Część Krajoznawcza stacji kolejowej specjalna komisja w dniu 11 maja 1945 r. Dopiero 2 marca 1946 r. Rządowa Komisja Ustalania Nazw Miejscowości oficjalnie zdecydowała o nadaniu miastu nazwy „Gorzów” z dodaniem słowa „Wielkopolski”, pod silnym wpływem poznańskiego środowiska naukowego. Ministrowie Administracji Publicznej oraz Ziem Odzyskanych podpisali decyzję o takiej oficjalnej nazwie miasta w dniu 7 maja 1946 r. W 2000 r. przeprowadzono plebiscyt, w którym mieszkańcy mieli się opowiedzieć za pozostawieniem lub wykreśleniem terminu „Wielkopolski” z nazwy miasta. Większość głosujących opowiedziała się za jego utrzymaniem, choć ani geograficznie, ani historycznie miasto nie miało większych związków z Wielkopolską. Dla wygody przyjęło się używanie skrótu „Wlkp.”. Herb. Herb miasta przedstawia czerwonego askańskiego (brandenburskiego) orła na białym (srebrnym) tle z zielonymi koniczynami w żółtych (złotych) szponach i o takim dziobie. Gorzów jest tym samym bodaj jedynym miastem z symbolem szczęścia – zieloną koniczynką w herbie.
Gorzów okolice Wielkopolski gorzowa Barwy. Zgodnie z zasadami weksykologii flaga miejska powinna od góry mieć kolor godła, a poniżej kolejne barwy w zależności od stopnia ich wykorzystania w herbie. W myśl tej zasady flaga Landsbergu powinna być czerwono-biało-zielona, ale 6 maja 1901 r. Zarząd Miasta Landsbergu podjął uchwałę określającą odwrotny układ barw: zielono-biało-czerwony. Gdy w 1990 r. samorząd Gorzowa Wielkopolskiego przywracał miejską flagę, uznał, że taki układ kolorów jest osadzony w tradycji, a także bliższy układowi barw Polski. Flaga Gorzowa jest więc nadal zielono-biało-czerwona, choć przeczy to zasadom heraldyki. Pierwszy w historii miasta sztandar poświęcono 28 marca 1995 r., podczas obchodów 50-lecia polskości Gorzowa. Klucz. Symboliczny klucz do miasta przechowywany jest w gabinecie prezydenta miasta. Hymn. Codziennie w południe z budynku Urzędu Miasta grany jest hymn Gorzowa skomponowany przez Jana Kupczyńskiego. Kwiat – symbol. W 2006 r. ogłoszono plebiscyt na kwiat – symbol Gorzowa. Zgłaszano magnolie, bratki, niezapominajki, ale najwięcej głosów otrzymała róża. Duży wpływ na to miały róże rosnące w Parku Wiosny Ludów, popularnie zwanym Parkiem Róż. W 1938 r. posadzono tam 3500 krzewów. Władze Gorzowa deklarują, że róże zawsze będą rosnąć w całym mieście.
wódców świata. Zarówno Polacy, jak i Niemcy zostali zmuszeni do pozostawienia swoich stron rodzinnych i dorobku życia, więc do nowych miejsc jechali z żalem, niepewni jutra. Musiało minąć wiele lat, żeby bohaterowie tamtych dni uświadomili sobie, że dla jednych Landsberg, a dla drugich Gorzów to ich wspólne miasto. Na początku lat 70. zaczął przyjeżdżać do Gorzowa Hans Beske z Herfordu, przewodniczący stowarzyszenia dawnych mieszkańców Gorzowa i powiatu (Bundesarbeitsgemeinschaft Landsberg (Warthe) Stadt und Land). Nawiązał kontakt najpierw z biskupem Wilhelmem Plutą i gorzowskimi artystami. Z jego inspiracji w 1982 r. ukazał się album Wege zueinender – Drogi ku sobie, pierwsza książka o niemieckiej i polskiej historii Gorzowa. Formalne kontakty nawiązano na początku lat 90. Umowę o współpracy między ziomkostwem a miastem podpisano w 1995 r. Od ponad 10. lat 30 stycznia, dzień wkroczenia Armii Czerwonej do Landsbergu, jest obchodzony jako Dzień Pamięci i Pojednania, w którym landsberczanie i gorzowianie składają kwiaty na cmentarzach, a także podkreślają wspólne działania na rzecz miasta.
Pierwszym widocznym w mieście wspólnym przedsięwzięciem było ustawienie w 1993 r. w obecnym Parku Kopernika – dawnym cmentarzu ewangelickim, kamienia z tablicą i dwujęzycznym napisem: „Pamięci mieszkańców naszego miasta pochowanych na tym cmentarzu w latach 1831–1945”. W 1997 r., w stulecie odsłonięcia, zrekonstruowano fontannę Pauckscha na Starym Rynku, symbol Landsbergu. Podczas uroczystości Ursula Hasse-Dresing powiedziała: „Zniknięcie fontanny stało się dla nas symbolem utraty ojczyzny. Teraz wróciła na swoje miejsce. Pokochajcie ją tak, jak myśmy ją kochali”. Pierwszy w wodzie fontanny zmoczył rękę wnuk fundatora figury, Eberhard Paucksch. Teraz fontanna jest symbolem łączącym Landsberg z Gorzowem. 30 stycznia 2001 r. w Łaźni Miejskiej odsłonięto popiersie Maxa Bahra, który był jej fundatorem. Również w 2001 r. odsłonięto kamień ze zrekonstruowanym portretem Egometa Brahtza, twórcy gorzowskich parków. Kolejnym symbolem współpracy jest Dzwon Pokoju odsłonięty 2 września 2006 r. na placu Grunwaldzkim. W trakcie nabożeń-
1 Pokochajcie ją tak, jak myśmy ją kochali
Pokochajcie ją tak, jak myśmy ją kochali
1
Warta w Gorzowie, fot. D. Adamski
Pokochajcie ją tak, jak myśmy ją kochali Rok 1945 był dla poprzednich i dla nowych mieszkańców miasta rokiem niezapomnianym. Niemcy musieli stąd wyjechać, a Polacy przyjeżdżali najczęściej z konieczności. O losach jednych i drugich zdecydowała historia i traktaty podpisywane przez przy-
14
15