JĘ Z Y K RUMUŃ S K I
Słownik polsko-rumuński i rumuńsko-polski Autorzy: T. Klimkowski, J. Teodorowicz, E. Ivancu Wydawnictwo: Nowela
Nowy słownik polsko-rumuński i rumuńsko-polski, najobszerniejsza publikacja tego typu dostępna obecnie na rynku wydawniczym. Słownik jest adresowany zarówno do odbiorców polskich, jak i rumuńskich, jednak uwzględnia przede wszystkim specyficzne trudności Polaków posługujących się językiem rumuńskim. Autorzy są pracownikami naukowo-dydaktycznymi Instytutu Filologii Romańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Około 35 tysięcy wyrazów hasłowych, wyrażeń, zwrotów i przykładów ich użycia,
występujących we współczesnym języku mówionym oraz tekstach pisanych o różnym charakterze (prasa, literatura).
Wyrazy i znaczenia nowe lub pominięte w innych słownikach (słownictwo potoczne). Rozbudowane informacje gramatyczne przy poszczególnych hasłach i polskojęzyczne komentarze uściślające znaczenie wyrazu (w części rumuńsko-polskiej).
Zarys gramatyki języka rumuńskiego. Rozmówki polsko-rumuńskie, które stanowią wprowadzenie do rumuńskiej etykiety
językowej (najważniejsze formuły grzecznościowe) oraz zawierają najczęstsze wyrażenia i zwroty używane w typowych sytuacjach komunikacyjnych, w jakich mogą znaleźć się Polacy przebywający w Rumunii, jak zasięganie informacji, zakupy, usługi.
Słownik polsko-rumuński i rumuńsko-polski format (mm)
stron
ISBN
cena
120 x 190
700
9788362008247
75,90 zł
1. Powitanie Dzień dobry. (przed południem) Dzień dobry. (po południu) Dobry wieczór. Witaj!/Witajcie! (do gości) Witaj!/Witajcie! (odpowiedź) Cześć!
Bună dimineaţa. Bună ziua. Bună seara. Bine ai venit!/Bine aţi venit! Bine te-am găsit!/Bine v-am găsit! Salut!/Bună!/Ciao!
2. Pożegnanie Do widzenia. Dobranoc. Cześć! Na razie! Szczęśliwej podróży!
La revedere. Noapte bună. Salut!/Bună!/Ciao!/Pa! Pe curând! Drum bun!
3. Nawiązanie rozmowy Przepraszam! Proszę pana! Proszę pani! Proszę pani! (do młodej kobiety) Przepraszam, czy może mi pan/pani powiedzieć...? Przykro mi, nie wiem.
Scuzaţi-mă!/Nu vă supăraţi! Domnule! Doamnă! Domnişoară! Scuzaţi-mă, puteţi să-mi spuneţi...? Îmi pare rău, dar nu ştiu.
111
Zarys gramatyki języka rumuńskiego
rozmówki polsko-rumuńskie Poniższe rozmówki stanowią wprowadzenie do rumuńskiej etykiety językowej (najważniejsze formuły grzecznościowe) oraz zawierają najczęstsze wyrażenia używane w typowych sytuacjach komunikacyjnych, w jakich mogą znaleźć się Polacy przebywający w Rumunii (zasięganie informacji, zakupy, usługi).
ceva, ceva); ~ przy chorym a ve‑ ghea la căpătâiul unui bolnav 2 (nie spać) a veghea czwart|ek joi ż; w ~ek joi; w ~ ki joia czwarty al patrulea czy 1 (w pytaniach bezpośrednich nie tłumaczy się) Czy to miejsce jest wolne? Acest loc e liber? 2 (w zdaniach zależnych) dacă; Nie wiem, czy przyjdę. Nu ştiu dacă am să vin. 3 (wyraża alternatywę) sau; Tak czy nie? Da sau nu?; Wyjadę, czy ci się to podoba, czy nie. Am să plec, fie că‑ţi place sau nu. czyhać (na kogoś) (na coś) a pândi (pe cineva) (ceva) czyj al cui; Czyja jest ta książka? A cui e această carte? czyjś al cuiva czyli adică czyn faptă ż, acţiune ż; bohaterski ~ faptă/acţiune eroică; naganny ~ faptă/acţiune reprobabilă czynić a face; ~ swoją powinność a‑şi face datoria; Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe. Ce ţie nu‑ţi place, altuia nu face. czynnik factor m czynność 1 (wykonywanie czegoś) acţiune ż 2 (funkcjonowanie) acti‑ vitate ż; ~ serca activitatea inimii czynn|y 1 (o osobie) activ 2 (o urzędzie, sklepie) deschis 3 (o urządzeniu) funcţionabil; Tylko jedna winda jest czynna. Numai un lift este funcţionabil. 4 jęz. strona ~a diateză activă czynsz 1 (opłaty związane z użytkowaniem lokalu) cheltuieli ż lm de în‑
– Jak się pan/pani nazywa? – Nazywam się... – Skąd pan/pani jest?
– Cum vă numiţi?/Cum vă cheamă? – Mă numesc.../Mă cheamă... – De unde sunteţi?
1. Rzeczownik i rodzajnik
1.1. Rodzaje gramatyczne Wyróżniamy trzy rodzaje rzeczownika: męski, nijaki i żeński. Rzeczowniki rodzaju nijakiego stanowią kategorię pośrednią: w liczbie pojedynczej podlegają tym samym zasadom co rzeczowniki rodzaju męskiego, a w liczbie mnogiej – co rzeczowniki rodzaju żeńskiego.
1.2. Rodzaj rzeczownika a jego forma
W niektórych przypadkach rodzaj rzeczownika można rozpoznać po jego formie. Rzeczowniki zakończone na -ă, -a lub -ea są rodzaju żeńskiego (z wyjątkiem kilku rzeczowników na -ă, które są rodzaju męskiego). W przypadku innych rzeczowników forma nie pozwala na określenie rodzaju: rzeczowniki zakończone na spółgłoskę lub -u mogą być rodzaju męskiego lub nijakiego, a rzeczowniki zakończone na -e – męskiego, nijakiego lub żeńskiego. 1.3. Rodzajniki i odmiana rzeczownika
M–B
m, n un
D–C
unui
lp
ż o
m nişte
unei
unor
unor
n, ż nişte
lm
Rodzajnik nieokreślony jest stawiany przed rzeczownikiem.
1.3.1. Rodzajnik nieokreślony
Rzeczownikowi prawie zawsze towarzyszy rodzajnik (nieokreślony lub określony). Rzeczowniki (poza kilkoma nieodmiennymi) i rodzajniki odmieniają się przez przypadki (mianownik–biernik, dopełniacz–celownik) i liczby (pojedynczą i mnogą).
przypadek
4. Dane osobowe
czwart – ćwiczyć
treţinere, întreţinere ż; Zapłaciłeś czynsz? Ai plătit întreţinerea? 2 (opłata za wynajem) chirie ż czystość 1 (brak brudu) curăţenie ż 2 (brak zanieczyszczeń) curăţenie ż, puritate ż, limpezime ż 3 (brak domieszek) puritate ż 4 (dźwięku, głosu) claritate ż, puritate ż, limpezime ż 5 (szlachetność) puritate ż, cu‑ răţenie ż 6 (cnotliwość) puritate ż, castitate ż czyst|y 1 (niezabrudzony) curat 2 (wolny od zanieczyszczeń) curat, pur, limpede; ~a woda apă curată/limpede; ~e powietrze aer curat/pur 3 (bez domieszek) pur, curat; ~ej krwi pur sânge 4 (o zysku, dochodzie) net, curat 5 (o dźwiękach, głosie) clar, limpede, pur 6 (szlachetny) pur, curat 7 (cnotliwy) pur, cast 8 ~e sumienie conştiinţă curată 9 ~y przypadek pură în‑ tâmplare • pisać na ~o a scrie pe curat czyścić a curăţa, a curăţi; ~ chemicznie a curăţa/a curăţi chimic; dać do czyszczenia a da la curăţat czytać a citi czytelnia sală ż de lectură czytelniczka cititoare ż czytelnik cititor m, lector m czytelny lizibil, citeţ
Ć ćma fluture m de noapte
ćwiczenie exerciţiu n ćwiczyć 1 (gimnastykować się) a face exerciţii, a exersa 2 (doskonalić) a exersa; ~ na skrzypcach a exersa la vioară; ~ pamięć a‑şi exersa memoria
39