Appartement & Eigenaar - 2021 - 3

www.appartementeneigenaar.nl jaargang 22 - 2021 - editie 3

WETSVOORSTEL NOTIFICATIEREGELING OPLAADPUNTEN UITGELICHT

Mobiliteitsplan appartementencomplex Haarlem Certificering CLV-systemen Verduurzaming in de praktijk Aansprakelijkheid als bestuurder of beheerder: de risico’s

DRAADLOZE TOEGANGSCONTROLE & INTERCOMS

www.intratone.nl

INHOUD

Wetsvoorstel notificatieregeling oplaadpunten

Aansprakelijkheid bestuurder of beheerder

02

10

VOORWOORD Er rijden steeds meer elektrische auto's in Nederland, dat zal geen verrassing zijn. Zo noteerde het CBS vorig jaar maar liefst een stijging van 30% in het aantal elektrische en hybride auto’s ten opzichte van het jaar ervoor. En dat zal alleen maar toenemen. Logisch gevolg is dat er ook meer oplaadpunten dienen te komen.

Om het plaatsen van oplaadpunten bij appartementencomplexen te versnellen en te vereenvoudigen komt de minister met een wetsvoorstel dat het mogelijk maakt dat een eigenaar een oplaadpunt kan plaatsen zonder dat daarvoor door de vergadering een besluit moet worden genomen. Mr C.T. Klepper en mr. B. van Zanden gaan in hun artikel dieper in het op het wetsvoorstel notificatieregeling oplaadpunten VvE's.

Naast de toename van elektrische auto's neemt ook de parkeerdruk steeds meer toe in ons land. In Haarlem is bij een nieuwbouwproject daarom recentelijk een initiatief met deelmobiliteit, het delen van vervoersmiddelen als auto’s en fietsen, in het leven geroepen. VvE-beheerder Dolf Pethke legt uit wat dit mobiliteitsplan precies inhoudt.

Verder leest u nog een interessante verhaal over verduurzaming in de praktijk, worden de risico's van aansprakelijkheid voor VvE-bestuurder en beheerder toegelicht en behandelt drs. Maarten den Ouden diverse vraagstukken over VvE-financiën.

Guido van Loon Appartement & Eigenaar

COLOFON

VERDER IN DEZE EDITIE: Certificering CLV-systemen 06 Duurzaam hoeft niet duur

14

Praktijkverhaal: parkeerproblemen aangepakt

20

Nieuws uit de VvE wereld

26

Vragen over financiën

32

Overstappen van energieleverancier

36

Wonen Media BV Postbus 2093, 1960 GB Heemskerk Telefoon 0251 207 450 E-mail info@appartementeneigenaar.nl Internet w w w . a p p a r t e m e n t e n e i g e n a a r . n l Uitgever Marc Zagwijn Redactie Guido van Loon Vormgeving Jessica Geertsma Advertentie-exploitatie Tim Hes ISSN 1572-185X Lithografie en druk VHP Drukkers, Heemskerk Opgave en vragen over abonnementen: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. +31(0)251-25 79 24 Fax +31(0)251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter.

Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

1

WETSVOORSTEL NOTIFICATIEREGELING OPLAADPUNTEN VVE’S 2

NOTIFICATIEREGELING

Het aantal elektrische auto’s in Nederland neemt in hoog tempo toe.

Volgens het CBS is vorig jaar het aantal elektrische en hybride auto’s ten opzichte van 2019 met maar liefst 30,9 procent gestegen tot ruim vierhonderdduizend.

Door mr. C.T. Klepper en mr. B. van Zanten, BVD Advocaten

Het kabinet streeft ernaar om te realiseren

in beginsel vereist is wordt beschouwd als

dat in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos

onnodig belemmerend. De wet biedt echter

zijn. Daarvoor is nodig dat er genoeg op-

de mogelijkheid om krachtens het regle-

laadpunten zijn waar de elektrische auto’s

ment een regeling te treffen over het ge-

opgeladen kunnen worden. Volgens de

bruik van de gedeelten die gemeenschap-

minister staat het besluitvormingsproces

pelijk zijn. Daarvan wordt ten aanzien van

van VvE’s eraan in de weg dat tijdig genoeg

oplaadpunten in de modelreglementen

oplaadpunten zullen worden aangelegd.

voor het eerst gebruikgemaakt in artikel 28 lid 3 van het Modelreglement 2017. Die

Een vereniging houdt immers niet vaak

regeling bewerkstelligt dat het niet nodig

een vergadering, neemt bij meerderheid

is dat de vergadering een besluit neemt

besluiten en kan niet eenvoudig het regle-

waarin toestemming wordt gegeven voor

ment wijzigen. Een besluit zal echter vaak

het plaatsen van een oplaadpunt.

wel nodig zijn om een oplaadpunt te kunnen plaatsen. Om het plaatsen van oplaad-

Notificatieregeling

punten door eigenaars te vereenvoudigen

In het wetsvoorstel wordt in de wet een

komt de minister met een wetsvoorstel die

notificatieregeling gecreëerd die gelijke-

het mogelijk maakt dat een eigenaar een

nissen vertoont met de regeling van arti-

oplaadpunt kan plaatsen zonder dat daar-

kel 28 lid 3 van het Modelreglement 2017.

voor door de vergadering een besluit moet

De wet verwijst naar een door de regering

worden genomen. In dit artikel staan we

te nemen besluit waarin nader zal worden

stil bij een aantal aspecten van het wets-

bepaald wat de voorwaarden zijn waaraan

voorstel.

een notificatie (in het wetsvoorstel een kennisgeving genoemd) moet voldoen. De

Oplaadpunt

vereniging behoudt wel de bevoegdheid

Een parkeerplaats in of behorend bij een

om in het reglement of huishoudelijk re-

appartementencomplex

glement aanvullende voorwaarden aan het

kan

gemeen-

schappelijk zijn of verdeeld in delen die

plaatsen van een oplaadpunt te stellen.

uitsluitend bestemd zijn om afzonderlijk door de eigenaars te worden gebruikt.

Indien een eigenaar notificeert en aan de

Indien de parkeerplaatsen bestemd zijn

voorwaarden voldoet, dan heeft hij het

om afzonderlijk te worden gebruikt, dan blijven de muren, plafonds en energievoorzieningen

gemeenschappelijk.

Als

een eigenaar een oplaadpunt op zijn privéparkeerplaats wil plaatsen, dan zal hij gedeelten moeten gebruiken die gemeenschappelijk zijn. Bijvoorbeeld een muur waaraan het oplaadpunt wordt bevestigd en de vloer waarin de elektriciteitskabels worden gelegd. Voor het aanbrengen van wijzingen in gedeelten die gemeenschappelijk zijn, is toestemming van de vergadering nodig, ook als die zich aan of in privégedeelten bevinden.

Dat een dergelijk besluit als gevolg van de systematiek van het appartementsrecht

3

recht een oplaadpunt te plaatsen zon-

Door het vestigen van een opstalrecht

der dat de vergadering een besluit neemt

verkrijgt de eigenaar die na notificatie

waarin daarvoor toestemming wordt ge-

een oplaadpunt plaatst op een gemeen-

geven. Indien een eigenaar voldoet aan de

schappelijke parkeerplaats de eigendom

eisen van de notificatieregeling, dan kan

van het oplaadpunt. Zonder opstalrecht

de vereniging zich in beginsel niet verzet-

wordt de VvE in dat geval eigenaar. Voor

ten tegen het plaatsen van een oplaadpunt.

vestiging van een opstalrecht is echter de

Het bestuur beoordeelt of aan de eisen van

medewerking van alle eigenaars vereist.

de notificatieregeling is voldaan.

Dat is dus nog moeilijker te realiseren dan het wijzigen van het reglement, waarvoor

Wanneer een eigenaar notificeert moet

immers medewerking van het bestuur

hij een werkplan overleggen aan het be-

en een gekwalificeerde meerderheid van

stuur van de vereniging. In het werkplan

vier-vijfde is vereist. Wanneer niet alle ei-

moet worden beschreven hoe aan de voor-

genaars instemmen met het vestigen van

waarden van de notificatieregeling wordt

een opstalrecht, dan kan een eigenaar de

voldaan. Het bestuur dient de eigenaars

kantonrechter verzoeken een machtiging

vervolgens van het werkplan in kennis te

te verlenen. Voor het verzoeken van die

stellen.

machtiging is wel vereist dat minstens de helft van het aantal stemmen in de ver-

Opstalrecht

gadering daarmee instemt. Het vestigen

Het wetsvoorstel biedt eigenaars de mo-

van een opstalrecht is dus niet eenvoudig

gelijkheid een opstalrecht te vestigen op

te realiseren. Het is dus de vraag of in de

een oplaadpunt dat zich bevindt op een

praktijk veel gebruik zal worden gemaakt

parkeerplaats die gemeenschappelijk is.

van de regeling over het opstalrecht.

Het wetsvoorstel maakt het overigens ook

4

mogelijk dat in het reglement wordt be-

Mocht een opstalrecht wel kunnen worden

paald dat er geen opstalrecht kan worden

gevestigd, dan blijft het parkeervak waar-

gevestigd op een oplaadpunt dat zich in

aan het opstalrecht grenst gemeenschap-

een gemeenschappelijk gedeelte bevindt.

pelijk. Daardoor kan de situatie ontstaan

NOTIFICATIEREGELING

dat een eigenaar een oplaadpunt heeft ge-

van eigenaars te anticiperen op de mo-

plaatst, waarop hij eventueel een opstal-

biliteitstransitie in het algemeen en het

recht heeft gevestigd, zonder het exclusief

wetsvoorstel in het bijzonder. Hoewel de

gebruiksrecht te hebben op ‘zijn’ parkeer-

tekst van het wetsvoorstel nog kan worden

vak. Dit is alleen anders als in de split-

aangepast, is wel duidelijk dat er behoefte

singsakte is bepaald dat het parkeervak

bestaat aan meer flexibiliteit rondom op-

onderdeel is van zijn appartementsrecht,

laadpunten. Overweeg als vereniging een

waardoor hij daar een exclusief gebruiks-

gemeenschappelijke installatie met op-

recht heeft. Als dat niet zo is, dan blijft het

laadpunten aan te leggen die voor geza-

parkeervak gemeenschappelijk en kan het

menlijke rekening van de eigenaars komt.

dus gebeuren dat een eigenaar niet bij zijn oplaadpunt kan parkeren.

Ook kan een vereniging besluiten alleen de onderliggende infrastructuur aan te leg-

Dit probleem kan worden opgelost door in

gen en de oplaadpunten voor rekening en

het reglement te bepalen dat een parkeer-

risico van de individuele eigenaars te laten

vak bij een appartementsrecht hoort, in

komen. Vervolgens moeten er afspraken

het huishoudelijk reglement een regeling

gemaakt worden over technische aspecten

over het tijdelijk exclusief in gebruik ge-

en kostenverdelingen. Dat is ook het geval

ven van een gemeenschappelijke gedeelte

als de vereniging besluit niet een gemeen-

op te nemen of door een gebruiksovereen-

schappelijke installatie met oplaadpunten

komst op te stellen. Wat een vereniging

aan te leggen. Overweeg tevens als vereni-

ook besluit te doen, voor al die mogelijk-

ging een gebruiksovereenkomst op te stel-

heden is er een besluit van de vergadering

len voor het gebruik van de oplaadpunten

nodig. De notificatieregeling lijkt hierin

of een regeling in het huishoudelijk regle-

geen verandering te brengen.

ment op te nemen over het tijdelijk exclusief in gebruik geven van een parkeervak

Anticipeer als vereniging op de

die voor gemeenschappelijk gebruik aan

wetswijziging

eenieder van de eigenaars toegankelijk is

Aanbevolen

wordt

om

als

vereniging

maar waarop een oplaadpunt is geplaatst.

5

CERTIFICERING VOOR WERKZAAMHEDEN AAN CLV-SYSTEMEN Wat houdt dit in voor VvE's?

Verwarmingsmonteurs moeten vanaf 1 april 2022 gecertificeerd zijn om aan een verbrandingstoestel te mogen werken. Heeft dit gevolgen voor u als VvE? 6

weggewerkt. Daardoor zijn mensen zich

heden aan gasverbrandingsinstallaties de

niet bewust van de aanwezigheid hiervan,

verbrandingsgassen en de omgevingslucht

maar ook niet van de (slechte) staat van

bij het toestel gemeten te worden. Worden

onderhoud en eventuele risico's op vergif-

bij deze metingen de vastgestelde grens-

tiging.

CLV-SYSTEMEN

Vanaf 1 april 2022 moeten bij werkzaam-

waarden overschreden dan moet er worden overgegaan tot het uitschakelen van

Wie is waar verantwoordelijk voor?

de ketel en worden onderzocht wat het

Een appartementseigenaar is zelf verant-

probleem is en dit worden opgelost.

woordelijk voor zijn eigen cv-ketel. Dat

Wat is de rol van de VvE in dit verhaal? De

betekent dus ook verantwoordelijk voor

VvE is zorgplichtig voor het CLV-systeem

het goed functioneren en onderhouden,

in haar pand en moet dit dan ook hebben

maar ook het vervangen wanneer de ketel

opgenomen in het meerjarenonderhouds-

niet meer naar behoren werkt. De keuze

plan (MJOP). CLV staat voor Combinatie

voor een type ketel en het wel of niet goed

Luchttoevoer- en Verbrandingsafvoer, en

laten functioneren van deze ketel heeft

is al geruime tijd de standaard in gesta-

direct invloed op de gezondheid en veilig-

pelde woningbouw. Met een CLV-systeem

heid van de andere mensen in het apparte-

zijn meerdere ketels verbonden aan één

mentsgebouw. Belangrijk dus om voor het

gezamenlijke aan- en afvoerleiding. Het

onderhoud een erkende, ervaren installa-

systeem regelt de toevoer van verse lucht

teur in te schakelen.

via de buitenbuis en de afvoer van rook-

Wanneer een cv-ketel aan vervanging toe

gassen via de binnenbuis.

is, zien we dat veel mensen tegenwoordig kiezen voor een energiezuinige HR-ketel.

Rookgassen

Deze ketels blazen met een ventilator hun

Elke cv-ketel stoot verbrandingsgassen

rookgassen het afvoersysteem in. Bepaal-

uit. Normaal gesproken zullen deze gas-

de rookgasafvoersystemen zijn daar ech-

sen weinig tot geen koolmonoxide (CO),

ter niet geschikt voor. Het kan dan zo zijn

een onzichtbaar, reukloos en giftig gas,

dat rookgassen dan naar binnen worden

bevatten. Een slecht werkende of slecht

geblazen bij de buren die aangesloten zijn

onderhouden

voor

op deze rookgasafvoer. Daarnaast koelen

hoge concentraties koolmonoxide zorgen.

de rookgassen van HR-ketels zover af, zo-

Wanneer je dit inademt, neemt je bloed

dat vocht neerslaat aan de binnenkant van

minder zuurstof op en is er sprake van een

de afvoer. Hierdoor kunnen oudere meta-

koolmonoxidevergiftiging. De symptomen

len afvoeren weer gaan roesten, zo kunnen

van een dergelijke vergiftiging lijken heel

uiteindelijk lekkages ontstaan en gassen

erg op die van een lichte griep; misselijk-

bij uzelf of uw buren naar binnen komen.

rookgasafvoer

kan

heid, vermoeidheid, lichte hoofdpijn en overgeven. Doordat deze symptomen zo op een griepje lijken worden ze vaak niet als koolmonoxidevergiftiging herkend. De gevolgen bij een hoge concentratie kunnen echter wel zeer ernstig zijn: coma, bewusteloosheid,

(blijvende)

hersenschade

en

zelfs overlijden. Elk jaar overlijden in Nederland zo'n 10 mensen aan deze vergiftiging en daarnaast komen er velen terecht in het ziekenhuis. Belangrijk om zo'n vergiftiging te voorkomen dus.

Lekkende rookgasafvoer Uit onderzoek naar koolmonoxidevergiftigingen blijkt dat deze vaak veroorzaakt worden door lekkende rookgasafvoeren of ketels die verkeerd zijn aangesloten. Dit zorgt ervoor dat er rookgassen en soms zefs koolmonoxide vrij komen. Bijkomend probleem is dat rookgasafvoeren vaak zijn

7

Recht doen.

Geschil binnen uw VvE? Onze specialisten weten wat er speelt in VvE’s. Wij adviseren u met kennis van zaken vanuit een praktische insteek. Als het kan, dan komen we tot een oplossing met alle betrokken partijen. Als het moet, dan procederen we op het scherp van de snede om recht te doen aan uw belangen.

Even sparren? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.

www.bvd-advocaten.nl

Barneveld | Hardinxveld-Giessendam | Kampen | Veenendaal | Werkendam

CLV-SYSTEMEN

Bij het eventueel aanschaffen van een

en aan te dringen op een langetermijnvisie

HR-ketel moet hier dus rekening mee ge-

met structurele, toekomstgerichte oplos-

houden worden. Een installateur zal eerst

singen en sowieso om periodieke inspec-

moeten controleren of uw rookgasafvoer-

tie, periodiek onderhoud en afschrijving

systeem hier voor geschikt en zo niet of

van het rookgasafvoersysteem op te ne-

deze hier eventueel op aangepast kan wor-

men in het MJOP.

den. Dat aanpassen moet dan uiteraard wel Certificering vanaf 1 april 2022

gezamenlijk gebeuren.

Zoals gezegd wordt het vanaf 1 april 2022 De VvE is zoals eerder aangegeven verant-

verplicht voor installateurs metingen te

woordelijk voor het onderhoud en eventu-

verrichten in de verbrandingsgassen en de

eel vervangen van de rookgasafvoer. Een

omgevingslucht bij het toestel. Deze in-

rookgasafvoer kan namelijk gaan lekken,

stallateurs dienen vanaf die datum dan ook

doorroesten of scheuren. In de praktijk

gecertificeerd te zijn om deze installaties

zien echter vaak dat onderhoud aan rook-

te plaatsen, onderhouden of repareren. Dit

gasafvoeren er toch vaak bij inschiet. Erg

moet ervoor zorgen dat het aantal onge-

gevaarlijk,

rookgasafvoeren

vallen door koolmonoxide omlaag gaat.

vaak niet veel langer dan een cv-ketel

Dat betekent dat een niet-gecertificeerd

meegaan. En net zoals bij cv-ketels is on-

bedrijf die deze werkzaamheden verricht

derhoud, periodieke inspectie en vervan-

in overtreding is. Echter ook de opdracht-

gen van een rookgasafvoersysteem nodig.

gever moet er op toezien dat er een ge-

Daarom is het ook noodzakelijk dat de VvE

certificeerd bedrijf wordt ingeschakeld.

hiervoor geld reserveert in het MJOP.

Daarnaast is het zo dat het overschrijden

aangezien

van de vastgestelde grenswaarden er moet Wat kan een individuele eigenaar doen?

worden overgegaan tot het uitschakelen

Als appartementseigenaar kan men er

van de ketel. Dit kan al met al flink wat

sowieso voor zorgen dat de eigen cv-ketel

gevolgen hebben, verstandig dus om hier

in orde is en correct is aangesloten op het

als VvE tijdig rekening mee te houden en

rookgasafvoersysteem. Daarnaast is het

er voor te zorgen dat het CLV-systeem in

verstandig de buren op de hoogte te bren-

orde is.

gen van de noodzaak onderhoud aan het gemeenschappelijke rookgasafvoersysteem serieus te nemen. Daarnaast is het ver-

Meer weten over dit onderwerp?

standig dit ook bij de VvE aan te kaarten

Lees verder op www.appartementeneigenaar.nl.

9

AANSPRAKELIJKHEID

VOOR U ALS BESTUURDER VAN EEN VVE OF UW BEHEERDER: 10

AANSPRAKELIJKHEID

Bent u bestuurder van een Vereniging van Eigenaren, dan loopt u mogelijk een groot financieel risico met uw privé vermogen. Als bestuurder van een VvE bent u namelijk hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor eventuele fouten die u of uw medebestuursleden maken als bestuurder van de VvE.

Ook als VvE-beheerder geldt dat, als u staat ingeschreven als bestuurder van de VvE, u aangesproken kunt worden voor eventuele fouten handelend als bestuurder. Daarnaast bent u handelend als beheerder ook mogelijk aan te spreken ingeval van een beroepsfout. Bent u zich bewust van uw risico’s?

Het is dagelijkse kost, een appartementsgerechtigde spant zich in op vrijwillige basis in de rol van bestuurder van zijn of haar VvE. Als bestuurder van een VvE ben je conform het modelreglement bevoegd de vereniging in en buiten rechte te vertegenwoordigen. Dat wil zeggen dat je als bestuurder handelingen mag verrichten, overeenkomsten mag sluiten en verplichtingen kunt aangaan namens de VvE. Jezelf vrijwillig inspannen voor het goed besturen van de VvE waar je onderdeel van uitmaakt is ontzettend nobel en iets wat tegenwoordig niet meer als vanzelfsprekend kan worden beschouwd. Echter komt met de rol van bestuurder een behoorlijke verantwoordelijkheid kijken. Deze verantwoordelijkheid zorgt ervoor dat je als bestuurder afgerekend kunt worden op eventuele fouten of nalatigheden in de uit-

BENT U ZICH BEWUST VAN UW RISICO’S?

voering van deze rol, waardoor een derde, een VvE-lid of de vereniging zelf financieel benadeeld wordt. Ingeval het bestuur aansprakelijk wordt gesteld voor een dergelijk financieel nadeel kan dit leiden tot hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuur-

Door: Rob van den Heuvel, Accountmanager Vastgoed Rivez Assurantiën & Risicobeheer B.V.

ders van de VvE. Dit houdt in dat degene die het bestuur aanspreekt de schade op het privé vermogen van de bestuurder kan verhalen. Ook wanneer een medebestuurs-

11

lid een fout maakt kunnen de overige be-

Dit risico is (of deze risico’s zijn) te ver-

stuurders worden aangesproken voor het

zekeren middels een bestuurdersaanspra-

financieel nadeel dat voortvloeit uit deze

kelijkheidsverzekering. Deze verzekering

fout. Dit risico is direct aanwezig wan-

biedt dekking voor risico’s die bestuurders

neer je zitting neemt in het bestuur van

lopen om aangesproken te worden in hun

een VvE. Een voorbeeld: een lokaal aanne-

privé vermogen. Een ander belangrijk on-

mersbedrijf wordt ingeschakeld voor groot

derdeel van een dergelijke verzekering is

onderhoud aan het gebouw. Voordat de

dekking voor de kosten van verweer tegen

aannemer start met het onderhoud wenst

een aanspraak. De zogeheten ‘claimcul-

men een aanbetaling welke wordt voldaan

tuur’ is in Nederland fors aan het toene-

door het bestuur. Twee dagen na de aan-

men.

betaling blijkt de aannemer failliet te zijn

zorgen mede voor een toename in het

en kan de VvE fluiten naar het te verrichten

aantal claims waarbij partijen schades

onderhoud en de aanbetaling. Het bestuur

proberen te verhalen. Dit doordat het be-

heeft verzuimd onderzoek te doen naar de

wustzijn van de mogelijkheden omtrent

financiële positie van de contractpartij en

het aanspreken van bestuurders toeneemt.

Maatschappelijke

ontwikkelingen

kan hiervoor worden aangesproken. Een ander voorbeeld: er is onenigheid met een

Wordt u als bestuurder voor het handelen

aannemer over extra werkzaamheden die

door u als bestuurder aangesproken, ook

niet onder de garantie vallen. De aannemer

al valt u niets te verwijten, dan dient u te

vordert de extra kosten bij de bestuurders

komen met een reactie naar degene die u

van de VvE als de VvE niet wil of kan be-

aansprakelijk stelt. Een gewone aanspra-

talen. Ondanks dat de bestuurders in dit

kelijkheids- of rechtsbijstandverzekering

voorbeeld het bij het rechte eind kunnen

biedt geen dekking voor dergelijke kosten.

hebben, worden er hoge kosten gemaakt

De kosten voor het inschakelen van juridi-

voor het voeren van verweer tegen de aan-

sche bijstand kunnen behoorlijk oplopen.

spraak van de aannemer.

12

zekering worden er per ongeluk onjuiste

wet ingevoerd, genaamd de Wet bestuur en

gegevens doorgegeven door een VvE-be-

toezicht rechtspersonen (WBTR). Dit ter

heerder namens de VvE. Later vindt er een

verbetering van de kwaliteit van bestuur

grote brandschade plaats en wordt er on-

en toezicht bij coöperaties, verenigingen

derverzekering geconstateerd. De waarde

en onderlinge waarborgmaatschappijen.

is opgegeven door de beheerder en er is

De aanleiding was een reeks aan inciden-

geen taxatie of waardebepaling aanwe-

ten. De reikwijdte van deze wet beperkt

zig. De verzekeringsadviseur heeft de VvE

zich tot verenigingen en stichtingen.

meerdere malen geadviseerd alsnog te

AANSPRAKELIJKHEID

Recentelijk heeft de wetgever een nieuwe

taxeren maar zonder resultaat. Vanwege Professioneel VvE-Beheer

de onderverzekering keert de verzekeraar

Iedereen kan fouten maken in zijn of

minder uit dan de werkelijke schade. De

haar handelen, zo ook u als VvE-beheer-

VvE stelt de VvE-beheerder aansprakelijk

der handelend namens een VvE. Mocht nu

voor het verschil. De beheerder heeft geen

blijken dat door een dergelijke fout de VvE

beroepsaansprakelijkheidsverzekering en

schade oploopt, dan kan de VvE u hierop

heeft onvoldoende eigen vermogen om de

aanspreken. In Nederland blijkt dat tot

VvE te compenseren. Dit leidt ertoe dat de

op de dag van vandaag veel VvE-beheer-

VvE alsnog zelf opdraait voor het verschil

ders zich niet verzekeren voor dit risico.

en hiermee een deel van de schade zelf

Wat zijn hiervan de consequenties voor

moet bekostigen. Dit terwijl de VvE en al

een VvE die schade heeft geleden door uw

haar leden al zoveel pech hebben gehad

toedoen? Mocht blijken dat u als beheer-

doordat waardevolle zaken verloren zijn

der onvoldoende vermogen hebt, dan kan

gegaan bij de brand.

de VvE niet de gehele schade verhalen en blijft de VvE achter met een financië-

Wilt u als VvE, als VvE-bestuurder of als

le strop. Een VvE-beheerder met een be-

VvE-beheerder financiële zekerheid. Ga na

roepsaansprakelijkheidsverzekering biedt

welke risico’s u loopt en bespreek deze ri-

uw VvE extra financiële zekerheid ingeval

sico’s met uw verzekeringsadviseur. Voor-

er per abuis een fout wordt gemaakt. Een

komen is immers beter dan bij een schade

voorbeeld: bij het aanvragen van een ver-

een groot deel uit eigen zak betalen.

13

DUURZAAM HOEFT NIET DUUR Met een stapel offertes op de tafel en 63 bewoners met een eigen mening raakt het bestuur van de Amaliagaarde verstrikt in een net van adviezen, aannemers en keuzes.

14

VERDUURZAMEN

De wens om te verduurzamen werd ster-

nodigden partijen uit en spraken plannen

ker, maar met elke stap in de goede rich-

door, maar tot een concreet plan kwam het

ting werd de sturing in het proces zwak-

maar niet.’ De partijen kwamen met sug-

ker.

probleem

gesties en niet veel later hadden ze stapels

binnen VvE’s die hun appartement graag

offertes liggen. ‘Alle 63 bewoners vin-

willen verduurzamen. Jan Kuijer (Buro

den wat en dan kom je er op een gegeven

Bouw Management) zag die problemen en

moment niet meer uit. Daarbij mis je de

begon het initiatief ‘Duurzaam hoeft niet

kennis en expertise om de juiste keuzes te

duur’. Met ‘ontzorgen’ als doel, helpt hij

maken.’ De Vereniging van Eigenaren van

bestuurders om samen met de bewoners

de Amaliagaarde schakelde het bouwkun-

het pand te verduurzamen.

dig adviesbureau Buro Bouw Management

Een

veel

voorkomend

van Jan in.

‘De VvE van de Amaliagaarde in Baarn was al twee jaar bezig met het op poten zetten

Zelf beslissingen maken

van de verduurzaming van het pand. Ze

Jan staat bij dit project als bouwkundig

15

WAT KUNNEN WIJ VOOR U BETEKENEN? WAT DACHT U VAN… ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ ĉ

Antislipvloeren Balkonvloeren Vloercoating Hemelwaterafvoer Afschotverbetering Betonreparatie Schilderwerk Dilatatie-afdichting Ophoogsystemen Trappen + bordessen Parkeervloeren

WWW.MULTIPROTECT.NL

Kortom: wat uw opdracht ook is, wij zetten graag onze jarenlange ervaring in om uw project tot een goed einde te brengen.

Antislipvloeren

Parkeervloeren

MULTI PROTECT, UW SPECIALIST IN VASTGOEDONDERHOUD WWW.MULTIPROTECT.NL

Hemelwaterafvoer

Trappen & bordessen

Handelsweg 25, 7461 JJ Rijssen / Jan van Gentstraat 34, 1171 GL Badhoevedorp 0548 – 513 322 www.multiprotect.nl info@multiprotect.nl

Balkonvloeren

Geïsoleerde- / ophoogsystemen

VERDUURZAMEN

tussen de bestuurders en de bedrijven in.

niet van het dak af om de dakbedekking te

‘Er zijn genoeg bedrijven die je willen hel-

vervangen. En in plaats van de houten ko-

pen verduurzamen, maar dan krijg je vaak

zijnen zitten er nu kunststofkozijnen in.’

dikke rapporten met berekeningen en sta-

Samen met het bestuur bracht Jan de ge-

tistieken, vind daar maar eens je weg in! Ik

volgen van deze keuzes in beeld. ‘Met het

ben helemaal opnieuw begonnen met kij-

aanpakken van de kozijnen kon direct het

ken welke verduurzamingsmogelijkheden

verouderde glas vervangen worden door

er waren voor dit pand. Daarna ben ik in

dubbel glas HR++. En door kunststofkozij-

gesprek gegaan met het bestuur, de keuzes

nen te plaatsen vervalt het schilderonder-

die daaruit kwamen heb ik vertaald in een

houd en kan dit van de MJOP (Meerjaren

bouwkundige tekening.’

Onderhoud Planning) af.'

‘Met mijn eigen bouwteam heb ik de wen-

De financiering

sen van de VvE besproken en daarna een

‘Nadat de begroting voor de Amaliagaarde

begroting opgesteld, die hebben we ver-

bekend was, heeft het bouwteam de aan-

volgens weer met de VvE doorgenomen.

Een aantal posten hebben we laten vervallen en ook wat dingen toegevoegd.’ Hiermee kon hij het bestuur ontzorgen, maar wel de beslissingen door de VvE zelf laten maken.

Samen de gevolgen van keuzes in beeld brengen Daarnaast wil Jan het aanspreekpunt zijn waar het bestuur al zijn vragen en wensen kwijt kan. ‘Natuurlijk kan een VvE een leverancier van zonnepanelen in de hand nemen als ze dat willen, maar vaak wordt daar niet de vraag gesteld: hoe oud is de dakbedekking eigenlijk die er nu ligt en moet die binnen afzienbare tijd vervangen worden?’ Toch zijn dit belangrijke vragen die je mee moet nemen als je bijvoorbeeld zonnepanelen wilt.

Bij de Amaliagaarde lag de focus vooral op het isoleren van de buitenschil. ‘Dit betekende dat er opnieuw dakbedekking moest worden aangebracht, ook omdat de zonnepanelen die er zouden komen dezelfde levensduur als de nieuwe bedekking hebben. Zo hoefden de panelen in tussentijd

17

Comfortabel buitenleven, aangenaam beschut Creëer een aangename lichtinval en een zee van ruimte met de balkonbeglazing van Metalura.

Balkonbeglazing

-

Tuinkamers

-

Glazen wandsystemen

-

Terrasoverkappingen

-

Windschermen

Van Hennaertweg 2 - 2952 CA Alblasserdam - T. 088 13 30 430 SLIMME GLASSYSTEMEN VOOR BUITEN

www.metalura.com

Kennis maken Kennis maken

met specialisten op het gebied van met specialisten op het gebied van appartementsrecht, bouwrecht en appartementsrecht, bouwrecht en huurrecht? huurrecht?

Neemopcontact met mr. Kim Kroon Neem contact met mr.opKim Kroon of kijk op ofwww.vantill.nl kijk op www.vantill.nl telefoon +31(0)20 470 01 77 telefoon +31(0)20 470 01 77 k.kroon@vantill.nl

k.kroon@vantill.nl

hielpen de bestuurders en bewoners van de

daan. Dit traject is best lastig en vergt best

Amaliagaarde door het verduurzamings-

wat tijd en geduld, maar is zeker de moeite

proces heen. ‘Als het bestuur van een VvE

waard.’

merkt dat er behoefte is aan verduurzaming

VERDUURZAMEN

vraag voor de verduurzamingslening ge-

en bewoners hier positief tegenover staan, De pot waaruit de investering kan worden

wil ik de mogelijkheid bieden om de be-

gedaan komt in dit geval bij de overheid

hoefte om te zetten in een realistisch plan.’

vandaan. Zij willen VvE’s stimuleren om duurzame keuzes te maken en weet dat zij

Nu Jan bij de Amaliagaarde gezien heeft

moeilijk geld kunnen lenen. Hier komt de

tegen welke problemen VvE’s aanlopen,

zogenoemde verduurzamingslening om de

zou hij graag meer verenigingen helpen.

hoek kijken. Een samenwerkingspartner

‘Omdat veel VvE’s deze mogelijkheden

van Jan heeft zich hierin verdiept en kan

niet kennen en de weg niet goed weten te

aan het bestuur van een VvE uitleggen wat

vinden wil ik de obstakels die bestuurders

deze lening voor hen kan betekenen. Veel

tegenkomen uit de weg ruimen.’ Voor be-

VvE’s weten helemaal niet dat deze mo-

stuurders met serieuze plannen plant hij

gelijkheden er zijn en schrikken af van de

een quickscan in, om te kijken naar de

hoge bedragen die er over tafel vliegen.

staat van het appartement en welke mo-

Bestuurders weten vaak niet waar ze het

gelijkheden deze biedt ter verduurzaming.

geld vandaan moeten halen. Op het ver-

De Amaliagaarde is door de geplande ver-

hogen van de servicekosten zit niemand te

duurzamingsplannen de komende vijfen-

wachten, dus dat is een flink struikelblok.

twintig jaar onderhoudsarm. ‘Daarnaast

‘Vaak zie je dat veranderingen geleidelijk

zijn de appartementen ook meer waard

worden doorgevoerd, bewoners merken

geworden. Uiteindelijk zal je er hoe dan

hierdoor weinig van de voordelen die de

ook op vooruit gaan’, aldus Jan.

verduurzaming kan opleveren, ze hebben het gevoel dat ze de investering voor een

Ook verduurzamen met uw VvE? Kijk op

ander doen. Maar door de duurzaamheids-

www.appartementeneigenaar.nl

lening kunnen de werkzaamheden gelijk

mogelijkheden.

voor

de

gerealiseerd worden.’

De bewoners van de Amaliagaarde profiteren direct van dubbel glas, het terug leveren van elektra en de gestegen isolatiewaarde waardoor ze minder hoeven te stoken. ‘Veel oudere bewoners denken door de kosten vaak: ‘Het zal mijn tijd wel duren’.’ Maar door deze oplossing kunnen de mensen direct zelf genieten van verbeterd wooncomfort meestal zonder kostenverhoging.’ En met de besparingen die de verduurzaming oplevert kan de aflossing van de lening worden betaald.

‘Duurzaam hoeft niet duur’ ‘Na de voorbereidingen zijn we de werkzaamheden gaan uitvoeren, hierin is de planning van groot belang. We hebben bijvoorbeeld de kozijnen vervangen in bewoonde toestand, dan moeten de mensen wel weten wat en wanneer er iets gaat gebeuren. Ik doe dagelijks controle op het werk, controle op de financiën en facturatie. Als het bouwteam tegen problemen aanloopt, lossen we dit op en ik doe de opleveringen van elk appartement.’

Jans bouwkundige kennis en overzicht

19

PARKEERPROBLEMEN AANGEPAKT IN DE PRAKTIJK 20

DEELMOBILITEIT

De laatste jaren is het tekort aan parkeerplaatsen een steeds groter probleem geworden in diverse gemeenten. De druk op de bereikbaarheid van delen van de gemeente wordt steeds groter. Er worden dan ook steeds meer initiatieven gestart om dit op te lossen. Eén daarvan is deelmobiliteit. We nemen een recent project in Haarlem onder de loep.

21

+ hoogste warmte-isolatie met discreet design + geringe complexiteit door beperkt aantal componenten

+ filigrane middenstijl met 62 mm aanzichtbreedte

+ efficiënte productie dankzij voorgemonteerde labyrintprofielen

Jaar 60

Conserveert & Herstelt Hout | Verdrijft Vocht

heroal S 65 Schuifdeursysteem

UW PARTNER BIJ

PLANMATIG, REPARATIE& MUTATIEONDERHOUD

Vakkundig onderzoek, duurzame oplossingen en uitvoering voor verbetering van woonklimaat, verduurzaming en grip op onderhoudskosten.

✆ 0172 43 35 14 | www.vanlierop.nl Rolluiken | Zonwering | Roldeuren | Ramen | Deuren Vliesgevels | Service heroal.nl

VCA* & ISO 9001 gecertificeerd

DEELMOBILITEIT

In tijden van duurzaamheid biedt deelmo-

menten is zo ingedeeld dat ze voorname-

biliteit, het delen van vervoersmiddelen

lijk geschikt zijn voor alleenwonenden.

als auto’s en fietsen, diverse voordelen. Zo

In verband met deze specifieke doelgroep

is er dan meer ruimte voor groen op straat.

waren er een aantal bijzonderheden die

Meer groen in je directe leefomgeving

aansluiten op de behoefte van de beoogde

zorgt niet alleen voor een gezonde leef-

bewoners zowel in het gebouw als bij de

omgeving maar verhoogt bijvoorbeeld ook

faciliteiten. Zo zijn de woningen ‘helemaal

de waarde van uw appartement. Daarnaast

af’ gebouwd, met keuken inclusief appa-

is het zo dat het hebben van een auto voor

ratuur, afgewerkte vloeren en wanden, is

de deur ervoor zorgt dat je sneller de nei-

er ‘WiFi for all’, een grote fietsenstalling

ging zult hebben deze te gebruiken. Dat is

(met meer dan 2,5 plek per appartement)

duur, niet milieuvriendelijk maar vaak ook

en een speciaal mobiliteitsplan. Wij vroe-

onhandig als we bijvoorbeeld aan de hoge

gen de betrokken VvE-beheerder Dolf

parkeerkosten denken. In Haarlem, een

Pethke van JVL Administraties VvE Beheer

stad die bekend staat als dé filestad van

naar hoe het mobiliteitsplan hier is toege-

Nederland en in de top-3 staat van hoog-

past.

ste autobezit per km , is in 2017 een inte2

ressant project opgestart waarin ook een

Wat houdt dit mobiliteitsplan in?

oplossing voor het mobiliteitsprobleem is

Dolf Pethke: 'De gemeente heeft in sa-

bedacht.

menwerking

met

projectontwikkelaar

HBB Groep uit Heemstede een plan ontHet project

wikkeld om bij het bouwen van dit ap-

Het betreffende nieuwbouwproject is ge-

partementencomplex een oplossing te

richt geweest op starters op de (koop-)

vinden voor de parkeerproblemen.

woningmarkt: jonge werkende mensen.

de hand daarvan heeft de HBB Groep een

Het grootste deel van de kleine apparte-

mobiliteitsplan ontwikkeld dat vervol-

Aan

23

WWW.DAKMERK.NL

DUURZAAM GEGARANDEERD

DAKMERK. Hét kwaliteitskeurmerk voor het platte dak.

DAKMERK is hét Nederlandse kwaliteitskeurmerk voor bitumineuze en kunststofdaken. Een keurmerk dat staat voor duurzaamheid en kwaliteit, onderstreept met 10 jaar waterdichtheidsgarantie. DAKMERK dakaannemers zijn KOMO-procesgecertificeerd, alle projecten worden vooraf getoetst op systeemkeuze, pakketopbouw en materiaal.

Ook controleren onafhankelijke inspecteurs steekproefsgewijs de toegepaste dakbedekkingsconstructies.

Onze dakaannemers adviseren u graag over duurzame oplossingen als zonnepanelen, daktuinen en waterberging.

Voor multifunctionele gebruiksdaken kan de standaard garantie worden uitgebreid met een speciale MULTI-garantie.

U vindt alle aangesloten dakaannemers op DAKMERK.NL

GETOETST

GECONTROLEERD

GEGARANDEERD

GEBORGD

Dé specialist in appartementsrecht en VvE's

www.rijssenbeek.nl

Rijssenbeek Advocaten | Velperweg 35-1 | 6824 BE Arnhem | 026 - 443 42 49

Dit

van eigendomsoverdracht van de kopers

Denk je dat het bij bestaande bouw ook

betreft

een

nieuwbouwproject.

opgenomen. Het plan houdt in dat er voor

te realiseren is?

de bewoners de keuze is tussen het huren

Pethke: 'Ik denk dat dit bij bestaande bouw

van een parkeerplek in de garage of het

wat lastiger te realiseren wordt. Dan moet

meedoen met de deelauto’s. Alle bewoners

je namelijk de splitsingsakte gaan wijzi-

betalen verder verplicht een basisbijdra-

gen. En dat brengt altijd een hoop gedoe en

ge. Er zijn drie deelauto’s beschikbaar, die

kosten met zich mee. Dit specifieke project

op vaste parkeerplekken voor het gebouw

was natuurlijk speciaal gericht op starters.

staan. De auto’s worden door de VvE ge-

Mensen uit andere leeftijdsgroepen zullen

leaset. De rittenregistratie en reservering

vaker al één of meerdere auto's hebben.

van de voertuigen gebeurt via een specia-

We zien wel steeds vaker dat er gekozen

le app, die mede de toegang tot de auto’s

wordt voor constructies met deelauto's.

verzorgt door middel van een toegangs-

Die worden dan niet in de splitsingsakte

code. De specifieke regels voor het gebruik

benoemd. Dit is dan meer een stuk extra

van de deelauto’s hebben de eigenaren zelf

service die door de VvE wordt aangeboden

geregeld in het huishoudelijk reglement.'

aan de leden.

DEELMOBILITEIT

gens ook in de splitsingsakte en de akte

Je merkt bovendien dat er hier in Haarlem Hoeveel parkeerplaatsen zijn er

meerdere vergelijkbare projecten worden

beschikbaar?

opgestart en dat er in ieder geval steeds

Pethke: 'Er zijn in de parkeergarage 55

meer aandacht komt voor mobiliteitsop-

plekken die kunnen gehuurd worden door

lossingen. Dat is echt de toekomst.'

de eigenaren op een totaal van 98 appartementen. Deze parkeerplekken zijn eigen-

Meer weten over dit mobiliteitsplan of

dom van HBB Groep, die ze vervolgens weer

andere mogelijkheden met betrekking

verhuurt aan de VvE. De VvE verhuurt ze

tot dit onderwerp? Lees meer op:

op haar beurt weer aan de eigenaren. In de

www.appartementeneigenaar.nl.

servicekosten zit een bedrag verrekend van ongeveer 25 tot 30 euro per maand voor dit mobiliteitsplan, zoals gezegd betaalt dus

Foto: Rebke Klokke

elke eigenaar hier aan mee. De rest komt uit de huuropbrengsten van de parkeerplaatsen en het gebruik van de auto.'

Wat betaalt men extra voor het huren van een parkeerplaats?

Pethke: 'De parkeerplaatsen kost vervolgens ongeveer 60 euro per maand extra.

Dit komt dus bovenop de bijdrage in de servicekosten. Je krijgt hier dan een vaste parkeerplaats voor.'

Hoe werkt dat bij de verkoop van een appartement? Gaat de parkeerplaats die de verkoper huurt ook mee?

Pethke: 'Nee, bij de verkoop van een appartement komt de eventueel gehuurde parkeerplek weer vrij. Het is echter niet zo dat er een soort wachtlijst ontstaat, we zien zelfs dat er op dit moment parkeerplekken open staan. Je ziet dat mensen over het algemeen steeds meer wennen aan het idee van een deelauto. En dat zien we zeker ook bij dit project terug, van de drie deelauto's wordt veel gebruikgemaakt. We merken dan ook dat de meeste bewoners erg positief tegenover deze constructie staan.'

25

NIEUWS

UIT DE VVE-WERELD

Een overzicht van innovatieve producten, diensten en ontwikkelingen die voor VvE’s relevant en interessant zijn.

Toekomst van het dak: Urban Climate Roof Nog steeds staat de hoeveelheid groen in

en de locatie in de stad. In de zomer kan

stedelijke gebieden sterk onder druk door

een stadsboom een verdamping van 300

meer nieuwe gebouwen en maaiveldver-

tot 500 liter water per dag mogelijk ma-

harding. Waar de zon door groen wordt

ken, mits er voldoende doorwortelbare

gebruikt als motor voor groei, zorgt het

ruimte en watervoorziening aanwezig is.

bij ‘dode’ materialen voor opwarming. De

Dit is voldoende om een luchtvolume van

hoeveelheid verdamping, en dus verkoe-

100x100x100 meter met 3 tot 5°C te koelen.

ling in stedelijke gebieden daalt daardoor

Alleen behaalt een boom zijn maximale

en daarmee ook het welzijn van de bewo-

verdamping pas als hij volgroeid is en daar

ners en gebruikers van de stad in periodes

gaan jaren overheen.'

van warmte.

Speciale beplanting 'Verdamping is de sleutel tot verkoeling

Extensieve groendaken met een minima-

op en in een gebouw', aldus Michiel van

le substraatlaag­ dikte hebben een goede

de Bunt van ZinCo. 'Uiteraard wordt het

verdampingscapaciteit gemeten over het

koelend vermogen beïnvloed door ver-

gehele jaar, echter neemt dat in de war-

schillende factoren, zoals de hoogte van

me en droge periodes af, maximaal 20-50

het gebouw, de windrichting en -snelheid

liter per dag (per 100 m²). Van de Bunt: 'Vaak is het in periodes zelfs nul door het ontbreken van water. Om de verdamping zo groot mogelijk te maken ontwikkelde ZinCo het Urban Climate Roof. Op dit type dak wordt een speciaal samengesteld beplantingsmengsel van vaste planten en kruidachtigen geplant. Allemaal geselecteerd en uitvoerig getest op hun verdampend vermogen. Onder de substraatlaag wordt maximaal water aangevoerd, zodat het dak, in tegenstelling tot extensieve daktuinen, juist in de droge en warme perioden van het jaar optimaal kan verdampen. De maximale verdamping van het Urban Climate Roof kan op­lopen van 700 tot 1000 liter per dag per 100 m², ruim drie maal zoveel als een volgroeide boom. En de beplanting en kruidachtigen behalen hun maximale capaciteit al in het tweede groei­seizoen, soms zelfs al in het eerste seizoen.'

Meer informatie: www.zinco.nl

26

NIEUWS

De voordelen van galerijbeglazing Verduurzaming

energietransitie

wordt door de zon opgewarmd en wan-

spelen bij renovatie en groot onder-

en

neer de deuren naar de woonruimte toe

houdsprojecten een belangrijke rol.

worden geopend, komt er in elk geval geen koele buitenlucht het apparte-

Steeds vaker wordt Nul Op de Meter

ment in. Hiermee kunnen de energie-

(NOM) als eis gesteld, wat een extra

kosten lager zijn.

uitdaging vormt bij hoogbouw, zoals portiekwoningen en galerijflats. Daar

Lagere onderhoudskosten

speelt Balco met haar galerijsysteem

Dat beglazing de façade van het pand

mooi op in.

en de deuren en kozijnen tegen weer en wind beschermt, is duidelijk. Dat zorgt

Energetisch Galerijbeglazing

voor een verlaging van de onderhoudsbiedt

energetische

voordelen. De beglaasde galerij en de

kosten en de levensduur van de galerij wordt tot 50 jaar verlengd.

lucht erin fungeren als isolatielaag voor het gebouw. De lucht in de galerij

Meer informatie: www.balco.nl

VvE regelt zonnedak met hulp van Appartement & Eigenaar Appartement & Eigenaar brengt de VvE van de Kruisbekflat in Bilthoven in contact met duurzame dakdekker en zonnepanelenfirma.

Jan van Hoeijen voorzitter van de VvE: 'Gelukkig zijn we met onze VvE lid van Appartement & Eigenaar. Daardoor ging het eigenlijk heel soepel. Zij hebben al meerdere VvE’s als de onze geholpen met dit traject en brachten ons in contact met een duurzame dakdekker en een zonnepanelenfirma waarmee zij goede ervaringen hadden. De dakdekker werkt met een duurzaam materiaal, Rhepanol, dat niet alleen stevig genoeg is voor de zware zonnepanelen maar dat ook de levensduur van het dak verdubbelt. Dat gaat nu 50 jaar mee. Daarmee werd het kostenplaatje gunstig genoeg om de overige 46 eigenaren te overtuigen.'

‘Ons dak levert nu de helft van de gezamenlijke stroom van onze flat.’

Lees het hele verhaal van deze VvE op www.biltschecourant.nl.

27

De grootste consumentenbeurs voor duurzame energie & duurzaam wonen Je wilt je huis verduurzamen, maar hoe? Ontdek het antwoord 12, 12, 13 13 & & 14 14 NOVEMBER NOVEMBER 2021 2021 -- EXPO EXPO HAARLEMMERMEER HAARLEMMERMEER

Beste 1 sep l vanaf ticket tember u w s 21HE ! Gebruik c AP od voor PARTEME e €2,50 N kortin T g.

56

BEURSCATALOGUS - 2021

Meer informatie? www.huisenenergie.nl

aan het klussen zijn, werden aan beide kanten van hun penthouse de dakterrassen betegeld. Om gewoon alvast lekker buiten te kunnen zijn.

Lichtgewicht dakterrastegels met betonlook De uitstraling van de keramische tegels met betonlook die ze kozen, past veel beter bij hun woonstijl dan een vlonder van composiet, vertellen Sjoerd en Marion. “Binnen kiezen we voor een industriële stijl. Dan vinden we betonlooktegels buiten ook mooi passen. Composiet geeft een heel andere uitstraling”, zegt Sjoerd.

Voordelen keramische tegels - Krasbestendig - 100% kleurvast - Antislip - Vlekbestendig Bij het project Metamorfose Rijswijk is een kan-

- Oersterk

toorpand omgebouwd tot appartementencom-

- Lichtgewicht

plexen. Het penthouse van Sjoerd en Marion

- Gelegd op verstelbare dragers

mocht Exclusieve Dakterrassen twee dakterras-

- Maatvast

sen voorzien van betonlooktegels van keramiek.

- Groot assortiment - Vuil hecht zich niet

Dakterrastegels met betonlook Zes weken nadat Sjoerd en Marion hun intrek

Meer informatie:

namen in hun appartement, waar ze nog flink

www.exclusievedakterrassen.nl

Contactloos openen van een deur Een deur openen om een pand te be-

contactloze schakelaar die er voor

treden zonder deze met de handen

zorgt dat een deur opent of sluit.

aan te hoeven raken is in deze tijden een ideale oplossing. Dat kan met een

Contactloos

contactloze deurbediening.

Als men de deur wil openen zwaait diegene eenvoudig zijn hand of el-

Hygiënisch

leboog voor de schakelaar langs. De

Tijdens de Corona pandemie vinden

sensor reageert op 5 cm tot 40 cm

we hygiëne belangrijker dan ooit. Zo

afstand en is zelf te installeren. De

wassen we onze handen, gebruiken

contactloze schakelaar is er ook in

we mondkapjes, houden we afstand

een draadloze variant, deze is nog

van elkaar en proberen we alles zo-

eenvoudiger te installeren omdat er

veel mogelijk contactloos te doen.

niet met bedrading gewerkt hoeft te

Een deur openen om een pand te be-

worden. Uiteraard kan Entrance ook

treden zonder deze met de handen

zorgen voor de installatie van een

aan te hoeven raken is hierin dus een

schakelaar.

groot voordeel. Hiervoor kan er gebruikgemaakt worden van automati-

Meer informatie:

sche schuifdeuren maar ook van een

www.entranceschuifdeuren.nl

29

NIEUWS

Dakterrastegels betonlook bij penthouse

Misschien zijn sommige huurders dol op koken. Misschien zijn hun buren daar niet zo blij mee. Hoe dan ook, over onze deuren zullen ze allemaal laaiend enthousiast zijn.

De allereerste deur die we maakten was een brandwerende deur. Dat was in 1942. De deuren die we sindsdien maken, dienen allemaal een belangrijk doel. Zo maken we deuren die inbraak- en geluidswerend zijn, geen tocht

en kookluchtjes doorlaten en zelfs deuren die bestand zijn tegen felle branden en giftige dampen. Om ervoor te zorgen dat iedereen prettig en veilig kan leven.

Ons bedrijf heeft óók een duidelijk doel. Ervoor zorgen dat u voor uw projecten de juiste woningtoegangsdeuren krijgt die aan alle eisen voldoen.

Lees meer op daloc.nl/wooncomfort

(advertorial)

BEGLAZING BIJ GALERIJEN REDUCEERT ONDERHOUDSKOSTEN MET 90% Steeds meer VvE’s zijn bezig met duurzaamheid en het toekomstperspectief van hun gebouw. De kosten die zijn opgenomen in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP), zijn daarbij vaak leidend.

Door juiste keuzes te maken en onder-

Enorm besparingspotentieel

houd te combineren met duurzaamheid,

Balco-galerijbeglazing biedt een effectie-

besparen VvE’s niet alleen op energie- en

ve bescherming van de gevel tegen diverse

onderhoudskosten, maar wordt ook een

weersinvloeden. Het systeem reduceert de

toekomstbestendig

onderhoudskosten (tot 90% van de stel-

gebouw

met

meer

wooncomfort gegarandeerd.

posten voor de galerijen, zoals schilderwerk van kozijnen, hekwerk en betonon-

Galerijbeglazing

derdelen) en het verlengt de levensduur

Mooie voorbeelden hiervan zijn Balco-ga-

van de galerij tot minstens 50 jaar.

lerijbeglazing en -klimaatgevels, die al jaren succesvol in Duitsland en Scandi-

Toekomstbestendig wooncomfort

navië worden toegepast. Ook in Nederland

Het unieke ontwerp van de Balco-syste-

ontstaat er steeds meer belangstelling

men, waarbij de beglazing op het uitein-

voor dit soort gevels. Balco biedt een in-

de van de galerijvloer gemonteerd wordt,

teressante oplossing voor VvE’s om hun

creëert als het ware een ‘tweede huid’ om

galerijen te verduurzamen, waardoor een

de gehele betonnen constructie. De effec-

onderhoudsarme gevel met energetische

ten van koudebruggen en ook transmis-

voordelen ontstaat. Zónder dat de huidige

sieverliezen worden zo sterk verminderd

kozijnen of de galerijpui hoeven te worden

terwijl het wooncomfort in het gebouw

vervangen.

wordt verbeterd.

Jörgen Boegborn, Area Sales Manager van Balco Nederland: “Investering in duurzame maatregelen, zoals de Balco-galerijbeglazing, levert op termijn een kostenbesparing op energie en onderhoud en garandeert een toekomstbestendig complex met meer wooncomfort.”

De VvE heeft hier gekozen voor de toepassing van Balcogalerijbeglazing en heeft daarmee een aanzienlijke besparing op de onderhoudskosten gerealiseerd.

Een frisse, moderne uitstraling met Balco-galerijbeglazing.

Meer informatie: www.balco.nl

31

VRAAGBAAK OVER VVE-FINANCIËN

32

FINANCIEN

De Kascommissiegids voor de VvE en de gids Financiën van de VvE zijn praktische boeken voor kascommissies, penningmeesters en andere bestuursleden van VvE’s en VvE-beheerders. Lezers die na het lezen van een gids toch nog vragen hebben, kunnen gebruikmaken van een gratis “Vraagbaak” via e-mail.

Door: drs. Maarten den Ouden, controlespecialist en bedrijfseconoom

Van de Vraagbaak wordt goed gebruikge-

en andere kwesties. Een toekomstige ko-

maakt. Maarten den Ouden, de auteur van

per heeft er natuurlijk groot belang bij dit

de gidsen, bespreekt hier drie recent ge-

soort zaken te weten – maar uit de jaarre-

stelde vragen die ook voor andere VvE’s

kening blijken ze niet?

van belang kunnen zijn en geeft uiteraard

Het antwoord: Niet alleen een toekomsti-

de antwoorden.

ge koper; óók voor de huidige leden van de VvE is het van belang om op de hoogte te

Bestuur stelt geen balans op

zijn van belangrijke financiële risico’s die

De vraag: Het bestuur van onze VvE stelt

de VvE loopt. Als het ‘tegen zit’ zijn zij im-

al jarenlang alleen een exploitatierekening

mers degenen die de portemonnee moeten

met toelichting op en nooit een balans.

trekken…

Volgens de penningmeester hoeft dat niet

Juist voor dergelijke informatie heeft de

omdat de VvE onder modelreglement 1992

wetgever de toelichting op de balans en

valt. Alle kascommissies zijn hiermee ak-

exploitatierekening bedoeld. Het bestuur

koord gegaan. Maar volgens de wet moet

zal in deze verplichte toelichting duide-

toch altijd ook een balans worden opge-

lijkheid over de genoemde risico’s moeten

steld?

verschaffen.

Het antwoord: Artikel 48 van boek 2 van

Het is ook een aandachtspunt voor de kas-

het burgerlijk wetboek verplicht inderdaad

commissie om te beoordelen of die risico’s

elke VvE om jaarlijks ook een balans met

voldoende duidelijk uit de jaarrekening

toelichting op te stellen. Het bestuur van

blijken! Indien er grote risico’s bestaan

deze VvE handelt dus in strijd met de wet.

die niet of onvoldoende uit de jaarreke-

Omdat de jaarrekening niet compleet is

ning naar voren komen kan dat zeker aan-

(niet voldoet aan de wettelijke eisen) én

leiding voor de kascommissie zijn om aan

omdat een goede controle technisch ge-

de ledenvergadering te adviseren de jaar-

woon niet mogelijk is als er geen balans is,

rekening niet goed te keuren.

kan een kascommissie nooit aan de ledenvergadering melden dat de jaarrekening

Een echtpaar als kascommissie

in orde is. En zal een ledenvergadering

De vraag: Ik ben kascommissielid en nie-

nooit zo’n incomplete jaarrekening mogen

mand van de overige leden wil in de kas-

vaststellen.

commissie. Maar zoals bekend moet de

Als het bestuur volhardt in deze handels-

commissie uit tenminste 2 personen be-

wijze kunt u via de rechter eisen dat het

staan. Nu wil mijn vrouw zich wel opgeven

bestuur balans + exploitatierekening +

voor de kascommissie – mag dat?

toelichting vervaardigt.

Het antwoord: De wet eist alleen dat de leden van de kascommissie worden geko-

Belangrijke risico’s

zen uit de leden van de VvE en dat dit geen

De vraag: De jaarrekening die door het be-

bestuursleden zijn.

stuur is opgesteld, bevat een aantal pos-

Als uw vrouw en u gezamenlijk eigenaar

ten die een groot financieel risico hebben.

van het appartement zijn, bent u ook bei-

Zo zijn er diverse grote achterstanden

den lid van de VvE. De wet zegt weliswaar

in de betaling van de eigenaarsbijdragen

dat u samen maar één stem mag uitbren-

(waarvan onzeker is of die ooit betaald

gen tijdens de ledenvergadering (of ei-

zullen worden) en lopen er verschillende

genlijk: dat maar één van u een stem mag

juridische procedures tegen de VvE over

uitbrengen) maar u bent wel degelijk alle-

de juiste vaststelling van servicebijdragen

bei lid. Dus volgens de wet kan de kascom-

33

Veiligheid stijgt, energierekening daalt

Een veilig gevoel én een 80% lagere energierekening voor de parkeergarage? Dat vraagt om slimme LED-verlichting. Dankzij bewegingssensoren heeft elke bezoeker licht als het nodig is.

Dat leidt tot een aanzienlijke stijging van het veiligheidsgevoel en dus tevredenheid. Mooi meegenomen: tegelijkertijd daalt de energierekening. Wil je gratis lichtadvies voor een parkeergarage?

Mail naar info@pre-lite.nl of bel Aad Koudijs via 06 53730173.

Handelsweg 13 C | 3881 LS Putten | Nederland | +31(088)2366050 | info@pre-lite.nl | www.pre-lite.nl

BENT U ZICH BEWUST VAN DE RISICO’S?

BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Bent u bestuurder van een VvE? Bescherm uw privévermogen!

U kunt dit risico al verzekeren vanaf € 145,20 per jaar.

Bel Rob van den Heuvel, u kunt hem bereiken op: 088 8000 927

BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID Verzekert u uw VvE’s van financiële zekerheid na een fout in uw rol als beheerder?

Wat zijn uw risico’s als VvE-beheerder?

Bel Rob van den Heuvel voor een inventarisatiegesprek, u kunt hem bereiken op: 088 8000 927

Europaweg 158 5707 CL Helmond

088 8000 920

vastgoed@rivez.nl

WWW.RIVEZ.NL/VASTGOED

FINANCIEN

missie gevormd worden door uzelf plus uw

ook bij alle andere VvE’s gebruikt, dat er

vrouw. Het modelreglement wijkt hierin

nog nooit iemand bezwaar heeft gemaakt

niet af van de wet.

en dat hij voor ons geen uitzondering wil maken omdat dat teveel werk zou zijn?

Of het wenselijk is, is een ander punt na-

Het antwoord: Helaas hebben niet alle

tuurlijk. Maar zeker in het geval dat er zich

VvE-beheerders een gedegen administra-

geen andere kandidaten aandienen is het

tieve opleiding. Maar zeker in VvE-land

een oplossing!

geldt: De Klant is Koning!

Jaarrekening opmaken volgens boek-

De verantwoordelijkheid voor de jaarreke-

houdkundige regels

ning ligt –dat is wettelijk vastgelegd- bij

De vraag: Ik heb een behoorlijke boek-

het bestuur. En de beheerder moet gewoon

houdkundige opleiding (SPD2) en ervaring.

uitvoeren wat het bestuur zegt en dus óók

De jaarrekening die onze VvE-beheerder

de administratie voeren en de jaarreke-

opstelt is op een aantal punten in strijd met

ning opmaken volgens de wensen van het

wat ik geleerd heb en gewend ben. Hij zet

bestuur. En dat geldt des te meer als die

bijvoorbeeld kosten op de exploitatiere-

wensen van het bestuur ook voortvloeien

kening in het jaar waarin ze betaald zijn in

uit de geldende boekhoudkundige regels –

plaats van in het jaar waarop ze betrekking

in de voorbeelden die u geeft is inderdaad

hebben. En hij gooit de algemene reserve

sprake van fout handelen door de beheer-

en de onderhoudsreserve op één hoop.

der. Een bestuur en/of kascommissie kan daarmee nooit akkoord gaan.

Het bestuur is het met mij eens dat de jaarrekening op deze manier niet klopt, maar

Via www.kascommissiegids.nl zijn de vol-

de beheerder zegt dat hij deze methodiek

gende gidsen verkrijgbaar: - De Kascommissiegids voor verenigingen en stichtingen. Hét handboek voor kascommissies en penningmeesters.

- De Kascommissiegids voor VvE’s. Speciaal voor Verenigingen van Eigenaren; stap voor stap wordt hierin voor elke post van een VvE-jaarrekening uitgelegd hoe de controle kan worden gedaan en wat de bijbehorende aandachtspunten zijn.

- Financiën van de VvE, gids voor bestuurders en appartementseigenaren. Leesboek en naslagwerk voor iedereen met enige interesse in VvE-financiën.

35

OVERSTAPPEN NAAR EEN ANDERE ENERGIELEVERANCIER EN ANDERE TIPS OM FLINK TE BESPAREN OP ENERGIE Flink besparen op de maandelijkse energiekosten; welke VvE wil dat nu niet?

In de afgelopen edities van ons magazine heeft Hilde Vink van VvE Collectieven uitgelegd hoe dit te realiseren is. In dit artikel zetten wij haar belangrijkste tips nog eens op een rijtje. Verder geeft Hilde aan hoe VvE's nog dit jaar kunnen deelnemen aan het collectief van VvECollectieven.

36

zekerheid nog even of de einddatum ook

veel VvE's zonder het zelf te weten maan-

daadwerkelijk klopt.'

delijks meer geld aan energie kwijt zijn

'We horen inderdaad vaker dat VvE's een

dan eigenlijk nodig is. En daar is relatief

beetje opzien tegen de rompslomp van

eenvoudig wat aan te doen. Hilde: 'Zo heb-

het overstappen. Maar dat hoeft niet. Al-

ben wij een VvE geholpen die per maand

les wordt uit handen genomen, wij ver-

maar liefst € 450,- aan administratiekos-

zorgen de contractonderhandeling en de

ten moest betalen als maandbijdrage aan

opzegging. Voor ons is dit dagelijks werk.

de energieleverancier. Iets wat helemaal

Door de inkoopcapaciteit bij 10 verschil-

niet nodig is want deze kosten liggen, net

lende energieleveranciers hebben wij bo-

als bij vastrechtkosten, vaak veel te hoog.

vendien een krachtige inkooppositie bij

Dat bedrag wordt dan gewoon betaald.

de energieleveranciers. Er is voor een VvE

Voor deze vereniging hebben wij bijvoor-

dan ook geen enkel risico aan verbonden.

beeld de administratiekosten terug we-

Er is dus eigenlijk voor een VvE geen enke-

ten te brengen naar nul; een besparing

le reden om zich hier niet in te verdiepen.

€ 5000,- op jaarbasis! En dan heb ik het

Want waarom zou u elke maand tientallen

alleen nog maar over de administratiekos-

tot honderden (of zelfs duizenden) euro's

ten, als we vervolgens naar de nota gaan

laten liggen?'

ENERGIE

Elke keer als we Hilde spreken blijkt dat

kijken en naar de actuele prijzen, dan kunnen wij vaak nog veel meer besparen. Ei-

Verschillende VvE’s hebben het gevoel

genlijk voor iedere VvE die bij ons aanklopt

dat ze net zo goed bij vergelijkings-

kunnen wij wel iets betekenen.'

websites een nieuw energiecontract af kunnen sluiten. Is dat ook zo of is er een

Is overstappen ingewikkeld?

groot verschil met VvECollectieven?

Hilde: 'Nee hoor, wij maken het zo een-

Hilde: 'Om te beginnen monitoren we bij

voudig mogelijk voor een VvE. Zij hoeven

VvECollectieven

ons alleen de laatste jaarnota of maand-

markt. Gaan bijvoorbeeld de prijzen flink

nota (grootverbruik) toe te sturen. Hierop

dalen (of zoals nu flink stijgen), dan zien

staat doorgaans alle informatie die we no-

wij dat gelijk en nemen wij indien nodig,

dig hebben, zoals het verbruik en de con-

contact op met onze klant. Samen kijken

tractdatum. Overigens nemen wij, voor de

we dan naar de situatie van de VvE en be-

zekerheid, nog altijd even contact met de

sluiten we of we actie moeten onderne-

huidige energieleverancier van de VvE op.

men. Die adviserende rol is hét grote ver-

We controleren bovendien altijd voor de

schil met vergelijkingswebsites. Daarna

constant

de

energie-

37

Geslaagde duurzame coalitie 1 partij voor uw dak en zonnepanelen > Betrouwbaar > Kosten- en tijdbesparend > Duidelijk > Minder overlast voor bewoners > Duurzaam > Gecertificeerde bedrijven

R O O Wilt u ook een duurzaam dak, gemaakt door professionals?

Bel ons voor een afspraak: 06 558 446 24 F WWW.ALLICHT.COM W WWW.ROOFWATCHER.NL A L L I C H T ELECTROTECHNIEK T C H E R

ENERGIE

kijken wij bijvoorbeeld naar bepaalde ver-

collectief opgestart zijn waar ook uw VvE

borgen kosten (die staan dan bijvoorbeeld

van kan profiteren. En uit onze ervaring

bij de algemene voorwaarden) of hoog

weten we dat dit, zeker voor grotere VvE's,

vastrecht en controleren de factuur en de

enorm interessant is. Ga maar na: als een

netwerkkosten, altijd het totaalplaatje!

VvE tussen de 50.000 en 100.000 m3 gas

Belangrijke aspecten waar een VvE écht

verbruikt en wij kunnen een prijs aanbie-

mee geholpen is.'

den die 2 of 3 cent goedkoper is, dan loopt die besparing enorm op! En dat is geen uit

De gasprijzen zijn de laatste tijd behoor-

de lucht gegrepen voorbeeld; wij hebben al

lijk gestegen. In de vorige editie hebben

heel veel VvE's aan besparingen van tien-

we uitgebreid toegelicht welke factoren

duizenden euro's geholpen!'

hier van invloed op zijn. Wat zijn je verwachtingen voor de komende tijd?

Hilde: 'De prijzen zijn op dit moment (red:

Benieuwd naar wat uw VvE bij het collectief

augustus 2021) hoger dan de afgelopen ja-

van VvECollectieven kan besparen? Neem

ren. Daarnaast zijn de lange termijn voor-

contact op via info@vvecollectieven.nl of

uitzichten onzeker. Aan de ene kant ziet

kijk op www.vvecollectieven.nl.

het economische herstel er goed uit. Aan de andere kant gaan we dan ook weer meer gas en elektriciteit gebruiken. Het is op dit moment niet verstandig om daar voorspellingen over te doen. Wel hebben we

VvECollectieven: gespecialiseerd en gecertificeerd

deze zomer gezien dat de OPEC de produc-

VvECollectieven is gespecialiseerd in het besparen op de vaste lasten van Vereniging van Eigenaren. Door de inkoopcapaciteit van meerdere VvE's te bundelen zorgen zij voor een sterke onderhandelingspositie tegenover leveranciers. Naast de bemiddeling in energiecontracten kunnen zij diverse andere besparingen realiseren.

tie weer gaat opschroeven. Sinds afgelopen augustus wordt elke maand de dagelijkse productie met 400.000 vaten verhoogd.

Deze extra productie maakt waarschijnlijk een einde aan de stijgende olieprijs, wat ook zou moeten betekenen dat de gasprijs gaat dalen. Al weet je het nooit echt zeker.

Als er ook maar weer iets gebeurt op het

VvE Collectieven is de eerste intermediair in Nederland die CIRE-gecertificeerd werd. Het doel van dit keurmerk is het vergroten van de transparantie op en daarmee het vertrouwen in de markt van (intermediaire) verkoop van energiecontracten.

wereldtoneel, heeft dat direct invloed.'

'Zeker is in ieder geval dat we bij VvECol-

Nog vragen over dit onderwerp of ook uw nota sturen? Mail naar info@vvecollectieven.nl of kijk op: www.vvecollectieven.nl.

lectieven op dit moment weer een groot

39

Corporaties HeBBen KeUZevrijHeiD in HUn onDerHoUDspartner en Zijn GoeDKoper Uit

DaarOM aStralift:    

Gecertificeerd Gekwalificeerd innovatief Betrouwbaar

| Going up!

Voor woningbouwverenigingen, woningcorporaties en

vereenvoudigt. Daardoor is de corporatielift

VvE’s is de aanschaf of vervanging van liftinstallaties

voordeliger over de gehele levensduur, minder

een belangrijk onderwerp. Dit geldt ook voor de

foutgevoelig en duurzamer dan een standaard

modernisering en het vervangen van onderdelen van

oplossing. Wat je zelf bouwt, kun je immers goed

een lift. Bij het moderniseren en het onderhouden

onderhouden.

van liften werkt Astralift al jaren met vrij op de markt verkrijgbare componenten. Daarom heeft Astralift

Astralift vervangt liften en verzorgt het onderhoud

speciaal voor deze doelgroep een innovatief concept

van liften voor woningbouwverenigingen,

uitgewerkt: de corporatielift, een complete lift met vrij op

woningcorporaties en VvE’s door heel Nederland.

de markt verkrijgbare componenten.

Meer weten over kostenbesparing met kwaliteit?

Maak snel een afspraak!

De corporatielift biedt veel voordelen ten opzichte van een standaard lift. Zo ben je niet afhankelijk van grote liftleveranciers of aannemers met standaard oplossingen. Je kunt de lift zelf samenstellen uit vrije componenten. Deze componenten zijn bovendien vrij uitwisselbaar, wat het onderhoud aan de liftinstallatie

Maak SNEl een afspraak!

Bel 079-3300690 of kijk op aStralift.Nl

Onderhoud • Service • Modernisering • Schachten • Design • Engineering • Nieuwbouw

www.mitsubishi-liften.nl/m-use

‘‘Sinds de installatie in februari 2018 hebben wij nog geen storing gehad, wij ervaren M-Use® dan ook als geweldig.

Ik krijg nog steeds complimenten van mijn medebewoners over ons besluit’’.

Breunis van de Pol, VvE Residence du Sud

Met M-Use® €50.000 besparen op een nieuwe lift?

‘‘De liftkosten konden bij ons op jaarbasis oplopen tot ruim € 9.000.

Bij Mitsubishi zijn we voor een periode van 20 jaar voor een volledig nieuwe lift inclusief all-in onderhoud en keuringen door derden € 6.500 per jaar kwijt.’’

Eerlijke spreiding van de kosten over huidige en toekomstige gebruikers Gegarandeerde beschikbaarheid voor 40 jaar Transparante afrekening op basis van daadwerkelijk gebruik €0 initiële investering bij gebruik van M-Use® Meer klanten over M-Use®, de uitgebreide brochure en een vrijbijvende liftinspectie vind je op:

www.mitsubishi-liften.nl/m-use Je kunt ook ons direct bereiken op 0318 586 586 of info@mitsubishi-liften.nl

VLOEIBARE WATERDICHTING VOOR ELKE TOEPASSING

Bezoek onze website: ikoflexia.com

UW GALERIJEN EN BALKONS SNEL EN EFFICIENT WEER WATERDICHT EN VEILIG? Met de systemen van IKO flexia heeft u de perfecte oplossing voor uw renovatievraagstukken.

Naast advisering van de producten en systemen kan IKO het hele proces van idee tot uitvoering voor u verzorgen.

Bezoek onze website en laat u overtuigen van het gemak van IKO flexia.

Met IKO kiest u voor duurzame oplossingen. ikoflexia.com – nl.iko.com

DAKBEDEKKING I VLOEIBARE WATERDICHTING I ISOLATIE