Θράκη
ΤΑΞΙΔΕYΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ www.visitgreece.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
04 12 22 40
Ξάνθη
Ροδόπη
Έβρος
Σαμοθράκη
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εξώφυλλο. Αργυροτσικνιάδες και λαγγόνα στο Δέλτα του Έβρου. 1. Νόμισμα των κλασικών χρόνων, από το βορειοανατολικό Αιγαίο και τις θρακικές ακτές.
Θράκη
2. Ο ποταμός Νέστος και το παραποτάμιο δάσος του, από τα ομορφότερα της Ελλάδας.
Π εριοχή προικισμένη από τη φύση, η Θράκη, που ταυτίζεται με τη μυθολογική γη του Ορφέα, φημίζεται για τα ιδιαίτερου κάλλους τοπία της που την καθιστούν ως μία από τις ελκυστικότερες και πιο ενδιαφέρουσες περιοχές της Ελλάδας. Η οροσειρά της Ροδόπης και το όρος Σάος της Σαμοθράκης, τα ποτάμια του Έβρου, του Νέστου και του Άρδα, οι λίμνες της Βιστωνίδας και της Ισμαρίδας, οι διεθνούς φήμης βιότοποι στη Δαδιά και στο Δέλτα του Έβρου καθώς και οι εύφορες πεδιάδες, τα πυκνά δάση και οι απέραντες παραλίες συνθέτουν ένα μαγευτικό σύνολο. Σημεία αναφοράς αποτελούν οι φημισμένοι αρχαιολογικοί χώροι, τα μνημεία βυζαντινής, μεσαιωνικής και οθωμανικής περιόδου καθώς και η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, την οποία χαρακτηρίζει η αρμονική συνύπαρξη της χριστιανικής και της μουσουλμανικής παράδοσης.
Ξάνθη
Τ
3. Η κεντρική πλατεία Δημοκρατίας, στην Ξάνθη, με τον πύργο του ρολογιού.
α βουνά της Ροδόπης, με τα παρθένα δάση, ο ποταμός Νέστος, που ελίσσεται σαν φίδι, η λίμνη Βιστωνίδα, η πανέμορφη παλιά πόλη της Ξάνθης και τα ορεινά χωριά της προσελκύουν πολλούς ταξιδιώτες στον νομό. Η περιοχή κατοικήθηκε από τους Νεολιθικούς Χρόνους. Κατά την αρχαιότητα σπουδαιότερη πόλη ήταν τα Άβδηρα. Τον 1ο αι. μ.Χ ο Απόστολος Παύλος διέδωσε τον χριστιανισμό στην περιοχή η οποία τότε αποτελούσε ρωμαϊκή επαρχία. Στους βυζαντινούς χώρους σημαντικοί ήταν οι οικισμοί Πολύστυλον (που πήρε τη θέση των Αβδήρων), Τόπειρος, Ξάνθεια, Πόροι ενώ επί Τουρκοκρατίας (από το 1829 έως το 1870), πρωτεύουσα ήταν η Γενισέα. Μετά την καταστροφή της από πυρκαγιά, παρήκμασε και έδωσε τα «σκήπτρα» της στην πόλη της Ξάνθης. Η περιοχή, που ενσωματώθηκε οριστικά στην Ελλάδα τον Μάιο του 1920, συνορεύει A με τη Ροδόπη, B με τη Βουλγαρία, Δ με τη Δράμα και την Καβάλα, A με τη Ροδόπη, ενώ N βρέχεται από το Θρακικό πέλαγος.
1
Η «Αρχόντισσα της Θράκης» είναι χτισμένη στις παρυφές της δυτικής Ροδόπης και μαγεύει τον επισκέπτη με την παλιά της πόλη. Οι μελετητές την ταυτίζουν με την αρχαία Ξάνθεια, πόλη των Kικόνων, που αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Στράβωνα, ενώ κατά τους βυζαντινούς χρόνους είχε παρακμάσει σ’ έναν μικρό οικισμό. Επί Τουρκοκρατίας, η Ξάνθη ονομαζόταν Ισκέτσε και ξεκίνησε ως ένα καπνοχώρι που εξελίχθηκε σε κέντρο παραγωγής, επεξεργασίας κι εμπορίας καπνού. Τον 18ο αι. η Ξάνθη και η Γενισέα ήταν παγκοσμίως γνωστές καπνοπαραγωγές πόλεις. Το 1829 καταστροφικός σεισμός ισοπέδωσε την πόλη, αλλά η διέλευση της σιδηροδρομικής γραμμής, το 1891, και η ίδρυση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (μετά το 1974), συνέβαλαν στην ανάπτυξή της. Απέχει 738 χλμ. BA από την Aθήνα και 225 χλμ. BA από τη Θεσσαλονίκη.
Περίπατος στην πόλη
• Στην παλιά πόλη της Ξάνθης. Χτισμένη αμφιθεατρικά στα τέλη του 19ου αι., ξεχωρίζει με τα γραφικά λιθόστρωτα σοκάκια, τα αναπαλαιωμένα αρχοντικά, τα νεοκλασικά κτίρια και τα παραδοσιακά οικοδομήματα που έχτισαν τεχνίτες της δυτικής Mακεδονίας και της Hπείρου και συνδυάζουν την τοπική με την οθωμανική αρχιτεκτονική. Από τα πρώτα κτίρια που θα δείτε στην παλαιά πόλη είναι το Δημαρχείο, που κτίστηκε το 1830 από τον Εβραίο καπνέμπορο Μωυσή. Στην οδό Ορφέως είναι η Δημοτική Πινακοθήκη, που στεγάζεται σε παλαιό κτίριο της πόλης και κοντά της το Λαογραφικό Μουσείο της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης, που στεγάζεται στο αρχοντικό των καπνεμπόρων Aθανασίου και Παντελή Kουγιουμτζόγλου. Οι χώροι του έχουν τοιχογραφηθεί από Γερμανούς ζωγράφους. Κοντά στο Λαογραφικό Μουσείο είναι η πλατεία Μητρόπολης. Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου κτίστηκε το 1839 και είναι τρίκλιτη βασιλική. Το τριώροφο καμπαναριό του κτίστηκε το 1924. Απέναντι βρίσκεται το Μητροπολιτικό Μέγαρο, ένα διώροφο κτίριο με ημιυπόγειο χώρο, που χρονολογείται από
το 1897. Τέλος, αξίζει να δείτε τα κτίρια του Α’ Δημοτικού Σχολείου και του Νηπιαγωγείου Σταλίου. • Στο βυζαντινό κάστρο, στην κορυφή του λόφου, που «ελέγχει» τη δίοδο προς την ενδοχώρα. • Στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης, όπου δεσπόζει το παλαιό ρολόι (1859). • Στο Δημοτικό Κήπο και στο παιδικό άλσος. • Στην περιοχή του ποταμού Κόσυνθου, που οι ντόπιοι ονομάζουν «Παραλία» και συγκεντρώνει πολλά καφέ, εστιατόρια και μπαρ. • Στο περίφημο πολύχρωμο ξανθιώτικο παζάρι, με το ζωηρό ανατολίτικο χρώμα. Πραγματοποιείται κάθε Σάββατο στην περιοχή της Πυροσβεστικής. • Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται στη Μονή της Παναγίας της Aρχαγγελιώτισσας (κοντά στην παλιά συνοικία Σαμακώβ της πόλης). • Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, στις εγκαταστάσεις του δασαρχείου, με βαλσαμωμένα πουλιά, ζώα και ερπετά που προέρχονται από την πανίδα της περιοχής. • Στο Αρχοντικό Καλούδη, χτισμένο το 1877. • Στις καπναποθήκες της πόλης και ιδιαίτερα στο περίφημο «Π» (οδός Καπνεργατών) που πήρε το όνομα του από το σχήμα που έχουν τα κτίρια του 1890. Στην καπναποθήκη της οδού 12 Αποστόλων και Ανδρούτσου στεγάζεται το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. 4. Το καμπαναριό και ο μητροπολιτικός ναός της Ξάνθης.
ΞΑΝΘΗ
Ξάνθη
5
Άνω Θέρμες Δημάρι Κοτύλη
Μελίβοια
Μέδουσα Κοτάνη
Πάχνη
Λειβαδίτης
Εχίνος Ωραίο Γλαύκη
Κάτω Καρυόφυτο Ιωνικό Νεοχώρι
Μύκη
Σμίνθη
Σάτρες
Κένταυρος
Δαφνώνας Σταυρούπολη Κομνηνά
ΥΠΟΜΝΗΜΑ Αεροδρόμιο Αρχαιολογικός χώρος Αστυνομία Νοσοκομείο Κάμπινγκ Κάστρο - Φρούριο Καζίνο Λιμάνι Μαρίνα Μουσείο Παραλία
Γαλάνη
Ρ ΟΔ Ο Π Η
Κιμμέρια
ΞΑΝΘΗ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Φίλια Σήμαντρα Λευκόπετρα Σούνιο Σέλερο Πηγάδια Νέος Ζυγός
Εύμοιρο Παλαιός Ζυγός Πολύσιτος Πετεινός Φελώνη Τοξότες Πετροχώρι Βαφαίικα Διομήδεια Παλαιό Κατράμι
Θαλασσιά
Γενισέα
Μαγικό
Κουτσό Νέα Κεσσάνη
Όλβιο
Κρεμαστή
Πόρτο Λάγος
Μέλισσα Δέκαρχο
Κύρνος Εύλαλο
Σταθμός λεωφορίων Πρωτ. Περιφέρειας Οικισμός >1000 κατ.
Μάνδρα Άβδηρα
Μυρωδάτο
Πόρτο Λάγος
Άβατο
Ηλιοκέντημα
Μάνδρα Μάγγανα
Νέο Εράσμιο
Άβδηρα (Άγιος Ιωάννης)
Πόρτο Μόλο Μυρωδάτου Μάγγανα
Οικισμός Κύριο Οδικό Δίκτυο Επαρχιακό Οδ. Δίκτυο
Νέο Εράσμιο
Οδικό Δίκτυο Ακτοπλοϊκές Γραμμές
• Στο πανέμορφο προάστιο Παλιά Χρύσα, Δ της πόλης, με τα ωραία αρχοντικά.
Μοναστήρια
• Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών, όπου βρίσκεται και η Εκκλησιαστική Σχολή Ξάνθης. • Παναγία της Αρχαγγελιώτισσας ή Σαμαροβιανής (19ου αι.). Στην ευρύτερη περιοχή έχουν εντοπιστεί πολλές αρχαιότητες. • Παναγία Καλαμούς (Β της πόλης), με φρουριακό χαρακτήρα, κτισμένη σε περιοχή με υπέροχη θέα.
Κοντινές εξορμήσεις
• Στη Διομήδεια, 6 χλμ. N, στον λόφο Tεπέ,
0
5
10
20 Χιλιόμετρα
όπου ανακαλύφθηκαν υπολείμματα σημαντικού οικισμού ύστερης νεολιθικής εποχής. • Στη Γενισέα, 10 χλμ. ΝΑ, όμορφη παραδοσιακή κωμόπολη, όπου αξίζει να δείτε το αναστυλωμένο τζαμί που χρονολογείται στον 15ο -16ο αι. • Στους Τοξότες, 15 χλμ. ΝΔ. Παραποτάμιο χωριό του Νέστου όπου έχουν την έδρα τους εταιρείες εναλλακτικών δραστηριοτήτων. Ανάμεσα σε αυτό το χωριό και τον Παράδεισο υπάρχουν τα ερείπια της Τοπείρου. Ιδρύθηκε τον 1ο αι. μ.X. και υπήρξε έδρα επισκόπου από τον 5ο αι. έως τον 8ο αι. • Στα Πομακοχώρια. Αποτελούνται από περίπου 40 οικισμούς και βρίσκονται B της Ξάνθης, σπαρμένα δεξιά και αριστερά της κοιλάδας του Εχίνου έως την ελληνοβουλγαρική μεθόριο (στο δρό-
5. 6. 7. Ο νομός Ξάνθης, όπως και ολόκληρη η Θράκη, αποτελούν δημοφιλή προορισμό για τους λάτρεις των αθλημάτων περιπέτειας στη φύση.
• Επίσκεψη στο καζίνο της πόλης (περιοχή Λατομεία). • Κολύμπι στα Άβδηρα. • Ράφτινγκ. • Πεζοπορία. • Ορειβασία. • Διαδρομές 4x4. • Στον Εχίνο και στην Ποταμιά Γενισέας, όπου υπάρχουν ιαματικές πηγές κατάλληλες για δερματικές παθήσεις, αρθροπάθειες, ρευματισμούς κ.ά.
μο προς Σμίνθη και Εχίνο). Φημίζονται για την πολιτιστική και την αρχιτεκτονική μοναδικότητά τους καθώς και για την πιστή διατήρηση πανάρχαιων παραδόσεων από τους μουσουλμάνους κατοίκους τους (Πομάκους). Στην καρδιά τους δεσπόζουν τα τζαμιά με τους ψηλούς μιναρέδες. Κεφαλοχώρι της περιοχής είναι ο Εχίνος, με τα παραταγμένα στεγνωτήρια καπνού στην είσοδό του. Όμορφα χωριά είναι το Ωραίο, οι Σάτρες, η Μέδουσα και η Κοτάνη.
Εκδηλώσεις
• Το φημισμένο καρναβάλι της Ξάνθης, κατά τη διάρκεια του οποίου η πόλη γεμίζει ασφυκτικά από επισκέπτες για τουλάχιστον τρεις ημέρες. • «Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές», την τελευταία εβδομάδα της Aποκριάς. • «Γιορτές Παλιάς Πόλης», με συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις εικαστικών έργων και άλλες εκδηλώσεις, στις αρχές του Σεπτεμβρίου. • «Γιορτές Nεολαίας», κάθε Mάιο και Iούνιο.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25413-50.801 • Aστυνομία: 25410-84.138 • Tροχαία: 25410-84.120/125 • Γενικό Nοσοκομείο: 25413-51.100 • Δασαρχείο: 25410-78.400 • Κέντρο Πρώτων Βοηθειών: 25410-22.222 • Νοσοκομείο: 25410-47.100 • Κέντρο Υγείας Εχίνου: 25410-22.120 • ΚΤΕΛ: 25410-22.684 • ΚΤΕΛ Αστικών Λεωφορείων: 25410-77.977 • Tαξί: 25410-29.977 • Mουσείο Φυσικής Ιστορίας: 25410-21.212 • Λαογραφικό Μουσείο: 24510-25.421 • Δημοτική Πινακοθήκη: 25410-76.363 • Εκκλησιαστικό Μουσείο: 25410-29799 • Καζίνο: 25410-70900 Δικτυακός τόπος για το νομό Ξάνθης:www.xanthi.gr Δικτυακός τόπος για το δήμο Ξάνθης: www.cityofxanthi.gr
ΞΑΝΘΗ
Δραστηριότητες
7
Διαδρομές στο νομό Νότια
Άβδηρα
2
Το παραθεριστικό κέντρο του καλοκαιριού είναι κτισμένο κοντά στα αρχαία Άβδηρα. Η μυθολογική παράδοση θεωρεί ως ιδρυτή των Αβδήρων τον Ηρακλή, που έκτισε την πόλη για να τιμήσει τον φίλο του Άβδηρο, όταν τον κατασπάραξαν τα ανθρωποφάγα άλογα του βασιλιά των Βιστόνων Θρακών, Διομήδη. Οι ιστορικές πηγές μαρτυρούν ότι τα Άβδηρα ιδρύθηκαν από Κλαζομενίους αποίκους, στα μέσα του 7ου αι. π.X. Η σημερινή πόλη έχει μικρό λιμανάκι και παραδοσιακά αρχοντικά και αποτελεί δημοφιλή καλοκαιρινό προορισμό. Απέχουν 20 χλμ. NA από την Ξάνθη.
Αξίζει να δείτε • Τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Αβδήρων, περίπου 6 χλμ. Ν από το σημερινό χωριό Άβδηρα, στο ακρωτήριο Μπαλούστρα. Έχουν ανασκαφεί τμήματα των τειχών, η ακρόπολη, σπίτια και νεκροταφεία, ενώ διασώζονται ακόμα ερείπια ρωμαϊκού λουτρού και βυζαντινών εκκλησιών. • Το αρχαίο θέατρο, B της πόλης, μέσα σε άλσος. • Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αβδήρων. Στον σύγχρονο οικισμό, σε αναπαλαιωμένο κτίριο του παλαιού διδακτηρίου, το οποίο χτίστηκε γύρω στο 1860. • Την εκκλησία της πολιούχου Aγίας Παρασκευής (18ου αι.), όπου στεγάζεται το αξιόλογο Λαογραφικό - Ιστορικό Μουσείο. • Το χωριό Μυρωδάτο, με εκτεταμένη παραλία, δίπλα στα Άβδηρα (Δ).
Εκδηλώσεις
• «Δημοκρίτεια», το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου. • Το «ψωμί της Γαίας», το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου.
Δραστηριότητες
• Δρόμοι του κρασιού της Βορείου Ελλάδος: η διαδρομή του κρασιού του Διονύσου στην περιοχή (πληροφορίες: Ένωση Οινοπαραγωγών
8. Άποψη της παλιάς πόλης της Ξάνθης. Αριστερά, το κτίριο της Δημοτικής Πινακοθήκης.
του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος, HELEXPO ΔΕΘ - Εγνατίας 154, Θεσσαλονίκη - τηλ: 2310 281.632, www.wineroads.gr). • Κολύμπι στην ομώνυμη παραλία καθώς και στις γειτονικές Μάνδρα, Εράσμιο, Πόρτο Μόλο, Μυρωδάτο και Μάγγανα.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25413-52.500 • Aστυνομία (Γενισέα): 25410-81.222 • Κέντρο Υγείας: 25413-55.400 • Αρχαιολογικός χώρος - Μουσείο: 25410-51.003 • Λαογραφικό-Ιστορικό Μουσείο: 25410-51.207
3
Αξίζει να δείτε • Τον υγρότοπο της λίμνης Βιστωνίδας που έχει μετατραπεί σε λιμνοθάλασσα. Προστατεύεται από τη σύμβαση Pαμσάρ και διαθέτει πλούσια ορνιθοπανίδα. Μαζί με την λίμνη Iσμαρίδα και το Δέλτα του Nέστου συγκροτούν το Eθνικό Πάρκο Aνατολικής Mακεδονίας και Θράκης. Σε διάφορα σημεία της λίμνης (ιδιαίτερα στην περιοχή του Αλιευτικού Συνεταιρισμού, που βρίσκεται κοντά στη μονή Αγίου Νικολάου) φλαμίνγκος, ερωδιοί, κορμοράνοι και χαλκόκοτες θα πετούν δίπλα σας, καθώς εδώ η παρατήρηση πουλιών είναι πολύ εύκολη. • Τη Μονή Αγίου Νικολάου, χτισμένη σε νησίδα της λίμνης, η οποία συνδέεται με τη στεριά με ξύλινη γέφυρα 50 μ. 9. Η Μονή Αγίου Νικολάου, στο Πόρτο Λάγος.
ΞΑΝΘΗ
Πόρτο Λάγος
Γαλήνιο ψαροχώρι χτισμένο στη στενή χερσόνησο, που χωρίζει τη λίμνη Bιστωνίδα από τη θάλασσα. Στην τοποθεσία του οφείλεται και το όνομά του, που σημαίνει «λιμάνι της λίμνης». Ο μύθος αναφέρει ότι στον μυχό της Bιστωνίδας βρίσκονταν οι στάβλοι των ανθρωποφάγων ίππων του Διομήδη, που κατάφερε να αιχμαλωτίσει ο Ηρακλής πραγματοποιώντας τον όγδοο άθλο του. Εδώ σώζονται ερείπια βυζαντινού πολίσματος. Σήμερα το Πόρτο Λάγος είναι εμπορικό λιμάνι και φιλοξενεί πολλά αλιευτικά σκάφη. Απέχει 24 χλμ. NA από την Ξάνθη.
9
• Τη Νέα Κεσσάνη (6 χλμ. ΒΔ) όπου υπάρχουν ιαματικές πηγές, κατάλληλες για ρευματικές παθήσεις.
Εκδηλώσεις • Το έθιμο της Μπάμπως, στη Νέα Κεσσάνη, στις 8 Ιανουαρίου. Βορειοθρακιώτικο έθιμο της γυναικοκρατίας, που παλαιότερα το έλεγαν «της Μπάμπως» ή «της μαμής». Aνήμερα της Αγίας Δομινίκης, οι παντρεμένες γυναίκες, ντυμένες με τις παραδοσιακές τους φορεσιές, επισκέπτονται τη γυναίκα που επιλέγεται κάθε χρόνο για να παίξει το ρόλο της Μπάμπως και της προσφέρουν δώρα, πλένοντάς της τα χέρια για να την τιμήσουν συμβολικά που τις ξεγέννησε. Στο γλέντι που ακολουθεί, απαγορεύεται να συμμετάσχουν άντρες! • «Γιορτή της Σαρδέλας», τον Ιούνιο. • «Ναυτική Εβδομάδα», στις αρχές Ιουνίου.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Aβδήρων: 25413-52.500 • Aγροτικό Iατρείο: 25410-96.315 (Kουτσό) • Λιμεναρχείο: 25410-96.666 • Κέντρο Πληροφόρησης Λίμνης Βιστωνίδας: 25410-96.646, 25910-51.831 • Ιαματικές πηγές Ποταμιάς (Νέα Κεσσάνη): 25410-96.349
Βόρεια
Σταυρούπολη
4
Χτισμένη δίπλα στον Νέστο, η Σταυρούπολη, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού, γοητεύει τον επισκέπτη με τη γαλήνη της. Αξίζει να περπατήσετε στα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της, με τα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Τα περισσότερα είναι πέτρινα με τα σαχνισιά και τα τζάκια να προεξέχουν στους ορόφους. Μέχρι τη δεκαετία 1960-1970 ήταν κέντρο καλλιέργειας κι επεξεργασίας καπνού και σήμερα είναι ο μοναδικός ορεινός δήμος του νομού Ξάνθης, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί το ορμητήριο για διαδρομές στην ευρύτερη περιοχή. Aπέχει 28 χλμ. BΔ από την Ξάνθη.
Αξίζει να δείτε • Την εκκλησία της Παναγίας της Ευαγγελίστριας. • Το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται
σε αναπαλαιωμένο νεοκλασικό κτίριο και περιλαμβάνει την ιδιωτική συλλογή της οικογένειας Kαραμπατζάκη. • Την οροσειρά της Ροδόπης, που ξεκινά βόρεια από τη Σταυρούπολη, στην περιοχή της Καλλιθέας και του Λειβαδίτη. • Την Κάτω Καρυόφυτο, 14 χλμ. ΒΔ. Διατηρητέο χωριό με πανέμορφα αρχοντικά. • Το Δασικό Χωριό Ερύμανθου (χώρος ανα-
τον θολωτό μακεδονικό τάφο που κατασκευάστηκε στο διάστημα 200-150 π.X., καλύφθηκε με τύμβο και βρέθηκε συλημένος.
ΞΑΝΘΗ
φυσικού κάλλους, με θέα στην κοιλάδα του Νέστου (υψόμετρο 700 μ.). • Τα κάστρα της Πασχαλιάς και του Αερικού. • Το όμορφο χωριό Kομνηνά (5,5 χλμ. Ν), με
11
• Το αισθητικό δάσος των Στενών του ποταμού Νέστου. Είναι προστατευόμενη περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα και πανίδα, μεταξύ Σταυρούπολης και Γαλάνης. Ο Νέστος πηγάζει από την οροσειρά της Ρίλα στη Βουλγαρία, και τα 130 χλμ. του που βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος (από συνολικό μήκος 233 χλμ.) αποτελούν φυσικό όριο ανάμεσα στη Mακεδονία και τη Θράκη. Καταπληκτική είναι η διαδρομή με τρένο του ΟΣΕ από τη Σταυρούπολη έως τους Τοξότες. Το τρένο κινείται συνεχώς δίπλα στα νερά του Νέστου με διαλείμματα στις περίπου 15 γαλαρίες – τούνελ. • Το παρατηρητήριο του Νέστου, σε υψόμετρο 891 μ., περίπου 10 χλμ. Β από το χωριό Τοξότες.
Εκδηλώσεις • Γιορτές Νέστου, στο χωριό Γαλάνη, τον Αύγουστο. • Έθιμο της Καμήλας, τις Aπόκριες.
Δραστηριότητες
10. Το δάσος οξιάς Χαϊντού, έκτασης 120 στρ., διατηρητέο μνημείο της φύσης.
ψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης) σε υψόμετρο 1.350 μ.. • Το παρθένο δάσος της Xαϊντούς, απ’ όπου θα ακολουθήσετε το ευρωπαϊκό δασικό ορειβατικό μονοπάτι Ε6 από τον Λειβαδίτη, που θα σας οδηγήσει σε καταρράκτη 45 μ.! • Τον αρχαιολογικό χώρο της Καλύβας, στην κορυφή υψώματος, κοντά στα χωριά Iωνικό και Nεοχώρι, σε περιοχή εξαιρετικού
• Κανόε–καγιάκ. • Ράφτινγκ. • Mountain bike. • Πεζοπορία. • Διαδρομές 4x4. • Τοξοβολία. • Αναρρίχηση. • Rappel. • Flying fox. • Εκδρομή με το τρένο δίπλα στα νερά του Νέστου.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25423-50.100 • Aστυνομία: 25420-22.100 • Kέντρο Yγείας: 25420-22.475/485 • Λαογραφικό Μουσείο: 25420-22.260 • Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραμωτή Καβάλας): 25910-51.831
Ροδόπη
H
11. Λίμνη Βιστωνίδα.
Ροδόπη είναι μια περιοχή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πολλές φυσικές ομορφιές (λίμνες Βιστωνίδα και Ισμαρίδα), πλούσια χλωρίδα και πανίδα στον ορεινό όγκο A του νομού, αρχαιολογικούς χώρους, παραδοσιακά χωριά και σημαντική ιστορία. Πρωτεύουσα είναι η Κομοτηνή, μια πόλη με μακραίωνη ιστορική διαδρομή στην οποία συνυπάρχουν αρμονικά το χριστιανικό με το μουσουλμανικό στοιχείο. Όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα, η περιοχή κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους. Kατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων, σημαντικότερη πόλη υπήρξε η Μαρώνεια, η οποία ιδρύθηκε από Χιώτες αποίκους στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους πόλεις όπως η Μαρώνεια, η Μοσυνο(ύ)πολις, η Αναστασιούπολις και η Γρατιανούπολις διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο. Από τον 10o έως τον 14ο αι. το Παπίκιον Όρος έγινε σπουδαίο κέντρο μοναχισμού. Η περιοχή καταλήφθηκε από τους Τούρκους το 1361 και η Γκουμουλτζίνα (παλιά ονομασία της Κομοτηνής) έγινε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο σπουδαιότερος οικισμός της περιοχής, που ενσωματώθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1920. Σήμερα, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, οι νέες βιομηχανικές μονάδες καθώς και τα έργα διάνοιξης της Εγνατίας Οδού έχουν συμβάλει σημαντικά στην αναπτυξιακή δυναμική του τόπου. Η Ροδόπη συνορεύει B με τη Βουλγαρία, Δ με την Ξάνθη, A με τον Έβρο, ενώ N βρέχεται από το Θρακικό πέλαγος.
1
Χτισμένη στο βόρειο τμήμα της ομώνυμης πεδιάδας, η Κομοτηνή είναι η πρωτεύουσα καθώς και το διοικητικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο του νομού. Επίσης, αποτελεί έδρα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και συγκοινωνιακό κόμβο. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η πόλη υπήρξε ο σημαντικότερος οικισμός της περιοχής με το όνομα Γκουμουλτζίνα ή Γκουμουρτζίνα, γνωρίζοντας σημαντική ακμή. Στο δεύτερο μισό του 19ου αι. αναπτύχθηκε σε μεγάλο γεωργικό και κτηνοτροφικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Απελευθερώθηκε το 1913, αλλά ενσωματώθηκε στη χώρα τον Μάιο του 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών και δέχθηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων κατά τα έτη 1922-1923. Στη σύγχρονη πόλη συνυπάρχει αρμονικά το ευρωπαϊκό με το ανατολίτικο στοιχείο, τόσο στην κουλτούρα όσο και στις καθημερινές συνήθειες. Απέχει 795 χλμ. BA από την Aθήνα και 281 χλμ. BA από τη Θεσσαλονίκη.
Περίπατος στην πόλη
• Στο κέντρο της πόλης θα δείτε τα απομεινάρια της βυζαντινής οχύρωσης από το πόλισμα του 4ου αι. μ.X. • Στο εσωτερικό του φρουρίου Κομοτηνής όπου βρίσκεται ο μητροπολιτικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (1800), στη θέση παλαιότερου βυζαντινού ναού. Ξεχωρίζουν οι παλιές αγιογραφίες και το ξυλόγλυπτο τέμπλο. • Στην πολύχρωμη παλιά πόλη (μουσουλμανική συνοικία), με τα δαιδαλώδη δρομάκια και τα χαμηλά παραδοσιακά σπίτια με τις κεραμοσκεπές. • Στην παλαιά αγορά, στην οποία θα δείτε μικρομάγαζα, παλιατζίδικα, παραδοσιακές οικοτεχνίες, σιδεράδικα και γανωματάδικα, ενώ κάθε Σάββατο πραγματοποιείται υπαίθριο παζάρι. • Στο εντυπωσιακό Νέο Τέμενος (Γενί Τζαμί), σε μικρή απόσταση από την κεντρική πλατεία, όπου θα δείτε και τον πύργο του ρολογιού. • Στο Πτωχοκομείο (Ιμαρέτ), χρονολογίας 14ου αι. Βρίσκεται στα Δ της οδού Φιλικής Εταιρείας και δημιουργήθηκε από τον κατακτητή της πόλης, τον εξισλαμισμένο χριστιανό στρατηγό Γαζί Εβρενός Μπέη. • Στην Τσανάκλειο Σχολή, στην οδό Δημοκρίτου. Ανεγέρθηκε το 1904 με δαπάνες του ευεργέτη
από την Κομοτηνή Νέστορα Τσανακλή, απόδημου στην Αίγυπτο. • Στα νεοκλασικά κτίρια, που χρονολογούνται από τον 19ο έως τις αρχές του 20ού αι. • Στην Αρμένικη Αγορά και στον Τενεκέ Μαχαλά. • Στο δημοτικό Άλσος Αγίας Παρασκευής με τον ζωολογικό κήπο. Στη δυτική είσοδό του βρίσκεται το μαρμάρινο κεντρικό Ηρώο της πόλης, ύψους 14μ., που φέρει μεταλλικό ομοίωμα ξίφους.
Μουσεία
• Αρχαιολογικό. Περιλαμβάνει ευρήματα από την περιοχή της Θράκης (προϊστορική έως βυζαντινή περίοδο). • Εκκλησιαστικό. Στεγάζεται στο Ιμαρέτ και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει φορητές εικόνες του 16ου-19ου αι. 12. Ο πύργος του ρολογιού, στην πόλη της Κομοτηνής.
ΡΟΔΟΠΗ
Κομοτηνή
13
Βυρσίνη Κύμη ΞΑ ΝΘ Η
Οργάνη
Χλόη Μυρτίσκη
Κερασιά
Νυμφαία
Πάτερμα Κερασιά Δύμη Θάμνα Μίσχος Ασώματοι Κάλχας Γρατινή Ίασμος Μέγα Πιστό Δοκός Άνω Αμαξάδες Ληνός Σώστης Φιλλύρα ΚΟΜΟΤΗΝΗ Λαμπρό Κοπτερό Ήφαιστος Πολύανθο Νέα Σάντα Πάσσος Μελέτη Αμαξάδες Κηκίδιο Ροδίτης Βραγιά Μύστακας Αρριανά Αμφία Νέδα Αίγειρος Κόσμιο Θρυλόριο Διαλαμπή Αμβροσία Άρατος Παραδημή Ίσαλο Λύκειο Εβρίνος Αρίσβη Μέγα Δουκάτο Σάλπη Αμάραντα Σάπες Νέα Καλλίστη Παγούρια Άγιοι Θεόδωροι Λοφάρι Αρσάκειο Πόρπη Νέο Σιδηροχώρι Βέννα Εργάνη Νέα Πέτρα Μέση Ξυλαγανή Φανάρι Γλυφάδα Φανάρι ΕΒΡ Ο Σ Ίμερος Προσκυνητές Αρωγή Αρωγή Μέση
Ίμερος Προφήτης Ηλίας Μαρώνεια Αλκυώνα
Μολυβωτή
Αλκυώνα
Άγιος Χαράλαμπος
Καγγέλες
0
5
10
20 Χιλιόμετρα
13. Λεπτομέρεια από την Αναστασιούπολη, όπου διακρίνονται τα μονογράμματα των Παλαιολόγων.
• Λαογραφικό. Περιλαμβάνει ενδιαφέροντα παραδοσιακά αντικείμενα. Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται είναι αρχοντικό των μέσων του 19ου αι. • Κομοτηνής, του Ιδρύματος Ν. Παπανικολάου, με εκκλησιαστικά κειμήλια και άλλα βυζαντινά αντικείμενα. Λειτουργεί αξιόλογη βιβλιοθήκη με εκδόσεις των 16ου, 17ου και 18ου αι. • Καλαθοπλεκτικής των Ρομά, στον οικισμό Θρυλόριο, με εκθέματα από δημιουργίες Ρομά (τσιγγάνων) καλαθοποιών. • Θρακικής Παιδείας, με συλλογές σχολικών εντύπων και ειδών με ιστορική σημασία.
Κοντινές εξορμήσεις
• Στο Παπίκιον Όρος. Σπουδαίο βυζαντινό κέντρο μοναχισμού από τον 11ο έως τον 14ο αι., οργανωμένο σύμφωνα με τα πρότυπα του Αγίου Όρους. Βρίσκεται στα Δ του νομού και θα φτά-
ΡΟΔΟΠΗ
15
14. Το πέτρινο γεφύρι του Κομψάτου.
σετε εκεί από το χωριό Σώστης ή Μέγα Πιστό. Έχουν βρεθεί λείψανα από τις παλιές μονές. • Στον Μίσχο (5χλμ. Δ). Στο χωριό εντοπίστηκαν τα ερείπια τμημάτων οχύρωσης καθώς και τα θεμέλια βυζαντινού ναού της Μαξιμιανουπόλεως - Μοσυνο(υ)πόλεως. Το όνομα της πόλης (η οποία αναπτύχθηκε τον 4ο αι. μ.X. γύρω από έναν ρωμαϊκό σταθμό της Eγνατίας Oδού) προέρχεται από τον αυτοκράτορα Μαξιμιανό. • Στη Μονή της Παναγίας Φανερωμένης Βαθύριακα ή Φατήριακα (12 χλμ. NΔ), με συλλογή εικόνων και εκκλησιαστικών σκευών. • Στο χωριό Παραδημή (12 χλμ. NΔ από την Κομοτηνή), με τα ερείπια νεολιθικού οικισμού. • Στη Νυμφαία (16 χλμ. Β) με τα ερείπια του βυζαντινού φρουρίου «Καλές της Νυμφαίας». • Στη θέση Καλέδες (στο 18ο χλμ. της επαρχιακής οδού Κομοτηνής-Ξάνθης, κοντά στο χωριό Aμαξάδες), όπου σώζεται οχυρωματικός περίβολος της βυζαντινής Αναστασιουπόλεως (η οποία αργότερα ονομάστηκε Περιθεώριο), και πύργοι με αυτοκρατορικά μονογράμματα των Παλαιολόγων. • Στη Γρατινή 19 χλμ. ΒΑ από την Κομοτηνή. Κοντά στο χωριό, στους πρόποδες της Ροδόπης, θα δείτε το βυζαντινό φρούριο της Γρατιανουπό-
λεως, το σπουδαιότερο κέντρο μετά την καταστροφή της Mοσυνο(υ)πόλεως (13ος αι.). • Στα ερείπια μονόχωρου βυζαντινού ναού, κοντά στο χωριό Kερασιά (περίπου 20 χλμ. ΒΔ), που χτίστηκε τον 11 o αι. • Στο τοξωτό γεφύρι του Κομψάτου, κοντά στο Πολύανθο, μεσαιωνικής περιόδου. • Στο τρίτοξο μεσαιωνικό γεφύρι κοντά στο χωριό Πάτερμα, μέσα στο δάσος. Στην περιοχή θα δείτε και μια μονόχωρη βυζαντινή εκκλησία, 11ου-12ου αι.
Εκδηλώσεις
• «Ελευθέρια», εορταστικές εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους, κάθε Μάιο. • Πανελλήνια εμπορική έκθεση «Θράκη», στο εκθεσιακό κέντρο Κομοτηνής, κάθε Μάιο.
Δραστηριότητες
• Πολιτιστική διαδρομή (ξεκινά από την Κεντρική Πλατεία Ειρήνης), με τρενάκι και ενιαίο εισιτήριο, στα 24 σημαντικότερα αξιοθέατα και μουσεία της πόλης.
15. Ο ορεινός όγκος της ανατολικής Ροδόπης διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ενώ από αυτόν διέρχεται και το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε6.
17
ΡΟΔΟΠΗ
• Στη ανατολική Ροδόπη, στη θέση «Ύψωμα 1.050», λειτουργεί το πλήρως εξοπλισμένο ορεινό καταφύγιο του ΕΟΣ Κομοτηνής «Χαράλαμπος Δήμου». • Ορειβασία. • Διαδρομές 4x4.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25313-52.400-10 • Aστυνομία: 25310-22.100 • Tροχαία: 25310-83.215 • Γενικό Nοσοκομείο:
25310-22.222 • ΚΤΕΛ: 25310-23.912 Μουσεία • Αρχαιολογικό: 25310-22.411 • Εκκλησιαστικό: 25310-22.642 • Λαογραφικό: 25310-25.975 • Κομοτηνής (Ν. Παπανικολάου): 25310-22.112 • Καλαθοπλεκτικής των Ρομά: 6977-585.844 • Θρακικής Παιδείας: 25310-35.739 Δικτυακός τόπος για τον δήμο Κομοτηνής: www.komotini.gr
Διαδρομές στο νομό Aνατολικά
Σάπες
2
Γραφική κωμόπολη κι εμπορικό κέντρο της περιοχής, γνωστή για την μεγάλη αγορά της. Είναι χτισμένη σε όμορφο τοπίο στο δρόμο Kομοτηνής-Aλεξανδρούπολης. Aπέχουν 21 χλμ. Α από την Κομοτηνή.
Αξίζει να δείτε • Τα απομεινάρια ρωμαϊκών λουτρών και νεκροταφείου, στο χωριό Aρριανά (6 χλμ Β). • Το ανάγλυφο του Θρακιώτη ιππέα, που δεσπόζει στην κορυφή λόφου στο χωριό Nέδα. • Τα ερείπια βυζαντινού φρουρίου στο χωριό Nέα Σάντα (9 χλμ. ΒΑ). • Τη ρωμαϊκή γέφυρα του ποταμού Λίσσου, η οποία αποτέλεσε τμήμα της αρχαίας Εγνατίας Oδού, κοντά στην Αρίσβη.
Νότια
Μαρώνεια
3
Παραδοσιακός οικισμός με μεγάλη ιστορική διαδρομή. Χτισμένη στους πρόποδες και τις πλαγιές του Ίσμαρου, η περιοχή κατοικήθηκε ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ. Στα μέσα του 7ου αι. άποικοι από τη Χίο ίδρυσαν τη Μαρώνεια, η οποία εξελίχθηκε σε ισχυρή πόλη-κράτος. Τη μεγάλη περίοδο ακμής της γνώρισε τον 4ο αι. π.Χ., λόγω του γεωργικού και δασικού πλούτου της, αλλά και της έντονης εμπορικής δραστηριότητας, με ιδιαίτερα ξακουστό τον «Μαρώνειο οίνο». Στους παλαιοχριστιανικούς και τους βυζαντινούς χρόνους, υπήρξε έδρα του Επισκόπου και αργότερα αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή, ενώ ταυτόχρονα αποτέλεσε σημαντικό λιμάνι του βόρειου Αιγαίου.
ΡΟΔΟΠΗ
19
16. Το αρχαίο θέατρο (Ελληνιστική περίοδος) στη θέση «Καμπάνα» της Μαρώνειας.
Κάτοικοι της βυζαντινής Μαρώνειας, οι οποίοι κατέφυγαν εδώ την περίοδο της Τουρκοκρατίας για να γλιτώσουν από τις πειρατικές επιδρομές, ίδρυσαν τον σύγχρονο οικισμό. Απέχει 30 χλμ. NA από την Kομοτηνή.
Αξίζει να δείτε • Το Διδακτήριο των Αδελφών Χατζέα, κτίριο του 1908. • Τις εκκλησίες της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη. • Τον αρχαιολογικό χώρο με τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου των κλασικών χρόνων (μήκους 10 χλμ.), τα προϊστορικά απομεινάρια, αλλά και μνημεία που φτάνουν μέχρι και την βυζαντινή περίοδο (ελληνιστική οικία, ρωμαϊκό πρόπυλο, ερείπια πα-
λαιοχριστιανικών ναών και μονής). Eπίσης, το αρχαιοελληνικό θέατρο χωρητικότητας 3.000 ατόμων (στη θέση «Καμπάνα») και το ιερό (πιθανόν του Διονύσου) του 4ου αι. π.Χ. • Την ακρόπολη του Αγίου Γεωργίου, σε απόκρημνη κορυφή του Ίσμαρου, με περίμετρο τειχών 1.330 μ. Αποτελεί -πιθανόν- την ακρόπολη της αρχαίας Ισμάρας που έχτισαν οι Κίκονες (αρχαία θρακική φυλή), ενώ σώζονται ακόμα μεγαλιθική πύλη και αρχαία πατητήρια. • Τα ερείπια βυζαντινού μοναστηριού στην περιοχή Σύναξη και τα αρχαία λατομεία στην παραλία Μαρμαρίτσα. • Το περίφημο Σπήλαιο του Κύκλωπα (μη επισκέψιμο), ανάμεσα στα χωριά Mαρώνεια και Προσκυνητές. Διαθέτει πλούσιο σταλα-
17. Το φυσικό κανάλι, απ’ όπου τα νερά της λίμνης Ισμαρίδα διοχετεύονται στη θάλασσα.
κτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο καθώς και προϊστορικά ευρήματα. • Το Λαογραφικό Μουσείο, στο χωριό Ξυλαγανή (12 χλμ. ΒΔ), το οποίο στεγάζεται σε ανακατασκευασμένο αλευρόμυλο. • Τα ερείπια της αρχαίας Εργάνης (15 χλμ. BΔ), με ευρήματα από την ύστερη εποχή του χαλκού και την πρώιμη εποχή του σιδήρου. • Τον υγροβιότοπο της λίμνης Ισμαρίδας, ο οποίος προστατεύεται από τη σύμβαση Pαμσάρ και διαθέτει πλούσια ορνιθοπανίδα.
Εκδηλώσεις
• Έθιμο της «Μπάμπως», που αναβιώνει στα χωριά Ξυλαγανή, Νέα Πέτρα, Προσκυνητές και Ίμερος, στις 8 Ιανουαρίου: Είναι η μέρα που οι άντρες κάνουν τις γυναικείες δουλειές και οι γυναίκες τις αντρικές.
Δραστηριότητες
• Δρόμοι του κρασιού της Βορείου Ελλάδος: η διαδρομή του κρασιού του Διονύσου στην περιοχή (πληροφορίες: Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος, HELEXPO
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Μαρώνειας: 25330-22.210 • Αστυνομία Ξυλαγανής:
• Δήμος Μαρώνειας: 25330-22210 • Αγροτικό Ιατρείο (στη Μαρώνεια): 25330-41259
4
Γνωστό ψαροχώρι το οποίο εξελίχθηκε σε παραθεριστικό οικισμό με αξιόλογη τουριστική υποδομή. Απέχει 31 χλμ. NΔ από την Kομοτηνή.
Αξίζει να δείτε • Τα ερείπια της αρχαίας Δικαίας, μετά τη διασταύρωση της Εθνικής Οδού ΚομοτηνήςΞάνθης. Υπήρξε αποικία πιθανότατα των Σαμίων και πήρε το όνομά της από τον Δίκαιο, το γιο του Ποσειδώνα (επίσκεψη μετά από συνεννόηση με την ΙΘ’ ΕΠΚΑ, τηλ. 25310 – 22411). • Την αρχαία Στρύμη, στη χερσόνησο της Mολυβωτής. Ιδρύθηκε από Θασίτες αποίκους στα μέσα του 7ου αι. π.X., με σκοπό τη γεωργική εκμετάλλευση της εύφορης πεδιάδας της ενδοχώρας (επίσκεψη μετά από συνεννόηση με την ΙΘ’ ΕΠΚΑ, τηλ. 25310 – 22411). • Το γραφικό πομάκικο χωριό Αρωγή, 3 χλμ. A. • Τον υγροβιότοπο της Βιστωνίδας, με την πλούσια ορνιθοπανίδα, που προστατεύεται από τη σύμβαση Ραμσάρ. Κοντά αναπτύσσονται οι μικρότερες λίμνες Έλος, Αλυκή, Καρατζά και Ξηρολίμνη.
Δραστηριότητες
• Κολύμπι στη μεγάλη αμμουδερή παραλία του οικισμού, στην Αρωγή, τη Μέση και τη Γλυφάδα.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Κομοτηνής: 25313-52.400
5
Χρήσιμα τηλέφωνα
25330-22.203 • Αγροτικό Ιατρείο (Ξυλαγανή): 25330-22.207 • Λαογραφικό Μουσείο Ξυλαγανής: 25330-22.388
Φανάρι
Άγιος Χαράλαμπος
Μικρό παραθαλάσσιο χωριό, κοντά στη Μαρώνεια. Το καλοκαίρι συγκεντρώνει μέρος της τουριστικής κίνησης του νομού. Αξίζει να δείτε την ελληνιστική οικία με ψηφιδωτό δάπεδο και το ρωμαϊκό πρόπυλο, τα οποία αποτελούν μέρος του αρχαιολογικού χώρου της Μαρώνειας. Απέχει 35 χλμ. ΝΑ από την Κομοτηνή.
18. Φωλιά πελαργών στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Βιστωνίδα.
ΡΟΔΟΠΗ
ΔΕΘ - Εγνατίας 154, Θεσσαλονίκη - τηλ: 2310 281.632, www.wineroads.gr). • Κολύμπι στον Πλατανίτη, στον Ίμερο, στη Μαρμαρίτσα, στα Πετρωτά, στην Αλκυώνα, στον Προφήτη Ηλία και στους Προσκυνητές.
21
Έβρος
19. Οργιαστική φύση στις όχθες του ποταμού Έβρου.
οπία με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, όπως το Δέλτα του ποταμού Έβρου και το δάσος της Δαδιάς, αρχαιολογικοί χώροι με σημαντικό ενδιαφέρον, βυζαντινά μνημεία και εκκλησίες, αξιόλογη τουριστική υποδομή και πλούσια πολιτιστική παράδοση, συνθέτουν τη γοητευτική εικόνα του BA άκρου της χώρας. Ο νομός Έβρου, συνορεύει B-BΔ με τη Βουλγαρία, A με την Τουρκία, Δ με τη Ροδόπη, ενώ N βρέχεται από το Θρακικό πέλαγος. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους. Σημαντική ανάπτυξη γνώρισε κατά τους κλασικούς και τους ελληνιστικούς χρόνους. Επί Ρωμαιοκρατίας, δημιουργήθηκαν αστικά κέντρα και εκσυγχρονίστηκε το οδικό δίκτυο. Η γειτνίαση με την Κωνσταντινούπολη ωφέλησε την περιοχή κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους, αφού γνώρισε σημαντική ακμή και απέκτησε πλήθος μνημείων. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας χτίστηκαν αξιόλογα κτίρια, ενώ από τον 18ο αι. και μετά πολλές περιοχές του Έβρου, όπως το Σουφλί και το Διδυμότειχο, γνώρισαν οικονομική άνθηση.
1
Χτισμένη στα παράλια του Θρακικού πελάγους, είναι πρωτεύουσα του νομού Έβρου, το μεγαλύτερο λιμάνι και ο σπουδαιότερος συγκοινωνιακός κόμβος της Θράκης. Παλαιότερα ονομαζόταν Δεδέαγατς κι εξελίχθηκε σε σημαντική πόλη χάρη στις οικονομικές εξελίξεις του 19ου αι. και στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Κωνσταντινούπολης-Θεσσαλονίκης (1871), που σηματοδότησε μια νέα περίοδο οικονομικής άνθησης. Το ρυμοτομικό σχέδιο του αστικού οικισμού εκπονήθηκε το 1878 από Ρώσους μηχανικούς, οι οποίοι συνόδευαν τα στρατεύματά τους στις επιχειρήσεις του Pωσοτουρκικού Πολέμου. Η ανάπτυξη της πόλης δεν σταμάτησε ούτε και υπό τη βουλγαρική κατοχή που ακολούθησε. Τον Μάιο του 1920, η πόλη απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και ονομάστηκε αρχικά Νεάπολη και κατόπιν Αλεξανδρούπολη, προς τιμήν του βασιλιά Αλεξάνδρου. Απέχει 850 χλμ. ΒΑ από την Αθήνα και 343 χλμ. ΒΑ από τη Θεσσαλονίκη.
Περίπατος στην πόλη
• Στον μεγάλο φάρο-σύμβολο της πόλης, στην παραλία. Λειτουργεί από το 1880, έχει ύψος 18 μ. και είναι ορατός από απόσταση 23 μιλίων. • Στην πλατεία του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου (αρχές 20ου αι.). Εκεί βρίσκονται, επίσης, το κτίριο της Λεονταριδείου Σχο-
λής (1909), παλιό γυμνάσιο που τώρα στεγάζει το Εκκλησιαστικό Μουσείο, καθώς και το επιβλητικό νεοκλασικό κτήριο του Γ’ Δημοτικού Σχολείου. • Στο νεοκλασικό κτίριο της Ζαριφείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας και στα παλιά σπίτια με ευρωπαϊκά και ανατολίτικα στοιχεία, που διασώζονται σε αρκετές περιοχές της πόλης. • Στο Δημοτικό Πάρκο. • Στα ερείπια δύο τζαμιών. • Στο παλιό Δημαρχείο, με τη μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα αρχαιολογική συλλογή. • Στη μικρή εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου.
Μουσεία
• Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, με τα προσφυγικά κειμήλια και τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς από την περιοχή της Θράκης (16ου-20ου αι.). • Στο Eθνολογικό Mουσείο Θράκης (σε αναπαλαιωμένο κτίριο του 1899), το οποίο περιλαμβάνει τη συλλογή της Αγγέλας Γιαννακίδου με εκθέματα της περιόδου από τα τέλη του 17ου έως τις αρχές του 20ού αι. • Στο Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο. Ιδρύθηκε από τον Σύλλογο Αρχαιοφίλων και φιλοξενεί εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας. • Στο Μουσείο Χλωρίδας και Πανίδας, στο Kέντρο Tέχνης και Πολιτισμού «Γεώργιος Bιζυηνός», με εκθέματα από το Δέλτα του Έβρου.
20. Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης, το «σήμα κατατεθέν» της πόλης.
ΕΒΡΟΣ
Αλεξανδρούπολη
23
Ορμένιο Πετρωτά
Δίκαια
Πτελέα
Πεντάλοφος
Σπήλαιο
Καστανέες
Πλάτη Ρίζια
Κόμαρα Ελαία
Νέα Βύσσα Φυλάκι Καβύλη Μικρή Βάλτος Δοξιπάρα Νεοχώρι Μεγάλη Δοξιπάρα ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ Λεπτή Νέος Δόξα Αμπελάκια Ποιμενικό Πύργος Σιτοχώρι Νέο Χειμώνι Ελαφοχώρι Λαγός Θούριο Μεταξάδες Σοφικό Μάνη Ασημένιο Καρωτή Παλιούρι Πύθιο Ελληνοχώρι Ασπρονέρι Ισαάκιο Κυανή Πετράδες Κουφόβουνο Διδυμότειχο Νέοι Ψαθάδες Αμόριο Πρωτοκκλήσι Λάβαρα Αγριάνη Σιδηρώ Στέρνα
Κυπρίνος
Ρούσσα
Γονικό
Μέγα Δέρειο
Ρ ΟΔΟ Π Η
Σουφλί Κορνοφωλεά Λυκόφως
Δαδιά
Λαγυνά Φυλακτό Προβατώνας
Τυχερό
Λευκίμη Κίρκη
Πέπλος Άβας
Μεσημβρία Μάκρη
Νίψα
Αρίστηνο Άνθεια
Καβησός Λουτρός
Κήποι Αρδάνι Φέρες
Δορίσκος
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ λή Χι Ν.
Μ Σκο εσ ρπ η ι Δι μβ ός κε ρί λλ α ών Αγ Άη .Π Γ α ρ ιώ ασ ργη κε υή Δε λφ ίν ι ή αν Κυ
τή Ακ
• Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης (περιοχή Πλατανότοπος), όπου σε τέσσερις αίθουσες παρουσιάζονται τα οικοσυστήματα του νομού και οι ανθρώπινες δραστηριότητες στο αστικό και αγροτικό περιβάλλον της περιοχής.
Κοντινές εξορμήσεις
• Στον Άβαντα, 11 χλμ. Β. Χωριό εξαιρετικής
0
5
10
20 Χιλιόμετρα
φυσικής ομορφιάς, χτισμένο σε περιοχή με πυκνά δάση. Αξίζει να δείτε την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, σε μικρή απόσταση από το χωριό, καθώς και το μεσαιωνικό κάστρο (2 χλμ. ΝΔ). • Στην Κίρκη, 14 χλμ. ΒΔ. Ορεινό χωριό στο ύψωμα του οποίου θα δείτε το υπαίθριο ιερό των αρχαίων Θρακών, που ανήκει στην προϊστορική περίοδο.
ΕΒΡΟΣ
25
21. Το μικρό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Εκδηλώσεις
• «Ελευθέρια», εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους, κάθε Μάιο. • «Κύματα Πολιτισμού», πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. • «Φεστιβάλ βιβλίου», κάθε δύο χρόνια στην παραλία της πόλης.
Δραστηριότητες
• Με αυτοκίνητο 4Χ4 από τον Άβαντα προς την Κίρκη (περίπου 17 χλμ.), σε μια πανέμορφη παραποτάμια διαδρομή μέσα σε δάσος και έντονο φυσικό ανάγλυφο. • Κολύμπι στην οργανωμένη παραλία του Ε.Ο.Τ. και στις παραλίες έως τη Μάκρη. • Ψάρεμα. • Θαλάσσια σπορ.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25510-64.100 • Αστυνομία: 25510-66.108 • Τουριστική αστυνομία: 25510-66.200 • Τροχαία: 25510-66.395
• Γενικό Nοσοκομείο: 25510-74.000 • Λιμεναρχείο: 25510-26.468 • Αεροδρόμιο «Δημοκριτός»: 25510-89.300 • ΟΣΕ: 25510-26.395 • ΚΤΕΛ: 25510-26.479 • Ταξί: 25510-22.000 • Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως: 25510-82.282 • Εθνολογικό Μουσείο: 25510-36.663 • Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο: 25510-28.926 22. Παραδοσιακό θρακιώτικο κόσμημα, κατασκευασμένο από ασήμι.
23. Το Δέλτα του ποταμού Έβρου, ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ευρώπης (έκτασης 95.000 στρ.), είναι ενταγμένο στο Δίκτυο Natura 2000 και στις προστατευόμενες περιοχές της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ, λόγω των σημαντικών ειδών που φιλοξενεί.
27
ΕΒΡΟΣ
Δραστηριότητες
• Μουσείο Χλωρίδας και Πανίδας: 25510-26.200 • Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης: 25510-80.204
• Kολύμπι στις αμμουδερές παραλίες του χωριού καθώς και στην παραλία της Αγίας Παρασκευής.
Δικτυακός τόπος για το νομό Έβρου: www.visitevros.gr Δικτυακός τόπος για την Αλεξανδρούπολη: www.alexpolis.gr
Διαδρομές στο νομό
2
Παραθεριστικό χωριό με μικρό φυσικό λιμάνι, που χρησιμοποιήθηκε ως εμπορικός σταθμός κατά την αρχαιότητα. Είναι χτισμένη πάνω σε ερείπια βυζαντινού οικισμού ο οποίος από τον 9ο αι. υπήρξε έδρα επισκόπου. Απέχει 12 χλμ. Δ από την Αλεξανδρούπολη.
Αξίζει να δείτε • Τον μεγάλης έκτασης αρχαιολογικό χώρο της Μεσημβρίας-Ζώνης, 8 χλμ. Δ . Η αιγιακή Μεσημβρία ιδρύθηκε στο τέλος του 7ου αι. από αποίκους που ήρθαν από τη Σαμοθράκη. Οι ανασκαφές που άρχισαν το 1966 αποκάλυψαν το τείχος της πόλης, μήκους 1.370 μ., και το σημαντικό ιερό της Δήμητρας, όπου βρέθηκε ο περίφημος θησαυρός (4ου και 3ου αι. π.Χ.). • Τον αρχαιολογικό χώρο της Μάκρης, ο οποίος είχε κατοικηθεί τη νεολιθική περίοδο. Τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής είναι οι κατοικίες των νεολιθικών χρόνων, ο εμπορικός σταθμός των ιστορικών χρόνων και η «Σπηλιά του Κύκλωπα», χώρος λατρείας και κατοίκησης κατά τους Νεολιθικούς Χρόνους. • Τα ερείπια από βυζαντινό περίβολο. • Τα λείψανα τρίκλιτης βασιλικής, του 9ου-10ου αι., δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Αναστασίας (1800-1834). Πάνω στα ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας είχε χτιστεί παλιότερα το τζαμί της Μάκρης (αρχές 20ού αι.). • Τα ερείπια σταυροειδούς τετρακιόνιου ναού (12ου αι.), στη θέση «Επισκοπείο». • Τη Μονή της Παναγίας του Έβρου. • Το τουρκικό λουτρό.
Εκδηλώσεις
• Αστυνομία: 25510-71.202 • Αγροτικό Ιατρείο: 25510-71.296
Λουτρός
Νότια
Mάκρη
Χρήσιμα τηλέφωνα
• Πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, στις 26 Ιουλίου.
3
Κεφαλοχώρι με ιαματικές πηγές και αρχαιολογικό
ΕΒΡΟΣ
ενδιαφέρον, καθώς είναι χτισμένο κοντά στην αρχαία Τραϊανούπολη. Απέχει 15 χλμ. A από την Αλεξανδρούπολη.
29
Αξίζει να δείτε • Την αρχαία Τραϊανούπολη, στα A του χωριού. Ιδρύθηκε στη θέση αρχαιότερου οικισμού τον 2ο αι. μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Τραϊανό και αποτέλεσε το διοικητικό κι εκκλησιαστικό κέντρο της Θράκης από τον 4ο αι. μέχρι τα μέσα του 14ου αι. Εγκαταλείφθηκε 24. Τμήμα του δυτικού τείχους στον αρχαιολογικό χώρο Μεσημβρίας-Ζώνης.
25. Αρχαιολογικός χώρος Μεσημβρίας-Ζώνης. Σύστημα στεγάνωσης δαπέδου οικίας, με αμφορείς τοποθετημένους ανάποδα.
οριστικά το 1347. Σώζεται το στενόμακρο καμαροσκεπές κτίσμα «Χάνα» της οθωμανικής περιόδου (14ος αι.), το οποίο λειτουργούσε ως ξενώνας για τους επισκέπτες των θερμών λουτρών.
Δραστηριότητες
• Στα ιαματικά λουτρά Τραϊανούπολης με υδροθεραπευτήριο για πολλές παθήσεις.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Tραϊανούπολης: 25513-50.900 • Ιαματικά Λουτρά Τραϊανούπολης: 25510-61.225
Φέρες
4
Χτισμένη στις εσχατιές της Θράκης, κοντά στο τελωνείο των Κήπων με τη γέφυρα του ποταμού
Έβρου που οριοθετεί τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, η κωμόπολη αυτή βρίσκεται στη θέση της αρχαίας πόλης Βήρα. Η ευρύτερη περιοχή κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια, αλλά η ιστορική διαδρομή των Φερών ξεκινά ουσιαστικά από τον 12ο αι., όταν ο σεβαστοκράτορας Iσαάκιος Kομνηνός ίδρυσε τη μεγάλη μονή Bήρας. Οι Φέρες αποτελούν αφετηρία για τις διαδρομές στο πανέμορφο Δέλτα του Έβρου. Απέχουν 29 χλμ. A από την Aλεξανδρούπολη.
Αξίζει να δείτε • Το ναό της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας (12ου αι.) εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, στο κέντρο της κωμόπολης. Σώζονται τμήματα του περιβόλου παλαιότερου μοναστηριού, ενώ ο ναός (που ονομάζεται και Αγία Σοφία διότι είναι μικρογραφία του φημισμένου ναού της Κωνσταντινούπολης), αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία του ελλαδικού χώρου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αγιογραφίες που απεικονίζουν τους βυζαντινούς αυτοκράτορες Κομνηνούς ως στρατιωτικούς αγίους. Σε κοντινή απόσταση, βρίσκονται τα ερείπια λουτρών και υδραγωγείου από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. • Τα ερείπια βυζαντινού υδραγωγείου (8ου αι.) πάνω από τον ποταμό Σαμία. • Τη Λαογραφική Συλλογή του Νικολάου Γκότση.
• Το Δέλτα του Έβρου. O μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της βαλκανικής χερσονήσου ξεκινά από την οροσειρά Ρίλα της Βουλγαρίας (από εκεί πηγάζει και άλλο ένα ποτάμι που χύνεται στο Αιγαίο, ο Νέστος) και, περνώντας μέσα από βουνά, κοιλάδες και πεδιάδες, εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος καλύπτοντας 530 χλμ.,
26. Λεπτομέρεια από το κτίριο «Χάνα», στην αρχαία Τραϊανούπολη.
ΕΒΡΟΣ
31
27. Ροδοπελεκάνοι στις όχθες του ποταμού Έβρου.
εκ των οποίων τα 204 σε ελληνικό έδαφος. Η μεγάλη αξία του Δέλτα του Έβρου βρίσκεται στην πλούσια ορνιθοπανίδα του. Εδώ έχουν παρατηρηθεί 314 είδη πουλιών από τα 423 που υπάρχουν στην Ελλάδα! Το Δέλτα του Έβρου λειτουργεί ως βιότοπος για φώλιασμα, ως καταφύγιο για μεγάλους πληθυσμούς υδρόβιων πουλιών από τις βόρειες περιοχές της κεντροανατολικής Ευρώπης (κατά τη διάρκεια του χειμώνα) και ως ζωτικός χώρος συγκέντρωσης και ανάπαυσης μεγάλου αριθμού μεταναστευτικών πουλιών. Στον ποταμό Έβρο ζουν 46 είδη ψαριών, 7 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών και περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών.
Δραστηριότητες
• Εκδρομή με βάρκα στα κανάλια του Δέλτα, αλλά και στις λιμνοθάλασσες, όπου επιτρέπεται. • Bird watching. • Πεζοπορία.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου (www.evros-delta.gr): 25510-61.000 • Aστυνομία: 25550-23.333 • Κέντρο Υγείας: 25550-22.222
Δαδιά
5
Χτισμένο στα κατάφυτα ριζά της Ροδόπης, το χωριό, σύμφωνα με την ντόπια παράδοση, δημιουργήθηκε από υλοτόμους που κατέφυγαν εδώ για να γλιτώσουν από θανατηφόρα επιδημία. Στα έγγραφα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Δαδιά αναφερόταν ως «Τσιάμ-Κεμπίρ», που σημαίνει «το χωριό του Μεγάλου Πεύκου». Το όνομα Δαδιά είναι πρόσφατο και σχετίζεται επίσης με το πεύκο και το «δαδί», που χρησιμοποιείται ως προσάναμμα ή φωτιστικό μέσο. Απέχει 66 χλμ. ΒΑ από την Αλεξανδρούπολη.
Αξίζει να δείτε • Τα ερείπια βυζαντινού κάστρου, στην κορυφή «Γκίμπρενα». • Το πανέμορφο Δάσος της Δαδιάς, αναπτύσσεται σε μια σειρά από δασωμένα υψώματα, τα οποία αποτελούν τμήμα ενός ορεινού συγκροτήματος με χαμηλές κορυφές στις απολήξεις της Ροδόπης, γνωστού ως «Βουνά του Έβρου». Το Δάσος Δαδιάς είναι προστατευόμενη περιοχή από το 1980. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Ασίας και κοντά στον ανατολικότερο μεταναστευτικό διάδρομο πολλών ειδών ορνιθοπανίδας. Προ-
σφέρει καταφύγιο σε πολλά είδη πουλιών, και άλλα είδη χλωρίδας και πανίδας της Βαλκανικής, της Ασίας και της Ευρώπης. Στο δάσος της Δαδιάς μπορεί να παρατηρήσει κανείς τα πιο σπάνια είδη αρπακτικών της Ευρώπης. Ο μαυρόγυπας (Aegypius monachus), με πληθυσμό περίπου 25 ατόμων, είναι το επίσημα προστατευόμενο είδος του Δάσους της Δαδιάς, ενώ αποτελεί και το έμβλημα του βιοτόπου. Eδώ ζει ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς της ανατολικής Ευρώπης. Ο θαλασσαετός (Haliaetus albicilla), το πιο σπάνιο αρπακτικό της Ελλάδας, φωλιάζει ακόμη στη περιοχή, όπως και ο βασιλαετός (Aquila heliaca), αν και υπάρχει μόνο μία φωλιά από αυτό το σπάνιο είδος. Στη Δαδιά έχουν καταγραφεί γενικά 219 είδη πουλιών, 40 είδη ερπετών και αμφιβίων και 36 είδη θηλαστικών, όπως επίσης και σπάνια φυτά. Η προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνει δύο πυρήνες έκτασης 72.500 στρ., με πανέμορφα πευκοδάση και την περιφερειακή τους ζώνη, έκτασης 280.000 στρ. • Το Oικοτουριστικό Kέντρο, που λειτουργεί 500 μ. N του χωριού Δαδιά και περιλαμβάνει ξενώνα, αναψυκτήριο-καφετέρια και το Κέντρο Ενημέρωσης, το οποίο διοργανώνει τακτικά περιηγήσεις στο δάσος. • Το παρατηρητήριο των αρπακτικών πουλιών, περίπου 3 χλμ. από το Κέντρο Ενημέρωσης. • Το απολιθωμένο δάσος της ευρύτερης περιοχής Φυλακτού και Λευκίμης (περιοχή Τυχερού). Δημιουργήθηκε εξαιτίας ευνοϊκών συνθηκών απολίθωσης και συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση που υπήρχε στην περιοχή πριν 25.000.000 χρόνια. Η απολίθωση είναι τέλεια καθώς διατηρούνται σε άριστη κατάσταση τα εξωτερικά μορφολογικά γνωρίσματα των κορμών των δέντρων. Κομμάτια από τα απολιθωμένα ευρήματα βρίσκονται στο προαύλιο του Kέντρου Οικοτεχνίας - Χειροτεχνίας Φυλακτού και στο πάρκο του χωριού. Έξω από το χωριό θα δείτε την απολιθωμένη βελανιδιά μήκους 19 μέτρων και ηλικίας 25 εκατομμυρίων ετών. Στο Οικοτουριστικό Κέντρο Τυχερού (συγκρότημα αναψυχής με υποδομές διασκέδασης-άθλησης και ξενώνα), στην είσοδο του χωριού δίπλα στη λίμνη, θα
δείτε το μικρό εκθετήριο με δείγματα απολιθωμένων ευρημάτων της ευρύτερης περιοχής. • Το πλήρως αναμορφωμένο χωριό Τυχερό (23 χλμ. ΝΑ). • Το χωριό Λευκίμη (10 χλμ. Δ από το Τυχερό), με τις αξιόλογες εκκλησίες.
Δραστηριότητες • Bird watching. • Πεζοπορία.
• Mountain bike και διαδρομές 4x4. • Τοξοβολία και ιππασία • Κανό στη λίμνη, που βρίσκεται στο χωριό Τυχερό.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Οικοτουριστικό Κέντρο Δαδιάς: 25540-32.209 • Δημοτικό Διαμέρισμα (Κοινότητα) Δαδιάς: 25540-51.360 • Δασαρχείο Σουφλίου: 25540-22.221
Σουφλί
6
Χτισμένη αμφιθεατρικά, η κωμόπολη του νομού δεσπόζει στην κοιλάδα του Έβρου. Είναι η μοναδική «πόλη του μεταξιού» της χώρας, γνωστή ακόμα για το κρασί, το τσίπουρο και τα αλλαντικά της, καθώς επίσης και για την πλούσια παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά της. Σε όλη την πόλη βρίσκονται τα χαρακτηριστικά «κουκουλόσπιτα», που αποτελούν χώρους διαμονής των μεταξοσκωλήκων και, ταυτόχρονα, παραγωγικές μονάδες. Το Σουφλί κατοικούνταν από την αλεξανδρινή εποχή, γεγονός που διαπιστώνεται από την ανακάλυψη τάφων της ελληνιστικής περιόδου στο χωριό Λαγυνά (14 χλμ. Ν). Από τον 19ο αι., αποτελούσε το διοικητικό κέντρο μιας πλούσιας περιοχής με μεγάλο πληθυσμό, η οποία εκτεινόταν και στις δύο πλευρές του Έβρου. Στα τέλη του ίδιου αιώνα, με την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής και του σταθμού (1872), το Σουφλί γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, η ανακάλυψη από τον Παστέρ μεθόδου καταπολέμησης των ασθενειών των κουκουλιών συνετέλεσε στη θεαματικού ρυθμού ανάπτυξη της σηροτροφίας. Η δεύτερη σημαντική απασχόληση των Σουφλιωτών ήταν η αμπελουργία: η παραγωγή κρασιού στο Σουφλί κατά τον 19ο αι. έφτανε τα περίπου 2.000.000
ΕΒΡΟΣ
28. Το χωριό Δαδιά, κοντά στο οποίο αναπτύσσεται το ομώνυμο δάσος.
33
λίτρα! Το Σουφλί είχε αναδειχθεί και σε σημαντικό βιοτεχνικό κέντρο, με αιχμή τη βιοτεχνία της καροποιίας, η οποία προμήθευε ολόκληρη την περιοχή της Θράκης με βοϊδάμαξες, φημισμένες για την αντοχή και την εξαιρετική ποιότητα κατασκευής τους. Μετά το 1922, η τοπική αγορά συρρικνώθηκε και οι εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες περιορίστηκαν, ενώ το μεγαλύτερο μερίδιο της οικονομίας βασίστηκε στη σηροτροφία, η οποία στη σημερινή εποχή του συνθετικού μεταξιού δε γνωρίζει τις δόξες του παρελθόντος. Απέχει 67 χλμ. BA από την Aλεξανδρούπολη.
Αξίζει να δείτε • Το αρχοντικό Κουρτίδη (19ου αι.), όπου στεγάζεται το ιδιαίτερα αξιόλογο Mουσείο Μετάξης. Παρουσιάζεται η ιστορία του μεταξιού από τη μακρινή Kίνα, όπου ανακαλύφθηκε τυχαία περίπου το 3000 π.X., έως τις μέρες μας, τα στάδια εκτροφής μεταξοσκωλήκων κι επεξεργασίας του κουκουλιού αλλά και η ιστορία της ακμής και της παρακμής της μεταξουργίας στο Σουφλί. • Το Μουσείο Τέχνης Μεταξιού, που στεγάζεται σε ανακαινισμένο νεοκλασικό κτίριο (1866) στο κέντρο της πόλης και μέσα από ποικιλία εκθεμάτων και σύγχρονα μέσα παρουσιάζει την ιστορία και τη διαδικασία παραγωγής και επεξεργασίας μεταξιού στην πόλη του Σουφλίου. • Το μεταξουργείο Τζίβρε (1910) και το κουκουλόσπιτο Καλέση (1890), που σήμερα λειτουργεί ως ξενώνας. • Τις μεταβυζαντινές εκκλησίες Άγιο Αθανάσιο (1840) και Άγιο Γεώργιο (19ου αι.). • Το Λαογραφικό Μουσείο Μπουρουλίτη «Τα Γνάφαλα» με αξιόλογη συλλογή παλιών αντικειμένων από την περιοχή. • Τους μεγαλιθικούς τάφους (9ου αι. π.Χ.) κοντά στο χωριό Ρούσσα (39 χλμ. ΒΔ) και τις προϊστορικές βραχογραφίες μετά το χωριό Γονικό (45 χλμ. ΒΔ) • Το χωριό Μέγα Δέρειο (49 χλμ. Δ), με τα απομεινάρια βυζαντινού κάστρου.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25543-50.100/1 • Aστυνομία: 25540-20.231 • Kέντρο Yγείας: 25540-23.323
• Μουσείο Μετάξης (www. piop.gr): 25540-23.700 • Μουσείο Τέχνης Μεταξιού (www. silkmuseum.gr): 25540-22.371 • Λαογραφικό Μουσείο Μπουρουλίτη «Τα Γνάφαλα»: 25540-24.162 • ΚΤΕΛ: 25540-22.219 • Tαξί: 25540-22.888
Βόρεια
Διδυμότειχο
7
Όμορφη πόλη (8.600 κάτοικοι) με πλούσια ιστορία, καλοδιατηρημένα αρχαιολογικά βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία, κοντά στη συνοριακή γραμμή. Χτισμένη αμφιθεατρικά σε απόκρημνο λόφο, δίπλα στον παραπόταμο του Έβρου Eρυθροπόταμο, πήρε το όνομά της, κατά μία εκδοχή, από το δίδυμο βυζαντινό τείχος ή, κατά άλλη, από τις δύο απέναντι ευρισκόμενες οχυρωμένες πόλεις, η μια του κάστρου και η άλλη της Αγ. Πέτρας («κάστρο 29. Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, στο Σουφλί. Το τριώροφο καμπαναριό (του 1910) έχει ύψος 25 μέτρα.
ΕΒΡΟΣ
30. Ο διατηρητέος σιδηροδρομικός σταθμός στο Τυχερό.
35
31. Το εντυπωσιακό αρχοντικό Μπρίκα (1890) στο Σουφλί, που μετασκευάζεται σε Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο.
διδυμάρικο»). Έγινε πρωτεύουσα του Βυζαντίου το 1325, επί αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ΄. Μετά την άλωση της Θράκης από τους Τούρκους, έγινε για λίγο πρωτεύουσά τους. Τότε μετατράπηκαν οι ναοί σε τζαμιά (πάνω από 100 σε όλη την περιοχή). Στην Tουρκοκρατία οι οργανωμένες συντεχνίες των διαφόρων επαγγελματιών δημιούργησαν την οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Το Διδυμότειχο γνώρισε επίσης ρωσική και βουλγαρική κατοχή. Απελευθερώθηκε με τη συνθήκη Νεϊγύ, το 1920, έπειτα από πεντέμισι αιώνες κατοχής. Απέχει 98 χλμ. BA από την Aλεξανδρούπολη.
Αξίζει να δείτε • Τα τείχη που περιβάλλουν την «Πάνω Πόλη». • Το κάστρο («Καλές») και τα βυζαντινά μνημεία του αρχαιολογικού χώρου. Υπάρχουν ερείπια κτιρίων και υπόγεια σπιτιών λαξευμένα στον βράχο, η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης με τάφους, ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αθανασίου (1843), η εκκλησία του Χριστού (1846) και οι δύο σπηλιές
• Το γειτονικό χωριό των Νέων Ψαθάδων και το Λαογραφικό και Ζωολογικό Μουσείο του χωριού. • Το Ελαφοχώρι (16 χλμ. BΔ), κοντά στο οποίο εντοπίστηκε πέτρινος θολωτός τάφος (τέλη 4ου με αρχές 3ου αι. π.X.). • Το χωριό Πύθιο (16 χλμ. BA) όπου βρίσκεται ένα καλοδιατηρημένο βυζαντινό κάστρο, το οποίο ιδρύθηκε το 1331-1341 από τον Ιωάννη ΣT΄ Κατακουζηνό. Περιλαμβάνει έναν κεντρικό τριώροφο πύργο, έναν μικρότερο αμυντικό, την κεντρική πλατεία και αμυντικές οχυρώσεις. • Το δάσος Τσίγγλας. • Το χωριό Μεταξάδες (28 χλμ Δ) με τα παραδοσιακά σπίτια, δείγματα θρακιώτικης αρχιτεκτονικής.
Εκδηλώσεις
• Το έθιμο του «Μπέη», τις Απόκριες. 32. Άποψη από τα τείχη του κάστρου, στο Διδυμότειχο.
δίπλα στη μητρόπολη, όπου λέγεται ότι φυλακίστηκε από τους Τούρκους ο βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος IB΄. • Το Μεγάλο Τζαμί (14ου αι.), το παλαιότερο και μεγαλύτερο μουσουλμανικό τέμενος σε ευρωπαϊκό έδαφος. • Το λουτρό του Φεριντούν Αχμέτ Μπέη (16ος αι.) καθώς και το λουτρό του Ορούτς Πασά (14ος αι.), κοντά στον Ερυθροπόταμο, γνωστό και ως «Λουτρά του Έρωτα ή των Ψιθύρων». • Την αρχαία Πλωτινόπολη, στον λόφο της Αγίας Πέτρας. Αποτέλεσε το δώρο του αυτοκράτορα Τραϊανού στη σύζυγό του (αρχές 2ου αι. μ.Χ.). • Το Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο αρχοντικό Χατζηρβασάνη (1900). • Τη Δημοτική Πινακοθήκη Δ. Ναλμπάντη, με έργα του τιμημένου από τον ΟΗΕ Διδυμοτειχίτη ζωγράφου. • Το Στρατιωτικό Μουσείο (στεγάζεται σε τριώροφο βιομηχανικό κτίριο), με εκθέματα για την ιστορία του ελληνικού στρατού από την ίδρυσή του ως σήμερα.
33. Στις όχθες του Ερυθροπόταμου.
ΕΒΡΟΣ
37
34. Διδυμότειχο. Το Μεγάλο Τζαμί (1420) και στο βάθος τμήμα της πόλης.
• «Ελευθέρια», εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της πόλης, κάθε Μάιο. • Παζάρι, στα τέλη του Σεπτεμβρίου.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25533-50.602 • Αστυνομία: 25530-22.238 • Νοσοκομείο: 25533-50.100 • Ταξί: 25530-22.366 • ΚΤΕΛ: 25530-22.366 • Ο.Σ.Ε.: 25530-22.263 • Λαογραφικό Μουσείο: 25530-22.316 • Δημοτική Πινακοθήκη Δ. Ναλμπάντη: 25530-23.658 • Στρατιωτικό Μουσείο: 25530-26.518
Ορεστιάδα
8
Είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη μετά την Αλεξανδρούπολη (15.500 κάτοικοι), αλλά και το πολιτιστικό, διοικητικό κι εμπορικό κέντρο του βόρειου Έβρου. Τη σύγχρονη πόλη ίδρυσαν το 1923, με τη συνθήκη της Λοζάνης, πρόσφυγες από την Aδριανούπολη και το Kαραγάτς. Απέχει 115 χλμ. ΒΑ από την Αλεξανδρούπολη.
35. Μέρος των ευρημάτων στη Μικρή Δοξιπάρα.
Αξίζει να δείτε • Το Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης, με τις ιστορικές φωτογραφίες, τις τοπικές φορεσιές, τα κεντήματα, τα γεωργικά εργαλεία, τα όπλα κλπ. • Την ενδιαφέρουσα Λαογραφική Συλλογή στο χωριό Νέα Βύσσα, (12 χλμ. Β). • Τον σημαντικότατο ταφικό τύμβο στη Μικρή Δοξιπάρα (31 χλμ. Δ). Πρόσφατες ανασκαφές εντόπισαν τέσσερις λάκκους από τον 2ο αι. μ.Χ. με υπολείμματα καύσεων τριών ανδρών και μιας γυναίκας μαζί με πολυάριθμα αντικείμενα (πήλινα, γυάλινα και χάλκινα αγγεία, λυχνοστάτες και φανάρια, όπλα, κοσμήματα κ.α.), πέντε άμαξες με τις οποίες μεταφέρθηκαν οι νεκροί και σκελετούς αλόγων και σκυλιού. • Στην κοιλάδα του Άρδα, παραποτάμου του Έβρου, τους ταφικούς τύμβους (κοντά στο χωριό Σπήλαιο).
Εκδηλώσεις
• «Ορέστεια», πολιτιστικές εκδηλώσεις για την ίδρυση της πόλης, κάθε Ιούνιο. • «Θεοδώρεια», πολιτιστικές εκδηλώσεις στη γιορτή των Αγίων Θεοδώρων που είναι κινητή εορτή.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος: 25523-50.300 • Αστυνομία: 25520-22.100, 22520-81.800 • Τροχαία: 25520-81.835 • Κέντρο Υγείας: 25520-22.222 • Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης: 25520 28.080 • Ταξί: 25520-24.443 • ΚΤΕΛ: 25520-22.550
Pίζια
9
Μεγάλο χωριό χτισμένο στις όχθες του ποταμού Άρδα, με προϊστορικούς οικισμούς κι ενδιαφέρουσα λαογραφική συλλογή. Στο χωριό Καστανιές, που βρίσκεται κοντά στη συμβολή των ποταμών Έβρου και Άρδα, διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι (στα τέλη Ιουλίου) το περίφημο φεστιβάλ νεολαίας «Άρδας - Συνάντηση Nέων» (www.ardas.gr). Απέχουν 140 χλμ. BA από την Aλεξανδρούπολη.
Δίκαια
10
Εμπορικό κέντρο της περιοχής, χτισμένο κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Τα Δίκαια αποτελούν αφετηρία για εξορμήσεις στα χωριά της περιοχής του «Τριγώνου του Έβρου»: στο Ορμένιο, στον Πεντάλοφο και στα Πετρωτά, όπου θα δείτε σπίτια, στέρνες και πηγάδια χτισμένα με αριστο-
Αξίζει να δείτε • Τον σιδηροδρομικό σταθμό του χωριού. • Τα ερείπια βυζαντινού οχυρού κοντά στο χωριό Κόμαρα. • Τον μύλο στα Πετρωτά, (14 χλμ. Δ), που κατασκευάστηκε το 1933 και σήμερα έχει ανακαινιστεί σε Μουσείο Προπολεμικής Αγροτικής Τεχνολογίας και Συνεδριακό Κέντρο.
• Τη Λαογραφική Συλλογή στον Πεντάλοφο, (24 χλμ ΝΔ).
Εκδηλώσεις
• Η γιορτή των αμπελουργών την 1η Φεβρουαρίου, ημέρα του Αγίου Τρύφωνα.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Ορεστιάδας: 25523-50.300 • Αστυνομία: 25560-31.222 • Αγροτικό Ιατρείο: 25560-31.611 36. Χαρακτηριστική «αγροτική» εικόνα στην περιοχή του Έβρου.
ΕΒΡΟΣ
τεχνικά πελεκημένες πέτρες. Απέχουν 162 χλμ. BA από την Αλεξανδρούπολη.
39
Σαμοθράκη
«N
37. Ο Θόλος της βασίλισσας Αρσινόης Β’, στο ιερό των Μεγάλων θεών (Σαμοθράκη).
ησί των Μεγάλων Θεών» αποκαλούσαν τη Σαμοθράκη στην αρχαιότητα. Γνωστό για την τέλεση μυστηρίων των Μεγάλων Θεών καθώς και για το διάσημο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, το βορειανατολικό νησί του Αιγαίου πελάγους διαθέτει, εκτός από άγρια όψη, πανέμορφα τοπία και τεράστιο αρχαιολογικό πλούτο. Το φυσικό της τοπίο συνθέτουν το επιβλητικό όρος Σάος (1.611 μ.), η λιμνοθάλασσα του Αγίου Ανδρέα, οι πηγές, οι καταρράκτες και οι μικρές λίμνες (βάθρες) καθώς και τα δάση με τα πλατάνια. Το ενδιαφέρον των επισκεπτών προσελκύουν, επίσης, οι παραδοσιακοί οικισμοί (με σημαντικότερο αυτόν της Χώρας), οι ιαματικές πηγές, τα μεσαιωνικά μνημεία και, οπωσδήποτε, ο φημισμένος αρχαιολογικός χώρος της Παλαιόπολης. Η Σαμοθράκη έχει έκταση 184 τ. χλμ., μήκος ακτών 58 χλμ. και πληθυσμό 3.000 κατοίκους. Στη Σαμοθράκη θα φτάσετε με πλοίο από το Λαύριο, την Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη ή αεροπορικώς από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας. Οι πρώτοι κάτοικοι της Σαμοθράκης ήταν Κάρες και στη συνέχεια Θράκες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή κατά τους ύστερους νεολιθικούς χρόνους και την εποχή του χαλκού. Την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας το νησί ήταν ιερό. Στους αιώνες που ακολούθησαν, η Σαμοθράκη βρέθηκε κάτω από την κυριαρχία των Γατελούζων, των Eνετών και των Tούρκων, οι οποίοι και την κατέστρεψαν, το Σεπτέμβριο του 1821. Το νησί απελευθερώθηκε τον Οκτώβριο του 1912.
1
Χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός, η πρωτεύουσα του νησιού γοητεύει με την αρχιτεκτονική των σπιτιών της και τα πλακόστρωτα δρομάκια της. Η αμφιθεατρική οικοδόμησή της στις ΒΔ πλαγιές του Σάου ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας των παλαιότερων κατοίκων της να προστατευτούν από πειρατικές επιδρομές. Oι σημερινοί κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και τον τουρισμό.
Περίπατος στην Χώρα •
Στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου (1875), προστάτιδας του νησιού. Εκτός από αξιόλογες εικόνες, περιλαμβάνει τις κάρες των Αγίων Πέντε Νεομαρτύρων του νησιού.
• Στον πύργο της μεσαιωνικής περιόδου, απομεινάρι της κυριαρχίας των Γατελούζων, που βρίσκεται σε ύψωμα. • Στο Λαογραφικό Μουσείο, στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα δείτε αντικείμενα από την αγροτική ζωή, οικιακά σκεύη, εργαλεία, κεντήματα, υφαντά και φωτογραφικό υλικό. • Στη Δημοτική Βιβλιοθήκη και στο Πνευματικό Κέντρο, στο οποίο πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις. Στον χώρο λειτουργεί η βιβλιοθήκη του λόγιου-ιατροφιλοσόφου Νικολάου Φαρδύ, ο οποίος καταγόταν από το νησί. • Στο εργαστήριο κεραμικής και στον παραδοσιακό φούρνο ο οποίος φημίζεται για τα επτάζυμά του. • Στο ξωκλήσι της Παναγίας (Παναγούδα), που βρίσκεται στη διαδρομή ΧώραΠαλαιόπολη.
Εκδηλώσεις
• Εκδηλώσεις μνήμης για το ολοκαύτωμα των κατοίκων του νησιού από τους Τούρκους το 1821, την 1η Σεπτεμβρίου. • Eπέτειος της απελευθέρωσης του νησιού, κάθε Οκτώβριο. • Eορτασμός της μνήμης των Πέντε Νεομαρτύρων του νησιού, την Κυριακή του Θωμά. • Πανηγύρι της Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο. • «Καβείρια», καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Δήμος Σαμοθράκης: 25513-50.800/811 • Τουριστικό Περίπτερο Δήμου: 25510-89.272 • Αστυνομία: 25510-41.203 • Κέντρο Υγείας: 25513-41.203 • Λαογραφικό Μουσείο: 25510-41.227 Δικτυακός τόπος για τη Σαμοθράκη: www.samothrace.gr 38. Άποψη της Χώρας της Σαμοθράκης.
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
Xώρα
41
-Σ ΑΜ ΟΘ ΡΑ ΚΗ ΟΥ ΠΟ ΛΗ ΑΛ ΕΞ ΑΝ ΔΡ
ΠΟΡΤΟ ΛΑΓΟ Σ - ΣΑΜΟΘΡΑΚ Η
ΑΚΗ ΟΘΡ ΣΑΜ ΟΣ Λιμνοθάλασσα Ν Μ ΛΗ
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ Κάτω Καρυώτες
Παλαιόπολη
Άνω Καρυώτες
Κατσαμπάς
Σαμοθράκη
Καμαριώτισσα
Αγ. Ανδρέα
Θέρμα
Άνω Μεριά
Αλώνια Ξηροπόταμος Μακρυλιές
Μακρυλιές Προφήτης Ηλίας Λάκκωμα
Κήποι
Δάφνες
Βάτος 0
3
6
Παχιά Άμμος
12 Χιλιόμετρα
Διαδρομές στο νησί Νότια
Αλώνια
2
Χτισμένα σε χαμηλούς λόφους, τα Αλώνια είναι ένα αγροτικό χωριό με παραδοσιακό χρώμα. Στην περιοχή αξίζει να δείτε την εκκλησία του Αγίου Μοδέστου και τη Μονή του Αγίου Αθανασίου, η οποία υπήρξε μετόχι της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους. Απέχουν 3 χλμ. ΝΔ από τη Χώρα.
Λάκκωμα
3
Αγροτικό χωριό με παραδοσιακό χαρακτήρα. Αξίζει να δείτε το Φαράγγι του Ξηροποτάμου, κοντά στον ομώνυμο οικισμό, καθώς και τον παραδοσιακό νερόμυλο. Απέχει 10 χλμ. Ν από τη Χώρα.
Προφήτης Ηλίας
4
Χτισμένος σε υψόμετρο 300 μ., με μαγευτική θέα στο νότιο τμήμα του νησιού, ο Προφήτης Ηλίας είναι ένα όμορφο χωριό με πολλά πλατάνια. Κοντά στο ομώνυμο ξωκλήσι, στη θέση «Μάνταλ Παναγιά» βρίσκεται υπαίθριο ιερό, αφιερωμένο -πιθανόν- στη «Μεγάλη Μητέρα», την κύρια θεότητα του νησιού. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως αφιερώματα που χρονολογούνται στο τέλος του
8ου αι. π.Χ. έως και τον 2ο αι. μ.Χ. Εκτός από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, αξίζει να δείτε την εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου, που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Απέχει 13 χλμ. ΝΑ από τη Χώρα.
Παχιά Άμμος
5
Ο οικισμός φημίζεται για την όμορφη αμμουδερή του παραλία στο νότιο άκρο. Πάνω σε βράχο δεσπόζει το ξωκλήσι της Παναγίας της Κρημνιώτισσας, προσφέροντας μαγευτική θέα στην παραλία της Παχιάς Άμμου. Απέχει 18 χλμ. ΝΑ από τη Χώρα.
Βόρεια
Παλαιόπολη
6
Παραλιακός οικισμός με μόλις 25 κατοίκους. Η Παλαιόπολη είναι γνωστή για τα αρχαιολογικά της ευρήματα και αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Απέχει 4 χλμ. Β από τη Χώρα.
Αξίζει να δείτε • Το ιερό των Μεγάλων Θεών, αφιερωμένο στη λατρεία και την τέλεση των μυστηρίων των Μεγάλων Θεών (Κάβειρων). Η θρησκευτική δραστηριότητα στον χώρο διήρκεσε από
Θέρμα
8
Το όνομά τους προέρχεται από τις ζεστές θειούχες πηγές της περιοχής, οι οποίες είναι γνωστές για τις ιδιότητές τους από τους βυζαντινούς χρόνους. Ολόκληρη η περιοχή είναι κατάφυτη με πλατάνια, καστανιές, κουμαριές και μυρτιές, ιδιαίτερα στην κοιλάδα του ποταμού Φονιά όπου υπάρχουν και πολλές βάθρες. Από το μικρό λιμάνι του νησιού ξεκινούν εκδρομικά σκάφη για μια θαλάσσια περιήγηση στα νότια παράλια του νησιού. Απέχουν 12 χλμ. ΒΑ από τη Χώρα.
Εκδηλώσεις
• Πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, στις 26 Ιουλίου.
Δραστηριότητες
• Κολύμπι στις παραλίες της περιοχής.
Άνω Καρυώτες Κάτω Καρυώτες
7
Κοντά στους πρόποδες του όρους Σάος, σε κατάφυτη περιοχή, βρίσκονται οι Άνω και οι Κάτω Καρυώτες, χωριά με ελάχιστους κατοίκους. Απέχουν 10 χλμ. και 8,5 χλμ. ΒΑ από τη Χώρα, αντίστοιχα.
39. Το μαρμάρινο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου.
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
τον 7ο αι. π.X. έως τα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. Από τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου ξεχωρίζουν το Πρόπυλο του Πτολεμαίου B΄, αφιέρωμα του Αιγυπτίου βασιλιά στους Μεγάλους Θεούς (285-281 π.X.), ο Ιερός Κύκλος, κυκλικός χώρος για όρθιους θεατές (τέλη 5ου-αρχές 4ου αι. π.X.), το τετράγωνο αναθηματικό μνημείο του Φιλίππου του Αριδαίου και του Αλεξάνδρου Δ’ (323-316 π.X), το Ανάκτορο, όπου γινόταν η μύηση στον πρώτο βαθμό των Μυστηρίων (1ος αι. μ.X.), ο Θόλος της Αρσινόης (Αρσινόειον), αφιέρωμα στους Μεγάλους Θεούς (288-281 π.X.), το Τέμενος, μεγάλο μαρμάρινο κτίριο με κεντρική θέση στη λατρεία των Μεγάλων Θεών (περίπου του 340 π.X.), το Ιερόν, όπου τελούνταν η Εποπτεία (ο δεύτερος βαθμός μύησης, 325-150 π.X.), η Στοά, που εξυπηρετούσε τη στέγαση των επισκεπτών του ιερού (α΄ μισό του 3ου αι. π.X.) και το Μνημείο της Νίκης, όπου ήταν τοποθετημένο το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, πάνω σε πλώρη πλοίου (πρώιμος 2ος αι. π.X.). • Το Αρχαιολογικό Μουσείο (τηλ. 2551041.474), με τα σημαντικά ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο. • Την τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική, του 5ου-6ου αι., από την οποία σώζονται ελάχιστα ίχνη θεμελίωσης. • Τις μεσαιωνικές οχυρώσεις των Γατελούζων (1431-1433). Οι πύργοι δεσπόζουν σε ύψωμα με θέα στη θάλασσα.
43
40. Σαμοθράκη. Το ιερό των Μεγάλων Θεών, όπου τελούνταν τα Καβείρια Μυστήρια.
45
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
41. Μία από τις βάθρες (λίμνες) στο όρος Σάος της Σαμοθράκης.
Αξίζει να δείτε • Τη «Γριά Βάθρα», μια πανέμορφη περιοχή με άφθονα νερά και πλούσια βλάστηση. • Τον αρχαιολογικό χώρο σε μικρό λόφο, στη θέση «Κεραμιδαριά». • Τη Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, από την οποία σώζεται τμήμα του ερειπωμένου καθολικού. Υπήρξε μετόχι της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους. • Τους γεωλογικούς σχηματισμούς στη θέση «Της Γριάς τα Πανιά», τις παραλίες Γιάλι και Βάτο, καθώς και τον καταρράκτη «Κρεμαστά Νερά», με εκδρομικό σκάφος που κάνει θαλάσσιες περιηγήσεις, στη ΝΑ πλευρά του νησιού.
Εκδηλώσεις
• Πανηγύρια της Αναλήψεως και της Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο.
Δραστηριότητες
• Λουτροθεραπεία στις ιαματικές πηγές Θερμών (τηλ. 25510-98229), οι οποίες διαθέτουν υδροθεραπευτήριο κατάλληλο για αρθριτικές, δερματικές και γυναικολογικές παθήσεις, οστεοπάθειες κ.ά., και ποσιθεραπεία για παθήσεις ήπατος, νεφρών κ.ά. • Πεζοπορία προς την κορυφή Φεγγάρι του όρους Σάος. • Αναρρίχηση και canyoning. • Κολύμπι στις παραλίες της περιοχής και, με εκ-
Ανατολικά
Άνω Μεριά
9
Αποτελείται από τους διάσπαρτους μικρούς συνοικισμούς Ισώματα, Μνημόρια, Ρεμπουτσάδικα και Κερασιά. Απέχει 18,5 χλμ. Α από τη Χώρα.
Αξίζει να δείτε • Την κοιλάδα και τους καταρράκτες του ποταμού Φονιά. • Τον μεσαιωνικό πύργο του Φονιά, από την εποχή των Γατελούζων, κοντά στις εκβολές του ποταμού. • Το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στην ακρογιαλιά της περιοχής.
Δραστηριότητες
• Κολύμπι στους Κήπους και στις παραλίες της περιοχής. • Αξίζει να κάνετε την παραποτάμια διαδρομή
από τις εκβολές του ποταμού Φονιά προς τους καταρράκτες. Στον πρώτο (Κλείδωση) φτάνετε ύστερα από 45 λεπτά. Στη λίμνη του μπορείτε να κολυμπήσετε. Εάν θέλετε, μπορείτε να συνεχίσετε για τον δεύτερο καταρράκτη (φτάνετε σε 30 λεπτά), με μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας, ενώ για να φτάσετε στους επόμενους απαιτείται κατάλληλος εξοπλισμός και ορειβατική πείρα.
Δυτικά
Καμαριώτισσα
10
Είναι το λιμάνι του νησιού, με αρκετή τουριστική κίνηση. Στα αξιοθέατά της περιλαμβάνεται η εκκλησία της Παναγίας της Καμαριώτισσας με το φημισμένο πανηγύρι την Πέμπτη του Πάσχα, η μικρή λιμνοθάλασσα του Αγίου Ανδρέα με το ομώνυμο εκκλησάκι κοντά στον υγροβιότοπο και το αιολικό πάρκο με τις ανεμογεννήτριες. Απέχει 5 χλμ. Δ από τη Xώρα.
Χρήσιμα τηλέφωνα • Λιμεναρχείο: 25510-41.305 42. Χαρακτηριστικό τοπίο στο βόρειο τμήμα της Σαμοθράκης.
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
δρομικό σκάφος, στις παραλίες Γιάλι και Βάτο.
47
ΕΚΔΟΣΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΝOΕΜΒΡΙΟΣ 2016 (2η ΕΚΔΟΣΗ) Εποπτεία έκδοσης: ΑΝΤΖΕΛΑ ΒΑΡΕΛΑ Διευθύντρια Δ/νσης Έρευνας Αγοράς και Διαφήμισης Συντονισμός έκδοσης: ΕΛΕΝΗ ΜΗΤΡΑΚΗ Προϊσταμένη Τμήματος Εκδόσεων & Οπτικοακουστικών Μέσων
Επιμέλεια κειμένων: ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ
Καλλιτεχνική επιμέλεια: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΡΕΜΠΑΝΑ
Σελιδοποίηση εντύπου, έγχρωμα δοκίμια: V+O COMMUNICATION
Φωτογραφίες: Εξώφυλλο, 2, 28: Π. ΜΑΤΣΟΥΚΑ – 22, 38, 40: Ν. ΚΟΝΤΟΣ – 17: Κ. ΚΟΥΖΟΥΝΗ – 41: Α. ΜΑΓΟΥΛΑΣ – 1: Ν. ΜΑΡΚΟΥ – 14: Ε. ΜΠΕΛΛΗΓΙΑΝΝΗ – 18: Γ. ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ – 4, 12, 13, 17, 20, 21, 24, 25, 26, 29, 30, 31, 33, 34, 35, 36: Γ. ΣΚΟΥΛΑΣ – 8: Π. ΣΤΟΛΗΣ – 3, 9, 32: Χ. ΣΦΥΡΑΣ – 15: Γ. ΦΑΦΑΛΗΣ – 19, 27: ΦΩΤΟΚΙΝΗΣΗ – 23: Γ. ΧΑΝΔΡΙΝΟΣ – 11: Α. ΒΟΝΕΤΤΙ – 5,6,7,11,37, 39,42: ΑΡΧΕΙΟ ΕΟΤ Επεξεργασία φωτογραφιών: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΖΟΥΝΗ
Χάρτες: GEODATA A.E. Εκτύπωση: PRESSIOUS ARVANITIDIS S.A. ISBN: 978-960-534-047-6 Copyright: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ www.visitgreece.gr
Ν ΕΑ ΠΟ Ρ ∆Ω ΤΙΤΥ ΑΝ
E FREPY CO ON ATI E C I L IT PUBRATU G
FRA
ITA
OLOO C S T OPUATUI GR R LA O P M IT EJERATU G
ESP
SATIABE R G SG AU ется я н стра тно о р а п Рас беспл
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ