlopowych, w tworzeniu struktur, wykonywa³a bie¿¹ce zadania przy komputerze, uczestniczy³a w rozmowach rekrutacyjnych. Do chwili odbycia sta¿u nie mia³am wizji dzia³u personalnego. Nie mia³am styczno ci z du¿¹ firm¹. Pozna³am od rodka wiele zasad jej funkcjonowania. Da³o mi to obraz, jak w takim miejscu siê funkcjonuje, nie tylko w dziale personalnym. Mia³am okazjê poznaæ wysoko postawionych menad¿erów i kadrê zarz¹dzaj¹c¹, mog³am pracowaæ przy wdra¿aniu nowego projektu. To by³a du¿a dawka nie tylko praktycznej wiedzy. Zdoby³am mnóstwo do wiadczeñ i czujê z tego powodu ogromn¹ satysfakcjê koñczy swoje wspomnienia Maja.

konaæ najpierw, które s¹ wa¿ne, a które mniej istotne wyja nia And¿elika. Wa¿nym do wiadczeniem by³a dla niej nauka pracy w zespole, kiedy np. trzeba siê wykazaæ asertywno ci¹ i umieæ wyraziæ swój pogl¹d, ale tak, by nie uraziæ innych pracowników. And¿elika zajmowa³a siê korespondencj¹, wpisywaniem jej do rejestrów elektronicznych i papierowych, segregowa³a dokumenty, dowiedzia³a siê, na jakich formularzach siê pracuje, dzwoni³a do interesantów z pro b¹ o dostarczenie brakuj¹cych dokumentów. Gdy zaczê³am studia, czêsto na w³asnej skórze przekonywa³am siê, ¿e dziêki sta¿owi przedmioty wyk³adowe nie by³y dla mnie czyst¹ teori¹. Potrafi³am tê wiedzê odnie æ do rzeczywisto ci.

inicjatywy jeszcze dwie, wybrane przez siebie. Czemu? Jej kole¿anki z pokoju w³a nie ukoñczy³y studia i, szukaj¹c pracy, przekona³y siê, jak wa¿ne w CV s¹ punkty dotycz¹ce do wiadczeñ zawodowych. I tak And¿elika trafi³a na praktyki do dzia³u marketingu. Nie mia³a tu bezpo redniego kontaktu z klientem, z interesantami. Musia³a zbieraæ odpowiednie dane i informacje. Na zakoñczenie w formie prezentacji multimedialnej przedstawi³a przebieg swojego sta¿u przed pracownikami firmy. Drugie praktyki And¿elika odby³a w uczelnianym Biurze Karier. Jak widaæ, nie trzeba szukaæ daleko. Ale ³atwo wcale nie by³o. Odby³a siê prawdziwa rozmowa kwalifikacyjna wyja nia And¿elika, która z umiejêtno ci zdobytych w biurze karier ceni sobie najbardziej do wiadczenie w pracy w zespole, mo¿liwo æ pokazania swej kreatywno ci i pomys³owo ci. Czêsto nie wyrabia³am siê z obowi¹zkami pracy w biurze, wiêc musia³am siê nauczyæ szybko i wydajnie pracowaæ. Odbiera³am te¿ czasami telefony od obcokrajowców. Szybkie przestawianie siê z jednej czynno ci na rozmowê w obcym jêzyku te¿ by³o istotne wspomina. Pozna³am organizacjê, zasady, kulturê panuj¹c¹ w biurze, sposoby zachowania, komunikacji miêdzy pracownikami. Co praktyka, to odmienne zasady panuj¹ce miêdzy pracownikami. W jednym

Jeden sta¿ to za ma³o Jeden sta¿ to dla And¿eliki za ma³o. Na studiach oprócz obowi¹zkowych praktyk odby³a z w³asnej

Na zdjêciu: And¿elika Gajewska, fot.: archiwum prywatne

CZAS NA STUDIA

biurze prze³o¿ony siedzi w tym samym pokoju co pracownicy, wszyscy zwracaj¹ siê do siebie po imieniu. W drugim jest kompletnie inaczej: prze³o¿ony ma swój pokój i nie ma tak ciep³ej, przyjacielskiej atmosfery. Jak przekona³a siê And¿elika, zwyczaje bywaj¹ ró¿ne. Dziêki praktykom i sta¿owi przekona³am siê, ¿e w przysz³o ci chcia³abym pracowaæ w miejscu, gdzie bêdê mia³a kontakt z lud mi dodaje na koniec. And¿elika po praktykach w Biurze Karier UMK zosta³a polecona przez prze³o¿onego do pracy przy projekcie tego Biura. W jej przypadku praktyka okaza³a siê szans¹ na znalezienie pracy.

Ewa Banaszak kierownik biura, doradca studentów (Biuro Karier UMK w Toruniu) Co to jest sta¿?

W uczelnianych przepisach pojêcie sta¿u w³a ciwie nie wystêpuje Jednak¿e jest to okre lenie powszechnie u¿ywane i popularne. Pod pojêciem sta¿ kryje siê kilka rzeczy. Po pierwsze, sta¿ami nazywa siê bardzo czêsto p³atne praktyki. Firma przesy³a do nas ofertê sta¿ow¹, z mo¿liwo ci¹ wynagrodzenie studenta za wykonan¹ pracê, odbyty sta¿. Okre lenia sta¿ u¿ywa siê te¿, mówi¹c o praktykach bezp³atnych. Ponadto sta¿ami nazywa siê te¿ sta¿e absolwenckie, czyli takie, które odbywaj¹ osoby, które ju¿ studia skoñczy³y. Zda³y egzamin magisterski, nie studiuj¹ na innym kierunku i nie maj¹ statusu studenta. Te osoby mog¹ podj¹æ sta¿ w ci¹gu 12 miesiêcy od ukoñczenia studiów. Wyj¹tek stanowi¹ osoby studiuj¹ce zaocznie, które mog¹ odbywaæ tego typu sta¿ tak¿e podczas studiów. Studenci najczê ciej zainteresowani s¹ pierwszym typem sta¿u daje on mo¿liwo æ budowania pierwszych do wiadczeñ w pracy. Sta¿ w rozumieniu praktyka daje mo¿liwo ci bycia w takim miejscu, gdzie by siê chcia³o znale æ w przysz³o ci jako pracownik. Tak jest najlepiej; szukaj¹c sta¿u warto budowaæ do wiadczenie zawodowe w takim miejscu, o którym my limy, ¿e to bêdzie nasza przysz³a praca. Podobnie jest ze sta¿ami absolwenckimi, finansowanymi ze rodków le¿¹cych w gestii urzêdów pracy.

Jak znale æ praktyki?

Biura karier na uczelni, strony internetowe, na których firmy oferuj¹ praktyki i sta¿e, katalogi na pracuj.pl. to tylko kilka sposobów na znalezienie ciekawych praktyk. Warto odwiedzaæ tragi pracy, na których firmy przedstawiaj¹ m.in. swoje oferty dotycz¹ce sta¿y i praktyk. Firmy czêsto te¿ odwiedzaj¹ uczelnie. Na przyk³ad na UMK maj¹ swoje stoiska lub prowadz¹ warsztaty, ¿eby wychwyciæ bardziej aktywnych studentów, którzy potem dostaj¹ zaproszenia na praktyki.

CZAS NA STUDIA

Grupa Pracuj, do której nale¿y serwis Pracuj.pl Z analizy og³oszeñ zamieszczonych obecnie w serwisie Pracuj.pl, w kategoriach Praktyki oraz Sta¿e, wynika, ¿e polscy pracodawcy do æ swobodnie ¿ongluj¹ terminami sta¿ i praktyka . Wiêkszo æ rozumie je jako synonim, wiêc stosuje je wymiennie w og³oszeniach rekrutacyjnych. Taka sytuacja nie powinna jednak dziwiæ, bo trudno znale æ przepisy, które dok³adnie okre la³aby, czym ró¿ni¹ siê od siebie te dwie formy aktywno ci zawodowej. Co prawda w lipcu 2009 roku wesz³a w ¿ycie tzw. Ustawa o praktykach absolwenckich, wed³ug której praktyki absolwenckie maj¹ na celu u³atwienie absolwentom uzyskiwania i nabywania umiejêtno ci praktycznych niezbêdnych do wykonywania pracy , a praktykantem wg niej jest osoba, która w dniu rozpoczêcia praktyki ukoñczy³a co najmniej gimnazjum i nie ukoñczy³a 30. roku ¿ycia , ale nie ma w niej ¿adnego odniesienia do formy, jak¹ s¹ sta¿e. Wydaje siê wiêc, ¿e ustawodawca równie¿ zrównuje te dwie formy aktywno ci zawodowej, szczególnie ¿e we wspomnianej ustawie jest mowa o tym, i¿ praktyki absolwenckie mog¹ byæ odp³atne lub nie. W ród rekruterów przyjê³o siê natomiast, ¿e praktyki przeznaczone s¹ dla studentów i s¹ nieodp³atne, a sta¿e najczê ciej odp³atne i oferuje siê je zazwyczaj absolwentom, ew. studentom ostatniego roku studiów. Niektóre firmy, na ogó³ miêdzynarodowe, zaznaczaj¹ wrêcz, ¿e o uczestnictwo w programie sta¿owym mog¹ siê ubiegaæ tylko absolwenci, którzy skoñczyli studia nie dalej ni¿ rok temu oraz studenci, którzy uzyskaj¹ dyplom w ci¹gu bie¿¹cego roku akademickiego. Nie oznacza to jednak, ¿e firmy stosuj¹ na co dzieñ takie rozró¿nienie w og³oszeniach rekrutacyjnych. Nawet miêdzynarodowe firmy konsultingowe, które do æ skrupulatnie okre laj¹, czy propozycja dotyczy pracy na stanowisku sta¿ysty czy praktykanta, w ofertach zamieszczanych

w serwisie Pracuj.pl przypisuj¹ je do obydwu kategorii. Warto te¿ pamiêtaæ, ¿e istnieje odrêbna kategoria sta¿y, nazywanych sta¿ami absolwenckimi. Na tego rodzaju sta¿ kandydatów kieruj¹ urzêdy pracy. Jest to program rz¹dowy maj¹cy na celu u³atwienie startu zawodowego osobom koñcz¹cym naukê i wchodz¹cym na rynek pracy. W my l ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, taki sta¿ to nabywanie przez bezrobotnego umiejêtno ci praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadañ w miejscu pracy bez nawi¹zania stosunku pracy z pracodawc¹ . Sta¿ysta ma takie same obowi¹zki, jak pracownik etatowy np. pracuje osiem godzin dziennie. Sta¿ trwa od 3 do 12 miesiêcy. Po tym czasie instytucja lub firma decyduje, czy chce sta¿ przed³u¿yæ. Jest to mo¿liwe wówczas, gdy urz¹d pracy posiada rodki, gdy¿ koszt takiego sta¿u ponosi nie pracodawca, ale w³a nie urz¹d pracy. To on wyp³aca wynagrodzenie bez wzglêdu na to, czy odbywa siê go w sferze bud¿etowej czy w sektorze prywatnym. Ta forma zatrudnienia zaczyna jednak byæ marginalizowana, bo z Funduszu Pracy co rok przeznaczane jest mniej pieniêdzy na aktywne formy przeciwdzia³ania bezrobociu. Praktyki i sta¿e to doskona³y sposób na pozyskanie nowych pracowników, ale ich organizacja wymaga czasu i dok³adnego zaplanowania obowi¹zków przyjmowanej osoby, a tak¿e wyznaczenia jej opiekuna, dlatego na systematyczne ich prowadzenie decyduj¹ siê na ogó³ du¿e firmy. W 2011 roku na Pracuj.pl pracodawcy zamie cili ponad 5,5 tysi¹ca ofert praktyk i sta¿y, co oznacza blisko 30% wzrost w stosunku do roku 2010. Obecnie w serwisie mamy ponad

200 propozycji praktyk i sta¿y. S¹ to propozycje g³ównie od korporacji z bran¿y doradczej, finansowej, telekomunikacyjnej i FMCG. Równie¿ w najnowszej, 11. ju¿ edycji przewodnika Praktyki 2011 , wydawanego przez Grupê Pracuj, znalaz³y siê profile na ogó³ du¿ych firm, które od lat prowadz¹ programy sta¿owe. W ród nich mo¿na jednak znale æ i mniejsze podmioty. W ofertach pracy zamieszczonych w Pracuj.pl dominuje wymóg ukoñczenia III, IV b¹d V roku studiów, ale czasem pracodawcy wystarczy po wiadczenie statusu studenta. W przypadku programów sta¿owych czê ciej oferty kierowane s¹ do absolwentów studiów i osób z jakim do wiadczeniem zawodowym. Ponadto pracodawcy od kandydatów wymagaj¹ na ogó³ ukoñczenia studiów pokrewnych do bran¿y, w której dzia³a firma, ewentualnie ogólnej wiedzy i zainteresowania t¹ bran¿¹. Licz¹ tak¿e na to, ¿e kandydaci bêd¹ znali dobrze jêzyk angielski, MS Office, a tak¿e bêd¹ dyspozycyjni, zmotywowani i odznaczaj¹cy siê wysok¹ kultur¹ osobist¹. Co ciekawe, niektórzy wymagaj¹ nawet bardzo dobrych wyników w nauce.

El¿bieta Flasiñska,

Na zdjêciu: Natalia Kowalska, fot.: archiwum prywatne

CZAS NA STUDIA

Iluzja, formu³a i mroczne sny

Tekst: Adam Zmitrowicz

Natalia jest kierowc¹ wy cigowym, jedyn¹ w naszym kraju kobiet¹ w Formule 2. Olga to asystentka osoby niepe³nosprawnej i pisarka z dorobkiem sze ciu ksi¹¿ek. Wojtka zafascynowa³a scena i iluzja, podk³ada³ g³os w oko³o 30 filmach. Wszyscy oni s¹ waszymi rówie nikami, ucz¹ siê, studiuj¹ i znajduj¹ czas na pasjê, któr¹ wykonuj¹ na zawodowym poziomie. Natalia Kowalska kierowca wy cigowy Formu³y 2, jedyna kobieta na wiecie cigaj¹ca siê w tej formule. Jedna z niewielu kobiet na wiecie cigaj¹ca siê single-seaterami, zwanymi potocznie formu³ami . Kilkukrotna mistrzyni Polski w gokartach, studentka Akademii Leona Ko miñskiego w Warszawie. Od czego zaczê³a siê Twoja motoryzacyjna pasja? Natalia Kowalska: Moja starsza siostra ciga³a siê na gokartach. Rodzice towarzyszyli jej na wy cigach i oczywi-

cie zabierali mnie na zawody. Dla mnie to by³o mi³e spêdzanie czasu, sporo ludzi wokó³, no i ta atmosfera. Mia³am zaledwie kilka lat. I wtedy Ciê to poch³onê³o? Jak ju¿ siê znalaz³am na torze, to tak mi siê to spodoba³o, ¿e namawia³am rodziców, by kupili mi gokarta. Odpowied by³a jedna: Jak bêdziesz du¿a . Gdy posz³am do pierwszej klasy podstawówki, zapyta³am tatê, czy jestem ju¿ du¿a. Tata potwierdzi³: Posz³a do szko³y i jeste ju¿ du¿a . A ja na to: No to mo¿esz mi ju¿ kupiæ gokarta . S³owa trzeba by³o dotrzymaæ.

Czym jest dla Ciebie ciganie siê na torze? Na pocz¹tku by³a to zabawa i bardzo mi³e spêdzanie czasu. Gdy zaczê³am je dziæ, w wywiadach mówi³am, ¿e chcia³abym zostaæ najm³odszym mistrzem Polski i wiata w gokartach. Gokarty to by³o dla mnie co naturalnego, nie zna³am innego ¿ycia. Zabawa na pocz¹tku, w gimnazjum hobby, teraz styl ¿ycia, hobby i w jakim aspekcie praca. Przygotowania do wy cigów zajmuj¹ Ci pewnie sporo czasu? ¯ycie kierowcy wy cigowego jest bardzo nieregularne. To nie jest tak jak np. u tenisisty: trening od 15.00 do 18.00 5 razy w tygodniu i 3 razy si³ownia. U nas sezon wy cigowy trwa od kwietnia do pa dziernika. cigamy siê i ¿yjemy intensywnie sportowo non stop przez pó³ roku. Treningi to si³ownia i przygotowanie mentalne. Podczas wy cigu ka¿dy mój ruch jest rejestrowany, monitorowany: gaz, hamulec, kierownica, wszêdzie s¹ czujniki. Zapisy z rejestratorów ogl¹dam potem na monitorze komputera. Widzê oko³o 10 ró¿nych linii przedstawiaj¹cych ró¿ne parametry jazdy i analizujê, czy doda³am o u³amek sekundy za wcze nie gazu, czy za pó no zahamowa³am, co spowodowa³o takie, a nie inne zachowanie bolidu.

CZAS NA STUDIA Na co przeznaczasz najwiêcej czasu w sezonie? miejê siê zawsze, ¿e najwiêcej czasu spêdzam na lotniskach. Wiêcej mnie nie ma w domu, ni¿ jestem. Weekend wy cigowy zaczyna siê czêsto o 6.00 na torze, do hotelu wracam na 21.00, przez ten ca³y czas jestem bardzo zajêta. W ci¹gu dnia przygotowanie do wy cigu, rozmowy z mechanikami i in¿ynierami o strategii, ustawieniu auta. Analiza danych telemetrycznych. Potem analizujê, co siê wydarzy³o podczas wy cigu, co zrobili my dobrze, a co mogli my lepiej, jak dzia³a³y wszystkie urz¹dzenia w aucie. W³a ciwie mój czas pracy to ca³y dzieñ. Jak sobie w takim razie radzisz na studiach? Jestem na III roku zarz¹dzania na Akademii Leona Ko miñskiego. Studiujê w jêzyku angielskim. S¹ to studia dzienne, ale mam indywidualny tok nauczania. Wiêkszo æ moich wyk³adowców jest z zagranicy, wiêc nie kojarz¹ mnie i moich osi¹gniêæ. Taryfy ulgowej nie mam. Piszê to samo co inni, mam te same zaliczenia, tylko bezpo rednio oko w oko z wyk³adowc¹, a to w odró¿nieniu od pisania w grupie nie jest wcale takie przyjemne. Oczywi cie, otrzymujê pomoc ze strony uczelni. Jak reaguj¹ mê¿czy ni na dziewczyny w Formule 2? W Europie jest nas kilka dziewczyn cigaj¹cych siê w formu³ach razem z facetami. Ja jestem jedyna w Formule 2. Dzisiaj to najwy¿sza seria w Europie, w jakiej ciga siê kobieta. Wiele dziewczyn ma ochotê na ciganie siê w single-seaterach, czyli samochodach jednomiejscowych, ale to nie jest takie ³atwe. Formu³a, inaczej ni¿ samochód tzw. turystyczny, np. porsche supercup, wymaga innej techniki jazdy. Wymaga ogromnej si³y fizycznej, bo nie ma wspomagania ani kierownicy, ani hamulców. S¹ du¿o wiêksze przeci¹¿enia, nawet do 5G, a samochód nie wybacza ¿adnych b³êdów kierowcy. Ja od samego pocz¹tku mojej kariery by³am przygotowywana do jazdy z mê¿czyznami. Od zawsze obserwowa³am cigaj¹c¹ siê moj¹ siostrê, wiêc nie widzia³am w tym nic dziwnego. Dopiero dziennikarze, zadaj¹c pytania typu Jak czuje siê kobieta w wy cigach? , u wiadamiali mi, ¿e jest to dla nich co szczególnego. Ja jednak uwa¿am, ¿e kobiety s¹ tylko w mniejszo ci, ale nie jest to nic dziwnego. Moi konkurenci jednak nie

Na zdjêciu: Natalia Kowalska, fot.: archiwum prywatne

zawsze radz¹ sobie z presj¹ cigania siê i przegrania z dziewczyn¹. Potrafi¹ wy³adowywaæ frustracje zarówno na torze, jak i poza nim. Kiedy nawet zosta³am uderzona przez rywala, a czêsto zdarza³y siê wyzwiska. Opowiadam o tym jako o ciekawostce... Mnie to nie zra¿a, chocia¿ jest mocno frustruj¹ce. Jestem jednak dosyæ odporna na tego typu sugestie i nale¿ê do osób, które przeciwno ci bardziej motywuj¹ do dzia³ania. Czym w³a ciwie je dzisz na wy cigach? Bolid Formu³y 2 jest wizualnie podobny do bolidu Formu³y 1. Przyspiesza do setki w 2,2 sekundy, ma 500 KM, silnik o pojemno ci 1,8 l z turbodo³adowaniem, rozwija prêdko æ do 320 km/h. Nacisk na peda³ hamulca to oko³o 100 kg samej stopy, bo nie mam tu miejsca, by podgi¹æ nogê i zahamowaæ jak w normalnym samochodzie. Tu nogi s¹ nieruchome, pracuj¹ tylko stopy, jak u pianisty. Pozycja, jak¹ przyjmuje siê w bolidzie, przypomina pozycjê w wannie podczas k¹pieli. Kibicom siê wydaje, ¿e siedzisz i tylko krêcisz kierownic¹, a tymczasem moje rednie têtno podczas jazdy to nawet 160-180 uderzeñ serca na minutê, i tak przez godzinê. Nawet maratoñczycy w trakcie biegu nie maj¹ takiego têtna.

Egzamin na prawo jazdy zda³a za którym razem? Za pierwszym razem. Mia³am ma³o czasu i nie mog³am pozwoliæ sobie na poprawki J. Kiedy Heikki Kovalainen, kierowca Formu³y 1, powiedzia³, ¿e na ulicy wszystko dzieje siê du¿o wolniej ni¿ na torze wy cigowym, kilka razy wolniej. Mia³ racjê. Prowadz¹c normalne auto na ulicy, mam czas na wiele rzeczy, widzê du¿o wiêcej, mam czas na manewry, nie stresuj¹ mnie dziwne sytuacje mogê du¿o szybciej wszystko wokó³ ogarn¹æ. Wszystko dzieje siê jak w zwolnionym filmie. Zasadniczo, kierowcy sportowi s¹ ogarniêtymi kierowcami na drogach. Twoje plany na przysz³o æ? W naszym sporcie sporo zale¿y od sponsorów. Staramy siê o bud¿et na starty. Nie ma dla mnie znaczenia, czy bêdzie to Europa, Azja czy Ameryka. Rozmawiamy z potencjalnymi partnerami, ale kobieta w tym sporcie i tu ma ograniczone pole manewru, bo stara siê wej æ w zarezerwowan¹ ju¿ dla mê¿czyzn dziedzinê. Prace nad bud¿etem nie s¹ ³atwe, bo stereotypów z negatywnym odd wiêkiem jest bardzo du¿o. Wierzê jednak w swoj¹ pracê, konsekwencjê i determinacjê, a tego mi nie brakuje.

CZAS NA STUDIA

Olga Rudnicka polska pisarka, która wyda³a sw¹ pierwsz¹ powie æ Martwe Jezioro , gdy mia³a 20 lat. Spod jej pióra wysz³y jeszcze m.in. Czy ten rudy kot to pies? , Zacisze 13 , Zacisze 13. Powrót , Lilith , Natalii 5 . M³oda autorka ksi¹¿ek pewnie ju¿ w szkole podstawowej przejawia³a zdolno ci literackie? Olga Rudnicka: W szkole by³am osob¹, która zawsze siedzia³a w ostatniej ³awce i popada³a ze skrajno ci w skrajno æ. Mój polonista stwierdzi³, ¿e mam duszê Wertera: albo ³zy w oczach i siê nie odzywam, albo euforia. Gdy by³am zmuszana do tego, czego nie mog³am znie æ, to po prostu bra³am siê za to wtedy, gdy mia³am nó¿ na gardle. By³am osob¹ w ogóle niewychylaj¹c¹ siê, nie lubi³am zwracaæ na siebie uwagi, pozostawa³am w tle. Wszystkie sprawdziany, prace klasowe sz³y pod model. Nie czytaj¹c lektur, nie mog³am siê do nich odwo³aæ, a nie czyta³am wszystkich. Mia³am tendencje do odbiegania poza temat i z miejsca oceny by³y niskie. Z polskiego by³am trójkow¹, czwórkow¹ uczennic¹. Uaktywnia³am siê, gdy mia³am

Na zdjêciu: Olga Rudnicka, fot.: A. Markowski

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

CZAS NA STUDIA mo¿liwo æ napisania pracy na temat dowolny.

swego imienia, a teraz sama o sobie mówiê: jestem Olga, mi³o mi.

Jakie by³y wiêc pocz¹tki Twego pisarstwa to te wolne tematy ? Jako dwunasto-, trzynastolatka codziennie spisywa³am swoje sny. Ucieka³am w ten sposób od szarej codzienno ci. To by³a moja ucieczka od dnia siada³am w pokoju, zamyka³am siê. ni³am bardzo mrocznie. Mo¿e przyczyni³a siê do tego literatura, któr¹ czyta³am. Mia³am bzika na punkcie krymina³ów, brnê³am w nie i brnê³am... Czêsto ni³o mi siê, ¿e uciekam i mam ciê¿kie nogi, wyskakiwa³am przez okno, przychodzili po mnie jacy ludzie albo ni³y mi siê wê¿e, które siê wi³y po ca³ym mieszkaniu. Z dnia na dzieñ zapisywa³am te sny. Nawet siê nie zorientowa³am, kiedy zaczê³am te sny ubarwiaæ. Do g³owy mi jednak nie przysz³o, ¿e z tego mo¿e wzi¹æ siê ksi¹¿ka. Martwe Jezioro mia³o byæ jedn¹ z krótkich form literackich. Jednak fabu³a siê tak rozbudowa³a, a ja tak zaczê³am ¿yæ swoimi bohaterami, ¿e po skoñczeniu pisania powiedzia³am: cholera, napisa³am ksi¹¿kê. Nigdy nie marzy³am, by pisaæ ksi¹¿ki, chcia³am byæ weterynarzem, adwokatem, ale ¿e bêdê pisark¹, to w ¿yciu bym nie pomy la³a.

Jeste studentk¹ Studiujê zaocznie na UAM w Poznaniu na pedagogice specjalnej o specjalno ci: edukacja i rehabilitacja osób z niepe³nosprawno ci¹ intelektualn¹.

Jak zareagowa³a na fakt, ¿e ksi¹¿ka uka¿e siê drukiem? Jak siê zawiera umowê z wydawnictwem, to siê powinno cieszyæ. Ale gdy zaczêto mnie zasypywaæ wiadomo ciami typu: jeste my w trakcie tworzenia pani strony internetowej, bêdzie mia³a pani sesjê zdjêciow¹ i wystêp w Dzieñ Dobry TVN , wywiad w radiu, to ja, która by³am osob¹ zakompleksion¹ i do dzisiaj nie cierpiê, gdy mnie fotografuj¹, siedzia³am i p³aka³am. Mój wiat siê wywróci³ do góry nogami. To zamieszanie wysz³o mi jednak na dobre, zyska³am kolejne do wiadczenia. Nie lubi³am

Czym jest dla ciebie pisarstwo? Dla mnie pisanie to skok w drugie ¿ycie. Ca³y czas mam wra¿enie, ¿e na staro æ bêdê cierpieæ na jakie rozszczepienie osobowo ci.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

To jak dosz³o do wydania twojej pierwszej ksi¹¿ki? To by³ impuls. Od czerwca do sierpnia wys³a³am swoj¹ pierwsz¹ ksi¹¿kê do 15 wydawnictw. Dosta³am odpowied po dwóch dniach. Odpowied przysz³a z wydawnictwa, do którego w sumie b³êdnie wys³a³am mejla. Wys³a³am go do kierownika literatury polskiej, a on siê nie zajmuje odpowiedziami na nades³ane propozycje wydawnicze. Olga, nie wiem czemu przeczyta³em tego mejla powiedzia³ mi potem. Unika³am ujawniania swego wieku, bo my la³am, ¿e mnie nie potraktuj¹ powa¿nie, potem dosta³am zaproszenie do wydawnictwa.

Studia zaoczne ³¹czysz z prac¹? Pracujê w Polskim Komitecie Pomocy Spo³ecznej jako asystent osoby niepe³nosprawnej. Ludzie my l¹, ¿e chodzê do starszych osób, babæ, robiæ im zakupy. A mój najm³odszy podopieczny ma siedem lat, inny szesna cie, najstarsza osoba ma 56 lat. S¹ to ludzie z zaburzeniami psychicznymi, maj¹ stany depresyjne. Staram siê jak najwiêcej rozma-

wiaæ z tymi lud mi i sama jestem zaskoczona, ile mo¿e cz³owiek rozmow¹ zyskaæ. To jest fantastyczne, ile s³owa znacz¹ tak naprawdê. My jeste my od tego, by nauczyæ ich zaradno ci, wspieraæ w trudnych chwilach. Idê do pracy, dajê 100% siebie i mam satysfakcjê, gdy widzê efekty poprawy u moich podopiecznych. Wys³uchujê du¿o ró¿nych historii, przez co w ¿yciu przeszli, jak walczyli o ¿ycie. To te¿ jest bardzo inspiruj¹ce dla pisarki.

Wojciech Rotowski aktor dubbingowy, teatralny i telewizyjny. Odtwórca g³ównej roli w musicalu Aladyn granym w warszawskim teatrze Roma. Gra³ m.in. w serialu Do dzwonka i Prosto w serce . W tym roku zdajesz maturê? Wojciech Rotowski: Tak, teraz jestem w III klasie liceum. Jest to XXI Spo³eczne Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. J. Grotowskiego w Warszawie. Uczê siê w humanistycznym liceum, mam rozszerzony polski, historiê, oprócz tego w szkole mam lekcje ³aciny, retoryki, wiedzy o teatrze i filmie, historii sztuki, muzyki. Przede mn¹ matura, wielkie wyzwanie szczególnie egzamin z matematyki. Ile mia³e lat, gdy pierwszy raz wyst¹pi³e na zawodowej scenie? Zadebiutowa³em gdy mia³em 9 lat. Wyst¹pi³em wówczas w musicalu na deskach teatru Rampa na Targówku. Tu zagra³em w sze ciu musicalach. Zaczê³o siê od musicalu O dobry dzieñ , nawi¹zuj¹cego do zamachu na WTC. Gra³em te¿ w spektaklach Dziewczyna i ch³opak, czyli heca na 14 fajerek , Ma³y Ksi¹¿ê , Obcy , wiat Bastiana . W wieku 12 lat w teatrze muzycznym Roma w spektaklu Akademia Pana Kleksa wcieli³em siê w rolê Adasia Niezgódki. W Romie naprawdê poczu³em teatr, pozna³em mnóstwo wspania³ych ludzi i zrozumia³em, ¿e aktorstwo to jest to, co chcia³bym robiæ. Jednocze nie zacz¹³em otrzymywaæ wiele propozycji telewizyjnych, dubbingowych, radiowych.

Na zdjêciu: Wojciech Rotowski, fot.: archiwum prywatne

Prowadzi³em Teleranek , gra³em w serialach Prosto w serce , Hotel 52 . Od dwóch lat gram jedn¹ z g³ównych ról w najwiêkszej polskiej produkcji Disneya Do dzwonka . Obecnie gram te¿ g³ówn¹ rolê w musicalu Aladyn wystawianym w Romie.

CZAS NA STUDIA Warto chodziæ na castingi? Castingów te¿ siê trzeba nauczyæ. Kiedy przychodzi siê na pierwszy, wiadomo, jest stres, nie wiemy, czego bêd¹ od nas oczekiwaæ. Wtedy zazwyczaj wypada siê kiepsko. A gdy idziemy na setny casting, to wiemy, co chc¹ us³yszeæ, zobaczyæ i z jakiej strony najlepiej siê zaprezentujemy. Do wiadczenie pozwala wykorzystaæ, podkre liæ swoje atuty, zmniejszyæ niepewno æ, zagubienie itp. Casting jest dla nas nie tylko szans¹ udzia³u w projektach artystycznych ale tak¿e nauk¹. A jak to siê sta³o, ¿e zacz¹³e dubbingowaæ filmy? Dubbing jest precyzyjnym, bardzo wymagaj¹cym rodzajem sztuki. Teatr w porównaniu z dubbingiem pozwala na wiele wiêcej swobody. W dubbingu trzeba byæ podporz¹dkowanym aktorowi, postaci, której g³os siê podk³ada. Ilo æ k³apów aktora musi siê zgadzaæ, by to wszystko pasowa³o i sprawia³o wra¿enie, ¿e mówi postaæ w filmie, a nie lektor. Dlatego wa¿ne jest równie¿ wykszta³cenie muzyczne i umiejêtno æ oddania emocji. Ró¿norodno æ ról dubbingowych i specyfika pracy w studio pozwala na wszechstronny rozwój artystyczny. Mia³e i masz sporo zajêæ, jak sobie radzisz z nauk¹ w szkole? Da³o siê to pogodziæ, ale z roku na rok je li chodzi o szko³ê balansowa³em na krawêdzi. W zesz³ym roku bywa³em w szkole trzy, cztery razy w miesi¹cu. Przyszed³ koniec roku kalendarzowego, a ja jeszcze nie by³em na historii i na hiszpañskim. Od dziecka tak mia³em i nauczy³em siê wykorzystywaæ ka¿d¹ woln¹ chwilê na naukê. Na przerwach w teatrze czy na planie filmowym chwyta³em za ksi¹¿kê i uczy³em siê. Trafia³em te¿ na fajnych, wyrozumia³ych nauczycieli. Mia³em akademicki system zaliczania. Informowa³em nauczyciela, kiedy bêdê w szkole i kiedy chcê zaliczyæ dany przedmiot. S¹ przedmioty, których nie wykujesz sam na blachê. Co wtedy? Tak, matematyka, fizyka. To musi kto wyt³umaczyæ. Korzystam z pomocy kolegów ze szko³y, rodziny. Zdajê sobie sprawê, ¿e moje nieobecno ci nie podobaj¹ siê niektórym nauczycielom. Rzadko bywam w szkole, a zaliczam przedmioty. Ale je li siê nie gwiazdorzy, to mo¿na liczyæ na pomoc. Czerwiec jest dla mnie miesi¹cem bez spania. Mam mnóstwo egzaminów, jest ciê¿ko. Masz czas na spotkania ze znajomymi? Owszem, s¹ jednak momenty, ¿e trzeba z czego zrezygnowaæ. Wtedy z grafiku wypada kino, teatr, koncerty, podró¿e. Z przyjació³mi spotykam siê w liceum, w teatrze, na planie zdjêciowym. Mimo tak przepe³nionego ró¿nymi zajêciami grafiku, masz czas na w³asne projekty iluzjonistyczne Jestem najm³odszym cz³onkiem elitarnego Krajowego Klubu Iluzjonistów. Dostaæ siê do tego grona wcale nie by³o ³atwo. Trzeba zaprezentowaæ pokaz iluzjonistyczny na odpowiednim poziomie. W wiat iluzji wprowadzi³ mnie Maciek Pol. Potrafi³em godzinami po nocach ogl¹daæ i analizowaæ triki iluzjonistów, by odkryæ, jak to robi¹. Z przyjació³mi robimy pokazy iluzjonistyczne. Staramy siê opracowywaæ w³asne triki i efekty. Budujemy sami dekoracje, maszyny i rekwizyty. Organizujemy pokazy, w których jest du¿o pirotechniki, tañca, muzyki, fireshow, akrobatyki, kaskaderki i iluzji. Na moim ostatnim pokazie w teatrze Roma zszokowa³em widowniê, dziel¹c mojego brata na dwie czê ci. Jakie masz plany? W tym roku matura, potem wakacje, podczas których nabiorê si³ na studia aktorskie w Polsce lub za granic¹.

CZAS NA STUDIA

Studia dzienne czy zaoczne?

Jaki tryb studiów preferuj¹ pracodawcy? Jak wzmocniæ swoje CV, gdy studia stacjonarne uniemo¿liwiaj¹ nam pracê zawodow¹?

fot.: Agnieszka Kielak

Tekst: Anna Orzechowska

Pogodziæ studia i pracê? W ofertach, które trafiaj¹ do Biura Karier UJ, pracodawcy bardzo rzadko wspominaj¹ o preferowanym trybie studiów u potencjalnych kandydatów. Czêsto pojawiaj¹ siê natomiast inne wymagania mówi Magdalena Kwak z Biura Karier UJ. Pracodawcy chc¹ np. zatrudniaæ studentów konkretnego roku. Na ogó³ preferuj¹ tych z ostatnich lat, gdy¿ s¹ oni bardziej dyspozycyjni i maj¹ wiêkszy zasób wiedzy w swojej dziedzinie.

Jednocze nie studenci ostatnich lat studiów stacjonarnych na ogó³ deklaruj¹, ¿e maj¹ czas na pracê. Mam tak u³o¿ony plan na ostatnim roku, ¿e mogê go spokojnie pogodziæ z prac¹, zajêcia mam dwa razy w tygodniu opowiada Réka Németh, studentka V roku polonistyki UW. Równie¿ przyszli dziennikarze na ogó³ spêdzaj¹ wiêcej czasu w pracy ni¿ na studiach. Zaprzyja nieni studenci ostatnich lat Politechniki Warszawskiej i Wojskowej Akademii Technicznej twierdz¹, ¿e mog¹ wy-

CZAS NA STUDIA gospodarowaæ czas na pracê przez jeden pe³ny dzieñ w tygodniu, w ród nich jest ch³opak zatrudniony na jedn¹ pi¹t¹ etatu w firmie, z któr¹ wi¹¿e swoj¹ przysz³o æ. Tak wiêc wybór pomiêdzy studiami dziennymi a zaocznymi nie jest jednoznaczny z wyborem: pracowaæ czy nie pracowaæ, mieæ jakie do wiadczenia zawodowe czy nie mieæ ¿adnych.

Wszystko zale¿y od studenta i pracodawcy Marta Piasecka z Biura Karier UW przestrzega przed tworzeniem sztywnych regu³ dotycz¹cych popularno ci takiej czy innej grupy studentów lub absolwentów w ród pracodawców. Twierdzi na przyk³ad, ¿e choæ panuje powszechna opinia, i¿ pracodawcy preferuj¹ absolwentów stoj¹cych wysoko w rankingach uczelni publicznych, to faktycznie coraz czê ciej wybieraj¹ te¿ pracowników spo ród kandydatów, którzy ukoñczyli nawet s³absze szko³y prywatne. Dlaczego? Takie osoby s¹ postrzegane jako ludzie bardziej pragn¹cy zwi¹zaæ siê z firm¹ i wraz z ni¹ siê rozwijaæ, nie ¿¹daj¹ te¿ od razu wysokiego wynagrodzenia i zwykle nie nastawiaj¹ siê na szybk¹ zmianê pracy. Jak zwykle w ¿yciu bywa, równie¿ na pytanie: studia stacjonarne czy nie? nie ma jednoznacznej odpowiedzi twierdzi Marta Piasecka. Wszystko zale¿y z jednej strony od oczekiwañ pracodawcy (wyra¿onych w og³oszeniu), a z drugiej strony od tego, co student czy absolwent ma do zaoferowania. Je¿eli pracodawca kieruje ofertê do studenta i oczekuje jego pe³nej dyspozycyjno ci, to bar-

Wybór pomiêdzy studiami dziennymi a zaocznymi nie jest jednoznaczny z wyborem: pracowaæ czy nie pracowaæ, mieæ jakie do wiadczenia zawodowe czy nie mieæ ¿adnych?

W og³oszeniach adresowanych do absolwentów, nie studentów, generalnie wiêksz¹ rolê odgrywa fakt ukoñczenia studiów i posiadane do wiadczenie, praktyczne umiejêtno ci. Oczywi cie, pracodawca mo¿e indywidualnie stosowaæ inne kryteria wyboru kandydata do pracy, np. kierowaæ siê mark¹ uczelni, trybem studiów stacjonarnym czy niestacjonarnym. Czasami mo¿e wrêcz oczekiwaæ informacji o ocenach, jakie absolwent otrzymywa³ na studiach (co pozwala np. wnioskowaæ o umiejêtno ci systematycznej pracy, nauki) twierdzi Marta Piasecka.

Co zwiêksza szansê na pracê absolwentów studiów dziennych? Podczas studiów pilnie studiowa³em, nie pracowa³em , zdarza siê s³yszeæ, wprawdzie ju¿ coraz rzadziej, z ust absolwentów. Takie stwierdzenia zwykle nie przekonuj¹ pracodawców. Co wiêc robiæ, by wybieraj¹c studia stacjonarne i nie podejmuj¹c pracy zawodowej, nie czuæ siê zupe³nie przegranym na rynku pracy? Proszê pamiêtaæ, ¿e do wiadczenie mo¿na zdobywaæ równie¿ przez odbywanie praktyk, dzia³alno æ w wolontariacie, aktywno æ w organizacjach studenckich, projektach naukowych zwraca uwagê Marta Piasecka z Biura Karier UW. Mo¿na spêdzaæ pracowicie wakacje, mo¿na wyjechaæ na praktyki za granicê w ramach programu Erasmus. Godzenie edukacji z prac¹ jest równie¿ cennym sygna³em dla pracodawcy, ¿e osoba potrafi dobrze organizowaæ swój czas, jest pracowita. Trzeba te¿ zwróciæ uwagê na to, ¿e jest wiele kierunków, które nie s¹ lub wrêcz nie mog¹ byæ prowadzone w trybie niestacjonarnym, zaocznym. W programach jest wiele przedmiotów realizowanych w formie æwiczeñ, laboratoriów, du¿y nacisk k³adziony jest na praktyczne umiejêtno ci, co wi¹¿e siê z czasoch³onno ci¹ studiowania. Dotyczy to zw³aszcza kierunków cis³ych, technicznych czy medycznych.

dzo trudno znale æ tak¹ osobê na studiach dziennych. Chocia¿ osoby z wy¿szych lat studiów dziennych czê ciej dysponuj¹ wolnym czasem i s¹ w stanie uzgodniæ czas pracy z pracodawc¹. Oczywi cie w przypadku wymagania pe³nej dyspozycyjno ci najwiêksze szanse maj¹ s³uchacze studiów zaocznych. S¹ oni równie¿ atrakcyjniejsi, ni¿ absolwenci, ze wzglêdu za ni¿sze koszty pracy. Dlatego wiele osób w odpowiedzi na oczekiwania pracodawców zdobycie do wiadczenia stawia na studia niestacjonarne. Maturzy ci, którzy wahaj¹ siê, czy na studiach niestacjonarnych nie naucz¹ siê mniej ni¿ na stacjonarnych, powinni wzi¹æ pod uwagê sw¹ indywidualn¹ sytuacjê. Je li na przyk³ad zamierzaj¹ studiowaæ bibliotekoznawstwo i pracowaæ w bibliotece, mo¿na przypuszczaæ, ¿e podczas pracy zawodowej naucz¹ siê wiele, podobnie jak na studiach. Przysz³y absolwent anglistyki, który studiuje zaocznie i skazuje siê tym samym na ma³y kontakt z jêzykiem, bo w czasie wolnym od nauki np. pracuje w sklepie lub firmie, w której w ogóle nie mówi siê po angielsku, na pewno bêdzie mia³ ni¿sze kompetencje ni¿ kto , kto intensywnie uczestniczy w zajêciach w laboratorium jêzykowym. Je li jednak student zaoczny pracuje w rodowisku anglojêzycznym, mo¿e wcale nie mieæ gorszej pozycji na rynku pracy ni¿ absolwent studiów dziennych. Na rozmowach kwalifikacyjnych np. dla lektorów do szkó³ jêzykowych bardziej liczy siê bowiem p³ynne i bezb³êdne mówienie w danym jêzyku oraz pomys³y metodyczne na ciekawe zajêcia ni¿ fakt, w jakim trybie siê studiowa³o.

CZAS NA STUDIA

Studia w Polsce atrakcyjne czy nie? Tekst: Anna Orzechowska

Wêgierka w Warszawie, Niemiec w Krakowie. Co ich sk³oni³o do przyjazdu tutaj na studia? Czy nasz kraj i polskie uczelnie s¹ atrakcyjne dla studiuj¹cych u nas cudzoziemców? Co im siê podoba, a co by zmienili? Polak, Wêgier dwa bratanki! My lê, ¿e w dzisiejszych czasach studia w innym kraju s¹ czym naturalnym. Niemal wszyscy koledzy z mojej klasy studiuj¹ lub studiowali gdzie za granic¹ opowiada Wêgierka Réka Németh, studentka V roku Wydzia³u Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Urodzi³am siê na Wêgrzech w ma³ej miejscowo ci niedaleko austriackiej granicy, ale nigdy nie przepada³am za niemieckim, a podoba³y mi siê jêzyki s³owiañskie, szczególnie piewny rosyjski. Nie mam ¿adnych powi¹zañ ro-

dzinnych z Polsk¹, zainteresowa³am siê ni¹ i wybra³am studia polonistyczne w Budapeszcie, bo jako 16-latka zafascynowa³am siê polskim zespo³em folkowym Dikanda i chcia³am zrozumieæ, o czym piewaj¹ J. Nie wiedzia³am, ¿e ich teksty s¹ pisane nie tylko po polsku, pocz¹tkowo wszystkie jêzyki s³owiañskie brzmia³y dla mnie bardzo podobnie. Polonistykê zaczê³am w Budapeszcie, nie znaj¹c ani s³owa po polsku! Licencjat u nas tak¿e robi siê trzy lata, z tego dwa i pó³ roku spêdzi³am w Budapeszcie, a pó³ roku w Warszawie na stypendium rz¹du wêgierskiego, zreszt¹ studenci naszego wydzia³u s¹ bardzo zachê-

cani przez uczelniê do takich wyjazdów. Studiowa³am w Polonicum (Centrum Jêzyka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców). Bardzo mi siê podoba³o, pozna³am wielu fajnych i mi³ych ludzi i wreszcie du¿o mówi³am po polsku. Warszawê wybra³am wiadomie, nie chcia³am np. studiowaæ w Krakowie, wydawa³o mi siê, ¿e to miasto pe³ne turystów i w zwi¹zku z tym bêdê w nim pos³ugiwaæ siê g³ównie angielskim. Podoba mi siê atmosfera Warszawy, czujê siê tu dobrze, bo Polacy ciesz¹ siê, gdy kto mówi w ich jêzyku, inaczej ni¿ np. Anglicy, którzy zawsze wytkn¹ cz³owiekowi z³y akcent. Poza tym na warszawskiej starej Pradze czujê siê jak w Budapeszcie Bardzo du¿o siê podczas pobytu w Polsce nauczy³am. Mia³am mo¿liwo æ poznawania kultury polskiej, ogl¹da³am np. polskie filmy: Misia , Seksmisjê . Robi³am wszystko, by ch³on¹æ wspó³czesn¹ kulturê, z któr¹ mam ma³y kontakt na Wêgrzech problemem

CZAS NA STUDIA wêgierskiej telewizji, podobnie jak polskiej, jest emitowanie ambitnych programów w pó nych godzinach wieczornych. Po powrocie na Wêgry napisa³am pracê licencjack¹ po wiêcon¹ ksi¹¿ce Gnój Wojciecha Kuczoka i nakrêconemu na jej podstawie filmowi Prêgi . Robi³am wszystko, by wróciæ do Warszawy, i dziêki stypendium Funduszu Wyszehradzkiego to mi siê uda³o. Obecnie jestem na V roku polonistyki, piszê pracê magistersk¹ o twórczo ci polskiego wspó³czesnego pisarza, Krzysztofa Vargi, który ma wiele wspólnego z Wêgrami Niestety, nie uda³o mi siê uzyskaæ ju¿ drugi raz tego samego stypendium, ale dosta³am w Polsce dobr¹ pracê, zamieszka³am u polskiej przy-

Polacy ciesz¹ siê, gdy kto mówi w ich jêzyku, inaczej ni¿ np. Anglicy, którzy zawsze wytkn¹ cz³owiekowi z³y akcent. jació³ki i dziêki temu, na szczê cie, mogê kontynuowaæ studia, za które w koñcu nie muszê p³aciæ, bo Pani Rektor i Pan Dziekan zwolnili mnie z op³at! My lê, ¿e Wêgrów mo¿e zniechêcaæ, ¿e studia na UW s¹ dla nich p³atne (bez stypendium), podczas gdy np. w Austrii moi koledzy mog¹ studiowaæ za darmo, op³acaj¹c tylko ubezpieczenie zdrowotne. wietne warunki studiowania w Polsce stwarza natomiast rz¹d cudzoziemcom, których jedno z rodzi-

Na zdjêciu: Réka Németh, fot.: archiwum prywatne

ców jest Polakiem; mam wielu znajomych dzieci z mieszanych ma³¿eñstw, np. polsko-wêgierskich czy polsko-kubañskich. Moi znajomi studiowali w Polsce matematykê, ekonomiê, niektórzy tak¿e uczyli siê na politechnice. Wszyscy byli bardzo zadowoleni z poziomu nauczania. Warunki w warszawskich akademikach s¹ czêsto lepsze od wêgierskich, w Budapeszcie nie mamy te¿ tak nowoczesnej biblioteki jak BUW. Zajêcia na uczelni s¹ na ogó³ ciekawe (choæ niekiedy mam wra¿enie, ¿e mo¿e zbyt szczegó³owe), wszyscy chêtni do pomocy cudzoziemcom, studenci i profesorowie równie¿. Tak¿e w akademiku jak spod ziemi wyrastali zawsze polscy koledzy pytaj¹cy, czy z³o¿yæ nam meble, a mo¿e co przenie æ, a mo¿e zaprosiæ na imprezê w koñcu Polak, Wêgier dwa bratanki . Co mi przeszkadza? Niewiele. Najbardziej chyba to, ¿e na polonistyce jest 250 studentów na roku i trudno siê z¿yæ, zaprzyja niæ w Budapeszcie slawistyka to niemal jedna wielka rodzina. Nie najfajniejszym pomys³em s¹ te¿ zajêcia koñcz¹ce siê w okolicach godziny dwudziestej, na Wêgrzech nigdy takich nie mia³am. S¹dzê te¿, ¿e polscy wyk³adowcy zbyt rzadko robi¹ przerwy, 90-minutowy blok zajêæ jest niekiedy dla mnie nie do wytrzymania. Ale to szczegó³y. Polacy nie s¹ wprawdzie a¿ tak otwarci jak Wêgrzy, ale nie ró¿ni¹ siê od nas tak bardzo. Nie musia³am siê szczególnie zmieniaæ, przeprowadzaj¹c siê tutaj, a wiele zyska³am.

A czy mo¿na przyzwyczaiæ siê do polskiej kuchni? To, co mówi siê o naszej kuchni, to tylko stereotypy mieje siê Réka. Wprawdzie naj³agodniejsza kie³basa przywieziona ode mnie z Wêgier jest dla moich polskich kole¿anek za ostra, ale nie jadamy przecie¿ tylko ostrych rzeczy. Wasza kuchnia mi smakuje, polskie kole¿anki mówi³y, ¿e nie znaj¹ oprócz mnie nikogo, kto u¿ywa³by tyle mietany. Tak naprawdê przeszkadzaj¹ mi

To siê chyba nie nadaje do prasy waha siê prosz¹ca o zachowanie anonimowo ci absolwentka jednej z prywatnych uczelni w po³udniowej Polsce. Z moimi kolegami cudzoziemcami ró¿nie bywa³o. Studiowali z nami studenci z Bangladeszu, dla których to by³a mo¿liwo æ, ¿eby uciec dalej (postudiowali miesi¹c i uciekali nagle na Zachód). Byli te¿ w ród studentów naszej uczelni Amerykanie polskiego pochodzenia. Ci studiowali g³ównie przez sentyment lub dlatego ¿e tu by³o taniej ni¿ w Stanach. Ukraiñcy i Bia³orusini generalnie dzielili siê na dwie grupy bogatsi i biedniejsi. Dla tych bogatszych wcale tu nie by³o taniej, tylko po prostu by³o ich staæ i mo¿e z lekkiego snobizmu wybierali studia zagraniczne (na naukê w Stanach Zjednoczonych czy Europie Zachodniej nie starczy³oby im chyba jednak funduszy, a mo¿e trudniej im by³o takie studia za³atwiæ?). Ci biedniejsi dostawali stypendia z ró¿nych fundacji (np. niemieckich). Kole¿anki mówi³y, ¿e studiowa³y te¿ z Chiñczykami, którzy twierdzili, ¿e przyjechali ze wzglêdu na renomê szko³y, ale zaraz po jej skoñczeniu albo w trakcie, otwierali ró¿ne polsko-chiñskie biznesy, wiêc my lê, ¿e chodzi³o im g³ównie o pracê i pieni¹dze. Wraz ze znajomymi zetknêli my siê ze studentami z Portugalii, Francji, Szwecji, ale oni przyje¿d¿ali g³ównie w ramach wymiany z programu Erasmus na rok, mo¿e krócej...

CZAS NA STUDIA

chyba tylko ceny w warszawskich bufetach na terenie UW (nasze bufety w Budapeszcie przypominaj¹ raczej wygl¹dem fajne restauracyjki, a s¹ od polskich znacznie tañsze i serwuj¹ wiêksze porcje), no i to, ¿e wszelkie wyj cia s¹ w Polsce tak drogie u nas w jednym z najwiêkszych akademików w Budapeszcie by³o mnóstwo bezp³atnych koncertów i innych wydarzeñ kulturalnych. Do Polski mo¿e te¿ zniechêcaæ pogoda, niska temperatura i brak s³oñca, ale tylko zim¹. Mam wielu znajomych z Wêgier, Chorwacji, Ukrainy, Kuby, którzy przyje¿d¿aj¹ tutaj na studia. Polska ma na Wêgrzech bardzo dobr¹ prasê jako kraj, który unikn¹³ kryzysu. Znajomi, którzy tu przyje¿d¿aj¹, s¹ zwykle zainteresowani kultur¹ polsk¹ i chc¹ uczyæ siê jêzyka. Wyje¿d¿aj¹c, przewa¿nie p³acz¹ i mówi¹, ¿e na pewno do Polski wróc¹!

Niemiec zakochany w Krakowie Od czasów mojego wolontariatu w Holandii chcia³em pomieszkaæ w Polsce. Przez rok studiowa³em równie¿ we Frankfurcie na granicy polsko-niemieckiej. Po wybraniu Polski jako specjalno ci na studiach komunikacji miêdzykulturowej w Jenie w koñcu zg³osi³em siê do programu Erasmus, aby studiowaæ przez jeden semestr na Uniwersytecie Jagielloñskim w Krako-

CZAS NA STUDIA wie opowiada niemiecki student André (po angielsku, nie zna polskiego). Na moje pytanie o to, czy ma zwi¹zki rodzinne z Polsk¹, odpowiada: Nie s¹ one tak naprawdê godne uwagi. Moja prababcia urodzi³a siê na Pomorzu i du¿o mówi³a o tym, jak piêkny jest ten region. Nikt z rodziny jednak nigdy tam nie by³. Tak wiêc odpowied na to pytanie tak naprawdê powinna brzmieæ: nie . Bardzo podoba³a mi siê intelektualna i artystyczna atmosfera Krakowa tak ogólnie, a uniwersytetu w szczególno ci. Zajêcia, na które uczêszcza³em, by³y bardzo interesuj¹ce i du¿o siê na nich nauczy³em. Wszyscy profesorowie, nawet ci bardziej tradycyjni, byli niezwykle pomocni i zainteresowani postêpami studentów. Budynki uniwersyteckie s¹ nie-

Bardzo podoba³a mi siê intelektualna i artystyczna atmosfera Krakowa tak ogólnie, a uniwersytetu w szczególno ci. Zajêcia, na które uczêszcza³em, by³y bardzo interesuj¹ce i du¿o siê na nich nauczy³em. samowite, a biuro do spraw studentów zagranicznych, podobnie jak wiêkszo æ ludzi, których pozna³em, s³u¿y³o ogromn¹ pomoc¹. Odnios³em wra¿enie, ¿e planowanie ca³ego procesu wymiany studenckiej by³o bardzo dok³adnie przemy lane. Warunki bytowe by³y takie same jak te w Niemczech. Mia³em wra¿enie, ¿e szko³a stoi na bardzo wysokim poziomie. Ma renomê, ale te¿ prezentuje naprawdê wysoki poziom nauczania. Metody stosowane na zajêciach, podobnie jak, ma to miejsce w Niemczech, by³y bardzo zró¿nicowane, pocz¹wszy od tradycyjnych wyk³adów i seminariów, do otwartych dyskusji i prezentacji. Semestr za granic¹ spêdza siê zwykle po to, by spróbowaæ nowych rzeczy i urozmaiciæ w³asny plan studiów. Dlatego trudno porównywaæ to, co robi³em w Polsce i w Niemczech. I tu, i tu musia³em siê uczyæ do egzaminów i pisaæ prace zaliczeniowe. Te z kolei trochê ró¿ni³y siê, je li chodzi o formê i podej cie, ale by³o to interesuj¹ce do wiadczenie. Bardzo ciekawe by³o dla mnie poznanie ró¿nych stylów intelektualnych w polskiej i innych kulturach akademickich. Zauwa¿y³em nawet ró¿nice w codziennych sprawach. Biblioteki i punkty ksero bardzo siê ró¿ni¹ od tych w systemie niemieckim. Biblioteki krakowskie pozwalaj¹ na wnoszenie toreb i podzielone s¹ na mniejsze sekcje ni¿ te, do których by³em przyzwyczajony.

A minusy? Nie za bardzo podoba³y mi siê sprywatyzowane czê ci uczelni, ich inny status prowadzi³ do zupe³nie innej relacji miêdzy profesorem a studentem ni¿ normalnie. Ponadto niezbyt odpowiada³y mi pod wzglêdem organizacyjnym te wydzia³y, które po wprowadzeniu ECTS (Europejskiego Systemu Transferu Punktów obowi¹zuj¹cego i w Polsce, i w Niemczech) utrudnia³y transfer transkryptów ocen bardziej ni¿ te, które mia³y swoje w³asne, starsze zasady i przeprowadza³y to sprawniej. Czy lubiê je dziæ do Polski? Niestety, nie je¿d¿ê ju¿ tak czêsto, jak bym chcia³. Wielu moich przyjació³ i cz³onków rodziny by³o w Polsce i lubi¹ tam spêdzaæ wakacje.

CZAS NA STUDIA

Horoskop Baran (21.03. 20.04.) Oj, ¿eby nie p³aka³ ju¿ nied³ugo baranim g³osem bo co w tym roku, Baranku, zielona trawka bardziej Ciê poci¹ga³a ni¿ uczelniana ³awka... Ale jeszcze nic straconego Baranki s¹ przecie¿ znane ze swych ambicji i je li tylko chc¹, na pewno dopn¹ swego i przed maturaln¹ komisj¹ zab³ysn¹ jasnym wiat³em... Czas wiêc wzi¹æ siê do roboty i choæ na krótki czas z upartego barana zrobiæ siê potulnym barankiem chyba ¿e przez najbli¿sze lata zamierzasz mieæ pod górkê.

Byk (21.04. 21.05.) Nooo, Byczku, czas Twojej corridy zbli¿a siê wielkimi krokami i chyba nie masz w¹tpliwo ci, kto musi wygraæ tê bitwê? Trzeba wzi¹æ byka za rogi i zmierzyæ siê z egzaminem maturalnym! Je li siê solidnie przygotowywa³e , noga Ci siê raczej nie powinie zreszt¹ czy kto widzia³ kiedy byka, który siê potyka? B¹d ostro¿ny na egzaminie pisemnym z jêzyka polskiego nie narób byków! Je li wiêc ortografia nie jest Twoj¹ najmocniejsz¹ stron¹, ju¿ teraz zacznij namiêtny romans ze s³ownikiem ortograficznym.

Bli niêta (22.05. 21.06.) Oj, walcz¹ w Tobie, Bli niaku, dwie osoby. Jedna ci¹gnie na imprezy, do kina, usilnie namawia do spêdzenia weekendu przed telewizorem. Ta druga, superambitna, potrafi siê skupiæ i naprawdê wie, czego chce od ¿ycia. Teraz trzeba tylko tej pierwszej pozwoliæ i æ spaæ, ¿eby druga czê æ twojego ja sta³a siê gwiazd¹ przedstawienia pt. Matura 2012 . Twój urok osobisty i niez³e gadane sprawi¹, ¿e nawet ci z nauczycieli, którzy do tej pory jako nie byli do Ciebie przekonani, teraz kupi¹ Ciê bez zastrze¿eñ!

Rak (22.06. 22.07.) Ca³y czas siê boisz, ¿e podczas prezentacji spieczesz raka? A nawet je li, to co siê stanie? wiat siê przecie¿ nie zawali z powodu jednego, choæby gigantycznego, rumieñca a punktów z tego powodu na pewno nie odejmuj¹! Nie wycofuj siê wiêc, Raczku, rakiem musisz i æ do przodu, krok za kroczkiem, sukces jest ju¿ na wyci¹gniêcie rêki. Jeszcze zobaczysz poka¿esz innym, gdzie raki zimuj¹! To bêdzie Twój wielki triumf na koniec szko³y nies³usznie Ciê nie doceniali, bo potrafisz naprawdê zabysn¹æ!

maturzysty

CZAS NA STUDIA

Lew (23.07. 22.08.)

Jedno jest pewne bêdziesz walczy³ jak lew o jak najwy¿sz¹ punktacjê na maturze! I gwiazdy mówi¹, ¿e powinno byæ dobrze, pod jednym wszak¿e warunkiem: ¿e w tym roku sumiennie przy³o¿y³e siê do nauki, zamiast zabawiaæ siê w króla lwa, który nie przepu ci ¿adnej imprezy. Spokojnie, na zabawê jeszcze przyjdzie czas pomy l sobie tylko, Lewku, jak cudownie mo¿na zaplanowaæ najd³u¿sze wakacje w Twoim ¿yciu, trzy miesi¹ce laby Ale najpierw obowi¹zki, potem przyjemno ci choæ jak¿e to niepopularne stwierdzenie

Panna (23.08. 22.09.) Panienko, czas ju¿ porzuciæ wspomnienia o studniówce (choæby nie wiem, jak by³a udana) i zamiast wpatrywaæ siê w czyje oczy (choæby nie wiem, jak by³y piêkne), na najbli¿sze tygodnie zaprzyja niæ siê z podrêcznikami. Twoje pedantyczne podej cie do ¿ycia (i do nauki) wreszcie przyniesie wymierne efekty (poza idealnym porz¹dkiem w Twoim pokoju). Twoje niezwykle dok³adne notatki z lekcji oka¿¹ siê wprost bezcenne i koledzy bêd¹ siê zabijaæ, ¿eby je zdobyæ ech, gdyby tylko mia³a ¿y³kê do interesów, mog³aby na ich kopiach zbiæ maj¹tek!

Waga (23.09. 23.10.) Cz³owieku, ile mo¿na siê wahaæ! Tutaj nie ma nad czym my leæ matura to matura, trzeba j¹ zdaæ (oby jak najlepiej) i potem mieæ o czym opowiadaæ dzieciom i wnukom. Zreszt¹ sam zobaczysz wcale nie bêdzie tak le, jak my lisz, nie Ty pierwszy przez to przechodzisz! Uczciwie trzeba Ci, Wago, przyznaæ w tym roku naprawdê siê zmobilizowa³e i przywi¹zywa³e wagê do nauki, i ta nauka na pewno nie pójdzie w las.

Skorpion (24.10. 22.11.) Ostre ¿¹d³o schowaj g³êboko do kieszeni i zamiast s¹czyæ jad i z³o liwe komentarze postaraj siê byæ ujmuj¹co mi³y przynajmniej na ustnych. No, chocia¿ siê postaraj Kto wie, mo¿e taka niespodziewana zmiana frontu milutki i s³odziutki jak wata cukrowa Skorpionek tak zszokuje przepytuj¹cych Ciê na ustnym nauczycieli, ¿e, znaj¹c Ciê z zupe³nie innej strony, w szoku nawet nie bêd¹ s³uchaæ tego, co do nich mówisz...

CZAS NA STUDIA

Strzelec (23.11. 21.12.) Strzelec ma ambitne plany z prezentacji ustrzeliæ przynajmniej 19 punktów, a na pisemnym polaku straciæ nie wiêcej ni¿ 2 3 punkty. I dobrze, Strzelcu trzeba wysoko mierzyæ! Ka¿dy strzelec wie, ¿e æwiczenie czyni mistrza a Ty w tym roku naprawdê ostro trenowa³e (czy aby na pewno nie pomyli³a Ci siê matura z tegorocznymi Igrzyskami Olimpijskimi w Londynie?). Ma³a rada: zachowaj zimn¹ krew przy przegl¹daniu arkuszy egzaminacyjnych, nie daj siê zdekoncentrowaæ i je li koniecznie musisz strzelaæ, to strzelaj byle celnie!

Kozioro¿ec (22.12. 20.01.) No có¿, ten rok bêdzie dla Ciebie jak bieg z przeszkodami raz do³y, raz góry. Tak go zaplanuj, ¿eby w maju raczej wspinaæ siê na szczyt swoich intelektualnych mo¿liwo ci, zamiast staczaæ siê na ³eb, na szyjê. Ale Kozioro¿ce to nie byle kozio³ki-mato³ki kiedy kto im wdepnie na ambicjê, potrafi¹ nie tylko wspinaæ siê na najwy¿sze szczyty, ale i góry przenosiæ, ¿eby pokazaæ, ¿e w ich s³owniku nie ma s³owa niemo¿liwe . Powodzenia wiêc intelektualnych Giewontów i Mount Everestów Wam ¿yczymy!

Wodnik (21.01. 20.02.) Ka¿dy wie, ¿e uwielbiasz laæ wodê. Ale uwa¿aj nie ka¿dy nauczyciel da siê na to nabraæ, zw³aszcza na maturze! Przygotuj siê wiêc dobrze, zw³aszcza do prezentacji, ¿eby czu³ siê jak ryba w wodzie pewno æ siebie procentuje. Tylko nie przegnij i niech woda sodowa nie uderzy Ci do g³owy! Odrobina pokory nie zaszkodzi zamiast wiecznie p³yn¹æ pod pr¹d, ust¹p czasem, tym bardziej ¿e nie zawsze masz racjê. A uwierz z egzaminatorami naprawdê nie zawsze warto siê sprzeczaæ

Ryby (21.02. 20.03.) Je li wci¹¿ wierzysz, ¿e dzieci i ryby g³osu nie maj¹, to raczej nie wró¿ymy Ci, Rybko, zawrotnych sukcesów na maturze zw³aszcza tej ustnej. Ale je li siê tylko prze³amiesz i nie nabierzesz wody w usta, mo¿e siê nagle okazaæ, ¿e referaty i publiczne wyst¹pienia s¹ dla Ciebie wprost stworzone jeszcze poka¿esz innym, jak zab³ysn¹æ na prezentacji! Przygotuj siê wiêc do skoku na g³êbok¹ wodê i na pewno utrzymasz siê na powierzchni!